stanikapalanaaditionjuly2013b&w fffsr...stanikapalanaaditionjuly2013b&w fffsr ... dü

$wüj·T dü÷∫ø£

Á>±MTD $ø±dü e÷dü|üÁ‹ø£

dü+|ü⁄{Ï: 5 dü+∫ø£: 6

p …’, 2013

m&ç≥sY

X•uÛÑ÷wüDY ≈£îe÷sY ◊[email protected].

ø£MTwüqsY, nbÕsY¶

m&ç{À]j·T Ÿ uÀs¡T¶

&Üˆˆ dæ. Hê>∑sêE

ôV≤#Y. ≈£Lsêàsêe⁄

m. düTuÛ≤wt#·+Á<ä >ö&é

&Üˆˆ ¬ø. Ädüj·T´

leT‹ ÄsY. •ebÕs¡«‹

m. Hêπ>X¯«s¡sêe⁄

á dü+∫ø£ À s¡#·sTT‘·\T

yÓ*ãT∫Ãq n_ÛÁbÕj·÷\T ‘·|üŒìdü]>±

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ >±ì nbÕsY¶øÏ >±ì #Ó+~q$>±

uÛ≤$+#·qø£ÿs¡˝Ò<äT.

ø±HÓ‡|tº, bÕ¢ì+>¥,

m&ç{Ï+>¥, &çC…’ì+>¥

ôd+≥sY |òüsY MT&çj·÷ |ü_¢πøwüHé‡, nbÕsY¶

ø±ø˘‡≥Hé Ä|òtôd{Ÿ Åô|’y˚{Ÿ *$Tf…&é

ôV’≤<äsêu≤<é

Á|ü#·Ts¡D

m.m+.ÄsY. ` nbÕsY¶sêCÒ+Á<äq>∑sY

ôV’≤<äsêu≤<é 500 030

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ, Ç+&çj·÷

bò Hé : 040`24018656

bòÕ´ø‡ : 040`24017005

E-mail : [email protected]

Website: www.apard.gov.in

dü+bÕ<äø°j·T+ ............................................................................................... 2

ªã+>±s¡T ‘·*¢μøÏ #·≥ºã<äΔ‘· ................................................................................ 3

ObÕ~ÛVü‰MT |ü<∏äø£+ neT\T eTT+<ä+»˝À sêh+ ................................................ 4

ObÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ neT\Tô|’ ø±>¥ Á|üX¯+dü\T ................................................... 5

kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT Vü‰düºfi¯ófl mdt.dæ.\ kÕ~Ûø±]ø£‘·≈£î ø£èwæ #˚j·÷* .......................... 6

q>∑<äT ã~© #Ó*¢+|ü⁄\‘√ \_Δ<ës¡T\≈£î #˚j·T÷‘· ............................................... 7

C≤rj·÷_Ûeè~ΔøÏ ø°\ø£yÓTÆq |æ\¢\ eTqT>∑&É, m<äT>∑T<ä\ ....................................... 9

msTT&é‡ yê´~Û ` HÓ’‹ø£ $\Te\T ` ˙‹, düHêàs¡Z+ ................................................ 13

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ À dü+πøåeT Vü‰düºfi¢ kÕú|üq≈£î ø£èwæ #˚dæq

|æ.mdt. ø£èwüíHé. ◊@mdt (]f…ÆsY¶) ....................................................................... 14

sêh j·TTe‘·≈£î ÄXÊøÏs¡D≤\T ªsêJyé j·TTe øÏs¡D≤\Tμ ....................................... 15

sêh+˝À yÓTÆHê]{°\ $<ë´ dü<äTbÕj·÷\ ø£\Œq, dæú‹>∑‘·T\T ................................ 16

|ü<Ûäø±ìøÏ |ü~ Á|üX¯ï\T ` C≤rj·T e´ekÕj·T ;e÷ |ü<∏äø£+ ................................ 17

esê¸ø±\+˝À e#˚Ã yê´<ÛäT\T rdüTø√e\dæq C≤Á>∑‘·Ô\T ......................................... 18

HÓ’‹ø£ $\Te\ ne\+ãH˚ eTq≈£î Ä\+ãq...................................................... 21

|æ\¢\ eTqT>∑&É, m<äT>∑T<ä\ ô|+bı+<ë\+fÒ _.mHé.$.\T

eTTK´ uÛÑ÷$Tø£ b˛wæ+#ê* ............................................................................. 25

Á|üC≤ ùde≈£î ù|<ä]ø£+ n&ÉT¶ø±<äT ..................................................................... 26

eTq Á>±eT n_Ûeè~Δ eTq #˚‘·T˝À¢H˚... e÷s¡T<ë›e÷ eTq Á>±e÷ìï Ç˝≤! ............... 27

kÕúìø£bÕ\H˚ düT|ü]bÕ\q ............................................................................. 28

Á>±MTD≤_Ûeè~Δ ø±s¡ Áø£e÷˝À¢ _mHé$\ bÕÁ‘· ..................................................... 30

uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡¢ n|üPs¡« $»j·÷\T .................................................... 32

ObÕ~Û Vü‰MT‘√ m~π> Áø£eT+˝À uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô\T ..................................................... 34

Je ìj·T+Á‘·D Á|üÁøÏj·T˝À |ü+≥\˝À ã÷E ‘Ó>∑Tfi¯fl ìyês¡D ............................... 35

sêh+˝À ªÇ+~s¡eTà |ü#·Ã‘√s¡D+μ neT\T ....................................................... 37

Ä<ÛäTìø£ kÕ+πø‹ø£‘√ ªªÄHé …’Héμμ |ü<äΔ‹ <ë«sê dü+πøåeT Vü‰düºfi¯fl ìj·T+Á‘·D .............. 40

_mHé$\‘√ |æ\¢\ eTqT>∑&É, m<äT>∑T<ä\ ........................................................... 41

uÛÑ÷$T |ü{≤º bı+<ä≥+ m˝≤? ......................................................................... 43

|ü+≥\ kÕ>∑T˝À O‘·ÔeT j·÷»e÷q´ |ü<äΔ‘·T\T .................................................. 49

<äT'K<ësTTì>± Oqï >√<ëe]ì ÁbÕDVæ≤‘·>± e÷]Ãq düsY ns¡úsY ø±≥Hé ................ 52

|üX¯óe⁄˝À¢ y˚T\T C≤‹ ` ˇ+>√\T C≤‹ .............................................................. 54

ªπs_dtμ qT+&ç s¡ø£åD bı+<ä≥+ düT\Ty˚! ............................................................ 57

n+<Ûä‘·« ìs¡÷à\q≈£î ùde\T .......................................................................... 59

|ü …¢ Á|ü»\ Á|ü>∑‹ u≤≥ .................................................................................... 61

( X¯• uÛÑ÷wüDY ≈£îe÷sY )

dü+

bÕ<

äø°j

·T+..

.p

…’, 2013 »HêuÛ≤ n<äT|ü⁄... eqs¡T\ bı<äT|ü⁄

ªÁ|üdüTÔ‘·+ eTq <X »HêuÛ≤ 124 ø√≥¢≈£î ô|’>± O+~. 2011˝À »HêuÛ≤ …ø£ÿ\ düeTj·T+˝À 121 ø√≥T¢>± Oqï »HêuÛ≤

á ¬s+&fi¢ À 3 ø√≥¢≈£î ô|’>± ô|]–+~. 2001 »HêuÛ≤ …ø£ÿ\‘√ b˛*ùdÔ, 2011 Hê{ÏøÏ <X »HêuÛ≤ 17.7 XÊ‘·+, n+fÒ 18.19

ø√≥¢ yTs¡≈£î ô|]–+~. ;Vü‰sY À »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\ 25.4 XÊ‘·+ O+&É>±, ø=ìï sêÁcÕº À¢ 20 XÊ‘·+ ô|’>± ô|]–+~. <X+

yÓTT‘·Ô+ MT<ä #·÷ùdÔ dü>∑≥T »qkÕ+Á<ä‘· ≈£L&Ü ô|]–+~. 2001˝À #·<äs¡|ü⁄ øÏ ÀMT≥s¡T $d”Ôs¡í+˝À 325 eT+~ ìe•düTÔ+&É>±,

2011 Hê{ÏøÏ »qkÕ+Á<ä‘· πs≥T 382øÏ ô|]–+~. 1996˝À Ç~ 287 eT+~>± O+&~.

uÛ≤s¡‘Y e+{Ï n‘· ~Ûø£ »HêuÛ≤ ø£*–q <XÊ\≈£î »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\ nH~ m|ü&É÷ Á|ü‹≈£L˝≤+XyT. »HêuÛ≤ dü+K´

y>∑+>± ‘·–Zb˛‘·Tqï ôdŒsTTHé, Ç≥© e+{Ï <XÊ\≈£î CHêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\ es¡+ ø±e#·TÃ ø±˙, eTq<XÊìøÏ n<=ø£ XÊ|üyT.

eqs¡T\H$ @ <XÊì¬ø’Hê |ü]$T‘·+>±H O+{≤sTT. »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\ n~Ûø£+>± O+fÒ, Á|ü‹ eTìwæøÏ n+<äTu≤≥T˝À

O+& eqs¡T\T ‘·–Zb˛sTT, |ü\T düeTdü \T m<äTs=ÿyê*‡ O+≥T+~.

Ç|üŒ{Ï ô|s¡T>∑T<ä\ πs≥T Á|üø±s¡+ #·÷ùdÔ, eTq <X+˝À Á|ü‹ ìeTTcÕìøÏ 29 eT+~ |ü⁄&ÉT‘·THêïs¡T. >∑+≥øÏ 1,768

eT+~, s√EøÏ 42,434 eT+~ |ü⁄&ÉT‘·THêïs¡T. á …ø£ÿq Á|ü‹ HÓ\ 12,73,033 eT+~ eTq <X+˝À |ü⁄&ÉT‘·THêïs¡T. @&Ü~

>∑&ç# dü]øÏ ˇø£ ø√{° 55\ø£å\ 31y\ eT+~ eTq »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T‘·THêïs¡T. nsTT‘, eqs¡T\T e÷Á‘·+ á $<Ûä+>±

ô|s¡>∑≥+ Ò<äT. <ë+‘√, eTqTwüT\ ø£ dü nedüsê …’q ≈£L&ÉT, >∑T&É¶, ˙&É e+{Ï yê{ÏøÏ ≈£L&Ü eTq Á|ü»\T nÁs¡T\T

#ê#·e\dæ edüTÔqï~. e÷≥˝À #ÓbÕŒ\+fÒ, eTq <X+ Ç|ü&ÉT ª»HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\`ù|<ä]ø£+` »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\ `

ù|<ä]ø£+ »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\μ nH $wü e\j·T+˝À ∫≈£îÿø=ì $fi$fi˝≤&ÉT‘·Tqï~. »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\≈£î ù|<ä]ø£+ ≈£L&Ü

ˇø£ ø±s¡D+. n< $<Ûä+>± »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\ ù|<ä]ø±ìøÏ ø±s¡DeTe⁄‘√+~.

eTq »HêuÛ≤˝À 30 ø√≥¢ eT+~ s√EøÏ dü+bÕ~+# Ä<ëj·T+ 50 s¡÷bÕj·T\ Àù|. #ê©#ê\ì dü+bÕ<äq‘√ HÓ≥Tºø=#Ã

ù|<ä\T eT]+‘· eT+~ |æ\¢\qT ø£+≥THêïs¡T m+<äTø£+fÒ ` yês¡T ≈£L&Ü |üì#˚dæ ø=+‘· &ÉãT“ ‘ÓkÕÔs¡H˚ ÄX¯‘√. á

ìs¡Tù|<ä\ ≈£î≥T+u≤˝À¢ •Xó eTs¡D≤\ πs≥÷ m≈£îÿy. |ü⁄{Ïºq |æ\¢ À¢ m+‘·eT+~ ã‘·T≈£î‘ês√ uÛÑs√kÕ Òø£b˛e≥+ e\¢

»HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\ πs≥T ìs¡Tù|<ä\ ≈£î≥T+u≤˝À¢ n~Ûø£+>±H O+≥Tqï~. eT>∑ |æ\¢\T ø±yê\qT≈£îH eT÷s¡â|ü⁄ <Û√s¡DÏ‘√

|æ\¢\qT ø£+≥÷ O+&É≥+ e\¢ ≈£L&Ü »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T‘√+~. eTq <X+˝À u≤\´ $yêVü‰\ u…&É<ä Ç|üŒ{Ïø° m≈£îÿe>±H

O+~. ∫qï ej·TdüT‡˝À ‘·\T¢\jT´ u≤*ø£\T m≈£îÿe eT+~ |æ\¢\qT ø£H neø±X+ O+≥T+~. ∫qï ej·TdüT‡˝ÀH

‘·\T¢\e≥+ e\¢ Ms¡T $<ë´e+‘·T\jT´ neø±X+ Ò<äT. <ë+‘√, M] |æ\¢\T ≈£L&Ü Ç< yÓqø£u≤≥T |ü<äΔ‹˝À q&ç#

Á|üe÷<ä+ O+~. Ç<=ø£ $wüe\j·T+. á ø±s¡D≤\ìï{Ï e\¢ eTq <X »HêuÛ≤ Çã“&ç eTTã“&ç>± ô|]–b˛‘√+~. 2025

Hê{Ïπø eTq+ »HêuÛ≤˝À #Ó’HêqT n~Û>∑$TkÕÔeTH n+#·Hê\T Á|üD≤[ø± y‘·Ô\qT uÛÑj·Tô|&ÉT‘·THêïsTT.

»HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\ e\¢ yêVü≤Hê\T ô|s¡>∑≥+, n&Ée⁄\T, #Ó≥T¢ eT]+‘·>± qs¡øÏy‘·≈£î >∑T]ø±e≥+, edüTÔe⁄\qT

O‘·Œ‹Ô #˚ùd |ü]ÁX¯eT\T ô|s¡>∑≥+, ‘·‘êÿs¡D+>± ø±\Twü´+ ô|s¡>∑≥+, ø±\Twü´+ e\¢ Á|ü»\≈£î |ü\T ÁbÕD≤+‘·ø£

yê´<ÛäT\T sêe≥+, eT]+‘·>± eT+<äT\T nedüs¡+ ø±e≥+, eT+<äT\ |ü]ÁXeT\ e\¢ eT]+‘· uÛÑ÷$T, yêj·TT, ˙{Ï

ø±\Twü + ô|s¡>∑≥+... Ç˝≤ z ô|<ä› $wüe\j·T+˝À ∫≈£îÿ≈£îHêï+. n+<äTe\¢H, mìï |ü<∏äø±\T neT\T #dæHê eTq <X+

ù|<ä]ø£+ qT+∫ Á|ü»\qT ãj·T≥ |ü&Éyj·T Òø£b˛‘√+~.

á kÕ] Á|ü|ü+#· »HêuÛ≤ ~q+ dü+<äs¡“¤+>± ◊ø£ sê»´ dü$T‹ ªn+<ä]ø° n+<äTu≤≥T˝À |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô dü+ã+~Û‘·

Äs√>∑ +μ nH n+XÊìï B∏yéT>± m+|æø£ #dæ+~. ≈£î≥T+ã ìj·T+Á‘·D, e÷‘ê, •Xó eTs¡D≤\T, |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô dü+ã+~Û‘·

Äs√>∑ düeTdü \T yÓTT<ä …’q$ Bì øÏ+<ä≈£î ekÕÔsTT.

á s¡+>∑+˝À πø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T neT\T #ùd ø±s¡ Áø£e÷ Ò ø±≈£î+&Ü, kÕúìø£ dü+düú\T ≈£L&Ü #=s¡e rdüT≈£îì |üì

#j·÷*‡ O+~. m+<äTø£+fÒ, CHêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\ m≈£îÿe>± Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢H düeTdü >± O+~. u≤\´ $yêVü‰\T

ìs√~Û+#·≥+, ≈£î≥T+ã ìj·T+Á‘·D bÕ{Ï+#˝≤ #·÷&É≥+, eT>∑ |æ\¢\ ø√dü+ m<äTs¡T #·÷dü÷Ô |æ\¢\qT ø£+≥÷ O+&É≥+,

e÷‘ê•Xó eTs¡D≤\T yÓTT<ä …’q $wüj·÷˝À¢ kÕúìø£ dü+düú\T Á|ü»˝À¢ ne>±Vü≤q ø£*Z+#·&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê*. ‘·<ë«sê

»HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\≈£î ø=+‘· es¡≈£î n&ÉT¶ø£≥º yj·T>∑\+.

sêh Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü‹cÕº‘·àø£+>± ‘·\ô|{Ïºq ªã+>±s¡T ‘·*¢μ

|ü<∏äø±ìøÏ #·≥ºã<äΔ‘· \_Û+∫+~. pHé 19q á _\T¢≈£î XÊdüqdüuÛÑ

ÄyÓ÷<ä+ ‘Ó*|æ+~. ◊<fi¢ À Ç˝≤+{Ï #·]Á‘ê‘·àø£ _\T¢ sêe&É+ Ç~

¬s+&√kÕs¡ì d”m+ #ÓbÕŒs¡T. düuŸbÕ¢Hé ì<ÛäT\≈£î #·≥ºã<äΔ‘· ø£*Œ+#

dü+<äs¡“¤+ ≈£L&Ü #·]Á‘ê‘·àø£yÓTÆq<äì, nHêïs¡T.

ªã+>±s¡T ‘·*¢μ |ü<∏äø±ìï z≥¢ ø√düyÓ÷, sê»ø°j·÷\ ø√düyÓ÷

ø±≈£î+&Ü Á|üC≤ Á|üjÓ÷»Hês¡ú+ Á|üy˚X¯ô|{≤ºeTì #ÓbÕŒs¡T. eTVæ≤fi¯\≈£î

y˚T\T #˚j·÷\qï dü<äT<˚›X¯+‘√ |ü<∏äø±ìï rdüT≈£îe#êÃeTHêïs¡T. á

|ü<∏äø£+ sêe&É+‘√ Ä&É|æ\¢>± |ü⁄{≤º\ì, nB Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝ÀH˚

|ü⁄{≤º\ì ø√s¡T≈£î+≥THêïeTì #·eT‘·ÿ]+#ês¡T.

á |ü<∏äø±ìøÏ Á|üD≤[ø£ dü+|òüT+ ≈£L&Ü øÏ‘ê_∫Ã+<äì >∑Ts¡TÔ #XÊs¡T.

sêh Á|üuÛÑT‘·«+ Ç~ es¡πø Á|üy˚X¯ ô|{Ïºq ª\øå±~Ûø±] (\ø˘|ü‹)μ |ü<∏äø±ìï

≈£L&Ü ø=qkÕ–kÕÔeTì dæm+ #ÓbÕŒs¡T. á @&Ü~ yT 1 qT+∫ |ü<∏äø£+

neT\T˝ÀøÏ e∫Ã+<äì eTVæ≤fi≤ •Xó dü+πøåeT XÊK eT+Á‹ düT˙‘ê

\øå±à¬s&ç¶ #ÓbÕŒs¡T. á |ü<∏äø±ìøÏ Á|ü‘˚ ø£+>± ã&Ó®{ŸqT πø{≤sTT+∫

neT\T #˚kÕÔeTHêïs¡T. Á|ü‹ HÓ\ 15e ‘˚B˝À>± á |ü<∏äø£+

\_Δ<ës¡T\ U≤‘ê˝À kıeTTà »eT #kÕÔeTì ‘Ó*bÕs¡T. Ä]úø£ eT+Á‹

Äq+ sêeTHêsêj·TD ¬s&ç ¶ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ á |ü<∏ äø £+ Á|üC≤

Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ rdüT≈£îe∫Ãq |ü<∏äø£eTì z≥¢ <äèwæº‘√ ‘Ó∫Ãq~

ø±<äì #ÓbÕŒs¡T.

ÇB ªã+>±s¡T ‘·*¢μ

Á|üuÛÑT‘·«, Áô|’y˚{Ÿ bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ #·~y˚ Á|ü‹ Ä&É|æ˝≤¢ ã+>±s¡T

‘ ·˝ Ò ¢qì eT+Á‹ düT˙‘ê \øå±à ¬s& ç ¶ nHêïs ¡T. | ü< ∏ äø £+˝Àì

Á|ü<ÛëHê+XÊ\qT ÄyÓT $e]+#ês¡T.

• Ä&É|æ\¢ |ü⁄{Ïºq≥T¢ qyÓ÷<äe>±H˚ s¡÷. 2500— yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\

#=|ü⁄Œq ‘=*, ¬s+&√ |ü⁄{Ïºqs√E\≈£î eT÷&ÉT qT+∫ s¡÷. 1500

#=|ü⁄Œq ◊<√ |ü⁄{Ïºq s√E\≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ n+~düTÔ+~.

• Äs¡T qT+∫ |ü<fifl eT<Ûä ˝À, n+fÒ ˇø£{Ï qT+∫ ◊<√ ‘·s¡>∑‹

q&ÉTeT @{≤ s¡÷. 2 y\ #=|ü⁄Œq, Äs¡T qT+∫ mì$T<√ ‘·s¡>∑‹

#·<äTe⁄‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT @{≤ s¡÷. 2,500 #=|ü⁄Œq 9,10 ‘·s¡>∑‘·T˝À¢

@{≤ s¡÷. 3 y\ #=|ü⁄Œq n+<äT‘êsTT.

• Ç+≥Øà&çj·T{Ÿ À @{≤ s¡÷. 3,500 Á>±&ÉT´jTwüHé À (18`21

@fi¯ó¢) s¡÷. 4 y˚\ #=|ü⁄Œq Hê\Tπ>fi¯¢bÕ≥T n+<äT‘·T+~. 21

@fi¯¢˝À|ü⁄ Ç+≥sY bÕôd’‘˚ s¡÷. 50 y˚\T ˝Ò<ë Á>±&ÉT´j˚TwüHé

|üP]Ô #˚düT≈£î+fÒ Á|üuÛÑT‘·«+ \ø£å s¡÷bÕj·T*düTÔ+~.

• »q˙, düTs¡ø£å jÓ÷»q, düTFuÛÑe, Á|æ yÓTÁ{Ïø˘ kÕÿ\sYwæ|t, sêJyé

$<ë´ ByÓq, b˛dtº yÓTÁ{Ïø˘ kÕÿ\sY wæ|te+{Ï |ü<∏äø±\‘√ BìøÏ

dü+ã+<Ûä+ Ò<äT.

• yÓTT‘·Ô+ 22 @fi¢ bÕ≥T (2013`35) á |ü<∏äø±ìø£jT´ n+#·Hê

ã&Ó®{ŸqT ≈£L&Ü eT+Á‹ yÓ\¢&ç+#ês¡T. Bì Á|üø±s¡+... 2013`14˝À

s¡÷. 530 ø√≥T¢ nedüs¡+ ø±>±, 2034`35 Hê{ÏøÏ s¡÷. 3,922.13

ø√≥¢ e+‘·Tq ì<ÛäT\T πø{≤sTT+#ê*.

ªã+>±s¡T ‘·*¢μ øÏ#·≥ºã<ä∆‘·

y˚T 1 ^≥TsêsTT>± neT\T...

Á|ü‹ HÓ\ 15 ˝À>± kıeTTà

ªã+>±s¡T ‘·*¢μ øÏ#·≥ºã<ä∆‘·

y˚T 1 ^≥TsêsTT>± neT\T...

Á|ü‹ HÓ\ 15 ˝À>± kıeTTà

3p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 3

Á|üX¯ï : Á>±MTD≤_Ûeè~Δ ø±s¡´Áø£e÷\qT neT\T #˚j·T&É+˝À

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ eTT+<ä+»˝À O+<äì πø+Á<ä+ ‘·q ìy˚~ø£ À

ù|s=ÿ+~. @ @ ø±s¡ Áø£e÷\qT MTs¡T neT\T #˚düTÔHêïs¡T!

eT+Á‹ : eTTK´+>± C≤rj·T Á>±MTD ObÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+.

Á|üX¯ï : á m+.õ.mHé.ÄsY.Ç.õ.mdt. neT\T #˚j·T≥+˝À

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ eTT+<äT+&É{≤ìøÏ ø±s¡D≤\T ?

eT+Á‹ : 1. á ø±s¡´Áø £eT+ neT\T¬ø ’ ìC≤sTTr eT]j·TT

ìj·TeTìã<äΔ‘·>∑\ O<√´>∑ dæã“+~ì #s¡TÃ≈£îì, yê]øÏ

ø°\ø£yÓTÆq u≤<Ûä ‘·\qT n|üŒ–+#·&É+ »]–+~.

2. ø=ìï ø°\ø£yÓTÆq Á|ü‹bÕ<äq\qT ≈£L&Ü neT˝À¢ yÓTT<ä\T

ô|≥º&ÉyÓTÆq~. n$ :

• ÁX¯eTX¯øÏÔ dü+|òü÷\ @sêŒ≥T

• |üì ø=s¡≈£î <äs¡U≤düTÔ

3. ◊.{Ï. $ìjÓ÷>∑+ <ë«sê |ü<∏äø£+˝À bÕs¡<äs¡Ùø£‘· ì$T‘·Ô+

ø=ìï n+XÊ\qT $ìjÓ÷–+#·&ÉyÓTÆq~. n$:

• sê>±dt kÕ|òtºy˚sY

• Ç.m|òt.m+.mdt.

• Ç.myéT.myéT.mdt.

• kÕàsYº ø±sY¶ <ë«sê y˚‘·q #Ó*¢+|ü⁄\T

4. »yêãT<ëØ ì$T‘·Ô+ kÕe÷õø£ ‘·ìF $uÛ≤>±ìï, yÓTTu…’ Ÿ

ø√s¡TºqT @sêŒ≥T #˚j·T≥+ »]–+~.

5. πøåÁ‘· kÕúsTT dæã“+~øÏ {≤¬sZ{Ÿ‡qT ìπs›•+#·&É+.

6. ôw˝ŸŒ¤˝À |üqT\T #˚s¡Ã&ÜìøÏ ÁbÕC…ø˘º yÓ÷&é |üqT\T

ÁbÕs¡+_Û+#·≥+.

7. #j·T>∑*–q |üqT\qT õ˝≤¢\yêØ>± / ÁbÕ+‘ê\ yêØ>±

>∑T]Ô+#·≥+.

8. ø±«*{° ø£+Á{À Ÿ, $õ …Hé‡ $uÛ≤>±\qT HÓ\ø=\Œ≥+

9. dü«#·Ã¤+<ä dü+düú\‘√ nbÕï mHé.õ.ˇ. n …j·THé‡ @sêŒ≥T

#˚j·T≥+

ObÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ neT\TeTT+<ä+»˝À sêh+

Á|üX¯ï : @ õ˝≤¢˝À m+.õ.mHé.ÄsY.Ç.õ.mdt. m≈£îÿe |òü*‘ê\qT

kÕ~Û+∫+~ ?

eT+Á‹ : Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝Àì õ˝≤¢\˝À |ü<∏äø£+ eT+∫ |òü*‘ê\qT

Ç∫Ã+~. 2012-13 À Á|ü‘´øÏ+∫ lø±≈£îfi+, $»j·Tq>∑s¡+,

nq+‘·|ü⁄s¡+, ∫‘·÷Ôs¡T yÓTT<ä˝…’q õ˝≤¢\T n‘·T´‘·ÔeT

|òü*‘ê\qT kÕ~Û+#êsTT.

Á|üX¯ï : ObÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ neT\T #j·T≥+˝À uÛ≤s¡‘· ìsêàDY

yê\+{°s¡¢qT >∑÷]Ã #ÓãT‘êsê ?

eT+Á‹ : ObÕ~Û V ü ‰$T | ü< ∏ äø £+ ô| ’ Á| ü»\˝À ne>±V ü≤q

ô|+bı+~+#·&É+˝À uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢ Á|ü<Ûëq bÕÁ‘·

b˛wædüTÔqï~. n+‘˚ø±ø£, |ü<∏äø£+ düÁø£eT neT\T¬ø’ ≈£L&Ü á

e´edüú bÕ≥T|ü&ÉT‘·T+~.

Á|üX¯ï : <˚X¯+˝ÀH˚ ù|<ä õ˝≤¢ nsTTq eTVü≤ã÷uŸ q>∑sY õ˝≤¢˝À

m+.õ.mHé.ÄsY.Ç.õ.mdt. >∑T]+∫ #ÓãT‘êsê ?

eT+Á‹ : >∑‘· Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+ (2012-13)˝À 1.97 ø√≥¢ |üì~Hê\qT

ø£*Œ+#·&É+ »]–+~. 3.3 ˝ø£å\ ≈£î≥T+u≤\≈£î, n+fÒ

6.37 \ø£ å\ ≈£L©\≈£î |üì ø£*Œ+#·≥+ »]–+~.

≈£î≥T+u≤ìøÏ dü>∑≥Tq 59.05 |üì ~Hê\T ø£*Œ+#·≥+

»]–+~.

• 57,347 ≈£î≥T+u≤\T 10 s√E\ |üìì |üP]Ô #kÕsTT.

• õ˝≤¢˝Àì >∑≥Tº eT+&É\+ yÓqTø£ã&çq~>± >∑T]Ô+∫

n<äq|ü⁄ dæã“+~‘√ Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq ÁX¯<äΔqT #·÷|ü&É+

»]–+~. Bìe\¢ nø£ÿ&ç Á|ü»\≈£î |ü<∏äø£+ô|’ düeTÁ>∑

ne>±Vü≤q ø£*Œ+#·&É+ »]–+~.

• ô|’q ù|s=ÿqï n<äq|ü⁄ #·s¡´\ e\¢ eTVü≤ã÷uŸq>∑sY

õ˝≤¢ Àì e\dü\T >∑D˙j·T+>± ‘·–Zb˛j·÷sTT.

- m+. e÷DÏø£ sêe⁄,&ç.m+.{Ï.◊

Á>±MTD≤_Ûeè~Δ, eTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·T Á>±MTD≤_Ûeè~Δ ObÕ~Û XÊU≤e÷‘·T´\T

l &ç. e÷DÏø£ es¡Á|ükÕ<äsêe⁄ >±]‘√ eTTU≤eTTøÏ

4kÕúìø£ bÕ\q p …’, 20134

eTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·T Á>±MTD ObÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ neT\T

ø√dü+ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ ne\+_ÛdüTÔqï ìsêàD≤‘·àø£ $<ÛëHê\T

kÕeTsêΔ´ìï ô|+bı+~+#˚ #·s¡´\T #ê˝≤ es¡≈£L ‘·–q $<Ûä+>±

OHêïj·Tì uÛ≤s¡‘· ø£+Áb˛º\sY Ä&ç{Ÿ »qs¡˝Ÿ ìy˚~ø£˝À

ù|s=ÿHêïs¡T. Äs¡Tõ˝≤¢˝À¢ 18 eT+&É˝≤\qT, 180 Á>±e÷\qT,

1800 |üqT\qT ø±>¥ dü«j·T+>± |ü]o*+∫ 1789 \_›<ës¡¢‘√

düπs«\T ìs¡«Væ≤+∫+~. m+|æø£ #˚dæq õ˝≤¢ À¢ ◊.m+.mdt. qT+∫

m\Áø±ºìø &{≤qT $X‚¢wæ+∫+~.

y˚‘·Hês¡TΔ\≈£î ObÕ~Û ø£\Œq |üqT\ C≤_‘ê #ê\Tã&ç ô|<ä›

n&É¶+øÏ ø±uÀ<äì ù|s=ÿ+~. Ks¡TÃø±ì ì<ÛäT\ b˛>∑e&É+, n&Ü«qT‡\T

düs¡TΔu≤≥T ø±ø£b˛e&É+ e+{Ï Ä]úø£ ìs¡«Vü≤D≈£î dü+ã+~Û+∫q

˝À≥TbÕ≥T¢ á |ü]o\q˝À yÓ\¢&Éj·÷´sTT. Ç‘·s¡XÊK\T ø=ìï

#·{≤ºìøÏ $s¡T<äΔ+>± uÛ≤Ø kÕúsTT˝À kÕe÷Á– nedüs¡eTTqï |üqT\≈£î

≈£L&Ü neT\T #˚düTÔHêïsTT.

∫s ¡ø±\+>± eTq> ∑* π> ÄdüT Ô\ ø £\Œq MT<ä < ä èw æ º

kÕ]+#·ø£b˛e&É+, |ü\T |üqT\T |üP]Ô ø±≈£î+&Ü OHêïj·Tì ø±>¥

>∑eTì+∫+~. ˇø£ Á>±eT+˝À uÛ≤Ø dü+K´˝À q÷s¡TXÊ‘·+ y˚Ts¡≈£î

|üqT\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·T\ <äècÕº´ M{Ïì

ìs¡«Væ≤+#·&É+, Á|üuÛ≤e+‘·+>± |üs¡ y˚øÏå+#·&É+ n+‘· düT\Te⁄ø±<äì

ù|s=ÿ+~. Á>±MTD eTVæ≤fi≤ kÕ~Ûø±s¡‘·, kÕe÷õø£ düe÷q‘·«+

$wüj·÷ìøÏ dü+ã+~Û+∫ á |üqT˝À¢ eTVæ≤fi¯\T md”‡, md”º, Ç‘·s¡

yÓqTø£ã&çq ‘·s¡>∑‘·T\ \_›<ës¡T¢ ‘·eT ÁbÕ‹ì<Ûä´+ düÁø£eT+>±H˚

O+<äì ø±>¥ ìy~ø£ ù|s=ÿ+~.

|üsê´es¡D≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q |üqT\≈£î eT+∫ >∑T]Ô+|ü⁄

Ç#êÃs¡ì, ˙{Ï ìs¡«Vü≤D, #Ó≥¢ ô|+|üø£+, ˙{Ïbı<äT|ü⁄, |ü˙ø£s¡D,

es¡¸uÛ≤e |ü]dæú‘·T\ ìs¡«Vü≤D e+{Ï #·s¡´\T u≤>± #˚|ü{≤ºs¡ì

ù|s=ÿ+~. Á>±eT kÕúsTT˝À ]ø±s¡T¶\T ˝Òeì, eT+&É\ kÕúsTT˝À

OHêï ‘·–q+‘·>± ˝Ò<äì dü÷∫+∫+~. Çø£ÿ≥¢ |ü]cÕÿsêìøÏ

$<ÛëHê\T dü]#˚dü÷Ô OHêï |ü]cÕÿs¡+˝À C≤bÕ´\T OHêïj·Tì,

ObÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ neT\Tô|’ ø±>¥ Á|üX¯+dü\T

bıs¡T>∑T sêÁcÕº\T bÕ{Ï+#ê\ì dü÷#·q ÁXeTXøÏÔ dü+|òü÷\ |üìrs¡T uÛÒwt

M{Ïì yÓuŸôd’{Ÿ À n|t À&é #˚j·T&É+ Ò<äì ø±>¥ ù|s=ÿ+~.

á |ü<∏äø£+ neT\T #ê˝≤ düÁø£eT+>± Oqï+<äTq |ü≥ºD≤\≈£î

e\dü\T ‘·>±Zj·Tì, |üìyê] J‘·+˝À yÓTs¡T>∑T<ä\ ø£q|ü&çq≥T¢

Á|üX¯+•+∫+~. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh+˝À ObÕ~Û Vü‰MT neT\T #˚düTÔqï

$<ÛëHê\qT Ç‘·s¡ sêÁcÕº\T ≈£L&Ü bÕ{Ï+#·<ä–q$>± ø±>¥ n_ÛÁbÕj·T+

e´ø£Ô+ #˚dæ+~. m|æ ObÕ~Û Vü‰MT kÕ|òt ºy˚s¡TqT O|üjÓ÷–+∫

$es¡D≤‘·àø£ ÇHé|ü⁄{Ÿ\ ‘·j·÷Ø ø√dü+ kÕ+πø‹ø£ ÇHé|ü⁄{Ÿ\qT

ùdø£]+#˚ $<Ûä+>± ‘·–q+‘·>± Oqï<äì, Bìï Ç‘·s¡ sêÁcÕº\T

O|üjÓ÷–+∫ ndüTdü]+#ê\ì ø±>¥ dü÷∫+∫+~.

$ìjÓ÷>∑+ø±ì ì<ÛäT\T õ˝≤¢ Ò<ë n+‘·ø£Hêï øÏ+~ kÕúsTT˝À

düú+_+∫b˛j˚T neø±XÊ\T ‘=\–+#˚ $<Ûä+>± ]ø±s¡T¶\ ìs¡«Vü≤D

Oqï≥T¢ ù|s=ÿ+~. |üì C≤bÕ´ìøÏ, ]ø±s¡T¶\ C≤bÕ´ìøÏ u≤<ÛäT´ …’q

n~Ûø±s¡T\≈£î $~Û+#ê*‡q |ü]Vü‰sêìï …ø£ÿø£fÒº+<äT≈£î sêh Á|üuÛÑT‘·«+

Ç{°e\ ˇø£ düs¡Tÿ´\sY C≤Ø #dæ+~.

Ç˝≤+{Ï$ Ç‘·s¡ sêÁcÕº\T bÕ{Ï+#ê\ì ø±>¥ n_ÛÁbÕj·T+ e´ø£Ô+

#˚dæ+~. ÁX¯eTX¯øÏÔ dü+|òü÷\ ù|]≥ |üì yê]˝À bÕøÏåø£ XÊX¯«‘· ãè+<ë\

@sêŒ≥T Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üy˚X¯ ô|{Ïº+~. á ãè+<ë\qT

|üìyêπs @sêŒ≥T #˚düT≈£î+{≤s¡T.

Ç˝≤+{Ï ãè+<ë\ <ë«sêH˚ |üqT\T »s¡T>∑T‘·THêïj·Tì

Á|üX¯+•+∫+~. 2009 y˚T HÓ\˝À kıôd’{° |òüsY k˛wü˝Ÿ Ä&ç{Ÿ |òüsY

nøö+{_*{° n+&é Á{≤Hé‡|ü¬s˙‡ nH˚ dü«‘·+Á‘· dü«j·T+ bÕ\ø£

dü+düúqT sêh Á|üuÛÑT‘·«+ @sêŒ≥T #˚dæ <ëìì kÕe÷õø£ n&ç{Ÿ≈£î

u≤<ÛäT´\T>± #˚dæ+~.

2007 ôdô|º+ãs¡T˝À kÕe÷õø£ Ä&ç{Ÿ ìs¡«Vü≤D≈£î sêh Á|üuÛÑT‘·«+

|üP]Ô kÕúsTT e÷s¡Z<äs¡Ùø£ dü÷Á‘ê\qT C≤Ø #˚dæ+~. M{Ï kÕúq+˝À

2008 Ä>∑düTº˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ k˛wü˝Ÿ Ä&ç{Ÿ ìj·Te÷e[ e∫Ã+~

Çe˙ï Ç‘·s¡ sêÁcÕº\T neT\T #˚ùdÔ |ü<∏äø£+ Äj·÷ sêÁcÕº\˝À ≈£L&Ü

düeTs¡úe+‘·+>± neT\T #˚j·Te#·Ãì ø±>¥ n_ÛÁbÕj·T+ e´ø£Ô+

#˚dæ+~.

dæ.m+.|æ.

5p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 5

H˚{Ï kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT edü‹ >∑èVü‰\T $<ë´s¡TΔ\qT eT+∫

bÂs¡T\T>± r]Ã ~<˚›+<äT≈£î, mdt.dæ. \qT dü«j·T+ düVü‰j·Tø£

kÕ~Ûø±]ø£‘·qT kÕ~Û+∫q |üPs¡íyÓTÆq e´≈£îÔ\T>± r]Ã ~<˚›+<äT≈£î

ø£èwæ #˚j·÷\ì πø+Á<ä kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT XÊK e÷õ ø±s¡´<ä]Ù l

|æ.mdt. ø£èwüíHé ◊.m.mdt (]f…ÆsY¶) |æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T. Äj·Tq pHé 19

q ôV’≤<äsêu≤<é Àì ªnbÕsY¶μ ˝À kÕe÷õø£ Hê´j·T dü«#·Ã¤+<ä ùdyê

πø+Á<äeTT yês¡T @sêŒ≥T #dæq Vü‰düº Ÿ dü+πøåeT n~Ûø±s¡T\ •ø£åD≤

ø±s¡ Áø£e÷ìøÏ eTTK´ n~Û‹>± $#Ãdæ Á|üdü+–+#ês¡T.

á dü+<äs¡“¤+>± 1980˝À mdt.dæ. mdt.{Ï. \≈£î Á|ü‘˚ ø£ Á|üD≤[ø£qT

leT‹ Ç+~sê>±+BÛ ˇø£ \ø£å +‘√ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡ì. n+<äT≈£î ‘·–q

$<Ûä+>± mdt.dæ./mdt.{Ï. \qT n_Ûeè~Δ |üs¡#·e\dæq ÄeX¯´ø£‘·

O+<äì l ø£èwüíHé nHêïs¡T.

n<$<Ûä+>± 1859 qT+&ç @ $<Ûä+>± ã\V”≤q esêZ\ n_Ûeè~ΔøÏ

#·s¡ \T rdüT≈£îHêïs¡H n+XÊ\qT Äj·Tq $e]+#ês¡T. ôw&É÷´\T¶

≈£î˝≤\T, C≤‘·T\T eTVæ≤fi¯\ kÕ~Ûø±]ø£‘·≈£î 1859˝ÀH˚ ø£èwæ

»]–+<äì, yê] J$‘ê\ yÓTs¡T>∑T<ä\≈£î kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT XÊK

ø£èwæ dü*Œ+<äì ø£èwüíHé $e]+#ês¡T.

á ø±s¡ Áø£eT+˝À ÄbÕs¡T¶ Àì ôd+≥sY |üsY &Óe\|tyÓT+{Ÿ düº&ûdt

&Ó’¬sø£ºsY »qs¡˝Ÿ l ¬ø. #·+Á<äeTÚ[ ◊mmdt (]f…ÆsY¶) e÷{≤¢&ÉT‘·÷,

Vü‰düº\T dü+πøåeT n~Ûø±s¡T\ Á|ü<ÛëqyÓTÆq bÕÁ‘· ObÕ<Ûë´j·TT\T>±,

uÛÀ»q edü‹ ø£*Œ+# e´≈£îÔ\T>± eéVü≤]+#·≥eTì, $<ë´s¡TΔ\qT

uÛ≤$bÂs¡T\T>± r]Ã~<ä › e\dæq u≤<Û ä´‘· yê]ô|’ O+<äì

O<√“~Û+#ês¡T.

á eédüú À dü+πøåeT Vü‰düº\T n+fÒ Oqï <äTs¡_ÛÁbÕj·÷\qT

‘=\–+#˚+<äT≈£î dü+πøåeT n~Ûø±s¡T\T HÓ ’‹ø£ ‘·‘√ kÕe÷õø£

|ü⁄s√_Ûeè~ΔøÏ eTTK´+>± ã&ÉT>∑T es¡Z+ |æ\¢\ Oqï‹øÏ ø£èwæ

#j·Te\dæq ÄeX´ø£‘· O+<äì l #·+Á<äeTÚ[ $e]+#ês¡T. nbÕs¡T¶

ì]à+∫q ª<ë‘·è‘·«+μ nH˚ <äèX¯ ∫Á‘·+ <ë«sê n~Ûø±s¡T\≈£î dü÷Œ¤]Ôì

n+~+#·≥y˚T ø±ø£, ø=ìï O<ëVü≤s¡D≤\qT ≈£L&Ü Äj·Tq

$e]+#ês¡T.

á ø±s¡ Áø£e÷ìøÏ sêh kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT XÊK e÷J Á|æì‡|ü Ÿ

ø±s¡ <ä]Ù l ¬ø. >√bÕ\ sêe⁄ ◊.m.mdt (]f…Æs¡T¶) n<Ûä ø£å‘· eVæ≤+#ês¡T.

sêh+ ˝À dü+πøåeT Vü‰düºfi¯¢ eédüúqT

‘·>∑TØ‹˝À q&ç|æ+∫, mdt.dæ. $<ë´s¡TΔ\

Oqï‹øÏ ø£èwæ #˚j·÷\ì dü÷∫+#ês¡T.

á •ø£åD≤ ø±s¡ Áø£eT+˝À 9 õ˝≤¢\ Vü‰düº Ÿ

dü+πøåeT n~Ûø±s¡T\T 40 eT+~ á

Hê\T>∑T s√E\ •ø£åD≤ ø±s¡´Áø£eT+˝À

bÕ˝§ZHêï s¡T. á •ø£åD≤ ø±s¡´Áø£e÷ìï

kÕe÷õø£ Hê´j·Tπø+Á<ä ôV≤&é m+. eT<äHé

yÓ÷Vü≤Hésêe⁄ Ä<Ûä«s¡ +˝À ìs¡«Væ≤+#ês¡T.

dæ.m+.|æ.

kÕúìø£ bÕ\q p …’, 20136

kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT Vü‰düºfi¯ófl mdt.dæ. \ kÕ~Ûø±]ø£‘·≈£î ø£èwæ #˚j·÷*kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT Vü‰düºfi¯ófl mdt.dæ. \ kÕ~Ûø±]ø£‘·≈£î ø£èwæ #˚j·÷*

<˚X¯+˝À ù|<ä]ø±ìï s¡÷|ü⁄e÷ù| Áø£eT+˝À |ü\T dü+πøåeT

|ü<∏äø±\T neT\T #düTÔ+~ Á|üuÛÑT‘·«+. M{Ï À eTTK´+>±, ù|<ä\≈£î

#Íø£>± ÄVü‰s¡ O‘·Œ‘·TÔ\T n+~+#˚+<äT≈£î 1957 qT+&ç Á|üC≤

|ü+|æD° eédüúqT neT\T #˚k Ô+~. <ë+‘√ bÕ≥T nH˚ø£ dü+πøåeT

|ü<∏äø±\T ≈£L&Ü neT\T #k Ô+~. nsTT‘ Á|üuÛÑT‘·«+ neT\T #ùd

Á|ü‹ |ü<∏äø£+ Á|üjÓ÷»q+ |üP]Ô>± \_›<ës¡T\≈£î #˚s¡&É+ ˝Ò<äì,

m≈£îÿe uÛ≤>∑+ n$˙‹ |üs¡T\ bÕ\e⁄‘√+<äH $eTs¡Ù mHêïfió¢>±H√

O+~. yê{Ï neT˝À¢ ˝ÀbÕ\T, ìs¡«Vü≤D yÓ’|òü˝≤´\T yÓTT<ä˝…’q

ø±s¡D≤\T @yÓTÆHê O+&Ée#·TÃ. M{Ï e\¢ n$˙‹ ô|]–b˛sTT

HêHê{Ïø° Á|ü»\T ù|<ä]ø£+ qT+&ç ãj·T≥|ü&É Òø£ b˛‘·THêïs¡T.

ù|<ä]ø£+ ≈£î&ç m&ÉeT\T>± kÕ>∑T‘·Tqï es¡Δe÷q uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À

á ¬s+&ç+{Ï \ø£å +>± #˚düT≈£îì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ªªq>∑<äT ã~©μμ

|ü<Ûäø±ìøÏ lø±s¡+ #·T{Ïº+~. dü+πøåeT |ü<∏äø±\≈£î #Ó+~q dü_‡&ûì

q>∑<äT s¡÷|ü+˝À H˚s¡T>± \_›<ës¡T\ U≤‘ê˝À¢øÏ »eT #˚j·T&Éy˚T

q>∑<äT ã~© |ü<∏äø£+ jÓTTø£ÿ Á|ü<Ûëq O<˚›X¯´+. $•wüº >∑T]Ô+|ü⁄

dü+K´ªªÄ<ÛësYμμ Ä<Ûës¡+>± <˚X¯ yê´|üÔ+>± Á|üdüTÔ‘·+ ø=ìï m+|æø£

#˚dæq õ˝≤¢ À¢ á |ü<∏äø£+ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~.

q>∑<äT ã~© |ü<∏äø£+ Á|üjÓ÷»Hê\T

>∑‘· ø=+‘· ø±\+>± πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ä]Δø£ dü+düÿs¡D\qT

|üø£&É“+B>± neT\T #˚j·T&ÜìøÏ dæ<äΔ |ü&ÉT‘·Tqï≥T¢ m|òt.&ç.◊. \

$wüj·÷ìï ã{Ïº ns¡Δ+ #˚düTø√e#·TÃ. Ç<˚ |üs¡+|üs¡ À πø+Á<ä+ sêh

kÕúsTT˝À¢ neT\e⁄‘·Tqï 35 |ü<∏äø±\qT q>∑<äT ã~© |ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä≈£î

rdüT≈£îe∫Ã Äj·÷ |ü<∏äø±\≈£î dü+ã+~Û+∫q \_Δ<ës¡T\ u≤´+≈£î

U≤‘ê\ <ë«sê dü_‡&û _j·T´+, øÏs√dæHé, >±´dt e+{Ï ì‘êédüs¡

edüTÔe⁄\‘√ bÕ≥T ms¡Te⁄\T, $‘·ÔHê\ sêsTTrøÏ dü+ã+~Û+∫q

dü_‡&ûì yÓTT‘·Ô+ Ä<ÛësY dü+K´ Ä<Ûës¡+>± \_›<ës¡T\ U≤‘ê˝À¢øÏ

H˚s¡T>± q>∑<äT s¡÷|ü+˝À ã~© #˚j·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. á yÓTT‘êÔìøÏ

ø=+‘· yÓTT‘êÔìï ø£\T|ü⁄≈£îì ãVæ≤s¡+>∑ e÷¬sÿ{Ÿ˝À ì‘êédüs¡

p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 7

q>∑<äT ã~© #Ó*¢+|ü⁄\‘√

\_Δ<ës¡T\≈£î #˚j·T÷‘·

q>∑<äT ã~© #Ó*¢+|ü⁄\‘√

\_Δ<ës¡T\≈£î #˚j·T÷‘·

edüTÔe⁄\T ø=qTø√ÿe#·TÃ. á q>∑<äT ã~© e\¢ uÀ>∑dt ø±s¡T¶\T,

πswüHé &û\s¡¢ nÁø£e÷\T, n$˙‹ ‘·>∑TZ‘·T+~. n<˚ $<Ûä+>± πswüHé

edüTÔe⁄\ ì\«, s¡yêD≤ Ks¡TÃ\T ≈£L&Ü ‘·–Z, Á|üC≤<Ûäq+ Ä<ë

ne⁄‘·T+<äì Á|üuÛÑT‘·«+ uÛ≤$düTÔqï~.

ã~© Ç˝≤

q>∑<äT ã~© |ü<∏äø±ìï ‘=\T‘· e÷qe eqs¡T\ n_Ûeè~Δ, eTVæ≤fi≤

•X¯ó dü+πøåeT+, Äs√>∑ , ≈£î≥T+ã dü+πøåeT+, $<ë´s¡TΔ\≈£î O<›•+∫q

O|üø±s¡ y˚‘·Hê\T, eè<ëΔ´|ü´ |æ+#Û·qT\T, $ø£˝≤+>∑ |æ+#Û·qT\T,

$‘·+‘·T |æ+#Û·qT\T yÓTT<ä˝…’q yê{ÏøÏ e]Ô+#˚+<äT≈£î Á|üuÛÑT‘·«+

Á|üD≤[ø£\T s¡÷bı+~+∫+~. á q>∑<äT ã~© ø√dü+ Á|üuÛÑT‘·«+

Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑ u≤´+≈£î\ düVü≤ø±s¡+‘√ <˚X¯ yê´|üÔ+>± Çs¡yÓ’ ø£¢düºs¡¢qT

@sêŒ≥T #˚dæ, _õHÓdt ø£s¡kÕŒ+&Ó+{Ÿ nH˚ e´edüú <ë«sê H˚s¡T>±

q>∑<äT n+<äCÒj·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

u≤´+≈£î\T Òì e÷s¡TeT÷\ |ü …¢ À¢ M{Ï O|üjÓ÷>∑+ m≈£îÿe>±

O+≥T+~. u≤´+øÏ+>¥ s¡+>∑+ n_Ûeè~Δ nsTTq Á>±e÷˝À¢ H˚s¡T>±

\_Δ<ës¡Tì u≤´+≈£î U≤‘ê˝À¢øÏ á q>∑<äT ã~© »s¡T>∑T‘·T+~.

dü_‡&û\≈£î ã<äT\T>± á q>∑<äT #Ó*¢+|ü⁄\T »s¡T>∑T‘êsTT.

O<ëVü≤s¡D≈£î e+≥ >±´dt≈£î q>∑<äT ã~© $ìjÓ÷>∑<ës¡T&ÉT ‘=*

dæ*+&ÉsY ãTø˘ #˚düT≈£îqï yÓ+≥H˚ dæ*+&ÉsY n+<äø£ eTT+<˚,

$ìjÓ÷>∑<ës¡T&ç Ä<ÛësY dü+K´‘√ nqTdü+<ÛëqyÓTÆq u≤´+≈£î

U≤‘ê˝À¢ sêsTTr yÓTT‘·Ô+ s¡÷ˆˆ 435 »eT ne⁄‘·T+~. Ä<ÛësY

$esê\qT >±´d t & û\s Y e<ä › , u≤´+≈ £î˝À d üeT]Œ+∫q

$ìjÓ÷>∑<ës¡T&ÉT Çø£ qT+∫ dü_‡&û ˝Òì >±´dt dæ*+&ÉsYH˚

rdüTø√e\dæ O+≥T+~. n+<äT≈£î >±qT n|üŒ{Ïπø u≤´+≈£î U≤‘ê˝À¢

»eT nsTTq q>∑<äTqT, Ç|üŒ{Ï <ëø± #Ó*¢dü÷Ô e∫Ãq q>∑<äTqT

ø£*|æ düs¡|òüsê<ës¡TìøÏ #Ó*¢+#· e\dæ O+≥T+~.

‘=* dæ*+&ÉsY n+~+∫q yÓ+≥H˚ eTs√kÕ] sêsTTr yÓTT‘·Ô+

|ü&ÉT‘·T+~. Ç˝≤ ¬s+&Ée kÕ] |ü&çq yÓTT‘·Ô+˝À ‘·<äT|ü] dæ*+&ÉsYqT

e÷¬sÿ{Ÿ <Ûäs¡≈£î ø√qTø√ÿe&ÜìøÏ M\e⁄‘·T+~. >∑]wüº+>± @&Ü~˝À

‘=$Tà~ dæ*+&És¡¢≈£î á kÂø£s¡ + O+≥T+~. ªÄ<ÛësYμ $esê\qT

düeT]Œ+#·ì $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î sêsTTr dæ*+&És¡¢qT e#Ã 3 HÓ\\

es¡≈£L düs¡|òüsê #˚kÕÔs¡T. Ä ‘·sê«‘· ì*|æ y˚j·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

pHé1, 2013 q eTq sêh+˝À ôV’≤<äsêu≤<é, s¡+>±¬s&ç¶, ‘·÷s¡TŒ

>√<ëe], nq+‘·| ü ⁄s ¡+, ∫‘·÷ Ôs ¡T , 5 õ˝≤ ¢˝Àì >±´d t

$ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î q>∑<äT ã~© ø±s¡ Áø£eT+ yÓTT<ä …’+~.

øÏs√dæHé≈£î q>∑<äT ã~© |ü]o*ùdÔ, πswüHéø±s¡T ¶ Á|üdüT Ô‘·+

|ü≥ºD≤\˝Àì ù|<ä\≈£î HÓ\≈£î Hê\T>∑T (4) ©≥s¡T¢, Ç‘·s¡

ÁbÕ+‘ê\yê]øÏ ¬s+&ÉT (2) ©≥s¡T¢, B|ü+ |ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä dæ*+&ÉsY

bı+~q yê]øÏ ˇø£ ©≥s¡T (1)#=|üq πswüHé <äTø±D≤\ <ë«sê

Á|üuÛÑT‘·«+ n+<äCÒdüTÔ+~. nsTT‘˚ ˇø£ ©≥s¡T øÏs√dæHéqT Á|üuÛÑT‘·«+

48 s¡÷bÕj·T\≈£î ø=qT>√\T #˚dæ, \_Δ<ës¡TìøÏ πøe\+ 15

s¡÷bÕj·T\≈£î n+<äCÒdüTÔ+~. n+fÒ Á|ü‹ ©≥s¡T≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ 33

s¡÷bÕj·T\ dü_‡&û uÛÑ]k Ô+~.

á q>∑<äT ã~© neT˝À¢ Oqï#√≥ mìï ©≥s¡¢≈£î \_Δ<ës¡T\T

ns¡TΩ˝…’‘˚ nìï ©≥s¡¢≈£î 33 s¡÷bÕj·T\T #=|üq yê] u≤´+≈£î

U≤‘ê˝ÀøÏ q>∑<äT ã~© #j·Tã&ÉT‘·T+~. nsTT‘ \_Δ<ës¡T&ÉT Ç|üŒ{Ï

es¡≈£î #Ó*¢düTÔqï 15 s¡÷bÕj·T\T ø£\T|ü⁄≈£îì e÷¬sÿ{Ÿ <Ûäs¡≈£î

øÏs√dæHéqT ø√qT>√\T #˚düTø√e*‡ e⁄+≥T+~. nsTT‘˚ ˇø£ HÓ\˝À

yês¡T ø√qT>√\T #˚j·Tø£b˛‘˚ Ä yÓTT‘· Ô+ ‹]– Á|üuÛ ÑT‘ê«ìøÏ

#˚s¡T‘·T+~. øÏs√dæHé≈£î q>∑<äT ã~© Ç+ø± ÁbÕs¡+uÛÑ+ ø±e*‡ O+~.

Ç<˚ $<Ûä+>± O|üø±s¡y˚‘·Hê\T, eè<ëΔ |ü |æ+#Û·qT\T, $ø£ ≤+>∑

|æ+#Û·qT\T, $‘·+‘·T |æ+#Û·qT\T, eTVæ≤fi≤ •X¯ó dü+πøåeT |ü<∏äø±\≈£î

dü+ã+~Û+∫q q>∑<äTqT \_›<ës¡T\≈£î yê] yê] nøö+≥¢˝ÀøÏ

Á|üuÛÑT‘·«+ H˚s¡T>± ã~© #˚düTÔ+~.

Á|üC≤|ü+|æD° e´edüú <ë«sê ù|<ä\≈£î, Ç‘·s¡ |ü<Ûäø±\ <ë«sê

¬s’‘·T\≈£î, $<ë´s¡TΔ\≈£î, ã\V”≤q esêZ\≈£î Ç#˚Ã dü_‡&û |ü<∏äø±\≈£î

dü+ã+~Û+∫ \ã›<ës¡T\ m+|æø£ yÓTT<ä\T |ü+|æD° es¡≈£L #√≥T

#˚düT≈£î+≥Tqï nÁø£e÷\T, n$˙‹, Á|üC≤<Ûäq+ <äT]«ìjÓ÷>±ìï

ìyê]+#˚+<äT≈£î>±qT á q>∑<äT ã~© |ü<Û äø £+ m+‘·>±H√

O|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~.

m+. Á|üB|t≈£îe÷sY, ØôdsYÃ nk˛dæj˚T{Ÿ, nbÕsY¶

kÕúìø£ bÕ\q p …’, 20138

@ <˚X¯|ü⁄ Ä]úø£ $ø±düyÓTÆHê, |ü⁄q]ïsêàDyÓTÆHê Ä<Ûës¡|ü&˚

ø°\ø±+XÊ\˝À Ä <˚X¯|ü⁄ e÷qe eqs¡T\ X¯øÏ Ô kÕeTsêΔ´\T

eTTKýÓTÆq$. $$<Ûä <˚XÊ\≈£î dü+ã+~Û+∫q |ü]o\q˝À á

$wüj·T+ ìs¡÷|æ+#·ã&ç+~. Bìï ã{Ïº Á>∑Væ≤+#·e\dæq<˚$T≥+fÒ

m|üŒ{Ïø£|ü&ÉT Á|üuÛÑT‘ê«\T, Á|üuÛÑT‘·« dü+düú\T, düe÷C≤\T ‘·<äT|ü]

‘·sê\ >∑T]+∫ Ä˝À∫dü÷Ô yê] ÁX‚j·TdüT‡≈£î u≤≥\T y˚ ùd

ø±s¡ Áø£e÷\T #|ü{≤º*‡ O+≥T+~. á ªªÁX‚j·TdüT‡μμ nH n+XÊìøÏ

#ê˝≤ $düÔè‘·yÓTÆq |ü]~Û OHêï ≈£L&Ü n+<äT˝À n‹ eTTKýÓTÆq

uÛ≤>∑+ XÊØs¡ø£, e÷qdæø£ Äs√>∑ yT. πs|ü{Ï ‘·sê\ XÊØs¡ø£, e÷qdæø£

|ü≥T‘ê«\ Á|üe÷D≤\≈£î ‘=* ;C≤\T H˚{Ï ‘·\T¢\

>∑sê“¤edüú˝ÀH˚ |ü&É‘êj·Tì Á|üVü+#·yê´|üÔ+>± XÊÁd”Ôj·T

n<Ûä´j·THê˝À¢ ‘˚*+~. Á|ü|ü+#· Á|üU≤´‘· XÊÁd”Ôj·T |üÁ‹ø£

˝≤Héôd{Ÿ (The Lancet) 2008˝À ÁbÕs¡+_Û+∫ Ç{°e Ò

eTT–+∫q ªªe÷‘ê•X¯ób˛wüDμμ ô|’ Hê\T>∑T uÛ≤>±\

yê´düdüs¡[˝À á $wüj·÷ìï H=øÏÿ eø±ÿDÏ+∫+~.

á ìy˚~ø£ e÷≥˝À¢ #ÓbÕŒ\+fÒ ªª‘·eT Á|ü»\T

‘·–q+‘·>± b˛wæ‘·T\T ø±≈£î+&Ü <˚XÊ\T <ë]Á<ë´ìï

n~Û>∑$T+#· Òe⁄. kÕ~Û+#˚ Ä]úø£ Á|ü>∑‹ì ì\u…≥Tºø√ Òe⁄.

C≤rj·÷_Ûeè~ΔøÏ ø°\ø£yÓTÆq

|æ\¢\ eTqT>∑&É, m<äT>∑T<ä\b˛wüø±Vü‰s¡ À|ü+ |üs¡ ekÕq+>± dü+uÛÑ$+# O‘êŒ<äø£‘ê ˝ÀbÕ\T,

C≤„q dü+ã+<ÛäXøÏÔ ˝ÀbÕ\T, ã&ç e÷ìyj·T≥+ e\¢ e#Ã qcÕº\T

ˇø£ <˚X¯|ü⁄ Ä]úø£ Á|ü>∑‹ì ø£ dü+ 8% y˚Ts¡≈£î ‘·–ZkÕÔsTT. e÷‘·èb˛wüD

πøe\+ ‘·*¢ eTqT>∑&É ø√düy˚T ø±<äT ` |ü⁄≥ºuÀj˚T _&É¶ eTqT>∑&É≈£î,

m<äT>∑T<ä\≈£î ≈£L&Ü ø°\ø£+μμ

◊dæ&çmdt, mHéÄsYôV≤#Ym+, CÒmdtyÓ’, ÄsYm+mHédæôV≤#Y, Ç‘·s¡

|ü<∏äø±\ <ë«sê uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ e÷‘ê•X¯ó dü+s¡ø£åD ˝À >∑D˙j·TyÓTÆq

yÓTs¡T>∑T<ä\qT kÕ~Û+∫+~. e÷‘ê•X¯ó eTs¡D≤\ πs≥T¢ u≤>± ‘·>∑TZ

eTTK+ |ü{≤ºsTT.

e÷‘·è eTs¡D≤\ $wüj·÷ìøÏ eùdÔ 1990˝À \ø£å≈£î 600 eT+~

#·ìb˛‘˚, 2010˝À \ø£å≈£î 200 eT+~ #·ìb˛j·÷s¡T (Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ

134). 1990˝À \ø£å ø±qTŒ\≈£î 115 •Xóe⁄\T #·ìb˛‘ 2010˝À Ä

dü+K´ 59øÏ ‘·–Z+~. (Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ 49). n˝≤π> 1990˝À 1000 eT+~

5 dü+e‘·‡sê\˝À|ü⁄ |æ\¢\‘√ 114 eT+~ #·ìb˛‘ Ä dü+K´ 2010

Hê{ÏøÏ 61 ≈£î ‘·–Z+~ (Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ 52) ø±ì n_Ûeè~Δ #Ó+~q <XÊ\‘√

b˛*ùdÔ Ç~ #ê\<äT. ô|’>± <˚X¯+˝À e÷‘ê•X¯ó eTs¡D≤\ πs≥T¢ ‘·>∑TZ

eTTK+ |ü{Ïºq|üŒ{Ïø°, á eTs¡D≤\ dü+K´ Ç+ø± #ê˝≤ m≈£îÿe>±

O+&ç (dü+e‘ê‡sêìøÏ <ë<ë|ü⁄ 17 \ø£å\T) Á|ü‘·´ø£å+>± dü+ã+~Û‘·

≈£î≥T+u≤\ô|’q, |üs√ø£å+>± <˚XÊ_Ûeè~Δô|’q #·÷|æk˛Ôqï Á|üuÛ≤yêìï

>∑eTìùdÔ Ç+ø± #j·Te\dæq~ #ê˝≤ O+<äì, n~ kÕ<Ûä yÓTÆq+‘·

‘·«]‘·>∑‹q #˚j·÷\ì eTqø£s¡úeTe⁄‘·T+~. á ÁøÏ+<ä ø£q|üs¡∫q

‘·T\Hê‘·àø£ >∑D≤+ø±\T / n+XÊ\T Bìï $XBø£]kÕÔsTT.

ªª<XeT+fÒ eT{Ïºø±<√jYT <XeT+fÒ eTqTwüT˝ÀjYT

ádüTs√eTì eTqTwüT\T+fÒ <XyT>∑‹ u≤>∑T |ü&ÉTH√jYTμμ

` >∑Ts¡C≤&É nbÕŒsêe⁄ (1862`1915)

ªªeTq Á>±e÷\qT |ü{Ïº |”&ç+#˚ Á‹eTTK C≤&É eTT bÕ]X¯ó<Ûä

eédüú Ò$T, b˛wüø±Vü‰s¡ ˝À|ü+, n\dü‘·«eTT Òμμ

` eTVü‰‘êà>±+BÛ (7.5.1936)

ªª}j·T\qT Où| #˚‘·T Ò Á|ü|ü+#êìï XÊdæ+#˚ #˚‘·T\Tμμ

` Á_{Ïwt kÕyÓT‘·

9p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 9

dü÷∫ø£ Á|ü|ü+#·eTT uÛ≤s¡‘Y Ç‘·s¡ >∑eTHês¡ΩyÓTÆq n+XÊ\T.

yÓTT<ä{Ï s√CÒ dü+uÛÑ$+# •XóeTs¡D≤\ 8 11 n_Ûeè~Δ #Ó+~q <XÊ\˝À Ç~ 4 ˝Àù| O+~. l\+ø£,

πs≥T (y˚sTT »qHê\≈£î) $j·T‘êïyéT, Ç+&√H˚wæj·÷, H˚bÕ Ÿ, ã+>±¢<˚XŸ\˝À

uÛ≤s¡‘Y ø£+fÒ ‘·≈£îÿe>± O+~.

yÓTT<ä{ÏHÓ\˝À dü+uÛÑ$+# •Xó eTs¡D≤\ 22 32 n_Ûeè~Δ #Ó+~q <XÊ\˝À Ç~ 4˝Àù| •Xó eTs¡D≤\

πs≥T (y˚sTT »qHê\≈£î) O+~. l\+ø£, $j·T‘êïyéT, Ç+&√H˚wæj·÷ H˚bÕ Ÿ,

ã+>±¢<˚XŸ\˝À uÛ≤s¡‘Y ø£+fÒ ‘·≈£îÿe>± O+~.

5 dü+e‘·‡sê\˝À|ü⁄ dü+uÛÑ$+# |æ\¢\ 51 61 n_Ûeè~Δ #Ó+~q <XÊ\˝À Ç~ 8 ˝Àù| O+~. l\+ø£

eTs¡D≤\ πs≥T (y˚sTT »qHê\≈£î) $j·T‘êïyéT Ç+&√˙wæj·÷, H˚bÕ Ÿ, ã+>±¢<˚XÊ\˝À uÛ≤s¡‘Y

ø£+fÒ ‘·≈£îÿe>± O+~. Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ 48 ˝ÀO+~. πøs¡fi (12)

‘·$TfiHê&ÉT (28), ø£sêï≥ø£ (41), eTVü‰sêh (31). Ç+ø±‘·≈£îÿe.

e÷‘·èeTs¡D≤\ ìwüŒ‹Ô 210 200 n_Ûeè~Δ #Ó+~q <XÊ\˝À Ç~ 16 ˝Àù| O+~.

(\ø£å »qHê\≈£î) Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ 134≈£î ‘·–Z+∫+~. πøs¡fi¯, ‘·$Tfi¯Hê&ÉT,

eTVü‰sêh\˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ø£+fÒ ‘·≈£îÿe O+~.

e÷‘·è dü+πøåeT dü÷∫ø£ (2013)

ªùdyé ~ ∫ÛÁ\¶Héμμ nH˚ Á|üU≤´‘· n+‘·sê®rj·T dü«#·Ã¤+<ä dü+düΔ

176 <˚XÊ\≈£î dü+ã+~Û+∫q á ÁøÏ+~ 5 n+XÊ\ dæú‹>∑‘·T\qT

|ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdæø=ì e÷‘·è dü+πøåeT dü÷∫ø£\qT (Mother's index)

ìsêΔ]+∫ Ç{°e˝Ò Á|üø£{Ï+∫+~.

1. ‘·\T¢\ Äs√>∑ + (e÷‘·èeTs¡D≤\T)

2. |æ\¢\ Äs√>∑ + (5 dü+e‘·‡sê\ ˝À|ü⁄ |æ\¢\ eTs¡D≤\T)

3. $<ä (|æ\¢\T dü>∑≥Tq $<ë´\j·÷˝À¢ #·~y dü+e‘·‡sê\ dü+K´)

4. Ä]úø£ dæú‹ (‘·\dü] Ä<ëj·T+)

5. eTVæ≤fi¯\ sê»ø°j·T uÛ≤>∑kÕ«eT´+ (bÕs¡¢yÓT+≥T˝À d”≥¢ XÊ‘·+)

á Á|üø£≥q Á|üø±s¡+ uÛ≤s¡‘Y á dü$Tà[‘· e÷‘·èdü÷∫ø£ À 142

e kÕúq+bı+~+~. ø=ìï Ç‘·s¡ <XÊ\ kÕúHê\T Ç˝≤ OHêïsTT.

1. |òæHé ≤+&é 86. $j·T‘êï+ 173. e÷*

2. d”«&ÓHé 89. l\+ø£ 174. dæjÓTsê˝…eHé

3. Hêπs« 106. Ç+&√Hwæj·÷ 175. k˛e÷*j·÷

4. ◊dt ˝≤+&é 121. HbÕ Ÿ 176. ø±+>√

136. ã+>±¢<XŸ

á |üPs¡«s¡+>±ìï <äèwæº À O+#·Tø=ì uÛ≤s¡‘Y Ç~es¡ø£{Ï ø£+fÒ

Ç+ø± y˚>∑+>± e÷‘ê •X¯ódü+s¡ø£åD, |æ\¢\ m<äT>∑T<ä\˝À yÓTs¡T¬>’q

|òü*‘ê\qT n+<äTø√yê*‡q nedüs¡eTT+~. BìøÏ dü+ã+~Û‘· Á|üuÛÑT‘·«

XÊK\T,düe÷C≤\T, ≈£î≥T+u≤\T q&ÉTeTT_–+#ê*. WHO,

UNICEF, The Lancet, John Hopkins Medical School, PHFI

Ç‘ê´~ Á|üU≤´‘· dü+düú\ Ä<Ûä«s¡´+˝À Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± »]–q

|ü]XÀ<Ûäq\T, |ü]o\q\‘√ ‘˚*q |òü*‘ê\ Ä<Ûës¡+>± |æ\¢\

eTqT>∑&É, m<äT>∑T<ä\≈£î Á‹eTTK eP´Vü≤+ s¡÷bı+~+~. á

eP´Vü≤+˝Àì eT÷&ÉT bÕsêÙ«\T Ç$.

1. e÷‘ê•X¯óe⁄\≈£î XÊÁd”Ôj·T |ü<äΔ‹˝À ìπs›•‘·/nedüs¡yÓTÆq Äs√>∑

ùde\T n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ sêe≥+ (HEALTH)

2. e÷‘ê•X¯óe⁄\≈£î dü¬s’q b˛wüø±Vü‰s¡+ #˚s¡≥+ (NUTRITION)

3. bÕ]X¯ó<äΔ +, X¯óÁuÛÑ‘ê n\yê≥T¢ (WASH).

á eP´Vü≤+˝Àì eTTK´yÓTÆq n+XÊ\T |æ\¢\T m<äT>∑T<ä\˝À

<äX\yêØ>± Ç˝≤ OHêïsTT.

p …’, 2013kÕúìø£ bÕ\q10

dü+K´ <äX nedüs¡yÓTÆq C≤Á>∑‘·Ô\T Bì nedüsêìï ã\|üs¡#˚ Ä<Ûës¡+

1. >∑s¡“¤<Ûës¡D≈£î |üPs¡«+ 1. ø£˙dü >∑s¡“¤<Ûës¡D ej·TdüT‡ 20 dü+e‘·‡sê\ ø£+fÒ ‘·≈£îÿe ej·TdüT˝À >∑s¡“¤<ës¡D,

2. >∑s¡“¤\ eT<Ûä $&É‘· Á|üdüyê\eT<Ûä ‘·–q+‘· e´e~Û Òø£b˛e&É+ e\¢ _&É¶

3. >∑s¡“¤ÁkÕe C≤Á>∑‘·Ô\T ‘·≈£îÿe ãs¡Te⁄‘√ |ü⁄fÒº neø±XÊ\T Á|üdüe+˝À

düeTdü \T e#Ã neø±XÊ\T m≈£îÿeì ‘*+~.

e÷‘·èeTs¡D≤\ ìwüŒ‹Ô ≈£L&Ü n≥Te+{Ï Ád”Ô\˝À

¬s+&ÉT ¬s≥T¢ n~Ûø£+>± O+<äì ‘*+~.

2 >∑]“¤D° <äX¯ ◊s¡Hé, bò *ø˘Ädæ&é, ø±*¸j·T+, njÓ÷&çHé ◊s¡Hé ø±*¸j·TyéT\ ˝ÀbÕ\T e÷‘·è eTs¡D≤\˝À Á|üeTTKbÕÁ‘· eVæ≤kÕÔj·Tì ‘˚*+~.

dü÷ø£åà b˛wüø±\T Ábı{°q¢ $ìjÓ÷>∑+ ‘·*¢ À ◊s¡Hé ˝ÀbÕìøÏ _&É¶ ‘·≈£îÿe ãs¡Te⁄‘√

eT Ò]j·÷ ìs√<Ûäø£ #·s¡ \T qT*|ü⁄s¡T>∑T\ |ü⁄≥º&ÜìøÏ dü+ã+<ÛäeTT+<äì ‘˚*+~. e÷‘·èdü÷ú\

‘=\–+|ü⁄, dü÷ú\ø±j·T ìs√<Ûä+, >∑]“¤D° ø±j·÷ìøÏ e÷‘·èeTs¡D≤ìøÏ eTT+<ädüTÔ Á|üdüyêìøÏ,

<äX¯ À ø£ dü+ 4 kÕs¡T¢ yÓ’<äT´\#˚ Äs√>∑ eTs¡D≤ìøÏ dü+ã+<ÛäeTT+<äì ‘˚*+~. >∑s¡“¤düú<äX¯ À

|üØø£å\T, yÓ’<ä dü\Vü‰ Á|üø±s¡+ {Ï{Ï ‘·*¢ b˛wüø±Vü‰s¡ ˝À|ü+ _&É¶ m<äT>∑T<ä\ ˝ÀbÕìøÏ _&É¶

Ç+C…ø£¸qT¢ rdæø√e≥+. yê´<ÛäT\ u≤]q |ü&É{≤ìøÏ ôV≤#Ó’Ãq neø±XÊ\≈£î

<ë]rdüTÔ+<äì ≈£L&Ü ‘˚*+~.

3. Á|üdüedüeTj·T+ ÄdüŒÁ‹/Äs√>∑ πø+Á<ä+˝À Á|üdüe+ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À e÷‘·è eTs¡D≤\≈£î eTTK´ø±s¡D≤\T

s¡ø£Ô|ü⁄b˛≥T düeTdü \T, s¡ø£ÔÁkÕe+, ôd|æ‡dt, >∑s¡“¤ÁkÕe`

düeTdü \T, >∑s¡“¤düú<äX¯ À Äs√>∑ C≤Á>∑‘·Ô\‘√ bÕ≥T

Á|üdüyê\T Äs√>∑ πø+Á<ë\˝À »]–‘ á eTs¡D≤\T

#ê˝≤ es¡≈£î ìyê]+#·e#·TÃ.

4. Áø=‘·Ô •X¯óe⁄ • yÓTT<ä{Ï >∑+≥ùd|ü⁄ ‘·*¢ X¯Øs¡+‘√ Áø=‘·Ô •X¯óe⁄ $wüj·T+˝À á C≤Á>∑‘·Ô\T

düìïVæ≤‘· düŒs¡Ù bÕ{Ï+#·ø£b˛e&Éy˚T yÓTT‘·Ô+ •X¯ó eTs¡D≤\˝À dü>±ìøÏ

• kÕ<Ûä yÓTÆq+‘· ‘·«s¡>± #·qT u≤\T ô|’>± á <äX˝À »s¡T>∑T‘êj·Tì ‘*+~.

ÁbÕs¡+_Û+#·≥+. (eTTÁs¡TbÕ\T‘√ düVü‰) á eTs¡D≤\≈£î ø±s¡D≤\T

• _&É¶≈£î $≥$THé ¬ø n+<äCÒ‘· 25% ` n+≥Tyê´~Û

• nedüsêìï ã{Ïº ‘·≈£îÿe ãs¡Te⁄qï 23% ` }|æsê&Éø£ b˛e≥+

•X¯óe⁄\≈£î $≥$THé m n+~e«≥+, 35% ` eTT+<ädüTÔ Á|üyêVü‰˝À¢

• ªø£+>±s¡÷ ‘·*¢μ Ä<äs¡D. 17% ` Ç‘·s¡ ø±s¡D≤\T

• nedüsêìï ã{Ïº n+≥Tyê´~Û ìs√<Ûäø£ • uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À 1 dü+e‘·‡sêìøÏ 3 \ø£å\ •X¯óe⁄\T

eT+<äT\T (Antibiotics) _&É¶≈£î ‘·*¢øÏ yÓTT<ä{Ï s√EH˚ eTs¡DÏdüTÔHêïs¡T.

n+~e«≥+.

• _&É¶qT yÓ#·Ã>± O+# @sêŒ≥T¢

• u§&ÉT¶ø√j·T&ÜìøÏ düÁø£eTyÓTÆq ÁøÏ$Ts¡Væ≤‘·

|ü<äΔ‹ bÕ{Ï+#·&É+.

• nedüsêìï ã{Ïº •X¯óe⁄ düÁø£eT+>±

}|æ] rdæ≈£îH˚+<äT≈£î kÕj·T|ü&É≥+.

5. _&É¶≈£î 5 dü+ˆˆ • dü+e‘·‡s¡+ ˝À|ü⁄q yê´~Û ìs√<Ûäø£ á {°ø±\T ø±s¡ Áø£eT+ yê´<ÛäT\ qT+&ç (ø£åj·T,

ej·TdüT‡ |üPs¡Ôj˚T+‘· {°ø±\T ø±s¡ Áø£e÷ìï |üP]Ô>± b˛*jÓ÷, <ÛäqTsê«‘·+, ø£+sƒ¡dü]Œ, ø√]+‘·<ä>∑TZ, ‘·≥Tº,

es¡≈£î bÕ{Ï+#·&É+ (_dæõ, &ç|æ{Ï, z|æ$, ôV≤|üf…Æ{Ïdt _) s¡ø£åDìdüTÔ+~.

‘·≥Tº) • yÓTT<ä{Ï 6 HÓ\\T #·qTu≤\‘√ ô|]–q _&É¶\

• yÓTT<ä{Ï 6 HÓ\\T _&É¶≈£î πøe\+ $wüj·T+˝À XÊØs¡ø£, e÷qdæø£ m<äT>∑T<ä\ u≤>±

#·qTu≤ Ò Çe«≥+. O+≥T+<äì XÊÁd”Ôj·T |ü]o\q\˝À ‘˚*+~, ô|’>±

Ç‘·s¡ _&É¶\‘√ b˛*ùdÔ yê´<ÛäT\T e#˚Ã neø±X¯+

• 6 HÓ\\T <ë{≤ø£ #·qTu≤\‘√bÕ≥T 6¬s≥T¢ ‘·≈£îÿe>± O+≥T+<äì ìs¡÷|æ‘·eTsTT+~.

nqTã+<Ûä b˛wüø±Vü‰s¡+ ≈£L&Ü Çyê«*. 6 HÓ\\ ‘·s¡Tyê‘· πøe\+ #·qTu≤\T #ê˝<äT

#·qTu≤*e«≥+ ø£ dü+ 2 dü+e‘·‡sê\T ø±ã{Ïº, nqTã+<Ûäø±Vü‰s¡+ nedüs¡+.

ej·TdüT‡ e#˚Ã es¡≈£î Çyê«*.

p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 11

• dü÷ø£åàb˛wüø±\qT (eTTK´+>± á <äX¯ À õ+ø˘ m<äT>∑T<ä\≈£î ‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+<äì,

$≥$THé @, ◊s¡Hé, õ+ø˘) ÄVü‰s¡+ qT´yÓ÷ìj·÷ $πs#·Hê\ neø±XÊìï ‘·–ZdüTÔ+<äì

<ë«sê ø±ì Ç‘·s¡Á‘êø±ì ‘·|üŒ≈£î+&Ü ‘˚*+~.

n+~yê«*. $≥$THé @ yê´~Ûìs√<Ûäø£ X¯øÏÔ ô|+#·T‘·T+<äì ◊s¡Hé

≈£L&Ü m<äT>∑T<ä\≈£î ‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+<äì ‘˚*+~.

• _&É¶\T nHês√>∑ +‘√ u≤<Ûä Ç~ eTTK´+>± $πs#·Hê\‘√ u≤<Ûä

|ü&ÉT‘·Tqï|ü⁄&ÉT b˛wüø±Vü‰s¡+ |ü&ÉT‘·Tqï |æ\¢\X¯øÏÔ ô|+#·T‘·T+<äì,

e÷q≈£L&É<äT. (Á<äyêVü‰s¡+ s¡÷|ü+˝À) $πs#·Hê\qT ô|+#·<äì ‘˚*+~.

#·qT u≤*e«≥+ Ä|ü≈£L&É<äT.

• eT Ò]j·÷ $düÔ‘·+>± Oqï ÁbÕ+‘ê\˝À

ÁøÏ$T dü+Vü‰s¡ eT+<äT‘√ Oqï <√eT

‘Ós¡\ yê&Éø£+

• düeTkÕ´‘·àø£+ ø±ì ∫qï»ãT“\≈£î dü¬s’q zÄsY{Ï $πs#·q dü+ã+~Û‘· |æ\¢\ eTs¡D≤\qT

∫øÏ‘·‡qT Ç+{À¢H˚ Çe«≥+ (eTTK´+>± 41% y˚Ts¡≈£î ‘·–Z+∫q≥T¢ ‘˚*+~.

$πs#·Hê\≈£î zÄsY{Ï Çe«≥+)

• nedüs¡yÓTT∫Ãq|ü⁄&ÉT ‘ê‘ê‡s¡+

#˚j·T≈£î+&Ü |æ\¢\≈£î yÓ’<ä´düVü‰j·T+

n+<ä#˚j·T≥+.

• |æ\¢\≈£î O‘Ô»ø£s¡yÓTÆq yê‘êes¡D≤ìï á s¡ø£+>± ô|]–q |æ\¢\˝À $<ë´ $wüj·Tø£

n+~+∫ yê] nedüsê\≈£î $»j·÷ Ò ø±≈£î+&É dü¬s’q kÕ+|òæTø£ <äèø£Œ<∏ä+ ≈£L&Ü

düŒ+~+#·&É+ <ë«sê yê] kÕ+|òæTø£ O+≥T+<äì ‘˚*+~.

m<äT>∑T<ä\qT ô|+#ê*.

6. nìï<äX¯\T dü¬s’q bÕ]X¯ó<äΔ +, e´øÏÔ>∑‘· X¯óÁuÛÑ‘ê n\yê≥T¢ ãVæ≤s¡+>∑ eT\$düs¡®q, e´øÏÔ>∑‘· |ü]X¯óÁuÛÑ‘ê n\yê≥¢

eTTK´+>± Ò$T &Éj˚T]j·÷, XÊ«dü ø√X¯ yê´<ÛäT\T Ç‘ê´<äT\≈£î

• e´øÏÔ>∑‘· eTs¡T>∑T<=&É¢ìsêàD+, yê&Éø£+. <ë] rdüTÔ+<äì ìs¡÷|æ‘·eTsTT+~. &Éj˚T]j·÷

• düTs¡øÏå‘· eT\ìs¡«Vü≤D≤ $<ÛëHê\T eTs¡D≤˝À¢ 88% bÕ]Xó<äΔ Ò$T e Ò¢qì ‘*+~.

• |æ\¢\ eT˝≤ìï ≈£L&Ü düTs¡øÏå‘·+>±

$dü]®+#·≥+.

• ÄVü‰sêìï ‘·j·÷s¡T#˚dæ |æ\¢\øÏ#˚Ã

eTT+<äT, eT\ $düs¡®q ‘·s¡Tyê‘· düãT“‘√

düÁø£eT+>± #˚‘·T\T ø£&ÉTø√ÿe&É+

• Á‘ê>∑T˙{Ï X¯óÁuÛÑ‘· $wüj·T+˝À ‘·>∑T

C≤Á>∑‘·Ô\T.

• Á|üdüe düeTj·T+˝À |ü]X¯óÁuÛÑ‘· ÁøÏ$Ts¡Væ≤‘·

yê‘êes¡D+.

yÓTT<ä{Ï 2 dü+e‘·‡sê\T

ˇø£ e´øÏÔ m‘·TÔ, XÊØs¡ø£, e÷qdæø£ kÕeTs¡ú´+, C≤„q dü+ã+<Ûä

X¯øÏÔ, ‘·q≈£î |ü⁄≥ºuÀj˚T |æ\¢\ dæú‹ô|’ Ä e´øÏÔ ‘·q J$‘·+˝Àì

yÓTT<ä{Ï 2 dü+e‘·‡sê\˝À n+<äTø=qï b˛wüD Á|üuÛ≤e+ O+≥T+<äì

Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± ì|ü⁄DT\T @ø±_ÛÁbÕj·T+‘√ OHêïs¡T. yÓTT<ä{Ï

2 dü+e‘·‡sê\ b˛wüø±Vü‰s¡ ˝À|ü+ Á|üuÛ≤e+ ‹s¡>∑<√&É Òì<äì yê]

n_ÛÁbÕj·T+. n+<äTπø >∑s¡“¤<Ûës¡D düeTj·T+ q+∫ 1000 s√E\qT

n‹ø°\ø£+>± |ü]>∑DÏ+∫ <ëìøÏ '1000 day window' >± ù|s¡T

ô|{≤ºs¡T.

uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ á $wüj·÷ìøÏ n~Ûø£ ÁbÕ<Ûëq´‘· ìk˛Ô+~.

dü+ã+~Û‘· |ü<∏äø±\qT düMTøÏå+∫ Ç+ø± |ü{Ïwüº|üs¡#˚ Á|üj·T‘êï\T

»s¡T>∑T‘·THêïsTT. Ç+‘·{Ï C≤rj·T ÁbÕeTTK´‘· ø£*–q |ü<∏äø±\‘√

dü+ã+<ÛäeTTqï yês¡+<äs¡T kÕe÷õø£ düŒèVü≤‘√ |æ\¢\ eTqT>∑&É,

m<äT>∑T<ä\ ø±s¡ Áø£e÷\qT ˇø£ C≤rj·T u≤<Ûä ‘·>± >∑T]Ô+∫ eT]+‘·

yÓTs¡T¬>’q |òü*‘ê\qT ‘·«]>∑‹q kÕ~ÛkÕÔs¡ì Ä•<ë›+.

` @. Hêπ>X¯«s¡ sêe⁄,ôd+≥sY ôV≤&é, ˙s¡T bÕ]X¯ó<äΔ´ πø+Á<ä+, nbÕsY¶

p …’, 2013kÕúìø£ bÕ\q12

ªmsTT&é‡μ nH˚~ Á|ü|ü+#·|ü⁄ <äèwæ º˝À ìyês¡D ˝Òì ˇø£

uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq yê´~Û. nsTT‘˚ ìC≤ìøÏ Ç~ yê´~Û ø±<äT. eTìwæ ‘·q

X¯Øs¡+ q+<ä* s√>∑ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔì ø√˝ÀŒe&É+, ‘·<ë«sê nH˚ø£ yê´<ÛäT\T

X¯Øsêìï #·T≥TºeTT{Ïº eTìwæ eTs¡D≤ìøÏ <ë] rùd yê´~ÛH˚ msTT&é‡

(Acquired Immune Defi ciency Syndrome) n+{≤+. Bìì

>∑÷]Ã Ç+ø±düÔ $esê\˝ÀøÏ yÓ[‘˚.....

Á|ü‹ eTìwæøÏ ≈£L&Ü ‘·q ‘êVü≤‘·T y˚Ts¡≈£î ‘·q |æÁ‘ê]®‘·yÓTÆq,

kÕ«]®‘·+ <ë«sê ˇq≈£L&çq ÄdæÔbÕdüTÔ\T e⁄+&É≥+ düVü≤»+.

M{ÏH˚ eTq+ dü+bÕ~+#·T≈£îqï ÄdæÔbÕdüTÔ\T nqe#·TÃ

(Acquired Properties). n˝≤π> Á|ü‹ eTìwæ X¯Øs¡+˝À

≈£L&Ü k¥+‘·+>± dü+bÕ~+#·T≈£îqï s√>∑ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔ nH˚

|ü<ës¡ú+ ™+≥T+~. BìH˚ eTq+ ‘Acquired Immune’

nì n+{≤+. Ç~ eTìwæì ã{Ïº ø=+‘· m≈£îÿe, ‘·≈£îÿe

e⁄+&Ée#·TÃ. nsTT‘˚ Á|ü‹ eTìwæ˝ÀqT n+‘√, Ç+‘√ á X¯øÏÔ

<ë– e⁄+≥T+~. Ç≥Te+{Ï XøÏÔ m≈£îÿe e⁄qï yês¡T #ê˝≤es¡≈£î

s√>±\ u≤]q |ü&É≈£î+&Ü e⁄+{≤s¡T. n< ‘·≈£îÿe XøÏÔe⁄qï yês¡T

‘·s¡#·T>± »ãT“\ u≤]q|ü&ÉT‘·÷ e⁄+{≤s¡T. eT] n≥Te+{Ï

X¯øÏÔ |üP]Ô>± ø°åDÏùdÔ |ü\Ts¡ø±\ s√>±\T Ä eTìwæ X¯Øsêìï

#·T≥Tº eTT{Ïº, Ä e´øÏÔ eTs¡D≤ìøÏ <ë] rkÕÔsTT. BìH˚

msTT&é‡ <ë«sê eTs¡D+ n+{≤+.

á msTT&é‡ yê´~Û k˛ø£&ÜìøÏ eT÷\ ø±s¡D+

#Ó&ÉT n\yê≥T¢. eTTK´+>± Á|üø£è‹ $s¡T<äΔyÓTÆq

˝…’+–ø£, ÄVü‰s¡|ü⁄ n\yê≥T¢. msTT&é‡

yê´~ÛÁ>∑düTÔ\T ø=+‘·ø±˝≤ì¬ø’Hê eTs¡DÏ+#·ø£

‘·|üŒ<äT. eT] Ç≥Te+{Ï eTs¡D+ Ä e´øÏÔøÏ

˝Ò<ë n‘·ì ≈£î≥T+u≤ìøÏ qwüº+ ø£*–+#·

e#·TÃ.

Ç| ü ⁄& É T H Ó ’‹ø £ ìj · Te÷\qT > ∑ ÷]Ã

‘Ó\TdüT≈£î+<ë+.

HÓ’‹ø£‘· n+fÒ ˙‹, ìj·TeT+, düHêàs¡Z+, ìã<äΔ‘· nqe#·TÃ.

Á|ü‹ eTìwæ˝À ≈£L&Ü ‘·q X¯Øs¡+˝À e⁄qï s√>∑ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔ yÓ÷‘ê<äT

e÷~]>±H˚ HÓ’‹ø£‘·, ˙‹ ìC≤sTTr\T <ë– e⁄+{≤sTT.

™<ë: ˇø£ <=+>∑ ˇø£ ø£\yê] Ç+{À¢ <=+>∑‘·HêìøÏ e∫Ã &ÉãT“,

q>∑\T <=+–*+#·&Éy˚T ø±ø£, Ç+{Ï Ç˝≤¢* ˇ+{Ïô|’ >∑\ q>∑\˙ï

<√#·T≈£îì Ç˝≤¢\T ÁbÕ<Û˚j·T |ü&ç‘˚ yÓT&É˝Àì ‘ê[ e~*y˚j·T&É+.

Ç~ Ä <=+>∑≈£îqï ø£˙dü HÓ’‹ø£‘·. Ç˝≤ Á|ü‹ e´øÏÔ˝ÀqT ø=<√›, >=b˛Œ

HÓ’‹ø£‘· <ë– e⁄+≥T+~. HÓ’‹ø£‘· yÓ÷‘ê<äT m≈£îÿe e⁄qïyês¡T ‘·eT

nedüsê\T ≈£L&Ü |ü{Ïº+#·Tø√≈£î+&Ü Ç‘·s¡T\≈£î düVü‰j·T|ü&É‘ês¡T.

ˇø£ yÓ÷düÔs¡T>± e⁄qï yês¡T ‘·eT nedüsê\T r]q ‘·s¡Tyê‘· Ç‘·s¡T\

msTT&é‡ yê´~Û -HÓ’‹ø£$\Te\T-˙‹, düHêàs¡Z+qT Ä<äT≈£î+{≤s¡T. HÓ’‹ø£‘· ‘·≈£îÿe>± e⁄qï yês¡T Ç≥Te+{Ï

$wüj·÷\T Ä˝À∫+#·s¡T. HÓ’‹ø£ $\Te\T |üP]Ô>± ˝À|æùdÔ, yês¡T

#ùd nø£è‘ê´\≈£î, <äTsêàsêZ\≈£î, n$˙‹, nkÕ+|òæTø£ ø±s¡ Áø£e÷\≈£î

n+‘˚ e⁄+&É<äT. Ç˝≤ eTìwæ, eTìwæøÏ ‘˚&Ü e⁄+≥T+~. HÓ’‹ø£

$\Te\ kÕúsTTì ã{Ïº Ä eTìwæ Á|ües¡Ôq e⁄+≥T+~.

msTT&é‡ yê´~ÛøÏ, HÓ’‹ø£ $\Te\T ˝À|æ+#·&ÜìøÏ dü+ã+<Ûä+

@$T{Ï?

>∑‘·+˝À $e]+∫q≥T¢>± dü+bÕ~+#·T≈£îqï s√>∑ìs√<Ûäø£

XøÏÔ (Acquired Immune) À|æùdÔ, eTìwæô|’ nHø£ »ãT“\T

<ë&ç #˚dæ msTT&é‡ yê´~ÛøÏ <ë]rj·T&É+, |òü*‘·+>± Ä

e´øÏÔ #·ìb˛e&É+, ‘·<ë«sê Ä e´øÏÔøÏ e´øÏÔ>∑‘·+>±qT,

˝Ò<ë ≈£î≥T+u≤ìøÏ >±ì qwüº+ ø£\T>∑T‘·T+~.

n< eTìwæ Àì HÓ’‹ø£‘· (Morality) |üP]Ô>± À|æùdÔ,

n≥Te+{Ï eTìwæ msTT&é‡ s√–˝≤ eTs¡DÏ+#·&ÉT.

nsTT‘˚ n‘·ì <äTsêàs¡Z|ü⁄, nkÕ+|òæTø£ eT]j·TT n$˙‹

ø±s¡´Áø£e÷\ <ë«sê ‘·q #·T≥÷º e⁄qï eTqTwüT\qT,

düe÷C≤ìï #·+ù| Á|üj·T‘·ï+ #˚kÕÔ&ÉT. eT] Ç≥Te+{Ï

|ü]dæú‘·T\˝À s√>∑ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔ (Acquired Immune)

ø√˝ÀŒe&É+ e\q dü+Áø£$T+#˚ msTT&é‡ yê´~Û

Á|üe÷<äø£s¡e÷? ˝Òø£ HÓ’‹ø£ $\Te\T (Mo-

ralities) |ü‘·q+ ø±e&É+ e\q dü+uÛÑ$+#˚

<äTsêàsêZ\T Á|üe÷<äø£s¡e÷? ˇø£ÿkÕ]

Ä˝À∫<ë›+.

düe÷»+˝À s√Es√E≈£î ô|]– b˛‘·Tqï

<äTXÃs¡ \≈£î, <äTsêàsêZ\≈£î eT÷\ ø±s¡D+

e T ì w æ ˝ À H Ó ’ ‹ ø £ $ \ T e \ T

˝À|æ+#·&É+ø±<ë? eT] Ç≥Te+{Ï HÓ’‹ø£

- õ. »j·TbÕ˝Ÿ ¬s&ç¶, ø£q‡˝…º+{`, mmyéTÄsY, nbÕsY¶

$ \ T e \ T ô|+bı+~+#˚ ø±s¡´Áø£e÷\qT Ç≥T Á|üuÛÑT‘ê«\T

ø±ì, Á|üC≤ dü+|òü÷\T ø±ì, n~Ûø±s¡ j·T+Á‘ê+>∑+ ø±ì #|ü&ÉT‘·THêïsê?

Á|ü»\ Jeq Á|üe÷D≤\T ô|+#˚ ~X¯˝À e+<ä\ ø=B› dü+πøåeT

n_Ûeè~Δ ø±s¡´Áø£e÷\T, |ü<∏äø±\T Á|üy˚X¯ô|{Ïº ø√{≤¢~ s¡÷bÕj·T\T

Ks¡TÃ #˚ùd Á|üuÛÑT‘ê«\T, msTT&é‡ ≤+{Ï yê´<ÛäT\ ìyês¡Dô|’ Á|ü‘˚ ø£

ÁX¯<äΔ eVæ≤+#˚ n~Ûø±s¡ j·T+Á‘ê+>∑+ n+‘·ø£+fÒ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq ªHÓ’‹ø£

$\Te\ |ü‘·q+μ ô|’ ÁX¯<äΔ eVæ≤+#·ø£ b˛e≥+ XÀ#·˙j·T+.

Á|üdüTÔ‘· ‘·s¡TD+˝À düe÷»+˝À HÓ’‹ø£ $\Te\T ô|+bı+~+#˚

~X¯˝À #·s¡´\T #˚|ü≥ºø£ b˛‘˚ Á|üuÛÑT‘ê«\T mìï dü+πøåeT n_Ûeè~Δ

ø±s¡ Áø£e÷\T #|ü{ÏºHê, mìï ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T Ks¡TÃ #dæHê Ä•+∫q

n_Ûeè~Δ »]π> neø±X+ m+‘· e÷Á‘·+ Òø£b˛>±, n$ Á|üø£ÿ <ë] |ü{Ïº,

n$˙‹|üs¡T\≈£î es¡+>± e÷πs Á|üe÷<ä+ e⁄+~.

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 13

Sthanika_BW_July13.indd 30Sthanika_BW_July13.indd 30 29/06/13 5:47 PM29/06/13 5:47 PM

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ |ü\T n_Ûeè~Δ |ü<∏äø±\≈£î Hê+~ |ü*øÏ+~. n+<äT˝À

kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT+ ˇø£{Ï. sêh+˝À ™qï ã&ÉT>∑T, ã\V”≤q, esêZ\qT

™<äΔ]+#ê\H˚ Ä˝À#·q #˚dæq yês¡T e÷J ◊@mdt n~Ûø±] |æ.mdt. ø£èwüíHé

>±s¡T. Äj·Tq Á|üø±X¯+ õ˝≤¢ düuŸ ø£˝…ø£ºs¡T>± |üì #˚düTÔqï ø±\+˝À ã&ÉT>∑T

esêZ\T, eTTK´+>± ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\, C≤‘·T\ yê]ì Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+

»]π> ª»e÷ ã+Bμ ø±s¡´Áø£eT+˝À düe÷y˚X¯ |ü]∫ $<Ûëq ìs¡íj·÷\T

#˚ùdyês¡T. n+<äT˝À uÛ≤>∑+>± e∫Ãq Ä˝À#·H˚ Á|üuÛÑT‘·«+ dü+πøåeT Vü‰düºfi¯ó¢

ìs¡«Væ≤+#ê\ì. <ëì‘√ nj·Tq ˇø£ |ü<∏äø£+ ‘·j·÷s¡T#˚dæ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ

düeT]Œ+#·>±, <ëìì n|üŒ{Ï Á|üuÛÑT‘·«+ n+^ø£]+∫+~.

<ëì‘√ 1964-71 ÁbÕ+‘·+˝À ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\T, C≤‘·T\T,

yÓqTø£ã&çq ‘·s¡>∑‘·T\T (_.dæ\T) ø√dü+ $X¯«$<ë´\j·T Vü‰düºfi¯ófl,

ø± ÒJ Vü‰düºfiófl, dü«j·T+>± Á|üuÛÑT‘·«yT ìs¡«Væ≤+# Vü‰düºfiófl e#êÃsTT.

n|üŒ{Ï es¡≈£î ™qï Nø£{Ï >∑<äT\, Áô|’y≥T Vü‰düºfiflqT

kÕ«BÛq+ #˚düT≈£îì, yÓTs¡T>∑T |üs¡∫ Á|üuÛÑT‘·«+

q&É|ü≥+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~.

<ëì‘√, bÕsƒ ¡XÊ\\T, ø£fi≤XÊ\\˝À #·~y˚

$<ë´s¡TΔ\≈£î Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ dü+πøåeTVü‰düºfiflqT

ìs¡«Væ≤+#·&É+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. 1975˝À n‘·édüs¡

dæú‹ ø±\+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À Á|üuÛÑT‘·«+ |ü\T

dü+πøåeT ø±s¡´Áø£e÷\T neT˝À¢ ô|{Ïº+~. n+<äT≈£î

Ä Hê{Ï >∑es¡ïs¡T dü\Vü‰<ës¡T>± qTqï l X¯ØHé,

◊[email protected]. yê{ÏøÏ dæúØø£s¡Ds¡÷|ü+ ø£*Œ+∫, <˚X¯+˝À

dü+πøåeT |ü<∏ä·ø±\ neT\T˝À eTT+<äT+#ês¡T.

<ëì‘√ n‘·édüqs¡ dæú‹ eTT–dæq nq+‘·s¡+ »]–q mìïø£˝˝À

<˚X¯+ yÓTT‘·Ô+ MT<ä ø±+Á¬>dt bÕØº z&çb˛>±, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝ÀH˚ 41 ˝Àø˘

düuÛÑ d”≥¢qT ¬>\TÃø√e&É+ $X‚wü+. Ä ø£èwæøÏ ‘√&ÉŒ&çq yê]˝À |æ.mdt.

ø£èwüíHé yê{ÏøÏ, s¡÷|ü+ ø£*ŒùdÔ, l X+ø£s¡Hé ◊[email protected]., yê{Ïì dæúØø£]+∫,

n_Ûeè~Δ |ü<∏ä+˝À q&çbÕs¡T. dü+πøåeT Vü‰düºfi¯¢≈£î ã&Ó®{Ÿ πø{≤sTT+∫

bÕ\q˝À uÛ≤>∑+ #˚dæq |òüTq‘· M]<ä›]πø <ä≈£îÿ‘·T+~.

n<˚Ø‹˝À –]»qT\ dü+πøåe÷ìøÏ ≈£L&Ü bÕ≥T |ü&çq yês¡T _.&ç.

Xs¡à, ◊[email protected]. Äj·Tq –]»qT\qT #s¡Bdæ $<ë´, dü+düÿèrø£s¡D≈£î

‘√&ÉŒ&Ü¶s¡T. –]»qT\ dü+düÿè‹øÏ ‘·÷≥T¢ bı&Ée≈£î+&Ü yê]ì H˚{Ï

Hê>∑]ø£‘·≈£î #˚s¡Ã&É+ \ø£å´+>±, düeTÁ>∑ –]»q n_Ûeè~Δ |ü<∏äø±\qT

s¡∫+#ês¡T. n<˚ Ø‹˝À |æ.$. düs¡dæ+Vü‰sêe⁄ Á|ü<Ûëì>± ™qïø±\+˝À

Äj·Tq ˇ&çkÕ‡˝À >∑+C≤+ õ˝≤¢ ù|<ä ÁbÕ+‘·yÓTÆq –]»qT\≈£î

ÁbÕ‹ì<∏ä + eVæ≤+∫q düeTj·T+˝À –]»Hê_Ûeè~Δ n+fÒ yê] ndü\T

J$‘êìï, dü+düÿè‹, y˚wü+, u≤wü\qT e÷s¡Ã&É+ ø±<äì, yê{Ïì

dü+s¡øÏådü÷Ô yê]ì yÓ\T>∑T˝ÀøÏ ‘˚e&ÉeTì nHêïs¡T.

ø±ì, H˚{Ï |ü]dæú‘·T˝À¢ yê] dü+düÿè‹, Ä#ês¡ eéVü‰sê\qT

<Ûä«+dü+ #˚dæ, Ä<ÛäTìø£ Jeq $<ÛëHêìï s¡T<ä›&É+ø±<äì >∑T]Ô+∫

–]»qT\ ™qï‹ ø=s¡≈£î |üì#˚j·÷*‡ ™+~.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À düeTÁ>∑ –]»Hê_Ûeè~Δ |ü<∏äø±\qT neT\T

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À dü+πøåeT Vü‰düºfi¯¢ kÕú|üq≈£î ø£èwæ #˚dæq

|æ.mdt ø£èwüíHé, ◊@mdt (]f…ÆsY¶)

#˚j·T≥+˝À –]»q XÊK˝À ø£MTwüqsY>±, ø±s¡´<ä]Ù>±, Á|æì‡|ü˝Ÿ

ø±s¡´<ä]Ù>± |üì#˚düTÔqï ◊[email protected]. n~Ûø±] m. $<ë´kÕ>∑sYqT

Á|üeTTK+>± #Ó|üø=qe#·TÃ. Äj·Tq Hêj·Tø£‘·«+˝À –]»qT\T

ÁbÕ<Û ä$Tø£, e÷<Û ä´$Tø£, ø£fi≤XÊ\, $X¯«$<ë´\j·T kÕúsTT˝À¢

ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\ ø£+fÒ eTT+<äTHêïs¡ì Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ >∑D≤+ø£

$esê\T #ÓãT‘·THêïsTT. –]»qT\ düeTÁ>±_Ûeè~Δ˝À $<ë´kÕ>∑sY

ø£èwæ #ê˝≤ ™+<äì #Ó|üŒe#·TÃ.

H˚{Ï ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\ n_Ûeè~ΔøÏ mH√ï$<Ûë\T>± Á|üD≤[ø±

ã<ä›yÓTÆq ø£èwæì Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh+ #˚j·T&É+ >∑]«+#·<ä–q $wüj·T+.

ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\T, C≤‘·T\ ™|üÁ|üD≤[ø£\≈£î 1984˝À s¡÷|ü+

ø£*Œ+∫q yês¡T ÄHê{Ï kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT ø±s¡´<ä]Ù>± |æ.mdt. ø£èwüíHé

>±πs. ÄHê{Ï Á|ü<Ûëì Ç+~sê>±+BÛ Ä<˚XÊ\ y˚Ts¡≈£î mdtdæ, mdt{Ï\≈£î

™|üÁ|üD≤[ø£\qT Äj·Tq 1984˝ÀH˚ ‘·j·÷s¡T #˚dæ,

neT\T≈£î sêÁcÕº\≈£î |ü+|æ‘˚ Ç+‘·es¡≈£î @ sêh+ á

™|üÁ|üD≤[ø£\T neT\T #j·T&ÜìøÏ eTT+<äT≈£îsê Ò<äT.

ø±ì eTq Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ eTTKéT+Á‹ øÏs¡DY≈£îe÷sY

¬s&ç ¶ #=s¡e rdüTø=ì <˚X ¯+˝ÀH˚ yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï

k Õ]>± md t .d æ . , md t{ Ï ™| ü Á| üD≤[ø £\≈ £ î

#·≥ºã<ä Δ‘·qT ø£*Œ+#ês¡T. Ç~ 2013, @Á|æ˝Ÿ˝À

»]–+~. n+fÒ, kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT ø±s¡´Áø£e÷\qT

neT\T #˚j·T&É+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ eTT+<äT+&É{≤ìøÏ

≈£L&Ü ø±s¡D+ ÄHê&ÉT ÁX¯<äΔ‘√, \øå±´\qT ìπsΔ•+∫

neT\T≈£î ø£èwæ #˚dæq |æ.mdt. ø£èwüíHé >±πs.

Ç+<äT≈£î Äj·Tq m+‘·>±H√ n_Ûq+<ä˙j·TT\T. á |ü<∏äø±\T

<ä[‘·T\ Áã‘·T≈£î˝À¢ yÓ\T>∑T ì+|ü&ÜìøÏ ø£èwæ #˚dæq e´øÏÔ |æ.mdt.

ø£èwüíHé. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ nø±&ÉMT Ä|òt s¡÷s¡˝Ÿ &Óe\|tyÓT+{Ÿ˝À

ìs¡«Væ≤+∫q dü+πøåeT Ä|ò”düs¡¢ (yê¬s¶Hé‡) •ø£åD≤ ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ Äj·Tq

eTTK´ n‹~∏>± $#˚Ãdæ, ÄHê&ÉT ã&ÉT>∑T esêZ\ ™qï‹øÏ q&ÉT+

_–+∫, yê]ì ù|<ä]ø£+, n$<ä´\ qT+&ç ãj·T≥|ü&˚˝≤ #˚dæq

ø£èwæì $e]+#ês¡T. 1950-60 - 1965-1975 ø±\+˝À dü+πøåeT

ø±s¡ Áø£e÷\qT |ü\Te⁄s¡T m+‘·>± e´‹πsøÏ+∫Hê neT\T #j·T{≤ìøÏ

ìs¡ísTT+#·&É+ >=|üŒ $wüj·T+.

|æ.mdt. ø£èwüíHé, X¯+ø£s¡Hé >±s¡T¢ <ä[‘·T\ n_Ûeè~ΔøÏ #˚dæq ø£èwæ

eTs¡e˝Òì~. á mdtdæ, mdt{Ï ]»πs«wüqT¢ πøe\+ sê»ø°j·÷˝À¢H˚

ø±ø£, nìï+{Ï˝À neT\T #˚düTÔHêïs¡T. mdtdæ, mdt{Ï Á|ü»\T H˚&ÉT

™∫‘·+>± nH˚ø£ kÂø£sê´\T bı+<ä&É+ Ä eTVü‰qTuÛ≤e⁄\ ø£èwæ nì

#Ó|üŒø£ ‘·|üŒ<äT. ø£qTø£ yês¡T #·÷|æq e÷s¡Z+˝À q&ÉTdü÷Ô ø=+<äs¡T

n~Ûø±s¡T\T ìkÕ«s¡Δ+>± |üì#˚j·T≥+ e\q ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\T,

C≤‘·T\ ™qï‹ kÕ<ÛäéTÚ‘·÷+~.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ ≈£L&Ü á |ü<∏äø±\qT ÁX¯<äΔ‘√ neT\T #˚dæ,

eT] ø=ìï sêÁcÕº\≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùø£+>± ™+~. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ‘·q kÕúHêìï

ø±bÕ&ÉT≈£î+≥÷ eTT+<äT≈£î q&ÉTdüTÔ+<äì Ä•<ë›+.

- dæ.m+.|æ.

14 kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013


Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡T<√´>∑ j·TTer j·TTe≈£î\ J$‘·+˝À

yÓ\T>∑TqT ì+|ü&ÜìøÏ #˚|ü{Ïºq ø±s¡´Áø£eTy˚T ªsêJyé j·TTeøÏs¡D≤\Tμ.

sêJyé m&ÉT´πøwüHé m+bÕ¢jYTyÓT+{Ÿ øöì‡˝Ÿ (REE CAP) #ÛÓ’’s¡àHé>± eTTKéT+Á‹ eéVü≤]kÕÔs¡T. e÷J Á|ü<Ûëì sêJyé >±+BÛ

|ü⁄{Ïºq s√E Ä>∑düTº 20 q b˛sYº ùdº&çj·T+, $XÊK |ü≥ºD+˝À ªsêJyé

j·TTeøÏs¡D≤\Tμ |ü<∏äø±ìï eTTKéT+Á‹ l mHé. øÏs¡DY ≈£îe÷sY¬s&ç¶

ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.

sêh j·TTe‘·≈£î ÄXÊøÏs¡D≤\T

ªsêJyé j·TTe øÏs¡D≤\Tμ\ø£å´+

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À Áô|’y˚{Ÿ, |ü_¢ø˘ s¡+>±\˝À j·TTe‘·≈£î •ø£åD‘√

≈£L&çq q÷‘·q ™<√´>∑ neø±XÊ\qT ø£*a+#·&É+. ˇø£ \ø£å Á|üuÛÑT‘·«

™<√´>±eø±XÊ\qT, Áô|’y˚{Ÿ s¡+>∑+˝À q÷‘·q+>± 15 \ø£å\ eT+~øÏ

™<√´>∑ neø±XÊ\qT ø£*Œ+#·&É+ sêJyé j·TTeøÏs¡D≤\ \ø£å´+.

2011-15 es¡≈£î \øå±´\T

2011-12 - 2,46,600

2012-13 - 4,99,382

2013-14 - 6,14,240

2014-15 - 1,75,368

15,36,600

ªsêJyé j·TTeøÏs¡D≤\μ˝À $_Ûqï s¡+>±\˝À ìs¡T<√´>∑ j·TTe‘·≈£î

™<√´>±\qT ø£*Œ+#·≥+ »s¡T>∑T‘·T+~. á |ü<∏äø£+˝À uÛ≤>∑kÕ«eT´

XÊK $esê\T.

1. Çõm+m+ 2. yÓTbÕà 3. ™bÕ~Û, •ø£åD≤ XÊK

4. kÕ+Rø‹ø£ $<ë´ XÊK 5. $ø£˝≤+>∑T\ dü+RøåeT XÊK

1. Ç.õ.m+.zm+ : m+bÕ¢jYTyÓT+{Ÿ »qπswüHé, e÷¬sÿ{Ï+>˘ $TwüHé

Á>±e÷\˝À ù|<ä ìs¡T<√´>∑ j·TTe‘·qT >∑T]Ô+∫ •ø£åD Ç∫Ã Áô|’y˚{Ÿ

s¡+>±\˝À, ™<√´>∑ neø±XÊ\qT ø£*Œ+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. 2007

qT+∫ 10 \ø£å\ eT+~ Á>±MTD j·TTer j·TTe≈£î\≈£î eè‹Ô HÓ’|ü⁄D´+,

$$<Ûä s¡+>±\˝À •ø£åD Ç∫Ã ™<√´>∑ neø±XÊ\qT ø£*Œ+∫q EGMM

<ë«sê sêJyé j·TTeøÏs¡D≤\˝À Á>±MTD ù|<ä j·TTe‘·≈£î •ø£åD Ç∫Ã

Áô|’y˚≥T ™<√´>±\qT ø£*Œ+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

2. yÓTbÕà: q>∑s¡, |ü≥ºD, eTTì‡|ü Ÿ ÁbÕ+‘ê\˝À ù|<ä ìs¡T<√´>∑T\qT

>∑T]Ô+∫, •ø£åD Ç∫Ã yê]øÏ Áô|’y˚{Ÿ ™<√´>∑ neø±XÊ\qT ø£*Œ#·&ÜìøÏ

yÓTbÕà (Mission of Elimination of poverty in Municipal Areas)

qT ÁbÕs¡+_Û+#·&É+ »]–+~. &Ó’s¡ø£ºsY, yÓTbÕà <ë«sê á ø±s¡´Áø£eT+

neT\e⁄‘√+~.

3. ™bÕ~Û- •ø£åD≤ XÊK: ø£$TwüqsY, m+bÕ¢jYTyÓT+{Ÿ ≠ Áf…Æì+>˘

<ë«sê ≈£L&Ü $$<Ûä s¡+>±\˝À ìs¡T<√´>∑ j·TTe‘·qT >∑T]Ô+∫ yê]

n_Ûs¡T∫ì nqTdü]+∫ •ø£åD Ç∫Ã Áô|’y˚{Ÿ ™<√´>∑ neø±XÊ\qT

ø£*Œ+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

4. kÕ+Rø‹ø£ $<ë´XÊK: ø£MTwüqsY, f…øÏïø£˝Ÿ m&ÉT´πøwüHé XÊK <ë«sê

HêHé f…øÏïø£˝Ÿ, HÓ’|ü⁄D´+ ˝Òì ù|<ä ìs¡T<√´>∑ j·TTer j·TTe≈£î\≈£î

kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+ ø£*Œ+∫, ∫qï, ô|<ä› ‘·s¡Vü‰ kÕ+πø‹ø£ dü+düú\≈£î

ùde\qT n+~+#˚+<äT≈£î •ø£åD\qT Ç∫Ã ™<√´>∑ neø±XÊ\qT

ø£*ŒdüTÔ+~.

5. $ø£˝≤+>∑T\ dü+πøåeT+: &Ó’s¡ø£ºsY, $ø£˝≤+>∑T\ dü+πøåeT+ XÊK

<ë«sê ù|<ä ìs¡T<√´>∑ $ø£˝≤+>∑ j·TTer j·TTe≈£î\≈£î $_Ûqï s¡ø±\

•ø£åD\qT Ç∫Ã yê]øÏ ™<√´>∑ neø±XÊ\qT ø£*ŒdüTÔ+~.

sêJyé j·TTeøÏs¡D≤\‘√ ô|’ nìï ‘·s¡Vü‰ •ø£åD≤ dü+düú\qT

düMTø£è‘·+ #˚dæ, $<ë´s¡Ω‘·\T >∑\ 18 qT+∫ 35 dü+e‘·‡sê\

j·TTer j·TTe≈£î\≈£î •ø£åD‘√ ≈£L&çq Áô|’y˚{Ÿ ™<√´>∑ neø±XÊ\

qT ø£*Œ+#˚ \øå±´\qT ìπsú•+#·Tø=ì j·TTe‘·≈£î dü¬s’q ™bÕ~Û

ø£\Œq e÷sêZìï ø£*Œ+#·&Éy˚T <Û˚´j·T+>± q&ÉTdüTÔqï~ ªsêJyé j·TTe

øÏs¡D≤\Tμ ø±s¡´Áø£eT+.

sêJyé j·TTeøÏs¡D≤\T - •ø£åD Ç#˚Ã s¡+>±\T

uÛÑeq ìsêàD+, f…ø˘‡f…Æ˝Ÿ‡, ÇHé|òüπsàwüHé f…ø±ï\J, ôV≤˝ŸÔπøsY,

≥÷]»+, bòÕsêàdü÷´{Ïø£˝Ÿ, ãjÓ÷f…ø˘, ô|’Hêì¸j·T˝Ÿ düØ«ôddt, bÕsê

$T\≥Ø, ôd≈£L´]{°, Ç+»˙]+>˘, ]f…Æ˝Ÿ y˚TH˚CŸyÓT+{Ÿ, C…yéT‡,

p´j·T\] yÓTT<ä˝…’q s¡+>±\˝À kÕúìø£ ◊{Ï◊\T, bÕ*f…øÏïø£˝Ÿ,

EGMM dü+düú\˝À •ø£åD\T Ç|æa+∫ yê]øÏ ∫qï ‘·s¡Vü‰ dü+düú\˝À

™<√´>∑ neø±XÊ\T ø£*ŒdüTÔ+~ sêJyé j·TTeøÏs¡D≤\T.

- ¬ø. ø√fÒX¯«s¡sêe⁄

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 15


uÛ≤s¡‘·<X+˝À eTTdæ¢+\˝À $<ë´ XÊ‘·+ ‘·≈£îÿe>±H O+~.

M] »HêuÛ≤ 1947˝À #·÷ùdÔ, πøe\+ 3.5 ø√≥T¢ ø±>±, H&ÉT M]

»HêuÛ≤ 12 ø√≥T¢ <ë{Ï b˛sTT+~. n+fÒ, 60 @fi¢ À Hê\T>∑T ¬s≥T¢

ô|]>±s¡ì #Ó|üŒe#·TÃ. yÓTÆHê]{°\ n_Ûeè~ΔøÏ πø+Á<ä sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T

|ü\T$<Ûë\ ø±s¡´Áø£e÷\T #˚|ü&ÉT‘·THêïsTT. n<˚ $<Ûä+>± πø+Á<ä+

<X+˝À ø=ìï eT<äs¡kÕ\qT - ÁbÕ<Ûä$Tø£ bÕsƒ¡XÊ\\T>± >∑T]Ô+#·&É+

»]–+~.

Ç+<äT≈£î πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« e÷qyê_Ûeè~Δ XÊK $<ë´ dü+ã+~Û‘·

|ü<∏äø±\qT neT\T #˚k Ô+~. eTVæ≤fi≤ $<ä qT ô|+#˚+<äT≈£î u≤*ø±

dü+s¡ø£åD, ‘·~‘·s¡ |ü<∏äø±\qT neT\T #˚düTÔHêïs¡T. n<˚ $<Ûä+>±

eTTdæ¢+ eTVæ≤fi¯\˝À nø£åsêdü ‘·qT ô|+#˚+<äT≈£î, bÕsƒ¡XÊ\˝À qT+&ç

u≤*ø£\T ‘·eT #·<äTe⁄qT eT<Ûä ˝À e÷ìy˚j·T≈£î+&Ü nH˚ø£ #·s¡ \T

rdüTø=+≥THêïs¡T.

yÓTÆHê]{°\ $<ë´ $wüj·÷\qT #·÷ùdÔ kÕº+&ç+>¥ ø£$T{° ]b˛s¡TºqT

y˚T 13, 2013 Hê&ÉT e÷qe eqs¡T\ eT+Á‹ düMTøÏå+#ês¡T. Ä

kÕº+&ç+>¥ ø£$T{° ìy˚~ø£qqTdü]+∫ #·÷ùdÔ, eTTdæ¢+ $<ë´s¡TΔ\˝À

#·<äTe⁄ e÷H˚yês¡T m≈£îÿe eT+~ OHêïs¡T. yês¡T #·<äTe⁄

e÷Hj·T≈£î+&Ü ‘·–q #·s¡ \T rdüTø√yê\ì dü÷∫+∫+~. n+<äT˝À

Os¡÷› MT&çj·T+ dü÷ÿfifl dü+K´qT ô|+#ê\ì dü÷∫+∫+~.

kÕÿ\sYwæ|t\T Ç#˚Ã+<äT≈£î #·s¡´\T rdüTø√yê\ì ≈£L&Ü

dü÷∫+∫+~. Ád”Ô\T m≈£îÿe>± $<ä´˝À bÕ˝§ZH˚+<äT≈£î #·s¡´\‘√

bÕ≥T, eT<äs¡kÕ\qT bÕsƒ¡XÊ\\T>± e÷πsÃ+<äT≈£î 25 dü÷ÿfi¯flqT

eT+ps¡T #˚j·T&É+ »]–+~.

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ yÓTÆHê]{°\≈£î 4% ]»πs«wüqT¢ Á|üø£{Ï+∫+~.

ø±ì <ëìì ø√s¡T º ø={Ï ºy˚dæ+~. yÓT ÆHê]{°\≈£î ]»πs«wüq¢qT

ø£*Œ+#˚+<äT≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ »dæºdt dü#êsY ø£$T{°ì @sêŒ≥T #˚dæ+~.

eTTdæ ¢+\T $<ä´˝À yÓqTø£ã&ç OHêïs¡T ø£qTø£ ]»πs«wüHéqT

nqTeT‹+#ê\ì Ä ø£$T{° dü÷∫+~+~.

<˚X¯yê´|üÔ+>± yÓTÆHê]{° eTTdæ¢+\≈£î 4% ]»πs«wüHé Á|üø£{Ï+#·&Üìï

#ê˝≤eT+~ e´‹πsøÏ+∫, düTÁ|”+ ø√s¡Tº≈£î ≈£L&Ü yÓfi≤fls¡T. düTÁ|”+

ø√s¡Tº bÕs¡¢yÓT+≥T ÄyÓ÷<ä+ ˝Ò≈£î+&É 4% ]»πs«wüqT¢ neT\T

#˚j·T{≤ìï ì*|æ y˚dæ+~. <ëì‘√ eTTdæ¢+\≈£î Ç#˚Ã ]»πs«wüqT¢

n˝≤ ì*∫ b˛j·÷sTT. ‹]– @ ìs¡ íj·T+ rdüTø√yê\Hêï,

bÕs¡¢yÓT+≥T #·≥º+ #˚j·÷*‡+<˚. yÓTÆHê]{° eTTdæ¢+\˝À $<ë´_Ûeè~ΔøÏ

mH√ï #·s¡ \T rdüTø=qï|üŒ{Ïø°, n$ neT\T #j·T≥+˝À sêÁcÕº\T

dü]>± ÁX¯<ä › #·÷|üø£b˛e&É+ e\¢ nø£åsêdü´‘· ô|s¡>∑&É+ ˝Ò<äì

$eTs¡Ù\THêïsTT.

ø±ì eTq sêh Á|üuÛÑT‘·«+ e÷Á‘·+ |ü\T $<ë´ dü+düú\˝À

#·<äTe⁄ø=+≥Tqï eTTdæ¢+\≈£î, Ç‘·s¡ yÓTÆHê]{° esêZ\≈£î Ä]úø£

düVü‰j·÷ìï n+~düTÔqï~. 4% ]»πs«wüqT¢ neT\T #˚k˛Ô+~.

yÓTÆHê]{°\≈£î dü+πøåeT ø±s¡´Áø£e÷\qT neT\T #˚j·T≥+˝À eTq

sêh+ eTT+<ä+»˝À O+~. - dæ.m+.|æ.

eT+ps¡T #˚dæq≥T¢, M{Ï˝À |æ|æ|æ dü÷ÿfi¯fl (|ü_¢ø˘ bÕsYºqsYwæ|t‘√

|üì #ùd yê{Ï) dü+K´ ô|+#ê\ì ø√]+~. qy√<äj·T $<ë´\j·÷\

‘·s¡Vü‰˝À dü÷ÿfi¯flqT kÕú|æ+#˚+<äT≈£î #·s¡ \T rdüTø√yê\ì πø+Á<ä+

sêh Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î dü÷∫+∫+~.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À yÓTÆHê]{°\ n_Ûeè~ΔøÏ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ |ü\T

#·s¡ \T #˚|ü{Ïº+~. yÓTÆHê]{° ø£MTwüHé n+<äT≈£î ø±e\dæq #·s¡ \T

#˚|ü&ÉT‘√+~. 2001 »HêuÛ≤ ˝…ø£ÿ\ Á|üø±s¡+, sêh+˝À eTTdæ¢+\

»HêuÛ≤ 69,86,856, n+fÒ 9.17 XÊ‘·+ eT+~ OHêïs¡T. Á¬ø’düÔe⁄\T

yÓTT‘·Ô+ 11, 81, 917, n+fÒ 1.55%, dæ≈£îÿ\T 30,998 n+fÒ 0.04%,

uÖ<äTΔ\T 32,037, n+fÒ 0.04%, yÓTT‘·Ô+ yÓTÆHê]{°\T 82,31,808

n+fÒ 10.80% OHêïs¡T.

sêh ã&Ó ®{Ÿ˝À yÓT ÆHê]{°\≈£î 1,027 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T

πø{≤sTT+#·>±, 2013 -14≈£î >±qT 488 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T $&ÉT<ä\

#˚dæq≥T¢ Ä]úø£ XÊU≤ eT+Á‹ ˇø£ Á|üø£≥q˝À ‘Ó*bÕs¡T. eTTdæ¢+

yÓTÆHê]{°\ dü+K´ 11 õ˝≤¢˝À¢ m≈£îÿe>± O+~. M] n_Ûeè~ΔøÏ

|ü\T ø±s¡ Áø£e÷\T neT\T #˚düTÔHêï, M]˝À $<ë´ XÊ‘·+ ô|s¡>∑&É+

˝Ò<äT. ã&ç¬øfi‚fl |æ\¢\T eT<Ûä´˝ÀH˚ e÷ìy˚j·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

n+<äT≈£î>±qT Os¡÷› MT&çj·T+ dü÷ÿfifl≈£î kÕú|æ+#·&É+, U≤∞>± Oqï

Os¡÷› {°#·s¡¢ b˛düTº\qT uÛÑØÔ #˚j·T&É+ »]–+~. eT<äs¡kÕ\qT

bÕsƒ¡XÊ\\T>± >∑T]Ô+∫ Ä]úø£ düVü‰j·÷qï+~+#·&É+, {°#·sY b˛düTº\qT

16p …’, 2013kÕúìø£ bÕ\q16

sêh+˝À yÓTÆHê]{°\ $<ë´ dü<äTbÕj·÷\ ø£\Œq, dæú‹>∑‘·T\Tsêh+˝À yÓTÆHê]{°\ $<ë´ dü<äTbÕj·÷\ ø£\Œq, dæú‹>∑‘·T\T

|ü<Ûäø±ìøÏ |ü~ Á|üX¯ï\T|ü<Ûäø±ìøÏ |ü~ Á|üX¯ï\T|ü<Ûäø±\ô|’ ne>±Vü≤q

ô|+#·{≤ìø√ ∫s¡TÁ|üj·T‘·ï+

C≤rj·T eékÕj·T ;e÷ |ü<∏äø£+1. C≤rj·T eékÕj·T ;e÷ |ü<∏äø£+ m|ü&ÉT ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~ ?

». C≤rj·T eékÕj·T ;e÷ |ü<∏äø£+ 2007 dü+e‘·‡s¡+ y˚T

29e ‘˚Bq πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. sêÁcÕº\˝À á |ü<∏äø±ìï

sêÁw”ºj·T ø£èwæ $ø±dt jÓ÷»q (ÄsY.¬ø.$.yÓ’.) nì |æ\TkÕÔs¡T.

2. á |ü<∏äø£+ jÓTTø£ÿ O<›XÊ´\T @$T{Ï ?

». eékÕj·T+ eT]j·TT <ëì nqTã+<Û ä s ¡+>±\˝À

ô|≥Tºã&ÉT\T ô|+# sêcÕº\≈£î Áb˛‘·‡Vü≤ø±\qT Çe«&É+, eékÕj·T

s¡+>∑+ô|’ Á|üD≤[ø£\T #j·T&É+, ø±s¡ Áø£e÷\qT neT\T #j·T&É+˝À

sêÁcÕº\≈£î dü«j·T+ Á|ü‹|ü‹Ô eT]j·TT e÷s¡TŒ\T #˚s¡TŒ\T #˚düT≈£îH˚

neø±X¯+ ø£*Œ+#·&É+: sêÁcÕº\≈£î, õ˝≤¢\≈£î eékÕj·T Á|üD≤[ø£\T

K∫Ã‘·+>± #˚düT≈£îH˚ $<Ûä+>± #·÷&É&É+, Á|ü<Ûëq |ü+≥\˝À ~>∑Tã&ç

n+‘·sê\qT ‘·–Z+#·&É+ <ë«sê \øå±´ìï kÕ~Û+#·&É+, ¬s’‘·T\T m≈£îÿe

Ä<ëj·T+, |òü*‘ê\T e#˚Ã≥≥T¢ #˚j·T&É+, düMTø£è‘· ‘·s¡Vü‰˝À

eékÕj·T+ eT]j·TT <ëì nqTã+<Ûäs¡+>±\qT neT\T #j·T&É+.

3. C≤rj·T eékÕj·T ;e÷ |ü<∏äø£+ jÓTTø£ÿ \øå±´\T @$T{Ï ?

». Á|üø£è‹ yÓ’|üØ‘ê´\ e\¢ eT]j·TT N&É s√>±\ e\¢ |ü+≥\

yÓ’|òü ≤´ìï #·$ #·÷dæq|ü&ÉT ¬s’‘·T\≈£î yê] qcÕºìï uÛÑØÔ #˚ùd˝≤>∑

Ä]Δø£ kÕj·÷ìï ;eT kÂø£sê´ìï @sêŒ≥T #j·T&É+.

• ¬s’‘·T\≈£î n_Ûeè~Δ<ëj·Tø£yÓTÆq eékÕj·T+ yê&É{≤ìøÏ Áb˛‘·‡Væ≤+

#·&É+ HêD´‘·>∑\ eTT&ç düs¡T≈£î\T |ü]C≤„\T yê&˚ ≤ #˚j·T&É+.

• ¬s’‘·T\≈£î yê] bı˝≤\ qT+&ç e#˚Ã Ä<ëj·T+ eTTK´+>±

yÓ’|üØ‘ê´\T dü+uÛÑ$+∫q ø±\+˝À dæΔs¡+>± O+&˝≤ #·÷&É≥+.

4. á |ü<∏äø£+ @ @ |ü+≥\≈£î e]ÔdüTÔ+~ ?

». á |ü<∏äø£+ <ë«sê ÄVü‰s¡|ü⁄ |ü+≥\T (‘·èD, |ü|ü, <ÛëHê´\T,

C§qï) q÷HÓ $‘·ÔHê\T, #Ós¡T≈£î, |ü‹Ô, Ä\T>∑&É¶ (kÕ\Tdü] yê´bÕs¡,

O<ë´q |ü+≥\T) Ç‘·s¡ kÕ\Tdü] yê´bÕs¡ O<ë´q |ü+≥\≈£î

e]ÔdüTÔ+~.

5. @ $<ÛäyÓTÆq Á|üe÷<ë\T »]–‘˚ á |ü<∏äø£+ e]ÔdüTÔ+~ ?

». á |ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä düeTÁ>∑;e÷ì ÁøÏ+<ä yê]+|ü Òì Á|üe÷<ë\

qT+∫ s¡ø£åD>± Çe«&É+ »s¡T>∑T‘·T+~

• düVü≤»yÓTÆq ì|ü |æ&ÉT>∑T

• >±*yêq, e&É>∑fi¯ófl yêq, ‘·TbòÕqT

• es¡<ä\T, eTT+|ü⁄, ø=+&É #·]j·T\T $]– |ü&É≥+

• ø£s¡Te⁄ ø±≥ø±\T, N&É / yê´<ÛäT\T yÓTT<ä …’q$ dü+uÛÑ$+∫q|üŒ&ÉT

;e÷ kÂø£s¡ + e]ÔdüTÔ+~.

6. á |ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä eè~Δ #˚j·TuÀ‘·Tqï Ç‘·s¡ eékÕj·T nqTu+<Ûä

s¡+>±\T @$T{Ï ?

». |ü+≥>∑D≤_Ûeè~Δ (O<ë´qeq ‘√≥\T ø£\T|ü⁄≈£îì)

• |üX¯ó>∑D≤_Ûeè~Δ.

• eékÕj·T |ü]XÀ<Ûäq eT]j·TT $<ä

• eékÕj·T e÷¬sÿ{Ï+>∑T

• ÄVü‰s¡ O‘·Œ‘·TÔ\ –&É¶+–

• uÛÑ÷$T eT]j·TT ˙{Ï dü+s¡ø£åD

• eékÕj·T Ä]Δø£ dü+düú\T

7. á |ü<∏äø£+ <ë«sê e#˚Ã Á|”$Tj·T+ dü_‡&û $esê\T @$T ?

». ∫qï düqïø±s¡T ¬s’‘·T\≈£î Á|”$Tj·T+˝À 50% dü_‡&ûì nqTeT‹

kÕÔs¡T. Ä dü_‡&ûì πø+Á<ä+, sêh+ düe÷q+>± uÛÑ]kÕÔsTT. Á|”$Tj·T+

dü_‡&ûì 3`5 dü+e‘ê‡sê\˝À Ä]úø£ |òü*‘ê\qT ã{Ïº |ü<∏äø£+ neT …’q

‘=* dü+e‘·‡s¡+ ∫es¡q ¬s’‘·T\T düŒ+<äq ã{Ïº ‘=\–kÕÔs¡T.

8. ;e÷ yÓTT‘·Ô+ / |ü]$T‹ $esê\T @$T ?

». ;e÷ yÓTT‘êÔìï ;e÷ #dæq |ü+≥ sêã&çøÏ düe÷q+>± O+&˝≤

¬s’‘·T\T #·÷düTø√yê*. dü>∑≥T sêã&çøÏ 15% <ëø± yêDÏ»´ πs≥¢

Á|üø±s¡+ ;e÷ #˚düTø√e#·TÃ n|ü rdüT≈£îqï ¬s’‘·T\T ;e÷ yÓTT‘·Ô+

n|üŒ{Ï πø rdüT≈ £îqï |ü+≥ ãTD≤ìøÏ düe÷q+>± O+&˚˝≤

#·÷düTø√yê*.

9. C≤rj·T eékÕj·T ;e÷jÓT»q |ü<∏ äø£+ |ü]~Û˝ÀøÏ |ü≥Tº,

dü+ã+~Û‘· |ü+≥\T e]ÔkÕÔsTT ?

». |ü≥Tº kÕ>∑T≈£î dü+ã+~Û+∫ |ü≥Tº >∑÷fi¯ófl O‘·Œ‹Ô $düÔs¡D <äX¯

es¡≈£î eékÕj·Tø£ bÕ]ÁXÊ$Tø£ s¡+>±ìøÏ dü+ã+~Û+∫ |ü≥Tº<ës¡+

‘·j·÷Ø qT+∫ e÷¬sÿ{Ï+>¥ <äX¯ es¡≈£L á |ü<∏äø£+ e]ÔdüTÔ+~. |ü≥Tº

|ü⁄s¡T>∑T\T ô|+|üø£+ $düÔs¡D $<ÛëHêìø° esê¸<Ûës¡|ü⁄ |ü≥Tº |ü⁄s¡T>∑T\

ô|+|üø±ìøÏ m˝≤+{Ï N&É |ü⁄s¡T>∑T\≈604£î ‘êe⁄ Ò≈£î+&Ü uÛÑ÷kÕsêìï

|ü]s¡øÏå+#ê&ÜìøÏ O|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~.

10. á |ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä eè~Δ #˚j·TuÀ‘·Tqï $$<Ûä eékÕj·T |üqT\T

@$T{Ï ?

». • ÄVü‰s¡ |ü+≥\T, ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\T, ∫s¡T <ÛëHê´\T eT]j·TT

|ü|ü <ÛëHê´\qT düMTø£è‘· n_Ûeè~Δ #˚j·T&É+.

• eékÕj·T s¡+>∑+˝À j·÷+Árø£s¡DqT Áb˛‘·‡Væ≤+#·&É+

• uÛÑ÷kÕs¡+ ô|+bı+~+#·&É+ eT]j·TT ~>∑Tã&ç ô|+#·&É+

• es¡<Ûës¡ eékÕj·T kÕ>∑T |ü<äΔ‘·T\qT n_Ûeè~Δ #˚j·T&É+

• düMTø£è‘· N&É |ü⁄s¡T>∑T\T, ø°≥ø±\T ìs¡÷à\q ìs¡«Vü≤D - düdü

s¡ø£åD

• e÷¬sÿ{Ÿ≈£î nedüs¡yÓTÆq eTÚ[ø£ dü<äTbÕj·T\T

• O<ë´q eq ‘√≥\T

• |üX¯ó dü+|ü<ä &ÓsTTØ eT]j·TT eT‘· |ü]ÁX¯eT eè~Δ #˚j·T&É+

• ùd+ÁBÛj·T eT]j·TT ãjÓ÷ ms¡Te⁄\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#·&É+

- dæ.m+.|æ.

p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 17

e sê¸ìø Ï Á| ü‹ ˇø £ ÿ] eTqd ü T | ü ⁄\

ø£]düT Ô+~. ∫≥|ü≥ ∫qT≈£î\‘√ yêq ˙fi¯ófl

ej·÷´s ¡+>± e+ø £\T ‹]– bÕs ¡T‘ ·T+fÒ

# · ÷ & É & Ü ì ø Ï n + < ä + > ± n ì | æ d ü T Ô + ~ .

|æ\¢\T ø±–‘·|ü⁄ |ü& Ée\ q&Éø £\qT #·÷dæ

eTT]dæb˛>±, ¬s’‘·qï\T ‘Ó*j·Tì ñ‘ê‡Vü≤+‘√

bı˝≤˝À¢ $‘·Ô&Ü\T, ø£\T|ü⁄\T, kÕ>∑TeT&ÉT\‘√

ø£åD+ r]ø£ ˝Ò≈£î+&Ü _J>± ñ+{≤s¡T. Ç+{Ï

Ç˝≤¢<äT\T bı\+ |üqT\˝À ìeT>∑ïyÓTÆ b˛wüD

$wüj·T+˝À dü]jÓÆTq C≤Á>∑‘· Ô rdüTø√s¡T. n<˚

|ü]düsê\ $wüj·÷ìøÏ eùdÔ eTT]øÏ ø±\Te\T

esê¸ø±\+˝À e#˚Ã yê´<ÛäT\T

rdüTø√e\dæq C≤Á>∑‘·Ô\T

bı+– bÕs¡&É+, |üX¯óe⁄\ ø={≤º\T X¯óÁuÛÑ |üs¡#·ø£b˛e&É+, ãVæ≤s¡+>∑

eT\ $düs¡®q e\q }s¡T ø£+|ü⁄ø=≥º&É+ Ç+{Ï #·T≥÷º ãTs¡<ä, |ü>∑\T

á>∑\T, kÕj·T+Á‘ê\T <√eT\ <ë&ÉT\T >∑eTìkÕÔ+. n< yêHêø±\+˝À

dü+‘√cÕ\‘√ bÕ≥T ø=ìï Çã“+<äT\T ≈£L&Ü ñ+{≤sTT.

|ü]düsê\qT |ü]X¯óÁuÛÑeTT>± ñ+#·ø£b˛‘˚ nH˚ø£ s¡ø± …’q ÁøÏeTT\T,

<√eT\T yê´|æÔ #Ó+<äT‘êsTT. yêHêø±\+ n+fÒH˚ s√>±\ ø±\+ nì

HêqT&ç ñ+~. ø£\Twæ‘· ÄVü‰s¡+, ø£\Twæ‘· ˙fi¯ófl, e´øÏÔ>∑‘· X¯óÁuÛÑ‘·

˝À|ü+, |ü]düsê\ nX¯óÁuÛÑ‘· n‹kÕs¡ yê´~Û, eT˝Ò]j·÷, ∫¬øHé

>∑THêï´, &Ó+>∑÷´, f…ÆbòÕsTT&é, ø±yÓTs¡T¢, yê‘êes¡D e÷s¡TŒ‘√ M#˚

#·\¢{Ï >±\T\ e\¢ ÄdüÔe÷, »\TãT, <ä>∑TZ, »«s¡+ e+{Ï s√>±\T

dü+Áø£$TkÕÔsTT. Á>±e÷\˝À –]»q ÁbÕ+‘ê\˝À ãVæ≤s¡+>∑ eT\

$düs¡®q á yê´<ÛäT\T Á|üuÛÑ\&ÜìøÏ eTTK´ ø±s¡D+ nì ‘Ó*dæ+~.

ø£\Twæ‘· ÄVü‰s¡+, n|ü]X¯óÁuÛÑ‘· e\¢ dü+Áø£$T+#˚ yê´<ÛäT\T

n‹kÕs¡ yê´~Û: n‹kÕs¡ yê´~Û m≈£îÿe>± ø£\Twæ‘· ÄVü‰s¡+, ˙s¡T

rdüTø√e&É+ eT÷\+>± edüTÔ+~. á yê´~Û k˛øÏq yê]øÏ ˙fi¯fl

$πs#·Hê\T, yê+‘·T\‘√ bÕ≥T rÁeyÓTÆq #·* »«s¡+, ø£&ÉT|ü⁄H=|æŒ,

‘·\H=|æŒ‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·T+{≤s¡T. ‘·–q düeTj·T+˝À ∫øÏ‘·‡ »s¡>∑ø£b˛‘

X¯Øs¡+˝À ñqï ˙s¡+‘ê b˛sTT ∫es¡≈£î ÁbÕD≤bÕj·T+ ≈£L&Ü

ø£\T>∑e#·TÃ. n‹kÕs¡ yê´~Û dü+uÛÑ$+∫q|ü⁄Œ&ÉT zs¡˝Ÿ Ø ôV’≤Á&˚wüHé

kÕ˝Ÿº (z.ÄsY.j·Tdt) ì yê&Ü*. z.ÄsY.mdt. bÕ´¬ø≥T¢ nìï Á|üuÛÑT‘·«

ÄdüT|üÁ‘·T\˝À n+<äTu≤≥T˝À ñ+{≤sTT. z.ÄsY.j·Tdt. yê&É&ÜìøÏ

düT\Te⁄>± ñ+≥T+~. z.ÄsY.j·Tdt yê&˚≥|ü⁄Œ&ÉT eTT+<äT>±

#˚‘·T\qT X¯óÁuÛÑ+>± düãT“‘√ ø£&ÉTø√ÿì X¯óÁuÛÑyÓTÆq bÕÁ‘·˝À ˇø£

©≥s¡T ˙{Ïì rdüT≈£îì, Ä ˙{Ï˝À ˇ.ÄsY.mdt bÕ´¬ø{Ÿ˝Àì bı&çì

ø£\bÕ*. Ç˝≤ ‘·j·÷s¡T #˚dæq Á<ëeD≤ìï 24 >∑+≥\ es¡≈£î ∫qï

>±¢düT yÓ÷‘ê<äT\˝À ‘·s¡#·T>± yê´~ÛÁ>∑düTÔìøÏ |ü{Ïº+#ê*. á ˝À>±

yê+‘·T\T, $πs#·Hê\T Ç+ø± ‘·>∑Zø£b˛‘ ø=‘·Ô>± eTs√ bÕ ¬ø{Ÿ Á<ëeD≤ìï

ø£\T|ü⁄ø√yê*. z.ÄsY.mdt bÕ ¬ø{Ÿ n+<äTu≤≥T˝À Òì |üø£å+˝À Ç+{À¢

kı+‘·+>± ‘·j·÷s¡T#˚düTø√e#·TÃ. ˇø£ ©≥s¡T X¯óÁuÛÑyÓTÆq ˙{Ï˝À 8

dü÷Œq¢ |ü+#·<ës¡, 1 dü÷ŒqT ñ|ü⁄ŒqT ø£]–ùdÔ #ê\T. z.ÄsY.j·Tdt.

ìj·TeT+>± rdüT≈£î+fÒ >∑÷¢ø√dt (ôd˝…’Hé) møÏÿ+#·Tø√qedüs¡+ sê<äT.

<ëìeTà, C≤eT÷Hé, dü>∑TZ_j·T´+, >∑+õ, e+{Ï ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\T

$πs#·Hê\qT n]ø£&É‘êsTT. eTkÕ˝≤\T, ø±s¡+ ˝Ò≈£î+&Ü |ü\T#·{Ï

eTõ®>∑ nqï+ ‹Hê*.

n‹kÕs¡ yê´~Û u≤]q |ü&É≈£î+&Ü ñ+&É&ÜìøÏ |ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq ø±∫,

#·˝≤¢]Ãq {ÏH˚ ‘ê>±*, #˚‘·T\qT düãT“‘√ ø£&ÉTø√ÿyê*. |ü]düsê\T

X¯óÁuÛÑ+>± ñ+#·Tø√yê*. nedüs¡yÓTÆ‘˚ yÓ+≥H˚ yÓ’<äT´ì dü+Á|ü~+#ê*.

f…ÆbòÕsTT&é: f…ÆbòÕsTT&é ø£ n+≥Tyê´~Û. á yê´~Û ≈£L&Ü ø£\Twæ‘·yÓTÆq

ÄVü‰s¡+ e\¢ edüTÔ+~. s√&ÉT¶ |üø£ÿ\ neTàã&˚ ‹qTã+&Üsê\T

eTTK´+>± bÕ˙|üP], p´dt\T e+{Ï$ ùd$+#·&É+, á>∑\T,

u§~›+ø£\T yê*q ÄVü‰s¡+, eTT+<äTs√E e+&çq nqï+ ‹q&É+

e\¢, m+–* >±¢düT\˝À ˙fi¯ófl ‘ê>∑&É+ e\¢ á yê´~Û k˛≈£î‘·T+~.

#ê˝≤ ø±\+>± rÁeyÓTÆq »«s¡+, ø£&ÉT|ü⁄˝À H=|æŒ, ‘·\H=|æŒ á yê´~Û

\ø£åD≤\T. á yê´~Û ˇø£] qT+∫ Ç+ø=ø£]øÏ k˛πø Á|üe÷<ä+ ñ+~.

ø£qTø£ yê´~Û Á>∑düTÔ\qT ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\‘√ eTTK´+>± |æ\¢\‘√

ø£\Teìj·T´≈£î+&Ü Á|ü‘˚´ø£ ÁX¯<äΔ rdüTø√yê*. á yê´~Û eT+<äT\‘√

qj·T+ nsTTqfÒº nì|æ+∫Hê yê´~ÛøÏ dü+uÛÑ$+∫q dü÷ø£åàJe⁄\T >± Ÿ

u≤¢&ÉsY˝À kÕúes¡+ @sêŒ≥T #˚düT≈£î+{≤sTT ø£qTø£, yê´~Û ‘·–Zq 2

yêsê\˝À eT∞fl Á|üã˝Ò neø±X¯+ ñ+~. ø±e⁄q yê´~ÛÁ>∑düTÔ\T yê´~Û

‘·–Zq ‘·s¡Tyê‘· ≈£L&Ü ‘·>∑T ÁX¯<ä› rdüTø√yê*. f…ÆbòÕsTT&éøÏ dü+ã+~Û+∫

eTT+<ädüTÔ>± {°ø±\T ≈£L&Ü rdüTø√e#·TÃqT.

18 kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013


yê´~Û k˛øÏq|ü⁄Œ&ÉT X¯ó<äΔyÓTÆq eT+∫˙s¡T Á‘ê>±*. M˝…’q+‘·

es¡≈£î ‘êC≤>± e+&çq |ü\#·{Ï ÄVü‰s¡+ rdüTø√yê*. Ä≈£î≈£Ls¡\T,

≈£Ls¡>±j·T\T X¯óÁuÛÑ+ #˚dæ, ø£&ç–q ‘·s¡Tyê‘· e+&Ü*. nqï+

‹H˚eTT+<äT, ‘·s¡Tyê‘· |æ\¢\ #˚‘·T\T ø£&ç–+#ê*. e+&çq bÕÁ‘·\

qT X¯óÁuÛÑyÓTÆq Á|ü<˚XÊ\˝À ô|{Ïº yê{ÏMT<ä m≥Te+{Ï á>∑\T

yê\≈£î+&Ü #·÷&Ü*. #·+{Ï |æ\¢\ eT÷‘·T\ô|’, eTTU≤\ô|’ á>∑\T,

düqï <√eT\T yê\≈£î+&Ü X¯óÁuÛÑ+>± ñ+#ê*. eT\ $düs¡®q ‘·s¡Tyê‘·

düãT“‘√ #‘·T\T ø£&É>±*. ãVæ≤s¡+>∑ eT\ $düs¡®q ø±ø£ eTs¡T>∑T<=&É¢qT

ñ|üjÓ÷–dü÷Ô |ü]düsê\qT X¯óÁuÛÑ+>± ñ+#·Tø√yê*.

ø±yÓTs¡T¢: ø£\Twæ‘· ÄVü‰s¡+ rdüTø√e&É+ e\¢ e#Ã eTs=ø£ ÁbÕD≤+‘·ø£yÓTÆq

yê´~Û ø±yÓTs¡T¢. ø±yÓTs¡T¢ ¬s+&ÉT s¡ø±\T |ü#·Ã ø±yÓTs¡T¢, ‘Ó\¢ ø±yÓTs¡T¢.

á yê´~Û á>∑\ e\¢ ø£\Twæ‘·yÓTÆq ÄVü‰s¡+ rdüTø√e&É+ e\¢

yê´~ÛÁ>∑düTÔ\ qT+&ç Ç+ø=ø£]øÏ k˛πø Á|üe÷<ä+ ñ+~. düVü≤»+>±

s√>∑+ eTT~πs es¡≈£î yê´~Û \ø£åD≤\T ãj·T≥ |ü&Ée⁄. rÁeyÓTÆq »«s¡+,

yê+‘·T\T, ‹Hê\ì|æ+#·ø£ b˛e&É+, ‘·\H=|æŒ, fiflH=|ü⁄Œ\T á yê´~Û

\ø£åD≤\T. yê´~ÛÁ>∑düTÔ\T kÕ‹«ø£yÓTÆq q÷HÓ˝Òì

|æ+&ç |ü<ësêúsê\T m≈£îÿe>± rdüTø√yê*.

eTkÕ˝≤\‘√, HÓsTT´‘√, &Ü˝≤¶\‘√ #˚dæq

|ü<ësêΔ\T rdüTø√≈£L&É<äT. ø±yÓTs¡T¢ n+≥Tyê´~Û

ø£qTø£ ø±yÓTs¡¢‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·Tqï e´≈£îÔ\ qT+&ç

|æ\¢\qT <ä÷s¡+>± ñ+#ê*. yê´~Ûì |üdæ>∑{Ïºq

yÓ+≥H˚ eT+<äT\T rdüTø√yê*. Ä\dü´+

#˚ùdÔ ÁbÕD≤ìπø eTT|ü⁄Œ. |æ\¢˝À¢ á yê´~Ûì

ìyê]+#·&ÜìøÏ eTT+<ädüTÔ>± {°ø±\T ysTT+#ê*.

nìï Á|üuÛÑT‘·« ÄdüT|üÁ‘·T\˝À y˚j·Tã&ÉT‘·T+~.

eT Ò]j·÷: <√eT\T |ü>∑\T ø£qã&Ée⁄ ø±ì sêÁ‘·T\T

<ë&ç #˚kÕÔsTT. >∑D≤+ø±\ Á|üø±s¡+ eTq <˚X¯+˝À

<√eTø±≥T yê´<ÛäT\ u≤]q |ü&˚yê] dü+K´ ø=ìï

ø√≥¢≈£î ô|’e÷fÒ. <√eT\ e\q Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq

eT˝Ò]j·÷, |ò”˝Ò]j·÷ (uÀ<äø±\T) ∫¬øHé>∑THê´,

&Ó+>∑÷´ s√>±\T ekÕÔsTT. n|ü]X¯óÁuÛÑ |ü]düsê\T eTTK´+>± eTT]øÏ

˙s¡T ì\« e⁄+&˚ #√≥ <√eT\T ñ‘·Œ‹Ô #Ó+<äT‘êsTT. m+<äTø£+fÒ

<√eT\T ˙{Ïô|’H˚ >∑T&ÉT¢ ô|&É‘êsTT. <√eTø±≥T <ë«sê ˇø£] qT+&ç

Ç+ø=ø£]øÏ yê´<ÛäT\T yê´|ækÕÔsTT. eT Ò]j·÷ k˛øÏq s√– s√E s√E≈£î

»«s¡+ rÁe‘· m≈£îÿyÓ’ ø£è•+∫ b˛‘ês¡T. rÁe ‘·\H=|æŒ, fiófl H=düTŒ\T,

meTTø£\ H=|ü⁄Œ\‘√ bÕ≥T $|üØ‘·yÓTÆq #·* »«s¡+ edüTÔ+~. &Ó+>∑÷´

yê´~ÛÁ>∑düTÔ\≈£î yê+‘·T\T ≈£L&Ü ne⁄‘êsTT. Ç≥Te+{Ï \ø£åD≤\T

e⁄qï|ü⁄Œ&ÉT yÓ’<äT´&çì dü+Á|ü~+∫ ‘·>∑T eT+<äT\T rdüTø√yê*.

eT+<äT\‘√ bÕ≥T ‘˚*ø£bÕ{Ï ÄVü‰s¡+ rdüTø=ì yê´~Û ‘·«s¡>± qj·T+

nj˚T´≥≥Tº #·÷düTø√yê*.

eT˝Ò]j·÷, ∫¬øHé>∑THê´, &Ó+>∑÷´ e+{Ï yê´<ÛäT\≈£î eT+<äT\T

ñqï|üŒ{Ïø° s√>±\ u≤]q |ü&É≈£î+&Ü ø±bÕ&ÉTø√e&É+ ÁX‚j·Tdüÿs¡+.

yê´~Û k˛ø£≈£î+&Ü eTT+<äT C≤Á>∑‘·Ô #·s¡´\˝À |ü]düsê\ |ü]X¯óÁuÛÑ‘·

n+fÒ Ç+{Ï #·T≥Tº|üø£ÿ\ #Ó‘·Ô ˝Ò≈£î+&Ü }&ÉTÃø√e&É+, ø£\T|ü⁄

yÓTTø£ÿ\T, >∑TãTs¡T>± ô|]–q yÓTTø£ÿ\qT ‘=\–+#·&É+, ∫qï∫qï

˙{Ï >∑T+‘·\˝À s¡T ì\«≈£î+&Ü |üP&çÃyj·T&É+, Ç+{Ï eTT+<äT bÕπs

eTT]øÏ ø±\Te\˝ÀqT |üP&çø£\qT rùddæ ˙s¡T düs¡fi¯+>± bÕπs≥≥T¢

#·÷&É&É+. |üP&çø£ rdæq eTqTïqT Á>±e÷ìøÏ <ä÷s¡+>± ‘·s¡*+#·&É+,

ñ|üjÓ÷–+#·ì ˙{Ï‘=f…º\T, ≈£î+&É\T, f…Æs¡T¢, |üP\≈£î+&û\T, Á‘ê–

|ü&Éydæq ø=ã“] ø±j·T\T, ø=ã“] ∫|üŒ\T eTπsyÓ’Hê s¡T ì\« ñ+&

neø±X¯+ ñqï yê{Ïqìï+{Ïì ‘=\–+#ê* Ò<ë uÀ]¢+#ê*. Ç+{À¢

qT+&ç e#˚Ã eè<Ûë ˙{Ïì Á&Ó’H˚JøÏ eT[fl+#·&É+ ˝Ò<ë Ç+≈£î&ÉT>∑T+‘·

@sêŒ≥T #˚düTø=ì düeTs¡úe+‘·+>± ìs¡«Væ≤+#ê*. ãVæ≤s¡+>∑ eT\

$düs¡®q #˚j·T≈£L&É<äT. |æ\¢˝‘√ düVü‰ n+<äs¡÷ eTs¡T>∑T<=&ç¶ì

ñ|üjÓ÷–+#ê*.

|üX¯óe⁄\ ù|&É, #Ó‘·ÔqT Ç+{Ï |ü]düsê\˝À ‘=\–+∫ <ä÷s¡+>±

‘·s¡*+#·&É+ ˝Ò<ë ms¡Te⁄ >∑T+‘·qT @sêŒ≥T #˚düTø=ì bÕ¢dæºø˘

ø£esY‘√ ø£|æŒ y˚j·÷*. ì\« ñqï ˙{Ï ≈£î+≥\˝À <√eT\T ñ‘·Œ‹Ô

#Ó+<ä≈£î+&Ü øÏs√dæHé ÄsTT˝Ÿ ˝Ò<ë @<Ó’Hê ÄsTT˝Ÿ #·\¢&É+ e+{Ï$

#˚j·÷*. øÏ{Ïø°\≈£î, ‘·\T|ü⁄\≈£î <√eT‘Ós¡\T @sêŒ≥T #˚düTø√yê*.

|ü>∑\T ∫qï |æ\¢\T |ü&ÉT≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&É <√eT‘Ós¡ yê&Ü*.

ãC≤s¡T\˝À #Íø£<Ûäs¡≈£î \_Û+#˚ <√eT‘Ós¡\ >∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø√yê*.

Nø£{Ï |ü&ÉT‘·Tqï düeTj·T+˝À kÕj·T+Á‘·+ 5.30

qT+&ç 7.30 düeTj·T+˝À <√eT\T m≈£îÿe>±

ÄÁø£$TkÕÔsTT ø£qTø£ á düeTj·T+˝À Ç+{Ï˝ÀøÏ

<√eT\T #=s¡ã&É≈£î+&Ü ‘·\T|ü⁄\T, øÏ{Ïø°\T

eT÷dæ ñ+#·&É+ eT+∫~.

#·\¢ >±*‘√ e#˚Ã yê´<ÛäT\T

»\TãT, <ä>∑TZ: es¡¸+‘√ bÕ≥T M#˚ #·\¢{Ï >±\T\

e\¢ |æ\¢\ qT+&ç eè<äT›\ es¡≈£î kÕ<Ûës¡D+>±

d üTd ” Ô # ˚d üT Ô+~. s√> ∑T\‘√ ÄdüT| ü Á‘ ·T\T

øÏ≥øÏ≥˝≤&É‘êsTT. es¡¸+˝À ‘·&çdæq|ü⁄Œ&ÉT ˝Ò<ë

˙fi¯fl˝À |üqT\T #˚dæq|ü⁄Œ&ÉT »\TãT, <ä>∑TZ,

»«s¡+ edüTÔ+~. eT+<äT\T y˚düT≈£î+fÒ 7

s√E\˝À ‘·>∑TZ‘·T+~. ˝Òø£b˛‘˚ yês¡+ s√E\˝À

‘·>∑TZ‘·T+~˝Ò nì Á>±e÷\˝À ô|<ä›\T m>∑‘ê[>±

#Ó|ü⁄Œ‘ês¡T. ìC≤ìøÏ eTq X¯Øs¡+˝ÀøÏ @ ÁøÏeTT\T

#˚]Hê X¯Øs¡+˝À ñqï X¯øÏÔ Ä ÁøÏeTT\ô|’ <ë&ç #˚dæ X¯Øsêìï eT*¢

dü«düú‘· #˚≈£Ls¡TdüTÔ+~. n+fÒ ∫qï ∫qï s√>±\qT ‘·≥Tº≈£îH˚ X¯øÏÔ

eTq X¯ØsêìøÏ ñ+~ nì ns¡ú+. ø±ì »«sê\ì ìs¡¢ø£å´+ #˚j·Te<äT›.

kÕ<Ûës¡D »\TãT ñqï|ü⁄Œ&ÉT, eTT≈£îÿ ø±s¡&É+, <ä>∑TZ, XÊ«dü

rdüTø√e&ÜìøÏ ø£wüº+ ø±e&É+‘√ bÕ≥T ñ+&Ü*‡q <ëìø£qï m≈£îÿe

XÊØs¡ø£ ñÁc˛íÁ>∑‘· ñ+&É&É+ ˝≤+{Ï \ø£åD≤\T ø£ì|ækÕÔsTT. ‘·>∑T

düeTj·T+˝À yÓ’<ä´+ #˚sTT+#·T≈£î+fÒ X¯Øs¡+ ˙s¡dü|ü&çb˛≈£î+&Ü

ñ+≥T+~. Ç‘·s¡‘·s¡ yê´<ÛäT\ qT+&ç ø±bÕ&ÉTø√>∑\T>∑T‘êeTT.

»\TãT, <ä>∑TZ n+≥Tyê´~Û ø±ã{Ïº M{Ï‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·Tqï yês¡T

e÷{≤¢&˚≥|ü⁄Œ&ÉT, ‘·TeTTà‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT Ç‘·s¡T\ qT+&ç <ä÷s¡+>±

yÓfi≤fl*. eT÷‹ì eTT≈£îÿqT ã≥º‘√ ø£esY #˚düTø√yê*. s¡B›>± ñqï

Á|ü<˚XÊ\ qT+&ç <ä÷s¡+>± ñ+&Ü*. ‘·s¡#·T>± #˚‘·T\qT düãT“‘√

ø£&ÉTø=ÿì X¯óÁuÛÑ+>± ñ+#·Tø√yê*. >=+‘·T˝À >∑s¡>∑s¡ ‘·>∑Z&ÜìøÏ

>√s¡TyÓ#·Ãì ñ|ü⁄Œ ˙{Ï‘√ >±sY>∑˝Ÿ #˚j·T&É+ e\¢ #ê˝≤ ñ|üdüeTq+

ø£\T>∑T‘·T+~. y˚&çy˚&ç>± n\¢+‘√ #˚dæq ø±cÕj·T+ ø±ì, ø±|ò”,

{°\T ñ|üX¯eTq+ ø£*–kÕÔsTT. m≈£îÿe ø±s¡+>± ñqï edüTÔe⁄\T

rdüTø√≈£L&É<äT.

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 19


Ç+{ Ï˝À ìeTTà # ˚s ¡≈ £ î+&Ü bı& ç>±

ñ+#·Tø√yê*. |æ\¢\ |ü≥¢ ˇøÏ+‘· m≈£îÿe ÁX¯<ä›

#·÷bÕ*. yê]øÏ yÓ#·Ãì <äTdüTÔ\T yj·÷*. #Óe⁄\≈£î

{À|æ ˝Ò<ë kÕÿsYŒ¤ì ø£{≤º* |ü&ÉT≈£îH˚≥|ü⁄Œ&ÉT

bÕ´Hé d”Œ&ÉTì ‘·–Z+#ê*. n˝≤π> eTVæ≤fi¯\T ≈£L&Ü

bı˝≤\øÏ yÓfi‚fl≥|ü⁄Œ&ÉT, ˙fi¯fl˝À |üì #˚ùd≥|ü⁄Œ&ÉT

dü]jÓÆTq #Ó|ü⁄Œ\T <Ûä]+#ê*. #Óe⁄\≈£î, eTT≈£îÿ≈£î

ø£|ü⁄Œ‘·÷ >∑T&É¶qT (kÕÿsYŒ¤)ì ø£≥Tºø√yê*. eè<äTΔ\

qT ≈£L&Ü ˇø£ ø£+≥ ø£ìô|{≤º*. kÕ<Ûës¡D+>±

yêfi¯ófl ‘·&çdæq ã≥º\T ny˚ Äs¡‘êj·TqTø=ì

ìs¡¢ø£å´+>± ñ+{≤s¡T. ø±ì yêfi¯flì bı&çã≥º\T

y˚düT≈£îH˚≥≥Tº Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*, |ü&ÉT≈£îH˚≥|ü⁄Œ&ÉT

ì+&ÉT>∑ <äT|üŒ≥T¢ ø£|ü⁄Œ≈£îH˚˝≤ #·÷&Ü*.

»«s¡+: »«s¡+ n+fÒ X¯Øs¡+ nHês√>∑ +>± ñ+<äì

#·÷|ü⁄‘·÷ eTT+<ädüTÔ dü÷#·q. »«s¡+ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT

XØs¡ ñÁc íÁ>∑‘· ô|]– y&ç>± ñ+≥T+~. |üì e‹Ô&ç

e\¢ e#˚Ã kÕ<Ûës¡D »«s¡+ nsTT‘˚ 4 s√E\T

eT+<äT\T yê&É&É+ e\¢ ‘·>∑TZ‘·T+~. n<˚ »«s¡+

ÇHÓŒ¤ø£åHé e˝À¢, eT˝Ò]j·÷ e˝À¢ ˝Òø£ Ç‘·s¡ Bs¡Èø±*ø£ s√>±\T ø£åj·T,

ôV≤#Y.◊.$. ÇHÓŒ¤ø£åHé e˝≤¢ nì πøe\+ uÛÖ‹ø£ |üØø£å e\¢ ‘Ó\TdüTø√e&É+

ø£wüº+. n≥Te+{Ï s√>∑ ìsêús¡D≈£î yÓ’<ä |üØø£å\T #˚sTT+#·Tø=ì »«s¡+

ø±s¡D≤ìï ã{Ïº ‘·>∑T ∫øÏ‘·‡ ‘·|üŒø£ #˚sTT+#·Tø√yê*.

»«s¡+ rÁe‘·qT ã{Ïº eT+<äT\T, C≤Á>∑‘·Ô\T rdüTø√e˝…qT.

yÓ’<äT´\T n+<äTu≤≥T˝À Òq|ü⁄Œ&ÉT »«s¡+ ‘·>∑Z{≤ìøÏ bÕsêdæ≥e÷ Ÿ,

◊Áã÷ô|òHé ˝≤+{Ï eT+<äT\T rdüTø√yê*. bÕsêdæ≥e÷˝Ÿ H=|æŒ

˝Ò≈£î+&Ü #Ój·T´{≤ìøÏ, »«s¡+ ‘·–Z+#·{≤ìøÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~.

JsêíX¯j·T+˝À ∫ø±≈£î ø£*–+#·<äT. ø±ã{Ïº JsêíX¯j·T+˝À |ü⁄+&ÉT¢

ñqïyês¡T, >∑s¡“¤e‘·T\T ≈£L&Ü bÕsêdæ≥e÷˝Ÿ ñ|üjÓ÷–+#·e#·TÃ.

ø±ì >∑s¡“¤e‘·T\T ◊Áã÷ô|òHé yê&É≈£L&É<äT. »«sêìøÏ >∑\ ø±s¡D≤ìï

‘Ó\TdüT≈£îì <ëìì qj·T+ #˚düTø√e&É+ eTTK´+. »«s¡+ ˝Òø£ H=|æŒ

3 s√E\ ø£+fÒ m≈£îÿe ø±\+ ñ+fÒ yÓ’<äT´ì dü\Vü‰ bÕ{Ï+#ê*.

»«s¡+ ñqï|ü⁄Œ&ÉT n<äq+>± ñqï <äTdüTÔ*ï rùddæ, |ü\#·{Ï,

kÂø£s¡´+>± ñqï <äTdüTÔ*ï y˚düTø√yê*. Nø£{Ï >∑~˝À ø±ø£, >±*

yÓ\T‘·Ts¡T e#˚Ã #√≥ ñ+&Ü*. X¯Øs¡+˝À rÁeyÓTÆq y˚&ç ñqï|ü⁄Œ&ÉT

#·s¡à+MT<ä ˙fi¯ófl b˛düTø√e&É+ ø±ì ‘·&ç >∑T&É¶‘√ #·sêàìï ‘·T&Ée&É+

˝Òø£ #ÛêrMT<ä, qT<äT{Ï MT<ë ‘·&ç >∑T&É¶\T y˚dæ $düs¡≥+ <ë«sê

#·sêàìï #·\¢ãs¡#ê*. #·sêàì X¯óÁuÛÑ+>± bı&ç>± ñ+#·Tø√yê*.

ÄdüÔe÷: ÄdüÔe÷ ñqïyêfi¯ófl esê¸ø±\+˝À ãVüQ C≤Á>∑‘·Ô>± ñ+&Ü*.

ndüÔe÷ }|æ]‹‘·TÔ\ yê´~Û. e´øÏÔ>∑‘·+>± ñqï n\Ø®\ e\¢ ndüÔe÷

rÁe‘· ô|s¡T>∑T‘·T+~. XÊ«dü rùd≥|ü⁄Œ&ÉT >∑TÁs¡T >∑TÁs¡T X¯ã›+ sêe&É+,

XÊ«dü rj·T&É+˝À ø£wüº+ ø±e&É+, @ø£<Ûë{Ï>∑ ‘·TeTTà\T, <ä>∑TZ ø£*–

ñ+&É≥+ ÄdüÔe÷ \ø£åD≤\T. ndüÔe÷ ñqï yêfiófl es¡+˝À ‘·&Éesê<äT.

ãj·T≥ M# ‘eT>±*øÏ <ä÷s¡+>± ñ+&Ü*. eTT≈£îÿ, #Óe⁄\T ø£|ü⁄Œø=ì

ñ+&Ü*. nedüs¡yÓTÆq eT+<äT\T m\¢|ü⁄Œ&ÉT <ä>∑Zs¡ ô|≥Tºø√yê*.

#·s¡à yê<ÛäT\T: esê¸ø±\+˝À ø±fi¯ófl |ü>∑\&É+, ø±fi¯ófl y˚fi¯fl eT<Ûä´˝À

N\&É+ ≈£L&É >∑eTìdüTÔ+{≤eTT. ‘·&Ée&É+ e\¢ Ò<ë ‘·&çdæq ‘·s¡Tyê‘·

bı&ç>± ‘·T&ÉT#·Tø√ø£b˛e&É+ XóÁuÛÑ+>± ø±fiófl ø£&É>∑ø£ b˛e&É+ e\¢ yÓ’s¡ Ÿ

ÇHéô|òø£åHé‡ k˛øÏ #Ó&É&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. |æ\¢\˝À >∑õ®, ‘êeTs¡ e+{Ï

#·s¡à yê´<ÛäT\T á ø±\+˝À >∑eTìkÕÔ+. ø±ã{Ïº |æ\¢\≈£î s√p kÕïq+

#sTT+#·&É+, XóÁuÛÑyÓTÆq <äTdüTÔ\T yj·T&É+, >√fiófl ô|s¡>∑≈£î+&Ü >√fiflqT

m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT ø£‹Ô]+#·&É+ e+{Ï ÁX¯<ä› rdüTø√yê*.

eT+<äT\‘√, X¯óÁuÛÑ‘·‘√ bÕ≥T ø=ìï ÄVü‰s¡ ìj·Te÷\T bÕ{ÏùdÔ

s√>±\T ‘·«s¡>± qj·T+ ne⁄‘êsTT. »«s¡+ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT düT\uÛÑ+>±

&ûÁôV’≤Á&{Ÿ (n~Ûø£+>± {Ïì ø√˝ÀŒe&É+) »s¡T>∑T‘·T+~. ø±ã{Ïº <ëVü≤+

˝Òq|üŒ{Ïø° m≈£îÿe>± ˙{Ïì Á‘ê>±*. (6 HÓ\\ ˝À|ü⁄ #·+{Ï|æ\¢\≈£î

»«s¡+ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT ‘·*¢bÕ˝Ò ÁX‚wü˜+. ˙fi¯ófl ‘ê–+#·qedüs¡+ ˝Ò<äT).

s√>∑T\T ‘·«s¡¡>± Js¡íeTjT´ yÓT‘·Ô{Ï kÕ‹«ø£yÓTÆq ÄVü‰sêìï rdüTø√yê*.

Ç&û¢, Áu…&é, bÕ\T, yÓTT‘·Ô{Ï s=f…º\T, eTõ®>∑ nqï+, dü÷|t, s¡dü+ nqï+,

C≤e, n+ã* e+{Ï$. ø±s¡|ü⁄ ˝Òø£ eTkÕ˝≤ |ü<ësêú\T e<äT›. #·\¢{Ï

|ü<ësêú\T, bÕìj·÷\T, ◊dtÁø°yéT, Baked foods, e÷+kÕVü‰s¡

|ü<ësêú\T yêHêø±\+˝À rdüTø√≈£L&É<äT. ø±˝≤qT>∑TD+>± <=]πø

|üfi¯ófl rdüT≈£î+fÒ eT+∫~.

yêHêø±\+˝À ø£\Twæ‘· ÄVü‰s¡+, ˙{Ï e\q e#˚Ã s√>±\qT

ìyê]+#·&ÜìøÏ ø±∫ #·˝≤¢]Ãq ˙{Ïì ‘ê>±*. ‘êC≤>± e+&çq

ÄVü‰sêH˚ï ‹Hê*. e+&çq ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\ô|’ á>∑\T, <√eT\T

yê\≈£î+&Ü ø£|æŒ ñ+#ê*. yê&çq bÕÁ‘·\qT m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT X¯óÁuÛÑ+

#˚düTø√yê*.Á|ü‹s√E Ç+{Ïì e+{Ïì ˙{Ÿ>± ñ+#·Tø√yê*.n+<äs¡÷

eTs¡T>∑T<=&É¢H˚ yê&Ü*. |æ\¢\≈£î yê´~Û ìs√<Ûäø£ {°ø±\T Ç|æŒ+#ê*.

»«s¡+ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT ÇHéŒ¤ø£åHé ñ+fÒ eTT<äs¡ø£eTT+<˚ yÓ’<äT´ì dü\Vü‰

rdüTø√yê*.eT+<äT\T ø=H≥|ü⁄Œ&ÉT yê{Ï ø±\ |ü]$T‹ (expiry date) ‘·|üŒø£ #·÷&Ü*. n˝≤π> _\T¢ì ≈£L&Ü rdüTø√yê*. yÓ’<äT´ì <ä>∑Zs¡≈£î

yÓ[flq|ü⁄Œ&ÉT eTT+<äT rdüT≈£îqï eT+<äT\ >∑T]+∫ ‘·|üŒø£ #ÓbÕŒ*.

kı+‘·yÓ’<ä +, ∫{≤ÿ eT+<äT\T, eT+Á‘ê\T, ‘ê$E\‘√ Á|üjÓ÷»q+

ñ+&É<äT. |ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq bÂwæºø£ ÄVü‰s¡+ eT]ø=+#Ó+ ne>±Vü≤q ñ+fÒ

s√>±\ u≤]q |ü&É≈£î+&Ü ø±bÕ&ÉTø√e#·TÃ.

- &Üˆˆ ÄsY. ns¡TDYCÀ´‹

>∑èVü≤$C≤„q XÊÁdüÔy˚‘·Ô, ø£èwæ $C≤„q πø+Á<ä e÷yéTq÷sY

20 kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013


HÓ’‹ø£ $\Te\T nì #Ó_‘˚ eTq˝À #ê˝≤ eT+~ qe«ìyês¡T

e⁄+&ÉπsyÓ÷. Ç+<äT≈£î ø±s¡D≤\T nH˚ø£+.

nsTT‘˚ $~Û ìs¡«Vü≤D˝À HÓ’‹ø£ $\Te\T bÕ{Ï+#·e\dæq nedüs¡+

@$T{Ï? eTq≈£î ˇø£s¡T HÓ’‹ø£ $\Te\T H˚s¡Œ&É+ @$T{Ï? eTq≈£î HÓ’‹ø£

$\Te\T ‘Ó*j·Tyê? ˝Òyê? nH˚ dü+<˚Vü‰\T eTq˝À #ê˝≤ eT+~

eT~˝À ‘·˝…‘·TÔ‘·T+{≤j·Tì }Væ≤+#·>∑\+!

eTq˝À #ê˝≤eT+~ ˇø£ eédüúqT nqTdü]+#˚ düeTj·T+˝À,

ndü\T eédüú ìj·Te÷\qT ø±≈£î+&Ü, Á|üdüTÔ‘·+ eédüú˝À @$T

»s¡T>∑T‘·T+<√ n<˚ eédüú nì nb˛Vü≤|ü&ÉT‘·T+{≤s¡T. n+fÒ, Á|üdüTÔ‘·

eédüú˝Àì n$˙‹, ã+<ÛäTÁ|”‹, n\dü‘·«+, sê»ø°j·T Áù|s¡D\T,

n~Ûø±s¡ <äs¡Œ+ yÓTT<ä˝…’q ne\ø£åD≤\T düVü≤»yÓTÆqe˙, yê{ÏH˚

ø=qkÕ–+#ê\H ™<›X´+˝À ™+{≤s¡T. ◊‘ Ç< düeTj·T+˝À eTq˝À

eT]ø=ìï Ä˝À#·q\T ≈£L&Ü edüTÔ+{≤sTT.

n$.. á eédüú≈£î nqT>∑TD+>± eéVü≤]+#·ø£ b˛‘˚ eTq+

eTqT>∑&É kÕ–+#·˝ÒeTì ø=+<äs¡T ô|<ä›\ u…~]+|ü⁄\T ˇø£yÓ’|ü⁄q,

eTs√ bÕs¡Ù«+˝À eTq+ eT+∫ n~Ûø±s¡+, Ä<ëj·T+>∑\ ™<√´>∑+˝À

™Hêï+. á n~Ûø±s¡+, Ä<ëj·T+‘√ eTq+, eTq ≈£î≥T+ã+ ì•Ã+‘·>±

Áã‘·ø£>∑\+, ø£qTø£, eédüú˝Àì <äTs¡¢ø£åD≤\qT e´‹πsøÏ+#·≈£î+&Ü

düs¡T›≈£îb˛e&É+, |üP]Ô>± sêJ|ü&É&É+ <ë«sê n+‘ê düC≤e⁄>± kÕ–

b˛‘·T+~μμ nì uÛ≤$kÕÔ+.

ø±˙ á s√Eq eTq+ #·÷dæ ≈£L&Ü ô|]øÏ y˚j·Tì ø£ bÕØΔìj·T+

yÓTTø£ÿ n‹ ‘·≈£îÿe ø±\+˝ÀH˚ ô|]– ô|<ä›<Ó’, ‘·q˝≤+{Ï nH˚ø£

bÕØΔìj·T+ yÓTTø£ÿ\qT $düÔ]+|ü #˚düTÔ+~. n+fÒ ÁbÕ<∏ä$Tø£kÕúsTT˝À

ìs¡÷à*+#·ø£b˛‘˚, <äTs¡¢ø£åD uÛÑ]‘·yÓTÆq eédüú˝À Ä \ø£åD≤\T ô|]–,

s¡ø£s¡ø±\ s¡÷bÕ\˝À nìï s¡+>±\≈£î, n+<äs¡T e´≈£îÔ\≈£î #˚≥T

#˚j·Te#·TÃ.

ª◊‘˚.. Hêπø+{Ï? H˚qT Hê |æ\¢\≈£î ‘·s¡>∑ì ÄdæÔbÕdüTÔ\qT

yês¡dü‘·«+>± ÇdüTÔHêïqT. ø£qTø£ yê]øÏ uÛÑ$wü´‘Y˝À @ u≤<äs¡ã+B

™+&É<äT ø£<ë!μ nì nqT≈£î+≥÷ ™+fÒ.. n~ ne÷j·Tø£‘·«y˚T!

HÓ’‹ø£ $\Te\ ne\+ãH˚

eTq≈£î Ä\+ãqeTq Á|üø£ÿ Ç+{À¢ Äø£*øÏ n\eT{ÏdüTÔqï e´øÏÔ ™+fÒ Ç~

eTq≈£î Á|üe÷<ä+! @ $<Ûä+>± n+fÒ, Äø£*øÏ ‘·≥Tºø√˝Òì e´øÏÔ eTq

Ç+{Ï ô|’πø <√|æ&çøÏ bÕ\Œ&Ée#·TÃ. eTq }]˝Àì ø£\sêqT eTq+

ìs¡÷à*+#·&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#·ø£ b˛‘˚ Ç~ eTq Ç+{ÏøÏ ≈£L&Ü

yê´|æ+#·e#·TÃ.

á s√Eq uÛ≤s¡‘· yêDÏ»´ sê»<Ûëì nsTTq eTT+u≤sTT˝À

ô|#·TÃ ô|]–q e÷|òæj·÷ dü+düÿè‹øÏ nedüs¡yÓTÆq ]Á≈£L{ŸyÓT+{Ÿ

nø£ÿ&ç eTT]øÏyê&É\ qT+&ç »s¡T>∑T‘·T+<äH˚~ mes¡÷ ø±<äq˝Òì

yêdüÔe+. BìøÏ ø±s¡D+ rÁeyÓTÆq Ä]úø£ düe÷q‘·\T, ìπs›•‘· Á|üuÛÑT‘·«

ì<ÛäT\T, |ü<∏äø±\T ns¡TΩ˝…’q \øÏå‘· esêZ\≈£î #˚s¡ø£b˛e&Éy˚T. ø±ì Bì

e\q ô|]–q H˚s¡ dü+düÿè‹˝À uÛ≤>∑+>± »s¡T>∑T‘·Tqï n|üVü≤s¡D\T,

u…~]+|ü⁄\T, uÛÑ÷ø£u≤®\T, Vü≤‘·´\T yÓTT<ä˝…’q H˚sê\T m≈£îÿe>±

dü+|üqï, eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ yê]ô|’H »s¡T>∑T‘·THêïsTT. Bìì ã{Ïº ø£ ÁbÕ+‘·

eédüú Àì <äTs¡¢ø£åD≤\qT ÁbÕ<∏ä$Tø£ kÕúsTT˝À n<äT|ü⁄ #˚j·Tø£b˛e&É+

Òø£ |üP]ÔkÕúsTT˝À n]ø£≥º Òø£b˛e≥+ e\q, Ä ÁbÕ+‘·+ n_Ûeè~Δ Hs¡

dü+düÿè‹˝À Nø£{Ï ø√D+>± ô|s¡T>∑T‘·T+<äì >∑T]Ô+#·e#·TÃ. dü<äs¡T

Ä]úø±_Ûeè~Δ ˝À|üuÛÑ÷sTTwüºyÓTÆ, Bì <ë«sê \_Δbı+~q yês¡T ≈£L&Ü

<äTwüŒ]D≤e÷\ u≤]q |ü&É‘ês¡ì Á>∑Væ≤+#·e#·TÃ. BìøÏ dü+ã+~Û+∫

ˇø£ yêdüÔe >±<∏äqT ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+.

ªª#ê˝≤ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ+<ä≥ eTq<˚X¯+˝Àì ˇø£ ÁbÕ+‘·+˝À

‘·˝…‹Ôq ø£s¡Te⁄ø±≥ø±\ e\q ˇø£ }]˝Àì j·TTe≈£î\T, |üì

#˚j·T>∑\yês¡T e\düb˛j·÷s¡T. Ä }]˝Àì n‹ø=~›eT+~‘√ bÕ≥T

ˇø£ eè<äΔ »+≥ e÷Á‘·+ nø£ÿ&˚ ™+&çb˛j·÷s¡T. ◊‘˚ yês¡T Áã‘·T≈£î

‘Ós¡Te⁄ ø√dü+ Ä Á>±eT+˝Àì eT]ø=+<äs¡T #˚dæqfÒ¢, Ä }] MT<äT>±

b˛j˚T u≤≥kÕs¡T\ô|’ <ë&ç#˚dæ, <√#·Tø√e&É+ eè‹Ô>± #˚düT≈£îHêïs¡T.

6, 7 dü+e‘·‡sê\ ‘·sê«‘· ˇø£ s√Eq Ä Á>±eT+ MT<äT>±

yÓfi¯ó‘·Tqï ˇø£ j·TTe≈£î&çì #·÷dæq Ä <ä+|ü‘·T\T <ë&ç#˚dæ,

<√#·Tø√yê\ì ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïs¡T. á Áø£eT+˝À Ä <ä+|ü‘·T\˝Àì

uÛ≤s¡´ ø£ <äT&ÉT¶ø£Ás¡‘√ yÓqø£>± yÓ[fl Ä Á|üj·÷DÏ≈£î&ç ‘·\ô|’ ã\+>±

ø={Ïº+~. Ä <Óã“≈£î >±j·T|ü&çq Á|üj·÷DÏ≈£î&ç qT+&ç $\TyÓ’q

edüTÔe⁄\T, &ÉãT“ì yÓ<äø£&É+˝À ìeT>∑ïyÓTÆq Ä <ä+|ü‘·T\≈£î, #êe⁄

Áã‘·T≈£î\ eT<Ûä´ ø=≥Tº$T{≤º&ÉT‘·Tqï Ä Á|üj·÷D°≈£î&ç |ü\e]+‘·\T

$ì|æ+#êsTT.

ªªHê ù|s¡T sê<ÛëXÊýéT! e÷ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ù|s¡T¢ uÛ≤s¡ru≤sTT,

sêCÒ+<äsY. e÷~ á }πs. Áã‘·T≈£î‘Ós¡Te⁄ ø√dü+ e\düb˛sTT #ê˝≤

ø±\+ ‘·sê«‘· e÷ neTàHêqï\ ø√dü+ e#êÃ.... qHÓïes√ ø={≤ºs¡T..

H˚qT #·∫Ãb˛‘·THêïqT.. e÷ neTàHêqï\≈£î #Ó|üŒ+&ç..μμ nH˚

|ü\e]+‘·\T $qï Ä <ä+|ü‘·T\T ìX‚ÃwüTº˝…’ ì*∫b˛j·÷s¡T. ø±s¡D+

Ä neTàHêqï\T y˚¬ses√ ø±<äT!... Ä <ä+|ü‘·T˝Ò!!... Ä Á|üj·÷DÏ≈£î&ÉT

nø£åsê˝≤ M] s¡ø£Ô+ |ü+#·T≈£îì |ü⁄{Ïºq M] ø=&ÉTπø!.. 6, 7 dü+e‘·‡sê\

ÁøÏ‘·+ |üìø√dü+ <ä÷s¡+>± ™qï |ü{≤ïìøÏ e\düb˛sTT ‘·q ‘·*¢<ä+Á&ÉT\

qT düTKô|≥º&ÜìøÏ <ÛäHêìï dü+bÕ~+∫ ‘Ó∫Ãq Ä ø=&ÉT≈£î n‘·ì

‘·*¢‘·+Á&ÉT\ #˚‹˝ÀH˚ eTs¡DÏ+#ê&ÉT.

HÓ’‹ø£ $\Te\T

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 21


ô|’ yêdü Ôe >±<∏ ä qT+&ç eTq+ Á>∑Væ≤+#ê*‡q<˚$T{Ï?....

eTq+ ˇø£ #Ó&É ¶ eédü úì ˝Ò<ë eédü ú˝Àì <äTs¡ ¢ø £ åD≤\qT

ø=qkÕ–+#·&É+, bÕ{Ï+#·&É+ e\q ø£*π> <äTwüŒ]D≤\ u≤]q eTqy˚T

|ü&˚ Á|üe÷<ä+ ™+<äì!... ø£qTø£ ‘ê‘êÿ*ø£ Á|üjÓ÷»Hê\qT Ä•+∫

#Ó&ÉTì düeT]Δ+#·&É+ ˝Ò<ë ™ù|øÏå+#·&É+ e\q eédüú˝Àì #Ó&ÉT

dü+Á|ü<ëj·÷\qT ø=qkÕ–+#·&É+ e\q eTq≈£î, eTq |æ\¢\≈£î,

eTq uÛÑ$wü´‘Y ‘·sê\ yê]øÏ ˇø£ ø£\Twæ‘·yÓTÆq, Á|üe÷<äuÛÑ]‘·yÓTÆq

eédüúqT e÷Á‘·y˚T n+~+#·>∑\eTT!!.. Ç<˚Hê eTq+ eTq |æ\¢\≈£î

Ç#˚Ã/Çe«uÀj˚T ÄdæÔ?!.. n˝≤+{Ï Á|üe÷<äuÛÑ]‘·yÓTÆq eédüú˝À

eTq Á|æj·TyÓTÆq |æ\¢\T m˝≤ ùd«#·Ã¤>±, dü+‘√wü+>±, kÂuÛ≤>∑´+‘√

J$+#·>∑\s√??.. Ä˝À∫+#·+&ç!...

◊‘˚ eTq˝À #ê˝≤eT+~ eédüΔ˝Àì <äTs¡¢ø£åD≤\qT >∑T]Ô+∫Hê,

yê{Ï e\q uÛÑ$wü´‘Y˝À ‘·˝…‘˚Ô <äTwüŒ]D≤e÷\qT >∑T]Ô+#·&É+,

}Væ≤+#·&É+ Ò<äT. eT]ø=+‘·eT+~ eédüú À #ê˝≤ø±\+ qT+&ç HÓ\

ø=ì ™qï kÕ+Á|ü<ëj·Tø£ <äTs¡¢ø£åD≤\qT.... ndü\T <äTs¡¢ø£åD≤\T>±H˚

>∑T]Ô+#·˝Òì dæú‹˝À ™Hêïs¡T. n+fÒ #ê˝≤ø±\+ qT+&ç ˇø£

&çbÕsY¶yÓT+{Ÿ eédüú À Ä#·]+#·ã&ÉT‘·Tqï #Ó&ÉT |ü<äΔ‘·T\T, \+#ê\T,

n~Ûø±s¡ <äTs¡+Vü≤+ø±s¡ yÓ’Ks¡T\T Ä &çbÕsYºyÓT+{Ÿ/eédüú ªdüVü≤»

\ø£åD≤\Tμ >± bıs¡bÕ≥T |ü&É≥+ »s¡T>∑T‘·T+~.

™<ëVü≤s¡D≈£î b˛©düT\T <∏äsY¶ &çÁ^ì j·T<Û˚#·Ã>± Á|üjÓ÷–+#·&É+,

Áf…»Ø\˝À _˝Ÿ $\Te˝À ì]Δwüº ª|üs¡‡+fÒCŸμ\qT Ä•+#·&É+, ÄdüTÔ\

]õÁùdºwüHé düeTj·T+˝À qø£\T |üÁ‘ê\ ø=s¡≈£î n<äq+>± ø=+‘·

yÓTT‘êÔ\qT #Ó*¢+#·&É+, esYÿ _\T¢\˝À $$<Ûä kÕúsTT\˝À ì]Δwüº

|üs¡‡+fÒCŸ\T #Ó*¢+#·&É+, sê»ø°j·T dæbòÕs¡T‡\ Ä<Ûës¡+>± kÕ+|òæTø£

dü+πøåeT ô|q¸Hé\T, dü_‡&û\T, ™<√´>∑T\ Á{≤Hé‡|òüsY\T yÓTT<ä˝…’q

|üqT\qT #˚j·T&É+ eTq˝À #ê˝≤eT+~ n$ #Ó&ÉT dü+Á|ü<ëj·÷\ì

>∑T]Ô+#·˝Òì kÕúsTT˝À eTq eédüú˝Àì $$<Ûä XÊK\˝À #Ó˝≤eTDÏ

ø±e&É+ eTq+ >∑eTì+#·e#·TÃ.

◊‘˚.... BìøÏ |ü]cÕÿs¡+ @$T{Ï?.... }s¡T yÓTT‘·Ô+ X¯óÁuÛÑ+>±

™+&Ü\+fÒ, eTT+<äT e´øÏÔkÕúsTT qT+&˚ Ä Á|üj·T‘·ï+ yÓTT<ä\T

ø±yê*! e´øÏÔ kÕúsTT qT+&ç ≈£î≥T+ã kÕúsTTøÏ, ≈£î≥T+ukÕúsTT qT+&ç

Á>±eTkÕúsTTøÏ á Á|üj·T‘·ï+ ‘ê\÷≈£î dü‘·Œ¤*‘ê\T $düÔ]+∫, eTq+

Ä•+∫q Á>±eT+ Ä$wüÿ]+#·ã&ÉT‘·T+~.

Ç<˚ $<Ûä+>± eédüú˝À HÓ\ø=ì ™qï #Ó&ÉT\qT ìs¡÷à*+#·&É+

eTq eè‹Ô, ™<√´>∑ ìs¡«Vü≤D˝À uÛ≤>∑+>±H˚ ÁbÕs¡+_Û+#ê*. eTq

$~Û ìs¡«Vü≤D˝À uÛ≤>∑+>± eTq |ü]~Û˝À »]π> nH˚ø£ Á|üC≤dü+πøåeT,

bÕ\Hê ø±s¡´Áø£e÷\˝À HÓ’‹ø£ $\Te\qT bÕ{Ï+#·&É+ <ë«sê,

eTq+ eTq |æ\¢\≈£î n+~+#ê\qT≈£î+≥Tqï eT+∫ eédüúqT

s¡÷bı+~+#·e#·TÃ. ◊‘˚ eédüúqT e÷s¡Ã&É+ ˝Ò<ë eT+∫>±

r]Ã~<ä›&É+ Hê ˇø£ÿ&ç e˝Ò¢ m˝≤ kÕ<Ûä´+ ne⁄‘·T+~?!.. nH˚~

eTq˝Àì #ê˝≤ eT+~øÏ e#˚Ã dü‘·«s¡ dü+<˚Vü≤+!!.

BìøÏ ø£fÒ düe÷<Ûëq+... Á|ü‹ düTBs¡È Á|üj·÷D+ ø£ n&ÉT>∑T‘√H

yÓTT<ä\e⁄‘·T+~. Á|ü‹ ô|<ä› ìsêàD+ ø£ Ç≥Tø£‘√H˚ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔ+. z

ø£$ #Ó|æŒq≥T¢ ªªmes√ ˇø£s¡T, m|ü⁄&√ n|ü⁄&ÉT, q&Éesê eTT+<äT≈£îμμ

nqï≥T¢>± yÓTT<ä{Ï n&ÉT>∑T m|ü⁄Œ&É÷ ˇ+≥πs eT]!. yÓqTø£ e#·TÃ

yê]ø° u≤≥ nsTTqB!!.. nH˚ yêdüÔyêìï >∑T]Ô+∫, Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ ‘·eT

$~Û ìs¡«Vü≤D˝À HÓ’‹ø£ $\Te\qT bÕ{Ï+∫, uÛÑ$wü´‘Y uÛ≤s¡‘êìï

ì]à+#·T<ë+!!!

Á|üuÛÑT‘·« ™<√´>∑T\T-HÓ’‹ø£ $\Te\T

Á|ü»\ qeTàø±ìøÏ |ü⁄Hê~ Á|üC≤ùdy˚! Á|üuÛ ÑT‘√«<√´>∑T\T

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ, Á|ü»\≈£î nqTdü+<Ûëq ø£s¡Ô\T>± ™+≥÷, Á|üuÛÑT‘·«

#·{≤º\≈£î ã<äTΔ˝…’, dü«+‘· ˝≤uÛ≤ìï Ä•+#·ø£ C≤rj·T \øå±´\

kÕ<Ûäq¬ø’ ø£èwæ #˚j·÷*. Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç Á|ü»\T Ä•+#˚ ìC≤sTTr,

ìcÕŒøÏåø£‘· eT]j·TT ìã<äΔ‘·\T Á|üuÛÑT‘·« Á|ü‹ì<ÛäT˝…’q Á|üuÛÑT‘·«

™<√´>∑T\˝À Á|ü‹|òü*+#ê*. ™<√´>∑T\T ‘·eT HÓ’|ü⁄D≤´\qT, C≤„Hêìï,

nqTuÛÑyêìï yÓTs¡T>∑T|üs¡#·T≈£î+≥÷ Á|ü»\ Äø±+ø£å\qT HÓs¡y˚s¡Ã

e\dæ ™+≥T+~. á Áø£eT+˝À Á|ü»\ qeTàø±ìï bı+<ä&ÜìøÏ,

C≤rj·T düyÓTÆø£´‘·, düeTÁ>∑‘·\qT ø±bÕ&˚+<äT≈£î eT]j·TT <˚X¯

düeTÁ>±_Ûeè~Δì kÕ~Û+#˚+<äT≈£î. Á|üuÛÑT‘√«<√´>∑T\T ø=ìï e´øÏÔ>∑‘·

ìj·Te÷\qT, eéVü‰s¡XË’*ì bÕ{Ï+#ê*.

HÓ’‹ø£ ìj·Te÷e[- ø=ìï ø°\ø£ n+XÊ\T

1. e´øÏÔ>∑‘· »yêãT<ëØ‘·q+

❀ $~Û ìs¡«Vü≤D˝À ìC≤sTTr, ÄdüøÏÔ, kÕe<Ûëq‘·, ì|ü⁄D‘·,

ìcÕŒøÏåø£‘·, düyÓTÆø£´‘· uÛ≤eq\qT ø£*– ™+&Ü*.

❀ πøe\+ #·≥º|üs¡yÓTÆq ˝Òø£ $<Ûëq|üs¡yÓTÆq ÄeX¯´ø£‘·\qT

dü+‘·è|æÔ |üs¡#·&É+ ø±ø£ Á|üC≤$XÊ«kÕìï, düeTàø±ìï bı+<˚

$<Ûä+>± ùde #˚j·÷*.

❀ $~Û ìs¡«Vü≤D≈£î uÛÑ+>∑+ ø£*–+#˚ Á<äe´|üs¡yÓTÆq e«eVü‰sê\

qT ìs¡«Væ≤+#·sê<äT.

❀ #·≥ºe´‹πsø£+>± $yêVü≤, $yêùV≤‘·s¡ dü+ã+<Ûë\qT

kÕ–+#·sê<äT.

❀ Á|üuÛÑT‘·« ˝Òø£ Á|üuÛÑT‘˚«‘·s¡ dü+düú\ düe÷#ês¡+‘√ dü«+‘·

Á|üjÓ÷»Hê\qT Ä•+∫, @ $<ÛäyÓTÆq Ä]úø£ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\˝À

bÕ˝§Zqsê<äT.

❀ Á|üuÛÑT‘·« ìã+<Ûäq\≈£î $s¡T<äΔ+>± @ $<ÛäyÓTÆq ãVüQeT‘·T\

qT>±ì, Ä]úø£ Ò<ë Ä]úπø‘·s¡ Á|üjÓ÷»Hê\qT d”«ø£]+#·sê<äT.

❀ $~Û ìs¡«Vü≤D≈£î dü+ã+~Û+∫q nìï s¡ø±\ #·{≤º\T,

$~Û $<ÛëHê\ô|’ ne>±Vü≤qqT ìs¡+‘·s¡+ ô|+#·T≈£î+≥÷

$»j·Te+‘·yÓTÆq ™<√´>∑ J$‘êìï ì]à+#·Tø√yê*.

❀ Á|ü»\‘√ düVü≤À<√´>∑T\‘√ dü>ös¡e+>± eéVü≤]+#ê*.

❀ Á|üuÛÑT‘˚«‘·s¡ dü+düú |ü≥¢ ø±˙, e´øÏÔ |ü≥¢ ø±˙ |üø£åbÕ‘· yÓ’K]‘√

eéVü≤]+#·sê<äT.

❀ Á|ü»\ eqs¡T\qT eè<Ûë #j·T≥+ Ò<ë <äT]«ìjÓ÷>∑|üs¡#·≥+

#˚j·Tsê<äT.

❀ ‘Ó*dæ, ‘Ó*d” #·≥º$s¡T<äΔyÓTÆq Vü‰MT\qT, ìs¡íj·÷\qT

#˚j·Tsê<äT.

❀ Á|üuÛÑT‘·« ˝Ò<ë Á|üC≤ ÄdüTÔ\qT kÕ«s¡Δ Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+

yê&Ésê<äT.

❀ Á| üu Û ÑT‘ ·« ÄdüT Ô\qT nqTeT‹˝Òì ø±s¡´ø £˝≤bÕ\≈£î

$ìjÓ÷–+#·≈£î+&Ü dü+s¡øÏå+#ê*.

❀ MT |ü]düsê\˝À »s¡T>∑T‘·Tqï yÓ÷dü+, n$˙‹, eè<Ûë,

ndüuÛÑ´‘·\ >∑T]+∫ dü+ã+~Û‘· n~Ûø±s¡T\≈£î ‘Ó*j·T

|üs¡#ê*/|òæsê´<äT #˚j·÷*.

❀ $~Û ìs¡«Vü≤D˝À uÛ≤>∑+>± #·{≤º\H˚ ø±ø£ Á|üC≤ dü+πøåe÷ìï

≈£L&Ü <äèwæº˝À ™+#·Tø=ì ìs¡íj·÷\T rdüTø√yê*.

❀ ÄXÊyê<ä <äèø £Œ<∏ ä+‘√ eéVü≤]dü÷Ô Á|ü»\‘√, kÕ{Ï

™<√´>∑T\˝À <ÛÓ’sê´ìï ì+bÕ*.

22 kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013


❀ |ü]$T‹øÏ $T+∫ #˚ùd e´øÏ Ô>∑‘· ø=qT>√fi¯ ¢ $esê\qT

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ‘Ó*j·T|üs¡Tdü÷Ô, ‘·–q nqTeT‘·T\qT bı+<ë*.

2. #·≥º+ |ü≥¢ $<Û˚j·T‘·

❀ dæ$ Ÿ, ÁøÏ$Tq Ÿ #·{≤º\qT >ös¡$dü÷Ô $<ÛäT\qT ìs¡«Væ≤+#ê*.

❀ ™<√´>∑T\ô|’, &çbÕsY¶yÓT+{Ÿô|’ e#˚Ã |òæsê´<äT\ô|’ düø±\+˝À,

ìwüŒø£åbÕ‘· yÓ’K]‘√ $#ês¡D »]π>˝≤ düVü≤ø£]+#ê*. ‘·<ë«sê

Á|ü»\˝À $XÊ«kÕìï HÓ\ø=˝≤Œ*.

3. Á|üC≤ dü+ã+<Ûë\ ìs¡«Vü≤D

❀ dæ$˝Ÿ, kÕúìø£ Á|ü»\ nqTuÛÑyê\ qT+&ç e#˚Ã dü÷#·q\T,

dü\Vü‰\T, |ü]cÕÿsê\qT d”«ø£]+#·&É+ <ë«sê eT]+‘·

yÓTs¡T¬>’q ìs¡íj·÷\qT #˚j·T>∑\+.

❀ dæ$ Ÿ, Á|üuÛÑT‘·«+ |ü≥¢, #·≥º+ |ü≥¢ Á|ü»\˝À >ös¡yêìï ô|+#˝≤,

düyÓTÆø£´‘·qT ø±bÕ&˚˝≤ Á|ü»\˝Àì ìC≤sTTrì, ìã<äΔ‘·qT,

»yêãT<ëØ‘·Hêìï >ös¡$dü÷Ô Á|ü»\‘√ eéVü≤]+#ê*.

❀ dæ$ Ÿ, C≤‹, eT‘·+, ≈£î\+, *+>∑+, ÁbÕ+‘·+, uÛ≤wü, dü+düÿè‹,

ìdü‡Vü‰j·T‘·, $<ä´, ej·TdüT‡, dü+|ü<ä, yÓ’ø£˝≤´\ Ä<Ûës¡+>±

@ $<ÛäyÓTÆq qø±sê‘·àø£ |üø£åbÕ‘êìï (#·≥º+ ÄyÓ÷~+#·ì)

#·÷|üsê<äT.

❀ dæ$ Ÿ, Á|üuÛÑT‘√«<√´>∑T\T Á|ü»\ dü+πøåeT+ ø=s¡≈£î ìj·T$T+#·

ã&çq yês¡T ø£qTø£ n~Ûø±s¡ <äs¡Œ+‘√ ø±ø£ ùdyê <äèø£Œ<Ûä+‘√

eéVü≤]+#ê*.

4. ãVüQeT‘·T\T, ]ø±sY¶\T, Ä‹<Ûë´\T eT]j·TT sêsTTr\T bı+<ä&É+ô|’

|ü]$T‘·T\T

❀ $~Û ìs¡«Vü≤D˝À uÛ≤>∑+>± nH˚ø£ eT+~ì ø£*dæ eéVü≤]+#˚

dü+<äs¡“¤+˝À ªãVüQeT‘·T\T, Ä‹<Ûë´\Tμ @ s¡÷|ü+˝À

™qï|üŒ{Ïø° d”«ø£]+#·sê<äT.

❀ $~Û ìs¡«Vü≤D˝À uÛ≤>∑+>± #˚ùd edüTÔe⁄\ ø=qT>√fi¯ófl, q>∑<äT

#Ó*¢+|ü⁄\˝À |üP]Ô bÕs¡<äs¡Ùø£‘·qT bÕ{Ï+#ê*.

❀ Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üø£{Ï+#˚ ]yês¡T¶\T, ãVüQeT‘·T\ d”«ø£s¡Dô|’ m{Ïº

ìs¡“+<Ûä+ ˝Ò<äT.

❀ Á|üuÛÑT‘˚«‘·s¡ dü+düú\T Á|üø£{Ï+#˚ kÕeT÷Væ≤ø£ ãVüQeT‘·T\T,

sêsTTr\ d”«ø£s¡Dô|’ m{Ïº ìs¡“¤+<Ûä+ ˝Ò<äT.

❀ Áô|’y˚{Ÿ e´≈£îÔ\T, dü+düú\T ø£*Œ+#˚ ™∫‘· edü‹, Á|üj·÷D

sêsTTr kÂø£sê´\qT $~Û ìs¡«Vü≤D˝À d”«ø£]+#·sê<äT.

5. $$<Ûä esêZ\ Á|üjÓ÷»Hê\ eT<Ûä´ ‘·˝…‘˚Ô dü+|òüTs¡¸DqT ìyê]+#·≥+

❀ $~Û ìs¡«Vü≤D˝À uÛ≤>∑+>± #˚|üfÒº #·s¡´\‘√ es¡Z|üs¡yÓTÆq

Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ dü+|òüTs¡ ¸D\T ‘·˝…‘· Ôe#·TÃ. ø£qTø£

™<√´>∑T\T á ‘·s¡Vü‰ dü+|òüT≥q\qT m<äTs=ÿH˚+<äT≈£î

dü+dæ<äΔ+>± ™+&Ü*. ‘·–q |ü]cÕÿsê\qT eTT+<ädüTÔ>±

Ä˝À∫+#ê*. Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\ <ë«sê |ü]$T‘· dü+K´˝ÀH˚

\_Δ<ës¡T\ m+|æø£ #ùd≥|ü⁄&ÉT ù|<ä À¢ ìs¡Tù|<ä\øÏ ÁbÕ<Ûëq´‘·

Çe«&É+ <ë«sê eTq ìs¡íj·÷\qT düeT]Δ+#·Tø√e#·TÃ.

❀ ˇø£ |ü<∏äø£+ neT\T˝À Ä |ü<∏äø£+ ‘ê\÷≈£î uÛ≤>∑kÕ«eTT\

(ùdºø˘ Vü≤À\¶sY) |ü]<ÛäT\qT düŒwüº+>± >∑T]Ô+∫, ‘·<äqT>∑TD+>±

eéVü≤]+#˚˝≤ #·÷&Ü*. ˝Òì#√ |ü<∏äø£+ neT\T˝À Áø=‘·Ô

düeTdü´\T ‘·˝…‘·Ôe#·TÃ.

❀ Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç @ $<ÛäyÓTÆq |üì ø±+Á{≤≈£îº\qT ™<√´>∑T\T

d”«ø£]+#·≥+, uÛ≤>∑kÕ«eTT\T>± #˚s¡≥+, _HêMT\T>±

eéVü≤]+#·≥+ #˚j·Tsê<äT.

❀ Ç‘·s¡ ™bÕ~Û, yê´bÕsê\˝À ™<√´>∑T\T ìeT>∑ïeTesê<äT.

‘·eT ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\T ≈£L&Ü #·≥ºe´‹πsø£ eè‹Ô yê´bÕsê\˝À

bÕ˝§Zq≈£î+&Ü ìj·T+Á‹+#ê*. ˝Òì#√ dü<äs¡T ø±s¡´ø£˝≤bÕ\

e\q ‘·˝…‘˚Ô <äTwüŒ]D≤e÷\˝À u≤<ÛäT´&ç>± Äs√|æ+#·ã&˚

Á|üe÷<ä+ ™+~.

❀ |ü<äM $s¡eTD ‘·sê«‘· d”«ø£]+#˚ eè‹Ô yê´bÕsê\T,

™bÕ<ÛäT\≈£î $~Û ìs¡«Vü≤D˝À bı+~q n~Ûø±s¡ s¡Vü≤kÕ´\

qT $ìjÓ÷–+#·sê<äT.

6. sê»ø°j·T ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ ô|’ |ü]$T‘·T\T

❀ ™<√´>∑T\T sê»ø°j·T bÕØº\ kÕú|üq, mìïø£\˝À bÕ˝§Zq&É+,

Á|üuÛÑT‘·« e´‹πsø£ Á|üdü+>±\T #˚j·T&É+ ìùw~Û+#·&ÉyÓTÆq~.

❀ @<˚ì sê»ø°j·T bÕØºøÏ ˝Ò<ë dü«‘·+Á‘·´ nuÛÑ´]ΔøÏ eT<ä›‘·T>±

Á|ü#ês¡+ #˚j·Tsê<äT.

❀ |üì Á|ü<˚XÊ\˝À sê»ø°j·T, $|ü¢e, #·≥ºe´‹πsø£, Á|üuÛÑT‘·«

e´‹πsø£ Á|üdü+>±\T #˚j·Tsê<äT.

❀ Á|üC≤dü+πøåeT ø±s¡ Áø£e÷\˝À, \_Δ<ës¡T\ m+|æø£ À sê»ø°j·T

ˇ‹Ôfi¯fl≈£î nr‘·+>± ns¡Ω‘· ø£*–q yê]πø Äj·÷ |ü<∏äø±\qT

n+<˚˝≤ #·÷&Ü*.

7. Ä]úø£ eéVü‰sê\˝À eéVü‰s¡XË’*

❀ ™<√´>∑T\T Áô|’y˚{Ÿ e´≈£îÔ\ qT+&ç n|ü⁄Œ\T rdüTø√e≥+,

Áô|’y˚{Ÿ e´≈£îÔ\≈£î n|ü⁄Œ\T Çe«≥+ #˚j·Tsê<äT.

❀ ‘êø£≥Tº, e&û¶ yê´bÕsê\T, ∫{Ÿ\ ìs¡«Vü≤D #˚j·Tsê<äT.

❀ @<˚ì #·≥ºã<ä› Áô|’y˚{Ÿ Ä]úø£ dü+düú\˝À ø£düºeTsY>± #˚]

bı<äT|ü⁄, ∫{Ÿ\˝À bÕ˝§Zq≥+ e´øÏÔ>∑‘· ìs¡íj·T+>± uÛ≤$+∫

bÕ˝§Zqe˝…qT.

❀ ø±sê´\j·T &ÉãT“ì dü«+‘· Á|üjÓ÷»Hê\≈£î yê&Ésê<äT.

Ç‘·s¡T\≈£î n|ü⁄Œ>± ˝Ò<ë ã<äT\T>± Çe«sê<äT.

❀ Á|ü‹ Á|üuÛÑT‘·« <Ûäq $ìjÓ÷>∑+˝À |üP]Ô>± ìj·TeT ìã+<Ûäq\≈£î

nqT>∑TD+>± eéVü≤]+#ê*. ns¡Ω‘·˝Òì @C…˙‡\ e<ä›

ø=qT>√fi¯ófl #˚j·Tsê<äT. #·≥º+ nqTeT‹+∫q $<Ûëq+˝ÀH˚

nqTeT‹ >∑\ edüTÔùde\qT ø=qT>√\T #˚j·÷*.

❀ Áô|’y˚{Ÿ e´≈£îÔ\≈£î, dü+düú\≈£î ™∫‘·yÓTÆq y˚T\T #˚dæ

Á|ü‹|òü*+>± &ÉãT“ Ò<ë Ç‘·s¡ Ä]úø£ n+XÊ\T Ò<ë Ä]úπø‘·s¡

Á|üjÓ÷»Hê\qT bı+<ä&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#·&É+ •øå±s¡Ω+.

8. Á|üuÛÑT‘·« s¡Vü≤kÕ´\ ìs¡«Vü≤D, düe÷#ês¡Vü≤≈£îÿ #·≥º+

❀ ìs¡ísT÷ø£s¡D <äX¯˝À düe÷#êsêìï ãj·T\Œs¡#·&É+ e\q,

ø=+<äs¡T <äTs¡T<˚›X¯+‘√ ìs¡íj·÷\qT Á|üuÛ≤$‘·+ #˚j·T&ÜìøÏ

Á|üj·T‹ï+#·e#·TÃ. ø±e⁄q á ‘·s¡Vü‰ düe÷#êsêìï ‘·–q #·≥º+

nqTeT‹ ˝Òì<˚ ãj·T\Œs¡#·sê<äT.

❀ Ç<˚ düeTj·T+˝À düe÷#ês¡Vü≤≈£îÿ #·≥º+ dü÷Œ¤]Ôì >ös¡$dü÷Ô,

Á|ü»\≈£î yês¡T ø√]q düe÷#êsêìï kÕ<ÛäýÓTÆq+‘· ‘·«s¡>±

n+~+#ê*.

❀ düe÷#ês¡Vü≤≈£îÿ #·≥º+ >∑÷]Ã |üP]Ô kÕúsTT ne>±Vü≤qqT

bı+~, Á|ü»\≈£î Á|üuÛ ÑT‘·« ìs¡íj·÷\qT bÕs¡<äs¡Ùø£+>±

™+#ê*.

9. Á|üuÛÑT‘·«/n~Ûø±]ø£ ÄdüTÔ\T, ùde\T $ìjÓ÷>∑+

❀ n~Ûø±]ø£ ¨<ë˝À ø£*Œ+#·ã&çq yêVü≤q kÂø£s¡´+, edü‹,

Ç‘·s¡ kÕe÷Á– eT]j·TT kÂø£sê´\qT _ÛqïyÓTÆq Á|üjÓ÷»Hê\≈£î

$ìjÓ÷–+#·sê<äT.

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 23


❀ Á|üuÛÑT‘·« ø±sê´\j·÷\qT nq~Ûø±]ø£ ø±s¡ Áø£e÷\≈£î, dü«+‘·

Á|üjÓ÷»Hê\≈£î $ìjÓ÷–+#·sê<äT.

❀ n~Ûø±]ø£ >∑T]Ô+|ü⁄ø±s¡T¶\qT, <ë\qT kÕ«s¡Δ Á|üjÓ÷»Hê\≈£î

$ìjÓ÷–+#·sê<äT.

❀ m\Áø±ºìø˘ HÓ{ŸesYÿ, ø£+|üP´≥sY yÓTT<ä˝…’q dü<äTbÕj·÷\

$ìjÓ÷>∑+˝Àq÷ kÕ«s¡Δ Á|üjÓ÷»Hê\≈£î ‘ê$e«sê<äT.

10. Á|üuÛÑT‘·« ÄdüTÔ\ neTàø±\˝À bÕ˝§Zq≥+, ø=qT>√\T #˚ùd Vü≤≈£îÿ≈£î

|ü]$T‹

❀ Á|üuÛÑT‘·« ÄdüTÔ\ ãVæ≤s¡+>∑ y˚\+, neTàø±\˝À bÕ˝§Zì

ø=qT>√\T #˚ùd yÓdüT\Tu≤≥T ™<√´>∑T\≈£î ™+~. ◊‘˚

á ÄdüTÔ\qT ‹]– neTàø£+ #˚j·T{≤ìøÏ ˝Ò<ë ™bÕ~Û

yê´bÕsê\≈£î $ìjÓ÷–+#·&ÜìøÏ ø=qT>√\T #˚j·Tsê<äT.

❀ dü«+‘· ø±sê´\j·T ÄdüTÔ\ neTàø±\˝À, ø=qT>√fi¯fl˝À

@ $<ÛäyÓTÆq ÁbÕ<Ûëq´‘· ø√dü+ Á|üj·T‹ï+#·sê<äT.

❀ |ü+#êj·Tr ÄdüTÔ˝…’q #˚|ü\ #Ós¡Te⁄\T, ‘√≥\T, uÛÑ÷eTT\

©E ìs¡«Vü≤D\qT Ç.ˇ. (|æ.ÄsYÄsY.&ç)\T |üs¡ý˚øÏå+#ê*.

11. kÂø£s¡é+‘·yÓTÆq ø±sê´\j·T yê‘êes¡D≤ìï HÓ\ø=\Œ≥+

❀ ø±sê´\j·T ™<√´>∑T\≈£î, dü+<äs¡Ù≈£î\≈£î ÄVü‰¢<äø£s¡yÓTÆq

yê‘êes¡D≤ìï ø£*Œ+#ê*. ‘·<ë«sê |üì y˚>∑+˝À yÓTs¡T>∑T<ä\,

dü+<äs¡Ù≈£î\≈£î dü+‘·è|æÔ ø£\T>∑T‘êsTT.

❀ ø±sê´\j·T düVü≤ ™<√´>∑T\‘√ dü>ös¡e+>± eéVü≤]dü÷Ô,

eT‘·, ≈£î\, uÛ≤wü, *+>∑, yÓ’ø£\´ |üs¡yÓTÆq $eø£åqT #·÷|ü≈£î+&Ü

eéVü≤]+#ê*.

❀ ø±sê´\j·T+˝À Äs√>∑´ø£s¡yÓTÆq yê‘êes¡D≤ìï ø£*Œ+∫,

™<√´>∑T\≈£î Äs√>∑´ |ü]s¡ø £ åDqT, ìwüŒø £ åbÕ‘·+>±

|üì#˚ùd+<äT≈£î ‘·–q uÛÑÁ<ä‘·qT ø£*Œ+#ê*.

❀ ø±sê´\j·T+, ø±sê´\j·T |ü]düsê˝À¢ Á&É>˘‡, Ä\ÿ Vü‰˝Ÿ\qT

$ìjÓ÷–+#·sê<äT. á ‘·s¡Vü‰ |ü<ësêΔ\qT ùd$+∫ $<ÛäT\≈£î

Vü‰»s¡e≥+ H˚s¡+. ìùw~Û‘· Á|ü<˚XÊ\˝À bı>∑Á‘ê>∑sê<äT.

❀ j·T÷ìbòÕyéTqT <Ûä]+#·e\dæq ™<√´>∑T\T ‘·|üŒø£ <Ûä]+∫

$<ÛäT\≈£î Vü‰»s¡yê«*.

❀ j·T÷ìbòÕyéTqT <Ûä]+∫, $<ÛäT\˝À ˝Òì düeTj·÷˝À¢ HÓ’Hê/

$<ÛäT\˝À ™qï|ü⁄Œ&Ó’Hê Ä\ÿVü‰˝Ÿ, Á&É>˘‡ e+{Ï |ü<ësêΔ\

ø=qT>√\T, $ìjÓ÷>∑+ #˚j·Tsê<äT.

❀ eÁdüÔ<Ûës¡D˝À C≤Á>∑‘·Ô\T bÕ{Ï+#ê*. Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ, ø±sê´\

j·÷ìøÏ Á|ü‹ì<ÛäT\T>± eéVü≤]+#˚ Á|üuÛÑT‘·« ™<√´>∑T\T

Ä<äs¡Ù˙j·TyÓTÆq, ìsê&É+ãs¡yÓTÆq ÄVü‰sê´ìï ø£*– ™+&Ü*.

‘·<ë«sê Á|ü»\˝À >ös¡yêìï bı+<äe#·TÃ.

❀ ø±sê´\j·T+˝À |üì#˚ùd eTVæ≤fi¯\|ü≥¢, nedüsês¡Δ+ ø±sê´\

j·÷\≈£î e#˚Ã eTVæ≤fi¯\ |ü≥¢ >ös¡e+>± eéVü≤]+#ê*.

❀ ìdü‡Vü‰j·TT˝…’q, yÓ’ø£\´+ >∑\ e´≈£îÔ\qT Ä<ä]+∫, yê]øÏ

n+<äe\dæq düVü‰j·÷ìï ‘·«s¡‘·>∑‹q n+~+#ê*.

ô|’q dü÷∫+∫q n+XÊ\˝À Á|üuÛÑT‘√«<√´>∑T\T HÓ’‹ø£|üs¡yÓTÆq

ìã<äΔ‘·qT bÕ{Ï+#·&É+ <ë«sê ø±sê´\j·T+˝ÀH˚ ø±ø£ e´øÏÔ>∑‘·

Jeq+˝Àq÷ >ös¡e eTsê´<ä\qT bı+<äe#·TÃ. n<˚$<Ûä+>± Á|ü»\˝À

≈£L&Ü eT+∫ n~Ûø±]>± eTqïq\T bı+<äe#·TÃ.

eTq˝À ø=+<äs¡T @ ìs¡íj·T+ rdüT≈£î+fÒ @ Çã“+~ edüTÔ+<√

nì @ $<ÛäyÓTÆq ìs¡íj·÷ìï rdüTø√≈£î+&Ü <ë{Ïy˚‘· <Û√s¡DÏì

ne\+_düTÔ+{≤s¡T.

™<ëVü≤s¡D≈£î ªª@s¡Tyêø£ ø±\+˝À U≤∞>± e⁄qï ˇø£ ¬s’‘·Tì e]

Hê≥T y˚kÕyêμμ nì ˇø£ e´øÏÔ Á|ü•ï+#·>±,

Ä ¬s’‘·T ªª˝Ò<äT esê¸\T düø±\+˝À |ü&Éy˚yÓ÷ nqï uÛÑj·T+‘√

Hê≥˝Ò<äTμμ nHêï&ÉT.

n+<äTø± e´øÏÔ ªªeT] @+ Hê{≤e⁄?μμ nì Á|ü•ï+#·>±-

¬s’‘·T ªª@MT Hê≥˝Ò<äT. Hê bı\+ e÷Á‘·+ πøåeT+>± ™+~μμ nì

ã<äT*#êÃ&ÉT.

ô|’ ø£<∏ä qT+&ç @ ìs¡íj·÷ìï rdüT≈£î+fÒ @eTe⁄‘·T+<√ nqï

uÛÑj·T+‘√, ndü\T @ |ü+≥q÷ Hê≥˝Ò<äT. eT] Ç˝≤ nsTT‘˚ n‘·ì

≈£î≥T+ã+ m˝≤ >∑&ÉTdüTÔ+~? !!

Ç<˚ ‘·s¡Vü‰˝À eTq˝À ø=+<äs¡T ìs¡íj·÷\T rdüTø√e&ÜìøÏ

uÛÑj·T|ü&ÉT‘·T+{≤s¡T. ø±ì yê]øÏ ‘Ó*j·T<äT n˝≤+{Ï dü«uÛ≤e+ e\q

yê] $~Û ìs¡«Vü≤DqT yês¡T $düà]düTÔHêïs¡ì !!

eTs√ ™<ëVü≤s¡D- ‘·q ‘·*¢ô|’ ø√|ü+ e∫Ã z u≤\T&ÉT n*–

Ç+{Ï qT+&ç yÓ[¢b˛sTT <ä>∑Zs¡˝Àì ˇø£ ø=+&É ÁbÕ+‘êìøÏ #˚] ª◊

ùV≤{Ÿ j·TTμ ª◊ùV≤{Ÿ j·TTμ nì ‘·*¢ì ‘·\#·Tø=ì >∑{Ïº>± n]#ê&ÉT.

◊‘˚ ø=~› ø£åD≤\, ‘·sê«‘· ny˚ e÷≥\T ø=+&É\ eT<Ûä´ Á|ü‹<Ûä«ì+∫

$qe#êÃsTT. BìøÏ ÄX¯Ãs¡´b˛sTTq Ä u≤\T&ÉT yÓ+≥H˚ ‘·q ‘·*¢

e<ä›≈£î yÓ[fl m+<äTø£˝≤ »]–+<äì Á|ü•ï+#ê&ÉT. <ëìøÏ ÄyÓT, eTq+

Á|ü|ü+#êìøÏ @$T |ü+∫‘˚ eTq≈£î Á|ü|ü+#·+ n<˚ ‹]– ÇdüTÔ+<äì,

qTe⁄« ø√bÕìï #·÷|æ‘˚ eTq≈£î n<˚ Á|ü‹>± #ÓãT‘·T+<äì #Ó|æŒ+~.

‘·*¢ Væ≤‘·e⁄ y˚Ts¡≈£î Ä u≤\T&ÉT eTs¡˝≤ Ä ø=+&É ÁbÕ+‘êìøÏ yÓ[fl

ªª◊ \yé j·TTμμ, ªª◊ ˝yé j·TTμμ nì >∑{Ïº>± |ü\Tø£>±, ø=~› ø£åD≤\≈£î

ny˚ e÷≥\T n‘·ìøÏ $qe#êÃsTT.

eTq+ eTq düVü≤#·s¡T\ |ü≥¢ Ä<äs¡D, >ös¡yêìï ø£q|üs¡∫q|ü⁄&ÉT

eTq≈£î ≈£L&Ü n< Ä<äs¡D, >ös¡e+ <ä≈£îÿ‘·T+<äì ns¡ú+ #düTø√e#·TÃ.

Ç+ø=ø£ ™<ëVü≤s¡D- ˇø£ $»j·Te+‘·yÓTÆq yê´bÕs¡y˚‘·ÔqT

ª_ÛqïyÓTÆq e´øÏÔ‘ê«\T, e´|üVü‰s¡ XË’* >∑\ #ê˝≤eT+~ Á|ü»\T eT]

j·TT ™<√´>∑T\‘√ MTs¡T m˝≤ HÓ>∑TZ≈£î e∫Ã yê´bÕs¡+˝À $»j·T+

kÕ~Û+#ês¡T?μμ nì Á|ü•ï+#·>±-

<ëìøÏ düe÷<Ûëq+>± Ä yê´bÕs¡y˚‘·Ô eTqTwüT˝À¢ eT+∫‘·Hêìï

yÓ<äø£&É+ ã+>±s¡T >∑ì qT+&ç ã+>±sêìï ys¡T #j·T&É+ e+{<. ø=ìï

≥qTï\ <äTeTTà-<Ûä÷[ì ‘=\–+∫q|ü⁄&˚ eTq+ ˇø£ WHé‡ ã+>±s¡+

bı+<ä>∑\+. H˚qT á <äTeTTà <Ûä÷[ (#Ó&ÉT) >∑T]+∫ m≈£îÿe>±

Ä˝À∫+#·qT. Hê Ä˝À#·q+‘ê >∑ì (eTìwæ)˝À <=]πø Ä WHé‡

ã+>±s¡+ (eT+∫‘·q+) MT<˚ ™+≥T+~. e´≈£îÔ\‘√ eéVü≤]+#·&É+

>∑ì qT+&ç ã+>±s¡+ rj·T&É+ e+{Ï<˚. eTq+ zs¡TŒ, düVü≤q+‘√ y˚∫

™+&ç |üì#˚ùdÔ eTq+ ‘·|üŒø£ yê]˝Àì düeTs¡Δ‘·, eT+∫‘·Hêìï ‘·{Ïº

˝Ò|ü>∑\+μμ nì ã<äT*#êÃs¡T.

eTq $~Û ìs¡«Vü≤D˝À uÛ≤>∑+>± nH˚ø£eT+~ e´≈£î Ô\qT

ø£\TdüTÔ+{≤+. á Áø£eT+˝À yê]˝À ø=+<äs¡T ø=+‘· kÕ«s¡Δ Á|üjÓ÷»Hê\

qT Ä•+∫ eTqô|’ Äs√|üD\T #˚düTÔ+&Ée#·TÃ. ◊q|üŒ{Ïø°, eTq+

ìã<äΔ‘·, ìcÕŒøÏåø£‘·, n+øÏ‘· uÛ≤yê\‘√ |üì #˚düTÔ+fÒ, n‹ ø=~›

ø±\+˝ÀH˚ yês¡T ‘·eT n_ÛÁbÕj·÷\qT e÷s¡TÃø=ì eTqqT

>ös¡$+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. m<äT{Ïyê]˝Àì á eT+∫‘·Hêìï

ìÁ<ä Ò|ü&ÜìøÏ eTq+ Jdüdt, >±+BÛJ, eT<äsY<∏Ó¬skÕ\T #·÷|æq düVü≤q+,

ø£åeT uÛ≤yê\qT n\es¡TÃø√yê*.

- eT+>±|ü⁄s¡Hê<Ûé, m+.|æ.&ç.z., Á|üø±X¯+ õ˝≤¢

24 kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013


|æ\¢\ eTqT>∑&É, m<äT>∑T<ä\ ô|+b¥+<ë\+fÒ

_.mHé.$\T eTTK´ uÛÑ÷$Tø£ b˛wæ+#ê*

‘·\T¢\T, u≤*ø£˝À¢ m≈£îÿe XÊ‘·+ s¡ø£ÔV”≤q‘·‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêïs¡ì

Äj·Tq ‘Ó*bÕs¡T. Á>±e÷˝À¢ n+>∑Hé yê&û es¡ÿsY, ÄXÊ es¡ÿsY, m.mHé.

myéT. yÓTT<ä …’q Á|üuÛÑT‘·« ùde≈£î\qT ™|üjÓ÷–+#·T≈£îì u≤*+‘·\T,

bÕ*#˚Ã ‘·\T¢˝À¢ #Ó’‘·q´+ rdüT≈£îsêyê\Hêïs¡T.

•X¯óe⁄\ |ü≥¢ dü]jÓÆTq dü+s¡ø£åD |ü<äΔ‘·T\T bÕ{Ï+∫ Á|üdü÷‹

düeTj·T+˝À HêD´‘· ø£*Zq Äs√>∑´ ùde\T n+~+#ê\ì ‘Ó*bÕs¡T.

uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢, &çÁdæºø˘º Áf…Æì+>˘ y˚TH˚»s¡T¢ m|üŒ{Ïø£|ü&ÉT

ø±s¡´Áø£eT |òü*‘ê\qT uÒØE y˚düTø=ì eTT+<äT≈£î b˛yê*.

Á>±e÷˝À¢ u≤\´ $yêVü‰\T Ç+ø± nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü »s¡T>∑T‘·÷H˚

™Hêïj·Tì, yê{Ïô|’ uÛ≤s¡‘YìsêàDY yê\+{°s¡T¢ ÁX¯<äΔ eVæ≤+∫ yê{Ïì

ìyê]+#˚+<äT≈£î #·s¡´\T rdüTø√yê\Hêïs¡T. Á|ü‹ Ç+{≤ e´øÏÔ>∑‘·

eTs¡T>∑T<=&ÉT¢ ø£≥Tº≈£îì yê&ÉT≈£îH˚˝≤ Áb˛‘·‡Væ≤+∫ ãVæ≤s¡+>∑

eT\$düs¡®q s¡Væ≤‘· Á>±e÷\T>± Á|ü‹ Á>±e÷ìï r]Ã

~<ë›\ì ‘Ó*bÕs¡T.

eT\ $düs¡®q ‘·s¡Tyê‘·, uÛÀ»q ‘·j·÷Ø Á|üÁøÏj·T

eTT+<äT, uÛÀ»q+ #ùd eTT+<äT, #·+{Ï |æ\¢\≈£î bÕ*#Ã

eTT+<äT, yÓTT<ä\>∑T dü+<äsê“¤\˝À düãT“‘√ #˚‘·T\T

ø£&ÉT≈£îÿH˚˝≤ Áb˛‘·‡Væ≤+#ê\Hêïs¡T. Á|ü»\T me¬s’‘˚

düeTdü \qT ‘·eT #‘·T˝À¢øÏ rdüT≈£î+{≤s√ Ä Á>±e÷\T

n_Ûeè~ΔøÏ H√#·T≈£î+{≤j·Tì, ªªHê Á>±eT+ u≤>√>∑T\T

Hê #˚‘·T˝À¢H˚ ™HêïsTTμμ. nì Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ nqT≈£îì

|üì#˚j·÷\ì l #·+Á<äeTÚ[ |æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T.

á ø±s¡´Áø£eT+˝À 22 Á>±e÷\ qT+&ç Vü‰»¬s’q

uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢, nbÕs¡T¶ &çÁdæºø˘º Áf…Æì+>˘

y˚TH˚»s¡T¢, Ç.{Ï.dæ. bòÕ´ø£©º düuÛÑT´\T, nbÕsY¶ ôd+≥sY

ôV≤&é‡ l ≈£Lsêàsêe⁄, l m. Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ ‘·~‘·s¡T\T

bÕ˝§ZHêïs¡T.

|æ\¢\ eTqT>∑&É, m<äT>∑T<ä\, n_Ûeè~Δ À uÛ≤>∑+>± uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY

yê\+{°s¡T¢, eTTK´ uÛÑ÷$Tø£ eVæ≤+#˚ neT\T #˚ùd yÓ÷&É˝Ÿ ÁbÕC…ø˘º

neT\˝À¢ ø°-ø±´|t ø±s¡ Áø£eT+ ÁøÏ+<ä Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh+˝À m+|æø£ #˚dæq

24 Á>±e÷\ qT+&ç Vü‰»¬s’q _.mHé.$.\T, Ç.{Ï.dæ. bòÕø£©º eT]j·TT

&ç.{Ï.m+.\qT ™<˚›•+∫ 10.06.2013q esYÿcÕ|ü⁄qT nbÕs¡T¶˝À

ìs¡«Væ≤+#·&É+ »]–+~.

á esYÿcÕ|t≈£î eTTK´ n‹~∏>± Vü‰»¬s’q ôd+≥sY |ò üs Y

&Óe\|tyÓT+{Ÿ düº&ûdt &Ó’¬sø£ºsY »qs¡˝Ÿ l ¬ø. #·+Á<äeTÚ[ ◊.m.mdt,

(]f…ÆsY¶) e÷{≤¢&ÉT‘·÷, uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢ Á>±eTkÕúsTT˝À |æ\¢\

eTqT>∑&É, n_Ûeè~Δ $wüj·T+˝À Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡T\qT, Á|ü‹ì<ÛäT\

qT ø£\T|ü⁄≈£îb˛‘·÷ n_Ûeè~Δ kÕ~Û+#ê\Hêïs¡T. >∑]“¤D°\T, bÕ*#˚Ã

- dæ.m+.|æ.

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 25

Sthanika_Color_July13.indd 30Sthanika_Color_July13.indd 30 29/06/13 5:34 PM29/06/13 5:34 PM

ÄÄj·Tq f…Æs¡¢≈£î |ü+ø£Ãs¡T¢ n‹øÏ+#·&Éy˚Tø±<äT. düe÷»+˝À ‘·q j·Tq f…Æs¡¢≈£î |ü+ø£Ãs¡T¢ n‹øÏ+#·&Éy˚Tø±<äT. düe÷»+˝À ‘·q

ø£fi¯fleTT+<äT ø£ì|æ+#˚ düeTdü´\≈£î ≈£L&Ü n‘·T≈£î\T y˚kÕÔ&ÉT. düeTdü´ ø£fi¯fleTT+<äT ø£ì|æ+#˚ düeTdü´\≈£î ≈£L&Ü n‘·T≈£î\T y˚kÕÔ&ÉT. düeTdü´

e∫Ã+<ä+fÒ eTT+<äT+&ç |ü]cÕÿs¡ e÷s¡Z+ yÓ’|ü⁄ q&ÉTkÕÔ&ÉT. eè‹Ô Ø‘ê´ e∫Ã+<ä+fÒ eTT+<äT+&ç |ü]cÕÿs¡ e÷s¡Z+ yÓ’|ü⁄ q&ÉTkÕÔ&ÉT. eè‹Ô Ø‘ê´

yÓTø±ìø˘ nsTTq|üŒ{Ïø°, ‘·q≈£î ‘√∫q kÕj·T+ #˚dü÷Ô |ü\Te⁄]øÏ yÓTø±ìø˘ nsTTq|üŒ{Ïø°, ‘·q≈£î ‘√∫q kÕj·T+ #˚dü÷Ô |ü\Te⁄]øÏ

Ä<äs¡Ù+>± ì\TdüTÔÔ+{≤&ÉT. Äj·TH˚ Á|üø±wt eTT~sêCŸ. ôV’≤<äsêu≤<é Ä<äs¡Ù+>± ì\TdüTÔÔ+{≤&ÉT. Äj·TH˚ Á|üø±wt eTT~sêCŸ. ôV’≤<äsêu≤<é

m˝≤¢ ¬s&ç¶>∑÷&É ÄØ¶◊ ø±«s¡ ºsY‡ düMT|ü+˝À f…Æs¡ ¢ |ü+ø£ ÃsY <äTø±D+ m˝≤¢ ¬s&ç¶>∑÷&É ÄØ¶◊ ø±«s¡ ºsY‡ düMT|ü+˝À f…Æs¡ ¢ |ü+ø£ ÃsY <äTø±D+

ìs¡«Væ≤+#˚ Á|üø±wt yÓTT<ä{Ï qT+&û kÕe÷õø£ ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ #·Ts¡T>±Z ìs¡«Væ≤+#˚ Á|üø±wt yÓTT<ä{Ï qT+&û kÕe÷õø£ ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ #·Ts¡T>±Z

bÕ˝§ZH˚yê&ÉT. ô|<ä›>± #·<äTe⁄ø√ø£b˛sTTHê, düe÷»+˝À ˇø£&ç>± bÕ˝§ZH˚yê&ÉT. ô|<ä›>± #·<äTe⁄ø√ø£b˛sTTHê, düe÷»+˝À ˇø£&ç>±

ø±≈£î+&Ü düe÷C≤ìøÏ ˇø£&ç>± ã‘·ø±\ì nqT≈£îHêï&ÉT.ø±≈£î+&Ü düe÷C≤ìøÏ ˇø£&ç>± ã‘·ø±\ì nqT≈£îHêï&ÉT.

Á|üC≤ ùde≈£î ù|<ä]ø£+ n&ÉT¶ø±<äT...düe÷»Væ≤‘· ø±s¡´Áø£e÷\ yÓ’|ü⁄ n&ÉT>∑T\T y˚j·T&É+ yÓTT<ä\T

ô|{≤º&ÉT. mì$T<˚fi¯ófl>± $$<Ûä ùdyê ø±s¡´Áø£e÷\T ìs¡«Væ≤düTÔHêï&ÉT.

ã‘·T≈£î ‘Ós¡Te⁄ø√dü+ |ü+ø£Ãs¡T¢ y˚dæ dü+bÕ~+∫q &ÉãT“˝À ø=+‘·uÛ≤>∑+

|ü\T ùdyê ø±s¡´Áø£e÷\T ø√dü+ Ks¡TÃ #˚düTÔ+{≤&ÉT. ø±˝≤ìøÏ

nqT>∑TD+>± y˚dü$˝À >=+‘Ó&ÉT‘·Tqï yê] <ëVü‰]Ôì rπsÃ+<äT≈£î

lq>∑sYø±\˙, m˝≤¢¬s&ç¶ >∑÷&É, yÓ+>∑fi¯sêe⁄q>∑sY, ø£eT˝≤|ü⁄] ø±\˙,

j·T÷düT|òt>∑÷&É, eT<ÛäTsêq>∑sY, ø£cÕíq>∑sY, yÓTT<ä˝…’q |ü\TÁbÕ+‘ê˝À¢

<ë<ë|ü⁄ 6 #√≥¢ kı+‘· Ks¡TÃ\‘√ eTõ®>∑, |ü+|æD° πø+Á<ë\qT,

#·*y˚+Á<ä+ πø+Á<ë\qT @sêŒ≥T #˚kÕÔ&ÉT. yê{Ï˝À dü«j·T+>± ˙fi¯ófl

ì+|ü⁄‘ê&ÉT.

‘êqT ìedæ+#˚ #·T≥Tº Á|üø£ÿ\ s√&ÉT¢ mø£ÿ&Ó’Hê >∑T+‘·\‘√

ø£ì|æ+∫Hê, e÷´Hé¨˝Ÿ ‘Ó]∫e⁄Hêï yÓ+≥H˚ Á|üø±wt düŒ+~kÕÔ&ÉT.

Ä >∑T+‘·\T |üP&˚Ã+<äT≈£î ø±e*‡q eT{Ïºì {Ï|üŒs¡¢ (˝≤Ø\T) <ë«sê

nsTTHê ‘Ó|æŒ+∫ Ä >∑T+‘·\T |üP&ÉTÃ‘ê&ÉT. s√&ÉT¶ Á|üø£ÿ\ ìÁ~+#˚

ìs¡÷|æ+∫q z |ü+ø£ÃsY yÓTø±ìø˘

nHê<Ûä\≈£î s¡>∑TZ\T, <äT|üŒ≥T¢ n+~kÕÔ&ÉT. ù|<ä eTVæ≤fi¯\≈£î Ns¡\T

|ü+|æD° #˚kÕÔ&ÉT. Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\˝À #·<äTe⁄‘·÷ eT+∫ |òü*‘ê\T

kÕ~Û+#˚ $<ë´s¡Tú\≈£î ‘·–q+‘· #˚j·T÷‘·ìkÕÔ&ÉT. <˚X¯ Hêj·T≈£î\

»j·T+‹øÏ nHê<Ûä |æ\¢\≈£î $TsƒêsTT\T |ü+#·T‘ê&ÉT.

@<˚ì X¯óuÛÑø±sê´ìøÏ yÓ[fl‘˚ nø£ÿ&É $T–˝Ò |ü<ësêú\T n˙ï

‘Ó∫Ã s√&ÉT¶ Á|üø£ÿ\ Jeq+ kÕ–+#˚ yê]øÏ n+~kÕÔ&ÉT. ‘·q≈£î+&˚

düeTj·T+˝À s√EøÏ eT÷&ÉT >∑+≥\T Á|üC≤ ùdeπø πø{≤sTTkÕÔ&ÉT. Çìï

ùdyê ø±s¡´Áø£e÷\T #˚düTÔHêï m˝≤+{Ï Á|ü#ês¡+ #˚düTø√&ÉT. n‘·ìï

|ü\ø£]ùdÔ |ü~eT+~‘√ qe⁄«‘·÷ e÷{≤¢&É&É+, #˚‘·HÓ’q+‘·˝À kÕj·T+

#˚j·T&É+, á J$‘êìøÏ Ç+πø+ ø±yê\+&û n+≥÷ ‘·q eè‹Ô˝À

ìeT>∑ïyÓTÆb˛‘ê&ÉT. Ç‘·s¡T\≈£î kÕj·T+ #˚j·T&ÜìøÏ <Ûäqe+‘·T&Ó’

™+&Ü*‡q |üì˝Ò<äì, ¨<ë\T nedüs¡+ ˝Ò<äì, eTqdüT ™+fÒ

#ê\ì ìs¡÷|æ+#ê&ÉT Á|üø±wt eT+∫ ‘·HêìøÏ Ç+‘·ø£+fÒ ì<äs¡Ùq+

Ç+πø+ ø±yê*.

kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013 26

- dæ.m+.|æ.


dü¬s’q ~XÊ ìπsúX¯+ #˚ùdÔ H˚{Ï j·TTe‘· kÕ~Û+#·˝Òì~ @B ™+&É<äT

nì ìs¡÷|æ+#ês¡T ‘·÷s¡TŒ >√<ëe] õ˝≤¢, n+u≤õ ù|≥ eT+&É\+˝Àì

ø£eT÷CŸyê] \+ø£ Á>±e÷ìøÏ #Ó+~q uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢. n~Ûø±s¡T\

düVü≤ø±s¡+‘√ Á>±e÷ìï ‘êy˚T n_Ûeè~Δ #˚düTø√yê\ì ‘·\#ês¡T yês¡T.

Á>±eTdüTÔ\+‘ê ◊ø£eT‘·´+‘√ eTT+<äT≈£î kÕ– Á>±e÷ìï Ä<äs¡Ù+>±

r]Ã~~› |ü\Te⁄]øÏ Ä<äs¡Ù+>± ì*#ês¡T. Á>±MTD ≈£î≥T+u≤\≈£î,

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ eT<Ûä´ yês¡<∏äT\T>± n+øÏ‘· uÛ≤e+‘√ ns¡TΩ˝…’q Á|ü‹

≈£î≥T+u≤ìøÏ Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\ |òü*‘ê\T n+<˚˝≤ #˚dæ, ‘·eT Á>±eT

Á|ü»\ Jeq Á|üe÷D≤\˝À yÓTs¡T>∑T<ä\ rdüT≈£îsêe&É+˝À $»j·T+

kÕ~Û+#ês¡T.

ˇø£|ü&ÉT Á>±eT+˝À me]øÏ yêπs j·TeTTHê rπs nqï≥T¢>±, me]

|üì yês¡T #˚düT≈£îb˛‘·÷ ™+&˚yês¡T. Á|üuÛÑT‘·«+ m+‘√ Á|ü‹cÕº‘·àø£+>±

ù|<ä\ n_Ûeè~Δ ø√dü+ Á|üy˚X¯ô|&ÉT‘·Tqï nH˚ø£ |ü<∏äø±\ô|’ Á>±eT+˝À

dü¬s’q ne>±Vü≤q ˝Òø£ Á|ü»\T ns¡ø=s¡ JeH√bÕ<ÛäT\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç

J$düTÔ+&˚yês¡T. Ä düeTj·T+˝ÀH˚ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üy˚X¯ô|{Ïºq

ø° - ø±´|t, ≤´uŸ ≥T ≤´+&é ø±s¡ Áø£eT+˝À uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢>±

Á>±eT+ qT+&ç 15 eT+~ j·TTer j·TTe≈£î\T m.m+.ÄsY. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ

nø±&ÉMT Ä|òt s¡÷s¡˝Ÿ &Óe\|tyÓT+{Ÿ˝À •ø£åD bı+<ës¡T.

Á>±eT+˝À Ç+{Ï+{≤ düπs« ìs¡«Væ≤+∫ Á|ü‹ ≈£î≥T+u≤ìøÏ ™qï

düeTdü´\qT >∑T]Ô+#ês¡T. düeTdü´\ |ü]cÕÿsêìøÏ j·TTe‘· Äs¡T

ãè+<ë\T>± @s¡Œ&ç ˇø=ÿø£ÿ düeTdü´q÷ |ü]wüÿ]dü÷Ô e#êÃs¡T. Á>±eT

bÕ]X¯ó<Ûä´+ô|’ ‘=\T‘· <äèwæº kÕ]+∫, ìs¡à˝Ÿ uÛ≤s¡‘Y n_Ûj·÷Hé <ë«sê

Á>±eT+˝À n+<ä]ø° e´øÏÔ>∑‘· eTs¡T>∑T<=&ÉT¢ ì]à+#ês¡T. bÕ¢dæºø˘qT

|üP]Ô>± ìùw~Û+#ês¡T.

Á>±eTdüTÔ\+<ä]ø° >∑T&É¶‘√ ‘·j·÷s¡T #˚dæq dü+#·T\qT n+~+#ês¡T.

ã&ç á&ÉT |æ\¢*ï ã&ç˝À #˚]Œ+∫, yê]øÏ ø±e\dæq <äTdüTÔ\T,

u…\Tº\T, f… Æ\T yÓTT<ä˝… ’q$ n+~+#ês¡T. Ç+{Ï+{ÏøÏ ˇø=ÿø£ÿ

yÓTTø£ÿqT n+~+∫, yê{Ïì dü+s¡øÏ å+#˚ u≤<Û ä´‘·qT Ä Ç+{Ïπø

n|üŒ–+#ês¡T. yês¡+˝À ¬s+&ÉT s√E\ bÕ≥T ø=+‘· düeTj·T+

Á>±e÷_Ûeè~ΔøÏ πø{≤sTT+#˚˝≤ rsêàq+ #˚XÊs¡T. eT<ä´bÕq+,

<Û ä÷eTbÕq+ e+{Ï e´düHê\ e\q e#˚Ã nqsêΔ\qT >∑T]+∫

$e]dü÷Ô, Ç+{Ï+{Ïø° yÓ[fl ne>±Vü≤q ø£*ZdüTÔHêïs¡T. Ms¡T #düTÔqï ùde\≈£î

>±qT M]øÏ <˚X¯yê´|üÔ+>± eT+∫ >∑T]Ô+|ü⁄ e∫Ã+~.

800 eT+~ »HêuÛ≤ ø£*–q á Á>±eT+˝À es¡Z, es¡í $uÛÒ<ë\≈£î ÄeT&É

<ä÷s¡+˝À ™+&ç, ◊ø£eT‘·´y˚T eTVü‰ã\eTì >∑T]Ô+∫ yês¡+‘ê Á>±eT+

ø√dü+ ìkÕ«s¡Δ+>± ùde\+~dü÷Ô, n_Ûeè~Δ yÓ’|ü⁄ n&ÉT>∑T\T y˚düTÔHêïs¡T.

j·TTe‘·˝À n‘·´+‘· ø°\ø£yÓTÆq X¯øÏÔ ì_&çø£è‘·yÓTÆ ™+~. ªj·TTe‘·

‘·\T#·T≈£î+fÒ j·÷e‘·TÔ Á|ü|ü+#êH˚ï e÷πsÃj·Te#·TÃμ nqï $y˚ø±q+<ä

e÷≥\qT ì»+ #˚dü÷Ô, Á>±eT+˝À nqT≈£îqï ø±s¡´Áø£e÷\qT |üP]Ô #˚dæ

Ç+ø± #˚j·Te\dæq ø±s¡´Áø£e÷\≈£î Á|üD≤[ø£\T #˚|ü&ÉT‘·÷ $»j·T

|üs¡+|üs¡ ~X¯>± ø=qkÕ>∑T‘·÷ _.mHé.$. \T Á>±e÷ìï |ü⁄s√>∑eTq+ ~X¯>±

|üj·Tì+|üCÒdüTÔHêïs¡T.

Á>±e÷_Ûeè~Δ ø£èwæ À ø£eTTEyê] \+ø£ _.mHé.$.\TÁ>±e÷_Ûeè~Δ ø£èwæ À ø£eTTEyê] \+ø£ _.mHé.$.\T

- dæ.m+.|æ.

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 27


düT|ü]bÕ\q düe÷» uÛÑ$wü´‘Y nedüsê\qT rπsÃ~>±qT,

n$˙‹ì ‘·–Z+#˚~>±qT, n\Œdü+U≤´ø£ esêZ\T, nD>±]q

ã\V”≤q esêZ\ Äø±+ø£å\qT Á|ü‹_+_+#˚~>±qT #˚düTÔ+~. Ç~

πøe\+ kÕúìø£ bÕ\q e\q e÷Á‘·y˚T kÕ<ÛäéTe⁄‘·T+~. n+<äTπø

ªªkÕúìø£ bÕ\H düT|ü]bÕ\qμμ. kÕúìø£ Á|ü»\T ‘·eT <X bÂs¡T\>±H

ø±ø£, Á|ü‘´ø£yÓTÆq e÷qe düeT÷Vü≤+>± O+&Ü\ì n_Û\wækÕÔs¡T.

#·{≤º\T ‘·eT kÕúìø£ yêdüÔ$ø£ nedüsê\≈£î nqT>∑TD+>±

O+&Ü\ì n_Û\wækÕÔs¡T. n_Ûeè~Δ dü+πøåeT ø±s¡´Áø£e÷\qT ‘·eT

dü«+‘· Ä˝À#·q\ y˚Ts¡≈£î s¡÷bı+~+∫, neT\T |üs¡#ê\ì

ø√s¡T≈£î+{≤s¡T. Çe˙ï »s¡>±\+fÒ, kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\qT ã˝Àù|‘·+

>±$+#ê*. Á|üC≤kÕ«$Tø£ |ü{Ïwüº‘· n~Ûø±s¡ $πø+ÁBø£s¡Dô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç

O+≥T+~.

düeTdü \qT kÕúìø£+>±H˚, kÕúì≈£î\#˚ |ü]wüÿ]+#ê*. á s¡ø£+>±

»]–q|ü&˚ Á|üuÛÑT‘·«+, Á|ü»\ eT<Ûä dü‘·‡+ã+<ë\T @s¡Œ&É‘êsTT.

qeuÛ≤s¡‘· ìsêà‘· »eVü≤sY ≤ Ÿ HÓÁVüA, C≤‹|æ‘· eTVü‰‘êà >±+BÛ

kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\ ÁbÕeTTU≤´ìï |ü\T dü+<äsê“¤\˝À eø±ÿDÏ+#ês¡T.

kÕúìø£ nedüsê\qT kÕúìø£ eqs¡T\‘√ HÓs¡y˚s¡Ã&É+ ø√dü+

mqTïø√ã&É¶<˚ kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘·«+. kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘·«+ ãVüQeTTK

\ø£åD≤\qT ø£*–q dü+düú. kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘·«+ kÕe÷õø£ ìsêàD eédüú>±

|üì #düTÔ+~. ◊ø£eT‘· uÛ≤eqqT ø£*– O+≥T+~. sê»ø°j·T ø√D+

qT+∫ >∑eTìùdÔ, kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘·«+ ˇø£ <˚X¯ Ò<ë sêh bÕ\q˝À ˇø£

O|ü$uÛ≤>∑+, <˚X¯bÕ\q˝Àì sê»ø°j·T @sêŒ≥T˝À n+‘·sê“¤>∑+,

kÕ úìø £ Á| üu Û Ñ T‘ê«\ @sêŒ≥T <ë«sê Ä]Δø £ $ πø+ÁBø £s ¡D

kÕ<ÛäéTe⁄‘·T+~. |òü*‘·+>± Á|üD≤[ø£ s¡÷|üø£\Œq˝À, n_Ûeè~Δ

ø±s¡ Áø£e÷\ neT\T˝À πø+ÁBø£è‘· b˛ø£&É\qT ìyê]+#·e#·TÃ.

Ä]úø±_Ûeè~Δ˝À kÕúìø£ dü+düú\≈£î uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ø£\T>∑CÒùdÔ,

Ä]úø£+>± ã˝Àù|‘·yÓTÆ kÕ~Ûø±s¡‘·qT kÕ~Û+#·>∑\e⁄. kÕúìø£ Á|üD≤[ø£qT

kÕ úìø£ Á|ü»\ nedüsê\≈£î nqT>∑TD+>± s¡÷bı+~+#·&É+

»s¡T>∑T‘·T+~. n+‘˚ø±ø£, kÕúìø£ Á|üD≤[ø£qT s¡÷bı+~+#·&É+ e\q

n_Ûeè~Δ À ‘·eT≈£î ≈£L&Ü uÛ≤>∑kÕ«eT´+ O+<äqï e÷qdæø£ uÛ≤eq

πøåÁ‘· kÕúsTT˝À Á|ü»\≈£î ø£*–‘˚ n_Ûeè~Δ y˚>∑e+‘·yÓTÆ kÕe÷õø£

Ä]úø±_Ûeè~ΔøÏ <√Vü≤<ä+ #˚düTÔ+~.

73,74 sêC≤´+>∑ dües¡D <ë«sê ã˝Àù|‘·yÓTÆq

kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\T

kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\qT Á|ü<Ûëq+>± Á>±MTD |ü≥ºD Òø£ q>∑s¡ ÁbÕ+‘·

kÕúìø£ bÕ\q p …’, 201328

kÕúìø£ bÕ\H˚ düT|ü]bÕ\qkÕúìø£ bÕ\H˚ düT|ü]bÕ\q

kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\T>± eØZø£]+#ês¡T. 73, 74 sêC≤´+>∑ dües¡D\

<ë«sê M{Ïì ã˝Àù|‘·+ >±$+#·&É+ »]–+~. Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢

H Ó\ø=*Œq |ü+#êsTTrsêCŸ eédü úqT 1959 nø√ ºãsY 2q

ÁbÕs¡+_Û+#·&É+ »]–+~. ÄHê{Ï qT+&ç |ü+#êsTTrsêCŸ eédüú À

nedüsêqT>∑TD+>± e÷s¡TŒ\T >±$+#·&É+ »]–+~.

1957e dü+e‘·‡s¡+˝À ã\«+‘YsêjYT yÓTVü≤‘ê ø£$T{° #˚dæq

dæbòÕs¡T‡\ Ä<Ûës¡+>± eT÷&É+#Ó\ |ü+#êsTTrsêCŸ eédüúqT @sêŒ≥T

#j·T&É+ »]–+~. 1992e dü+e‘·‡s¡+˝À 73e sêC≤´+>∑ dües¡D

<ë«sê |ü+#êsTTrsêCŸ eédü ú≈ £î uÛ≤s¡‘·<˚X ¯ bÕ\q˝À ˇø£

düeTTqï‘·yÓT Æq kÕ úHêìï ø £*Œ+#·&É+ »]–+~. á dües¡D

|ü+#êsTTrsêCŸ eédüú\≈£î sêC≤´+>∑ Á|ü‹|ü‹Ô ø£*Œ+∫+~. Á>±MTD

kÕe÷õø£ Ä]úø£ eédüú À eTVæ≤fi¯\T Á|üeTTKbÕÁ‘·qT b˛wækÕÔs¡T.

á n+XÊìï <äèwæº À O+#·Tø=ì eTVæ≤fi≤ kÕ~Ûø±s¡‘·qT Ä•+∫

nìï |ü+#êsTTr sêCŸ eédüú\T 3e e+‘·T kÕúHê\qT eTVæ≤fi\≈£î

πø{≤sTT+#·&É+ kÕø±sê‘·àø£ ìs¡íj·T+. kÕe÷õø£+>± yÓqTø£ã&çq

‘·s¡>∑‘·T …’q md”‡, md”º\T, _d”\≈£î, 73e sêC≤´+>∑ dües¡D <ë«sê

»HêuÛ≤ ÁbÕ‹|ü~ø£q kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\˝À ]»πs«wüqT¢ ø£*Œ+#·&É+

eTT<ëeVü≤+. nìï sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T |ü+#êsTTr dü+düú\ mìïø£\qT

Á|ü‹ ◊<äT dü+e‘·‡sê\ø=ø£kÕ] »]|æ+#ê*.

eTq sêh+‘√ düVü‰ nH˚ø£ sêÁcÕº\˝À |ü+#êsTTrsêCŸ dü+düú\≈£î,

Ç‘·s¡ dü+düú\≈£î düø±\+˝À mìïø£\qT »]|æ+#·&É+ Ò<äT. <˚X¯+˝À

Á>±MTD, q>∑s¡, kÕúìø£ dü+düú\T @fi¢ ‘·s¡ã&ç Á|ü‘˚ ø£ n~Ûø±] bÕ\q˝À

ø=qkÕ>∑&É+ <äTs¡<äèwüºø£s¡+. |ü+#êsTTr, |ü≥ºD, q>∑s¡ kÕúìø£ dü+düú\

mìïø£\ ìs¡«Vü≤D ø√dü+ 73,74 sêC≤´+>∑ dües¡D\ qqTdü]+∫

Á|ü‹ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ dü«‘·+Á‘· Á|ü‹|ü‹Ô>∑\ sêh mìïø£\ dü+|òü÷ìï

@sêŒ≥T #˚j·÷*.

<ë<ë|ü⁄ nìï sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T sêh mìïø£\ dü+|òü÷\qT

@sêŒ≥T #˚XÊsTT. 73,74 sêC≤´+>∑ dües¡D\ qqTdü]+∫ nìï

kÕúìø£ dü+düú\ ø±\|ü]$T‹ eTT–j·Tø£ eTT+<˚ s¡<ä›sTT‘˚, Äs¡T

HÓ\\˝Àù| mìïø£\T »]|æ+#ê*. á n+XÊìï sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T

n+‘·>± |ü{Ïº+#·Tø√e&É+ Ò<äT. Á|ü‹ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ 73,74 sêC≤´+>∑

dües¡D\qqTdü]+∫ sêh Ä]úø£ dü+|òü÷ìï @sêŒ≥T #j·÷*. sêh

Á|üuÛÑT‘ê«\T kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î ì<ÛäT\T Òì $<ÛäT\T Ç#êÃj·TH˚

$eTs¡Ù O+~.

eTTK´+>± |ü+#êsTTrsêCŸ dü+düú\T, ø=ìï eTTì‡bÕ*{°\T rÁe

Ä]úø£ Çã“+<äT\T m<äTs=ÿ+≥THêïsTT. ø=ìï#√≥¢ Ä dü+düú\

Ä<ëj·T+ dæã“+~ J‘ê\≈£î dü]b˛e&É+ Ò<äT. á ø±s¡D+>± Ä

kÕúìø£ dü+düú\T @ s¡ø£yÓTÆq n_Ûeè~Δ ø±s¡´Áø£e÷\qT #˚|ü≥º˝Òø£

b˛‘·THêïsTT.

73e sêC≤´+>∑ dües¡D Á|üø±s¡+ Á|ü‹ Á>±e÷ìøÏ Ä Á>±eT z≥s¡¢‘√

≈£L&çq ˇø£ Á>±eTdüuÛÑqT Á>±eT düs¡Œ+#Y @sêŒ≥T #˚j·÷*. Á>±eTdüuÛÑ

düe÷y˚XÊ\T dü+e‘·‡s¡+˝À ø£˙dü+ ¬s+&ÉT |üsê´j·÷\T »s¡>±*.

Á>±eT düu Û Ñ d üe÷y˚XÊ˝À ¢ Á>±eT |ü+#êsTTr #˚| ü≥ºuÀj˚T

ø±s¡ Áø£e÷\qT, ã&Ó®{ŸqT #·]Ã+#ê*. nH˚ø£ Á>±e÷\˝À Á>±eTdüuÛÑ

düe÷y˚XÊ\T yÓTT≈£îÿã&ç>± »s¡T>∑T‘·THêïsTT. ìC≤ìøÏ Á>±eTdüuÛÑ sêh

XÊdüqdüuÛÑ˝≤ |üì#˚j·÷*.

kÕúìø£ dü+düú\ düeTdü \T

kÕúìø£ dü+dü ú\T Á|ü<Ûëq+>± m<äTs=ÿ+≥Tqï düeTdü´\˝À

Á|ü<Ûëq+>± ù|s=ÿq<ä–q~ eqs¡T\ ø=s¡‘·. uÛ Ñ÷$T, ˙s¡T,

Kì»eqs¡T\T kÕúìø£ dü+düú\ ÄBÛq+˝ÀøÏ sêe⁄. á eqs¡T\qT

kÕúìø£ dü+düú\ ÄBÛq+˝ÀìøÏ ‘q+‘· es¡≈£î á dü+düú\T ã\V”≤q+>±H

O+{≤sTT. Á|üC≤ Á|ü‹ì<ÛäT …’q sêh XÊdüq düuÛÑT´\≈£î, bÕs¡¢yÓT+{Ÿ

düuÛÑT´\≈£î kÕúìø£ dü+düú\qT |ü{Ïwüº|üs¡#·&É+ Çwüº+ O+&É<äqï $eTs¡Ù

O+~.

kÕúìø£ dü+düú\ Hêj·T≈£î\T ã˝Àù|‘·yÓTÆ‘˚ ‘·eT ÁbÕeTTK´+

‘·>∑TZ‘·T+<äqï uÛ≤eq M]˝À O+~. kÕúìø£ dü+düú\˝À |üì#˚ùd

dæã“+~øÏ, mìïø£ ø±ã&É¶ Á|üC≤ Á|ü‹ì<ÛäT\≈£î eT<Ûä dü‘Y dü+ã+<Ûë\T

Òø£b˛e&É+ e\q á dü+düú\T düeTs¡Δe+‘·+>± |üì#˚j·T&É+ Ò<äT.

á düeTdü qT |ü]wüÿ]+#ê\+fÒ kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\˝À |üì#˚ùd

dæã“+~ô|’ mìïø£ ø±ã&É¶ Á|üC≤ Á|ü‹ì<ÛäT\≈£î ìj·T+Á‘·D≤~Ûø±s¡+

O+&Ü*. kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\qT s¡<äT› >±$+#˚ n~Ûø±s¡+, Ä dü+düú\

Á|ü‹ì<ÛäT\qT |ü<äe⁄\ qT+&ç ‘=\–+#˚ n~Ûø±s¡+ sêh Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î

O+~. sêh Á|üuÛÑT‘·« Á|üy˚Tj·T+ Ò≈£î+&Ü kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\T @MT

#j·T Òe⁄. n+<äTπø n$ ìØ«s¡ +>± OHêïsTT.

kÕúìø£ dü+düú\T Á|üC≤kÕ«eT´+˝À ˇø£ Á|üeTTK uÛ≤>∑+. dü«j·T+

bÕ\q ø£*–q kÕúìø£ dü+düú\T ˝Ò≈£î+&Ü ì»yÓTÆq Á|üC≤kÕ«eT´+

˝Ò<äT. πøåÁ‘· kÕúsTT Á|üC≤kÕ«eT´+ ˝Ò≈£î+&Ü C≤rj·TkÕúsTT˝À

Á|üC≤kÕ«eT´+ eTqC≤\<äT. yÓ’s¡T<Ûä´+ ø£*Zq kÕúìø£ düeTdü´\

|ü]cÕÿs¡+ kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\‘√H kÕ<Ûä +. Á|üC≤kÕ«eT´+ nH kÂ<ÛëìøÏ

kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\T |ü⁄Hê<äT\T. Á|ü»\ ì‘êédüsê\qT rs¡Ã>∑\

kÕeTs¡ú + kÕúìø£ dü+düú\≈£î e⁄+&Ü*. n|ü&˚ Á|üC≤s¡+»ø£yÓTÆq bÕ\q

kÕ<Ûä´+. n<˚ ªdüT|ü]bÕ\qμ. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝Àì kÕúìø£ dü+düú\≈£î

‘·«s¡ ÀH mìïø£\T »]|æ+#·qTqï≥T¢ eTTKéT+Á‹, |ü+#êsTTrsêCŸ

eT+Á‹ Á| üø £{ Ï+#·& É+ eTT<ëeVü≤+. Á| üC≤kÕ«e÷´ìø Ï

eT÷\düÔ+uÛ≤\sTTq kÕúìø£ dü+düú\≈£î ‘·«s¡ À mìïø£\T »s¡T>∑T‘êj·Tì

Ä•<ë›+.

- &Üø£ºsY. |æ. yÓ÷Vü≤Hé sêe⁄ôV≤&é, Á|üuÛÑT‘·« bÕ\qXÊÅdüÔ+, ¬s’ Ò« &çÁ ø£fi≤XÊ\, dæøÏ+Á<ëu≤<é

p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 29

kÕúìø£ bÕ\q p …’, 201330

e÷qyê_Ûeè~ΔøÏ @ kÕ«s¡ ú+ ˝Ò≈£î+&Ü düVü≤j·T

düVü‰ø±sê\T n+~+#·&É+ e÷qeHÓ’»+. Ä dü«uÛ≤e+

eTìwæ˝À O+&˚ düVü≤ø±s¡ãT~ΔøÏ ‘êsêÿD+. m<äT{Ï yê]øÏ

düVü‰j·T|ü&É&É+ nH˚~ düVü≤»yÓT Æq |ü]D≤eT+. Á|ü‹

»+‘·Te⁄˝À qT+&˚ düVü≤» >∑TD+. n+<äTπø H˚&ÉT Ä >∑TD+

|üs¡düŒs¡ düVü‰j·T+ n+~+#·Tø√e&ÜìøÏ eT]+‘·>±

O|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~. @ eT‘·+ uÀ~Û+∫q, dü÷≈£îÔ\T

>∑eTì+∫Hê, dü«+‘· ≤uÛÑ+ ø=+‘· e÷qTø=ì m<äT{Ï yê]øÏ

düVü‰j·T|ü&Ü\ì dü÷∫düTÔqï≥T¢ ‘Ó\TdüTÔ+~. eTq Væ≤+<ä÷

düe÷»+ |üs¡düŒs¡ düVü≤ø±sêìï #ê\ Ä\dü +>± yÓTT<ä\T ô|{Ïº+~.

n<˚ y˚πs eT‘ê\ yês¡T |üs¡düŒs¡ düVü≤ø±sêìï #ê]{°\ <ë«sê

m|ü&√ yÓTT<ä\Tô|{≤ºs¡T. $Tdt HÓ’{Ï+¬> Ÿ ¬s+&Ée Á|ü|ü+#· j·TT<äΔ+˝À

>±j·T|ü&çq ôd’ì≈£î\≈£î ùde\q+~+∫ e÷qe‘ê«ìï #ê{Ï+~.

n<˚$<Ûä+>± y˚T&ÉyéT u≤¢M{°‡ÿ dü«#·Ã¤+<ä+>± $<ë´ dü+düú\qT kÕú|æ+∫

ù|<ä Á|ü»\qT $<ë´e+‘·T\T>± #˚j·T{≤ìøÏ |üPqTø=+~. Á_{°wüT

yê]‘√ e∫Ãq Á¬ø’düÔe dü+düú\T eT‘·Á|ü#ês¡+‘√ bÕ≥T dü«j·T+>±

ù|<ä Á|ü»\≈£î #˚j·T÷‘·ì#êÃsTT. ÄHê{Ï Á¬ø’düÔe dü+düú\T #˚dæq

dü«#·Ã+<ä ùde\ e\¢H H&ÉT eTq+ ˇø£ e÷qe eqs¡T\T ø£*–q

ô|<ä› <X+>± e÷s¡>∑*>±+. n‘· ~Ûø£+>± e⁄qï e÷qe eqs¡T\qT

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ Á|ü|ü+#· <˚XÊ\≈£î n+~+#·>∑\T>∑T‘·Tqï~.

>∑‘·+˝À ≈£L&Ü #·]Á‘·qT #·÷ùdÔ Á>±e÷\˝À dü«#·Ã¤+<ä+>±

|üì#˚ùdyês¡Tqï≥T¢ eTq |ü⁄sêD >±<Ûä\T ‘Ó\T|ü⁄‘·THêïsTT. ø£qTø£

H˚&ÉT uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢>± |üì#˚ùd yês¡T @$T Ä•+∫

Á>±eT+˝À ùde\T n+~düTÔHêïs¡T? nì Á|ü•ï+#˚ yês¡THêïs¡T.

|üì#˚j·Tø£b˛‘˚ k˛eT]˝≤ ‹s¡T>∑T‘·THêïs¡+{≤s¡T. |üì#˚ùdÔ M]øÏ

|üì‘·|üŒ @$T |ü≥º<ä˙ n+{≤s¡T. Á>±e÷˝À¢ ø£ãTs¡T¢ #Ó|üø=+≥÷

ø±\+ yÓfi¯flãT#˚Ã yê]ø£+fÒ }]øÏ @<√ ùde #˚<ë›+ nH˚yês¡T

<=s¡ø£&É+ n<äèwüº+>± #Ó|üŒe#·TÃqT. n+‘˚>±ø£ e⁄qï+‘· À dü+‘·è|æÔ>±

J$+#˚ yês¡T+{≤s¡T. yês¡T Ç‘·s¡T\≈£î ùde #˚j·T{≤ìøÏ eTT+<äT≈£î

ekÕÔs¡T. ø£qTø£ n˝≤+{Ï yê]H˚ >∑T]Ô+∫ yê\+{°s¡T¢>± •ø£åDì∫Ã

Á>±eT nedüsê\qT rπsÃ+<äT≈£î yê\+{°s¡T¢>± ìj·T$T+#·Tø√e&É+

»s¡T>∑T‘·T+~. á uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢ (_.mHé.$) πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘·«+ neT\T#˚ùd bòÕ¢>¥wæ|t ø±s¡´Áø£e÷\qT >∑÷]Ã Á>±e÷\

Á|ü»\≈£î $e]kÕÔs¡T. Ä ø±s¡´Áø£e÷\T Á>±MTDT\≈£î @ $<Ûä+>±

‘√&ÉŒ&É‘êsTT? n+<äT≈£î @$T #˚j·÷*? me]ï dü+Á|ü~+#ê\H˚

n+XÊ\qT ≈£L&É>∑≥Tºø=ì Á>±MTDT\≈£î düe÷#ês¡+ #s¡yj·TT≥+˝À

yês¡<ÛäT\T>± |üì#˚kÕÔs¡T _mHé$\T. Ms¡T ‘·eT Á>±eT+˝À bÕ]X¯ó

<Û ä´+, |ü]X¯óÁuÛ Ñ‘·, Äs√>∑´ dü÷Á‘ê\qT bÕ{Ï+#·≥+ >∑T]+∫

Á>±eTdüTú\≈£î #Ó|æŒ, yê] }s¡TqT u≤>∑T #sTT+#+<äT≈£î ø£èwæ#kÕÔs¡T.

Á>±eTdüTú\ |æ\¢\qT ã&çøÏ |ü+bÕ\ì ‘·*¢ <ä+Á&ÉT\≈£î #Ó|æŒ, yê]ì

ˇ|æŒ+∫ $<ë´_Ûeè~Δì Áb˛‘·‡Væ≤+#·&É+, bÕsƒ¡XÊ\ ObÕ<Ûë´j·TT\T

s√p ã&çøÏ e∫Ã |æ\¢\≈£î ÁX¯<ä Δ>± $<ë´ãT<äT Δ\T #Óù|Œ˝≤

Áb˛‘·‡Væ≤+#·&ÜìøÏ á _mHé$\T ø£èwæ #˚kÕÔs¡T.

Á>±e÷\˝À ÁbÕD≤+‘·ø£ yê´<ÛäT\T sê≈£î+&Ü |ü]X¯óÁuÛ Ñ+>±

O+&Ü\ì #Ó|üŒ&Éy˚T ø±ø£, dü«#·Ã¤+<ä+>± ø=+<ä]ì b˛>∑T #˚dæ #·T≥Tº

Á|üø£ÿ\ |ü]düsê\T u≤>∑T>± O+&˚≥T¢ #˚kÕÔs¡T. BìøÏ yê]øÏ @$T

edüTÔ+<äì n&É>∑e#·TÃ. πøe\+ }s¡T u≤>∑T |ü&ÉT‘·T+~. Bì e\¢

s√>±\T, s=|ü\T }] yê]øÏ k˛ø£≈£î+&Ü #kÕÔs¡T. ø=ìï Á>±e÷\˝À

uÀs¡T˙fi¯ó¢ ‘ê>∑&É+ e\q ø£åj·Tyê´<ÛäT\T sêe&ÜìøÏ ˇø£ ø±s¡D+>±

Á>±MTD≤_Ûeè~Δ ø±s¡´Áø£e÷˝À¢

_mHé$\ bÕÁ‘·

Á>±MTD≤_Ûeè~Δ ø±s¡´Áø£e÷˝À¢

_mHé$\ bÕÁ‘·

p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 31

O+~. bı>±≈£î qeT\&É+ e\q ≈£L&Ü á yê´~Û sêe#·TÃ. n˝≤+{Ï

ø±s¡D≤\qT >∑eTì+∫ yê{Ïì ‘=\–+#·&É+, Á>±e÷ìøÏ Äs√>∑´

ø±s¡´ø£s¡Ô\T e∫Ã eT+<äT\T düs¡|òüsê #˚ùd˝≤ #·÷dæ, s√>∑T\≈£î

ÄdüT|üÁ‘·T\˝À ∫øÏ‘·‡ \_Û+#˚˝≤ uÛ≤s¡‘YìsêàDY yê\+{°s¡T¢ ø£èwæ

#düTÔHêïs¡T. ‘·qT »ìà+∫q }s¡T˝À n+<äs¡÷ kÂK´+>± O+&Ü\H

Äø±+πøå ø=+<ä]ì _mHé$\T>± e÷s¡Tk˛Ô+~. Á|üuÛÑT‘·«+ n+~+#˚

ùde\T _mHé$\ <ë«sê Á>±eTdüTú\≈£î H˚s¡T>± n+<ä&É+ e\q,

Äø£*, nHês√>±´\qT Á|ü»\≈£î <ä÷s¡+>± O+#·&É+ e\q Á>±e÷\T

düTKdü+‘√cÕ\‘√ O+&É>∑\e⁄. ø£qTø£ Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷, Á|ü‹ ≈£î≥T+ã+

_mHé$\≈£î #˚j·T÷‘·q+~+#·&É+ <ë«sê ˇø=ÿø£ÿ Á>±e÷ìï

ªbı>∑s¡Væ≤‘·μ Á>±eT+ >±qT, eTs√ Á>±e÷ìï ªeT<Ûä´bÕq s¡Væ≤‘·μ

Á>±eT+>±q÷ e÷s¡TÃø√>∑\T>∑T‘·THêïs¡T. á H˚|ü<∏ä´+˝À, Äj·÷

Á>±e÷\˝À e⁄qï Á|üeTTK düeTdü \T @$T{Ï? nì |ü]o*+∫, Ä

n&É¶+≈£î\qT ‘=\–+#·&É+ m˝≤>√ uÛ≤s¡‘· ìsêàDY yê\+{°s¡T¢

Ä#·s¡D≤‘·àø£+>± #˚dæ #·÷|ædüTÔHêïs¡T.

H˚&ÉT eTq Á>±e÷\˝À eTT+<äT≈£î q&ç|æ<ë›+, n+fÒ e´‹πsøÏ+#˚

yês¡T ≈£L&Ü OHêïs¡T. Ms¡T Á>±e÷\˝À @ |üì #˚<ë›eTHêï

e´‹πsøÏkÕÔs¡T. m+<äTø£+fÒ yê] ô|<ä›]ø£+ b˛‘·T+<äì. Á>±eT+ n_Ûeè~Δ

nsTT‘˚ ‘·eT e÷≥ mes¡T$+{≤s¡ì nqTø=ì e´‹πsøÏ+#˚

yês¡T+{≤s¡T. ªªsê»ø°j·T ÁuÀø£s¡T¢>±μμ Á|ü‹ |üìøÏ n&ÉT¶|ü&ÉT‘·÷, Hê≈£î

‘Ó*j·T≈£î+&Ü á }]˝À @MT »s¡T>∑≈£L&É<äH˚ yês¡T Á|ü‹ Á>±eT+˝À

O+{≤s¡T. M]ì ø=ìï #√≥¢ ªªeT<Ûä es¡TÔ\Tμμ nì ≈£L&Ü n+{≤s¡T.

Ms¡T sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\ e<ä›≈£î yÓ[fl, e÷ }s¡T˝À Ò<ë yês¡T¶ À

Çìï z≥T ¢HêïsTT. e÷≈£î m+‘· ÇkÕ Ôe⁄ nì uÒs ¡kÕsê\T

»s¡T|ü⁄‘·T+{≤s¡T. M]ì ø±<äì Ä }] yês¡T z≥T yùdÔ, mìïø£\

nq+‘·s¡+ ‘·>±<ë\T, ø={≤¢≥\T, Vü≤‘·´\≈£î <ë]rkÕÔsTT. n{≤¢

mìïø £˝À ¢ V æ ≤+d ü , mìïø £\q+‘·s ¡ V æ ≤+d ü\≈ £î ≈ £L&Ü M]

ne÷j·Tø£‘·«y˚T ø±s¡DeTe⁄‘·T+~. eTTK´+>± M]øÏ #·<äTe⁄

O+&É<äT. Oqï $T&ç$T&ç C≤„q+‘√, ns¡ú+ø±ì n+XÊ\qT ‘·eT≈£î

nqT≈£L\+>± e÷]Ã #ÓãT‘·T+{≤s¡T. Ms¡T yê]e÷≥ $qì yê]øÏ

ªπswüHéμ sêìe«≈£î+&Ü #Ój·T´&É+ ≈£L&Ü #˚kÕÔs¡T. M]ì e÷]Ã, eTq

Á>±e÷ìï u≤>∑T #˚düTø=+<ë+, nì #Ó|æŒ yê]øÏ uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY

yê\+{°s¡T¢>± •ø£åDì∫Ã+~ nbÕsY¶.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ nø±&ÉMT Ä|t Á>±MTD≤_Ûeè~Δ dü+düú sêh+˝À yÓTT‘·Ô+

40,028 eT+~øÏ _mHé$\T>± •ø£åD ì∫Ã+~. yês¡T $$<Ûä Á>±e÷\˝À

dü«#·Ã¤+<ä+>± |üì#˚dü÷Ô, Á>±MTDT\ J$‘ê\qT e÷]Ã y˚düTÔHêïs¡T.

Ç+<äT≈£î, nbÕsY ¶≈ £î n+<äT‘·Tqï düŒ+<äq\qT ì<äs¡Ùq+>±

#Ó|üŒe#·TÃqT.

á _mHé$\T @ J‘·+ Ò≈£î+&Ü m+<äT≈£î #j·÷* nì ø=+<äs¡T

n+{≤s¡T. }]πø U≤∞>± O+&É≈£î+&Ü, @<√ yê´|üø±ìï düèwæº+#·Tø=ì,

Á|üuÛÑT‘·«+ neT\T #ùd ø±s¡ Áø£e÷\T eTq }]yê]øÏ n+~+#·T<ë+

nH˚ ‘·\+ù| yê]ì _.mHé.$.\T>± eTT+<äT≈£î q&ÉT|ü⁄‘·T+~. @<√

#˚j·÷\H˚ Ä˝À#·q e⁄qï j·TTer j·TTe≈£î\T m+<äs√ OHêïs¡T.

yê]ì ‘·{Ï º ˝Ò| æq<˚ á _mHé$\ ø±s¡´Áø £eT+. _mHé$\

‘·*¢<ä+Á&ÉT\‘√ e÷{≤¢&çq|ü⁄&ÉT, ªªe÷ nu≤“sTT }]πø ‹]π>yê&ÉT

eT+∫ ùde≈£î H˚&ÉT O|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·THêï&ÉT.μμ nì dü+‘√wæ+#˚ ‘·*¢

<ä+Á&ÉT\T m+‘√ eT+~ OHêïs¡T.

n<˚$<Ûä+>± Ä Á>±eT Hêj·T≈£î\≈£î, _mHé$\≈£î eT<Ûä eT+∫

dü+ã+<Ûë\T HÓ\ø=q&É+‘√ bÕ≥T Ä Á>±eT n~Ûø±s¡T\‘√ ≈£L&Ü

_mHé$\T, <Ó’q+~q dü+ã+<Ûë\T @s¡Œs¡T#·Tø=ì, πswüHé, eè<ëΔ|ü

ô|q¸Hé\T düø±\+˝À n+<˚˝≤ #·÷&É&É+, dü«j·T+ düVü‰j·Tø£

ãè+<ë\qT @sêŒ≥T #˚j·T& É+, ‘ ·~‘·s ¡ n+XÊ\˝À

düVü‰j·T|ü&ÉT‘·THêïs¡T. M]øÏ nbÕs¡T ¶ Ç∫Ãq •ø£ åD‘√ Á>±eT

d üeTd ü´\qT rs ¡TÃø=q&Üìø Ï ‘ ·eTqT ‘êeTT @$<Û ä+>±

eT\#·Tø√yê˝À yÓTfi¯≈£îe\T H˚s¡TÃø=q&É+ »]–+~. n+<äT≈£î

ì<äs¡Ùq+, n≥T }]˝Àì yês¡T, Ç≥T dü«#·Ã¤+<ä ùdyê dü+düú\T

_mHé$\T #˚dæq ùde\qT >∑T]Ô+∫ >ös¡$+#·&Éy˚T. ‘·<ë«sê yês¡T

eTT+<äT eTT+<äT #˚ùd ùde≈£î eT]+‘· Áb˛‘ê‡Vü‰ìï ø£*Œ+#·&É+

»s¡T>∑T‘√+~.

>∑‘·+˝À Á|üuÛÑT‘ê«\T n~#˚XÊ+, Ç~ #˚XÊ+ nì #Ó|üø=H˚ yês¡T.

Ç|ü&ÉT á _mHé$\T #˚dæq ø±s¡´Áø£e÷\T, ùde\T n_Ûeè~›

∫Vü‰ï\T>± ì\TdüTÔHêïsTT. Á|ü‹ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î&ÉT, n~Ûø±s¡T\T

≈£L&Ü _mHé$\ ùde\qT >∑÷]Ã @ø£s¡Te⁄ ô|&ÉT‘·÷, ‘·eT Á|ü#êsêìï

ø=qkÕ–+#·Tø√e≥+ »s¡T>∑T‘·T+<äH˚~ dü‘· <ä÷s¡+ ø±<äT. n+<äT≈£î

M] qT+&ç n+<äT‘·Tqï düŒ+<äq\ düe÷Vü‰s¡y˚T ì<äs¡Ùq+>±

ì\Tk˛Ô+~.

` &Üˆˆ Ädüj·T´, ◊.◊.mdt.

ôd+≥sY ôV≤&é, MT&çj·÷ |ü_¢πøwüHé‡, nbÕsY¶

uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡¢

b¥>∑Á‘ê>∑&É+ <ë«sê e#˚Ã nqsê›\ >∑÷]Ã dæºø£ÿs¡¢ <ë«s¡ Á|ü#ês¡+ #˚ùd+<äT≈£î

dæ<ä›eTsTTq q˝§Z+&É õ˝≤¢ yÓ÷‘·÷ÿs¡T Á>±eT uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢.

ìs¡Tù|<ä ≈£î≥T+u≤ìøÏ 14 s¡ø±\

ì‘ê´edüs¡ edüTÔe⁄\qT n+<äCÒdüTÔqï

‘·÷s¡TŒ >√<ëe] õ˝≤¢ sêe⁄\bÕ&ÉT

Á>±eT uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢.

∫Hêïs¡T\≈£î, >∑]“D°Ád”Ô\≈£î ™∫‘·+>± z.ÄsY.mdt. bÕ¬ø{Ÿ‡qT

|ü+|”D° #˚düTÔqï Á|üø±X¯+ õ˝≤¢ »s¡T>∑TeT*¢ Á>±eT

uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢.

‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢ n+u≤J ù|≥ eT+&É\+ ø£eTTEyê]

\+ø£ Á>±eT+˝À eTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·T Á>±MTD ™bÕ~Û Vü‰MT

|ü<∏äø£+˝À |üì#˚ùd y˚‘·q ≈£L©\qT

;e÷ |ü<∏äø£+˝À #˚s¡Ãã&ÉT‘·Tqï uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢

ø£sêï≥ø£ sêh+ ãfi≤fl] õ˝≤¢˝À kÕ|tºy˚sY ø£+ô|˙˝À |üì #˚ùd leT‹ dü]‘·

ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢ ø£qï|ü⁄≈£î+≥ uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢ #˚düTÔqï

ùde\qT >∑T]Ô+∫ ‘·qe+‘·T kÕj·T+>± ù|<ä, nHê<∏ä, eè<äT›\≈£î, >∑]“D°

Ád”Ô\≈£î ã≥º\T, <√eT ‘Ós¡\T, eT]j·TT bÂwæºø±Vü≤s¡+ n+<äCÒdüTÔqï <äèX¯´+.

nbÕs¡T¶˝À Á|üjÓ÷>±‘·àø£+>± |ü+&çdüTÔqï

ø°Hé-yê |ü+≥ >∑T]+∫ ~. 18.6.2013 ‘˚Bq

á {Ï.$. yê]øÏ $e]düTÔqï dæ.&ç.mdt.

&Ó’¬sø£ºsY »qs¡˝` l ¬ø. #·+Á<äeTÚ[ ◊.m.mdt. (]f…ÆsY¶).

Stha_julySpread.indd 2Stha_julySpread.indd 2 29/06/13 5:35 PM29/06/13 5:35 PM

n|üPs¡« $»j·÷\T

~. 20.06.2013 ‘˚Bq ‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢

eTT$Tà&çes¡+ eT+&É\+ ø=‘·Ô \+ø£ Á>±eT Á|üC\≈£î

Á>±eT düuÛÑ ìs¡«Vü≤Dô|’ ne>±Vü≤q ø£*ZdüTÔqï

nbÕs¡T¶ dæã“+~ eT]j·TT

Ä Á>±eT uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢.

bÕsƒ¡XÊ\ Äes¡D˝À yÓTTø£ÿ\T Hê≥T‘·Tqï nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢

bÕ$T&ç eT+&É\+ ˙\Ts¡T Á>±eT uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢.

|æ\¢\ eTqT>∑&É, m<äT>∑T<ä\ ø±s¡´Áø£eT+ô|’

ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢ dæ. u…\>∑fiŸ eT+&É\+

eTT&ÉTeT\¢ Á>±eT eTVæ≤fi¯\≈£î nbÕs¡T¶

ø£q‡˝…º+{` l õ. »j·TbÕ\ ¬s&ç¶

ne>±Vü≤q ø£*ZdüTÔqï <äèX¯´+.

ø£Øq+>∑sY õ˝≤¢ #=|æa<ä+&ç eT+&É\+ <˚XÊsTTù|≥ Á>±e÷ìøÏ

#Ó+~q uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°sY l yÓ÷s¡ yÓ+ø£≥ s¡eTD

s¡ø£Ô<ëq+ #˚düTÔqï <äèX¯´+.

$»j·Tq>∑s¡+ õ˝≤¢ HÓ*¢eTs¡¢ eT+&É\+ kÕ]|ü*¢ Á>±eT+˝À |æ\¢\ eTqT>∑&É,

m<äT>∑T<ä\ ô|’ ne>±Vü≤q ø£*ZdüTÔqï nbÕs¡T¶ &ç.{Ï.myéT.

eT]j·TT uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢.

~. 13.06.2013 ‘˚Bq eTq {Ï$ <ë«sê uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡¢≈£î

•ø£åD≤ ø±s¡´Áø£eT+ n+<äCÒdüTÔqï dæ.&ç.mdt. &Ó’¬sø£ºsY »qs¡˝Ÿ

l ¬ø. #·+Á<äeTÚ[ ◊.m.mdt. (]f…ÆsY¶), nbÕsY¶, ø£q‡˝…º+{Ÿ l õ. »j·TbÕ\

¬s&ç¶, Ç+»˙]+>˘ ø£q‡˝…º+{Ÿ ≈£îe÷] _. ˝≤eD´.

Stha_julySpread.indd 3Stha_julySpread.indd 3 29/06/13 5:35 PM29/06/13 5:35 PM

kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013 34

Ä s√E s¡$#·+Á<ä ÄÁ‘·+>± |üìì+∫ Ç+{ÏøÏ b˛yê\qTø=Hêï&ÉT.

m+‘·ø° eT>∑Z+˝À H˚düTÔqï Ns¡ nsTTb˛ Ò<äT. ‘·qT Ç+{Ï qT+∫ |üì˝ÀøÏ

e#˚Ã≥|üŒ{ÏøÏ ‘·q uÛ≤s¡´ ø=+#Ó+ s¡dü+>± ™+~. ndü˝Ò HÓ\\T ì+&çq

eTìwæ ø£<ë, Ç+{À¢H˚ ™+&çHê u≤>∑T+&˚~. me]HÓ’Hê Ç+{ÏøÏ |ü+|æ

ø£qT≈£îÿ+<ëeTqT≈£îqï+‘·˝À |üøÏÿ+{Ï |æ˝À¢&ÉT e∫Ã #ÓbÕŒ&ÉT. ‘·q

uÛ≤s¡´ Ç+{À¢ ø±qT|ü⁄ nsTT+<ä˙, bÕ|ü |ü⁄{Ïº+<ä˙. ô|<ä› bÕ|ü ◊X¯«s¡´øÏ

12 dü+e‘·‡sê\T.

Ç|ü&ÉT eT∞¢ ÇHêïfi¢øÏ ‘·q Ç+{À¢ |üdæ|æ\¢ |ü⁄{Ïº+<äqï ™‘ê‡Vü≤+‘√

Ç+{ÏøÏ e#êÃ&ÉT. dü+‘√wü+>± uÛ≤s¡´ eT+#·+ MT<ä ì+∫ #·÷dæ+~.

Ä\÷eT>∑\T Ç<ä›s¡÷ ˇø£ |ü≥TºNs¡qT yês¡+bÕ≥÷ H˚ùdÔ s¡÷. 300

\T ekÕÔsTT. Ç|ü&ÉT ‘·qT ˇø£ÿ&˚ ¬s+&ÉTyêsê\bÕ≥T Ns¡qT H˚dæ

πøe\+ s¡÷. 300 \T dü+bÕ~+#·>∑\&ÉT. á &ÉãT“ @eT÷\ø√! eTs√

|üì @B ‘·q≈£L, ‘·q uÛ≤s¡´ø° #˚‘·ø±<äT.

dü]>± bÕ|üøÏ ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ e#˚Ã≥|üŒ{Ïπø 2006 dü+e‘·‡s¡+˝À

™bÕ~Û Vü‰MT |üqT\T n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ e#êÃsTT. Ä\÷eT>∑\T

Ç<ä›s¡÷ ™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ ≈£L©\T nj·÷´s¡T. yê[¢<ä›]øÏ

_\T¢ e∫Ãq|ü&É˝≤¢ s¡÷. 5000, s¡÷. 6000 \T $T>∑T\T‡ø=ì ˇø£

y˚Tø£qT ø=H˚yês¡T. n{≤¢ 10 y˚Tø£\T ø=Hêïs¡T.

n$ áq&É+ yÓTT<ä\T ô|≥º&É+‘√ 40 y˚Tø£\T nj·÷´sTT. yê{Ïì

neTà&É+ e\¢ ø£ dü+e‘·‡sêìøÏ s¡÷. 20,000 \T Ä<ëj·T+ e#˚Ã~.

ô|<ä› bÕ|ü≈£î s¡÷. 30,000 \T ô|{Ïº ô|[fl #˚XÊs¡T. Ä &ÉãT“ ™bÕ~Û

Vü‰MT |üqT\ e\¢ $T–*+#·Tø=qï<˚.

™bÕ~Û Vü‰MT‘√ m~π> ø£ÁeT+˝À

uÛ≤sêúÛÑs¡Ô\T

uÛÑs¡Ô ù|s¡T : eT+<ä\ s¡$#·+Á<ä (38 dü+e‘·‡sê\T)uÛÑs¡Ô ù|s¡T : eT+<ä\ s¡$#·+Á<ä (38 dü+e‘·‡sê\T)

uÛ≤s¡´ ù|s¡T : Hêπ>+Á<äeTà (32 dü+e‘·‡sê\T)uÛ≤s¡´ ù|s¡T : Hêπ>+Á<äeTà (32 dü+e‘·‡sê\T)

≈£î\+ : ø£eTà (zd”)≈£î\+ : ø£eTà (zd”)

Á>±eT+ : yÓTÆ\düeTTÁ<ä+Á>±eT+ : yÓTÆ\düeTTÁ<ä+

Á>±eT |ü+#êsTTr : yÓTÆ\düeTTÁ<ä+Á>±eT |ü+#êsTTr : yÓTÆ\düeTTÁ<ä+

eT+&É\+ : ø=‘·Ô#Ós¡Te⁄eT+&É\+ : ø=‘·Ô#Ós¡Te⁄

õ˝≤¢ : nq+‘·|ü⁄s¡+õ˝≤¢ : nq+‘·|ü⁄s¡+

- ∫\T≈£L] <˚e|ü⁄Á‘·

Ç|ü&ÉT y˚Tø£\T ny˚Tàdæ yê{Ï kÕúq+˝À bıfÒºfi¯ ¢ ô|+|üø£+

u≤>∑T+≥T+<äì ø=Hêïs¡T. @<˚yÓTÆq ˇø£ ôd+≥T uÛÑ÷$T ˝Ò≈£îHêï

ªn+#Ó\+#Ó\T>± m<ä>∑&ÜìøÏ ™bÕ~Û Vü‰MTøÏ$T+∫+~ ˝Ò<äT!μ

n+{≤s¡T Ä\÷eT>∑*<ä›s¡÷!

C≤u`ø±s¡T¶ HÓ+. 10180

<˚X¯+˝Àì qø£‡˝Ÿ‡ Á|üuÛ≤$‘· õ˝≤¢˝À¢ì j·TTe‘· ø√dü+ ªs√wæïμ

ù|]≥ ø=‘·Ô>± HÓ’|ü⁄D´ n_Ûeè~Δ |ü<∏äø±ìï πø+Á<ä+ Á|üy˚X¯ô|{Ïº+~.

Bìì πø+Á<ä Á>±MTD≤_Ûeè~Δ XÊU≤ eT+Á‹ l C…’sê+ s¡y˚TXŸ

ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. <˚X¯+˝Àì n‘· +‘· düeTkÕ´‘·àø£yÓTÆq qø£‡˝Ÿ‡ Á|üuÛ≤$‘·

24 õ˝≤¢˝À¢ á |ü<∏äø±ìï neT\T #˚kÕÔs¡T. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ≈£î dü+ã+~Û+∫

$XÊK|ü≥ï+ õ˝≤¢ Ç+<äT≈£î m+|æ¬ø’+~. j·TTe‘· À HÓ’|ü⁄D≤´ìï ô|+#·&É+

<ë«sê ™bÕ~Û neø±XÊ\qT ø£*Œ+#·&Éy˚T ªs√wæïμ |ü<∏äø£+ \ø£åéTì

eT+Á‹ #ÓbÕŒs¡T.

qø£‡˝Ÿ‡ |üÁuÛ≤$‘· õ˝≤¢˝À¢ ªs√wæïμ

sêqTqï eT÷&˚fi¯¢˝À <˚X¯+˝Àì 24 qø£‡˝Ÿ‡ Á|üuÛ≤$‘· õ˝≤¢˝À¢ 18

qT+∫ 35 @fi¢ À|ü⁄ 50 y\ eT+~ j·TTer j·TTe≈£î\ J$‘ê˝À¢ s√wæï

|ü<∏äø£+ yê´bÕs¡, ™<√´>±\ <ë«sê yÓ\T>∑T ì+|üqT+<äì ‘Ó*bÕs¡T.

πø+Á<ä+ 75 XÊ‘·+, sêÁcÕº\ qT+∫ 25 XÊ‘·+ uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√ á

|ü<∏äø±ìï neT\T #˚j·TqTqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T.

eéd”úø£è‘· s¡+>∑+˝À ™bÕ~Û ø£*Œ+#˚+<äT≈£î M\T>± qø£‡˝Ÿ‡

Á|üuÛ≤$‘· õ˝≤¢\≈£î #Ó+~q j·TTer j·TTe≈£î\qT á |ü<∏äø£+ øÏ+<ä

>∑T]Ô+∫ yê]øÏ ‘·–q •ø£åD n+~kÕÔs¡T.

- dæ.m+.|æ.


p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 35

ô|s¡T>∑T‘·Tqï »HêuÛ≤ e\q eTq |ü+≥\ ~>∑Tã&ÉT\T

ô|+#·e\dæq nedüs¡+ m+‘Ó’Hê e⁄qï~. Bì ø±s¡D+>± ¬s’‘·T\T

m≈£îÿe yÓ÷‘ê<äT˝À s¡kÕj·Tq ms¡Te⁄\T O|üjÓ÷–+∫ |ü+≥\

~>∑Tã&çì ô|+#·T‘·THêïs¡T. eTØ m≈£îÿe>± yêDÏ»´ |ü+≥\T

|ü+&ç+#·&É+ e\q m≈£îÿe yÓ÷‘ê<äT˝À s¡kÕj·Tq ms¡Te⁄\T

yê&Ée\dæ sêe≥+‘√ uÛÑ÷$T kÕs¡+ ‘·–Z ìkÕ‡s¡ uÛÑ÷eTT\T>±

‘·j·÷s¡e⁄‘·THêïsTT.

n+‘ ø±≈£î+&Ü KØ|òt À ô|+∫q |ü+≥\ neX‚cÕ\T uÛÑ÷$T˝À

O+{≤sTT. ‘·<ë«sê ø°≥ø±\T, ‘Ó>∑Tfi¯ófl, yÓTTø£ÿ≈£î qwüº+ ø£\T>∑#˚ùd

dü÷ø£åàJe⁄\T, qT* |ü⁄s¡T>∑T\T uÛÑ÷$T˝À ø√X¯düú <äX¯ À e⁄+&ç eTq+

|ü+≥\qT y˚dæq|ü&ÉT yÓTT\ø£ <äX¯\˝À yÓTTø£ÿ\qT HêX¯q+ #˚ùd

neø±X+ e⁄qï~. n+‘ >±≈£î+&Ü uÛÑ÷$T˝À yT\T #ùd dü÷ø£åàJe⁄\

dü+K´ ‘·–Zb˛sTT, ùd+ÁBj·T ø£s¡“q XÊ‘·+ ‘·–Z uÛÑ÷eTT\T ìkÕ‡s¡+>±

e÷s¡‘êsTT. ø±e⁄q eTq |ü+≥\ O‘·Œ‘·TÔ\ HêD´‘· ‘·–Z, e÷qe⁄\T

eT+∫ ÄVü‰s¡+ rdüTø=qï|üŒ{Ïø°, m≈£îÿe b˛wüø±Vü‰s¡ ˝ÀbÕ\qT

#·÷düTÔHêïeTT.

ø±ã{Ïº ¬s’‘·T\T $‘·Ôq+ $‘Ô≥|ü&ÉT Jeìj·T+Á‘·D |ü<äΔ‘·T\qT

<äèwæº˝À ô|≥Tº≈£îì $‘·Ôq X¯ó~Δ #˚dæ $‘·Ôq+ <ë«sê O|üjÓ÷>∑|ü&˚

dü÷ø£åàJe⁄\qT uÛÑ÷$T˝À yê&çq≥¢sTT‘˚ y˚s¡T≈£îfi¯ófl ìyês¡D #ê˝≤

düT\uÛÑ |ü<äΔ‹˝À ìyê]+#·Tø√e#·TÃqT.

á s√E\˝À ùd+Á~j·T e´ekÕj·÷ìøÏ #ê˝≤ Ä<äs¡D

ø£ìŒk Ô+~. n+‘˚ >±≈£î+&Ü, |ü+≥≈£î nH˚ø£ s¡ø±\T>± O|üjÓ÷>∑|ü&˚

u≤´ø°º]j·÷, •©+Á<Ûë\qT Jeìj·T+Á‘·ø±\T>± yê&ÉT≈£îqï≥¢sTT‘˚,

#ê˝≤ s¡ø±\T>± á dü÷ø£åàJe⁄\T $$<Ûä s¡ø± …’q |ü<äΔ‘·T\ <ë«sê

‘Ó>∑Tfi¯ófl ø£\T>∑ #˚ùd •©+Á<Ûë\ ô|s¡T>∑T<ä\qT ‘·–ZkÕÔsTT.

O<ë :- u≤dæ\¢dt düuŸ{Ï*dt, dü÷&√yÓ÷Hêdt bò ¢¬sôdHé‡, Áf…Æø√<Ósêà

$]&ç eT]j·TT Áf…Æø√&Ósêà Ä]®j·÷qyéT yÓTT<ä\>∑Tq$.

Áf…Æø√&Ósêà $]&ç

Åf…Æø√&Ósêà $]&ç •©+Á<Ûä Hê•ì. á •©+Á<ÛäHê•ì $$<Ûä s¡ø± …’q

ã÷E ‘Ó>∑Tfi¯flqT ìyê]düTÔ+~. ø±+&É+, ‘Ó>∑Tfi¯ófl, $‘·Ôq ≈£îfi¯ófl, e&É

‘Ó>∑T\T, ≈£îfi¯ófl ‘Ó\T>∑T, y˚s¡T ≈£îfi¯ófl ‘Ó>∑T\T, mÁs¡ ≈£îfi¯ófl ‘Ó>∑Tfi¯flqT

ìyê]düTÔ+~. Áf…Æø√&Ósêà •©+Á<ÛäHê•ìì y˚s¡TX‚q>∑, ≥yÓ÷{≤, bı>±≈£î,

≈£Ls¡>±j·T\T, XËq>∑, …+{Ï Ÿ, ø£+~, Á|ü‹Ô, ≥yÓ÷{≤, Áô|ò+∫;Hé‡,

#Ós¡≈£î |ü+≥\˝À ã÷E ‘Ó>∑Tfi¢qT ìyê]düTÔ+~.

dü÷&√yÓ÷Hêdt bò ¢]ôdHé‡

á •©+Á<ÛäHê•ì e]˝À Ä≈£î m+&ÉT ‘Ó>∑T\T, bÕeTT bı&É

‘Ó>∑T\T, bı≥º ≈£îfi¯ófl ‘Ó>∑Tfi¢qT ìyê]düTÔ+~. $T]j·÷\˝À |òü⁄{Ÿsê{Ÿ,

bı&É ‘Ó>∑Tfi¢qT ìyê]düTÔ+~. ‘·eT\bÕ≈£î ‘√≥˝À¢ Ä≈£î eT#·Ã\qT,

‘=&çeT\ô|’ eT#·Ã\qT ‘·–ZdüTÔ+~.

≈£Ls¡>±j·T\˝À m+&ÉT ‘Ó>∑Tfi¯flqT, eT#·Ã ‘Ó>∑Tfi¯flqT, |üdüT|ü⁄˝À

Jeìj·T+Á‘·D Á|üÁøÏj·T‘√|ü+≥\˝À ã÷E ‘Ó>∑Tfifl ìyês¡D

Jeìj·T+Á‘·D Á|üÁøÏj·T‘√|ü+≥\˝À ã÷E ‘Ó>∑Tfifl ìyês¡D

kÕúìø£ bÕ\q p …’, 201336

<äT+|ü≈£îfi¯óflqT ‘·–ZdüTÔ+~. |æ~∏j·TyéT, |òüP´CÒ]j·TyéT, ô|ò’{Àô|úsê

<ë«sê yê´|æ+#˚ ‘Ó>∑Tfi¯flqT ‘·–ZdüT Ô+~. e]˝À y˚s¡T eTT~,

HÓeT{À&é\qT ‘·–ZdüTÔ+~. dü÷&√yÓ÷HêdtqT e], Á|ü‹Ô, ≈£Ls¡>±j·T\T,

y˚s¡TXËq>∑, ns¡{Ï, bı>±≈£î, eT\“] eT]j·TT |ü+&É¢‘√≥\˝À

yê&Ée#·TÃqT. Jeìj·T+Á‘·ø±\T $$<Ûä s¡ø±˝…’q $<ÛëHê\ <ë«sê

‘Ó>∑Tfi¯ófl ø£\T>∑#˚ùd •©+Á<Ûë\ ô|s¡T>∑T<ä\qT ìs√~ÛkÕÔsTT.

• dæ&çs√bò sY‡ nH˚$ ÇqT|ü <Ûë‘·Te⁄qT ì\« #˚düT≈£î+{≤sTT. Ç$

uÛÑ÷$T˝À e⁄+&ç Jeìj·T+Á‘·ø±\ <ë«sê ô|òÁ]ø˘ qT+&ç ô|òÁs¡dt>±

e÷]b˛sTT, ‘Ó>∑Tfi¯flqT ø£\T>∑#˚ùd dü÷ø£åàJe⁄\≈£î n+<ä≈£î+&Ü

eTT+<äT>±H˚ O|üjÓ÷–+#·Tø=ì, ÄVü‰s¡+ n+<ä≈£î+&Ü á

ì\«\qT eTT+<äT>±H˚ yê&ÉT≈£î+{≤sTT.

• $]&çHé, u≤´dæ ≤Hé, ôV≤ø±‡<äsTT, ô|ò’jÓ÷ìHé nH s¡kÕj·THê\qT

$&ÉT<ä\ #˚dæ ‘Ó>∑Tfi¯ófl ø£\T>∑#˚ùd •©+Á<Ûë\qT ô|s¡>∑≈£î+&Ü

ìs√~ÛkÕÔsTT.

• Ç$ $$<Ûä s¡ø± …’q Vü‰s√àqT\qT O‘·Œ‹Ô #j·T&É+ e\q uÛÑ÷$T

˝À ys¡T≈£î <ä>∑Zs¡ À $$<Ûä s¡ø± …’q ÄeT¢‘ê«ìï ô|+∫ •©+Á<Ûë\qT

HêX¯q+ #˚düTÔ+~. n+‘˚ >±≈£î+&Ü á ÄeT¢ O‘·Œ‹Ô e\¢ yÓTTø£ÿ

\≈£î n+<ä≈£î+&Ü e⁄qï uÛ≤dü«s¡+ ø£]– yÓTTø£ÿ\≈£î n+<äT‘·T+~.

• á u≤´ø°º]j·÷ s√>∑ ìyês¡D X¯øÏÔì ô|+#˚ m+C…’yéT |òæHÓ’ Ÿ ÄøÏ‡&Ó’CŸ,

|òæHÓ’˝Ÿ n\HÓ’Hé, ô|òÁ] ÄøÏ‡&˚dt nH˚ ôd\÷´˝Àdt, ¬ø’{ÏH˚CŸ nH˚

m+C…’yéT\qT $&ÉT<ä\ #˚dæ y˚s¡T≈£î m≥Te+{Ï Vü‰ìø£s¡yÓTÆq

•©+Á<Ûë\T yê´|æ+#·≈£î+&Ü ìs√~ÛkÕÔsTT. Jeìj·T+Á‘·ø£

u≤´ø°º]j·÷ eT]j·TT •©+Á<Ûë\T nìï $<Ûë˝…’q |ü+≥\˝À

$‘·Ôq+‘√ bÕ≥T Ò<ë <äTøÏÿ˝À yê&ÉTø=qe#·TÃqT.

• Jeìj·T+Á‘·ø±\qT yê&˚ $<Ûëq+ :- (1) $‘·Ôq X¯ó~Δ (2) Áf…Æø√&Ósêà

$]&ç :- 1 øÏ À $‘·ÔHêìøÏ 8-10 Á>±. bı&ç eT+<äT dü]b˛‘·T+~.

(˝Ò<ë) bı&ç eT+<äTqT 10 $T.©. ˙{Ï˝À ø£*|æ $‘·Ôq X¯ó~Δ

#˚j·Te#·TÃqT. ns¡{Ï, |üdüT|ü⁄ <äT+|ü\qT, #Ói≈£î eTT#ÓÃ\qT

•©+Á<Ûä Á<ëeD+˝À eTT+∫ Hê{≤*. 500 Á>±eTT\ Áf…Æø√&Ósêà

$]&ç bı&ç 100 ©≥s¡¢ ˙{Ï À ø£*|æ O|üjÓ÷–+#ê*.

• dü÷&√yÓ÷Hêdt bò ¢¬sôdHé‡ :- 8 Á>±eTT\ qT+&ç 10 Á>±eTT\ bı&ç

eT+<äTqT 10 $T.©. ˙{Ï‘√ ø£*|æ ˇø£ øÏ À $‘·ÔHêìøÏ |ü{Ïº+#ê*.

( Ò<ë) dü÷&√yÓ÷Hêdt, u…\¢+, ‘·TeTà õ>∑Ts¡TqT ãTs¡<ä>± ‘·j·÷s¡T

#˚dæ $‘·ÔHê\≈£î |ü{Ïº+∫ 24-48 >∑+≥\T u≤´ø°º]j·÷ ô|]π>≥≥T¢

#˚dæ $‘·TÔø=qï≥¢sTT‘˚ $‘·Ôq+ qT+∫, H˚\ qT+∫ dü+Áø£$T+#˚

yê´<ÛäT\ qT+∫ yÓTTø£ÿ\qT ø±bÕ&ÉTø=qe#·TÃqT.

y˚fi¯flqT X¯ó~Δ #˚j·T&É+

e], e+>∑, ≥yÓ÷{≤, $Ts¡|ü ô|’s¡¢≈£î ˇø£ øÏ˝À dü÷&√yÓ÷Hêdt

bòÕs¡Tà˝ÒwüHé (˝Ò<ë) Áf…Æø√&Ósêà $]&ç ì\« e⁄+&˚ ˙fi¯fl˝À ø£*|æ,

yê{Ï ys¡¢qT >∑+≥ düeTj·T+ bÕ≥T á ˙{Ï À e⁄+∫q ‘·s¡Tyê‘·

Hê≥T≈£î+fÒ Ç~ ‘Ó>∑Tfi¯flqT ìyê]+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü ô|s¡T>∑T<ä\qT

ô|+#·T‘·T+~.

uÛÑ÷$T˝À y˚ùd |ü<äΔ‹

mø£sê≈£î 2-3 øÏ À˝qT <äTøÏÿ˝À y˚j·Te …qT. Áf…Æø√&Ósêà 1 øÏ À

y|ü|æ+&ç, 10 øÏ. Á>± u≤>± #]q |üXóe⁄\ ms¡Te⁄ 90 øÏ. Á>± $TÁXe÷ìï

ø£*|æ ø±e\dæq+‘· ‘eT n+~+∫ ˇø£ yês¡+ s√E\T ˙&É À e⁄+∫

‘·s¡Tyê‘· y˚j·Te˝…qT. ‘·s¡Tyê‘· á $TÁX¯e÷ìï ø£*j·TÁ‹|üø=ì

ø±e\dæq+‘· ‘˚eT #˚]Ã eTs=ø£ yês¡+ s√E\T e⁄+∫ ‘·s¡Tyê‘·

$TÁX¯e÷ìï ø£*j·T~|æŒ <äTøÏÿ˝À y˚düTø√yê*.

y˚|ü|æ+&ç, |üX¯óe⁄\ ms¡Te⁄ \uÛÑ + ø±ì m&É\ dü÷{Ï>± ÇdüTø£‘√

ø£*|æ yê&Ée#·TÃqT. ô|’s¡T˝À nø£ÿ&Éø£ÿ&É yÓTTø£ÿ\≈£î y˚s¡T≈£îfi¯ófl,

m+&ÉT ‘Ó>∑T\T Ä•ùdÔ, 50 Á>±. bı&ç eT+<äTqT 10 ©. ˙{Ï À ø£*|æ

#·˝≤¢*. Ç~ ˇø£ ôd+≥T uÛÑ÷$Tì ‘·&É|ü{≤ìøÏ dü]b˛‘·T+~. Ç<˚

|ü<äΔ‹˝À dü÷&√yÓ÷Hêdt bò ¢s√ôdHé‡qT ‘·j·÷s¡T #˚düTø√yê*.

\uÛÑ eTj˚T´ Á|ü<˚XÊ\T

Je ìj·T+Á‘·D Á|üjÓ÷>∑XÊ\˝À¢qT, e´ekÕj·T XÊK ìs¡«Vü≤D˝À

nìï õ˝≤¢ À¢qT \uÛÑ eTe⁄‘êsTT.

- &Ü.j·Tdt. Á‹yDÏ, &Ü.m. $»j·T>√bÕ Ÿ, |æ.»j·TeTà, ÄsY.düTuÛ≤wt ¬s&ç¶,

yÓTÆÁø√ãj·÷\J n+&é ãjÓ÷mqØ® &çbÕsYºyÓT+{Ÿ, ø± ÒJ Ä|t nÁ–ø£\ÃsY, sêCÒ+Á<äq>∑sY, ôV’≤<äsêu≤<é.

p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 37

s√&ÉT¶≈£î Çs¡TyÓ’|ü⁄\ Oqï ;&ÉT uÛÑ÷eTT\T, #Ós¡Te⁄\ yÓqTø£

uÛ≤>∑+, ø±\Te\T, Á&ÓsTTHé >∑≥T¢ yÓTT<ä …’q Á|üuÛÑT‘·«düú ≤\˝À #Ó≥T¢

Hê≥≥+ <ë«sê dü<äs¡T uÛÑ÷ eqs¡T\qT ã˝Àù|‘·+ #j·T≥+, ù|<ä\≈£î

ìø£s¡yÓTÆq JeH√bÕ~Û ø£*Œ+#·≥+ ø√dü+ uÛÑ÷$T ˝Òì C≤uŸ ø±s¡T¶

ø£*–q ôw&É÷´ Ÿ¶ ≈£î˝≤\T, ôw&É÷´ Ÿ¶ ‘Ó>∑\ ≈£î≥T+u≤\≈£î yê]øÏ #Ó≥Tº

|ü{≤º C≤Ø #˚dæ |òü\kÕj·T+ e÷Á‘·y˚T yês¡dü‘·«+>± bı+<˚˝≤

#˚j·T≥+, eTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·T Á>±MTD ObÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+

‘√&ÜŒ≥T‘√ #Ó≥T¢ Hê{Ï dü+s¡øÏå+#·≥+ yÓTT<ä˝…’q ø±s¡´Áø£e÷\T

#˚|ü≥º&ÜìøÏ ªÇ+~s¡eTà |ü#·Ã ‘√s¡D+μ |ü<∏äø±ìï sêh Á|üuÛÑT‘·«+

ÁbÕs¡+_Û+∫+~. á |ü<∏ äø±ìï ìπs›•‘· e÷s¡Z<äs¡Ùø£ dü÷Á‘ê\

qqTdü]+∫ neT\T #j·÷*.

O<˚›X¯´+: eTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·T Á>±MTD ObÕ~Û Vü‰MT

|ü<∏äø£+˝À #˚ùd |üqT\˝À O‘êŒ<äø£‘· ø£*Zq |üqT\qT ø£*Œ+#·&ÜìøÏ,

Á|üuÛ ÑT‘·« uÛÑ÷eTT\qT ø±bÕ&ÉTø√e{≤ìøÏ, ù|<ä\≈£î ìø£s¡yÓTÆq

JeH√bÕ~Û ø£*Œ+#·{≤ìøÏ |ü#·Ã<äq+ ô|+bı+~+∫ uÛÑ÷$Tì, ˙{Ïì

dü+s¡øÏå+#·T≈£îì Jeq düeT‘·T˝≤´ìï ô|+bı+~+#·{≤ìøÏ ø£èwæ

#˚j·T≥+.

\_Δ<ës¡T\ ns¡Ω‘· : ù|<ä]ø£ ìs¡÷à\q dü+düú <ë«sê >∑T]Ô+|üã&çq

<ë]Á<ä´ πsK≈£î ~>∑Teq Oqï ìs¡Tù|<ä md”‡/md”º\ C≤_‘ê˝Àì

≈£î≥T+u≤\T yês¡T e÷Á‘·yT ns¡TΩ\T.

\_Δ<ës¡T\T>± m+|æø£≈£î md”‡/md”º ≈£î≥T+u≤\ yês¡T 2012`13e

dü+e‘·‡s¡+˝À ObÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+˝À ø£ dü+ 20 s√E\ |üì #dæ

Oqï n{Ïº yêπs á |ü<∏äø±ìøÏ ns¡TΩ\T.

\_Δ<ës¡T\ >∑T]Ô+|ü⁄ :

á |ü<∏äø£+ <ë«sê \_Δ<ës¡T\qT Á>±eT ◊ø£ dü+|òüT+ >∑T]Ô+#·>±,

eTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·T Á>±MTD ObÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£ e÷s¡Z <äs¡Ùø±\

Á|üø±s¡+ Á>±eT düuÛÑ ÄyÓ÷<ä+ bı+<ë*.

nqTeT‹:

• Á>±eT ◊ø£ dü+|òüT+ qT+&ç bòÕs¡+`1 n+~q 15 s√E\ ˝À>±

ìπs ›•‘· n~Ûø±] nqTeT‹ >±ì, ˝Ò<ë ‹s¡düÿs¡D >±ì

‘Ó*j·TCÒj·÷*. 15 s√E\ ˝À>± nqTeT‹ sêì jÓT&É\

nqTeT‹ Ç∫ÃqfÒº |ü]>∑DÏ+#·ã&ÉT‘·T+~.

• dü< äs ¡T \_Δ<ës ¡Tìø Ï 200 y ÓTTø £ÿ\T $T+#·≈ £î+&Ü

Hê≥Tø√e{≤ìøÏ, |ò ü\kÕj·÷ìï nqTuÛÑ$+#·{≤ìøÏ ìπs›•‘·

n~Ûø±] bòÕs¡+`&ç <ë«sê nqTeT‹ eT+ps¡T #kÕÔs¡T.

Ç+~s¡eTà |ü#·Ã‘√s¡D+ uÛÑ÷eTT\ >∑T]Ô+|ü⁄ ø£$T{°

Á>±eT kÕúsTT˝À Ç+~s¡eTà |ü#·Ã‘√s¡D+ neT\T≈£î ø±e\dæq

uÛÑ÷eTT\ >∑T]Ô+|ü⁄q≈£î á ~>∑Te düuÛÑT´\‘√ ø£$T{°ì @sêŒ≥T

#˚j·÷*.

sêh+˝À ªÇ+~s¡eTà |ü#·Ã‘√s¡D+μ neT\Tsêh+˝À ªÇ+~s¡eTà |ü#·Ã‘√s¡D+μ neT\T

kÕúìø£ bÕ\q p …’, 201338

• dü+ã+~Û‘· Á>±eT dü+|òü÷\ uÛÑ÷eTT\ düuŸ`dü$T{° Á|ü‹ $.z.

qT+&ç Ç<ä›s¡T, düuÛÑT´\T.

• dü+ã+~Û‘· Á>±eT |ü]bÕ\Hê~Ûø±]. ($.ÄsY.z.)

• C≤rj·T Á>±MTD ObÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£ πøåÁ‘· düVü‰j·T≈£î&ÉT.

• eT+&É\ bÕsê ©>∑ Ÿ eT]j·T÷ ◊¬ø|æ ø£eT÷´ì{° düπs«j·Ts¡T.

• C≤rj·T Á>±MTD ObÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£ kÕ+πø‹ø£ düVü‰j·T≈£î&ÉT.

• dü+ã+~Û‘· ;&ÉT uÛÑ÷eTT\ eT+&É\kÕúsTT n~Ûø±s¡T\qT ≈£L&Ü

düe÷y˚XÊìøÏ ÄVü‰«ì+#ê*.

;&ÉT uÛÑ÷eTT\ >∑T]Ô+|ü⁄ ø£$T{° $<ÛäT\T

• uÛÑ÷eTT\ ø£$T{° Á>±eT |ü+#êsTTr˝Àì s¡Vü≤<ës¡T\ yÓ+ã&ç

>∑\ ø±\Te >∑≥T¢, #Ós¡Te⁄\ •K+, Á|üuÛÑT‘·« $<ë´\j·÷\T,

¬syÓq÷´ b˛s¡+uÀ≈£î yÓTT<ä …’q Á|üuÛÑT‘·« ;&ÉT uÛÑ÷eTT\qT >∑T]Ô+∫

n+<äT˝À yÓTTø£ÿ\T Hê≥&ÜìøÏ nqTyÓ’q uÛÑ÷eTT\qT ø£eT÷´ì{°

düπs« <ë«sê ø=*|æ+∫ bÕ¢≥T¢ @sêŒ≥T #j·÷*.

• uÛÑ÷eTT\ ø£$T{° düπs« <ë«sê \_Û+#˚ uÛÑ÷$TøÏ bÕ¢≥¢ ÁøÏ+<ä (200

yÓTTø£ÿ\T #=|üq Hê≥&ÜìøÏ ø±e\dæq düú\+) $uÛÑõ+∫ m+‘·

eT+~ \_Δ<ës ¡T\≈ £î y ÓTTø £ÿ\T Hê≥T≈ £îH ˚ neø±X ¯+

ø£*Œ+#·e#√Ã ìs¡ísTT+#ê*.

• Á>±eT+˝À \_Û+#˚ bÕ¢≥¢≈£î düe÷q+>± \_Δ<ës¡T\qT uÛÑ÷$T

Òì md”‡/md”º ≈£î≥T+u≤\ uÛÑ÷eTT\ ÇHÓ«+≥Ø C≤_‘ê Á>±eT

dü+|òüT+ ($.z.) qT+&ç m+|æø£ #˚j·÷*. Á>±eT dü+|òüT ©>∑˝Ÿ

ø√`Ä]¶H˚≥sY <ë«sê md”‡/md”º ≈£î≥T+u≤\ Á|æ+{Ÿ ne⁄{Ÿ‡

bı+<äe#·TÃqT.

md”‡/md”º\ C≤_‘êqT ÁbÕ<Ûëq´‘ê Áø£eT+ Á|üø±s¡+ ‘·j·÷s¡T

#j·÷*. dü] #dæq C≤_‘êqT uÛÑ÷$T.yÓuŸôd’{Ÿ q+<äT bÕsê©>∑ Ÿ

<ë«sê ø±˙ Ò<ë ø£eT÷´ì{° düπs«j·TsY <ë«sê n|t&˚{Ÿ #˚j·÷*.

• >∑T]Ô+∫q uÛÑ÷eTT\T, \_Δ<ës¡T\qT Á>±eT düuÛÑ ÄyÓ÷<ä+ bı+~q

‘·s¡Tyê‘· ìπs›•‘· n~Ûø±s¡T\≈£î dü+ã+~Û‘· eT+&É\ ‘·Vü≤o˝≤›s¡T

yê] <ä>∑Zs¡ qyÓ÷<äT #˚dæ bòÕs¡+`1 <ë«sê ÄyÓ÷<ä+ bı+<ë*.

eT+&É\ kÕúsTT˝À ‘·Vü≤o˝≤›s¡T bòÕs¡+`1˝À <äs¡U≤düTÔ\T rdüTø=ì

ìπs•‘· n~Ûø±s¡T\ qT+&ç #Ó≥Tº |ü{≤º C≤Ø #˚j·T&ÜìøÏ H√&É Ÿ

n~Ûø±s¡T\T>± e´eVü≤]kÕÔs¡T.

Hê≥e\dæq yÓTTø£ÿ\ C≤‘·T\T

• e÷$T&ç, C≤eT, düb˛{≤, H˚πs&ÉT, ø=ã“], d”‘ê|òü\+, ∫+‘·,

|ü˝ŸŒe⁄&é yÓTTø£ÿ\T.

• s√&ÉT¶≈£î Çs¡TyÓ’|ü⁄\ ˇø£ es¡Tdü À #=|üq Hê≥e …qT. ø±e\dæq

uÛÑ÷$T n+<äTu≤≥T˝À Oqï jÓT&É\ ˇø£{Ï ø£Hêï $T+∫q

es¡Tdü˝À¢ yÓTTø£ÿ\T Hê≥e#·TÃ.

• 2 dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT‡ ø£*–q yÓTTø£ÿ\qT e÷Á‘·yT Hê{≤*.

m. uÛÑ÷$T \uÛÑ ‘· Ä<Ûës¡+>± á ÁøÏ+~ ìπs›XÊ\T bÕ{Ï+#ê* :

düTe÷s¡T>±

s√&ÉT¶≈£î Çs¡TyÓ’|ü⁄˝ u≤¢ø˘ bÕ¢+fÒwüHé 200 yÓTTø£ÿ\THê≥&ÜìøÏ

ø±e\dæq uÛÑ÷$T

s√&ÉT¶≈£î ˇø£ yÓ’|ü⁄ yÓTTø£ÿ\T 1 e÷$T&ç 7.5 I 7.5 2.8. mø£sê\T

Hê{Ïq≥¢sTT‘ ø£ dü+ 2 C≤eT 6 I 6 1.8. mø£sê\T

1. øÏ ÀMT≥s¡T/ ¬s+&ÉT yÓ’|ü⁄˝ 3 düb˛{≤ 8 I 8 3.2. mø£sê\T

Hê{Ïq≥¢sTT‘, s√&ÉT¶ bı&Ée⁄ 4 n\¢Hπs&ÉT 10 I 10 5.0 mø£sê\T

0.5 øÏ À MT≥s¡T O+&Ü*. 5 ø=ã“] 8 I 8 3.2 mø£sê\T

yÓTTø£ÿ≈£î, yÓTTø£ÿ≈£î eT<Ûä 6 d”‘ê|òü\+ 4 I 4 0.8 mø£sê\T

5. MT≥s¡¢ <ä÷s¡+ O+&Ü*. 7 ∫+‘· 10 I 10 5.0 mø£sê\T

8 J&ç e÷$T&ç 7.5 I 7.5 2.8 mø£sê\T

_. 0.9. |òüT.MTˆˆ >∑T+‘·T\˝À yÓTTø£ÿ\qT Hê{≤*. Hê{Ïq+<äT≈£î

>±qT \_Δ<ës¡TìøÏ / ÁX¯eT X¯øÏÔ dü+|òü÷ìøÏ #Ó*¢+|ü⁄ »s¡T>∑T‘·T+~.

dæ. yÓTTø£ÿ≈£î yÓTTø£ÿ≈£î eT<Ûä 3I1I1 MT≥s¡T ø£+<äø±\T Á‘·$« eT{Ïºì

yê\TøÏ ÁøÏ+~ yÓ’|ü⁄ y˚j·T≥+e\|ü es¡¸|ü⁄˙s¡T ì\« O+&ç

yÓTTø£ÿ≈£î ‘˚eT \_ÛdüTÔ+~.

&ç. BìøÏ dü+ã+~Û+∫q #Ó*¢+|ü⁄\T \_Δ<ës¡T\T / ÁX¯eT X¯øÏ Ô

dü+|òü÷ìøÏ #˚kÕÔs¡T.

á. ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT‡ Oqï yÓTTø£ÿ\qT \_Δ<ës¡T\T

m+|æø£ #˚düT≈£îqï qs¡‡Ø qT+&ç / &çbÕsYºyÓT+≥T qs¡‡Ø qT+&ç

ø=ì Hê≥Tø√yê*. \ãΔ<ës¡T\øÏ / düs¡|òüsê #˚dæq yê]øÏ #Ó*¢+|ü⁄\T

»s¡T>∑T‘·T+~.

m|òt. Á|ü‹ yÓTTø£ÿ≈£î dü+e‘·‡sêìøÏ s¡ø£åD ì$T‘·Ô+ yêq bÕeTT\ ms¡Te⁄/

|üX¯óe⁄\ ms¡Te⁄ / ÁøÏ$T dü+Vü‰s¡ø£ eT+<äT\ ø=qT>√\T ì$T‘·Ô+

s¡÷. 50.00 ¬s+&ÉT $&É‘·\˝À n+<äCÒkÕÔs¡T.

Á|ü‹ yÓTTø£ÿ≈£î s¡÷. 125/` #=ˆˆq ø£+#Ó ì$T‘·Ô+ \_Δ <ës¡T\øÏ

#Ó*¢+|ü⁄ #˚kÕÔs¡T.

p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 39

nyÓ÷à nyÓ÷à H˚sêq÷... n˝≤+{Ï |üìøÏ H˚sêqT...∫{°º ∫{°º ãT …¢e÷à !

#Ó≥Tº #ê≥T≈£î yÓfi≤›e÷ !

y˚≈£îe C≤eTTq yÓfi≤›e÷ !

#Ó+ãT |ü≥Tº≈£î yÓfi≤›e÷ !

ø±<äT ø±<äT Hêe\¢, N{ÏøÏ e÷{ÏøÏ >∑T+Jfi¯ófl

bÕeTT |ü⁄≥Á ø£]#˚qT, bÕÁD+ MT~øÏ e#ÃqT !

b˛øÏ] eT÷ø£\T >∑÷&˚qT, n\¢] bÕ\T #˚ùdqT !

á>∑\T <√eT\T yê ÒqT, s√>±\T yÓ+≥ ‘Ó#ÃqT !

nyÓ÷à nyÓ÷à H˚sêq÷ ! n˝≤+{Ï |üìøÏ H˚sêqT !

n{≤º n+fÒ m{≤ºe÷à !

nìï{Ïø£ ï #ÓbÕÔe⁄ !

Ä |üì »]π><Ó≥¢e÷à !

$es¡+>± #Ó|üŒe÷à !

|üs¡Te⁄>± |üìì ø±ì#Ã+<äT≈£î,

s√>±\qT ‘·]$T ø=fÒº≥+<äT≈£î,

|üÁuÛÑT‘·« |ü<∏äø£+ e∫Ã+~

Ç+{Ï+{≤ eTs¡T>∑T <=&ç¶ ‘ÓdüTÔ+~

n<˚ ªªìs¡à Ÿ uÛ≤s¡‘Y n_Ûj·÷Héμμ

neTà˝≤¢sê, nø£ÿ˝≤¢sê,

nqï˝≤¢sê, #Ó …¢fi≤flsê s¡+&û, sês¡+&ç

eTqeT+‘ê eTs¡T>∑T <=&ÉT¢ ì]à+#·T≈£î+<ë+

Vü‰sTT>±, >ös¡e+>± eTs¡T>∑T <=&ç¶ yê&ÉT≈£î+<ë+.

- |æìï+{Ï e÷<ÛäT]

õ. Áã‹øÏq Á|ü‹ yÓTTø£ÿ≈£î 40 kÕs¡T¢ s¡T b˛j·T{≤ìøÏ Á>±MTD≤_Ûeè~Δ

XÊK ìs¡ísTT+∫q πs≥¢ Á|üø±s¡+ #Ó*¢+|ü⁄\T #˚kÕÔs¡T.

ôV≤#Y. \_Δ<ës¡T\øÏ yÓTTø£ÿ≈£î s¡ø£åD ì$T‘·Ô+ s√E≈£î yÓTTø£ÿ≈£î 0.50

ô|’dü\T #=|üq #Ó*¢kÕÔs¡T. rj·T≥+, ø£\T|ü⁄ rj·T≥+, H\qT

>∑T\¢ |üs¡#·≥+, nedüs¡+ Òì ø=eTà\qT ø£‹Ô]+#·≥+ #j·÷*.

◊. Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ m|òt mdt ÄsY. ÄsY mdt mdt ÄsY. dæmdtÄsY \

πs≥¢˝À e÷s¡TŒ\ ø£qT>∑TD+>± #Ó*¢+|ü⁄\T »s¡T>∑T‘êsTT.

C…. düú\+ m+|æø£ »]–q ‘·s¡yê‘·, \_Δ<ës¡T\ì |ò” Ÿ¶ ndæôdº+{Ÿ≈£î

|ü]#·j·T+ #˚dæ f…øÏ‡ø£ Ÿ ndæôdº+{Ÿ <ë«sê j·T+dædæ À n+#·Hêì

(mdæºy˚T{Ÿ) y˚dæ |üì ÁbÕs¡+_Û+#ê*. j·T+.dæ.dæ.˝À y˚dæq mdæºy˚T{Ÿ

ìs¡«Vü≤D #Ó*¢+|ü⁄\ ì$T‘·Ô+ @dædæ À ≈£L&Ü »qπs{Ÿ ø±yê*.

¬ø. kÕ+πø‹ø£ düVü‰j·T≈£î\T ø=\‘·\qT qyÓ÷<äT #j·÷*. ‘·<äT|ü]

Ç+»˙]+>¥ ø£q‡ Ÿf…+{Ÿ/bÕ¢+fÒwüHé yTH»s¡T ø=\‘·\qT ‘·ìF

#˚dæ y˚‘·q+ #Ó*¢+|ü⁄\qT j·T+dædæøÏ, #Ó*¢+|ü⁄\ >∑T]+∫

mdædæ\≈£î dæbòÕs¡düT #˚j·÷*. bÕs¡<äs¡Ùø£ #Ó*¢+|ü⁄\T »s¡|ü&ÜìøÏ

$.z. bÕÁ‘·ô|’ ‘·<äT|ü] Ä<˚XÊ\T ÇkÕÔs¡T.

|üì˝À $esê\T

• >∑T+‘·\T rj·T≥+, yÓTTø£ÿ\T Hê≥≥+, yÓTTø£ÿ\ KØ<äT, ø£+#Ó,

ms¡Te⁄\T.

• yÓTTø£ÿ\ eT<Ûä Áf…+#Y rj·T≥+.

• ˙s¡T|ü≥º≥+, ø£\T|ü⁄ rj·T≥+, H˚\qT ‘·j·÷s¡T#˚j·T{≤ìøÏ

|ü]ø£sê\T.

• Áã‹øÏq yÓTTø£ÿ\qT Ä<Ûës¡+>± #˚düTø=ì 5 dü+e‘·‡sê\ es¡≈£î

HÓ’|ü⁄D´+ Òì, ôd$T dæÿ Ÿ¶ y˚‘·Hê\qT \_Δ<ës¡TìøÏ #Ó*¢+#·≥+.

• ¬s+&ÉT yÓTTø£ÿ\ eT<Ûä <ä÷s¡+ 5 MT≥s¡T¢ O+&˚ $<Ûä+>± 200

yÓTTø£ÿ\T Hê≥T ø√e{≤ìøÏ M\T>± \_Δ<ës¡T\≈£î uÛÑ÷$Tì

πø{≤sTT+#ê*.

• \_Δ<ës¡T\T ‘·eT≈£î πø{≤sTT+∫q uÛÑ÷$T˝À e÷Á‘·yT yÓTTø£ÿ\qT

Hê≥Tø√yê*. Ç‘·s¡T\ uÛÑ÷$Tì ÄÁø£$T+#·≈£L&É<äT.

• \_Δ<ës¡T\T ‘·eT≈£î πø{≤sTT+∫q uÛÑ÷$TøÏ Vü‰ì ø£*π> ø±s¡ Áø£eT+

@MT #˚j·Tsê<äT.

• ‘·q≈£î πø{≤sTT+∫q uÛÑ÷$Tì #·≥º $s¡T<äΔyÓTÆq m˝≤+{Ï |üìøÏ

\_Δ<ës¡T\T $ìjÓ÷–+#· sê<äT.

• ‘·q≈£î πø{≤sTT+∫q kÕe÷õø£ ÄdæÔì ø±bÕ&É{≤ìøÏ \_Δ<ës¡T\T

Á|üuÛÑT‘·« XÊK‘√ ø£*dæ |üì #j·÷*.

• ˙s¡T düÁø£eT+>± b˛sTT+#·&ÜìøÏ @sêŒ≥T #˚j·÷*. yÓTTø£ÿ\

ô|+|üø£+ |üs¡ yø£åD≈£î ø=ÿø£ÿ kÕ+πø‹ø£ düVü‰j·T≈£îìøÏ/bÕ¢+fÒwüHé

dü÷|üsY yÓ’»sY≈£î s√&ÉT¶≈£î Çs¡TyÓ’|ü⁄\ yÓTTø£ÿ\ ô|+|üø£+ nsTT‘˚

30 øÏ.MT., Ò<ë u≤¢ø˘ nsTT‘˚ 200 mø£sê\T πø{≤sTT+#ê*.

• n+#·Hê ¬s+&ÉT $<Ûë\T>± O+&Ü*. ˇø£{Ï j·T+.dæ.dæ $uÛ≤>∑+,

¬s+&Ée~`@dædæ $uÛ≤>∑+.

• y˚‘·Hê\qT j·T+dædæ <ë«sê, kÕe÷Á– Ks¡TÃ @dædæ <ë«sê

#Ó*¢+#ê*.

• kÕ+πø‹ø£ düVü‰j·T≈£î&ÉT j·T+. ãTø˘ (M.Book) q+<äT ø=\‘·\T

]ø±s¡T¶ #˚j·÷*. Ç+»˙]+>¥ ø£q‡ …º+{Ÿ ø±ì/ bÕ¢+fÒwüHé y˚TH˚»sY

ø±ì #Óø˘ yÓT»sY ìs¡«Væ≤+#ê*.

` {Ï.m+. ¬ø. >±+BÛ,pìj·TsY bòÕø£©º, dæmHéÄsYm+, mmyéTÄsY nbÕsY¶.

kÕúìø£ bÕ\q p …’, 201340

2011 ‘·–Zq Á>±MTD »HêuÛ≤2011 »HêuÛ≤ >∑D≤+ø£ $esê\T ˇø=ÿø£ÿ{Ï yÓ\¢&ç #˚düTÔHêïs¡T. yê{Ï À <˚X¯+˝À |ü≥ºD°ø£s¡D ô|]– Á>±MTD »HêuÛ≤ ‘·–Z+~. 2001

»HêuÛ≤ …ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ 27.8% Oqï |ü≥ºD »HêuÛ≤ 2011 øÏ 31.16% ô|]–+~. n< Ø‹˝À Á>±MTD CHêuÛ≤ 72.19% qT+&ç 68.16%

|ü&çb˛sTT+~. n+fÒ >∑‘· <äXÊãΔ+˝À »HêuÛ≤ dü>∑≥Tq 17.7% 2001 - 2011 n< 1991 qT+&ç 2001 øÏ ô|s¡T>∑T<ä\ 21.5%>± O+~.

eè~Δ XÊ‘·+ 3.9% ‘·–Z+~.

n+fÒ H{Ï <X+ yÓTT‘·Ô+ »HêuÛ≤ 121,07,26,932 n+fÒ 1.21 _*j·TqT¢>± O+~. Á>±MTD »HêuÛ≤ 68.8% ø±>±, |ü≥ºD »HêuÛ≤

31.2%>± O+~.

Ç< düeTj·T+˝À Á>±MTD »HêuÛ≤eè~Δ πs≥T 5.9% ‘·–Z+~. ø±ì |ü≥ºD »HêuÛ≤ eè~Δ e÷Á‘·+ 0.3% ô|]–+~. Bìï ã{Ïº |ü …¢\˝À

»q+ ‘·>∑TZ‘·T+fÒ |ü≥ºD≤˝À¢ yê] ˇ‹Ô&ç ô|s¡T>∑T‘·T+~. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À |ü≥ºD »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T‘·T+fÒ Á>±MTD »HêuÛ≤ ‘·>∑TZ‘·T+~.

sêh »HêuÛ≤ yÓTT‘·Ô+ 8,46,65,533, |ü⁄s¡TwüT\T 4,25,09,881, Ád”\T 4,21,55,652, Á>±MTD »HêuÛ≤ 5,63,11,788, |ü⁄s¡TwüT\T

2,82,19,760, eTVæ≤fi\T 2,80,92,028 |ü≥ºD »HêuÛ≤ 2,83,53,745, 1,42,90,121 |ü⁄s¡TwüT\T, eTVæ≤fi\T 1,40,63,624>± OHêïs¡T.

1000 |ü⁄s¡TwüT\≈£î 968 eT+~ eTVæ≤fi¯\THêïs¡T. sêh+˝À nø£åsêdü ‘· XÊ‘·+ 67.66% Á>±e÷˝À¢ 61.44% |ü≥ºD≤˝À¢ 8.54%.

- dæ.m+.|æ.

sêh+˝ÀqTqï kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT Vü‰dü ºfi¯fl ìj·T+Á‘·D

ìs¡«Vü‰D n+‘·j·TT bÕs¡<äs¡Ùø£+>± ìs¡«Væ≤dü÷Ô, $<ë´s¡TΔ\ OrÔs¡í‘·

XÊ‘·+qT 87% |òü*‘ê\T kÕ~Û+∫q≥T¢ kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT XÊK

ø£MTwüqsY _. O<äj·T \ø°Î ◊.m.mdt nHêïs¡T. á 87%˝À sêh

düsêdü] XÊ‘·+ 81.5% ø±>±, 6.5% |ò ü*‘ê\T n~Ûø£+>±

kÕ~Û+∫q≥T¢ ÄyÓT #ÓbÕŒs¡T.

ÄyÓT nbÕs¡T¶˝À dü+πøåeT XÊU≤~Ûø±s¡T\ ¬s+&Ée u≤´#Y •ø£åD≤

ø±s¡ Áø£eT+˝À eTTUÀ´|üHê´dü+ #˚XÊs¡T. n<˚$<Ûä+>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ À

dü+πøåeT Vü‰düºfi¯ófl ìs¡«Vü≤D Ä<ÛäTìø£ kÕ+πø‹ø£‘· ÄHé …’Hé |ü<äΔ‹ <ë«sê

nqTdü+<Ûëq+ #˚dæ Vü‰düºfi¯flqT ‘·ìF #˚dü÷Ô ˝ÀbÕ\T dü]~<äT›‘·÷

dü+πøåeT ªªVü‰düº\T ø£\ÃsYμμ qT düèwæº+#˚+<äT≈£î Á|üj·T‘·ï+ #˚düTÔHêïeTì

leT‹ O<äj·T \ø°Î $e]+#ês¡T. sêh+˝À 2,233 Vü‰düºfiófl Á|üuÛÑT‘·«+

q&ç|ædüTÔ+<ä˙, eTTK´+>± mdt.dæ.düuŸ. bÕ¢Hé <ë«sê ì<ÛäT\T 1750

ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\‘√ yÓTT‘·Ô+ Vü‰düºfi¯flqT Ä<ÛäT˙ø£]+∫ dü«+‘· uÛÑeHê\

ìsêàD≤ìøÏ Á|ü‹ Vü‰düº Ÿ≈£î 80 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T πø{≤sTT+∫q≥T¢

#ÓbÕŒs¡T. - dæ.m+.|æ.

Ä<ÛäTìø£ kÕ+πø‹ø£‘√ ªªÄHé …’Héμμ |ü<äΔ‹<ë«s¡ dü+πøåeT Vü‰düºfifl ìj·T+Á‘·D

Ä<ÛäTìø£ kÕ+πø‹ø£‘√ ªªÄHé …’Héμμ |ü<äΔ‹<ë«s¡ dü+πøåeT Vü‰düºfifl ìj·T+Á‘·D

pHé 10, 2013 ‘˚Bq nbÕsY¶˝À 22 õ˝≤¢\ •ø£åD y˚TH˚»s¡T¢,

$düÔs¡D •ø£åD πø+Á<ë\ Á|ü‹ì<ÛäT\T eT]j·TT 24 Á>±eT |ü+#êsTTr\

qT+&ç uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡¢‘√ |æ\¢\ eTqT>∑&É, m<äT>∑T<ä\

ÁbÕC…≈£îº˝À uÛ≤>∑+>± ˇø£ esYÿ cÕ|t ìs¡«Væ≤+#·&É+ »]–+~.

_mHé$\‘√

|æ\¢\ eTqT>∑&É, m<äT>∑T<ä\ m+|æø£ #˚dæq 24 Á>±eT |ü+#êsTTr\˝À _mHé$\T ìs¡«Væ≤+∫q

ÁbÕ<Ûä$Tø£ düπs«˝À yÓ\¢&Ó’q n+XÊ\ düeTÁ>∑ düe÷#ês¡ ìy˚~ø£

á esYÿ cÕ|t À |æ\¢\ m<äT>∑T<ä\-eTqT>∑&É≈£î dü+ã+~Û+∫q πøåÁ‘·

kÕúsTT düe÷#êsêìï m˝≤ ùdø£]+#ê*? me¬se] qT+&ç düe÷#ês¡+

bı+<ë*? düe÷#ês¡+ dü]>± ñ+<äì s¡÷&Ûç #˚düTø√e&É+ m˝≤?

e+{Ï yê{Ïô|’ düeTÁ>∑+>± $e]+#·&É+ »]–+~. Ä ‘·s¡Tyê‘· πøåÁ‘·

kÕΔsTT düe÷#êsêìï ùdø£]+#·&É+ »]–+~.

21e X‘êãΔ+˝À e⁄Hêï+. $<ë´|üs¡+>±, Ä]úø£ |üs¡+>±, kÕ+πø‹ø£+>±

m+‘√ n_Ûeè~Δì kÕ~Û+#ê+. ø±˙, H˚{ÏøÏ Ç˝≤+{Ï $wüeT |ü]dæú‘·T\

qT ì\Te]+#·˝Òø£b˛‘·THêï+. eTq+ Çìï s√E\T kÕ~Û+#·˝Òì~

uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢ kÕ~Û+#·>∑\s¡H˚ z ô|<ä› ÄX¯.

ªªuÛ Ñ$wü´‘YqT e÷s¡Ã&É+ eTq #˚‘·T˝À¢ ˝Òø£ b˛e#·TÃ ø±˙,

n\yê≥¢qT e÷s¡Ã&É+ eTq #˚‘·T˝À¢ ñ+~ Ä e÷]q n\yêfÒ¢

uÛÑ$wü´‘YqT e÷s¡TkÕÔsTT.μμ

- &Üø£ºsY nãTΔ˝Ÿ ø£˝≤+

n+<äTπø á s√E qT+&ç eTq+ #˚sTT #˚sTT ø£\T|ü⁄<ë+. eTq

\øå±´\ô|’ eTq≈£î $XÊ«dü+ ñ+&ç, ¬>*∫ rsê\qï <Ûäè&ÛÉ dü+ø£\Œ

ñ+fÒ <ëq+‘·≥ n<˚ $»j·T+ e]düTÔ+~. n+<äTπø ás√E qT+&ç

eTq <Ûë´dü ÁøÏ+~ eTT>∑TZ]ô|’ eTs¡\TÃ<ë+.

1. øÏXÀs¡ u≤*ø£\T, >∑]“D° Ád”Ô\T

2. bÕ*#˚Ã ‘·\T¢\T

3. 5 dü+e‘·‡sê\˝À|ü⁄ ∫Hêïs¡T\ ‘·\T¢\T eT]j·TT yê] ≈£î≥T+ã

düuÛÑT´\T.

á H˚|ü<Ûä´+˝À uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡¢+<äs¡÷ ô|’ eT÷&ÉT

‘·s¡>∑‘·T\ yê]ì Á|ü‘· ø£å+>± ø£*dæ |æ\¢\ eTqT>∑&É-m<äT>∑T<ä\ ø=s¡≈£î

m˝≤+{Ï C≤Á>∑‘·Ô\T rdüTø√yê*, |ü]düsê\ |ü]X¯óÁuÛÑ‘·, Äs√>∑´ø£s¡

uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢

<äèwæº kÕ]+#·e\dæq

eTTK´ n+XÊ\T

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 41


- e÷<ÛäT] |æìï+{Ï, bòÕ´ø£©º, nbÕsY¶

24 Á>±eT|ü+#êsTTr\˝À |æ\¢\ eTqT>∑&É-m<äT>∑T<ä\ >∑‘· dü+e‘·‡s¡+

nq>± &çôd+ãsY 2012 Hê{ÏøÏÏ dü+ã+~Û+∫ $esê\T Ç˝≤ ñHêïsTT

Áø£eT õ˝≤¢ eT+&É\+ Á>±eT yÓTT‘·Ô+ yÓTT‘·Ô+ #·<äTe⁄ u≤\´ Ç+{Ï˝À nu≤s¡¸qT¢ ‘·\T¢\ ‘·≈£îÿe |ü⁄{Ïºq dü+. 5 dü+ eTs¡T>∑T |üP]Ô

dü+K´ |ü+#ê ≈£î≥T+ »HêuÛ≤ eT<Ûä´˝À $yê Á|üdüyê\T eTs¡D≤\T ãs¡Te⁄‘√ >∑+≥˝À|ü⁄ ˝Àù| ˝Àù| <=&ÉT¢ Äs√>∑´|ü⁄

sTTr u≤\T ì*|æq Vü‰\T |ü⁄{Ïºq ‘·*¢ eTs¡DÏ+ eTs¡DÏ+ yê&Éì n\yê≥T¢

∫Hêïs¡T\T bÕ\T ∫q ∫q ≈£î≥T+ Ä#·]+

n+<äì ∫Hêï ∫Hêï u≤\T #·ì

•X¯óe⁄\T s¡T\T s¡T\T ≈£î≥T+

u≤\T

1. Ä~˝≤u≤<é ìs¡à˝` s¡‘êï|üPsY ø±+&û¢ 551 2346 3 0 1 0 0 0 0 1 0 421 454

2. n~˝≤u≤<é e÷eT&É kÕ+|ò”T« 455 1612 0 0 0 0 0 2 0 2 1 405 417

3. es¡+>∑˝` Vü≤düHé |ü]Ô d”‘ê q>∑s¡+ 232 932 1 1 0 0 0 0 0 1 1 152 172

4. KeTà+ uÀqø£˝` ∫qï;s¡|ü*¢ 337 1481 2 2 2 1 0 3 1 0 0 37 217

5. ø£Ø+q>∑sY eT*¢j·T˝` \+u≤~ |ü*¢ 613 2428 0 0 0 1 1 2 0 0 0 398 527

6. ø£èwüí >∑T&É¢ e˝Ò¢s¡T ø£≥ºyêì #Ós¡Te⁄ 248 974 0 0 0 0 0 0 0 0 0 76 120

7. ø£s¡÷ï˝` dæ. u…\>∑˝` eTT&ÉTe÷\ 742 3378 3 0 20 0 0 2 5 7 2 352 487

8. ∫‘·÷Ôs¡T sêeT#·+Á<ë|ü⁄s¡+ bÕ‘·ø£+&ÉT\yê] |ü*¢ 126 478 2 0 0 0 0 1 0 0 0 122 124

9. yÓ’j·TdtÄsY ø£&É|ü e\÷¢s¡T ø=b˛a\T 625 1965 13 0 0 0 0 2 0 0 0 551 590

10. nq+‘·|üPsY ø£fi≤´D<äTs¡Z+ bÕ˝≤«sTT 933 3540 8 8 0 0 1 6 2 3 0 913 933

11. $XÊK|ü≥ï+ bÕj·Tø£sêe⁄ù|≥ øÏ+&É+– 387 1478 9 7 0 0 0 1 0 0 2 374 374

12. $XÊK|ü≥ï+ ãT#·Ãj·T´ù|≥ ¬ø.|æ nÁ>∑Vü‰s¡+ 245 1250 7 0 0 0 0 0 1 0 0 170 213

13. |æmdtÄsY HÓ\÷¢s¡T yÓ+ø£{≤#·\+ á<ä>∑* 720 2524 9 0 2 4 0 3 0 0 0 698 698

14. ‘·Ts¡Ta>√<ëe] n+u≤C`ù|≥ ø£eTTEyê] \+ø£ 162 806 4 0 0 0 0 0 0 0 0 42 112

15. $»j·Tq>∑s¡+ yÓT+{≤&É Ç<ä›q e\dü 300 1242 0 0 0 0 0 0 0 0 0 250 272

16. |ü•ÃeT >√<ëe] ;ÛeT&√\T ≈£î¬s\ >∑÷&Ó+ 915 3110 50 0 0 4 0 6 3 1 0 635 815

17. Á|üø±X¯+ ∫Ûqï >∑+C≤+ ø=<äe ≈£î<äTs¡T 1100 4500 21 24 0 4 0 1 4 0 0 650 900

18. s¡+>±¬s&ç¶ j·÷#ês¡+ Hêqø˘ q>∑sY 271 1171 9 0 2 1 0 1 1 0 1 69 265

19. s¡+>±¬s&ç¶ yÓTTsTTHêu≤<é y˚T&˚|ü*¢ 650 2098 19 0 0 1 0 2 0 0 0 585 602

20. ìC≤e÷u≤<é *+>∑+ù|{` uÛÑyêìù|≥ 570 2700 0 4 6 1 0 2 6 2 0 530 556

21. eTVü≤ã÷u`q>∑sY ô|<ä› eT+<ë&ç ∫qï eT+<ë&ç 304 700 10 4 2 3 0 0 0 0 0 294 304

22. q˝§Z+&É dü÷sê´ù|≥ {Ï.¬ø.|üVü‰&é 792 2783 5 0 0 0 0 0 0 0 0 437 492

23. lø±≈£îfi¯+ bÕ\ø=+&É nqïes¡+ 316 1098 10 0 1 1 0 0 1 0 0 126 256

24. >∑T+≥÷s¡T ø=*¢|üs¡ •e\÷s¡T 513 1645 0 0 0 0 0 1 0 0 1 61 4 1 7

n\yê≥T¢ yÓTT<ä\>∑T n+XÊ\‘√ bÕ≥T, ñqï

Á|üuÛÑT‘·« |ü<Ûäø±\qT dü~«ìjÓ÷>∑+ #düTø√e&É+

m˝≤?

nqï n+XÊ\qT ‘Ó*j·T #˚<ë›+. n+<äT¬ø’

eTTU≤eTTUÏ e÷{≤¢&É&É+, düe÷y˚XÊ\T,

sê´©\ ìs¡«Vü≤D yÓTT<ä\>∑T #·s¡´\ <ë«sê

yê]ì m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT |æ\¢\ eTqT>∑&É-

m<äT>∑T<ä\ ~X¯>± ø±s√´qTàKT\qT #˚<ë›+.

nbÕsY ¶ kÕ~Û+∫q $»j·÷\˝À eTs√

yÓTÆ\TsêsTT>± |æ\¢\ eTqT>∑&É-m<äT>∑T<ä\

#·]Á‘·˝À ì*∫ b˛yê*.

ªe´øÏÔøÏ ãVüQe#·q+ X¯øÏÔμ nHêïs¡T ÁoÁo.

Ä X¯ø Ï Ô eTq+<ä]˝À sêyê*. |æ\¢\

eTqT>∑&É-m<äT>∑T<ä\ q÷{ÏøÏ q÷s¡T XÊ‘·+

kÕ~Û+#ê*μμ.

42 kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013


uÛÑ÷$T H˚{Ïø° Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À Á|ü<Ûëq

JeHê<Ûës¡+. uÛÑ÷$T ˇø£ Ä<ëj·T eqs¡T e÷Á‘·yT ø±<äT.

uÛÑ÷$T e⁄+fÒ ˇø£ uÛÑ Á<ä‘·, ˇø£ kÕe÷õø£ Vü≤√<ë. eTq

<X+˝Àì Á>±e÷\˝À J$düTÔqï Á|ü»\˝À 70 XÊ‘·+ eT+~

Á|ü‘·´ø£ å+>±H√, |üs√ø£ å+>±H√ uÛ Ñ÷$Tô|’ n<Ûës¡|ü&ç

J$düTÔHêïs¡T. >∑‘· 60 dü+ˆˆ \T>± uÛÑ÷$T Òì ìs¡Tù|<ä\≈£î

uÛÑ÷$T |ü{≤º*e«&ÜìøÏ eTq sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ mH√ï #·{≤º\T,

|ü<Ûäø±\T s¡÷bı+~+∫+~. <ë<ë|ü⁄ 45 \ø£å\ mø£sê\

Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$Tì ù|<äyê]øÏ eT+ps¡T #dæ+~. ø±˙ H{Ïø°,

sêÁwüº+˝À dü>∑+ô|’q Á>±MTD ≈£î≥T+u≤\≈£î kÕ>∑T uÛÑ÷$T

Ò<äT. Á|üdüTÔ‘·+ ñqï #·{≤º\ |ü]~Û À Á|ü‹ uÛÑ÷$T Òì ù|<ä

≈£î≥T+u≤ìøÏ ˇø£ mø£s¡+ uÛÑ÷$T Ç#Ã neø±X¯+ e⁄+<äì

Áo ø√Hs¡T s¡+>±sêe⁄ ø£$T{Ï ìy~ø£ ‘Ó*j·T #düTÔ+~.

uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º bı+<ä{≤ìøÏ #·{≤º\˝À $$<Ûä e÷sêZ\T

e⁄HêïsTT. Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷eTT\T nôd’HéyÓT+{Ÿ bı+<ä≥+,

n≥M Vü≤≈£îÿ\≈£î |ü{≤º yÓTT<ä\>∑Tq$. á $<Ûä+>± |ü{≤º\T

bı+<ä≥+ ø=s ¡≈ £î e⁄qï # ·{≤ º\T @$? n$ @+

#Ó|ü⁄‘·THêïsTT? |ü{≤º bı+<˚ $<Ûëq+ @$T{Ï? nH˚

$wüj·÷\qT á yê´dü+˝À bı+<äT |üs¡#·&É+ »]–+~.

ø=qT>√\T #˚dæq uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º

uÛÑ÷$Tì ø=qT>√\T #˚j·T&É+ <ë«sê Vü≤≈£îÿ bı+~q

uÛÑ÷$T |ü{≤º bı+<ä≥+ m˝≤ ?yê]øÏ Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ\T eT]j·TT |ü{≤º<ës¡T bÕdüT|ü⁄düÔø±\

#·≥º+ 1971˝Àì ôdø£åHé 5 Á|üø±s¡+ Vü≤≈£îÿ\ ]ø±s¡T¶ì düe]+∫

|ü{≤º<ës¡T bÕdüT|ü⁄düÔø£+ eT]j·TT f…Æ{Ï Ÿ &û&é bı+<ä{≤ìøÏ neø±X¯+

ø£*Œ+#·ã&ç+~. |ü{≤ºuÛÑ÷eTT\ neTàø£+, ø=qT>√fi¯fl <ë«sê ¬s’‘·T\

eT<Ûä j·÷»e÷q´ Vü≤≈£îÿ nqTuÛÑyê\T e÷s¡T‘·T+{≤sTT. n˝≤+{Ï

e÷s¡TŒ\qT ¬sy Óq÷´ ]ø±s ¡T ¶˝À ¢ qyÓ÷<äT # ˚d æ Á| üd üT Ô‘ ·+

nqTuÛÑe<ës¡T&çøÏ #·≥º+˝Àì 18, 19, 20, 21 ìj·Te÷\˝À

ù|s=ÿqã&çq Á|üÁøÏj·T <ë«sê |ü{≤º<ës¡T bÕdüT|ü⁄düÔø£+ / f…Æ{Ï Ÿ &û&é

eT+ps¡T #˚j·T&É+ <ë«sê Vü≤≈£îÿ\T ø£*Œ+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

]õwüºsY¶ <äkÕÔy˚E <ë«sê ø=qT>√\T #˚dæq uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º bı+<˚ Áø£eT+:

• uÛÑ÷$T ø=qT>√\T #˚dæq e´øÏÔ bòÕs¡yéT`6m ˝À ‘·Vü≤o˝≤›s¡T >±]øÏ

(ôd. 4(1), s¡÷\T 18 qqTdü]+∫) <äs¡U≤düTÔ #˚j·÷*. <äs¡U≤düTÔ‘√

bÕ≥T *+≈£î <äkÕÔy˚E\ ø±|”, $Áø£j·T<ës¡T&ç |ü{≤º<ës¡T

bÕdüT|ü⁄düÔø£+ / f…Æ{Ï Ÿ &û&é qø£\T (ñqï≥¢sTT‘˚), n&É+>∑ Ÿ /

|üVü≤D° ø±|”, Hê\T>∑T bı{À\T (Ç~es¡≈£î ø=qT>√\T <ës¡TìøÏ

|ü{≤º<ës¡T bÕdüT |ü⁄düÔø£+ / f…Æ{Ï Ÿ &û&é Òq≥¢sTT‘˚) »‘· #˚j·÷*.

• <äs¡U≤düTÔ n+~q ‘·sê«‘· ‘·Vü≤o˝≤›s¡T >±] ø±sê´\j·T+ <äs¡U≤düTÔ

<ës¡Tq≈£î bòÕs¡+ 6 dæ ˝À (s¡÷\T 18 Á|üø±s¡+) s¡o<äT ÇkÕÔs¡T.

• H√{°düT ‘˚B qT+&ç ‘·Vü≤o˝≤›s¡T $#ês¡D ì$T‘·Ô+ ø=qT>√\T

<ës¡T&çøÏ, neTàø£+ <ës¡T&çøÏ, n˝≤π> me]¬ø’Hê nuÛÑ +‘·sê\T+fÒ

30 s√E˝À|ü⁄ ‘Ó*j·T#j·TeTì ø√s¡T‘·÷ s¡÷ Ÿ 19(1) Á|üø±s¡+

bòÕs¡+`8 ˝À Á>±eT |ü+#êsTTr˝À ãVæ≤s¡+>∑ $#ês¡D¬ø’

H√{°düTqT Á|üø£{ÏkÕÔs¡T. 45 s√E\ ‘·sê«‘· $#ês¡D #˚|ü&É‘ês¡T.

• H√{°düT ‘~ qT+&ç ìs¡ísTT+∫q ‘~q Á>±eTdüTÔ\ / $ ÄsY ˇ

düeTø£å+˝À $#ês¡D #˚kÕÔs¡T. uÛÑ÷ dü«uÛ≤e+ ìsêΔ]+#·{≤ìøÏ

p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 43

¬syÓq÷´ ]ø±s¡T¶\qT |ü]o*kÕÔs¡T.

• uÛÑ÷$T ]ø±s¡T¶\˝À |ü{≤º<ës¡T>± qyÓ÷<Ó’q e´øÏÔ, uÛÑ÷$T n$Tàq

e´øÏÔ ˇø£πs ø±q≥¢sTT‘˚ ãVæ≤s¡+>∑ $#ês¡D˝À dü]Vü≤<äT› ¬s’‘·T\

qT+∫, Á>±eTdüTÔ\ qT+∫ uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ\T e÷]q $<ÛëHêìï

$#ês¡D #˚dæ yê+>∑÷à˝≤\qT ]ø±s¡T ¶ #˚kÕÔs¡T. $#ês¡D

düeTj·T+˝À @yÓ’Hê nuÛÑ +‘·sê\T+fÒ ¬s+&ÉT |üøå±\ yê<äq\qT

]ø±s¡T¶ #˚kÕÔs¡T.

• n&É+>∑ Ÿ/|üVü‰D°, ÄsY.z.ÄsY. 1_˝À e⁄qï |ü{≤º<ës¡T, ø=qT>√\T

#˚dæq &Ü≈£î´yÓT+{Ÿ Á|üø±s¡+ uÛÑ÷$Tì n$Tàq e´øÏÔ ˇø£πsHê

nH˚ $wüj·T+ |ü]o*kÕÔs¡T.

• ¬s+&ÉT esêZ\˝À me¬s’Hê düeTj·T+ ø√]‘˚, $#ês¡DqT eTs=ø£

‘˚BøÏ yêsTT<ë y˚dæ ‘Ó*j·T #˚kÕÔs¡T.

• ˇø£y˚fi¯ Ä <äs¡U≤düTÔô|’ m˝≤+{Ï nuÛÑ +‘·sê\T Òø£b˛‘˚ uÛÑ÷$T

dü]Vü≤<äT› ¬s’‘·T\ düeTø£å+˝À |ü+#·Hêe÷ #˚kÕÔs¡T.‘·Vü≤o˝≤›s¡T

|ü{≤º<ës¡T bÕdtãTø˘ eT]j·TT f…Æ{Ï Ÿ &û&é\ C≤ØøÏ ñ‘·Ôs¡T«*kÕÔs¡T.

• <äs¡U≤düTÔ<ës¡T $esê\qT bòÕs¡+`1, 1_ ]õwüºsY˝À qyÓ÷<äT

#˚kÕÔs¡T.

• neTàø£+ <ës¡T&çøÏ Vü≤≈£îÿ ˝Ò≈£î+&Ü n$TàHê ˝Ò<ë Ç‘·s¡

‘·>±<ë\THêï ‘·Vü≤o˝≤›s¡T <äs¡U≤düTÔqT ‹s¡düÿ]dü÷Ô dæ$ Ÿ ø√s¡TºqT

ÄÁX¯sTT+#·eTì yÓTyÓ÷ ÇkÕÔs¡T.

• ø=‘·Ô |æ|æ_/{Ï&û C≤Ø #˚j·÷*‡ eùdÔ yê{Ïô|’ ø=qT>√\T<ës¡T

dü+‘·ø±\T ø±yê\˙, ìØí‘· Á|üuÛ ÑT‘·« s¡TdüTeTT s¡÷ˆˆ.15

#Ó*¢+#ê\˙ ‘Ó*j·T#˚kÕÔs¡T.

• ø=qT>√\T<ës¡T dü+‘·ø±\T nsTTq ‘·sê«‘· |ü{≤ º<ës¡T

bÕdüT|ü⁄düÔø£+ / f…Æ{Ï Ÿ &û&é\ô|’ myéT.nsY.y√ dü+‘·ø±\T #˚kÕÔs¡T.

• f…Æ{Ï Ÿ &û&éô|’ dü+‘·ø£+ ø√dü+ nsY.&ç.y√ >±]øÏ |ü+|ü⁄‘ês¡T.

• nsY.&ç.y√ >±] dü+‘·ø£+ ‘·sê«‘· |ü{≤º<ës¡T bÕdüT |ü⁄düÔø£+ /

f…Æ{Ï˝Ÿ &û&é n+<ä#˚dæ bòÕs¡+`17 ˝À eTT{Ïºq≥T¢>± dü+‘·ø£+

#˚sTT+#·T≈£î+{≤s¡T.

e+X¯bÕs¡+|üs¡ +>± dü+Áø£$T+∫q uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º

yês¡dü‘·«+>± e∫ÃHê Ò<ë ‘·+Á&ç <ë«sê Ä]®+|üã&çq ÄdüTÔ\Tqï

e´≈£îÔ\T yê{Ïì |ü+#·Tø√e{≤ìøÏ ≈£î≥T+ã düuÛ ÑT´\ eT<Û ä´

uÛ≤>∑kÕ«eT´ ˇ|üŒ+<ä+ #˚düT≈£îqï, ‘·sê«‘· yê] |üs¡düŒs¡ n+^ø±s¡+‘√

¬syÓq÷´ ]ø±s¡T¶\˝À qyÓ÷<äT #˚dæ e÷s¡TŒ\T #˚j·T&ÜìøÏ, n˝≤π>

≈£î≥T+ã+˝Àì e´≈£îÔ\+<ä]ø° |ü{≤º<ës¡T bÕdt |ü⁄düÔø£+ / f…Æ{Ï˝Ÿ

&û&é Çe«&ÜìøÏ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ\T eT]j·TT |ü{≤º<ës¡T

bÕdt |ü⁄düÔø±\ #·≥º+, 1971 <ë«sê neø±X¯+ ø£*Œ+#·ã&ç+~.

e+X¯bÕs¡+|üs¡ +>± dü+Áø£$T+∫q uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º bı+<˚ Áø£eT+ :

• yês¡dü‘·«+>± Ò<ë uÛ≤>∑ |ü+|üø±\ <ë«sê uÛÑ÷$T dü+Áø£$T+∫q

e´øÏÔ |ü{≤º<ës¡T bÕdüT |ü⁄düÔø£+ / f…Æ{Ï Ÿ &û&é bı+<ä{≤ìøÏ bòÕs¡+`6m

˝À ‘·Vü≤o˝≤›s¡T >±]øÏ <äs¡U≤düTÔ #˚j·÷*. <äs¡U≤düTÔ‘√ bÕ≥T

Hê\T>∑T bòı{À\T, uÛ≤>∑kÕ«eT´ ˇ|üŒ+<ä |üÁ‘·+ ñqï≥¢sTT‘˚,

dü¬s’q kÕº+|ü⁄ s¡TdüTeTT #Ó*¢+∫q<Ó’ ñ+&Ü*. Òø£b˛‘˚ eTÚœø£yÓTÆq

uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ≈£L&Ü e]ÔdüTÔ+~. n&É+>∑ Ÿ / |üVü‰D°, |ü{≤º<ës¡T

bÕdüT |ü⁄düÔø£+ / f…Æ{Ï Ÿ &û&é qø£\T ø±|” »‘· #˚j·÷*.

• <äs¡U≤düTÔ n+~q ‘·sê«‘· <äs¡U≤düTÔ <ës¡T≈£î bòÕs¡+`6dæ À (ôdø£åHé

4(1) ˝Àì s¡÷ Ÿ 18(2) Á|üø±s¡+) ‘·Vü≤o˝≤›s¡T s¡o<äT ÇkÕÔs¡T.

• <äs¡U≤düTÔ <ës¡T&çøÏ, Ç‘·s¡ ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\≈£î nuÛÑ +‘·sê\T

ø√s¡T‘·÷ (s¡÷ Ÿ 19(1) Á|üø±s¡+) bòÕs¡+`8˝À ãVæ≤s¡+>∑ $#ês¡D

ì$T‘·Ô+ 30 s√E\ À|ü⁄ nuÛÑ +‘·sê\T ‘Ó*j·T#j·÷\ì ‘Ó*ù|

H√{°düT\qT Á|üø£{ÏkÕÔs¡T. 45 s√E\ ˝À|ü⁄ ìs¡ísTT+∫q ‘˚Bq

ìs¡ísTT+∫q Á|ü<˚X¯+˝À Á>±eTdüTÔ\T, $.ÄsY.y√ düeTø£å+˝À

$#ês¡D #˚kÕÔs¡T.

• yês¡dü‘·« ìs¡÷|üD≈£î ˇø£ y˚fi¯ uÛ≤>∑kÕ«eT´ ˇ|üŒ+<ä+ »]–

ñ+fÒ n$ ]õwüºsY ø±≈£î+&Ü ñqïf…Æ¢‘˚ ˇ|üŒ+<ä+ |üÁ‘ê\T dü¬s’q

kÕº+|ü⁄ ù||üs¡Tô|’ ñ+<ë nH˚ $wüj·T+ |ü]o*+∫ ≈£î≥T+ã

düuÛÑT´\+<ä] qT+&ç ùdº{ŸyÓT+≥T¢ ]ø±s¡T¶ #˚düT≈£î+{≤s¡T. eTÚœø£

uÛ≤>∑ |ü+|üø±\T ≈£L&Ü #˚düTø√e#·TÃqT.

• ô|’ n+XÊ\ |ü≥¢ @ $$<ÛäyÓTÆq nuÛÑ +‘·sê\T Òqf…Æ¢‘˚, uÛÑ÷$T

düπs« #˚dæ düuŸ &ç$»Hé #˚j·T&ÜìøÏ s¡÷. 250 #·˝≤Hê ø£{Ïº

‘·Vü≤o˝≤›s¡T≈£î <äs¡U≤düTÔ #˚düTø√yê*. ø£y˚fi¯ nuÛÑ +‘·sê\T e∫Ã,

|ü]wüÿ]+#·ã&É≈£î+&Ü e⁄+&ç $yê<ëdüŒ<äyÓTÆq#√, dæ$ Ÿø√s¡TºqT

ÄÁX¯sTT+#·eTì yÓTyÓ÷ ÇkÕÔs¡T.

• düuŸ&ç$»Hé ]ø±s¡T¶ ‘·j·÷s¡T #˚j·T&É+ ø√dü+ düπs«j·Ts¡T≈£î

Ä<XÊ\T C≤Ø #kÕÔs¡T.

• düπs«j·Ts¡T <äs¡U≤düTÔ $esê\T 8(m) ]õwüºsY À qyÓ÷<äT #˚dæ,

düπs« #˚ùd ‘˚Bì ìs¡ísTT+∫ Á|üø£ÿ ¬s’‘·T\≈£î eT]j·TT <äs¡U≤düTÔ

<ës¡T\≈£î ‘Ó*j·T#˚kÕÔs¡T.

• eT+&É\ düπs«j·Ts¡T Á>±eT+˝À n+<ä] düeTø£å+˝À uÛÑ÷$T düπs«#dæ

düuŸ&ç$»Hé #˚kÕÔs¡T. düuŸ&ç$»Hé ]ø±s¡T¶qT ‘·Vü≤o˝≤›s¡T >±] <ë«sê

&ç|üP´{°Ï ÇHéôdŒø£ºsY Ä|òt düπs« yê]øÏ |ü+|ü⁄‘ês¡T. yês¡T Ä

]ø±s¡T¶qT Ádü÷ÿ{Ï #˚dæ ‘·Vü≤o˝≤›s¡T>±]øÏ |ü+|ü⁄‘ês¡T.

• ‘·Vü≤o˝≤›s¡T uÛ≤>∑kÕ«eTT\ ù|s¡¢qT düπs« düuŸ &ç$»q¢ Á|üø±s¡+

¬syÓq÷´ ]ø±s¡T¶\˝À neT\T |üs¡#·{≤ìøÏ ñ‘·Ôs¡T«\T C≤Ø#kÕÔs¡T.

• yês¡dü‘·«+, uÛ≤>∑kÕ«eT´+ <ë«sê dü+Áø£$T+∫q e÷s¡TŒ\ ]õwüºs¡T,

1_ ]õwüºsY, |üVü≤D° /n&É+>∑ Ÿ bòÕs¡+17 \˝À uÛÑ÷$TøÏ ¬syÓq÷´

]ø±s¡T¶\˝À e÷s¡TŒ\qT #˚kÕÔs¡T. <äs¡U≤düTÔ <ës¡T≈£î |ü{≤º<ës¡T

bÕdüT |ü⁄düÔø£+ / f…Æ{Ï Ÿ &û&é n+<ä#˚kÕÔs¡T.

ÇHê+ uÛÑ÷eTT\≈£î |ü{≤º

ìC≤+ Á|üuÛÑT‘·« ø±\+˝À ìC≤+ <ë«sê Ò<ë C≤^sê›s¡T\ <ë«sê

Ò<ë dü+kÕúHêBÛdüT\ <ë«sê ø=+‘· eT+~øÏ <ëq+ Ò<ë Á>±+≥T>±

uÛÑ÷eTT\T n+~+#·ã&Ü¶sTT. n˝≤+{Ï yê{Ï˝À ø=ìï ùde\T

n+~+#˚ wüs¡‘·T\‘√, ø=ìï m˝≤+{Ï wüs¡‘·T\T ˝Ò≈£î+&ÜqT

p …’, 2013kÕúìø£ bÕ\q44

<ëqs¡÷ù|D≤ Ò<ë Á>±+≥T s¡÷ù|D≤ Çe«ã&Ü¶sTT. Ç˝≤ Çe«ã&çq

uÛÑ÷eTT\T ÇHê+ uÛÑ÷eTT\T>± ]ø±s¡T¶ À qyÓ÷<äT #j·Tã&Ü¶sTT.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ (‘Ó\+>±D≤ ÁbÕ+‘·+) ÇHê+\ s¡<äT› #·≥º+, 1955

<ë«sê á ÇHê+\T s¡<äT› #˚j·Tã&Ü¶sTT. 1`11`1973 dü+e‘·‡s¡|ü⁄

ÇHê+ s¡÷˝Ÿ‡ neT\T≈£î eTT+<äT qT+∫ ÇHê+ uÛ Ñ÷$Tì

nqTuÛÑ$düTÔqï ns¡TΩ˝…’q yê]øÏ Ä≈£î´ô|˙‡ ¬s’{Ÿ‡ dü]º|òæ¬ø{Ÿ C≤Ø

#˚j·Tã&ÉT‘·T+~.

z ÄsY dæ Á|ü‹ì »‘·|üs¡Tdü÷Ô bòÕs¡+ 6 ˝À nØ® ô|≥Tºø=ì,

ìsêΔ]+∫q s¡TdüTeTT #Ó*¢+∫q≥¢sTT‘˚ |ü{≤º<ës¡T bÕdüT |ü⁄düÔø£+ /

f…Æ{Ï Ÿ &û&é C≤Ø #˚kÕÔs¡T.

ÇHê+ uÛÑ÷eTT\ Áø£eTãBΔø£s¡D

ÇHê+ uÛ Ñ÷eTT\ nqTuÛ Ñe<ës¡T ¢ ¬s+&ÉT s¡÷bÕj·T\ HêHé

E´&ûwæj·T˝Ÿ kÕº+|ü⁄ n‹øÏ+∫ bòÕs¡+`1˝À $esê\qT qyÓ÷<äT

#˚j·÷*. Bìì ÄsY.&ç.z >±]øÏ <äs¡U≤düTÔ #˚düTø√yê*.

ÇHê+ uÛÑ÷eTT\≈£î |ü{≤º bı+<˚ Áø£eT+ :

• <äs¡U≤düTÔ n+~q yÓ+≥H ¬syÓq÷´ &ç$»q Ÿ n~Ûø±]>±s¡T ÇHé

yês¡T¶ ]õwüºs¡T˝À $esê\T qyÓ÷<äT #˚kÕÔs¡T. Ä qyÓ÷<äT Áø£eT

dü+K´qT ‘Ó*j·T#˚dü÷Ô, <äs¡U≤düTÔ <ës¡T≈£î bòÕs¡+`_˝À s¡o<äT

ÇkÕÔs¡T.

• <äs ¡U≤d üT ÔqT | ü]o*+∫ bò Õs ¡+`2˝À ÇHê+<ës ¡T≈ £î ,

nqTuÛÑe<ës¡T≈£î, Ç‘·s¡ dü+ã+~Û+‘· e´≈£îÔ\≈£î ìπs›•+∫q ‘˚~

eT]j·TT düeTj·T+˝À Vü‰»s¡T ø±yê\ì H√{°düT\T C≤Ø #kÕÔs¡T.

• πøåÁ‘· |ü]o\q »]|æ ]b˛s¡TºqT |ü+|üeTì ‘·Vü≤o˝≤›s¡TøÏÏ Ä<˚XÊ\T

C≤Ø #˚kÕÔs¡T. ‘·Vü≤o˝≤›s¡T>±s¡T Á>±e÷ìï dü+<ä]Ù+∫ ÇHê+

m+¬ø’«Ø #˚kÕÔs¡T.

• U≤ÁkÕ |üVü‰D°, 1973`74 |üVü‰DÏ, Á|üdüTÔ‘· |üVü‰DÏ yÓTT<ä˝…’q$

|ü]o*kÕÔs¡T. kÕ>∑T nqTuÛÑe $esê\T ‘ÓdüT≈£î+{≤s¡T. ‘·q

ìy˚~ø£qT ¬syÓq÷´ &ç$»q Ÿ n~Ûø±]øÏ |ü+|ækÕÔs¡T.

• ¬syÓq÷´ &ç$»q˝Ÿ n~Ûø±] ìØí‘· ‘˚Bq <äs¡U≤düTÔ<ës¡TqT,

dü+ã+~Û‘· e´≈£îÔ\+<ä]˙ $#ês¡D #˚kÕÔs¡T. ‘·Vü≤o˝≤›s¡T

]b˛s¡Tº\qT, n+<äTu≤≥T˝À e⁄qï ]ø±s¡T¶\qT |ü]o*kÕÔs¡T.

$#ês¡D #˚dæ <äs¡U≤düTÔ<ës¡T ù|s¡Tq ã~© ø±e\dæq ÇHê+

uÛÑ÷$T düπs« HÓ+ãs¡T, $d”Ôs¡í+, Ç‘·s¡ $esê\T, <äs¡U≤düTÔ<ës¡T

#Ó*¢+#· e\dæq Á|”$Tj·T+ ìsêΔ]kÕÔs¡T. á Á|”$Tj·T+ uÛÑ÷$T

•düTÔ≈£î 9 qT+∫ 60 ¬s≥T¢ ñ+≥T+~.

• ìsêΔ]+∫q Á|”$Tj·T+ #Ó*¢+∫q ‘·sê«‘· <äs¡U≤düTÔ<ës¡T≈£î

n≈£î´ô|˙‡ ¬s’{Ÿ‡ dü]º|òæ¬ø{Ÿ (z.ÄsY.dæ) n+<ä#˚kÕÔs¡T.

• z.ÄsY.dæ ø±|”ì »‘· #˚dü÷Ô <äs¡U≤düTÔ<ës¡T |ü{≤º<ës¡T bÕdt |ü⁄düÔø£+

/ f…Æ{Ï Ÿ &û&é eT+ps¡T ø=s¡≈£î bòÕs¡+`6m˝À ‘·Vü≤o˝≤›s¡T >±]øÏ

<äs¡U≤düTÔ #˚düTø√yê*.

• ÄsY.z.ÄsY #·≥º+ Á|üø±s¡+ $#ês¡D #˚dæ |ü{≤º<ës¡T bÕdüT |ü⁄düÔø£+

/ f…Æ{Ï Ÿ &û&é n+<ä#˚kÕÔs¡T.

kÕ<ëu…’Hêe÷ / ‘Ó\¢ø±–‘ê\ô|’ ø=qT>√\T #˚dæq

uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º

eTq sêh+˝Àì nìï ÁbÕ+‘ê\˝À #ê˝≤ eT+~ ‘Ó\¢ ø±–‘ê\ô|’

uÛÑ÷eTT\T ø=qT>√\T #˚dæ <äXÊu≤›\T>± kÕ>∑T#˚düT≈£î+≥THêï ø±ì

yê]øÏ |ü{≤º\T ˝Òe⁄. uÛÑ÷$T ø=qT>√\T ]õÁùdºwüHé ø±q+<äTe\q

yês¡T #·≥ºÁ|üø±s¡+ uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ<ës¡T\T ø±˝Òø£b˛j·÷s¡T. ø√H˚s¡T

s¡+>±sêe⁄ Ä<Ûä«s¡ +˝À y˚dæq uÛÑ÷ ø£$T{° ìy˚~ø£ Á|üø±s¡+ sêh+˝À

‘Ó\¢ø±–‘ê\ô|’ uÛÑ÷$T ø=qT>√\T #˚dæq yê] dü+K´ <ë<ë|ü⁄>±

12`15 \ø£å\ eT+~ ñ+{≤s¡ì n+#·Hê. yê]˝À 70`85 XÊ‘·+

eT+~ ù|<äyêπs. á $<Ûä+>± ‘Ó\¢ø±–‘ê\ô|’ »]–q ø=qT>√fi¯flqT

Áø£eTãBΔø£]+#·&ÜìøÏ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ\T eT]j·TT

|ü{≤º<ës¡T bÕdüT |ü⁄düÔø±\ #·{≤ºìøÏ 1989˝À dües¡D #˚dæ ª5`mμ

ôdø£åHéqT #˚s¡Ã&É+ »]–+~. á ôdø£åHé Á|üø±s¡+ uÛÑ÷$T ø=qT>√\T

#˚d æq e´ø Ï Ô ‘ ·V ü ≤d ”˝≤ ›s Y≈ £î ìØ í‘ · > ∑& ÉTe⁄ ‘ ˚B˝À>± nØ®

ô|≥Tº≈£îqï≥¢sTT‘˚, $#ês¡D »]|æ ø=qT>√\TqT #·≥ºã<äΔ+ #˚dü÷Ô

dü]º|òæ¬ø{Ÿ C≤Ø#˚dæ, |ü{≤º<ës¡T bÕdtãTø˘ / f…Æ{Ï Ÿ &û&é ÇkÕÔs¡T.

‘Ó\¢ø±–‘ê\ô|’ ø=qT>√\T #˚dæq uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º bı+<˚ Áø£eT+ :

ôdø£åHé 5`m, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ\T |ü{≤º<ës¡T bÕdt

|ü⁄düÔø±\T #·≥º+, 1971— s¡÷˝Ÿ 22, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ\T

|ü{≤º<ës¡T bÕdt |ü⁄düÔø±\ s¡÷˝Ÿ‡, 1989 Á|üø±s¡+ ‘Ó\¢ø±–‘ê\ô|’

ø=qT>√\T #dæq uÛÑ÷eTT\≈£î |ü{≤ºbı+< $<Ûëq+ Ç~ :

• ‘Ó\¢ø±–‘ê\ô| ’ ø=qT>√fi ¯ófl #˚d æq e´≈ £î Ô\T <äs ¡U≤düT Ô

#˚düTø√e&ÜìøÏ, ‘·Vü≤o˝≤›sY õ˝≤¢ ¬>C…{Ÿ À bòÕs¡+`9 ˝À H√{°düT

Ç∫Ã Á>±eT+˝À ‘Ó*j·T|üs¡TkÕÔs¡T.

• Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡ísTT+∫q >∑&ÉTe⁄˝À>± ‘Ó\¢ø±–‘·+ô|’ uÛÑ÷$T

ø=qT>√\T #˚dæq e´øÏÔ bòÕs¡+`10 ˝À ‘·Vü≤o˝≤›sY≈£î <äs¡U≤düTÔ

#˚düTø√yê*.

• ‘·Vü≤o˝≤›sYY bòÕs¡+`11 ˝À uÛÑ÷$T n$Tàq e´øÏÔøÏ @ ‘˚Bq, @

düeTj·T+˝À, mø£ÿ&É $#ês¡D »s¡T>∑T‘·T+<√ ‘Ó\T|ü⁄‘·÷ H√{°düT

C≤Ø #˚kÕÔs¡T. bòÕs¡+`12 À ÄdüøÏÔ>∑\ dü+ã+~Û‘· e´≈£îÔ\≈£î ≈£L&Ü

H√{°düT C≤Ø #˚dæ Á>±eT|ü+#êsTTr ø±sê´\j·T|ü⁄ H√{°düT uÀs¡T¶,

‘·Vü≤d”˝≤›s¡T Ä|ò”düT, eT+&É\ Á|üC≤ |ü]wü‘Y Ä|ò”düT H√{°düT

uÀs¡T¶\ô|’ Á|ü<ä]ÙkÕÔs¡T.

• ‘·Vü≤o˝≤›sY ìs¡ísTT+∫q ‘˚Bq $#ês¡D »]|æ Çs¡T|üøå±\

yê<äq\T $+{≤s¡T, kÕ≈£åî\qT $#ê]kÕÔs¡T, &Ü≈£î´yÓT+≥¢qT

|ü]o*kÕÔs¡T.

• m˝≤+{Ï nuÛ Ñ´+‘ ·sê\T sêì#√ ]õÁùd ºw üH é s ¡Td üTeTT

ìsêΔ]+#·eTì bòÕs¡+`13 m ˝À ‘·Vü≤o˝≤›sYY düuŸ]õÁkÕºsYqT

ø√s¡‘ês¡T. düuŸ]õÁkÕºs¡T s¡TdüTeTT ìsêΔ]+∫ ‘·Vü≤o˝≤›s¡T≈£î

‘Ó*j·TCÒkÕÔs¡T. düuŸ ]õÁkÕºsY ‘Ó\¢ø±–‘ê\ô|’ ø=qT>√\T #˚dæq

‘˚B Hê{Ï uÛÑ÷$T $\Te n<Ûës¡+>± ]õÁùdºwüHé |ò”E, kÕº+|ü⁄

&É÷´{° ìs¡ísTTkÕÔs¡T.

p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 45

• <äs¡U≤düTÔ<ës¡T ]õÁùdºwüHé/kÕº+|ü⁄ &É÷´{°Ï\T s¡TdüTeTT #·˝≤qT

s¡÷|ü+˝À #Ó*¢+∫ Ä #· ≤qT Á|ü‹ì (ˇ]õq Ÿ ø±|”) ‘·Vü≤o˝≤›sYY≈£î

düeT]Œ+#ê*.

• ‘·Vü≤o˝≤›sY bòÕs¡+`13 _ ˝À <ÛäèMø£s¡D |üÁ‘·+ (dü]º|òæ¬ø{Ÿ) C≤Ø

#˚kÕÔs¡T. bòÕs¡+`13 dæ ˝À ]õÁkÕºs¡T≈£î düe÷#ês¡+ |ü+|ü⁄‘ês¡T.

• uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ\T ]ø±s¡T¶ (ÄsY.z.ÄsY) ˝Ànq>± bòÕs¡+-1, bòÕs¡+-

1_, e÷s¡TŒ\T #˚dæ |ü{≤º<ës¡T bÕdtãTø˘/f…Æ{Ï Ÿ &û&é C≤Ø #˚kÕÔs¡T.

‘·s¡Tyê‘· Á|üdüTÔ‘· dü+ˆˆ|üVü≤D° À bı+<äT |üs¡TkÕÔs¡T.

• ‘·Vü≤o˝≤›sYY Ç∫Ãq rs¡TŒô|’ 30 s√E\˝À>± ÄsY&ûçz/düuŸ ø£ …ø£ºsY≈£î

n|”Œ\T #düTø√e#·TÃ. Äs¡T HÓ\\ ˝À|ü⁄ n|”Œ\Tô|’ rs¡TŒÇyê«*.

ÄsY&çz/düuŸ`ø£˝…ø£ ºsY rs¡TŒô|’ ø£˝…ø£ ºsY≈£î ]$»Hé |æ{ÏwüHé

ô|≥Tºø√e#·TÃ. ø£˝…ø£ºsY ‘·q+‘·≥ ‘êqT>± ≈£L&Ü ]$»Hé πødüT

ÁbÕs¡+_Û+#·e#·TÃ.

Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$TøÏ |ü{≤º

Ç|üŒ{Ï es¡≈£L Á|üuÛÑT‘·«+ \ø£å\ mø£sê\ Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$Tì, d”*+>¥

$T>∑T\T uÛÑ÷$Tì ù|<ä\≈£î nôd’Hé #Ój·T´&É+ »]–+~. Ç|üŒ{Ïø°

Á>±e÷\˝À uÛÑ÷$T Òì ìs¡Tù|<ä\ qT+∫ ‘·eT≈£î Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$Tì

kÕ>∑T #˚düTø√e&ÜìøÏ Ç|æŒ+#ê\H˚ $q‘·T\T edü÷ÔH˚ e⁄HêïsTT.

Á>±eT+˝À Ç+ø± me] ÄÁø£eTD˝Àq÷ Ò≈£î+&Ü, me]ø° eT+ps¡T

#Ój·T´ã&É≈£î+&Ü, U≤∞>± e⁄qï, kÕ>∑T #Ój·T´&ÜìøÏ M …’q Á|üuÛÑT‘·«

uÛÑ÷$T n+<äTu≤≥T˝À e⁄+fÒ Ä Á>±eT+˝À uÛÑ÷$T ø±yê\ì ø√s¡T≈£îH

uÛÑ÷$T Òì ù|<ä\T Ä uÛÑ÷$Tì ‘·eT≈£î nôd’Hé #Ój·T´eTì ¬syÓq÷´

n~Ûø±s¡T\qT ø√s¡e#·TÃ.

• \_Δ<ës¡T\T <äs¡U≤düTÔ\T ‘·Vü≤o˝≤›s¡T >±]øÏ düeT]Œ+#ê*.

‘·Vü≤o˝≤›s¡T >±] ø±sê´\j·T+ qT+&ç <äs¡U≤düTÔ n+~q≥T¢ s¡o<äT

ÇkÕÔs¡T.

• uÛÑ÷$T nôd’HéyÓT+{Ÿ ø√πs e´≈£îÔ\ <äs¡U≤düTÔ\qT |ü]o*+∫q

‘·s¡Tyê‘· bòÕs¡+`_ ]õwüºs¡T˝À qyÓ÷<äT #˚kÕÔs¡T. Ä <äs¡U≤düTÔô|’

$#ês¡D ø√dü+ Á>±eT ¬syÓq÷´ n~Ûø±] eT]j·TT eT+&É\

¬syÓq÷´ ÇHéôdŒø£ºsY≈£î n<˚XÊ\T C≤Ø #˚kÕÔs¡T.

• Ä uÛ Ñ÷eTT\ô|’, n˝≤π> Á|ü‹bÕ~+#·ã&çq \_Δ<ës¡T\ô|’

Äπø å|üD\T >±ì, nuÛ Ñ´+‘·sê\T >±ì e⁄qï≥¢sTT‘˚, 15

s√E\˝À|ü⁄ ‘Ó*j·T#j·÷\ì ø√s¡T‘·÷ <ä+&√sê <ë«sê Á>±eT+˝À

‘Ó*j·T|üs¡TkÕÔs¡T.

• ô|’ $wüj·÷ìï ‘Ó*j·T#dü÷Ô m`1 H√{°düTqT Á>±eT |ü+#êj·T‹

ø±sê´\j·T+˝À, n˝≤π> »q düeTàs¡ ›+ n~Ûø£+>± e⁄+&˚

Á|ü<˚XÊ\˝Àì >√&É\ô|’q ≈£L&Ü n‹øÏkÕÔs¡T.

• ¬syÓq÷´ ÇHéôdŒø£ºsY 15 s√E\ >∑&ÉTe⁄ |üP]Ô nsTTq ‘·s¡Tyê‘·

m`yÓTyÓTsê+&É+ &É÷|æ¢ πø≥TqT ‘·j·÷s¡T #˚dæ ‘·Vü≤o˝≤›s¡TøÏÏ

|ü+|ækÕÔs¡T. Bì‘√ bÕ≥T ¬syÓq÷´ ÇHéôdŒø£ ºsY dü+‘·ø£+ #˚dæ,

Á>±eT+˝Àì Ç<ä›s¡T e´≈£îÔ\T H√{°dt rdüT≈£îqï≥T¢>± kÕøÏå

dü+‘·ø±\T #˚dæq Ç`H√{°düTqT ≈£L&Ü »‘· #˚kÕÔs¡T.

• ‘·Vü≤o˝≤›s¡T >±s¡T ˇø£] ø£+fÒ m≈£îÿe eT+~ <äs¡U≤düTÔ #˚ùdÔ,

yê]˝À m≈£îÿe ns¡Ω‘· ø£\ yê]ì m+|æø£ #˚kÕÔs¡T. ns¡Ω‘· ø£\

yê]ì m+|æø£ #ùd $<Ûëq+˝À ndü\T uÛÑ÷$T Òì ìs¡Tù|<ä\≈£î

ÁbÕ<Ûëq´‘·ìkÕÔs¡T.

• ‘·Vü≤o˝≤›sY Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$Tì düπs«#˚dæ, bò˛&ç ]ø±s¡T¶ eT]j·TT

Á>±e÷ìøÏ ¬s+&ÉT øÏ.MT. <ä÷s¡+˝À|ü⁄ e⁄qï<ë nH ìy~ø£ Çyê«\ì

eT+&É\ düπs«j·Ts¡T≈£î Ä<˚•kÕÔs¡T.

• uÛÑ÷$T düπs« HÓ+ãsY, kÕ>∑T #˚düTÔqï $d”Ôs¡í+, dü]Vü≤<äT›\ $esê\qT

rdüT≈£îì #·T≥Tº Á|ü≈£ÿ\ ¬s’‘·T\qT $#ês¡D #˚dæ ùdº{ŸyÓT+≥T¢

]ø±s¡T¶ #˚kÕÔs¡T.

• düuŸ &ç$»Hé nedüs¡+ ñ+<ë, Ò<ë nH~ düπs«j·TsY ìsêΔs¡D

#dæ ‘·Vü≤o˝≤›s¡TøÏÏ ‘Ó*j·T#kÕÔs¡T. ‘·Vü≤o˝≤›sY &ç|üP´{° ÇHéôdŒø£ºsY#

dü÷ÿè{Ï #˚sTT+∫ düuŸ&ç$»Hé ìy˚~ø£qT n+<äCÒkÕÔs¡T.

• eT+&É\ ¬syÓq÷´ ÇHéôdŒø£ºsY ìy˚~ø£, <ëì‘√ bÕ≥T>± düuŸ&ç$»Hé

ìy˚~ø£ n+~q ‘·s¡Tyê‘· ‘·Vü≤o˝≤›s¡T ø±sê´\j·T+˝À dü+ã+~Û‘·

düVü‰j·T≈£î&ÉT, |üs¡ y˚ø£åD n~Ûø±] #Óø˘ yÓTyÓ÷ ‘·j·÷s¡T #˚düT≈£îì

‘·Vü≤o˝≤›s¡T nyÓ÷<ä+ bı+~ Á>±eT düuÛÑ À ÄyÓ÷<ä+ bı+<äT‘ês¡T.

• \_Δ<ës¡T\ ù|s¡T¢, ‘·+Á&ç / uÛÑs¡Ô ù|s¡T‘√ düVü‰ düπs« HÓ+ãsY,

uÛÑ÷$T $d”Ôs¡í+ yÓTT<ä …’q$ ‘·|ü⁄Œ\T Ò≈£î+&Ü düÁø£eT+>± qyÓ÷<äT

nj˚T´≥≥T¢ #·÷kÕÔs¡T.

• á Á|ü‹bÕ<äq\qT ¬syÓq÷´ &ç$õq˝Ÿ n~Ûø±] <ë«sê

nôd’HéyÓT+{Ÿ ø£$T{°Ï |ü]o\q≈£î |ü+|ü⁄‘ês¡T.

• ñ‘·Ôs¡T«\T ø£$T{° nyÓ÷<ä+ bı+~q ‘·s¡Tyê‘· eT]j·TT

nôd’HéyÓT+{Ÿ |ü{≤º &É÷|æ¢ πø{Ÿ Á|ü‹ì ‘·j·÷s¡T #˚dæ ˇø£{Ï

\_Δ<ës¡T&çøÏ Ç∫Ã, ¬s+&Ée~ Ä|ò”dt ø±|”>± ñ|üjÓ÷–kÕÔs¡T.

• ñ‘·«s¡T«, &ç`bòÕs¡+ |ü{≤º dü]º|òæ¬ø{Ÿ Á|ü‹ì ndæôdº+{Ÿ &Ó’¬sø£ºsY,

düπs« ≤´+&é ]ø±sY¶ >±]øÏ dü|æ¢yÓT+≥Ø ùd‘ê«sY / ÄsY.j·Tdt.ÄsY

C≤Ø #˚j·T&ÜìøÏ |ü+|ü⁄‘ês¡T.

• \_Δ<ës¡T\ ù|s¡Tq ¬syÓq÷´ ]ø±sY¶\˝À e÷s¡TŒ\T #kÕÔs¡T.

• \_Δ<ës¡T\øÏ#˚Ã &ç bòÕs¡+ / nôd’HéyÓT+{Ÿ |ü{≤º‘√ bÕ≥T |üVü≤D°,

düuŸ &ç$»Hé ]ø±s¡T¶ ø±|”, ÄsY.z.ÄsY 1`_ ø±|” »‘· #˚dæ ÇkÕÔs¡T.

• |ü{≤º<ës¡T bÕdt ãTø˘ / f…Æ{Ï˝Ÿ &û&é bòÕs¡+`17 ˝À dü+‘·ø±\T

rdüTø=ì \_Δ<ës¡T\≈£î C≤Ø #˚kÕÔs¡T.

• \_Δ<ës¡T\≈£î nôd’HéyÓT+{Ÿ #˚dæq uÛÑ÷$Tì ¬syÓq÷´ ÇHéôdŒø£ºsY/

düπs«j·TsY\ <ë«sê |ü+#·Hêe÷ #˚dæ kÕ«BÛq |üs¡TkÕÔs¡T.

• nôd’HéyÓT+{Ÿ #˚dæq uÛÑ÷eTT\ $esê\qT m|üŒ{Ï ø£|ü⁄Œ&ÉT

‘·Vü≤o˝≤›s¡T>±s¡T düuŸ ]õÁkÕºsY >±] ø±sê´\j·÷ìøÏ |ü+|ü⁄‘ês¡T.

• |ü{≤º<ës¡T bÕdtãTø˘/f…Æ{Ï˝Ÿ &û&é\˝À nôd’Hé¶ |ü{≤º uÛÑ÷eTT\

¬ø<äTs¡T>± ªªÁ|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$T, |ü{≤º ã~© ìùw<ÛäeTTμμnì kÕº+|ü⁄

y˚kÕÔs¡T.

p …’, 2013kÕúìø£ bÕ\q46

Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$Tì ÄÁø£$T+∫ kÕ>∑T #˚düTÔqï ns¡TΩ˝…’q ù|<ä\T |ü{≤º\T

bı+<ë\+fÒ :

ˇø£ |òüdü© dü+e‘·‡s¡+ (eékÕj·Tø£ dü+e‘·‡s¡+) eTT+<äT qT+∫

@<Ó’Hê Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$Tì ÄÁø£eTD #˚dæ kÕ>∑T #˚düTÔqï e´øÏÔì •yêsTT

»e÷<ës¡T n+{≤s¡T. nôd’Hé yÓT+{Ÿ #˚ùd≥|ü⁄Œ&ÉT ns¡TΩ …’q •yêsTT

»e÷<ës¡¢≈£î eTT+<äT ÁbÕ<Ûëq´+ Çyê«\ì õ.z.mdt.HÓ+.1406,

¬syÓq÷´, ‘˚~ 25.17.1958 <ë«sê dü÷∫+#·&É+ »]–+~. •yêsTT

»e÷<ës¡T uÛÑ÷$T ˝Òì ìs¡Tù|<ä nsTTq≥¢sTT‘˚, n‘·&ç / nyÓT

kÕ«BÛq+˝À e⁄qï uÛ Ñ÷$T m˝≤+{Ï Äπøå|üD\T ˝Òì uÛ Ñ÷$T

nsTTq≥¢sTT‘˚, m{Ï º |ü]dæ ú‘·T\˝ÀqT yê]ì uÛ Ñ÷$T qT+∫

‘=\–+#·≈£L&É<äT. Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$Tì ÄÁø£$T+∫ kÕ>∑T #˚düTÔqï

ns¡TΩ …’q ù|<ä\T |ü{≤º\T bı+<˚ Áø£eT+ :

• uÛÑ÷$T nuÛÑ +‘·s¡+ Òì<Ó’, •yêsTT »e÷<ës¡T ns¡TΩ&Ó’q e´øÏÔ

nsTT‘˚ |üP]Ô $esê\‘√ ‘·Vü≤o˝≤›s¡T >±]øÏ <äs¡U≤düTÔ #˚düTø√yê*.

•yêsTT »e÷<ës¡T <äs¡U≤düT Ô n+~q≥T¢>± ‘·Vü≤o˝≤›s¡T

ø±sê´\j·T+ qT+&ç s¡o<äT bı+<ë*.

• <äs¡U≤düTÔqT |ü]o*+∫q ‘·s¡Tyê‘· ‘·Vü≤o˝≤›s¡T ¬syÓq÷´

ÇHéôdŒø£ºsYqT πøåÁ‘· |ü]o\q #˚dæ düπs« HÓ+ãsY, kÕ>∑T $d”Ôs¡í+,

dü]Vü≤<äT›\ >∑T]+∫ •yêsTT »e÷<ës¡T düeTø£å+˝À $#ê]+∫

ìy˚~ø£ düeT]Œ+#·eTì n<˚•kÕÔs¡T.

• ¬syÓq÷´ ÇHéôdŒø£ºsY ‘êqT m|ü⁄Œ&ÉT Á>±e÷ìï dü+<ä]ÙkÕÔs√ •yêsTT

»e÷<ës¡T≈£î eTT+<äT>±H˚ ‘Ó*j·T #˚kÕÔs¡T.

• ]ø±s¡T ¶\qT |ü]o*+∫, •yêsTT »e÷<ës¡T≈£î _`yÓTyÓ÷

Ç∫Ãq≥¢sTT‘˚ <ëì ø±|”ì, 4`dæ ]õwüºsY˝À e⁄+&˚ ÄÁø£eTD

<ës¡T\ $esê\qT |ü]o*kÕÔs¡T.

• Á>±eT+˝À $#ês¡D #˚ùd≥|ü⁄Œ&ÉT n‘·&çøÏ Ç~ es¡πø >∑\ uÛÑ÷eTT

\qT >∑T]+∫, Ä<ëj·T+ >∑T]+∫, ìyêdü+ >∑T]+∫ $#ê]kÕÔs¡T.

• M{Ï‘√ bÕ≥T •yêsTT »e÷<ës¡T kÕ«BÛq+˝À ñqï uÛÑ÷$T s¡|òt

ôdÿ#Y ≈£L&Ü »‘· #˚kÕÔs¡T. Ç+<äT˝À n‘·&ç ÄÁø£eTD˝À e⁄qï

uÛÑ÷$T Vü≤<äT›\T ≈£L&Ü #·÷|ækÕÔs¡T.

• ˇø£y˚fi¯ uÛÑ÷$T ÄÁø£eTD Äπøå|üD°j·TyÓTÆq<Ó’‘˚, •düTÔ‘√, n|üsê<Ûä

s¡TdüTeTT‘√ bÕ≥T uÛÑ÷ ÄÁø£eTD #·≥º+, 1905 ôdø£åHé 7/6

Á|üø±s¡+ uÛÑ÷$T qT+∫ ‘=\–kÕÔs¡T.

• uÛÑ÷$T nuÛÑ´+‘·s¡ø£s¡+ ø±ì<ä˙, •yêsTT »e÷<ës¡T ns¡TΩ&É˙

ìsêΔs¡D nsTT‘˚ nôd’HéyÓT+{Ÿ ø√dü+ dæbòÕs¡düT #˚kÕÔs¡T.

• düπs«j·TsY düπs« #˚dæ düuŸ &ç$»Hé ]ø±s¡T¶\qT ‘·j·÷s¡T #˚kÕÔs¡T.

‘·Vü≤d”˝≤›sY ø√]q Á|üø±s¡+, &ç|üP´{° ÇHéôdŒø£ºsY Ä|òt düπs«

dü÷ÿè{Ï #˚dæ düuŸ&ç$»Hé ]ø±s¡T¶ ÇkÕÔs¡T.

• eT+&É\ ¬syÓq÷´ ÇHéôdŒø£ºsY ìy˚~ø£, <ëì‘√ bÕ≥T>± düuŸ &ç$»Hé

ìy˚~ø£ n+~q ‘·s¡Tyê‘· eT+&É\ n|ò ”dt˝À dü+ã+~Û‘·

düVü‰j·T≈£î&ÉT, |üs¡ y˚ø£åD n~Ûø±] #Óø˘ yÓTyÓ÷ ‘·j·÷s¡T #˚düT≈£îì

‘·Vü≤o˝≤›s¡T nyÓ÷<ä+ bı+<äT‘ês¡T. Á|ü‹bÕ<äq\T Á>±eTdüuÛÑ

eTT+<äT+∫ yê] nyÓ÷<ä+ bı+<äT‘ês¡T.

• Á|ü‹ bÕ<äq\qT nôd’HéyÓT+{Ÿ ø£$T{° eTT+<äT ÄyÓ÷<ä+ ø√dü+

e⁄+#·T‘ês¡T.

• ø£$T{° nyÓ÷<ä+ bı+~q ‘·s¡Tyê‘· ñ‘·Ôs¡T«\T eT]j·TT

nôd’HéyÓT+{Ÿ |ü{≤º &ç bòÕs¡+qT &É÷|æ¢πø≥T˝À ‘·j·÷s¡T #˚dæ ˇø£{Ï

nôd’HéyÓT+{Ÿ bı+<äT‘·Tqï •yêsTT »e÷<ës¡T≈£î Ç∫Ã, ¬s+&Ée~

n|ò”dt ø±|”>± ñ|üjÓ÷–kÕÔs¡T.

• ñ‘·Ôs¡T«\T, &ç bòÕs¡+ |ü{≤º dü]º|òæ¬ø{ŸqT ndæôdº+{Ÿ &Ó’¬sø£ºsY, düπs«

˝≤´+&é ]ø±sY¶ >±]øÏ dü|æ¢yÓT+≥Ø ùd‘ê«sY C≤Ø #˚j·T&ÜìøÏ

|ü+|ü⁄‘ês¡T.

• •yêsTT »e÷<ës¡T øÏ#˚Ã &ç`bòÕs¡+ |ü{≤º‘√ bÕ≥T |üVü‰D°,

düuŸ&ç$»Hé ]ø±s¡T¶, 1`_ ø±|” »‘· #˚dæ ÇkÕÔs¡T.

• ‘·Vü≤o˝≤›s¡T >±s¡T |ü{≤º<ës¡T bÕdt ãTø˘, f…Æ{Ï Ÿ &û&é bòÕs¡+`17˝À

dü+‘·ø±\T rdüTø=ì n‘·&çøÏ C≤Ø #˚kÕÔs¡T.

• |üfÒº<ës¡T bÕdüTãTø˘/f…Æ{Ï˝Ÿ &û&é˝À Ç{Ïº qyÓ÷<äT≈£î m<äTs¡T>±

ªªÁ|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$T |ü{≤º ã~* ìùw<ÛäeTTμμ nH˚ kÕº+|ü⁄ y˚kÕÔs¡T.

n≥M uÛÑ÷eTT\≈£î Vü≤≈£îÿ |üÁ‘·+

–]»qT\T, Ç‘·s¡ kÕ+Á|ü<ëj·T n≥M ìyêdæ‘·T\T yê]

JeHêìøÏ n&É$ MT<ä, n≥M dü+|ü<ä MT<ä Ä<Ûës¡ |ü&ÉT‘·THêïs¡T.

yê] JeH√bÕ~Û>± Ä<Ûës¡|ü&ÉT‘·Tqï n&É$ì, |üsêés¡D eédüúqT

|ü]s¡øÏ å+#·T≈£î+≥÷, düTdæús¡‘·qT kÕ~Û+#·≥+ nH˚~ –]»qT\

J$‘·+‘√ eTy˚Tø£yÓT Æ ñ+~. n&É$ì, –]»qT\qT $&ÉBdæ

#·÷&É˝ÒeTT. nsTT‘˚ ‘·s¡‘·sê\T>± n&É$ì qeTTà≈£îì, <ëìì

|ü]s¡øÏå+#·T≈£î+≥÷ edüTÔqï mH√ï \ø£å\ ≈£î≥T+u≤\≈£î n≥M uÛÑ÷$T

Vü≤≈£îÿ\T Ç{°e\ es¡≈£î >∑T]Ô+#·ã&É Ò<äT. πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ 2006e

dü+e‘·‡s ¡+˝À –]»qT\, n&É$ô| ’ yê]≈ £îqï V ü≤≈ £îÿ\qT

yÓTT<ä{ÏkÕ]>± >∑T]Ôdü÷Ô, ªôw&É÷´\T ‘Ó>∑\T eT]j·TT Ç‘·s¡

kÕ+Á|ü<ëj·Tø£ n≥M ìyêdæ‘·T\ n≥M Vü≤≈£îÿ\T >∑T]Ô+|ü⁄ #·≥º+

2006μ˝À s¡÷bı+~+∫+~. á #·≥º+ &çôd+ãs¡T 31, 2007 qT+&ç

neT˝À¢øÏ e∫Ã+~. #·≥º+ neT\T ìj·Te÷e[ì ‘·j·÷s¡T #˚dæ

»qe] 1, 2008 qT+&ç neT˝À¢øÏ rdüT≈£î sêã&Ü¶sTT.

n≥M uÛÑ÷eTT\≈£î Vü≤≈£îÿ |üÁ‘·+ bı+<˚ Áø£eT+ :

• Á>±eT düuÛ Ñ ¬ø ’ ‘˚Bì ìs¡ ísTT+∫ Á|ü»\≈£î ‘Ó*j·T|ü]∫,

ìs¡ísTT+∫q ‘˚Bq Á>±eT düuÛÑ ìs¡«Væ≤+#·ã&ÉT‘·T+~. |ü+#êsTTr

ø±s¡ <ä]Ù H˚‘·è‘·«+˝À Vü‰_fÒwüq¢ yêØ>± Á>±eT düuÛÑ »s¡>±*.

• #·≥º+˝Àì ìã+<Ûäq 3 ÁøÏ+<ä 10 qT+&ç 15 eT+~ düuÛÑT´\‘√

n≥M Vü≤≈£îÿ\ ø£$T{°ì Á>±eT düuÛÑ <ë«sê mqTïø√ã&É‘ês¡T.

M] qT+&ç e÷Á‘·y˚T ø±s¡ <ä]Ù eT]j·TT n<Ûä ≈£åî\ì mqTïø√e&É+

»s¡T>∑T‘·T+~.

• e´øÏÔ>∑‘· Vü≤≈£îÿ\T eT]j·TT kÕe÷õø£ Vü≤≈£îÿ\T bı+<ä{≤ìøÏ

ìπsΔ•+#·ã&çq bòÕsê\˝À n≥M Vü≤≈£îÿ\ ø£$T{°øÏ ¬s+&ÉT

kÕøå±´<Ûësê\‘√ <äs¡U≤düTÔ #˚düTø√yê*.

p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 47

• <äs¡U≤düTÔ #˚düT≈£îqï ‘˚B qT+&ç 3 HÓ\\˝À|ü⁄ n≥M Vü≤≈£îÿ\

ø£$T{° <äs¡U≤düTÔ\qT d”«ø£]+∫, Á|ü‹ <äs¡U≤düTÔ≈£î s¡o<äT Çyê«*.

• <äs¡U≤düT Ô<ës¡T&ÉT <äs¡U≤düT Ô #˚düT≈£îqï uÛ Ñ÷$Tô|’ Vü≤≈£îÿ

ìsêΔs¡D≈£î>±qT n≥M Vü≤≈£îÿ\ ø£$T{Ï dü+u+~Û‘· uÛÑ÷$Tì

dü+<ä]Ù+∫ <äs¡U≤düTÔ˝À ù|s√ÿqï $esê\‘√ dü]b˛\TÃ≈£îì

ìsêΔs¡D #˚kÕÔs¡T.

• <äs¡U≤düTÔ≈£î dü+ã+~Û+∫ Ç‘·s¡ e´≈£îÔ\ yê+>∑÷à˝≤\qT,

dü+ã+~Û‘· ]ø±s¡T¶\T @yÓTÆHê e⁄+fÒ yê{Ïì |ü]o*kÕÔs¡T.

nq+‘·s¡+ dü+ã+~Û‘· uÛÑ÷$TøÏ Vü≤<äT›\T dü÷∫dü÷Ô e÷´|t ‘·j·÷s¡T

#˚kÕÔs¡T. e÷´|ü⁄ô|’ bòÕ¬sdüTº πøååÁ‘·kÕúsTT dæã“+~, Á>±eT ¬syÓq÷´

n~Ûø±], n≥M Vü≤≈£îÿ\ ø£$T{° #ÛÓ’s¡àHé dü+‘·ø£+, kÕº+|ü⁄\T

e⁄+&Ü*. ‘·j·÷s¡T#dæq ìy~ø£qT Á>±eT düuÛÑ |ü]o\q≈£î ÇkÕÔs¡T.

• n≥M Vü≤≈£îÿ\ ø£$T{° |ü]o*+∫q <äs¡U≤düTÔ\qT ` Á>±eT düuÛÑ

|ü]o*+∫ ÄyÓ÷~+#·e#·TÃ Ò<ë ‹s¡düÿ]+#·e#·TÃ. Á>±eT düuÛÑ

nyÓ÷<ä+ bı+~q <äs¡U≤düTÔ\qT ‘·<äT|ü] ìs¡íj·T+ ø=s¡≈£î düuŸ

&ç$»q Ÿ kÕúsTT ø£$T{°øÏ |ü+|ü⁄‘ês¡T.

• Á>±eT düuÛÑ ÄyÓ÷~+∫q <äs¡U≤düTÔ\qT düuŸ &ç$»q˝Ÿ kÕúsTT

ø£$T{° |ü]o*+∫ ÄyÓ÷~+#·e#·TÃ Ò<ë ‹s¡düÿ]+#·e#·TÃ. Á>±eT

düuÛÑ nyÓ÷~+∫q <äs¡U≤düTÔ\qT, rsêàHê\qT, e÷´|t\qT

@ø°ø£]+∫ |ü]o*+∫ Á|ü‹bÕ~‘· n≥M Vü≤≈£îÿ\ eTTkÕsTT<ë

]ø±s¡T¶‘√ ø£*|æ ‘·T~ ìs¡íj·T+ ø=s¡≈£î düuŸ &ç$»q Ÿ n~Ûø±]

<ë«sê õ˝≤¢ kÕúsTT ø£$T{°øÏ |ü+|ü⁄‘ês¡T.

• nìï <äs¡U≤düTÔ\qT, Á|ü‘˚´ø£+>± Ä~eT –]»qT\T, |üX¯ó

b˛wü≈£î\T, dü+#ês¡ –]»qT\ <äs¡U≤düTÔ\T |ü]>∑DÏ+#êsê nH˚

$wüj·÷ìï | ü]o*+∫ düu Ÿ & ç$»q˝Ÿ kÕ úsTT ø £$T{°

s¡÷bı+~+∫q n≥M Vü≤≈£îÿ\ ]ø±s¡T¶\qT, Vü≤≈£îÿ\ |üÁ‘·+‘√

düVü‰ nedüs¡yÓTÆq Á|üuÛÑT‘·« ]ø±s¡T¶\‘√ n≥M Vü≤≈£îÿ\qT #πsÃ

$<Ûä+>± õ˝≤¢ ø£$T{° ñ‘·Ôs¡T«\T C≤Ø #˚düTÔ+~. n≥M Vü≤≈£îÿ\

]ø±s¡T¶\qT ‘·j·÷s¡T #˚düTÔ+~.

• düuŸ &ç$»q˝Ÿ kÕúsTT ø£$T{° ÄyÓ÷~+∫ ‘·j·÷s¡T#˚dæ Ç∫Ãq

n≥M Vü≤≈£îÿ\ ]ø±s¡T¶qT õ˝≤¢ kÕúsTT ø£$T{° ÄyÓ÷~düTÔ+~.

‘·s¡Tyê‘· n≥M Vü≤≈£îÿ\ |üÁ‘·+ ø±|”\T Á>±eT düuÛÑ <ë«sê

<äs¡U≤düTÔ<ës¡TìøÏ n+~+#·ã&É‘êsTT.

Á>±eT düuÛÑ ìs¡íj·T+ô|’ nuÛÑ +‘·sê\T e⁄+fÒ düuŸ &ç$»q Ÿ kÕúsTT

ø£$T{°øÏ, á ø£$T{° ìs¡íj·T+ô|’ nuÛÑ +‘·sê\T e⁄+fÒ õ˝≤¢ kÕúsTT

ø£$T{°øÏ n|”Œ\T #˚düTø√e#·TÃ.

uÛÑ÷$Tì ø=qT>√\T #˚j·T&É+ <ë«sê Vü≤≈£îÿ bı+~q yê]øÏ

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ\T eT]j·TT |ü{≤º<ës¡T bÕdüT|ü⁄düÔø±\

#·≥º+ 1971 ˝Àì ôdø£åHé 5 Á|üø±s¡+ Vü≤≈£îÿ\ ]ø±s¡T¶ì düe]+∫

|ü{≤º<ës¡T bÕdüT|ü⁄düÔø£+ eT]j·TT f…Æ{Ï Ÿ &û&é bı+<ä{≤ìøÏ neø±X¯+

ø£*Œ+#·ã&ç+~ |ü{≤ºuÛÑ÷eTT\ neTàø£+, ø=qT>√fi¯fl <ë«sê ¬s’‘·T\

eT<Ûä j·÷»e÷q´ Vü≤≈£îÿ nqTuÛÑyê\T e÷s¡T‘·T+{≤sTT. n˝≤+{Ï

e÷s¡TŒ\qT ¬syÓq÷´ ]ø±s¡T¶˝À¢ qyÓ÷<äT #˚dæ Á|üdüTÔ‘·+ nqTuÛÑe

<ës¡T&çøÏ #·≥º+˝Àì 18, 19, 20, 21 ìj·Te÷\˝À ù|s=ÿqã&çq

Á|üÁøÏj·T <ë«sê |ü{≤º<ës¡T bÕdüT |ü⁄düÔø£+ / f…Æ{Ï Ÿ &û&é eT+ps¡T

#˚j·T&É+ <ë«sê Vü≤≈£îÿ\T ø£*Œ+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

yês¡dü‘·«+>± e∫Ãq Ò<ë ‘·+Á&ç <ë«sê Ä]®+|üã&çq ÄdüTÔ\Tqï

e´≈£îÔ\T yê{Ïì ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\ eT<Ûä´ uÛ≤>∑kÕ«eT´ ˇ|üŒ+<ä+

#˚düT≈£îqï ‘·sê«‘· yê] |üs¡düŒs¡ n+^ø±s¡+‘√ ¬syÓq÷´ ]ø±s¡T¶\˝À

qyÓ÷<äT #˚dæ e÷s¡TŒ\T #˚j·T&ÜìøÏ, n˝≤π> ≈£î≥T+ã+˝Àì

e´≈£îÔ\+<ä]ø° |ü{≤º<ës¡T bÕdt |ü⁄düÔø£+ / f…Æ{Ï˝Ÿ &û&é Çe«&ÜìøÏ

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ\T eT]j·TT |ü{≤º<ës¡T bÕdt |ü⁄düÔø±\

#·≥º+, 1971 <ë«sê neø±X+ ø£*Œ+#·ã&ç+~.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ (‘Ó\+>±D≤ ÁbÕ+‘·+) ÇHê+\ s¡<äT› #·≥º+ ` 1955

<ë«sê ÇHê+\T s¡<äT› #˚j·Tã&Ü¶sTT. ÇHê+<ës¡T\T ˝Ò<ë yê]

qT+∫ ø=qT>√\T #˚dæq yê]øÏ Ä≈£î´ô|˙‡ Vü≤≈£îÿ dü]º|òæ¬ø≥T¢ C≤Ø

#˚j·Tã&Ü¶sTT. 1`11`1973 dü+e‘·‡s¡|ü⁄ ÇHê+ s¡÷˝Ÿ‡ neT\T≈£î

eTT+<äT qT+∫ ÇHê+ uÛÑ÷$Tì me¬s’‘˚ nqTuÛÑ$düTÔHêïs√ yê]øÏ#˚Ã

dü]º|òæ¬ø{ŸH˚ Ä≈£î´ô|˙‡ ¬s’{Ÿ‡ dü]º|òæ¬ø{Ÿ n+{≤s¡T.

uÛÑ÷$T ø=qT>√\T ]õÁùdºwüHé ø±q+<äTe\q yês¡T #·≥ºÁ|üø±s¡+

uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ<ës¡T\T ø± Òø£ b˛j·÷s¡T. á $<Ûä+>± ‘Ó\¢ø±–‘ê\ô|’

»]–q ø=qT>√fi¯flqT Áø£eTãB›ø£]+#·&ÜìøÏ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ uÛÑ÷$T

Vü≤≈£îÿ\T eT]j·TT |ü{≤º<ës¡T bÕdüT |ü⁄düÔø±\ #·{≤ºìøÏ 1989 ˝À

dües¡D #˚dæ ª5(m)μ ôdø£åHéqT #˚s¡Ã&É+ »]–+~. á ôdø£åHé Á|üø±s¡+

uÛÑ÷$T ø=qT>√\T#˚dæq e´øÏÔ ‘·Vü≤d”æ ≤›sY≈£î nØ® ô|≥Tº≈£îqï≥¢sTT‘˚

$#ês¡D »]|æ ø=qT>√\TqT #·≥ºã<ä›+ #˚dü÷Ô ª13`_μ dü]º|òæ¬ø{ŸqT

C≤Ø#˚dæ, |ü{≤º<ës¡T bÕdtãTø˘ / f…Æ{Ï Ÿ &û&é ÇkÕÔs¡T.

Á>±eT+˝À Ç+ø± me] ÄÁø£eTD˝Àq÷ ˝Ò≈£î+&Ü, me]ø°

eT+ps¡T #Ój·T´ã&É≈£î+&Ü, U≤∞>± e⁄qï, kÕ>∑T #Ój·T´&ÜìøÏ M …’q

Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$T n+<äTu≤≥T˝À e⁄+fÒ Ä Á>±eT+˝À uÛÑ÷$T ø±yê\ì

ø√s¡T≈£îH˚ uÛÑ÷$T Òì ù|<ä\T Ä uÛÑ÷$Tì ‘·eT≈£î nôd’Hé #Ój·T´eTì

¬syÓq÷´ n~Ûø±s¡T\qT ø√s¡e#·TÃ.

Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$Tì nôd’Hé yÓT+{Ÿ #˚ùd≥|ü⁄Œ&ÉT ns¡TΩ …’q •yêsTT

»e÷<ës¡¢≈£î eTT+<äT ÁbÕ<Ûëq´+ Çyê«\ì õ.z.mdt.HÓ+.1406,

¬syÓq÷´, ‘˚~ 25.17.1958 <ë«sê dü÷∫+#·&É+ »]–+~. •yêsTT

»e÷<ës¡T uÛÑ÷$T ˝Òì ìs¡Tù|<ä nsTTq≥¢sTT‘˚, n‘·&ç / nyÓT

kÕ«BÛq+˝À e⁄qï uÛ Ñ÷$T m˝≤+{Ï Äπøå|üD\T ˝Òì uÛ Ñ÷$T

nsTTq≥¢sTT‘˚ @{Ï º |ü]dæ ú‘·T\˝ÀqT yê]ì uÛ Ñ÷$T qT+∫

‘=\–+#·≈£L&É<äT.

uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ 2006˝À –]»qT\ eT]j·TT Ç‘·s¡ kÕ+Á|ü<ëj·T

n≥M ìyêdæ‘·T\ n≥M Vü≤≈£îÿ\ >∑T]Ô+|ü⁄ #·≥º+ ` 2006 rdüTø=ì

e∫Ã+~. á #·≥º+ ÁøÏ+<ä ns¡Ω‘· ñqï –]»qT\T eT]j·TT Ç‘·s¡

kÕ+Á|ü<ëj·T n≥M ìyêdæ‘·T\T ‘êeTT kÕ>∑T#˚dæq eT]j·TT #˚düTÔqï

n≥M uÛÑ÷$TøÏ e´øÏÔ>∑‘· Vü≤≈£îÿ eT]j·TT kÕe÷õø£ Vü≤≈£îÿ bı+<äe#·TÃ.

(ÄsY.&ç.◊, ôV’≤<äsêu≤<é kÂ»q´+‘√)

p …’, 2013kÕúìø£ bÕ\q48

|ü+≥\ kÕ>∑T˝À ™‘·ÔeT j·÷»e÷q´ |ü<äΔ‘·T\T

e] |ü+≥kÕ>∑T≈£î nedüs¡yÓTÆq |ü<äΔ‘·T\T,

C≤Á>∑‘·Ô\ >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT ≈£î+<ë+.

✬ ÁbÕ+‘ê\≈£î nqTyÓ’q s¡ø±\qT mqTïø√yê*.

✬ mø£sêìøÏ dü]|ü&˚ Hês¡TeT&çøÏ 5 ôd+≥¢˝À

ôd+≥T≈£î ˇøÏÿ+{ÏøÏ 5 øÏ˝À\ #=|üq

$‘·TÔø√yê*.

✬ $‘·TÔø=H˚ eTT+<äT ø±s¡“+&ÉõyéT ˝Ò<ë

Áf…Æôd’ø√¢CÀ\‘√ $‘·Ôq X¯ó~Δ #˚düTø√yê*.

✬ Hês¡TeT&ç˝À |üX¯óe⁄\ ms¡Te⁄‘√bÕ≥T

5 ôd+≥¢ Hês¡TeT&çøÏ 2 øÏˆˆ qÁ‘·»ì, 1 øÏˆˆ

uÛ≤dü«s¡+, 1 øÏˆˆ bı{≤wtì#˚Ã ms¡Te⁄\T

y˚j·÷*.

✬ #·* ™qï ÁbÕ+‘ê˝À¢ uÛ≤dü«s¡+ yÓ÷‘ê<äTqT

¬s+&ç+‘·\T ô|+#·Tø√yê*.

✬ Hês¡T |”ø£&ÜìøÏ 5-7 s√E\ eTT+<äT

#˚j·Te˝…qT. Bì˝À m˝≤+{Ï |ü⁄s¡T>∑T ˝Ò<ë ‘Ó>∑Tfi¯fl eT+<äT\T

ø£\T|üsê<äT.

✬ düeTkÕ´‘·àø£ bı˝≤˝À¢ (#Í&ÉT) õ+ø˘dü˝ÒŒ¤{Ÿ ô|’s¡Tô|’ |æ∫ø±]

#˚dæq|ü⁄Œ&ÉT eT+∫ |òü*‘ê\qT kÕ~Û+#·e#·TÃ.

✬ düø±\+˝À ø£\T|ü⁄ ìyês¡D≈£î mø£sê≈£î ã÷´{≤ø√¢sY 1©. (˝Ò<ë)

nì˝ÀbòÕdt 500 $T.©. 20 øÏ˝À\ bı&ç ÇdüTø£‘√ ø£*|æ, Hê{Ïq

3-5 s√E\˝À #·˝≤¢*. yÓ&É˝≤Œ{Ï ø£\T|ü⁄ yÓTTø£ÿ\ ìyês¡D≈£î 2,

4 &ç. mø£sê≈£î 5 øÏ˝À\T y˚j·÷*.

✬ Á|ü‹ 2 MT≥s¡¢≈£î 20 ôd+.MT. ø±* u≤≥\qT @sêŒ≥T #˚j·÷*.

✬ yê‘êes¡D Ä<Ûë]‘· dü\Vü‰\qT bÕ{Ïdü÷Ô düeTÁ>∑ düdü´s¡ø£åD

#·s¡´\qT #˚|ü{≤º*.

✬ kÕeT÷Væ≤ø£+>± m\Tø£\ ìyês¡D |ü<äΔ‘·T\qT Ä#·]+#ê*.

✬ Á|üdüTÔ‘·+ kÕ+ãeTdü÷] ≤+{Ï düqï–+» s¡ø±\qT $ìjÓ÷>∑<ës¡T\

qT+&ç eT]j·TT e÷¬sÿ{Ÿ˝À ™qï ÁbÕeTTK´‘·qT nqTdü]+∫

M{Ïì kÕ>∑T #˚j·÷*‡q nedüs¡+ m+‘Ó’Hê ™qï~. á s¡ø±\T

kÕ>∑T #˚dæq|ü&ÉT düdü´s¡ø£åD˝À Á|ü‘˚´ø£ ÁX¯<äΔ eVæ≤+#ê*.

✬ e]ø√‘· j·T+Á‘ê\qT ™|üjÓ÷–+#ê*.

1. |ü+≥\ düs¡[

˙{Ï m<ä›&ç ™qï ÁbÕ+‘ê\˝À e] Ä<Ûë]‘· |ü+≥\ düs¡[ á

ÁøÏ+<ä Çe«&É+ »]–+~.

ø±s√“|òüP´sêHé 3 õ 800 Á>±. (˝Òø£) ø±sêº|òt ôV’≤Á&√ø√¢¬s’&é 4 õ. 600

Á>±. (˝Òø£) ø√¢]ô|’]bòÕdt (˝Òø£) bò˛πs{Ÿ 10 õ 250 Á>±. >∑T[ø£\qT

Hês¡TeT&ç˝À y˚j·÷*.

✬ kÕ<Ûës¡D |ü]dæú‘·T\˝À Bs¡Èø±*ø£ s¡ø±\≈£î #·ˆˆMT.≈£î 33,

eT<Ûä´ø±*ø£ s¡ø±\≈£î 44, dü«\Œø±*ø£ s¡ø±\≈£î 66 ≈£î<äTs¡T¢

™+&˚≥≥T¢ Hê{≤*.

✬ Ä\dü´+>± Hê≥Ty˚ùd |ü]dæú‘·T\˝À, eTT~]q Hês¡TqT 5-6

yÓTTø£ÿ\ #=|üq <ä>∑Zs¡>± Hê≥T‘·÷ #·ˆˆMT.≈£î 50-60 ≈£î<äTs¡T¢

‘·>∑Z≈£î+&Ü Hê{≤*.

✬ dæbòÕs¡düT #˚dæq yÓ÷‘ê<äT˝À ( mø£sêìøÏ 30-40 øÏ˝À\T) 1/3

e+‘·T qÁ‘·»ìì HêfÒ düeTj·T+˝À yÓTT<ä{Ï <äbòÕ>±, 1-3 e+‘·TqT

|æ\ø£\T ‘=&çπ> <äX¯˝À, $T–*q 1/3 e+‘·TqT n+≈£îs¡+ @s¡Œ&˚

<äX¯˝À y˚j·÷*.

✬ uÛ≤dü«s¡+, bı{≤wtì#˚Ã ms¡Te⁄\qT ÄK] <äeTTà˝À y˚j·÷*.

✬ |ü∫Ãs=≥º ô|’s¡¢sTTq »qTeTT, J\T>∑ ˝Ò<ë |æ*¢ ô|düs¡ ˝≤+{Ï

ô|’s¡¢qT Hê≥&ÜìøÏ eTT+<äT y˚düT≈£îì, |üP‘·<äX¯˝À|ü⁄ Á|ü<Ûëq

bı\+˝À ø£*j·T <äTqTïø√yê*. á |ü]dæú‘·T\˝À mø£sêìøÏ 150

øÏ˝À\ dæ+–˝Ÿ dü÷|üsY bÕùdŒ¤≥TqT y˚dæqf¢sTT‘˚, |ü∫Ã s=≥º

u≤>∑T>± ≈£î[fl b˛‘·T+~. Bì e\q s¡kÕj·Tìø£ ms¡Te⁄\ yê&Éø±ìï

ø=+‘· es¡≈£î, eTTK´+>± qÁ‘·»ìì 25-30% ‘·–Z+#·Tø=qe#·TÃqT.

✬ uÛÑ÷kÕs¡ |üØø£ å\qqTdü]+∫ qÁ‘·»ì, uÛ≤dü«s¡+, bı{≤wt\

düeT‘·T\´‘·qT bÕ{Ï+#ê*.

✬ õ+≈£î <Ûë‘·T˝À|ü+ e+>∑&Üìï, H˚\ dü«uÛ≤yêìï eT]j·TT

yê‘êes¡D≤ìï ã{Ïº >∑eTì+#·ã&ÉT‘·T+~. Bì dües¡D≈£î õ+≈£î

dü ÒŒ¤{ŸqT mø£sê≈£î, 20 øÏ À\qT/ <ëfi≤« (s¡;) ø±\+˝À yj·÷*.

✬ Hê{Ïq ô|’s¡T˝À õ+≈£î<Ûë‘·T˝À|ü dües¡D≈£î ©≥s¡T ˙{ÏøÏ 2 Á>±.

õ+ø˘ dü˝ÒŒ¤{ŸqT ø£*|æ 5-6 s√E\ e´e~Û‘√ 2-3 kÕs¡T¢ |æ∫ø±]

e] |ü+≥

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 49


1. ™‘·Ôs¡ ø√kÕÔ eT+&É\+

ø±\Te\T : e] - $TqTeTT\T/ô|dü\T, e] - y˚s¡T XËq>∑ /

qTe⁄«\T— #Ós¡Te⁄\T : yÓTTø£ÿC§qï - $TqTeTT\T / qTe⁄«\T -

≈£Ls¡>±j·T\T— u≤e⁄\T : e] - ≈£Ls¡>±j·T\T, n|üsê\T

2 ø£ècÕí eT]j·TT >√<ëe] eT+&É\+

ø±\Te\T : e] - e], e] ‘·s¡Tyê‘· $TqTeTT\T / y˚dü$˝À

ô|dü\T

#Ós¡Te⁄\T : e] - $TqTeTT\T / ô|dü\T / yÓTTø£ÿC§qï, #Ós¡≈£î,

qTe⁄«\T, ô|dü\T - e] - n|üsê\T e] - yÓTTø£ÿC§qï - |üX¯óÁ>±kÕ\T

/ n|üsê\T

u≤e⁄\T : e] - yÓTTø£ÿC§qï / ndüsê\T |ü‹Ô - e]

ˆˆˆ. sêeT\d”eT (<äøÏåD eT+&É\+ / n‘·´\Œ es¡¸bÕ‘· eT+&É\+)

ø±\Te\T : e]- y˚s¡TXËq>∑ / bı<äT› ‹s¡T>∑T&ÉT

#Ós¡Te⁄\T : e] - Ábı<äT› ‹s¡T>∑T&ÉT / y˚s¡TXËq>∑

u≤e⁄\T : e]øÏ ã<äT\T Äs¡T ‘·&ç |ü+≥\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*.

4. ‘Ó\+>±D≤ (<äøÏåD / ™‘·Ôs¡ eT]j·TT eT<Ûä ‘Ó\+>±D eT+&É ≤\T)

ø±\Te\T : e] - e], e] - Ábı<äT› ‹s¡T>∑T&ÉT / y˚s¡TXËq>∑ /

Äyê\T— u≤e⁄\T : e] - yÓTTø£ÿC§qï, yÓTTø£ÿC§qï - y˚s¡TXËq>∑ /

Ábı<äT›‹s¡T>∑T&ÉT / XËq>∑, e] ™<ë´qeq |ü+≥\T— #Ós¡Te⁄\T : e]

- Ábı<äT›‹s¡T>∑T&ÉT - ô|dü\T, e] - yÓTTø£ÿC§qï / >√<ÛäTeT - ô|dü\T

Ä~˝≤u≤<é, es¡+>∑˝Ÿ, KeTà+ eT]j·TT s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢\ q\¢πs>∑&ç

uÛÑ÷eTT\≈£î Á|ü‹Ô, k˛j·÷, ∫≈£îÿ&ÉT.

2. j·÷+Árø£s¡D - Ä<ÛäTìø£ |ü]ø£sê\T

|ües¡T {Ï\¢s¡T, wü&É¢s¡T, ø√‘· j·T+Á‘ê\T, Ä<ÛäTìø£ |üìeTT≥T¢/

|ü]ø£sê\T $ìjÓ÷>±ìï Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*.

3. ô|≥Tºã&ç Ks¡TÃqT ‘·–Z+#˚ dü÷#·q\T

✬ ¬s’‘·T\≈£î nedüs¡+ nsTTq $‘·ÔHêìï yêπs ‘·j·÷s¡T #˚düTø√yê*

✬ ¬s’‘·T\T yê] ÁbÕ+‘ê\≈£î nqTyÓ’q s¡ø±ìï mqTïø√yê*

✬ ô|’bÕ≥T>± ø±+ô|¢ø˘‡ ms¡Te⁄\qT y˚j·Tsê<äT.

✬ nedüs¡+ y˚Ts¡≈£î düdü´s¡ø£åD eT+<äT\T yê&Ée˝…qT.

4. HêD´yÓTÆq <Ûëq´+ ~>∑Tã&çøÏ dü÷#·q\T

ø√‘·≈£î eTT+<äT rdüTø√e\dæq yÓTfi¯≈£îe\T

˙{Ï j·÷»e÷q´+

|æ\ø£\T ‘=&çπ> <äX˝À s¡T |ü\T#·>± ™+∫, Ä ‘·sê«‘· ∫s¡Tbı≥º

<äX¯ qT+&ç bı\+˝À düTe÷s¡T 5 ôd+.MT. es¡≈£î ˙s¡T ™+&˚≥≥T¢

#·÷düTø√yê*. ø√‘·≈£î 7-10 s√E\ eTT+<äT bı\+ qT+&ç ˙{Ïì

rdæ Äs¡>∑{≤º*.

5. ø√‘· düeTj·T+ eT]j·TT ø√‘· ‘·s¡Tyê‘· yÓTfi¯≈£îe\T

yÓqTï˝À 75-50 XÊ‘·+ –+»\T >∑{Ïº|ü&çq <äX¯˝À ø√dæq –+»

HêD´‘· u≤>± ™+≥T+~. |üq\qT 2-3 s√E\ bÕ≥T Äs¡ìyê«*.

Ç‘·s¡ s¡ø±\ –+»\T (u…s¡T≈£î\T) ø£\Te≈£î+&Ü HêD´‘ê

Á|üe÷D≤\T bÕ{Ï+#ê*.

q÷]Ãq <Ûëq´+˝À eT{Ïº, ‘ê\T, #Ó‘·Ô, #Ó<ës¡+ ≤+{Ï$ Ò≈£î+&Ü

X¯óÁuÛÑ|ü]∫q jÓT&É\, –+» HêD´‘· u≤>∑T+&ç ‘·«s¡>± e÷¬sÿ{À¢

neTTà&ÉT b˛sTT m≈£îÿe Ä<ëj·T+ edüTÔ+~.

✬ –+»˝À¢ ‘˚eT XÊ‘·+ 13-14 ™+&˚≥≥T¢ #·÷&Ü*.

ì\«˝À

✬ <Ûëq´+˝À ‘˚eT 14 XÊ‘·+ ø£+fÒ m≈£îÿe ™+&Ésê<äT.

✬ <ÛëHê´ìï X¯óÁuÛÑ|ü]∫q >√HÓ dü+#·T\˝À e÷Á‘·y˚T ì\« #˚j·÷*.

✬ ì\« <Ûëq´+˝À Ä•+#˚ N&É|”&É\qT dæbòÕs ¡d üT #˚dæq

s¡kÕj·THê\‘√ ìs¡÷à*+#ê*.

#˚j·T≈£L&Éì |üqT\T

✬ |ü+≥ nsTTq ‘·sê«‘· ø√j·T≈£î+&Ü m≈£îÿe s√E\T ™+#·sê<äT.

✬ <ÛëHê´ìï y˚>∑+>± Äs¡u…≥ºe<äT›. |ü+≥ áìø£ <äX¯˝À ™qï|ü&ÉT

bı˝≤ìï Äs¡u…≥ºe<äT›. –+» HêD´‘· ˝À|æ+∫ q÷ø£ XÊ‘·+

ô|s¡T>∑T‘·T+~. ‘·&ç>± ™qï <ÛëHê´ìï ì\« ™+#·sê<äT.

6. düeTÁ>∑ düdü´s¡ø£åD

✬ Äj·÷ |ü]dæú‘·T\ Ä<Ûës¡+>± |ü⁄s¡T>∑T\qT ‘·≥Tºø=H˚ X¯øÏÔ >∑\

s¡ø±\qT m+|æø£ #˚düTø√yê*. Á|ü‘˚ øÏ+∫ ™*¢ø√&ÉT, <√eT Ä•+#˚

ÁbÕ+‘ê\≈£î ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔ >∑\ s¡ø±\T Á|üdüTÔ‘·+ n+<äTu≤≥T˝À

™HêïsTT. ™*¢ø√&ÉT, ø±+&É+ ‘=*#˚ |ü⁄s¡T>∑T rÁe+>± Ä•+#˚

ÁbÕ+‘ê\˝À Hês¡T rj·T{≤ìøÏ 5-7 s√E\ eTT+<äT mø£sê

Hês¡TeT&çøÏ 16 øÏ˝À\ ø±s√“|òüPsê´Hé >∑T[ø£\T >±ì, 5 øÏ˝À\

bò˛πs{Ÿ >∑T[ø£\T >±ì y˚j·÷*.

✬ HêfÒ≥|ü&ÉT Hês¡T ø=dü\qT 2-4 n+>∑Tfi≤\T Á‘·T+∫, Hê{Ïq

jÓT&É\ Hês¡T <ë«sê yê´|æÔ #Ó+<˚ ø±+&É+ ‘=*#˚ |ü⁄s¡T>∑T,

‘ê{≤≈£î ‘Ó>∑T\T eT]j·TT Ä≈£îeTT&É‘· |ü⁄s¡T>∑T\ ô|s¡T>∑T<ä\

qT ìj·T+Á‹+#·e#·TÃ.

✬ Á|ü‹ 2 MTˆˆ≈£î 20 ôd+.MT. ø±* u≤≥\qT @sêŒ≥T #˚j·÷*.

ô|’s¡T˝À yÓ\T‘·Ts¡T k˛ø£{≤ìøÏ, Ç‘·s¡ j·÷»e÷q´ |üqT\T

düT\Te⁄>± #˚düTø√e&ÜìøÏ ™|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT.

✬ X¯Á‘·T, $TÁ‘·|ü⁄s¡T>∑T\ ™ìøÏì >∑eTì+#·&ÜìøÏ dæ ús¡yÓTÆq,

ìsêΔ]+∫q düú\+˝À, m|üŒ{Ïø£|ü&ÉT ì|òü÷ <ë«sê $X‚¢wæ+∫

ìs¡íj·÷ìï rdüTø√yê*.

✬ ø±+&É+ ‘=*#˚ |ü⁄s¡T>∑T≈£î mø£sê≈£î 3 *+>±ø£s¡¸ø£ ãT≥º\T ô|{Ïº

ì|òü÷ ô|{≤º*. mø£sê≈£î 8 *+>±ø£s¡¸ø£ ãT≥º\T neT]Ã |ü⁄s¡T>∑T

50 kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013


eT+<äT\T yê&É≈£î+&Ü á |ü⁄s¡T>∑TqT n<äT|ü⁄ #˚j·Te#·TÃqT.

✬ B|ü|ü⁄ ms¡\T eT]j·TT *+>±ø£s¡¸ø£ ms¡\ <ë«sê ø±+&É+ ‘=*#˚

|ü⁄s¡T>∑T, Ä≈£îeTT&É‘·, ¬s\¢sê˝ÒÃ |ü⁄s¡T>∑T, <√eT yÓTT<ä˝…’q yê{Ï

™<Ûäè‹ì >∑eTì+#·e#·TÃ.

✬ |ü⁄s¡T>∑TeT+<äT\ |æ∫ø±] eTT+<äT, ‘ê&ÉT ˝≤– ªÄ≈£îeTT&É‘·μ

eT]j·TT πødtesYà |ü⁄s¡T>∑T\qT düT\uÛÑ+>± n]ø£≥ºe#·TÃ.

✬ |ü#·ÃB|ü|ü⁄ |ü⁄s¡T>∑T\T, düT&ç<√eT\T, Ä≈£îeTT&É‘· |ü⁄s¡T>∑T\

ô|s¡T>∑T<ä\ qÁ‘·»ì ms¡Te⁄qT Ä~Ûø£+>± y˚dæq|ü&ÉT m≈£îÿe.

n+<äTe\¢ ªqÁ‘·»ìμ ms¡Te⁄ yê&ÉTø£qT ìj·T+Á‹+#ê*. qÁ‘·»ì‘√

bÕ≥T dæbòÕs¡düT #˚dæq bı{≤wtqT, y˚|ü dü+ã+~Û+∫q |ü<ësêú\

$ìjÓ÷>±ìï ≈£L&Ü Áb˛‘·‡Væ≤+∫, s¡dü+ |”˝ÒÃ |ü⁄s¡T>∑T\qT

n<äT|ü⁄˝À ™+#ê*.

✬ Ä≈£îeTT&É‘·, ¬s\¢sê\TÃ |ü⁄s¡T>∑T, ø±+&É+ ‘=*#˚ |ü⁄s¡T>∑T\

ô|s¡T>∑T<ä\qT n]ø£≥º&ÜìøÏ yÓ÷H√Áø√{ÀbòÕdt 1.6 $T.©. ˝Ò<ë

ø√¢]ô|’]bòÕdt 2.5 $T.©. ˝Ò<ë mdæù|ò{Ÿ 1.5 Á>±. ˝Ò<ë ø±sêº|òt

ôV’≤Á&Üø√¢¬s’&é 2 Á>±. #=|üq ©≥s¡T {Ï À ø£*|æ |æ∫ø±] #j·÷*.

✬ H˚\ eT{≤ºìøÏ <ä>∑Zs¡>± yÓTT<äfi¯ófl ø√dæq, ø±+&É+ ‘=*#˚ |ü⁄s¡T>∑T\

qT ø=+‘· es¡≈£î ìs¡÷à*+#·e#·TÃ.

✬ düT&ç<√eT ‘·≥Tºø√ì s¡ø±\T kÕ>∑T#˚dæq|ü&ÉT yê{Ï ìyês¡D≈£î

qÁ‘·»ìì düeTbÕfi¯fl˝À y˚j·÷*. |æ\ø£ <äX¯˝À 10-15 |ü⁄s¡T>∑T\T,

n+≈£îs¡+ qT+&ç –+» >∑{Ïº|ü&˚ <äX¯˝À 20-25 |ü⁄s¡T>∑T\T /

<äTãT“≈£î ™qï|ü&ÉT |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT\T yê&Ü*. Ç<∏√ô|òHéÁbÕø˘‡

1.5 $T.©. Ò<ë mdæù|ò{Ÿ 1.5 Á>±. Ò<ë Ç$T&Üø√¢Á|æ&é 0.25 $T.©.

˝Ò<ë <∏äj·÷$T<∏√ø±‡yéT 0.2 Á>±. ˝Ò<ë ô|òH√ã÷´ø±sY“ 2 $T.©.

˝Ò<ë yÓ÷H√Áø√{ÀbòÕdt 2.2 $T.©. / ©≥s¡T ˙{Ï˝À ø£*|æ |æ∫ø±]

#˚j·÷*.

✬ $TÁ‘·|ü⁄s¡T>∑T˝…’q kÕ©&ÉT\T, $T*&é C≤‹ q\T¢\T, ‘·÷˙>∑\T,

ø£sê_&é C≤‹ ô|+≈£î |ü⁄s¡T>∑T\TqT dü+s¡øÏå+#ê*.

7. ‘Ó>∑Tfi¯ófl - ìyês¡D |ü<äΔ‘·T\T

bÕeTT bı&É ‘Ó>∑T\T

✬ øÏ˝À $‘·ÔHêìøÏ ø±s¡“+&ÉõyéT 3 Á>±yéT\ #=|üq ø£*|æ bı&ç $‘·Ôq

X¯ó~Δ #˚j·÷*.

✬ ‘Ó>∑T\T b˛ø£ì $‘·ÔHêìï yê&Ü*.

✬ <ä>∑Zs¡ <ä>∑Zs¡>± Hê≥T¢ y˚j·Te<äT›.

✬ ø±s¡“+&ÉõyéT 1 Á>±. Ò<ë ôV≤ø±‡ø√qCÀ Ÿ 2 $T.©. Òø£ Ábı|æø√qCÀ Ÿ

1.0 $T.©. ˝Ò<ë yê´*&ÜyÓTÆdæHé 2.0 $T.©. ˇø£ ©≥s¡T ˙{Ï‘√

ø£*|æ ô|’s¡Tô|’ |æ∫ø±] #˚dæ á ‘Ó>∑T\TqT ìs¡÷à*+#·e#·TÃ.

u≤ø°º]j·÷ Ä≈£î m+&ÉT ‘Ó>∑T\T

✬ ‘Ó>∑T\T k˛ø£ì ô|’s¡T qT+&ç $‘·ÔHêìï m+#·Tø√yê*.

✬ ‘Ó>∑T\T ‘·≥Tºø=H˚ X¯øÏÔ >∑\ s¡ø±\T, dü«s¡í, B|æÔ, Ç+Á<ä, u≤|ü≥¢

düHêï\T kÕ>∑T #˚j·÷*.

✬ á ‘Ó>∑T\TqT ìs¡÷à*+#˚ s¡kÕj·THê\T ˝Òe⁄.

✬ n~Ûø£ qÁ‘·»ì ms¡Te⁄qT yê&Ée<äT›. n+‘˚ø±ø£, ‘Ó>∑T\T k˛øÏq

bı\+ qT+&ç ˙{Ïì y˚πs bı\+˝ÀøÏ b˛ìe«≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô

eVæ≤+#ê*.

≥T+Á>√ yÓ’s¡dt

✬ á yÓ’s¡dtqT ‘·≥Tºø=H˚ s¡ø±˝…’q y˚<ä–], uÛÑs¡DÏ, $Áø£e÷s¡ÿ s¡ø±\

qT kÕ>∑T#˚j·÷*.

✬ ‘Ó>∑T\T Ä•+∫q <äTãT“\qT rdæ HêX¯q+ #˚j·÷*.

✬ |ü#·ÃB|ü|ü⁄ |ü⁄s¡T>∑T\T á ‘Ó>∑T\TqT yê´|æÔ #˚kÕÔsTT. M{Ï

ìyês¡D≈£î ø±s√“|òüP´sêHé 10 øÏ À\T mø£sê≈£î Ò<ë yÓ÷H√Áø√{ÀbòÕdt

1.6 $T.©. Ò<ë mdæù|ò{Ÿ 1.5 Á>±. Ò<ë <∏äj·÷$T<∏ëø±‡yéT 0.2 Á>±.

©≥s¡T ˙{ÏøÏ ø£*|æ |æ∫ø±] #˚j·÷*.

n–Z‘Ó>∑T\T

✬ á ‘Ó>∑T\T ‘·≥Tºø=H˚ X¯øÏÔ >∑\ s¡ø±\qT kÕ>∑T #˚j·÷* - $CÒ‘·,

Á|üuÛ≤‘Y, k˛HêeTdü÷], ◊-ÄsY-64. j·T+.{Ï.j·TT. 9993, |òü\TZD,

|æHêøÏì, ‹ø£ÿq, j·THé.j·T˝Ÿ.ÄsY. 34449, dæ+Vü≤|ü⁄], ls¡+>∑,

dü«s¡íeTTœ, y˚<ä–], k˛eT•\, kÕ«‹, n|üPs¡«, kÕ>∑sYkÕ+ã,

düTeT‹, dü©eT, kÕ]Δe, l ≈£Ls¡à yÓTT<ä\>∑Tq$.

✬ ø±s¡“+&ÉõyéT 3 Á>±. Ò<ë Áf…Æôd’ø√¢CÀ Ÿ 1 Á>±/ øÏ À $‘·ÔHêìøÏ ø£*|æ

$‘·Ôq X¯ó~Δ#˚j·÷*. Áf…Æô|’ø√¢CÀ˝Ÿ 0.6 Á>±. ©≥s¡T ˙{Ï˝À ø£*|æ

‘Ó>∑T\T k˛øÏq yÓ+≥H˚ ˇø£kÕ], 15 s√E\ e´e~Û˝À eTs√kÕ]

|æ∫ø±] #˚j·÷*.

m\Tø£\ ìyês¡D

$wü|ü⁄ ms¡ |ü<äΔ‹ì 5-6 s√E\T kÕeT÷Væ≤ø£+>± ìs¡«Væ≤ùdÔ, eT+∫

|òü*‘ê\T ø£\T>∑T‘êsTT. ∫s¡Tbı≥º <äX≈£î eTT+< ms¡ eT+<äT\ <ë«sê

düeTs¡úe+‘·+>± m\Tø£\qT ìyê]+#·Tø√e#·TÃqT.

|ü<äΔ‹ - 1

1e s√E : m\Tø£\ u§]j·T\qT >∑T]Ô+∫, $wü+ ø£\T|üì ms¡qT (98

bÕfi¯ó¢ q÷ø£\T, 2 bÕfi¯ó¢ q÷HÓ) Á|ü‹ ø£qï+˝À ™+#ê*.

2e s√E : 10 Á>±. $wü|ü⁄ ms¡qT (96 bÕfi¯ó¢ q÷ø£\T, 2 bÕfi¯ó¢ q÷HÓ,

2 bÕfi¯ó¢ õ+ø˘ bòÕôd’Œ¤&é ø£qï+˝À ™s#ê*.

3e/4e s√E : nìï ø£Hêï\qT eT÷dæ, #·ìb˛sTTq m\Tø£\qT eT{Ïº À

|üP&çÃ ô|{≤º*.

5e s√E : ‹]– ‘Ós¡#·T≈£îqï u§]j·T˝À ¬s+&ÉT n\÷´$Tìj·T+

bòÕôd’Œ&é 0.6 Á>±. _fi¯fl\qT y˚dæ ø£Hêï\qT eT÷dæy˚j·Te\

j·TTqT. q\¢πs>∑– uÛÑ÷eTT\˝À n\÷´$Tìj·T+ bòÕôd’Œ&é ã<äT\T

ÁuÀe÷&ÉjÓ÷*Hé ms¡qT 15 Á>±. Á|ü‹ ø£qï+˝À y˚j·÷*.

14e s√E : ¬s+&ÉekÕ] ÁuÀe÷&ÉjÓ÷*Hé ms¡qT yê&Ü*.

|ü<äΔ‹ - 2

1e s√E : m\Tø£\Tqï ø£Hêï\qT >∑T]Ô+∫ 15 Á>±. ÁuÀe÷&ÉjÓ÷*Hé

ms¡qT Á|ü‹ ø£qï+˝À ™+#ê*.

15e s√E : ¬s+&Ée kÕ] ≈£L&Ü m\Tø£\Tqï ø£qï+˝À ÁuÀe÷&ÉjÓ÷*Hé

ms¡qT yê&Ü*.

ø£Hêï\˝À bı>∑ô|≥º&É+ ≈£L&Ü m\Tø£\qT ìyê]+#·e#·TÃ. ÇqTeTT

ø£&ÉeqT >±*‘√ ì+|æ ø=*$T ‘·–*+∫, ø£&Ée˝À|ü\ ‘·&ç >∑&ç¶ì ™+∫

ì|ü⁄Œ ô|{≤º*. >±* $düTs¡T>± ‘·– Ò≥≥T¢ uÀ¢j·TsYì Á‹|æŒ ø£&Ée˝ÀìøÏ

yÓfi‚fl ø£&Ée eT÷‹øÏ m\Tø£ ø£Hêïìï ø£|æŒ ™+#˚ $<Ûä+>± neT]Ã 2-3

ì$TcÕ\T ™<äs¡ô|&ç‘˚ m\Tø£\T #·ìb˛‘êsTT.

◆(e´ekÕj·T $X¯«$<ë´\j·T kÂ»q´+‘√)

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 51


y˚T 15, 1803 dü+e‘·‡s¡+q Ç+>∑¢+&ÉT˝À øö+ãsY $T˝Ÿ m∫

nH Á>±eT+˝À ôV≤ÁÁ ø±≥Hé <ä+|ü‘·T\≈£î 10e dü+‘êq+>± Äs¡ΔsY ø±≥Hé

»ìà+#ês¡T. M]øÏ sê» ≈£î≥T+ã+‘√ <ä>∑Zs¡ dü+ã+<ÛäeTT+&˚~. Ms¡T

eTq <˚XÊìøÏ ™<√´>∑+ ì$T‘·Ô+ e#˚Ã≥|üŒ{ÏøÏ M] ej·TdüT‡ πøe\+ 18

dü+e‘·‡sê\T e÷Á‘·y˚T.

n|üŒ{Ï eTq <˚X¯+˝À |ü]dæú‹ #ê˝≤ ø£wüº+>± e⁄+&˚~. »\

<äT:K<ësTTì>±

™qï >√<ëe]ì

bÕÁDVæ≤‘·>± e÷]Ãq

düsY ns¡úsY ø±≥Hé

eqs¡T\ $wüj·T+˝À eTq~ es¡¸ Ä<Ûë]‘· <˚X¯+. eTTK´+>± <äøÏåD

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À eT÷&=+‘·T\ eT+~ Á|ü»\T esê¸\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç

‘·eT eékÕj·T+ ø=qkÕ–+#·Tø=ì J$+#˚yês¡T, n‹ es¡¸+ ˝Òø£

nHêeèwæº, ˝Ò<ë es¡<ä\T. ≈£î]dæq es¡¸+˝À ˙s¡T #ê˝≤ düeTTÁ<ä+

bÕ\j˚T´~. nedüsêìøÏ #·Tø£ÿ˙s¡T ì\« e⁄+&˚~ø±<äT. øå±eT+,

|ü+≥˝Ò$T, |üdüTÔ\T, Äø£* sê»ý˚T˝Ò$. |ü+≥qwüº+, ÁbÕDqwüº+‘√

Á|ü»\T dü‘·eT‘·yÓTÆb˛j˚Tyês¡T.

eTTK´+>± Á_{°wt bÂs¡T\T eTq <˚X¯+˝À düVü≤»dæ<äΔ+>± ™qï

1826-29 : bÕ+ãHé »\dü+~Û n_Ûeè~Δ

1836-39 : 1. ‘ê+CÀsY õ˝≤¢˝À ø±y˚] &Ó˝≤º n_Ûeè~Δ

2. ø=˝…s=Hé Äqø£≥º ìsêàD+

1936 : eTÁ<ëdüT Vü‰s¡“s¡T |ü<∏äø£+ neT\T

1937 : eTÁ<ëdüT qT+&ç ¬s&éVæ≤˝Ÿ‡ es¡≈£î

¬s’\T e÷s¡Z+ ìsêàD |üqT\ô|’ |üs¡ý˚ø£åD

1938-40 : $XÊK HÍø±ÁX¯j·T ìsêàD+ ÁbÕC…≈£îº |üì

1843-52 : <Ûäefi‚X¯«s¡+-$CÒ®X¯«s¡+ eT<Ûä´ >√<ëe]ô|’ Äqø£≥º

1852 : >∑qïes¡+ nøÏ«&Óø˘º ìsêàD+

1856 : ø£ècÕíq~ô|’ Äqø£≥º ìsêàD≤ìøÏ ìy˚~ø£ düeTs¡ŒD

1859 : ˇ]kÕ‡ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ˙{Ï bÕs¡T<ä\ô|’ ìy˚~ø£

1878 : ‘·T+>∑uÛÑÁ<ä ø±\Te ìsêàD+-™‘·Ôs¡ uÛ≤s¡‘·+˝Àì

q<äT\qT <äøÏåD uÛ≤s¡‘· q<äT\‘√

nqTdü+<Ûëq+ #˚j·T&É+ô|’ ìy˚~ø£

ø±≥Hé ‘·q J$‘·+˝À $X‚wü+>± ø£èwæ #˚dæq n+XÊ\T

✫ u…+>±˝Ÿ, ˇ]kÕ‡, ;Vü‰s Y ÁbÕ+‘ê\ q<äT\qT e÷qe

™|üjÓ÷>∑+˝ÀøÏ rdüT≈£îsêe&ÜìøÏ mH√ï Á|üjÓ÷>±\T #˚XÊs¡T.

✫ 1881˝À eTÁ<ëdüT Áô|dæ&Ó ‡˝À uÛ≤s¡rj·T q<äT\ nqTdü+<ÛëHêìøÏ

ˇø£ $düÔè‘· |ü<∏äø£+ ‘·j·÷s¡T #˚dæ düuÛÑ≈£î düeT]Œ+#ês¡T.

1. düf…¢CŸì - ª»eTTqμ‘√ ø£*ù| ìsêàD+

2. >√<ëe]ì bı&ç–+∫ ª‘·|ürμ ‘√ ø£\|ü&É+

3. ø±øÏHê&É - dü÷s¡‘Y≈£î eT<Ûä´ »\e÷s¡Z+

4. ‘·T+>∑uÛÑÁ<ä - ø±sê«sY q>∑s¡+ e<ä› düeTTÁ<ä+˝À ø£\sTTø£

5. u…+>±˝Ÿ qT+&ç rs¡ ø±\Te ø£\ø£‘êÔ qT+&ç ø£Hê´≈£îe÷]

es¡≈£î, ‘·÷s¡TŒ rs¡+>± $düÔ]+∫ |ü•ÃeT rs¡+ yÓ’|ü⁄ ‹]–

ø±sê«sY es¡≈£î

6. eTÁ<ëdüT qT+&ç ãj·T\T <˚] ø£sêï≥ø£ <ë«sê k˛Hêì es¡≈£î

7. >√<ëe] yêsêú\ MT<äT>± ª‘·|ü‹μ yÓ+≥ dü÷s¡‘Y es¡≈£î n‹

‘·≈£îÿe Ks¡TÃ‘√ Á|üD≤[ø£ s¡∫+#ês¡T. á ø±\Te\ e\¢

y˚\ yÓTÆfi¯fl bı&ÉT>∑THê »\e÷sêZ\T-eékÕj·T+, Á‘ê>∑T˙{Ï

düeTdü´ |ü]cÕÿs¡+‘√ <˚X¯+ düdü´XÊéT\eTj˚T´˝≤ Á|üD≤[ø£

s¡∫+#ês¡T.

52 kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013


eTT&ç KìC≤\T, ã+>±s¡+,

eÁ»yÓ’&ÉTsê´\qT <√#·T¬øfi‚flyês¡T.

n+<äT≈£î ø±e\dæq s¡yêD≤

e÷sêZ\T, »\e÷sêZ\T eTq

<˚X ¯+˝À ˝Òe⁄. n+<äTø√d ü+

s¡yêD≤ e÷sêZ\T, »\e÷sêZ\T

@s ê Œ≥T≈ £ î q< ä T\ MT< ä

Äqø£≥º\T ì]à+#˚yês¡T.

HêD≤´ìøÏ u§eTàu§s¡TdüT

e⁄qïfÒ¢, nø£ÿ&É qT+&ç eTq<XÊìøÏ

e∫Ãq n~Ûø±s¡T˝À ¢q÷ eTq

Á| ü»\ d ü+ π ø å e T+ ø =s ¡ ≈ £ î

‘ ·eT J$‘ê+‘ ·+ ø £w ü º| ü& É ¶

eTVü‰qTuÛ≤e⁄\T nH˚ø£eT+~

™Hêïs¡T. M]˝À eTs¡∫b˛˝Òì

yÓTT<ä{Ï e´øÏÔ düsY ns¡úsY ø±≥Hé.

ø£s¡Te⁄\T u≤]q |ü&É≈£î+&Ü |üPs¡«+ sêE\T ˙{Ï ì\« ø√dü+,

|ü+≥\ ø√dü+ #Ós¡Te⁄\T Á‘·$«+#˚ yês¡T. n+‘˚ø±ø£, ø£s¡Te⁄

ø±≥ø±\˝À |üì ø£*Œ+#·&ÜìøÏ ≈£L&Ü eT{Ïº |üì #˚sTT+#˚yês¡T.

Ms¡T ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝À yÓTT<ä≥>± dü]#˚dæq n+X¯+ #Ós¡Te⁄\

eTs¡eTà‘·T\T. ìs¡«Vü≤D ˝Òø£ Á|ü»\T |ü&˚ Çã“+~ì >∑eTì+∫

Á‘ê>∑&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq s¡T, eékÕj·÷ìøÏ {Ï düs¡|òüsê ô|’q <äèwæº

πø+ÁBø£]+∫, #Ós¡Te⁄\≈£î eTs¡eTà‘·TÔ\T #sTT+∫, Á|ü»\ nedüsê\T,

e\dü\ ìyês¡D, ;&ÉT uÛÑ÷eTT\T n_Ûeè~Δ yÓ’|ü⁄ yÓTT<ä{Ï n&ÉT>∑T

y˚XÊs¡T.

ø±≥Hé ‘·q J$‘êìï ˙{Ï bÕs¡T<ä\, Hê$ø±jÓ÷>∑ýÓTÆq

ø±\Te\T, Äqø£≥º\T ì]à+#·&ÜìøÏ <ës¡b˛kÕs¡T.

yÓTT<ä≥ ø±y˚]q~ MT<ä Äqø£≥º ì]à+#ês¡T. M] Á|ü‹uÛÑ #·÷∫,

>√<ëe] q~ MT<ä ≈£L&Ü e+‘Óq ì]à+#·&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ M]ì

ìj·T$T+∫+~.

18e X¯‘êãΔ+˝À n‹eèwæº, ø£s¡Te⁄, es¡<ä eTT+|ü⁄\≈£î ˝ÀHÓ’q

>√<ëe] q~ô|’ Äqø£≥º ì]à+#·&ÜìøÏ rÁeyÓTÆq ø£èwæ #kÕs¡T. >√<ëe]

qB rsêq HÓ\\ ‘·s¡ã&ç q&ç#˚yês¡T. düTì•‘· |ü]o\q, n<Ûä j·Tq+

#˚ùdyês¡T. M] ìy˚~ø£ Á|üø±s¡+, Äqø£≥º ì]à+#˚ n~Ûø±sêìï ø±≥Hé

>±]πø Ç∫Ã+~ Á|üuÛÑT‘·«+. q~ rs¡+˝ÀH˚ πs≈£î\ ôw&ÉT¶ y˚düTø=ì,

m+&É≈£î yêq\≈£î yÓs¡eø£ ìs¡+‘·s¡+ Äqø£≥º ìsêàD+˝ÀH˚

>∑&çù|yês¡T. M] yêVü≤q+ M] >∑TÁs¡+ e÷Á‘·y˚T. Äqø£≥º≈£î ø±e\

dæq #ê˝≤ kÕe÷Á– ˝Àø£˝Ÿ>±H˚ ‘·j·÷s¡T #˚sTT+#˚ yês¡T. <=s¡ø£ì

kÕe÷Á–ì $<˚XÊ\ qT+&ç ‘Ó|æŒ+#·T≈£îHêïs¡T. 5 dü+e‘·‡sê\˝ÀH˚

Äqø£≥º |üPs¡ÔsTT+~. øå±eT |”&ç‘·yÓTÆq >√<ëe] düdü´XÊéT\yÓTÆ+~.

Ms¡T eTq <˚X¯+˝À qT+&É>± ‘Ó\T>∑T, ‘·$Tfi¯+, ™s¡÷›

H˚s¡TÃ≈£îHêïs¡T. >∑\ >∑\ >√<ëe] |üs¡T>∑T*&ÉT‘·÷ düeTTÁ<ä+˝À

#˚s¡&ÜìøÏ <ä÷düTø=düTÔqï düeTj·T+˝À, |üs¡T>∑T\qT q&Éø£\T>±qT,

q&Éø£qT ì\ø£&É #dæ <Ûäefi‚X«s¡+ e<ä› Äqø£≥º ì]à+∫ ™uÛÑj·T>√<ëe]

õ˝≤¢\ Á|ü»\ Vü≤è<äj·÷\˝À Á|üXÊ+‘·‘· ì+|æ, <ë<ë|ü⁄ 6 \ø£å\ - mHé. sêCÒX¯«s¡eTà, j·T+.|æ.&ç.z

$»j·T|ü⁄s¡+eT+&É\+, ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢

mø£sê\ uÛÑ÷$Tì kÕ>∑T˝ÀìøÏ rdüT≈£îe∫Ãq n|üs¡ uÛÑ^s¡<ÛäT&ÉT

ø±≥Hé>±s¡T.

>√<ëe] {Ïì ùdø£]+∫ X¯óÁuÛÑ+ #˚dæ dü≥º+>±\≈£î |ü+ù| @sêŒ≥T

yÓTT≥º yÓTT<ä{ÏkÕ] #dæq |òüTq‘· M]<. ø±≥Hé <=s¡ nì n_Ûe÷q+>±

|æ\TÃø=H˚ ªdüsY ns¡úsY ø±≥Héμ Á_{°wt ôd’ìø±~Ûø±] e÷Á‘·y˚T ø±ø£,

˙{ÏbÕs¡T<ä\ Ç+»˙sY ≈£L&Ü. ™uÛÑj·T>√<ëe] õ˝≤¢˝À¢ M] •˝≤

$Á>∑Vü‰\T <ë<ë|ü⁄ 3000 es¡≈£î e⁄Hêïj·T+fÒ, áj·Tq m+‘·>± Á|ü»\

Vü≤è<äj·÷\qT #·÷s¡>=Hêïs√ ns¡úeTe⁄‘·T+~. áj·Tq≈£î 1860˝À

ªdüsYμ nH˚ _s¡T<äT Á|ü<ëqyÓTÆ+~.

M] ùde\qT <äèwæº À ô|≥Tºø=ì uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ yês¡T <Ûäefi‚X«s¡+

Äqø£≥º <ä>∑Zs¡>± Äqø£≥º ø£≥º&ÜìøÏ ™|üjÓ÷–+∫q ø±sê´\j·÷ìï

eT÷´õj·T+>± r]Ã~<ë›s¡T. Çø£ÿ&É 160 dü+ˆˆsê\ Hê{Ï |ü⁄sê‘·q

j·T+Á‘ê\qT C≤Á>∑‘·Ô #kÕs¡T. ø±≥Hé <=s¡ J$‘· $X‚cÕ\T, Ç‘·s¡ #√≥¢

»]–q |üqT\ qeT÷Hê\T Çø£ÿ&É e⁄HêïsTT. >√<ëe] Hêdæø£˝À |ü⁄{Ïº

ã+>±fi≤ U≤‘·+˝À ø£*ùd es¡≈£î #·÷|æ+#˚ qeT÷Hê ≈£L&Ü ™+~.

M]øÏ 1850˝À ªø£\ï˝μ <ë \_Û+∫+~. 1860˝À |ü<äM $s¡eTD

#˚dæ Ç+>∑¢+&ÉT≈£î yÓ[flb˛sTTHê, ‹]– Ç+&çj·÷ e∫Ã, ªk˛Hêμ

ÁbÕC…≈£îº≈£î dü\Vü‰*#êÃs¡T. Ms¡T n|ü&É|ü&ÉT nHês√>±´ìøÏ >∑T¬s’

‘·q <˚XÊìøÏ yÓ[flHê, nø£ÿ&É qT+&ç kÕ+πø‹ø£ dü\Vü‰\T Ç#˚Ãyês¡T.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ≈£î Ms¡T #dæq ùde\T mq Òì$. ìkÕ«s¡Δ Á|üC≤ dü+πøåeT

ìs¡‘·T&ÉT, M] ø£èwæøÏ >±qT H˚{ÏøÏ >ös¡$+|üã&ÉT‘·THêïs¡T. Ç+ø£q÷

>ös¡$+|üã&ÉT‘·÷ e⁄+{≤s¡T. Ms¡T 96 dü+ˆˆsê\ 2 HÓ\\T J$+#ês¡T.

M] C≤„|üø£ ∫Vü≤ï+>± ôV’≤<äsêu≤<é Àì {≤´+øã+&éô|’ dæøÏ+Á<ëu≤<é

qT+&ç yÓ[‘˚ 8e kÕúq+˝À n\÷¢] d”‘êsêeTsêE ‘·sê«‘· ªdüsY ns¡úsY

ø±≥Héμ >±] $Á>∑Vü≤+ @sêŒ≥T #˚dæ+~ sêh Á|òüuÛÑT‘·«+. ø±≥Hé >±s¡T

‘Ó\T>∑T Á|ü»\ $ø±kÕìøÏ <ë] @sêŒ≥T #˚dæq >=|üŒ e÷qe‘êyê~,

>=|üŒ Á|üC≤ dü+πøåeT≈£î\T. yÓTT‘·Ô+ uÛ≤s¡rj·TT\+<äs¡T ø±≥Hé>±]øÏ

s¡TDÁ>∑düTÔ\T, M] ø£èwæ, uÛ≤s¡rj·TT\≈£î Ms¡T #˚dæq ùde\ e\¢ yês¡T

Á|ü»\ >∑T+&Ó˝À¢ ì*#˚e⁄Hêïs¡T.

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 53


eTqT>∑&É kÕ~Û+#·>∑\e⁄. á |üXóe⁄\ qT+&ç yÓ\Te& Á|ü‘´ø£ yêdüq\T

ø=ìï Á|üe÷<äø£s¡ yê´<ÛäT*ï yê´|æ+|ü#˚ùd ø°≥ø±\qT <ä]#˚s¡˙j·Tø£

b˛e≥+ >∑eTHês¡Ω+. yê´~Û ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔ ≈£L&Ü á |üX¯óe⁄\˝À #ê˝≤

m≈£îÿe.

Ç‘·s¡ C≤‹ |üX¯óe⁄˝À¢ m≈£îÿe>± ø£ì|æ+#˚ áHÓ düeTdü´\T,

u≤*+‘· düeTdü´\T, ø£+{Ï ø±q‡s¡T á C≤‹ |üX¯óe⁄\˝À #ê˝≤

‘·≈£îÿe. m+|æø£ #dæq +>√\T |üXóe⁄\ eT<Ûä eP´Vü‰‘·à+>± Á;&ç+>

#˚j·T>∑*Z‘˚, Ä dü+‘·‹ qT+&ç s√E≈£î 10 qT+&ç 12 ©≥s¡¢ es¡≈£î

bÕ\qT bı+<äe#·TÃqT.

uÛ≤Ø yÓ÷|ü⁄ ø£*–q á C≤‹ |üX¯óe⁄\ bÕ\T, ô|s¡T>∑T, HÓsTT´,

ù|&É, eT÷Á‘ê\T Ç‘·s¡ ™‘·Œ‘·TÔ\≈£î Äj·TTπs«<ä yÓ’<ä +˝À e⁄qï Á|üXdæú

eT] @ Ç‘·s¡ uÛ≤s¡rj·T C≤‘·T\˝À >±˙, eTTK´+>± $<˚o C≤‹,

dü+ø£s¡ C≤‹ |üX¯óe⁄\˝À e⁄+&É<äì Ä s¡+>∑+˝Àì ì|ü⁄DT\ qeTàø£+.

n≥T bÕ&çøÏ, Ç≥T |üìøÏ ¬s+&ÉT $<Ûë\T>± uÛ≤s¡rj·TT\≈£î

n+~ e#˚Ã á |üX¯óe⁄ Ä&É<Ó’Hê, eT>∑<Ó’Hê j·T»e÷ìøÏ düe÷q+>±

Ä<ëj·÷ìï, Äq+<ëìï n+~düTÔ+~. ‘·*¢ >∑s¡“¤+ qT+&ç u…’≥≈£î e∫Ãq

ø=~› ìeTTcÕ\˝ÀH˚ ‘·q+‘· ‘êH˚ ˝Ò∫ ì\ã&ç dü«j·T+>± bÕ\T

≈£î&ç∫, Ä ‘·sê«‘· n‹ ‘·≈£îÿe ø±\+˝ÀH˚ q&ç∫, |ü]¬>‘·Ô>∑\>∑≥+

ˇ+>√\T <ä÷&É\˝À Á|ü‘˚´ø£ \ø£åD+.

ˇ+>√\T C≤‹, |üX¯óe⁄\ \ø£åD≤\T

Ä+uÀ‘·T\T 800 qT+&ç 1000, Äe⁄\T 450 qT+&ç 650 øÏ˝À\

X¯Øs¡ ãs¡Te⁄‘√ >∑+;Ûs¡+>±, Øƒ$>± e⁄+{≤sTT. |ü⁄{Ïºq|ü&ÉT 25 øÏ À\

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêÁcÕºìøÏ >∑s¡«ø±s¡D+ ˇ+>√\T C≤‹ |üX¯óe⁄\T.

uÛ≤Ø X¯Øs¡+, uÛ≤Ø yÓ÷|ü⁄s¡+, n+<äyÓTÆq >∑+>∑&√\T, ‘Ó\¢ì s¡+>∑T‘√

>∑+;Ûs¡+>±, sê#·ØF$‘√ q&ç#˚ ˇ+>√\T C≤‹ |üX¯óe⁄\T |üìøÏ, bÕ&çøÏ

eTq <˚X¯+˝ÀqT, e÷+kÕìøÏ $<˚XÊ\˝ÀqT $•wü˜yÓTÆq kÕúHêìï

bı+<ësTT. eTq<˚XÊìøÏ ø√Væ≤q÷sY eÁ»+ e\¢ e∫Ãq ø°]Ô ø£+fÒ,

eTq ˇ+>√\T C≤‹ Ä+uÀ‘·T\ e\¢ e∫Ãq ø°πsÔ >=|üŒ<äì #Ó|üŒ&É+˝À

n‹X¯jÓ÷øÏÔ ˝Ò<äT.

ˇ+>√\T C≤‹ |üX¯óe⁄*ï HÓ\÷¢s¡T, Áu≤Vü≤àDY C≤‹ |üX¯óe⁄\T>±

≈£L&Ü |æ\TkÕÔs¡T. á C≤‹ |üX¯óe⁄\T HÓ\÷¢s¡T, ˇ+>√\T, >∑T+≥÷s¡T

õ˝≤¢ ˝À n_Ûeè~Δ #Ó+<ësTT. á C≤‹ nyÓT]ø±, ÄÁùdº*j·÷, ÄÁ|òæø±,

Áu…õ Ÿ e+{Ï <XÊ\˝À ‘·q Á|ü‘´ø£‘·qT #ê≥T≈£î+≥÷ ™qï~. Á|ü‘´ø£

nedüsê\≈£î nqT>∑TD+>± eTq ˇ+>√\T C≤‹ |üX¯óe⁄\qT Äj·÷

<˚XÊ\˝Àì |üX¯óe⁄\‘√ dü+ø£s¡|üs¡∫, yê] |üX¯ódü+|ü<ä $\Te\qT

ô|+#·T≈£î+≥THêïs¡T.

Áu…õ˝Ÿ <˚oj·TT\T 5-6 <äXÊu≤›\ ÁøÏ‘·y˚T 60 y˚\ s¡÷bÕj·T\≈£î

ô|’>± <Ûäs¡ #Ó*¢+∫ eTq +>√\T Ä+uÀ‘·T\qT Ä <˚XÊìøÏ ‘·s¡*+∫,

yê{Ï <ë«sê yê] kÕúìø£ s¡ø±\qT n_Ûeè~Δ |üs¡#·>±, n<˚ dü+‘·‹

Ä+uÀ‘·T\ Msê´ìï eTs¡\ eTqy˚T ~>∑TeT‹ #˚düTø=H˚ |ü]dæú‹

sêe&É+ u≤<Ûëø£s¡+.

n‘·´~Ûø£ ùd«<äÁ>∑+<∏äT\T, e<äT˝…’q q\¢ì#·s¡à+ MT<ä ‘Ó\¢ì

yÓ+Á≥Tø£\ ø£e#·+ ™+&É≥+ e\¢ á C≤‹ |üX¯óe⁄\T m+&ÉqT,

y˚&çì ‘·≥Tºø=q>∑\e⁄. Hêdæs¡ø£+ y˚T‘·qT ôd’‘·+ düeTs¡úe+‘·+>±

$ìjÓ÷–+#·Tø=q>∑*q á |üX¯óe⁄\T ø£s¡Te⁄ ÁbÕ+‘ê\˝À ôd’‘·+

|üX¯óe⁄˝À¢ y˚T\T C≤‹ - ˇ+>√\T C≤‹

54 kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013


|ü∫Ãø£;fiófl n+‘·]+∫ b˛e&É+, HêD´yÓTÆq |üXóÁ>±kÕ\T

\uÛÑ´+ ø±ø£b˛e&É+, Ç‘·s¡ |üX¯óe⁄˝À¢ m<äTs¡j˚T´ Äs√>∑´

düeTdü´\T, ùd+ÁBj·T ms¡Te⁄\≈£î ô|s¡T>∑T‘·Tqï Ç+<Ûäq

eqs¡T\T e+{Ï nH˚ø£ ø±s¡D≤\ Ø‘ê´ n+‘·]+∫b˛‘·Tqï

neT÷\´yÓTÆq ˇ+>√\T C≤‹øÏ |üPs¡« yÓ’uÛÑe+ rdüT≈£îsêe\

dæq nedüs¡+ m+‘√ O+~.

nHê˝À∫‘·+>± eTq ˇ+>√\T C≤‹ì, $<˚o s¡ø±\‘√

ø£\Twæ‘·+ #˚dæ ìØ«s¡´+ #˚j·T&É+, eTq+ ≈£Ls¡TÃqï #Ó≥TºqT eTqy˚T

qs¡Tø√ÿe&É+ e+{Ï<˚. bÕ&çøÏ, |üìøÏ, ($<˚XÊ˝˝À nsTT‘˚ e÷+kÕìøÏ)

nÁ>∑kÕúq+˝À ™+& \ø£å +‘√ eTq +>√\T C≤‹¬ø’ ø£èÁ‹eT >∑s√“¤‘·Œ‹Ô,

|æ+&Ée÷]Œ&ç, ø√¢ì+>˘ e+{Ï n‘ê´<ÛäTìø£ XÊÁd”Ôj·T $<ÛëHê\

<ë«sê |ü⁄qs¡T<äΔ]+∫ eTq uÛ≤$‘·sê\≈£î ˇø£ neT÷\´ |üX¯óC≤‹ì

yês¡dü‘·«+>± n+~+#·≥+ á‘·s¡+ Á|ü‹ì<ÛäT\T>± eTq+<ä] u≤<Ûä ‘·.

Ç|üŒ{Ï¬ø’Hê ˇø£ Á|ü‘˚´ø£ dü+düú <ë«sê á ˇ+>√\T C≤‹ì

|ü⁄qs¡T<äΔ]+#·e\dæq nedüsêìï eTq bÕ\≈£î\T >∑T]Ô+#ê*. sêh

Á|üuÛÑT‘·«+ yÓ+≥H˚ ˇø£ C≤sTT+{Ÿ &Ó’¬sø£ºsY kÕúsTT˝À |üX¯ódü+es¡úø£

XÊU≤~Ûø±]ì ìj·T$T+∫ á C≤‹ n_Ûeè~Δì eè~Δ #˚j·÷*.

˝≤uÛÑ<ëj·Tø£+>± |üX¯óe⁄\ b˛wüD- ˝Ò>∑<ä÷&É\ dü+s¡ø£åD

✬ ˝Ò>∑<ä÷&É\qT C≤Á>∑‘·Ô>± dü+s¡øÏå+∫ b˛wæùdÔ uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À #·ø£ÿ{Ï

bÕ&ç |üX¯óe⁄\T>± s¡÷bı+<äT‘êsTT.

✬ <ä÷&É\T |ü⁄≥º>±H˚ XÊ«dü dü]>±Z |”\TÃ≈£îH˚˝≤ eTT≈£îÿ\qT bı&ç

>∑T&É¶‘√ X¯óÁuÛÑ+ #˚j·÷*.

✬ <ä÷&É\T |ü⁄≥º>±H˚ yÓ+≥H˚ u§&ÉT¶ ÁøÏ+<ä 2 n+>∑Tfi≤\T e<ä*

ø£‹Ô]+∫, Áy˚˝≤&˚ $T>∑‘ê uÛ≤>∑+˝À {Ï+ø£ÃsY njÓ÷&çHé n~›

ªu§&ÉT¶yê|ü⁄μ sê≈£î+&Ü #·÷&Ü*.

✬ <ä÷&É\T |ü⁄{Ïºq >∑+≥˝À>± EqTïbÕ\T düeTè~›>± ‘ê–+#ê*. Ä

‘·sê«‘· yÓTT<ä{Ï 3 s√E\T s√E≈£î Hê\T¬>’<äT kÕs¡T¢ EqTï bÕ\T

Á‘ê–+#ê*. EqTï bÕ\˝À X¯øÏÔì#˚Ã b˛wüD≤\T, yê´~Ûìs√<Ûäø£

X¯øÏÔì ô|+bı~+#˚ j·÷+{°u≤&û\T, $≥$TqT¢ Kì» \eD≤\T

™+{≤sTT.

✬ ˝Ò>∑<ä÷&É\T Äs√>∑´+>± eè~Δ #Ó+<ä&ÜìøÏ |ü⁄{Ï ºq

ãs¡Te⁄ ™+&˚ <ä÷&É\T, Äs¡T HÓ\˝À¢ n‹ y˚>∑+>± ô|]– 240 qT+&ç

250 øÏ˝À\≈£î #˚] <˚oj·T |üX¯óe⁄˝˝ÀH˚ nÁ>∑kÕúq+˝À ™HêïsTT.

m‘·TÔ>±, bı&Ée⁄>± ã*wü˜+>± sê» Øƒ$‘√ ≈£L&çq q&Éø£ ˇ+>√\T

C≤‹ Á|ü‘˚´ø£‘·. |ü{Ïwü˜yÓTÆq bı{ÏºyÓ’q yÓTT<äT›u≤]q ø=eTTà\ ø=q\T,

ô|<ä›yÓ’q #Óe⁄\T, q\¢ì ø£qTbÕ|ü\ eT<Ûä´ ø√&çÁ>∑T&É¢ nø£è‹ ø£*–q

#·Ts¡T¬ø’q ø£qT>∑T&ÉT¢, q\¢ì $XÊ\yÓTÆq ∫s¡TeTT{Ïº ÁøÏ+<ä $XÊ\yÓTÆq

Hêdæø±s¡+Á<Ûë\T, |ü{Ïwü˜yÓTÆq bı{Ïº yÓT&É qT+&ç Áy˚˝≤&˚ ãs¡TyÓ’q

>∑+>∑&√\T, uÛÑTC≤\T, ‘=&É\ qT+&ç Á|üø£ÿ\≈£î $düÔ]+∫ ì{≤s¡T>±

™+&˚ ã\yÓTÆq ø±fi¯ófl, n+<ä+>± e+–q |ü{Ïwü˜yÓTÆq Á|üø£ÿf…eTTø£\T,

yÓ÷|ü⁄s¡+ qT+&ç ‘√ø£ es¡≈£î @ø£eT≥º+>± ™+&˚ M|ü⁄, q\¢ì ≈£î#·TÃ‘√

ã*wüº+>± yÓ÷ø±fifl es¡≈£î ™+& ‘√ø£ ‘·~‘·s¡ $•wüº\ø£åD≤\T +>√\T

C≤‹πø kı+‘·+.

qeq\T|ü⁄\T>± |æ\eã&˚ q\¢ì #Óe⁄\ ∫es¡\T, ø£qTu§eTà\T,

yÓ÷ø±fi¯fl –≥º\T, |ü⁄s¡TcÕ+>∑|ü⁄ #·s¡à+, ‘√ø£ yÓTT<ä\T ÁøÏ+<ä uÛ≤>∑+,

e÷q+, e÷q+ ÁøÏ+~ uÛ≤>∑+, n+uÀ‘·T\˝À eèwüD≤\T q\T|ü⁄

s¡+>∑T˝À ™+&É≥+ á |üX¯óe⁄\ $•wü˜ \ø£åD≤\T.

Áø£eT•ø£ åD, $<Û˚ ˚j·T‘·, $XÊ«kÕ\≈£î ù|¬sìïø£>∑qï á C≤‹

m&É¢ »‘· eT+∫ MT<ä ¬s+&ÉT ≥qTï\ ãs¡Te⁄qT düTHêj·÷dü+>±

˝≤>∑>∑\e⁄. eT+∫ ìs¡«Vü≤D˝À ™+&˚ m<äT›qT, ˇø£ ∫qï |ü⁄\¢≈£î

j·T»e÷ì ø£{Ïºy˚dæq|üŒ{Ïø°, ‘·eT |ü]~Ûì <ë≥≈£î+&Ü nø£ÿ&˚ ì*∫

e⁄+&É≥+ á |üX¯óe⁄\ $<Û˚j·T‘·≈£î ∫Vü≤ï+. Çø£ #ê$fi¯fl˝À #·˝≤ø°>±

|üs¡T>∑T\T rùd Äe⁄ <ä÷&É\T Ç#˚Ã Äq+<ä+, eT] @ ô|+|ü⁄&ÉT

»+‘·Te⁄ Çe«<äì #Ó|üŒe#·TÃ. n+<ä+‘√ bÕ≥T, düTìï‘·‘·«+, $<Ûj·T‘·

ø£*–q ˇ+>√\T Äe⁄*ï #·÷ùdÔ eT‘ê\ø£r‘·+>± me]¬ø’Hê |üP»´

uÛ≤e+ ø£\T>∑T‘·T+~.

düTe÷s¡T 4 qT+&ç 4.5 XÊ‘·+ yÓqï‘√, s√E≈£î 6 qT+&ç 8 ©≥s¡¢

es¡≈£î bÕ\qT Çe«>∑\ +>√\T Äe⁄\T á‘· À 2000 qT+&ç 2500

©≥s¡¢ es¡≈£î eT+∫ <Ûäs¡ |ü*πø bÕ\qT Çe«>∑\e⁄. dü+ø£s¡ C≤‹,

$<˚o |üX¯óe⁄˝À¢ eTq≈£î m<äTs¡j˚T´ nH˚ø£ |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô düeTdü´\T

>±˙, bı<äT>∑T yê|ü⁄ >±˙ eTq +>√\T Äe⁄˝À¢ n+‘·>± ø£ì|æ+#·e⁄.

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 55


yÓTT<ä{Ïs√E {Ï.{Ï. Ç+»ø£åHé, 4, 5e s√E j·÷+{Ï ãj·÷{Ïø˘

eT+<äT\T, 6e s√E $≥$THé ªmμ ‘·>∑T yÓ÷‘ê<äT˝À Çyê«*.

#·÷&ç |üX¯óe⁄\ dü+s¡ø£åD

✬ #·÷&ç ø±\+ kÕ<Ûës¡D+>± Äe⁄˝À¢ 280 s√E\T, π><Ó˝À¢ 310

s√E\T ™+≥T+~.

✬ #·÷&ç |üX¯óe⁄ Á|ü‹ á‘·≈£î >∑s¡“¤ ÁkÕyê\T dü+uÛÑ$düTÔ+fÒ

>∑eTì+∫, |üX¯óyÓ’<äT´ì#˚ yê´~Û ìsêΔs¡D #˚sTT+∫, ‘·–q

eT+<äT*ï yê&Ü*.

✬ bÕ\T Ç#˚Ã #·÷&ç |üX¯óe⁄\T áq&ÜìøÏ 2 e÷kÕ\ eTT+<˚

qT+&˚ bÕ\T |æ‘·ø£&É+ e÷ìy˚j·÷*. s√E ˇø£kÕ], ‘·sê«‘·

2 s√E\ø=ø£kÕ] #=|ü⁄aq bÕ\T |æ‘·T≈£î‘·÷, 10 s√E˝À¢ Áø£eT

Áø£eT+>± bÕ\T |æ‘·ø£&É+ e÷ìy˚j·÷*.

✬ |üX¯óe⁄\ #·÷&ç ∫e] 3 e÷kÕ˝À¢ y˚T|ü⁄ |ü≥¢ Á|ü‘˚´ø£ ÁX¯<äΔ

rdüT≈£î+fÒ >∑s¡“¤+˝Àì |æ+&É+ ‘·«s¡>± m~–, ã\+>±, Äs√>∑ +>±

™+&˚ <ä÷&É\T »ìàkÕúsTT.

✬ #·÷&ç | üX ¯ óe⁄\qT Ç‘·s ¡ | üX ¯ óe⁄\‘√ bÕ≥T eT+<ä‘√

|ü+|æ+#·≈£L&É<äT. >±*, yÓ\T‘·Ts¡T <ësêfi¯+>± Á|üdü]+#˚ ø={≤º˝À¢

™+#ê*.

✬ |üX¯óe⁄ì áH˚ eTT+<äT |üX¯óe⁄ì, |üX¯óe⁄\XÊ\qT X¯óÁuÛÑ|üs¡#ê*.

|üX¯óe⁄\T áq&ÜìøÏ 2 >∑+≥\ eTT+<äT C§qï, sê>∑T\T, dü»®\T

yÓTT<ä\>∑T yê{Ïì q\>∑>={Ïº, ™&çøÏ+∫, ø=~›>± ™|ü, u…\¢+

ø£*|æ n+~yê«*. |ü∫Ã>∑&ç¶ ≈£L&É ø=~› ø=~›>± Çyê«*.

✬ |üX¯óe⁄\T áìq ‘·sê«‘· 2 qT+&ç 8 >∑+≥˝À¢ e÷j·Ty˚kÕÔsTT.

Ç+‘·ø£+fÒ m≈£îÿe düeTj·T+ rdüT≈£î+fÒ |üX¯óyÓ’<äT´ì düVü‰j·T+

rdüTø√yê*.

✬ n~Ûø£ bÕ\ ~>∑Tã&ç ™+&˚ |üX¯óe⁄\T áìq yÓ+≥H˚ 2 s√E\

es¡≈£î bÕ\qT dü+|üPs¡í+>± |æ‘·Tø£≈£L&É<äT.

|üX¯óe⁄˝À¢ Äs√>∑´ |ü]s¡ø£åD

✬ |üX¯óe⁄˝À¢ >±*≈£î+≥T, >∑Ts¡ø£, <=eTà yÓTT<ä\>∑T n+≥Tyê´<ÛäT\T

k˛ø£&É+ e\¢ |üX¯óe⁄\T m≈£îÿe dü+K´˝À eTs¡DÏkÕÔsTT. yê´<ÛäT\T

k˛ø£≈£î+&Ü eTT+<˚ yê´~Û ìyês¡D {°ø±\T y˚sTT+#ê*.

✬ |üX¯óe⁄\≈£î k˛πø >±*≈£î+≥T yê´~Û ìyês¡D≈£î dü+e‘·‡sêìøÏ

2 kÕs¡T¢, >=+‘·T yê|ü⁄, »ã“yê|ü⁄ yê´~Û ìyês¡D≈£î ‘=\ø£]˝À

ˇø£kÕ] {°ø±\T y˚sTT+#ê*.

✬ dü+ø£s¡ C≤‹ Äe⁄˝À¢ &Ó ’© ]j·÷dædt yê´~Û ìyês¡D≈£î,

#·÷&ç|üX¯óe⁄˝À¢ Áã÷ôd˝≤¢dædt yê´~Û k˛øÏ ádüT≈£îb˛‘·Tqï

dü+<äsê“¤ À¢ |üXóyÓ’<äT´\ dü\Vü‰ô|’ Á|ü‘´ø£+>± {°ø±\T ysTT+#ê*.

|üX¯óe⁄˝À¢ |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô

✬ áìq |üX¯óe⁄*ï 45-90 s√E˝À¢ ‹]– #·÷&ç ø£{≤º*. Ç˝≤

bı]¢+#·&É+ e\¢ |üX¯óe⁄˝À¢ e{ÏºuÀj˚T ø±\+ ‘·≈£îÿe>± (2

e÷kÕ\T) e÷Á‘·y˚T ™+&ç m≈£îÿeø±\+ (10 e÷kÕ\T) bÕ\

~>∑Tã&ç ™+≥T+~.

✬ Äe⁄˝À¢ m<äø±\+ 24 >∑+≥\T, π><Ó˝À¢ 24-36 >∑+≥\T

™+≥T+~. Äs√>∑´yÓTÆq |üX¯óe⁄\T 3 yêsê\ø=ø£kÕ] ‹]–

m<äø=kÕÔsTT.

✬ |üX¯óe⁄\T ™<äj·T+ m<ä≈£î eùdÔ kÕj·T+Á‘·+, kÕj·T+Á‘·+

m<ä≈£î eùdÔ eTs¡THê{Ï ™<äj·T+ Ms¡´<ëq+ #˚sTT+#ê*. m<ä

eT<Ûä ø±\+ qT+&ç ∫e] <äX≈£î #πs|ü&ÉT n+fÒ m<ä ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq

10-12 >∑+≥\ ‘·sê«‘· Ms¡ <ëq+ #˚sTTùdÔ #·÷&ç ø£fÒº neø±XÊ\T

m≈£îÿe>± ™+{≤sTT.

✬ |üXóe⁄\T bı]¢q 2 e÷kÕ\ ‘·sê«‘· #·÷&ç ìsêús¡D |üØø£å #sTT+∫

#·÷&ç ì\Teì |üX¯óe⁄*ï ‹]– yÓ+≥H˚ m<ä≈£î e∫Ã bıπs¢ $<Ûä+>±

∫øÏ‘·‡ #˚sTT+#ê*.

ˇ+>√\T C≤‹ |üX¯óe⁄\T n+<ä+>± ™+&É≥y˚T ø±≈£î+&Ü,

bÕ\ ™‘·Œ‹ÔøÏ eT]j·TT |üX¯ódü+|ü<ä≈£î, bÕ&çøÏ, |üìøÏ á C≤‹$

#ê˝≤ ™|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT. Áø£eT•ø£åD≈£î, $<Û˚j·T‘·, $XÊ«kÕ\≈£î

ù|¬sìïø£ >∑qï á C≤‹ m&É¢ »‘· eT+∫ ã+&ç MT<ä 2 ≥qTï\

ãs¡Te⁄qT düTHêj·Tdü+>± ˝≤>∑>∑\e⁄. e´ekÕj·T ùd<ë´ìøÏ u≤>±

™|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT.

- myéT. yÓTT>∑\j·T´

bòÕ´ø£©º yÓT+ãsY, dæmHéÄsYmyéT, nbÕsY¶

56 kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013


ªπs_dtμ nH˚ yê´~Û Ä »ãT“ u≤]q |ü&çq ≈£îø£ÿ\T-eTTK´+>±

M~Û≈£îø£ÿ\ <ë«sê eTqTwüT\≈£î yê´|ædüTÔ+~. mìï #·s¡ \T rdüT≈£î+≥THêï

á düeTdü´ mø£ÿ&√ ˇø£ #√≥ ‘·s¡#·÷ ‘·˝…‘·TÔ‘·÷H˚ ™+~. nsTT‘˚

düeTdü´ rÁe‘· ‘·>±Zø£ n+<äs¡÷ <ëì >∑T]+∫ eT]Ãb˛e≥+, eT∞fl

m<äT¬s’‘˚ s¡ø£s¡ø±\T>± sê<ëΔ+‘·+ #˚j·T≥+ e÷eT÷˝…’b˛sTT+~.

n+<äTπø πs_dt yê´~Ûì |üP]Ô>± n]ø£{Ïº, n+<ä]ø° Äs√>∑´uÛÑ Á<ä‘·

n+~+#ê\+fÒ eTT+<äT>± <ëì>∑T]+∫ dü¬s’q ne>±Vü≤q ø£*Œ+#·≥+

nedüs¡+.

πs_dt nHe÷≥ ªs¡u≤dtμ (Væ≤+dæ+#·&É+) nH dü+düÿè‘·|ü<ä+ qT+&ç

e∫Ã+~. (Ç<˚ nsêΔìï#˚Ã ˇø£ ˝≤{ÏHé|ü<ä+ qT+&ç e∫Ã+<äì ≈£L&Ü

#ÓbÕÔs¡T). ªπs_dtμ nH~ ø£ ªpH√{Ïøμ (»+‘·Te⁄\qT+&ç eTqTwüT\≈£î

dü+Áø£$T+#˚) yê´~Û. Ç~ πs_dt nH˚ yÓ’s¡dt e\¢ »ìdüTÔ+~. πs_dt

yê´~Û ™qï @<Ó’Hê »+‘·Te⁄ eTs=ø£ »+‘·Te⁄qT ø£]∫q|ü&ÉT, ø£]∫q

»+‘·Te⁄, ˝≤˝≤»\+ <ë«sê >±j·T|ü&çq »+‘·Te⁄ X¯Øs¡+˝ÀøÏ πs_dt

ÁøÏeTT\T Á|üy˚•kÕÔsTT.

πs_dt yê´~Û Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± #ê˝≤ <˚XÊ\˝À ™+~. Ç+<äT≈£î

dü+ã+~Û+∫q >∑D≤+ø±\T #ê˝≤ ÄXÃsê´ìï ø£*–kÕÔsTT. Á|ü|ü+#·+˝À

@{≤ 50,000 eT+~ πs_dt yê´~Û e\¢ #·ìb˛‘·THêïs¡T. á eTs¡D≤\T

≈£L&Ü Ädæj·÷, ÄÁ|òæø± <˚XÊ\˝ÀH˚ m≈£îÿe>± dü+uÛÑ$düTÔHêïsTT.

ˇø£ÿ Ç+&çj·÷˝ÀH˚ @{≤ 30,000 eT+~ á yê´~Û u≤]q|ü&ç

eTs¡DÏdüTÔHêïs¡+fÒ, eTq<˚X¯+˝À yê´~Û rÁe‘· m+‘·T+<√ ns¡ú+

#˚düTø√e#·TÃ.

2006 Hê{Ïπø ÄÁùdº*j·÷, Hêπs«, d”«&ÉHé, ‘Ó’yêHé, j·TTHÓ’f…&é

øÏ+>˘&ÉyéT, kÕÿ+&çH˚$j·÷, eT˝Òwæj·÷ yÓTT<ä˝…’q <˚XÊ\˝À á yê´~Û

|üP]Ô>± ìs¡÷à*+#·ã&ç+~. nyÓT]ø±˝À e÷Á‘·+ @{≤ ˇø£]<ä›s¡T

á yê´~Ûe\¢ eTs¡DÏdüTÔHêïs¡ì, ˇø£ 1994˝À e÷Á‘·+ n‘·´~Ûø£+>±

p˝…’ 6e ‘˚B ªπs_dtμ e´‹πsø£~q+

ªπs_dtμ

qT+&ç

s¡ø£åD

bı+<ä≥+

düT\Ty˚ !6 πødüT\T qyÓ÷<äj·÷´j·Tì n~Ûø±]ø£ ˝…ø£ÿ\T ‘Ó\T|ü⁄‘·THêïsTT.

yêdüÔyêìøÏ ˇø£ »+‘·Te⁄˝À πs_dt yÓ’s¡dt ™qï<äH˚ $wüj·÷ìï Ä

»+‘·Te⁄ yÓT<ä&ÉT˝Àì ø£D≤\qT |üØøÏåùdÔ ‘·|üŒ kÕ<Ûä´|ü&É<äT. ø±˙,

dü<äs¡T »+‘·Te⁄ Á|ües¡Ôq Ä<Ûës¡+>± πs_dt yê´~Ûì, <ëì rÁe‘·qT

n+#·Hê y˚j·Te#·TÃ. πs_dt yê´~Û ô|+|ü⁄&ÉT »+‘·Te⁄\≈£î, n&É$

»+‘·Te⁄\≈£î y{Ï¬ø’Hê sêe#·TÃ. nsTT‘, Á|üdüTÔ‘· düeTdü eTq |ü …¢ À¢,

|ü≥ºD≤˝À¢ dü+#·]+#˚ ≈£îø£ÿ\e\¢ yê´|æÔ#Ó+<˚ πs_dt<˚. ≈£îø£ÿ\˝À

≈£L&Ü- ô|+|ü⁄&ÉT ≈£îø£ÿ\˝À ø£+fÒ, M~Û≈£îø£ÿ\˝ÀH˚ m≈£îÿe>± á

πs_dt yê´~Û m≈£îÿe>± ‘·˝…‘·TÔ‘√+~.

πs_dtyê´~Û k˛øÏq ≈£îø£ÿ eTs√ ≈£îø£ÿqT ø£]∫q|ü&ÉT yê´~Û

\ø£åD≤\T yÓ+≥H˚ ø£ì|æ+#·e⁄. ø£]∫q 3-8 yêsê\ (|æ\¢\˝À 2-6

yêsê\T) es¡≈£î m≥Te+{Ï \ø£åD≤\T ø£ì|æ+#·ø£b˛e#·TÃ. ø=ìï πødüT˝À¢

|ü~ s√E\ ‘·s¡Tyê‘· Ä \ø£åD≤\T ø£ì|æ+#=#·TÃ. n+<äTπø, eTqTwüT*ï

≈£îø£ÿ ø£]ùdÔ, |ü~s√E\T <ëìì >∑eTì+#ê\ì #ÓbÕÔs¡T. πs_dt yê´~Û

k˛øÏq ≈£îø£ÿ eTìwæì ø£]ùdÔ - eTìwæ˝À Ä \ø£åD≤\T 3-6 yêsê\

eT<Ûä´ ø£ì|ækÕÔsTT. (ˇø=ÿø£ÿkÕ] 3 HÓ\\T ≈£L&Ü |ü{§º#·TÃ) yê´~Û

\ø£åD≤\T ø£ì|æ+∫q ‘·s¡Tyê‘· m≥Te+{Ï eT+<äT\T yê&çHê |òü*‘·+

X¯Sq´+. n+<äTπø, ≈£îø£ÿ ø£]ùdÔ - nqTe÷q+ ™+fÒ, yÓ+≥H˚ yÓ’<ää´+

ÁbÕs¡+_Û+#·≥+ m+‘Ó’Hê nedüs¡+.

πs_dt yê´~Û k˛øÏq ≈£îø£ÿ Á|ües¡ÔqqT ã{Ïº #ê˝≤es¡≈£î yê´~Û

rÁe‘·qT n+#·Hê y˚j·Te#·TÃ. nkÕ<Ûës¡D+>±, |æ∫Ã|æ∫Ã>±

Á|üe]Ô+#·&É+, ‘·qqT ‘êH˚ ø£s¡T#·Tø√e≥+, |üfi¯óflø=s¡ø£≥+,

#Óø£ÿeTTø£ÿ\T, sêfi¯ófl e+{Ïyê{Ïì ø=s¡ø£≥+, n&ÉT¶e∫Ãqyê]ì

ø£s¡e≥+, ø£fi¯ófl mÁs¡>± e÷], |ü⁄düT\T ø±s¡≥+, H√{ÏyÓ+≥ qTs¡>∑‘√

≈£L&çq #=+>∑ ø±s¡≥+ yÓTT<ä˝…’q \ø£åD≤\T yê´~Ûk˛øÏq »+‘·Te⁄˝À

ø£ì|ækÕÔsTT. Ä ô|’q HÓeTà~>± yê´~Û rÁe‘·s¡yÓTÆ, |üø£åyê‘·+ e∫Ã,

‘·s¡Tyê‘· XÊØs¡ø£+>± eT]+‘· ã\V”≤q|ü&ç ∫es¡≈£î Ä ≈£îø£ÿ

<äj·T˙j·TyÓTÆq dæú‹˝À #·ìb˛‘·T+~.

πs_dt yê´~Û k˛øÏq ≈£îø£ÿ ø£s¡e≥+ <ë«sê Ä yê´~Û eTìwæøÏ

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 57


dü+Áø£$TùdÔ-≈£îø£ÿ˝À ø£ì|æ+#˚ \ø£åD≤˝Ò yê´~Û k˛øÏq eTìwæ˝Àq÷

ø£ìdækÕÔsTT. πs_dt yê´~Û k˛øÏq ≈£îø£ÿ eTìwæì ø£]∫q Á|ü<˚XÊìï

ã{Ïº yê´~Û rÁe‘· ™+≥T+~. n+fÒ, ø±fi¯flô|’ ø£]∫q <ëìø£+fÒ

eTTK+ô|’ ø£]∫q ø±≥Te\¢ πs_dt ‘·«s¡>± k˛≈£î‘·T+~. eTìwæ

yÓT<ä&ÉT≈£î m+‘· <ä>∑Zs¡>±e⁄qï uÛ≤>∑+˝À ø£]ùdÔ, n+‘· ‘·«s¡>±

yê´~Û rÁe‘· ™+≥T+~. ø£]∫q ≈£îø£ÿ ˝≤˝≤»\+˝À ™+&˚ πs_dt

ÁøÏeTT\T eTT+<äT>± >±j·T+ @s¡Œ&çq#√≥ qsê˝À¢ Á|üy˚•+∫, yÓT\¢>±

yÓT<ä&ÉT≈£î #˚s¡‘êsTT. πs_dt yê´~Û k˛øÏq 20-60 s√E\˝À |üP]Ô

\ø£åD≤\T ãj·T≥|ü&É‘êsTT. Äø£* eT+<ä–+∫ b˛e≥+, ‘·\H=|æŒ,

$ø±s¡+, yê+‘·T\T, »«s¡+ e+{Ï$ eTT+<äT>± ø£qã&É‘êsTT. |üP]Ô>±

X¯Øs¡+˝À yê´~Û yê´|æùdÔ πs_dt ÁøÏeTT\T eTìwæ ˝≤˝≤»\+, #·s¡à+,

bÕ+ÁøÏj·÷dt, eT÷Á‘·|æ+&Ü\T, >∑T+&Ó, ø£+{Ï ¬s{°Hê yÓTT<ä˝…’q nìï

Á|ü<˚XÊ\≈£î yê´|ækÕÔsTT.

πs_dt yê´~Û k˛øÏq eTìwüT\T (≈£îø£ÿ ≈£L&Ü) ˙{Ïì#·÷ùdÔ

$|üØ‘·+>± uÛÑj·T|ü&É‘ês¡T. ˙fi¯ófl ‘ê>±\+fÒ >=+‘·T|üfÒºdæ, ˙s¡T

‘ê>∑˝Òø£b˛e≥+, uÛÑ]+#·˝Òì >=+‘·T H=|æŒøÏ >∑T]ø±e≥y˚T Ç+<äT≈£î

ø±s¡D+. n+<äTπø πs_dt yê´~Ûì ôV’≤Á&√bò _j·÷ nì ≈£L&Ü |æ\TkÕÔs¡T.

πs_dt yê´~Û πøe\+ ≈£îø£ÿ\ <ë«sêH ø±≈£î+&Ü, |æ\T¢\T, >∑_“˝≤\

<ë«sê ≈£L&Ü eTqTwüT\≈£î dü+Áø£$T+#˚ neø±X¯+ ™+<ä+≥THêïs¡T

ì|ü⁄DT\T. n+<äTπø, Çfi¯fl˝À¢ ô|]π> |æ\T¢\T, >∑Tfi¯fl˝À¢ ‹]π> >∑_“˝≤\

$wüj·T+˝À ≈£L&Ü ‘·>∑T C≤Á>∑‘·Ô\T rdüTø√e≥+ nedüs¡+. dü¬s’q

C≤Á>∑‘·Ô\T rdüT≈£î+fÒ πs_dt yê´~Û nH˚~ ndü\T ‘·˝…‘·Ô≈£î+&Ü

#˚j·T≥+ #ê˝≤ düT\Ty˚. eTT+<äT>± ô|+|ü⁄&ÉT ≈£îø£ÿ\≈£î |ü⁄{Ïºq

yê{ÏøÏ 6 yêsê\≈£î ˇø£ m.ÄsY.$. (j·÷+{Ï πs_dt y˚øÏ‡Hé) Ç+C…ø£åHé

(1.0 m+.m˝Ÿ) y˚sTT+#ê*. Ä ‘·s¡Tyê‘· eT∞fl Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ ˇø£

Ç+C…ø£åHé #˚sTT+#ê*. Á|üdüTÔ‘·+-s¡øå±πsuŸ, H√_y˚{Ÿ, πs_yÓ’Hé, πs;y˚ø˘

nH˚ m.ÄsY.$.\T n+<äTu≤≥T˝À ™HêïsTT.

πs_dt yê´~Û sê≈£î+&Ü #·÷düTø√e≥+ ™‘·ÔeTyÓTÆq |ü<äΔ‹. e∫Ãq

‘·s¡Tyê‘·, rÁeyÓTÆq yê´~Û \ø£åD≤\T u…’≥|ü&Ü¶ø£ eTs¡D+ $TqVü‰

eT+<äT˝Ò<äT. n+<äTπø nedüs¡yÓTÆq nìï C≤Á>∑‘·Ô\T rdüTø=ì yê´~Û

sê≈£î+&Ü #˚düTø√e≥y˚T ™‘·ÔeT+. Á|üe÷<äeXÊ‘·TÔ @<Ó’Hê ≈£îø£ÿ ø£]ùdÔ

‘·ø£åDy˚T >±j·÷ìï düãT“˙{Ï‘√ ø£&ç– (ø£]∫q >±j·÷ìøÏ m≥Te+{Ï

|ü]dæú‘·T˝À¢qT ≈£î≥T¢ yj·Tsê<äT) yÓ+≥H dü¬s’q yÓ’<äT´ì dü+Á|ü~+#ê*.

yê´~Û \ø£åD≤\T ø£ì|æ+#·ø£eTT+<˚ dü¬s’q ∫øÏ‘·‡bı+~‘˚ q÷{ÏøÏ

q÷s¡TXÊ‘·+ πs_dt sê≈£î+&Ü #·÷düTø√e#·TÃ.

nsTTq|üŒ{Ïø°, Á|üe÷<äeXÊ‘·TÔ ˇø£y˚fi¯ πs_dt yê´~Û k˛øÏq ≈£îø£ÿ

eTqTwüT*ï ø£]ùdÔ, yÓ+≥H˚ j·÷+{Ï πs_dt y˚øÏ‡Hé y˚sTT+#·T ø√yê*.

0,3,7,14,30,90 s√E\˝À ˇø=ÿø£ÿ &√dt #=|üq (1.0 m+.m˝Ÿ)

m+.ÄsY.$., Ç+»ø£åHé #˚sTT+#·Tø√yê*. |æ\¢\¬ø’Hê, ô|<ä›\¬ø’Hê Ç<˚

yÓ÷‘ê<äT\˝À y˚øÏ‡Hé y˚sTT+#ê*. πs_|üPsY, nuÛÑj·TπsuŸ, y˚s√πsuŸ nH˚

Ç+C…ø£åqT¢ n+<äTu≤≥T˝À ™HêïsTT.

eTTK´+>±, πs_dt k˛øÏq ≈£îø£ÿ eTìwæ eTTK+MT<ä ø£]ùdÔ,

ÇeTT´H√>√¢_¢Hé‡ nH˚ Ç+C…ø£åHé (Intra Venus) 1500 (eTìwæ qT+&ç

rdæq~) /3000 (Horse qT+&ç rdæq~) ◊.j·TT. (International Units)

yÓ+≥H rdüTø√yê*. yÓ’<äT´ì dü\Vü‰ yTs¡≈£î |üP]Ô ø√s¡T‡ yê&Ü*. dü>∑+

Ç+C…ø£åHé‡ rdüTø=ì, yê´~Û \ø£åD≤\T ˝Òe⁄ ø£<ë nì yÓ’<ä´+ eT<Ûä´˝À

$s¡$T+#·≥+ Á|üe÷<äø£s¡+.

πs_dt yê´~ÛøÏ ¨$TjÓ÷˝À ≈£L&Ü eT+∫ eT+<äT\THêïsTT.

ôV’≤Á&√bò˛_j·÷-200 eT+<äT ø£ &√düT, Ò<ë …&É˝ŸbÕ˝Ÿ` 30 eT+<äT

s√E≈£î ¬s+&ÉT &√düT\ #=|üq ¬s+&ÉT s√E\T rdüT≈£î+fÒ, eT+∫

|òü*‘·+ ™+≥T+~. @ eT+<äT nsTTHê nqTuÛÑeE„&Ó’q yÓ’<äT´ì

dü\Vü‰, dü÷#·q\ y˚Ts¡≈£î yê&É≥+ ÁX‚j·Tdüÿs¡+.

nìï{Ïø £+fÒ eTTK´+>±- πs_dt yê´~Û n≥T ≈ £îø £ÿ\T,

|æ\T¢\T yÓTT<ä˝…’q »+‘·Te⁄\≈£î yê´|æ+#·≥+, n$ ø£s¡e≥+

<ë«sê eTqTwüT\≈£î yê´|æ+∫ eTs¡D≤\T dü+uÛÑ$+#·≥+, »]>±ø£

\uÀ~uÀeT+≥÷ HêHê Vü≤+>±e÷ #˚j·T≥+, u≤<Ûä´‘· |òü˝≤Hê

yê]<˚ n+≥÷ y˚\+yÓÁ] $eTs¡Ù\T #˚j·T≥+ ø£+fÒ, n+<äs¡÷

dü$Twæº u≤<Ûä´‘·‘√ eéVü≤]ùdÔ, ndü\T n+≈£î]+#·≈£î+&ÜH˚ yê´~Ûì

n+‘·yÓTT+~+#=#·TÃ.

á $wüj·T+˝À nìï+{Ïø£+fÒ eTTK´+>± #˚j·÷*‡+~- ô|+|ü⁄&ÉT

»+‘·Te⁄\≈£î Áø£eT+ ‘·|üŒ≈£î+&Ü m.ÄsY.$. y˚sTT+#ê*. n˝≤π>

M …’q+‘· es¡≈£î M~Û≈£îø£ÿ\≈£î ≈£L&Ü y˚øÏ‡Hé y˚sTT+#ê*. eTTK´+>±,

eTTìdæbÕ*{°\T, q>∑s¡bÕ\ø£ dü+düú\˝À ô|+|ü⁄&ÉT »+‘·Te⁄\≈£î

˝…’ôdì‡+>˘ $<ÛëHêìï |üø£&É“+B>± neT\T#˚j·÷*. ˝…’ôdqT‡˝Òì

≈£îø£ÿ\T ô|+#˚yê]ô|’q, ô|+|ü⁄&ÉT »+‘·Te⁄\qT M<ÛäT\˝À e~˝Òdæ

u≤<Ûä´‘· ˝Ò≈£î+&Ü eéVü≤]+#˚yê]ô|’Hê, ìsê›ø£åD´+>± #·s¡´\T

rdüTø=ì »]e÷Hê $~Û+#ê*.

Ç+<äTø√dü+ kÕúìø£Á|üuÛ ÑT‘ê«\T #=s¡erdüTø√yê*.

dü«#·Ã¤+<ä dü+düú\T Ç+<äT≈£î ‘·–q düVü≤ø±s¡+ n+~+∫,

πs_dt yê´~Û >∑T]+∫ Á|ü»\˝À dü¬s’q ne>±Vü≤q ø£*Œ+#ê*.

nqedüs¡ ø±s¡´Áø£e÷\≈£î, yê{Ï Á|ü#êsêìøÏ mH√ï ø√≥¢

s¡÷bÕsTT\T Ks¡TÃô|fÒº kÕúìø£dü+düú\T n‹ eTTKýÓTÆq á

ø±s¡ Áø£e÷ìøÏ n‘· +‘· ÁbÕ<Ûëq´‘·ì∫Ã #·s¡ \T rdüT≈£î+fÒ,

#˚‘·T\T ø±˝≤ø£ Ä≈£î\T |ü≥Tº≈£îH˚ |ü]dæú‹ eTs√kÕ]

sê≈£î+&Ü n]ø£≥º≥+ düT\uÛÑkÕ<Ûäý˚T. á $<Ûä+>± n+<äs¡+

@ø£yÓTÆ nìï #·s¡´\T rdüT≈£î+fÒ eTq+ #˚ùd ‘·|ü\≈£î @

bÕ|ü+ ms¡T>∑ì eT÷>∑Jyê\qT eT≥Tº ô|{≤º*‡q nedüs¡+

m|üŒ{Ïø° sê<äT. Ä bÕ|ü+ me]ø° n+≥<äT.

- &Üˆˆ $. sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é

eTTì‡|ü˝Ÿ ø£$TwüqsY, sê»eT+Á&ç.

kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013 58


p …’, 2013 kÕúìø£ bÕ\q 59

Á|ü|ü+#· Á|üX¯dæÔ >∑&ç+∫q &Üˆˆ >√$+<ä|üŒ yÓ+ø£≥kÕ«$T 1918

nø√ºãsY 1e ‘˚Bq ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝Àì e&Ée÷\TŒs¡+˝À ¬s’‘·T

≈£î≥T+ã+˝À »ìà+#ês¡T. eT<ÛäT¬s’˝Àì yÓT&çø£˝Ÿ ø±˝ÒJ˝ÀqT,

eTÁ<ëdüT˝Àì kÕº ¢ yÓT&çø£ Ÿ ø± ÒJ˝ÀqT H˚Á‘·yÓ’<ä +˝À m+.mdt.dæ.

|ü{≤º n+<äTø=Hêïs¡T. n+‘·≈£î eTT+<äT uÛ≤s¡‘· ôd’q´+˝À 1945`48

eT<Ûä´ &Üø£ºs¡T>± |üì#˚XÊs¡T. ø±ì O<√´>∑+˝À e⁄qï|ü⁄&˚ rÁeyÓTÆq

s¡TeT{≤sTT&é ø°fi¯ ¢ yê‘·+‘√, ø=ìï HÓ\\ bÕ≥T eT+#êìπø

|ü]$T‘·yÓTÆHês¡T. ø±\ø£è‘ê´\T ≈£L&Ü rs¡TÃø√ Òø£b˛j·÷s¡T. ø±ùdô|’Hê

ì\ã&É˝Òø£ b˛j·÷s¡T. #˚‹y˚fi¯¢‘√ ô|qTï |ü≥Tºø=+fÒ y˚fi¯ó¢ y=+ø£s¡T¢

b˛j˚T$. Çìï XÊØs¡ø£ Çã“+<äT\THêï Äj·Tq Ä‘·à$XÊ«dü+‘√,

‘·q eè‹Ô |ü≥¢ n+øÏ‘· uÛ≤e+‘√ eTs¡\ ø£+{Ï Ä|ü πswüqT ¢

#˚j·THês¡+_Û+#ês¡T. eTs¡˝≤ eT<ÛäT¬s’ Á|üuÛÑT‘·« yÓT&çø£˝Ÿ ø±˝ÒJ˝À

H˚Á‘· yÓ’<ä $uÛ≤>∑+ n~Û|ü‹>±qT, eTÁ<ëdüT˝Àì msYdæÿHé Vü‰dæŒ≥ Ÿ

HÁ‘· $uÛ≤>∑+ n~Û|ü‹>±qT 20 @fi¢bÕ≥T O<√´>∑ $<ÛäT\qT m+‘√

HÓ’|ü⁄D´+>± ø=qkÕ–+#ês¡T. πøe\+ yÓ’<ä´y˚T ø±ø£, ø£+{Ï ∫øÏ‘·‡≈£î

dü+ã+~Û+∫q |ü]XÀ<Û äq\T, ø=‘· Ô $<ÛëHê\qT ø£qT>=Hêïs¡T.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì Á>±e÷˝˝Àì u≤\ u≤*ø£\T |ü⁄≥Tºø£‘√H˚ >∑T&ç¶

yês¡T>± O+&É≥+, ô|]–q ‘·sê«‘· XÊX¯«‘·+>± ø£+{Ï #·÷|ü⁄

ø√˝ÀŒe≥+ >∑eTì+∫ rÁe+>± Ä˝À∫+#ês¡T. á <äTs¡›X¯ qT+&ç

Á|ü»\qT ‘·|æŒ+#˚ ~X¯ À ø£èwæ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.

&Üˆˆ >√$+<ä|üŒ yÓ+ø£≥kÕ«$T u≤\´+ qT+&ç <Ó’e uÛÑøÏÔ ø£\yês¡T.

eTVü‰jÓ÷– ns¡$+<ä |òüTÀwt>±] <äs¡Ùq+ ø√dü+ M\Tqï|ü⁄&É˝≤¢

yÓfi‚¢yês¡T. #·÷|ü⁄ Òì yê]øÏ ‘·–q yÓ’<ä + n+~+∫, eTs¡\ #·÷|ü⁄

‘Ó|æŒ+#·≥+ ˇø£ s¡ø£+>± <˚e⁄&ç ùde>± uÛ≤$+#ês¡T.

&Üˆˆ >√$+<ä|üŒ yÓ+ø£≥kÕ«$T >±]ì Á|ü»\T ÄbÕ´j·T+>±

ª ª&Ü ˆ ˆ$.μ μ nì |æ˝ Ò Ãyês ¡T . ø £+{Ï ∫ø Ï‘ · ‡˝À ù|s ¡T>±+∫q

q÷´j·÷sYÿ˝Àì düsY C≤Hé $\‡HéqTªª&Üˆˆ $.μμ ø£\TdüTø=Hêïs¡T. düsY

C≤Hé $\‡Hé dü«j·T+>± >∑T&ç¶yê&ÉT. n+<Ûä‘·« ìyês¡D ø√dü+, sêj·T Ÿ

ø±eTHé yÓ ŸÔ kıôd’{° kÕú|æ+#ês¡T. düsY C≤Hé mø£ÿ&çøÏ yÓfi≤¢\Hêï ‘√&ÉT>±

ˇø£ eTìwæ e⁄+&Ü*‡+<˚. &Üˆˆ $. Äj·Tq≈£î ‘√&ÉT>± e⁄+&ç sêj·T Ÿ

kıôd’{° <ë«sê n+<Ûä‘·« ìyês¡D πø+Á<ë\ kÕú|üqqT >∑T]+∫ mH√ï

ªªn+<Ûä‘·«+ ù|<äyê&çøÏ X¯ Á‘·Te⁄. #·÷|ü⁄

˝Òø£b˛‘˚ JeH√bÕ~Û ø£s¡Tee⁄‘·T+~.

düe÷»+˝À >ös¡e+ b˛‘·T+~. @ eTìwæø°

n≥Te+{Ï |ü]dæú‹ sê≈£L&É<äTμμ n+{≤s¡T Á|üeTTK

ø£+{Ï yÓ’<äT´\T &Üˆˆ >√$+<ä|üŒ yÓ+ø£≥kÕ«$T.

n+<Ûä‘·«

ìs¡÷à\q≈£î

ùde\T

n+<Ûä‘·«

ìs¡÷à\q≈£î

ùde\T

kÕúìø£ bÕ\q p …’, 201360

$wüj·÷\T ‘Ó\TdüTø=Hêïs¡T. dü«<˚XÊìøÏ e#˚Ã

eTT+<äT Á>±eT ÁbÕ+‘ê˝À¢ ø£+{Ï yÓ’<ä´ •_sê\qT

ÁbÕs¡+_Û+#· ìXÃsTT+#ês¡T. uÛ≤s¡‘·<X+ #]q ‘·sê«‘·

Á|ü<Ûëì Ç+~sê >±+BÛì ø£\TdüTø=ì <˚X¯+˝À n+<Ûä‘·«

ìyês¡D πø+Á<ë\ kÕú|üq >∑T]+∫ $qï$+#ês¡T.

Á| ü< Û ëì dü+‘√wü+>± ‘·eT qT+&ç d üV ü‰j·T+

n+<äCÒkÕÔeTHêïs¡T.

&Üˆˆ $. 1977˝À eT<ÛäT¬s’˝À, πøe\+ 11 |ü&Éø£\‘√, q\T>∑Ts¡T

HÁ‘· yÓ’<ä $TÁ‘·T\‘√ ns¡$+<ä HÁ‘· yÓ’<ä XÊ\ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. 1980˝À

nyÓT]ø±˝Àì uÀdüºHé qT+&ç, &Üˆˆ$. >±] $TÁ‘·T\T ns¡$+<ä ø£+{Ï

ÄdüT|üÁ‹øÏ X¯+≈£îkÕú|üq #˚XÊs¡T. &Üˆˆ$. e<ä› ô|’ø£+ Ò<äT. u≤´+≈£î\

qT+&ç &ÉãT“ ‘Ó#·TÃø√e&É+ ø£wüº+>± e⁄+&˚~. &Üˆˆ$. ‘·q Ç+{Ïì

s¡÷. 5 \ø£å\≈£î ≈£î<äTeô|{≤ºs¡T. yÓTT<ä≥ ˇø£ n+‘·düTÔ uÛÑeHêìï

ì]à+#ês¡T. Áø£eT+>± 7, 8 n+‘·düTÔ\ uÛÑeq düeTT<ëj·T+ @s¡Œ&ç+~.

á eTVü‰yÓ’<ä XÊ\qT #·÷&Ü\qï ø√]ø£‘√ >∑÷>∑T Ÿ e´ekÕú|ü≈£î\˝À

ˇø£¬s’q ˝≤´ØôdCŸ ¬s+&ÉT s√E\T+&ç ns¡$+<é˝Àì ùde\qT

Á|üX¯+dæ+#ês¡T.

ns¡$+<é˝À eT÷&ÉT s¡ø±\ ùde\T+{≤sTT. ˇø£{Ï |üP]Ô>±

O∫‘·+, ¬s+&ÉT ‘·–Z+|ü⁄ <Ûäs¡, eT÷&ÉT |ò”E #Ó*¢+|ü⁄. @ s¡ø£+ ∫øÏ‘·‡

#˚j·T+#·Tø√yê\qï~ s√– ˝Ò<ë n‘·ì ≈£î≥T+ã düuÛ ÑT´\T

ìs¡ísTTkÕÔs¡T. O∫‘· ùde n+<äT≈£îH˚ yês¡T m≥Te+{Ï Ä<ëj·T

<Ûäèe |üÁ‘ê\T düeT]Œ+#·e\dæq |üì˝Ò<äT. ‘·–Z+|ü⁄ <Ûäs¡ nsTTHê,

|ò”E #Ó*¢+#˚<Ó’Hê n+<ä]ø° πø s¡ø£yÓTÆq yÓ’<ä ùde n+<äCÒkÕÔs¡T.

ªª#ê\ s√E\ ÁøÏ‘·+ ˇø£ ô|<ë›j·Tq ø±+Á{≤øº Ä|üπswüHé ø√dü+

ns¡$+<é≈£î yÓfi≤¢&ÉT. rsê yÓfi≤¢ø£ #Ó≈£îÿ rdüTø√s¡ì ‘Ó*dæ+~. nø£ÿ&É

q>∑<äT ˝≤yê<˚M\T e÷Á‘·y˚T e⁄+{≤sTT. e∫Ãq ô|<ä› eTìwæ‘√

yÓ ’<äT´\T e÷{≤¢&ÉT‘·÷, MTs¡T &ÉãT“ rdüT≈£îsê˝Ò<äT ø±ã{Ïº

O∫‘·yÓ’<ä´+ #˚sTT+#·Tø√e#·TÃ nì dü\Vü‰ Ç#êÃs¡T. ˇø£ÿkÕ]

ÄdüT|üÁ‹˝À ø±\Tô|{Ïºq ‘·sê«‘·, m≥Te+{Ï ‘˚&Ü\T+&Ée⁄...

ˇπøs¡ø£yÓTÆq ∫øÏ‘·‡, ˇπø ì|ü⁄DT\ ãè+<ä+. n<ä+‘ê #·÷dæq Ä

ô|<ë›j·Tq #ê˝≤ dü+‘√wæ+#ês¡T. Ä ô|<ä› eTìwæ mes√ ø±<äT. &Üˆˆ

m.|æ.C…. nãT› Ÿø£ ≤+, uÛ≤s¡‘·s¡‘·ï, e÷J uÛ≤s¡‘· sêh|ü‹. ns¡$+<é

H˚Á‘· yÓ’<ä´+˝À Á>±MTD yÓ’<ä´ •_sê\T ˇø£ Á|ü<Ûëq uÛ≤>∑+. á

•_sê\˝À X¯g ∫øÏ‘·‡ #˚sTT+#·Tø=H˚ yê] dü+K´ HêHê{Ïø°

ô|s¡T>∑T‘·÷ e⁄+~. ns¡$+<é˝À ø£fi¯¢<ë›\T ‘·j·÷s¡T #˚ùd $uÛ≤>∑+

e⁄+~. ns¡$+<é˝À ì$TcÕìø=ø£ düs¡®Ø »s¡T>∑T‘·T+~. $T>∑‘ê

ÄdüT|üÁ‘·T\˝À |ü~ùV≤qT ì$TcÕ\T |ü&ÉT‘·T+~.

kÕ<Ûës¡D e´≈£îÔ\≈£î •ø£åD Ç∫Ã dü+düú≈£î nedüs¡yÓTÆq $<Ûä+>±

r]Ã~<äT›ø√e&Éy˚T eTTK´eTì ns¡$+<é uÛ≤$düTÔ+~. ÄdüT|üÁ‹

O<√´>∑T\˝À mquÛ…’ XÊ‘·+ eT+~ Á>±MTD eTVæ≤fi¯ Ò. ˇø£ @&Ü~

•ø£åD‘√ yê]ì eT+∫ ì|ü⁄DT\T>± e÷s¡TÃ‘ês¡T. Ç+>∑¢+&ÉT˝Àì

sêj·T Ÿ ø± ÒCŸ Ä|òt Ä|òtÔe÷\J ø£+fÒ ns¡$+<é yÓ’<ä + y˚T …’q<äì

n<Ûä´j·THê\T ìs¡÷|æ+#êsTT.

1976˝À 11 |ü&Éø£\‘√ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq ÄdüT|üÁ‹ ø£ n+‘·düTÔ qT+&ç

@&ÉT n+‘·düT Ô\≈£î ô|]–+~. ø√j·T+ã‘·÷Ôs¡T, bÕ+&ç#˚Ã],

‹s¡Tq Ò«*, ~+&ç>∑ Ÿ\˝À XÊK\T |üì#düTÔHêïsTT. Ç<ä+‘ê s√>∑T\T

Ç∫Ãq |ò”E\ qT+&ç ì]à+|üã&çqy. me] e<ë› $sêfi≤\T rdüTø√s¡T.

‘=*s√E˝À &Üˆˆ$. (>√$+<ä|üŒ yÓ+ø£≥kÕ«$T) $sêfi≤\ø√dü+

dü+Á|ü~+#·>±, e+<ä, ¬s+&ÉT e+<ä\T ÇkÕÔeTHêïs¡T. ‘·sê«‘· n‹

‘·≈£îÿe |ò”E <ë«sê \_Û+∫q ô|’ø£+‘√ á H˚Á‘· yÓ’<ä´XÊ\qT

ì]à+#ês¡T. á ùde n+‘ê <Ó’e ùde>± uÛ≤$+#ês¡T &Üˆˆ$.

&Üˆˆ$. ÁãVü≤à#ê]>±H˚ J$+#ês¡T. Äj·Tq yês¡düT\T Äj·Tq

‘·eTTàfi¯ó¢, #Ó …¢fi¢ |æ\¢\T. yê]˝À 20 eT+~ yÓ’<ä ì|ü⁄DT\THêïs¡T.

>±+BÛJ uÀ~Û+∫q <Ûäs¡àø£s¡Ô«‘·« uÛ≤eq‘√ á H˚Á‘· yÓ’<ë´\j·T+

ìs¡«Væ≤+|üã&ÉT‘·Tqï~.

&Üˆˆ >√$+<ä|üŒ yÓ+ø£≥kÕ«$T mH√ï |ü⁄s¡kÕÿsê\+<äTø=Hêïs¡T.

uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ |ü<äàl Á|üX¯dæÔ ì∫Ã+~. n+‘·sê®rj·T n+<Ûä‘·«

ìyês¡D dü+düú nyês¡T¶, Á|ü|ü+#· Äs√>∑ dü+düú nyês¡T¶, sê»´\ø°Î

bòÂ+&˚wüHé dü‘êÿs¡+, ôV≤˝Hé ¬ø\¢sY n+‘·sê®rj·T nyês¡T¶, düTÁX¯ó‘·

nyês¡T¶, &Üˆˆ _.dæ.sêjYT nyês¡T¶ e+{Ï$ eT¬sH√ï e⁄HêïsTT.

&Üˆˆ >√$+<ä|üŒ yÓ+ø£≥kÕ«$T Ä<äs¡Ù |ü⁄s¡TwüT&ÉT.

m+<ä¬s+<ä]ø√ #·÷|ü⁄qT Á|ükÕ~+∫ &Üˆˆ$. >±s¡T 2006 p˝…’

7e ‘˚Bq eT<ÛäT¬s’ ÀH˚ eTVü‰<˚e‘· MTHêøÏå Ä\j·T+ yÓ\dæq #√fÒ

‘·T~ XÊ«dü e~˝≤s¡T. uÛÖ‹ø£+>± Äj·Tq Ò≈£îHêï <˚X¯ $<˚XÊ\˝À

e⁄qï ns¡$+<é HÁ‘· yÓ’<ä XÊ\\T Äj·TqqT neTs¡J$>± #XÊsTT.

` C≤qeT~Δ Vü≤qTeT#êÃ¤ÁdæÔ

@ u≤´+≈£î˝À ∫qï n|ü n&ç–Hê n+‘·≈£î |ü~¬s≥¢ ÄdüTÔ\T

wüO]{°\T #·÷|æùdÔH˚ ÇkÕÔs¡T. ÄdæÔbÕdüTÔ\T ˝Òìyê]ì ne‘·*øÏ

bıeTà+{≤s¡T. yÓTÆÁø√ô|ò’HêHé‡\T Ädüsê ne⁄‘êj·TqT≈£î+fÒ yês¡T ù|<ä\

ÁbÕD≤\‘√ #Ó\>±≥+ Ä&ÉT‘·THêïs¡T. Ç˝≤+{Ï H˚|ü<∏ä´+˝À ìs¡Tù|<ä\

bÕ*{ ô|ìï~Û>± ì*∫+~ ªdü|üÔ–] Á>±MTDu≤´+ø˘.μ

∫‘·÷Ôs¡T, ø£ècÕí õ˝≤¢˝À¢ 151 XÊK˝À¢ e+<ä˝≤~ dü$Twæº u≤<Ûä´‘ê

dü+|òü÷\≈£î n|ü*∫Ã+~. ˇø£{Ï ¬s+&ÉT ø±<äT, @ø£+>± s¡÷. 58

ø√≥¢≈£î ô|’>± s¡TD≤*∫Ã ù|<ä\≈£î n+&É>± ì*∫+~. yê]øÏ ñbÕ~Û

neø±XÊ\T ø£*Œ+∫, J$‘ê˝À¢ yÓ\T>∑T\T ì+|ü⁄‘·÷ Ä<äs¡Ù u≤´+≈£î>±

ì*∫+~. ∫qï∫qï eè‘·TÔ\T #˚düT≈£îH˚yê]ì Á>∑÷|ü⁄\T>± @s¡Œ]Ã

m˝≤+{Ï Vü‰MT\T ˝Ò≈£î+&Ü s¡÷. 10 y˚\ qT+&ç s¡÷. 25 y˚\ es¡≈£î

n|ü*∫Ã+~. B+‘√ yês¡T N≈£L ∫+‘ê Ò≈£î+&Ü ‘Ó*dæq yê´bÕsê\T

#˚düT≈£îì, dü+‘√wü+>± ã‘·T≈£î‘·THêïs¡T. Mfi¯fl+‘ê dü$Twæºdü+|òü÷\T>±

@s¡Œ&É≥+ e\q, ˇø£]MT<ä ˇø£]øÏ $XÊ«dü+ ô|]–+~.

ù|< ä\ ned üs ê\qT Äd üs ê> ± # ˚d ü T≈ £ îì ñd ü Ts ¡ T

rdüTÔqï e&û¶yê´bÕs¡T\T, yÓTÆÁø√ô|ò’HêHé‡ dü+düú˝≤¢ ø±≈£î+&Ü dü|üÔ–]

Á>±MTD u≤´+ø˘ ìs¡Tù|<ä\≈£î ˙&É>± ì*∫+~. á u≤´+≈£îqT

dü÷Œ¤]Ô>± rdüT≈£îì $T>∑‘ê u≤´+≈£î\T ≈£L&Ü eTT+<äT≈£î eùdÔ, Äj·÷

Á>±e÷˝À¢ ù|<ä]ø£+, ìs¡T<√´>∑+ |üP]Ô>± ‘=\–b˛‘êj·Tì Á|ü»\+‘ê

Äø±+øÏådüTÔHêïs¡T.

ªªs=+|æ#Ós¡¢ eT+&É\ πø+Á<ä+˝À ˇπø ˇø£ÿ Åô|’y˚≥T XÊK ñ+&˚~.

ù|<ä\ ≈£î≥T+u≤\T ;&û\ ‘·j·÷Ø, #˚H˚‘·|üì, ‘√|ü⁄&ÉT ã+&É¢ô|’

∫\¢s¡ es¡Ôø£+ ‘·~‘·s¡ |üqT˝Ò JeHê<Ûës¡+>± ã‘·T≈£î‘·THêïs¡T. yêfi¯fl

Ä<ëj·÷\T, n‹∫qï yÓTT‘êÔ\T ôd’‘·+ e&û¶ yê´bÕs¡T\ #˚‘·T˝À¢øÏ

b˛j˚T$. á eT+&É\+˝Àì ù|<ä\+‘ê ndü+|òüT{Ï‘·+>± ñHêïs¡T.

M]øÏ s¡TD≤*e«≥+˝À n+‘·s¡Z‘· yê´bÕs¡ neø±X¯eTTqï dü+>∑‹

u≤´+≈£î\T >∑T]Ô+#·ø£b˛e&É+‘√ yê]øÏ s¡TD≤\T <=s¡ø£&É+ ø£wüºeTjT´~.

s¡yêD≤ kÂø£sê´\T, eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\T Òø£b˛e&É+e\¢ <ä>∑Zs¡˝Àì

|”˝Òs¡T eT+&É\+˝Àì u≤´+≈£î\T ôd’‘·+ á ÁbÕ+‘· Á|ü»\≈£î

#˚s¡Teø±˝Òø£b˛j·÷sTT.

á |ü]dæ ú‘·T˝À¢ 2010˝À s=+|æ#Ós¡ ¢˝À á u≤´+≈£îXÊKqT

ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. C…m˝Ÿõ qeT÷Hê‘√ |üì#˚dü÷ÔH˚, eTs√yÓ ’|ü⁄

|ü˝…¢ Á|ü»\ Á|ü>∑‹ u≤≥|ü˝…¢ Á|ü»\ Á|ü>∑‹ u≤≥

dü«j·T+düVü‰j·Tø£ Á>∑÷|ü⁄\‘√ ø£*dæ|üì#˚XÊsTT. Åô|’y˚≥T ô|ò’HêqT‡\

ø£+fÒ ‘·≈£îÿe e&û¶πø ù|<ä $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î e&û¶*e«&É+‘√ yê]øÏ

#˚s¡Tej·÷´sTT. á u≤´+≈£î n~Ûø±s¡T\ ø£èwæe\¢ s=+|æ#Ós¡¢˝À 122

C…m Ÿõ\T @s¡Œ&Ü¶sTT. M]øÏ <ë<ë|ü⁄ s¡÷. 1.76 ø√≥¢ s¡TD≤\T Ç#êÃs¡T.

Á|ü‹ ∫s¡Tyê´bÕs¡düTÔ&ÉT C…m Ÿõ <ë«sê á u≤´+≈£î $ìjÓ÷>∑<ës¡T&ÉT

ø±e&É+ >∑s¡«ø±s¡D+. |ü+#êj·TrsêCŸXÊK s=+|æ#Ós¡¢ eT+&É\+˝À á

u≤´+ø˘ <ë«sê ù|<ä\T m˝≤ n_Ûeè~Δ#Ó+<ëjÓ÷ >∑T]Ô+∫+~. dü|üÔ–]

ùde\e\¢ ù|<ä\ J$‘ê˝À¢ e∫Ãq yÓ\T>∑T\qT &Ü≈£î´yÓT+≥Ø

∫Á‘·+>± |ü+#êj·TrsêCŸXÊK ì]à+∫ Á|ü<ä]Ù+∫+~. Ç~ s=+|æ#Ós¡¢ À

dü|üÔ–] kÕ~Û+∫q Á|ü>∑‹øÏ eT#·TÃ‘·Tqø£...

∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢ >±ÁMTDT\≈£î dü|üÔ–] #˚j·T÷‘·

|ü#·Ãì #Ó≥¢eT<Ûä´ Á|üXÊ+‘·yÓTÆq |ü˝…¢ n~. yÓsTT´eT+~ »HêuÛ≤.

<ë<ë|ü⁄ n+<äs¡÷ ~>∑Te eT<Ûä´‘·s¡>∑‹øÏ #Ó+~qyêπs! kı+‘·+>±

uÛÑ÷eTT\Tqïyês¡T ‘·≈£îÿy˚. <ë<ë|ü⁄ q\uÛ…’ ≈£î≥T+u≤\T eT>±Z\

MT<ä |ü≥TºN¬s\qT H˚dü÷Ô ã‘·T≈£î‘·THêïs¡T. Çø£ÿ&É ‘·j·÷s¡j˚T´

|ü≥TºN¬s\T ªø£+∫μøÏ yÓ[fl nø£ÿ&É ø£+∫ |ü≥TºNs¡\T>± Áu≤+&é ÇyTCŸì

dü+‘·]+#·T≈£îì <˚X¯eT+‘ê ÁbÕ#·Ts¡´+ bı+<äT‘·THêïsTT.

ÇBô|<ä›eT˝…¢\ Á>±eT+ Á|ü‘˚´ø£‘·. ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢ s=+|æ#Ós¡¢

eT+&É\+ qT+&ç Çs¡yÓ’ ì$TcÕ\ Á|üj·÷D+ #˚ùdÔ ô|<ä›eT …¢\ Á>±eT+

edüTÔ+~.

Äø£s¡¸D°j·TyÓTÆq s¡+>∑T˝À¢ n+<äØï Äø£≥Tº≈£îH˚ |ü≥TºN¬s\T

H˚düTÔqï|üŒ{Ïø°, M] Ä<ëj·÷\T e÷Á‘·+ n+‘·+‘· e÷Á‘·y˚T!

‘·s¡‘·sê\T>± #˚H˚‘·H˚ qeTTà≈£îqï M]øÏ eTs√|üì #˚‘·ø±ø£ ø£wüºyÓTÆHê,

qwüºyÓTÆHê H˚‘·|üìH˚ ã‘·T≈£î‘Ós¡Te⁄>± m+#·T≈£îHêïs¡T. s√»+‘ê

ø£wüº|ü&çHê s¡÷. 70øÏ $T+∫ ô|s¡>∑ì Ms¡T dü«X¯øÏÔ‘√ m<ä>∑&ÜìøÏ dü|üÔ–]

Á>±MTDu≤´+ø M]øÏ s¡TD≤\T eT+ps¡T #j·TkÕ–+~. B+‘√ Çø£ÿ&É

ñ‘·Œ‹Ô ô|s¡>∑&Éy˚T ø±ø£, Ä<ëj·÷\T ô|]– J$‘ê\qT düTKeTj·T+

#˚düT≈£î+≥THêïs¡T.

ñbÕ~Û neø±XÊ\T }]düTÔHêïsTT

ªªe÷ }]øÏ <ä>∑Zs¡˝À ø=ìï u≤´+≈£î\Tqï|üŒ{Ïø°, >±´s¡+{°

#·÷|ü&ÜìøÏ e÷≈£î ÄdüTÔ˝ÒMT Òø£b˛e&É+‘√ e÷≈£î n|ü⁄a <=s¡ø£˝Ò<äT.

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 61


◊‘˚ e÷ Á>±eT+˝À y˚T+ H˚düTÔqï N¬s\qT, e÷ |üì‘·Hêìï #·÷dæq

dü|üÔ–] Á>±MTDu≤´+ø˘ m˝≤+{Ï Vü‰MT ˝Ò≈£î+&ÜH˚ n|ü⁄a Ç#êÃs¡T.

<ë+‘√ e÷ ã‘·T≈£î\T ˇø£ <ë]˝À |ü&Ü¶sTT. |ü<äø=+&ÉT eT>±Z\T

|üì#˚düTÔHêïsTT. ø£ eT>∑Z+ô|’ yêsêìøÏ ¬s+&ÉT |ü≥TºN¬s\T H˚kÕÔqT. Hê

uÛ≤s¡´ eTVü‰\øÏÎ |ü≥Tº<ës¡+ #·T&ÉT‘·T+~. u≤´+ø˘ ˝ÀHé‘√ ô|≥Tºã&ç

ô|{Ïº yÓ’+&ç+>˘ $TwüHé ø=HêïqT. <ëìô|’ eTVü‰\øÏÎ s√E≈£î 3 πøJ\

<ës¡+ #·T&ÉT‘·T+~. Bìe\¢ 9 |ü≥TºN¬s\T ‘·j·÷s¡e⁄‘êsTT. ø£¬s+≥T

ø√‘·\e\¢ yÓ’+&ç+>˘ #˚j·T˝Òø£b˛‘·THêï+. e÷ Á>±eT+˝À 25 dü«j·T+

düVü‰j·Tø£ dü+|òü÷\THêïsTT. yês¡T≈£L&Ü u≤´+ø˘s¡TD+ rdüT≈£îHêïs¡T.

dü|üÔ–] u≤´+≈£î˝ÀHé\ e\¢ e÷ Ä]úø£dæú‹>∑‘·T˝À¢ ø=+‘·e÷s¡TŒ

e∫Ã+~. Hê‘√bÕ≥T q\T>∑T]øÏ ñbÕ~Û ø£*Z+~μμ.

- |ü˝≤¢ s¡M+Á<ä, ô|<ä›eT˝…¢\T, ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢

nuÛ≤>∑T´\ Ç+≥ kÂuÛ≤>∑´+

Ç≥T ø£sêï≥ø£, n≥T ‘·$Tfi¯Hê&ÉT dü]Vü≤<äT›\ eT<Ûä´ ñqï

∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢, s=+|æ#Ós¡¢ eT+&É\+ ù|<ä\~ n+<ä] ù|<ä\ ø£<∏˚.

á eT+&É\+˝À düT˙ï eTTdæ¢+ ≈£î≥T+u≤\ dü+K´ ø±düÔ m≈£îÿy˚.

düMT|ü+˝À ø±fi¯Vü≤dæÔ, ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝À ;&û bòÕ´ø£ºØ\T m≈£îÿe>±

ñ+&É≥+‘√ Mfiófl >∑‘· 70 @fiófl>± ;&û\T #·T&ÉT‘·÷ ã‘·T≈£î‘·THêïs¡T.

s=+|æ#Ós¡¢, Äe˝Ÿø=+&É Á>±e÷\ eTTdæ¢+\+‘ê ;&û\ ‘·j·÷Ø‘√

‘·eT ã‘·T≈£îqT ø=qkÕ–düTÔHêïs¡T. á ndü+|òüT{Ï‘· ø±]à≈£î\+<ä]˙

dü+|òüT{Ï‘· |üs¡Ã&É+˝À dü|üÔ–] Á>±MTD u≤´+ø˘ s=+|æ#Ós¡¢ Áu≤+∫

y˚TH˚»sY wüV”≤Hê uÒ>∑+ ø°\ø£bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T. dü$Twæº u≤<Ûä´‘ê

dü+|òü÷\T ô|{Ïº yê]˝À Ä‘·à$XÊ«dü+ ô|+#ês¡T. @+#˚ùdÔ ‘·eT

ù|<ä]ø£+ b˛‘·T+<√ dü+|òü÷˝À¢ #·]Ã+#·T≈£îHêïs¡T. yê]øÏ s¡TD≤*e«&É+

<ë«sê dü«j·T+XøÏÔ ô|+#·T≈£î+{≤s¡ì uÛ≤$+∫ dü|üÔ–] u≤´+ø s¡TD≤\T

eT+ps¡T #˚dæ+~. ;&û\T #·T&ÉT‘·÷H˚ s¡TD+‘√ eT]ìï ∫qï

yê´bÕsê\T #˚dü÷Ô, Ä<ëj·÷\T ô|+#·T≈£îH˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚düTÔHêïs¡T.

dü|üÔ–] ‘·eT≈£î ø=+&É+‘· <ÛÓ’sê´ìï Ç∫Ã+<äì C…m˝ŸJ Á>∑÷|t\ìï+{Ïø°

;&û\qT #·TfÒº |üì ø£*ŒdüTÔqï ÄsY.˙˝À|òüsY n+≥THêïs¡T...

n|ü e\¢ Ä‘·à$XÊ«dü+ ô|]–+~

ªªH˚qT, Hê uÛÑs¡Ô ÇÁãV”≤+U≤Hé ø£*dæ s√p eTTô|’Œ◊<äT eT+~

Á>±eTdüTú\‘√ ;&û\T ‘·j·÷s¡T #˚sTTdüTÔHêïeTT. ø=+<äs¡T ‘·eT

Ç+{Ï˝ÀH˚ U≤∞ düeTj·T+˝À ;&û\T #·T&ÉT‘·T+{≤s¡T. ˇø√ÿ

≈£î≥T+ã+ yês¡T dü>∑≥Tq s√E≈£î ¬s+&ÉTy\ ;&û\T ‘·j·÷s¡T#kÕÔs¡T.

M]øÏ HÓ\≈£î s¡÷. 6000 Ä<ëj·T+ edüTÔ+~. s=+|æ#Ós¡¢˝Àì eTTdæ¢+

≈£î≥T+u≤\˙ï <ë<ë|ü⁄>± Ç<˚ eè‹Ôô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç ã‘·T≈£î‘·THêïsTT.

Ms¡T #˚dæq ;&û\qT lø±fi¯Vü≤dæÔ˝Àì »j·Tsê+ ;&û bòÕ´ø£ºØøÏ düô|’¢

#˚kÕÔ+.

Hê uÛÑs¡Ô ;&û bòÕ´ø£ºØ qT+&ç Äs¡¶s¡T¢ rdüTø=kÕÔs¡T. C…m Ÿõ Á>∑÷|ü⁄\≈£î

|üì n|üŒC…|üŒ&É+ Hê |üì. Ç+‘·≈£î eTT+<äT Çø£ÿ&ç dü|üÔ–] u≤´+ø˘

y˚TH˚»sY>± |üì#˚dæq wüV”≤Hê uÒ>∑+ e÷ ÁX¯eTqT >∑T]Ô+∫, e÷≈£î

s¡TD≤*e«&ÜìøÏ eTT+<äTø=#êÃs¡T. ‘=*kÕ]>± C…m˝Ÿõ VüQùd‡˙

Á>∑÷|ü⁄ ‘·s¡|òü⁄q s¡÷. 2 \ø£å\T Ç#êÃs¡T. |ü~ eT+~ Á>∑÷|ü⁄ düuÛÑT´˝À¢

ˇø=ÿø£ÿ]øÏ s¡÷. 20 y˚\T #=|üq e∫Ã+~. á s¡TD+˝À ;&û

ø±]à≈£î\+‘ê ∫qïyê´bÕsê˝À¢ ô|≥Tºã&ç ô|{Ïº ø=+‘· Ä<ëj·T+

dü+bÕ~+#·T ø√e&Éy˚T >±ø£ 60 XÊ‘·+ ˝ÀqT Ç|üŒ{Ïπø rπsÃkÕs¡T.

<äXÊu≤›\T>± Çø£ÿ&ç eTTdæ¢+ ≈£î≥T+u≤\T ;&û ‘·j·÷Ø˝À

ñHêïsTT ø±˙ yê] ã‘·T≈£î\T m<äT>∑÷u§<äT>∑÷ Ò≈£î+&Ü ñHêïsTT.

dü|üÔ–] Á>±MTD u≤´+ø˘ n|ü*∫Ã Ä<äTø√e&É+‘√ M] Ä]úø£ dæú‹˝À

ø=+‘· e÷s¡TŒ e∫Ã+~. ;&û\T #·T≥º&Éy˚T >±ø£, Ç‘·s¡ eè‘·TÔ\yÓ’|ü⁄

<äèwæºkÕ]+∫, Ä‘·à$XÊ«dü+‘√ Ä<ëj·÷\qT ô|+#·T≈£î+≥THêïs¡Tμμ.

-ÄsY. ˙˝À|òüsY

u≤´+ø˘ ˝ÀHé e\¢ ◊ø£´eT‘·´+ ô|]–+~

ªªy˚TeT+‘ê e´ekÕj·T ≈£L©\+. #Ós¡≈£î ‘√≥, e] eT&ÉT>∑T˝À¢

|üqT\≈£î b˛‘·T+{≤+, s√E≈£î s¡÷. 80 ≈£L© ÇkÕÔs¡T. e÷˝≤+{Ï

ù|<ä\≈£î n|ü ø±yê\+fÒ e&û¶ yê´bÕs¡T˝Ò ~≈£îÿ. e÷˝À ø=+<äs¡T

yÓTÆÁø√ ô|ò’HêHé‡\ e\˝À |ü&ç yÓ÷düb˛j·÷s¡T. rdüT≈£îqï n|ü⁄Œ\T,

e&û¶\T rs¡Ã˝Òø£ ø=+<äs¡T #êe&ÜìøÏ ôd’‘·+ dæ<äΔ|ü&Ü¶s¡T. Ç<ä+‘ê

ˇø£|ü&ÉT. H˚&ÉT e÷≈£î dü|üÔ–] Á>±MTD u≤´+ø˘ ø=+&É+‘· n+&É>±

ì*∫+~. e÷ Á>∑÷|ü⁄˝Àì |ü~eT+~øÏ ø£*|æ s¡÷. 5 \ø£å\T s¡TD+

Ç#êÃs¡T. Bì‘√ y˚TeTT bÕ&ç |üX¯óe⁄\qT ø=qTø=ÿì bÕ\qT

neTTà≈£î+≥÷ Äq+<ä+>± ã‘·T≈£î‘·THêï+.

e∫Ãq Ä<ëj·T+‘√ u≤´+≈£î n|üqT ø=~›ø=~›>± rs¡TdüTÔHêï+.

≈£L© |üqT\‘√bÕ≥T bÕ\ neTàø£+ e\¢ HÓ\≈£î s¡÷. 5 y˚\T

n<äq|ü⁄ Ä<ëj·T+ bı+<äT‘·THêï+. dü|ü Ô–] u≤´+≈£î e\q

e÷≈£î dæús¡yÓTÆq Ä<ëj·÷\T e#êÃsTT. n+‘˚>±ø£ dü+|òü÷\T>±

@s¡Œ&É≥+ e\¢ düeTdü´\T e∫Ãq|ü⁄&ÉT ø£*dæ yÓT\dæ #·]Ã+#·T≈£îì

|ü]wüÿ]+#·T≈£î+≥THêï+μμ.

- ø±e* ^‘·, l<äTsêZ<˚$ Á>∑÷|ü⁄, q&ç–eT&ÉT>∑Tyê]|ü*¢

∫qïyê´bÕs¡T\≈£î #˚j·T÷‘·

ªªˇø£|ü⁄Œ&ÉT n|ü⁄Œ ø±yê\+fÒ yÓTÆÁø√ô|ò’HêqT‡\qT ÄÁXsTT+#yêfifl+.

Ä ‘·s¡Tyê‘· yê] y~Û+|ü⁄\‘√ eTqXÊÙ+‹ Ò≈£î+&Ü b˛jT~. Ç˝≤+{Ï

dæú‹˝À dü|üÔ–] e÷≈£î ‘√&Ó’+~. eTeTà*ï dü$Twæ˜ dü+|òü÷\T>± @s¡Œ]Ã

s¡TD≤\qT eT+ps¡T #kÕs¡T. e÷˝À ø=+<äs¡T md”º&û, øÏsêD≤ cÕ|ü⁄\T

q&ÉT|ü⁄‘·÷ Jeq+ kÕ–düTÔHêïs¡T. wüO´]{°>± #·÷|æ+#·{≤ìøÏ e÷≈£î

m˝≤+{Ï ÄdüTÔ\÷ Òø£b˛sTTHê, e÷ ÁX¯eTqT >∑T]Ô+∫ dü|üÔ–] u≤´+≈£î

s¡÷. 2.75 \ø£å\T Ç∫Ã+~. B+‘√ e÷ yê´bÕsê\qT ô|+#·T≈£îHêï+.

Hê\T>∑T &ÉãT“\T yÓqπødüT≈£îHêï+. Ç~es¡≈£î Åô|’y˚≥T n|ü⁄Œ\T

#˚dæ e÷ ã‘·T≈£î\T <Óã“‹HêïsTT. dü|üÔ–] e\q ø√\T≈£î+≥THêï+.

s¡TD≤\qT Çe«&Éy˚T >±ø£ u≤´+≈£î y˚TH˚»s¡T e÷ ø£wüºdüTU≤\qT

‘Ó\TdüT≈£îì e÷ n_Ûeè~ΔøÏ <√Vü≤<ä|ü&ÉT‘·THêïs¡T.

- eTTUÒwt yÓTVü≤‘ê, _dæà˝≤¢ Á>∑÷|ü⁄

kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013 62


dü|üÔ–]»qT\T

M]øÏ #˚j·T&ÜìøÏ @eTT+~? #Ós¡T≈£î ‘√≥˝À¢ ≈£L*øÏ yÓfi¯¢&É+,

|üìøÏ ÄVü‰s¡ |ü<∏äø£+˝À |üqT\≈£î b˛e&É+. @&Ü~ ø=ìï HÓ\˝Ò |üì.

n~ ˝Òq|ü⁄&ÉT á‘ê≈£î\T ‘Ó∫Ã N|ü⁄s¡T¢ ‘·j·÷s¡T#˚dæ neTTàø=ì

bı≥ºb˛düT≈£î+{≤s¡T. ÇB ∫‘·÷Ôs¡Tõ˝≤¢, ≈£îe÷sYyÓ+ø£≥ uÛÑ÷bÕ\|ü⁄s¡+

eT+&É˝≤ìøÏ Çs¡yÓ’ øÏ˝ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝Àì ø=+&É\ eT<Ûä´ n&É$˝À

nHê<Ûä\T>± ã‘·T≈£î‘·Tqï j·÷Hê<äT\ Jeq yê´bÕs¡+. nsTT‘˚ M]

Nø£{Ï ã‘·T≈£î˝À¢ Hêu≤sY¶ ªe÷‘√≥μ\ |ü<∏äø£+ yÓ\T>∑T\T |ü+∫+~.

ˇø√ÿ –]»q ≈£î≥T+u≤ìøÏ ‘·eT uÛÑ÷eTT˝À¢ e÷$T&ç, ñdæ], dü]

Vü≤<äT›˝À¢ fÒ≈£î#Ó≥T¢ ô|+#·Tø√e&ÜìøÏ Ä]úø£kÕj·T+ n+~+~. >∑‘·

eT÷&˚fi¯ófl>± ‘√≥\ ô|+|üø£+˝À ñqï|üŒ{Ïø°, yê]øÏ yÓTs¡T¬>’q

JeHê<Ûës¡+ ˝Ò<äT.

ø=+&É\eT<Ûä ìsêX¯>± ã‘·T≈£î‘·Tqï –]»qT\≈£î n+&É>± dü|üÔ–]

Á>±MTD u≤´+ø˘ ì\ã&ç+~. Ms¡+<ä]˙ dü+|òüT{Ï‘·|ü]∫ C….m˝Ÿ.õ

Á>∑÷|t\T ô|{Ïº+~. yê]˝À Ä‘·à$XÊ«dü+ ø£*–+∫ >=Á¬s\ ô|+|üø£+

#˚|ü≥º&ÜìøÏ s¡TD+ n+~+∫+~. Ç|ü⁄&Ü j·÷Hê~ –]»qT\T

nHê<Ûä\T ø±<äT. yê]øÏ dü|üÔ–] ø=+&É+‘· n+&É>± e⁄+~.

Nø£{Ï |ü˝…¢˝À ø±+‹πsK

ªªHêu≤s¡T¶ kÕj·T+‘√ |ü+&É¢‘√≥\T ô|+#·T≈£î+≥÷ á‘· N|ü⁄s¡T¢

neTTàø=ì ã‘·T≈£î‘·THêï+. N|ü⁄s¡T¢ n$Tà‘˚ ˇø√ÿkÕ] s√E≈£î

‹+&ç–+»\T ≈£L&Ü dü]b˛q+‘· Ä<ëj·T+ e#˚Ã~. ¬ø$_|ü⁄s¡+˝Àì

dü|üÔ–] Á>±MTD u≤´+ø˘yês¡T eTeTà*ï dü+|òü÷\T>± @s¡Œ]Ã e÷

≈£î≥T+u≤ìøÏ s¡÷. 33 y˚\ s¡TD+ Ç#êÃs¡T. yê{Ï‘√ bıfÒº\T |æ\¢\T,

y˚Tø£\qT ø=ì ô|+#·T‘·THêï+. u≤>± ô|]>±ø£ neTTà≈£î+fÒ eT+∫

Ä<ëj·T+ edüTÔ+<äì u≤´+ø˘ n~Ûø±s¡T\T #ÓbÕŒs¡T. y˚Tø£\T u≤>±H˚

ô|s¡T>∑T‘·THêïsTT. u≤´+ø˘ n~Ûø±] ø£ y˚Tø£qT ø=q&ÜìøÏ eTT+<äT≈£î

e#êÃs¡T. ákÕ] >=Á¬s\ìï ny˚Tàdæ, bÕ&ç|üX¯óe⁄\qT ø=Hê\qT

≈£î+≥THêï+. e÷ Á>±eT+˝À Ç|üŒ{Ïø° 45 eT+~ u≤´+ø˘ s¡TD+‘√

>=Á¬s\qT ø=ì ô|+|üø£+ #˚|ü{≤º+. Ç|üŒ{Ïes¡≈£L n&É$˝À ñqï á

e÷s¡TeT÷\ –]»q |ü˝…¢≈£î e∫Ã e÷ u≤>√>∑T\T n&ç–q yê¬ses¡÷

Òs¡T. dü|üÔ–] u≤´+ø˘, Hêu≤s¡T¶ yês¡T e÷ ã‘·T≈£î ‘Ós¡Te⁄ø√dü+ m+‘√

kÕj·T+#XÊs¡T. yê]e\¢ ø£cÕº\ qT+&ç Ç|ü⁄&ç|ü⁄& ãj·T≥|ü&ÉT‘·THêï+.

- >√>∑T\ ù|s¡+{≤\T, #Ó+#·eTà, Ä<äes¡+ Á>±eT+

|üX¯ódü+|ü<ä ô|]–+~

ªªHê≈£î 15 mø£sê\ bı\+ ñqï|üŒ{Ïø° <ë+{À¢ |ü+&ç+#˚

#Ós¡≈£î, y˚s¡TXËq>∑ e] |ü+≥\ e\¢ #Ó|üø√<ä–q Ä<ëj·T+ ˝Ò<äT.

|ü+≥\‘√bÕ≥T bÕ&ç ≈£L&Ü e⁄+fÒ e÷‘√bÕ≥T q\T>∑T]øÏ ñbÕ~Û

ø£\T>∑T‘·T+<äì ¬ø$_|ü⁄s¡+ dü|üÔ–] u≤´+ø˘ Áu≤+∫ n~Ûø±s¡T\

qT ø£*XÊ+. e÷ |ü≥Tº<ä\qT #·÷dæ s¡÷. \ø£åqïs¡ ˝ÀHé Çe«&ÜìøÏ

eTT+<äT≈£î e#êÃs¡T. Hêu≤s¡T¶ ø=+‘· dü_‡&û Ç∫Ã+~. ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝Àì

ø£s¡÷sY yÓ[fl nsTT<äT bÕ&ç |üX¯óe⁄\qT ø=ì ‘Ó#êÃ+. bÕ&ç|üX¯óe⁄\

ø√dü+ u≤´+ø˘ ˝ÀHé rdüT≈£îH˚ yês¡+‘ê Ç‘·s¡ sêh+˝À e÷Á‘·y˚T

|üX¯óe⁄\qT ø=Hê\H˚ ìã+<Ûäq e⁄+~. Bì e\¢ eTqsêh |üX¯ódü+|ü<ä

ô|s¡T>∑T‘·T+<äì u≤´+ø˘ n~Ûø±] |æ#·Ãj·T´ #ÓbÕŒs¡T.

Ç|ü⁄&ÉT |üX¯ób˛wüD e\¢ HÓ\≈£î s¡÷. 9 y˚\≈£î ô|’>± Ä<ëj·T+

ek˛Ô+~. mdtõ_ ˝ÀHé e\¢ e÷ Ä<ëj·T+ ô|]–+~. >∑‘·+˝À

e´ekÕj·T+ ø√dü+ s¡÷. 5 \ø£å\ s¡TD+ u≤´+≈£î eT+ps¡T #˚ùdÔ

düø±\+˝À <ëìì rπsÃXÊ+. e÷ Á>±eT+˝À $T>∑‘êyês¡T rdüT≈£îqï

˝ÀHé‡ì düø±\+˝À rπsÃ˝≤ Á|üj·T‘·ï+ #˚düTÔHêïqT. bÕ&ç|ü+≥\‘√

e÷ Á>±eT+ dü+‘√wü+>± e⁄+&É≥+ yÓqTø£ dü|üÔ–] Á>±MTD u≤´+ø˘,

Hêu≤s¡T¶\ ø£èwæ e⁄+~μμ.

- Ä>∑÷s¡T sêC≤sêe⁄

yÓTs¡T¬>’q Ä<ëj·T+

ª>√bÕ\$TÁ‘·μ ø±s¡´ø£s¡Ô>± 5 Á>±e÷˝À¢ |üX¯óyÓ’<ä´+ #˚düTÔHêïqT.

e÷≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ HÓ\≈£î s¡÷. 2 y˚\T >ös¡e y˚‘·q+ ÇdüTÔ+~. ø±˙

ã‘·ø£&ÜìøÏ Ç~ dü]b˛<äTø£<ë!

ø=+#Ó+ yÓTs¡T¬>’q Ä<ëj·T+ ø√dü+ |üXóyÓ’<ä ùde\T $düÔ]+#·&ÜìøÏ

¬s’‘·T\≈£î |üX¯óe⁄\ <ëD≤, s√>∑ìyês¡D eT+<äT\ ø√dü+ ô|≥Tºã&çì

düeT≈£Ls¡TÃø√yê\qT≈£îHêï+.

dü|üÔ–] Á>±MTD u≤´+≈£î e÷≈£î Ä]úø£ kÕj·T+ n+~+∫+~.

‘=*kÕ] s¡÷. 10 y˚\T ˝ÀHé Ç#êÃs¡T. <ëìì düø±\+˝À rπsÃXÊ+.

Ç|ü&ÉT s¡÷. 50 y˚\T s¡TD+ Ç#êÃs¡T. Bìe\¢ |üX¯óe⁄\

ô|+|üø£+<ës¡¢≈£î m≈£îÿe>± ùde\T #˚ùd neø±X¯+ ø£*–+~. Ç|ü⁄&ÉT

ã‘·ø£&ÜìøÏ dü]b˛j˚T Ä<ëj·T+ bı+<äT‘·THêï+. Á>±e÷˝À¢ |üs¡|ü‹

ô|]–+~.

ákÕ] u≤´+ø˘˝ÀHé‘√ $T˙&ÓsTTØ\T @sêŒ≥T #˚j·÷\ì

e⁄+~. Bìø√dü+ Hêu≤s¡T¶ì dü+Á|ü~ùdÔ, dü_‡&û ÇkÕÔeTHêïs¡T. Bìe\¢

Ä]úø£+>± dæú‹>∑‘·T\T yÓTs¡T>∑e⁄‘êj·Tì Ä•düTÔHêï+μμ.

- eTT~>∑\+ CÀ´‹\øÏÎ, eTTq>∑\bÕ˝…+, @πsŒ&ÉTeT+&É\+

|ü<√‘·s¡>∑‹ #·<äTe⁄‘·Tqï|ü&˚ ô|[flø±e&É+‘√ |üØ«Hé #·<äTe⁄

Ä–b˛sTT+~. dü«j·T+ düVü‰j·Tø£ dü+|òüT+˝À düuÛÑT´sê\T>± #˚]+~,

uÛÑs¡Ô nø£ÔsY n© C…m˝ŸJ Á>∑÷|t düuÛÑT´&ÉT. n‘·qT d”»q˝Ÿ yê´bÕsê\T

#düTÔ+{≤&ÉT. dü|üÔ–] Á>±MTD u≤´+ø, Äe Ÿ ø£=+&É À n&ÉT>∑Tô|{≤º≈£

‘·eTÁ>±eT+˝À }Væ≤+#·ì e÷s¡TŒe∫Ã+<ä+{À+~.

ªªe÷ Á>∑÷|t yÓTT‘êÔìøÏ s¡÷. 5 \ø£å\T ˝ÀHé Ç#êÃs¡T. Hê e+‘·T>±

s¡÷. 50 y\T e∫Ã+~. <ë+‘√ øÏsêD≤cÕ|ü⁄ ô|≥Tº≈£îHêïqT. ≈£L ŸÁ&ç+ø‡

qT+&ç ≈£î+≈£îeT_fi¯¢\ es¡≈£î e÷ <äTø±D+˝À <=s¡T≈£î‘êsTT.

Á|üuÛÑT‘·«+ Ç∫Ãq Ç+~s¡eTà Ç+{ÏøÏ eT]ø=+‘· &ÉãT“ô|{Ïº kÂø£s¡ +>±

r]Ã~<äT›≈£îHêï+. Ç+‘· ÁøÏ‘·+ 4 kÕs¡T¢ dü|üÔ–] u≤´+ø˘ qT+&ç ˝ÀHé

rdüT≈£îì düÁø£eT+>± #Ó*¢+#˚XÊ+. dü|üÔ–] Á>±MTD u≤´+ø˘ e\¢ e÷

Á>±eTdüTÔ\+‘ê Ä]úø£+>± ì\<=≈£îÿ≈£îHêïs¡T. mes¡÷ düeTj·T+ eè<Ûë

p˝…’ 2013 kÕúìø£ bÕ\q 63


#˚j·T≈£î+&Ü ø£wæº+∫ @<√ ˇø£ |üì#˚dæ ã‘·T≈£î‘·THêïs¡T. Á>∑÷|t\T>±

@s¡Œ&É≥+e\¢ @<Ó’Hê kÕ~Û+#·e#·TÃ nH˚ qeTàø£+ ô|]–+~. me]øÏ

@ düeTdü´ e∫ÃHê ◊ø£´+>± m<äTs=ÿ+≥THêï+μμ.

- |üØ«Hé

e÷Á>±eT+˝À n&ÉT>∑Tô|{Ïºq ‘=* u≤´+ø˘

ªª>∑‘· q\uÛ…’@fi¯ó¢>± ;&û\T #·T&ÉT‘·÷ ã‘·T≈£î‘·THêï+. s√E≈£î

¬s+&ÉTe+<ä\≈£î ô|’>± Ä<ëj·T+. ÇHêïfi¯ó¢ Ä]úø£ Ädüsê Òø£b˛e&É+‘√

m<äT>∑Tu§<äT>∑÷ Òø£ Ç˝≤π> ñ+&çb˛j·÷+. ø=ìï HÓ\\ÁøÏ‘·+ dü|üÔ–]

Á>±MTD u≤´+ø˘ n~Ûø±s¡T\qT ø£*dæ s¡TD+ n&ç>±qT. y˚T+ Á>∑÷|t>±

@s¡Œ&ç‘˚ n|ü ÇkÕÔeTHêïs¡T. nsTT<äT>∑Ts¡+ ø£*dæ nu≤“dt C…m˝ŸJ>±

@s¡Œ&Ü¶+. Hê≈£î s¡÷. 20 y˚\T n|ü Ç#êÃs¡T. <ëìøÏ ‘√&ÉT>± eTs√

|ü~y˚\T y˚dæ e÷$T&ç, f…+ø±j·T\ yê´bÕs¡+ #˚XÊqT. s¡÷. 20 y˚\≈£î

ô|’>± Ä<ëj·T+ e∫Ã+~. ákÕ] eTs√ s¡÷. 50 y˚\ s¡TD+ ø√dü+

<äs¡U≤düTÔ #˚XÊqT. Hê Ç<ä›s¡T ø=&ÉT≈£î\T, ≈£L‘·Tfi¯ó¢ ô|[¢fi¯ófl #˚XÊqT.

ÄK] nu≤“sTT ∫‘·÷Ôs¡T˝À |ü<√‘·s¡>∑‹ #·<äTe⁄‘·THêï&ÉT.

e÷ Á>±eT+˝À Ç+‘· es¡≈£L @ u≤´+ø˘ yês¡T n&ÉT>∑T ô|≥º˝Ò<äT.

dü|üÔ–] u≤´+ø˘yêπs e÷ <ä>∑Zs¡≈£î e∫Ã Ä]úø£+>± ì\<=≈£îÿø√e&ÜìøÏ

dü\Vü‰\T, dü÷#·q\T Ç∫Ã e÷≈£î <ë]#·÷|ü⁄‘·THêïs¡Tμμ.

- C≤|òüsY n©, nu≤“dt Á>∑÷|t

#Ó‘·Ô yê´bÕsêìøÏ ø=‘·Ô ô|≥Tºã&ç

ªª>∑‘· @&ÉTdü+e‘·‡sê\T>± ÅkÕÿ|t _õHÓdt #˚düT ÔHêï. e÷

#·T≥TºÁ|üø£ÿ\ Á>±e÷\ qT+&ç s√E≈£î 150 πøJ\ |üìøÏsêì ÇqTeTT,

bÕ¢dæºø˘, d”kÕ\T ùdø£]kÕÔ+. |ü~eT+~ ≈£îÁsêfi¯ófl ôd’øÏfi¯¢MT<ä ‹s¡T>∑T‘·÷

ÁkÕÿ|t ùdø£]+∫ e÷ cÕ|tøÏ ‘ÓkÕÔs¡T. Bìe\¢ yêfi¯fløÏ s√EøÏ ø=+‘·

Ä<ëj·T+ edüTÔ+~. ◊‘˚ á yê´bÕsêìï eT]+‘· $düÔ]+#·&ÜìøÏ

ô|≥Tºã&ç ø√dü+ #ê˝≤ u≤´+≈£î\ #·T≥÷º ‹]>±qT ø±˙, mø£ÿ&Ü

<=s¡ø£˝Ò<äT. dü|üÔ–] Á>±MTD u≤´+ø˘ y˚TH˚»sY #·+Á<ë¬s&ç¶>±]ì ø£*ùdÔ

qqTï yÓTÆHê]{° ø±s=ŒπswüHé ‘·s¡|ü⁄q ôd\ø˘º#˚dæ s¡÷. 12 y˚\T ˝ÀHé

Ç#êÃs¡T. B+‘√ Hê yê´bÕs¡+ ø=+‘· yÓTs¡T¬>’+~. Ä<ëj·T+ >∑‘·+ ø£+fÒ

ô|]–+~. Ç|ü&ÉT s¡÷. 4 \ø£å\ ÀHé ø√dü+ Á|üj·T‘·ï+ #düTÔHêï. B+‘√

eT]+‘· eT+~øÏ ñbÕ~Û ø£*Œ+∫ #Ó‘·Ô yê´bÕs¡+˝À ≈£L&Ü ñ‘·ÔeT

˝≤uÛ≤\T kÕ~Û+#˚ neø±X¯+ ñ+<äì ìs¡÷|ækÕÔμμ.

- yÓTVæ≤B n©, ÅkÕÿ|t _õHÓdt

ªªH˚qT nsTT<√ ‘·s¡>∑‹ es¡πø #·~yêqT. >∑‘· nsTT<˚fi¯ófl>± ∫¬øHé

yê´bÕs¡+ #˚düTÔHêïqT. dæús¡yÓTÆq Ä<ëj·T+, ÄdüTÔ\T ˝Òø£b˛e&É+‘√

mø£ÿ&Ü s¡TD+ <=s¡ø£˝Ò<äT. Hê yê´bÕsêìøÏ ô|≥Tºã&ç ø√dü+

‹s¡T>∑T‘·Tqï düeTj·T+˝À dü|üÔ–] Á>±MTD u≤´+ø yês¡T Hê≈£î n+&É>±

ì*#ês¡T. HqT @ Á>∑÷|t À düuÛÑT´&çì ø±q+<äTq Á>±eTdüuÛÑ À rsêàq+

#˚dæ s¡÷. 50 y˚\T ˝ÀHé Ç#êÃs¡T.

Ç|ü&ÉT Hê yê´bÕsêìï $düÔ]+#êqT. ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢˝ÀH˚ø±ø£

‘·$Tfi¯Hê&ÉT, ø£sêï≥ø£˝À ≈£L&Ü _õHÓdt #˚düTÔHêïqT. HÓ\≈£î 40

≥qTï\ ∫¬øHé düs¡|òüsê #˚düTÔHêïqT. Ks¡TÃ\˙ï b˛q÷ HÓ\≈£î 40

y˚\T $T>∑T\T‘·T+~. u≤´+ø˘˝À düø±\+˝À rs¡Ã&É+‘√ Ç|ü&ÉT

s¡÷. 1 \ø£å ÀHé ÇkÕÔeTì u≤´+ø yTH»sY #ÓbÕŒs¡T. ∫¬øHé yê´bÕs¡+˝À

e∫Ãq ≤uÛ≤\‘√ ø£ yÓVæ≤ø£˝Ÿ ø=HêïqT. eTs√ yê´Hé ø=quÀ‘·THêïqT.

Hê\Tπ>fi¯fl ÁøÏ‘·+ Js√‘√ yÓTT<ä˝…’q yê´bÕs¡+ Hê‘√bÕ≥T eTs√

q\T>∑T]øÏ ñbÕ~Û ø£*Œ+#˚ kÕúsTTøÏ m<ä>∑&É+ yÓqTø£ dü|üÔ–] Á>±MTD

u≤´+ø˘ Áb˛‘ê‡Vü≤y˚T ø±s¡D+μμ.

- »eVü≤sY n©, ∫¬øHé yê´bÕ]

∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢ Á>±MTDT˝À¢ nq÷Vü≤´ e÷s¡TŒ

✫ ∫‘·÷Ôs¡Tõ˝≤¢ Á>±e÷˝À¢ ∫s¡T yê´bÕsê\T #˚düT≈£îH˚yê]˝À

Ä<ëj·T uÛÑÁ<ä‘· @s¡Œ&ç+~. yê]øÏ |üì<=s¡ø£<äqï u≤<Ûä˝Ò<äT.

˝≤uÛ≤\T e#˚Ã ø=‘·Ô yê´bÕsê\yÓ’|ü⁄ <äèwæº kÕ]+#ês¡T.

✫ dü|üÔ–] Á>±MTD u≤´+ø˘ s¡TD≤\T Çe«&É+ e\¢ düø±\+˝À Ä

s¡TD≤\T rsêÃ\qï ‘·|üq‘√ yê´bÕs¡+˝À HÓ’|ü⁄D´+ ô|+#·T≈£îì

m≈£îÿe Ä<ëj·T+ bı+<äT‘·THêïs¡T.

✫ dü$Twæº u≤<Ûä´‘ê Á>∑÷|ü⁄\T>± @s¡Œ&É&É+ e\¢ ù|<ä˝À¢ ◊ø£´‘ê

uÛ≤eq ô|]–+~. ‘·eT düeTdü \qT ø£*dæ #·]Ã+#·T≈£î+≥THêïs¡T.

d üeTdü´\qT |ü+#·Tø√e&Éy ˚T >±ø £ | ü]cÕÿs ¡ e÷sê Z\T

yÓ‘·T≈£î‘·THêïs¡T.

✫ C…m˝Ÿõ dü+|òü÷\ <ë«sê ô|]–q Ä‘·à$XÊ«dü+‘√ Á>±MTDT\T

eT]ìï Ä]úø£ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T #˚|ü≥º&ÜìøÏ dæ<äΔ|ü&ÉT‘·THêïs¡T.

✫ y˚s¡TX¯q>∑≈£î e÷¬sÿ{À¢ m|ü⁄Œ&É÷ &çe÷+&é ñ+≥T+<ä+{≤s¡T

‘·+ãfi¯fl|ü*¢ Á>±eTdüTú\T. õ˝≤¢˝Àì lø±fi¯Vü≤dæÔ˝À #ê˝≤ e+≥

q÷HÓ bòÕ´ø£ºØ\THêïsTT. yê{Ï &çe÷+&éqT <äèwæº˝À ñ+#·T≈£îì

y˚s¡TXËq>∑ |ü+≥qT m≈£îÿe>± |ü+&ç+#·&ÜìøÏ dü|üÔ–] Á>±MTD

u≤´+≈£î s¡TD≤\T M]øÏ n+&É>± ì*#êsTT.

✫ dü|üÔ–] u≤´+ø˘ s¡TD≤\ e\¢ Á>±MTD ù|<ä\T e&û¶ yê´bÕs¡T\

e\˝À |ü&É≥+˝Ò<äT. n˝≤π> yÓTÆÁø√ ô|ò’HêHé‡\ n|ü\ }_˝À

∫≈£îÿø√e&É+ ˝Ò<äT. HêeTe÷Á‘·|ü⁄ e&û¶‘√ dü|üÔ–] M]øÏ ‘√&ÉT>±

ì*∫+~.

✫ ¬s’‘·T\ eT<Ûä´ |üs¡düŒs¡ $XÊ«dü+, qeTàø£+ ô|]>±sTT. ¬s’‘·T\≈£î,

∫s¡T yê´bÕs¡T\≈£î e´øÏÔ>∑‘· uÛÑÁ<ä‘·, Ä<ëj·T uÛÑÁ<ä‘· #˚≈£L]+~.

✫ dü$Twæº u≤<Ûä´‘ê dü+|òü÷\e\¢ ¬s’‘·T\+‘ê dü$Twæº>± $‘·ÔHê\T,

ms¡Te⁄\T, e´ekÕj·T |ü]ø£sê\qT düeT≈£Ls¡TÃ≈£îHêïs¡T. Bìe\¢

yê]˝À dü$Twæº ø£èwæ|ü≥¢ $XÊ«dü+ ô|]–+~.

✫ dü|üÔ–] s¡TD≤\e\¢ |ü+≥\ ~>∑Tã&ç, e´øÏÔ>∑‘· Ä<ëj·T+

ô|]–q $wüj·÷ìï ¬s’‘·T\T, ;&û ø±]à≈£î\T, ∫s¡T yê´bÕs¡T\T

>∑T]Ô+#ês¡T.- XÊ´+yÓ÷Vü≤Hé (s¡÷s¡˝ŸMT&çj·÷),ôV’≤<äsêu≤<é

kÕúìø£ bÕ\q p˝…’ 2013 64

Printed & Published by: Shasibhushankumar, Commissioner, on behalf of Andhra Pradesh Academy of Rural Development, Printed at Caxton Offset Pvt. Ltd., 11-5-416/3, Red Hills, Hyderabad-4. A.P. Published at Andhra Pradesh Academy of Rural Development, Rajendranagar, Hyderabad-30, Rangareddi. Editor : Shasibhushankumar


stanikapalanaaditionjuly2013b&w fffsr...stanikapalanaaditionjuly2013b&w fffsr ... dü

Documents