relatÓrio final volume 3 - biodiversitas · espécies consideradas deficientes em dados foi o dos...

40
REVISÃO DAS LISTAS DAS ESPÉCIES DA FLORA E DA FAUNA AMEAÇADAS DE E XTINÇÃO DO ESTADO DE MINAS GERAIS RELATÓRIO FINAL VOLUME 3 (RESULTADOS: Lista Vermelha da Fauna de Minas Gerais) Belo Horizonte, Junho de 2007 Myrmecophaga tridactyla / João Marcos Ro sa

Upload: phungdang

Post on 27-Dec-2018

216 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

REVISÃO DAS LISTAS DAS ESPÉCIES DA FLORA E DA FAUNA AMEAÇADAS DE EXTINÇÃO DO

ESTADO DE MINAS GERAIS

RELATÓRIO FINAL

VOLUME 3 (RESULTADOS: Lista Vermelha da Fauna de Minas Gerais)

Belo Horizonte, Junho de 2007

Myrmecophaga tridactyla / João Marcos Ro sa

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

104

8. ANÁLISE DA LISTA DAS ESPÉCIES DA FAUNA AMEAÇADAS DE EXTINÇÃO

A lista de espécies da fauna pré-candidatas avaliadas no workshop foi elaborada pelos pesquisadores considerou as espécies que teriam ocorrência em Minas Gerais, para a maioria dos grupos táxonômicos sob avaliação : mamíferos, aves, répteis e anfíbios. Para os grupos de peixes e invertebrados esse mesmo procedimento não pode ser adotado uma vez que o conhecimento para uma grande parcela das espécies que ocorrem em Minas Gerais ainda é insuficiente. Ainda assim, esta iniciativa é inédita para o Estado e acrescenta resultados extremamente importantes para o planejamento da conservação da biodiversidade mineira.

Dentre as espécies da fauna, aproximadamente 12% das espécies foram avaliadas como ameaçadas. Para cerca de 40% das espécies os dados disponíveis não foram suficientes para a classificação em uma das categorias da IUCN, sendo assim categorizadas como Deficientes em Dados, e quase a metade (46,87%) foram consideradas como Não Ameaçadas, conforme pode ser verificado na Tabela 7 abaixo:

Tabela 7. Síntese dos Resultados da avaliação da fauna de Minas Gerais quanto ao seu risco de extinção

Categoria Nº Espécies %( 1 ) Extinta (EX) 0 0,00 Regionalmente Extinta 1 0,05 Extinta na Natureza (EW) 0 0,00 Ameaçadas 273 12,39 Quase Ameaçada (NT) 29 1,32 Deficientes em Dados (DD) 868 39,37 Não Ameaçada (LC) 1033 46,87 Não Avaliada (NE) 6 - Não Aplicável (NA) 113 - Total 2323 100 (1): sem considerar as espécies não avaliadas e não aplicáveis

Assim como ressaltado para as espécies da Flora, um alto percentual das espécies da fauna foram avaliadas como Deficientes em Dados (DD). Entretanto, não deve-se descatar a possibilidade de que tais espécies possam estar sofrendo fortes pressões de ameaça e o conseqüente risco de desaparecerem em curto espaço de tempo. O que de fato ocorre com as espécies enquadradas na categoria DD é que o conhecimento atual disponível não é suficiente para uma avaliação do seu risco de extinção frente aos critérios adotados na revisão. A ação indicada para essas espécies é o investimento em pesquisas que elucidem aspectos de sua distribuição, requerimentos de hábitat e estudos populacionais. Enquanto isso não ocorre, o risco de haver uma perda de patrimônio biológico e genético é extremamente alto uma vez que as legislações vigentes nos estados ou no país não prevê uma política preventiva para as espécies dessa categoria.

Apenas uma espécie foi avaliada como Regionalmente Extinta e 29 espécies (1,32%) como Quase Ameaçadas. Das 273 espécies avaliadas como ameaçadas, 39,19% se encontram em estágio

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

105

crítico de extinção, 31,14% em perigo e 29,67% em estágio vulnerável de extinção, conforme Tabela 9 a seguir:

Tabela 9. Número de espécies da fauna ameaçadas de Minas Gerais avaliadas segundo as categoria de ameaça da IUCN (2001).

Categoria de Ameaça Nº Espécies % Criticamente em Perigo 107 39,19 Em Perigo 85 31,14 Vulnerável 81 29,67 Total 273 100

Com relação à distribuição das espécies ameaçadas nos biomas, aproximadamente 51% distribuem-se exclusivamente na Mata Atlântica, 24% no Cerrado e 4% na Caatinga. Considerando as espécies com ocorrência em mais de um bioma, 11,03% tem distribuição nos biomas Mata Atlântica-Cerrado, 2,57% nos biomas Cerrado-Caatinga, 0,37% nos biomas Mata Atlântica-Caatinga e 7,72% nos três biomas (Tabela 10).

Tabela 10. Distribuição das espécies da fauna ameaçadas nos biomas de Minas Gerais.

Biomas No espécies % MA 138 50,55 CE 66 24,18 CA 10 3,66 MA-CE 30 10,99 MA-CA 1 0,37 CE-CA 7 2,56 MA-CE-CA 21 7,69 Total 273 100 MA= Mata Atlântica; CE=Cerrado; CA=Caatinga

Dentre as três categorias da IUCN que definem uma espécie como extina, apenas uma foi assim avaliada pelo grupo de mamíferos. A espécie Pteronura brasiliensis, popuarmente conhecida como ariranha, foi classificada como Regionalmente Extinta, ou seja, a espécie encontra-se extinta em Minas Gerais. O último registro confiável dessa espécie no território mineiro foi da década de 1930 (espécime na coleção do Museu de Zoologia João Moojen de Oliveira, Viçosa).

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

106

Diagnóstico das Ameaças:

Com relação às principais ameaças que as espécies estão submetidas, destacam-se como principais a destruição de hábitats (31,4%) e o desmatamento (24,91%). Segue na Tabela 11 a relação às ameaças às espécies.

Tabela 11. Diagnóstico das principais ameaças para a fauna em Minas Gerais.

Principais Ameaças % Destruição de hábitats 31,40 Desmatamento 24,91 Fogo 8,77 Poluição 7,02 Perseguição ou apanha 6,49 Perda de fonte alimentar 4,40 Ameaças indiretas 3,51 Caça, pesca 3,33 Comércio ilegal 2,46 Construção de hidrelétricas 2,28 Desequilíbrio ecológico 1,75 Introdução de espécies exóticas 1,58 Patógenos / parasitas 0,70 Turismo 0,70 Hibridismo 0,35 Atropelamento 0,35 Total 100

Recomendações para Conservação

Como medidas de proteção, destacam-se a proteção de hábitats (25,31%), a pesquisa em biologia/ecologia (17,29%) e em taxonomia/distribuição (16,46%), a recuperação de hábitats (13,83%), o manejo e monitoramento em ambientes naturais (9,68%), a educação ambiental (8,44%) e a fiscalização (8,16%) (Tabela 12).

Tabela 12. Medidas para Conservação da Fauna Ameaçada de Minas Gerais.

Medidas de Conservação % respostas Proteção de hábitats 25,31 Pesquisa em biologia/ecologia 17,29 Pesquisa em taxonomia, distribuição 16,46 Recuperação de hábitats 13,83 Manejo/Monitoramento (em ambientes naturais) 9,68 Educação Ambiental 8,44 Fiscalização 8,16

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

107

Conservação ex situ 0,83 Total 100

Análise da situação de ameaças nos grupos taxonômicos

O grupo que, proporcionalmente ao número de espécies avaliadas, listou o maior número de espécies consideradas Deficientes em Dados foi o dos invertebrados que somaram 635 espécies ou 90% das 704 espécies avaliadas (Tabela 13). Tanto é alta a deficiência de conhecimento sobre o grupo que o número de espécies avaliadas, em relação ao número de espécies de invertebrados que ocorrem em Minas Gerais, representa uma parcela limitada da riqueza do grupo. Por outro lado, corrobando-se a idéia da demanda de conhecimento sobre o grupo, o número de espécies listadas como Não Ameaçadas ou De Menor Preocupação foi pequeno, apenas 15. Tomando-se como base o número de espécies DDs em relação ao total de espécies avaliadas, os grupos das aves é o que apresenta uma menor proporção de espécies com status de conservação indefinido (das 764, 70 ou 9,6% foram avaliadas como Deficientes em Dados). O segundo e o terceiro grupos da fauna que podem ser considerados mais bem conhecidos em Minas Gerais é o dos répteis com 13,2% espécies avaliadas como DD e o dos mamíferos, com 18,7%; levando-se em conta o fato de para tais grupos a avaliação partiu de todas espécies com ocorrência no território mineiro.

Em relação à categoria Quase Ameaçada (NT), 29 espécies do total de espécies avaliadas foram aí classificadas. Considerando-se que tais espécies possuem uma situação limiar quanto ao risco de extinção, indica-se uma política ou programas de manejo e/ou monitoramento direcionados às mesmas. Nota-se ainda que do total de táxons avaliados para o Estado, 46,87% corresponde à categoria De Menor Preocupação da IUCN, que pode ser interpretada como Não Ameaçada.

Tabela 13. Resultado da Avaliação das Espécies da Fauna Ameaçadas em Minas Gerais.

CATEGORIAS (IUCN, 2001)1 Grupos Taxonômicos

EX RE EW CR EN VU NT DD LC Total2

Total relativo

(%) Mamíferos 0 1 0 7 21 16 11 44 138 238 10,80 Aves 0 0 0 51 39 23 8 70 573 764 34,66 Répteis 0 0 0 1 1 4 4 26 160 196 8,89 Peixes 0 0 0 37 6 6 3 22 20 94 4,27 Anfíbios 0 0 0 3 0 7 0 71 127 208 9,44 Invertebrados 0 0 0 8 18 25 3 635 15 704 31,94 Total2 0 1 0 107 85 81 29 868 1033 2204 100 Total relativo (%) 0 0,05 0,00 4,85 3,86 3,68 1,32 39,38 46,87 100 1: EX=Extinta, RE=Regionalmente Extinta, EW=Extinta na Natureza, CR=Criticamente em Perigo, EN=Em Perigo, VU=Vulnerável, NT= Quase Ameaçada, DD=Deficiente de Dados, LC= Não Ameaçada ; 2: Excluindo-se as espécies classificadas nas categorias Não Aplicável (113) e as indicadas, mas não avaliadas (6) (Vide Tabela 7).

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

108

O grupo de aves foi o que apresentou o maior percentual de espécies ameaçadas de extinção, correspondendo a 41,24% do total de táxons avaliados em Minas Gerais (Tabela 14), seguido pelos invertebrados, peixes e mamíferos. Os menores percentuais relacionam-se ao grupo da herpetofauna, no qual se incluem os anfíbios e os répteis com 10 e 6 espécies, respectivamente. Com relação ao grau de ameça para as espécies dos diferentes grupos, a proporção de espécies com um maior risco de extinção foi apontada pelo grupo de peixes, sendo que, 82% da ictiofauna ameaçada em Minas Gerais está relacionada como Criticamente em Perigo. Para a fauna em geral, a maior parte dos táxons encontra-se na maior categoria de ameaça da IUCN, isto é, 107 (ou aproximadamente 40%) do total das 274 espécies ameaçadas. As categorias Em Perigo e Vulnerável corresponderam a 31% e 29% das espécies listadas.

Nota-se ainda que apenas o grupo dos mamíferos avaliou uma espécie como extinta no Estado, situação diferente da última lista elaborada, na qual 12 espécies aparecem como provavelmente extintas.

Tabela 14. Resultado da avaliação da fauna ameaçada de Minas Gerais segundo as categorias de ameaça e extinta da IUCN (2001).

Grupo EX RE EW CR EN VU Total2 Total relativo

(%) Mamíferos 0 1 0 7 21 16 45 16,42 Aves 0 0 0 51 39 23 113 41,24 Répteis 0 0 0 1 1 4 6 2,20 Anfíbios 0 0 0 3 0 7 10 3,65 Peixes 0 0 0 37 6 6 49 17,88 Invertebrados 0 0 0 8 18 25 51 18,61 Total2 0 1 0 107 85 81 274 100 Total relativo (%) 0,00 0,36 0,00 39,05 31,02 29,56 100 1: EX=Extinta, RE=Regionalmente Extinta, EW=Extinta na Natureza, CR=Criticamente em Perigo, EN=Em Perigo, VU=Vulnerável, NT= Quase Ameaçada, DD=Deficientes em Dados, LC= Não Ameaçada

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

109

O número de táxons da fauna ameaçados em Minas Gerais aumentou em cerca de 54% se comparado a última avaliação realizada no Estado em 1995 (Tabela 15). Em relação aos diferentes grupos taxonômicos avaliados, observa-se que o maior aumento foi para o grupo de peixes, passando de 3 para 49 espécies ameaçadas, o que corresponde a um aumento de 1.533% aproximadamente. O segundo grupo que teve um maior aumento no número de espécies ameaçadas no período foi o de Invertebrados, passando de 31 para 51 espécies ameaçadas, ou seja cerca de 64% novas espécies entraram para a lista. O grupo de aves foi o terceiro grupo em que houve um maior aumento no número de espécies ameaçadas, com 36% de espécies a mais na lista. O aumento no número de táxons entre os mamíferos foi de cerca de 16%, sendo que o número de espécies de répteis e anfíbios ameaçados em Minas Gerais descresceu entre 1995 e 2006.

No que diz respeito à composição, observa-se também algumas modificações entre a lista de 1995 e a atual. Em 1995 e ainda em 2006, o grupo de aves, ainda que a proporção relativa foi menor (antes 46, 63% e hoje 41,24%), é o que possui o maior número de táxons ameaçados considerando-se o número total de espécies na lista. Para os demais grupos essa ordem foi alterada, de modo que o segundo grupo que possui o maior número de espécies na lista é o dos invertebrados, e representa 18,61% das espécies ameaçadas em Minas Gerais, seguido pelo grupo dos peixes (17,88%), mamíferos (16,42%), anfíbios (3,65%) e répteis (2,2%). Em 1995, a ordem era, aves, mamíferos, invertebrados, anfíbios, répteis e peixes.

Tabela 15. Comparação entre a lista vermelha da fauna de Minas Gerais de 1995 e a atual, de 2006.

Grupos Lista 1995 % Lista 2006 % Diferença Mamíferos 40 22,47 45 16,42 12,50 Aves 83 46,63 113 41,24 36,14 Répteis 10 5,62 6 2,20 -40,00 Anfíbios 11 6,18 10 3,65 -9,09 Peixes 3 1,69 49 17,88 1533,33 Invertebrados 31 17,41 51 18,61 64,52 Total 178 100 274 100 53,93

Mamíferos __________________________________________________________________

Das 40 espécies presentes na lista de 1995:

- uma espécie, Pteronura brasiliensis (ariranha), foi considerada Regionalmente Extinta, o que significa a extinção da em Minas Gerais. Seu último registro confiável data da década de 1930 (espécime na coleção do Museu de Zoologia João Moojen de Oliveira, Viçosa);

- cinco espécies foram reclassificadas como Quase Ameaçadas, a saber: Platyrrhinus recifinus (Morcego), Chiroderma doriae (tatu-rabo-mole), Cabassous tatouay (tatu-de-rabo-mole-grande), Kannabateomys amblyonyx (rato-da-taquara, rato-do-bambu) e Pseudalopex vetulus (raposinha-do-campo);

- três espécies foram reclassificadas como Não Ameaçadas: Juscelinomys vulpinus (rato-do-mato), Tamandua tetradactyla (tamanduá-mirim, tamanduá-de-colete, melete), Cabassous unicinctus (tatu-de-rabo-mole, tatu-rabo-de-sola, tatu-rabo-de-couro);

- as espécies Tolypeutes tricinctus (tatu-bola), Leontopithecus crysomelas (mico-leão-da-cara-dourada) e Kunsia fronto (rato-do-mato) foram reclassificadas na categoria Não Aplicável, uma vez que se conclui que não há evidências diretas da ocorrência recente ou histórica para as duas primeiras e, para a última, no Estado de Minas Gerais, somente é conhecida de material fóssil coletado por Peter Lund em Lagoa Santa (Pardiñas, com. pess.);

- O restante das espécies permaneceram como ameaçadas de extinção ainda em 2006;

Foram incluídas na lista de 2006, 18 espécies de mamíferos, totalizando 45 espécies, sendo que 23 espécies desta nova lista constam

também da respectiva lista brasileira. Deste total, 11 são carnívoros, nove quirópteros, dez primatas, sete rodentia e oito restantes distribuídas nas seguintes ordens: arctiodáctila, perissodáctila, pilosa e xenarthra.

Com relação ao grau de ameaça para o grupo dos mamíferos, do total dos 238 táxons com ocorrência conhecida no Estado, mais da metade, 58% foram considerados Não Ameaçados, 18,5% como Deficiente em Dados, 4,82% como Quase Ameaçadas, uma (0,42%) como Regionalmente Extinta e 18,49%, como ameaçadas (sendo 2,94% CR, 8,82% EN e 6,72% VU);

Considerando apenas as espécies ameaçadas, quase a metade foi avaliada como Em Perigo (46.67%), 35.56% como Vulneráveis, 15.56 como Criticamente em Perigo; e 2.22% como Regionalmente Extinta;

Avaliação Nº

Espécies % %(1) Regionalmente Extinta 1 0,42 2,22 Criticamente em Perigo 7 2,94 15,55 Em Perigo 21 8,83 46,67 Vulnerável 16 6,72 35,56 Quase Ameaçada 11 4,62 - Deficientes em Dados 44 18,49 - Não Ameaçada 138 57,98 - Total 238 100 100 (1): considerando só as espécies ameaçadas e extintas

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

111

Aves_______________________________________________________________________

Das 82 espécies da lista de 1995:

- nove espécies foram reavaliadas como Não Ameaçadas (Megaxenops parnaguae (Bico-virado-da-caatinga), Campephilus robustus (pica-pau-rei), Formicivora iheringi (Formigueiro-do-nordeste), Rhea americana (ema), Amazona xanthops (papagaio-galego), Asthenes luziae (joão-cipó), Jacamaralcyon tridactyla (cuitelão), Penelope obscura (jacuaçu), Poospiza cinerea (capacetinho-do-oco-do-pau);

- duas espécies foram avaliadas na categoria Não Aplicável para Minas Gerais: a primeira, Touit melanonota (apuim-de-cauda-vermelha), que tem seu único registro até o momento, desprovido de documentação, para a APA São José, em Tiradentes, da década de 1990, sendo que apenas quando houver documentação confiável sua presença poderá ser confirmada; e a segunda, Sicalis flaveola (canário-da-terra, canário-chapinha, canário-da-terra-verdadeiro, cabecinha-de-fogo), uma das espécies de passeriformes mais carismáticas do público. O táxon que ocorre em MG (S. f. brasiliensis) sofre com a hibridação em cativeiro (principalmente com o canário-peruano S. f. valida);

- duas espécies da lista de 1995 foram reavaliadas como Quase Ameaçadas: Lipaugus lanioides (tropeiro-da-serra, cricrió) e Pyroderus scutatus (Pavó, pavão-do-mato);

Foram incluídas, na lista de 2006, 44 espécies de aves, totalizando 113 espécies, sendo que 41 delas estão também na respectiva lista brasileira ;

Com relação ao grau de ameaça para o grupo em Minas Gerais, do total de 764 espécies, 75% foram consideradas Não Ameaçadas, 9,16% como Deficiente em Dados, 1,05% como Quase Ameaçadas e 14,79%, como ameaçadas (sendo 6;68% CR, 5;10% EN e 3,01% VU);

Considerando apenas as ameaçadas, quase a metade foi avaliada como Criticamente em Perigo (45,14%), um terço como Em Perigo (34;51%) e 20,25% como Vulneráveis.

Avaliação Nº

Espécies % %(1) Criticamente em Perigo 51 6,68 45,14 Em Perigo 39 5,10 34,51 Vulnerável 23 3,01 20,35 Quase Ameaçada 8 1,05 Deficientes em Dados 70 9,16 - Não Ameaçada 573 75,00 - Total 764 100 100 (1): considerando só as espécies ameaçadas

Répteis_____________________________________________________________________

Das dez espécies presentes na lista de 1995, apenas quatro delas foram mantidas na lista de 2006: 1) Placosoma cipoense (EN para VU, com ocorrência no Parque Nacional da Serra do Cipó); 2) Phrynops hogei (CR para EN, espécie endêmica do Brasil que vive em corpos d`água em áreas onde o processo desordenado de urbanização apresenta

grandes impactos negativos ao meio ambiente. É conhecida de poucas localidades e seus aspectos biológicos e ecológicos são pouco conhecidos); 3) Hydromedusa maximiliani (CR para VU, espécie endêmica do Brasil, com grande afinidade por ambientes florestados, ocorrendo em áreas sob fortes pressões antrópicas. Presente no

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

112

Parque Estadual da Serra do Brigadeiro, Parque Estadual do Itacolomi, Reserva Biológica Municipal Santa Cândida, RPPN Santa Rita (Carangola); 4) Bothrops itapetiningae (VU mantida, espécie especialista de hábitat (cerrado s.s, campo cerrado, campo sujo e campo limpo), que aparentemente não consegue manter populações em áreas degradadas;

A espécie Hoplocercus spinosus foi excluída por não apresentar registros confiáveis em coleção ou na literatura para Minas Gerais;

As espécies Paleosuchus palpebrosus (jacaré-paguá, jacaré-coroa, jacaré-dirí-dirí, jacaré-ferro e Lachesis muta rhombeata (surucucu-pico-de-jaca) foram indicadas como Deficientes em Dados. Quanto ao jacaré-coroa, é uma especialmente que naturalmente apresenta baixas densidades populacionais e, na maior parte de sua disttribuição geográfica faltam evidências de que a espécie encontra-se ameaçada. Entretanto, os estudos são limitados, chamando ainda a atenção o fato da espécie ser explorada por populações humanas como caça de subsistência. A surucucu tem sua distribuição na Floresta Atlântica, do Nordeste ao Sudeste do Brasil (até o norte do estado do Rio de Janeiro) , mas há pouco dados para Minas Gerais. Já as espécies Heterodactylus lundii (cobra-de-vidro), Caiman latirostris (jacaré-de-papo-amarelo) e Corallus enydris (jararaca-do-oco), foram consideradas Não Ameaçadas, por ter sido constatado que apresentam uma distribuição mais ampla do que se conhecia.

Lista dos répteis ameaçadas de extinção em Minas Gerais, 2006.

Espécie Categoria Placosoma cipoense VU

Phrynops hogei EN

Hydromedusa maximiliani VU

Bothrops itapetiningae VU

Philodryas oligolepis CR

Kentropyx paulensis VU

Entraram para a lista em 2006 as espécies: Philodryas oligolepis (somente conhecida da localidade de Mariana ) e Kentropyx paulensis (espécie especialista em hábitat, que ocorre apenas em campos, em topos de chapadas, que são áreas destruídas com maior freqüência para a instalação de monoculturas). Das seis espécies, duas estão presentes também na respectiva lista brasileira (Placosoma cipoense e Phrynops hogei).

Com relação ao grau de ameaça aos répteis, do total das 196 espécies conhecidas para Minas Gerais, mais de 80% foi avaliada como Não ameaçada, 13,27% como Deficiente em Dados, 2,04% como Quase Ameaçadas e apenas 3,15% como ameaçadas (0,51% CR, 0,51% EN e 2,04% VU). Das ameaçadas, 66% das espécies foram avaliadas como Vulneráveis, 16,67 como Em Perigo e a mesma porcentagem como Criticamente em Perigo.

Avaliação Nº

Espécies % %(1) Criticamente em Perigo 1 0,51 16,67 Em Perigo 1 0,51 16,67 Vulnerável 4 2,04 66,66 Quase Ameaçada 4 2,04 Deficientes em Dados 26 13,27 - Não Ameaçada 160 81,63 - Total 196 100 100 (1): considerando só as espécies ameaçadas

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

113

Anfíbios____________________________________________________________________

Das 11 espécies presentes na lista de 1995, apenas uma delas foi mantida na lista de 2006, a espécie Phyllomedusa ayeaye, passando sua categoria de Vulnerável para Criticamente em Perigo. Phyllomedusa ayeaye é conhecida apenas da localidade-tipo, Morro do Ferro, município de Poços de Caldas/MG. Há suspeitas de que também ocorra no Parque Nacional da Serra da Canastra, pois exemplares procedentes deste Parque são morfologicamente muito parecidos com da localidade-tipo, no entanto, é necessário um estudo de revisão taxonômica do grupo. Os ambientes para esta espécie são lênticos, permanentes ou temporários. A única população atualmente conhecida desta espécie reproduz-se em uma poça d'água dentro de uma Fazenda situada no Morro do Ferro. A poça localiza-se em um brejo que sofre queimadas periódicas. Além desse problema, plantações de eucalipto e batata praticamente fazem fronteira com o brejo (a poça chega a ficar a apenas alguns metros da plantação de batata). Certamente os agrotóxicos estão contaminando a água do ambiente reprodutivo e poderão exterminar a única população conhecida desta espécie.

Todas as outras espécies de anfíbios que compõem a lista de 1995 foram classificadas, na época, como vulneráveis. Em 2006, segundo os critérios de avaliação adotados (IUCN, 2001), as espécies Aparasphenodon brunoi, Melanophryniscus moreirae, Physalaemus rupestris, Scinax pinima (antiga Hyla pinima), Bokermannohyla ibitipoca (antiga Hyla ibitipoca), foram consideradas Deficientes em Dados e as espécies Crossodactylus bokermanni, Ceratophrys aurita, Phasmahyla jandaia e Osteocephalus langsdorfii, como Não Ameaçadas, por apresentarem distribuição mais ampla do que a que se supunha em 1995.

Quase dois terços dos 208 anfíbios avaliados

apresentaram-se como Não Ameaçados (61,06%), 34,13% como Deficiente em Dados e apenas dez espécies foram consideradas como ameaçadas (4,81%).

Categoria Nº

espécies % Extinta 0 0,00 Regionalmente Extinta 0 0,00 Extinta na Natureza 0 0,00 Ameaçadas 10 4,81 Quase Ameaçada 0 0,00 Deficientes em Dados 71 34,13 Não Ameaçada 127 61,06 Total 208 100

Entre os anfíbos ameaçados, dois terços foram avaliados como Vulneráveis e um terço como Criticamente em Perigo. Nenhuma espécie foi considerada como Em Perigo.

Categoria Nº

espécies % Criticamente em Perigo 3 30,00 Em Perigo 0 0,00 Vulnerável 7 70,00 Total 10 100,00

As três espécies classificadas como CR (Criticamente em Perigo) constam também lista vermelha oficial brasileira nessa mesma categoria. Abaixo, estão relacionadas as dez espécies de anfíbios ameaçadas de extinção em Minas Gerais, 2006.

Espécie Categoria Bokermannohyla vulcaneae VU Scinax ranki VU Hypsiboas beckeri VU Scinax caldarum VU Proceratophrys palustris VU Phyllomedusa ayeaye CR Rhamphophryne proboscidea VU Paratelmatobius lutzii CR Hypsiboas stenocephalus VU Holoaden bradei CR

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

114

Peixes______________________________________________________________________

Das três espécies presentes na lista de 1995, duas delas foram mantidas na lista de 2006, a espécie Brycon orbignyanus (mantida como CR, pois todos os indivíduos recentemente capturados são possivelmente reintroduzidos, e as evidências sugerem que não se reproduzem naturalmente com sucesso) e Zungaro jahu (antigo Paulicea luetken) ou jaú, que passou VU para CR.

A espécie Characidium lagosantensis (piaba, mocinha, canivete), passou de Vulnerável para Não Ameaçada . Naquela época sabia-se da sua ocorrência somente em uma localidade no Parque Nacional da Serra do Cipó. Levantamentos recentes mostraram que a espécie ocorre em diversas localidades distribuídas na bacia do rio São Francisco (Velhas, Paracatu e alto São Francisco).

Foram incluídas, na lista de 2006, 47 espécies de peixes, totalizando 49 espécies, sendo que 28 deles estão presentes também na lista oficial brasileira.

Com relação ao grau de ameaça para os peixes no Estado de Minas Gerais, do total das 94 espécies avaliadas, apenas 21,28% foram consideradas Não Ameaçadas, 23,4% foram classificadas como Deficiente em Dados, 3,20% como Quase Ameaçadas e mais da metade, 52,13%, como ameaçadas (sendo 39,36%, CR, 6,38%, EN e 6,38% VU). Tal resultado decorre do procedimento de trabalho adotado pelo grupo, que eliminou a priore aquelas espécies que sabidamente não estão ameaçadas em Minas Gerais. Assim, na revisão foram avaliadas somente aquelas espécies para as quais havia suspeita de ameaça.

Considerando apenas os peixes avaliados como ameaçadas, mais de três quartos foram classificados como Criticamente em Perigo e o restante como Em Perigo e Vulnerável, em proporções iguais.

Categoria Nº

Espécies % %(1) Criticamente em Perigo 37 39,36 75,52 Em Perigo 6 6,38 12,24 Vulnerável 6 6,38 12,24 Quase Ameaçada 3 3,20 Deficientes em Dados 22 23,40 - Não Ameaçada 20 21,28 - Total 94 100 100 (1): considerando só as espécies ameaçadas

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

115

Invertebrados________________________________________________________________

Das 31 espécies da lista de 1995, quatro borboletas foram reavaliadas como Deficientes em Dados (Prepona deiphile, Heliconius nattereri, Moschoneura methymna, Magnastigma julia). As espécies Melipona rufiventris (iraçu, tujuba), Ortilia polinella e Agrias claudina godmani foram reavaliadas como Não Ameaçadas. Já a espécie Rhinodrilus alatus (minhocuçu), antes considerada Em Perigo foi reavaliada como Quase Ameaçada.

Foram incluídas na nova lista, 28 novas espécies, totalizando 51 espécies, sendo que 27 estão presentes também na respectiva lista oficial brasileira.

Com relação ao grau de ameaça para os invertebrados no Estado de MG, pouco se pode afirmar uma vez que há uma alta riqueza de espécies ainda desconhecida. Das espécies de invertebrados avaliadas, 2,13%

foram avaliadas como Não Ameaçadas, cerca de 90% como Dados Deficientes, 0,43% como Quase Ameaçadas e 7,24% como ameaçadas (1,14%CR, 2,56%EN e 3,55%VU). Considerando as ameaçadas, praticamente a metade foi avaliada como Vulneráveis, 35,29% como Em Perigo e 15,69% como Criticamente em Perigo.

Categoria Nº

Espécies % %(1) Criticamente em Perigo 8 1,14 15,69 Em Perigo 18 2,56 35,29 Vulnerável 25 3,55 49,02 Quase Ameaçada 3 0,43 Deficientes em Dados 635 90,19 - Não Ameaçada 15 2,13 - Total 704 100 100 (1): considerando só as espécies ameaçadas

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

116

ANEXO XI

ESPÉCIES DA FAUNA AVALIADAS COMO AMEAÇADAS DE EXTINÇÃO EM MINAS GERAIS (EX, RE, EW, CR, EN, VU), SEGUNDO OS CRITÉRIOS DA IUCN(2001)

Mamíferos

Família Espécie Autor Nomes populares Categoria RE= Regionalmente Extinta; CR= Criticamente em Perigo; EN= Em Perigo; VU= Vulnerável

Mustelidae Pteronura brasiliensis Gmelin, 1788 Ariranha RE

Atelidae Alouatta guariba guariba (Humboldt, 1812) Bugio-marrom, barbado, guariba CR

Cervidae Blastocerus dichotomus (Illiger, 1815) Cervo-do-pantanal, suçuapara CR

Cebidae Cebus xanthosternos Wied-Neuwied, 1826

Macaco-prego-de-peito-amarelo CR

Cricetidae Oryzomys lamia Thomas, 1901 Desconhecido CR Felidae Panthera onca (Linnaeus, 1758) Onça-pintada CR

Canidae Speothos venaticus (Lund, 1842) Cachorro-do-mato-vinagre CR

Tayassuidae Tayassu pecari (Link, 1795) Queixada CR

Atelidae Brachyteles hypoxanthus (Kuhl, 1820) Muriqui-do-Norte, mono-de-cara-manchada EN

Pitheciidae Callicebus melanochir Wied-Neuwied, 1820 Sauá, guigó EN

Pitheciidae Callicebus personatus (É. Geoffroy, 1812) Sauá, guigó EN

Callitrichidae Callithrix aurita (É. Geoffroy in Humboldt, 1812) Sagui-da-serra-escuro EN

Callitrichidae Callithrix flaviceps (Thomas, 1903) Sagui-da-serra EN

Callitrichidae Callithrix kuhlii Coimbra-Filho, 1985 Sagui-de-Wied EN

Echimyidae Carterodon sulcidens (Lund, 1841) Rato-de-espinho EN Cebidae Cebus robustus (Kuhl, 1820) Macaco-prego EN Phyllostomidae Choeroniscus minor (Peters, 1868) Morcego EN Felidae Leopardus braccatus (Cope, 1889) Gato-palheiro EN Felidae Leopardus wiedii (Schinz, 1821) Gato-maracajá EN Phyllostomidae Lionycteris spurrelli Thomas, 1913 Morcego EN

Phyllostomidae Lonchophylla bokermanni Sazima, Vizotto & Taddei, 1978 Morcego EN

Phyllostomidae Lonchophylla dekeyseri Taddei, Vizotto & Sazima, 1983 Morcego EN

Cervidae Ozotoceros bezoarticus (Linnaeus, 1758) Veado-campeiro EN Phyllostomidae Phylloderma stenops Peters, 1865 Morcego EN Echimyidae Phyllomys brasiliensis Lund, 1840 Rato-da-árvore EN Echimyidae Phyllomys lundi Leite, 2003 Rato-de-espinho EN

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

117

Família Espécie Autor Nomes populares Categoria Procyonidae Potos flavus (Schreber, 1774) Jupará EN Dasypodidae Priodontes maximus (Kerr, 1792) Tatu-canastra EN Tapiridae Tapirus terrestris (Linnaeus, 1758) Anta EN

Cricetidae Abrawayaomys ruschii Cunha e Cruz, 1979 Rato-do-mato VU

Atelidae Alouatta guariba clamitans Cabrera, 1940 Guariba, bugio, barbado VU

Didelphidae Chironectes minimus (Zimmermann, 1780) Cuíca-d’água VU

Canidae Chrysocyon brachyurus (Illiger, 1815) Lobo-guará VU Dasyproctidae Dasyprocta prymnolopha Wagler, 1831 Cutia VU

Phyllostomidae Diaemus youngi (Jentink, 1893) Morcego-vampiro-de-asas-brancas VU

Phyllostomidae Glyphonycteris behnii (Peters 1865) Morcego VU Phyllostomidae Glyphonycteris sylvestris Thomas, 1896 Morcego VU

Felidae Leopardus pardalis (Linnaeus, 1758)

Jaguatirica, gato-maracajá, maracajá-verdadeiro, maracajá-açu VU

Felidae Leopardus tigrinus (Schreber, 1775) Gato-do-mato VU Mustelidae Lontra longicaudis (Olfers, 1818) Lontra, lontrinha VU Myrmecophagidae Myrmecophaga tridactyla Linnaeus, 1758 Tamanduá-bandeira VU Tayassuidae Pecari tajacu (Linnaeus, 1758) Caititu, cateto VU

Felidae Puma concolor (Linnaeus, 1771)

Onça-parda, onça-vermelha, suçuarana, leão-baio VU

Echimyidae Trinomys moojeni Pessôa, Oliveira & Reis, 1992 Rato-de-espinho VU

Phyllostomidae Xeronycteris vieirai Gregorin & Ditchfield, 2005 Morceguinho-da-caatinga VU

Aves:

Família Espécie Autor Nomes populares Categoria CR= Criticamente em Perigo; EN= Em Perigo; VU= Vulnerável

Cracidae Aburria jacutinga (Spix, 1825) Jacutinga CR Accipitridae Accipiter poliogaster (Temminck, 1824) Gavião-pintado CR

Furnariidae Acrobatornis fonsecai Pacheco, Whitney e Gonzaga, 1995 Acrobata CR

Psittacidae Amazona farinosa (Boddaert, 1783) Papagaio-moleiro CR Psittacidae Anodorhynchus hyacinthinus (Latham, 1790) Arara-azul-grande CR Psittacidae Ara chloropterus (Gray, 1859) Arara-vermelha-grande CR Hirundinidae Atticora melanoleuca Wied, 1820 Andorinha-de-coleira CR Thamnophilidae Biatas nigropectus (Lafresnaye, 1850) Papo-branco CR

Galbulidae Brachygalba lugubris melanosterna Sclater 1855 Ariramba-preta CR

Troglodytidae Campylorhynchus turdinus (Wied, 1831) Catatau CR

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

118

Família Espécie Autor Nomes populares Categoria Cotingidae Carpornis melanocephala (Wied, 1820) Sabiá-pimenta CR Picidae Celeus flavus (Statius Muller, 1776) Pica-pau-amarelo CR

Picidae Celeus torquatus tinnunculus (Wagler, 1829) Pica-pau-de-coleira-do-sudeste CR

Turdidae Cichlopsis leucogenys Cabanis, 1851 Sabiá-castanho CR Columbidae Claravis godefrida (Temminck, 1811) Pararu, pararu-espelho CR Tyrannidae Conopias trivirgatus (Wied, 1831) Bem-te-vi-pequeno CR Cotingidae Cotinga maculata (Statius Muller, 1776) Crejoá, cotinga-crejoá CR Cracidae Crax blumenbachii Spix, 1825 Mutum-do-sudeste CR Emberizidae Curaeus forbesi (Sclater, 1886) Anumará CR Trochilidae Discosura langsdorffi (Temminck, 1821) Rabo-de-espinho CR Tyrannidae Euscarthmus rufomarginatus (Pelzeln, 1868) Maria-corruíra CR Falconidae Falco deiroleucus Temminck, 1825 Falcão-de-peito-laranja CR

Trochilidae Glaucis dhornii (Bourcier e Mulsant, 1852) Balança-rabo-canela CR

Grallaridae Grallaria varia (Boddaert, 1783) Tovacuçu CR

Accipitridae Harpia harpyja (Linnaeus, 1758) Gavião-real, Uiraçu, harpia CR

Tityridae Iodopleura pipra (Lesson, 1831) Anambezinho CR Accipitridae Leucopternis lacernulatus (Temminck, 1827) Gavião-pombo-pequeno CR Accipitridae Leucopternis polionotus (Kaup, 1847) Gavião-pombo-grande CR Anatidae Mergus octosetaceus Vieillot, 1817 Pato-mergulhão CR Rhinocryptidae Merulaxis stresemanni Sick, 1960 Entufado-baiano CR

Bucconidae Monasa morphoeus (Hahn & Küster, 1823)

Chora-chuva-de-cara-branca CR

Accipitridae Morphnus guianensis (Daudin, 1800) Uiraçu-falso CR

Thamnophilidae Myrmeciza ruficauda (Wied, 1831) Formigueiro-de-cauda-ruiva CR

Thamnophilidae Myrmotherula minor Salvadori, 1864 Choquinha-pequena CR Thraupidae Nemosia rourei Cabanis, 1870 Saíra-apunhalada CR Cuculidae Neomorphus geoffroyi (Temminck, 1820) Jacu-estalo CR

Bucconidae Notharchus swainsoni (Gray, 1846) Macuru-de-barriga-castanha CR

Nyctibiidae Nyctibius leucopterus (Wied, 1821) Urutau-de-asa-branca CR Tyrannidae Onycorhynchus swainsoni (Pelzeln, 1858) Maria-leque-do-sudeste CR

Emberizidae Oryzoborus maximiliani (Cabanis, 1851) Bicudo, bicudo-verdadeiro CR

Cracidae Penelope ochrogaster Pelzeln, 1870 Jacu-de-barriga-castanha CR Psittacidae Pyrrhura cruentata (Wied, 1820) Fura-mato CR Psittacidae Pyrrhura leucotis (Kuhl, 1820) Tiriba-de-orelha-branca CR Thamnophilidae Rhopornis ardesiacus (Wied, 1831) Gravatazeiro CR Emberizidae Sporophila angolensis (Linnaeus, 1766) Curió, avinhado CR

Emberizidae Sporophila palustris (Barrows, 1883) Caboclinho-de-papo-branco CR

Ardeidae Tigrisoma fasciatum (Such, 1825) Socó-boi-escuro, socó- CR

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

119

Família Espécie Autor Nomes populares Categoria jararaca

Psittacidae Touit surdus Kuhl (1820) Apuim-de-asa-amarela CR Psittacidae Triclaria malachitacea (Spix, 1824) Sabiá-cica CR Trogonidae Trogon collaris Vieillot, 1817 Surucuá-de-coleira CR

Picidae Veniliornis affinis (Swainson, 1821) Picapauzin ho-avermelhado CR

Tyrannidae Alectrurus tricolor (Vieillot, 1816) Galito EN

Psittacidae Amazona rhodocorytha (Salvadori, 1890) Chauá, papagaio-do-espírito-santo EN

Motacillidae Anthus nattereri Sclater, 1878 Caminheiro-grande EN Cotingidae Carpornis cucullata (Swainson, 1821) Corocochó EN

Furnariidae Cichlocolaptes leucophrus (Jardine & Selbry, 1830) Trepador-sobrancelha EN

Emberizidae Coryphaspiza melanotis (Temminck, 1822) Tico-tico-de-máscara-negra EN

Cracidae Crax fasciolata Spix, 1825 Mutum-de-penacho EN

Tinamidae Crypturellus noctivagus noctivagus (Wied, 1820) Jaó EN

Tinamidae Crypturellus variegatus (Gmelin, 1789) Nhambú-chororão EN Thraupidae Euphonia chalybea (Mikan,1825) Cais-cais EN Furnariidae Geositta poeciloptera (Wied, 1830) Andarilho EN Accipitridae Harpyhaliaetus coronatus (Vieillot, 1817) Águia-cinzenta EN Ciconiidae Jabiru mycteria (Lichtenstein, 1819) Jaburú, tuiuiú EN Caprimulgidae Macropsalis forcipata (Nitzsch, 1840) Bacurau-tesoura-gigante EN Rallidae Micropygia schomburgkii (Schomburgk, 1848) Maxalalagá EN

Thamnophilidae Myrmotherula urosticta (Sclater, 1857) Choquinha-de-rabo-cintado EN

Tinamidae Nothura minor (Spix, 1825) Codorna, Codorna-buraqueira EN

Phasianidae Odontophorus capueira (Spix, 1825) Uru, capueira EN Cracidae Penelope jacucaca Spix, 1825 Jacucaca EN

Tyrannidae Phylloscartes beckeri Gonzaga e Pacheco, 1995 Borboletinha-baiano EN

Tyrannidae Phylloscartes roquettei Snethlage, 1928 Cara-dourada EN

Tyrannidae Phylloscartes sylviolus (Cabanis & Heine, 1859) Maria-pequena EN

Psittacidae Pionopsitta pileata (Scopoli, 1769) Cuiu-cuiú EN

Pipridae Piprites pileata (Temminck, 1822)

Caneleirinho-de-chapéu-preto, caneleirinho-de-boné-preto EN

Cotingidae Procnias nudicollis (Vieillot, 1817) Araponga, ferreiro EN Ramphastidae Pteroglossus castanotis Gould, 1834 Araçari-castanho EN Tyrannidae Rhynchocyclus olivaceus (Temminck, 1820) Bico-chato-grande EN Accipitridae Spizaetus melanoleucus (Vieillot, 1816) Gavião-pato EN Accipitridae Spizaetus ornatus (Daudin, 1800) Gavião-de-penacho EN Accipitridae Spizaetus tyrannus (Wied, 1820) Gavião-pega-macaco EN

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

120

Família Espécie Autor Nomes populares Categoria Emberizidae Sporophila falcirostris (Temminck, 1820) Cigarra-verdadeira EN Emberizidae Sporophila frontalis (Verreaux, 1869) Pixoxó, chanchão EN

Emberizidae Sporophila melanogaster (Pelzeln, 1870) Caboclinho-de-barriga-preta EN

Furnariidae Syndactyla dimidiata (Pelzeln, 1859) Limpa-folha-do-brejo EN Tinamidae Taoniscus nanus (Temminck, 1815) Inhambú-carapé EN Thamnophilidae Thamnomanes caesius (Temminck, 1820) Ipecuá EN Furnariidae Thripophaga macroura (Wied, 1821) Rabo-amarelo EN Tinamidae Tinamus solitarius (Vieillot, 1819) Macuco EN

Dendrocolaptidae Xiphocolaptes falcirostris franciscanus Snethlage, 1926 Arapaçu-do-nordeste EN

Emberizidae Amaurospiza moesta (Hartlaub, 1853) Negrinho-do-mato VU Psittacidae Amazona vinacea (Kuhl, 1820) Papagaio-de-peito-roxo VU

Psittacidae Ara ararauna (Linnaeus, 1758) Canindé, arara-canindé, arara-azul-e-amarela VU

Tyrannidae Culicivora caudacuta (Vieillot, 1818) Maria-do-campo, papa-moscas-do-campo VU

Thamnophilidae Drymophila genei (Filippi, 1847) Choquinha-da-serra VU Thamnophilidae Dysithamnus plumbeus (Wied, 1831) Choquinha-chumbo VU Caprimulgidae Eleothreptus anomalus (Gould, 1837) Curiango-do-banhado VU Formicariidae Formicarius colma Boddaert, 1783 Galinha-do-mato VU Columbidae Geotrygon violacea (Temminck, 1809) Juriti-vermelha VU Strigidae Glaucidium minutissimum (Wied, 1830) Caburé-miudinho VU Cotingidae Laniisoma elegans (Thunberg, 1823) Chibante VU

Picidae Melanerpes flavifrons (Vieillot, 1818) Benedito-de-testa-amarela VU

Ciconiidae Mycteria americana Linnaeus, 1758 Cabeça-seca, jaburu VU Cotingidae Phibalura flavirostris Vieillot, 1816 Tesourinha-da-mata VU Pipridae Piprites chloris (Temminck, 1822) Papinho-amarelo VU Threskiornithidae Platalea ajaja Linnaeus, 1758 Colhereiro VU Ramphastidae Pteroglossus bailoni (Vieillot, 1819) Araçari-banana VU Tyrannidae Rhytipterna simplex (Lichtenstein, 1823) Vissiá VU Tityridae Schiffornis turdina (Wied, 1831) Flautim-marrom VU

Rhinocryptidae Scytalopus novacapitalis Sick, 1958 Macuquinho-de-brasília, tapaculo-de-brasília VU

Emberizidae Sporophila ruficollis Cabanis, 1851

Caboclinho-paraguai, caboclinho-de-papo-escuro VU

Tyrannidae Suiriri islerorum Zimmer, Whittaker & Oren 2001 Suriri-da-Chapada VU

Furnariidae Synallaxis whitneyi Pacheco & Gonzaga, 1995 João-baiano VU

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

121

Répteis:

Família Espécie Autor Nomes populares Categoria CR= Criticamente em Perigo; EN= Em Perigo; VU= Vulnerável Colubridae Philodryas oligolepis Amaral, 1921 Desconhecido CR

Chelidae Phrynops hogei Mertens, 1967 Cágado, cágado-de-hoge, Cágado de hoge EN

Viperidae Bothrops itapetiningae (Boulenger, 1907) Jararaquinha VU

Chelidae Hydromedusa maximiliani Mikan, 1820 Cágado Cágado-pescoço-de-cobra VU

Teiidae Kentropyx paulensis (Boettger, 1893) Desconhecido VU Gymnophthalmidae Placosoma cipoense Cunha, 1966 Lagartinho-do-cipó VU

Anfíbios:

Família Espécie Autor Nomes populares Categoria

CR= Criticamente em Perigo; EN= Em Perigo; VU= Vulnerável Leptodactylidae Holoaden bradei B. Lutz, 1958 Desconhecido CR Leptodactylidae Paratelmatobius lutzii Lutz & Carvalho, 1958 Desconhecido CR

Hylidae Phyllomedusa ayeaye (B. Lutz, 1966)

Perereca-de-folhagem-com-perna-reticulada CR

Hylidae Bokermannohyla vulcaneae Vasconcelos e Giaretta, 2003 Desconhecido VU Hylidae Hypsiboas beckeri Caramaschi & Cruz, 2004 Desconhecido VU Hylidae Hypsiboas stenocephalus (Caramaschi & Cruz, 1999) Desconhecido VU Leptodactylidae Proceratophrys palustris Giaretta & Sazima, 1993 Desconhecido VU Bufonidae Rhamphophryne proboscidea (Boulenger, 1882) Desconhecido VU Hylidae Scinax caldarum (B. Lutz, 1968) Desconhecido VU Hylidae Scinax ranki (Andrade e Cardoso, 1987) Desconhecido VU

Peixes:

Família Espécie Autor Nomes populares Categoria

CR= Criticamente em Perigo; EN= Em Perigo; VU= Vulnerável Gobiidae Awaous tajasica (Lichtenstein 1822) Peixe-flor CR Characidae Brycon devillei (Castelnau, 1855) Piabanha CR Characidae Brycon insignis Steindachner, 1877 Piabanha CR

Characidae Brycon opalinus (Cuvier, 1819) Pirapitinga, pirapitinga-do-sul CR

Characidae Brycon orbignyanus (Valenciennes, 1850) Piracanjuba, CR

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

122

piracanjuva Characidae Brycon vermelha Lima & Castro, 2000 Vermelha CR Carangidae Caranx latus Agassiz 1831 Xaréu CR Centropomidae Centropomus parallelus Poey 1860 Robalo CR

Centropomidae Centropomus undecimalis (Bloch 1792) Robalo CR

Loricariidae Delturus parahybae (Eigenmann & Eigenmann, 1889) Cascudo CR

Gerreidae Eugerres brasilianus (Cuvier 1830) Carapeba CR Ariidae Genidens genidens (Cuvier 1829) Caçari CR Characidae Henochilus wheatlandii Garman, 1890 Andirá, anjirá CR Anostomidae Leporinus thayeri Borodin, 1929 Piau CR Pimelodidae Megalonema platanum (Gunther, 1880) Bagre CR Megalopidae Megalops atlanticus Valenciennes 1847 Tarpão CR Mugilidae Mugil curema Valenciennes 1836 Tainha, pratibu CR Loricariidae Pareiorhaphis mutuca (Oliveira & Oyakawa, 1999) Cascudinho CR Loricariidae Pogonopoma parahybae (Steindachner, 1877) Cascudo CR

Rivulidae Simpsonichthys alternatus (Costa & Brasil, 1994) Desconhecido CR

Rivulidae Simpsonichthys auratus Costa & Nielsen, 2000 Desconhecido CR Rivulidae Simpsonichthys hellneri (Berkenkamp, 1993) Desconhecido CR

Rivulidae Simpsonichthys magnificus (Costa & Brasil, 1991) Desconhecido CR

Rivulidae Simpsonichthys ocellatus Costa, Nielsen & de Luca 2001 Desconhecido CR

Rivulidae Simpsonichthys rufus Costa, Nielsen & De Luca, 2000

Desconhecido CR

Rivulidae Simpsonichthys similis (Costa & Hellner, 1999) Desconhecido CR Rivulidae Simpsonichthys stellatus (Costa & Brasil, 1994) Desconhecido CR

Rivulidae Simpsonichthys trilineatus (Costa & Brasil, 1994)

Desconhecido CR

Rivulidae Simpsonichthys zonatus (Costa & Brasil, 1990) Desconhecido CR

Pimelodidae Steindachneridion amblyurum

(Eigenmann & Eigenmann, 1888) Surubim CR

Pimelodidae Steindachneridion doceanum

(Eigenmann & Eigenmann, 1889) Surubim-do-doce CR

Pimelodidae Steindachneridion parahybae (Steindachner, 1876)

Surubim-do-paraíba CR

Pimelodidae Steindachneridion punctatum (Miranda Ribeiro, 1918) Surubim CR

Pimelodidae Steindachneridion scriptum (Ribeiro, 1918) Surubim CR

Characidae Stygichthys typhlops Brittan & Böhlke, 1965 Desconhecido CR

Trichomycteridae Trichomycterus itacarambiensis Trajano & Pinna, 1996 Cambeva CR

Pimelodidae Zungaro jahu (Ihering, 1898) Jaú CR Characidae Brycon nattereri Günther, 1864 Pirapitinga EN Cichlidae Crenicichla jupiaensis Britski & Luengo, 1968 Joaninha EN

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

123

Cichlidae Crenicichla mucuryna Ihering 1914 Jacundá EN Characidae Myleus tiete (Eigenmann & Norris, 1900) Pacu-prata EN

Characidae Nematocharax venustus Weitzman, Menezes & Britski, 1986 Lambari EN

Characidae Oligosarcus solitarius Menezes, 1987 Lambari-bocarra, bocarra. EN

Pimelodidae Conorhynchos conirostris (Valenciennes in Cuvier & Valenciennes 1840)

Pirá, pirá-tamanduá VU

Loricariidae Harttia leiopleura Oyakawa, 1993 Cascudinho VU Loricariidae Harttia novalimensis Oyakawa, 1993 Cascudinho VU Loricariidae Harttia torrenticola Oyakawa, 1993 Cascudinho VU

Loricariidae Neoplecostomus franciscoensis Langeani, 1990 Cascudinho VU

Heptapteridae Rhamdiopsis microcephala (Lütken, 1874) Bagrinho VU

Invertebrados:

Família Espécie Autor Nomes populares Categoria

CR= Criticamente em Perigo; EN= Em Perigo; VU= Vulnerável

Scarabaeidae Coprophanaeus machadoi (Pereira & d´Andretta, 1955)

Besouro rola-bosta CR

Scarabaeidae Coprophanaeus punctatus (d´Olsoufieff, 1924) Besouro rola-bosta CR

Nymphalidae Dasyophthalma vertebralis Butler, 1869 Borboleta CR Glossoscolecidae Fimoscolex sporadochaetus Michaelsen, 1918 Minhoca-branca CR Nymphalidae Hyalyris fiammetta (Hewitson, 1852) Borboleta CR Dynastidae Megasoma anubis (Chevrolat, 1836) Besouro de chifre CR Dynastidae Megasoma janus janus Felsche 1906 Besouro-de-chifre CR

Glossoscolecidae Rhinodrilus fafner Michaelsen, 1918 Minhocuçu, Minhoca-gigante CR

Nymphalidae Actinote quadra (Schaus, 1902) Borboleta, Borboleta-palha EN

Lycaenidae Arawacus aethesa (Hewitson, 1867) Borboleta EN Nymphalidae Callicore hydarnis (Godart, 1824) Borboleta EN

Aeshnidae Castoraeschna margarethae Jurzitza, 1979 Libélula, Cavalo-de-judeu EN

Apidae Epicharis (Epicharitides) minima Friese, 1904 Desconhecido EN

Apidae Eufriesea aeneiventris (Mocsáry, 1896) Desconhecido EN

Apidae Euglossa (Euglossella) decorata Smith, 1874 Desconhecido EN

Megapodagrionidae Heteragrion obsoletum Selys, 1886 Libélula EN Colletidae Hexantheda missionica Ogloblin, 1948 Desconhecida EN

Vesperidae Hypocephalus armatus Desmarest, 1832 Iaiá-de-cintura, Carocha, EN

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

124

Família Espécie Autor Nomes populares Categoria

CR= Criticamente em Perigo; EN= Em Perigo; VU= Vulnerável Vaqueiro, Lapinha

Pseudostigmatidae Mecistogaster asticta Selys, 1860. Libélula EN Dynastidae Megasoma gyas gyas (Herbst, 1785) Besouro-de-chifre EN Dynastidae Megasoma gyas rumbucheri Fischer, 1968 Besouro-de-chifre EN

Nymphalidae Napeogenes cyrianassa xanthone Bates, 1862 Borboleta EN

Nymphalidae Orobrassolis ornamentalis (Stichel, 1906) Borboleta EN Papilionidae Parides burchellanus (Westwood, 1872) Borboleta EN Dynastidae Strategus centaurus Kolbe 1906 Besouro de chifre EN Nymphalidae Tithorea harmonia caissara (Zikán, 1941) Borboleta EN

Branchinectidae Branchinecta ferrolimneta D. Christopher Rogers & Aloisio Ferreira Desconhecido VU

Charinidae Charinus eleonorae Baptista & Giupponi Desconhecido VU Pieridae Charonias theano theano (Boisduval, 1836) Borboleta VU Carabidae Coarazuphium pains Alvares & Ferreira, 2002 Besouro VU Lycaenidae Cyanophrys bertha (Jones, 1912) Desconhecido VU Nymphalidae Dasyophthalma geraensis Rebel, 1922 Borboleta VU

Scarabaeidae Deltochilum elevatum (Castelnau 1840) Besouro rola-bosta VU

Apidae Epicharis (Epicharana) pygialis (Friese, 1900) Desconhecido VU

Megapodagrionidae Heteragrion petiense Machado, 1988 Libélula, cavalo-de-judeu VU

Nymphalidae Hyalyris leptalina (C. Felder & R. Felder, 1865) Borboleta VU

Nymphalidae Hypoleria fallens (Haensch, 1905) Borboleta VU Gonyleptidae Iandumoema uai Pinto-da-Rocha, 1996 Opilião VU

Coenagrionidae Leptagrion bocainense Santos, 1979 Libélula, cavalo-de-pau. VU

Prodidomidae Lygromma ybyguara Rheims & Brescovit Desconhecido VU

Peripatidae Macroperipatus acacioi (Marcus & Marcus, 1995) Peck, 1975

Peripatus; verme veludo. VU

Apidae Melipona asilvai Moure, 1971 Rajada, rajadinha VU Riodinidae Nirodia belphegor Westwood, 1851 Borboleta VU

Diaptomidae Notodiaptomus dubius Dussart & Matsumura-Tundisi, 1986 Desconhecido VU

Hesperiidae Olafia roscius iphimedia (Plötz, 1886) Borboleta VU Apidae Paratrigona incerta Camargo & Moure, 1994 Desconhecido VU Apidae Partamona ailyae Camargo, 1980 Cupira VU Apidae Partamona combinata Pedro & Camargo, 2003 Cupira VU

Aeshnidae Rhionaeshna eduardoi Machado, 1984 Libélula, cavalo-de-judeu VU

Minuidae Spaeleoleptes spaeleusa (H. Soares, 1966) Opilião VU

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

125

Família Espécie Autor Nomes populares Categoria

CR= Criticamente em Perigo; EN= Em Perigo; VU= Vulnerável Lucanidae Syndesus schuberti (Perty, 1830) Besouro VU

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

126

ANEXO XII

ESPÉCIES DA FAUNA DE MINAS GERAIS AVALIADAS COMO QUASE-AMEAÇADAS (NT) , SEGUNDO OS CRITÉRIOS DA IUCN (2001)

Mamíferos:

Espécie Autor Nomes populares Alouatta caraya (Humboldt, 1812) Bugio-preto, guariba-preto, roncador

Cabassous tatouay (Desmarest, 1804) Tatu-rabo-mole, tatu-rabo-de-couro, tatu-rabo-de-sola

Chiroderma doriae Thomas, 1891 Desconhecido Dasyprocta leporina (Linnaeus, 1758) Cutia Kannabateomys amblyonyx (Wagner, 1845) Rato-da-taquara, rato-do-bambu Kerodon rupestris (Wied, 1820) Mocó Lycalopex vetulus (Lund, 1842) Raposinha-do-campo Myotis ruber (E. Geoffroy, 1806) Morcego Peropteryx kappleri Peters, 1867 Desconhecido Platyrrhinus recifinus (Thomas, 1901) Morcego Rhagomys rufescens (Thomas, 1886) Rato-do-mato-vermelho

Aves:

Espécie Autor Nomes populares Arremon franciscanus Raposo, 1997 Desconhecido Cistothorus platensis (Latham, 1790) Corruíra-do-campo Knipolegus fransciscanus Snethlage, 1928 Maria-preta-do-nordeste Lipaugus lanioides (Lesson, 1844) Tropeiro-da-serra, cricrió Machaeropterus regulus (Hahn, 1819) Tangará-rajado Pipra fasciicauda Hellmayr,1906 Uirapuru-laranja Pyroderus scutatus (Shaw, 1792) Pavó, pavão-do-mato Pyrrochoma ruficeps (Strickland, 1844) Cabecinha-castanha

Répteis:

Espécie Autor Nomes populares Bothrops fonsecai Hoge & Belluomini, 1959 Jararaca Clelia montana Franco, Marques e Puorto, 1997 Muçurana Tupinambis duseni Lonnberg, 1910 Téiu vermelho Vanzosaura rubricauda (Boulenger, 1902) Desconhecido

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

127

Peixes:

Espécie Autor Nomes populares Brycon ferox Steindachner, 1876 Piabanha Leporinus crassilabris Borodin 1929 Piapara Pseudoplatystoma corruscans (Spix & Agassiz 1829) Surubim

Invertebrados:

Espécie Autor Nomes populares Leptinopterus robustus Luederwaldt, 1930 Besouro-tesoura Rhinodrilus alatus Righi, 1971 Minhocuçu Synargis ethelinda ethelinda (Hewitson, 1870) Desconhecido

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

128

ANEXO XIII

ESPÉCIES DA FAUNA DE MINAS GERAIS AVALIADAS COMO DEFICIENTE EM DADOS (DD) , SEGUNDO OS CRITÉRIOS DA IUCN(2001)

Anfíbios:

Adelophryne pachydactyla Aparasphenodon brunoi Aplastodiscus callipygius Bokermannohyla caramaschii Bokermannohyla feioi Bokermannohyla gouveai Bokermannohyla ibitiguara Bokermannohyla ibitipoca Bokermannohyla ravida Brachycephalus ephippium Bufo ocellatus Chiasmocleis schubarti Chthonerpeton braestrupi Chthonerpeton perissodus Colostethus olfersioides Crossodactylus cyclospinus Crossodactylus dispar Crossodactylus grandis Crossodactylus trachystomus Cycloramphus bandeirensis Cycloramphus carvalhoi Cycloramphus eleutherodactylus Dendropsophus giesleri Dendropsophus microps

Dendropsophus novaisi Dendropsophus sanborni Eleutherodactylus holti Eleutherodactylus lacteus Holoaden luederwaldti Hylodes amnicola Hylodes babax Hylodes glaber Hylodes magalhaesi Hylodes ornatus Hylodes otavioi Hylodes regius Hylodes vanzolinii Hypsiboas buriti Hypsiboas latistriatus Hypsiboas prasinus Leptodactylus chaquensis Leptodactylus flavopictus Leptodactylus spixi Leptodactylus viridis Lutkenotyphlus brasiliensis Melanophryniscus moreirae Myersiella microps Phasmahyla cochranae

Phyllodytes kautskyi Phyllomedusa megacephala Physalaemus deimaticus Physalaemus erythros Physalaemus jordanensis Physalaemus maximus Physalaemus rupestris Proceratophrys cururu Proceratophrys goyana Proceratophrys melanopogon Scinax camposseabrai Scinax canastrensis Scinax duartei Scinax maracaya Scinax obtriangulatus Scinax pinima Sphaenorhynchus orophilus Stereocyclops incrassatus Thoropa lutzi Trachycephalus atlas Trachycephalus imitatrix Xenohyla eugenioi Zachaenus carvalhoi

Mamíferos: Akodon lindberghi Artibeus obscurus Brachyteles arachnoides Brucepattersonius griserufescens Carollia brevicauda Cebus libidinosus Chaetomys subspinosus Chiroderma villosum Cryptonanus agricolai Cynomops abrasus Cynomops planirostris Dasypus septemcinctus Diphylla ecaudata Eptesicus diminutus Eumops bonariensis

Eumops hansae Furipterus horrens Holochilus sciureus Lasiurus cinereus Lonchorhina aurita Micronycteris schmidtorum Monodelphis kunsi Monodelphis rubida Monodelphis scalops Myotis levis Nyctinomops aurispinosus Oligoryzomys moojeni Oligoryzomys stramineus Oryzomys marinhus Oxymycterus hispidus

Oxymycterus rufus Phyllomys mantiqueirensis Phyllomys medius Proechimys roberti Puma yagouaroundi Rhogeessa hussoni Thalpomys cerradensis Thylamys velutinus Trinomys elegans Trinomys mirapitanga Trinomys paratus Trinomys setosus Uroderma bilobatum Uroderma magnirostru

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

129

Aves: Anabacerthia amaurotis Anopetia gounellei Aramides mangle Aratinga acuticaudata Asio flammeus Berlepschia rikeri Caprimulgus maculicaudus Carduelis magellanica Chamaeza campanisona Chloroceryle aenea Chlorophanes spiza Ciccaba huhula albomarginata Ciconia maguari Cochlearius cochlearius Dromococcyx phasianellus Emberizoides ypiranganus Gallinula melanops Gyalophylax hellmayri Harpagus bidentatus Heliornis fulica Hemithraupis flavicollis Hemitriccus furcatus Hemitriccus orbitatus Hylopezus nattereri

Hylophilus thoracicus Hypoedaleus guttatus leucogaster Ibycter americanus Ixobrychus exilis Ixobrychus involucris Laterallus leucopyrrhus Laterallus xenopterus Lepidocolaptes falcinellus Lepidocolaptes wagleri Megascops atricapilla Myiopagis gaimardii Myrmotherula gularis Neocrex erythrops Neopelma aurifrons Nyctibius aethereus aethereus Orchesticus abeillei Ortalis guttata Orthogonys chloricterus Oxyruncus cristatus Pachyramphus marginatus Pardirallus maculatus Pardirallus sanguinolentus Percnohierax leucorrhous Phaeothlypis rivularis

Phaethornis idaliae Phyllomyias reiseri Phylloscartes difficilis Plegadis chihi Porphyrio flavirostris Psilorhamphus guttatus Pulsatrix perspicillata pulsatrix Ramphastos vitellinus Ramphocaenus melanurus Ramphodon naevius Saltator maxillosus Sarcoramphus papa Sclerurus mexicanus bahiae Sporophila cinnamomea Sporophila collaris collaris Sporophila hypochroma Sporophila hypoxantha Suiriri suiriri suiriri Terenura maculata Thraupis cyanoptera Turdus fumigatus Xiphorhynchus guttatus

Peixes: Acinocheirodon melanogramma Aspidoras lakoi Bagropsis reinhardti Cetopsis gobioides Compsura heterura Deuterodon pedri Glanidium albescens Harttia garavelloi

Hemipsilichthys papillatus Hemisorubim platyrhynchos Leporinus microphthalmus Lophiobrycon weitzmani Lycengraulis grossidens Myleus altipinnis Pareiorhaphis stephanus Pareiorhina carrancas

Parotocinclus planicauda Phallotorynus jucundus Pseudauchenipterus jequitinhonhae Rhamdia jequitinhonha Sternarchorhynchus britskii Trachelyopterus leopardinus

Répteis: Acanthochelys spixii Acantochelys radiolata Amphisbaena dubia Amphisbaena mensae Apostolepis dimidiata Apostolepis goiasensis

Bothrops bilineatus Clelia rustica Dipsas albifrons Drymoluber brazili Drymoluber dichrous Gymnodactylus guttulatus

Hydromedusa tectifera Lachesis muta rhombeata Leposternon kirsteumacheri Lystrophis nattereri Mesoclemmys tuberculata Mesoclemmys vanderhaegei

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

130

Micrurus decoratus Paleosuchus palpebrosus Phalotris concolor

Psomophis joberti Ptychophis flavovirgatus Stenocercus tricristatus

Tantilla boipiranga Thamnodynastes rutilus

Invertebrados: Acamptopoeum prinii Acanthopus excellens Agacephala urus Agapostemon chapadensis Agapostemon semimelleus Alepidosceles imitatrix Alloscirtetica clypeata Alloscirtetica paraguayensis Ananthidium dilmae Ancyloscelis apiformis Ancyloscelis fiebrigi Anodontites ansseriana Anodontites blainvilleana Anodontites soleniformes Anodontites trapesialis Anodontites trapezeus Anostoma ringens Anthidium (Anthidium) latum Anthidium (Anthidium) manicatum Anthidium (Anthidium) sertanicola Anthidulum zanolae Anthodioctes megachiloides Anthophora (Mystacanthophora) paranensis Anthrenoides meridionalis Antodon goryi Arhyzoceble dichroopoda Arhyzoceble huberi Arhyzoceble xanthopoda Ariphanarthra palpalis Augochlora (Augochlora) amphitrite Augochlora (Augochlora) caerulior Augochlora (Augochlora) esox Augochlora (Augochlora) foxiana Augochlora (Augochlora) francisca Augochlora (Augochlora) neivai

Augochlora (Oxystoglossella) aurinasis Augochlora (Oxystoglossella) morrae Augochlora (Oxystoglossella) semiramis Augochlora (Oxystoglossella) thalia Augochlorella acarinata Augochlorella ephyra Augochlorella michaelis Augochlorella tredecim Augochlorella uma Augochlorella urania Augochlorodes turrifaciens Augochloropsis argentina Augochloropsis aurifluens Augochloropsis bertonii Augochloropsis brachycephala Augochloropsis callichroa Augochloropsis chloera Augochloropsis cleopatra Augochloropsis cockerelli Augochloropsis crassiceps Augochloropsis cupreola Augochloropsis cyanea Augochloropsis electra Augochloropsis hebescens Augochloropsis illustris Augochloropsis iris Augochloropsis melanochaeta Augochloropsis multiplex Augochloropsis nasuta Augochloropsis notophos Augochloropsis patens Augochloropsis rotalis Augochloropsis smithiana Augochloropsis sparsilis Augochloropsis terrestris prognatha Augochloropsis wallacei Austrostelis catamarcensis Austrostelis iheringi Bombus (Fervidobombus) atratus Bombus (Fervidobombus) brasiliensis

Bombus (Fervidobombus) brevivillus Bombus (Fervidobombus) morio Bothranthidium lauroi Brachynomada tomentifera Brunodrilus angeloi Bulimulus corumbaensis Bulimulus teniussimus Caenohalictus incertus Caenohalictus serripes Caenohalictus tesselatus Caenonomada labrata Caenonomada unicalcarata Castalia undosa Centris (Centris) aenea Centris (Centris) caxiensis Centris (Centris) flavifrons Centris (Centris) inermis Centris (Centris) nitens Centris (Centris) obscurior Centris (Centris) poecila Centris (Centris) spilopoda Centris (Centris) varia Centris (Hemisiella) dichootricha Centris (Hemisiella) tarsata Centris (Hemisiella) trigonoides Centris (Hemisiella) vittata Centris (Heterocentris) analis Centris (Heterocentris) labrosa Centris (Heterocentris) terminata Centris (Melacentris) bucephala Centris (Melacentris) collaris Centris (Melacentris) confusa Centris (Melacentris) conspersa Centris (Melacentris) dorsata Centris (Melacentris) fluviatilis Centris (Melacentris) mocsaryi Centris (Melacentris) obsoleta Centris (Melacentris) rufipes Centris (Melacentris) smithiana Centris (Melacentris) violacea Centris (Melacentris) xanthocnemis Centris (Paracentris) burgdorfi

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

131

Centris (Paracentris) klugi Centris (Ptilocentris) hyptidis Centris (Ptilotopus) atra Centris (Ptilotopus) denudans Centris (Ptilotopus) langsdorfi Centris (Ptilotopus) moerens Centris (Ptilotopus) scopipes Centris (Ptilotopus) sponsa Centris (Trachina) fuscata Centris (Trachina) longimana Centris (Trachina) machadoi Centris (Trachina) rupestris Centris (Trachina) similis Centris (Xanthemisia) bicolor Centris (Xanthemisia) lutea Cephalotrigona capitata Cephalurgus anomalus Ceratalictus stigon Ceratalictus theius Ceratina (Calloceratina) chloris Ceratina (Ceratinula) aenescens Ceratina (Ceratinula) mulleri Ceratina (Ceratinula) oxalidis Ceratina (Ceratinula) trimaculata Ceratina (Ceratinula) xanthocera Ceratina (Crewella) assuncionis Ceratina (Crewella) bicolorata Ceratina (Crewella) cuprifrons Ceratina (Crewella) gossypii Ceratina (Crewella) maculifrons Ceratina (Crewella) paraguayensis Ceratina (Crewella) sericea Ceratina lucidula Ceratina punctiventris Ceratina richardsoniae Chaeturginus alexanderi Chilicola (Hylaeosoma) megalostigma Chilicola (Prosopoides) prosopoides Coelioxoides punctipennis Coelioxoides waltheriae Coelioxys (Acrocoelioxys) aculeata Coelioxys (Acrocoelioxys) tolteca

Coelioxys (Cyrtocoelioxys) quaerens Coelioxys (Glyptocoelioxys) vidua Coelioxys (Rhinocoelioxys) clypeata Coelioxys(Neocoelioxys) assumptionis Colletes meridionalis Colletes ornatus Colletes petropolitanus Colletes punctatissimus Colletes rufipes Colletes rugicollis Ctenioschelus goryi Cyphomelissa diabolica Deltochilum trisignatum Dendropaemon ganglbaueri Diadasina distincta Diadasina riparia Dialictus nanus Dialictus opacus Dialictus osmioides Dialictus pabulator Dialictus phaedrus Dialictus picadensis Dialictus ypirangensis Diaphlebia nexans Dichotomius speciosus Dicranthidium arenarium Dicranthidium gregarium Dicranthidium luciae Dicranthidium soniae Diplodon fontaneianus Diplodon hylaeus Diplodon patogonicus Diplodon rombeus Diplodon rotundus Dithygater seabrai Doeringiella cingillata Doxocopa laurona Drymaeus abalostrinus Drymaeus imperfectus Drymaeus magus Drymaeus obliquus poecelogramma Drymaeus papyraceus Drymaeus poecilus Drymaeus semiestriatus Epanthidium aureocinctum Epanthidium autumnale Epanthidium erythrocephalum Epanthidium maculatum Epanthidium nectarinioides

Epanthidium tigrinum Epanthidium tuberculatum Epicharis (Anepicharis) dejeanii Epicharis (Cyphepicharis) morio Epicharis (Epicharana) flava Epicharis (Epicharana) rustica Epicharis (Epicharis) bicolor Epicharis (Epicharis) nigrita Epicharis (Epicharitides) cockerelli Epicharis (Epicharitides) iheringi Epicharis (Epicharitides) luteocincta Epicharis (Epicharitides) obscura Epicharis (Epicharoides) albofasciata Epicharis (Epicharoides) grandior Epicharis (Epicharoides) xanthogastra Epicharis (Hoplepicharis) affinis Epicharis (Hoplepicharis) fasciata Epicharis (Triepicharis) analis Epicharis (Triepicharis) schrottkyi Eufriesea auriceps Eufriesea nigrohirta Eufriesea ornata Eufriesea smaragdina Eufriesea surinamensis Eufriesea violacea Eufriesea violacens Euglossa (Euglossa) analis Euglossa (Euglossa) cognata Euglossa (Euglossa) cordata Euglossa (Euglossa) fimbriata Euglossa (Euglossa) guaianii Euglossa (Euglossa) leucotricha Euglossa (Euglossa) melanotricha Euglossa (Euglossa) modestior Euglossa (Euglossa) pleosticta Euglossa (Euglossa) securigera Euglossa (Euglossa) townsendi Euglossa (Euglossa) truncata Euglossa (Euglossella) mandibularis Euglossa (Glossura) annectans Euglossa (Glossura) imperialis Euglossa (Glossurella) sapphirina Euglossa aenescens Eulaema (Apeulaema) cingulata Eulaema (Apeulaema) nigrita Eulonchopria gaullei Eulonchopria psaenythioides Eulonchopria simplicicrus Eurytis funereus

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

132

Exaerete smaragdina Exomalopsis (Exomalopsis) analis Exomalopsis (Exomalopsis) auropilosa Exomalopsis (Exomalopsis) campestris Exomalopsis (Exomalopsis) collaris Exomalopsis (Exomalopsis) fernandoi Exomalopsis (Exomalopsis) fulvipennis Exomalopsis (Exomalopsis) fulvofasciata Exomalopsis (Exomalopsis) minor Exomalopsis (Exomalopsis) subtilis Exomalopsis (Exomalopsis) tomentosa Exomalopsis (Exomalopsis) ypirangensis Exomalopsis (Phanomalopsis) aureosericea Exomalopsis (Phanomalopsis) diminuta Florilegus (Euflorilegus) festivus Florilegus (Euflorilegus) fulvipes Florilegus (Euflorilegus) similis Florilegus (Floriraptor) melectoides Forcepsioneura lucia Friesella schrottkyi Frieseomelitta dispar Frieseomelitta doederleini Frieseomelitta languida Frieseomelitta varia Gaesischia (Gaesischia) anthidioides Gaesischia (Gaesischia) araguaiana Gaesischia (Gaesischia) fulgurans Gaesischia (Gaesischia) glabrata Gaesischia (Gaesischia) melanaspis Gaesischia (Gaesischia) nigra

Gaesischia (Gaesischia) similis Gaesischia (Gaesischiana) patellicornis Gaesischia (Gaesischiopsis) belophora Gaesischia (Gaesischiopsis) cacerensis Gaesischia (Gaesischiopsis) flavoclypeata Geotrigona mombuca Geotrigona subterranea Glossoscolex gordurensis Gonyostomus multicolor miersii Gonyostomus turnix Habralictus callichroma Habralictus flavopictus Halictanthrena malpighiacearum Halictus (Seladonia) hesperus Heliconius nattereri Heteragrion tiradentense Holocephalus julieni Holocephalus sculptus Hopliphora velutina Hoplocolletes ventralis Hylaeus tricolor Hypanthidium cacerence Hypanthidium divaricatum Hypanthidium foveolatum Hypanthidium nigritulum Hypanthidium obscurior Isepeolus viperinus Larocanthidium bilobatum Larocanthidium maculosum Larocanthidium nigritulum Larocanthidium ornatum Larocanthidium spinosum Lauromacromia bedei Leiopodus lacertinus Leptodesmus lissonotus Leptodesmus ravus Lestrimelitta ehrhardti Lestrimelitta limao Leurotrigona muelleri Lithurgus (Lithurgus) huberi Macroperipatus machadoi Macrothemis calliste Magnastigma julia Megachile (Acentron) eburneipes Megachile (Acentron) lentifera Megachile (Acentron) tupinaquina Megachile (Austromegachile) anomala

Megachile (Austromegachile) antiqua Megachile (Austromegachile) corona Megachile (Austromegachile) fiebrigi Megachile (Austromegachile) habilis Megachile (Austromegachile) montezuma Megachile (Austromegachile) recta Megachile (Austromegachile) susurrans Megachile (Austromegachile) trigonaspis Megachile (Chrysosarus) bella Megachile (Chrysosarus) guaranitica Megachile (Chrysosarus) melanopyga Megachile (Chrysosarus) pseudanthidioides Megachile (Dactylomegachile) tuberculifera Megachile (Holcomegachile) giraffa Megachile (Leptorachina) laeta Megachile (Leptorachis) aetheria Megachile (Leptorachis) aureiventris Megachile (Leptorachis) friesei Megachile (Leptorachis) paulistana Megachile (Leptorachis) phaseoli Megachile (Leptorachis) tenuitarsis Megachile (Melanosarus) nigripennis Megachile (Melanosarus) proserpina Megachile (Moureana) anthidioides Megachile (Moureana) pseudopleuralis Megachile (Neomegachile) brethesi Megachile (Neomegachile) uniformis Megachile (Pseudocentron) botucatuna Megachile (Pseudocentron) curvipes Megachile (Pseudocentron) inscita Megachile (Pseudocentron) lissotate Megachile (Pseudocentron) pulchra Megachile (Pseudocentron) terrestris Megachile (Ptilosaroides) neoxanthoptera Megachile (Ptilosarus) bertonii Megachile (Sayapis) dentipes Megachile (Schrottkyapis) assumptionis Megachile (Trichurochile) gracilis Megachile (Tylomegachile) orba Megachile (Zonomegachile) gigas Megachile iheringi Megachile verrucosa Megalobulimus auritus

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

133

Megalobulimus bertae Megalobulimus bronni Megalobulimus granulosus Megalobulimus oblongus Megalobulimus ovatus Megalobulimus terrestris Megommation (Megaloptina) festivaga Megommation (Megomation) insigne Melipona quadrifasciata Melissodes (Ecplectica) nigroaenea Melissodes (Ecplectica) sexcincta Melissoptila aliceae Melissoptila aureocincta Melissoptila bahiana Melissoptila claudii Melissoptila cnecomala Melissoptila fiebrigi Melissoptila grafi Melissoptila marinonii Melissoptila mielkei Melissoptila minarum Melissoptila paraguayensis Melissoptila paranaensis Melissoptila pubescens Melissoptila richardiae Melissoptila tandilensis Melissoptila thoracica Melissoptila trifasciata Melissoptila vulpecula Melitoma segmentaria Melitomella murihirta Mesocheira bicolor Mesonychium caerulescens Mesonychium littoreum Mesosemia acuta Microthurge corumbae Monoeca brasiliensis Monoeca piliventris Monoeca pluricincta Monoeca schizacantha Monoeca schrottkyi Moschoneura methymna Moureanthidium subarenarium Mycetopoda orbigny Mycetopoda siliquosa Nannanthidium bettyae

Nannanthidium willineri Nannotrigona testaceicornis Narope cyllarus Navicordulia kiautai Neocordulia matutuensis Neocorynura (Neocorynura) aenigma Neocorynura (Neocorynura) atromarginata Neocorynura (Neocorynura) oiospermi Neocorynura (Neocorynura) polybioides Neocorynura (Neocorynura) pseudobacha Nomada costalis Nomada pampicola Nomada polybioides Obiricodesmus rupestris Odontostomus dubiosus Odontostomus leucotrema Odontostomus nasatus Odyneropsis armata Opisthodrilus rhopalopera Orthalicus phlogera Orthalicus pulchella Orthalicus undata Osirinus rufricus Osiris variegatus Oxaea austera Oxaea flavescens Oxytrigona tataira Pachysvastra leucocephala Parapsaenythia serripes Paratetrapedia (Amphipedia) haeckli Paratetrapedia (Lophopedia) pygmaea Paratetrapedia (Paratetrapedia) connexa Paratetrapedia (Paratetrapedia) flaviventris Paratetrapedia (Paratetrapedia) lineata Paratetrapedia (Paratetrapedia) maculata Paratetrapedia (Xanthopedia) iheringii Paratetrapedia glaberima Paratrigona lineata Paratrigona subnuda Parepeolus niger Paroxystoglossa andromache

Paroxystoglossa crossotos Paroxystoglossa jocasta Paroxystoglossa mimetica Partamona criptica Partamona cupira Partamona helleri Partamona rustica Peponapis (Colocynthophila) fervens Perditomorpha brunerii Perditomorpha decolorata Perditomorpha iheringi Perditomorpha leaena Pereirapis rhizophila Phanaeus dejeani Phanaeus melibaeus Planiplax aracne Plebeia droryana Plebeia remota Plebeia saiqui Polygrapha suprema Prepona deiphile Progomphus flinti Protandrena meridionalis Protodiscelis echinodori Protodiscelis labrata Protoneura paucinervis Protosiris caligneus Psaenythia bergi Pseudagapostemon (Brasilagapostemon) fluminensis Pseudagapostemon (Brasilagapostemon) tesselatus Pseudagapostemon (Pseudagapostemon) anasimus Pseudagapostemon (Pseudagapostemon) arenarius Pseudagapostemon (Pseudagapostemon) brasiliensis Pseudagapostemon (Pseudagapostemon) cyaneus Pseudagapostemon (Pseudagapostemon) eliasi Pseudagapostemon (Pseudagapostemon) ochromerus Pseudagapostemon (Pseudagapostemon) pruinosus Pseudaugochlora calaina Pseudaugochlora graminea Pseudaugochlora pandora

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

134

Pseudocercyonis glaucope boenninghausi Pseudonannolene chaimowiczi Pseudonannolene microzoporus Psidium forense Ptilocleptis eickworti Ptiloglossa aenigmatica Ptiloglossa decora Ptiloglossa dubia Ptiloglossa hemileuca Ptiloglossa lanosa Ptiloglossa latecalcarata Ptiloglossa pretiosa Ptiloglossa xanthotricha Ptilothrix plumata Ptilothrix relata Rhathymus bicolor Rhathymus robutus Rhectomia mourei Rhinocorynura briseis Rhinocorynura crotonis Rhinocorynura difficillima Rhinocorynura inflaticeps Rhinodrilus garbei Rhinodrilus hoeflingae Rhodopygea geijskes Rhophitulus dubium Rhophitulus friesei Rupidesmus ruber Sandalodesmus schubarti Sandalodesmus stramineus Santiago mourei Saranthidium furcatum Saranthidium insulare Saranthidium marginatum Saranthidium musciforme Scaptotrigona bipunctata Scaptotrigona depilis Scaptotrigona polysticta Scaptotrigona postica Scaptotrigona rustica Scaptotrigona tubiba Scaptotrigona xanthotricha Scaura latitarsis Scaura longula

Schwarziana quadripunctata Schwarzula timida Simpulopsis sulculosa Solaropsis brasiliana Solaropsis feisthameli Solaropsis heliarca Solaropsis vipera Sphecodes (Austrosphecodes) brasiliensis Sphecodes (Austrosphecodes) minarum Streptatermon intermedius Strophocheillus miersi Sulcophanaeus faunus Sulcophanaeus rhadamanthus Svastrina subapicalis Syndesus xerophyllicus Tapinotaspoides serraticornis Telebasis erythrina Temnosoma (Temnosoma) metallicum Tetraglossula anthracina Tetraglossula fucosa Tetragona clavipes Tetragonisca angustula Tetrapedia diversipes Tetrapedia peckoltii Tetrapedia rugulosa Tetrapedia spanosticta Thalestria spinosa Thaumastus achilles Thaumastus largillieti Thaumastus magnificus Thaumastus ortoni Thaumastus taunaisii Thectochlora alaris Thisbe rupestre Thygater (Nectarodiaeta) latitarsis Thygater (Nectarodiaeta) seabrai Thygater (Thygater) analis Thygater (Thygater) armandoi Thygater (Thygater) chaetaspis Thygater (Thygater) minarum Thygater (Thygater) palliventris Thygater (Thygater) paranaensis Tomigerus clausus Trichocerapis mirabilis

Trichonomada roigela Triepeolus alvarengai Trigona fulviventris Trigona fuscipennis Trigona hyalinata Trigona recursa Trigona spinipes Trigona truculenta Trigonisca buyssoni Trigonisca intermedia Trigonopedia glaberrima Trigonopedia oligotricha Tupinaki parini Xylocopa (Cirroxylocopa) vestita Xylocopa (Dasyxylocopa) bimaculata Xylocopa (Monoxylocopa) abbreviata Xylocopa (Nannoxylocopa) ciliata Xylocopa (Neoxylocopa) aurulenta Xylocopa (Neoxylocopa) brasilianorum Xylocopa (Neoxylocopa) carbonaria Xylocopa (Neoxylocopa) cearensis Xylocopa (Neoxylocopa) frontalis Xylocopa (Neoxylocopa) grisescens Xylocopa (Neoxylocopa) hirsutissima Xylocopa (Neoxylocopa) nigrocincta Xylocopa (Neoxylocopa) suspecta Xylocopa (Neoxylocopa) virescens Xylocopa (Schonnherria) lucida Xylocopa (Schonnherria) macrops Xylocopa (Schonnherria) muscaria Xylocopa (Schonnherria) pulchra Xylocopa (Schonnherria) simillima Xylocopa (Schonnherria) splendidula Xylocopa (Schonnherria) subcyanea Xylocopa (Schonnherria) subzonata Xylocopa (Schonnherria) varians Xylocopa (Schonnherria) viridis Xylocopa (Stenoxylocopa) artifex Xylocopa (Stenoxylocopa) nogueirai Xylocopa (Xylocopoda) madida Yanguna rhacia Yphthimoides cipoensis Zikanapis (Zikanapis) zikani

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

135

ANEXO XIV

ESPÉCIES DA FAUNA DE MINAS GERAIS AVALIADAS COMO NÃO AMEAÇADAS (LC) , SEGUNDO OS CRITÉRIOS DA IUCN(2001)

AVES Accipiter bicolor Accipiter striatus Accipiter superciliosus Actitis macularius Agelaioides badius Agelasticus cyanopus Alipiopsitta xanthops Alopochelidon fucata Amazilia fimbriata Amazilia lactea Amazilia versicolor Amazona aestiva Amazona amazonica Amazonetta brasiliensis Ammodramus humeralis Anabazenops fuscus Anas bahamensis Anhima cornuta Anhinga anhinga Anthracothorax nigricollis Anthus hellmayri Anthus lutescens Antilophia galeata Anumbius annumbi Aphantochroa cirrochloris Ara manilata Aramides cajanea Aramides saracura Aramides ypecaha Aramus guarauna Aratinga aurea Aratinga auricapillus Aratinga cactorum Aratinga leucophthalma Ardea alba Ardea cocoi Arremon taciturnus Arundinicola leucocephala Asio stygius Asthenes luziae Athene cunicularia Attila phoenicurus

Attila rufus Augastes scutatus Automolus leucophthalmus Bartramia longicauda Baryphthengus ruficapillus Basileuterus culicivorus Basileuterus flaveolus Basileuterus hypoleucus Basileuterus leucoblepharus Basileuterus leucophrys Batara cinerea Brotogeris chiriri Brotogeris tirica Bubo virginianus Bubulcus ibis Busarellus nigricollis Buteo albicaudatus Buteo albonotatus Buteo brachyurus Buteo melanoleucus Buteo nitidus Buteogallus urubitinga Butorides striata Cacicus cela Cacicus chrysopterus Cacicus haemorrhous Cacicus solitarius Cairina moschata Calidris alba Calidris fuscicollis Calidris minutilla Calliphlox amethystina Campephilus melanoleucos Campephilus robustus Camptostoma obsoletum Campylopterus largipennis diamantinensis Campylorhamphus falcularius Campylorhamphus trochilirostris Caprimulgus longirostris Caprimulgus parvulus

Caprimulgus rufus Capsiempis flaveola Caracara plancus Cariama cristata Caryothraustes canadensis Casiornis fuscus Casiornis rufus Cathartes aura Cathartes burrovianus Catharus fuscescens Celeus flavescens Cercomacra b rasiliana Certhiaxis cinnamomeus Ceryle torquatus Chaetura cinereiventris Chaetura meridionalis Chamaeza meruloides Chamaeza ruficauda Charadrius collaris Charitospiza eucosma Chelidoptera tenebrosa Chiroxiphia caudata Chloroceryle amazona Chloroceryle americana Chloroceryle inda Chlorophonia cyanea Chlorostilbon aureoventris Chondrohierax uncinatus Chordeiles acutipennis Chordeiles minor Chordeiles pusillus Chrysolampis mosquitus Chrysomus ruficapillus Ciccaba virgata borelliana Circus buffoni Cissopis leverianus Claravis pretiosa Clytolaema rubricauda Cnemotriccus fuscatus Coccyzus americanus Coccyzus euleri Coccyzus melacoryphus

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

136

Coereba flaveola Colaptes campestris Colaptes melanochloros Colibri serrirostris Colonia colonus Columba livia Columbina minuta Columbina picui Columbina squammata Columbina talpacoti Compsothraupis loricata Conirostrum speciosum Conopophaga lineata Conopophaga melanops Contopus cinereus Contopus fumigatus Coragyps atratus Coryphospingus cucullatus Coryphospingus pileatus Corythopis delalandi Cranioleuca pallida Cranioleuca semicinerea Cranioleuca vulpina Crotophaga ani Crotophaga major Crypturellus noctivagus zabele Crypturellus obsoletus Crypturellus parvirostris Crypturellus soui Crypturellus tataupa Crypturellus undulatus Cyanerpes cyaneus Cyanocompsa brissoni Cyanocorax chrysops Cyanocorax cristatellus Cyanocorax cyanopogon Cyclarhis gujanensis Cypseloides fumigatus Cypseloides senex Cypsnagra hirundinacea Dacnis cayana Dendrocincla turdina Dendrocolaptes platyrostris Dendrocygna autumnalis Dendrocygna bicolor Dendrocygna viduata Dendroica striata Diopsittaca nobilis Donacobius atricapilla

Donacospiza albifrons Drymophila ferruginea Drymophila malura Drymophila ochropyga Drymophila rubricollis Drymophila squamata Dryocopus lineatus Dysithamnus mentalis Dysithamnus stictothorax Egretta thula Elaenia albiceps Elaenia chiriquensis Elaenia cristata Elaenia flavogaster Elaenia mesoleuca Elaenia obscura Elaenia parvirostris Elaenia spectabilis Elanoides forficatus Elanus leucurus Emberizoides herbicola Embernagra longicauda Embernagra platensis Empidonomus varius Estrilda astrild Eucometis penicillata Eupetomena macroura Euphonia chlorotica Euphonia cyanocephala Euphonia pectoralis Euphonia violacea Euphonia xanthogaster Euscarthmus meloryphus Falco femoralis Falco peregrinus Falco rufigularis Falco sparverius Florisuga fusca Fluvicola nengeta Fluvicola pica Formicivora grisea Formicivora iheringi Formicivora melanogaster Formicivora rufa Formicivora serrana Forpus xanthopterygius Fulica leucoptera Furnarius figulus Furnarius leucopus

Furnarius rufus Galbula ruficauda Gallinago paraguaiae Gallinago undulata Gallinula chloropus Gampsonyx swainsonii Geothlypis aequinoctialis Geotrygon montana Geranospiza caerulescens Glaucidium brasilianum Glaucis hirsutus Gnorimopsar chopi Griseotyrannus aurantioatrocristatus Gubernetes yetapa Guira guira Habia rubica Haplospiza unicolor Harpagus diodon Heliactin bilophus Heliobletus contaminatus Heliomaster furcifer Heliomaster longirostris Heliomaster squamosus Heliothryx auritus Hemithraupis guira Hemithraupis ruficapilla Hemitriccus diops Hemitriccus margaritaceiventer Hemitriccus nidipendulus Hemitriccus striaticollis Herpetotheres cachinnans Herpsilochmus atricapillus Herpsilochmus longirostris Herpsilochmus rufimarginatus Herpsilochmus sellowi Heterospizias meridionalis Himantopus melanurus Hirundinea ferruginea Hirundo rustica Hydropsalis torquata Hylocharis chrysura Hylocharis cyanus Hylocharis sapphirina Hylocryptus rectirostris Hylopezus ochroleucus Hylophilus amaurocephalus Hylophilus poicilotis Hypoedaleus guttatus

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

137

Icterus cayanensis Icterus jamacaii Ictinia plumbea Ilicura militaris Jacamaralcyon tridactyla Jacana jacana Knipolegus cyanirostris Knipolegus lophotes Knipolegus nigerrimus Laterallus melanophaius Laterallus viridis Lathrotriccus euleri Legatus leucophaius Lepidocolaptes angustirostris Lepidocolaptes squamatus Leptasthenura setaria Leptodon cayanensis Leptopogon amaurocephalus Leptotila rufaxilla Leptotila verreauxi Leucochloris albicollis Lochmias nematura Lophornis magnificus Lurocalis semitorquatus Machetornis rixosa Mackenziaena leachii Mackenziaena severa Malacoptila striata Manacus manacus Megarynchus pitangua Megascops choliba Megaxenops parnaguae Melanerpes candidus Melanopareia torquata Merulaxis stressmani Mesembrinibis cayennensis Micrastur ruficollis Micrastur semitorquatus Milvago chimachima Milvago chimango Mimus saturninus Mionectes rufiventris Molothrus bonariensis Molothrus oryzivorus Molothrus rufoaxillaris Momotus momota Monasa nigrifrons Muscipipra vetula Myiarchus ferox

Myiarchus swainsoni Myiarchus tuberculifer Myiarchus tyrannulus Myiobius atricaudus Myiobius barbatus Myiodynastes maculatus Myiopagis caniceps Myiopagis viridicata Myiophobus fasciatus Myiornis auricularis Myiozetetes cayanensis Myiozetetes similis Myrmeciza loricata Myrmorchilus strigilatus Myrmotherula axillaris Nemosia pileata Neopelma chrysolophum Neopelma pallescens Neothraupis fasciata Netta erythrophthalma Nomonyx dominica Nonnula rubecula Nothura boraquira Nothura maculosa Nyctibius grandis Nyctibius griseus Nycticorax nycticorax Nyctidromus albicollis Nyctiphrynus ocellatus Nyctiprogne vielliardi Nystalus chacuru Nystalus maculatus Oreophylax moreirae Orthopsittaca manilata Pachyramphus castaneus Pachyramphus polychopterus Pachyramphus validus Pachyramphus viridis Pandion haliaetus Parabuteo unicinctus Pardirallus nigricans Paroaria dominicana Parula pitiayumi Passer domesticus Patagioenas cayennensis Patagioenas picazuro Patagioenas plumbea Patagioenas speciosa Penelope obscura bronzina

Penelope superciliaris Petrochelidon pyrrhonota Phacellodomus erythrophthalmus Phacellodomus ferrugineigula Phacellodomus ruber Phacellodomus rufifrons Phaeomyias murina Phaethornis eurynome Phaethornis pretrei Phaethornis ruber Phaethornis squalidus Phaetusa simplex Phalacrocorax brasilianus Philohydor lictor Philydor atricapillus Philydor dimidiatum Philydor lichtensteini Philydor rufum Phimosus infuscatus Phyllomyias burmeisteri Phyllomyias fasciatus Phyllomyias griseocapilla Phyllomyias virescens Phylloscartes eximius Phylloscartes ventralis Piaya cayana Picoides mixtus Piculus aurulentus Piculus chrysochloros Piculus flavigula Picumnus albosquamatus Picumnus cirratus Picumnus pygmaeus Pionus maximiliani Pipraeidea melanonota Piranga flava Pitangus sulphuratus Platycichla flavipes Platyrinchus mystaceus Pluvialis dominica Podager nacunda Podilymbus podiceps Poecilotriccus plumbeiceps Polioptila dumicola Polioptila plumbea Polystictus superciliaris Polytmus guainumbi Poospiza cinerea Poospiza lateralis

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

138

Poospiza thoracica Porphyrio martinica Porphyrospiza caerulescens Porzana albicollis Primolius maracana Progne chalybea Progne subis Progne tapera Psarocolius decumanus Pseudoleistes guirahuro Pseudoseisura cristata Pteroglossus aracari Pteroglossus bailloni Pulsatrix koeniswaldiana Pygochelidon cyanoleuca Pyriglena leucoptera Pyrocephalus rubinus Pyrrhocoma ruficeps Pyrrhura frontalis Ramphastos dicolorus Ramphastos toco Ramphocelus bresilius Ramphocelus carbo Rhea americana Rhinoptynx clamator Rhynchotus rufescens Riparia riparia Rostrhamus sociabilis Rupornis magnirostris Rynchops niger Sakesphorus cristatus Saltator atricollis Saltator coerulescens Saltator fuliginosus Saltator similis Sarkidiornis sylvicola Satrapa icterophrys Schiffornis virescens Schistochlamys melanopis Schistochlamys ruficapillus Schoeniophylax phryganophila petersi Schoeniophylax phryganophilus Sclerurus mexicanus Sclerurus scansor Scytalopus indigoticus Scytalopus speluncae Selenidera maculirostris Serpophaga nigricans

Serpophaga subcristata Sicalis citrina Sicalis columbiana Sicalis luteola Sirystes sibilator Sittasomus griseicapillus Sporophila albogularis Sporophila ardesiaca Sporophila bouvreuil Sporophila caerulescens Sporophila leucoptera Sporophila lineola Sporophila nigricollis Sporophila plumbea Stelgidopteryx ruficollis Stephanophorus diadematus Stephanoxis lalandi Sternula superciliaris Stigmatura budytoides Streptoprocne biscutata Streptoprocne zonaris Strix huhula Strix hylophila Strix virgata Sturnella superciliaris Sublegatus modestus Synallaxis albescens Synallaxis cinerascens Synallaxis frontalis Synallaxis ruficapilla Synallaxis scutata Syndactyla rufosuperciliata Syrigma sibilatrix Tachornis squamata Tachybaptus dominicus Tachycineta albiventer Tachycineta leucorrhoa Tachyphonus coronatus Tachyphonus cristatus Tachyphonus rufus Tangara cayana Tangara cyanocephala Tangara cyanoventris Tangara desmaresti Tangara seledon Tapera naevia Taraba major Tersina viridis Thalurania furcata

Thalurania glaucopis Thamnophilus ambiguus Thamnophilus caerulescens Thamnophilus doliatus Thamnophilus palliatus Thamnophilus pelzelni Thamnophilus ruficapillus Thamnophilus torquatus Theristicus caudatus Thlypopsis sordida Thraupis ornata Thraupis palmarum Thraupis sayaca Thryothorus genibarbis Thryothorus leucotis Thryothorus longirostris Tiaris fuliginosus Tigrisoma lineatum Tijuca atra Tityra cayana Tityra inquisitor Todirostrum cinereum Todirostrum poliocephalum Tolmomyias flaviventris Tolmomyias sulphurescens Trichothraupis melanops Tringa flavipes Tringa melanoleuca Tringa solitaria Troglodytes musculus Trogon curucui Trogon rufus Trogon surrucura Trogon viridis Turdus albicollis Turdus amaurochalinus Turdus leucomelas Turdus rufiventris Turdus subalaris Tyrannus albogularis Tyrannus melancholicus Tyrannus savana Tyto alba Uropelia campestris Vanellus cayanus Vanellus chilensis Veniliornis maculifrons Veniliornis passerinus Veniliornis spilogaster

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

139

Vireo olivaceus Volatinia jacarina Xenops minutus Xenops rutilans

Xiphocolaptes albicollis Xiphorhynchus fuscus Xolmis cinereus Xolmis velatus

Zenaida auriculata Zonotrichia capensis

ANFÍBIOS: Adenomera bokermanni Adenomera marmorata Aplastodiscus arildae Aplastodiscus cavicula Aplastodiscus ibirapitanga Aplastodiscus leucopygius Aplastodiscus perviridis Barycholos ternetzi Bokermannohyla ahenea Bokermannohyla alvarengai Bokermannohyla circumdata Bokermannohyla martinsi Bokermannohyla nanuzae Bokermannohyla saxicola Bokermannohyla sazimai Bufo crucifer Bufo granulosus Bufo ictericus Bufo jimi Bufo ornatus Bufo pombali Bufo rubescens Bufo schneideri Ceratophrys aurita Chiasmocleis albopunctata Crossodactylus bokermanni Dendropsophus anceps Dendropsophus bipunctatus Dendropsophus branneri Dendropsophus decipiens Dendropsophus elegans Dendropsophus jimi Dendropsophus melanargyreus Dendropsophus minutus Dendropsophus nanus Dendropsophus rubicundulus Dendropsophus seniculus Dendropsophus soaresi Dermatonotus muelleri Elachistocleis ovalis Eleutherodactylus binotatus Eleutherodactylus guentheri

Eleutherodactylus izecksohni Eleutherodactylus juipoca Eleutherodactylus parvus Eleutherodactylus verrucosus Epipedobates flavopictus Hyalinobatrachium eurygnathum Hyalinobatrachium uranoscopum Hylodes uai Hypsiboas albomarginatus Hypsiboas albopunctatus Hypsiboas cipoensis Hypsiboas crepitans Hypsiboas faber Hypsiboas lundii Hypsiboas pardalis Hypsiboas polytaenius Hypsiboas pombali Hypsiboas raniceps Hypsiboas semilineatus Itapotihyla langsdorffii Leptodactylus camaquara Leptodactylus cunicularius Leptodactylus furnarius Leptodactylus fuscus Leptodactylus hylaedactylus Leptodactylus jolyi Leptodactylus labyrinthicus Leptodactylus mystaceus Leptodactylus mystacinus Leptodactylus ocellatus Leptodactylus podicipinus Leptodactylus syphax Leptodactylus troglodytes Odontophrynus americanus Odontophrynus carvalhoi Odontophrynus cultripes Phasmahyla jandaia Phyllodytes luteolus Phyllomedusa azurea Phyllomedusa burmeisteri

Phyllomedusa nordestina Phyllomedusa rohdei Physalaemus aguirrei Physalaemus albifrons Physalaemus centralis Physalaemus cicada Physalaemus cuvieri Physalaemus erikae Physalaemus evangelistai Physalaemus fuscomaculatus Physalaemus nattereri Physalaemus obtectus Physalaemus olfersii Pipa carvalhoi Pleurodema diplolistris Proceratophrys boiei Proceratophrys schirchi Pseudis bolbodactyla Pseudis fusca Pseudopaludicola falcipes Pseudopaludicola mineira Pseudopaludicola mystacalis Pseudopaludicola saltica Pseudopaludicola ternetzi Scinax argyreornatus Scinax carnevallii Scinax curicica Scinax cuspidatus Scinax eurydice Scinax flavoguttatus Scinax fuscomarginatus Scinax fuscovarius Scinax hayii Scinax longilineus Scinax luizotavioi Scinax machadoi Scinax pachycrus Scinax squalirostris Scinax x-signatus Siphonops annulatus Sphaenorhynchus prasinus Thoropa megatympanum

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

140

Thoropa miliaris Trachycephalus nigromaculatus Trachycephalus venulosus

MAMÍFEROS: Akodon cursor Akodon montensis Akodon serrensis Anoura caudifer Anoura geoffroyi Artibeus fimbriatus Artibeus jamaicensis Artibeus lituratus Bibimys labiosus Blarinomys breviceps Bradypus variegatus Cabassous unicinctus Callicebus nigrifrons Callithrix geoffroyi Callithrix penicillata Calomys expulsus Calomys tener Caluromys lanatus Caluromys philander Carollia perspicillata Cavia aperea Cavia fulgida Cebus nigritus Cerdocyon thous Chrotopterus auritus Clyomys laticeps Coendou prehensilis Conepatus semistriatus Cuniculus paca Dasyprocta azarae Dasypus novemcinctus Delomys collinus Delomys dorsalis Delomys sublineatus Desmodus rotundus Didelphis albiventris Didelphis aurita Eira barbara Eptesicus brasiliensis Eptesicus furinalis Eumops auripendulus Eumops glaucinus Eumops perotis Euphractus sexcinctus

Euryzygomatomys spinosus Galea spixii Galictis vittata Glossophaga soricina Gracilinanus agilis Gracilinanus microtarsus Histiotus velatus Holochilus brasiliensis Hydrochoerus hydrochaeris Juliomys pictipes Lasiurus blossevilli Lasiurus ega Lophostoma brasiliense Lutreolina crassicaudata Macrophyllum macrophyllum Marmosops incanus Marmosops paulensis Mazama americana Mazama gouazoubira Metachirus nudicaudatus Micoureus demerarae Micoureus paraguayanus Micronycteris megalotis Micronycteris minuta Mimon bennettii Mimon crenulatum Molossops temminckii Molossus molossus Molossus rufus Monodelphis americana Monodelphis domestica Monodelphis iheringi Myotis albescens Myotis nigricans Myotis riparius Nasua nasua Natalus stramineus Necromys lasiurus Nectomys squamipes Noctilio albiventris Noctilio leporinus Nyctinomops laticaudatus Nyctinomops macrotis Oecomys bicolor

Oecomys catherinae Oligoryzomys eliurus Oligoryzomys flavescens Oligoryzomys fornesi Oligoryzomys nigripes Oryzomys angouya Oryzomys laticeps Oryzomys megacephalus Oryzomys russatus Oryzomys scotti Oryzomys seuanezi Oryzomys subflavus Oxymycterus caparoae Oxymycterus dasytrichus Oxymycterus delator Oxymycterus roberti Peropteryx macrotis Philander frenatus Philander opossum Phyllomys blainvilii Phyllomys lamarum Phyllomys pattoni Phyllostomus discolor Phyllostomus hastatus Platyrrhinus helleri Platyrrhinus lineatus Procyon cancrivorus Pseudoryzomys simplex Pygoderma bilabiatum Rhipidomys macrurus Rhipidomys mastacalis Rhynchonycteris naso Sciurus aestuans Silvilagus brasiliensis Sphiggurus insidiosus Sphiggurus villosus Sturnira lilium Tadarida brasiliensis Tamandua tetradactyla Thalpomys lasiotis Thaptomys nigrita Thrichomys apereoides Thylamys karimii Tonatia bidens

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

141

Trachops cirrhosus Trinomys albispinus

Trinomys denigratus Trinomys gratiosus

Vampyressa pusilla Wiedomys pyrrhorhinos

PEIXES: Brycon orthotaenia Characidium lagosantense Characidium fasciatum Delturus carinotus Duopalatinus emarginatus Harttia gracilis Harttia longipinna

Hasemania nana Hysteronotus megalostomus Leporinus garmani Leporinus marcgravii Leporinus obtusidens Leporinus steindachneri Lophiosilurus alexandri

Moenkhausia doceana Prochilodus hartii Rhinelepis aspera Salminus hilarii Stegophilus insidiosus Tatia neivai

RÉPTEIS: Ameiva ameiva Amphisbaena alba Amphisbaena anaemariae Amphisbaena mertensi Amphisbaena vermicularis Anisolepis grilii Anolis meridionalis Anolis nitens chrysolepis Apostolepis assimilis Atractus pantostictus Atractus reticulatus Atractus zebrinus Bachia bresslaui Boa constrictor Boiruna maculata Boiruna sertaneja Bothrops alternatus Bothrops erythromelas Bothrops jararaca Bothrops jararacussu Bothrops leucurus Bothrops lutzi Bothrops moojeni Bothrops neuwiedi Bothrops pauloensis Briba brasiliana Caiman latirostris Cercolophia roberti Cercosaura albostrigata Cercosaura ocellata Cercosaura schreibersii Chironius bicarinatus Chironius exoletus Chironius flavolineatus

Chironius fuscus Chironius laevicollis Chironius quadricarinatus Clelia plumbea Clelia quimi Cnemidophorus ocellifer Colobosaura modesta Corallus hortulanus Crotalus durissus Diploglossus fasciatus Dipsas neivai Drymarchon corais Echinanthera affinis Echinanthera amoena Echinanthera bilineata Echinanthera cephalostriata Echinanthera melanostigma Echinanthera occipitalis Echinanthera undulata Ecpleopus gaudichaudii Elapomorphus lepidus Elapomorphus quinquelineatus Enyalius bilineatus Enyalius perditus Epicrates cenchria Erythrolamprus aesculapii Eunectes murinus Eurolophosaurus nanuzae Geochelone carbonaria Gomesophis brasiliensis Gymnodactylus geckoides Helicops gomesi Helicops leopardinus Helicops modestus

Heterodactylus imbricatus Heterodactylus lundii Hydrodynates gigas Imantodes cenchoa Leposoma scincoides Leposternon infraorbitale Leposternon microcephalum Leptodeira annulata Leptophis ahaetulla Leptotyphlops dimidiatus Leptotyphlops koppesi Leptotyphlops salgueiroi Liophis almadensis Liophis dilepis Liophis jaegeri Liophis maryellenae Liophis meridionalis Liophis miliaris Liophis paucidens Liophis poecilogyrus Liophis reginae Liophis typhlus Liotyphlops ternetzi Liotyphlops wilderi Mabuya dorsivittata Mabuya frenata Mabuya guaporicola Mabuya heathi Mabuya nigropunctata Mastigodryas bifossatus Micrablepharus atticolus Micrurus brasiliensis Micrurus corallinus Micrurus frontalis

Revisão das Listas Vermelhas da Flora e da Fauna Ameaçadas de Extinção de Minas Gerais

Fundação Biodiversitas – Rua Ludgero Dolabela, 1021 / 7o andar. CEP 30.430-130. Belo Horizonte, MG Fone: (31) 2129-1300. Fax: (31) 2129-1329 www.biodiversitas.org.br

142

Micrurus ibiboboca Micrurus lemniscatus Ophiodes fragilis Ophiodes striatus Oxybelis aeneus Oxyrhopus clathratus Oxyrhopus guibei Oxyrhopus petola Oxyrhopus rhombifer Oxyrhopus trigeminus Phalotris mertensi Phalotris nasutus Philodryas aestiva Philodryas mattogrossensis Philodryas nattereri Philodryas olfersii Philodryas patagoniensis Phimophis guerini Phimophis iglesiasi Phrynops geoffroanus

Phyllopezus pollicaris Placosoma cordylinum Polychrus acutirostris Polychrus marmoratus Pseudablabes agassizi Pseudoboa nigra Pseudoboa serrana Pseustes sulphureus Rhachidelus brazili Rhachisaurus brachylepis Sibynomorphus mikanii Sibynomorphus neuwiedii Sibynomorphus ventrimaculatus Simophis rhinostoma Siphlophis compressus Siphlophis leucocephalus Siphlophis pulcher Spilotes pullatus Tantilla melanocephala Thamnodynastes hypoconia

Thamnodynastes sertanejo Thamnodynastes strigatus Thamnodynastes strigilis Tomodon dorsatus Tropidodryas striaticeps Tropidurus etheridgei Tropidurus hispidus Tropidurus itambere Tropidurus montanus Tropidurus oreadicus Tropidurus torquatus Tupinambis merianae Tupinambis quadrilineatus Typhlops brongersmianus Urostrophus vautieri Waglerophis merremii Xenodon neuwiedii Xenopholis undulatus

INVERTEBRADOS:

Actinote morio Agrias claudina godmani Alesa prema Arcas ducalis Attacobius luederwaldti

Cunizza hirlanda planasia Macrodontia cervicornis Melipona bicolor Melipona marginata Melipona mondury

Melipona rufiventris Ortilia polinella Strymon ohausi Telebasis coccinea Xylocopa (Diaxylocopa) truxali