unidade 9.o sector secundario

7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario

1/18

UNIDADE 9. O SECTOR SECUNDARIO. OS ESPAZOS INDUSTRIAIS.

1. O SECTOR SECUNDARIO.

O sector secundario incle as actividades econmicas dedicadas a transformar as materias

primas noutros produtos que permitan satisfacer as necesidades humanas. As principais son a

industria, a minera, a produi!n de ener"a e a onstrui!n.

Industria. Conxunto de actividades que fan posible transformar as materias primas en

produtos elaborados, aptos para o consumo directo, ou en produtos semielaborados,

utilizados como materias primas nun novo proceso industrial. Para levar a cabo a sa

actividade, a industria require tres elementos: as materias primasrecursos naturais que a

industria transforma en produtos elaborados ou semielaborados!" as #ontes de ener"a

recursos naturais que proporcionan a forza necesaria para levar a cabo o proceso de

transformacin industrial das materias primas! e os #atores de produi!nman de o$ra%

apitainstalacins, maquinaria, di$eiro#" e ateno&o"aou conxunto de co$ecementos e

m%todos usados na producin!.


2/18

'inera. Conxunto de procesos que permiten extraer os minerais existentes nos

"aementosque se atopan no solo ou no subsolo xacementos subterra&eos!.

Produi!n de ener"a. Obtencin de calor ou electricidade en instalacins industriais

especializadas denominadas entrais ener"(tiast%rmicas, nucleares, hidr'ulicas, etc.!.

Construi!n. (%cnica de fabricar edi#iiosou in#raestruturasestradas, pontes, encoros,

etc.!. O aceiro e o formi)n son os materiais m'is empre)ados na actualidade na

construcin.


3/18

). AS 'ATERIAS PRI'AS.

As materias primas son os recursos naturais que a industria transforma en produtos elaborados

ou semielaborados. *e)undo a sa orixe poden ser:

*e"etais+ cultivos industriais como a remolacha azucreira, o al)odn, o li$o e o tabaco" por

outra parte, da explotacin forestal procede a madeira, caucho, cortiza.

Animais+ peles, la, seda, as+ como tam%n o peixe que se empre)a na industria

conserveira.

eo&!"ias+ extra%nse da codia terrestre, onde se concentran en zonas chamadas

xacementos, entre elas podemos atopar:

'ineraisdos que se obte$en metais como o ferro, chumbo, aluminio, metais preciosos

.... e materiais non met'licos como o vidro ou xemas. Os minerais empre)ados en

produtos tecnolxicos de )ran consumo smartphones, videoconsolas, -, ...! son en

moitos casos minerais rtios, cuxa producin se concentra nuns poucos pa+ses. O

alto risco de abastecemento v%n dado porque a sa producin se concentra nuns

poucos pa+ses, apenas son substitu+bles por outros minerais e te$en baixos +ndices de

reciclaxe. Os principais produtores son China antimonio, fluorita, volframio, terras

raras1!, /usia minerais do )rupo platino!, /epblica emocr'tica do Con)o colt'n e

t'ntalo! e 0rasil niobio e t'ntalo!.

Ro-ascomo o )ranito ou o m'rmore que se utilizan directamente ou se empre)an

para fabricar materiais de construcin como o cemento, o formi)n, a cer'mica.

Produtos ener"(tioscomo o carbn, o petrleo, o )as natural e o uranio, dos que se

obt%n enerx+a.

As materias primas constiten na actualidade unha parte moi importante do comercio

mundial.

A produi!n conc%ntrase nuns poucos pa+ses, co$ecidos como CARS Canad',

Australia, /usia, 0rasil e *ud'frica!. A eles smanse Estados Unidos e C-ina" e al)ns

pa+ses que concentran recursos concretos como os pa+ses deOriente 'edio /petr!&eo0 e

al)ns pa+ses pobres como Costa de 'ari& /aao0 ou a Rep$&ia Demor2tia doCon3o /o&t2n0.

1 *on un )rupo de 12 elementos da t'boa peridica que, teoricamente, son metais de transicin.


4/18

O onsumo c%ntrase en Europa Oidenta&, ap!n, Estados Unidos e pases

emer"entes comoC-ina e a India.

4. AS 5ONTES DE ENERIA. A S6A PRO7E'8TICA.

Adoitan clasificarse en tradiionais e a&ternatias, en funcin da importancia de uso" e en

renoa$&es e non renoa$&es, se)undo a sa capacidade de rexenerarse.

4.1. AS 5ONTES DE ENER:A TRADICIONAIS.

*on as m'is usadas. A este )rupo pertencen o ar$!n, o petr!&eo, o 3as natura& e a

ener"a nu&ear de #isi!n. *on enerx+asnon renoa$&es, pois o seu consumo implica o seu

es)otamento a lon)o prazo. (am%n se incle neste )rupo a enerx+a hidroel%ctrica foi criticada

porque altera o caudal dos r+os e a vida dos animais e vexetais" o impacto ecolxico e

paisax+stico das centrais hidroel%ctricas % )rande!.


5/18


6/18

-spa$a % deficitaria nestas fontes de enerx+a.

O petr!&eo% a enerx+a m'is empre)ada actualmente en todo tipo de industrias e nos

transportes. -spa$a produce unicamente o 3,4 5 do que consome xacemetnos en

(arra)ona, 0ur)os, Cidade /eal!, e importa o cru de ibia, 6ixeria, Arabia *audita e

7%xico.

O autoa$asteemento de ar$!n cobre o 485 do total consumido, destacando a

producin da cunca asturleonesa.

O 3as natura& % una enerx+a que aumenta pro)resivamente o seu consumo por ser barato,

ter unha elevada capacidade calor+fica e baixo nivel de contaminacin. -spa$a importa )as

natural de Alxeria, 6ixeria e 6orue)a.

6o relativo ' ener"a nu&ear,obtida da fisin dos 'tomos de uranio xacementos en

*alamanca e 0adaxoz! % toda de producin nacional superior ao consumo! e serve para a

producin de electricidade nas centrais nucleares Almaraz, Cofrentes, 9andells, aro$a!.

-sta enerx+a % moi cuestionada polo problema de contaminacin ambiental que xeral os

seus residuos.

A ener"a -idroe&(tria, obtida das au)as embalsadas que moven as turbinas que xeran

electricidade, % a m'is abundante en -spa$a, cunha producin moi superior ao consumo.

-ntre os embalses destaca o de A *erena no uadiana! que % o maior de -spa$a. -n

alicia, no 7i$o o de 0elesar e Os Peares.

4.). AS 5ONTES DE ENER:A A7TERNATI*AS.

*on aquelas que se desenvolveron como alternativa 's tradicionais ou cl'sicas. O seu

desenvolvemento comezou a partir da rise do petr!&eo de 19;4, que obri)ou os pa+sesindustriais a buscar novas opcins enerx%ticas.


7/18

As m'is importantes son a $iomasa, e!&ia e so&ar. Outras encntranse en distintas fases

de aplicacin, como a "eot(rmia e maremotri


8/18


9/18

4.4. OS PRO7E'AS ENER=TICOS.

A enerx+a % necesaria para a nosa vida coti'. razas a ela, funcionan os transportes, as

m'quinas e os electrodom%sticos, e ilum+nanse os fo)ares e mais as ras. 6on obstante, a sa

producin e consumo est'n moi desi)ualmente repartidos no mundo, o que ocasiona )raves

problemas:

As necesidades enerx%ticas mundiais cbrense na sa maior+a con ener"as non

renoa$&es,al)unhas das cales podenes3otarse nos pr!"imos deeniospor exemplo,

o petrleo nuns ;3 anos ou o )as natural nuns uerra do >oo /199?@19910ou por exemplo /usia que usou en

diferentes ocasins o subministro enerx%ticocomo medida de presin pol+tica.

A o$teni!n e uso da ener"a ausa 3raes pro$&emas am$ientaises)otamento dos

recursos, contaminacin da atmosfera, do solo e as au)as, ...!. -ntre as novas formas de

obter enerx+a, a m'is recente e pol%mica % o fracking,coa que se extraen petrleo e )as

natural. A extraccin % cara, pode contaminar acu+feros e au)as superficiais , consome

)randes cantidades de au)a ,as au)as de retorno conte$en substancias qu+micas, etc.
http://www.elmundo.es/elmundo/2006/01/02/internacional/1136194295.htmlhttp://www.elmundo.es/elmundo/2006/01/02/internacional/1136194295.htmlhttp://www.partidoequo.es/que-es-el-frackinghttp://www.partidoequo.es/que-es-el-frackinghttp://www.ventacan.com/blog/el-fracking-beneficios-economicos-o-intereses-medioambientales/http://www.ventacan.com/blog/el-fracking-beneficios-economicos-o-intereses-medioambientales/http://www.ventacan.com/blog/el-fracking-beneficios-economicos-o-intereses-medioambientales/http://www.partidoequo.es/que-es-el-frackinghttp://www.ventacan.com/blog/el-fracking-beneficios-economicos-o-intereses-medioambientales/http://www.ventacan.com/blog/el-fracking-beneficios-economicos-o-intereses-medioambientales/http://www.elmundo.es/elmundo/2006/01/02/internacional/1136194295.htmlhttp://www.elmundo.es/elmundo/2006/01/02/internacional/1136194295.html


10/18

6a actualidade, a maior+a dos pa+ses da adoptou po&tias ener"(tias para a#orrar

ener"a, as+ como &imitar as emisi!n das 3randes insta&ai!ns en(r"ias, industriais e do

transporte.


11/18

. E*O7UCIBN DA INDUSTRIA. DO TA77ER 8 5ARICA. DO 5ORDIS'O AO JUST IN TIME.

A actividade industrial pasou por varias fases. As paisa"es industriais resultantes tam%n

evolucionaron co tempo.

Ata mediados do s(u&o *III, o traballo industrial era realizado a man por artes'ns con

instrumentos tradicionais e fontes de enerx+a pouco potentes, como a forza humana e animal. A

fabricacin realiz'base en ta&&eres, onde os artes'ns realizaban todo o produto. A localizacin

destes talleres era moi dispersa, polo que non exist+a unha paisaxe industrial diferenciada.

7oitos artes'ns asent'ronse nas cidades onde se a)rupaban en ras por oficios.

A industria moderna "urdiu en >ran retaa tras a Primeira Reo&ui!n Industria& /1;;?@

1?0. O traballo industrial pasou a facerse con m2Fuinas moidas por m2Fuinas de apor

que funcionaban con ar$!n. A fabricacin concentrouse en )randes f'bricas onde numerosos

obreiros e m'quinas estaban concentrados baixo unha direccin centralizada que controla todo

o proceso e divide o traballo en tarefas espec+ficas para cada operario.

As industrias &oa&industrial, aparecen noos setores

industriais /Fumio, e&(trio, meta&r"io do aeiro, do autom!$i&, ...0.Por outra parte,

tivo lu)ar unha nova or)anizacin do traballo, na que destacaron sistemas ideados polos

norteamericanos (a?lor e @ord, que iniciaron a fabricacin masiva de produtos est'ndar. o

sistema co$ecido como traballo en cadea (fordismo).


12/18

A industria actual xurdiu a mediados do s%culo BB )razas 's innovacins da chamadaTereira

Reo&ui!n Industria& /postfordismo0.Apareceron noos pases industriaiscomo Corea do

*ur, *in)apur, (ai'n, China, 0rasil. O traballo industrial empre)a noas teno&o"asmicroelectrncia, inform'tica, telecomunicacins! que permiten o uso de m'quinas

controladas por ordenador e de robots industriais" utiliza novos materiais pol+meros, ..! e

empre)a noas #ontes de ener"a /nu&ear0.

A )rande empresa desta %poca de )lobalizacin econmica % a mu&tinaiona&,caracterizada

polo seu )ran tama$o en recursos financeiros, producin masiva, elevado nmero de

traballadores ...!, por deseno&er atiidades de produi!n en arios pases e porque

exerce o control directo de todas as sas actividades desde un nico centro casa central oumatriz!. Os seus obxectivos son: reducir os custos de producin, aumentar a producin, a

produtividade e as vendas adapt'ndose 's esixencias dos consumidores. Para lo)ralo:


13/18

Renoai!n t(nia constante derivada da aplicacin da informatica e das telecomunicacins,

as+ como a automati


14/18

Se3undo o peso da materia prima.

Pesadas. *e traballan )randes cantidades de materia prima, como a industria de base.

Semipesadas.Cando traballan con materia sprimas de menor peso, como as de bens

de equipo.

7i"eiras. Esan materias de pouco peso, como as de consumo.

Se3undo a sa teno&o"a. e $ai"a teno&o"a ou tradiionais, como a textil" de

teno&o"a media ou maduras, que che)aron ao seu m'ximo desenvolvemento

tecnolxico e se estancaron, como a metalrxica e a do autombil. - industrias de a&ta

teno&o"a, que na actualidade est'n en plena expansin, como a inform'tica,

telecomunicacins e biotecnolox+a.

Se3undo o seu tamao. Poden ser pequenas menos de 83 traballadores!, medianas

entre 83 e 483! e )randes m'is de 483!.

.). 5ACTORES DE 7OCA7IZACIBN NA ACTUA7IDADE.

As industrias de a&ta teno&o"a local+zanse nos pases m2is deseno&idos, xa que

esixen servizos e infraestruturas avanzados, man de obra cualificada e compradores de

elevado poder adquisitivo. As industrias que requiren tecnolox+a e investi)acin, inst'lanse

al+ onde a man de obra % m'is especializada: preto das uniersidades e dos parFues

teno&!"ios.-st'n experimentando unha crecente difusin cara pa+ses emerxentes como

China e >ndia.

As industrias de teno&o"a media e $ai"atenden a localizarse en pa+ses emerxentes ou

subdesenvolvidos, pois requiren man de obra abundante e pouco cualificada e prezos

baratos. 6estes pa+ses adoitan contar con facilidades estatais especiais para favorecer a

sa implantacin, como son


15/18

H. AS 8REAS INDUSTRIAIS NO 'UNDO.

As concentracins industriais do mundo local+zanse nos po&os industriais -ist!riose nospases emer"entes.

H.1. OS PO7OS INDUSTRIAIS ISTBRICOS.

Estados Unidos, ap!n e a Uni!n Europea se)uen sendo os tres polos industriais de

importancia mundial. Concentran as industrias de a&ta teno&o"a, a innoai!n e as sedes

soiais das 3randes empresas. (enden a perder peso industrial pola deslocalizacin da

industria b'sica aceiro! e da parte das bens de consumo t%xtil! e de equipo autombil! cara

aos pa+ses emerxentes.

H.). OS PA:SES E'ERENTES.

-st'n formadas polo )rupo dos RIC0rasil, /usia, >ndia e China!, se)uido de Austra&ia e

Noa Ze&andia, e por outros pa+ses emerxentes secundarios, como pode ser Sud2#ria,

TurFua, Corea do Sur ou '("io. A sa alta e crecente industrializacin d%bese '

e"p&otai!n dos seus a$undantes reursos naturais e 2 3&o$a&i


16/18

Rusia,tras a crise que se)iu ' ca+da do comunismo, perdeu o seu nivel de polo industrial

mundial" e desde principios do s%culo BB> recup%rase )razas ' explotacin dos seus recursos

naturais.

H.4. AS 8REAS 'ENOS INDUSTRIA7IZADAS.

ocal+zanse nos pa+ses m'is pobres da (erra, como a Ffrica subsahariana. As causas da sa

pouca industrializacin son a #a&ta de reursos ou de apitais para e"p&ota&os,a esase


17/18

A industria espao&a presenta diersos pro$&emas Fue di#iu&tan a sa ompetitiidade+

A produtiidade industria& ( in#erior 2 da Uni!n Europea. Para mellorar a produtividade

industrial, un dos recursos % a aplicacin de innovacins derivadas das (>C, o cal supn

aumentar o investimento.

O nie& de inestimento en IKDKi non ( su#iiente. Apenas o 1,;5 de industrias

espa$olas te$en un nivel alto de intensidade tecnolxica. As principais empresas de

autombiles, aparellos electrodom%sticos e produtos farmac%uticos fabrican con patentes

estranxeiras, que son unha boa fonte de in)resos para os pa+ses que as crean, pero un

enorme )asto para pa+ses como -spa$a que deben pa)ar pola sa aplicacin. polo

tanto, fundamental, dedicar unha porcentaxe m'is elevada do P>0 a >GGi e fomentar a

mellora do sistema educativo e a formaicn t%cnica laboral.

>a&iiaproduce m'is do1?L da ener"a e&(tria espao&a a partir de tres fontes principais:

au3a dos ros, ar$!n e o ento.

As principais actividades do setor primarioson as que proporcionan as materias primas '

industria: )ander+a l'ctea e c'rnica!" pesca conserveira!" explotacin forestal mobles e pasta

de papel!" miner+a de caol+n cer'mica!" canteiras de )ranito e lousa construcin!.

As principais industrias de alicia local+zanse no ei"o at&2ntio.6a zona de @errol atpanse

os estaleiros de 6avantia e a siderrxica 7e)asa. 6a zona da Coru$a, a empresa t%xtil Dara#

>nditex, a l'ctea e?ma, as bebidas Coca#Cola e -strella alicia, a conserveira Calvo, aqu+mica da refiner+a de petrleo, entre outras. 6a zona de *antia)o, a empresa madeireira

@insa e as tecnolxicas (elev%s e 0lusens, as+ como as conserveiras @rinsa, -scur+s e

/ianxeira. 6a zona de Pontevedra, a empresa de celulosa -6C- e da construcin *an Hos%,

as+ como a de distribucin alimentaria @roiz. 6a zona de 9i)o, a automobil+stica CitrIen, a de

alimentacin Pescanova, as de construcin naval 0arreras e 9ulcano, a qu+mica farmac%utica

Deltia e as de )ranito. @ra do eixo atl'ntico, en Ourense, o )rupo alimentario Coren, a

empresa t%xtil Adolfo# om+n)uez ou a construtora Copasa. -n 9aldeorras, as empresas de

lousa. -n *an Cibrao#Bove, a factor+a de aluminio Alcoa. -n 9iveiro, a empresa de xeradoresel%ctricos 9estas 6acelles, a empresas l'ctea eite /+o e al)unhas empresas do sector da

madeira.


18/18

unidade 9.o sector secundario

Documents