แผนการจดการเรยนรท 1 รหสวชา 2101-1004 ชอวชา งานไฟฟารถยนต สอนครงท 1 หนวยท 1 ชอหนวย ความรพนฐานงานไฟฟา จ านวน 6 ชวโมง ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- เนอหาสาระ พลงงานไฟฟาเปนสงทมองไมเหน แตมอ านาจสามารถเปลยนรปพลงงานไดหลายรปแบบ

มนษยรจกประยกตน าไฟฟามาใชใหเกดประโยชนได ไมวาจะเปนอปกรณอ านวยความสะดวกตางๆ ภายในบาน เครองมอ เครองจกรในโรงงานอตสาหกรรม หรอแมกระทงอปกรณไฟฟาในรถยนต

ไฟฟาทใชตามบานกบไฟฟาทใช ในรถยนตเปนไฟฟาคนละชนด เพราะไฟฟาทงสองมองคประกอบปลกยอยทแตกตางกน อปกรณไฟฟาทใชในบานจะน าไปใชกบไฟฟาในรถยนตเลยไมได อปกรณไฟฟาทใชในรถยนต จะน าไปใชกบไฟฟาในบานเลยกไมไดเชนกน ดงนนการเปนชางซอมระบบไฟฟารถยนต จงควรจะตองมความรความเขาใจในหลกการพนฐานของระบบไฟฟา เชน การก าเนดของไฟฟา การน าไฟฟามาใชงาน ชนดของกระแสไฟฟา การอานคาและการค านวณ หาคาตางๆ ทางไฟฟา จงจะสามารถน าความร ไปใชในการแกไขปญหาขอขดของตางๆ ทเกดขน กบอปกรณและวงจรไฟฟานนๆ ได โดยไมเกดความเสยหาย ในหนวยการเรยนนไดก าหนดเนอหาและจดประสงคการเรยนรตามล าดบดงน สาระการเรยนร

1. การเกดกระแสไฟฟา 2. ชนดของไฟฟา 3. หนวยวดทางไฟฟา 4. ความสมพนธทางไฟฟา 5. วงจรไฟฟาทใชในรถยนต 6. แมเหลกไฟฟา

จดประสงคการเรยน จดประสงคทวไป 1. มความรความเขาใจเกยวกบหนวยวดและความสมพนธพนฐานทางไฟฟา 2. มความรความเขาใจเกยวกบกฎของโอหม 3. มความรความเขาใจเกยวกบวงจรไฟฟา 4. รและเขาใจหลกการเกดแมเหลกไฟฟา

จดประสงคเชงพฤตกรรม หลงจากศกษาหนวยนแลวนกเรยนสามารถ

1. บอกแหลงก าเนดไฟฟาได 2. แยกชนดของไฟฟาได 3. บอกหนวยวดทางไฟฟาได 4. ใชกฎของโอหมค านวณหาคาความสมพนธทางไฟฟาได 5. ตอวงจรไฟฟาแบบอนกรม แบบขนานและแบบผสมได 6. อธบายหลกการเกดแมเหลกไฟฟาได

กจกรรมการเรยนการสอน ครงท 1 (วธการสอนแบบ MIAP) 1. แจงจดประสงคการเรยนรรายวชาและเกณฑการวดและประเมนผล

2. แจงจดประสงคการเรยนรประจ าหนวยแลวใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยนวชา งานไฟฟารถยนตและแบบทดสอบกอนเรยนหนวยท 1 เรอง ความรพนฐานงานไฟฟา 3. ผสอนน าเขาสบทเรยนโดยใชค าถามน าใหนกเรยนรวมกนอภปรายถงเครองใชไฟฟาในบานของนกเรยน ตวอยางค าถาม เชน

กจกรรมคร กจกรรมนกเรยน

1. ขนตอนการท ากจกรรมการสอน ขนน าเขาสบทเรยน( Motivation)

1.1 1.1 ครตงค าถาม : ในปจจบนไฟฟามความส าคญและความจ าเปนตอมนษยอยางไรบาง 1.2 ครตงค าถาม : ไฟฟาเกดขนไดอยางไร 2. ขนการใหเนอหา (Information) 2.1 ครเรมสอนเนอหาโดยวธบรรยายในหวขอตาง ๆ เกยวกบ 2.1.1 การเกดกระแสไฟฟา 2.1.2 ชนดของไฟฟา 2.1.3 หนวยวดทางไฟฟา 2.1.4 ความสมพนธทางไฟฟา 2.1.5 วงจรไฟฟาทใชในรถยนต 2.1.6 แมเหลกไฟฟา

1.1 นกเรยนชวยกนตอบ 1.2 นกเรยนชวยกนตอบ 2.1 นกเรยนจดบนทกและซกถามเมอมขอสงสย 2.2 ถาม-ตอบ

กจกรรมคร กจกรรมนกเรยน

2.1.7 กระบวนการทท าใหเกดกระแสไฟฟา 2.1.8 คณสมบตและความแตกตางของไฟฟาแตละชนด 2.1.9 การเรยกชอหนวยวดทางไฟฟา 2.1.10 การหาคาความสมพนธทางไฟฟาโดยใชกฎของ โอหม 2.1.11 ลกษณะของวงจรและการตอไฟฟาเพอใชงาน 2.1.12 การเกดแมเหลกไฟฟาและการน าไปใชงาน

2.3 ถาม-ตอบ

3. ขนการพยายาม (Application) 3.1 ครใหนกเรยนท าแบบฝกหดการหาคาความสมพนธทาง

ไฟฟา 3.2 ครแจกใบงานท 1.1 และ1.2 แลวใหนกเรยนรวมกนทดลองตามใบงาน

3.1 นกเรยนท าแบบฝกหดการหาคาความสมพนธทางไฟฟา 3.2 นกเรยนศกษา ทดลองรวมกน และบนทกสงทไดจากการทดลองลงในใบงานท1.1และ1.2 ของแตละคน

4. ขนส าเรจ (Progress) 4.1 ครเฉลยใบงานท 1.1 และ1.2 สรปใหกบนกเรยนมความเขาใจตรงกน 4.2 ครประเมนตามเกณฑประเมนผลการปฏบตงาน 4.3 ครแจงใหนกเรยนเกบกวาดท าความสะอาดหองเรยน ปดไฟฟา ปดแอรและส ารวจความเรยบรอยของหองเรยน

4.1 นกเรยนฟงและจดบนทก และถามตอบขอสงสย 4.2 นกเรยนชวยกนท าความสะอาดหองเรยนเกบอปกรณหองเรยน ปดไฟฟา ปดแอร และส ารวจความเรยบรอยของหองเรยน

สอการเรยนการสอน 1. อปกรณเครองใชไฟฟาทมในโรงงานชางยนต

2. ชดสาธตวงจรพนฐานไฟฟารถยนต 3. เอกสารประกอบการสอนวชางานไฟฟารถยนต (หนวยท 1) 4. สอ Power Point ประกอบการสอนแผนท 1/1 – 1/17

5. สอวดโอ วธการวดผลและประเมนผลวดจากคะแนนทไดจาก 1. งานทไดรบมอบหมาย 2. แบบทดสอบหลงเรยน 3. เกณฑประเมนผลการปฏบตงาน 4. สงเกตพฤตกรรมนกเรยนตามแบบประเมนคณธรรม จรยธรรม คานยมและคณลกษณะอนพงประสงค เกณฑการวดและประเมนผล ด = 18-20 คะแนน ปานกลาง = 15-17 คะแนน พอใช = 11-14 คะแนน ปรบปรง = 0-10 คะแนน แหลงการเรยนรเพมเตม 1. ผร/ผเชยวชาญ ในวชาชพ

2. หองสมด 4. ขอมลจากอนเตอรเนต 4. บานของนกเรยน กจกรรมเสนอแนะ 1. นกเรยนคนควาเพมเตมไดจากเอกสารขอมลเกยวกบ เรอง ความรพนฐานงานไฟฟา 2. นกเรยนสบคนขอมลเพมเตมหรอทบทวนเนอหาจากอนเตอรเนต เรอง ความรพนฐาน

งานไฟฟา

ค าสง : ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว โดยท าเครองหมาย (X) ลงใน กระดาษค าตอบ

1. การไหลของกระแสไฟฟา คอ การเคลอนทของขอใด ก. โปรตอน ข. โมเลกล ค. นวตรอน ง. อเลกตรอน

2. อปกรณไฟฟา ทระบวา AC 220V 50HZ เปนอปกรณไฟฟาทใชกบขอใด ก. ไฟฟาสถต ข. รถยนต ค. ไฟฟากระแสตรง ง. ไฟฟากระแสสลบ

3. หนวยวดแรงดนไฟฟา คอขอใด ก. วตต ข. โวลต ค. โอหม ง. แอมแปร

4. กฎของโอหม ใหความสมพนธระหวาง I และ E เปนอยางไร ก. แปรผนตรง ข. แปรผกผน ค. ไมมความสมพนธตอกน ง. ความสมพนธตรงขามกน

5. การตอวงจรไฟฟาจะสมบรณตองประกอบไปดวย ก. สวตช สายไฟ เครองใชไฟฟา ข. แบตเตอร สวตช เครองใชไฟฟา ค. แบตเตอร สายไฟ เครองใชไฟฟา ง. แบตเตอร สวตช สายไฟ

6. วงจรเปดมความหมายตามขอใด

แบบทดสอบกอนเรยน

หนวยท 1 เรอง ความรพนฐานงานไฟฟา

ก. วงจรทกระแสไฟฟาไหลผานไดท าใหเครองใชไฟฟาสามารถท างานได ข. วงจรทกระแสไฟฟาไหลผานไมไดท าใหเครองใชไฟฟาไมสามารถท างานได ค. การเปดสวตชเพอใหเครองใชไฟฟาท างานได ง. การเปดวงจรเพอใหเครองใชไฟฟาท างานได

7. จากรปก าหนดให R1 มคาเทากบ 3 โอหม R2 มคาเทากบ 5 โอหม ความตานทานรวมในวงจร มคาเทากบขอใด

ก. 0.25 โอหม ข. 1.9 โอหม ค. 4 โอหม ง. 8 โอหม

8. จากขอ 7 หากแบตเตอรมแรงเคลอน 12 โวลต จะมกระแสไฟฟาไหลในวงจรเทากบขอใด ก. 1.5 แอมแปร ข. 6.3 แอมแปร ค. 12.25 แอมแปร ง. 48 แอมแปร

9. ตวอกษร E ในทางไฟฟาเปนสญลกษณของขอใด ก. ความตานทาน ข. กระแสไฟฟา ค. หนวยวดแรงเคลอนไฟฟา ง. แรงเคลอนไฟฟา

10. การน าลวดตวน ามาพนรอบแทงเหลกออน แลวใหกระแสไฟฟาไหลผานขดลวดตวน า เปน หลกการของ ขอใด

ก. การผลตไฟฟา ข. การท าแมเหลกไฟฟา ค. การท าหลอดไฟฟา ง. ตวท าความรอน Heater

ขอท ค าตอบ ขอท ค าตอบ

1 ง 6 ข 2 ง 7 ข 3 ข 8 ข 4 ก 9 ง 5 ค 10 ข

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน หนวยท 1 เรอง ความรพนฐานงานไฟฟา

เฉลยแบบฝกหดท 1 การหาคาความสมพนธทางไฟฟา

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ค าสง ใหนกเรยนแสดงวธการหาคาความสมพนธทางไฟฟา 1. จากภาพวงจรทก าหนด ใหนกเรยนแสดงวธค านวณหากระแสไฟฟาในวงจร วธท า จากสตรกฎของโอหม

R

EI

1020=

เพราะฉะนนกระแสไฟฟาในวงจร A2= ( ตอบ ) 2. วงจรไฟเบรกรถยนตคนหนงใชหลอดไฟขนาด 25W 2 หลอด และหลอดไฟขนาด 10 W อก 1 หลอด รถยนตคนนใชแหลงจายไฟจากแบตเตอร 12 V ใหนกเรยนแสดงวธค านวณหาขนาดของฟวสทจะใชปองกนวงจรโดยใหเผอคาการใชงานเพมอก 30 เปอรเซนต

V20=E A?=I

Ω10=R

A

วธท า จากสตรความสมพนธทางไฟฟา

E

PI

โจทยก าหนดให P = 25+25+10 = 60W E = 12 V

เพราะฉะนน 12

60I = 5 A

เผอคาการใชงานเพมอก 30 เปอรเซนต = 1.5 ดงนนในวงจรไฟเบรกรถยนตคนนจะตองใชฟวสปองกนวงจรขนาด 6.5 A (ตอบ)

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถตอวงจรแบบอนกรมได 2. นกเรยนสามารถอธบายคณสมบตของการตอวงจรแบบอนกรมได 3. นกเรยนสามารถล าดบขนตอนการปฏบตงานได 4. นกเรยนสามารถท างานรวมกนได เครองมอ / อปกรณ 1. ชดฝกพนฐานงานไฟฟารถยนต 2. แหลงจายไฟฟากระแสตรง (D.C. Power Supply) 0-12 V หรอ แบตเตอร 12 V 3. สายไฟส าหรบตอวงจร 4. มลตมเตอรแบบเขม วงจรทดลอง

ใบงานท 1.1 การตอวงจรแบบอนกรม

L1 L2 L3 L4

วงจรทดลองท 1

ล าดบขนการปฏบต 1. จดนกเรยนออกเปนกลมๆ ละ 4 - 5 คน 2. นกเรยนศกษาวงจรจากใบงานท 1.1

3. นกเรยนตอแหลงจายไฟเขากบหลอดไฟโดยเรมจาก 1 หลอดแลวเพมหลอดไฟทละหลอดจนครบตามวงจรทดลองท 1 สงเกตความเปลยนแปลงของหลอดไฟในทกครงทเพม 4. นกเรยนถอดหลอดไฟทละ 1 หลอด ออกจากขวหลอด สงเกตผลทเกดขนบนทกลงใบงานแลวใสกลบคนทเดม 5. นกเรยนในกลมชวยกนสรปผลของการตอวงจรแบบอนกรม

DC 12V Switch

Fuse

บนทกผลการทดลอง

ความสวางของหลอดไฟ เมอตอเฉพาะ L1……หลอดไฟสวางมาก…………………………… เมอตอ L2 เพม ….…ความสวางลดลง…………………………….… เมอตอ L3 เพม ……ความสวางลดลงมากกวาตอ…2…หลอด……… เมอตอ L4 เพม ……หลอดไฟทง 4 สวางนอยทสด…………………

เมอถอดหลอดไฟออกทละหลอด เมอถอดหลอด L1 …………หลอดไฟทกหลอดดบ………………… เมอถอดหลอด L2 …………หลอดไฟทกหลอดดบ………………… เมอถอดหลอด L3 …………หลอดไฟทกหลอดดบ………………… เมอถอดหลอด L4 …………หลอดไฟทกหลอดดบ…………………

สรปผลการทดลอง ….การตอวงจรไฟแบบอนกรมหากอปกรณไมครบหรอขาดหลอดใดหลอดหนงจะท าใหหลอดไฟไมสวางทงหมด…………………………………………………………………………..

เฉลยใบงานท 1.1 การตอวงจรแบบอนกรม

เกณฑประเมนผลการปฏบตงาน ใบงานท 1.1 การตอวงจรแบบอนกรม

ผปฏบตงาน ชอ…………………………………..เลขท……….กลม…………..

หวขอการประเมน ระดบคะแนน

หมายเหต เตม ได

1. การเตรยมเครองมออปกรณ 2 ผล / คะแนน ดมาก = 18 - 20 ปานกลาง = 15 - 17 พอใช = 11 – 14 ปรบปรง = 0 - 10

2. ความถกตองของการตอวงจร 5 3. ความปลอดภยในการทดลอง 5 4. ความถกตองขอมลและสรปผลในใบงาน 3 5. ความสามคคในกลม 2 6. ท าความสะอาด เกบวสดอปกรณและพนทปฏบตงาน

3

รวม 20

ครผสอน

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถตอวงจรแบบขนานได 2. นกเรยนสามารถอธบายคณสมบตของการตอวงจรแบบขนานได 3. นกเรยนสามารถล าดบขนตอนการปฏบตงานได 4. นกเรยนสามารถท างานรวมกนได

เครองมอ / อปกรณ 1. ชดฝกพนฐานงานไฟฟารถยนต 2. แหลงจายไฟฟากระแสตรง (D.C. Power Supply) 0-12 V หรอ แบตเตอร 12 V 3. สายไฟส าหรบตอวงจร

วงจรทดลอง

ใบงานท 1.2 การตอวงจรแบบขนาน

Switch

วงจรทดลองท 2

ล าดบขนการปฏบต 1. จดนกเรยนออกเปนกลมๆ ละ 4 - 5 คน 2. นกเรยนศกษาวงจรจากใบงานท 1.2

3. นกเรยนตอแหลงจายไฟเขากบหลอดไฟตามวงจรทดลองท 2 โดยเรมจากหลอด L1 L2 L3 และ L4 สงเกตความสวางของหลอดในทกครงทเพมจ านวนหลอดไฟ

4. นกเรยนถอดหลอดไฟทละ 1 หลอด ออกจากขวหลอด สงเกตผลทเกดขนบนทกลงใบงานแลวใสกลบคนทเดม 5. นกเรยนในกลมชวยกนสรปผลของการตอวงจรแบบขนาน บนทกผลการทดลอง

ความสวางของหลอดไฟ เมอตอเฉพาะ L1 …หลอดท 1 ตดสวางขน………………………..…………………… เมอตอ L2 เพม …. หลอดท 2 ตดสวางขนและหลอดท 1 สวางเหมอนเดม…………… เมอตอ L3 เพม …..หลอดไฟหลอดท 3 ตดสวางขนและหลอดท 1 และ 2 สวาง เหมอนเดม…………………………………………………………..… เมอตอ L4 เพม ….หลอดไฟหลอดท 4 ตดสวางขนและหลอดท 1,2 และ 3 สวาง เหมอนเดม…………………………………………………………..…

เมอถอดหลอดไฟออกทละหลอด เมอถอดหลอด L1 …หลอดท 2,3 และ 4 ยงสวางเหมอนเดม……… เมอถอดหลอด L2 …หลอดท 1,3 และ 4 ยงสวางเหมอนเดม……… เมอถอดหลอด L3 …หลอดท 1,2 และ 4 ยงสวางเหมอนเดม………

Fuse

DC 12V

L1 L2 L3 L4

เฉลยใบงานท 1.2 การตอวงจรแบบขนาน

เมอถอดหลอด L4 …หลอดท 1,2 และ 3 ยงสวางเหมอนเดม……… สรปผลการทดลอง ………การตอวงจรแบบขนานหลอดไฟทกหลอดท างานเปนอสระไมมผลระหวางกนความสวางคงท…………………………………………………………………………………………..… ……………………………………………………………………………………………………..…

เกณฑประเมนผลการปฏบตงาน ใบงานท1.2 การตอวงจรแบบขนาน

ผปฏบตงาน ชอ…………………………………..เลขท……….กลม…………..

หวขอการประเมน ระดบคะแนน

หมายเหต เตม ได

1. การเตรยมเครองมออปกรณ 2 ผล/คะแนน ดมาก = 18 - 20 ปานกลาง = 15 - 17 พอใช = 11 - 14 ปรบปรง = 0 - 10

2. ความถกตองของการตอวงจร 5 3. ความปลอดภยในการทดลอง 5 4. ความถกตองขอมลและสรปผลในใบงาน 3 5. ความสามคคในกลม 2 6. ท าความสะอาด เกบวสดอปกรณและพนทปฏบตงาน

3

รวม 20

ครผสอน

ค าสง : ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว โดยท าเครองหมาย (X) ลงใน กระดาษค าตอบ

1. การไหลของกระแสไฟฟา คอการเคลอนทของขอใด ก. โปรตอน ข. อเลกตรอน ค. นวตรอน ง. โมเลกล

2. อปกรณไฟฟา ทระบวา AC 220V 50HZ เปนอปกรณไฟฟาทใชกบขอใด ก. ไฟฟาสถต ข. ไฟฟากระแสสลบ ค. ไฟฟากระแสตรง ง. รถยนต

3. หนวยวดแรงดนไฟฟา คอขอใด ก. วตต ข. โอหม ค. โวลต ง. แอมแปร

แบบทดสอบหลงเรยน หนวยท 1 เรอง ความรพนฐานงานไฟฟา

4. กฎของโอหม ใหความสมพนธระหวาง I และ E เปนอยางไร ก. แปรผนตรง ข. แปรผกผน ค. ไมมความสมพนธตอกน ง. ความสมพนธตรงขามกน

5. การตอวงจรไฟฟาจะสมบรณตองประกอบไปดวย ก. แบตเตอร สายไฟ เครองใชไฟฟา ข. แบตเตอร สวตช เครองใชไฟฟา ค. สวตช สายไฟ เครองใชไฟฟา ง. แบตเตอร สวตช สายไฟ

6. วงจรเปดมความหมายตามขอใด ก. การเปดวงจรเพอใหเครองใชไฟฟาท างานได ข. การเปดสวตชเพอใหเครองใชไฟฟาท างานได ค. วงจรทกระแสไฟฟาไหลผานไดท าใหเครองใชไฟฟาท างานได ง. วงจรทกระแสไฟฟาไหลผานไมไดท าใหเครองใชไฟฟาไมท างานได

7. จากรปก าหนดให R1 มคาเทากบ 3 โอหม R2 มคาเทากบ 5 โอหม ความตานทานรวมในวงจร มคาเทากบเทาขอใด

ก. 0.25 โอหม ข. 1.9 โอหม ค. 4 โอหม ง. 8 โอหม

8. จากขอ 7 หากแบตเตอรมแรงเคลอน 12 โวลต จะมกระแสไหลในวงจรเทากบขอใด ก. 1.5 แอมป ข. 6.3 แอมป ค. 12.25 แอมป ง. 48 แอมป

9. ตวอกษร E ในทางไฟฟาเปนสญลกษณของขอใด ก. แรงเคลอนไฟฟา ข. กระแสไฟฟา ค. หนวยวดแรงเคลอนไฟฟา ง. ความตานทาน

10. การน าลวดตวน ามาพนรอบแทงเหลกออน แลวใหกระแสไฟฟาไหลผานขดลวดตวน า เปน หลกการของ ขอใด

ก. การผลตไฟฟา ข. การท าแมเหลกไฟฟา ค. การท าหลอดไฟฟา ง. ตวท าความรอน Heater

ขอท ค าตอบ ขอท ค าตอบ 1 ข 6 ง 2 ข 7 ข 3 ค 8 ข 4 ก 9 ก 5 ก 10 ข

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน หนวยท 1 เรอง ความรพนฐานงานไฟฟา

สอ Power Point สอนครงท 1 หนวยท ..1…. เรอง…. ความรพนฐานงานไฟฟา……….... สปดาหท ..1.. 1/1

1/2

1/3 1/4

1/5

1/6

1/7

1/8

1/9 1/10

1/11

1/12

1/13

1/14

1/15 1/16

1/17