A IDADE MODERNA IOS DESCUBRIMENTOS

XEOGRÁFICOS (S.XV-XVI)

PUNTOS CLAVE DA UNIDADE

•A expansión europea polo mundo e os inicios da globalización capitalista

•A renovación política dos Estados: a monarquía autoritaria

•A ruptura da unidade cristiá•O cambio de mentalidade: o Humanismo•O recoñecemento do artista: o

Renacemento

OS DESCUBRIMENTOS XEOGRÁFICOS•FACTORES OU CAUSAS

-Políticas, a idea de manter unha cruzada na procura de novos territorios mantén a mentalidade guerreira dentro da sociedade-Económicas, a idea de eliminar intermediarios adquire maior importancia. Búscase acceder ao producto exótico directamente-Científicas e xeográficas, a maior difusión da cultura permite menos riscos nas aventuras-Técnicas, con novas embarcacións e material-Ideolóxicas e relixiosas, fama, riqueza e fe

Mapa de Piri Reis (1513)

Nao Victoria (1516)

•Mapa de piri reis•As naos e carabelas•Astrolabios•https://www.youtube.com/watch?v=Vkj8m

du6nh8

AS EXPLORACIÓNS PORTUGUESAS• Iniciativa estatal por medio de diferentes

personaxes, p.ex., Henrique o Navegante• https://www.youtube.com/watch?v=69DjhMhQm6M• Busca de especias e ouro cara ás Indias rodeando o

continente Africano• Conflitos diplomáticos con Castela resoltos nun 1º

momento en Alcaçovas (1479) • Diferentes exploradores descubren, fundan

factorías e levantan fortalezas• Resultados: control do comercio oceánico das

especias e da seda• Páxinas web das viaxes de castela e portugal

• “Además, los antes citados Rey y Reina de Castilla, Aragón, Sicilia, etc., deseosos y resueltos, con el objetivo de que esta paz sea firme, estable y duradera, prometen de ahora en adelante,

que ni ellos directamente, ni por medio de otras personas, pública o secretamente, (...) molestarán, dificultarán o impedirán (...) al citado Rey y Príncipe de Portugal o a los futuros soberanos de Portugal (...) en sus posesiones (...) comerciales, territoriales (...) en Guinea, con sus minas de oro, o en cualquiera otras islas, costas o tierra firme, descubiertas o por descubrir, encontradas o por encontrar, o en las islas de Madeira, Porto Santo y Desierta,

o en todas las islas Azores (...) así como en las islas de Cabo Verde, o en todas las islas hasta ahora descubiertas, o en las que

sean descubiertas o adquiridas por conquista desde las islas Canarias hacia el sur y Guinea. Todo lo encontrado o que sea

encontrado en el futuro, adquirido por conquista o descubierto, pertenece al citado Rey y Príncipe de Portugal (...), con la única

excepción de las Islas Canarias (...) las cuales pertenecen al Reino de Castilla.”

• Fragmento Tratado de Alcaçovas (1479)

O DESCUBRIMENTO DE AMÉRICA• Iniciativa dun extraño personaxe histórico,

rodeado de enorme polémica (Colón)• Acordo cos Reis Católicos nas capitulacións de

Santa Fe• Viaxe no verán e chegada a Guanahaní. • Un bó contrato que beneficia á coroa de Castela• De novo conflito diplomático con Portugal (Bula

Inter Caetera e Tratado de Tordesillas)• http://www.artic.ua.es/biblioteca/u85/documentos

/1572.pdfO continente queda co seu nome grazas aos

descubrimentos do cartógrafo Américo Vespuccio

• Tordesillas7 de junio de 1494:[...]Los dichos procuradores de los dichos

señores rey y reina de Castilla, de León, de Aragón, de Sevilla, de Granada, y del dicho rey de Portugal y de los Algarbes, dijeron:

Que por cuanto entre los dichos señores sus constituyentes hay cierta diferencia sobre lo que a cada una de las dichas partes

pertenesce de lo que hasta hoy día de la fecha de esta capitulación está por descobrir en el mar océano,y que ellos, por bien de paz y concordia y por conservación del debdo e amor que el dicho señor rey de Portugal tiene con los dichos señores rey y reina de Castilla, de Aragón, etc.: a sus altezas place, y los dichos

sus procuradores, en su nombre y por virtud de los dichos sus poderes, otorgaron y consintieron: 1.- Que se haga y asigne por el

dicho mar océano una raya o línea derecha de polo a polo,del polo Ártico al polo Antártico, que es de norte a sur, la cual

raya o línea e señal se haya de dar e dé derecha, como dicho es, a trescientas setenta leguas de las islas de Cabo Verde para la

parte de poniente, por grados o por otra manera, como mejor y más presto se pueda dar, de manera que no será más. [...]

http://www.artehistoria.jcyl.es/v2/videos/93.htm

O ESTADO MODERNO• Reforzamento paulatino do poder real• As bases da monarquía autoritaria:

-Unificación do territorio patrimonial-Maior autoridade e mando sobre o resto dos poderes vivos do Estado-Reforma da administración e do exército (Ex. Terzos españois). Impostos ordinarios, como as alcabalas -Servizo diplomático estable, que aumenta as relacións entre os Estadoshttp://www.lib.utexas.edu/maps/historical/history_europe.html

Isabel e Fernando

Francisco I de Francia

Isabel I de Inglaterra

CAMBIOS ECONÓMICOS E SOCIAIS

• Etapa de recuperación e crecemento demográfico

• Seguen dominando as actividades agrarias• A burguesía comeza a fraccionar o poder

gremial co domestic system• Desenvolvemento do comercio interior, e sobre

todo, o exterior• O capitalismo afiánzase como sistema

económico, apoiándose no declive feudal• Na sociedade, o cambio máis relevante é o

aumento do poder da burguesía, que co tempo irá reclamando maior peso político

CAMBIOS RELIXIOSOS• CAUSAS DA REFORMA

-Desprestixio do Papado e o clero-Corrupción da igrexa católica-Grandes diferenzas entre o alto e o baixo clero-Declive das ordes relixiosas-Os abusos da Igrexa-Favoritismo do alto clero polos seus familiares (Nepotismo)-Amancebamento dos clérigos (Nicolaísmo)-Venda de cargos eclesiásticos (Simonía)-Recibo de perdóns por medio das indulxencias

A REFORMA LUTERANA• A figura histórica que inicia este movemento é Lutero

(95 teses de Wittenberg)95 (http://redhistoria.com/las-95-tesis-de-lutero/#.VsRTP_nhDIU)

• Lutero (https://www.youtube.com/watch?v=BDWgZWOmZdc)

• A excomunión de Lutero e o apoio dalgúns príncipes alemáns relanzan a elaboración dunha nova doutrina relixiosa:-Libre interpretación da Biblia-Xustificación pola fe-Rexeita a infalibilidade do Papa-2 únicos sacramentos-Suprime o culto á Virxe e aos Santos-Simplifica a liturxia

• Rápida difusión no centro e Norte de Europa

REFORMAS CALVINISTA E ANGLICANA

•Jean Calvine, cre na predestinación e que tén grandes adeptos dentro da burguesía

•Henrique VIII reforma a Igrexa de Inglaterra despois dun problema persoal. Faise co poder relixioso dentro do seu territorio (1534, acta da supremacía)

•http://www.artehistoria.com/v2/contextos/1856.htm

A CONTRARREFORMA•O xiro conservador no Concilio de Trento

(1545-63):-Necesario facer bóas obras para salvarse-A Igrexa é a única que pode interpretar a biblia-Sete sacramentos-A virxe e os santos reciben culto-Normas contra o desprestixio do clero

•A compañía de Xesús, o exército católico do Papa

TRABALLO (AS GUERRAS DE RELIXIÓN EN FRANCIA)

• Escolle un bando dos que se enfrontan e elabora un ensaio ou discurso integrando o papel que tivo nas guerrras (Motivos da disputa, personaxes principais, acontecementos, etc)

• Máximo dúas follas a entregar e feitas a man• Valorarase o resumo e a selección de información• Penalizarase negativamente copiar directamente

ou entregar traballos exactamente iguais• Fonte a utilizar por todos/as: Wikipedia ou

algunha enciclopedia• Data da entrega:

NOVA MENTALIDADE: O HUMANISMO

•No século XV aparece en Italia un movemento intelectual que se basea en:-A recuperación do modelo clásico antigo-O antropocentrismo substitúe lentamente ao teocentrismo-Exaltación da individualidade, a liberdade e a razón

•Correntes humanistas (principais pensadores)

•A difusión do humanismo: a invención da imprenta

Os autores mais destacados deste movemento foron:

• Dante Alighieri (1265-1321), foi o primeiro en situar a Antigüidade no centro da vida cultural.

• Francesco Petrarca (1304-1374), é coñecido como o pai do humanismo. Foi o primeiro en sinalar que para ser culto e adquirir verdadeira humanidade, era indispensable o estudo das linguas e letras dos clásicos.

• Giovanni Boccaccio (1313-1375), ao igual que Petrarca, dedicou a súa vida ao estudo dos clásicos, especialmente aos latinos, e realizou un importante compendio mitolóxico, a Genealogía de los dioses paganos.

• Leonardo Bruni (1374-1444), a quen se debe un profundo impulso á tradución da literatura grega.

• Leon Battista Alberti (1404-1472). Sacerdote, humanista e secretario persoal de seis papas. Doutor en Dereito Canónico, físico, matemático e arquitecto.

• Lorenzo Valla (1407-1457), fundador da filoloxía polo seu estudo dos poetas latinos e a súa proposición dunha nova gramática.

• Marsilio Ficino (1433-1499), que divulgou a filosofía de Platón por Europa.

• Antonio de Nebrija (1441-1522), que logrou renovar os métodos de ensino das linguas clásicas en España.

• Pico della Mirandola (1463-1494), quen probablemente teña sido o primeiro en utilizar a palabra humanista para referirse ao novo movmento. Foi o autor de Diálogo sobre la dignidad del hombre.

• Erasmo de Rotterdam (1469-1536), foi a gran figura intelectual no debate entre católicos e protestantes e creador dunha corrente persoal dentro do humanismo de crítica do cristianismo medieval tradicional, o erasmismo, a través dos seus Colloquia e diversos opúsculos.

• Guillaume Budé (1467-1540), humanista francés que editou no seu país numerosos autores clásicos grecolatinos.

• Tomás Moro (1478-1535), humanista inglés autor dun escrito satírico que serviu de modelo a outros moitos, a Utopía, e enfrontouse en defensa das súas ideas ao rei Enrique VIII

• Juan Luis Vives (1492-1540), amigo de Erasmo e de Tomás Moro, o primeiro en tratar a psicoloxía como disciplina científica

A divina comedia

Francesco Petrarca

Erasmo de rotterdam