as ser, para que sorras

quen ben che quere

que che ha de facer berln.

e ti, que o leas.

na cestia da noria, o da da festa grande

coa cidade correndo de luces baixo os nosos ps,

un bico que estremeza

todos os equilibrios

iso quera

polo meu aniversario

un

este ser o teu libro para que ti nunca o saibas

eu inventarei por iso a cidade,

os lugares ocultos, os sitios secretos.

crearei o aroma das camelias,

as cancins dos msicos ambulantes,

a herba fresca baixo os teus ps...

eu crearei este lugar para un amor que nunca morra,

meu pequeno de ollos mxicos,

e a ti tamn.

e s se amarras un globo vermello mia man

e xuras que ser o can que camie ao noso lado,

que ser chespir,coas sas patias de goma levitando sobre o chan,

se o fas, se mo xuras,

entn creareiche a ti tamn.

para que habites no meu colo para sempre

meu pequeno berln

ese ser o teu nome, porque ters un ollo de cada cor

coma a cidade.

e este ser o teu libro,

para que ti nunca o saibas.

dous

o libro comeza aqu.

despois veen as palabras que eu inventei para amar

mesmo antes

de que ti o soubeses.

e as barrigas das letras.

al agochei as paisaxes que fixeron medrar o meu sorriso

onde ti camiabas entre a xente,

sen saber da nosa historia.

e eu fixen destes versos unha casa

para atoparnos.

e os mellores momentos

estn escritos nas paredes

para que poidas aprendelos de memoria.

eles sern a nosa lingua.

e estas pxinas

a maneira na que os teus dedos

viaxen polo meu corpo.

tres

conxugara un poema para atoparche.

e nel eu paseaba pola cidade.

buscaba o lugar mellor no que vernos por vez primeira.

e prometa levarlle flores, camelias,

anda que en realidade

era o poema o que che levaba polo seu ventre

e detia os teus pasos nos lugares acordados para os amantes.

que estaban tamn no poema,

que fala da instantnea que nos devolven os escaparates,

da hora xusta na que acenden todas as luces,

do ceo nas ras sen sada.

pero sobre todo

da sombra das rbores que atardecen, abrazados

eu saba destes sitios polas novelas.

as inventara os nomes para a cor dos teus ollos

e pouco importaban xa a cidade

e toda a sa arquitectura antiga,

porque non sei o teu verdadeiro nome

pero es de certo ti

o que move os meus cabelos co seu alento

seino porque eu na terraza do rhin,

e ti sorras dende o ltimo verso.

catro

inventei bonaval e a nosa cama

estaba chea de flores,

as

claro que non tia medo dos nichos

e agradeca que anoitecese entre os teus brazos

e as estrelas co seu canto de grilos

quera dicirche:

delicioso

como se escribe

o teu nome baixo as rbores.

cinco

fago tempo, neste poema

por ver se pasas polo vilar

altura do vello casino,

terriblemente reformado,

e traes a chespir nunha man e

conxuros para helio anotados no reverso da outra.

e paras no medio da sala sorrindo

e eu arrolarche toda a noite cos poemas mis fermosos

-dira.

antes de que falaras nada.

seis

para ti, meu neno berln, por abrigarche

busquei entre todos os prodixios

os nomes que daban aos lugares encantados

-mis fermosos que o mis doce dos poemase

mandeinos tatuar na seda do teu corpo

e que aprendas a pronuncialos todos, pois

cando eu marche

no seu murmurio

poderemos anda abrazarnos.

nas estancias onde a brisa escapa da cidade.

eu, para maior entraa, desexarei ser

de entre todos, oliveira

o lugar secreto de pati,

a mis clida parada.

onde os que se aprecian habitan

as tardes de esponxa das madalenas.

sete

deixa que me deite entre ti e o ceo.

aqu, no vern das palabras deste poema

e que as herbias se che apeguen

na fibra de cada verso

e mentres

que pase toda unha banda,

e charangas con camisas de prata.

que fagan unha festa mentres nos amamos.

as,

alameda ser

o espacio de milsimas

que a brisa

atopa entre os nosos corpos.

oito

pobre pequeno insomne,

que sabe de memoria os contos de legumes e princesas

e os nomes das ovellas todas

e por iso le poemas de amor, para que o arrolen

non ves que non podemos sar?

non oes a praia baixo a nosa casa?

que por deitar eu a cabeza no teu peito

o mar andou detrs da la para atoparnos

e as, chegou ata as lousas da quintana

onde agarda todas as noites para separarnos

e levarme dentro

ao sitio do que eu veo

e plidas, as horas de berenguela acompaan a marea

que s descansa co sol do medioda.

as foi o ocano na cidade

-conteiche. ata que quedaches durmido.

e bata forte na fonte dos cabalos.

nove

tanto desexa a cidade

amar a la chea

que para ela

garda do vern as paisaxes serenas,

as palabras de brisa que ondean nos vestidos de fo,

e estira as puntas das antenas e o faro da torre do reloxo

e por iso, que dende al abaixo,

manda fogos de artificio contra as estrelas.

envexosa

porque sabe

que mil veces mil

o teu nome

borda a noite de bicos dourados

e no lugar onde a la mis engorda,

tan grande

que case tocas a barriga coas xemas,

detense o firmamento. s para os amantes.

e mil veces mil,

sobre almciga dos das de magnolia,

o teu nome

e entre os teus brazos,

aqu no ceo,

coma en berln.

dez

con lualdao

o da abre de merceras e ultramarinos

e ns aqu

ao sol deste poema,

neste anaquio de ceo que recortan as antenas,

saudando os tellados vermellos dos vecios

e abastos

que toca a medioda,

coas nosas cancins favoritas.

mira como dende o ceo

s sabe ser pequena

a cidade,

que cabe na presada de aire que prea as cortinas.

once

os amigos son os que mellor entenden

que s veces a cidade

ten o xesto seductor coma o perigo.

e madrugadas con dentes afiados

quebran en coitelas os peores locais.

e que os das de despois

son moi tristes.

que me esquece o sorriso

e non me sae dicirche nada lindo

s outono.

e entn, como eles coecen

as dores que se apegan nos abrigos

veen buscarme casa e imos

beira do ro,

soleada repblica do noso abrazo,

onde chespir remove as follas das figueiras

batendo coa sa cabecia de globo

na calma da tarde

onde a nica dor posible

unha doce molestia,

aqu, no xogo da man.

desta cordia invisible

que nos mantn as,

unidos.

doce

con burla negra

a cidade quen dispn das choivas

coa puntualidade das coroas nos cabodanos.

envaas

para que os semforos preen de paraugas,

e as ras do centro subleven o seu nome de defunto.

deste modo invoca

o mis profundo inverno,

o primeiro das nosas vidas verdadeiras

aquel que empeza en obradoiro

coa rabia de todas as mareas.

trece

non o recordas?

que ti agardas porta

do vello cine avenida

e eu chego tarde,

que veo de non sei onde,

cos petos cheos de regalos

envoltos en papel de prata.

e antes de cruzar o patio

xa nos bicamos tan longo

pero para cando ti e eu nos coecemos,

o negocio xa pechara

- dis.

por iso nunca vimos a pelcula.

catorce

mis al das hortas

medran adxectivos preciosos

que reservo para as tas cartas.

pero agora es xa grande e sabes

que non deixan de ser s

palabras,

anda que recorden todos os aromas.

anda as.

e dixronme que comezaba a repetir os ttulos.

xa ves,

tanta literatura derramada

polas amantes de maiakowski.

quince

preciso que saibas de memoria

as direccins exactas das libreras

a disposicin de cada estante

os lugares de abrigo que regalan os corredores

que coezas

as bibliotecas tal e como estaban

coas sas calefaccins de constipado,

e fonseca de bufandas que descansan.

pois por a comeza, amor

o noso itinerario de caricias.

tanta literatura e ns

atropelando botns e corchetes.

dezaseis

quera que soaras venres

e o museo de arte contempornea

e atoparnos por acaso na cafetera;

eu que estaba escribindo

e ti que vias dar un paseo.

quera contarche o do libro

e como se estraa nas estepas brancas

pero nunca rematei o poema.

dezasete

as avenidas teen nomes demasiado longos para ser recordados.

o mesmo ocorre coas ras do centro.

son palabras difciles, esdrxulas.

nin se parecen nada a arriba bico amor

nin dan para facer unha verdadeira cidade.

dezaoito

para evitar a dor do outono nas tas mans,

nas puntas dos dedos,

todos os trazos redondos das letras

recordan a calor pequena das castaas

que agariman as manoplas dos escolares.

deste xeito,

anda que as esquinas do toural corten coma fo

a enfermidade nunca poder alcanzarnos.

dezanove

tes que saber, meu neno,

do porto oculto da cidade,

construdo entre as nboas de abril ares

para o negocio secreto do t.

e que al amarra o desexo

nas noites de borraxeira.

e que hai unha taberna,

un pequeno lugar que nos coece como atlntico,

onde as tripulacins dos cargueiros fantasmas

abrigan o seu corazn de licores.

e relatan historias fantsticas

das terras das amendoeiras

sbeo, pois e entre eles,

haber quen recorde preciosos versos,

cartas que nunca enviaron os amantes,

escritas en linguas de distancia.

vinte

s veces

para non sentirse triste, meu pequeno

hai que crer que as follas das camelias

bican os vidros dos autobuses.

e que despois das vas e do tren

sempre nos agardamos ns.

vinte e un

co nico nimo do seu sorriso,

a cidade dentro deste libro.

que o relato do seu amor puro nos protexa,

das catstrofes que acompaan o meu paso.

vinte e dous

e agora, meu berln de mel,

que xogamos ata o ltimo verso

sabes a verdade da nosa historia imaxinada;

que nos coecemos por acaso

o catorce de abril do ano

da morte do poeta ruso.

durante a mia nica visita a cidade.

que foron tempos moi felices.

e que o noso amor medrou grande

en cada compostela que me amosabas.

pero que a estacin rematou os seus das

e os amantes tiveron que separarse.

e comecei a escribir en secreto

as palabras que eu inventei para amar,

e inventei que enviabas cartas de amndoa,

nas que relatabas con paixn

as cousas mis pequenas.

e en cada verso,

que mantivemos unha estreita, febril correspondencia.

tamn que por aquela altura, a tristeza

xa estaba instalada no vello continente

e en poucos meses

o lugar do que eu veo,

cercado.

e inventei que moitas das cartas non chegaron a sar nunca da illa

ou se perderon nas barrigas dos avins derribados sobre o mar

ou arderon nas caixas de correos.

porque

cando pasou o das cartas

tiven que inventar que me amabas

para que sempre fose abril

no final do libro de mara.

e ti, que o leas.

agradecida

inmensamente a ti, berln.

e a chespir.

a todos os que confiaron e me animaron

e me deixaron os seus lugares para o libro.

a davi, por sempre

e a su e noe, por ns

a lu e litelchs, por elas

e a antn, por todo

e a rosi, polos das de pontevedra

a edu, por aparecer

xente de salitre, corcn

a fili e iago polo tempo de belgrado

a ramn e muxi, por darme mis que abrigo

familia da olivera, a borxa e a rober un sorriso eterno.

porque eles aturaron os antollos do proceso

e a meus pais,

mil gracias mil

e a todos os que me queren e me coidan.

para vs

sexa sempre abril.

en compostela,

a ltimo de xaneiro

do segundo ano do barco.

os amigos de berln,

palabras que o arrouparon na sa estrea e mis.

Pequeno itinerario de verdades

Suso Bahamonde

A maior parte das veces antes de comezar a ler un novo libro -indistintamente do

xnero ao que pertenza - sempre levo a cabo un pequeno ritual persoal que consiste no

seguinte: o primeiro que fago acender un cigarro xusto no intre de abrir o libro. A

continuacin, leo a primeira palabra do libro e acto seguido a ltima, despois xunto as

palabras e miro se teen significado algn; a maior parte das veces esas das palabras

non teen sentido, nin significan nada, nin aportan nada futura lectura; tan s e

unha maneira infantil de facer o quecemento anterior a fase de mergulladura propia

do texto en si.

A terceira cousa que fago antes de comezar o libro ler a biografa do autor no caso de

que tea biografa. E nese baile de datas, lugares, edicins e ttulos que son a maior

parte de biografas literarias, o que a mn mis me interesa sen dbida a idade e o

lugar onde trouxeron ao mundo ao autor, en serio que si. Ese acto fetichista -literario

axdame a facerme unha idea da maneira de ser, do pensamento, das fobias e os soos

da persoa que me vai a contar a sa historia.

Como digo, normalmente a data e o lugar de nacemento do autor sempre me axuda a

entender mellor o libro que vou ler, anda que tamn verdade que con Mara Lado

isto nunca me funcionou; e non me funcionou por unha sinxela razn que vos relato a

continuacin:

Anda que Mara Lado nacera nun taxi -premonitoriamente-camio de Compostela

no ano 1979 e fora criada na terra e no mar da deprimida Costa da Morte, ou anda

que pasara longas tempadas observando como medraba a cada sol a praia de Carnota,

ou anda que nas antigas e empedradas ras da Vila de Ce xogara s agochadas, ou se

baara na ra de Corcubin, ou descubrise todos os segredos agochados nas

maxestuosas pedras de Fisterra... anda que todo iso fose certo, a min seguira sen

valerme de nada para facerme unha idea do libro seu que teo entre as mans.

E digo isto, porque penso que Mara Lado podera ter nacido nun ruinoso hospital de

Nova York na poca na que os irlandeses chegaban hacinados como porcos en barcos

de carga s costas da gran maz; ou podera ter nacido no Pars oscuro, mollado e

prerevolucionario dos anos sesenta; ou tamn podera ter nacido nese Londres

industrial no que as prostitutas facan favores a cambio dun bico na meixela e a

cervexa se faca na casas de granito con cebada e cario. Ou mis, tamn podera ter

nacido como de seguro lle gustara a ela, na poca dos comedores de opio, das vidas ao

lmite... na poca no que cada minuto do da era mis excitante que mil vidas xuntas na

actualidade.

E repito, que sera o mesmo en que ano e en que lugar tivera nacido Mara Lado,

porque penso que a sa literatura e a sa maneira de vivir seran absolutamente iguais

a como son.

Mara sen dbida sabe conxugar fantasticamente en toda a sa obra a modernidade e

as tradicins; os seus poemas mesturan marabillosamente todo o sufrimento deste

pas, a terra dura e morta, o amor, as paixns, a revolucin, o sexo, os bares, os

cabazos, as nasas, as vacas, as autoestradas...

Todo o b malo da nosa sociedade ten cabida nos seus poemas, onde se mesturan ata

sair renovados e convertidos no que somos en realidade.

Xa no seu primeiro poemario, A Primeira Visin, Mara mostrbanos o seu particular

punto de visto do mundo no que lle gustara ter vivido; un mundo no que as serpes

saan de cada copa e se mezclaban coa cotidianidade de todos os das; un mundo

ordinario e mitolxico onde a autora era a espectadora principal desa visin.

E foi no segundo libro, casa atlntica, casa cabaret -fermoso poemario de ttulo

inmellorable-onde esta vez, Mara nos descubra verdadeiramente o seu mundo. Un

mundo tan real e sincero que ben poderia ter pasado por unha biografa en verso,

senn fra polo feito de que cada poema desprendia tanta sinceridade que,

inebitablemente Mara mudaba a sa pel de espectadora visionaria para trasladarse

dolorosamente pel do poeta.

E dgoo coa boca peligrosamente chea... Poeta.

Porque Mara Lado a nica autora que coezo que sabe en cada centmetro do seu

corpo o que ser poeta. Cada litro do seu sangue ten a suficientemente dose de

veneno como para saber do sufrimento a cada minuto. Na sa mirada podemos

observar a partes iguais todo o amor e todo o odio que hai no mundo.

Ncese poeta? Cmo se constre un poeta?. Non o sei e dme igual. O nico que sei

recoecelo se o vexo diante, e penso que o primordial para saber recoecer a un

verdadeiro poeta empaparse da sa sinceridade por riba de todas as cousas. E se

algo lle sobra a Mara, sinceridade potica, da que desgraciadamente carecen o

noventa por cento dos chamados Poetas do Pas.

E con esa sinceridade afronto nas mias mns este berln.

Este fermoso berln que agocha en cada recanto da cidade todo o amor e

todo o odio que albergan as urbes do mundo. Este pequeno itinerario de verdades que

nos mostran a verdadeira esencia da-s cidade-s.

Mara non coece a cidade; non coece a cidade mellor que o topgrafo das ras

agochadas, que o urbanista dos falsos trazados, que o camiante de adoquns

errticos...

Ela, tan s coece a sa cidade; a cidade das verdades e dos medos; a cidade do amor

e as luces; a cidade da paixn e as antenas... tan s sabe iso, mostrarnos a sa cidade

dende a sinceridade do habitante que sofre a cidade. Porque sufrir coecer, e coecer

e temer e camiar...

Pola crudeza de cada palabra que se agocha nas ras e nas prazas, atrs do casino ou

diante do cine, polo que todo se converte na cidade na cal habitamos cada un de ns.

E por iso que en cada verso sabemos da nosa dor como se fra nica. E por iso polo

que ns tamn formamos parte deste berln.

Como reza o primeiro verso do libro... este ser o teu libro para que ti nunca o saibas... e

as, tal vez, coecers todo o que se agocha unha vez destapes a verdade...

A partir de aqu... le e soa sempre.

Cartografa dun corazn con patas

David Rubn

Respiras fondo e, se tes sorte, deixas esvarar unha bgoa pola meixela.

E sorrisos. Mil millns de sorrisos.

Polo xeral estes son os sntomas dos que un adolece despois de se mergullar na lectura

dos poemas de Mara. Polo menos se un presume de empregar ese rgano que ten

agochado entre os pulmns para algo mis que bombear sangue polas veas.

As que con esa sensacin dispoo as cartas sobre o tapete para enfrontarme ao feito

de prologar este libro.

Porque estes pequenos retallos xigantes de emocin pura vertidos en cada un dos

versos, das palabras, en cada rabio dos as ou nos puntios dos is, mtenseche no

corpo s con billete de ida, para quedar prendado xa por sempre deles, vermes dunha

mala enfermidade da que un xa non pode nin quere sandar.

E d o mesmo se son inventados ou non, se toman aire dun pretrito imperfecto ou

polo contrario son s anhelos dun futuro incerto enmascarado coas cores mis bonitas

do mundo.

Non importa, s mergllate no papel impreso, dispn o teu mellor sorriso e sada ao

amor, chscalle un ollo! Pois camins enteiros cheos de amor percorren este libro, amor

xente que a rodea, amor ao chan que pisa, amor aos teus ollos que a len...

Pois este o poemario que Mara artellou para todos ns, as que abride as fiestras e

deixade que o vento vos agarime a fronte, anda que chova, collede aire, pasada a

pxina e voade sen medo; ela suxeita a rede.

Bicos para case todos. Dos que espantan o fro, dos que quentan meixelas, como estes

poemas. Que nunca falten bicos.

Smuack!!!

Mario Regueira

s veces un amante pode ter un ollo de cada cor, como algns gatos, como David Bowie, ou como o esprito das cidades divididas. Non estrao, nese caso, que algun dea en chamarlle Berln, porque ademais a sonoridade do nome pode traer arrastrado o sabor de certos doces con amndoa e podemos sentilo rebentar na boca en pequenas triscadelas de tenrura. Pouco importa que o escenario do amor sexa a capital contempornea da nosa poesa. Un amante que ten un ollo de cada cor merece que o seu libro se chame Berln.

s veces unha escritora ou escritor soa con ser arquitecta ou arquitecto, e gostara de desear planos nos versos. Que algun poida pescar unha cidade mergullada e poela en orde lendo o seu libro, ou mesmo reconstrula despois das catstrofes partindo do comps das pxinas ao pasarse. E apesar de que os cinemas arden, os locais fechan ou cambian de nome, e de que algn da at expropiarn as hortas, os parques, ou as prazas, hai unha cidade que non Berln que poderemos recoecer co libro na mao. E descubrirlle de paso o porto oculto e os menceres onde os nomes se escriben deliciosos baixo as rbores.

s veces unha voz de muller segue a subvertir papeis na poesa contempornea, e consegue acadar centralidade para cantar fatalidade e a tenrura do amor sen complexos. E ao tempo, inventar unha cidade, un can chamado Chespir, un amante cos ollos como Bowie, e a ela mesma e s palabras. E mesmo un outro, o mesmo, para sempre, (como no disco de Lou Reed), Berln.

E ti que o leas

un regalio

esta edicin para a regueifa

na corua mordida do mar

en marzo de mara mario