2 pressupostos conceituais da co seminário co gc mar 2013
TRANSCRIPT
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Maro/2014
Seminrios de Cultura Organizacional e
Gesto do Conhecimento:
Cultura e Pressupostos Conceituais
Prof.: Dr. Neusa M. B. F. dos Santos
Mestrando: Fernando Fukunaga
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Obras chave para o Estudo
!
Sobre o Autor
!
Introduo
! Origens da Teoria da Cultura Corporativa
! Pressupostos Conceituais da Cultura Organizacional
! Modelo Terico da Contingncia Estrutural
! Nota Tcnica
! Conversao
Contedo do Seminrio
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Obras Chave para o Estudo
Guia de Sobrevivncia da Cultura Corporativa - 2 Edio/2007Autor: Edgard H. Schein
Organizao da Obra:
Parte 1: Os Fundamento da Cultura Corporativa
Parte 2: A Cultura Corporativa em Ao
Cultura Organizacional e Liderana - 1 Edio/2009Autor: Edgard H. Schein
Organizao da Obra:Parte 1: Os Definio de Cultura Organizacional e Liderana
Parte 2: Dimenses da CulturaParte 3: O Papel da Liderana na Construo, insero e Evoluo da Cultura
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Edgard H. Schein
Conferencista Snior e Professor Emrito de Administrao da Sloan School Of Management do MIT;
Formado em Educao pela Universidade de Chicago, Mestre em Psicologia Social por Stanford e Doutor
por Harvard em Psicologia Social;
Atividades de Pesquisa:
Desenvolvimento Gerencial
Socializao Organizacional
Carreiras Gerenciais
Cultura Organizacional;
Seu interesse por Cultura desenvolveu-se na atuao clnica com organizaes;
Foi presidente do grupo de estudos organizacionais da Sloan School Of Management de 1972 a 1981;
considerado um descobridor do campo da psicologia organizacional;
Principais Autorias e Co-Autorias:
Coleo Addison Wesley sobre desenvolvimento organizacional (1969);
Process Consultant Revisited: Building the Helping Relationship (1999);
Carreer Survival (1993);
Cultura Organizacional e Liderana (1992).
Sobre o Autor
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Introduzindo...Cultura Organizacional
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Origem e Evoluo
! 1952 - Elliot Jaques publicou sua obra intitulada: The Changing
Culture Of a Factory;
! 1958 - Kroeber e Klukholn em um estudo exploratrio identificaram
164 definies diferentes;
!
1980 - Surgimento de forma massiva dos estudos sobre cultura organizacional;
!
1981 - Marco 1: Ouchi - Teoria Z;
!
1981 - Marco 2: Pascale e Athos - The Art of Japonese Management
FONTE: SANTOS (2000)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Pressupostos Conceituais da Cultura Organizacional
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Qual a importncia da Cultura Organizacional?
Tomadas de Decises;
!
Foras culturais;
!
Experincia Cultural x Maneira de Administrar;
! Mudana Ambiental;
! Velhos Dinossauros.
! Transformao Organizacional;
! Avaliao de Fuses;
! Avaliao de Aquisies;
! Criao de Joint Ventures;
! Iniciantes;
! Veteranos.
Fonte: Schein, E. (2007)
-
Onde est a cultura? Onde reside a cultura?
Ei Cultura!
Vc t a? Propriedade de um grupo;
! Experincia em comum;
! Em nveis de pequenos times,
famlia e grupos de trabalho;
! Unidades Organizacionais;
! Nveis Hierrquicos;
! Ramo de Atividade;
! Regies e Naes.
Fonte: Schein, E. (2007)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Afinal a cultura importa porque
! Poderoso conjunto de foras latentes e elementos que determinam:
comportamento;
a maneira como se percebem as coisas;
modo de pensar;
valores individuais e coletivos;
a estratgia;
os objetivos;
modo de operao da empresa;
modo de pensar de lideres e gerentes seniores
! Para tornar uma organizao mais eficiente devemos entender o papel da
cultura na vida organizacional.
Fonte: Schein, E. (2007)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Mas o que seria cultura organizacional?
Artefatos
Valores
Casados
Certezas bsicas
fundamentais
Nveis da Cultura
Fonte: Schein, E. (2007)
Estruturas e processo organizacionais visveis
(difceis de decifrar)
Estratgias, objetivos e Filosofias
(justificativas adotadas)
Inconsciente, crenas, percepes, pensamentos, e sentimentos pressupostos
(ltima fonte de valores e aes)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Artefatos
! Pessoas sempre se reunindo;
! no h paredes ou portas fechadas;
! Indumentria informal;
! Grande simpatia para todo lado;
! Sensao de trabalho acelerado.
Wayne Enterprises! Tudo muito formal;
! Portas fechadas;
! Conversam em voz baixa;
! Roupas convencionais;
! Sensao de movimento lento.
Stark Industries
Fonte: Adaptado de Schein, E. (2007)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Valores
Casados
! Trabalho em equipe;
! Decises devem ser discutidas
com todos;
!
Integridade;
!
Orientao para o cliente;
! Qualidade do produto.
Wayne Enterprises Stark Industries! Trabalho em equipe;
! Decises privadas e reflexo
individual ;
!
Integridade;
!
Orientao para o cliente;
! Qualidade do produto.
Fonte: Adaptado de Schein, E. (2007)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Certezas bsicas
fundamentais
! As pessoas devem dialogar e chegar a um
consenso em todas as decises;
!
Criem um conjunto de produtos de sucesso;
!
Atrao de pessoas que acreditam nas mesmas coisas;
Bruce Wayne acredita que: Tonny Stark acredita que:! Como ele um cientista com algumas
patentes e criou um processo de produo;
!
Uma organizao altamente disciplinada que possam implementar com eficincia, solues que j estejam em sua mente ou prancheta;
!
Atrao de pessoas que gostam de disciplina e hierarquia.
! Com o sucesso, essas crenas e valores acabam sendo compartilhadas de forma gradual e tidos como
corretos;
Eles se tornam certezas tcitas sobre a natureza do mundo e como sair-se bem nele;
Os Fundadores e Lideres, desempenham um papel fundamental ao longo da histria da organizao
acreditando e comunicando esses valores e crenas;
Em outras palavras a essncia da cultura so esses valores, crenas e certezas aprendidos em conjunto, que
so compartilhados a medida que a organizao continua a ter sucessoFonte: Adaptado de Schein, E. (2007)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Ento, Cultura Organizacional
O que direciona a cultura - sua essncia - so as certezas tcitas aprendidas e compartilhadas nas quais as pessoas baseiam seu comportamento dirio. Ela resulta no que popularmente conhecido como o jeito como fazemos as coisas por aqui, mas nem os funcionrios de uma organizao conseguem, sem ajuda, reconstruir as certezas nas quais os comportamentos dirios se baseia. Eles s sabem que meio e contam com ele. A vida se torna previsvel e adquire um sentido.
Edgard H. Schein (2007)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Cultura Organizacional tambm
definida como valores e crenas compartilhadas pelos membros de uma organizao, a qual funciona como um mecanismo de controle organizacional, informalmente aprovando e proibindo comportamentos e que d significado, direo e mobilizao para os membros da organizao.
FONTE: SANTOS (2000)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Mas o que seria cultura organizacional?
Tipos de Definies e Elementos Conceituais sobre Cultura Organizacional
FONTE: Adaptado de SANTOS (2000)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
O que a cultura engloba?
Questes de sobrevivncia externa! Misso, estratgia, objetivos
Meios: estruturas, sistemas, processos
Avaliao: sistemas de deteco de erros e de correo
Fonte: Schein, E. (2007)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
O que a cultura engloba?
Questes de integrao interna! Linguagens e conceitos comuns
Identidades de limites do grupo
Natureza da autoridade e dos relacionamentos
Alocao de recompensas e status
Fonte: Schein, E. (2007)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
O que a cultura engloba?
Certezas Profundas! Relacionamento humano com a natureza
Natureza da realidade e da verdade
Natureza da natureza humana
Natureza dos relaciomentos humanos
Fonte: Schein, E. (2007)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Como avaliar a cultura?
! Voc o agente de mudana que de decide que sua organizao
precisa de uma auto-avaliao.
!
Voc membro de um dos grupos de avaliao que esto executando o processo.
! Voc a pessoa que est facilitando esse processo para uma outra
organizao ou para uma parte da sua organizao, mas no papel de consultor externo.
Fonte: Schein, E. (2007)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
CASO BETA OIL
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Impacto dos Fundadores como Lideres
Basicamente, as culturas emergem de trs fontes:
!
1. as crenas, valores e suposies, dos fundadores da organizao;
2. as experincias de aprendizagem dos membros do grupo
medida que a organizao se desenvolve;
3. as novas crenas, valores e suposies introduzidas por novos
membros e lderes.
Cultura em ao
Fonte: Schein, E. (2009)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Cultura em ao
Como os lideres implantam os elementos da cultura
1. Mecanismos Primrios Implantados
Em que os lideres prestam ateno e o que avaliam e controlam
com regularidade?
Como os lderes reagem aos incidentes crticos e as crises
organizacionais?
Qual o critrio usado pelos lderes para alocar recursos escassos?
Como feita a apresentao, o ensino e o treinamento para cada
funo?
Qual o critrio usado pelos lideres para alocar recompensas e
status?
Qual o critrio observado pelos lideres para recrutar, seleciona,
promover, aposentar e excomungar os membros da organizao?
Fonte: Schein, E. (2007)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Cultura em ao
Como os lideres implantam os elementos da cultura
11. Mecanismos Secundrios de Articulao e Reforo
O design e a estrutura da organizao
O sistema e procedimento da organizao
As regras e rituais da organizao
O desenho do espao fsico, das fachadas e dos edifcios
As histrias, lendas, mitos sobre pessoas e acontecimentos
Declaraes formais sobre filosofia, os valores e os princpios da
organizao
Fonte: Schein, E. (2007)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Cultura em ao
Os Fundadores morreram ou aposentaram, e agora?
Promoo de lderes criados pela organizao?
Manter o capital fechado ou abrir?
Com capital fechado os lideres mantm a cultura?
Com capital aberto o novo CEO mudar a cultura?
Os valores acumulados desaparecero?
As sub culturas sero uma barreira?
Fonte: Schein, E. (2009)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
CULTURA ORGANIZACIONAL E GESTO DO CONHECIMENTO
Cultura em ao
Mecanismo de Mudana Cultural
Estgio Organizacional Mecanismo de Mudana
Formao da base e crescimento inicial1. Mudana incremental mediante evoluo geral e especifica 2. insight 3. Promoo de hbridos no interior da cultura
Meia idade4. Promoo sistemticas de subculturas selecionadas 5. Seduo Tecnolgica 6. infuso de outsiders 7. Escndalos e exploses
Maturidade e declnio8. Turnarounds (modificaes drsticas) 9. Fuses e aquisies 10. Destruio e renascimento
Fonte: Schein, E. (2009)
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
TEORIA DA CONTINGNCIA ESTRUTURAL
pressupostos
certezas compartilhadas
H!?
Schien? Quem!?
Conversao
-
PONTIFCIA UNIVERSIDADE CATLICA DE SO PAULO PROGRAMA DE ESTUDOS PS-GRADUADOS EM ADMINISTRAO
TEORIA DA CONTINGNCIA ESTRUTURAL
Muito Obrigado!
Prof.: Dr. Neusa M. B. F. dos Santos
Mestrando: Fernando Fukunaga