ZOHAR HAT-TEBHAH

Gen VI: ii.seu

FENEsTRAIn Arca Diluvians,

Dissertatione Philosophica

Loco suo vindicata,Et Permista Amplissi senatus Philosoph,

in Florentisiima ad Auram Acad. Reg-Pr^side

Viro Admod.Reverendo & CeleberrimoDn. M. DAV1D gU2?$/Hactenus L.L. Orient* jam vero con-

firmatus s.Theol. Proscss. Publico & OrdJPraecepi.& Promotore sm max.suspiciendo ,

ProGradu Magisterii,Ejtucsc Privilegiis rite obtinendis ,

Eruditorum Candida Centuraplacide aperta,

Ad diei'. Vtl bccemb. Anno M. DC, XC. VII,uorassy consvetas , in Auditorio Maximo,

* As.< R,*M.tis 'Alumno

NICOLAO FR1D ELIN.a JoH.sJBintsty Rsg lyg-

.i»

■

/ 0

syn C andidatiIO dr som sdt)a san/ at ndqon

| ridnstn tlistsiit$d Otansa Pindi Mnt/hm tc*se Fallas CJlsttnt

£ss £i>6n en £cbei‘s'£mn0 s5r 9k6-ba oct) $5e|h>4r/

0om sttdsrcat ester2>i)C}b/oc(j s)dl*Ut Ut,

£p stm jass sdtcit n« -Den candida-ten tt)i§rt /

2(t Pailas sommcr snart/ cm cUtcst jaai ■. ;t<m a^sl/

£)rsj Idret pscelDslrt framtcc bengoondt Osfixi

§om(£bcr soittent/ meb. annat mc(p.

g5r pl<J3a&2Pdnslap ssutnusrJQtXt Candidate n,

framgas utta

LORENTZ G. MELL1N,Uaro,

Disputationts Curiosae&vel maxime Eruditae

dEj

Tositura FENEsTRAln_.

Arca Diluvians-.,AuBori Clartstimo

Dn. NICOLAO FRIDEON,sau., Philosi Candidato meritifflmo.

* y ■' ‘ • •i \ J£; •JXacisenereseras ARQE

i novus arte sene-* stram l

r

ALEs qua frondem PACIsin ore vehit*,

PACIs AMANs,olea moxcon*decorande MINERVAE:

Pacificas animi sio rese-rabis opes.

Honoris &amoris erge 9

JOJ RUNGIUs*

Domine Candidate^studiorum meorum Moderator

dexterrime. ;

Cllm mccum cogito, qaomodo lae-titiam animi mei declararem, c*

felicissimis Tuis in literis (ucacssi-

jjlii,perceptam , quibus Honores Aca-

demicos propediem conserendos essogratulamur, verba) quibus id praestera,condigna non invenio. Amor tamen

Tuus & candoa- erga me satis perspe--ctus, facit, ut quocunque demum mo-

do per teneriorem meam aetatem pos.sim ,

aliquod amoris reciproci grati»que animi documentum edam. Cum-que ,

ut quidem optarem , pluribushoc praestare nequeam i majorem inmodum Te rogatum-venio, ne ex bre-vitate verborum , sed ex prolixo co-que candido affectu pectoris mei, hancmeam qualemcunque gratulationem ae-

firmare velis; cujus summa huc redit,quod vota fundam calidissima, ut postmultas variasque , quas sub cursu stu*diorum pervicaci labore sustinuisti mo-

Icstias, & lucubrationes Tuas indesessas»Honores, quibus Virtus suos Cultoresmactare Colet, Tibi jam conserendi,cedant in Numinis Altissimi laudem,publicum emolumentum, nec uonTuiipsius , Tuorumque commodum de-cus, atque gaudium exoptatum..!

Quod gratulabundus vovet

JOHANNEs GEZELIUs,Nepos,

Lector Candide & Bene-vole, salvc_»,

EXi(limavi stmper , nihilnisi quodtersum atsy eruditum esl, publi-

cam lucem mereri , quapropter nun-quam ego quidqud in eam proserre susiinu-ijsem, nisi inexpectata quodam Coelisavore pro rebus humanis etiam ad tem •

porum momenta excubante , praeter o-ptnem meam spem i* hunc rerum circumdeductus suijjem.jam exspeslaveris fortequod savori Tuo debeo, si non suhastio*ris judicii , opera tamen exquisitio•ris ssectmen\ verum cum isiud inge-

nita hanc temporis angusiia denegavit9

rudis bae opella , qua argumentumdelicatioribus,

(5 quibustenuiora sordent,e Uberattonem,valde inculta

,

gratiam Tuam, quam txseipsapromereri

posie desietat , humanitatis jure proditexpetitum, sedipsa quo desie6Uurrbae am-pliori siet (ua merito , de topia Cando"

ris tuiprasiandi k /e saentratd , Utarisinn veretur , Nec enimsine omine Pene*

siram exhibeo, qvam humanitati Tua de-claranda apertam commendem,6non nisiad malignorum impetus, ut isia Noctisfica ad injurias coeli, occlusam. Brevita-te htc luamus : Proltxitatis gbriam

,

ingenit opumq{ sors felicior con-tigit, lubentes relisiuri\ Na Benignustector eruditionem apud pauperes nosirasCarneenas jrustra quasiverit, Candoremin nobis excusandts grato praconio pro-tsitrtri simper pudebimus,

e > v^ s.r- ; enVs 9' \

V 1 ■ < « * V/~i

si

E Loco 72 *v« disquislturi, ap-pellationis rationem, seu o-

ro'/xct\@* isssjunv , quae arae 7>aiJaenctiv , monentibus

eruditis, requiri sciet, praemittere te-

nemur. Repetit autem illud originemsuam a Rad, Hebrais quidem deperdi",ta, a Cbald&U tamen recepta frequen-tataque "ins quae hanc significandi no-tionem obtinuit, ut pro lucere, lumendissundere & transmittere sit usurpata,txindeq; T1s lumen, Jplendorem ,.necnon senesiram , eo quod lumen trans-mittat, denotat. Quapropter hanc vo-cem Orientalium Interpretes suis lin-gvis redditur],per sieculas , ut syrus, lu-mina, ut Arabs , vel per senesiram, quodsecundum eruditos, Chaldaeus 6c sama-ritanus faciunt, exponunt;, Antiquus

2

a» ille Graecus Transsator symmachus ,

apud Hieronymum, per matyavtg, idest pellucidum, interpretatur ; Et, illoprior ,Aquila, per quod estmeridianum ; nempe quia a Vs estGZ3VTIs quod meridiem denotans, estnomen hmov, Icilicet, quia diem induas partes aequales dividit, gemmaeq;lucis, antemeridianae & vespertinae me-dium est Interstitiurn & terminus. DcVersione vero L XXira/i sicut vendita-tur, quia hic non estdiJ/tj<p@* est, inse-rius paucis dicendum est. CaeterumLatinorum plerumq; omnes & VIs persenestram transferunt, Fr, 'junius &

£m, Tremellius per clarum lumen, Quodcum pro satlsivpia, effecti destinati acci-pitur, est enim sencffra lumini inse-rendo accommodata , eodem recidit,Latinae vocis originationem, quod u?ai memorem, si Germanicamhabueris, ut senestra dicatur, quasi da-mits ntcht Finsier sey , allusivam prodis;verum si yfixqy.ji CpcuHc&eu cum scaliger$deduxeris, verius videris tsvpiAeym,

3§. u.

QUibus jam ita leviter 'sjCpu( tactis»rationem principii ukaJx(> quod-

TIs originem dedit, explicandam susci-peremus,nisihic tacens scriptura silenti-um imposuissct; & neqj*tesles in rei si-dem arcessere'sustinemus, quos cp»Ao-sw&uxty nisi rectius forte ipwJo/ctv&ict* di-xeris , suspectos novimus» ad fabulasconslruendas aptam natam puto Rab-binorum gentem, quorum quidam Jo-nathan ben Uziel comminiscitur.* Noa-chum i DEo ad stumen gemma-rum feracissimum suisle ablegatum, utcongregaret inde Joreda , jus-sumqj illud in arca construere, adq;cubitum consicere, cujus splendore sus-sicienter illustraretur» Quid a. DTTsl

sit, eruditi non capiunt, & sor-tasse ipsi, quibus commentum placet,nesciunt* sed si circumflandas atten-dis, illos lapidem aliquem pretiosum ,

eumq; fulgentistimuro, puta Cry/lallum ,

lycbniten vel carbunculum , seu aliamgemmam pellucidam designaslc, cujus

4majori quadam lucc radiantis tenebraediscuterentur, arcacj; necessaria luce il-luminaretur. Alii melius sibi saperevisi, e /peculari lapide vel vitro eandemconsectam suissc opinati sunt» Nosvero, (icuti quid certi hic statuendumnon habemus, ira molestia conjectura-rum supersedemus, ne cum minus hicsapientibus nimis sapere velle videa-mur. Hoc autem negari non debet,suisse senesttam quae aperiri & claudipotuit. Verum ut haecce, sicut magisrecondita ita minus necessaria, expli-catius proponamus, quia a nobis nonexigi speramus; illis omissis, ad ea,quae explicanda assiimlimus, nos reci-pimus. scilicet, cum inter sacrarum li-tcrarum Interpretes ac Commentato-res, in loci hujus explanatione, tantumobservabamus dislenlum , ulterius deeodem disquirere incepimus. Quodenm sacere parabamus, dissensionis cau-sam comperiebamus esse diversitatem

verborum,quae de hoc agunt, &

in sontibus Hebraeis sic sonant; —

riPVLbo in rivuli? autem

5versionis Latinae hunc in modum;ad cubitum persicies eam desursutn.In quibus verbis vel ad originalem tex-tum reserendis, vel secundum versio-nes explicandis, occupati, in diversaabeunt, alit ad PDH alii ad VIs:horumverborum intellectum esse reserendumcontendentes. Qui ad priorem acce-dunt sententiam, nec eadem omne*mente sunt. sjhiidam enim tectisasii-gium-y ad cubitum superne consicien-dum.liic relpici censuerc; alii ad ejusquandam partem , puta suggrundiorumecphoras ,

seu testi extra parietes promi-nentias. Horum autem mentem ante-quam declarandam suscc peri mus,prioremillam sententiam diseutiendam propo-nemus.

§, II h

MEminimus modo,quosdam verbumadnsn tejicere,qui itidem

inter se dissensum meditantur, Wo»nulli enirrj ea verba \ ad cubttumconsici-es superne

, ita intelligenda esse opinatisunt» ut quatuor Utera rOT\b a basi

6

ad summitatempaulatim coirent y Aonecdesincrent tn culmen quadratum cubi-tale, Hanc sententiam Origenis , am-plexi videntur LXX, senes, qui practer-missa translatione vocis T13J ( cujusrei causam ne quidem divinando se as-(equi posse ajunt eruditi) ex pratsentiloco hunc (ensum sabricati sunt; sw»-

‘zrmijatislqv «s <wvTiXto-ni cusjtsv avu&tt/. Quae per inter-pretem Chryso/lomt sic sonant: supracontrahens saeles arcam., & in cubitumconsummabis ejtu summitatem. Ubi to

tTntruvayuv . id esl colligens , vel inter-pretante Hieronymo, contrahens, videtursignificare, arcam ab imo debuijje /empercolligi , id esl, contrahi & coarctavi ma-gis & magis in angustum, atq; ita acu*

minari , ut ad summum in utriussy dismensionis cacumen cubitale decresceret.Quo de quid censendum $, VI, slri-ctim monslrabit, Ahi , sanius judi-cantes, ad rs%v<p}v quidem tetti rese-runt, sed, vel At altitudine culminis ad(libitum per totam longitudinem acu-minata,, id accipiunt j vel ita, ut ipsutn

/■iO .

7sastigium supra illos tricenos cubitosaltitudinis, quorum hic meminit scri-ptor HhoxAv7®* Moses, ab extremitatibusmedium versus sensim ts lente ad alti-tudinem 'anjx,na,7av adsurgeret , conve-xitatem, designabamus dicere,pene pla-nam , ut loquuntur, seu formam

sive aquis plu-viis arcendis ventisq, 1 depellendis con-venientissimam. Quam quidem sen-tiam de forma sDn non rejecerimus,quo minus tamen citata verba id ipsuminnuunt, est quod pernegamus. Catte,rum sententia cujusda,nisi sallor, Meno-chii, putantis illa sic intelligenda ,utmenjura cubiti semper ad manum habe•retur & adhiberetur , donec tota arcaperfecta soret, omnia ad praescriptummodulum cubitorum% mensuram exi-gendojsicuti ex textu erui non potest,itapaucorum, suo maximo mento, me-rita est assensumj.

§, IV.

JAm alteros illos audiemus, qui qui-dem ad ron reserunt, at non ad

8altitudinem acuminatam , sed ad sug-grundas , quas Graeci aroor-nscrua.Tx vo-cant, nempe ut inae in cubitum unumprojeBa extarent prominerentq J} ad ab-arcendum ab arca seueslrisq; illius im-brium profluvium. Haec mens, docen-tibus eruditis

, Interpretum Orientali-um nonnullis suit, ut Chaldaea , syro& samaritano , qui ad rDH reserunt?ita enim ille ; 'TQVn ‘ViniDI ssyD niteurn idefl; Lu-men /actes &ad cubitum persicietarcam superne. Hi ita per interpretes ;

Et Jpeculas sac arca & cubito consirin-ge eam superne. Item: senestram faci-es arca ,

(sad cubitam consummabis eamdejuper. Quos sequitur doctiss» Kabbi-norum Raschi , qui sic interpretatur.

*n? yawo mwoD'D ttwns nON-bNTDVI n'?VDbDJN3D1 JsDD Quod sio red-ditur; operimentum redundando a/sicen-dat donec coaeBetar desuper stettso adcubitum pro profluvio aquarum insernehinc atcso illinc, Er longo deinde agmi-ne cos excipiunt plurimi Occidentali-

9««*, quod facit Interpres sicuthic ipsi videmus per interpretem, sici-,lius quoque ad hanc quam ad alteram,de qua infra, sententiam reducendusAnglus, similiter nota Diodati Germa-nica ad versionem Tkeandri Lutheri ?

nec non Belgica. Hac mente suit B- D,Mich,Walthertu in Offl Bibi. qui sonteshujusmodi censet suppeditare sensum:Ein Penster soltii dran machen, nnd soltihn ( den kaslen ) etner ellen boch anjs-snbren. Qui parili modo ,ut ex verbisejus ad oculum patet, hunc locum intel-lexit. Nec ab hac sententia absuit B.D. Terserus j quapropter vectionemsvecanam ad somes hunc in modumadornandam judicavit; Fbnsier skal tugbra pd Arken , och til en ala sulbor-da honom osvan til\ Quocirca no-tandum, quod hos non elusit ambigui-tas Pronominis Relativi eam, (quod, u-trum nan an VlR hic sit demonstratu-rum, Latio non egressus,vix nobis de-clarabit,) namq;, consulta austoritatedivina tn sontibus Hebraornm observa-ruat vocem n-bsn suffixum habere

10*k ytyxs n5, adecq; non respicereNomen mascul, Vl5£ sed stminin* rDHEt licet H samimn, mapptcatum VIII. inJocis occurrere solicite more suo notetMasora, cujus omen mappik absenrianon obstante, manere soemininum con-tendunt» Et porro, simul urgent alii,imperfectam alias sore desenptionem7» rDst cum nisihic , non sit ulla men-tio testi. Cum quibus inflant rursumquidam? a,tey*v sore, hanc unitis cubttimensuram ad T» VIs applicare, quod tan-ttllusn pro proportione 7* rDH insus-/ii'ie'nscttett Er praeterea , superne nonposse poni , propter continuum im-brium defluxum , sicur nec per illamibi locatam commodi in terram pro-spectum fieri polso»

§. V.jam , hilce sio eixqcsjyZs stri-

tactis, mentem eorum per-spcximus, qui Jo ad HDH

respectum implicare docent, ad caterosqui ad Je Vs digitum hic intendi, existi-

11

tjiant,pedem promovemus. ficae!"VIsresert Oivp Uegaiander Lutherus, qui hoccomma itareddit: EinFenster sioltu dranmachen oben an,eimr ellengrosi. Qui &

auctoritatem habet Arabis, ceu docenteruditi, hunc in modum per translato-rem loquentis t Et sac illi lumina, ($

ad cubitum persicies siuperne , vel e sum-metate, Hunc sequitur Hebraeorum In-terpretum facile primus R. Aben Efrajqui sientsiram unius cubiti siuisise in sum-micate seu longitudine existrmavit. At-que in horum partes concedunt se-ptentrionalium Fransiatores & simul Com-mentatores, .sic, grana exempli, se ex-primit Interpres suecanus ,* Ett Fbnsierskal tu gbra ther osivan pa ,

en alnJiort. Qui omnesad VI5J respicere annunt,&, ceu evi-dens esl, ipsam seneslrae magnitudinemper menjuram cubitalem , designari au-tumant; Latitudinem autem a Mosenon describi, sed quod adjiciunt alit,posse ex longitudine colligi, nempe utilla fuerit sextae panis unius cubiti.

12

Quod ad nos attinet, illis quidem as-sentimur, qui 7a T1s hic indigitari as-sertum cupiunt; in reliquis vero, quae-si voculae riDN ‘bN magnitudinem

concernerent, non usquequaque an-nuimus, dissentientibus suam cujusq;salvam auctoritatem, summa, ceu par

cst modestia relicturi. Et quia hoc i-psum .praeterrelrqvoru,quos adduximus,assensum, asserimus,rationes quae ean-dem nobis acceptandam suadent,medium producemus,

VI.

Qllod antequam secerimus, prio-ris sententiaerationes chspiciemus,

1 & primum quidem quae in-tercaeteras vsrt&wvobtinet, quamqueus3h'jc '23A«5»i' objicere adsolent,eorumvidelicet, qui asfixi Focmmini in verbonsbn reRectum ad *in!£ ut M.i/culi-num insiciantur. Fatemur quidemquod non hi nihil dicant; veruma-mea quaerendi nobis veniam petimus*unde sciatur,quod'/®cu sit «e7«nn scripturis

13Quod ipsum si tamen concederetur,quod qua naturamrationemq; kvahyiatita nisirum inscriptura non infrequentem essoitcs.soayriv ignorat/ ut jam memorare su-perlcdeamus de voce TIs respon-dente, quae est. Unde liquet,quod supponere non nisi masculutn essehanc vocem, est so cv ‘bqxy hasieiv.Por-ro eorum objectionem ,quibus obver-satur periculum imperfectionis in de-lcriptione7»rDPl quasi quia non alibide tecto, ergo hic, citra pulveris jactum,ceu dicunt, resolvi posse puta-mus; quippe, praeterquam, quod rectequidam regerit, n£c mentionem ullamtecti, quod verba haecce respiccrent,praecedere, tectum ipsum in voce rsenincludi , non &te'yug asseritur, Nisi quisex eadem ratione arcae sundum, quodj'n textu non memoratur, djc-frus nega-re sustinerer. Caeteros denique quodspectat, qui ea de causa ad 7» "'ins re-serri posse negant; quod mensura illacubitalis eidem ad proportionem non

14(assiceret, sciendum est,illos i*ty»%ts uyvciav committere , si quidemnos mensura cubiti non magnitudinem7* "VIs sed ejusdem a tecto Jiwpjpa, prout mox dicendum est, dimetimur. Ori-genis autem sententia, qui licet arcamab imo ad summum (cosini acumina-tam, mensura cubitali annisus sit emeti-ri, valde tamen enormis est, unde illammerito dudum suisse cxplosam, nemi-nem mirari subeat. Ea quippe salsasiixa vvresser« arcam in sastigium pyra-midale ninsis elevando, facile cum mo-le sua jusso altius adsurgente, dwuli de-jecta suit. Et quandoquidem incidimusin mentionem format rDH dicimusnos non ad eorum accedere sententi-am, qui illam ea corporis specie figurat,quae apud Geometras prismatis trigoninomine venit, sed suisse illam parallel-epipedam «ni/cedram , ut tectum prodefluxu aquarum fluvialium ad altitudi-nem cubiti modice arcuaretur; intelli-gimus altitudinemper totam longitudi-nem convexitate j dne planasastigiatam,

15

vero similius ssatuitur. sed quo minussaepius citata verba eo modo capian-tur, obstare illa 7 quae jam proponendasunt, cuivis zstos appa, patebit. Et utillud deniq; addamus, quod nimisdura de testi {\vtsastigio sive suhgrun»da singenda esset eJhp/ts, quam nullusInterpretum, licet hoc plerique omnessentire videantur, supplere ausus suit.

§* VII.

EX quibus jam productis, nec noc,adhuc proserendis manisestum e-vadere putamus, nihil obstare quo

minus ad & T1s isla respiciant; nihi-lo tamen secius modeste ab iis disce-dimus , qui per voculasmagnitudinem ejusdem denotari con-jiciunt ; nam praeterquam quod phra-sis illa alibi eo sensu non occurrit, exi-stimaverimus reliquas utriusqi dimen-sionis species suisibc simul nominatas,quod semper fieri solet, cum dimen-sionis respectum in re substrata indicat.Quid/ quod nec ullam dimensionis

16ossii mentionem notatam deprehendi-mus. sed ut ad palmariam rei , curdissensum facimus , causam veniamus.In textu authentico habetur vocabu-lum rsivchst desursum significans, quodipsum si senestra suisset nonsuisse adhibitum putamus. sed vel !?1sut 2. Earal. III: 16, /aper ca>

put columnarum , li. e- in /ummttate ;

vel by£ ut Gen. 1:7. & alibi; ubi /ups»denotat;Et cum n paragog. l“l!?y£> noq so -

Ium supra, verum etiam motum ad

Juperiora. vid* De ut. XXVIII: 45. Iimili-ter xbvt& Jam vero D illud quod prae-sigitur, iterum detrahit, vel sastimterminum a quo avusrtv signat t adeoqjvox non tantum motum jur-sum involvit, seu, quod vel illum pr<e-bet, vel respeUum ad illud balet ; quodex omni loco scripturae, ubi occurrit,patet; verum etiam id, quod eundem ,

morum puta, terminat & rejpestum de-orjum induat- sic Gen. XXliJ 9* sus-gunt in altum ligna, (s super illa by£Ddejursum venit positus isaacus. sic sic-

17Cita VyDD desurjum venit in sursum ad-scendentesfruges j Job, XKX: 6, Atq»adeo, quandoquidem nVvoV semperlursum notat, & D praefixum est(liTiKov, hanc voce quod intendi-mus,significare,evidens essc putamus» Adquod amplius probandum, egregie sa-cit illud Jerertr. XXXI: 57. st mensura-buntur coeli rb'J Z&D desursum &c. quodsansc w«» de extensione in Jphtraniy ucsic tecto ares quicquara simile sit, sedde altitudine intelligendum, quod sir-matur ex oppositione in eodem versuad fundamenta terra , earumq; ut sicliceat dicere, insimitatem* Idem ju-dicium fieri pnrest de sensu ejusdem vo-cis, Fxod* XXXI: 14. ubi non significatnude /upra, ut Interpretum plcriq;, sedquod sWin rWlV seu pedet taxorumfactae siat nDDDb in tegumentum, no»tam tecti, quam ut a summitate taber-naculi deorsum protenderentur, utpotcquod tegmine (uo in terram demisso ve-lutithalamum exhibebat , ut

/ephus Lib, sisi c,j, Et hoc eodem mo-

18do, ut mentem tandem noslram ex-primamus, latera arcae adscendebant

sursurn; ita enim recte denota-veris laterum summitatem, a qua nu-merandus esl deorsum cubitus, & hoccstquod per HDN-bx ad cubitum , tuoconsensu tector benevole impetrato, hicdesignari, aslerere non dubitamus.

§. vnr.

sUnt itidem alia non pauca quae huicsententiae praesidium praestat, sic-ut illud, quod *}o TtU respondeC

voci ji!?n Gen, Vili! 6. consensu In-terpretum & Judaorum , e quibus no-mine tenus proserimus R . salomo benMelek ,

& Christianortm ; At illud phnnon in summitate tecti, sed in parie-te erat, quod probatur ex totiens re-petita phrasi; prosicere per senestram\quod sane per jvg/dxnojiiitpacw non com.mode fieri potuit. Imo Ezekiel XI,* 16.expresse diric rrdD rVtsbn quodsenestra circum arcum seu per circuitumeram» Deinde, dictum suisse simpli-

19citer: rDsVt bv Y1s nVJVK&saresse.nestram juper arcam , a\d> Tr&s-eereuenovae vocis, novaeque partis versus.Et porroipsamhistoria sententiam hancapprobare, quippe Noa de jam aridafacta terra certior cupiens fieri, remo-vit operimentum ,c, vlii:i$, at id nonsecisset, si T° m in summitate suis-{et, sed quia per p/H sb una tantum

parte prospicere potuit, illud remo-vit, ut undiquaque oculis campi pate-rent. Praeterea addimus, quod, pro-pter continuaspluvias, '/czron seu locum7« Tls assignare, prorsus uZ-•frov ess. Quibus & similibus ratio-nibus, adeuratiores, probe perspectis,locum eidem in latere, non denega-runt. Quod non de longiori essecapiendum inde liquer, quod nstsHseu ojlium tanquam in eo conductumstls5 contradistinguatur quoad situra,

1« VIs quod nbybbo & textus ipsehoc innuere videtur, quod janua tan-quam novum quid in latere ponendum*Kciinqtmur itaqj alterutram mino-

20

i-nm a tergo vel in facie laterum locumeidem dedisse, Qvod eo probabiliusesl, quo commodior ab ea parte majusad interiora lumen transmittendi locusisle videtur. Postremo tandem, vo-cabulum consummahis eam, idemdesignare putamus; ejus enim formalenotione siniendi seu consummandi ab-solvitur, adeoq; non simplicis actionisexeeutionem hic intendi facile censtatjsed quia locus seu dissamia hic praesari-bebatur, iJWs-s dicitur sini•es eam y nempe senesiram (mediocritermagnam) ad cubitum desursum, detJkal lychtas til en ain tsrdn osivan til.

s. IX.

ANrequam subitaneam atque prae-cipitatam hanc opellam claudimus,non indignum observationc puta-

mus, quod verbum omissum sitin Versionenoffratium svecana,ut & Ger~manica)nec non aliis. Quod tamein ali-quibus versionibus, magnorum virorumopera esl; rediturum, Videatur Oss, Bibs k

21

Isaltheri circa hunc locum. Quod ipsunia Ftnnico Interprete , nec non Dano ,

adeurate oblervatum essi Plene namqjille vertit: Arkin Ackunan sinun pitd te-

keimdn , ju kymrdlld pddttdmdn sen yl-bildi. Iste similiter. Qua Verstonentsvecanam idem factum elt a Reveren-disls, Dn.Episcopo, Doct, Joli, Gezelio,Matcenate & Proraotore meo ut beni-gnissimo, ita nunquam sine summa vo.neratione a me nominando, in Notissuis in universam scripturam sacramisoJo£c&]oi(,c q; puriori Ecdesia Luthe-rana seprentnonali multis desideriisexspectatis, ubi hic locus ex textu He-brso sic transfertur: Ut Fen/ler jkal tugora pk Arken

, oeb til en AIn jkal tusulborda tbet ijrkn \osvan til. Id est,quod in Notis ibidem additur, in la-terum alterutro breviori,ita ut a tectoad senestram dissamia cubitirelinquatur.Hisce sic brevissime &simplicissimedeli-neatis, ex Observationibus adeuratissimisMss, modo cum veneratione nomi-nati Magni Patroni, (quibus solis ad

22hanc materiam explicandam insfructussui,) Candoreg; Tuo B. L, certa qui-dem spc, multis tamen votis implora-

to, calamum depono, daturusGloriam Domino >

CUJUs LAUs sEMPER W.ORE MEO!

aoidCil1*2* \r^«

Corollaria Philosophica.^

NUllam Verbum adseiseit Genitivus*Regiminis .

scruta in orationem nimio siudio cenqui*rere esi Evandri matrem imitari velle<

Genus potesi conservae in una specie,Notiones jecunda rei dignitatem nec im*

minuunt nec extollunt.Inter Ens non Ens esi infinita disiant iA,Non siala aternitas esi duratio.Locus ,nonLocabilitas,eJl Assectio Corporis

naturalis.Phoenix avis fabulo sa esi.Imbecillitas humana esi singere impossi*

bilia divina potentia.scientia Dsi non tantum ad futura, vea

rum etiam ad siuturibilia (e extendit,Echpsis , qua accidit tempore Basision*

Chrtsii, non suit naturalis.Virtus consisttt in medio-Punsia vocalia UnguaUehraasunt coae*

s. D. G.