ระบบการนาไฟฟาของหวใจ

Sinoatrial node (SA node) เปนกลมของเนอเยอหวใจทมลกษณะพเศษโดยเฉพาะคอ เปนจด

กาเนดไฟฟา (pacemaker) ของหวใจตรงบรเวณแนวตอของ Superior vena cava กบ Atrium ขวา

Atrioventricular node (Av node) ซงอยในผนงของ Atrium ขวา เหนอ Septal leaflet ของลน

หวใจ Tricuspid คลนไฟฟาจาก SA node เมอมาถง AV node จะเสยเวลาบรเวณตรงนประมาณ 0.04 ถง

0.12 วนาท ซงในชวงนกลามเนอของ Ventricle ยงไมถกกระตนจนกวาเลอดจาก Atrium ถกบบเขาส

Ventricle

Bundle of his ตอออกไปจาก AV node เขาในเนอเยอของผนงกนระหวาง Ventricle แลวแยกเปน

2 แขนง คอ Rt และ Lt Bundle branch แตละแขนงผานชดผวแตละดานของผนงกนระหวาง Ventricle

Purkinje system เปนสวนใยทแยกออกจาก Bundle branch ทงสองแขนง พบในชนใตเยอบหวใจ

ของ Ventricle ทาหนาทนาคลนไฟฟาเขสผนงกลามเนอหวใจ

Electrocardiography เปนการบนทกการเปลยนแปลงของศกยไฟฟา (potential) ทผวของรางกาย

ซงเกดจาก depolarization และ repolarization ของกลามเนอหวใจ

BCNSPRNW

Polarized state เปนภาวะทเซลลกลามเนอหวใจอยในระยะพก ซงประจลบภายในเซลล และประจ

บวกภายนอกเซลล

Depolarization เมอเซลลกลามเนอหวใจถกกระตน Na+ จากภายนอกเซลลจะเคลอนผานเขาไปใน

เซลลทาใหมการเปลยนแปลงของ ประจไฟฟาภายในเซลลเปนบวก ภายในเซลลกลายเปนลบ

Repolarization Ion เคลอนทอยางชาขามผาน Membrain เพอทาใหเซลลกลบเขาสสภาวะ

Polarize จดเรมตนของ Repolarization เกดขนขณะท K+ เคลอนออกจากเซลลกลามเนอหวใจ ภายหลง

Repolarization แลว K+ และ Na+ จะกลบเขาสตาแหนงเดม เพอคงไวซงความเขมขนเดม และเขาสสภาวะ

polarize

Normal EKG

P wave เปนผลรวมทางไฟฟาของ depolarization ทเกดขนท Atrium 2 ขาง เกดกอน ท เอ

เตรยมกบ L ซายจะบบตว

QRS complex เปนผลรวมทางไฟฟาจาก depolarization ของ Ventricle ซายแล ขวา เกดกอนท

Ventricle ทง 2 ขางบบตว

T wave เปนผลรวมทางไฟฟาจาก repolarization ของ ventricle ซายและขวาโตกอนท Ventricle

ซายและขวาจะคลายตว

Normal sinus Rhythm อตราอยในชวง 60-100 ครงตอนาท อตรา ปกต 60-100 ครงตอนาท

BCNSPRNW

ระบบขวสายสอ

การบนทกคลนไฟฟาโดยสมบรณ นยมบนทกดวย 12 lead ประกอบดวย แขน ขา 6 lead ทรวงอก

6 Lead เพองายตอการเขาใจเปรยบเทยบรางกายคน เปนรปทรงกระบอกในแนวชน แบงเปน 3 ระนาบ ไดแก

Frontal plane

Horizontal plane

BCNSPRNW

Sagital plane

ขวสายสอมาตรฐานแขนขา หรอขวสายสอชนด 2 ขว (Standard Limb lead หรอ Bipolar lead)

ไดแก Lead I, 2, 3 บนทกการเปลยนแปลงไฟฟาใน Frontal plane วาง electrode ขว + และขว – ลงบน

แขนขวา แขนซายและขาซาย

Lead 1 บนทกความตางศกยไฟฟาระหวางแขนขวา (-) กบแขนซาย (+)

Lead 2 บนทกความตางศกยไฟฟาระหวางแขนขวา (-) กบขาซาย (+)

Lead 3 บนทกความตางศกยไฟฟาระหวางแขนซาย (-) กบขาซาย (+)

• แขนขวา เปน – เสมอ

• ขาซาย เปน + เสมอ

• แขนซาย เปนทง – และ +

ขวสายสอมาตรฐานทง 3 คน เมอนามาตอกนจะไดสามเหลยมดานเทาทางไฟฟา เรยกวา Einthoven

triangle

BCNSPRNW

Ledd Ⅱ เทากบ Lead Ⅰ + Lead Ⅲ

P wave ใน Lead Ⅱจะเปน P wave ทสงสด ถาคลน P ของทง 3 Lead เปนบวกเสมอ

ขวสายสอแขนขาชนดขวเดยว (Unipolar Limb lead) ประกอบดวยขวสายสอ aVR, aVL

และ aVF

VR exploring electrode อยบนแขนขวา

VL exploring electrode อยบนแขนซาย

VF exploring electrode อยบนขาซาย

อกษร V แสดงใหเหนวาเปนขวสายสอชนดขวเดยว ระบบบนทก ศกยไฟฟาทวดไดจะตา

ตอมาจงมการดดแปลงเปนระบบ Augmented unipolar system ใชอกษรยอ a เขาประกอบเปน

aVR aVLและaVF

ขวสายสอทรวงอก (Precordial Lead หรอ Unipolar chest lead)

บนทกการเปลยนแปลงไฟฟาใน horizontal plane

V1

V2

V3

BCNSPRNW

V4

V5

V6

การ Monitoring นยมใช modified chest lead ของ V1 (MCV1) ใชขว + วางตาแหนง V1

และ ขว – วางตาแหนงของ แขนซายและแขนขวา เปน ground

การแปรผลคลนไฟฟาหวใจ

1. Rate

1 ชวงเลก เทากบ 0.04 วนาท

5 ชวงเลก เทากบ 0.2 วนาท

ความสงเปนความแรงของกระแสไฟฟา เทากบ 0.1 มลลโวลท

* การอาน HR จาก EKG นบจาก R-R interval และคานวณโดยใช

1500 , 300

ชองเลก ชองใหญ

* การประมาณ R-R interval 300 150 100 75 60 50

BCNSPRNW

2. จงหวะ

2.1 R-R interval เทากนหมายถง จงหวะคลนไฟฟาหวใจสมาเสมอ โดยแยกเปน

2.1.1 normal sinus rhythm (NSR) เปนจงหวะการเตนของหวใจสมาเสมอ พบไดใน

ภาวะปกต

2.1.2 regular ectopic rhythm เปนจงหวะการเตนของหวใจสมาเสมอแตเรว เชน

atrial paroxysmal tachycardia

2.2 P wave กวางไมเกน 0.12 วนาท สงไมเกน 2.5 มม. และ negative ใน aVR ถาม

2.3 P-R interval วดจากจดเรมตนของ P wave ไปยงจดเรมตนของ QRS complex ปกตไม

เกน 0.2 วนาท

2.4 QRS complex

Q wave คอ negative deflection แรกสดใน QRS Complex

R wave คอ positive wave แรก

S wave คอ negative deflextion ทตามหลง R wave คา QRS กวางไมมากกวา 0.1 วนาท

2.5 S T segment

เปน segment ทเรมจากจดสนสดของ QRS Complex ไปจนถงจดเรมของ T wave ปกต

จะไปเบนออกจาก Isoelectric line ไมเกน 1 มม.

2.6 T wave

T wave ทปกตจะ positive ใน Lead Ⅰ, Ⅱ, V5, V6, aVR negative T wave พบไดใน

lead Ⅲ , V1, V2 ของคนปกต

คลนไฟฟาหวใจผดปกต

BCNSPRNW

รปท 1 Sinus tachycardia พบไดจากการออกกาลงกายมาก ความเครยด ภาวะชอค มไข Hypoxia

การพยาบาล

1. Monitor EKG 2. Record vital signs 3. แกไขทสาเหตการเกด 4. ใหยา bata blocker

รปท 2 Supraventricular tachycardia (SVT)

จดกาเนด junctional ไมพบ p wave รปท 3 Bradycardia

เกดจาก Parasympathetic ทางานมาก ปกตพบในนกกฬา Pain รนแรง Hypothyroid

BCNSPRNW

และยงพบในภาวะ Vagus nerve ถกกระตนทาใหหวใจเตนชาลง เชน การ suction ไดยา bata blocker การพยาบาล

1. ระวง cardiac output ไมเพยงพอ ควรให bed rest 2. ระมดระวงการใหยากลม digitalis 3. ใหยา adrenaline

รปท 4 Premature atraial contraction (PAC)

จดกาเนดอยท atrial การพยาบาล

1. Monitor EKG และบนทกคลนไฟฟาหวใจ ถาพบ PAC มากกวา 6 ครง/นาท ใหรายงานแพทย 2. Record vital signs

รปท 5 Sinus arrest ไมม p wave, QRS หายไปเปนชวงๆ

รปท 6 Premature junction contraction (PJC)

BCNSPRNW

รปท 7 Atrium flutter

ม p wave หลายตว และคลายฟนเลอย (เกดจากการสงสญญาณท atrium) รปท 8 Atrium fibrillation เกดจาก atrium ปลอยสญญาณมาก แต ventricle รบไดบาง ไมไดบาง เกดภาวะแทรกซอน คอ cardiac output ลดลง มภาวะเลอดหนด ทาใหเกด emboli และ MI ได

การพยาบาล

1. Monitor EKG 2. Record vital signs 3. ใหยา digitalis, beta blocker เพอลดการเตนของหวใจ

รปท 10 Premature ventricular contraction (PVC) จดกาเนดอยท ventricle ไมม p wave ไมควรเกดเกน 6 ครง/นาท

BCNSPRNW

การพยาบาล

1. Monitor EKG 2. Record vital signs 3. หามใหยา digitalis แตยาทควรไดรบ ไดแก adenosine วธการใหยา โดย bolus syring pump

เนองจากยาม half life สน จานวนยาทให 20 cc ตามดวย NSS 20 cc 4. Bed rest

รปท 11 Ventricular tachycardia (VT) จะพบ QRS อวนกวาง อนตรายมาก ถอเปน emergency case ใหการพยาบาล

1. เตรยมชวยแพทยทา cardioversion (Synconize) ใชในกรณทม pulse ม heart rate รปท 12 การผดปกตจากสญญาณนาไฟฟา

BCNSPRNW

1 degree AV block รป

………………..อธบาย ยงไมอนตราย ใหเฝาระวง 2 degree AV block

………………..อธบาย ใหเฝาระวง

3 degree AV block

ไมมความสมพนธกนของ P wave และ QRS เมอเกดแลวมความรนแรง การพยาบาล

BCNSPRNW

1. Absolute bed rest 2. ให ออกซเจน 3. ดแล place maker ตามแผนการรกษา 4. สงเกตอาการเปลยนแปลงอยางใกลชด

BCNSPRNW