A EUROPA MEDIEVAL (SÉCULOS XI-XV)

01. A Plena Idade Media01.1. O rexurdir das cidades• Renacemento urbano no século XI. • Mellora das condicións de vida. Innovacións

técnicas na agricultura aumento da produtividade no campo. Consecuencias:– Crecemento da poboación rural e da esperanza de

vida.– Emigración de campesiños cara as cidades.– Aparición de excedentes agrícolas para vender nos

mercados urbanos comercio e riqueza.

• Aumento de poboación crecemento de barrios. Murallas para protexela.• Poboación dedicada a actividades diversas: comercio, artesanía, administración…• Intensa vida artística. A burguesía proporcionaba diñeiro para construir catedrais

e edificios.• Moitas estaban dentro dun señorío, ao redor dunha fortaleza ou igrexa. Privilexios

crecemento da poboación e da actividade económica.• Algunhas estaban baixo autoridade directa do rei: cidades de reguengo.

• Estrutura feudal da sociedade. Os habitantes das cidades tiñan máis liberdade que os campesiños. Poboación urbana:– Grandes comerciantes e banqueiros: grupos

enriquecidos pola posesión de mercadorías e diñeiro. Dominaban o goberno municipal.

– Pequenos comerciantes, artesáns e profesionais relacionados coas artes e as leis.

– Obreiros e campesiños.– Esmoleiros sen recursos.

• Os intereses das cidades eran con frecuencia opostos aos da nobreza. Os reis apoiaron o desenvolvemento económico para contrarrestar o poder dos nobres e recadaban impostos das cidades.

Os gremios:• Agrupacións de artesáns dun mesmo oficio.• Moi xerarquizados: mestres, oficiais e aprendices.• Regulábanse as condicións de traballo, a calidade

dos produtos, os horarios e os prezos.• Os artesáns dun gremio adoitaban vivir na mesma

rúa ou barrio, os cales recibían o nome da súa profesión.

01.2. O comercio• Desaparición do comercio a longa distancia

trala caída do Imperio romano. • A inseguridade nos camiños, escaseza de

moeda e pobreza só permitían intercambios de subsistencia.

• Expansión económica na Plena Idade Media dinamización comercial. Causas:– Avances técnicos nos transportes.– Maior seguridade nas rutas comerciais. – Aumento das moedas en circulación. – Creación de asociacións de comerciantes.– Aparición de banqueiros e prestamistas.

01.3. As institucións políticas• Dúas institucións superiores papado e imperio.

Superioridade xustificada por motivos relixiosos representaban e defendían os valores da cristiandade. Frecuentes disputas.

• Os reis intentaron facer frente ao papado e o imperio recuperación da súa autoridade.

• Enfrontamentos contra a nobreza feudal para limitar os seus privilexios alianzas coas cidades.

• Os reis outorgaron foros ás cidades independencia do poder dos nobres a cambio de impostos e apoio político e militar para o rei.

• Representantes das cidades Cortes estamentais.

02. A Baixa Idade Media02.1. A crise do século XIV• Crise relixiosa: Cisma de occidente ruptura da Igrexa

(1378-1417) dous papas, en Roma e Aviñón.• Crise política: guerra dos Cen Anos conflito entre

Inglaterra e Francia que involucrou a outros reinos.• Crise demográfica: Europa perdeu máis dun terzo da súa

poboación. Causas: fame, guerras e peste negra.• Crise social:

– No campo: revoltas antiseñoriais e enfrontamentos entre nobres.

– Nas cidades: revoltas contra o patriciado urbano e disputas para controlar o poder municipal.

– Revoltas populares: persecución de xudeus, estranxeiros ricos ou calquera considerado culpable da situación.

02.2. O final da Idade Media• S. XV recuperación. Comercio: mantemento

das rutas e acumulación de riquezas (banqueiros) poder e enriquecemento da alta burguesía urbana.

• Auxe artesanía e comercio crecemento económico das cidades e necesidade de metais preciosos descubrimentos xeográficos.

• Europa no s. XV:– Reinos como Portugal, Castela, Inglaterra ou Francia.– Reinos baixo un mesmo soberano monarquías

compostas (Polonia-Lituania, Unión de Kalmar e Coroa de Aragón).

– Entidades políticas independentes (ducados de Borgoña e Austria), repúblicas italianas e Estados pontificios.

– Sacro Imperio: importante entidade política os seus diferentes territorios gozaban de gran independencia.