slides 03 - casos e declinações

6
1 Língua latina Casos e declinações Aula 3 Celso Pagnan Casos e declinações Vamos estudar hoje as cinco declinações dos substantivos e duas classes dos adjetivos Isso significa que veremos os seis casos ou funções sintáticas que as tais termos podem desempenhar na oração. Há seis casos latinos (ou funções sintáticas desempenhadas pelas palavras variáveis – substantivo, adjetivo, pronome e numeral) Nominativo – sujeito ou predicativo do sujeito Vocativo – vocativo ou chamamento Acusativo – objeto direto ou predicativo de objeto direto Genitivo – complemento nominal ou adjunto restritivo Dativo – objeto indireto Ablativo – adjunto adverbial Casos Os substantivos são divididos em cinco declinações Cada declinação é determinada pela terminação do genitivo singular, diferente para cada uma das cinco declinações Importante, para você saber a qual declinação pertence uma palavra, é preciso saber qual o genitivo singular Os dicionários vão trazer, no caso dos substantivos, primeiro a palavra no nominativo, depois a palavra no genitivo Casos 1ª declinação Agricola, agricolae = agricultor Poeta, poetae = poeta Nauta, nautae = marinheiro 2ª declinação Ager, agri = campo Bellum, belli = guerra Discipulus, discipuli = aluno Casos

Upload: herman-schmitz

Post on 22-Dec-2015

37 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

Declinações do Latim

TRANSCRIPT

Page 1: Slides 03 - Casos e Declinações

1

Língua latina

Casos e declinações

Aula 3

Celso Pagnan

Casos e declinações

Vamos estudar hoje as cinco declinações dos substantivos e duas classes dos adjetivos

Isso significa que veremos os seis casos ou funções sintáticas que as tais termos podem desempenhar na oração.

Há seis casos latinos (ou funções sintáticas desempenhadas pelas palavras variáveis – substantivo, adjetivo, pronome e numeral)

Nominativo – sujeito ou predicativo do sujeito

Vocativo – vocativo ou chamamento

Acusativo – objeto direto ou predicativo de objeto direto

Genitivo – complemento nominal ou adjunto restritivo

Dativo – objeto indireto

Ablativo – adjunto adverbial

Casos

Os substantivos são divididos em cinco declinações

Cada declinação é determinada pela terminação do genitivo singular, diferente para cada uma das cinco declinações

Importante, para você saber a qual declinação pertence uma palavra, é preciso saber qual o genitivo singular

Os dicionários vão trazer, no caso dos substantivos, primeiro a palavra no nominativo, depois a palavra no genitivo

Casos

1ª declinação

Agricola, agricolae = agricultor

Poeta, poetae = poeta

Nauta, nautae = marinheiro

2ª declinação

Ager, agri = campo

Bellum, belli = guerra

Discipulus, discipuli = aluno

Casos

Page 2: Slides 03 - Casos e Declinações

2

3ª declinação

Pater, patris = pai

Civis, civis = cidadão

Felicitas, felicitatis = felicidade

Mater, matris = mãe

Panis, panis = pão

4ª. Declinação

cornus, cornus = chifre

gradus, gradus = degrau

5ª. Declinação

fides, fidei = fé

res, rei = coisa

spes, spei = esperança

Casos

Scholam Lucii discipuli frequentant.

Aranea telam texit.

Romani servos habebant.

Análises

Singular (masculino, feminino)

Nominativo – poeta

Vocativo – poeta

Acusativo – poetam

Genitivo – poetae

Dativo – poetae

Ablativo – poeta

1ª declinação

Plural

Nominativo – poetae

Vocativo – poetae

Acusativo – poetas

Genitivo – poetarum

Dativo – poetis

Ablativo – poetis

Singular (masculino)

Nominativo – dominus

Vocativo – domine

Acusativo – dominum

Genitivo – domini

Dativo – domino

Ablativo – domino

2ª declinação

Plural

Nominativo – domini

Vocativo – domini

Acusativo – domios

Genitivo – dominorum

Dativo – dominis

Ablativo – dominis

Singular (masculino)

Nominativo – puer

Vocativo – puer

Acusativo – puerum

Genitivo – pueri

Dativo – puero

Ablativo – puero

2ª declinação

Plural

Nominativo – pueri

Vocativo – pueri

Acusativo – pueros

Genitivo – puerorum

Dativo – pueris

Ablativo – pueris

Singular (neutro)

Nominativo – verbum

Vocativo – verbum

Acusativo – verbum

Genitivo – verbi

Dativo – verbo

Ablativo – verbo

2ª declinação

Plural

Nominativo – verba

Vocativo – verba

Acusativo – verba

Genitivo – verborum

Dativo – verbis

Ablativo – verbis

Page 3: Slides 03 - Casos e Declinações

3

Dominus sententias poetarum pueris dictant.

Puer verba domini audit.

Poeta dominus verbi est.

Análises

Singular (masculino, feminino)

Nominativo – veritas

Vocativo – veritas

Acusativo – veritatem

Genitivo – veritatis

Dativo – veritati

Ablativo – vertitae

3ª declinação

Plural

Nominativo – veritates

Vocativo – veritates

Acusativo – veritates

Genitivo – veritatum

Dativo – veritatibus

Ablativo – veritatibus

Singular (neutro)

Nominativo – corpus

Vocativo – corpus

Acusativo – corpus

Genitivo – corporis

Dativo – corpori

Ablativo – corpore

3ª declinação

Plural

Nominativo – corpora

Vocativo – corpora

Acusativo – corpora

Genitivo – corporum

Dativo – corporibus

Ablativo – corporibus

Singular (masculino, feminino)

Nominativo – cantus

Vocativo – cantus

Acusativo – cantum

Genitivo – cantus

Dativo – cantui

Ablativo – cantu

4ª declinação

Plural

Nominativo – cantus

Vocativo – cantus

Acusativo – cantus

Genitivo – cantuum

Dativo – cantibus

Ablativo – cantibus

Singular (neutro)

Nominativo – genu

Vocativo – genu

Acusativo – genu

Genitivo – genus

Dativo – genui

Ablativo – genu

4ª declinação

Plural

Nominativo – genua

Vocativo – genua

Acusativo – genua

Genitivo – genuum

Dativo – genibus

Ablativo – genibus

Singular (feminino)

Nominativo – res

Vocativo – res

Acusativo – res

Genitivo – rei

Dativo – rei

Ablativo – re

5ª declinação

Plural

Nominativo – res

Vocativo – res

Acusativo – res

Genitivo – rerum

Dativo – rebus

Ablativo – rebus

Page 4: Slides 03 - Casos e Declinações

4

Rerum novarum

Dolor corpore habeo.

Homines boni in pace vivent.

Livia mulier fidei est.

Análises Atividade em Sala

Diga a qual declinação pertence as palavras a seguir:

A) dolor, doloris

B) domina, dominae

C) spes, spei

D) tela, telae

E) Urbs, urbis

F) usus, usus

Os adjetivos são divididos em duas classes

À primeira classe, pertencem os adjetivos que são declinados como os substantivos da primeira e da segunda declinações.

No dicionário, aparecerão apenas os nominativos dos três gêneros possíveis, sempre nessa ordem: masculino, feminino e neutro.

Exemplos:

Bonus, bona, bonum

Caecus, caeca, caecum

Cautus, cauta, cautum

Adjetivo

Singular

Masc.

Cautos

Caute

Cautum

Cauti

Cauto

Cauto

Fem.

cauta

cauta

cautum

cautae

cautae

cauta

Neutro

cautum

cautum

cautum

cauti

cauto

cauto

1ª. Classe

Plural

Masc.

Cauti

Cauti

Cautos

Cautorum

Cautis

Cautis

Fem.

cautae

cautae

cautas

cautarum

cautis

cautis

Neutro

cauta

cauta

cauta

cautorum

cautis

cautis

7 frases em latim para você bancar o espertinho

Vídeo

Dominus bonus servos amat.

Domina bona servos amat.

Domini boni servos amant.

Dominus pueros cautos dictat.

Análises

Page 5: Slides 03 - Casos e Declinações

5

Os adjetivos de segunda classe são declinados de acordo com os substantivas de 3ª. Declinação

Há três tipos:

a) triforme – quando há três modos diferentes de escrever o nominativo singular, considerando cada gênero: masculino, feminino, neutro

b) Biforme - quando há dois modos diferentes de escrever o nominativo singular, considerando cada gênero: masculino/feminino, neutro

c) Uniforme - quando há um único modo de escrever o nominativo singular, considerando cada gênero: masculino/feminino/neutro

Adjetivos – 2ª. classe

Triforme(masc., fem., neutro)

piger – pigra – pigrum

celer – celeris – celere

alter – altera – alterum

Biforme (masc/fem., neutro)

crudelis, crudeli

gravis, grave

fortis, forte

Uniforme (masc/fem/neutro)

atrox, atrocis

vetus, veteris

Adjetivos – 2ª. classe

Singular

Masc.

Celer

Celer

Celerem

Celeris

Celeri

Celeri

Fem.

celeris

celeris

celerem

celeris

celeri

celeri

Neutro

celere

celere

celere

celeris

celeri

celeri

2ª. Classe

Plural

Masc.

Celeres

Celeres

Celeres

Celerium

Celeribus

Celeribus

Fem.

celeres

celeres

celeres

celerium

celeribus

celeribus

Neutro

celeria

celeria

celeria

celerium

celeribus

celeribus

Singular

Masc/Fem.

Fortis

Fortis

Fortem

Fortis

Forti

Forti

Neutro

forte

forte

forte

fortis

forti

forti

2ª. Classe

Plural

Masc/Fem.

Fortes

Fortes

Fortes

Fortuum

Fortibus

Fortibus

Neutro

fortua

fortua

fortua

fortum

fortibus

fortibus

Singular

Masc/Fem/Neutro

Vetus

Vetus

Veter / vetus

Veteris

Veteri

Vetere

2ª. Classe

Plural

Masc/Fem/Neutro

Veteres - vetera

Veteres - vetera

Veteres - vetera

Veterum

Veteribus

Dominus atrox servos non amat.

Puer fortis est.

Pater vetus sapiens est.

Magistes miser est.

Análises

Page 6: Slides 03 - Casos e Declinações

6

Atividade em Sala

Quantas classes de adjetivos existem em latim?

O que significa declinar um substantivo?

Quantos gêneros existem em latim? Quais?

Quantas declinações existem em latim?