univerzitetski vesnik br. 123

univerzitetskivesnikИздание на Универзитетот „Св. Кирил иМетодиј“ во Скопје Број 123, октомври 2011

УУННИИВВЕЕРРЗЗИИТТЕЕТТССККИИООТТ ССЕЕННААТТ ГГОО УУССВВООИИИИЗЗВВЕЕШШТТААЈЈООТТ ННАА РРЕЕККТТООРРООТТЗЗАА РРААББООТТААТТАА ННАА УУККИИММ11..1100..22001100 -- 3300..99..22001111

универзитетски весник - број 1 23

универзитетски

весник

Главен и одговорен уредник

ППрроофф.. дд--рр ВВееллииммииррССттоојјккооввссккии

Заменик главен и одговорен уредник

ММ--рр ИИллиијјаа ППииппееррккооссккии

Постојани соработнициККооссттааддииннаа ММооккррооввааББииљљааннаа ФФооттииннооввссккааММ--рр ММаарриијјаа ЦЦееннееввссккааТТооммииссллаавв ББаашшееввссккии

ЛекторВВеессннаа ИИ.. ЦЦввееттааннооввссккаа

Техничко уредувањеГГоорраанн ММууррааттооввссккии

Г радежниот факултет е

најстар технички факул-

тет во Р. Македонија и еден од

неколкуте факултети кои го

формираа Универзитетот „Св.

Кирил и Методиј“ во 1949 година.

Бидејќи пред 62 години, на 6

октомври 1949 година започна

наставата на тогашниот Тех-

нички факултет со два оддела,

Градежен и Архитектонски при

Универзитетот „Св. Кирил и Ме-

тодиј“ во Скопје, овој датум се

одбележува традиционално и ка-

ко ден на Градежниот факултет.

Оваа година, покрај одбележува-

њето на 62 години од почетокот

на својата работа, Факултетот

имаше и неколку посебни поводи

за прославување.

Имено, оваа година е особено

зголемен интересот за сту-

дирање на студиите за градеж-

ништво, геотехника и геодезија,

при што се запишани 252 нови

студенти, што е за околу 3 пати

повеќе во споредба со пред 4

години.

Исто така, почетокот на

академската година се совпадна

и со добивањето на две нови

ССВВЕЕЧЧЕЕННОО ООДДББEEЛЛЕЕЖЖААНН ДДЕЕННООТТ ННААГГРРААДДЕЕЖЖННИИООТТ ФФААККУУЛЛТТЕЕТТ

Дел од опремата во Лабораторијата за санитарна

3универзитетски весник - број 1 23

лаборатории како донација од

страна на Владата на Република

Македонија, и тоа лаборатории-

те за санитарна хидротехника и

за геотехника.

Свеченоста особено ја збога-

тија со своето присуство минис-

трите во Владата на Република

Македонија, г. Панче Кралев,

министер за образование и

наука, како и министерот за жи-

вотна средина и просторно пла-

нирање, г. Абдулаќим Адеми. Од

страна на Универзитетот „Св.

Кирил и Методиј“ беа присутни

ректорот, проф. д-р Велимир

Стојковски, како и проректо-

рите за наука и меѓународна

соработка. Покрај нив, беа при-

сутни голем број донатори во

Фондацијата за стипендирање,

директори на јавни претприја-

тија, претставници на град

Скопје и други истакнати гости.

Факултетот, на овој ден, осо-

бено ја истакнува традиционал-

ната соработка со градежните

компании, посебно поради посто-

ењето на Фондацијата за сти-

пендирање на најдобрите сту-

денти повеќе од 8 години.

Покрај другото, на 6.10.2011

година, свечено беа доделени и

сертификати за 24 студенти

кои ги исполнуваат строгите

критериуми за стипендирање.

Доделена е и награда за нај-

добра дипломска работа од об-

ласта на челичните конструк-

ции од страна на фирмата АД

ФАКОМ од Скопје.

Во целокупниот пeриод на деј-

ствување, Градежниот факул-

тет претставува центар за

развој на научната мисла и прак-

тика и долго време, единствена

високообразовна установа за

едукација на кадри кај нас од об-

ласта на градежништвото, гео-

дезијата и геотехниката.

Факултетот посебно се гор-

дее со своите бројни дипломира-

ни инженери, магистри и докто-

ри на наука, кои со својата

стручност се респектирани кај

нас и надвор од нашата земја.

Голем дел од нив направија ус-

пешна кариера во многу земји од

светот, во градежниот бизнис и

како професори на светски поз-

нати универзитети.

Со гордост може да се каже

дека експертите од Факулте-

тот, како проектанти, реви-

денти, надзорни органи или кон-

султанти, учествувале во град-

бата на практично сите капи-

тални објекти во нашата земја.

Дел од опремата во Лабораторијата за геотехника

4 универзитетски весник - број 1 23

ВВОО ССВВЕЕЧЧЕЕННАА ААТТММООССФФЕЕРРАА ИИ ННАА ТТРРААДДИИЦЦИИООННААЛЛЕЕНН ННААЧЧИИНН,, ННАА 2277 ИИ 2288 ООККТТООММВВРРИИ

22001111 ГГООДДИИННАА,, ВВОО РРЕЕККТТООРРААТТООТТ ННАА УУННИИВВЕЕРРЗЗИИТТЕЕТТООТТ „„ССВВ.. ККИИРРИИЛЛ ИИ ММЕЕТТООДДИИЈЈ““ ВВОО

ССККООППЈЈЕЕ ББЕЕАА ООДДРРЖЖААННИИ ДДВВЕЕ ППРРООММООЦЦИИИИ,, ННАА ККООИИ РРЕЕККТТООРРООТТ ННАА УУННИИВВЕЕРРЗЗИИТТЕЕТТООТТ„„ССВВ.. ККИИРРИИЛЛ ИИ ММЕЕТТООДДИИЈЈ““ ВВОО ССККООППЈЈЕЕ,, ППРРООФФ.. ДД--РР ВВЕЕЛЛИИММИИРР ССТТООЈЈККООВВССККИИ,,

ППРРООММООВВИИРРААШШЕЕ 3311 ДДООККТТООРР ННАА ННААУУККИИ..

Промоција одржана на 27 октомври 2011 година

Татјана Џокиќ, на 28 декември 2010 година, на Правниот факултет „Јустинијан Први“, ја одбрани докторската дисертација натема: Стратегиски менаџмент на човечките ресурси во државната администрација – услов за нејзина реформа.Гоце Галев, на 10 јули 2009 година, наПравниот факултет „Јустинијан Први“, ја одбрани докторската дисертација на тема:Правни инструменти на слободнатаконкуренција на пазарот во Европскатаунија и во Република Македонија.Андреј Вебле, на 30 ноември 2010 година,на Правниот факултет „Јустинијан Први“, јаодбрани докторската дисертација на тема:Доказни ефекти на нотарските исправиво правниот промет помеѓу Република

Словенија и РепубликаМакедонија споредбеноправна студија.Каролина Ристова Астеруд, на 22 декември 2010 година, на Правниот факултет„Јустинијан Први“, ја одбрани докторскатадисертација на тема: Националните парламенти и прашањата за суверенитетот и демократијата во полисот на Европската унија.Бранко Блажевски, на 7 јуни 2011 година, на Медицинскиот факултет, ја одбранидокторската дисертација на тема: Значењето на видот на лумбалната дискус хернија и оперативниот третман врз предикторните фактори на функционалниот исход.


Бранкица Младеновиќ, на 8 јуни 2011година, на Медицинскиот факултет, ја одбрани докторската дисертација на тема: Влијанието на психосоцијалните детерминанти врз сексуалното однесување наадолесцентите во Р. Македонија.Арбен Таравари, на 13 јуни 2011 година,на Медицинскиот факултет, ја одбрани докторската дисертација на тема: Клинички игенетски наоди кај болни со идиопатскаПаркинсова болест.Дејан Спасов, на 15 септември 2010 година, на Природноматематичкиот факултет, јаодбрани докторската дисертација на тема:Прилог кон некои особини на добрите кодови.Весна Димитрова, на 11 ноември 2010година, на Природноматематичкиот факултет, ја одбрани докторската дисертација натема: Квазигрупно процесирани низи, нивна Булова презентација и примена вокриптографијата и кодирањето.Даворин Трпески, на 15 ноември 2010година, на Природноматематичкиот факултет, ја одбрани докторската дисертација натема: Креирањето на културната поли

тика во процесот на заштита на културното наследство во Република Македонија во периодот од 1991 до 2007 година.Јасмина МеческаЈовчевска, на 9 ноември 2010 година, на Природноматематичкиот факултет, ја одбрани докторскатадисертација на тема: Компаративнастудија на биохемиските маркери накоскен метаболизам кај постменопаузнижени со примарна остеопороза: ефектиод бисфосфонатнататерапија.Лидија Ковачева, на 28 март 2011 година, на Филозофскиот факултет, ја одбранидокторската дисертација на тема: Обредната симболика во антиката и во македонската народна традиција.Бошко Караџов, на 29 март 2011 година,на Филозофскиот факултет, ја одбрани докторската дисертација на тема: Парадокситена индуктивната логика.Марија ДракуловскаЧукалевска, на26 април 2011 година, на Филозофскиот факултет, ја одбрани докторската дисертацијана тема: Односот на глобалното и локалното во културата: случајот на Република Македонија.


Промоција одржана на 28 октомври 2011 година

Христина Јовановска, на 3 мај 2011 година, на Филозофскиот факултет, ја одбранидокторската дисертација на тема: Модели надиференцирана настава – потреби, можности и ефекти.Сашо Георгиевски, на 6 мај 2011 година,на Филозофскиот факултет, ја одбрани докторската дисертација на тема: Човекот какорелигиозно суштество (филозофскохристијанска перспектива).Боро Јакимовски, на 19 ноември 2010година, на Природноматематичкиот факултет, ја одбрани докторската дисертација натема: Моделирање и верификација на гридпроцесни текови.Александар Ѓурчиноски, на 15 јуни2011 година, на Природноматематичкиотфакултет, ја одбрани докторската дисертација на тема: Фидбек контрола со временскозадоцнување кај хаотични динамичкисистеми.Елизабета ВелјаноскаСарафилоска, на 15 јуни 2011 година, на Природно

математичкиот факултет, ја одбрани докторската дисертација на тема: Хроматографски истражувања на органохлорни пестициди во водата и седиментите наОхридското, Преспанското и Дојранското езеро.Билјана ГерасимовскаКитановска,на 20 јуни 2011 година, на Медицинскиотфакултет, ја одбрани докторскатадисертација на тема: Интегриранпрогностички модел, прогностички скори предикција на индивидуален ризик занастанок на прееклампсија.Роза Крстеска, на 28 јуни 2011 година, наМедицинскиот факултет, ја одбрани докторската дисертација на тема: Ризикфакториза појава на депресија во постараживотна возраст.Ристо Чоланчески, на 29 јуни 2011 година, на Медицинскиот факултет, ја одбранидокторската дисертација на тема: Проценкана вредностите на одделни хируршки зафати во лекувањето на фибринопурулентниот стадиум на плевралниот емпием.


Вероника Ефремова, на 25 јануари 2011година, на Правниот факултет „ЈустинијанПрви“, ја одбрани докторската дисертацијана тема: Комплементарност на конкурентското и потрошувачкото право иполитики во интеграцијата на земјитеод Југоисточна Европа во Европскатаунија со посебен осврт на РепубликаМакедонија.Дејан Витански, на 22 јуни 2011 година,на Правниот факултет „Јустинијан Први“, јаодбрани докторската дисертација на тема:Начелото на сервисна ориентација на државната администрација.Игор Камбовски, на 13 октомври 2009година, на Правниот факултет „ЈустинијанПрви“, ја одбрани докторската дисертацијана тема: Електронска трговија и електронски договор.АгимМамути, на 11 април 2011 година, наЕкономскиот факултет, ја одбрани докторската дисертација на тема: Единственатамонетарна политика на Европската унија и нејзината имплементација.Владо Поповски, на 14 април 2011 година, на Економскиот факултет, ја одбранидокторската дисертација на тема: Раководење со девизниот ризик кај комерцијалните банки.

Фросина ГечеваКочова, на 15 април2011 година, на Економскиот факултет, јаодбрани докторската дисертација на тема:Управување со синџирите за снабдување,конкурентноста и стратегијата напретпријатијата во услови на глобализација.Оливер Давитковски, на 17 мај 2011 година, на Економскиот факултет, ја одбранидокторската дисертација на тема: Перформанси на кредитните портфолија на комерцијалните банки во ЈугоисточнаЕвропа – компаративна анализа со Р. Македонија.Анастас Џуровски, на 16 јуни 2011 година, на Економскиот факултет, ја одбранидокторската дисертација на тема: Вреднувањето на банките и регулативнитеаспекти на преземањето на банки соосврт на Европската унија.Игор Лазарев, на 15 април 2011 година,на Машинскиот факултет, ја одбрани докторската дисертација на тема: Развој и примена на композитните материјали сометална матрица зајакната со различнизајакнувачи за производство на алати заобработка со деформација.


ТТИИТТУУЛЛААТТАА ППООЧЧ ЕЕ СС ЕЕНН ДДООККТТООРР ЗЗААППРРООФФ.. ДД -- РР ГГООРРААНН ККААЛЛООЃЃЕЕ РРАА

115544.. ссееддннииццаа ннаа РРееккттооррссккааттаа ууппрраавваа

Ректорската управа на Универзитетот „Св. Кирили Методиј“ во Скопје, на седницата одржана на21 октомври 2011 година, разгледа повеќе прашања одделокругот на своите надлежности. Притоа, ги утврдиследниве предлогпроекти, и тоа: за воведување студиска програма од трет циклус докторски студии покомпјутерски науки и инженерство (предлагач и организатор: Факултет за информатички науки и компјутерско инженерство во Скопје); за промена на предлагачот и организатор на студиската програма од третциклус докторски студии по информатика; за воведување студиска програма од втор циклус постдипломски студии од областа на културата во ерата на кибернетиката на Институтот за социолошки и политичкоправни истражувања во Скопје и за воведување студиска програма од втор циклус по интердисциплинарназаедничка мастер програма за југоисточни европскистудии на Правниот факултет „Јустинијан Први“ воСкопје.Исто така, Ректорската управа ја утврди Предлогодлуката за дополнување на Одлуката за потврдувањена изборот на раководители на студиски програми затрет циклус докторски студии, а го прифати Извештајот за запишувањето студенти на прв циклус студии настудиските програми на Универзитетот „Св. Кирил иМетодиј“ во Скопје во академската 2011/2012.Ректорската управа усвои позитивно мислење за доделување на титулата почесен доктор (doctor honoriscausa) од областа на филолошките науки на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје на проф. др Горан Калоѓера, од Универзитетот во Риека, РепубликаХрватска.Ректорската управа го утврди Предлогправилникотза изменување и дополнување на Правилникот заначинот на распределба на средствата за информативни, информатички, културни, спортски и други активности на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ воСкопје, со тоа што се намалува процентот за Студентското радио од 25 на 20%, а кај другите активности сезголемува од 15 на 20%.Истовремено, Ректорската управа донесе Одлука заизменување и дополнување на Одлуката за давањесогласност на лица избрани во наставнонаучни звањана Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ за вршењевисокообразовна дејност на други високообразовниустанови, а донесе и одлуки за давање согласност налица избрани во наставнонаучни звања на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ за вршењевисокообразовна дејност на други јавни универзитети,и тоа за: Природноматематичкиот факултет,Факултетот за ветеринарна медицина, Факултетот задрамски уметности, Факултетот за музичка уметност,Филозофскиот факултет, Филолошкиот факултет„Блаже Конески“ и Институтот за сточарство, како иодлуки за давање одобрение за изведување настава одстрана на стручњаци од практиката, и тоа за:Филолошкиот факултет „Блаже Конески“,Медицинскиот факултет и за Машинскиот факултет.

Во рамките на процесите за инте-грирано дејствување и функцио-нирање на Универзитетот „Св. Ки-рил и Методиј“ во Скопје, усогла-

сени со Законот за високото обра-зование и Статутот на Универзи-

тетот, во Универзитетски весник гипретставуваме раководните органина единиците и придружните член-ки на Универзитетот. Во зависност

од обемноста на содржините иактуелните настани, во секој бројобјавуваме биографски податоци

на еден или повеќе декани нафакултети, односно директори на

научни институти.

Во овој број ги претставувамеППРРООФФ.. ДД--РР ММИИЛЛООРРААДД ЈЈООВВААННООВВССККИИ и

ППРРООФФ.. ДД--РР ДДИИММИИТТААРР ТТРРААЈЈААННООВВ.

Проф. д-р Ми-лорад Јовановски,дипл.инж.геолог,професор на Ка-тедрата за гео-

техника при Гра-дежниот факул-тет во Скопје, е

роден на 18.11.1963год. во Битола,

Р. Македонија. Дип-ломирал на Рудар-ско-геолошкиотфакултет во

Штип, во 1988 год.Во 1988 год. е избран во звањето помлад асис-тент. Учествувал во изведувањето на веж-бите по предметите: инженерска геологија и

механика на карпи на Градежниот факултети инженерска геологија и хидрогеологија приРударско-геолошкиот факултет во Штип.

Магистрирал во 1993 год. при Рударско-геолошкиот факултет во Белград, поране-

Curriculum VitaeПроф. др Милорад Јовановски,декан на Градежниот факултет


У ниверзитетскиот сенат на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј” во Скопје, на 31.10.2011 година, ја одржа 37. седница, на која беа разгледанипрашања од делокругот на неговата надлежност.Притоа, Универзитетскиот сенат ја одложи верификацијата на мандатот на член на Универзитетскиотсенат од Факултетот за физичка култура во Скопје.Ректорот на Универзитетот, др Велимир Стојковски, во своето излагање даде сублимиранизвештај за работата на Универзитетот „Св. Кирил иМетодиј“ во Скопје за периодот 1 октомври 2010 30септември 2011 година, осврнувајќи се притоа наглавните пунктови на дејствување во делот нанормативното уредување на Универзитетот,наставнообразовната дејност, науката, финансиите,инвестициите и развојот, меѓународната соработка,фондациите и Меѓународниот семинар замакедонски јазик, литература и култура. Притоа,Универзитетскиот сенат го усвои Извештајот наректорот проф. др Велимир Стојковски за работатана Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопјеза периодот 1 октомври 2010 30 септември 2011година.Универзитетскиот сенат ги усвои Годишниот извештај за работата на Студентскиот парламент запериодот од 15.9.2010 до 15.9.2011 година иИзвештајот за работата на студентскиот правобранител на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ воСкопје за периодот од 15.9.2010 до 15.9.2011 година.Универзитетскиот сенат го усвои Проектот за воведување студиска програма од трет циклус докторски студии по компјутерски науки и инженерство(предлагач и организатор: Факултет за информатички науки и компјутерско инженерство во Скопје), адонесе и Одлука за промена на предлагачот иорганизатор на студиската програма од трет циклус докторски студии по информатика.

Универзитетскиот сенат ги усвои проектите: завоведување студиска програма од втор циклус постдипломски студии по културата во ерата накибернетиката на Институтот за социолошки иполитичкоправни истражувања во Скопје и завоведување студиска програма од втор циклус поинтердисциплинарна заедничка програма зајугоисточни европски студии на Правниот факултет„Јустинијан Први“ во Скопје.Универзитетскиот сенат донесе Одлука за доделување на титулата почесен доктор (doctor honoriscausa) од областа на филолошките науки на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, на проф. др Горан Калоѓера, од Универзитетот во Риека, Република Хрватска, даде согласност на Правилникотза дополнување на Правилникот за внатрешните односи и работењето на Природноматематичкиот факултет во Скопје и донесе Правилник за изменувањеи дополнување на Правилникот за начинот на распределба на средствата за информативни, информатички, културни, спортски и други активности наУниверзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.Универзитетскиот сенат донесе одлуки за изборво звањето редовен професор, и тоа за: на дрРадмил Поленаковиќ, вонреден професор наМашинскиот факултет во Скопје, др СлободанкаМарковска, вонреден професор на Филозофскиотфакултет во Скопје и за др Зора Јачова, вонреденпрофесор на Филозофскиот факултет во Скопје.Универзитетскиот сенат донесе Одлука за потврдување на изборот на др Климе Белески, вонреденпрофесор, за директор на Земјоделскиот институт воСкопје, во мандатниот период од 31.10.2011 заклучносо 30.10.2015 година.

УУСС ВВООЕЕНН ИИЗЗВВЕЕШШТТАА ЈЈООТТ ННАА РРЕЕККТТООРРООТТ ЗЗАА РРААББООТТААТТААООДД 11 .. 11 00 .. 22 00 11 00 ДДОО 33 00 .. 99 .. 22 00 11 11 ГГООДДИИННАА

3377.. ссееддннииццаа ннаа УУннииввееррззииттееттссккииоотт ссееннаатт

шна Југославија. Во текот на 1994 година е из-бран во звањето асистент. Во 2001 год. ја одбра-нил докторската теза и се стекнла со наученстепен - доктор на технички науки. Во 2002 год.е избран во звањето доцент на истата Катедраи од изборот до денес држи предавања по пред-метите: инженерска геологија, механика на кар-пи, општа геологија, применета хидрогеологија,геотехнички истражувања и др. на I циклусстудии по градежништво и геотехника. На IIциклус студии по градежништво и геотехникадржи предавања по предметите: свлечишта истабилност на косини, проценка на ризици вогеотехника, подобрување на карпи и др.

Одржувал дел од предавањата по предме-тот основи на фундирање и инженерска геоло-гија при Воената академија во Скопје.

Резултатите од научноистражувачкатаработа, претежно од областа на геотехникатакако негова потесна област на работа, ги обја-вува во над 110 труда, публикувани во домашнии меѓународни научни списанија, зборници, сим-позиуми и конференции одржани во Македонијаи во странство.

Автор е на трудови со фактор на влијание ие еден од тројцата први акредитирани менто-ри за трет циклус на студии врз основа на коиОдборот за акредитација ја акредитира сту-диската програма по градежништво.

Учествувал во 3 научноистражувачки про-екти. Апликативната дејност ја реализира соизработени над 400 стручни труда.


Учествувал во комисии за изработка, оценкаили одбрана на голем број на магистерски и док-торски тези при Градежниот факултет воСкопје, Рударско-геолошкиот факултет воШтип и на Универзитетот во Париз – Франција.

Од издавачката дејност работел на след-ниве учебни помагала:[1] еден е од авторите на универзитетскиот

учебник по предметот општа геологија,2007;

[2] автор е на книгата „Инженерска геологија“,2011 (во фаза на рецензирање);

[3] печатени авторизирани предавања по пред-метот механика на карпи, 2006;

[4] печатени авторизирани предавања по пред-метот применета хидрогеологија, 2008;

[5] печатени авторизирани предавања по пред-метот подобрување на карпи, 2008;

[6] печатени авторизирани предавања по пред-метот геотехнички истражувања, 2008;

[7] Popovska, C., Jovanovski, M., (2009): EleventhInternational Symposium on Water Manage-ment and Hydraulic Engineering (Proceedings).Publisher: Faculty ofCivil Engineering-Skopje.ISBN978-9989-2469-7-5 (htpp://wmhe.gf.ukim.edu.mk);

[8] печатени авторизирани предавања на анг-лиски јазик по предметот механика напочви (Soil Mechanics) на интердисциплинар-ните студии по инженерство за животнасредина во склоп на проектот DEREC со Уни-верзитетот од Фиренца - Италија.

Членство и функции во научни и стручниинституции и организации:[1] раководител на Катедрата за геотехника

во периодот од 2002 до 2006 година;[2] продекан за финансии на Градежниот фа-

култет во Скопје во периодот од 2007 до2011 година;

[3] заменик-претседател на Друштвото за гео-техника на Македонија, 2006-2010;

[4] заменик-претседател на Македонското гео-лошко друштво, 2002-2008;

[5] член на Друштвото на механика на Македо-нија (ДММ);

[6] член на Друштвото за големи брани наМакедонија;

[7] член на Меѓународното друштво за механи-ка на почви и геотехничко инженерство(ISSMGE);

[8] член на Меѓународното друштво за меха-ника на карпи (ISRM);

[9] претседател на Националниот комитет наIUGG (International Union for Geodesy andGeophysics);

[10] претседател на Одделението за геотехникапри Комората на овластени инженери иовластени архитекти.

Признанија:[1] најдобар дипломиран студент на Рударско-

геолошкиот факултет во Штип, признаниена Ректоратот на Универзитетот „Св. Ки-рил и Методиј“ во Скопје, 1988.

Проф. др Милорад Јовановски,декан на Градежниот факултетПП РР ОО ГГ РР АА ММ ААЗЗАА РРААББООТТАА ННАА ГГРРААДДЕЕЖЖННИИООТТ ФФААККУУЛЛТТЕЕТТ ВВООППЕЕРРИИООДДООТТ1155..99..22001111 1144..99..22001155 ггооддииннаа

Програмата за работа на Факултетот за периодот15.9.2011 14.9.2015 година, е заснована на одредбитеи надлежностите кои произлегуваат од Законот зависокото образование, Статутот на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј”, актите на Градежниот факултеткако единица на Универзитетот и сопствените согледувања и анализи од работата во изминатиот период,на функцијата продекан за финансии, инвестиции иразвој.Поаѓајќи од фактот дека Градежниот факултет еинституција која во 2009 одбележа 60 години одсвоето основање, еден од основните принципи на коие заснована Програмата е принципот на задржувањена континуитет во работата на Факултетот, што е основа за надградување на достигнувањата во минатитегодини од генерации професори и соработници.

За да се задржи достигнатото ниво, но и да сестворат услови за натамошен развој на Факултетот,пред сѐ мора да се почитува придонесот на сите нашипретходници кои го вложиле целокупниот свој стручени научен потенцијал во развојот на Факултетот, со штого дале својот огромен придонес за воспоставување нанесомнено високото реноме. Ова, всушност,претставува и голема обврска која ќе биде безрезервноприфатена како една од основните заложби наДеканатот во наредниот период.Факултетот во минатиот период се соочуваше сониза предизвици кои беа поврзани со реформите вовисокото образование, интегрирањето на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј”, светските и домашнитеекономски текови и други објективни и субјективнифактори кои несомнено влијаеја врз условите занегова работа.


Сепак, и во такви услови, со големо залагање насите нас беа постигнати резултати за почит. Имено,извршено е успешно прифаќање на условите за работаво интегрираниот универзитет, значитело се подобрени условите за работа преку континуирано вложување во реконструкции и одржување на Факултетот, помладите колеги се постојано помагани преку фондотза млади кадри на различни начини, извршено е континуирано и планско вложување во информатичкатаопрема, безрезервно се поддржувани активностите настудентите, поттикнувана е и помагана издавачкатадејност и сите други активности кои произлегуваат оддејноста.Во услови на незавршена транзиција на општеството, рестриктивните услови за вработување во јавниот сектор, специфичната конкуренција во високотообразование и други тешкотии, сепак во изминатиотпериод се успеа да се одржи рамнотежа во кадровскатаструктура на Факултетот, која беше сериозно загрозенасо пензинирањето на голем број наши истакнати професори и административнотехничкиот персонал.За истакнување е дека со исклучително залагање насите нас, и во вакви услови се забележува поголем интерес за студирање на Градежниот факултет во минатата година, што укажува дека градежништвото какоблагородна професија има иднина.По големи напори и посебно залагање, Факултетотуспеа да добие акредитација за третиот циклус настудии по градежништво. Имплементацијата на докторските студии ќе биде еден од поголемите предизвици кои стојат пред Деканатот во наредниот период,а овие аспекти ќе се решаваат главно со потпирање насопствените ресурси, но и во соработка со сроднитефакултети. Исто така, ќе се продолжи со заложбите заизмени во условите за акредитација на докторски студии во дефицитарните области, а со цел што побрзо дасе акредитира и студиската програма за докторскистудии по геодезија.Факултетот, како институција, главната движечкасила ќе ја црпи од иницијативноста, идеите и креативноста на секој поединец, а Деканатот ќе биде секогашотворен за прифаќање на сите идеи и иницијативи ододделите, катедрите, наставниот и соработничкиоткадар, студентите, административнотехничкиот персонал, нашите соседи од Архитектонскиот факултет,како и од нашите колеги од градежните компании.Со максимална почит кон секој поединец, ќе сестимулира реализацијата на сите позитивни идеи вотесна соработка со Деканатската управа и Наставнонаучниот совет.Во овој контекст, основна цел на оваа Програма еда се потенцираат активностите кои ќе дадат придонескон натамошен развој во сите главни области на дејствување на Факултетот, наставната, научната и апликативната дејност, кои претставуваат една неделиваинтегрална целина.НАСТАВНА ДЕЈНОСТ

Наставната дејност на нашиот Факултет секогаш сенегувала со посебен однос и се одликувала со големозалагање на сите наставници и соработници. Споредмое мислење, на Факултетот успешно се комбиниратрадиционализмот и современиот приод во наставниот процес.Првиот циклус на студии е фундаментален дел нанаставната дејност и на него се посветува особено внимание. Во изминатиот период стекнати се значајни

искуства во имплементацијата на ЕКТС на сите насокина студиите по градежништво, геодезија и геотехника.Вториот циклус на студии претставува комплементво заокружувањето на стручните вештини и компетенции и способностите за научноистражувачка работана дипломираните инженери. Во изминатиот период,Факултетот преку студиските програми од втор циклуспромовираше голем број на магистри по геодезија,градежништво и геотехника.Во периодот што следува, Деканатот максималноќе се заложи да се одржи континуитетот и развојнатафаза во студиските програми на двата циклуса настудии. Посебно внимание и максимална поддршка ќеим се даде на наставниците при подготовка на материјалите за одржување на настава на третиот циклус настудии. Факултетот ќе преземе чекори, во организациска смисла, да стане и регионален центар за третциклус на студии.Искуствата од изминатите години покажуваат декаима потреба од одредени усогласувања во критериумите за оценување и вреднување на ангажманот настудентите од контролните тестови и завршниот испит. На ова поле, од посебно значење беа предлозитена помладите колеги, кои во најголем дел се веќе сеуважени, а во идниот период ќе се отвори и поширокарасправа на ова поле, за да се дефинираат јасни критериуми за број на студенти по групи во зависност одспецификите на одделни предметни програми.Посебен предизвик е усогласување на квалификациите и обемот на студиските програми, изразени воЕКТСкредити, со условите за добивање на соодветниовластувања на нашите дипломирани студенти на насоките за градежништво, геодезија и геотехника.Условите во Законот за градење, како и критериумитешто се налагаат од Комората на овластени архитекти иовластени инженери, бараат активен однос кон овааматерија, а со цел на нашите дипломирани инженерида им се овозможи брза валоризација на вложениоттруд и можности за нивно докажување во струката.Принципот на континуирано образование налагане само обезбедување на оптимален квалитет на студирање на првиот циклус студии, туку и создавањеуслови нашите студенти на најефективен начин да севклучат во вториот циклус на студии. Според низакритериуми и искуства од европските земји, заокружувањето на високото образование со 300 ЕКТСкредити се наметнува како неопходност во техничкитеструки.Ова ќе биде и една од основните задачи на Деканатот, што произлегува и од фактот дека високото образование денес има димензии на дејност каде штоекономската логика мора да е застапена, при штоквалитетно организираните студии секако дека ќебидат предуслов за реален интерес кај ситезаинтересирани субјекти кои планираат своето високообразование да го започнат, или да го надоградат наГрадежниот факултет.За развој на наставната дејност е потребно градењена долгорочна стратегија, со која ќе може да предничиме во однос на конкуренцијата во високото образование. Нема дилеми дека студентите кои ќе ги привлечеме да студираат на нашиот Факултет ќе знаат даги ценат критериумите за квалитет и принципиелниотоднос кон нив и дека ќе се вреднува традиционализмот кој сме го граделе со децении. Ваквиот пристапможе успешно да се комбинира со отвореноста за новиидеи и нивно вградување во наставниот процес.


Квалитетот на кадарот и на студиските програми,како и нашето долгогодишно искуство во изведувањето на наставата се нашите предности кои треба да гиистакнеме во јавноста.Методите и средствата за реализација на наставниот процес се, исто така, значаен сегмент за подигнување на квалитетот на наставата. Деканатот ќе продолжии понатаму да вложува во опремување на просторот иво набавка на помошни средства и лабораторискаопрема за изведување на современа настава.Може да се каже дека, во моментов, поголем дел одглавните предавални и лаборатории веќе имаат задоволително ниво на современа опрема за одржување нанастава. Тоа ќе биде само основа за натамошно надградување на опременоста на Факултетот. Уште овааучебна година ќе се заврши со целосно осовременување на преостанатите неколку главни предавални состационарни LCD проектори.По завидното подобрување на условите за работаво постојниот компјутерски центар, преку комплетнодоопремување со персонални компјутери и мониториод понова генерација, во наредниот период целосно ќесе доопремат уште четири од постојните лабораториисо по десетина персонални компјутери, со цел и тие дадобијат лик на миникомпјутерски центри опремени исо мрежа на безжичен интернет.Во досегашниот период, сите катедри, а посебнопомладите соработници, беа помагани од средства наФакултетот со информатичка и видеоопрема, како исофтвер за потребите на наставата.Во овој контекст, се планира секој наставник и соработник да биде опремен со преносен комјутер (notebook) како неопходно помагало за подготовка и изведување на наставата.Веќе е стапено во контакт со реномирани производители на градежни материјали од нашата држава, соцел да се постават нивни експонати од градежни материјали и конструктивни детали во нашите холови. Заистакнување е дека одделни лаборатории кои со години беа во лоша кондиција, веќе заживеаја, а Факултетот со сопствени средства набави и лабораторискаопрема по иницијатива на некои од катедрите.Овој тренд ќе продолжи и во иднина, како еднанеопходна активност. Вреди да се истакне дека во завршна фаза се тендерските постапки за набавка и нанова лабораториска опрема кај дел од катедрите одсопствени извори, а ќе се заврши и реконструкцијатана хидрауличката лабораторија.Јасно е дека за вакви активности се потребни многусредства, но радува и фактот што за две лабораторииод страна на Министерството за образование и наукаимаме потврда дека ќе следува испорака на опрематакоја беше предмет на тендерирање по спецификациидадени од страна на вработените на Факултетот.Ова јасно укажува дека со одговорен однос и преземање мерки за подобрување на условите за работа, поправило следува и помош од надлежните институции.Деканатот, како и досега, ќе биде максимално упоренво барањето на средства за подобрување на материјалната база на ова поле.Режимот на студирање според ЕКТС, во првиот,вториот, а во иднина и третиот циклус на студирање,бара огромен ангажман и дополнителна оптовареностна наставниот персонал, особено на соработниците.Материјалната поддршка за зголемениот обем на работа, која се добива од Министерството за образование, сѐ уште не е на доволно ниво, а секако дека издвојувањата од државата тешко овозможуваат надградба

на младите кадри. Поддршката на наставниот персонал, а особено на младите кои доаѓаат, ќе продолжида се одвива уште поинтензивно, со обезбедување насите неопходни средства за работа како компјутери,печатачи, тонери, канцелариски материјал и софтвер,без притоа да се оптоваруваат средствата на катедрите.Во овој контекст, Факултетот, во изминатиот период, со исклучително залагање на сите нас, овозможипомош за сите помлади колеги кои ги завршуваасвоите студии на втор циклус, посетуваа симпозиуми,семинари за обука или други видови за нивно постојано усовршување. Овој тренд понатаму ќе продолжисо уште посилно темпо.Бројноста на студентите е битен услов од кој зависи функционирањето на наставата. Во тој поглед, ситеидеи и активности за понуда на нови студиски програми, со кои ќе можеме конкурентно да се појавиме напазарот на високото образование, од страна на Деканатот ќе добијат севкупна поддршка.Тука посебно сакам да истакнам дека покрај постојаното иновирање и приспособување на постојнитестудиски програми за прв, втор и трет циклус на студии по градежништво, геодезија и геотехника, Деканатот ќе ги преземе сите чекори кои се неопходни заотворање и на нова насока за менаџмент во градежништвото и индустријата за градежни материјали навториот циклус на студии. Оваа заложба произлегуваод детална анализа на бројот на студенти кои запишуваат предметни програми од областа на организацијаи технологија на градба и менаџмент во градежништвото, како и контактите со веќе завршените студенти кои имаат потреба од вакви знаења во практиката.Во оваа насока ќе ѝ се даде целосна помош и поддршкана Катедрата за организација и технологија на градбата. Целта е, покрај другото, да се привлечат и кадриод други струки на оваа насока.Деканатот ќе преземе чекори, во прва фаза баремна една насока, предавањата на вториот циклус и целтрет циклус да се одвиваат на англиски јазик. Ова, секако, произлегува и од фактот што нашите дипломирани инженери, својата инженерска практика и усовршување во голем број случаи ќе ги вршат надвор однашата земја, а во секој случај ќе контактираат со експерти од странство кои сѐ повеќе се присутни на нашиот пазар поради започнатите поголеми инфраструктурни проекти. Наша примарна обврска ќе бидемаксимално да ги подготвиме нашите студенти закомуникација со странски експерти и во раководењетосо меѓународни проекти.Уписната политика ќе биде многу активна. Ќе севрши континуирана презентација на понудата на нашиот Факултет на различни начини, со јасно истакнување на сите предности на насоките за градешнитво,геотехника и геодезија. Како појдовна точка во формите за презентација на Факултетот ќе се искористатсите позитивни искуствата од факултети кои се сроднисо нашиот, а секако дека пресуден ќе биде и нашиототворен однос кон сегашните студенти, кои по нивнотозавршување на Факултетот се всушност и нашитенајдобри промотори кај заинтересираните лица заупис.НАУЧНОИСТРАЖУВАЧКА ДЕЈНОСТ

Научноистражувачката дејност е основа за прогресна Факултетот и го одредува рејтингот на факултетотво рамките на државата и пошироко на меѓународенплан. Во овој контекст, во наредниот период се плани


ра да се воведе една значајна новина. За таа намена,уште до септември оваа година ќе се извршат потребните статутарни приспособувања.Имено, по углед на Ректоратот на УКИМ, како иповеќе негови единици, се планира воведување науште едно продеканско место: продекан за наука имеѓународна соработка. Оваа потреба произлегува оданализата на обемот на обврските кои сега ги има продеканот за настава, наука и меѓународна соработка, нои од детална анализа на потребата за поинтензивновклучување во меѓународните научноистражувачкипроекти.Јасно е дека без поголеми научноистражувачкипроекти не е можно научното усовршување и промовирање во пошироки рамки на нашите млади кадри истудентите. Проблемите од материјална природа нетреба да се причина за помала активност на ова поле.Иако Министерството за образование и наука поподолг период почна да инвестира на ова поле, требада се наоѓаат и други алтернативи за научноистражувачка активност и интензивирање на меѓународнитеконтакти.Знаејќи ги ефектите кои се постигнати со воведување на фондот на млади кадри, со кој се овозможиучество на конгреси и симпозиуми, дома и надвор одземјата, и набавка на потребна литература за сите помлади колеги, очигледно е дека ова е поле на кое и воиднина мора да се посвети посебно внимание.Тука посебно сакам да истакнам дека во иднинаДеканатот ќе води сметка да се покријат сите трошоциза студирање на трет циклус на нашите помладиколеги, кои целосно ќе бидат ослободени од проблемот на изнаоѓање средства за научноистражувачка работа.Лично, како и досега, максимално ќе се заложам задобивање на помош од сите наши пријатели од стопанството за партиципација во научноистражувачки иразвојни проекти од кои користа ќе биде обострана.Организацијата на семинари, симпозиуми, работилници, гостувачки предавања и други форми за континуирано учење и усовршување, во соработка со Комората на овластени архитекти и инженери, со инженерските сојузи, друштва и асоцијации и стопанскитесубјекти ќе биде тековна активност.На полето на меѓународната соработка се отворенивратите за поголеми достигнувања, пред сѐ благодарение на безграничното и несебично залагање на неколку наши истакнати професори. Тоа мора да бидепример за сите нас и посебно за помладите колеги.Иако е неспорно дека Факултетот, на ова поле, покажува позитивна иницијатива и резултати, во наредниот период, кон сите учесниците во меѓународнатасоработка и меѓународните проекти ќе биде покажанамаксимална почит и ќе се даде максимална поддршка.Всушност, една од основните идеи за промовирањена продеканско место за наука и меѓународна соработка е и фактот дека ваквата иницијатива треба да станенаша практика во работата. Персоналните контакти ќесе издигнат на ниво на институционална соработка сосите досегашни партнери, а секако дека ќе се бараат инови форми за соработка, посебно со блиските државикои се членки на ЕУ.На планот на научноистражувачката работа, сепланира и проширување на меѓуфакултетската соработка, особено во доменот на размена на наставенперсонал и студенти. Тука е позитивно искуството воконтактите со Машинскиот факултет, со кој е заеднички настапено на полето на барање помош за поголеми

финансиски средства поврзани со експерименталниистражувања преку фирмата ФАКОМ. Ова понатаму ќесе практикува и со другите сродни факултети.Ќе продолжи да се развива соработката со Француската амбасада, каде што се отвораат многу можности за лабораториско доопремување и испраќање нанаши кадри на специјализации, докторски студии идруги форми на научна соработка.Сметам дека треба да се воспостави и потесна врскаи соработка со кадрите од нашиот Факултет, кои постигнале висок успех на стручно и научно поле надвород нашата земја. Посебна чест е и за нас и за нив, да гипоканиме и да им овозможиме да ги презентираатнивните достигнувања и во сопствената држава, кадешто, по правило, признанијата стигнуваат најдоцна,но затоа, пак, се најдраг подарок и спомен.ИЗДАВАЧКА ДЕЈНОСТ

Општо е познато дека она што не е запишано вокнига, зборник, монографија или друг научен труд еисто како и да не се случило.Ова значи дека издавачката дејност треба да бидееден од приоритетите на Факултетот, посебно ако сеима предвид дека тоа е и од особено значење за квалитетот на наставата, афирмација на Факултетот востручните и научните кругови во светот и вистинскатрага низ идните времиња за нашата активност.Деканатот во минатите четири години презеде чекори за подигнување на висината на средства кои сеодвојуваа за покривање на трошоците за печатење научебници, авторизирани скрипти, монографии и зборници на трудови. Континуирано се вршеше и откуп научебници од наши наставници за потребите на библиотеката, како скромен надомест за огромниот трудкој е потребен за издавање на учебни помагала.На ова поле, Деканатот ќе води политика ситеавтори целосно да бидат ослободени од проблемот набарање средства за подготовка на материјали, печатење и дистрибиција на учебниците и скриптите. Ќе секористат средства од државните, универзитетските, нои од сопствените фондови. Деканатот целосно ќе сезаложи и за помош од градежните компании и другитестопански субјекти, со цел да се створат услови заодржување на континуитет на ова поле и да се дадедополнителен поттик за развивање на оваа дејност.Посебно радува фактот дека по голем напор, помладите колеги успеаја да соберат значителен број натрудови за Електронскиот зборник на Факултетот, сошто ќе се заврши една фаза од неговата подготовка.Деканатот ќе преземе дополнителни обврски ова дастане континуирана активност, со цел да се створатуслови за целосна достапност на пишуваните материјали и сите научни трудови на нашите истражувачипрезентирани на научни собири. Со тоа многукратноќе се подобри сликата за Градежниот факултет и пошироко.Деканатот ќе ги заврши преземените активности заподготовка на англиска верзија на вебстраницата наФакултетот, со цел подобро презентирање и предмеѓународната јавност.Се планира почнување на активности за издавањена научно списание со меѓународен уредувачки одбор,со цел постепено, со тек на време, да се создадат услови за препознавање на научноистражувачката дејностна Факултетот и во меѓународни рамки.


Согласно со актите на Факултетот, ќе се најде начин за скромен надомест за ваквите активности насите вработени.АПЛИКАТИВНА ДЕЈНОСТ

Градежништвото е, несомнено, техничка областкоја не може да се замисли без практична примена нанаучноистражувачките резултати. Вистинското нивона стручниот кадар кој го продуцира Факултетот сепокажува преку примена на знаењето во практиката.Апликативната дејност на Факултетот во минатиотпериод достигна завидно ниво со забележителни резултати преку непосредна секојдневна врска со стопанските субјекти. На ова поле, во минатите години бевлично задолжен да остварувам контакти и да обезбедувам проекти каде што нашите стручни потенцијалиможат најдобро да дојдат до израз. Без лажна скромност, постигнати се резултати кои во услови на економска криза не се за потценување. Нема позначаенпроект каде што Факултетот не бил вклучен, а големдел од капиталните тековни проекти се и директноосмислувани од лица од Факултетот. Во тек се проектикои во континуитет обезбедуваат интензивна активност во наредниот период.Набројаните причини се доволни за да се каже декаДеканатот ќе се заложи за одржување на високиот обемна апликативната дејност, посебно во проекти од кои седобиваат основи за идни научни анализи, трудови вомеѓународни списанија и друга научна активност.Треба да се спомене дека апликативните проектисе, пред сѐ, можност за стручна надградба на младитеколеги, а како приходна ставка во буџетот на Факултетот, се една од можностите за подобрување на материјалната основа на Факултетот и вкупната финансискакондиција.Вреднувањето на сопствениот труд и способноститена секој наставник и соработник во денешно време неможе да се ограничи, но привлекувањето на значајниапликативни проекти, во рамките на Факултетот, е одголема важност за натамошен развој. Секако дека епотребно натамошно залагање за соработка со ситесродни фирми и институции. Многу е значајно да сеистакне дека градежните фирми треба да го почувствуваат Факултетот како куќа која им дава помош, а не име конкуренција, за што Факултетот треба да води исклучително мудра политика.Деканатот ќе продолжи интензивно да работи наова поле, преку создавање предуслови за мотивацијана наставниот кадар и придружните служби на Факултетот. Во таа насока, Деканатот ќе продолжи со заложбите за обезбедување на апликативните интеркатедарски проекти во кои учествуваат голем број на извршители, а максимално ќе тежнее да се застапени иколегите соработници.Координацијата на капиталните апликативни проекти ќе им биде препуштена на експертски тимови одконкретната област на апликативниот проект, а распределбата на апликативната дејност ќе биде на начин кадешто ќе бидат вклучени најширок круг на извршители.Катедрите ќе продолжат да бидат основните носители на апликативната дејност, а Деканатот, прекусоодветна поддршка во подготовка на тендерски документи, соодветна административна и материјална поддршка, ќе им овозможи максимална асистенција.Радува фактот што скоро кај сите катедри се забележува нагорен тренд на овој план. Исто така, заистакнување е трендот на обезбедување на работа на

капитални проекти и во соседните држави, што е добар показател дека имаме искуства и знаење за пласман и на пошироките пазари.Факултетот е во завршни преговори и со Светскабанка за учество во изработка на идни капитални проекти и стратешки документи во областа на градежништвото, по пример на изработената Стратегија заразвој на градежништвото во Црна Гора.Факултетот ќе продолжи да негува политика на водечка инстутиција за соработка на ова поле заедно сосродните факултети преку форми на заеднички настапво рамките на интегрираниот Универзитет.Треба да се спомене дека внимателно ќе се следатзаконските основи кои даваат можност за отворање наИнститут за студии и проектирање во рамките на Универзитетот, бидејќи има одредени тенденции, насочени кон ревизија на правото за апликативна дејност наФакултетот. По ова прашање треба да бидеме подготвени за навремена реакција, со однапред изграденастратегија, која ќе биде дадена на разгледување доуправните органи на Факултетот и Универзитетот.КАДРОВСКА ПОЛИТИКА

Условите за вработување во минатиот период беадоста рестриктивни, но на кадровско поле, Факултетотуспеа со големо лобирање и напори да обезбеди 7асистентски и неколку значајни места за пополнувањена дефицитарните струки од административнотехничкиот персонал. Со тоа, некако е намален трендотна постојано намалување на бројот на вработени.Во наредниот период, Факултетот го очекуваат големи предизвици на овој план. Законот за пензионирање наметна одредени аспекти, кои се почувствуваа иво сферата на високото образование. За жал, доколкусе задржат постојните законски одредби, голем број нанаши еминентни професори во наредниот период сепред пензионирање.За намалување на негативните аспекти на овојтренд, Деканатот ќе ги користи сите можности и одредбите од Законот за високото образование, и по детално согледување на состојбите, ќе овозможи ангажирање на нашите истакнати професори во наставата,во сите циклуси на образование.Ќе се користат и наши позитивни примери кадешто пензионираните професори се и денденес, всушност, многу активен дел на катедрите.Во секој случај, Деканатот секогаш ќе покажуваогромна почит и благодарност кон сите професори, безисклучок, кои по сила на законот ќе одат во пензија иќе биде максимално отворен за сите форми на соработка со нив, преку користење на нивното драгоценоискуство.Кадровската политика на Факултетот ќе се реализира според утврдени листи на приоритет, кои и сегапостојат, водејќи сметка секоја катедра да може да гиизвршува своите обрски кон наставата без поголемитешкотии. Во ниеден случај нема да се применувапринципот на мајоризација, туку ќе се тежнее иднитевработувања да бидат со широка согласност, исклучиво преку принцип на меѓусебна доверба и уважување.За успешно функционирање на Факултетот, значаен сегмент се и административните служби, кадешто од повеќе причини, исто така, се соочуваме сотешкотии. Деканатот, и на ова поле, ќе се заложи зарешавање на сите прашања, преку реално претставување на состојбата, пред надлежните министерства, одкаде што се очекува разбирање и помош.


СТУДЕНТИ И СТУДЕНТСКА ОРГАНИЗАЦИЈАСтудентите се суштината на факултетското живеење. Лично сум бескрајно благодарен што сум дел одакадемската заедница и сметам дека ја имаме најголемата привилегија на светот со самото тоа што ни едадена можноста да бидеме дел од вечниот процес насподелување на знаења и искуства со помладите колеги. Јасно е дека Факултетот постои заради студентите,и дека свежината на нивниот дух нѐ одржува и нас восостојба на вечна младост.Универзитетското живеење има смисла само во соработка со студентите. Според академските права, коиги имаат, тие се рамноправен чинител во наставниотпроцес и во работата на Факултетот, така што секогаштреба да бидеме спремни да ги сослушаме нивнитепроблеми, барања, идеи и планови.Правото на студентите за полна слобода во изразувањето на сопственото мислење, барањата за дополнителни консултации за предавањата, континуираниотпристап до компјутерски опремена просторија, модернизацијата на наставните програми, лесната достапност до потребната литература, поголемата застапеност на практичната настава, учеството во сите дејности на Факултетот и учеството на семинари и симпозиуми ги сметам за врвно право.Во минатиот период, во непосредни секојдневниконтакти, Факултетот изнаоѓал секогаш начин за помош на сите активности на студентите, преку обезбедување на средства за учество на студентски собири,симпозиуми, студентски натпревари и други активности.Сметам дека со принципиелниот и отворениот однос кон студентите во минатите години е даден придонес кон зголемен интерес за студирање.Оттука, Деканатот ќе направи согледување на реалните можности и план за финансиска поддршка настудентските иницијативи. Дополнителни средства,како и досега, ќе се бараат од стопанските субјекти. Восоработка со Деканатската управа ќе се разгледа можноста, за добрите студенти со социјални проблеми, дасе воведе бенефицирана партиципација.Деканатот ќе го одржи континуитетот на добратапрактика, за стипендирање и јавна промоција на најуспешните студенти.Студентскиот парламент секогаш ќе биде поддржан да ги артикулира потребите на студентите, нивните идеи и иницијативи.Деканатот, како и досега, ќе воспостави континуирана врска со претставниците на студентите, за даможе во вистинско време и на вистински начин, а ворамките на актуелните можности и зацртаниот план,да им помогне.Согледувањата на студентите за нашиот севкупенангажман во наставниот процес, преку евалуационитеанкети, е основа за позитивни корекции. Битен предуслов секако дека е и обостраната самокритичност. Нетреба да заборавиме дека нашите студенти, за време наедукацијата и по завршувањето, се главните емисарикои ја вршат суштинската промоција на нашиот Факултет.Посебно сакам да нагласам дека Деканатот ќе преземе обврска за подобро уредување на читалната и студентските простории, уште во текот на оваа учебна година, а во наредниот период уште повеќе ќе им се даваподдршка на сите нивни иницијативи.

ФИНАНСИСКО РАБОТЕЊЕОсновниот извор на финансирање на Факултетот себуџетските средства кои се наменски и не можат да секористат за други цели.Од друга страна, Градежниот факултет, какоинституција од јавен карактер, финансиското работење го заснова на детално изготвени планови за користење на средствата од сопствената сметка, согласно сопринципите на трезорското работење.Деканатот, во наредниот период, ќе се ангажира зареализација на повеќегодишните, годишните и кварталните планови за реализација на средствата од сопствената сметка, кои, согласно со условите за трезорско работење, прецизно се планираат по приходни ирасходни ставки.Деканатот ќе ја задржи практиката детално да гиобразложува сите приходи и расходи пред Деканатската управа и Наставнонаучниот совет.Ако се тргне од фактот дека личниот доход е основна економска категорија за вреднување на трудот ипресметковна основа за правата стекнати во работниотпериод, треба да се истакнат реално можните политики.Вреди да се нагласи дека во минатите 4 години,Факултетот имаше политика на континуирано иосмислено дополнување на буџетски добиените средства со сопствени средства како додаток кон платата,при што за секое дополнување се исплаќани и ситепридонеси.За илустрација, доплатата од сопствени приходи,зависно од условите и приходите, во минатите 4 години се движи од 340.000 до 400.000 денари на месечнониво, или 1214% од средствата кои се добиваат набуџетската сметка. На месечно ниво е потребно обезбедување на прилив од минимум 4.000.000 денари одсопствената сметка, за по сите издвојувања кон Универзитетот, даночните обврски кон државата, покривање на сите комунални трошоци и други расходи, дасе овозможи резерва за доплата на ниво кое е претходно наведено. Ова бара исклучително голем напор изалагање од наша страна, посебно во време на економска криза.По ова прашање, Деканатот ќе има јасен став декаоваа практика треба да продолжи, имајќи предвиддека ваквата доплата е од голема помош за секој вработен, а е значајно и за постигнување на подобар просек за пензија кај повозрасните колеги.Покрај тоа, ќе се тежнее катедрите максимално дасе растоваруваат од материјални трошоци за купувањена софтвер, хардвер и друга опрема.

ПЛАН ЗА ИНВЕСТИРАЊЕВо минатите години, Градежниот факултет, главносо сопствени средства и со одредена буџетска поддршка, успеа да реализира капитални инвестиции поврзани со комплетна замена на прозорците, електроинсталацијата, опремување на компјутерскиот центар, холовите, кабинетите и извршување на голем број другиактивности.Вреди да се истакне дека ова се одвива во соработкасо Архитектонскиот факултет, при што се решија и серешаваат поголем број прашања кои се од заедничкиинтерес. Ова е и пример за добра соработка, како штодоликува на одговорни и домаќински инстутиции подеден заеднички покрив.


Димитар Трајанов е роден1972 година во Радовиш. Дипло-мирал и магистрирал на Елек-тротехничкиот факултет воСкопје, во 1996 и 1998 година.Докторирал на Факултетотза електротехника и инфор-мациски технологии во Скопјево 2006 година. Во 1999 годинабил вработен како помладасистент на Институтот за

компјутерска техника иинформатика при Електро-техничкиот факултет воСкопје, a во 2001 бил избран заасистент. По докторирањетово 2006 година бил избран возвањето доцент, а во 2010 го-дина, во звањето вонреден про-фесор. Од март 2011 година едекан на Факултетот за ин-форматички науки и компју-терско инженерство – ФИНКИво Скопје.

По изборот за доцент ивонреден професор држел пре-давања по поголем број пред-

Оваа стратегија за меѓусебна соработка и лесно договарање околу решавањето на заедничките проблемиќе продолжи со активности околу завршување постапките за санирање на покривната конструкција и другитековни проблеми.Во наредниот мандатен период, Деканатот планирада ги доопреми амфитеатарот и некои од главнитеучилници со централен клима уред. Просториите настудентите и бараката ќе се доведат во далеку подоброниво од сегашното, а се планира да се реализира инадградба на халата во северното крило, со што за подолг период ќе се разрешат одредени горливи просторни прашања.Се планира континуирано подобрување на условите за работа преку неопходни плански интервенции вокабинетскиот простор, за кој во минатиот период е направен значаен исчекор. Покрај тоа, континуирано ќемора да се вложува во одржување на инсталациите,училниците и другите простории.Ова ќе биде постојана обврска на Деканатот.СОРАБОТКА СО АДМИНИСТРАТИВНОТЕХНИЧКИОТ ПЕРСОНАЛ

Многу значаен сегмент во функционирањето наФакултетот е дејствувањето на административнотехничкиот персонал. Иако кај одредени стручни службисе забележува недостаток на кадар, сметам дека службите ги извршуваат своите задачи на високо ниво. Овојстав произлегува од детално познавање на тежинатана задачите кои ги има секоја служба одделно, а созаемните секојдневни контакти сметам дека е воспоставена голема доверба и почит, што треба и во иднинада се негува и да биде една од најзначајните задачи засите нас.Имајќи ги предвид обврските што се поврзани сопотребата од воведување електронски индекс, заеднички со раководителот на административнотехничките служби и сите вработени од административнотехничкиот персонал, ќе бидат навремено преземенисите потребни чекори.Деканатот во претходниот период успеа да ги опреми просториите на сите служби со опрема и подобриуслови за престој, а и во иднина ќе ги преземе сите потребни активности за обезбедување на потребнитеуслови за работа на службите, а нивниот труд секогаш

ќе биде вреднуван согласно со донесените акти и правилници на Факултетот и Универзитетот.ДРУГИ ПРАШАЊА

Деканатот во наредниот период ќе воведе одредениновини во начинот на оддавање на колегијални признанија кон сите наставници и соработници кои далеособен придонес во развојот и афирмацијата на Факултетот.Имено, покрај традиционалните скромни наградикои се доделуваат при прославата на 15 години од вработување на секој од нас или при пензионирање, Деканатот ќе воведе признание за особен придонес восекоја тековна година, при што би се вреднувале напорите за меѓународна и државна афирмација на Факултетот, за објавена книга, организација на настани одинтерес за Факултетот и слично. Признанието ќе бидедоделено по предлог на минимум две катедри.На тој начин се очекува да се оддаде скромно, номногу драго човечко признание за наставниците коивложувале и вложуваат исклучителни напори во ситеполиња на дејствување на Факултетот.Деканатот секако дека ќе ги следи сите општествени случувања кои се од интерес за високото образование, и по потреба ќе врши приспособувања на ситеакти кон барањата на актуелниот момент.Лично, можам слободно да ветам дека Деканатотќе биде постојано и целодневно отворен за дискусии иидеи по сите прашања од заеднички интерес. Целта еГрадежниот факултет да биде почувствуван уште повеќе како заеднички дом за сите нас, кои овде гопоминуваме поголемиот дел од денот.При тоа, ќе се применува принципот за меѓусебноколегијално уважување и бескрајна почит кон ситевработени и студентите.Како и досега, ќе се применува политика, споредкоја, секогаш ќе има средства за реализација на ситеоправдани барања.Врз основа на ваквата поставеност, во работата наДеканатот ќе се издигнат на уште повисоко нивопринципите на отвореност, правичност, еднаквост,трудољубивост и солидарност, како општочовечкипринципи кои, според мое лично уверување, се основен предуслов за успешен и хармоничен развој на Факултетот.

Curriculum VitaeПроф. др Димитар Трајанов,декан наФакултетот за информатички науки и компјутерско инженерство


мети од областа на веб-бази-рани системи, безжични ком-пјутерски мрежи, јавни мобил-ни мрежи, мрежно програмира-ње, системски софтвер, елек-тронска и мобилна комерција,надежност на софтверот икомпјутерски архитектури.Има богато искуство и во одр-жување на професионалниобуки, а поседува и инструк-торски дипломи за повеќе ин-дустриски курсеви. Држелобуки за компании во Македо-нија.

Публикувал повеќе од 80трудови во меѓународни списа-нија, а учествувал на меѓуна-родни и домашни конференции.Д-р Димитар Трајанов бил ко-автор на седум книги. Раково-дел и учествувал во повеќемеѓународни и домашни науч-ноистражувачки проекти. Ис-то така, раководел и со над 20апликативни проекти за стран-ски и домашни компании.

Научни области во кои ра-боти се: семантички веб, без-жични ad hoc-мрежи, комплекс-ни мрежи, веб-апликации и сер-виси, дизајнирање на системина чип, паралелно програмира-ње, е-бизнис.

Од јануари 2011 година епретседател на Националниоткомитет за ИКТ во образова-нието.

Проф. др Димитар Трајанов,декан на Факултетот за информатички науки и компјутерскоинженерствоПП РР ОО ГГ РР АА ММ ААЗЗАА РРААББООТТАА ЗЗАА ППЕЕРРИИООДДООТТ 2200111122001155 ГГООДДИИННАА

ВОВЕДФакултетот за информатички науки и компјутерскоинженерство (ФИНКИ) е дел од Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ во Скопје и е формиран со здружувањето на професорите од двата најголеми института од областа на информатиката и компјутерскататехника во Македонија – Институтот за информатика(ИИ) при Природноматематичкиот факултет и Институтот за компјутерска техника и информатика(ИКТИ) при Факултетот за електротехника и информациски технологии. Развојот на ФИНКИ ќе се потпира на продолжување на традицијата на двата института.Идејата за посебен факултет за информатика естара повеќе од десет години, период во кој поголемброј колеги вложија огромен личен напор и придонесоа за создавање на ФИНКИ. И во овој контекст јаизразувам мојата благодарност и почит кон сите штопридонесоа да се создаде ФИНКИ.ФИНКИ, по бројноста и квалитетот на кадрите,веднаш по формирањето се постави како еден однајголемите технички факултети во Македонија, штодополнително претставува обврска и одговорност запонатамошниот развој на информатиката воМакедонија.Информатиката е многу динамична област. Токмупоради таа динамика, потребно е да се направи современ факултет кој ќе биде поставен така што да може даги следи сите промени на полето на информатичкататехнологија. Во таа насока, ФИНКИ ќе биде поставенкако особено флексибилна структура, во смисла наорганизација на Факултетот, наставата и содржинитекои ќе се опфаќаат, сè со цел да се одговори на предизвиците.ИТ е една од најперспективните професии. Тоа епрофесија која од услужна дејност во минатото, денес

прерасна во професија која станува главен двигател наразвојот, не само во ИКТделот, туку и во сите другиобласти од современото општество.Еден од главните предизвици со кои ќе се соочиФИНКИ е успешно да одговори на новиот предизвиккој го има информатичката технологија како предводник на индустрискиот развој.Дел од идеите и проектите кои се претставени вооваа Програма се на моите колеги, и се дел од заедничката визија која сите заедно ја имаме.

ВИЗИЈА• ФИНКИ препознатлив во светот и најдобар ИТфакултет во регионот;• ФИНКИ во нова современа сопствена зграда;• ФИНКИ факултет за најдобрите студенти;• студентите се нашите партнери.

ОРГАНИЗАЦИЈА НА ФИНКИФИНКИ почнува од почеток и има можност дадефинира околина која ќе стимулира квалитет, развоји успешност.За да се постигне ова, ќе бидат креирани и донесени повеќе правилници кои на јасен начин ќе ги дефинираат правилата и однесувањето во рамките наФИНКИ. На овој начин ќе се избегнат какви билосубјективни толкувања и ќе се овозможи висока ефикасност во работењето. Особено внимание ќе му сепосвети на Правилникот за плати, кој треба да обезбеди праведност, развој и стимулација да се работи ида се заработи.Моментално на ФИНКИ се креирани четири институти, кои треба да се конституираат и да почнат да


функционираат. Посебно ќе биде важно овие организациски единки да бидат ефикасни и функционални.Во оваа насока ќе биде потребно, по одреден почетенвременски период, да се сумираат искуствата, и врзоснова на нив да се предложат соодветни подобрувањаво организациската структура.

ИНФРАСТРУКТУРАРешавањето на просторниот проблем ќе биде најглавен приоритет во наредните четири години. Овојпроблем во тековното неколкумесечно функционирање се покажа како најголем проблем, кој и натаму гоотежнува одвивањето на голем број од активностите наФИНКИ.Согласно со досегашните разгледувања и планови,како најсоодветна е опцијата да се изгради нова зградаво рамките на техничкотехнолошкиот кампус. Ворамките на овој кампус има државно неизградено земјиште кое е урбанизирано и може веднаш да се почнесо изградба. Веќе се водени повеќе разговори на оваатема и има согласност од МОН и од Ректоратот.За решавање на овој наш најголем проблем ќе сеискористат сите можни начини на финансирање, какошто е финансирање од страна на државата, изградбана зграда со јавноприватно партнерство, донацииили, пак, комбинација од овие различни модели.Во периодот додека да се изгради нова зграда ќе севложат напори за создавање на соодветни услови затековното функционирање на ФИНКИ. Во тек се активностите за реновирање на простории за Деканат ислужби на ФИНКИ, како и просторија за сместувањена суперкомпјутерот. Дополнително ќе биде потребнода се направи адаптирање на дел од училниците наТМФ и нивно опремување со електронски табли.

НАСТАВНА ДЕЈНОСТНаставата е една од нашите основни дејности. Нејзиното квалитетно изведување директно влијае наимиџот на ФИНКИ и на неговата позиција во околината. Квалитетната настава ќе претставува посебенпредизвик, пред сѐ поради големите уписни квоти.Поради ова, ќе биде посветено големо внимание накреирање на услови за висококвалитетно изведувањена наставата. Во таа насока ќе биде донесен Правилник за распределба и квалитет на наставата, кој ќе стимулира квалитетно изведување на наставата. ОвојПравилник заедно со Правилникот за плати ќе требада бидат рамката која ќе гарантира високо ниво наквалитет.Покрај ова, ќе бидат дефинирани и правила за начинот на пишување и квалитетот на дипломскиот,магистерскиот и докторскиот труд кои ќе треба да гоодделат ФИНКИ од конкуренцијата во Македонија,односно ќе дефинираме правила кои се во согласностсо квалитетот кој се бара на подобрите европски иамерикански универзитети.Додипломскистудии (првциклус)Додипломските студии се нашата основна дејносткоја е финансирана од МОН. Покрај ова, првиот циклус на студии е местото каде што ќе го создаваме кадарот кој понатаму треба да го продолжи своето образование на втор и трет циклус пред сѐ на Факултетот.Поради ова, на првиот циклус ќе му биде посветено

посебно внимание. На ова поле ни претстои огромнаработа во насока на консолидирање на постојните студиски програми во поглед на наставните содржини.Врз основа на интересот на студентите, од оваа учебнагодина ќе се направат потребните подесувања и промени за квотите за наредната учебна година.Во поглед на студиите од прв циклус би вовеле систем на евалуација на атрактивноста на студиските програми кој би ни овозможил да направиме преценки запотребите од нивна промена.Рамката на студирање ќе треба да ја направимемногу флексибилна, така што ќе ни овозможи на најоптимален начин да ја покриваме наставата. Вакватаоптимизираност ќе треба да овозможи ефикасно користење на професорските и соработничките потенцијали.По почетокот на школската година, ќе биде побарана акредитација на студиска програма на која наставата ќе се изведува на англиски јазик.Фактот што ФИНКИ има голем број професори нидава можност да имаме голем број на изборни предмети и со тоа да им се овозможи на студентите самите даможат да си го креираат својот профил во согласностсо нивните афинитети и интереси. Во оваа насока веќесе креирани одреден број на профили. Идејата е дапостои едноставна постапка за предлагање на новипрофили.Магистерскистудии (вторциклус)Моментално магистерските студии се финансираатсамо приватно и се дел од кој може да се остваруваприход на Факултетот. Овие студии, поради нивнотократко траење, се многу флексибилни и треба да секористат за брзо приспособување на потребите на пазарот.Во таа насока ќе треба да се разгледаат можноститеза креирање на нови студиски програми врз основа напотребите на пазарот. Како една од областите која моментално не е покриена со нашите магистерски студиски програми, а има интерес за неа, се магистерските студии во областа на менаџментот наинформациони системи и проекти. Исто така, постојати повеќе други интердисциплинарни области каде штозаедно со некој друг факултет можат да се креираатизвонредно атрактивни студиски програми.За да се гарантира ниво на квалитет на магистерските работи, ќе биде донесен посебен правилник.Докторскистудии (третциклус)Главниот предизвик ќе биде да се заврши процесотна акредитација на докторските студии и да се започнесо настава од оваа учебна година.Ќе биде направен и Правилник за квалитетот надокторските студии, кој ќе треба да ги смести нашитедокторанди во рангот на најдобрите странски универзитети.За подобрување на квалитетот на докторските студии, ќе се направат напори за вклучување на странскипрофесори во наставните програми, како предавачи икако ментори.ОдносконстудентитеДефинирајќи ги студентите како партнери, ќе бидат дефинирани правила според кои ќе треба да сеоднесуваме со студените. Правилата ќе бидат во согласност со последните промени во Законот за високото образование, дополнети со други правила и потребикои ги имаат студентите, како на пример: правила за


временските рокови за објавување на резултати, начините за организација на консултациите или менторствата на дипломските работи и сл.ДавањеакцентнапретприемаштвотоЕдна од целите која би сакал да ја постигнеме е даги подготвиме студентите за она што значи почнувањена свој бизнис. Идејата е една работа, меѓутоа реализацијата на идејата сосема друга. Кога ќе ја реализираме,тогаш имаме иновација која вистински постои, а тојчекор како поттик фали – да се стигне од идеја до иновација. Во оваа насока ќе им се посвети посебно внимание на курсевите за менаџмент, бизнис и претприемаштво.Исто така, со задоволство може да се констатирадека во Македонија веќе има неколку успешни приказни, што ми дава за право да верувам дека ова е остварлива идеја. Па, во оваа насока ќе ги поканиме луѓетокои успеале, да го споделат своето искуство и знаењесо нашите судените.ФИНКИ треба да биде моторот кој македонскатаИТиндустрија ќе ја трансформира од индустрија којаглавно работи за домашниот пазар или по лонсистем,во индустрија која прави сопствени продукти.Во оваа насока ќе биде поведена иницијатива закреирање на технолошки парк во кој ќе биде сместенинкубатор за нови компании.

СТУДЕНТИ, СТУДЕНТСКИ ОРГАНИЗАЦИИ ИСТУДЕНТСКИ ЖИВОТ

Студентите се нашите партнери. Ние заедничкитреба да го градиме ФИНКИ во организација која ќеовозможи успешни студенти, а со тоа и успешни професори.Активностите во поглед на студентите на почетокотќе бидат да се формира Студентски парламент, кој ќепретставува реален претставник на студентите. ПокрајСтудентскиот парламент, во рамките на своитеможности, Факултетот ќе ги подржува и поттикнува идругите форми на студентското организирање. Ќе имбиде дадена поддршка на студентските активности иманифестации, како што се универзитетски спортскинатпревари, бруцошки забави, апсолвентски веселби.Ќе се формира Фонд за наградување на студентитепреку кој Факултетот ќе се залага за спонзорства иматеријална поддршка на најдобрите студенти, нивнонаградување, промоција и помагање во почетокот нанивната кариера.Ќе се стимулира учеството на студентите во научноистражувачката работа и посебно внимание ќе се посвети на презентирање на постигнатите резултати надомашните и на меѓународните конференции.Ќе се формира Центар за нови студенти, кој интензивно ќе работи во насока на привлекување нови студенти и нивно организирано прифаќање, информираност и помош.Ќе се креираат услови на студентите да им се понуди стекнување на светски познати сертификати ворамките на наставата, преку CISCO NetworkingAcademy, Microsoft ИТакадемијата, како и другивидови на академии.Службата за студентски прашања е еден од најважните сегменти на комуникацијата факултет студенти.Затоа, функционирањето на Студентската служба ќе сетретира со висок приоритет и нејзе ќе ѝ се посвети

сериозно внимание. Ќе биде вложен напор речиси ситепотребни сервиси кон студентите да бидат во електронска форма и притоа да се сведе на минимум потребата студентот да доаѓа во просториите на Студентската служба. Сите овие активности ќе бидат во насокана заштеда на студентското време и зголемена ефикасност на службите.СтипендиизанајдобритеФИНКИ е факултет за најдобрите студенти. Во оваанасока, Факултетот ќе им даде целосна поддршка нанајдобрите матуранти, со тоа што ќе им овозможи бесплатно студирање на сите матуранти кои имаат освоено прва, втора или трета награда на некој од државните натпревари по информатика, математика и физика,како и на сите кандидати кои ќе освојат прва, втораили трета награда на меѓународен натпревар од иститеобласти. Стипендијата важи за сите студиски години,доколку притоа студентите имаат просек над 9,00, и навреме ги завршуваат студиите.Покрај доделувањето на стипендиите, Факултетотпланира да има континуирана соработка со овие најдобри студенти кои ќе бидат негови стипендисти прекуовозможување тие да бидат директно ангажирани воизведувањето на наставата како демонстратори, кои биим помагале и би споделувале знаење со останатитеколеги.

СТУДЕНТСКИ СЕРВИСИВо контекст на користењето на ИТ во едукацијата,ФИНКИ ќе понуди современи системи за следење нанаставата преку далечинско учење и вебдостапност наматеријали, дискусии, новости и соопштенија. Истотака, интензивно ќе се користат и сервисите за Етестови, Еанкети и Еоценување. Ќе бидат развивании мобилни верзии на сите овие сервиси за да имовозможиме на нашите студенти постојан контакт соФакултетот. Една од првите цели ќе биде креирање наелектронски сервиси за консултации и контакт меѓустудентите и професорите. Ова ќе биде неопходно предсѐ поради дистрибуираноста на Факултетот на повеќелокации. Ќе биде направен видеосервис каде штопрофесорите ќе можат да ги публикуваат своитепредавања и со тоа да им овозможат на студентите даги следат снимените предавања.

СОРАБОТКА СО СТОПАНСТВОТОФИНКИ веќе има воспоставено соработка со поголем број на домашни ИТкомпании, па целта вонаредниот период ќе биде оваа соработка да сепрошири на речиси сите ИТкомпании во Македонијаи, се разбира, да се воспостави соработка со значајнистрански ИТкомпании.Една од главните идеи е да се креираат кадри коиќе имаат доволно специјализирано практично знаењеза да можат веднаш да почнат со работа на реалнипроекти во компаниите. Во оваа насока, соработката ќесе одвива преку директно вклучување на компаниитево креирањето на студиските програми, потоа прекунивно учество во изведувањето на наставата на дел одизборните предмети каде што експерти од ИТиндустријата би им предавале на студентите затехнологии кои тие ги користат. Вториот начин на


соработка е преку семинарски и дипломски работи коисе предложени од самите компании, на теми на коитие тековно работат. И, се разбира, тука не треба да гозаборавиме и изведувањето на практиката којастудентите задолжително ја изведуваат во рамките наИТкомпаниите.Покрај ова, ќе се поттикне продолжувањето натрендот за учество во програмата за поттикнување ипомагање на технолошкиот развој од Министерствотоза образование и наука. За ваквите проекти ќе се обезбеди соодветна просторна и техничка помош од странана ФИНКИ, како и правна помош во поглед на стекнување на соодветни авторски права и права на индустриска сопственост.Исто така, на компаниите ќе им се понудат поволниуслови за да се започнат билатерални развојноистражувачки проекти финансирани од компаниите, кои ќеим овозможат пристап до најновите технологии, какои можност на нивните проекти да работат најдобритемагистранди и докторанди.За да се стимулира работата на проекти, ќе се направат правилници за распределба кои ќе стимулираат работење на проектите преку факултет.

ФИНАНСИРАЊЕФИНКИ ќе биде факултет на кој ќе може квалитетно да се работи и да се заработи.Приходите на ФИНКИ ќе доаѓаат од два извора: одбуџетот на Република Македонија и од сопствени приходи. Една од фундаменталните задачи во работата наФИНКИ ќе биде зголемување на приходите, со целинвестирање во опрема и простор на Факултетот и зголемување на платите на вработените. Дел од механизмите за зголемување на приходите ќе бидат: зголемување на националните и на меѓународните проекти;привлекување на донации и спонзорства од фондови,институции и компании; зголемување на бројот настуденти на додипломските студии; зголемување набројот на студенти на постдипломските студии.При ова ќе се води посебна сметка во поглед на балансот на квантитетот и квалитетот на наставата. Квалитетот е нашата највисока цел и тој ќе биде во првплан пред зголемувањето на финансиите.

ПОЗИЦИЈА ВО РАМКИТЕ НАУНИВЕРЗИТЕТОТ И СОРАБОТКА СОФАКУЛТЕТИТЕ

Основна цел на ФИНКИ во рамките на УКИМ ќебиде да се наметне како матичен факултет од областана ИТ. Имањето на ICT, како матична дејност наФИНКИ, му дава извонредно добра позиција на Факултетот во поглед на соработката со останатите факултети од Универзитетот. Во оваа насока, од страна наФИНКИ ќе се иницира креирање на заеднички студиски програми и соработка на научноистражувачки проекти со повеќе факултети од УКИМ.Во поглед на соработката, посебно место ќе имаатдвата факултета ПМФ и ФЕИТ. Во наредниот периодќе има интензивни разговори и преговори кои ќе сеодвиваат врз основа на веќе усвоената платформа запреговори.

НАУКА И МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКАФИНКИ во овој почетен период ќе треба да се етаблира и надвор од границите на Македонија. Во оваанасока ќе биде потребно сите вработени на ФИНКИ даги искористат своите контакти за промоција на Факултетот.За зајакнување на меѓународната позиција ќе сенаправат обиди за креирање на заеднички студискипрограми со странски универзитети.Посебен акцент во нашата меѓународна соработкаќе биде ставен на соработката со нашите Македонцикои работат на странски универзитети. Идејата е нивда им се дадат насловни звања (согласно со установената практика) и да се обврзат при нивното доаѓање воМакедонија да одржат одредени курсеви, или да одржат делови од курсеви кои се држат на ФИНКИ. Наовој начин ќе се овозможи искуствата и предавањатаод странските универзитети да бидат достапни и застудените на ФИНКИ, а дополнително на овој начинби се одржувал контактот и би се промовирал ФИНКИ.Врз основа на остварените приходи, ќе се финансираат научни проекти на вработените. Дополнително,Факултетот ќе партиципира во котизацијата за учествона меѓународни конференции и покривање на дел одпатните трошоци.Факултетот ќе гради политика на финансиска поддршка на нашите вработени кои се магистранди идокторанди за покривање на дел од трошоците нанивните студии на ФИНКИ.Ќе се поддржува ICT Innovationsконференцијата, иво оваа насока заедно со ICTACT ќе се поведе иницијатива за издавање на научни списанија. Идејата е дасе стартуваат две списанија првото, чија цел ќе бидеда прерасне во висококвалитетно и меѓународнопрепознатливо списание, а второто, пак, би ималоповеќе локален карактер и би било наменето запубликување од страна на студентите, односнопубликување на научните достигнувања пред сѐ однивните магистерски работи.Ќе се направат напори за добивање на институционален пристап до дигиталните библиотеки кои сезначајни за ICT.Ќе се формира екипа која ќе помага во пишувањетои администрирањето на европските и домашните проекти. Оваа екипа ќе придонесе професорите да се концентрираат на научната дејност, а целата административна работа да биде преземена од соодветните служби.

РАБОТНА СРЕДИНА, СПОРТСКИ И КУЛТУРНИАКТИВНОСТИ

Согледувајќи го значењето на социјалниот живот идружењето, а посебно имајќи ги предвид организациските способности на дел од нашите колеги за ваквинастани, ФИНКИ ќе даде и институционална поддршка за продолжување и интензивирање на овие активности. Покрај ова, ќе бидат организирани и разниспортски активности за наставничкиот и соработничкиот кадар. Овие активности ќе овозможат да продолжи дружењето на спортски и културнозабавни активности во и надвор од Факултетот.


Од 25 до 27 октомври 2011година, Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ беше домаќинна дводневен координативен состанок и промотивна кампања наконзорциумот на заедничката програма за мобилности JoinEUSEE,на кој учествуваа претставници одследните ЕУуниверзитети партнери: Универзитетот во Грац –координатор на проектот, Австрија,Универзитетот Масарик во Брно,Чешка, Универзитетот во Болоња,Италија, Универзитетот во Гранада, Шпанија, Универзитетот воГронинген, Холандија, Универзитетот во Лувен, Белгија, Универзитетот во Марибор, Словенија, Универзитетот во Турку, Финска, Вилниус универзитетот, Литванија, иследните универзитети партнериод регионот на Западен Балкан:Универзитетот во Бања Лука, Боснаи Херцеговина, Универзитетот воМостар, Босна и Херцеговина,Универзитетот во Тузла, Босна иХерцеговина, Универзитетот воБелград, Србија, Универзитетот воНови Сад, Србија, Универзитетот воПодгорица, Црна Гора, Универзитетот во Приштина, Косово, Универзитетот во Тирана, Албанија иУниверзитетот во Задар, Хрватска.Целта на координативниотсостанок на партнерите од конзорциумот на заедничката програма замобилност JoinEUSEE беше по патна дискусија и заедничко усогласување да се разгледаат релевантните прашања поврзани со имплементацијата на JoinEUSEE I, II иIII.Агендата на состанокот ги опфаќаше следните аспекти поврзанисо успешната имплементација напрограмата: подготовка на финални финансиски извештаи за реализирани активности во рамки наJoinEUSEE I и II, подготвителниактивности за конкурсот за аплицирање во рамки на JoinEUSEEIII, распределба на расположливиот буџет за мобилности помеѓупартнерите, финансиски менаџмент, обезбедување на квалитет инови правила во имплементацијатана JoinEUSEE III.

Согласно со наведените точкиод агендата за координативниот состанок, присутните претставницина универзитетите партнеридискутираа за различни прашањаповрзани со имплементација намобилностите на студентите иодлучуваа по прашања поврзани софинансиското менаџирање напрограмата.Голем дел од дискусијата накоординативниот состанок бешепосветена на JoinEUSEE III, која,од страна на Европската комисија,доби финансирање на стипендиина студенти, академски и административен кадар за академската2012/2013 година. Координаторотна програмата, Универзитетот воГрац, ги информираше присутнитепартнери за измените во правилатаза имплементација на програмата изаеднички беа утврдени критериумите, правилата и процедурата зааплицирање и селекција на кандидатите кои ќе поднесат апликациина конкурсот, кој треба да биде об

јавен на 8 ноември 2011 година.По завршувањето на координативниот состанок, на 26 и 27 ноември беа одржани промотивни настани пред студентите и наставниците на Филозофскиот факултет,Природноматематичкиотфакултет, Машинскиот факултет,Технолошкометалуршкиотфакултет и ФЕИТ.Целта на промотивните настанибеше подетално и директно запознавање на студентите со можностите за стипендии кои програмата замобилност JoinEUSEE III ги нуди.Претставникот на координаторотна програмата од Универзитетот воГрац, ја презентираше програматапред присутните студенти и наставен кадар, објаснувајќи ги видовитена стипендии кои се нудат, целнитегрупи кои се опфатени со конкурсотза аплицирање, процедурата зааплицирање и потребните документи.

ИИЗЗВВЕЕШШТТААЈЈ ООДД ККООООРРДДИИННААТТИИВВННИИООТТ ССООССТТААННООКК ИИППРРООММООТТИИВВННААТТАА ККААММППААЊЊАА ННАА ККООННЗЗООРРЦЦИИУУММООТТННАА ЗЗААЕЕДДННИИЧЧККААТТАА ППРРООГГРРААММАА ЗЗАА ММООББИИЛЛННООССТТИИ

JJOOIINNEEUU--SSEEEE

ППРРИИММЕЕ-СТУДИЈА ЗА РЕАЛИЗАЦИЈАТА НА ЕРАЗМУС-ПРОГРАМАТА ИПРИЗНАВАЊЕТО НА СТУДИИ

(PPRRIIMMEE PPrroobblleemmss ooffRReeccooggnniittiioonn IInn MMaakkiinngg EErraassmmuuss)

ААввттооррии ннаа ссттууддиијјааттаа::ММааддаарраа ААппссааллооннее ((MMaaddaarraa AAppssaalloonnee))

оодд ЛЛааттввиијјаа,ТТооммаасс ББоорртт ((TToommaass BBoorrtt))

оодд ЧЧеешшккаа РРееппууббллииккаа,ССттееффаанн ФФееддттиихх ((SStteeffaann FFiieeddrriicchh))

оодд ААввссттрриијјаа,ТТооннии ФФииллооннии ((TToonnii FFiilloonnii))

оодд ИИттааллиијјаа,ЈЈууллиијјаа ППееннии ((JJuulliiaa PPeennnnyy))

оодд ААввссттрриијјаа ииДДааффннее ШШеерреерр ((DDaapphhnnee SScchheerreerr))

оодд ИИттааллиијјаа//ДДааннссккаа.

((ТТрреетт ддеелл)) 3.4. Признавањенаиспититеположенивостранство3.4.1. Процедуризаподготовканадоговорза студирањеипроцесотнапризнавање

Според Водичот за ЕКТС,претставниците на инволвираните страни во потпишувањетона договорот за студирање требада имаат овластување за признавање на положените испитиво странство. Затоа овој дел одПРИМЕстудијата детално сефокусира на процесот на преговарање, на вклучените страни ипотпишувањето на договорот за


студирање. На крајот, исто така е разгледано и влијанието на тие фактори врз признавањето.Високообразовните институции и факултети коиучествуваа во ПРИМЕ истражувањето беа запрашанида ги набројат сите страни вклучени во потпишувањето на договорот за студирање.Според податоците, главните страни кои заедноодлучуваат за предметите во договорот за студирањесе студентите и факултетските/академските координатори. Кај 55,5% од универзитетите/факултетите вклучени во ПРИМЕ, Еразмусстудентите имаат можностда ги изберат своите предмети. Згора на тоа, кај 17,7%од институциите, студентите одлучуваат за бројот нанивните кредити. Координаторите на факултетите севклучени во одлучувањето за предметите и бројот накредити во 47,9% и 32,8% од институциите, соодветно.Професорите, деканите и продеканите најчесто заедноодлучуваат за предметите, додека Еразмускоординаторите и координаторите за меѓународна соработкаили персоналот на канцелариите за меѓународна соработка се повеќе вклучени во одлуките околу бројот накредити во договорот за студирање.Академските координатори и координаторите нафакултетите најчесто се лицата кои се задолжени запризнавање на мобилностите реализирани во рамкитена Еразмус (во скоро 43% од високообразовните институции кои учествуваа во ПРИМЕ). Деканите, продеканите и шефовите на катедри и студиски програмизаедно учествуваат во процесот на признавање во46,2% од случаите. Координаторите и канцелариите замеѓународна соработка се помалку вклучени во процесот на признавање по враќањето на студентот отколкуво процедурите околу договорот за студирање предзаминувањето на студентот (16% споредено со 16% или21,8% одговорни за донесување на одлуки за предметите или кредитите, соодветно). Околу 12% од високообразовните институции и катедри исто така вклучуваат и професори. Само мал број на универзитети формираат специјални одбори за признавање.Еразмусстудентите кои одговараа на ПРИМЕпрашалникот имаа различен став околу тоа кои страни севклучени во претходно споменатите процеси од институциите.Координаторите за меѓународна соработка, вработените во канцелариите за меѓународна соработка иЕразмускоординаторите во матичните институции сепосочени од страна на најголемиот број на испитаницикако одговорни за потпишување на договорот за студирање (76%) и признавање на испитите (63%). Споредстудентите, шефовите на студиските програми билевклучени во потпишувањето на 33,3% од договорите застудирање и нешто повеќе во процесот на признавање(35%). Деканите и специјалните одбори за признавањеглавно се посочени како учесници во процесот напризнавање, а не во процесот на потпишување на договорот за студирање. Една од причините за малатавклученост на студентите е всушност фактот што такваопција не беше понудена како стандардно прашање вопрашалникот. Само мал број на студенти се посочилесебеси како една од страните. Слично, универзитетитедомаќини – и покрај тоа што се една од главните страни на договорот за студирање – скоро и не беа спомна

ти бидејќи тие немаат директно влијание врз процесотна признавање.Можат да се идентификуваат неколку причини заваквите разлики во гледиштата на студентите и институциите. Прво, споредбата можеби е пристрасна бидејќи само 82% од испитаниците беа студенти од универзитетите кои учествуваа во истражувањето на ПРИМЕ.Остатокот од одговорите беше добиен од студенти оддруги универзитети кои можеби имаат поразличнипроцедури. Дополнително, практиката со признавањето изгледа дека значително се разликува помеѓу факултетите на секој универзитет. Ова значи дека констатацијата за канцелариите за меѓународна соработканема да се однесува за целиот универзитет, а со тоа несоодветствува со сите одговори на студентите од истиот универзитет.Другата причина е можеби таа што студентите беаглавно прашани за потпишувањето на договорот застудирање, додека универзитетите беа повеќе испрашувани за вклучените страни во процесот на одлучување за договорот за студирање. Исто така е многуверојатно студентите да биле во близок контакт совработените во канцелариите за меѓународна соработка или со Еразмускоординаторите кои последователно биле вклучени во процесот на признавање во имена студентите.Дополнително, одговорите добиени од страна наЕразмусстудентите откриваат дека страните вклучении во потпишувањето на договорот за студирање и вопризнавањето на испитите се идентични во скоро половина од случаите (45,2%). 28,5% од студентите одговориле дека некои од вклучените страни биле исти,додека другите учествувале само во еден од двата процеса. Во 26,3% од случаите, ниту една од странитевклучена во потпишувањето на договорот за студирање не била вклучена во процесот на признавање.Анализата на ПРИМЕ откри само мала поврзаностпомеѓу нивоата на студиските програми кои треба дасе признаат и страните вклучени во процесот. Студентите кои со истите страни соработувале за потпишувањето на договорот за студирање и за признавањето наположените испити имаат нешто подобри резултативо процесот на признавање од оние што морале да соработуваат со сосема различни страни во секоја фазаод процесот.Најголемата разлика во видувањата на студентитеи универзитетите се однесува на вклученоста на координаторите за меѓународна соработка и Еразмускоординаторите. Студентите, за разлика од универзитетите и факултетите, ги посочиле нив како важна страна во процесот.

3.4.2.КонцептотнацелоснопризнавањеВо Еразмусуниверзитетскиот чартер е нагласенодека Еразмусстудентите треба да очекуваат целосноакадемско признавање на стекнатите кредити за времена нивниот Еразмуспрестој од страна на нивната матична институција, согласно со нивниот договор застудирање. Сепак, ПРИМЕистражувањето покажувадека само 66,3% од Еразмусстудентите со валиден договор за студирање потпишан пред нивното заминува


ње добиле целосно признавање на нивните испити.29,7% од Еразмусстудентите кои имале валиден договор за студирање добиле делумно признавање и 3,9%не добиле никакво признавање. До кој степен е направено признавање било пресметано преку споредба насоодносот на бројот на признати кредити и бројот накредити наведени во договорот за студирање.61,5% од погоре споменатите испитаници добилецелосно признавање, додека 4,8% добиле повеќе одцелосно признавање, односно нивниот договор за студирање содржел помалку кредити од бројот на кредити кои на крајот биле признати од страна на матичнатаинституција.Ова може да се објасни на два начина. Или матичната институција признала дополнителни курсеви коистудентот ги реализирал во текот на својот престој наспроти оние договорени во договорот за студирање,или пак матичната институција и институцијатадомаќин користеле различни кредитни системи и трансферните стапки биле различно пресметани за договорот за студирање и за самиот процес на признавање.56,7% од Еразмусстудентите кои изјавиле дека добилесамо делумно признавање или не добиле никакво, сепак добиле признавање на повеќе од 2/3 од нивнитекредити.Високообразовните институции кои учествуваа воПРИМЕ беа исто така запрашани за процентот на нивните студенти кои реализирале студиски престој востранство и кои добиле целосно признавање. 31,3% одстудентите кои реализирале студиски престој во странство доаѓаат од институции каде што сите студентидобиле целосно признавање, додека 45,6% од институции кои даваат целосно признавање на 81%99% настуденти. Само 4,2% од студентите кои реализиралестудиски престој во странство доаѓаат од универзитетикои учествуваа во студијата ПРИМЕ каде што нитуеден студент не добил целосно признавање.Според одговорите добиени од универзитетите, вопросек 75,7% од нивните студенти кои реализиралестудиски престој во странство можат да очекуваат дадобијат целосно признавање. Тоа е приближно 10%повеќе од она што беше осознаено преку анализата наЕразмус студентите со валиден договор за студирање.Не може да се констатира дали универзитетите го посочувале признавањето на кредити на сите студентикои реализирале студентска мобилност или само наоние со валиден договор застудирање.Со цел да се добие целоснаслика за признавањето на испити и да се дознае дали концептот на целосно признавањее сфатен на сличен начин, студентите беа запрашани да дадат одговор на следново прашање: „По враќањето, далиморавте да посетувате курсевиили да полагате испити на вашата матична институција коивообичаено требаше да ги слушате или полагате доколку неотидевте на студиски престој

во странство?“ Изненадувачки, корелацијата помеѓудвете променливи беше пониска од очекуваното, нозначителни разлики беа пронајдени во просечнатастапка на признавање со направената споредба помеѓустудентите кои морале и оние кои не морале да полагаат испити по нивното враќање.Мнозинството од Еразмусиспитаниците со валиден договор за студирање добиле целосно признавањеи не морале да посетуваат дополнителни курсеви илида полагаат испити по враќањето во нивната матичнаинституција. Спротивно, оние што не добиле признавање морале да посетуваат курсеви и/или да полагаатиспити. Истовремено, 5,4% од Еразмусстудентите совалиден договор за студирање и добиено целосно признавање морале да ги посетуваат сите курсеви и да гиполагаат сите испити кои нормално би ги слушале иполагале доколку не учествувале во некоја програма застудентска мобилност. Најчестата спомнувана причина беше некомпатибилноста на студиските програми ипредмети. Некои од студентите посочиле дека универзитетите ги признаваат положените предмети востранство како изборни, или едноставно ги додаваатво додатокот на дипломата, а студентот мора да ги положи сите испити кои нормално би ги полагал наматичната институција.Значи, понекогаш концептот на целосно признавање може да биде контроверзен и различно сфатен одстрана на студентите и универзитетите. Иако постоимеѓународна стандардизирана форма на договор застудирање предложена од страна на Европската комисија, процесот на признавање останува во целосна одговорност на универзитетот или факултетот и за тоа непостојат упатства и предлози.

3.4.3. ГлавнипредизвицивопроцесотнапризнавањеСо цел подетално да се разгледаат причините занедобивање на целосно признавање, студентите коиучествуваа во ПРИМЕ истражувањето беа запрашанида ги набројат главните проблеми со кои се соочиле.Околу една третина од сите студенти (32,6%) посочилепроблеми со признавањето на предметите. Од нив,26,8% ги навеле нивните индивидуални проблеми.Според податоците, во 26,1% од случаите, главнатапричина била некомпатибилноста на студиските програми на матичната и институцијатадомаќин. 15,0%од студентите кои се соочиле со проблеми изјавиле

СТУДИЈАТА Е РЕЗУЛТАТ НА РАБОТАТА НА ГОЛЕМ

БРОЈ МОТИВИРАНИ СТУДЕНТИ И ЧЛЕНОВИ НА

МРЕЖАТА НА ЕРАЗМУС-СТУДЕНТИ ОД ЦЕЛА

ЕВРОПА. ИНИЦИЈАТОРИ НА ПРОЕКТОТ ПРИМЕБЕА ЏОРЏИО МАРИНОНИ (GIORGIO MARINONI )ОД ИТАЛИЈА И МАТИЈАС ФЕНЕР (MATTHIASFENNER) ОД ШВАЈЦАРИЈА, И ДВАЈЦАТА

ПОРАНЕШНИ ПРЕТСЕДАТЕЛИ НА МРЕЖАТА НА

ЕРАЗМУС-СТУДЕНТИ.


дека непризнавањето било поради различни системиза пресметување на кредитите. Околу 11% се соочилесо организациски проблеми или на матичната или наинституцијата домаќин. Други важни причини поради кои било добиено само делумно и никакво признавање се однесувале на фактот дека само одреденипредмети не биле признати. Студентите исто така посочиле дека во одредени случаи, матичната институција или професори одбиле да ги признаат положените испити во странство per se. 2,4% не посочиле некојаодредена причина и 3,0% од студентите кои не добилепризнавање биле сé уште ангажирани околу процесотна признавање на нивните предмети.Една од главните причини за недобивање на целосно признавање биле проблемите предизвикани одстрана на самите студенти. Во скоро половина од случаите, целосно признавање не било можно бидејќистудентите или не го положиле испитот или не добилезадоволителна оценка. 21,9% од студентите навелелични причини поради кои не добиле целосно признавање – тие често земале дополнителни предмети коине биле договорени или барани во договорот застудирање бидејќи веќе ги имале сите потребни кредити. Студентите земале други предмети кои повеќе имодговарале на нивните интереси, или во одреденислучаи, да ги исполнат барањата наложени со добивањето на стипендијата. 11,4% од студентите со личнипроблеми не положиле доволно испити во странствоза да ги исполнат барањата по семестар или академскагодина на нивната матична институција.Некои од нив не ги положиле сите потребни испити, додека другите, пак, немале доволно време да положат толку многу испити како на нивниот матиченуниверзитет. 10,9% од студентите исто така избралеразни предмети во нивен интерес, најверојатно порадитоа што биле заинтересирани за предметите кои небиле понудени на нивната матична институција или,пак, бидејќи одлучиле да ја реализираат својата Еразмусмобилност на универзитет кој нема соодветна студиска програма. 3,5% од студентите не сакале ситенивни испити да бидат признати бидејќи се надевалена нивно преполагање за добивање на подобра оценкана нивниот матичен универзитет. 4,9% од студентитеимале проблеми поврзани со јазикот на кој се изведувале предавањата.26,1% од испитаниците кои се соочиле со проблемипри признавањето изјавиле дека не добиле целоснопризнавање поради некомпатибилноста на студискитепрограми. Генерално, во повеќето случаи беа спомнати различните студиски програми. Сепак, некои од испитаниците се соочиле со тешкотии во споредбата насодржината на предмети со сличен наслов, нивото иквалитетот на студиите или различните наставни ииспитни методи. Во некои од случаите, институцијатадомаќин не им дозволила на студентите да слушаатодредени предмети бидејќи тие имале задолжителнипредуслови. Други од испитаниците посочиле декапредметите понудени на институцијатадомаќин небиле доволно квалитетни и поради тоа матичниот универзитет одбил да ги признае.Разликите помеѓу системите за пресметување накредитите биле проблем за 15%. Често студентите билезбунети од пресметувањето на кредитите од локален

или национален кредитен систем во ЕКТСкредити иобратно. Кредити на слични предмети биле различнопренесени во ЕКТС од страна на матичната и институцијатадомаќин. На крајот, студентите добиле помалкукредити од очекуваното за истите предмети. Во неколку случаи, истите предмети имале различен број накредити во матичната и институцијатадомаќин и најчесто матичната институција одбивала да даде признавање на тие предмети. Слично, некои предмети биле дел од поголеми модули на едната институција, додека на другата биле понудени одделно. Мал број настуденти посочиле проблеми кога матичната институција не користела никаков систем на кредити што водело до големи тешкотии во признавањето на предметите.11% од погоре споменатите проблеми беа резултатна организациските специфичности на матичната и/или институцијатадомаќин. Често, универзитетотдомаќин доцна ги обезбедувал информациите за студиските програми, нивниот опис итн. Ова резултирало вопромени на договорите за студирање на студентитекои реализирале студентска размена. Некои од курсевите биле откажани или биле променети. Некои одинституциитедомаќини доцнеле со издавањето напрепис на оценки за студентот на матичнатаинституција. Што се однесува до матичнитеуниверзитети, главните организациски проблеми билеповрзани со недостатокот на информации инеефикасноста во работата на координаторите иканцелариите за меѓународна соработка.Студентите кои навеле организациски проблемичесто добивале помалку информации за процедуритена признавање споредено со остатокот од примерокот.Повеќе од половина од студентите кои се соочилесо организациски проблеми добиле многу малку информации за признавањето на предметите, додека 13%добиле доволно информации. Споредено со другитестуденти, скоро половина од нив добиле доволно илискоро доволно информации и само 15% посочиле декадобиле многу малку. Истовремено, обемот на информации за признавање на предметите во принцип не гоодредува степенот на признавање кое студентот ќе годобие за неговите предмети од странство. Можниобјаснувања се дека вклученоста на студентот во процесот на признавање е незначајна и дека исходот многу повеќе зависи од универзитетот.Секој единаесетти од испитаниците (9%), кои посочиле проблеми со признавањето, имале тешкотии сопризнавањето на одредени предмети. Два вида напредмети биле најпроблематични за студентите – јазичните предмети и задолжителните предмети вонивните студиски програми на матичната институција.За да имаат придобивки од единствената можност даизучуваат странски јазик во земја каде што тој јазик емајчин, често студентите земаат предмет странски јазик, кој подоцна матичната институција не го признава. Според коментарите на студентите, тие во многумал број на случаи биле информирани дека може даима проблеми околу признавањето на таквиот предмет. Тие исто така се соочиле со проблеми при признавањето на предмети кои нормално би биле задолжителни во нивната студиска програма на матичната институција. 3% од испитаниците со проблеми при признавањето дури веруваат дека нивната матична инсти


туција или нивните професори во принцип се противпризнавање на компетенции стекнати во странство.Универзитетите не го вреднувале квалитетот на стекнатите компетенции на други институции и често професорите ги принудувале студентите да ги полагаатнивните предмети на матичната институција. Во одредени случаи, матичната институција исто така го ограничувала бројот на кредити кои можат да бидат стекнати или трансферирани од странство.3.4.4.Институционалнаперспектива

Во европскиот високообразовен простор, високообразовните институции имаат добиено висок степенна автономија. Тоа претставува главен принцип кој еисто така почитуван и во рамки на меѓународнитеиницијативи (како што е болоњскиот процес). Ова еотсликано во резултатите добиени со ПРИМЕистражувањето, кои покажуваат дека подготовките за студиски престој во странство, како и процедурите запризнавање на предметите во најголем број се специфични за секој универзитет. Поради овој факт, понатамошната анализа ги разгледува разликите во процесот на признавање на 30 универзитети со минимум 25одговори добиени од студенти со ПРИМЕпрашалникот за студенти.Универзитетите беа поделени во три групи споредчетири фактори на рангирање:

• проблемите во процесот на признавање посочениод страна на Еразмусстудентите изразени вопроценти;• средната вредност на соодносот на признавање;• процентот на студенти кои не мораат да слушаатникакви предавања и да полагаат испити кои нормално би требало да ги полагаат на матичнатаинституција;• процентот на студенти кои требало да ги слушаати полагаат сите тие предмети.Овој дел од студијата накратко прави споредба помеѓу групата на 8 релативно најдобри и групата на 8релативно најлоши универзитети според добиенитеодговори од овој примерок на 30 универзитети со целда ја оцени нивната генерална ситуација и можнитезаеднички карактеристики. Во оваа фаза, важно е да сеистакне дека не беа пронајдени доволни докази заподдршка на хипотезата на фактори кои позитивновлијаат врз процесот на признавање. Веројатно можеби признавањето, во голема мера, зависи од специфичните околности во рамки на еден универзитет изаедничките процедури или карактеристики немаатзначајно влијание.Сите универзитети или користат ЕКТС или имаатјасно дефинирани трансферсистеми помеѓу ЕКТС илокалните/националните кредитни системи. Еразмусиспитаниците од високорангираните универзитети вопросек имаа 95% признавање на нивните предмети,додека Еразмусиспитаниците од нискорангиранитеуниверзитети имаа во просек 75% признавање нанивните предмети. Од друга страна, пак, целатаПРИМЕ Еразмусстудентска популација со валидендоговор за студирање има 88% од нивните предметипризнати.

Не беа воочени сличности внатре во групите и кајвисоко и кај нискорангираните универзитети кај процедурите за потпишување на договорот за студирањеи признавањето. Пониско рангираните универзитети,на своите студенти кои реализираат студентска размена во странство, им даваат поголема слобода воизборот на предмети, додека високорангираните универзитети настојуваат да го контролираат изборот напредмети да биде најсоодветен со студиската програмана студентите. Сепак, ова не може да се земе какоопшто правило бидејќи и двете групи содржеле самопо 8 универзитети и според тоа секој универзитет имаголемо влијание врз резултатите. Академските координатори и координаторите на факултетите почесто сеодговорни за признавање кај високорангираните универзитети во споредба со шефот на студиската програма кај нискорангираните универзитети.Споредувајќи ги обврските на студентите да посетуваат предавања или да полагаат испити по нивнотовраќање, може да се забележи дека 70% од испитаниците од високорангираните универзитети не морале даслушаат предмети или да полагаат испити и само 2%биле принудени да ги полагаат сите испити. Од другастрана, бројот на студенти од пониско рангиранитеуниверзитети кои морале да ги полагаат сите испити ескоро ист со бројот на студенти кои не морале даполагаат никакви испити (ова треба да биде сфатенокако опис, а не како резултат бидејќи рангирањетоисто така беше засновано на овој фактор).Генерално, не беа забележани големи разлики вопроблемите при признавањето кај Еразмусиспитаниците кои доаѓаа од пониско рангираните универзитети. Единствената поголема разлика беше тоа што тиепочесто се среќаваа со проблеми околу компатибилноста на студиските програми. Некомпатибилноста настудиските програми и тешкотиите да се споредисодржината на предметот претставуваат повеќе од 40%од проблемите посочени од Еразмусстудентите одпониско рангираните универзитети, споредено со 26%од проблемите посочени од сите Еразмусиспитаници.Студентите од пониско рангираните универзитетипочесто избирале предмети согласно со нивнитеинтереси (7,6% од сите проблеми, споредено со 3% кајсите студенти), иако наведувале помалку лични причини. Еразмусиспитаниците од пониско рангиранитеуниверзитети имаа двапати повеќе проблеми со нивните матични институции кои одбивале да ги признаат положените испити во странство споредено со ситеЕразмусстуденти кои се соочиле со проблеми (7% одстудентите од пониско рангираните универзитетиспоредено со 3,5% кај сите студенти). Ова главно седолжи на одговорите на студентите кои доаѓаат од двевисокообразовни институции. Згора на тоа, во една одтие институции, очигледно признавањето на испититебило правено од страна на самите професори.

3.4.5.ОпштитрендовивопризнавањетоЗа среќа или за несреќа – во зависност од ставот наразмислување – ПРИМЕистражувањето не издвоијасни општи трендови или фактори кои го одредуваатпроцесот на признавање. Постоеја многу фактори за дабидат земени предвид, и од размислувањата на студентите и од оние на универзитетите. Сé на се, изгледадека признавањето на испити положени во странство


е многу специфична поединечна работа, врз којавлијаат процедурите за потпишување на договорот застудирање и, се разбира, признавањето во матичнатаинституција.ПРИМЕстудијата не собра докази дека признавањето би варирало помеѓу различните нивоа настудии (прв или втор циклус). Всушност, признавањето беше многу слично за студентите со или без валидендоговор за студирање, потпишан пред почетокот настудискиот престој. Ова можеби е резултат на тоа штопоголемиот дел на студенти (95,8%) имале договор застудирање потпишан пред нивното заминување имногу од оние кои немале договор за студирање гопотпишале за време или по нивниот студиски периодво странство.Не беше забележана голема разлика во степенот напризнавање помеѓу студентите кои биле на студискаразмена за еден семестар и оние за една академскагодина. Разликите помеѓу Еразмус и другите програмиза мобилност не беа детално истражени, бидејќи 95,1%од испитаниците биле учесници во програматаЕразмус. Беа забележани мали разлики во признавањето помеѓу различни факултети или научниподрачја.Испитаниците чии студии биле од областа на земјоделските, медицинските, општествените и економските науки во просек добивале над 90% признавање

на нивните испити положени во странство, додека студентите од математичките и информатичките наукидобиле само 77%. Сепак, треба да се земе предвид декабројот на испитаници по научни области многу варираше (помеѓу 26 од земјоделските науки и 413 од економските). Доколку примерокот на испитаници е многу мал, се зголемува влијанието на секој поединец штоможе да доведе до нереални податоци.ПРИМЕистражувањето пронајде одредени доказидека признавањето е поврзано со матичната институција на студентите и со тоа дали страните во процесотна признавање се идентични со оние што го потпишуваат договорот за студирање. Од друга страна, пак, непостои значајна поврзаност помеѓу признавањето инивото на информации кои студентот ги поседува запроцесот на признавање.На крај, институциитеучеснички во ПРИМЕ беазапрашани дали тие го гледаат признавањето какофактор кој ја одредува одлуката на еден студент да замине во странство. 80% од нив го потврдија признавањето како еден од одлучувачките фактори. Студентите,пак, изјавиле дека тие сепак би отишле на Еразмусстудентска размена иако не би добиле целосно признавање. Според ова, студентите најверојатно имаатразлични мотивации за реализирање на студискипериод во странство. Сепак, признавањето сé уштепретставува еден од главните фактори за квалитетотна студентската мобилност.

Четвртиот меѓународен конгрес на Европскатамрежа за компаративни студии се одржа во Скопје и воОхрид, во периодот 13 септември 2011 година. Институтот за македонска литература при Универзитетот„Св. Кирил и Методиј" во Скопје, овој конгрес го организираше во соработка со ДККМ (Друштво закомпаративна книжевност на Македонија) и соREELCENCLS (Европската мрежа за компаративнакнижевност).На овој меѓународен компаративистички собир, натема „Книжевни дислокации“ (Literary Dislocations /Déplacements littéraires), учествуваа околу деведесет научници, од кои над педесет пристигнаа од 26 различниземји од Европа и пошироко (по неколкумина одШпанија, Ирска, Исланд, Словенија, Франција, Австрија идр., како и од Индија, Тајван и САД). Научната работана собирот беше посветена на проблематиката на значењето на просторните координати во формирањето итрансформирањето на културните идентитети. Каколокацијата сфатена во географска смисла ги добивапонатамошните социолошки и културни специфики,како географското место влијае врз културната продукција и во тие рамки особено на книжевноста, какоменувањето на просторите и границите се рефлектираврз книжевниот дискурс (на пример, проблематикатана егзилот, дијаспората, номадизмот во литературатаи уметноста), се прашањата врз кои се задржа вниманието на култулорозите и книжевните компаративисти од Европската мрежа за компаративни книжевнистудии.

Работата на овој меѓународен конгрес се одвивашена англиски и на француски јазик, во 11 сесии, и тоа:• Аспекти на дислокациите во која се разгледуваапосебните теоретски пристапи кон прашањето нарелацијата географски простор наспрема културата и во која се дефинираа најважните концептиповрзани со оваа проблематика, како што се: детериторијализација, егзил, потекло, дом, миграција;• Локација и идентитет во која се третирашеидентитетската база на географската лоцираност,конструирањето на идентитетите и нивната нестабилност поврзана со топосот;• Егзил, миграција, дијаспора – која ги проследивлијанијата на феномените на миграција, егзил,дијаспора врз книжевното творештво и врз другите уметности;• Европа наспрема неЕвропа – која содржеше неколку текстови посветени на поливалентноста напоимот на европски идентитет, се распрашувашеза надминувањето на европоцентричната перспектива и даде придонес во расветлување напостколонијалните аспекти на културата, какошто е прашањето за негроафриканската култураи литература;• Патопис – која се фокусираше на патописот какожанр во кој најексплицитно е претставена средбата со другоста и во кој дислокацијата го опфаќапросторното поместување како основа на книжевниот дискурс;

ЧЧ ЕЕ ТТВВРРТТИИ ММЕЕЃЃУУННААРРООДДЕЕНН ККООНН ГГРРЕЕСС ННАА ЕЕВВРРООППССККААТТАА ММРРЕЕЖЖААЗЗАА ККООММППААРРААТТИИВВННИИ ССТТУУДДИИИИ ,, ВВОО ООРРГГААННИИ ЗЗААЦЦИИ ЈЈ АА ННАА

ИИННССТТИИ ТТУУТТООТТ ЗЗАА ММААККЕЕДДООННССККАА ЛЛИИ ТТЕЕРРААТТУУРРАА ВВОО ССККООПП ЈЈ ЕЕ


• Дислокации помеѓу реалноста и имагинацијата– која се занимаваше со релацијата помеѓу фактицитетот и фикцијата во уметноста и особено волитературата;• Интермедијалност – која ги разгледуваше менувањата на локациите како менувања на различните медиуми, односно која поимот локација гоповрза со конкретен медиум (филм, фотографија,книжевност, електронски медиуми, сликарство);• Книжевен превод – која го толкуваше преводоткако своевидна дислокација од една во другајазичнокултурна средина и се распрашуваше заспецификите на мултикултурноста и повеќејазичноста;• Митолошки, антички и балкански дислокации –во која доминираа темите поврзани со динамика

та на просторот во митологијата и во античкаталитература, како и во балканскиот социокултуренконтекст;• Поетики и автори на дислокација во која се разгледуваа конкретни автори кои во реалниот животискусиле некој вид на менување на простор, односно миграција, и кои во своите книжевни поетики ја рефлектирале таа егзистенцијална состојба;• Културните светци на европските националнидржави – тркалезна маса посветена на истакнатикултурни дејци од европските национални држависо кои се поврзува националната идентификацијаво одредени локалитети.

Ректорот на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, проф. др Велимир Стојковски,на 4 октомври 2011 година (вторник) ги прими студентите кои зедоа учество и постигнаа високи резултати на 5. Европско универзитетско првенство вокарате, кое се одржа во Сараево, во периодот од 21 до24 јули о.г.Средбата со студентите се одржа во топла и срдечнаатмосфера и на неа, покрај нашите спортски амбасадори, присуствуваа проекторите на УКИМ, членови наДеканатската управа и професори од Факултетот зафизичка култура, претставници на Универзитетскиотспортски сојуз, како и претставници на македонскитеелектронски и печатени средства за јавноинформирање. На оваа средба, на ректорот му бешепредаден пехарот што македонската репрезентација гоосвои во Сараево.

Ректорот им ги честиташе високите пласмани настудентите со следниве зборови: Пред сѐ, да ви го честитам големиот успех и воедно да ви посакам в година да го освоите и првото место. Универзитетот секогаш ги поддржувал и ќе ги поддржува ваквите манифестации, во кои се натпреваруваат негови студенти. Тој, исто така, им порача овие спортски успеси да им бидат поттик и стимул за бројни натамошни достигнувања на личен и на професионаленплан.Инаку, нашите студенти освоија вкупно 9 медали,од кои 4 сребрени и пет бронзени, што претставуванајголем успех на македонските каратисти остварен надосегашните меѓународни спортски првенства во карате.

ВВИИССООККИИУУССППЕЕССИИННААССТТУУДДЕЕННТТИИТТЕЕННАА УУККИИММ

На Европското универзитетскопрвенство во карате во Сараево

Р.бр. Име и презиме Карате клуб Категорија Универзитет Пласман

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Наташа Стефановска

Стојан Тасевски

Мартин Несторовски

кумите тим - машки

Иво Цветковски

ката тим - женски

Жарко Арсовски

Огнен Груевски

Мери Радичевска

Металург

Металург

Верица Трајковска, Зорица Спиркоска иСања Николиќ

Иво Цветковски, Огнен Груевски,Мартин Несторовски, Вања Груевски,Ферат Курбулики, Стојан Тасевски и

Спасе Илиевски.

Макпетрол

Металург

Металург

Макпетрол

Макпетрол

Кумите - 75 kg.


ката тим

Кумите тим

Кумите + 84 kg.



Кумите + 84 kg.


Универзитет „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје


Универзитет „Св. Климент Охридски“ во Битола


Универзитет „Гоце Делчев“ во Штип





Сребрен медал




Бронзен медал





Универзитет „Св. Кирил и Методиј“бул. Крсте Мисирков б.б., 1 000 Скопје, Македонија

: +389 2 3 293 293 : +389 2 3 293 202

: [email protected] : www.ukim.edu.mk

univerzitetski vesnik br. 123

Documents