estudo programado de grego (2)

Upload: joelson-gomes

Post on 30-May-2018

230 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    1/61

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    2/61

    Constantino Ferreira 97

    6. Exemplos daquela duplicao

    Verbo Perfeito Verbo Perfeito Verbo Perfeitoa) aaaajgapavw hj gav ph ka ejejejejlpivzw hj lpiv ka b) zzzzhtevw ej zhv te ka ssssalpivzw ej salpiv ka xxxxhraiv nw ejxhrav kac) qqqqnhvskw tev qnh ka ffffilevw pe fivlh ka ccccrivw ke xriv ka

    7. Concernente aos verbos contractosa) Recordemos que a vogal da raiz contrai-se fechando para (h) ou (w) respectivamente.

    Vogal raiz Verbo Perfeito act. e md. M-q-perf. act. e md.a) Verbos em aw >h timavw te -tivmh- ka /mai ej- te -timhv- kein /mhnb) Verbos em ew >h filevw pe -fivlh- ka /mai ej- pe -filhv- kein /mhnc) Verbos em ow > w doulovw de -douvlw- ka /mai ej- de -doulwv- kein /mhn

    b) Os verbos cuja raiz termina em (d, q, t) perdem esta consoante antes do (k).Um exemplo: a raiz deejlpivzvw ejlpid, logo, o perfeito h[ -lpi- ka.

    8. O segundo perfeitoTal como o 2 aoristo, que irregular, existe o 2 perfeito, tambm irregular. O aoristo de bavllw e[balon e o perfeito bevblhka.a) Mas o 2 perfeito no leva (k);; toma aumento (e) e leva a terminao pessoal a seguir

    raiz: O perfeito de gravfw gevgrafa terminando a raiz em (f) no toma (k).b) O perfeito de kravzw kevkraga terminando a raiz em (z) muda para (g) e no

    toma (k).c) O perfeito de ginwvskw e[gnwka,e o de oJravw, eJwvraka.

    9. Vocabulrio

    Verbo Perfeito activo Traduoajkouvw ajkhvkoa Tenho ouvidoginwvskw e[gnwken Tem conhecidograv fw gevgrafa Tenho escrito

    ejgeivrw ejghvgerka Tenho ressuscitadoevjrcomai ejlhvluqa Tenho ido /vindooJravw eJwravken Tem vistoswvzw sevswka Tenho salvo

    10. Exercciosa) Leitura:jIwavnnhn 3.27,28

    b) Denominar: leluvkamen, ajkhvkoamen, e[gnwkate, ejlhvluqac) Traduzir: o}ti oJ a[rcwn tou' kovsmou touvtou kevkritai.

    11. Textos do NTMt 10.26 oujdevn ejstin kekalummevnon, o} oujk ajpokalufqhvsetaiMc 5.34 oJ de; ei\pen aujth'/: qugavthr, hJ pivsti" sou sevswken sev.Cl 3.3 hJ zwh; uJmw'n kevkruptai su;n tw'/ Cristw'/ ejn tw'/ Qew'/1 Jo 1.1a o} ajkhkoamen, o} eJwravkamen toi'" ojfqalmoi'" hJmw'n1 Jo 1.1b o} ejqeasavmeqa kai; aiJ cei'ra" hJmw'n ejyhlavfhsan peri; tou' lovgou th'" zwh''"1 Jo 3.6 pa'" oJ ajmartavnwn oujk eJwvraken aujto;n oujde; eJgnwken aujtovn.

    1 Jo 4.20yeuvsth" estin: oJ ga;r mh; ajgapw'n to;n ajdelfo;n aujtou o}n eJwvraken,to;n Qeo;n o}n oujc eJwvraken ouj duvnatai ajgapa'n. (infinitivo de ajgapavw)

    1 Jo 5.4o}ti pa' n to;gegennhmevnon ejk tou' Qeou' nika'/ to;n kovsmonkai; au}th ejsti;n hJ nivkh hJ nikhvsasa to;n kovsmon, hJ pivsti" hJmw'n.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    3/61

    Estudo Programado de Grego Comum98

    98

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    4/61

    Constantino Ferreira 99

    LIO 32

    SIGNIFICADO DO PERFEITO

    Temos estudado que o grego enfatiza primariamente a qualidade da aco. Observar o quadro

    acerca dos principais tempos do verbo grego.

    1. Qualidade da aco

    Aco Passado Presente Futuroe[lusa . luvw .... luvsw ....Pontilear (.)

    (aco simples) soltei aoristo solto soltareie[luon ------ luvw ------ luvsw ------Linear (------)

    (aco contnua) soltava imperfeito estou soltando estarei soltandolevluka .------ -- --Pontilear linear (.----)

    (passado + presente) tenho solto perfeito com efeito no presente --

    a) .----- significa que o estado presente resultado duma aco realizada no passado:Se disser, levluka to;n o[non significa que soltei o burro e continua solto...

    b) Cristo;" ajpevqanen kai; ejghvgertai th'/ hJmevra th'/ trivth/ (Kor. a, 15.3,4)c) Esta ideia seguida por todos os perfeitos, mesmo os particpios.

    2. Declinao do particpio perfeito activo

    M 3 declinao F 1 declinao N 3 declinao Traduolelu -kwv" lelu -kui'a lelu -kov"lelu -kov to" lelu -kuiva" lelu -kovto"

    o/a tendo solto,etc.

    lelu -kov ti lelu -kuiva/ lelu -kovtilelu -kov ta lelu -kui'an lelu -kov"lelu -kov te" lelu -kui'ai lelu -kovtalelu -kov twn lelu -kuiw' n lelu -kovttwnlelu -kovsi(n) lelu -kuai'" lelu -kovsi(n)lelu -kov ta" lelu -kuiva" lelu -kovta

    a) A declinao do particpio perfeito mdio segue a regra seguinte:lelumeno", -menou, -menw, -menon, -menoi, -menwn, -menoi'", -menou", etc.

    3. Resumo dos particpios

    Voz Presente Futuro Perfeito Aoristoluvwluv -wn (onto")

    -ousa-on

    luvswluv -swn (sonto")

    -sousa-son

    levlukalelu -kwv" (koto")

    -kuiva-kov"

    e[lusaluv -sa" (santo")

    -sasa-san

    Activa

    soltando indo soltar tendo solto tendo soltoluvomailu -ovmen- o"

    - h- on

    luvsomailu -sovmen- o"

    - - h- -on

    levlumailelu -mevn- o"

    - - h- - on

    ejlusavmhnlu -savmen- o"

    - - h- - on

    Mdia

    soltando p/si indo soltar p/si tendo solto p/si tendo solto p/si

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    5/61

    Estudo Programado de Grego Comum100

    100

    luvomailu -ovmen- o"

    - h- on

    luqhvsomailuqhv -somen- o"

    - - h- - on

    levlumailelu -mevn- o"

    - - h- - on

    ejluvqhnlu -qevi"

    -qei'sa-qevn

    Passiva

    sendo solto indo ser solto tendo sido solto tendo sido solto

    4. Declinao do particpio aoristo passivoM. 3 declinao F. 1 declinao N. 3 declinao Traduo

    lu -qevi -"-qevn -to"-qevn -ti-qevn -ta

    lu -qei' -sa-qeiv -sh"-qeiv -sh/-qei' -san

    lu -qevi -n-qevn -to"-qevn -ti-qevn

    o/a tendo sido soltodo/daao/o/a

    lu -qevn -te"-qevn -twn-qei' -si(n)-qevn -ta"

    lu -qei' -sai-qei -sw'n-qeiv -sai"-qeiv -sa"

    lu -qevn -ta-qevn -twn-qei' -si(n)-qevn -ta

    os/asdos/dasaos/sos/as

    5. Formas bsicas do verbo gregoAt aqui tommos conhecimento das seis formas principais do verbo grego e seus parti-cpios: pia fia aia pfia pfim aips

    luvw luvsw e[lusa levluka levlumai ejluvqhn

    6. Vocabulrio

    Grego Traduo Grego Traduoajpokrivnomai responder libanwto;n incensriogemivzw encher marturevw (me...hka) testemunharginwvskw (ejgnwkate) conhecer oi\da conhecer

    ejrcomai (h[lqomen) vir oJravw (eJwraka) veri}sthmi (ejsthkwv") permanecer o[xo" vinagrekajgw; (kaiv ejgw) e eu pou' onde?khfavlh cabea proskunevw (hsai) ajoelhar para adorarklivnw inclinar tetevlestai est cumpridolambav nw (e[laben) receber, tomar tivktw (tecqei;") parir (dar luz)levgw (ei\pen) dizer zavw (zhsetai) viver

    7. Exercciosd) Leitura: jIwavnnhn 3.29,30

    e) Pesquisar: noivo, noiva, amigo, voz, no texto grego acima.f) Denominar: as formas, encontradas no texto, daquelas palavras gregas.

    8. Textos do NT

    Mt 2.2 pou' ejstin oJ tecqei;" basilevw" tw'n jIoudaivwn_ ...h[lqomen proskunh'sai aujtw'/Mt 4.4 oJ de; ajpokriqei;" ei\pen. Gevgraptai, oujk ejp! a[rtw/ movnw/ zhvsetai oJ a[nqrwpo",Jo 1.34 kajgw; eJwraka, kai; memartuvrhka o}ti ou\to" ejstin oJ uiJo" tou' Qeou'.Jo 3. 29 oJ de; fivlo" tou' numfivo" oJ ejsthkwv" kai; ajkouvwn aujtou'Jo 8.52 ei\pon aujtw'/ oiJ jIoudai'oi: nu'n ejgnwvkamen o}ti daimovnion e[cei".Jo 8.55 kai, oujk ejgnwvkate aujtovn, ejgw; de; oi\da aujtovn.

    Jo 19.30o}te ou\n e[laben to; o[xo" jIhsou'" ei\pen: Tetevlestai,kai; klivna" th;n khfalh;n parevdwken to; pneu'ma.

    Ap 8.5 kai; ei[lhfen oJ a[ggelo" to;n libanwtovn kai, ejgevmisen aujtou' ejk tou' puro;"

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    6/61

    Constantino Ferreira 101

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    7/61

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    8/61

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    9/61

    Estudo Programado de Grego Comum104

    104

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    10/61

    Constantino Ferreira 105

    LIO 34

    VERBOS CONTRACTOS

    Deparamos vrias vezes com verbos cuja raiz termina em vogal, comotimavw, e na conjugaosofrem contraco por fuso com as terminaes pessoais:timavw = timw' = honro. Estes verbosclassificam-se em trs grupos, de acordo com as vogais terminais: aw, ew, ow.

    1. Tabela de contracesa) No encontro da vogal da raiz com as da terminao uma prevalece sobre a outra. Mas

    esta contraco ocorre somente nos tempos primrios.

    Tema Verbo 1 pessoa sg Contraco Resultadoa timavw tima + w a + w > w domina a = w' timw' e filevw

    file + w e + w > w dominae = w'filw'

    o doulovw doulo + w o + w > o alonga-se = w' doulw'2 pessoa sg

    a timavw tima + ei" a+ei" > a dominae = a'/" tima'/" e filevw file + ei" e+ ei" >e alonga-se = h'/" filh'/"o doulovw doulo + ei" o+ei" > o dominae = oi'" douloi'"

    1 pessoa pla timavw tima + omen a + o > o domina a = w' timw'men e filevw file + omen e + o > o dominae = ou' filou'meno doulovw doulo + omen o + o > o contrai-se = ou' doulou'men

    2. Tabela nos outros temposTema Verbo 1 sg fut. ind. act. 1 sg aor. ind. act. 1 sg aor. ind. pas.a > h timavw timhv -sw ej timh -ka ejtimhv -qhne >h filevw filhv -sw ejfivlh -sa ejfilhv -qhno > w doulovw doulwv -sw ejdouvlw -sa ejdoulwv -qhn

    3. Infinitivo dos verbos contractosa) Eu quero honrar o meu Deus = qevlw tima'n to;n Qeo; n mou. a'n

    Forma da contraco de aw =timavw > timaein >tima'n

    b) Eu quero amar o meu irmo = qevlw filei'n to;n ajdelfon mou. i'nForma da contraco deew =filevw > filevein > filei'nc) Eu quero servir o meu Deus = qevlw doulou'n to;n Qeo;n mou. u'n

    Forma da contraco de ow = doulovw > doulovein > doulou'n(o acento circunflexo sinal que ali houve contraco de vogais)

    4. Como pesquisar no dicionrioa) Primeiro devemos achar a raiz verbal de:ejtimhvqhn = ej -timhv- qhnb) A raiz timh mas (h) pode ter resultado de (a) ou (e)c) Procurar no dicionrio a palavratimavw e l est ela.d) Porm, se a forma verbal forejfilhvqhn s encontrar em tema (e)filevw

    e) Se a forma verbal forejdoulhvqhn s encontraremos em tema (o) doulovwf) Esta percia adquire-se com a prtica constante.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    11/61

    Estudo Programado de Grego Comum106

    106

    5. Vocabulrio

    Grego Traduo Grego Traduoajgapavw amar eujcaristevw agradecerajdialeivptw" sem cessar ejcqrov" inimigoaijtevw pedir kataraomai (revw) falar mal, dizer malajkolouqevw seguir lalevw falarajfivhmi perdoar megavlh grandeblasfhmevw blasfemar metanoevw arrependerboavw clamar misevw odiargennavw gerar o}sa o quedokevw parecer, pensar pavnta todas, tudo

    e}kasto" cada um plhsivo" vizinho, prximoejnavth nona proseuvcomai orareujlogevw bendizer, louvar rJhvmata (rhvma) palavras

    6. Exercciosa) Leitura:jIwavnnhn 3.33,34b) Pesquisar: um particpio substantivado; e quais as formas de artigo existentes?c) Denominar: marturivan, plhsivo", blasfhmevw, ajkolouqevwd) Traduzir: 1. o}n ga;r ajpevsteilen oJ Qeo;" ta; rJhvmata tou' Qeou' lalei'.

    2. ejn aujth'/ eujlogou'men to;n kuvrion kai; patevra, kai; ejn aujth'/ katarwvmeqatou;" ajnqrwvpou".

    7. Textos do NT

    Mt 1.2 jAbraa;m ejgevnnhsen to;n jIsaavk, jIsaavk de; ejgennhsen to;n jIakwb,...Mt 5.43 ajgaphvsei" to;n plhsivon sou kai; mishvsei" to;n ejcqrovn sou.Mt 5.44 ejgw; de; levgw uJmi'n: ajgapa'te tou;" ejcqrou;" uJmw'nMc 2.14 kai; levgei aujtw'/: ajkolouvqei moi. kai; ajnasta;" hjkolouvqhsen aujtw'/.Mc 11.24 pavnta o}sa proseuvcesqe kai; aijtei'sqe, pisteuvete o}ti ejlavbeteMc 15.34 kai; th'/ ejnavth/ w[ra/ ejbovhsen oJ jIhsou'" fwnh' mevgalhLc 12.10 tw'/ de; eij" to; a}gion pneu'ma blasfhmhvsanti oujk ajfhqhvsetai.

    Jo 3.3ajmh;n ajmhn levgw soi eja;n mhv ti" gennhqh'/ a[nwqen ouj duvnatai ijdei'n th;nbasileivan tou' Qeou'.

    Jo 3.34 o}n ga;r ajpevsteilen oJ Qeo;" ta; rJhvmata tou' Qeou' lalei'At 15.22 Tovte e[doxe toi'" ajpostovloi" kai; toi'" presbutevroi" suvn o}lh/ th'/ ejkklhsivaAt 2.38 metanohvsate kai; baptisqhvtw e}kasto" uJmwn ejpi tw'/ ojnovmati jIhsou' Cristou'

    Tg 3.9 ejn aujth'/ eujlogou'men to;n kuvrion kai; patevra, kai; ejn aujth'/ katarwvmeqatou;" ajnqrwvpou"1 Ts 2.13 eujcaristou'men tw'/ Qew'/ ajdialeivptw"

    (In, Gundry, Robert H. , Panorama do Novo Testamento)

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    12/61

    Constantino Ferreira 107

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    13/61

    Estudo Programado de Grego Comum108

    108

    LIO 35

    VERBOS BRANDOS

    Verbos brandos so aqueles cuja raiz termina em consoante branda, ou lquida: l, m, n, r. Estesverbos s abrandam nos tempos futuro e aoristo, activo e mdio, e omitem o sufixo temporal(s). Ao invs disso sofrem outra modificao explicitada abaixo.

    1. Futuro brandoa) Normalmente, o futuro activo de ajggevllw seria ajggevlsw, mas ajggelw'.b) Omite o sufixo temporal (s) mas leva vogal auxiliarque alongada.c) O acento sobre (w') indica que ali h contraco, e isso distingue o futuro do presente.

    ajggevllwajggevllwajggevllwajggevllw mevnwmevnwmevnwmev nw ai\rwai\rwai\rwai\rw

    Fut. I. Act. Fut. I. Md. Fut. I. Act. Fut. I. Md. Fut. I. Act. Fut. I. Md.ajggel-w'

    -ei'"-ei'-ou'men-ei'te-ou'si

    ajggel-ou'mai-h'/-ei'tai-ou'meqa-ei'sqe-ou'ntai

    men-w'-ei'"-ei'-ou'men-ei'te-ou'si

    men-ou'mai-h'/-ei'tai-ou'meqa-ei'sqe-ou'ntai

    ajr-w'-ei'"-ei'-ou'men-ei'te-ou'si

    ajr-ou'mai-h'/-ei'tai-ouvmeqa-ei'sqe-ou'ntai

    ajggelw' n ajggelouvmeno" menw' n menouvmeno" ajrw' n ajrouvmeno"

    d) H verbos que s tm raiz branda no futuro, como no caso de levgw > ejrw'> falarei.e) H verbos que parecem brandos mas no so, como no caso de lambavnw cuja raiz

    lab- e o futuro lhmyomai.

    2. Aoristo brandoa) Alguns verbos brandos tm o aoristo irregular como no caso de lambavnw >e[balon.b) Normalmente, o aoristo activo de ajggevllw seriahjggellsa, mas h[ggeila.c) Neste caso, perdeu (s) ficando somente (a) e recebeu compensao na vogal da raiz.

    ajggevllwajggevllwajggevllwajggevllw mevnwmevnwmevnwmev nw ai\rwai\rwai\rwai\rw Aor. I. Act. Aor. I. Md. Aor. I. Act. Aor. I. Md. Aor. I. Act. Aor. I. Md.h[ggeil-a

    -a"-e (n)

    -amen-ate-an

    hjggeil-avmhn-w-ato

    -avmeqa-asqe-anto

    ejmein-a-a"-e (n)

    -amen-ate-an

    ejmein-avmhn-w-ato

    -avmeqa-asqe-anto

    h\r-a-a"-e (n)

    -amen-ate-an

    h\r-avmhn-w-ato

    -avmeqa-asqe-anto

    ajggeivla" ajggeilavmeno" meiv na" meinavmeno" a[ra" a[rameno"

    3.3.3.3. Verbos brandos

    Presente I. A. Traduo Raiz Futuro I. A. Aoristo I. A.ajpostevllw enviar -stel- ajpo-stel-w' ajp-ev-steil-abavllw jogar bal- bal-w' ej-bal-onajpokteivnw matar -kten- ajpo-kten-w' ajp-e-ktein-a

    krivnw julgar krin- krin-w' e[-krin-aejgeivrw erguer ejger- ejger-w' h[geir-aspeivrw semear sper- sper-w' e[speir-a

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    14/61

    Constantino Ferreira 109

    4.4.4.4. Vocabulrio

    Grego Traduo Grego Traduoavjbusso" abismo kratevw dominar, prenderajpeiqevw descrer, desobedecer mevnw permanecerdravkonta drago ojrgh; ira

    evjgnwsan (ginwvskw) conhecer o[yetai (oJravw) verejgeivrw ressuscitar ponhrov" mauejxercomai sair speivrw semearh[dh j sunivhmi entenderh}ran (aijrw) erguer uJpantavw encontrari}na a fim de (para) ceivr, -ov" mo

    5.5.5.5. Exercciosa) Leitura:jIwavnnhn 3.35,36b) Pesquisa: flexo do verbo amar; flexo do vb. dar; flexo do vb. crer;

    c) Denominar essas flexes verbais.d) Traduzir: aquele trecho de Jooe) Quais so os verbos brandos encontrados em jIwavnnhn 1.5,6 ?

    6.6.6.6. Textos do NTMt 13.18 uJmei'" ou\n ajkouvsate th;n parabolh;n tou' speivranto".Mt 17.23 kai; ajpokteinou'sin aujtovn, kai; th'/ trith/ hJmera/ ejgerqhvsetai.Lc 19.22 levgei aujtw'/: Ejk tou' stomatov" sou krinw' se, ponhre; dou'le;.Jo 3.18 oJ pisteuvwn eij" aujto;n ouj krivnetai: oJ de; mh; pisteuvwn h[dh kevkritai,Jo 4.51 h[dh de; autou' katabaivnonto" oiJ dou'loi aujtou' uJphvnthsan aujtw'/,Jo 8.59 h\ran ou\n livqou" i}na bavlwsin ejp!aujtovn

    Jo 12.1 Bhqanivan, o}pou h\n Lavzaro", o}n h[geiren ejk nekrw'n jIhsou'".Jo 17.8 e[gnwsan ajlhqw'" o}ti para; sou' ejxh'lqon, kai; ejpivsteusan o}ti suv me ajpevsteila".At 8.35 ajrxavmeno" ajpo; th'" grafh'" tauvth" eujhggelivsato aujtw'/ to;n jIhsou'n.1 Jo 4.16 oJ Qeo;" ajgavph ejstivn, kai; oJ mevnwn ejn th'/ ajgavph/ ejn tw'/ Qew'/ mevneiAp 20.3 kai, ejkravthsen to;n dravkonta,...kai; e[balen aujto;n eij" th;n ajbusson

    Baptistrio Bizantino

    (In, eBibleTeacher)

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    15/61

    Estudo Programado de Grego Comum110

    110

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    16/61

    Constantino Ferreira 111

    LIO 36

    PARTICPIO (cont.)

    Embora tenhamos estudado o particpio, h ainda algo para estudar sobre o mesmo. importantenotar que nem todos os verbos tm particpios, assim como no tm infinitivos. Tanto os partic-pios como os infinitivos parecem nos mesmos tempos; isto , em todos os tempos primrios e umdos secundrios: presente, futuro, perfeito e aoristo. O imperfeito e o mais-que-perfeito no usamparticpio nem infinitivo. O aspecto temporal do particpio mantm-se em todos os particpios.

    1. Aspecto temporal.a) Exemplos de aoristo, presente e futuroluvsa" Part. Aor. Act. Indica aco antes da aco do verbo principalluvwn Part. Pres. Act. Indica aco durante a aco do verbo principalluvswn Part. Fut. Act. Indica aco depois da aco do verbo principal

    b) Esclarecendo na mesma ordemSujeito Ac. prin. Aco. Compl. Significado

    (nome) (aoristo) (particpio) (Traduo)oJ ajpovstolo" e[khruxen uJmnhvsa" Aor O apstolo pregou depois de ter cantadooJ ajpovstolo" e[khruxen uJmnw'n Pres O apstolo pregou cantandooJ ajpovstolo" e[khruxen uJmnhvswn Fut O apstolo pregou a fim de cantar

    (presente) (particpio)oJ ajpovstolo" khruvssei uJmnhvsa" Aor O apstolo prega depois de ter cantadooJ ajpovstolo" khruvssei uJmnw'n Pres O apstolo prega cantando

    oJ ajpovstolo" khruvssei uJmnhvswn Fut O apstolo prega a fim de cantar(futuro) (particpio)

    oJ ajpovstolo" khruvxei uJmnhvsa" Aor O apstolo pregar depois de ter cantadooJ ajpovstolo" khruvxei uJmnw'n Pres O apstolo pregar cantandooJ ajpovstolo" khruvxei uJmnhvswn Fut O apstolo pregar a fim de cantar

    c) Quanto ao particpio perfeitouJmnhkwv" Part. Perf. Act. Indica aco permafeita no tempo do verbo principal (a)

    Isto : a aco est completa antes da aco do verbo principal, mas o resultado est pre-sente durante a aco desse verbo. Assim

    oJ apovstolo" e[khruxen uJmnhkwv" Aor O apstolo pregou aps ter cantadooJ apovstolo" khruvssei uJmnhkwv" Pres O apstolo prega aps ter cantadooJ apovstolo" khruvxei uJmnhkwv" Fut O apstolo pregar aps ter cantado

    d) Notemos uma excepo regraMuitas vezes encontramos expresses como esta: ajpokriqei;" de; oJ jIhsou'" ei|pen:,oj de; ajpokriqei;" ei|pen:, kai; ajpokridei;" oJ jIhsou" ei|pen:Significado: e respondendo Jesus disse: etc. (Mt 3.15, 4.4, 11.4).

    2. Tempos perifrsticosPerifrstico vem de perfrase e significa circunlquio. Apareceu por influncia aramaica.Os perifrsticos so usados para enfatizar a continuao da aco.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    17/61

    Estudo Programado de Grego Comum112

    112

    Observemos alguns exemplos:Tempo Perifrstico Frase Traduo literal

    Imp. Perif. Pr deeijmi part pres h\n khrussw'n ele estava pregandoFut. Perif. Ft deeijmi part pres e[sh/ zwgrw'n ajnqrwvpou" estars pescando hom.Fut. pf. Peri Ft deeijmi part perf e[stai lelumevnon ter sido soltoPerf. Perif. Pr deeijmi part perf cavriti ejste seswsmevnoi pela graa tendes sido s

    Mqp perif. Imp deeijmipart perf h\n jIwavnnh" ejndedumevnou" Joo tinha estado vestido

    3. Vocabulrio (Este sinal < indica a origem do vocbulo)Grego Traduo Grego Traduo

    h}jmarton < ajmartavnw Pecar paradidwmi < didwmi Entregarajpevstelein < ajpostevllw Enviar plhvqou"

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    18/61

    Constantino Ferreira 113

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    19/61

    Estudo Programado de Grego Comum114

    114

    LIO 37

    VERBOS IRREGULARES (cont.)

    Em todas as lnguas os verbos irregulares apresentam um problema srio. Temos de aprender asformas bsicas a fim de saber conjugar as demais formas verbais. Em portugus, para conjugar overbo fazer preciso conhecer os tempos principais, que so:presente, pretrito e futuro:fao,

    fiz, farei. Mas em grego temos de aprender seis tempos bsicos, que so como seis estacas sobreas quais o edifcio construdo.

    Existem cinco verbos, cujas bases devemos aprender, que nos ajudam na conjugao dos restan-tes. So eles: luvw, (que regular)timavw, filevw, doulovw, divdwmi, (irregulares).

    1. Recordando os principaisP. I. A. F. I. A. Aor. I. A. Pf. I. A. Pf. I. Md. Aor. I. Ps.

    lulululuvvvvwwww lulululuvvvvswswswsw e[lusae[lusae[lusae[lusa lelelelevvvvlukalukalukaluka lelelelevvvvlumailumailumailumai ejluejluejluejluvvvvqhnqhnqhnqhntimavw timhvsw ejtivmhsa tetivmhka tetivmhmai ejtimhvqhnfilevw filhvsw ejfivlhsa pefilhka pefivlhmai ejfilhvqhndoulovw doulwvsw ejdouvlwsa dedouvlwka dedouvlwmai ejdoulwvqhndivdwmi dwvsw e[dwka devdwka devdomai ejdodhn

    2. Construindo os derivadosPres. Med. Fut. I. Med. Aor. I. Med. Mqpf. I. Act. Perf. I. Pass. Fut. I. Pass.Pres. Pass. Mqpf. I. MedImp. Act. Mqpf. I. Pass

    Imp. Med.Imp. Pass.

    Nota: Observar esta conjugao completa no Apndice.

    3. RecapitulandoEis um quadro resumido dos tempos principais e secundrios nossos conhecidos.

    Tempos primrios Tempos secundriosVoz ModoPres. Fut. Perf. Impf. Aor. Mqpf.

    Ind luvw luvsw levluka e[luon e[lusa ejleluvkeinInf luvsein luvsein lelukev nai < lu'sai

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    20/61

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    21/61

    Estudo Programado de Grego Comum116

    116

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    22/61

    Constantino Ferreira 117

    LIO 38

    DECLINAO 3

    Os substantivos gregos distinguem-se uns dos outros pelos temas. Na primeira e segunda decli-naes so acrescentadas as vogais temticas (a e o) respectiva raiz. Por exemplo: o acusativo

    hJmevran, da primeira declinao, forma-se juntando ao radical (hJmer) a vogal temtica (a) e osufixo (n) referente a caso e nmero.

    J estudmos a primeira e a segunda declinaes:A 1 com raiz em (a) (oijkiva, grafhv).A 2 com raiz em (o) (lovgo", biblivon)

    Os substantivos da terceira declinao dividem-se em classes de acordo com o respectivo tema.

    A maioria usa temas terminados em consoante (C), poucas usam temas terminados em vogal (V).

    1. Abrangncia da 3 declinaoA terceira declinao abrange todas as palavras no includas na 1 e na 2 declinaes:palavras masculinas, femininas e neutras.a) Masculinas: oJa[rcwn, oJ pathvr, oJ poimhvn, oJ swthvrb) Femininas:hJpovli", hJ savrx, hJ nuvx, hJ cavri"c) Neutras:to;gevno",to;pneu'ma, to; fw'", to; u}dwr

    2. Como achar a raiza) Procura-se o genitivo no lxico e tira-se-lhe a terminao. Na posse da raiz temtica

    formam-se os restantes casos.b) Substantivos cujos temas terminam em consoante: nominativo a[rcwn, genitivo

    a[rconto", terminao o". A raiz temtica a[rcont-. Os respectivos casos so: (wn,o", i, a, e", wn, i(n), a").

    c) Substantivos cujos temas terminam em vogal: o nominativopovli", forma o genitivopovlew", aterminao w", A raiz temtica povle-. Os respectivos casos so:(povli-", povle-w", povle-i, povli-n, povle-i", povle-wn, povle-si(n), povle-i"). Mestecaso h algumas excepes como em basileuv" > basilevw". ijcquv" > ijcquvo", etc.

    d) No dativo pluralocorrem umas mudanas que merecem a nossa ateno: por exem-plo,ejlpivd muda o (d) em (s) e formaejlpivsin. Cavrit muda o (t) em (s) cavrisin.

    e) Estas mudanas fonticas seguem a mesma regra que ocorre no futuro dos verbos deraiz oclusiva, estudadas na lio 23.2.(i) Labiais (p, b, f) + si = yi(ii) Palatais (k, g, c) + si = xi(iii) Dentais (t, d, t) + si = ssi, reduzido a (si) por contraco.

    3. TerminaesAs terminaes da terceira declinao so geralmente estas:Caso Mas. + Fem. sg. Neutro sg. Mas. + Fem. pl. Neutro pl.

    N -" (n, r) -- -e" -aG -o" -o" -wn -wn

    D -i -i -si(n) -si(n)A -a -- -a" (") -a

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    23/61

    Estudo Programado de Grego Comum118

    118

    4. Paradigmasa) masculinos de raiz C consoante (n ou s)

    Artigo poca Chefe Norma Pastor Quem?oJ aijw' n a[rcwn kanwv n poimhv n tiv"

    tou' aijw' n-o" a[rcont-o" kanov n-o" poimev n-o" tivn-o"tw'/ aijw' n-i a[rcont-i kanov n-i poimev n-i tivn-i

    to; n aijw' n-a a[rcont-a kanov n-a poimev n-a tivn-aoiJoiJoiJoiJ aijwaijwaijwaijw''''n-en-en-en-e"""" a[rcont-ea[rcont-ea[rcont-ea[rcont-e"""" kankankankanvvvvon-eon-eon-eon-e"""" poimepoimepoimepoimevvvvn-en-en-en-e"""" titititivvvvn-en-en-en-e""""

    tw' n aijwv n-wn ajrcov nt-wn kanov n-wn poimev n-wn tivn-wntoi'" aijw's-in a[rcous-in kanovs-in poimevs-in tivs-intou;" aijw' n-a" a[rcont-a" kanov n-a" poimev n-a" tivn-a"

    Nota: a consoante (n) desaparece ante de (s) = aijw'n > aijw'-sin.as consoantes (nt) desaparecem antes de (s) e alonga a vogal (o) = a[rconto">a[rcou-sin.

    b) masculinos de raiz C consoante (n, nt, r, k)

    Art. Homem Pai Salvador Pregador Testemunha

    oJ ajnhvr pathvr swthvr khvrux mavrtu"tou' ajndr-ov" patr-ov" swth'r-o" khvruk-o" mavrtur-o"tw'/ ajndr-iv patr-iv swth'r-i khvruk-i mavrtur-ito; n a[ ndr-a patevr-a swth'r-a khvruk-a mavrtur-aooooiJiJiJiJ a[ndr-ea[ndr-ea[ndr-ea[ndr-e"""" patepatepatepatevvvvr-er-er-er-e"""" swthswthswthswth''''r-er-er-er-e"""" khkhkhkhvvvvruk-eruk-eruk-eruk-e"""" mamamamavvvvrtur-ertur-ertur-ertur-e""""

    tw' n ajndr-w' n patevr-wn swthvr-wn khruvk-wn martuvr-wntoi'" ajndrav-sin patrav-sin swth'r-sin khvrux-in mavrtu-sintou;" aj ndr-a" patevr-a" swth'r-a" khvruk-a" mavrtur-a"

    Nota: a consoante (k+s) resulta em (x) conforme estudmos anteriormente.

    5. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    ajgalliavw alegrar-se kravto" poderbasillivssa rainha krivsei juzogeneav gerao mhtevra medwvsei < didwvmi dar novtou sul

    h[geiren < ejgeivrw ressuscitar o[gdoo" oitavoejpei porque, visto que o}n quem, o qual, quequgavthr filha pw'" como (modo)

    6. Exerccios

    a) Leitura: jIwavnnhn 3.12-15b) Pesquisar: no trecho e escrever as formas do verbopisteuvwc) Denominar: essas mesmas formas do verbopisteuvwd) Traduzir: os versculos 14,15 do mesmo trecho.

    7. Textos do NTMt 10.37 Oj filw'n patevra h[ mhtevra uJpe;r ejme; oujk e[stin mou a[xio".Mt 10.37 kai; oJ filw'n uiJo;n h[ qugatevra uJper ejme; oujk e[stin mou a[xio".Lc 1.32 kai; dwvsei aujtw/' kuvrio" oJ Qeo;" to;n qrovnon Daui;d tou' patro;" aujtou'Lc 1.34 pw'" e[stai tou'to, ejpei a[ndra ouj ginwvskw'_Lc 1.47 kai; hjgallivasen to; pneu'ma mou ejpi tw/' Qew/' tw/' swth'riv mou.Lc 11.31 basivlissa novtou ejgerqhvsetai ejn th/' krivsei meta; tw'n ajndrw'n th'" genea'" tauvth"At 3.15 o}n oJ Qeo;" h[geiren ejk nekrw'n, ou| hJmei'" mavrture" ejsmen.Ap 1.6 aujtw/' hJ dovxa kai; to; kravto" eij" tou;" aijw'na" tw'n aijwvnwn. ajmhvn.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    24/61

    Constantino Ferreira 119

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    25/61

    Estudo Programado de Grego Comum120

    120

    LIO 39

    DECLINAO 3 cont.

    Os substantivos da 3 declinao em consoante (k, kt, d, t) e vogal (e, eu, u) tm os paradig-mas seguintes:

    1. Paradigmas femininos em C (k, kt, d, t)Art Esperana Graa Noite Carne

    hJ ejlpiv" cavri" nuvx savrxth'" ejlpivd-o" cavrit-o" nukt-ov" sark-ov"th'/ ejlpivd-i cavrit-i nukt-iv sark-ivthv n ejlpivd-a cavri-n nuvkt-a sark-aaiJaiJaiJaiJ ejlpiejlpiejlpiejlpivvvvd-ed-ed-ed-e"""" cacacacavvvvrit-erit-erit-erit-e"""" nunununuvvvvkt-ekt-ekt-ekt-e"""" ssssvvvvark-eark-eark-eark-e""""

    tw' n ejlpivd-wn cariv t-wn nukt-w' n sark-wntai'" ejlpivs-in cavris-in nux-iv n sarx-ivnta;" ejlpivd-a" cavrit-a" nuvkt-a" savrka"

    2. Algumas palavras tm duas razesArt Subs. Fem. Raiz 1 Raiz 2 D. pl Traduohj gunhv gunaikov" guna- gunaik- gunaix-ivn mulherhj qrivx tricov" qrix- qrik- qrix-ivn cabelohj klei" kleidov" klei- kleid- kleis-ivn chavehj ceivr ceirov" ceir- cer- cers-ivn mo

    3. Paradigmas masculinos e femininos em V (e, eu, u)Art Rei, m Peixe, m Art Cidade, f Obra, foJ basileuv-" ijcquv-" hJ povli-" pravxi-"

    tou' basilev-w" ijcquv-o" th'" povlev-w" pravxe-w"tw'/ basile-i' ijcquv-i th'/ povle-i pravxe-ito; n basilev-a ijcquv-n thv n povli-n pravxi-noiJoiJoiJoiJ basile-ibasile-ibasile-ibasile-ivvvv"""" ijcquijcquijcquijcquvvvv-e-e-e-e"""" aiJaiJaiJaiJ popopopovvvvle-ile-ile-ile-i"""" prapraprapravvvvxe-ixe-ixe-ixe-i""""

    tw' n basilev-wn ijcquv-wn tw' n povle-wn pravxe-wntoi'" basileuv-sin ijcquv-sin tai'" povle-sin pravxi-ntou;" basile-i'" ijcquv-a" ta;" povle-i" pravxe-i"

    4. Paradigmas neutros em C (t, s)Nota: Algumas palavras sofrem contraco conforme exemplo abaixo em gevno".

    Art Esprito Raa Irregularesto; pneu'ma gevno" - fw'" - luz u}dwr - guatou' pneuvmat-o" gevnou" < gevneso" fwt-ov" u}dat-o"tw'/ pneuvmat-i gevnei < gevnesi fw' t-i u}dat-ito; pneu'ma gev no" - fw'" u}dwrtatatata;;; ; pneuvmat-a gevnh' < gevnesa fw' t-a u}dat-atw' n pneuvmat-wn genw'n < genevswn fwv t-wn ujdat-w'ntoi'" pneuvmas-in gevnesin < gevnessin fws-iv n u}das-inta; pneuvmat-a gevnh' < gevnesa fw' t-a u}dat-a

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    26/61

    Constantino Ferreira 121

    5. Exemplo das trs declinaes1 declinao, raiz (a):

    a) Feminino a, h > oijkiva, grafhv, e o sigmtico (glw'ssa).b) Masculino a", h" > neaniva", profhvth"

    2 declinao, raiz (o):a) Masculino, o" > lovgo"

    b) Neutro, on > biblivon3 declinao, raiz C :a) Masculino > a[rcwn, poimhvn, swthvr, khvrux, (oJ)b) Feminino >ejlpiv", nuvx, savrx, cavri", (hJ)c) Neutro > gevno", pneu'ma, fw'", (to;)

    6. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    ajgnoei'n < ajgnoevw ser ignorante katevbhsen < katabaivnw descera[nemo" vento lalei'n falardihgeivreto < diegeivrw levantar ma'llon mais (muito mais)

    ejgevneto < givnomai tornar mevgalh/ grandeejggu;" perto meivzwn maiordiwvkete < diwvkw perseguir mevlh < mevlo" membro

    h[fien < ajfivhmi deixar mevnw permanecere}kasto" cada um ojyiva tarde (do dia)ejkei' ali ou}tw" modo, maneiraejxevbalen < ejkbavllw expulsar polla;< poluv" muitozhlou'te < zhlovw buscar savlpiggo" trombetaqavllassa mar u}data < u}dwr guai[dio" prprio JW" como, conforme

    7. Exercciosa) Leitura: jIwavnnhn 3.18-21b) Pesquisar: e escrever artigos e substantivos neutros existentes no trecho.c) Denominar: caso, pessoa e nmero em que se encontram no trecho.d) Traduzir: o mesmo trecho

    8. Textos do NTMt 24.31 kaiv ajpostelei' tou;" ajggevlou" aujtou' meta; savlpiggo" megavlh",Mc 1.34 kai; daimovnia polla; ejxevbalen kai; oujk h[fien lalei'n ta; daimovniaJo 3.23 h\n de; kai; oJ jIwavnnh" baptivzwn ejn Aijnw;n ejggu;" tou' Saleivm oJti u}data

    polla; h\n ejkei'Jo 6.16 W" de; ojyiva ejgevneto katevbhsan oiJ maqhtai; aujtou' ejpi; th;n qavlassanJo 6.18 h} te qavlassa ajnevmou megavlou pnevonto" dihgeivreto.1 Co 7.7 ajlla; e}kasto" i[dion e[cei cavrisma ejk Qeou', oJ me;n ou}tw", oJ de; ou}tw".1 Co 12.1 Peri; de; tw'n pneumatikw'n, ajdelfoiv, ouj qevlw uJma'" ajgnoei'n.1 Co 12.12 pavnta de; ta; mevlh tou' swvmato" polla; o[nta e}n ejstin sw'ma1 Co 14.1 Diwvkete th;n ajgavphn, zhlou'te de; ta; pneumatikav, ma'~llon de; i}na profhteuvhte1 Co 13.13 nuni; de; mevnei pivsti", ejlpiv", ajgavph. ta; triva tau'ta, meivzwn de; touvtwn

    hJ ajgavph.

    9. Reviso

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    27/61

    Estudo Programado de Grego Comum122

    122

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    28/61

    Constantino Ferreira 123

    LIO 40

    ADJECTIVOS

    Sendo conhecidos os paradigmas da terceira declinao, estudamos agora os adjectivos. Podemdistinguir-se trs grupos de adjectivos, simples e compostos.

    A. Classificao dos adjectivos da 3 declinao2. Adjectivos simples da 3 declinao > ajlhqhv", pleivwn, tiv"3. Adjectivos compostos da 3 e da 1 declinaes > pa'", baquv", mevla",4. Adjectivos compostos das 3, 1 e 2 declinaes > mevga", poluv"

    Os adjectivos simples da 3 declinao usam a mesma forma para masculino e feminino.

    1. Paradigma dos adjectivos simples, 3 declinao

    Mais Verdade Verdadeirom/f nt m/f nt < contraco

    pleivwn plei'on ajlhqhv" ajlhqev"pleivon-o" pleivon-o" ajlhdou'" ajlhdou'" < ajlhqevso"pleivon-i pleivon-i ajlhqei' ajlhqei' < ajlhqevsipleivon-a plei'on ajlhqh' ajlhqev"pleipleipleipleivvvvon-eon-eon-eon-e"""" pleipleipleipleivvvvon-aon-aon-aon-a ajlhqeiajlhqeiajlhqeiajlhqei''''"""" ajlhqhajlhqhajlhqhajlhqh'''' < ajlhqeajlhqeajlhqeajlhqevvvvsasasasapleiov n-wn pleiov n-wn ajlhqw'n ajlhqw'n < ajlhqevswnpleivos-in pleivos-in ajlhqevs-in ajlhqevs-in < ajlhqevssinpleivon-a" pleivon-a ajlhqei'" ajlhqh' < ajlhqevsa

    Nota: pleivwn o grau comparativo de poluv",e significa mais que.

    2. Paradigma dos adjectivos compostos, 3 e 1 declinaesTODO papapapa''''"""" Uso depapapapa''''""""

    Mas. 3 Fem. 1 Neut. 3 Alguns exemplospa'" pa's-a pa'npant-ov" pa's-h" paant-ov"

    ijna pa'" oJ pisteuvwn Jo 3.16para que todo o que crer cada um

    pant-iv pa's-h/ pant-ivpav nt-a pa's-an pa'n

    pa'n ou'n devndron Mt 3.10pois toda a rvore cada rvore

    papapapavvvvnt-ent-ent-ent-e"""" papapapa''''s-ais-ais-ais-ai papapapavvvvnt-ant-ant-ant-apav nt-wn pas-w' n pavnt-wn

    pavnta di!aujtou' ejgevneto Jo 1.3tudo foi feito por Ele todas as coisas

    pa's-in pa's-ai" pa's-inpav nt-a" pa's-a" pavnt-a

    kai; ijdou; pa'sa hJ povli" ejxh'lqene eis que a cidade inteira saiu Mt 8.34

    Mais dois exemplos nesta classeProfundo baqubaqubaqubaquvvvv"""" Preto memememevvvvlalalala""""

    Mas. 3 Fem. 1 Nt. 3 Mas. 3 Fem. 1 Nt. 3baquv" baqei'-a baquv mevla" mevlain-a mevlanbaqev-o" baqeiv-a" baqev-o" mevlan-o" mevlain-a" mevlan-o"baqe-i' baqeiv-a baqe-i' mevlan-i melaivn-h/ mevlan-ibaquv-n baqei'-an baquv mevlan-a mevlain-an mevlanbaqe-ibaqe-ibaqe-ibaqe-i''''"""" baqeibaqeibaqeibaqei''''-ai-ai-ai-ai baqebaqebaqebaqevvvv-a-a-a-a memememevvvvlan-elan-elan-elan-e"""" memememevvvvlain-ailain-ailain-ailain-ai memememevvvvlan-alan-alan-alan-a

    baqev-wn baqei-w' n baqev-wn melav n-wn melain-w' n melavn-wnbaqev-sin baqeiv-ai" baqev-sin mevlas-in mevlas-in mevlas-inbaqei'-" baqeiv-a" baqei'" mevlan-a" melaiv n-a" mevlan-a

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    29/61

    Estudo Programado de Grego Comum124

    124

    3. Paradigma dos adjectivos compostos, 3, 2 e 1 declinaesGRANDE MUITO

    Mas. 3, 2 Fem. 1 Neut. 3, 2 Mas. 3, 2 Fem. 1 Neut. 3, 2mevga" megavl-h mevga poluv" poll-hv poluvmegavl-ou megavl-h" megavl-ou pollou' poll-h'" poll-ou'megavl-w'/ megavl-h/ megavl-w/ pollw/ poll-h/' poll-w/'

    mevga-n mevgh-n mevga polluv n poll-hv n poluvmegamegamegamegavvvvl-oil-oil-oil-oi megamegamegamegavvvvl-oil-oil-oil-oi megamegamegamegavvvvl-al-al-al-a polloipolloipolloipolloivvv v poll-aipoll-aipoll-aipoll-aivvv v poll-apoll-apoll-apoll-avvvvmegavl-wn megavl-wn megavl-wn pollwv n poll-w' n poll-w'nmegavl-oi" megavl-oi" megavl-oi" polloiv" poll-ai'" poll-oi'"megavl-ou" megavl-ou" megavl-a pollouv" poll-av" poll-av

    4. Particpios verbais que pertencem 3 declinaoTempo Masc. 3 Genitivo Fem. 1 Nt. 3

    Part. Pres. Act. luv-wn luv-onto" luv-ousa lu'-onPart. Fut. Act. lu-s-wn luv-s-onto" luv-s-ousa lu'-s-onPart. Per. Act. le-lu-kwv" le-lu-kov to" le-lu-kui'a le-lu-kov"

    Part. Aor. Act. luv-s-a" luv-s-anto" luv-s-asa lu'-s-anPart. Aor. Pas. lu-q-eiv" lu-q-evnto" lu-q-ei'sa lu-q-evn

    5. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    ajgaqov" bom kreivttwn, ou kreivsswn melhorajsqen-hv", -ia fraco, fraqueza mevga" grandeajfrwn bobo mevizwn maiorgumno;" nu mesivth" mediador

    ejlavsswn menor monogenhv" unignitoejpeskevyasqev (a) visitar swvfrwn sbioijscurov" (b) forte uJgihv" sadio, sokaqavper conforme fulakh' prisokakov" mau ceivrwn pior(a)ejpeskevyasqev o indicativo aoristo mdio de ejpiskevptomai,(b) ijcurovtero" o comparativo de ijscurov".

    6. Exercciosa) Leitura: jIwavnnhn 3.22-24b) Pesquisar: os substantivos, verbos, pronomes e adjectivos.c) Denominar: essas palavras da pesquisa

    d) Traduzir: o texto da leitura.

    7. Textos do NTMt 7.18 ou}tw" pa'n devndron ajgado;n karpou;" kalou;" poiei'.Mt 10.8 ajsqenou'nta" qerapeuvete, nekrou;" ejgeivrete, leprou;" kaqarivzete,

    daimovnia ejkbavllete.Mt 25.43 gumno;" kai; ouj periebavlete me. ajsqenh;" kai; ejn fulakh' kai; oujk

    ejpeskevyasqev me.1 Co 1.25 kai; to; ajsqene;" tou' qeou' ijscurovteron twvn ajnqrwvpwn (ejstivn).Rm 9.12 oJ meivzwn douleuvsei tw/' ejlavssoni: kaqavper gevgraptai: to; jIakw;b

    hjgavphsa, to;n de; jHsau' ejmivshsa.

    Hb 1.4 ( jIhsou") kreivttwn gevnomeno" tw'n ajggevlwnHb 8.6 kai; kreivttonov" ejstin diaqhvkh" mesivth".

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    30/61

    Constantino Ferreira 125

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    31/61

    Estudo Programado de Grego Comum126

    126

    LIO 41

    GRAUS DOS ADJECTIVOS

    Os adjectivos compreendem trs graus: Positivo, comparativo e superlativo. Tal como em portu-gus, h adjectivos regulares e irregulares. A maior parte dos adjectivos forma o comparativojuntando ao positivo os sufixos:tero", ou, iwn. O superlativo formado acrescentando-lhe ossufixos:tato", ou, isto". Alguns adjectivos so irregulares.

    1. Comparao dos grausDeclinao Positivo Comparativo Superlativo

    Regular o", h, on tero", a, on tato", h, onIrregular h iwn, iwn, ion isto", h, on

    2. Adjectivos regulares

    Portugus Positivo Comparativo SuperlativoForte ijscurov", a, ov n ijcurov tero", a, on ijscurov tato", h, onPequeno mikrov", a, ov n mikrov tero", a, on mikrov tato", h, onNovo nevo", a, on newv tero", a, on newv tato", h, onFiel pistov", hv, ov n pistovtero", a, on pistov tato", h, onSbio sofov", hv, ov n sofwv tero", a, on sofwv tato", h, onFraco, enfermo ajsqenhv", a, on ajsqenevstero", a, on ajsqenevstato", h, on

    a) Se a penltima letra da raiz do positivo for (o) torna-se (w) nos graus comparativo eSuperlativo, conforme em (nevo" e sofov").

    b) O acento mantm a mesma posio tanto no comparativo como no superlativo.c) Os adjectivos em (e") formam os graus da mesma maneira como em (ajsqenhv".

    3. Adjectivos irregulares (exemplo)Portugus Positivo Comparativo irreg. Superlativo irreg.

    Bom ajgaqov" kreiv ttwn, kreivsswnMau kakov" ceivrwn, h}sswn

    kravtisto" =Exm

    Grande mevga" meivzwn meigisto"Pequeno mikrov" mikrovtero", ejlavsswn ejlavcisto"Muito poluv" pleivwn, plevwn plei'sto"

    4. Declinao do comparativo irregularPositivo Mas. Fem. sg Neutro sg Mas. Fem. pl Neutro plmevga" meivzwn mei'zon meivzone", meivzou" meivzona

    meivzono" meivzono" meizov nwn meizovnwnmeivzoni meivzoni meivzosi meivzosimeivzona, meivzw mei'zon meivzona", meivzou" meivzona, meivzw

    5. Comparativos e Superlativos especiaisPreposio Advrbio Graus Adjectivo Traduoajnav > a[nw + tero" = ajnwvtero" mais para cima

    eij" > e[sw + tero" = ejswvtero" interior, mais dentro

    ejk > e[xw + tero" = ejxwvtero" fora, mais para forakatav> kavtw + terio" = katwvtero" mais para baixo

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    32/61

    Constantino Ferreira 127

    6. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    bakthriva cajado povda" psdhvsante" < devw amarrar prosanavbhqi subir

    ejkbavllw lanar fora ravbdo" varaejlacistov" o mnimo skovto" treva (s)

    ejxwvteron exterior, mais fora tovpon lugare[rcomai Ir, vir uJpavrcw liderar sob autoridademwrov" louco, nscio ujterevw faltaroujdei" ningum fwnh; voz, somoujdevn nada ceivra moojpisw aps, depois de clovh" verde

    7. Exercciosa) Leitura: jIwavnnen 3.25-27b) Pesquisar: as preposies encontradas no trecho.c) Denominar: denominar as formas verbais encontradas no trecho.d) Traduzir: o mesmo trecho de Joo.e) Quais os comparativos em Mt 11.11?

    8. Textos do NTMt 3.11 oJ de; ojpivsw mou ejrcovmeno" ijcurovtero" mouv ejstinMt 11.11 oJ de; mikrovtero" ejn th/' basileiva tw'n oujranw'n meivzwn aujtou' ejstin.Mt 22.13 dhvsante" aujtou' povda" kai; cei'ra" ejkbavlete aujto;n eij" to; skovto" ejxwvteron.Lc 9.48 oJ ga;r mikrovtero" ejn pa'sin uJmi'n uJpavrcwn, ou}to" ejstin mevga".Lc 14.10 fivle, prosanavbhqi ajnwvteron (pro" ana bhqi) (anw teron)Lc 16.10 oJ pisto;" ejn ejlacivstw/ kai; ejn pollw/' pistov" ejstin,

    kai; oJ ejlacistw/ a[diko" kai; ejn pollw~/ a[diko" ejstin.Jo 15.13 meivzona tauvth" ajgavphn oujdei;" e[cei,At 16.24 o}" paraggelivan toiauvthn labw;n e[balen aujtou;" eij" ejswtevran fulakh;n1 Co 1.25 oJti to; mwro;n tou' qeou' sofwvteron tw'n ajnqrwvpwn ejstinEf 4.9 o}ti ka; katevbh eij" ta; katwvtera th'" gh'"_Ap 1.15 kai; hJ fwnh; aujtou' wJ" fwnh; uJdavtwn pollw'n

    9. Texto da Septuaginta

    Yalmo;" tw/' Dauid 22 (23)1. Kuvrio" poimaivnei me, kai; oujdevn me uJsterhvsei.

    2. eij" tovpon clovh", ejkei me kateskhvnwsen,ejpi; u}dato" ajnapauvsew" ejxevqreyen me,

    3. th;n yuchvn mou ejpevstreyen.wJdhvghsen me ejpi; trivbou" dikaiosuvnh"e}neken tou' ojnovmato" aujtou'.

    4. eja;n ga;r kai; poreuqw' ejn mevsw/ skia" qanavtou,ouj fobhqhvsomai kakav, o}ti su; met! ejmou' ei\:hJ ravbdo" sou kai; hJ baktriva sou, aujtaiv me oarekavlesan.

    5. hJpoivhsasa" ejnwvpiovn mou travpezan ejx ejnantiva" tw'n qlibovntwn me:ejlivpana" ejn ejlaivw/ th;n kefalhvn mou,kai; to; pothvriovn sou mequvskon wJ" kravtisron.

    6. kai; to; e[leo" sou katadiwvxetaiv me pavsa" ta;" hJmevra" th'" zwh'" mou,kai; to; katoikei'n me ejn oi[kw/ kurivou eij" makrovthta hJmerw'n.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    33/61

    Estudo Programado de Grego Comum128

    128

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    34/61

    Constantino Ferreira 129

    LIO 42

    ADVRBIOS

    Assim como o adjectivo o auxiliar do substantivo, qualificando-o, tambm o advrbio o auxi-liar do verbo, qualificando a sua aco. A maioria dos advrbios gregos so formados com a raizdo adjectivo e o sufixo adverbial (w'"). Tambm podemos procurar o genitivo plural (wn) e apartir dele reconhecer o advrbio. Esta terminao tem a mesma funo que a portuguesa men-te particularmente. Assim: oJ a[nqrwpo" kal-ov" > oJ a[nqrwpo" gravfei kal-w'".

    1. Quadro de formao de advrbios em (w(w(w(w""""))))Adjectivo Genitivo pl Advrbio Traduo

    ajlhqhv" ajlhqw' n ajlhqw'" verdadeiramente

    a[xio" a[xivwn a[xivw" dignamentedivkaio" dikaivwn dikaivw" justamentekalov" kalw' n kalw'" belamenteou} to" touv twn ou}tw'" assim como

    pa'" pav ntwn pavntw" em todo o casosov fo" sov fwn sovfw" sabiamente

    tacuv" tacevw tacevw" rapidamente

    2. Graus dos advrbios em (w(w(w(w""""))))Os graus deste advrbios obedecem regra dos seus adjectivos correspondentes.

    Positivo Comparativo Superlativo

    seguramente ajsfalw'" ajsfalevsteron ajsfalevstatajustamente dikaivw" dikaiov teron dikaiovtatafortemente ijscurw'" ijscurov teron ijcurovtatatemerosamente foberw'" foberwvteron foberwvtata

    3. Outro grupo forma os graus com (terw(terw(terw(terw e tatw)tatw)tatw)tatw)Positivo Comparativo Superlativo

    acima a[ nw ajnwtevrw ajnwtavtoabaixo kavtw katwtevrw katwtavtwdistante povrrw porrwtevrw porrwtavtw

    4. Graus dos advrbios irregularesPositivo Comparativo Superlativo

    perto ejggu" ejgguvteron e[ggistasuavemente hJdevw" h}dion h}distamuito mavla ma'llon mavlistarapidamente tacevw" tav ceion tavcista

    5. Advrbios usados como prefixosa) aj, ou ajn < a[neu = (ausncia) expressa (no):

    a[-gnwsto", desconhecido; ajn-avxio", indigno; a[n-udro", sem gua.

    b) euj = bem, bom; expressa bem:eujgehv", bem-nascido;euj-dokia, bem-pensar;c) du" exp. dificuldade: dus-bastako", difcil de levar; dus-novhto", difcil de entender.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    35/61

    Estudo Programado de Grego Comum130

    130

    6. Advrbios correlativosSo aqueles que esto interrelacionados entre si. Por exemplo, o interrogativo onde temo seu complemento nos demonstrativos de resposta: aqui, l, em algum lugar, etc.H quatro classes de advrbios correlativos:a) Interrogativos, que perguntam por lugar, tempo, ou modo.b) Indefinidos, que respondem vagamente quelas perguntas.

    c) Relativos, que estabelecem relao com o antecedente na frase.d) Demonstrativos, que respondem claramente quelas perguntas.e) Aprendem-se facilmente lendo-os na horizontal e na vertical respectivamente.

    7. Quadro dos advrbios correlativos

    Advrbio Interrogativo Indefinido Relativo Demonstrativo

    Lugar ou pou' _ pouv ou| w|de, ejkei', pantacou'

    Significado Onde? em algum lug. onde aqui, ali, em todo o lugar

    Origem qen povqen _ poqen o}qen ejnteu'qen, ejkei'qen, pavntoqen

    Significado De onde? de algum lug. de onde daqui, dali, de todo o lugar

    Tempo te pov te _ potev o} te tovte, pavntote

    Significado Quando? alguma vez quando naquele tempo, todo o tempo

    Modo w" pw'" _ pw" wJ" wJ", ou}tw", pavntw"

    Significado Como? seja como for como assim como, de qualquer modo

    8. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    ajfivhmi deixar, perdoar h[dh, adv. j, agoraa[rti, adv. agora leivpw faltardivktia redes nu'n(i), adv. agora mesmo

    e\ijpen < levgw falar, dizer o}pu", adv. comoe[mprosqen diante de pavlin, adv. outra vez, de novoeujquv" (-ew") gn imediatamente plhrovw cumprireujdokevw (-ia) agradar, agrado prevpon convme[ti, adv. ainda u}yisto" altura

    9. Exercciosa) Leitura: jIwavnnhn 3.28-30

    b) Pesquisar: os substantivos afins a noivo.c) Denominar os seus casos.d) Traduzir: o referido trecho.

    10. Texto do NTMt 3.15 a[fe" a[rti, ou}tw" ga;r prevpon ejsti;n hJmi'n plhrw'sai pa'san dikaiosuvnhn.Mc 2.5 jIhsou'" levgei tw/' paralutikw'/: Tevknon, ajfiventai sou aiJ ajmartivai.Mt 4.20 de; euqjevw" ajfevnte" ta; divktua hjkolouvqhsan aujtw'.Lc 2.14 Dovxa ejn uJyivstoi" qew/' kai; ejpi; gh'" eijrhvnh ejn ajnqrwvpoi" eujdokiva".Lc 10.21 naiv, oJ pathvr, o}ti ou}tw" eujdokiva ejgevneto e[mprosqen sou.

    Lc 18.22 ajkouvsa" de; oJ jIhsou'" ei\pen aujtw': [Eti e}n soi leivpei.Jo 3.18 oJ de; mh; pisteuvwn h[dh kevkritai, o}ti mh; pepivsteuken eij" to o[noma...Jo 9.21 pw'" de nu'n blevpei oujk oi[damen,

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    36/61

    Constantino Ferreira 131

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    37/61

    Estudo Programado de Grego Comum132

    132

    LIO 43

    VERBO NO CONJUNTIVO

    Enquanto o indicativo expressa realidade e certeza, o conjuntivo exprime possibilidade, mas comdvida, incerteza. Tal como em portugus: sei que ele escreve; espero que ele escreva. O modoconjuntivo aparece somente no presente e no aoristo, nas trs vozes, activa, mdia e passiva,sendo muito raro no perfeito. Ver mais informao na seco de Sintaxe.

    1. Formao do conjuntivoO conjuntivo formado a partir do presente do indicativo fechando a vogal auxiliar emtodas as pessoas. Assim: luvei" > luv-h", luvomen luv-wmen, etc.a) Presente: (e > h) luvei > luvhh/ = ele solta, que ele solte; (o > w) luvomen > luvwmen;b) O aoristo leva acrscimo de (s) q) .

    (i) Aoristo activo: luvsh/, = que ele solte;(ii) Aoristo mdio : luvshtai = que ele solte para si;(iii) Aoristo passivo: luqh/''/ = que ele seja solto;

    2. Quadro do conjuntivoVoz Indicativo

    PresenteConjuntivo

    PresenteConjuntivo

    AoristoTraduo

    lulululuvvvv-w-w-w-w lulululuvvvv-w-w-w-w lulululuvvvv-s-w-s-w-s-w-s-w Que eu solte-ei" -h/" -s-h/"-ei -h/ -s-h/

    -omen -wmen -s-wmen-ete -hte -s-hte

    Activa

    -ousin -wsin -s-wsinlulululuvvvv-omai-omai-omai-omai lulululuvvvv-wmai-wmai-wmai-wmai lulululuvvvv-s-wmai-s-wmai-s-wmai-s-wmai Que eu solte para mim-h/ -h/ -s-h/-etai -htai -s-htai-ovmeqa -wvmeqa -s-wvmeqa-esqe -hsqe -s-hsqe

    Mdia

    -ontai -wntai -s-wntailulululuvvvv-omai-omai-omai-omai lulululuvvvv-wmai-wmai-wmai-wmai lulululuvvvv-q-w-q-w-q-w-q-w'''' Queeu seja solto-h/ -h/ -q-h'"

    -etai -htai -q-h/-ovmeqa -wvmeqa -q-w'men-esqe -hsqe -q-h'te

    Passiva

    -ontai -wntai -q-w'sin

    3. Conjuntivo do 2 aoristoVoz Ind. Pres. Ind. Aor. Conj. Aor. Traduo

    Activa bavllw e[bal-on bal-w' que eu jogueMdia bavllomai ejbal-ovmen bavl-wmai que eu jogue para mim

    4. Qualidade da aco do conjuntivoa) O conjuntivo presente tem aspecto linear: que eu esteja soltando.b) O conjuntivo aoristo tem aspecto pontilear: que eu solte (no futuro).

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    38/61

    Constantino Ferreira 133

    5. Conjuntivo dos verbos contractosa) Conjuntivo presente

    Voz -aw > w', a' -ew > w', h' -ow > w', oitimavw tim-w' filevw fil-w' doulovw doul-w'timav h" tim-a'" filev h" fil-h'/" doulovh/" doul-oi'"

    timavh/ tim-a'/ filevh/ fil-h/' doulovh/ doul-oi'timavwmen tim-w'men filevwmen fil-w'men doulovwmen doul-w'mentimav hte tim-a' te filev hte fil-h' te doulov hte doul-w'te

    Activa

    timavwsin tim-w'si(n) filevwsin fil-w'si(n) doulovwsin doul-w'si(n)

    M/P timavwmai tim-w'mai fillevwmai fil-ou'mai doulovwmai doul-w'mai

    b) Conjuntivo aoristoActiva timavw tim-hvsw filevw fil-hvsw doulovw doul-wvswMdia tim-hvsomai fil-hvsomai doul-wvsomaiPassiva tim-hqw' fil-hqw' doul-wqw'

    6. O negativo do conjuntivoEnquanto (ou) o negativo para o indicativo, (mh) para os outros modos.a) Tu no escreves > ouj gravfei" (indicativo presente)b) Que tu no escrevas > mh grafh'/" (conjuntivo aoristo )

    7. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    ajristavw comer threvw guardarbovskw apascentar fanerovw manifestari}na para que filevw beijarkratevw prender cwri;" semscivsma diviso w\sin, conj. < eijmi estar

    8. Exercciosa) Leitura:jIwavnnhn 21.15}Ote ou\n hjrivsthsan levgei tw/' Sivmwni Pevtrw/ oJ jIhsou'": Sivmwn jIwavnnou, ajgap-

    a'" me plevon touvtwn_ levgei aujtw': Naiv, kuvrie, su; oi\da" o}ti filw' se. Levgei auj-tw', bovske ta; ajrniva mou.

    b) Pesquisar: as formas verbais no texto acima.c) Denominar: as formas verbais encontradas

    d) Traduzir: esse texto9. Texto do NT

    Mt 26.48 o}n a[n filhvsw aujtov" ejstin, krathvsate aujtovn.Mc 3.14 i}na w\sin met! aujtou' kai; i}na ajpostevllh/ aujtou;" khruvsseinJo 5.23 i}na pavnte" timw'si to;n uiJo;n kaqw;" timw'si to;n patevra.Jo 14.23 ejavn ti" ajgapa'/ me to;n lovgon mou thrhvsei,Jo 14.24 oJ mh; ajgapw'n me tou;" lovgou" mou ou; threi'.Rm 10.14

    v. 15

    pw'" de; pisteuvswsin ou| oujk h[kousan_pw'" de; ajkouvswsin cwri;" khruvssonto"_pw'" de khruvxwsin eja;n mh; ajpostalw'sin_

    1 Co 12.25 i}na mh; h\/ scivsma ejn tw'/ swvmati,1 Jo 3.8 eij" tou'to ejfanerwvqh oJ uiJo" tou' qeou', i}na luvsh/ ta; e[rga tou'diabovlou.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    39/61

    Estudo Programado de Grego Comum134

    134

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    40/61

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    41/61

    Estudo Programado de Grego Comum136

    136

    6. Imperativo dos contractos

    Este imperativo segue a mesma regra dos contractos estudados anteriormente.Impv. Presente

    Voz timavw (ae > a) filevw (ee > ei) doulovw (oe > ou)tivmae > tivm-a fivlee > fil-ei' douvloe > douvl-ou

    -aev tw timav tw -ev etew fileiv tw -oetw doulouvtw-av ete tima' te -ev ete filei' te -ov ete doulou'te

    Activa

    -aev twsan timav twsan -ev etwsan fileiv twsan -oetwsan doulouvtwsanMd 2sg ti-mavou > timw' filevou >fil-ou' doulovou > doul-ou'

    Impv. AoristoActiva - tivmhson - fivlhson - douvlwsonMdia - tivmhsai - fivlhsai - douvlwsaiPassiva - timhvqhti - filhvqhti - doulwvqhti

    7. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    ajspavzomai saudar mhde; nembarov" carga o[ntw" < (eijmiv) verdadeiramentebasileuvw reinar o}pla < o}plon instrumentobastavzw levar pavlin outra vezdeuvteron segundo(a) paristavnw apresentar

    ejmprosqen diante de planavw enganar, errarzw'nta" < zavw viver poimaivnw pastorear

    h[rxato < a[rcomai comear fivlhma beijoqnhtw'/< qnhvskw morrer chvra vivalavmpw > (yavtw) resplandecer wJsei como

    8. Exercciosa) Leitura:jIwavnnhn 21.16

    levgei aujtw' pavlin deuvteron: Sivmwn jIwavnnou, ajgapa'" me_ levgei aujtw'/:Naiv, kuvrie, su; oi\da" o}ti filw' se. Levgei aujtw/': Poivmaine ta; provbata mou.

    b) Pesquisar: o imperativo e denomin-loc) Denominar: kuvrie, aujtw', ta; provbatad) Traduzir:jIwavnnhn 21.16

    9. Textos do NTMt 5.16 ou}tw" lamyavtw to; fw'" uJmw'n e[mprosqen tw'n ajnqrwvpwn

    Mt 15.4 oJ ga;r qeo;" ei\pen, Tivma to;n patevra kai; th;n mhtevraMc 13.5 oJ de; jIhsou'" h[rxato levgein aujtoi": Blevpete mhv ti" uJma'" planhvsh/:Jo 5.23 i}na pavnte" timw'si to;n uiJo;n kaqw'" timw'si to;n patevra.Rm 6.12 Mh; ou\n basileuevtw hJ aJmartiva ejn tw/' qnhtw'/ uJmw'n swvmatiRm 6.13 a mhde; paristavnete ta; mevlh uJmw'n o}pla ajdikiva" th/' aJmartivaRm 6.13 b ajlla; parasthvsate eJautou;" tw/' qew/' wJsei; ejk nekrw'n zw'nta"Rm 16.16 Ajspavsasqe ajllhvlou" ejn filhvmati aJgiw/.1 Co 5.14 ajspavsasqe ajllhvlou" ejn filhvmati ajgavph".Gl 6.2 Ajllhvlwn ta; bavrh bastavzete kai; ou}tw" ajnaplhrwvsete to;n novmon...1 Tm 5.3 Chvra" tivma ta;" o[ntw" chvra".

    Tt 3.15 Ajspasai tou;" filou'nta" hJma'" ejn pivstei.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    42/61

    Constantino Ferreira 137

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    43/61

    Estudo Programado de Grego Comum138

    138

    LIO 45

    VERBO NO OPTATIVO

    Alm dos modos estudados, indicativo, conjuntivo e imperativo, temos ainda o modo optativo,

    algo semelhante ao imperativo, mas com uma pequena diferena. Enquanto o imperativo expres-sa uma ordem definida, o optativo exprime uma afirmao hesitante. O optativo aparece 67 ve-zes no Novo Testamento, nos tempos presente e aoristo, e representa um conjuntivo fraco.

    1. Uso do imperativoa) Para ordenar:

    ajgapa'te tou;" ejcqrou;" uJmw'n, kalw'" poiei'te toi'" misou'sin uJma'" (Lk 6.27)b) Para permitir:

    kai; ei\pen aujtoi'": jUpavgete. OiJ de; ejxelqovnte" ajph'lqon tou;" coivrou" (Mq 8.32)c) Para pedir:

    pavter a}gie, thvrhson aujtou;" ejn tw/' ojnovmativ sou ( jIwan 17.11).

    2. Uso do optativoa) Para expressar opo, preferncia:

    mhv gevnoito = no seja assim, no acontea (Rm 6.15) (16 vezes em Paulo).

    b) Para fazer perguntas indirectas:tiv" a[ra ei[h ejx aujtw'n oJ tou'to mevllwn pravssein (Lk 22.23).= quem seria entre eles o que estava para fazer isto.

    c) A traduo do optativo semelhante do conjuntivo:i. mhv+ impv. presente uma ordem para no continuar a aco:

    mh; lambavnete aujto;n eij" oijkivan kai; caivrein aujtw'/ mh; levgete. ( jIwavn. b,10).= no o recebais em casa e no o saudeis.ii. mhv + conj. aoristo uma ordem para no iniciar a aco:

    kai; mh; givnou a[pisto", ajlla; pistov". (Ijwavn 20.27).= e no sejas descrente, mas crente.

    iii. Optativo aoristo um desejo realizvel ou imaginrio:dwvh/ e}leo" oJ kuvrio" tw/' jOnhsifovrou oi[kw/'. (Tim b, 1.16).= que o Senhor conceda misericrdia casa de Onesfero.

    3. Sinais do optativoH dois sinais para reconhecer o optativo: (i ou ih). s vezes o ta leva iota subscrito

    (h/). Ao deparar com oi, ai, ei, antes de, ou como, terminao pessoal, podemos concluirestar perante um optativo. Usamos o paradigma luvw :a) Optativo presente activo: luv-oimi = que eu solteb) Optativo aoristo activo: luv-saimi = que eu solte.c) Optativo presente mdio: lu-oivmhn = que eu solte para mim.d) Optativo aoristo passivo: lu-qeivn = que eu seja solto.

    4. Formas representativas do optativoPessoa Pres. a/m. sg Pres. a/m. pl 1 aor. a/m. sg 1 aor. a/m. pl 2 aor. a/m. sg

    1 dunaivmhn eujxaivmhn ojnaivmhn3 ei[h < eijmiv e[ coien katartivsai poihvsaien dw'h/

    3 e[coi < e[cw duv nainto kateuquv nai yhlafhvseian lavboi3 qevloi < qevlw pleonavsai favgoi

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    44/61

    Constantino Ferreira 139

    5. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    ajpostrevfw volto de klevptw roubargevnhsqe < givnomai acontecer, ser kravzw clamargumnavzw exercito-me lupevw entristecerdeu'te vinde mimhthv", ou, oJ imitador

    devxai < decomai receber moiceuvw adulterardoxavzw glorificai ojnaivmhn < ojnivnhmi ser til, proveitoso

    ejlqei'n < ejrcomai ir jOnhvsimo" til, proveitosoejluphvqh < lupevw entristecer peripatevw andareujsevbeia piedade strevfw volto, convertoqevlhma vontade sunavcqhte < sunavgw ajuntar-sei[dete < oJravw ver sw'sovn < swvzw salvarijdou; eis fobevomai temerkeleuvw mandar yeudomarturevw testemunhar falso

    6. Exercciosa) Leitura:jIwavnnhn 21.17Levgei aujtw/' to; trivton: Sivmwn jIwavnnou, filei'" me_ ejluphvqh oJ Pevtro" o}ti

    ei\pen aujtw'/ to; trivton, filei'" me_ kai; levgei aujtw/', Kuvrie, pavnta su; oi\da",su; ginwvskai" o}ti filw'/ se. Levgei aujtw'/ (oJ jIhsou'"), bovske ta; provbata mou.

    b) Pesquisar: as formas verbais no texto.c) Denominar: essas formas verbais.d) Conjugar: o indicativo aoristo activo e passivo de luvpew.e) Traduzir: o texto da leitura acima.

    7. Textos do NT

    Mt 14.28Pevtro" ei\pen: Kuvrie, eij su; ei\, kevleuson me ejlqei'n pro;" se ejpi ta; u}data

    Mt 14.30 blevpwn de; to;n a[nemon (ijscuro;n) ejfobhvqh...Mt 14.30 kai; e[kraxen levgwn: Kuvrie, sw'sovn me.Mt 28.19 maqhteuvsate pavnta ta; e[qnh, baptivzonte" aujtou;", didavskonte" aujtou;"Lc 1.38 ei\pen de; Mariavm: jIdou; douvlh kurivou: gevnoito moi kata; to; rJh'mav sou.Lc 16.29 levgei de; Ajbraavm: [Ecousi Mwu>seva kai; tou;" profhvta", ajkousavntwsan.Lc 18.20 ta;" ejntola;" oi[da": Mh; moiceuvsh", mh; klevyh", mh; yeudomarturhvsh/"Jo 4.29 Deu'te, i[dete a[nqrwpon o}" ei\pen moi pavnta o}sa ejpoihsa:Jo 12.36 pisteuvete eij" tov fw'" i}na uiJoi; fwto;" gevnhsqe.At 7.59 Kuvrie jIhsou', devxai to; pneu'mav mou.At 21.14 Tou' kurivou to; qevlhma ginevsqw.

    Rm 6.15 aJmarthvswmen o}ti oujk ejsme;n uJpo; no;mon ajlla; uJpo; cavrin_ mh; gevnoito.Ef 4.30 kai; mhv lupei'te to; pneu'ma to; a}gion tou' qeou'Ef 5.1 givnesqe ou\n mimhtai; qeou' tevkna ajgaphtav kai; peripatei'te ejn ajgavph1 Tm 4.7 Guvmnaze de; seauto;n pro;" eujsevbeian.1 Pd 2.17 pavnta" timhvsate, th;n ajdelfovthta ajgapa'te,

    to;n qe;on fobei'sqe, to;n basileva tima'te.1 Pd 3.15 kuvrion de; to;n Cristo;n aJgiavsate ejn tai'" kardiva" uJmw'nFl 20 Naiv, ajdelfev, ejgwv soi ojnaivmhn ejn kurivw.Ap 2.7 oJ e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to; pneu'ma levgei tai'" ejkklhsivai".Ap 19.17 Deu'te, sunavcqhte eij" to; dei'pnon to; mevga tou' qeou'

    Ap 22.20 Naiv, e[rcomai tacuv. jAmhvn, e[rcou, kuvrie jIhsou'.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    45/61

    Estudo Programado de Grego Comum140

    140

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    46/61

    Constantino Ferreira 141

    LIO 46

    PRONOMES

    INTERROGATIVOS E INDEFINIDOS

    Como sabido, os pronomes tomam o lugar dos substantivos. Quando dizemos, o homem es-creve, podemos transformar em ele escreve. Depois de termos estudado os pronomes pesso-ais, demonstrativos, reflexivos e recprocos, vamos estudar os interrogativos e indefinidos.

    1. Recordando os pronomesa) pronome pessoal: ejgwv, suv, aujto"b) pronome demonstrativo: ou|to", ejkei'no"c) pronome reflexivo: ejautou'd) pronome recproco: ajllhvlwn

    2. Pronomes interrogativo e indefinidoa) A principal distino o sinal de interrogao, que s vezes aparece no final da frase.b) A segunda distino est nos acentos: interrogativo:tivno"; indefinido:tino",

    i. O interrogativo tem acento na 1 slaba (tiv);ii. O indefinido geralmente no acentuado. Mas pode ter acento na 2 (tinov").

    c) O indefinido responde ao interrogativo: Quem fez? Algum fez.d) Este pronome pertence 3 declinao. Vejamos:

    3. Declinao destes pronomes

    4. Uso destes pronomes

    Ambos podem ser usados como substantivos, adjectivos e advrbios.a) Como substantivo:tiv" luvei_ luvei ti = quem solta? algum solta.b) Como adjectivo: tiv" gunhv_ gunhv ti" = qual mulher? alguma mulher.c) Como advrbio: tiv klaivei"_ = porque choras?

    5. O pronome interrogativo em perguntas directas e indirectasa) Directas: ejpistrafei;" ejn tw/' o[clw/ e[legen, tiv" mou h}yato tw'n ivmativwn_ Mk 5.30.b) Indirectas: blevpei" to;n o[clon sunqlivbontav se kai; levgei", tiv" mou h}yato_ Mk 5.31.

    6. Texto exemploAjll! eijsi;n ejx uJmw'n tine" oi} ouj pisteuvsousin. h[dei ga;r ejx ajch'" oJ jIhsou'" tivne"

    eijsi;n oiJ mh; pisteuvonte" kai; tiv" ejstin oJ paradwvswn aujtov n. jIwavnnhn 6.64.

    INTERROGATIVO INDEFINIDO

    M/F Nt Traduo M/F Nt Traduotiv" tiv Quem? Qual? O que? ti" ti Algum, algo, quetiv n-o" tivn-o" de quem tin-o" tin-o"Etc.tiv n-i tivn-i a quem tin-i tin-itiv n-a tiv quem tin-a tititititivvvvn-en-en-en-e"""" titititivvvvn-an-an-an-a Quem? Quais? O que? tin-etin-etin-etin-e"""" tin-atin-atin-atin-ativ n-wn tivn-wn de quem tin-wn tin-wntivs-in tis-in a quem tis-in tis-intiv n-a" tivn-a quem tin-a" tin-a"

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    47/61

    Estudo Programado de Grego Comum142

    142

    7. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    ajparnevomai negar a si mesmo eu[kopo" fcilajpevrcomai Ir embora ejxetavzw examinar, indagarajpokulivw remover rolando ejcivdna vboraajpokrivnomai responder mevllw estar para

    a[ra ento, pois mnhmei'on sepulcroajfivhmi perdoar ojrgh' iraGennhvma raa ou}tw" assim, deste modo

    ei}" um poievw fazerejperwtavw perguntar swqh'nai < swvzw salvarejrwtavw rogar uJpodeivknumi induzir

    8. Exercciosa) Leitura: jIwavnnhn 3.31,32b) Pesquisar: e denominar as formas verbais encontradas no trecho.c) Denominar: os artigos encontrados no trecho.d) Traduzir: o trecho da leitura.

    9. Textos do NTMt 3.7 Gennhvmata ejxidnw', tiv" uJpevdeixen uJmi'n fugei'n ajpo; th'" mellouvsh" ojrgh'/"_Mt 10.11 ejxetavsate tiv" ejn aujth'/ a[xio" ejstinMt 16.24 ei[ tiv" qevlei ojpivsou mou ejlqei'n, ajparnhsavsqw eJauto;nMt 18.1 Tiv" a[ra meivzwn ejsti;n ejn th'/ basileiva tw'n oujranw'n_Mt 19.25 Tiv" a[ra duvnatai swqh'nai_Mt 21.28 Ti de; uJmi'n dokei'_ ...tiv" ejk tw'n duvo ejpoivhsen to; qevlhma tou' patrov"_Mc 2.7 a Ti ou|to" ou}tw" lalei'_ blasfhmei':

    Mc 2.7 b tiv" duvnatai ajfievnai aJmartiva" eij mh; ei|" oJ Qeov"_Mc 2.9 tiv ejstin eujkopwvteron, ... _Mc 16.3 Tiv" ajpokulivsei hJmi'n to;n livqon ejk th'" quvra" tou' mnhmeivon_Lc 3.10 Kai;ejphrwvtwn aujto;n oiJ o[cloi levgonte": tiv ou\n poihvswmen_Lc 7.49 Tiv" ou}to" ejstin o}" kai; aJmartiva" ajfivhsin_Jo 1.19 iJerei'" kai; leuivta" i}na ejrwthvswsin aujtovn, Su;; tiv" ei\_Jo 1.22 Tiv levgei" peri; seautou'_Jo 6.68 ajpekrivqh aujtw/' Sivmwn Pevtro", Kuvrie, pro;" tivna ajpeleusovmeqa_

    10. Septuaginta Yalmov" 116 (117).1. Ajllhlouia.

    Aijnei'te to;n kuvrion, pavnta ta; e[qnh,ejpainevsate aujtovn pavnte" oiJ laoiv,

    2. o}ti ejkrataiwvqh to; e[leo" aujtou' ejf! hJma'",kai; hJ ajlhvqeia tou' kurivou mevnei eij" to;n aijw'na.

    (In, Os Primitivos Cristos, Michael Gough, Editorial Verbo, Lisboa, 1969).

    Epitfio no Museu Cristo do Vaticano, com dois peixes

    cada lado de uma ncora, smbolo da cruz e da salvao.

    Por cima est a legenda: Os peixes dos vivos. Sc. III.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    48/61

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    49/61

    Estudo Programado de Grego Comum144

    144

    LIO 47

    PRONOMES RELATIVOS

    O pronome relativo j o temos encontrado em vrios trechos apresentados anteriormente, sem,todavia, o termos estudado. o momento oportuno para isso. Conforme o prprio nome indica,este pronome est relacionado com um substantivo antecedente. fcil de reconhecer pelo factode ter aspirao spera ( } |).

    1. Os Pronomes relativosa) Os pronomes so masculino, feminino e neutro: o}", h}, o} = (aquele(a) que...b) O antecedente o substantivo anterior: oJ ajdelfov" o}" ajgavpw = o irmo que eu amo.c) O significado , por conseguinte: que ou (aquele) que quem.

    2. A declinao do pronomeComparar o artigo e o pronome para facilitar a aprendizagem. O pronome perde o(t) inicial do artigo e leva aspirao spera (J, }). >

    O Artigo O PronomeCasoMasc. Fem. Neut. Masc. Fem. Neut.

    Nsg oJoJoJoJ hJhJhJ hJ totototovvv v o}o}o}o}"""" h}h}h} h} o}o}o}o}G tou' th" tou' ou| h|" ou|D tw/' th/' tw/' w|/ h| w|/A tov n thv n tov o} n h| n o}

    Npl oiJoiJoiJoiJ aiJaiJaiJaiJ tatatatavvv v oi}oi}oi}oi} ai}ai}ai}ai} a}a}a}a}

    G tw' n tw' n tw' n w| n w| n w|nD toi'" tai'" toi'" oi|" ai|" oi|"A touv" tav" tav ou|" a}" a}

    3. Reconhecimento do artigo e do pronomea) O artigo nominativo masculino singular e plural geralmente no usa acento. O pro-

    nome no mesmo caso leva (") acento e aspirao spera.b) Os outros casos perdem (t) inicial e levam acento e aspirao spera.c) Mas, s vezes o artigo tem a funo de pronome, que reconhecido pela frase:

    1. kai; lavmpei pa'sin toi'" ejn th/' oijkiva/. Mq 5.15.2. Sivmwn kai; oiJ met! aujtou'. Mk 1.36.

    4. Correspondncia do pronome com o antecedenteO pronome corresponde em gnero e nmero com o seu antecedente, mas o caso dependeda frase subordinada. Exemplos abaixo:a) jEmmanouhvl, o} ejstin meqermhneuovmenon Meq! hJmw'n oJ Qeov". Mq 1.23.b) Ou|tov" ejstin oJ uiJov" mou oJ ajgaphtov", ejn w/| eujdovkhsa. Mq 3.17.c) s vezes o antecedente est ausente, sobretudo quando o pronome relativo facil-

    mente entendido.

    5. Frases com o pronome relativoa) O pronome relativo definido: oJ ajsth;r... ejstaqh ejpavnw ou} h}n to; paidivon. Mq 2.9.

    b) O pro. relativo indefinido:hJgouvmeno" o}sti" poimanei' to;n laovn mou... Mq 2.6.c) Frases indefinidas: o}" d! a}n ei[ph/ tw/' ajdelfw/' aujtou': Rakav, Mq 5.22d) o}" d! a[n ei[ph/: Mwrev, e[noco" e[stai eij" th;n gevennan tou' purov". Mq 5.22.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    50/61

    Constantino Ferreira 145

    6. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    a[gkura ncora iscurovterov" mais poderosoajriqmevw contar kataskeuavzw prepararaujlhv aprisco, ptio kuvya" < kuvptw encurvar-se

    ejdunato < duvnamai poder latreuvw servirejpikalevshtai < kalevw chamar o}sti" qualquerikano;" digno poihvsh/< poievw fazeriJmavnta correia swqhvsetai < swvzw salvar

    ejpisteuvsate < pisteuvw crer uJpodhmavtwn sandlias

    7. Exercciosa) Leitura:jIwavnnhn 3.33,34b) Pesquisar: as formas verbais existentes no trecho.c) Denominar: essas mesmas formas verbais.d) Traduzir: o trecho lido.

    8. Textos do NTMt 12.50 o}}}}"ti" ga;r a]n poihvsh to; qevlhma tou' patrov" mou, aujto" mou ajdelfo"...Mc 1.2 to;n a[ggelovn mou... o}" kataskeuavsei th;n oJdovn sou.Mc 1.7 oJ iscurovterov" mou..., ou} oujk eijmi; ikano;" kuvya" lu'sai to;n imavnta...Mc 3.35 o}" (ga;r) a[n poihvsh/ to; qevlhma tou' Qeou' ou\to" ajdelfov" kai; ajdelfh...Jo 10.16 a[lla provbata ecw, a} oujk e[stin ejk th'" aujlh'" tauvth"At 2.21 pa'" o}" eja`n ejpikalevshtai to; o[noma kurivou swqhvsetaiAt 3.6 o}' de; e[cw, tou'tov soi divdwmiAt 9.5 ejgwv eijmi jIhsou'", o}n sou; diwvkei".

    At 27.23 a[ggelo" tou' qeou', ou| eijmi (ejgwvv) w/| kaiv latreuvw1 Co 3.5 tiv oun ejstin jApollw'"_ tiv dev ejstin Pau'lo"_ diavkonoi di jw|n ejpisteuvsate1Co 15.10 cavriti de; qeou' eijmi; o] eijmiCl 1.24 uJpe;r tou' swvmato" aujtou' o] ejstin hJ ejkklhsivaHb 2.13 ijdou; ejgw; kai; ta; paidiva a] moi e[dwken oJ qeov"Hb 6.19 (ejlpiv") hn wJ" a[gkuran e[comen th'" yuch'"Ap 7.9 ijdou; o[clo" poluv", o}n ajriqmh'sai aujto;n oujdei;" ejduvnato

    Baptistrio descoberto em Nazar

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    51/61

    Estudo Programado de Grego Comum146

    146

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    52/61

    Constantino Ferreira 147

    LIO 48

    PRONOMES E ADJECTIVOS POSSESIVOS

    Convm recordar que o pronome possessivo equivale ao genitivo do pronome pessoal. Porexemplo: oJ so;" pathvr = oJ pathvr sou. Todavia, o adjectivo possessivo mais usado na koin.Enquanto o pronome possessivo tem sentido normal, o adjectivo possessivo enfatiza a possesso.Exemplo: oJ lovgo" oJ so;" ajlhvqeiav ejstin = a tua palavra a verdade. sov" o adjectivo que en-fatiza a possesso.

    1. Pronomes possessivosPessoas Pronome Traduo Sentido Enftico Fem / Neut1 sg mou meu de mim ejmov" hv, ovn2 sg sou teu de ti sov" hv, ovn3 sg aujtou' seu dele aujtou' -

    1 pl hJmw'n nosso de ns hJmev tero" a, on2 pl uJmw'n vosso de vs uJmevtero" a, on3 pl aujtw'n seu deles aujtw'n -

    2. Exemplo dos PossessivosGrego Traduo Enftico Significado

    oJ ajdelfov" mou o meu irmo oJ ajdelfov" oJ ejmov" ...que me pertenceto; biblivon sou o meu livro to; biblivon to; sov" ...que te pertenceoJ lovgo" aujtou' a palavra dele oJ lovgo" oJ aujtou' ...que lhe pertenceoJ pathvr hJmw'n o nosso pai oJ pathvr oJ hJmevtero" ...que nos pertence

    hJ douvlh uJmw'n a vossa escrava hJ douvlh hJ uJmevtero" ...que vos pertencehJ oijkiva aujtw'n a casa deles hJ oijkiva hJ aujtw'n ...que lhes pertence

    3. Possibilidades de nfaseExistem duas maneiras de enfatizar a ideia:a) Com adjectivos possessivos: oJ ejmov" ajdelfov" _ oJ ajdelfov" oJ ejmov".

    makavrioi oiJ ptwcoi; tw'/ pneuvmati, oJvti aujtw'n ejsti;n hJ basileiva tw'n oujranw'n bem-aventurados os pobres de esprito porque deles o reino dos cus, Mt 5.3. makavrioi oij ptwcoiv, o]ti uJmetevra ejsti;n hJ basileiva tou' qeou'. bem-aventurados os pobres porque vosso o reino de Deus, Lc 6.20.

    b) Com o adjectivo ivjdio", a on:eij" ta; ijvdia h\lqen, kai; oiJ i[dioi aujto;n ouj parevlabon. veio para o que era seu (prprio), e os seus (prprios) no o receberam; Jo 1.11. kat! ijdivan de; toi'" ijdivoi" maqhtai'" ejpevluen pavnta. porm, tudo explicava em particular aos seus prprios discpulos; Mc 4.34

    4. Posio do pronomea) A posio do pronome imediatamente aps o substantivo:

    ajnabaivnw prov" to;n patevra mou kai; patevra uJmw'n = subo para meu pai e vossopai.

    b) A posio do adjectivo (enftico) antes do substantivo:

    ov ajspasmo;" th'/ ejmh'/ ceiri; Paulou = asaudao da minha prpria mo, de Paulo.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    53/61

    Estudo Programado de Grego Comum148

    148

    5. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    ajnavmnhsi", ew", hJ memria i]sthmi ponho, colocoajph'lqon < ajpevrcomai afastar-se luvcno", ou, oJ lmpadaajfe" < ajfivhmi perdoar nou'", noov", oJ mente

    eijsenevgkh/" < eijsfevrw introduzir ojfeilhvmata dvidas, ofensas

    ejlqavtw < evjrcomai ir, vir pevmyantov" < pevmpw enviarejmov", hv, ovn meu plhroforevw estar convencidoejpiouvsio" quotidiano rJusai < rJuomai livrarhJmevtero", a, on nosso uJmevtero", a, on vossoijdio", a, on prprio yeu'do", ou", to mentiraiJlasmov", ou', oJ propiciao yeuvsth", ou, oJ mentiroso

    6. Exercciosa) Leitura:jIwavnnhn 3.35,36b) Pesquisar no trecho:

    i. os artigos existentesii. as preposies existentes

    iii. as formas verbais existentesc) Denominar: essas mesmas formas verbaisd) Traduzir: o trecho lido.

    7. Trechos NTMt 6.9 Ou}tw" ou\n proseuvcesqe uJmei'": Pavter hJmw'n oJ ejn toi'" oujranoi'",Mt 6.9b ajgiasqhvto to; ovjnomav sou:Mt 6.10 ejlqavtw hJ basileiva sou: genhqhvtw to; qevlhmav sou,Mc 6.32 kai; ajph'lqon ejn tw'/ ploivw/ eij" e[rhmon tovpon kat ijdivan.

    Lc 11.3 to;n ajvrton hJmw'n to;n ejpiouvsion divdou hJmi'n to; kaq! hJmevran:Jo 1.41 euJrivskei ou]to" prw'ton to;n ajkolouqhsavntwn aujtw'/.Jo 5.30 h krivsi" h ejmh; dikaiva ejstivnJo 7.16 hJ ejmh; didach; oujk ejvstin ejmh; ajlla; tou' pevmyantov" meJo 8.44 o]tan lalh'/ to; yeu'do", ejk tw'n ijdivwn lalei', o]ti yeuvsth" ejsti;nJo 17.10 kai; ta; ejma; pavnta sav ejstin kai; sa; ejmav,Jo 20.17 ajnabaivnw pro;" to;n patevra mou kai; patevra uJmw'n kai; qevon mouRm 14.5 e]kasto" ejn tw'/ ijdivw/ noi` plhroforeivsqw.1 Co 7.7 ajlla; e]kasto" i[dion e[cei cavrisma ejk qeou'1 Co 11.24 tou'to poiei'te eij" th;n ejmh;n ajnavmnhsin.

    8. Orao do SenhorPavter hJmw'n oJ ejn toi'" oujranoi'",AJgiasqhvtw to; ojvnomav sou:

    ejlqavtw hJ basileiva sou:genhqhvtw to; qevlhmav sou,wJ" ejn oujranw'/ kai; ejpi; gh'":To;n ajvrton hJmw'n to;n ejpiouvsion do;" hJmi'n shvmeron.kai; a[fe" hJmi'n ta; ojfeilhvmata hJmw'n:wJ" kai; hJmei'" ajfhvkamen toi'" ojfeilevtai" hJmw'n:kai; mh; eijsenevgkh/" hJma'" ei'" peirasmovn,ajlla; rJusai hJma'" ajpo; tou' ponhrou'.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    54/61

    Constantino Ferreira 149

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    55/61

    Estudo Programado de Grego Comum150

    150

    LIO 49

    VERBOS DA CONJUGAO MIMIMIMI

    At agora temos estudado os verbos da conjugao temtica, em w. Agora temos que estudar osverbos da conjugao atemtica, em mi, que se dividem em trs grupos: omi, emi, ami, cujo pa-radigma divdwmi. Destes trs grupos fazem parte os quatro grandes verbos em mi:divdwmi, tivqhmi, i{sthmi, i{hmiv, e seus compostos. Estes servem de exemplo para a conjugaodos outros.

    1. Comparao das terminaesa) A diferena entre as conjugaes em w e mi existem somente nos sistemas do presen-

    te, no imperfeito, e 2 aoristo.b) Outra diferena que os verbos em mi no usam vogal auxiliar como os outros.

    c) Os verbos cuja raiz termina em a, e, o, sofrem mudana fontica nessa vogal:luvw, no singular,toma a forma de luomen, no plural.

    d) O mesmo acontece na conjugao mi: divdwmi, no singular, toma a forma divdomen noplural. Aprender este verbo como paradigma da conjugao mi.

    :2. A conjugao verbal mimimimi

    Terminaes Dou Ponho Coloco Envio-w -mi div-dw-mi tiv-qh-mi i{-sth-mi i{-h-miow omi div-dw-" tiv-qh-" i{-sth-" i{-h-" ew emi div-dw-sin tiv-qh-sin i{-sth-sin i{-h-sinaw ami div-do-men tiv-qe-men i{-sta-men i{-e-men

    div-do-te tiv-qe-te i{-sta-te i{-e-tedi-dova-sin ti-qeva-sin iJ-sta'-sin iJ-a'-sin

    Raiz verbal R- do R- de R- sta R- e

    3. Comparao verbal entre wwww e mimimimiTerm. Pre act Fut act Aor act Aor pas Pf act Pf md

    w luv-w luvsw e[lusa ejluvqhn leluvka levlumaiow douvlo-w doulwvsw ejdouvlwsa ejdouvlwqhn dedouvlwka dedouvlwmaiomi divdw-mi dwvsw e[dwka ejdovqhn devdwka devdomai

    4. EsclarecimentoAlm do presente e do aoristo, todos os tempos dos verbos em mi seguem a regra de luvw.a) O futuro activo de divdwmi regular: a vogal da raiz permanece fechada e recebe o

    sigma do futuro e outro omega: dwv-s-w. O futuro mdio formado sobre o futuro ac-tivo.

    b) O perfeito activo tambm regular porque tem duplicao e sufixo temporal k:dev-dw-k-a. O mais-que-perfeito formado sobre o perfeito activo.

    c) O perfeito mdio tem duplicao e a vogal da raiz (do) no fecha: dev-do-mai. O mais-que-perfeito mdio formado sobre o perfeito mdio.

    d) O aoristo passivo tem aumento (e), sufixo temporal (qh) e a vogal da raiz no fecha:ej-do-qh-n.

    e) Mais informao sobre a conjugao em (mi)encontra-se no Apndice.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    56/61

    Constantino Ferreira 151

    5. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    aijtevw pedir zhtevw buscarajntitavssomai opor-se kruptw'/ secretoajpodivdwmi doar, cumprir kaqivzw sentar-se

    ajpoluvw liberar, divorciar kordavnth" quadrante, moedaajpostavsia separao kusivn < kuno" cachorro

    ejpioikevw Jurar falso pei'n < pivnw bebereurivskw achar tapeinov" humildeejdovqh < divdwmi dar uJperhfavno" orgulhoso, altivoejxelqh/" sevw" ejdovqh, hJ cavri" kai; hJ ajlhvqeia dia; jIhsou' Cr.Jo 4.7 levgei aujth'/ oJ jIhsou'": Dov" moi pei'n.Jo 4.15 Kuvrie, dov" moi tou'to to; uvJdwr,Jo 2.18 Tiv shmei'on deiknuvei" hJmi'n oJvti tau'ta poiei'"_Ac 2.22 jIhsou'n to;n Nazwrai'on, a[ndra ajpodedeigmevnon ajpo; tou' qeou'2 Ts 2.4 eij" to;n nao;n tou' qeou' kaqivsai ajpodeiknuvnta eJauto;n o]ti e[stin qeov".Tg 4.6 O qeo;" uJperhfavnoi" ajntitavssetai, tapeinoi'" de; divdwsin cavrin.

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    57/61

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    58/61

    Constantino Ferreira 153

    LIO 50

    CONJUNES E PARTCULAS

    Conjunes so pequenas palavras indispensveis para ligar palavras e frases de forma a expres-sar ideias claras. Outras aparecem no texto como meteoritos, quase sem motivo, e, por isso sochamadas de partculas intraduzveis. Optamos por omiti-las neste programa. As conjunesagem como dobradias ligando duas partes para fazerem sentido.

    1. Diviso das conjunesa) Aditivas, porque acrescentam palavras ou frases: vigiai e oraib) Adversativas, porque colocam duas palavras ou frases em contradio: no o velho,

    mas o novo homem.c) Explicativas, porque indicam o alvo, o motivo ou a condio da aco: fao isto por-

    que gosto.

    2. Conjunes aditivasa) kai; e, tambm oJ pavter kai; oJ uJiov" pistouv" eijsivn.b) dev e, mas ejlqw;n de; oJ jIhsou'" (de; pospositiva)c) te e; associada com dev ou kai;significa tanto comote ... dev;te ... kai; .

    3. Conjunes adversativasa) ajllav mas enftico, mais forte do que devb) dev e, mas (pospositiva)

    i. oujde; ... oujdev nem ... nemii. mhde; ... mhdev nem ... nem

    iii. ne;n ... dev mas (de facto)c) ei[te ... ei[te ou ... oud) h[ ... h[ ou ... oue) ou\n contudo, portanto, pois

    4. Conjunes explicativasa) Conclusivas

    i. a[ra pois, ento, oraii. gavr porque

    iii. diov porque (di joJ, por isso)

    iv. ovJti porque, que, (aspas . )v. diovti porque (dia; tou'to oJvti,por isso)vi. ou\n pois, ento, ora

    vii. w{ste assim, deste modo, por isso

    b) condicionaisi. a[ n , eij, se

    ii. ejavn (eij+ a[n) seiii. eijvper se

    c) finais (apontam para uma finalidade)

    i. i]na, oJvpw", para que

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    59/61

    Estudo Programado de Grego Comum154

    154

    5. VocabulrioGrego Traduo Grego Traduo

    ajgiasmo;" santificao qnhtov" mortaldiafevrw valer katavkrima condenao

    ejpidhmevw residir krivnw julgareujkairevw tempo prprio xevno" estrangeiro

    hjvrxato < ajrcomai comear fobevw temer, ter medoh'san < eijmi ser, estar fugevw fugir

    6. Leituraa) jIwavnnhn 3.16, nos Trechos NT, abaixob) Pesquisar: os verbos no referido trechoc) Conjugar: diafevrw, eijmi, eujkairvewd) Denominar: ajpovlhtai, eujkaivroun, kriqh'tee) Traduzir: Joo 3.16 e Actos 17.21, dos Trechos NT

    7. Trechos NTMt 7.1 mh; krivnete i[na mh; kriqh'te

    Mt 10.31 mh; ou\n fobei'sqe: pollw'n strouqivwn diafevrete uJmei'".Jo 3.16 ouJvtw" ga;r hjgavphsen oJ Qeo;" to;n kovsmon, wJvste to;n uiJo;n monogenh' e[dw-

    ken, iJvna pa''" oJ pisteuvwn eij" aujto;n mh; ajpovlhtai ajll j e[ch/ zwh;n aijwvnionAt 1.1 peri; pavntwn, w\ Qeovfile, w|n h[rxato oJ jIhsou'" poiei'n te kai; didavskein.At 14.4 kai; oiJ me;n h'san su;n toi'" jIoudaivoi", oiJ de; su;n toi'" ajpostovloi"At 17.21 jAqhnai'oi de; pavnte" kai; oiJ ejpidhmou'nte" xevnoi

    eij" oujde;n eJvteron hujkaivroun h} levgein ti h} ajkouvein ti kainovteron.Rm 3.29 h] jIoudaivwn oJ Qeo;" movnon_ oujci kai ejqnw'n_ nai; kai; ejqnw'nRm 6.12 Mh; ou\ n basileuevtw hJ aJmartiva ejn tw'/ qnhtw' uJmw'n swvmati

    Rm 8.1 OuJde;n ajvra nu'n katavkrima toi'" ejn Cristw'/ jIhsou'.Rm 13.10 plhvrwma oujvn novmou ajgavph1 Co 1.12 ejgw; mevn eijmi Pavulou, ejgw; de; jApollw'1Co 10.14 Diovper, ajgaphtoiv mou, feuvgete ajpo; th'" eijdwlolatriva".1 Ts 4.3 tou'to gavr ejstin qevlema tou' qeou', oJ aJgiasmo;" uJmw'n

    8. Reviso Geral

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    60/61

    Constantino Ferreira 155

    ANOTAES E EXERCCIOS

  • 8/14/2019 Estudo Programado de Grego (2)

    61/61

    Estudo Programado de Grego Comum156

    EXEGESE SINTTICA E SEMNTICA

    Aps concluir o estudo deste manual elementar aconselhvel estudar tambm o excelentemanual de Exegese do Novo Testamento, do Professor Manuel Alexandre Junior, da Coleco

    Philologia, de Alcal Sociedade Bblica de Portugal, Lisboa, 2004.

    Constantino Ferreira