projetos_integradosi_automacao_pic_final.docx
TRANSCRIPT
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 1/26
UNIVERSIDADE DE UBERABAMAURO LÚCIO COSTA
DOUGLAS MORAIS VINHAL
ROGÉRIO LÓPES DA COSTA
MICROCONTROLADORES APLICADOS EM AUTOMAÇÃO
BELO HORIZONTE – MG2015
MAURO LÚCIO COSTADOUGLAS MORAIS VINHAL
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 2/26
2
ROGÉRIO LÓPES DA COSTA
MICROCONTROLADORES APLICADOS EM AUTOMAÇÃO
Trabalho de oficinas de ro!e"osin"e#rados aresen"ado ao $%rso deEn#enharia El&"rica da 'ni(ersidade de'beraba) co*o re+%isi"o ara habili"a,-oe* Oficinas de .ro!e"os In"e#rados I/
Orien"ador .a%la .a#anini $os"a
BELO HORIZONTE – MG2015
MICROCONTROLADORES APLICADOS EM AUTOMAÇÃO
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 3/26
3
RESUMO
cada dia +%e assa) nos (e*os cada (e *ais cercados ela "ecnolo#ia/ "ecnolo#ia +%e *odifica) +%e co*le*en"a) +%e a#ilia rocessos) a%*en"a a
se#%ran,a e facili"a a,3es/ %"o*a"iar %* rocesso se "orna *%i"as (ees *ais
+%e %*a *edida re(en"i(a e* %*a ins"ala,-o e*resarial) se "orna necess4ria/ a
*es*a for*a e* %* a*bien"e fa*iliar/
O nosso "rabalho consis"e ri*eira*en"e e* %*a es+%isa "e6rica sobre
a%"o*a,-o e *icrocon"roladores) o +%e nos ossibili"a o desen(ol(i*en"o de
ro!e"os f%"%ros/
Palavras-cav!" a%"o*a,-o) con"role) *icrocon"roladores/
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 4/26
4
SUM#RIO
1/ INTRO'78O///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////5
2/ RE9ER:N$IL TE;RI$O////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////<
2/1/ 'TOM78O///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////<
2/2/1/ HI=T;RI$O/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////>
2/2/2/ TI.O= E =I=TEM///////////////////////////////////////////////////////////////////////////?
2/2/@/ $ONTROLORE=////////////////////////////////////////////////////////////////////////////A
2/@/ IN=TR'MENT78O///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////11
2/@/1/ $ON$EITO////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////11
2/@/@/ HI=T;RI$O///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////11
2/@// TI.O= E =INI= EM IN=TR'MENT78O////////////////////////////////////12
2// =EN=ORE=/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////1@
2/5/ T'ORE=//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////1
2/</ MI$RO$ONTROLORE=////////////////////////////////////////////////////////////////////////1
2/</1/ INTRO'7CO///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////1
2/</2/ HI=T;RI//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////15
2/</@/ .LI$7DE=////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////1<
2/<// NTGEN=/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////1>
2/</5/ RF'ITET'R INTERN E 'M MI$RO$ONTROLOR///////////////////1>
2/</</ RF'ITET'R ON NE'MNN////////////////////////////////////////////////////////////20
2/</>/ RF'ITET'R HRR///////////////////////////////////////////////////////////////////////212/</?/ M.LB O MBIENTE E E=ENOLIMENTO//////////////////////////////////21
@/ $ON$L'=8O//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////2
RE9ER:N$I=//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////25
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 5/26
5
$% INTRODUÇÃO
e(ido ao a(an,o da *icroele"rnica e ele"rnica de o"ncia) ocorre%
"a*b&* %* #rande desen(ol(i*en"o na 4rea da a%"o*a,-o/ .rocessos +%e an"es
de*anda(a* *%i"os rec%rsos) ode* ho!e ser desen(ol(idos de for*a *ais
o"i*iada e e* *enor "e*o/ $o*o fr%"os desse desen(ol(i*en"o "ecnol6#ico)
s%r#ira* os *icrocon"roladores) +%e a cada dia) "orna*se cada (e *enores e
*ais oderosos/
O e*re#o de *icrocon"roladores "e* rele(Jncia cada (e *aior) %*a (e
+%e se% %so & cada (e *ais disse*inado na o"i*ia,-o e desen(ol(i*en"o darod%,-o) di*in%indo os c%s"os e "raendo benefKcios ara as e*resas +%e
%"ilia* sis"e*as co* "ais co*onen"es/ i*or"an"e salien"ar +%e) considerando a
rela,-o c%s"obenefKcio) os *icrocon"roladores ode* n-o s6 ser %sados e*
e*resas de *&dio#rande or"e) co*o "a*b&* ser %"iliados e* (4rios ro!e"os de
ele"rnica/ Os *icrocon"roladores ode* "a*b&* s%bs"i"%ir (4rios co*onen"es
di#i"ais) ob"endose ao final do ro!e"o %* *elhor acaba*en"o e co* *elhor c%s"o
benefKcio) na *edida e* +%e circ%i"os cons"r%Kdos a"ra(&s de *icrocon"roladoresoc%a* *enor esa,o fKsico e *enor n*ero de co*onen"es/ Tais fa"ores
co*ro(a* a *aior eficincia e ra"icidade no %so desses co*onen"es) %*a (e
+%e "odos os co*andos ode* ser eec%"ados (ia sof"Pare/
O resen"e "rabalho re"ra"a a defini,-o dos *icrocon"roladores) a fa*Klia
.I$) o fabrican"e Microchi e o se% a*bien"e de ro#ra*a,-o focando
esecifica*en"e o .I$ 1<9?>>) +%e & %* *icrocon"rolador da Microchi de f4cil
%"ilia,-o) baio c%s"o) e lar#a %"ilia,-o nas *ais (ariadas alica,3es co*erciais eind%s"riais/
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 6/26
6
&% RE'ER(NCIAL TEÓRICO
&%$% AUTOMAÇÃO
%"o*a,-o & %* sis"e*a for*ado or co*onen"es ele"rnicos e
*ecJnicos +%e con"rola* *4+%inas e rocessos) +%ase se* a in"er(en,-o do
ho*e*/ $o*o di"o an"erior*en"e) a %"o*a,-o & for*ada ela in"e#ra,-o e es"%do
das 4reas +%e co*reende* a *ecJnica) a ele"roele"rnica e a infor*4"ica
ind%s"rial/ En"re os disosi"i(os ele"roele"rnicos) ode* ser %"iliados co*%"adores
o% o%"ros disosi"i(os l6#icos Qco*o con"roladores l6#icos ro#ra*4(eis o% $N$sS)
s%bs"i"%indo al#%*as "arefas da *-odeobra h%*ana e realiando o%"ras +%e o
h%*ano n-o conse#%e realiar/ %* asso al&* da *ecania,-o) onde oeradores
h%*anos aenas s-o ro(idos de *a+%inaria ara a%ili4los e* se%s "rabalhos/
lar#a*en"e alicada nas *ais (ariadas 4reas de rod%,-o ind%s"rial/
ar"e *ais (isK(el da a%"o*a,-o) a"%al*en"e) es"4 li#ada rob6"ica) *as
"a*b&* & %"iliada nas inds"rias +%K*ica) e"ro+%K*ica e far*ac%"ica) co* o %so
de "rans*issores de ress-o) (a-o) "e*era"%ra e o%"ras (ari4(eis necess4rias
ara %* =$ Q=is"e*a i#i"al de $on"role is"rib%KdoS o% $L. Q$on"rolador L6#ico
.ro#ra*4(elS/
%"o*a,-o (isa) rincial*en"e) a rod%"i(idade) +%alidade e se#%ran,a
e* %* rocesso/ E* %* sis"e*a "Kico) "oda a infor*a,-o dos sensores &
concen"rada e* %* con"rolador ro#ra*4(el) o +%al) de acordo co* o ro#ra*a e*
*e*6ria) define o es"ado dos a"%adores) for*ando os sis"e*as de con"role/
Q9ERNNO) 200>S
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 7/26
7
&%&% SISTEMAS DE CONTROLE"
2/2/1/ HI=T;RI$O
necessidade de con"rolar %* rocesso !4 & bas"an"e an"i#a/ Nasce% desde
o *o*en"o e* +%e o ho*e* asso% a *an%fa"%rar bens ara s%as necessidades/
a *an%fa"%ra sai% o concei"o de se sis"e*a"iar os rocedi*en"os en(ol(idos na
rod%,-o de %* be*/ =%r#i% assi* o concei"o de rocesso de *an%fa"%ra/ Tais
rocedi*en"os fora* ordenados e ode* ser a#r%ados e* e"aas o% fases/
rincial carac"erKs"ica do rocesso de *an%fa"%ra & +%e o ho*e* era o
resons4(el elo con"role e ela eec%,-o de "odos os rocedi*en"os en(ol(idos no
rocesso/ O roble*a era +%e a rod%"i(idade era baia e a +%alidade for"e*en"e
deenden"e do ser h%*ano/ $o* o s%r#i*en"o da *4+%ina a (aor) co*e,a a s%r#ir
a ideia de se %sar *4+%inas ara eec%"ar e"aas do sis"e*a rod%"i(o/ En"re"an"o
as ri*eiras *4+%inas a (aor n-o "inha* ele*en"os de con"role a%"o*4"ico/ Era*
ainda deenden"es do ho*e* ara o con"role de s%as a,3es) *as !4 reresen"a(a*
%* a(an,o e* "er*os de for,a e (elocidade e* rela,-o ao ser h%*ano/
$o* a in(en,-o do re#%lador *ecJnico ara a ress-o do (aor) fei"o or
Ua*es Va"") a *4+%ina asso% a "er %* %so ind%s"rial i*or"an"e) ois a#ora a
ress-o do (aor era re#%lada a%"o*a"ica*en"e or %* disosi"i(o) odendo a
*4+%ina assi* efe"%ar %* "rabalho o% %*a e"aa de %* rocesso/ =%r#i% en"-o o
rocesso ind%s"rial e* s%bs"i"%i,-o ao rocesso de *an%fa"%ra) onde *4+%inas
realia(a* ar"e do rocesso de rod%,-o/ En"re"an"o) ainda n-o eis"ia o con"role
a%"o*4"ico no rocesso) dado +%e "oda a,-o da *4+%ina deendia da s%er(is-o e
a"%a,-o do ho*e*/ ideia era faer co* +%e a *4+%ina #anhasse cada (e *ais
a%"ono*ia no rocesso de fabrica,-o) "al +%al ocorre% co* o con"role do (aor/ O%
se!a) b%sca(ase o con"role a%"o*4"ico de rocesso/ Mas o con"role de rocesso
%sando *era*en"e ele*en"os *ecJnicos era difKcil de se conse#%ir) e o con"role
a%"o*4"ico de rocesso ra"ica*en"e n-o a(an,o% *%i"o a"& o s&c%lo WW/ $o* o
s&c%lo WW) (iera* a ele"ricidade e os con"roles el&"ricos e ele"rnicos) *ais (ers4"eis
e dinJ*icos +%e os con"roles *ecJnicos/ E assi* a a%"o*a,-o de rocessos
ad+%iri% a di*ens-o +%e es"4 a"& os dias de ho!e/ QMELEIROS
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 8/26
8
2/2/2/ TI.O= E =I=TEM
&%&%&%$% S)s*!+a ,! C.*rl! !+ Mala A/!r*a
No sis"e*a de con"role e* *alha aber"a o con"rolador e o a"%ador se
localia* e* s&rie co* o rocesso de for*a +%e ara %*a dada en"rada de
rocesso "enhase a saKda co*o dese!ada/ a,-o de con"role indeende da saKda)
sendo %* con"role se* re"roa,-o o% reali*en"a,-o) confor*e 9i#%ra 1/
o "io de con"role de *ais f4cil cons"r%,-o) or&* & e"re*a*en"e
infl%enciado or er"%rba,3es e"ernas o% r%Kdos do sis"e*a +%e (enha* a al"erar o
(alor da (ari4(el de en"rada) infl%enciando no (alor de saKda dese!ado/
QTELE=)200S
9i#%ra 1 ia#ra*a de %* sis"e*a a%"o*a"iado *alha aber"a
9on"e esen(ol(ido elo r6rio es+%isador
&%&%&%&% S)s*!+a ,! C.*rl! !+ Mala '!ca,a
E*bora o concei"o de sis"e*a de con"role e* *alha aber"a se!a %sado)
sis"e*as de con"role reais s-o essencial*en"e de *alha fechada/
No sis"e*a de con"role a *alha fechada & efe"%ada a co*ara,-o do sinal desaKda real co* o sinal de saKda dese!ado #erando %* sinal de erro/ O erro & en(iado
ao con"rolador +%e ir4 a"%ar dire"a*en"e no a"%ador (isando a eli*inar o erro
de"ec"ado) confor*e (is"o no dia#ra*a de blocos do sis"e*a e* *alha fechada na
9i#%ra /
O sis"e*a e* *alha fechada & rela"i(a*en"e *ais insensK(el a dis"rbios e
(aria,3es in"ernas nos arJ*e"ros do sis"e*a) or&* & *ais co*leo de ser
cons"r%Kdo/ QTELE=)200S
EntradaSaída
AtuadorControlad
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 9/26
9
9i#%ra 2 ia#ra*a de %* sis"e*a a%"o*a"iado *alha fechada
9on"e esen(ol(ido elo r6rio es+%isador
2/2/@/ $ONTROLORE=
Os con"roladores s-o blocos +%e "o*a* decis3es nos sis"e*as con"rolados/
en"rada e a reali*en"a,-o s-o resons4(eis elo sinal de saKda dos con"roladores
+%e de"er*inar-o a a"i"%de "o*ada elos a"%adores) confor*e 9i#%ra @/ Eis"e*
di(ersas "ecnolo#ias de con"roladores co* diferen"es for*as de in"erre"a,-o do
erro e a"%a,-o) den"re as +%ais ode* ser ci"adas
X $on"role Li#a – esli#a
X $on"role .roorcional
X $on"role eri(a"i(o
X $on"role .roorcional e In"e#ral
X $on"role .roorcional e eri(a"i(o
X $on"role .roorcional) In"e#ral e eri(a"i(o
En"rada
9i#%ra @ ia#ra*a de %* sis"e*a a%"o*a"iado
9on"e esen(ol(ido elo r6rio es+%isador
enas ser4 %"iliado na *on"a#e* r4"ica o $on"role Li#aesli#a) or"an"o
aenas ser4 elicado co* *ais de"alhes esse "io de con"rolador/ Todos os de*aisfora* ci"ados aenas e* car4"er de de*ons"ra,-o/ QTELE=)200S
Erro SaídaEntrada
AtuadorControlad
Sensor
-
AtuadorControlad Processo
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 10/26
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 11/26
11
&%0% INSTRUMENTAÇÃO
2/@/1/ $ON$EITO
Ins"r%*en"a,-o & definida co*o \a ar"e e cincia da *edi,-o e con"role]/ O
"er*o ins"r%*en"a,-o ode ser %"iliado ara faer *en,-o 4rea de "rabalho dos
"&cnicos e en#enheiros de rocesso Qins"r%*en"is"as e en#enheiros de
ins"r%*en"a,-oS) +%e lida* co* os aarelhos do rocesso rod%"i(o de for*a a
*edir) indicar) re#is"rar o% con"rolar os *es*os/ Q$LIERIS
2/@/2/ NTGEM
Os rinciais benefKcios da ins"r%*en"a,-o s-o a *elhoria da +%alidade e
*enor c%s"o co* a se#%ran,a ade+%ada do rod%"o/ Ta*b&* ode* ser descri"os o
a%*en"o da rod%,-o) rod%"os co* ele(ada co*leidade Qi*ossK(el de sere*
fabricados *an%al*en"eS e o aerfei,oa*en"o e cen"ralia,-o do con"role/
Q $LIERIS
2/@/@/ HI=T;RI$O
No inKcio do s&c%lo WW os ins"r%*en"os era* *ecJnicos^ !4 na *e"ade do
s&c%lo assara* a ne%*4"icos) e a ar"ir da d&cada de <0) assara* a ser
ele"rnicos anal6#icos% No final do s&c%lo assara* a ser ele"rnicos di#i"ais/
Os ins"r%*en"os *ecJnicos era* alica,3es si*les) n-o en(ol(endo"rans*iss-o de sinais/ '* bo* ee*lo +%e "e*os a"& ho!e & a b6ia de nossa caia
d4#%a/ $o* o ad(en"o da ne%*4"ica) a "eoria de con"role "e(e #rande a(an,o/
es"r%"%ra !4 asso% a ser "rans*issorcon"rolador (4l(%la de con"role) *as co*
sinais ne%*4"icos Qo o%lar @ a 15 siS/ s e+%a,3es *ais co*leas era*
desen(ol(idas e* aarelhos ne%*4"icos cha*ados rel&s co*%"acionais
ne%*4"icos e nos con"roladores ne%*4"icos/ Os al#ori"*os de con"role +%e
s%r#ira* nes"a &oca) fora* os"erior*en"e i*le*en"ados na for*a ele"rnicaanal6#ica e *ais recen"e*en"e na for*a di#i"al/
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 12/26
12
ele"rnica anal6#ica "ro%e *aior recis-o e *aior facilidade ara a
concen"ra,-o das infor*a,3es na sala de con"role/ Os sinais ele"rnicos assara* a
ser de a 20 * ara sinais indo e (indo do ca*o e 1 a 5 cc ara os sinais
den"ro do ainel de con"role/
ele"rnica di#i"al "ro%e %*a #rande si*lifica,-o dos e+%ia*en"os) ois
"odas as oera,3es *a"e*4"icas +%e era* a"& en"-o eec%"adas or hardPare)
assara* a ser or software/ Os sinais con"in%ara* sendo de a 20 *) ha(endo
a#ora %*a len"a *i#ra,-o ara os sinais di#i"ais/ Eis"e* di(ersas adronia,3es de
sinais di#i"ais a +%e ro(a(el*en"e do*inar4 o *ercado & o Y9ield B%sY) *an"ido
ela Y9ield B%s 9o%nda"ionY/ #ora) %* s6 e+%ia*en"o ode abri#ar (4rias Qo%"odasS as *alhas de con"role de %* rocesso/ .or"an"o a es"r%"%ra assa a ser de
(4rios "rans*issorescon"rolador *icrorocessado(4rias (4l(%las de con"role/
QOR9^ BI=HO.) 2001S
2/@// TI.O= E =INI= EM IN=TR'MENT78O
&%0%1%$% A.al23)c
=inal anal6#ico & "odo sinal con"Kn%o +%e (arie e* f%n,-o do "e*o/ .oss%i
%*a #a*a infini"a de (alores en"re o on"o ero e o de se% (alor *4i*o/ Toda
(ari4(el real Qi*a#e*) so*) (elocidade) ress-o) "e*era"%raS) se* +%al+%er "io de
codifica,-o o% "ra"a*en"o) "e* carac"erKs"icas anal6#icas/ Q$LIERIS
&%0%1%&% S).a)s ,)3)*a)s
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 13/26
13
=inais di#i"ais s-o sinais co* (alores discre"os Qdescon"Kn%osS no "e*o e
e* a*li"%de/ Isso si#nifica +%e %* sinal di#i"al & definido ara de"er*inadosins"an"es de "e*o odendo ass%*ir %* con!%n"o de (alores fini"o/ 9i#%ra 5 (isa
de*ons"rar a diferen,a en"re as reresen"a,3es nal6#icas e di#i"ais de %* *es*o
sinal no do*Knio do "e*o/ Q$LIERIS
9i#%ra 5 =inal anal6#ico e di#i"al
9on"e h"""/Pi_iedia/or#Pi_i=inal`i#i"al
&%1% SENSORES
=ensores s-o ele*en"os) disosi"i(os o% sis"e*as +%e con(er"e* %*
*ens%rando fKsico de in"eresse Q"e*era"%ra) ress-o) "ens-o e"c/S e* sinais 6"icos
o% el&"ricos) de for*a +%e ossa* ser "rans*i"idos o% rocessados/ =-o %"iliados
e* rocessos o% oera,3es +%e necessi"e* +%an"ificar o% +%alificar %* o% *ais
arJ*e"ros/
Eis"e* dois "ios de sensores os di#i"ais e os anal6#icos/ =ensores di#i"aiss-o a+%eles +%e aresen"a* aenas dois es"ados de saKda li#ado o% desli#ado) o%
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 14/26
14
0 QeroS) e 1 Q%*S/ $o*o or ee*lo ode*os ci"ar as cha(es fi*dec%rso) +%e
s-o cons"i"%Kdas or con"a"os nor*al*en"e aber"os o% fechados) al"erando se%
es"ado %nica*en"e dessa for*a/ Tais sensores "* lar#a alica,-o e* rocessos de
con"a#e* de rod%"os/
U4 os sensores anal6#icos s-o a+%eles +%e al"era* s%as #randeas de saKda
de for*a con"Kn%a no "e*o) en"re os on"os *Kni*o e *4i*o da faia de a"%a,-o)
de acordo co* a #randea de en"rada) e de for*a linear o% n-o/ '* bo* ee*lo
de sensor anal6#ico & o LR QLi#h" eenden" Resis"orS) +%e (aria s%a #randea de
saKda Qresis"ncia el&"ricaS) den"ro de %*a faia r&de"er*inada e de acordo co* a
in"ensidade l%*inosa sobre ele inciden"e/
&%4% ATUADORES
"%ador & %* ele*en"o +%e rod% *o(i*en"o) a"endendo a co*andos +%e
ode* ser *an%ais) el&"ricos o% *ecJnicos/ $o*o ee*lo) odese ci"ar
a"%adores de *o(i*en"o ind%ido or cilindros ne%*4"icos Qne%*4"icaS o%
cilindros hidr4%licos QHidr4%licaS e *o"ores Qdisosi"i(os ro"a"i(os co* aciona*en"ode di(ersas na"%reasS) es"es *ecanis*os "ransfor*a*) e* #eral) a ener#ia de
en"rada Qdi(ersas na"%reasS e* *o(i*en"os +%e se ode considerar ener#ia
cin&"ica/
Tal co*o o no*e s%#ere) %* ser(o*ecanis*o de(e obedecer a co*andos/
=endo #eral*en"e acolados a %* sis"e*a conhecido co*o *alha fechada) eles
infor*a* ao sis"e*a de co*ando se a "arefa solici"ada foi eec%"ada/ '*a das
for*as de faer isso & or *eio de "ransd%"ores de osi,-o co*o o"enci*e"ros eencodes/
Ta*b&* s-o a"%adores disosi"i(os co*o (4l(%las) con"a"ores) 4s) cancelas
o% +%al+%er ele*en"o +%e realie %* co*ando recebido de o%"ro disosi"i(o) co*
base e* %*a en"rada o% cri"&rio a ser se#%ido/ Modifica* o a*bien"e co* a,3es/
&%5% MICROCONTROLADORES
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 15/26
15
2/</1/ INTRO'7CO
O *icrocon"rolador & %* e+%eno co*%"ador ro#ra*4(el encas%lado e* %* chi) +%e "e* a finalidade de con"rolar disosi"i(os ele"rnicos/ =-o
co*onen"es %"iliados na *aioria dos e+%ia*en"os ele"rnicos di#i"ais) onde 50
s-o con"roladores si*les) 20 s-o rocessadores di#i"ais de sinal Q=.S e o
res"an"e n-o oss%e* *icrocon"roladores/ iferen"e*en"e dos de*ais circ%i"os
in"e#rados Q+%e +%ando s-o rod%idos es"-o ron"os ara sere* %sadosS) os
*icrocon"roladores necessi"a* receber co*andos ara +%e ossa* eec%"ar
de"er*inadas "arefas na for*a de %* con!%n"o de e+%enas ins"r%,3es/Tais ins"r%,3es s-o incl%Kdas a"ra(&s de %*a ro#ra*a,-o codificada realiada e*
baio nK(el Qeros o% %nsS) +%e s-o ins"aladas na *e*6ria de ro#ra*a do disosi"i(o/
O *icrocon"rolador oss%i $.') endere,adores de IO) *e*6rias de
ro#ra*as Q.ROM) E.ROM) EE.ROMS) e *e*6ria RM) odendo ass%*ir "a*b&*
f%n,3es de con(ersores) osciladores e "e*oriadores/
2/</2/ HI=T;RI
No ano de 1A<A %*a e+%ie de en#enheiros !aoneses er"encen"es
co*anhia B'=I$OM che#a aos Es"ados 'nidos) co* a enco*enda de al#%ns
circ%i"os in"e#rados ara calc%ladoras/ Marcian Hoff da INTEL foi o resons4(el ela
s%a concre"ia,-o/ sol%,-o encon"rada or ele ress%%nha +%e a f%n,-o do
circ%i"o in"e#rado seria de"er*inada or %* ro#ra*a nele ar*aenado/ eois de
al#%* "e*o) a ideia de Marcian (ence% e o ri*eiro *icrorocessador nasce%/ o
"ransfor*ar essa ideia n%* rod%"o concre"o) 9rederico 9a##in foi de %*a #rande
%"ilidade ara a INTEL/
Nes"e *o*en"o aarece% no *ercado %* *icrorocessador desi#nado or
00) de bi"s e (elocidade de <000 oera,3es or se#%ndo/ .o%co "e*o deois)
a co*anhia *ericana $T$ edi% INTEL e Teas Ins"r%*en"s %*
*icrorocessador de ? bi"s ara %sar e* "er*inais/ Mes*o aesar de a $T$ acabar
or desis"ir dessa ideia) "an"o a In"el co*o a Teas Ins"r%*en"s con"in%ara* a"rabalhar no *icrorocessador e) e* abril de 1A>2) os @0 ri*eiros
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 16/26
16
*icrorocessadores de ? bi"s aarecera* no *ercado co* o no*e de ?00?/ Esse
*icrorocessador foi o ioneiro de "odos os *icrorocessadores a"%ais/
e*resa *ericana Mo"orola ercebe% raida*en"e o +%e es"a(a ara
acon"ecer e) assi*) in"rod%i% no *ercado %* no(o *icrorocessador de ? bi"s) o
<?00) c%!o cons"r%"or chefe foi $h%c_ .eddle/
E* 1A>5) a MO= Technolo# an%ncio% +%e ia inserir no *ercado
*icrorocessadores <501 e <502 co* %* re,o be* inferior aos de*ais/ .ara
resonder a es"e co*e"idor) "an"o a In"el +%an"o a Mo"orola baiara* os re,os dos
se%s *icrorocessadores/ O <502 foi %* *icrorocessador de ? bi"s co* 5<
ins"r%,3es e %*a caacidade de endere,a*en"o de <_ de *e*6ria/ e(ido ao se%
baio c%s"o) o <502 "orno%se *%i"o o%lar e) assi*) foi ins"alado e* co*%"adoresco*o IM1) le I) le II) "ari) $o*odore) corn) Oric) en"re o%"ros/ $on"%do)
as o%"ras fabrican"es n-o cr%ara* os bra,os/ Nes"e *o*en"o) 9rederico 9a##in
deia a In"el e f%nda a Zilo# Inc/
E* 1A><) a Zilo# an%ncia o Z?0/ %ran"e a conce,-o des"e
*icrorocessador) 9a##in "o*a %*a decis-o crK"ica/ =abendo +%e !4 ha(ia* sido
desen(ol(idos %*a enor*e +%an"idade de ro#ra*as ara o ?0?0) 9a##in concl%i%
+%e *%i"os er*aneceria* fi&is a es"e *icrorocessador or ca%sa das #randesdesesas +%e cer"a*en"e (iria* e* conse+%ncia das al"era,3es a "odos es"es
ro#ra*as/ ssi*) ele decide +%e o no(o *icrorocessador de(eria ser co*a"K(el
co* o ?0?0) o% se!a) caa de eec%"ar "odos os ro#ra*as !4 escri"os ara o ?0?0/
O Z?0 "orno%se %* #rande s%cesso e "odo o *%ndo *i#ro% do ?0?0 ara o
Z?0/ .odese dier +%e o Z?0 se consolido% se* so*bra de d(ida co*o o
*icrorocessador de ? bi"s de *aior s%cesso no se% "e*o/ l&* da Zilo#) o%"ros
no(os fabrican"es co*o Mos"e_) NE$) =HR. e =G= aarecera*/E* 1A><) a In"el aresen"o% %*a (ers-o *elhorada do *icrorocessador de
? bi"s e desi#nada or ?0?5/ $on"%do) o Z?0 era "-o s%erior a es"e +%e) be*
deressa) a In"el erde% a ba"alha/ U4 n-o ha(ia #randes *elhorias a sere*
in"rod%idas elos fabrican"es +%e f%nda*en"asse* a "roca or %* no(o
*icrorocessador/ ssi*) o <502 e o Z?0) aco*anhados elo <?00) *an"i(era*se
co*o os *ais reresen"a"i(os *icrorocessadores de oi"o bi"s dessa &oca/
Q.EREIR) 200<S
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 17/26
17
2/</@/ .LI$7DE=
Os *icrocon"roladores fora* ro!e"ados ara co*andar e+%ia*en"os
esecKficos/ Tais e+%ia*en"os s-o deno*inados sis"e*as e*b%"idos) ois s-o
colocados den"ro de sis"e*as fechados e co* f%n,3es be* esecKficas/
N%*a alica,-o real) %* *icrocon"rolador ) or si s6) n-o & s%ficien"e. l&*
desse co*onen"e) & necess4rio o ro#ra*a a ser eec%"ado e al#%ns o%"ros
ele*en"os +%e cons"i"%ir-o %*a in"erface l6#ica ara o%"ros co*onen"es/
caacidade de rocessa*en"o e de *e*6ria dos *icrocon"roladores (aria
de acordo co* s%a alica,-o) co*o or ee*lo
X Rel6#ios) alar*es) ele"rodo*&s"icos) brin+%edos/
X Ins"r%*en"a,-o es"a,-o *e"eorol6#ica/
X %"o*a,-o ind%s"rial) a%"o*6(eis/ Q.EREIR) 200<S
2/<// NTGEN=
O *icrorocessador oss%i in*eras (an"a#ens) "ais co*o:
X Baio c%s"o e cons%*o^
X %* co*onen"e de e+%enas di*ens3es) lo#o) or"4"il^
X Necessi"a de o%cos co*onen"es ara f%ncionar Qeli*ina a
necessidade de co*onen"es e"ernosS^
X Reconfi#%ra,-o or software^
• e f4cil e r4ida ro#ra*a,-o/ Q.EREIR) 200<S
2/</5/ RF'ITET'R INTERN E 'M MI$RO$ONTROLOR
&%5%4%$% M!+2r)a
a ar"e +%e "e* co*o f%n,-o ar*aenar os dados/ .ode*os descre(la
co*o %*a ra"eleira co* in*eras #a(e"as be* iden"ificadas ara +%e se!a de f4cil
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 18/26
18
acesso/ efini*os *e*6ria co*o o con!%n"o de "odos os locais de *e*6ria e
endere,a*en"o) +%e & o rocesso de selecionar o local de *e*6ria/ .ode*os ler
%* local da *e*6ria e "a*b&* escre(er %* endere,o da *e*6ria/ Esse rocesso &
fei"o %"iliando a linha RV QreadPri"eS/ O f%nciona*en"o dessa linha se d4 da
se#%in"e *aneira se RV 1 eec%"a a oera,-o de lei"%ra) caso con"r4rio) ser4
eec%"ada a oera,-o de escri"a no endere,o de *e*6ria/ Q.EREIR) 200<S
&%5%4%&% U.),a,! ,! Prc!ssa+!.*
$.' o% %nidade de rocessa*en"o & co*os"a or "rs locais de *e*6ria)
sendo resons4(eis or *%l"ilicar) di(idir e *o(er se%s con"edos en"re os locais
de *e*6ria +%e recebe* o no*e de re#is"ros/ Os re#is"ros "* co*o rincial
f%n,-o eec%"ar (4rias oera,3es *a"e*4"icas o% +%ais+%er o%"ras oera,3es co*
dados/ Q.EREIR) 200<S
&%5%4%0% E.*ra,a ! Sa6,a I7O
Recebe* o no*e de \or"os] e f%nciona* co*o locais de *e*6ria/ .ode*
ser di(ididos e* en"rada) saKda e en"radasaKda/ necess4rio escolher o \or"o] e*
+%e se dese!a eec%"ar de"er*inada "arefa e deois en(iar o% receber dados ara
esse or"o/ Q.EREIR) 200<S
&%5%4%1% C+8.)ca9: !+ s;r)!
co*%nica,-o co* o *eio e"erno "e* %* a#ra(an"e +%e & o n*ero de
linhas necess4rias ara +%e se ossa* "ransferir os dados e "a*b&* a dis"Jncia
+%e ode eis"ir en"re essa "ransferncia de dados/ .or esse *o"i(o & con(enien"e
red%i*os o n*ero de linhas a ser "ransferido ara +%e a f%ncionalidade do
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 19/26
19
*icrocon"rolador se *an"enha/ s re#ras criadas en"re essas linhas de co*%nica,-o
recebe* o no*e de ro"ocolos) +%e s-o definidos co* an"ecedncia ara +%e n-o
ha!a erros/
U4 +%e "e*os linhas searadas ara receber e en(iar) & ossK(el
si*%l"anea*en"e receber e en(iar dados/ O bloco resons4(el or es"e "io de
co*%nica,-o recebe o no*e de bloco de co*%nica,-o de s&rie/ o con"r4rio da
"rans*iss-o e* aralelo) na co*%nica,-o e* s&rie *o(ese bi" a6s bi" e* s&rie/
Q.EREIR) 200<S
&%5%4%4% T!+<r)=a9:
O bloco de "e*oria,-o nos fornece infor*a,3es acerca da hora) d%ra,-o e
ro"ocolo/ %nidade b4sica do "e*oriador & %* con"ador +%e na realidade & %*
re#is"ro c%!o con"edo a%*en"a de %*a %nidade e* in"er(alo de "e*o fio) ara
+%e deois ossa*os "er infor*a,3es sobre o "e*o decorrido de rocessa*en"o/
Te* co*o f%n,-o re#is"rar e(en"os Q*arcando "e*o recisoS) eec%"ar e* aralelo
co* o *icrocon"rolador e ode ser resons4(el or in"err%,3es #eradas/Q.EREIR) 200<S
&%5%4%5% >a*c,3
$onhecido co*o c-o de #%arda) & %* bloco +%e es"4 con"in%a*en"e a con"ar
e +%e o ro#ra*a 3e e* ero se*re +%e & eec%"ado corre"a*en"e/ $aso oro#ra*a (enha a "ra(ar) o ero n-o ser4 escri"o e o con"ador se encarre#a de faer
o rese" do *icrocon"rolador +%ando alcan,ar se% (alor *4i*o) faendo co* +%e o
ro#ra*a rode no(a*en"e de for*a corre"a) se* recisar da in"er(en,-o h%*ana/
Q.EREIR) 200<S
&%5%4%?% C.v!rsr a.al23)c-,)3)*al @A7D
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 20/26
20
O con(ersor anal6#ico di#i"al con(er"e %* sinal anal6#ico e* di#i"al) de(ido
ao fa"o dos sinais dos erif&ricos sere* diferen"es dos sinais +%e o *icrocon"rolador
conse#%e en"ender Qero o% %*S/ O bloco con(ersor & resons4(el ela con(ers-o
de infor*a,3es de (alor anal6#ico e* (alores bin4rios) de *odo +%e es"es ossa*
ser rocessados i*edia"a*en"e/ .ode "er a resol%,-o de ?) 10 e 12 bi"s/ Q.EREIR)
200<S
2/</</ RF'ITET'R ON NE'MNN
r+%i"e"%ra de (on Ne%*ann Qde Uohn (on Ne%*annS) & %*a ar+%i"e"%ra de
co*%"ador +%e se carac"eria ela ossibilidade de %*a *4+%ina di#i"al ar*aenar
se%s ro#ra*as no *es*o esa,o de *e*6ria +%e os dados) odendo assi*
*ani%lar "ais ro#ra*as/
*4+%ina roos"a or on Ne%*ann rene os se#%in"es co*onen"es %*a
*e*6ria) %*a %nidade ari"*&"ica e l6#ica) %*a %nidade cen"ral de rocessa*en"o Qco*os"a or di(ersos re#is"radoresS) e %*a 'nidade de $on"role) c%!a f%n,-o & a
de b%scar %* ro#ra*a na *e*6ria) ins"r%,-o or ins"r%,-o) e eec%"4lo sobre os
dados de en"rada/
$ada %* dos ele*en"os aresen"ados & realiado c%s"a de co*onen"es
fKsicos indeenden"es) c%!a i*le*en"a,-o "e* (ariado ao lon#o dos "e*os)
consoan"e e(ol%,-o das "ecnolo#ias de fabrica,-o) desde os rel&s
ele"ro*a#n&"icos) os "%bos de (4c%o Qo% (4l(%lasS) a"& os se*icond%"ores)abran#endo os "ransis"ores e os circ%i"os ele"rnicos in"e#rados) co* *&dia) al"a o%
*%i"o al"a densidade de in"e#ra,-o QM=I *edi%* scale) L=I lar#e scale) o% L=I
(er lar#e scale in"e#ra"ionS) *edida e* "er*os de *ilh3es de "ransis"ores or
as"ilha de silKcio/
ar+%i"e"%ra an Ne%*ann re+%er +%e "odas as ins"r%,3es e dados ocorra*
n%*a *es*a in"erface fKsica/ Es"e *ecanis*o & referido co*o \on Ne%*ann
bo""lenec_]/
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 21/26
21
9i#%ra < r+%i"e"%ra on Ne%*ann
9on"e h""PPP/eafsi/#o(/brinfohis"orico*a+%ina20de20"ab%lar/h"*
2/</>/ RF'ITET'R HRR
Nes"a ar+%i"e"%ra "e*os *e*6ria searada ara dados e ro#ra*as) o +%e "orna os
disosi"i(os *ais r4idos na b%sca e eec%,-o do ro#ra*a/
')38ra ?" Ar8)*!*8ra Harvar,
9on"e h""PPP/eafsi/#o(/brinfohis"orico*a+%ina20de20"ab%lar/h"*
Os *icrocon"roladores %"ilia* nor*al*en"e a ar+%i"e"%ra Har(ard) +%e oss%i
*e*6rias searadas ara dados QMe*6ria ol4"il de lei"%raescri"a) +%e erde* o
se% con"edo e* caso de falha de ali*en"a,-o) e .ro#ra*a de Me*6ria N-o(ol4"il)
+%e n-o erde* o se% con"edo caso acon"e,a "al in"e*&rieS/
'* dos o"enciais de "al ar+%i"e"%ra & +%e a *es*a ossibili"a a %"ilia,-o de
in"erfaces dis"in"as) er*i"indo o acesso si*%l"Jneo s *e*6rias en+%an"o a b%sca
da ins"r%,-o ocorre ao *es*o "e*o +%e a "ransferncias de dados/ O
incon(enien"e des"a ar+%i"e"%ra & a eis"ncia de %* nico barra*en"o no +%al as
*e*6rias s-o li#adas) li*i"ando o %so a aenas %*a or (e/
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 22/26
22
2/</?/ M.LB O MBIENTE E E=ENOLIMENTO
=e#%ndo G'TIERRE= Q200S) o M.LB & %* ro#ra*a +%e "e* a f%n,-o
de %* #erenciador) ara o desen(ol(i*en"o de ro!e"os co* a fa*Klia .I$ de
*icrocon"roladores/ dis"rib%Kdo #ra"%i"a*en"e ela Microchi) fabrican"e dos
*icrocon"roladores .I$/
O M.LB in"e#ra n%* nico a*bien"e o edi"or de ro#ra*a fon"e) o
co*ilador) o si*%lador e) +%ando conec"ado s ferra*en"as da Microchi) "a*b&*
o #ra(ador do .I$ e o e*%lador/
e acordo co* a 9i#%ra >) o ro#ra*a fon"e) o% si*les*en"e \fon"e do
ro#ra*a] & %*a se+%ncia e* "e"o) escri"a n%*a lin#%a#e* de ro#ra*a,-o +%e
ser4 con(er"ida e* c6di#os de *4+%ina ara ser #ra(ado no .I$/ O $o*ilador & o
ro#ra*a +%e con(er"e o fon"e e* c6di#o de *4+%ina/ O =i*%lador & ro#ra*a +%e
si*%la o f%nciona*en"o da $.' Q.I$S) confor*e o ro#ra*a fon"e +%e es"4 sendo
desen(ol(ido/ O .ro!e"o no M.LB & %* con!%n"o de ar+%i(os e infor*a,3es +%e di
ao a*bien"e in"e#rado ara +%al (ers-o do .I$ es"are*os desen(ol(endo) +%al
fre+%ncia de clock ) +%al a lin#%a#e* de ro#ra*a,-o %sada) +%al o layout das !anelas) e"c/ .ara %* ro!e"o #%ardar "odas essas infor*a,3es) bas"a sal(ar e fechar
aenas o ro!e"o) se* se reoc%ar e* fechar "odas as !anelas aber"as no a*bien"e
in"e#rado/
i*or"an"e le*brar +%e o M.LB se in"e#ra ao a*bien"e VindoPs)
er*i"indo c6ia de ar+%i(os e de "e"os de %* alica"i(o ara o%"ro de %*a for*a
be* si*lificada/ O a*bien"e de desen(ol(i*en"o do M.LB & *os"rado na 9i#%ra
0?/ ar"ir da !anela *aior e no sen"ido hor4rio) "*se os se#%in"es rec%rsos edi"or de con"edo da *e*6ria do si*%lador co* realce da ins"r%,-o a"%al*en"e e*
eec%,-o) si*%lador de es"K*%los el&"ricos nos inos e o StopWatch) +%e
roorciona ao %s%4rio (erificar o "e*o decorrido de cada ins"r%,-o e +%an"os
ciclos de *4+%ina fora* eec%"ados e* %* de"er*inado "recho do ro#ra*a)
ossibili"ando inferir o "e*o "o"al de eec%,-o do "recho e* +%es"-o/
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 23/26
23
9i#%ra 0? *bien"e de "rabalho do M.LB
9on"e .rin" =creen da "ela do ro#ra*a M.LB
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 24/26
24
0% CONCLUSÃO
O desen(ol(i*en"o des"e "rabalho n6s "ro%e %* (alioso #anho de
conheci*en"o e* "er*os acad*icos) rincial*en"e relacionado ao rocesso de
desen(ol(i*en"o do sof"Pare e do conheci*en"o "ecnol6#ico/ iferen"e de %*
sis"e*a desktop) "odo o rocesso de desen(ol(i*en"o de %* sis"e*a e*b%"ido
*os"ro%se bas"an"e ec%liar) desde o rocesso de "es"es e ro#ra*a,-o/ $ada
%*a des"as fases *os"ro% +%e ei#e "&cnicas esecKficas ara s%a eec%,-o) o +%e
"orno% a a"i(idade ainda *ais enri+%ecedora e* "er*os de #anho de conheci*en"o/
liado a is"o) a *ani%la,-o de disosi"i(os de al"a "ecnolo#ia) co*o
*icrocon"roladores a#re#ara* no"4(el #a*a de conheci*en"os/ in"e#ra,-o de
hardPare e sof"Pare) +%e de*anda es"%do de"alhado da ar+%i"e"%ra e dos inos de
IO do *icrocon"rolador) be* co*o dos ele*en"os ele"rnicos +%e co*le"a* o
hardPare do sis"e*a) & bas"an"e desafiador !4 +%e) co*%*en"e) no *eio acad*ico)
a esecialidade de es"%do de cada indi(Kd%o oss%i foco e* aenas %* hardPare
o% sof"Pare/
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 25/26
25
RE'ER(NCIAS
MI$RO$HI. TE$HNOLOG IN$ – Ma.8al , PIC $5'??a .rin"ed in "he '=/
AA?/
.EREIR) 9BIO/ PIC Pr3ra+a9: !+ C^ 5ed/ – =-o .a%lo rica) 200</
OR9) $/ RI$HR^ BI=HO. H/ ROBERT/ S)s*!+as ,! C.*rl! M,!r.s^
Oi"a(a Edi,-o – LT$ EITOR) 2001
$LIERI) =andro l(es/ I.s*r8+!.*a9: <ara Prc!sss I.,8s*r)a)s) %las I e /
9ERNNO) A8*+a9: P8ra/ isonK(el e*
gh""a%"o*acao%ra/blo#so"/co*200>05o+%ea%"o*ao/h"*l/ cesso e* 0@
*aio 2015/
MNOEL) UO8O/ A9: L)3a-D!sl)3a @On-Off / isonK(el e*
gh""PPP/ece/%fr#s/br[!*#o*esidos"ilaaos"ilanode20/h"*l/ cesso e*
0@ *aio 2015/
MELEIRO) L%i/ I.*r,89: a C.*rl! A8*+*)c ,! Prc!sss/ isonK(el
e* gh""PPP/%frr!/brins"i"%"osi"d"a*eleiro#rad%acaoMa"erialIns"r%*en"a
E>aoIn"rod%cao`$on"role/df / cesso e* 0@ *aio 2015/
TELE=) Geraldo/ C.*rl! ,! A8*+a9: I.,8s*r)al^ U%lho de 200 Escola
T&cnica Ind%s"rial/
'NIER=IE 9EERL E U'IZ E 9OR/ A8*+a9: ,a Pr,89:/
isonK(el e* g h""PPP/en#rod/%f!f/bred`a%"o*acao/ cesso e* 0@ *aio
2015/
VII.I) a Enciclo&dia Li(re/ S).al A.al23)c/ isonK(el e*
gh"""/Pi_iedia/or#Pi_i=inal`anal$@B@#ico/ cesso e* 0@ *aio 2015/
7/24/2019 Projetos_integradosI_Automacao_PIC_Final.docx
http://slidepdf.com/reader/full/projetosintegradosiautomacaopicfinaldocx 26/26
26
VII.I) a Enciclo&dia Li(re/ S).al D)3)*al/ isonK(el e*
gh"""/Pi_iedia/or#Pi_i=inal`i#i"al/ cesso e* 0@ *aio 2015/
VII.I) a Enciclo&dia Li(re/ A*8a,r / isonK(el e* g
h"""/Pi_iedia/or#Pi_i"%ador/ cesso e* 1> *aio 2015/
G'TIERRE=) dilson/ PIC /s)c/ Ed%"ec ba%r%) 200/ $%rso online #ra"%i"o
baseado no .I$ 1<9?/ isonK(el e* gh""PPP/ed%"ecba%r%/co*/br/
cessado e* 01 Mar 200>/