natureza juridica atividade exercida delegado de policia.pdf0700b
TRANSCRIPT
NATUREZA JURDICA DA ATIVIDADE EXERCIDAPELOS DELEGADOS DE POLCIAMrio Leite de Barros FilhoDelegado de Polcia do Estado de So Paulo, professor universitrio, autordequatroorasnareadoDireito!d"inistrativoDisciplinar edaPolcia#udiciria$!tual"ente,e%erce a atividade de assessor &urdico do gainetedo deputado federal 'egis de (liveira, e" Braslia$Dados paracontato) e"ail) "ario$leite*+terra$co"$r ,fone) -./0 1*/2324//$Sumrio:I Introduo; II Definio de AtividadeJurdica; III Natureza da Atividade exercida pelos OficiaisdaPolciaMilitar; INaturezaJurdicadaAtividadeexercida pelos Dele!ados de Polcia; "oncluso; e I #i$lio!rafia%Resumo:! presente "at5ria estuda a nature6a daatividade e%ercida pelos oficiais da Polcia Militar$De"onstra que o traalho de policia"ento ostensivo,preventivo e preserva7o da orde"p8lica e%ercidopelos oficiais da Polcia Militar no se enquadra nadefini7o de atividade &urdica estaelecida pelo 9onselho:acional de #usti7a$( funda"ento de validade da tese defendida neste artigoconsiste no fato de os oficiais da Polcia Militar noutili6are", de "aneira reiterada e preponderante, deconheci"ento &urdico, para o e%erccio de suasatriui7;es constitucionais$Final"ente, e%a"ina a nature6a &urdica da atividadee%ercida pelos delegados de polcia$Palavras chave:!tividade #urdica$2ur)%i'$7ficando7desta for'a7evidente :ue os principais o$8etivos da iniciativa dos oficiais da Polcia Militarso a disputa de espao e a defesa de interesse Institucional%II DE?INIO DE ATIVIDADE JURDICAIndiscutivel'ente7$!0i@n'i$%!'ur"o"u1!rior,!n!&i'i$r5"o'i!%$%!7e'virtude do aperfeioa'ento dos servios :ue sero prestados pelos'ilitares%*ntretanto7 $ !0i@n'i$ %! +)+u(o %! ,$'-$r!( !m %ir!i+o n4o +!m o 'on%4o%!+r$n"&orm$r$"$+ri,ui3A!"%!"!m1!n-$%$"1!(o"o&i'i$i"%$Po()'i$*i(i+$r %! *in$" G!r$i" !m $+i/i%$%! 2ur)%i'$%*fetiva'ente7 a$+i/i%$%! 1rin'i1$( r!$(i>$%$ 1!(o" 1o(i'i$i"mi(i+$r!"= $1!"$r %! im1or+$n+!= n4o B %! n$+ur!>$ 2ur)%i'$%2A natureza da atividade realizada pelos oficiais das Polcias Militaresno ( 8urdica7 por:ue!"+!" 1ro&i""ion$i" n4o u+i(i>$m=%! m$n!ir$r!i+!r$%$ ! 1r!1on%!r$n+!= %! 'on-!'im!n+o 2ur)%i'o= 1$r$ o !0!r')'io %!"u$" $+ri,ui3A!" 'on"+i+u'ion$i" %! 1o(i'i$m!n+o o"+!n"i/o= 1r!/!n+i/o !1r!"!r/$34o %$ or%!m 1C,(i'$%"o'efeito7 a%!&ini34o%!$+i/i%$%!2ur)%i'$(esta$elecidapeloarti!o ./7 da ;esoluo n- $34o1r!1on%!r$n+! %! 'on-!'im!n+o 2ur)%i'o.>e!undo o dicion?rio Aur(lio >(culo @@I7$ !01r!""4oD1r!1on%!r$n+!E "ini&i'$: +!r m$i" in&(u@n'i$ ou im1or+Fn'i$=1r!%omin$r= 1r!/$(!'!r.9 i'portante ressaltar :ue tal exi!Ancia ( esta$elecida pelo Con"!(-oN$'ion$( %! Ju"+i3$7 entidade encarre!ada de esta$elecer as principaisdiretrizes do Poder Judici?rio%III NATUREZA DA ATIVIDADE EXERCIDA PELOS O?ICIAIS DA P*Acontece :ueo" o&i'i$i"%$" Po()'i$"*i(i+$r!""4or!"1on"/!i"1!(o1o(i'i$m!n+oo"+!n"i/o= 1r!/!n+i/o!1!($1r!"!r/$34o%$or%!m1C,(i'$= nos ter'os do 4 .-7 do art% 3667 da "arta Poltica%Art. 144. -$$$0 (.Js polcias "ilitares cae"a $olcia oste"siva e a3$reserva,-o da ordem $/lica< aos corpos de o"eiros "ilitares, al5"dasatriui7;esdefinidase"lei, incu"eae%ecu7odeatividadesdedefesa civil$ -grifei0In:uestionavel'ente7 os oficiais das Polcias Militares no utiliza'7 %!m$n!ir$ r!i+!r$%$ ! 1r!1on%!r$n+!7 de conBeci'ento 8urdico7 para oexerccio de suas atri$uiCes constitucionais%&ais atividades!0i!m o 'on-!'im!n+o %! +B'ni'$" %!1o(i'i$m!n+o o"+!n"i/o ! $ &orm$34o n$ r!$ %$ 1r!/!n34o 'rimin$(%Portanto7 no $asta :ue eventual'ente os oficiais das PolciasMilitares utilize' noCes de direito no exerccio de suas funCes ou :ue u'ra'oespecficodacorporaodesenvolvaesporadica'entetal tra$alBo7$(!i"($34o#u!%i"'i1(in$$m$+Bri$!0i!= 1$r$'on"i%!r$r2ur)%i'$um$%!+!rmin$%$$+i/i%$%!= #u!$$+ri,ui34o1rin'i1$( !!""!n'i$( %o'$ro"!2$ $ $1(i'$34o r!i+!r$%$ %o %ir!i+o.Isto si!nifica :ue o fato de o oficial da Policia Militar presidiresporadica'ente u'in:u(rito policial :ue apura cri'e 'ilitar prDprio ouexercer eventual'ente a funo de 8uiz 'ilitarn4o B "u&i'i!n+! 1$r$'$r$'+!ri>$r $ $+i/i%$%! %!"!n/o(/i%$ 1!(o" %!m$i" o&i'i$i" 'omo %!n$+ur!>$ 2ur)%i'$.O cerne da :uesto est? na !""@n'i$ %$" In"+i+ui3A!"%De u' lado7 a Polcia de >e!urana EPolcia MilitarF7 :ue se a8usta 'aisao Poder *xecutivo7 co'a 'isso de 'anter a orde'pG$lica7 exerceatividade de natureza ostensiva e preventiva71or in+!rmB%io %! +B'ni'$" %!'on+ro(!= 'on+!n34o ! %om)nio %$ 1o1u($34o%Deoutro7 aPolciaJudici?riaEPolcia"ivilF7 :uesea'olda'aisaoPoder Judici?rio7 co'a incu'$Ancia de resta$elecer a Bar'onia socialviolada7 exerce atividade de car?ter repressivo7 elucidando as circunstHncias ea autoria dos delitos7m!%i$n+! $ u+i(i>$34o 1r!1on%!r$n+! %!'on-!'im!n+o 2ur)%i'o%"orro$orandoatese:ueaatividadeexercidapelosoficiaisnosereveste de natureza 8urdica7 salienteIse :ue no Dir!i+o /ior$ o 1rin')1io %$1rim$>i$ %$ /!r%$%!7 :ue exi!e a co'pati$ilidade entre a fico 8urdica e arealidade%Istosi!nifica:uea:ualificaofor'al ouono'e8urdicoatri$udoartificial'ente , deter'inada atividaden4o +!m/$(i%$%! "! 'on+r$ri$r $n$+ur!>$ ! $ !""@n'i$ %o +r$,$(-o r!$(i>$%o 1!(o" in+!r$n+!" %$ In"+i+ui34o%IV NATUREZA JURDICA DA ATIVIDADE EXERCIDA PELOSDELEGADOS DE POLCIADe 'aneira diversa7o" %!(!$%o" %! 1o()'i$= +o%o" ,$'-$rBi" !mDir!i+o= no!0!r')'io%!"u$"$+ri,ui3A!"r!1r!""i/$"= $u0i(i$moPo%!rJu%i'irio= &orm$(i>$n%o o &$+o 'rimino"o ! $1(i'$n%o1r!1on%!r$n+!m!n+! o %ir!i+o $o '$"o 'on'r!+o%4A propDsito7 o Su1r!mo Tri,un$( ?!%!r$( 2 r!'on-!'!u $ n$+ur!>$2ur)%i'$ %$ $+i/i%$%! !0!r'i%$ 1!(o %!(!$%o %! 1o()'i$7 no 8ul!a'ento daAoDiretadeInconstitucionalidade5%6J2I27 ocasioe':ueoe'inenteMinistro "arlos AKres #rito assi' se 'anifestou=@K e%ce7;es, reconhe7o, nesse plano do preparo t5cnico para asolu7o de controv5rsias$ Eelas esto, assi"penso, &usta"ente"asatividades$oliciaisenasdenature6acartorria$ Lquea9onstitui7o"es"a&distingueascoisas$ Auerodi6er)seaatividade$olicial di+res$eito ao cargo de !elegado# ela se de%i"e como de car0ter &urdico$-$$$0 Hsto porque) a0 desde o $rimitivo 4# do artigo 144# da 1o"stitui,-o#2ue o cargo de !elegado de Polcia tido como e2ui$ar0vel 32uelesi"tegra"tes das chamadas carreiras &urdicas -$$$0$D -grifei0Da 'es'a for'a7 a doutrina 8? se posicionou a respeito do assunto%O Professor Jos( Afonso da >ilva3 "u"+!n+$ #u! $ $+i/i%$%! !0!r'i%$1!(o" %!(!$%o" %! 1o()'i$ B 2ur)%i'$ pelos se!uintes 'otivos=@Modas elas so carreiras &urdicas, pri"eiro porque e%ige"%orma,-o&urdicacomore2uisitoesse"cial $ara2ue"elasalgum$ossai"gressar. segu"do$or2uetodast4momesmoo&eto# 2ualse&a: a a$lica,-o da "orma &urdica. terceiro $or2ue# $or isso mesmo#suaatividade esse"cialme"te id4"tica, qual se&a, adoe%a"e desitua7;es fticas especficas, e"ergentes, que requeira" a solu7oconcreta e" face da nor"a &urdica, na usca de seu enquadra"ento nesta,o que significa a susun7o das situa7;es de fato na descri7o nor"ativa,o$era,-o 2ue e"volve i"ter$reta,-o e a$lica,-o &urdica# cam$oesse"cial comum 2ue d0 o co"ceito dessas carreiras.D Brifei9i'portanteconsi!nar :ueoreconBeci'entodaatividadeexercidapelodele!adodepolciaco'odenatureza8urdica$+!n%!$o"in+!r!""!"1C,(i'o"7 pois cria condiCes para :ue7 no futuro7 as$r$n+i$" %!in%!1!n%@n'i$ &un'ion$( %$ in$mo/i,i(i%$%!= /i+$(i'i!%$%! !irr!%u+i,i(i%$%! %! "u,")%io" %o" in+!r$n+!" %$ *$i"+r$+ur$ ! %o*ini"+Brio PC,(i'o "!2$m $+ri,u)%$" 5" $u+ori%$%!" 1o(i'i$i".*fetiva'ente7 as 'encionadas prerro!ativas proporcionaria' ao%!(!$%o %! 1o()'i$ $u+onomi$ ! in%!1!n%@n'i$ &un'ion$( 1$r$ in/!"+i$r=in'(u"i/!= 'rim!" 1r$+i'$%o" 1or !m1r!"rio" ! 1o()+i'o" in&(u!n+!".Deoutraparte7 fortalecendooentendi'ento:ueosdele!adosdepolciaexerce'atividadede natureza 8urdica7salienteIse:ue o inciso I7doarti!o/5eo45-7 doarti!o31/7 da"onstituioLederal7 exi!e'paraoinr!""o 5" '$rr!ir$" %$ *$i"+r$+ur$ ! %o *ini"+Brio PC,(i'o= no m)nimo=+r@" $no" %! $+i/i%$%! 2ur)%i'$.A 8urisprudAncia e a doutrina so unHni'es e'afir'ar :ueo!0!r')'io%o'$ro%!%!(!$%o%!1o()'i$= %ur$n+!o1!r)o%o%!+r@"$no"= B r!'on-!'i%o 'omo $+i/i%$%! 2ur)%i'$ 1$r$ o 'on'ur"o %! inr!""o3% >I)A7 Jos( Afonso da%9urso deDireito 9onstitucional Positivo$ >o Paulo= MalBeiros7 3//17 p% .2= %! 1romo+or %! 2u"+i3$ ! %! 1ro'ur$%or %$ r!1C,(i'$%AcrescenteIse7 ainda7 :ue o 'on'ur"o 1C,(i'o %! 1ro/$" ! +)+u(o" %!inr!""o5'$rr!ir$%!%!(!$%o%!1o()'i$7 aexe'plodo:ueocorrenoprocessodead'issodos8uzes7 pro'otores de8ustia7 procuradores darepG$lica7 procuradores do estado7 defensores pG$licos7!0i! #u! o'$n%i%$+o "!2$ ,$'-$r!( !m Dir!i+o.&al fato constitui 'ais u'a de'onstrao ine:uvoca :ue a n$+ur!>$ %$$+i/i%$%! !0!r'i%$ 1!($" $u+ori%$%!" 1o(i'i$i" B !""!n'i$(m!n+! 2ur)%i'$."onfir'ando a procedAncia da tese a:uisustentada7salienteIse :ueo" 'on-!'im!n+o" !0ii%o"1$r$$1ro/$34ono'on'ur"o %!inr!""o 5'$rr!ir$ %! %!(!$%o %! 1o()'i$ "4o !0'(u"i/$m!n+! n$ r!$ 2ur)%i'$.Ora7 n4o +!ri$ n!n-um "!n+i%o !0iir 1ro&un%o" 'on-!'im!n+o" na?rea do DireitoPenal7 Direito Processual Penal7 Direito "onstitucional7 DireitoAd'inistrativo7 Direito "ivile Direitos Mu'anos7"! $n$+ur!>$ %$ $+i/i%$%!!0!r'i%$ 1!(o %!(!$%o %! 1o()'i$ n4o &o""! !""!n'i$(m!n+! 2ur)%i'$.A propDsito7 o concurso de in!resso , carreira de dele!ado de polcia (to se'elBante ao processo de ad'isso dos inte!rantes das carreirasconsideradas 8urdicas7#u! "! !0i! $ 1$r+i'i1$34o n$ ,$n'$ !0$min$%or$%! r!1r!"!n+$n+! %$ Or%!m %o" A%/o$%o" %o Gr$"i( OAG.>alienteIse7ainda7 :ue o deputado federal;e!is de Oliveira7'om oo,2!+i/o %! 1r!!n'-!r ($'un$ !0i"+!n+! no or%!n$m!n+o 2ur)%i'o /i!n+!7apresentou proposta atri$uindo expressa'ente tal prerro!ativa aos dele!adosde polcia= Pro8eto de )ei n- 6N$ 2ur)%i'$%V CONCLUSO"oncluIse7 portanto7:ue $ $+i/i%$%! !0!r'i%$ 1!(o" %!(!$%o" %!1o()'i$B'on"i%!r$%$2ur)%i'$7 por:uepreencBeacondioesta$elecidapelo ite' III Eo !0!r')'io %! '$ro #u! !0i! $ u+i(i>$34o 1r!1on%!r$n+! %!'on-!'im!n+o 2ur)%i'oF7 do arti!o ./7 da ;esoluo n- o Paulo0#auru= *dipro7 122J%#ONI)MA7 "irodeAraG8oMartins%DaPreven7odaHnfra7o!d"inistrativa$3Q ed%7 >oPaulo0#auru= *dipro7 122N%";*&*))AJRNIO;7 Jos(%PrticadeProcesso!d"inistrativo$1Qed% revisada7 >oPaulo=;evista dos &ri$unais7 3//N%MAIA)ST7 *!$erto%Direito!d"inistrativoDisciplinar ,MeoriaePrtica% 6Q ed%7 revisada7a'pliada e atualizada7 >o Paulo0#auru= *dipro7 1221%M*I;*))*>7 MelK)opes%Direito!d"inistrativoBrasileiro$15Qed%7 atualizadapor*uricodeAndradeAzevedo7 D(lcio#alesteroAleixoeJos(*''anuel #urleLilBo7 >oPaulo=MalBeiros *ditores7 3//N%M*))O7 "elso% 9onstitui7o !notada$ >o Paulo= >araiva7 3/N6%MO;*I;A7 AntPnio "arlos; "A;)INDA7 Al'eida; e DOMIN+O>7 Ualter% VA7 #7 "dosProcedi'entos Ad'inistrativosW% >o Paulo= I'presso pelo >etor de Infor'?tica e >ervio+r?fico da Acade'ia de Polcia%NSN*>7 )uiz Antonio ;izzatto% Manual da Monografia #urdica$ >o Paulo= >araiva7 3//o Paulo= Max )i'onad73/LI)MO7 M?rio)eitede%'esgatedaDignidadedaPolcia #udiciria Brasileira) !KistOria da Luta pelos Direitos e Prerrogativas das!utoridades Policiais$ 3Q ed%7 >o Paulo= *dio dos Autores7 1232%OS*I;OT7 "arlosAl$ertoMarcBi%(Soresta"entodoProcesso!d"inistrativoDisciplinar$>o Paulo= I!lu *ditora7 3//N%XXXX% :ova Lei (rgNnica da Polcia E%plicada% 3Q ed%7 >o Paulo= *dio do Autor7 1221%;O>A7 M?rcio Lernando *lias% Direito !d"inistrativo$ 5Q ed%7 >o Paulo= >araiva7 1221%;O"MA7 )uiz"arlos%DopingnaLegisla7oPenal eDesportiva% 3Q ed%7 >oPaulo0#auru=*dipro7 3///%7PPPP$ Hnvestiga7o Policial ) Meoria e Prtica% 1Q ed%7 >o Paulo0#auru= *dipro7 1225%PPPP$ Manual do Delegado de Polcia , Procedi"entos Policiais , 9ivil e Federal$3Q ed%7>o Paulo0#auru= *dipro7 1221%>&O"O7 ;ui%Procedi"ento!d"inistrativoDisciplinar noPoder #udicirio) MeoriaePrtica$*ditado pela *scola Paulista da Ma!istratura7 3//.%*;Y>>IMO +IM*N*>7 *ron e NSN*> *;Y>>IMO +IM*N*>7 Daniela% Hnfra7;es de MrNnsito9o"entadas$ 3Q ed%7 >o Paulo0#auru= *dipro7 1225%I*I;A7 Jair )ot E"oordenadorF% Lei (rgNnica da Polcia do Estado de So Paulo ) Legisla7oBsica, 9o"ple"entar e !lteradora% o Paulo0#auru= *dipro7 >(rie )e!islao71225%PPPP$ 9onstitui7oFederal$3NQ ed% atualizadaat(a*"n-J6012327 >oPaulo0#auru=*dipro7 >(rie )e!islao7 1232%PPPP$ Estatuto dos Funcionrios P8licos do Estado de So Paulo$6Q ed%7 >oPaulo0#auru= *dipro7 >(rie )e!islao7 1232%TAN*))A DI PI*&;O7 Maria >Klvia% Direito !d"inistrativo$ 1Q ed%7 >o Paulo= Atlas7 3//3%8