jhjidhl;aj wohhkh

114
jHjidhl;aj wOHhkh 11 fY%a‚h wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

Upload: others

Post on 23-Mar-2022

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

jHjidhl;aj wOHhkh

11 fY%a‚h

wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

ii iii

m%:u uqøKh - 2015

fojk uqøKh - 2016

f;jk uqøKh - 2017

isjqjk uqøKh - 2018

miajk uqøKh 2019

yhjk uqøKh 2020

ish¨ ysñlï weúß‚'

ISBN 978-955-25-0417-4

Published by: Educational Publications DepartmentPrinted by : State Printing Corporation, Panaluwa, Padukka.

wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j úiska

mdk`Mj" mdÿlal msysá rcfha uqøK kS;s.; ixia:dfõ

uqøKh lrjd m%ldYhg m;alrk ,È'

ii iii

Y%S ,xld cd;sl .Sh

Y%S ,xld ud;d

wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d

iqkaor isßnßkS" iq/`os w;s fidanudk ,xld

OdkH Okh fkl u,a m,;=re msß ch N+ñh ruHd

wmyg iem isß fi; iokd Ôjkfha ud;d

ms<s.kq uek wm Nla;s mQcd

kfuda kfuda ud;d

wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d

Tn fõ wm úoHd - Tn u h wm i;Hd

Tn fõ wm Yla;s - wm yo ;=< Nla;s

Tn wm wdf,dafla - wmf.a wkqm%dfKa

Tn wm Ôjk fõ - wm uqla;sh Tn fõ

kj Ôjk foñfka ks;sk wm mqnqÿ lrka ud;d

{dk ù¾h jvjñk /f.k hkq uek ch N+ñ lrd

tl ujlf. ore le, neúkd

huq huq ù fkdmud

fm%au jvd ieu fNao ÿ/r Þ kfuda kfuda ud;d

wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d

iv v

wms fjuq tl ujlf. orefjda

tl ksjfiys fjfikd

tl mdge;s tl reêrh fõ

wm lh ;=< ÿjkd

tneúks wms fjuq fidhqre fidhqßfhda

tl f,i tys jefvkd

Ôj;a jk wm fuu ksjfia

fid¢k isáh hq;= fõ

ieug u fu;a lreKd .=fKkS

fj<S iu.s oñkS

rka ñKs uq;= fkd j th u h iem;d

lsis l, fkdu Èrkd

wdkkao iurfldaka

iv v

vi vii

kshdukh yd wëlaIKh mS'tka' whs,mafmreu

wOHdmk m%ldYk flduidßia ckrd,a

wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

fufyhùu ví,sõ'ta' ks¾u,d mshiS,s

wOHdmk m%ldYk flduidßia ^ixj¾Ok&

wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

iïnkaëlrKh hQ' tA' kd,skS fifkúr;ak

iyldr flduidßia

wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

t,a' fla' tia' ã' mSßia

iyldr flduidßia

wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j ^2020&

f,aLl uKav,h

ã' tia' rdcmlaI iyldr w' w' " l,dm wOHdmk ld¾hd,h" n,xf.dv

tia' ta' ã' iqnisxy .=re jD;a;sh" O¾urdc úoHd,h" uykqjr

tï' mS' tia' wd¾' fmf¾rd lÓldpd¾h" Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,h

iqmqks ,shk.=Kj¾Ok - lÓldpd¾h" Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,h

fla' jhs' fÊ' fidaur;ak - lÓldpd¾h" Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,h

tï' tï' tï' b,ahdia - .=re WmfoaYl" l,dm ld¾hd,h" .ïmy

iS't,a 'tï' kjdia -.=re WmfoaYl" l,dm ld¾hd,h" bínd.uqj

tï' tï' tï' wiañ .=re jD;a;sh" riSla *Íâ u' ú' mkdmsáh" lrkafo‚h

ixialdrl uKav,h

relau,a ùrisxy fcHIaG lÓldpd¾h" Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,h

wdpd¾h tï' ã' mqIaml=udß fcHIaG lÓldpd¾h" Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,h

hQ' tA' kd,skS fifkúr;ak iyldr flduidßia" wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

tAa' î' úfÊiQßh fcHIaG lÓldpd¾h" cd;sl wOHdmk wdh;kh

wjidk ixialrKh iy we.hSu

relau,a ùrisxy fcHIaG lÓldpd¾h" Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,h

fidaÿm;a lshùu

fcisld úchúl%u i' w' w' ^úY%dñl&" l,dm wOHdmk ld¾hd,h" y,dj;

mß.Kl wlaIr ixfhdackh

tA' ù' wfhaId È,arelaIs wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

vi vii

mdßNdIsl jpk ud,dj 104

mgqk

1 jHdmdr ie,eiau 01

2 wf,ú ie,eiau 09

3 ksIamdok ie,eiau 23

4 mßmd,k ie,eiau 29

5 uQ,H ie,eiau 37

6 jHdmdr ixúOdk 61

7 jHjidhl;aj ixialD;sh 83

1

mßÉfþoh 01

jHdmdr ie,eiau

fuu mßÉfþoh u.ska my; ±lafjk lreKq ms<sn| j idlÉPd flf¾'

1'1 jHdmdr ie,eiau ye¢kaùu

1'2 jHdmdr ie,eiaul ixhq;sh

1'3 jHdmdr ie,eiaul wjYH;dj

fkdñf,a fnÞ yeÍu i|yd h'

2

1'1 jHdmdr ie,eiau ye¢kaùu

— Tn ie,iqï lsÍug wiu;a jkafka kï Tn wiu;a ùug ie,iqï lrkafkah ˜

by; lshuk l<ukdlrK fËa;%fha biau;= lrkafka id¾:l;ajh i|yd ie,iqul

we;s wjYH;djhs' ´kEu ld¾hhla id¾:l lr .ekSug ie,eiaula ;sîu wjYH

fõ' 10 jk fY%a‚fha § úúO we.hSï l%u Ndú; lrñka jHdmdr wjia:djla f;dard

.kakd wdldrh wOHhkh l< Tn tu jHdmdrh wdrïN lsÍu yd l%shd;aul lsÍu

i|yd wjYH jk wjfndaOh ,nd.; hq;= h' fufia f;dard.;a jHdmdr wjia:dj

ienE jHdmdrhla njg mßj¾;kh lr l%shd;aul lsÍu i|yd ie,iqï ms<sfh,

lsÍu jHjidhlhdf.a uQ,sl ld¾hhls' fuu mßÉfþoh yeoEÍfuka Tng jHdmdr

ie,iqï ms<sn| j uQ,sl wjfndaOhla ,efnkq we;'

my; ±lafjk l%shdldrlfuys ksr; ùfuka jHdmdr ie,iqï ms<sn| j Tnf.a

wjfndaOh jvd;a ;yjqre lr.; yels h'

l% shdldrlu 01

my; i|yka m%ldY lshjd tAjd ksjerÈ kïa,l=K o jerÈ kï r ,l=K o bÈßfha

we;s fldgqj ;=< i|yka lrkak'

wkq

wxlhm%ldYh a/ r

01 iEu mqoa.,fhl=g u fyda ixúOdkhlg u bgq lr .ekSug hï

hï wruqKq ;sfí'

02 wdrïN lrk iEu jHdmdrhla u id¾:l fõ'

03 hyñka uqo,a fhoùfuka muKla jHdmdr id¾:l lr .; yels h'

04 mßirfha isÿjk fjkialï iuÕ jHdmdr ie,iqï wkq.; úh

hq;= h'

05 jHdmdrhl lghq;= ms<sn| j miqúmrï lsÍug kï ie,eiaula

;sìh hq;= h'

06 jHdmdr ie,iqï ilia lsÍfï § ndysr mßirh ms<sn| ksYaÑ;

mqfrdal:k lsÍu wúksYaÑ; h'

07 mßir idOl ksrka;rfhka fjkiajk neúka jHdmdr ie,iqï

ms<sfh, lsÍu wjYH fkdfõ'

08 ´kEu wruqKla id¾:l lr .ekSug ie,eiaula ;sîu wjYH fõ'

3

ie,iqï jHdmdr mßir ;;a;ajh úuid n,d

ms<sfh, l< hq;= h' tfia ms<sfh, lrk ,o

ie,iqï ;=<ska iSñ; iïm;a Ndú; lrñka

úúO Wmdhud¾. wkq.ukh lrñka jHdmdr

id¾:l;ajh <Õd lr.; yels úh hq;= h' tfia

fkdùfuka msysgqjd.;a wruqKq bgq fkdúh yels

w;r tA i|yd fhojQ iïm;a o wmf;a hd yels h'

Tfí mdi, úúO ie,iqï wkqj l%shd;aul fjñka mj;sk wOHdmk wdh;khls'

mdif,a m%Odk ld¾hd,fha we;s jd¾Isl ,s; Tn ±l we;ehs is;uq' th mdif,a wÞ<

j¾Ih ;=< l%shd;aul lsÍug wfmalaIs; l%shdldrlï we;=<;a ie,eiauls' tfukau

Tng ,eî we;s mka;s ld,igyk o ie,iqula i|yd bÈßm;a l< yels ksoiqkls'

jHdmdrhla wdrïN lsÍfï § iy mj;ajdf.k hdfï § tu jHdmdrh

u.ska <Õd lr .ekSug wfmalaIs; wruqKq yd tA i|yd l%shd;aul

lsÍug wfmalaIs; úúO ld¾hhka ixúOdkh lr úêu;a wdldrhlg

ms<sfh, lrkq ,nk f,aLkh jHdmdr ie,eiaula f,i ie,lsh

yels h'

fuu meyeÈ,s lsÍug wkqj Tn úiska ksr; jQ by; i|yka l%shdldrlfuys ksjerÈ;dj

kej; mÍlaId lrkak'

1'2 jHdmdr ie,eiaul ixhq;sh

jHdmdr ie,eiaul ixhq;sh uQ,sldx. lsysmhlska iukaú; fõ' bka my; ±lafjk

uQ,sldx. ms<sn| j Tnf.a wjOdkh fhduq lruq'

rEmh 1'2 - jHdmdr ie,eiaul ixhq;sh

úOdhl

idrdxYhwf,ú ie,eiau

ksIamdok

ie,eiau

mßmd,k

ie,eiauuQ,H ie,eiau

jHdmdr ie,eiaul uQ,sldx.

rEmh 1'1

4

by; olajk ,o tla tla uQ,sldx. ms<sn| j fláfhka úuid n,uq'

01' úOdhl idrdxYh

jHdmdr ie,iqul ixlaIsma;h úOdhl idrdxYh f,i ye¢kaúh yelsh' jHdmdr

ie,iqula mÍYS,kh lrkq ,nk mqoa.,fhl=g jHdmdrfha jeo.;au lreKq idrdxY

j bÈßm;a lsÍu fuys § isÿfõ'

jHdmdr ie,iqu mßYS,kh lrk

mqoa.,fhl=g úOdhl idrdxYhla

lshejQ miq tu lreKq u.ska

jHdmdrh .ek Ñ;%hla ukfia

ks¾udKh ùug iu;a fjk mßÈ

úOdhl idrdxYh bÈßm;a l< hq;=

h' fuh fndfyda úg ;ks msgqjlska

bosßm;a lrhs'

úOdhl idrdxYhl wka;¾.; jkafka

jHdmdrfha ku" l¾udka; lafIa;%h l=ulao hkak b;d fláfhka

jHjidhlhd úiska wdrïN lr mj;ajdf.k hdug wfmalaIs; jHdmdrfha

ku iy tys iajNdjh wdÈh ms<sn| j ±laùu

wf,úlrK ie,iqfï b;du jeo.;a lreKq u;=lrñka tys idrdxYh

b,lal.; mdßfNda.slhka" wfmalaIs; b,a¨u yd iemhqu" ksIamdÈ;fha ñ,"

fnÞ yeÍfï yd m%j¾Okfha iqúfYaIS;d iy ;r.ldÍ;aj jdis <Õd lr .ekSfï

Wml%u wdÈh ±laùu

ksIamdok ie,iqfï b;du jeo.;a lreKq u;=lrñka tys idrdxYh

ksIamdok l%shdj,sh" ksIamdok msßjeh iy ksIamdok l%shdj,sfha iqúfYaISNdjh

wd§ lreKq ±laùu

mßmd,k ie,iqfï b;du jeo.;a lreKq u;=lrñka tys idrdxYh

mßmd,k jHqyh" mßmd,k lghq;= isÿjk wdldrh wd§ lreKq ±laùu

uq,H ie,iqfï b;du jeo.;a lreKq u;=lrñka tys idrdxYh

jHdmdrhg wjYH jk wruqo,a" tAjd iïmdokh lr .kakd wdldrh iy

,dNÞhS;dj wd§ f;dr;=re ±laùu

jHdmdrfha iqúfYaISNdjh b;d fláfhka

rEmh 1'3

5

ksIamdÈ;fha iqúfYaIS;dj" fnÞ yeÍfï iqúfYaIS;dj wd§ lreKq u.ska ;r.ldÍ

wdh;kj,ska ;u wdh;kh fjkia jkafka flfia o hkak ±laùu

jHdmdr ie,iqu ilia lr bosßm;a lsÍfï mrud¾: yd wruqKq fláfhka

kj jHdmdrhla wdrïN lsÍug fyda mj;sk jHdmdrhla mq¿,a lsÍug wjYH

nexl= Khla ,nd .ekSug fyda ;udf.au wdfhdackhla i|yd bÈß lghq;=

úêu;a j l<ukdlrKh lsÍug o hkak ±laùu

úOdhl idrdxYhg miq msgqfjys jHdmdrfha idudkH f;dr;=re ms<sn| j §¾>

úia;rhla olajhs' tys jHdmdrh iy whs;slrejka ms<sn| j f;dr;=re ±lafõ'

02' wf,ú ie,eiau

jHdmdrhl wf,ú b,lal imqrd .kafka flfia o hkak fuu fldgiska úia;r

flf¾' fuys § wf,ú lsÍug wfmalaIs; NdKavh fyda fiajdj" tA i|yd we;s b,a¨u"

wf,ú Wmdhud¾." wf,ú úhoï iy wf,ú wdÞhï hk lreKq mqfrdal:kh lr

bÈßm;a lrhs'

03' ksIamdok ie,eiau

wf,ú ie,eiafuka mqfrdal:kh lrk ,o NdKav fyda fiajd m%udKh

ie,ls,a,g f.k tAjd ksIamdokh lsÍug jeh jk msßjeh weia;fïka;= fldg olajk

fldgi ksIamdok ie,eiau fõ'

04' mßmd,k ie,eiau

jHdmdrhg wjYH fõ hehs wfmalaId lrk udkj

iïm;a ms<sn| f;dr;=re yd tA i|yd jk msßjeh

we;=<;a fldg ielfik fldgi mßmd,k ie,eiauhs'

05' uQ,H ie,eiau

jHdmdrhl wruqo,a iïmdokh yd fhoùu ms<sn| j

o wdÞhï" úhoï yd ,dNh ms<sn| weia;fïka;=j o

we;=<;a fldgi uQ,H ie,eiauhs'

Tn by; ±lajQ lreKq u.ska jHdmdr ie,eiau ms<sn| uQ,sl wjfndaOhla ,nd .kakg

we;' jHdmdßlfhl=g jHdmdr ie,eiaula wjYH ùug fya;= úuid n,uq'

rEmh 1'4

6

1'3 jHdmdr ie,eiaul wjYH;dj

01' jHdmdr woyi meyeÈ,s lsÍug

jHdmdßlhd fjf<|m<g bÈßm;a lsÍug wfmalaIs; NdKavh fyda fiajdj

ms<sn|j;a tys iqúfYaIS;ajh ms<sn|j;a jHdmdrh flfrys Wkkaÿjk

md¾Yajhkag meyeÈ,s lsÍug WmldÍ fõ'

02' jHdmdrh i|yd u. fmkaùug

jHdmdrh mj;ajdf.k hdfï § tla tla md¾Yaj

úiska l< hq;= ld¾hhka i|yd fhduq lrùug

yels fõ'

03' jHdmdr mßirh ms<sn| j wjfndaO lr .ekSug

jHdmdr mj;ajdf.k hk mßir ;;a;aj

ksrka;r j fjkia ùug ,lafõ' jHdmdrfha

oekg mj;akd wNHka;r ;;a;aj fukau

ndysr ;;a;aj jk wd¾Ól" iudchSh"

foaYmd,k yd ;dlaI‚l ;;a;aj yd tajdfha

fjkia ùu yd iajdNdúl mßirh fjkia ùu hkd§ ;;a;aj l,a;nd y÷kd

.ekSug jHdmdr ie,iqïlrKh bjy,a fõ'

04' jHdmdrfha wkd.; ÈYdj fmkajd §ug

jHdmdrh wkd.;fha l =uk ;;a; ajhlg m;aùug wfmalaId lrkafka

o hkak meyeÈ,s lsÍug yels fõ'

05' wruqo,a iïmdokh lr .ekSug

,dN ,nk jHdmdrj, wdfhdackh lsÍug wruqo,a imhkakka leue;a;la

olaj;s' jHdmdr ie,eiaula u.ska jHdmdrfha l%shdldß;ajh yd wfmalaIs; m%;s,dN

fmkakqï flf¾' nexl= jeks wdh;kj,g wruqo,a iemhSu ms<sn| j ;SrK

.ekSug jHdmdr ie,eiau w;HjYH fõ'

06' fjf<|m< ms<sn| fyd| ;lafiarejla ,nd.ekSug

jHdmdrhl id¾:l wid¾:l nj ;SrKh ùug fjf<|m< b,a¨u m%Odk

idOlhla fõ' ;r.lrejka ms<sn| j o Tjqkaf.a fjf<|m< fldgi yd wf,ú

Wml%u ms<sn| j o ±kf.k tAjdg .e<fmk mßÈ Wmdhud¾. ilia lsÍu

i|yd ie,iqï wjYH fõ'

07' jHdmdrhg wjYH iïm;a y÷kd .ekSug

jHdmdr ie,eiau u.ska jHdmdr ld¾hhka g wjYH jk fN!;sl yd udkj

iïm;a y÷kd.; yels fõ'

rEmh 1'5

7

08' jHdmdrfha id¾:l;ajh ±k .ekSug

jHdmdr lghq;= mqfrdal:kh fldg wdrïN l< fyd;a hï ksYaÑ; ld,hla

wjidkfha jHdmdrh ,nk m%;sM,h jgyd .; yels h' uekúka mqfrdal:kh l<

jHdmdr ie,eiaulska jHdmdrh wkd.;fha id¾:l fyda wid¾:l fõ o hkak

j¾;udkfha ;lafiare lr wúksYaÑ; ;;a;aj i|yd uqyqK §ug yels fõ'

09' jHdmdrh ms<sn| j iuia; wjfndaOhla ,nd .ekSug

jHdmdr ie,eiaula u.ska bÈß ksYaÑ; ld,hla ;=< jHdmdrfha úúO

l%shdldrlï iúia;r j olajk neúka tys wkd.; iajrEmh ms<sn| j meyeÈ,s

wjfndaOhla ,nd .; yels h'

l% shdldrlu 02

my; ±lafjkafka jHdmdr ie,eiaul we;=<;a lrk f;dr;=re lsysmhls' tu

f;dr;=re we;=<;a jkafka jHdmdr ie,eiaul l-=uk fldgig o hkak f;dard

bÈßfhka ,shkak'

wkq

wxlhúia;rh

ie,eiau

01 ;r.lrejkaf.a wf,ú Wml%u

02 jHdmdrhg wjYHjk fiajlhka j¾.

03 iuia; jHdmdr ie,eiafï ixlaIsma;h

04 m%d.aOk wjYH;dj

05 weia;fïka;=.; ld¾hd, fiajl jegqma

06 weia;fïka;=.; m%pdrK úhoï

07 tla tla fiajl ldKav i|yd ;sìh hq;= wju iqÿiqlï

08 mqfrdal:kh l< lïy,a úÿ,sh .dia;=

09 jHdmdrfha iajNdjh

10 jHdmdrfha uqo,a .,d tAï yd uqo,a .,d hdï

11 ksIamdok tAllhl msßjeh

12 jHdmdrfha msysàu

13 wf,ú mqfrdal:kh

14 b,lal wf,ú m%foaY

15 jd¾Isl wuqøjH wjYH;dj

8

ms<s;=re ,shuq

01' jHdmdr ie,eiaula hkqfjka Tn woyia lrkafka l=ula o@

02' jHdmdr ie,eiaul uQ,sldx. kï lrkak'

03' jHdmdr ie,eiaulska m%fhdack ,nk md¾Yaj olajkak'

04' hï jHdmdrhlg ie,eiaula fkdue;s ùfuka tu jHdmdrh uqyqK mE yels

.eg¨ ljf¾ ±hs olajkak'

05' jHdmdr ie,eiaul úOdhl idrdxYh hk fldgi jeo.;a jk wdldrh

meyeÈ,s lrkak'

9

mßÉfþoh 02

wf,ú ie,eiau

fuu mßÉfþoh u.ska my; ±lafjk lreKq ms<sn| j idlÉPd flf¾'

2'1 wf,ú ie,eiau ye¢kaùu

2'2 fjf<|m< úYaf,aIKh

2'3 fhdAð; jHdmdrfha wf,úlrK Wmdhud¾.

2'4 úl=Kqï mqfrdal:kh

2'5 wf,ú wdodhu yd wf,ú úhou

2'6 wf,ú ia:djr j;alï

2'7 wf,ú ie,iqï ms<sfh, lsÍu

10

2'1 wf,ú ie,eiau ye¢kaùu

iuia; jHdmdr ie,eiafï moku f,i wf,ú ie,eiau y`ÿkajd Èh yels h' tfia

jkafka wf,ú ie,eiafï we;=<;a b,lal fjf<|m< mdßfNda.sl wjYH;d iy

b,a¨ï lrk tAll m%udKh wd§ lreKq mokï lrf.k iuia; ie,eiafï fiiq

fldgia ms<sfh, flfrk neúks'

jHjidhlhd úiska wf,ú lsÍug wfmalaId lrk NdKavh fyda fiajdj" thg wod<

fjf<|m< yd wf,ú lsÍug wod< Wmdhud¾. meyeÈ,s fldg wfmalaIs; NdKavh

fyda fiajdj iïnkaO wf,úh yd wf,ú úhoï mqfrdal:kh fldg bÈßm;a lsÍu

wf,ú ie,eiafuka isÿfõ'

jHdmdrhl wf,ú lsÍug wfmalaIs; NdKavh fyda fiajdj" b,lal fjf<|m< yd

b,lal fjf<|m<g <Õd jk wdldrh ±lafjk f,aLkh wf,ú ie,eiauhs'

wf,ú ie,eiaul my; ±lafjk fldgia wka;¾.; fõ'

fjf<|m< úYaf,aIKh

fhdað; jHdmdrfha wf,úlrK Wmdhud¾.

úl=Kqï mqfrdal:kh

úl=Kqï wdodhu yd wf,ú úhou

wf,ú ia:djr j;alï

fuu tla tla f;dr;=re ms<sn| j fláfhka úuid n,uq

2'2 fjf<|m< úYaf,aIKh

fjf<om< úYaf,aIKh hkqfjka woyia lrkafka jHdmdrh yd ne`ÿKq fjf<|m<

ms<sn| úuid ne,Suls' bÈßm;a lsÍug wfmalaIs; NdKavh fyda fiajdj i|yd

we;s b,a¨u" b,lal.; mdßfNda.slhka" ;r.lrejkaf.a iajNdjh yd Tjqkaf.a

wf,úlrK Wml%u wdÈh ms<sn| j .eUqßka fidhd ne,Suls' fï ;=<ska jHjidhlhdg

;u jHdmdrfha wf,úlrK Wmdhud¾. ;SrKh lsÍu i|yd i,ld ne,sh hq;=

idOl ms<sn| j uQ,sl wjfndaOhla ,nd foa'

fjf<|m< úYaf,aIKhl uQ,sl mrud¾:h jkafka wf,ú ie,eiau jvd;a ksjerÈ j

ms<sfh, lr .ekSug wjYH f;dr;=re ,nd .ekSu hs' tneúka wf,ú ie,eiafï m<uq

mshjr f,i fjf<|m< úYaf,aIKhla l< hq;= fõ'

11

fjf<|m< úYaf,aIKhlg wjYH f;dr;=re ,nd.ekSu

fjf<|m< úYaf,aIKhg wjYH f;dr;=re úúO wdldrfhka /ia lr.; hq;= h' tys §

my; ±lafjk l%u nyq, j Ndú; flf¾'

mdßfNda.slhkag m%Yakdj,s ,nd § ms<s;=re ,nd .ekSu

mdßfNda.slhka iu. iïuqL idlÉPd lsÍu

fjf<|m< ;=< mdßfNda.slhka .kqfokq lrk wdldrh ksÍlaIKh lsÍu

mqj;am;a" iÕrd" jd¾;d" wka;¾cd,h jeks uQ,dY% wOHhkh lsÍu

fjf<|m< úYaf,aIKhl § wjOdkh fhduq l< hq;= lreKq

1' iajlSh NdKavh fyda fiajdj i|yd we;s b,a¨u

jHjidhlhd fjf<|m<g bÈßm;a lsÍug wfmalaId lrkafka oekgu;a

fjf<|mf<a wf,úhg we;s NdKavhla úh yels h' tfia ke;fyd;a

hï fjkila we;s l< NdKavhla fyda kj;u NdKavhla úh yels h' tA i|yd

mdßfNda.slhka f.a ñ, § .ekSug we;s leue;a; yd ñ, § .ekSfï yelshdj

mÍlaId lsÍu fuhska woyia fõ'

2' b,lal.; mdßfNda.slhd

;u NdKavh fyda fiajdj ñ, § .kq we;ehs wfmalaId lrk fyda wkd.;fha

ñ, § .ekSug fmd<Ujd .ekSug yels fõ heh s wfm al aId lrk

mdßfNda.slhka b,lal.; mdßfNda.slhd fõ'

my; ±lafjk ksoiqka u.ska b,lal.; mdßfNda.slhd y÷kd .ksuq'

NdKavh fyda fiajdj b,lal.; mdßfNda.slhd

wNHdi fmd;a mdi,a isiqka

rka NdKav ldka;djka

my jir YsIH;aj fmryqre fmd; 4 iy 5 jirj, isiqka

cx.u ÿrl:k w¨;ajeähd fiajdj cx.u ÿrl:k Ndú; lrkakka

lS%vd NdKav lS%vlhka

jHjidhlhd ;u b,lal.; mdßfNda.slhd jvd;a ksjerÈ j y`ÿkd.; hq;= h' tA

ksid mdßfNda.slhdf.a jhi" wdÞhu" ia;S% mqreI Ndjh" /lshdj" iudc ;;a;ajh jeks

idOl wkqj o j¾. lr .ekSu u.ska b,lal.; mdßfNda.slhd jvd;a iqúfYaIS j

yÿkd.ekSug yelsjkq we;'

12

3' ;r.lrejka

jHjidhlhd úiska bÈßm;a lsÍug wfmalaIs; NdKavh fyda fiajdjg iudk

NdKav fyda fiajd fjf<|m<g imhkakka ;r.lrejka f,i ie,fla'

fjf<|mf<a úúO ikakï kdu hgf;a ;u NdKavhg fyda fiajdjg

iudk j bÈßm;a fldg we;s ;r.ldÍ NdKav fyda fiajd imhkakka óg

wh;a fõ' WÞ( oka;df,am" inka" fpdl,Ü" ÿrl:k fiajd'

;j o tu j¾.fhau NdKav yd fiajd fkdjQ j o ;u NdKavhg fyda fiajdjg

wdfoaYl úh yels NdKav yd fiajd o olakg we;'

my; ±lafjk ksoiqka u.ska wdfoaYl NdKav y÷kd .ksuq

ksIamdÈ;h wdfoaYlh

frÈ fidaok inka leg frÈ fiaÿï l=vq

ng¾ ud.ßka

ngysr ffjoH fiajd wdhq¾fõo ffjoH fiajd

l=,S ld¾ r: fiajh ;%S frdao r: fiajh

f;a fldams

fï wkqj ;r.ldß;ajh wOHhkfha § iucd;sh NdKav fukau wdfoaYl NdKav

yd fiajd ms<sn| j fukau ;r.lrejkaf.a wf,úlrK Wmdhud¾. ms<sn|j o

ie,ls,su;a úh hq;= h'

l%shdldrlu 01

fjf<|mf<a we;s NdKav yd fiajd lsysmhla f;dardf.k tu f;dard.;a NdKav yd

fiajd iïnkaO j iudk yd wdfoaYl NdKav ,shd olajkak'

NdKavh$fiajdjúúO ikakï kdu we;s

iudk ksIamdÈ;wdfoaYl ksIamdÈ;

13

2'3 fhdAð; jHdmdrfha wf,úlrK Wmdhud¾.

fjf<|m< f;dr;=re fidhd ne,Sfuka miq

;r.lrejkaf.a wf,úlrK Wml%u ms<sn| j

jegySula jHjidhlhdg ,efí' tu ;r.lrejkag

uqyqK § id¾:l;ajhg meñ‚h yels jk mßÈ ;u

jHdmdrfha wf,úlrK Wmdhud¾. f;dard .; hq;=

h' wf,úlrK Wmdhud¾. f;aÍfï § wf,ú ñY%h

wdY%s; j ;SrK .ekSu jeo.;a fõ' ksIamdÈ;h" ñ,"

fnÞyeÍu yd m%j¾Okh hkq wf,ú ñY%fha m%Odk

úp,Hhka fõ' fïjd 4Ps hkqfjka o ye¢kafõ'

fïjd ms<sn| j flá úia;rhla my;ska ±lafõ'

ksIamdÈ;h (Product) mdßfNda.slhdf.a wjYH;d fyda jqjukd bgqlr §ug fjf<|m<g bÈßm;a

lrk NdKavh fyda fiajdj ksIamdÈ;h f,i ye`Èkafõ'

;ud bÈßm;a lrk NdKavh fyda fiajd iïnkaOj;a tAjdfha wka;¾.;h"

yevh" .=Kh" m%udKh" fjf<|kduh jeks .=Kdx. yiqrejk wdldrh

ms<sn|j;a fuys § i,ld n,kq ,efí'

ñ, (Price) NdKavh fyda fiajdj ,nd .ekSfï § mdßfNda.slhd ±ßh hq;= msßjeh NdKavfha

ñ, fõ' ñ, NdKavhl b,a¨u flfrys o jHjidhlhdf.a ,dNh flfrys o

n,mdk m%Odk idOlhls'

;ud bÈßm;a lrk NdKavh fyda fiajdj iïnkaO j ñ, lsÍfï Wmdhud¾."

ñ, ,l=Kq lrk wdldrh" jÜgï fokafka kï ta ms<sn| j hkd§ lreKq

fuys § i,ld n,hs'

ia:dkh (Place) ;u NdKavh fyda fiajdj b,lal mdßfNda.slhd fj; <Õdlr §u i|yd

wkq.ukh lrk ls%hdud¾. fuhska woyia fõ' tkï ksIamdolhdf.a isg

Rcq j u mdßfNda.slhdg wf,ú lsÍu" is,a,r fjf<÷ka u.ska mdßfNda.slhdg

wf,ú lsÍu" ksIamdolhdf.ka f;d. fjf<÷kag o Tjqkaf.ka is,a,r

fjf<kaokag o wjidkfha mdßfNda.slhd fj; NdKav wf,ú lsÍu wdoS f,i

mdßfNda.slhdg NdKav fyda fiajd ,nd .ekSug myiqj ie,iSug úúO

Wmdhud¾. Ndú; l< yels h'

fuys § ;u NdKavh fyda fiajdj wÞ< mdßfNda.slhd fj; <Õd lr §ug

Wla; Wmdhud¾.hkaf.ka WÑ; Wmdhud¾. i,ld ne,sh hq;= h'

rEmh 2'1

14

m%j¾Okh (Promotion)

fjf<|m<g bÈßm;a lrk NdKav fyda fiajdj,g b,a ula we;s lr.ekSug o

mj;sk b,a¨u jeä lr.ekSug o b,lal mdßfNda.slhd wdl¾IKh

lr.ekSug o Ndú; lrk Wml%u m%j¾Okh f,i yeÈkafõ'

fï i|yd my; ±lafjk wdldrfha l%u Ndú; l< yels h'

rEmjdysksh" .=jkaúÿ,sh" mqj;am;a"

nek¾" w;a m;s%ld" fmdaiag¾ wd§

jHdmdßlhka nyq, j Ndú; lrk

m%pdrK Wml%u

kj ;dl aIKh Ndú; fldg

wka;¾cd,fha fjí wvú" uqyqKq

fmd; (Facebook) jeks m%pdrK

Wml%u

cx.u ÿrl:k u.ska flá m‚úv fiajh (SMS)

.ekqïlrejka fm!oa.,sl j uqK.eiS NdKav fyda fiajd bÈßm;a lsÍu

úúO iudc fiajd" l,d;aul lghq;= wd§ jevigyka ixúOdkh lsÍu

by; úia;r l< whqßka ;u NdKavh fyda fiajdj fj; mdßfNda.slhd fhduqlr

.ekSug iy r|jd .ekSug Ndú; lrk m%j¾Ok l%u ms<sn| j wf,ú ie,eiaul

i|yka úh hq;= h'

2'4 úl=Kqï mqfrdal:kh

bÈß ksYaÑ; ld,hl § jHjidhlhd

fjf<|m<g bÈßm;a lsÍug wfmalaIs;

NdKav fyda fiajd m%udKh ;SrKh lsÍu

úl=Kqï mqfrdal:khhs' fjf<|m< f;dr;=re

úYaf,aIKfhka miq j ;u NdKavh fyda

fiajdj i|yd b,lal fjf<|m< ;=< mj;sk

b,a¨u ms<sn| j wjfndaO lr.; yels h' fuys

§ ;ud bÈßm;a lrk NdKavh fyda fiajdj

i|yd mq¿,a jQ fjf<|m<la ;sìh yels h'

jHdmdrh wdrïNl wjia:dfõ § u fuu uq¿ b,a¨u wdjrKh fkdl< o ;udf.a

Yla;sh wkqj ;udg w;am;a lr .; yels fjf<|m< fldgfiys úl=Kqï tAll

m%udKh mqfrdal:kh l< yels h'

rEmh 2'2

rEmh 2'3

15

ksoiqka (-

hï NdKavhla i|yd wod< m%foaYh ;=< i;shlg tAll 15 000l

b,a ula we;s nj wkdjrKh úh' ±kg isák ;r.lrejka imhkafka

bka tall 12 000la mu‚' tkï tall 3 000la i|yd fjf<|m< ysveila

we;' tu tAll 3 000l m%udKhu iemhsh yels o ke;skï bka fldgila

muKla imhkafka o hkak kj jHjidhlhd ;SrKh l< hq;= h'

úl=Kqï mqfrdal:khl § wfmalaIs; wf,ú m%udKh Èklg" i;shlg" uilg"

f;uilg" j¾Ihlg wd§ f,i mqfrdal:kh lr.ekSu ;SrK .ekSug myiq lrhs'

tfia mqfrdal:kh lr.;a úl=Kqï m%udKh wf,ú ie,eiafuys i|yka l< hq;= h'

l%shdldrlu 02

my; ±lafjk iqúfYaIS mdßfNda.sl fldÜGdi b,lal lrf.k jHjidhlfhl=g

bÈßm;a l< yels NdKavhla iy fiajdjla ne.ska ,shd olajkak'

wkq wxlh b,lal fjf<|m< NdKavh fiajdj

01 jhi 65 blaujQ ck;dj

02 fmr mdi,a orejka

03 ueo fmrÈ. /lshd wfmalaIs; ldka;djka

04 fm!oa.,sl nia ysñhka

05 úfoia Wiia wOHdmkh wfmalaIs; isiqka

06 úÿ,s ld¾ñlhka

07 /lshd lrk ujqjreka

08 l=vd mßudK jHjidhlhka

09 ffjoHjreka

10 Èhjeähd frda.Ska

2'5 úl=Kqï wdodhu yd wf,ú úhou

úl=Kqï wdodhu

wfmalaIs; NdKav fyda fiajd úl=Kqï tall m%udKh tAllhl wfmalaIs; úl=Kqï

ñf,ka .=K lsÍfuka ,efnk w.h wfmalaIs; úl=Kqï wdÞhu fõ'

wfmalaIs;

úl=Kqï wdÞhu

wfmalaIs; NdKav fyda

fiajd úl=Kqï tall m%udKh

tAllhl wfmalaIs;

úl=Kqï ñ, = x

16

wf,ú úhou

NdKav fyda fiajd wf,ú lsÍug wod< j ork ish¨ úhoï óg wh;a fõ'

ksoiqka (-

wf,ú l<ukdlrejkaf.a yd wf,ú fiajlhkaf.a jegqma yd fõ;k

wf,ú uOHia:dk we;akï tajdfha l=,sh" kv;a;= úhoï" úÿ,sh" c,h"

rlaIKh wd§ úhoï

ÿrl:k" ,sms øjH wd§ wf,ú ld¾hd, úhoï

m%pdrKh yd m%j¾Okh i|yd jQ úhoï

wf,ú r:" wf,ú wxYfha we;s ld¾hd, WmlrK yd iú lsÍï jeks

ia:djr j;alï we;akï tAjdfha msßjeh iy wdhq ld,h i,ld hï

jákdlula úhoula f,i ie,lsh hq;= h' th laIh úhou f,i ye¢kafõ'

by; ±lajQ wdldrhg wdh;kfha uq¿ úl=Kqï wdÞhu iy wf,ú úhou ms<sn|

mqfrdal:k lrk ,o o;a; wf,ú ie,eiaug we;=<;a l< hq;= h'

2'6 wf,ú ia:djr j;alï

jHdmdrfha wf,ú yd fnÞyeÍfï ld¾hhka g Rcq j wÞ< jk ia:djr j;alï wf,ú

ia:djr j;alï fõ'

ksoiqka (-

wf,ú yd fnÞyeÍfï ld¾hhkaj, § Ndú; jk bvï yd f.dvke.s,s"

hka;% WmlrK yd r: jdyk" ld¾hd, WmlrK yd ,S nvq

rEmh 2'4

17

2'7 wf,ú ie,iqï ms<sfh, lsÍu

by; olajk ,o ixl,am ;j ÿrg;a ;yjqre lr .ekSu i|yd my; olajd we;s

isoaêh weiqßka wf,ú ie,iqula ilia lr we;s wdldrh wOHhkh lruq'

jHdmdr woyia .Kkdjla wOHhkh l< wls, úchj¾Ok fhda.Ü ksIamdokh lsÍug f;dard .;af;a h'

wdrïNl wjia:dfõ Tyq fjfik r;akmqr wr,sh m%foaYh b,lal lrf.k jHdmdrh wdrïN

lsÍug ;SrKh lf<a h' tu m%foaYfha isÿl< fjf<|m< ms<sn| fidhd ne,Sug wkqj fhda.Ü

fjf<|m< iïnkaOfhka /ialr.;a f;dr;=re my; ±lafõ'

r;akmqr wr,sh m%foaYfha ck.ykh 40 000ls'

ck.ykfhka 5]la iEu Èklu fhda.Ü wdydrhg .kS' ±kg fjf<|mf<a fhda.Ü wf,úfhka

75]la lsß fhda.Ü jk w;r 25]la m,;=re fhda.Ü fõ'

;r.lrejka ms<sn| úia;r

;r.lrejka udisl iemhqu fjf<|m< fldgi

rcrg fhda.Ü 12 000 20]

fi!uHd fhda.Ü 18 000 30]

ABC Food iud.u 6 000 10]

Healthy Food iud.u 24 000 40] uq¿ iemhqu 60 000 100]

;r.lrejkaf.a wf,ú Wml%u

ksIamdÈ;h (- lsß fhda.Ü yd m,;=re fhda.Ü f,i j¾. follska bÈßm;a lsÍu

ñ, (- fjf<|m< ñ, wkqj ñ, kshu lsÍu

ia:dkh (- is,a,r fjf<|i,a u.ska mdßfNda.slhdg fnÞyeÍu

m%j¾Okh (- fjf<|i,aj, fhda.Ü kduh fh¥ kdu mqjre m%o¾Ykh yd fmdaiag¾

m%o¾Ykh

18

;u m%foaYh ;=< fhda.Ü b,a¨fuka 50% ndysr iud.ïj,ska imhk nj;a 50% la m%foaYfha

isák ksIamdolhka fofofkla imhk nj;a wkdjrKh úh'

ta wkqj wdrïNl j¾Ifha § b,lal m%foaYfha wf,úfhka 10% w;am;a lr .ekSug;a ta i`oyd

my; i|yka Wmdhud¾. wkq.ukh lsÍug;a ;SrKh lrk ,§'

ksIamdÈ;h (- lsß fhda.Ü yd m,;=re fhda.Ü j¾. ksIamdokh

ñ, (- fjf<|m< ;r.ldÍ ñ,

ia:dkh (- is,a,r fjf<|i,a yd wdmk Yd,d u.ska fnodyeÍu yd ksIamdok

ia:dkfhka wf,ú lsÍu

m%j¾Okh (- wf,úi, wdY%s; j fmdaiag¾ m%o¾Ykh" l=vd <uqka i|yd iaál¾ ,nd §u

fhda.Ü fnÞyeÍu i|yd re' 480 000la jákd ;%Sfrdao r:hla ñ, § .ekSug wfmalaId

lrhs'

wfmalaIs; wfkl=;a úhoï my; ±lafõ'

;%S frdao r:fha jd¾Isl laIh m%udKh re' 4 800

rlaIK jdßlh jd¾Isl j re' 4 800

udisl bkaOk yd fiajd .dia;=j re' 7 200

udisl wf,ú fiajl jegqma re' 10 000

fmdaiag¾ uqøKh i|yd udisl úhoï re' 1 500

iaál¾ uqøKh i|yd udisl úhoï re' 2 000

i;shlg Èk 5la fnÞyeÍfï lghq;=j, ksr; fõ' fjf<|mf<ys fhda.Ü tll ñ, re' 30ls'

lsß fhda.Ü yd m,;=re fhda.Ü ñ, w;r fjkila ke;'

19

wf,ú ie,eiau

1' ksIamdÈ;h

wf,ú lsÍug wfmalaIs; NdKavh ms<sn| úia;r

1' lsß fhda.Ü ^lsß" iSks" jeks,d iys;&

11' m,;=re fhda.Ü ^lsß" iSks" jeks,d" m,;=re fldgia yd fc,s iys;&

2' b,lal lKavdhu

r;akmqr wr,sh m%foaYfha Ôj;ajk ck.ykhhs' ck.ykh 40 000ls'

3' b,lal wf,ú m%foaYh

r;akmqr wr,sh m%foaYh

4' NdKavh iïnkaO fjf<|m<

NdKavh

b,lal

mdßfNda.sl

ixLHdj

mdßfNda.sl

rgdj

udisl b,a¨u jd¾Isl b,a¨u

m%udKhjákdlu

ñ, x tAll m%'m%udKh

jákdlu

re'

1' lsß

fhda.Ü

2' m,;=re

fhda.Ü

1500

^ffoksl&

500

^ffoksl&

j¾Ih mqrd

me;sreKq

b,a¨ula we;

tu

45 000

^60 000 x 75%&

15 000

^60 000 x 25%&

60 000

1 350 000

450 000

1 800 000

540 000

180 000

720 000

16 200 000

5 400 000

21 600 000

5' ;r.lrejkaf.a iemhqï úYaf,aIKh

m%Odk ;r.lrejka imhkq ,nk NdKav yd fiajdTjqkg we;s fjf<|m<

fldgi

1

2

3

4

rcrg bkaviaà%ia

fi!uHd bkaviaà%ia

ABC *qâ iud.u

Healthy *qâ iud.u

lsß fhda.Ü$m,;=re fhda.Ü

tu

tu

tu

20 ]30 ]10 ]40 ]100 ]

6' jHdmdßlhdf.a b,lal fjf<|m< fldgi

NdKavh ie,iqï.; fjf<|m< fldgi

1' lsß fhda.Ü 10 ]2' m,;=re fhda.Ü 10 ]

20

7' ;r.lrejkaf.a wf,ú Wmdhud¾.

wf,úlrK ñY%h Wmdhud¾.

NdKavh Product lsß yd m,;=re f,i j¾. follska fhda.Ü bÈßm;a lsÍu .=K;ajh yd fi!LHdrlaIs; nj ;yjqre lsÍu

ñ, Price ;r.ldÍ ñ, kshu lsÍu

ia:dkh Place is,a,r fjf<|i,a u.ska fnodyeÍu

m%j¾Okh Promotion fhda.Ü kduh fhdÞ fjf<|i,aj, kdu mqjre fh§u wf,ú m%foaYh ;=< m%pdrl fmdaiag¾ m%o¾Ykh

8' jHdmdßlhdf.a fhdað; wf,úlrK Wmdhud¾.

wf,úlrK ñY%h Wmdhud¾.

NdKavh Product lsß fhda.Ü yd m,;=re ñY% fhda.Ü j¾. follska bÈßm;a lsÍu

ñ, Price ;r.ldÍ ñ, kshu lsÍu

ia:dkh Place wdmkYd,d" is,a,r fjf<|i,a iy ksIamdok wdh;kh u.ska

m%j¾Okh Promotion wf,úi, wdY%s; j fmdaiag¾ m%o¾Ykh"

iaál¾ ,nd §u u.ska l=vd <uqka wdl¾IKh lsÍu

9' jHdmdßlhdf.a jd¾Isl úl=Kqï mqfrdal:kh

NdKavh$fiajdj

udisl wfmalaIs;

úl=Kqï tAll

tall ñ,

re'

udisl úl=Kqï

re'

jd¾Isl úl=Kqï

re'

lsß fhda.Ü 4 500 30 135 000 1 620 000

m,;=re fhda.Ü 1 500 30 45 000 540 000

tl;=j ^100%& 6 000 180 000 2 160 000

10' wf,ú úhou

whs;u udisl úl=Kqï úhou re' jd¾Isl úl=Kqï úhou re'

wf,ú fiajl jegqma

jdyk laIh

wf,ú r: rlaIK

bkaOk yd fiajd úhoï

fmdaiag¾ uqøKhg

iaál¾ i|yd

10 000

400

400

7 200

1 500

2 000

120 000

4 800

4 800

86 400

18 000

24 000

tl;=j 21 500 258 000

11' wf,ú ia:djr j;alï

whs;uh jákdlu re' jd¾Isl laIh re'

;%S frdao r:h 480 000 4 800

21

l%shdldrlu 03

rileú,s ksIamdokh lr wf,ú lsÍu i|yd jHdmdrhla wdrïN l< hq;= hehs ;SrKh l<

iiañ;d m%foaYfha wdmkYd,d lsysmhlg f.dia wf,ú lsÍug we;s ri leú,s j¾. ms<sn| j iy

tAjdfha b,a¨u ms<sn| j fidhd ne,Sug woyia l<d h'

fjf<|i,a ysñhkaf.a f;dr;=re wkqj ;sßÕ=msá wdY%s; rileú,s ksIamdokh lrk ksIamdolhka

/ila isáh o iy,a msá yd l=rlalka msá wdY%s; j rileú,s ksIamdokh lsÍu i|yd wvq

msßila isák nj weh wjfndaO lr .;a;d h'

úúO fi!LHuh fya;= ksid ck.ykfhka ie,lsh hq;= msßila iy,a msá yd l=rlalka msá Ndú;hg

keUqre jk nj;a fjf<|m< f;dr;=re wOHhkfha § weh wkdjrKh lr .;a;d h' tfukau my;

±lafjk f;dr;=re o tla/ia lr.kakd ,È'

weh Ôj;a jk wl=/iai ch.u m%foaYfha 80 000la muK ck.ykh isák nj

bka 20%la l=rlalka yd iy,amsá ñY% wdydrj,g reÑh olajk nj

Tjqka Èk follg jrlaj;a rileú,s i|yd b,a¨ï lrk nj

oekg isák m%Odk ;r.lrejka yd Tjqkaf.a fjf<|m< fldgi my; mßÈ jk nj

úukais rileú,s ksIamdÈ; - 30% wrekao;S rileú,s ksIamdÈ; - 35%

Tjqka my; i|yka wf,ú Wml%u Ndú; lrk nj o wkdjrKh úh'

rij;a nj yd fi!LHdrlaIs; nj ;yjqrej

Èk follg jrla fnÞyeÍu yd b;sßjk wdydr wdmiq ,nd .ekSu

rileú,s ms<sn| fjf<|i,a wdY%s; j ±kaùï mqjre m%o¾Ykh

weh fjf<|mf<ka 25%la wdjrKh jk fia jHdmdrh wdrïN lsÍug;a ;r.lrejkaf.a wf,ú

Wml%u tf,iska u Ndú; lrk w;r;=r ;u ksIamdos; ms<sn| j w;a m;%sld u.ska ±kqj;a lsÍug;a

;SrKh lrk ,È'

22

weh wdrïNfha § u iy,a yd l=rlalka msá ñY% flala iy w¿jd fjf<|m<g bÈßm;a lsÍug

;SrKh l< w;r tAjdfha fjf<|m< ñ, my; ±lafjk mßÈ kshu lsÍug ;SrKh lrk ,È'

flala - re'20

w¿jd - re'10

ksIamdÈ; fnÞyeÍu i|yd re' 200 000la jákd h;=re meÈhla ñ,g .ekSug ;SrKh lrk ,È'

my; ±lafjk úhoï weia;fïka;= lrk ,È'

ksIamdÈ; fnÞ yeÍfï fiajlhdg uilg re' 15 000l jegqmla ,nd §u

jd¾Isl rlaIK .dia;= re' 3 000

udisl bkaOk .dia;= re' 10 000

udisl fiajd .dia;= re' 1 500

h;=re meÈh jd¾Isl j re' 4 800la laIh fõ hehs weia;fïka;= lr we;'

±kaùï m;%sld yd mqjre i|yd jd¾Isl j re' 6 000l uqo,la jeh fõ hehs wfmalaId flf¾'

by; f;dr;=re weiqßka iiañ;d rileú,s jHdmdrfha wf,ú ie,eiau ms<sfh, lrkak'

ms<s;=re ,shuq'

01' wf,ú ie,eiau hkq l=ulao@

02' wf,ú ie,eiafï wvx.= fldgia kï lrkak'

03' 4Ps kï lr fláfhka úia;r lrkak'

04' fjf<|m< úYaf,aIKhlg f;dr;=re ,nd .kakd l%u fudkjdo@

05' wf,ú ia:djr j;alï hkak meyeÈ,s lrkak'

23

mßÉfþoh 03

ksIamdok ie,eiau

fuu mßÉfþoh u.ska my; ±lafjk lreKq ms<sn| j idlÉPd flf¾'

3'1 ksIamdok ie,eiau ye¢kaùu

3'2 ksIamdok l%shdj,sh

3'3 ksIamdok ia:djr j;alï

3'4 ksIamdok msßjeh

3'5 tAllhl ksIamdok msßjeh

3'6 ksIamdok ie,iqï ms<sfh, lsÍu

24

3'1 ksIamdok ie,eiau ye¢kaùu

ksIamdok ie,eiau jHdmdr ie,eiaul ;j;a jeo.;a uQ,sldx.hls' th ms<sfh,

lsÍfï uQ,sl wruqKq kï uq¿ ksIamdok msßjeh .Kkh lsÍu;a tA weiqßka ksIamdok

tAllhl msßjeh .Kkh lsÍu;a h'

Tn óg by; § bf.k.;a wf,ú ie,eiafï § jHdmdßlhd wf,ú lsÍug wfmalaIs;

NdKav fyda fiajd m%udKh weia;fïka;= lrk ,È' bkamiqj wjYHjkafka tu

NdKav fyda fiajd m%udKh ksIamdokh lsÍu i|yd jk msßjeh weia;fïka;= lr

.ekSuhs' tA i|yd jHjidhlhd ksIamdok ie,eiaula ms<sfh, lr .; hq;= h'

hï NdKavhla fyda fiajdjla wjika ksIamdÈ;h njg m;alr .ekSfï § tA i|yd

lsishï úhoula ±Íug isÿjk nj Tng jegfykq we;' ksoiqkla f,i Tn Ndú;

lrk wNHdi fmd;a .ek i,ld n,kak' tA i|yd uQ,sl jYfhka lvÞis" weuqKqï

lgq" uqøs; msgljr jeks øjH wjYH jkakd fiau tu fmd;a lemSu" ne£u wdÈh i|yd

hka;% iQ;% yd WmlrK o wjYH fõ' tmuKla o fkdj tu lghq;= lsÍu i|yd

fiajlhka o wjYH fõ'

fï iEu fohla i|yd u hï úhoula ±Íug isÿ fõ' ksIamdokh lrk NdKav yd

fiajd m%udKh jeä jk úg wjYH jk øjH o" fiajlhka o" tA i|yd jeh jk

msßjeh o jeä fõ' tu ish¨ úhoï ie,ls,a,g f.k ksIamdok ie,eiaula ms<sfh,

lsÍu wjYH fõ'

lsishï wfmalaIs; ksIamdok tAll m%udKhla i|yd ±Íug isÿjk msßjeh weia;fïka;=

lr ms<sfh, lrkq ,nk f,aLkh ksIamdok ie,eiau jYfhka ye¢kaúh yels h'

ksIamdok ie,eiaul we;=<;a f;dr;=re my; ±lafõ

ksIamdok l%shdj,sh

ksIamdok ia:djr j;alï

ksIamdok msßjeh

øjH msßjeh

Y%u msßjeh

fjk;a msßjeh

tAll msßjeh

fu;eka isg tu f;dr;=re tlsfkl ;j ÿrg;a wOHhkh lruq'

rEmh 3'1

25

3'2 ksIamdok l%shdj,sh

wf,ú ie,eiafï § mqfrdal:kh l< wfmalaIs; NdKavh fyda fiajdj ksmojkafka

flfia ±hs úia;r lsÍu ksIamdok l%shdj,sfhka isÿ fõ' tkï wfmalaIs; NdKavh

fyda fiajd j ksIamdokh lsÍug fhdÞ .kakd fhojqï" tu fhojqïj,g isÿ lrk

fjkialï iy wjidk ksIamdÈ;h ms<sn| j iúia;r wjfndaOhla ,nd §ug

ksIamdok l%shdj,sh bÈßm;a l< hq;= h' fuys § fhojqï hkqfjka woyia lrkafka

hï NdKavhla fyda fiajdjla ksIamdokh lsÍu i|yd wjYH jk iïm;a h'

lsß f;a fldamamhla ilia lr .ekSu ksoiqkla f,i f.k ksIamdok l%shdj,sh

ms<sn| j wjfndaOh mq¿,a lr .ksuq'

fhojqï mßj¾;k l%shdj,sh ksuejqu

c,h

iSks

f;a fld<

lsßmsá

fla;,h

.Eia,sm

.Eia

fldamamh

fcda.=

fmrkh

yekao

nkafoaish

Y%uh

c,h fla;,hlg oud WKq lsÍu

WmlrK msßisÿ lsÍu

lsßmsá yd iSks fcda.=jg oud ñY% lsÍu

f;a l=vq fcda.=jlg oud WKqj;=frka ;eïîu

f;a fmrKhg oud fmrd .ekSu

lsß yd iSks iu. fmrd .;a f;a ñY% lsÍu

fidaÞ msßisÿ lr.;a fldamamj,g lsß f;a fmrd .ekSu

lsß f;a

fldamamh

by; ±lafjk wdldrhg ´kEu ksIamdÈ;hla iïnkaO j fhojqï ksujqï in|;dj

olajk ksIamdok l%shdj,shla mj;S' th my; ±lafjk f,i bÈßm;a l< yels h'

fhojqï mßj¾;k l%shdj,sh ksuejqu

l%shdldrlu 01

my; ±lafjk tla tla ksIamdÈ;j, ksIamdok l%shdj,s meyeÈ,s lrkak'

±j fïih

lñih

ueá .fvd,

26

3'3 ksIamdok ia:djr j;alï

ksIamdok l%shdj,sh i|yd kej; kej; È.= ld,Sk j Ndú; lrk f.dvke.s,s"

hka;% iQ;%" WmlrK jeks foa ksIamdok ia:djr j;alï f,i y÷kajd Èh yels h'

3'4 ksIamdok msßjeh

hï ksIamdÈ; tAll m%udKhla ksIamdokh lsÍu i|yd øjH" Y%uh yd fjk;a úhoï

fjkqfjka ork ,o msßjehj, tl;=j uq¿ ksIamdok msßjeh f,i .Kkh flf¾'

ksIamdok msßjeh = øjH msßjeh + Y%u msßjeh + fjk;a msßjeh

fuu tla tla msßjeh ms<sn| j ;jÿrg;a wOHhkh lruq'

øjH yd øjH msßjeh

hï NdKavhla fyda fiajdjla ksIamdokh lsÍfï § Ndú; lrk fhojqï øjH fõ'

ksIamdokfha § øjH f,i fhdÞ .kakd foa i|yd jeh jk uqo, øjH msßjeh f,i

.efka'

by; ksoiqfkys c,h" iSks" f;a fld<" lsß msá" hk fhojqï wuqøjH jk

w;r tAjd i|yd jk msßjeh wuqøjH msßjeh fõ'

Y%uh yd Y%u msßjeh

fhojqï ksujqï njg m;alrk l%shdj,sh i|yd ñksia Y%uh wjYH fõ' Y%uh fjkqfjka

f.ùula l< hq;= jk w;r th Y%u msßjeh kï fõ' tu f.ùï jegqma yd fõ;k

f,i ye¢kafõ

ksIamdokhg jeh jk fjk;a úhoï

by; ±lajQ wuqøjH msßjeh iy Y%u msßjehg wu;r j ksIamdok lghq;= i|yd ±Íug

isÿjk fjk;a úhoï o we;' tAjd ksIamdokhg jeh jk fjk;a úhoï f,i ie,lsh

yels h' by; ksoiqfkys f;a ms<sfh, lrk wjia:dfõ wdf,dalh ,nd .ekSu i|yd

úÿ,s nqnq,la ±,ajQfha kï tA i|yd o msßjehla we;' tfia fmdÿfõ ork úhoï fï

.Khg wh;a fõ' tfukau ksIamdokh i|yd fhdÞ .kakd ia:djr j;alï msßjefhka

tAjdfha wdhq ld,h i,ld hï jákdlula úhoula f,i ie,lsh hq;= h' th laIh

úhou f,i ye¢kafõ'

27

ksIamdok wdh;khl wdf,dallrKhg jehjk úÿ,sh" uqrlref.a jegqm" l¾udka;

Yd,dj rlaIKh lr we;akï tA i|yd jk úhou" ia:djr j;alï laIh wdÈh fuu

j¾.hg wh;a fõ'

3'5 tAllhl ksIamdok msßjeh

uq¿ ksIamdok msßjeh ksIamdÈ; tAll ixLHdfjka fn¥ úg tAllhl ksIamdok

msßjeh .Kkh l< yels fõ'

tAll ksIamdok msßjeh = uq¿ ksIamdok msßjeh

ksIamdÈ; tAll ixLHdj

3'6 ksIamdok ie,iqï ms<sfh, lsÍu

by; olajk ,o ixl,am ;j ÿrg;a ;yjqre lr .ekSu i|yd my; olajd we;s

isoaêh weiqßka ksIamdok ie,iqula ilia lr we;s wdldrh wOHhkh lruq'

udhd rkaÈhf.a jHdmdrfha ksIamdok úhoï ms<sn| weia;fïka;=j my; ±lafõ'

fuu jHdmdrfha uilg isfuka;s yd je,s ñY%s; íf,dla.,a 12 000la ksIamdokh lrhs'

udisl úhoï weia;fïka;=j

tlla re' 900 ne.ska isfuka;s u¨ 150

tlla re' 6 000 ne.ska je,s lshqí 50

tlla re' 50 ne.ska ,sysis f;,a ,Sg¾ 20

c,h re' 3 000

úÿ,sh re' 3 000

kv;a;= úhoï re' 1 000

mqyqKq Y%ñlhdf.a udisl jegqm re' 25 000

kqmqyqKq Y%ñlhdf.a udisl jegqm re'10 000

hka;% laIh re' 2 000

28

udhd rkaÈhf.a jHdmdrh

ksIamdok ie,eiau

whs;uhudisl

wjYH;djtAll ñ,

re'uq¿ úhou

re'

isfuka;s u¨je,s lshqí,sysiais f;,a ,Sg¾c,húÿ,shkv;a;= úhoïmqyqKq Y%ñlhdkqmqyqKq Y%ñlhdhka;% laIh

1505020---

0101-

9006 000

50---

25 00010 000

-

135 000300 000

1 0003 0003 0001 000

25 00010 0002 000

uq¿ ksIamdok msßjeh - - 480 000

tAll ksIamdok msßjeh 480 000 − 12 000 40

l%shdldrlu 02

my; ±lafjkafka ffoksl j l¨ fÞfÞ,a 25kg la ksmojk zm%Œ; rileú,sZ

ksIamdok jHdmdrfha ffoksl úhoï ,ehsia;=jhs' tA weiqßka jHdmdrfha uq¿ ksIamdok

msßjeh yd tAll ksIamdok msßjeh .Kkh lrkak'

whs;uhffoksl wjYH;dj

tAll úhou re'

uq¿ úhou re'

iSksyd,a msáfmd,a f.ä lcq uo" tkaid,a jeks rildrlor ñáY%ñlhd ^jegqma&

15 kg20 kg

20200 g

041

10010050-

1001 500

1 5002 0001 000

600400

1 500

ms<s;=re ,shuq'

01' ksIamdok ie,eiau Tn y÷kd.kafka flfia o@

02' ksIamdok ie,eiaul we;=<;a wx. fudkjd o@

03' ksIamdok ia:djr j;alï hkq ljf¾ o@

04' ksIamdok l%shdj,sh ksoiqkla u.ska úia;r lrkak'

05' tAll ksIamdok msßjeh .Kkh lrk wdldrh olajkak'

29

mßÉfþoh 04

mßmd,k ie,eiau

fuu mßÉfþoh u.ska my; ±lafjk lreKq ms<sn| j idlÉPd flf¾'

4'1 mßmd,k ie,eiau ye¢kaùu

4'2 mßmd,kuh ;k;=re yd ld¾hhka

4'3 fiajl jegqma yd fõ;k

4'4 wfkl=;a mßmd,k úhoï

4'5 mßmd,k ia:djr j;alï

4'6 mßmd,k ie,iqï ms<sfh, lsÍu

30

4'1 mßmd,k ie,eiau ye¢kaùu

jHdmdrhl lghq;= whs;slreg fyda whs;slrejkag

muKla ;ks j lrf.k hdu wmyiq neúka úúO

udkj iïm;aj, iyh wjYH fõ' fufia wjYH

fõ hehs wfmalaId lrk udkj iïm;a ms<sn|

j f;dr;=re yd msßjeh weia;fïka;= we;=<;a

fldg ielfik fldgi mßmd,k ie,eiau

f,i y÷kajd Èh yels fõ' tu.ska jHdmdrfha

tA tA mqoa.,hkaf.a ld¾hhka yd j.lSï o n,;,

o úia;r lr olajhs'

mßmd,k ie,eiaul we;=<;a f;dr;=re my; ±lafõ'

mßmd,kuh ;k;=re yd ld¾hhka

fiajl jegqma yd fõ;k

wfkl=;a mßmd,k úhoï

mßmd,k ia:djr j;alï

fu;eka isg tu f;dr;=re tlsfkl ;j ÿrg;a wOHhkh lruq'

4'2 mßmd,kuh ;k;=re yd ld¾hhka

jHdmdrhl ksIamdok" wf,ú" uQ,H iy mßmd,k wd§ lghq;=j,g wÞ< j jHdmdrh

;=< msysgqjd we;s wxYj, we;s ;k;=re" tu ;k;=re ork whg wh;a ld¾hhka"

j.lSï yd wÞ< iqÿiqlï ksYaÑ; j ±laùu mßmd,k ie,eiqul wjYH;djls' hï

wdh;khl ld¾hhka wkqj wxY fn§ we;s wdldrh;a tA wkqj we;s l< ;k;=re yd

tAjdfha fm< .eiau;a ixúOdk igyklska ±laúh yels h'

my; ±lafjkafka jHdmdr wdh;khla tu jHdmdrfha uQ,sl ld¾hhkag wkqj fnÞ

we;s wxY i|yd mßmd,k ;k;=re msysgqjd we;s wdldrh ms<sn| ixúOdk igykla

i|yd jk ksoiqkls'

rEmh 4'2

l<ukdlrK wOHlaI

ksIamdok

l<ukdlre

wf,ú

l<ukdlreuQ,H l<ukdlre

udkj iïm;a

l<ukdlre

rEmh 4'1

31

by; olajk ,o ixúOdk igyfkys ksIamdok wxYfha ;k;=re msysgqjd we;s wdldrh

ms<sn| ixúOdk igykla i|yd ksoiqkla my; ±lafõ'

rEmh 4'3

hka;%

l%shdlre 4

ksIamdok

l<ukdlre

iqmÍlaIl 1 iqmÍlaIl 2

hka;%

l%shdlre 1

hka;%

l%shdlre 3

hka;%

l%shdlre 2

mßmd,k ie,eiaul ;k;=re" ld¾hhka yd j.lSï ±laùu i|yd my; ±lafjk

wdldrfha igykla Ndú; l< yels h' tys ±lafjkafka wdh;khl .KldêldÍ

;k;=rg wÞ< j ld¾hhka" j.lSï yd iqÿiqlï fõ'

ld¾hh j.lSu iqÿiqlï

ñ, § .ekSï lñgqj wëlaIKh

wjika f.ùï wkqu; lsÍu

fplam;a w;aika lsÍu

uQ,H m%ldYk ilia lsÍu

kshñ; Èkg

uQ,H m%ldYk

bÈßm;a lsÍu

jr,;a .KldêldÍjrfhl= ùu

l%shdldrlu 01

1' Tnf.a mdif,a mßmd,k jHqyh ±lafjk ixúOdk igyk we| olajkak

2' tu ixúOdk igyfka ;k;=re 03lg wÞ< j my; ±lafjk j.=j iïmQ¾K lrkak

;k;=r ld¾hhka j.lSï iqÿiqlï

32

4'3 fiajl jegqma yd fõ;k

jHdmdrfha tla tla wxYhkays ;k;=re orkakkag f.ùug wfmalaIs; uq¿ f.ùï

weia;fïka;= fldg ±laùu mßmd,k ie,iqul wjYH;djls' jHdmdrfha whs;slre

fyda whs;slrejka jHdmdrh fjkqfjka fiajh lrhs kï yd tA fjkqfjka jegqma

f.ùu wjYH jkafka kï tu jegqma o .Kkh fldg ie,iqug we;=<;a l< hq;= fõ'

4'4 wfkl=;a mßmd,k úhoï

by; i|yka l< mßmd,k jegqma yd fõ;kj,g wu;r j jHdmdrfha mßmd,k

lghq;=j,g wÞ< j ±Íug isÿjk fjk;a úhoï fõ kï tAjd o úhoï weia;fïka;=fjys

±laúh hq;= h'

tkï f.dvke.s,s l=,S" ÿrl:k úhoï" ,sms øjH úhoï" mßmd,k ia:djr j;alï

fõ kï tys kv;a;=" w¨;ajeähd yd laIh úhoï" ld¾hd,hSh úÿ,s úhoï" ;eme,a

úhoï" jßmkï nÿ wd§ mßmd,k lghq;=j,g wÞ< úhoï fuu weia;fïka;=jg

we;=<;a l< hq;= fõ'

4'5 mßmd,k ia:djr j;alï

jHdmdrhl mßmd,k lghq;=j,g Rcq j u wÞ< jk f,i Ndú; lrk ia:djr

j;alï o fõ'

f.dvke.s,s yd iú lsÍï" ld¾hd,hSh WmlrK hkd§ mßmd,k ia:djr j;alïj,

jákdlï wdÈh ksoiqka fõ'

4'6 mßmd,k ie,iqï ms<sfh, lsÍu

by; olajk ,o ixl,am ;j ÿrg;a ;yjqre lr .ekSu i|yd my; olajd we;s

isoaêh weiqßka mßmd,k ie,iqula ilia lr we;s wdldrh wOHhkh lruq'

.S;d ùriQßh mdi,a wOHdmkfhka miq jD;a;Sh mqyqKq mdGud,djlg iïnkaO úh' tys § weh

.uka u¨ ksIamdokh iïnkaOfhka ukd ±kqula yd mqyqKqjla ,nd .;a;dh' bka wk;=rej

weh flá ld,hla .uka u¨ ksIamdok wdh;khl iqmÍlaIljßhl f,i lghq;= l<d h'

/lshdfjka bj;a jQ .S;d ;udgu whs;s .uka u¨ ksIamdok wdh;khla wdrïN lsÍug woyia

lrhs'

uyk hka;% 10la fhdÞ kj jHdmdrh wdrïN lsÍug woyia l< weh tA i|yd k.rfha

f.dvke.s,a,la l=,shg .ekSug ;SrKh l<d h' weh wdh;kfha m%Odk l<ukdldß‚h

f,i lghq;= lsÍug woyia lrk w;r tA i|yd udisl j re' 25 000l fõ;khla ,nd

.ekSug o wfmalaIdfjka isà' jHdmdrfha m%Odk l<ukdlrK lghq;= lrk w;ru ñ, § .ekSfï

yd wf,ú lsÍfï lghq;= o .uka u¨ idok frÈ lemSu o wehf.a ld¾hhka fldg i,lhs'

33

wehf.a iyhg w' fmd' i' ^W ' fm'& úNd.h iu;a j isák ;u fidfydhqrd jHdmdr lghq;=j,g

iyldr l<ukdlre jYfhka iïnkaO lr .kakd w;r fiiq fiaúldjka 10 fokdf.a lghq;= fidhd

ne,Su yd .sKqï ;eîfï lghq;= Tyqg mejÍug wfmalaId lrhs' tA fjkqfjka Tyqg re' 15 000l

udisl jegqmla f.ùug fhdað; h' hka;% l%shdlrejka .uka u¿ ueiSfï ld¾hfhys ksr; fõ' hka;%

l%shdlrejka w' fmd' i' ^id' fm'& úNd.h iu;a úh hq;= w;r we÷ï ueiSu ms<sn`o j udi 06g jeä

m<mqreoaola ;sìh hq;= h'

wdh;kfha mßmd,k lghq;=j,g wod< úhoï my; i|yka mßÈ fõ hehs .Kka n,d we;'

udisl ÿrl:k úhoï re' 2 000

udisl ,sms øjH úhoï re' 250

jd¾Isl rlaIK .dia;= re' 1 500

jHdmdrh re' 65 000la jákd ld¾hd,hSh WmlrK ñ, § .ekSug wfmalaIs; h' ld¾hd,hSh WmlrK

jd¾Isl j msßjefhka 12%la laIh úhoï f,i lmd yeÍug fhdað; h'

mßmd,k ie,iqu

1' jHjidhlh-ka ms<sn| úia;r

jHjidhlhd #- .S;d ùriQßh

iqÿiqlï #- w' fmd' i' ^W' fm(& iu;a

jD;a;Sh mqyqKq iy;slh jev m<mqreoao

2' ixúOdk igyk

m%Odk l<ukdldß‚h

iydh l<ukdlre

hka;% ls%hdlrejka 10

34

3' ixúOdk jHqyfha uQ,sl ;k;=re yd j.lSï

;k;=r ld¾hh j.lSï iqÿiqlï

m%Odk

l<ukdldß‚h

jHdmdr l<ukdlrK lghq;=

ñ, § .ekSï lghq;=

wf,ú lsÍfï lghq;=

.uka u¨ i|yd frÈ lemSu

ld¾hl aIu j

ksIamdok" wf,ú

yd mßmd,k

lghq;= fufyh

ùu

;;a;aj md,kh

w'fmd'i ^W' fm(&

jD;a;Sh mqyqKq

iy;slh

jev m<mqreoao

iyh

l<ukdlre

fiajl lghq;= wëlaIKh

.sKqï lghq;= yd .sKqï

jd¾;d ;eîu

ksIamdok b,lal

imqrd,Su

.sKqï lghq;=

w'fmd'i' ^W' fm(&

hka;%

l%shdlrejka

.uka u¨ ueiSu m%ñ;shg wkqj

ksIamdokh

ksIamdok

b,lal imqrd,Su

w'fmd'i' ^id' fm(&

jev m<mqreoao

^udi 06g jeä&

4' mßmd,k úhoï

whs;uh úhou ^udisl&

re'

úhou ^jd¾Isl&

re'

l<ukdlref.a fõ;kh

iydh l<ukdlref.a fõ;kh

ld¾hd,hSh WmlrK laIh

rlaIK .dia;=

ÿrl:k úhoï

,sms øjH úhoï

25 000

15 000

650

125

2 000

250

300 000

180 000

7 800

1 500

24 000

3 000

515 000

5' ia:djr j;alï

whs;uhjákdlu

re'

jd¾Isl laIh re'

1 jir

ld¾hd,hSh WmlrK 65 000 7 800

35

l%shdldrlu 02

my; ±lafjkafka weÕ¿ï l¾udka; Yd,djl ;k;=re lsysmhls'

1' ksIamdok l<ukdlre

2' mßmd,k ks,OdÍ

3' uQ,H l<ukdlre

4' wf,ú l<ukdlre

5' uyk hka;% l%shdlre

6' .sKqï ,smslre

by; tla tla ;k;=re i|yd .e<fmk iqÿiqlï" ld¾hhka yd j.lSï my; fok ,o

úia;r ;=<ska f;dard fuu j.=j iïmQ¾K lrkak'

;k;=r iqÿiqlï ld¾hhka j.lSï

1'

2'

3'

4'

5'

6'

iqÿiqlï

1' wOHdmk fmdÿ iy;sl m;% idudkH fm< úNd.h iu;a ùu iy udi 06l

we֕ ueiSu ms<sn| m<mqreoao

2' wf,úlrKh ms<sn| úfYaI Wmdêh

3' udkj iïm;a l<ukdlrKh ms<sn| Wmdêh

4' ú,dis;d ks¾udKh yd ksmehqï m%j¾Ok Wmdêh

5' jr,;a .KldêldÍjrfhl= ùu

6' Wiia fm< jd‚c úIhka iu;a ùu yd .sKqïlrK mdGud,djl m<uq wÈhr

iu;a ùu

ld¾hhka

1' uQ,H ;SrK .ekSu

2' ksIamdok lghq;= fufyhùu

3' we֕ ueiSu

4' fiajlhkaf.a ,smsf.dkq kv;a;= lsÍu

5' ffoksl .kqfokq igyka lsÍu

6' m%j¾Ok biõ ixúOdkh

36

j.lSï

1' wLKav j ksIamdok lghq;= isÿùu ;yjqre lsÍu

2' wf,ú b,lal imqrd,Su

3' wNsfm%arKh jQ fiajl lKavdhula kv;a;= lsÍu

4' ffoksl ksIamdok b,lal imqrd,Su

5' ksjerÈ j .kqfokq yd jd¾;d ;eîu

6' wdh;kfha uQ,H ia:djr;ajh ;yjqre lsÍu

ms<s;=re ,shuq'

01' mßmd,k ie,eiau hkq l=ulao@

02' mßmd,k ie,eiaul we;=<;a jk f;dr;=re fudkjdo@

03' mßmd,k ia:djr j;alï kï lrkak'

04' fjf<| jHdmdrhl mßmd,kh uQ,sl jYfhka fnÈh yels wxY kï fldg

tAjdfha ;k;=re kdu olajkak'

05' ksIamdok l<ukdlrefjl=g mejfrk ld¾hhka lsysmhla kï lrkak'

37

mßÉfþoh 05

uQ,H ie,eiau

fuu mßÉfþoh u.ska my; ±lafjk lreKq ms<sn| j idlÉPd flf¾'

5'1 uq,H ie,eiau ye¢kaùu

5'2 jHdmdrhla wdrïN lsÍug fmr ld¾hhka iy úhoï

5'3 uq¿ wdfhdack weia;fïka;=j

5'4 wfmalaIs; uqo,a .,d taï iy uqo,a .,d hdï ms<sn| f,aLkh

5'5 jHdmdr m%;sM, .Kkh

iuia; jHdmdr ie,eiau

38

5'1 uQ,H ie,eiau ye¢kaùu

miq.sh mßÉfþoj, § jHdmdr ie,eiaul wvx.= úh hq;= wf,ú" ksIamdok iy

mßmd,k ie,eiau ms<sn| j Tn wOHhkh lr we;' fuu mßÉfþofha § jHdmdr

ie,eiaul wjidk yd jeo.;a u jQ fldgila jk uQ,H ie,eiau ms<sn| j úia;r

flf¾' wfmaCIs; jHmdrfha wdfhdackh i|yd jQ uQ,H wjYH;d iy jHdmdrfha

,dNÞhs;ajh mqfrdal:kh lr olajkafka uQ,H ie,eiau kï fldgisks'

uQ,H ie,iqu u.ska wfmaCIs; jHdmdrh i|yd wdfhdackh lsÍug wfmalaIs; uqo,a

o" jHdmdrh ;=<g .,d tk uqo,a yd jHdmdrfhka msg;g .,d hk uqo,a o" ffoksl

j jHdmdr lghq;= mj;ajdf.k hdug wjYH úhoï o weia;fïka;= flf¾' tfukau

ksYaÑ; ld,hla ;=< jHdmdrfha mqfrdal:kh l< wdÞhu yd úhou ie,ls,a,g f.k

,efí hehs wfmalaIs; ,dNh o fuys fmkakqï flf¾'

uQ,H ie,iqula u.ska jHjidhlhdg my; ±lafjk m%fhdack ,efí'

jHdmdrhg wjYH jk wruqo,a m%udKh ks.ukh lr .ekSug

uQ,H .eg¨ wju lr .ekSug

ksYaÑ; ld,Éfþohla wjidkfha jHdmdrh ,nk m%;sM,h tkï ,dNh

±k .ekSug

tu m%;sM,h m%udKj;a o hkak we.hSug

uQ,H ie,eiaul wka;¾.; fldgia my; ±lafõ'

jHdmdrh wdrïN lsÍug fmr ld¾hhka yd úhoï

uq¿ wdfhdack weia;fïka;=j

wfmalaIs; uqo,a .,d hdï iy uqo,a .,d tAï f,aLkh

jHdmdr m%;sM, .Kkh

fuu tla tla fldgia ms<sn| j fláfhka úuid n,uq'

5'2 jHdmdrhla wdrïN lsÍug fmr ld¾hhka yd úhoï

´kEu ld¾hhla wdrïN lsÍug fmr tA i|yd iïmQ¾K l< hq;= ld¾hhka iy ±ßh

hq;= úhoï mj;S' tfukau jHdmdrhla wdrïN lsÍug fmr o jHjidhlhd l< hq;=

ld¾hhka yd tAjd i|yd ±ßh hq;= úhoï o fõ' tjeks ld¾hhka iy úhoï lsysmhla

my; ±lafõ'

39

fjf<|m< iólaIK úhoï

kj jHdmdr lghq;a;lg t<öug m%:u j flfrk uQ,sl lghq;a;la jkafka tu

jHdmdrh iïnkaO j fjf<|m< wOHhkh lsÍuhs' thg wms fjf<|m< iólaIKh

hehs lshuq' tfia wfmaCIs; jHdmdr lghq;a; iïnkaO j wjYH f;dr;=re tla /ia

lr .ekSu" tAjd úYaf,aIKh lr .ekSu yd jd¾;d ilid .ekSu wd§ lghq;= fjkqfjka

ork úhoï óg wh;a fõ'

ksoiqka (-

mdßfNda.sl wjYH;d yd ;r.lrejka" NdKav yd fiajd fnÞyßk

wdldrh iy NdKavh fyda fiajdj úls‚h yels ñ, .Kka wd§ lreKq

ms<sn| j wOHhkh lsÍu i|yd jk úhoï

ia:dkh ixj¾Okh i|yd jk úhoï

jHdmdr lghq;= wdrïN lsÍug fmr jHdmdr mßY%h Bg wjYH jk f,i ilid .;

hq;= h' tA i|yd ±Íug isÿjk úhoï óg wh;a fõ'

ksoiqka (-

úÿ,sh" N+ñh ieliSu" c, myiqlï"

wka;¾cd, myiqlï" ÿrl:k cd,

myiqlï ia:dmkh i|yd jk úhoï

iy mßY%h ilia lsÍu yd msßisÿ

lsÍu wdÈh i|yd jk úhoï

wuqøjH yd WmlrK fidhd ne,Su i|yd jk úhoï

jHdmdr lghq;= wdrïN lsÍug m%:u jHdmdr lghq;=j,g wjYH jk WmlrK

,ndf.k ia:dms; lr.; hq;= h' tfiau ksIamdok lghq;a;l § kï ,dNÞhs j

wuqøjH" WmlrK wd§ iemhqï fiajd ,nd.; yels l%u yd wdh;k wdÈh ms<sn|

jHjidhlhd f;dr;=re imhd.; hq;= h' tAjd imhk wdh;k" ñ, .Kka" wdÈh

ms<sn| f;dr;=re fidhd .ekSu i|yd ork úhoï óg wh;a fõ'

ksoiqka (-

iemhqïlrejka fj; f.dia øjH yd WmlrK mÍlaId lsÍug hk

úhoï" ,sms f,aLk yqjudre ùfï úhoï" idïm, mßlaIdj wdÈh

i|yd jk úhoï

rEmh 5'1

40

,shdmÈxÑ lsÍu i|yd jk úhoï

jHdmdrhla wdrïN lrk úg wÞ< n,h ,;a wdh;kj, ,shdmÈxÑ úh hq;= h' ;j o

we;eï jHdmdr lghq;= i|yd iqúfYaIS wkque;sh fyda n,m;% ,nd .; hq;= h'

ksoiqka (-

l¿.,a leãu iïnkaO jHdmdrhla wdrïN lrk úg § my;

±lafjk wdh;kj,ska úfYaI n,m;% ,nd.; hq;= ùu

Y%S ,xld uOHu mßir wêldßh

mqrdúoHd fomd¾;fïka;=j

N+ úoHd yd m;,a lekSï ld¾hdxYh

fï wdldrhg jHdmdrfha ,shdmÈxÑhg yd úfYaI n,m;% ,nd .ekSu i|yd jk

úhoï óg wh;a fõ'

fjk;a úhoï

jHdmdr wdrïN lsÍu fjkqfjka ±Íug isÿjk by; i|yka fkdjQ wkl=;a ish¨u

úhoï fï .Khg wh;a fõ'

ksoiqka (-

ffk;sl lghq;= i|yd hk úhoï" jHdmdr ie,eiau ilia lsÍug

hk úhoï" wdrïNl Èk W;aij úhoï wdÈh

rEmh 5'2

41

l%shdldrlu 01

kj jHdmdrhla wdrïN l< zm%;sNdZ jHdmdrfha úhoï lsysmhla my; ±lafõ' tAjd

jHdmdrhla wdrïN lsÍug fmr úhoï hg;g .efka kï ,l=K o tfia fkdfõ

kï ,l=K o bÈßfha we;s fldgqj ;=< fhdokak'

wkq

wxlhúhou $

01 fjf<|m< iólaIK i|yd ABC iud.ug re' 25 000 la f.õjd

02 ld¾hd,hg ,S nvq ñ, § .;a;d re' 60 000

03 n,m;% i|yd m%dfoaYSh iNdjg f.õjd re' 1 500

04 f.dvke.s,s msßisÿ lsÍug f.õjd re' 5 000

05 úÿ,s iemhqu ,nd .ekSu i|yd mßY%h ilia lr .ekSug re' 4 000

06 mß.Kl cd,fha /yeka we§fï .dia;=j re' 8 000

07 mß.Kl hka;% 10la ñ, § .;a;d re' 800 000

08 jHdmdr ie,eiau ieliSu fjkqfjka f.õjd re' 20 000

09 jHdmdr wdrïNl Èkfha ix.%y úhoï re' 8 500

10iemhqïlrejka iu. f;dr;=re yqjudre lr.ekSu i|yd jQ

úhoï re' 1 000

5'3 uq¿ wdfhdack weia;fïka;=j

jHdmdrhla wdrïN lsÍug wfmalaIs; jHjidhlhdg fhdað; jHdmdrh wdrïN lsÍu

i|yd fldmuK uqo,la wdfhdackh l< hq;= ±hs l,a ;nd ±k .ekSu b;du;a

jeo.;a fõ' uq¿ wdfhdack weia;fïka;=j tu wjYH;dj Wfoid ilia lrkq ,nk

fldgils' we;eï úgl fuh zjHdmD;s msßjehZ f,i o y÷kajkq ,efí'

42

uq¿ wdfhdack weia;fïka;=jl wka;¾.;h

jHdmdr ie,eiaul we;=<;a uq¿ wdfhdack weia;fïka;=j my; i|yka fldgiaj,ska

iukaú; h'

ia:djr j;alïj, jákdlu

jHdmdrh wdrïN lsÍug fmr ±ßh hq;= úhoï

jHdmdr lghq;= ffoksl j mj;ajdf.k hdug wjYH jk uQ,sl wruqo,

^ldrl m%d.aOkh&

ia:djr j;alïj, jákdlu

jHdmdr lghq;= lrf.k hdfï § bvï" f.dvke.s,s" hka;% WmlrK" r:jdyk" ,Snvq

wd§ j;alï wjYH fõ' fujeks j;alï jHdmdr fjkqfjka j¾I lsysmhla Ndú; l<

yels fõ' fuys§ jHdmdrfha ia:djr j;alï f,i i,ld nef,kafka óg fmr ±lajQ

ksIamdok" wf,ú yd mßmd,k ie,iqïj, we;=<;a l< ish¨ ia:djr j;alï iy

tAjdfha jákdlï h'

jHdmdrh wdrïN lsÍug fmr ±ßh hq;= úhoï

jHdmdrhla wdrïN lsÍug m%:u ±ßh hq;= úhoï fudkjd ±hs 5'2 fldgiska wOHhkh

lr we;' uq¿ wdfhdack weia;fïka;=j ieliSfï § tu úhoï ish,a, wÞ< lr

.efka'

jHdmdr lghq;= ffoksl j mj;ajdf.k hdug wjYH jk úhou

jHdmdrfha lghq;= wLKav j mj;ajdf.k hdug ;rï m%udKj;a uqo,la jHdmdrh

wdrïNl wjia:dfõ isg jHjidhlhd i;= j mej;sh hq;= h' fufia tÈfkÞ jHdmdr

lghq;= mj;ajdf.k hdu i|yd wjYH jk uqo,a m%udKh ldrl m%d.aOkh hk

kñka o y÷kajhs'

jHdmdrhlg wjYH ldrl m%d.aOkh ;SrKh lsÍfï § jHdmdrfha lghq;= wdrïN

lr jHdmdrhg uqo,a .,d tk f;la .;jk ld,hg wjYH jk ksIamdok úhoï"

wf,úlrK úhoï iy mßmd,k úhoï .Kkh lr.; hq;= fõ'

tkï tu ld,hg wÞ< wuq øjH" fiajl jegqma" c,h" úÿ,sh" ÿrl:k" m%pdrK"

fnÞyeÍfï úhoï" nÿ l=,sh" fmd,S wd§ ish¨ úhoï .Kkh lr.; hq;= fõ'

jHdmdrhl ldrl m%d.aOkh W!k j fyda w;sßla; j mj;ajdf.k hdu wys;lr fõ'

wjYH ;rï ldrl m%d.aOkh fkdue;s jqjfyd;a ffoksl jHdmdr lghq;= iqug j yd

wLKav j lrf.k hdug ndOd we;s fõ'

43

ksoiqka (-

wuqøjH ksis fõ,djg ñ, § .ekSug wjYH uqo,a m%udKj;a fkdjqjfyd;a

tÈfkÞ ksIamdok lghq;= isÿ lsÍug fkdyels jk w;r ish¨

jHdmdßl lghq;= weK ysàu yd m%udo ùu u.ska jHdmdrhg w,dN

we;s ùu

ldrl m%d.aOk wjYH;djg jvd jeämqr uqo,la <Õ ;nd .ekSfuka

tAjd fjk;a wdfhdackhl fhdojd ,nd.; yels j ;snQ wdÞhula

fkd,eî hdu

W!k ldrl m%d.aOk wjia:djl§ hï wjYH;djla i|yd laI‚l j

uqo,a iïmdokh lr .ekSfï § jeä fmd,shla f.ùug fyda wjdis

iy.; ;;a;ajhkag uqyqK §ug isÿ ùu

ia:djr j;alïj, jákdlu" jHdmdrh wdrïN lsÍug fmr ±ßh hq;= úhoï iy

jHdmdr lghq;= ffoksl j mj;ajdf.k hdug wjYH jk úhoï i|yd l< hq;=

wdfhdack uqo, ;SrKh l< miq tAjd iïmdokh lr.kq ,nkafka whs;slrejkaf.a

uqo,ska o ndysr md¾Yajhkaf.ka ,nd .;a uqo,ska o hkak ;SrKh l< hq;= h'

my; ±lafjk wNHdih u.ska uq¿ wdfhdack weia;fïka;=jla ms<sfh, lrkafka

flfiao hkak wOHhkh lrkak'

ir;a isßj¾Ok uy;df.a zj¾OkZ wNHdi fmd;a jHdmdrh fjkqfjka ieliQ jHdmdr

ie,eiafï f;dr;=re my; ±lafõ'

úhoï weia;fïka;= re'

lvÞis lmk hka;%h ñ, § .ekSu 150 000

,shdmÈxÑ .dia;=j 1 500

úÿ,s in|;dj ,nd .ekSug wjYH mßY%h ieliSu 25 000

ld¾hd,hSh ,S nvq i|yd 80 000

ld¾hd,hg mß.Klhla ñ, § .ekSu 65 000

wf,ú r:hla ñ, § .ekSu 1 500 000

*elaia hka;%hla ñ, § .ekSu 15 000

jHdmdr ie,iqu ieliSfï úhoï 22 000

iudrïNl Èkfha W;aij úhoï 15 200

fjf<|m< iólaIK úhoï 18 000

44

ksIamdok wdh;kh f,i Ndú; lsÍug wfmalaIs; f.dvke.s,a, ir;a isßj¾Ok

uy;dg wh;a jk w;r tys jákdlu re' 2 000 000ls'

wf,ú r:h ñ, § .ekSug re' 1 000 000l nexl= Khla ,nd .ekSug fhdað; h'

;j o jHdmdr lghq;= lrf.k hdu i|yd i;s 02l ld,hl úhoïj,g

.e<fmk uqo,la wjYH nj ;lafiare fldg we;s w;r tu m%udKh

re' 350 000la muK fõ'

zzj¾OkZZ wNHdi fmd;a jHdmdrh

uq¿ wdfhdack weia;fïka;=j

fhdað; wdfhdackhuq¿

wdfhdackh

re'

whs;slre

fhdojk uqo,

re'

nexl= Kh

re'

ia:djr j;alï

f.dvke.s,a,

wf,ú r:h

ld¾hd,hSh ,S nvq

mß.Kl hka;%h

*elaia hka;%h

lvÞis lmk hka;%h

2 000 000

500 000

80 000

65 000

15 000

150 000

1 000 000

-

-

-

2 000 000

1 500 000

80 000

65 000

15 000

150 000

A' uq¿ ia:djr j;alï 2 810 000 1 000 000 3 810 000

wdrïN lsÍug fmr úhoï

fjf<|m< iólaIK úhoï

,shdmÈxÑ .dia;=

úÿ,s in|;dj ,nd .ekSu

jHdmdr ie,iqï ieliSu

iudrïNl W;aij úhou

18 000

1 500

25 000

22 000

15 200

-

-

-

-

-

18 000

1 500

25 000

22 000

15 200

B' wdrïN lsÍug fmr úhoï 81 700 - 81 700

ldrl m%d.aOkh

ffoksl jHdmdr lghq;= i|yd 350 000 350 000

C' uq¿ ldrl m%d.aOk wjYH;dj 350 000 - 350 000

uq¿ wdfhdackh ^A+B+C& 3 241 700 1 000 000 4 241 700

45

fï wkqj ir;a isßj¾Ok uy;dg jHdmdrh wdrïN lsÍug wjYH uq¿ wruqo,

re' 4 241 700 jk w;r bka re' 1 000 000la nexl= Khla f,i ,nd .ekSug;a

re' 2 000 000la jákd whs;slref.a f.dvke.s,a, jHdmdrhg fhoùug;a

re' 1 241 700 uqo, Tyqf.a fm!oa.,sl uqo,ska fhoùug;a kshñ; h'

l%shdldrlu 02

my; ±lafjkafka fudfyduâ b;a;sld¾ uy;d wdrïN lsÍug fhdað; weÕ¨ï

ksIamdok jHdmdrh iïnkaO f;dr;=re lsysmhls' tA weiqßka zb;a;sld¾ .dukaÜiaZ

wdh;kh i|yd jQ jHdmdr ie,eiafï uq¿ wdfhdack ie,eiau ilia lrkak'

whs;uh úhou re'

uyk ueIska 10la ñ, § .ekSug 400 000

f.dvke.s,a,g úÿ,sh ,nd .ekSug 25 000

ÿrl:k in|;dj ,nd .ekSug 23 000

ld¾hd,hSh WmlrK ,nd .ekSug 63 000

fjf<|m< iólaIK úhoï 4 500

frÈ lmk hka;%hla ñ, § .ekSug 200 000

c, myiqlu ia:dms; lr .ekSug 11 000

jHdmdr ie,iqu ilid .ekSug 15 000

jHdmdr ia:dkh i|yd fudfyduâ uy;d i;= re' 1 800 000la jákd

f.dvke.s,a, Ndú; lsÍug wfmalaIs; h'

;j o ±kgu;a Tyq i;= re' 200 000la jákd uyk ueIska 05la o jHdmdrhg

fhoùug woyia lrhs'

uyk ueIska 10la ñ, § .ekSug yd frÈ lmk hka;%hla ñ, § .ekSug

re' 600 000l nexl= Khla .ekSug o wfmalaId lrhs'

ffoksl jHdmdßl lghq;= lrf.k hdug wjYH w; ;sìh hq;= uqo,

re' 400 000ls'

46

5'4 weia;fïka;=.; uqo,a .,d taï iy uqo,a .,d hdï ms<sn| f,aLkh

hï wkd.; ksYaÑ; ld,fþohla ;=< fhdað; jHdmdrhg uqo,a .,d taï yd

jHdmdrfhka msg;g uqo,a .,d hdï we;=<;a lr ilik f,aLkhhs' fuu f,aLkh

ieliSfuka hï ksYaÑ; ld,Éfþohla wjidkfha jHdmdrfha we;s uqo,a m%udKh

.Kkh lr.; yels fõ' fuu.ska wkd.; ksYaÑ; ld,hla ;=< jHdmdrhg uqo,a

.,d taï" jHdmdrfhka msg;g uqo,a .,d hdï iy ksYaÑ; ld,h wjidkfha uqo,a

fYaIh olajhs'

uqo,a .,d tAï

jHdmdrhl uqo,a .,d taï f,i igyka lrkafka

whs;slrejka fhdojk m%d.aOkh

Kh uqo,a ,nd .ekSu

úl=Kqï i|yd uqo,a ,eîu

Kh.e;shkaf.ka ,eîï

f.dvke.s,s fyda fjk;a j;alï l=,shg § ,nk wdodhï

jHdmdrfha uqo,a wdfhdackh fldg ,nk wdfhdack wdodhï yd fmd,S

wdodhï

wd§ f,i l=uk wdldrfhka fyda jHdmdrh ;=<g uqo,a .,d taï h'

uqo,a .,d hdï

jHdmdrhl uqo,a .,d hdï ;SrKh jkafka tu jHdmdrfha ksIamdok" wf,ú" mßmd,k

iy uQ,H ie,iqïj, wvx.= lrk ,o úhoï weia;fïka;-=j,g wkqj h' fï wkqj

jHdmdrfhka msg;g uqo,a .,d hdug fya;=jk lreKq lsysmhla my; ±lafõ'

j;alï ñ, § .ekSu

wuqøjH fyda fjf<| NdKav f;d. ñ, § .ekSu

úÿ,sh" ÿrl:k" rlaIK" m%jdyk" nÿ l=,S fiajl jegqma f.ùu wd§

úhoï f.ùu

Khysñhkag f.ùu

Kh jdßl f.ùu yd Kh fmd,sh f.ùu

nÿ uqo,a f.ùu

47

uqo,a fYaIh

ksYaÑ; ld,fþohla ;=< jHdmdrfha uqo,a .,d taï yd uqo,a .,d hdï w;r fjki

tu ld,Éfþoh wjidk Èkg we;s uqo,a fYaIh f,i ±laúh yels h'

bÈß j¾Ihl ld,h i|yd jHdmdrhl weia;fïka;=.; uqo,a .,d taï yd uqo,a .,d

hdï f,aLkhla ms<sfh, lr we;s wdldrh wOHhkh lrkak'

ksoiqka (-

mdi,a WmlrK wf,ú ie,la wdrïN lsÍug wfmalaIs; Ndis;f.a

jHdmdrfha jHdmdr ie,eiafuka bÈß j¾Ih i|yd Wmqgd .;a f;dr;=re

lsysmhla my; ±lafõ'

re'

jHdmdrhg fhdojk Ndis;f.a uqo,a 1 000 000

wfmalaIs; wf,ú wdodhu 3 000 000

nexl= Kh ,nd .ekSu 500 000

f.dvke.s,s l=,sh f.ùug 120 000

úÿ,s ì, i|yd 12 000

Khysñhkag f.ùug 18 000

fiajl jegqma f.ùug 300 000

fjf<| f;d. ,nd .ekSug 2 300 000

Kh jdßl yd fmd,sh f.ùug 228 200

ùÿre w,audß 08la ñ, § .ekSug 300 000

fmd;a rdlal ieliSug 250 000

ld¾hd, WmlrK ñ,g .ekSug 60 000

fufyhqï fmr úhoï ±Íug 48 000

Kh.e;shkaf.ka ,eîu 100 000

rEmh 5'3

48

Ndis;f.a jHdmdrh

m<uq j¾Ih i|yd weia;fïka;=.; uqo,a m%jdy m%ldYh

úia;rh remsh,a remsh,a

uqo,a .,d taï

whs;slref.a fhoùu

nexl= Kh ,nd .ekSu

wfmalaIs; wf,ú wdodhu

Kh.e;shkaf.ka

uq¿ uqo,a .,d taï

uqo,a .,d hdï

f.dvke.s,s l=,sh f.ùu

úÿ,s ì, f.ùu

Khysñhkag f.ùu

fiajl jegqma f.ùu

fjf<| f;d. ,nd .ekSu

Kh jdßl yd fmd,sh f.ùu

ùÿre w,audß 08la ñ, § .ekSu

fmd;a rdlal ieliSu

ld¾hd, WmlrK ñ,g .ekSu

fufyhqï fmr úhoï

uq¿ uqo,a .,d hdï

ld,Éfþoh wjidkfha uqo,a fYaIh

1 000 000

500 000

3 000 000

100 000

120 000

12 000

18 000

300 000

2 300 000

228 200

300 000

250 000

60 000

48 000

4 600 000

^3 636 200&

963 800

49

l%shdldrlu 03

my; ±lafjkafka frdaIs;f.a jHdmdrfha jHdmdr ie,eiafuka bÈß j¾Ih i|yd

Wmqgd .;a f;dr;=re fõ' ta weiqßka weia;fïka;=.; uqo,a .,d taï iy uqo,a .,d

hdï ms<sn| f,aLkh ilia lrkak' j¾Ih wjidkfha § uqo,a fYaIh fmkajd fokak'

úia;rh jákdlu re'

whs;slre jHdmdrhg fhdojk uqo,a 500 000

nexl= Kh ,eîï 250 000

úl=Kqï wdodhï 1 860 000

WmlrK ñ,g .ekSu 120 000

fïi yd mqgq ñ, § .ekSu 300 000

mßirh w,xldr lsÍfï úhoï 60 000

jHdmdr ie,eiau ieliSfï úhoï 5 000

úlsŒu i|yd NdKav ñ,§ .ekSu 1 100 000

úÿ,s ì,a f.ùu i|yd 20 000

c, ì,a f.ùu i|yd 25 000

Kh jdßl f.ùug 55 000

,shdmÈxÑ .dia;= 1 500

5'5 jHdmdr m%;sM, .Kkh

jHdmdßlfhl= hï jHdmdrhla wdrïN lr mj;ajdf.k hdfuka n,dfmdfrd;a;=

jkafka ,dNhla ,eîuhs' hï jHdmdrhla ksYaÑ; ld,hla wjidkfha w;am;a lr

.kakd ,dNh j¾;udkfha ±k .ekSug kï wfmalaIs; wdodhï yd úhoï ie,ls,a,g

f.k wjika ,dNh mqfrdal:kh l< hq;-= fõ'

jHdmdr ie,eiaul m%Odk wx.hla jk uQ,H ie,eiafuys we;=<;a lrk weia;fïka;=

.; wdodhï m%ldYh jHdmdßlhdf.a tu wjYH;dj imqrd foa'

fuu f,aLkfhys uQ,sl jYfhka my; ±lafjk lreKq we;=<;a fõ'

weia;fïka;=.; uq¿ wdodhu

weia;fïka;=.; uq¿ úhou

wfmalaIs; m%;sM,h

50

weia;fïka;=.; uq¿ wdodhu

wod< ksYaÑ; ld,h ;=< jHdmdrh wf,ú lsÍug wfmalaIs; NdKav fyda fiajdj,

uq¿ jákdlu weia;fïka;=.; úl=Kqï wdÞhu fõ' tys § w;amsg uqo,g fukau Kh

mokug l< úl=Kqï o ie,ls,a,g .; hq;= fõ' tfukau jHdmdrhla úiska bmehSug

wfmalaIs; fjk;a wdÞhï we;akï tAjd o i|yka l< hq;= h' fï wkqj weia;fïka;=.;

uq¿ wdodhu hkq hï ld,fþohla ;=< bmehSug wfmalaIs; úl=Kqï wdodhu iy

wfkl=;a wfmalaIs; wdodhïj, tl;=j fõ'

weia;fïka;=.; uq¿ úhoï

wÞ< ksYaÑ; ld,h ;=< wf,ú lsÍug wfmalaIs; NdKav fyda fiajd fjkqfjka ±Íug

isÿjk ish¨u msßjeh weia;fïka;=.; uq¿ úhou kï fõ' fuu úhou .Kkh

lsÍfï § ksIamdok msßjeh yd ksIamdok fkdjk msßjeh jYfhka fjk fjk u

±laúh hq;= h'

ksIamdok msßjeh

jHdmdrfha ksIamdok lghq;=j,g Rcq j odhl jkakd jQ úhoï fï hg;g

.efka' ksIamdok msßjeh .Kkfha § my; ±lafjk úhoï ms<sn| j i,ld

ne,sh hq;= h'

wuqøjH msßjeh

Y%u msßjeh

fjk;a msßjeh ^fmdÿ ld¾hh msßjeh&

ksIamdok fkdjk msßjeh

jHdmdrfha ksIamdok lghq;=j,g Rcq j odhl fkdjkakd jQ úhoï fï

hg;g .efka' tajd kï"

wf,ú ie,eiafï wvx.= úlsŒfï yd fnÞyeÍfï úhoï

mßmd,k ie,iqfï wvx.=jk mßmd,k úhoï

uQ,H ie,eiafï we;=<;a jk uQ,H úhoï ^Kh fmd,sh wdÈh&

wfmalaIs; m%;sM,h

jHdmdrfha weia;fïka;=.; uq¿ wdodhñka weia;fïka;=.;

uq¿ úhoïj, tl;=j wvq l< úg jHdmdrfha wfmalaIs;

m%;sM,h ,efí' th ,dNhla fyda w,dNhla úh yels h'

m%;sM,h ,dNhla jkafka kï iy th fhdojk uqo,g

m%udKj;a hehs wdfhdaclhd ;Dma;su;a jkafka kï

jHdmdrh wdrïN lsÍug ;SrKh l< yels fõ'

rEmh 5'4

51

m%;sM,h w,dNhla jQfha kï w,dN ,nk tjeks wjia:djl tA i|yd ;SrKhla

.ekSug jHjidhlhdg u. fmkaùula ,nd foa'

bÈß j¾Ihl ld,h i|yd jHdmdrhl wjika m%;sM,h .Kkh lsÍfï f,aLkhla

ms<sfh, lr we;s wdldrh wOHhkh lrkak'

ksoiqka (-

my; oelafjk zzisßir rileú,sZZ jHdmdrfha jHdmdr ie,eiafï

wvx.= f;dr;=re weiqßka tys m<uq j¾Ih i|yd wjika m%;sM,h

.Kkh lruq'

whs;uh jákdlu re'

úl=Kqï wdodhu

wuqøjH msßjeh

Y%u msßjeh

fjk;a ksIamdok msßjeh

úlsŒfï yd fnodyeÍfï úhoï

mßmd,k úhoï

uQ,H úhoï ^Kh fmd,sh&

3 000 000

1 500 000

300 000

285 000

60 000

72 000

24 000

zzisßir rileú,sZZ jHdmdrh

m<uq j¾Ih i`oyd wfmalaIs; m%;sM, .Kkh lsÍfï f,aLkh

re' re'

úl=Kqï wdodhu

wvq l<d -uq¿ ksIamdok msßjeh

wuqøjH msßjeh

Y%u msßjeh

fjk;a ksIamdok msßjeh

wvq l<d - uq¿ ksIamdok fkdjk msßjeh

úlsŒfï yd fnodyeÍfï úhou

mßmd,k úhoï

uQ,H úhoï

1 500 000

300 000

285 000

60 000

72 000

24 000

3 000 000

^2 085 000&

^156 000&

Y=oaO ,dNh 759 000

fï wkqj zzisßir rileú,sZZ jHdmdßlhd m<uq jir ;=< jHdmdßl lghq;=j,ska

remsh,a 759 000l Y=oaO ,dNhla bmehSug wfmalaIs; h'

52

l%shdldrlu 04

my;ska ±lafjkafka úis;=re me< wf,ú lsÍfï jHdmdrhla wdrïN lsÍug

wfmalaIdfjka lghq;= lrk wu,a m%kdkaÿf.a zúis;=re me< ;jdkZ fjkqfjka ieliQ

jHdmdr ie,eiafuka Wmqgd .;a f;dr;=re fõ' tu f;dr;=re weiqßka m<uq j¾Ih

i|yd wu,a m%kdkaÿf.a jHdmdrfha wfmalaIs; m%;sM,h .Kkh lrkak'

whs;uh jákdlu re'

wfmalaIs; úl=Kqï wodhu

wuqøjH msßjeh

Y%u msßjeh

fjk;a ksIamdok úhoï

wf,ú úhoï

mßmd,k úhoï

uQ,H úhoï

1 800 000

320 000

360 000

220 000

48 000

36 000

24 000

53

iuia; jHdmdr ie,eiau

fï jk úg Tn wf,ú ie,eiau" ksIamdok ie,eiau" mßmd,k ie,eiau" uQ,H

ie,eiau hkd§ jHdmdr ie,iqul uQ,sldx. ms<sn| j fyd¢ka wOHhkh lrkakg

we;ehs is;uq' tu ie,iqïj, o;a; Ndú; lrñka jHdmdrhla úiska iuia; jHdmdr

ie,eiaula ms<sfh, lrkq ,efí'

my; ±lafjk úia;rh u.ska ir, lrk ,o wdlD;shlg wkqj jHdmdrhl iuia;

jHdmdr ie,eiaula ms<sfh, lrk wdldrh wOHhkh lrkak'

WÞrd f,o¾ m%vlaÜia

wkqrdOmqr i|t<sh m%foaYfha mÈxÑ WÞrd uOqjka;s mdi,aj, j¾K yd ks, ,dxPk iys; j tA

tA mdi,g wkkH jQ miqïì ksIamdokh lsÍu i|yd jHdmdrhla wdrïN lsÍug ;SrKh l<d h'

m<uqfjkau weh ;ud Ôj;a jk m%foaYh b,lal fldg ksIamdok lghq;= weröug ;SrKh

l<d h' weh lrk ,o fjf<|m< wOHhkfhka wkdjrKh jQfha tu m%foaYh ;=< 60 000lg

wdikak YsIH ixLHdjla isák nj;a bka 50%la wdikak jYfhka YsIHdjka jk nj;a h' iEu

YsIHdjlau j¾Ihlg jrla miqïìhla ñ, § .kakd nj o wkdjrKh lr .kakd ,È'

mdi,a WmlrK wf,úlrejka re' 100 isg 200 olajd ;r.ldÍ ñ, .Kkaj,g úúO j¾.fha

miqïì wf,ú lrk nj o wkdjrKh úh' <uqkaf.a is;a weo .ekSug úúO j¾.j, rEm iys;

iaál¾ w,jd we;s miqïì fjf<÷ka úiska bÈßm;a fldg ;snq‚'

;r.lrejka ms<sn| úia;r fufia h'

;r.lrejka ksIamdÈ;h fjf<|m< fldgi

u,als mdi,a WmlrK miqïì 60%isisr mdi,a WmlrK miqïì 40%

miqïìhla i|yd jk weia;fïka;=.; wuq øjH úhoï my; mßÈ úh'

re'

lD;s%u iï i|yd 25

wfkl=;a Wmdx. i|yd 7

,dxPk ueiSug 20

52

54

miqïìj, m;frdï lemSu i|yd wOHhk fmdÿ iy;sl m;% Wiia fm< úNd.h iu;a jir 5l jev m<mqreoao we;s ;re‚hla n|jd .ekSug ;SrKh l< w;r weh jev uQ,sl ;k;=f¾ ;eîug o ;SrKh l<d h' wehf.a udisl jegqm re' 20 000ls' ksIamdok l%shdj,sh wëlaIKh wehg mejf¾'

udisl j re' 15 000l jegqmlg wOHhk fmdÿ iy;sl m;% idudkH fm< úNd.h iu;a udi 06l jev m<mqreoao we;s uyk hka;% l%shdlrjkakshka fofofkl= n|jd .ekSug o wfmalaIs; h'

weKjqï ,nd .ekSu" wf,ú lghq;= yd l<ukdlrK lghq;= WÞrd úiskau lrf.k hdug woyia lrhs' tA fjkqfjka udisl j re' 25 000l udisl jegqmla ,nd .ekSug weh wfmalaId lrhs'

wfmalaIs; fiiq udisl úhoï my; mßÈ fõ' re' lïy,a úÿ,sh 2 500 ÿrl:k úhoï 1 200 m%jdyk úhoï 5 000

wuq øjH f.k tAug;a" ksIamdÈ; fnÞyeÍug;a re' 360 000la jákd ;%S frdao r:hla ñ,g .; hq;= w;r tys wfmalaIs; Ôú; ld,h jir 10ls' miqïì ueiSu i|yd tlla re' 60 000la jákd uyk ueIska 02la ñ,g .kakd w;r tAjdfha m%fhdackj;a Ôj ld,h wjqreÿ 05la hehs weia;fïka;= lrk ,È'

re' 1 000 000la jákd ;ud kug we;s f.dvke.s,a, ksIamdok ia:dkh f,i Ndú; lsÍug fhdað; h' fuu f.dvke.s,a, jd¾Islj 12% ne.ska laIh lsÍug woyia lrhs' 10% jd¾Isl fmd,shg jHjidhl;aj ixj¾Ok nexl=fjka re' 500 000l Khla ,nd .ekSug wfmalaId lrk w;r wdmiq f.ùfï ld,h wjqreÿ 05ls' m<uq j¾Ih i|yd f.úh hq;= Kh jdßlh re' 120 000ls'

jHdmdrh wdrïN lsÍug fmr my; i|yka úhoï ±Íug wfmalaIs; h' re' ,shdmÈxÑ .dia;=j 1 200 úÿ,sh ,nd§u i|yd 7 000 wdrïNl Èk úhoï 5 000

ffoksl jHdmdr lghq;= lrf.k hdug mj;ajd .;hq;= uqo, re' 75 000la nj ;lafiare fldg we;'

mdi,a wf,úi,a yryd ksIamdÈ; úlsŒug bÈßm;a lrk w;r miqïìhla wf,úie,a fj; ksl=;a lrk ñ, re' 170la fõ' m<uq j¾Ih ;=< YsIHdjkaf.ka 50%lg miqïì wf,ú lsÍug yels fõ hehs wfmalaIs; h'

55

jHdmdr ie,eiau

1' úOdhl idrdxYh

1'1 jHdmdrfha ku" l¾udka; lafIa;%h #-

1'2 wf,úlrK ie,iqfï b;du jeo.;a lreKq #-

1'3 ksIamdok ie,iqfï b;du jeo.;a lreKq #-

1'4 mßmd,k ie,iqfï b;du jeo.;a lreKq #-

1'5 uq,H ie,iqfï b;du jeo.;a lreKq #-

1'6 jHdmdrfha iqúfYaISNdjh #-

1'7 jHdmdr ie,iqu ilia lr bosßm;a lsÍfï mrud¾: yd wruqKq #-

2' wf,ú ie,eiau

2'1 ksIamdÈ;h

2'2 b,lal wf,ú lKavdhu

2'3 b,lal wf,ú m%foaYh

2'4 wfmalaIs; NdKavh iïnkaO fjf<|m<

NdKavhb,lal mdßfNda.sl

ixLHdj

mßfNdack

rgdjudisl b,a¨u jd¾Isl b,a¨u

m%udKhjákdlu

re'm%udKh

jákdlu

re'

56

2'5 ;r.lrejkaf.a iemhqï úYaf,aIKh

m%Odk ;r.lrejkaimhkq ,nk NdKav

yd fiajd

o< jYfhka Tjqkg we;s

fjf<|m< fldgia

2'6 ;u b,lal fjf<|m< fldgi

NdKavh$fiajdjmj;sk fjf<|m<

fldgia m%udKh

ie,iqï.; fjf<|m<

fldgi

2'7 ;r.lrejkaf.a wf,ú Wmdhud¾.

wf,úlrK ñY%h Wmdhud¾.

ksIamdÈ;h - Product

ñ, - Price

ia:dkh - Place

m%j¾Okh - Promotion

57

2'8 jHdmdßlhdf.a fhdað; wf,úlrK Wmdhud¾.

wf,úlrK Y%s;h Wmdhud¾.

ksIamdÈ;h - Product

ñ, - Price

ia:dkh - Place

m%j¾Okh - Promotion

2'9 jd¾Isl úl=Kqï mqfrdal:kh

NdKavh

uilg úlsŒug

wfmalaIs;

m%udKh

tall ñ,

re'

idudkH udisl

úl=Kqï

jákdlu re'

jd¾Isl

úl=Kqï

jákdlu re'

2'10 wf,ú úhoï

whs;uhidudkH udisl úl=Kqï

úhou re'

jd¾Isl úl=Kqï úhou

re'

2'11 wf,ú ia:djr úhoï

whs;uhjákdlu

re'

jd¾Isl laIh re'

1 jir

58

03' ksIamdok ie,eiau'

3'1 ksIamdok msßjeh .Kkh lsÍu

whs;uh udisl wjYH;dj tAll ñ, re' uq¿ úhou re'

uq¿ ksIamdok msßjeh

tAll msßjeh

3'2 ksIamdok ia:djr j;alï

whs;uhjákdlu

re'

jd¾Isl laIh re'

1 jir

04' mßmd,k ie,eiau

4'1 jHjidhlhka ms<sn| úia;r

jHjidhlhdf.a ku #- ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''

,smskh #- ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''

iqÿiqlï #- ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''

4'2 ixúOdk jHqyh

ixúOdk jHqyfha uQ,sl ;k;=re yd j.lSï

;k;=r ld¾hh j.lSï iqÿiqlï

59

4'3 mßmd,k úhoï

whs;uh úhou ^udisl& re' úhou ^jd¾Isl& re'

4'4 mßmd,k ia:djr j;alï

whs;uhjákdlu

re'

jd¾Isl laIh re'

1 jir

05' uQ,H ie,eiau

5'1 jHdmdrh wdrïN lsÍug fmr ld¾hhka yd úhoï

jHdmdrh wdrïN lsÍug fmr ld¾hhka úhou re'

5'2 uq¿ wdfhdack weia;fïka;=j

fhdað; wdfhdackuq¿

wdfhdack

re'

whs;slre

fhdojk

re'

nexl= Kh

re'

ia:djr j;alï

uq¿ ia:djr j;alï (A)

wdrïN lsÍug fmr úhoï

uq¿ wdrïN lsÍug fmr úhoï (B)

ldrl m%d.aOkh

uq¿ ldrl m%d.aOk wjYH;dj (C)

uq¿ wdfhdackh (A+B +C)

60

5'3 weia;fïka;=.; uqo,a m%jdy m%ldYkh

re' re'

uqo,a .,d tAï

wvq l<d - uqo,a .,d hdï

ld,Éfþoh wjidkfha uqo,a fYaIh

5'4 wfmalaIs; m%;sM, .Kkh lsÍfï f,aLkh

re' re'

úl=Kqï wdÞhu

wvq l<d - uq¿ ksIamdok msßjeh

wvq l<d - uq¿ ksIamdok fkdjk msßjeh

Y=oaO ,dNh

ms<s;=re ,shuq'

01' uQ,H ie,eiau hkq l=ulao@

02' jHdmdr wdrïN lsÍug fmr ±ßh hq;= úhoï olajkak'

03' wdfhdack weia;fïka;=jl we;=<;a jk lreKq olajkak'

04' jHdmdrhlg uqo,a .,d tAfï iy .,d hdfï ud¾. ljf¾o@

05' weia;fïka;=.; uqo,a m%jdy m%ldYkhl we;=<;a jk lreKq fudkjdo@

61

mßÉfþoh 06

jHdmdr ixúOdk

fuu mßÉfþoh u.ska my; ±lafjk lreKq ms<sn| j idlÉPd flf¾'

6'1 jHdmdr ixúOdk ye¢kaùu

6'2 jHdmdr ixúOdk j¾. lsÍu

6'3 flaj, iajdñ jHdmdr

6'4 yjq,a jHdmdr

6'5 ixia:dms; iud.ï

jr,;a jHdmdr

62

6'1 jHdmdr ixúOdk ye¢kaùu

j¾;udkfha § mqoa.,hkag ;u wjYH;d iy jqjukd bgqlr §u ms‚i úúO

jHdmdr iyh fõ' fï wkqj mqoa.,hkaf.a ffoksl Ôú;fha ish¨ u ld¾hhka iu.

jHdmdr iïnkaO fõ' ffoksl ñksia wjYH;d jk wdydrmdk we÷ï me,÷ï wdÈh

muKla fkdj ish¨ u tÈfkod wjYH;d yd jqjukd imqrd .ekSu i|yd jHdmdrj,

ueÈy;aùula olakg ,efí' fuu jHdmdr úúO wdldrhg ixúOdkh ù we;' tu tla

tla ixúOdk ms<sn| j wOHhkh lsÍu fuys § wfmalaId flf¾'

ksoiqka (-

Tn Ndú; lrk fmd;am;a" mEka" mekai,a hkd§ NdKav

nexl= fiajd" rlaIK fiajd wdÈh imhk úúO wdh;k

l%shdldrlu 01

Tn ksjfia tÈfkod jqjukdjka lsysmhla olajd tajd imqrd .ekSug iyh jk

jHdmdr wdh;k kï lrkak'

wkq

wxlhjqjukdj jHdmdr wdh;kh

01'

02'

03'

04

05'

by; l%shdldrlfuys kshe¨Kq Tng ;u wjYH;d iy jqjukd imqrd.ekSu ms‚i

úúO md¾Yajhkaf.a iyh ,nd.ekSug isÿjk nj;a" fï ish,a, miqmi jHdmdr

mj;sk nj;a meyeÈ,s jkq we;' jHdmdr wdrïN lsÍug yd mj;ajdf.k hdug

mqoa.,hka lKavdhï f,iska ixúOdkh úh hq;= h' fufia fmdÿ wruqKla bgqlr

.ekSu ms‚i talrdYs jQ mqoa., lKavdhula ixúOdk kï fõ' fï wkqj j¾;udkfha

§ ñksiqkaf.a wjYH;d iy jqjukd bgqlsÍu ms‚i úúO jHdmdr ixúOdk ìysù we;'

63

ñksia wjYH;d iy jqjukd imqrd,Su ms‚i iSñ; iïm;a Ndú; lrñka ,dN bmehSu"

iudc iqNidOkh fyda fjk;a lsishï wruqKla bgqlr .ekSu ms‚i NdKav yd

fiajd ksIamdokh yd fnodyeÍfï ksr; jk wdh;k -jHdmdr ixúOdk fõ'

´kEu jHdmdr ixúOdkhl fmdÿfõ olakg ,efnk ,laIK lsysmhla my; oelafõ'

fmdÿ wruqKla mej;Su

iSñ; iïm;a Ndú;h

ixúOdk jHqyhla mej;Su

wd¾Ól lghq;a;l kshe,Su

mqoa., lKavdhula tAlrdYS ù isàu ^whs;slrejka" fiajlhka wdÈh&

6'2 jHdmdr ixúOdk j¾. lsÍu

j¾;udkfha § ñksiqkaf.a wjYH;d yd jqjukd imqrd,Su ms‚i úúO jHdmdr

ixúOdk j¾. f.dvk.df.k we;'

fufia ks¾udKh ù ;sfnk úúO iajrEmfha jHdmdr ixúOdk" úúO ks¾Kdhl wkqj

j¾. l< yels h' tAjd w;ßka nyq, j Ndú; jk my; ±lafjk m%Odk ks¾Kdhl

muKla i,ld nef,a'

ysñldr;ajh wkqj

wruqK wkqj

ysñldr;ajh wkqj jHdmdr ixúOdk j¾. lsÍu

jHdmdrhla wdrïN lsÍug uQ,H iïm;aa imhd we;s wdldrh mokï lr .ksñka

jHdmdrfha ysñldr;ajh úia;r flf¾' jHdmdrhg iïm;a fhdojk md¾Yaj

ysñlrejka f,i ye¢kafõ' jHdmdrhla Wmhk ,dN- fyda w,dN N=la;s ú¢kafka

jHdmdrfha ysñlrefjda h'

ysñldr;ajh mokï lr.ksñka jHdmdr ixúOdk my; ±lafjk f,i j¾. flf¾'

fm!oa.,sl wxYfha jHdmdr

rdcH wxYfha jHdmdr

64

jHdmdrj,g mqoa.,fhl= fyda mqoa., lKavdhula uQ,H iïm;a fhdod we;s úg tajdfha

ysñldr;ajh fm!oa.,sl wxYh i;= fõ' túg tajd fm!oa.,sl wxYfha jHdmdr fõ'

tfiau jHdmdr i|yd rch uQ,H iïm;a fhdod we;s úg § tajdfha ysñldr;ajh rch

i;= jk w;r túg tajd rdcH wxYfha jHdmdr f,i ye¢kafõ'

ysñldr;ajh wkqj jHdmdr ixúOdk j¾. l< yels wdldrh my; oelafõ'

jHdmdr ixúOdk

fm!oa.,sl wxYfha

jHdmdr ixúOdk

rdcH^fmdÿ& wxYfha

jHdmdr ixúOdk

ksoiqka (--

flaj, iajdñ jHdmdr

yjq,a jHdmdr

ixia:dms; iud.ï

ksoiqka (--

fomd¾;fïka;=

rdcH ixia:d

rdcH iud.ï

rEmh 6'1 ysñldß;ajh wkqj jHdmdr ixúOdk j¾. lsÍu

wruqK wkqj jHdmdr ixúOdkh j¾. lsÍu

jHjidhlfhda úúO wruqKq idlaId;a lr.ekSfï wNs,dYfhka jHdmdr mj;ajdf.k

h;s' jHdmdr mj;ajdf.k hk wruqqKq wkqj tajd my; i|yka mßÈ j¾. l< yels h'

,dN wruqK lr.;a jHdmdr

,dN wruqKq lrfkd.;a jHdmdr

jHjidhlhl= jHdmdrhla mj;ajdf.k hkq ,nkafka msßjehla orñka NdKav yd

fiajd fjf<om<g bÈßm;a fldg ,dN bmehSu m%Odk wruqK lrf.k kï" tjeks

jHdmdr ,dN wruqKq lr.;a jHdmdr f,i ye¢kafõ'

ksoiqka (-

fm!oa.,sl frday,a

fm!oa.,sl nexl=

iqmsß fjf<|ie,a

weÕ¿ï ksIamdok wdh;k

65

tfiau iuyr jHdmdrj, m%Odk wruqK msßjehla ord NdKav yd fiajd iemhSu

;=<skaa ,dN bmehSu fkdj idudchSh jYfhka m%;s,dN ,nd §uhs' tjeks jHdmdr ,dN

wruqKq lr fkd.;a jHdmdr f,i ye¢kafõ'

ksoiqka (-

r;= l=rei ixúOdkh

isxy iudch

i¾fjdaoh

l%Svd ix.ï

,dN wruqKq lr.;a jHdmdr iy ,dN wruqKq lr fkd.;a jHdmdr fm!oa.,sl wxYfha

fukau rdcH wxYfha o l%shd;aul fõ' wruqK mokï lr .ksñka jHdmdr ixúOdk

j¾. lsÍu 6'2 rEmh u.ska ksrEmKh flf¾'

jHdmdr ixúOdk

,dN wruqKq lr.;a

jHdmdr ixúOdk

,dN wruqKq lrfkd.;a

jHdmdr ixúOdk

rEmh 6'2 wruqKq wkqj jHdmdr ixúOdk j¾. lsÍu

ls%hdldrlu 02

Tnf.a tosfkod cSú;fha jqjukdjka bgqlr .kakd wdh;k lsysmhla i|yka lr tu

wdh;k iïnkaO j f;dr;=re my; § we;s j.=jg wkqj iïmQ¾K lrkak'

wkq

wxlhwdh;kh wruqK ysñldr;ajh

01 iqmsß fjf<|i, ,dNh fm!oa.,sl

02

03

04

05

66

by; f;dr;=re wOHhkh l< Tng jHjidhlhka úiska wdrïN fldg mj;ajd f.k

hk jHdmdr úúO mokï Tiafia j¾. l< yels nj wjfndaO ù we;ehs is;uq' fuu

jHdmdr ixúOdk j¾. w;=ßka ;ukag jvd;a u iqÿiq jHdmdr ixúOdkh l=ula oehs

f;dardf.k th mj;ajdf.k hdu i|yd jHjidhlfhl= olaI úh hq;= h'

fuu mßÉfþofha wm idlÉPd lrkq ,nkafka ysñldr;ajh mokï lr .ksñka

mj;ajdf.k hkq ,nk fm!oa.,sl wxYfha my; ±lafjk jHdmdr ixúOdk j¾.

ms<sn| j mu‚'

flaj, iajdñ jHdmdr

yjq,a jHdmdr

ixia:dms; iud.ï

6'3 flaj, iajdñ jHdmdr

j¾;udkfha fndfyda jHjidhlhka úiska

wdrïNfldg mj;ajdf.k hk jHdmdr

ixúOdk j¾.hla f,i flaj, iajdñ

jHdmdr y÷kd.; yels h' fïjd tal mqoa.,

jHdmdr" ;ks mqoa., jHdmdr hk kïj,ska o

ye¢kafõ' jHjidhlhkag iq¿ m%d.aOkhlska

b;d myiqfjka fïjd wdrïN l< yels

neúka f,dj iEu rglu mdfya fuu jHdmdr

ixúOdk j¾.h jHdma; ù we;s nj fmfka'

ysñldß;ajh ;ks mqoa.,fhl= i;=" whs;slre úiska u wdrïN fldg jHdmdr lghq;=

mj;ajd f.k hk jHdmdr -flaj, iajdñ jHdmdr fõ'

flaj, iajdñ jHdmdrj, uQ,sl ,laIK

flaj, iajdñ jHdmdrj, uQ,sl ,laIK lsysmhla my; oelafõ'

m%d.aOkh whs;slre úiska fhoùu

jHdmdrhla wdrïN lsÍug wjYH jk úúO iïm;a ,nd .ekSu i|yd uQ,sl

m%d.aOkhla wjYH fõ' tu m%d.aOkh whs;slre úiska u iemhsu flaj, iajdñ

jHdmdrhl ,laIKhls' ;ud b;sß lr.;a uqo,lska" kEoE ys;ñ;=rkaf.ka imhd.;a

uqo,lska" ;u j;alula úl=Kd fyda wemhg ;nd ,nd.;a Kh uqo,lska fyda uQ,H

wdh;khlska ,nd.;a Kh uqo,lska jeks úúO ud¾.j,ska jHdmdrhg m%d.aOkh

imhd .; yels h'

rEmh 6'3

67

ysñldr;ajh ;ks mqoa.,fhl= i;= ùu

flaj, iajdñ jHdmdrj,g wjYH m%d.aOkh imhkafka ;ks mqoa.,fhl= neúka

tajdfha ysñldr;ajh o m%d.aOkh iemhQ tu mqoa.,hdgu ysñ fõ'

,dN fyda mdvq ;ks j N=la;s ú£u

jHdmdrh úiska Wmhk ,dNh jHdmdrfha whs;slre i;= fõ' tfiau jHdmdrhg

w,dNhla we;s jqjfyd;a th o whs;slreg ;ks j ú| ord .ekSug isÿfõ'

wLKav meje;aula fkdue;s ùu

whs;slref.a urKh" isysúl,aùu fyda fjk hï wl¾uKH;djl § tu jHdmdrfha

meje;au wjika úh yels h'

whs;slref.a j.lSu wiSñ; ùu

j.lSu hkqfjka idudkHfhka woyia jkafka jHdmdrh i|yd ndysr md¾Yajhkaf.ka

,nd.;a Kh mshùu i|yd we;s ne£uhs' fujeks jHdmdrj, whs;slref.a j.lSu

wiSñ; fõ' tkï jHdmdßlhd i;= fm!oa.,sl foam, mjd jHdmdrfha j.lSï mshùug

lem lsÍug isÿúh yels njhs'

,shdmÈxÑh wksjd¾h fkdùu

flaj, iajdñ jHdmdrh ,shdmÈxÑ lsÍu wksjd¾h fkdfõ' tfia jqj o ;u jHdmdrh

,shdmÈxÑ lsÍu b;d m%fhdackj;a fõ' tfia ,shdmÈxÑ lrkafka kï th jHdmdr

kdu ,shdmÈxÑh fõ' fuys § ,shdmÈxÑ lrkqfha jHdmdrfha ku fõ' jHdmdr kduh

,shdmÈxÑh isÿ flfrkafka 1918 wxl 06 ork jHdmdr kdu wd× mk; wkqj wÞ<

m<d;a iNdfõ jHdmdrh mj;sk n, m%foaYfha m%dfoaYSh f,alï ld¾hd,fhks'

ffk;sl mqoa.,Ndjhla fkdue;s ùu

fujeks jHdmdrj,g jHdmdrfha kñka kS;suh lghq;=j, fhÈh fkdyels nj ñka

woyia flf¾' tfia lsÍug wjYH kï jHdmdßlhdf.a fm!oa.,sl kñka tajd isÿ

l< hq;= fõ'

ksoiqka (-

kvq mejÍu" nexl= Kh .ekSu" r: jdyk ñ, § .ekSu jeks lghq;=

jHdmdr kdufhka fkdj whs;slref.a kñka l< hq;= h'

68

whs;slref.a wNsu;h mßÈ jHdmdrh fufyhúh yels ùu

ksoiqka (-

fiajlhka n|jd .ekSu yd bj;a lsÍu

jHdmdr lghq;= mq¿,a lsÍu

NdKavj, ñ, ms<sn| ;SrK .ekSu

flaj, iajdñ jHdmdr wdrïN lsÍu

flaj, iajdñ jHdmdr wdrïN lsÍu myiq jqj o" ta i|yd jHjidhlfhl= úiska

m%dfhda.sl j wkq.ukh l< hq;= mshjr lsysmhls' tajd my; i|yka mßÈ fõ'

jHdmdrh wdrïN lsÍug n,dfmdfr;a;= jk n, m%foaYfha m%dfoaYsh f,alï

ld¾hd,fhka my; ±lafjk b,a¨ï m;% ,nd .ekSu

1' ;ks mqoa., jHdmdr kduhla ,shdmÈxÑ lsÍu i|yd jQ b,a¨ï m;%h

2' jHdmr kdu ,shdmÈxÑ lsÍu i|yd jQ .%du ks,Odß jd¾;djg wod< b,a¨ïm;%h

.%du ks,Odß iy;sl l< jd¾;dj yd iïmQ¾K lrk ,o wdlD;s m;%h ,shdmosxÑ

lsÍug wod< .dia;=j iu. m%dfoaYSh f,alï fj; Ndr§u

by; ,shlshú,s yd .dia;= f.ùfuka miq j tajd ms<sn| m%dfoaYSh f,alï úiska

lreKq fidhd n,d ms<s.kafka kï jHdmdrh ,shdmÈxÑ lr jHdmdr kduh ,shdmÈxÑ

lsÍfï iy;slh ksl=;a flf¾'

ls%hdldrlu 03

flaj, iajdñ jHdmdrhla wdrïN lsÍug wÞ< wdlD;s m;% imhd .kak'

01' tu wdlD;s m;%j, úuid we;s lreKq ksÍlaIKh lrkak'

02' Tfí hy¿jka iu. idlÉPd lr tu f,aLk iïmQ¾K lsÍug wjYH

f;dr;=re f.dkq lrkak'

flaj, iajdñ jHdmdrj, jdis

iq¿ m%d.aOkhlska jqjo wdrïN l< yels ùu

mjqf,a idudðlhkaf.a iyh ,nd.; yels ùu

jHdmdrh wdrïN lsÍfï myiqj

69

jHdmdßlhdf.a Wkkaÿj yd lemùu u; jHdmdrh ÈhqKq lr.; yels ùu

iajdëk j ;SrK .; yels ùu

ish¨u ,dN whs;slre i;=ùu

jHdmdßl f;dr;=rej, ryiHNdjh wdrlaId ùu

n,mdk kS;sÍ;s w,am ùu

flaj, iajdñ jHdmdrj, iSud

m%d.aOk iïmdok ud¾. iSud ùu

jHdmdrhg ffk;sl mqoa.,Ndjhla ysñ fkdùu

whs;slref.a j.lSu wiSñ; ùu

jHdmdrhg wLKav mej;aula fkdue;s ùu

jHdmdr w,dN whs;slreg ;ks j oeÍug isÿùu

whs;slre ;ks j .kq ,nk jHdmdßl ;SrK we;eï úg wid¾:l ùu

ls%hdldrlu 04

iuka úiska ;ud b;sßlr.;a iq¿ uqo,lska fjf<| jHdmdrhla wdrïN lf<a h' tu wdrïNl

lghq;= i|yd Tyqg jeä fjfyila yd ld,hla ±Íug isÿ fkdùu ms<sn| j Tyq i;=gq úh' Tyq

jHdmdrhg lemùfuka jev lf<a h'

úúO ÿIalr;d u;= jqj o Tyq tAjdg laI‚l úi÷ï ,nd foñka tu .eg¨ ;u w;a±lSï njg

mßj¾;kh lr .ksñka jHdmdr lghq;= mj;ajdf.k .sfha h' tla úgl § fiajlfhl= f.ka isÿ

jQ w;a je/oaola ksid Tyqg úreoaO j .kqfokqlrefjl= kvq mjrkq ,enQ neúka iukag Widúfha

fmkS isàug o isÿ úh' flfia jqj o ;udf.a ie,iqï wkqj l%shd;aul fjñka jHdmdrh ,dNÞhS j

mj;ajdf.k hdug Tyqg yels úh'

;u jHdmdrh ;j ÿrg;a ÈhqKq lr .ekSug iukag wjYH;djla u;= jqj o tA i|yd wu;r m%d.aOkh

imhd .ekSu ÿIalr nj Tyqg wjfndaO úh' fuys § ;j ÿrg;a nexl= Kh ,nd .ekSfï yelshdj

;snqK o tAjd fíreï lsÍfï wjÞku fya;= fldg f.k Tyq tA i|yd Wkkaÿ fkdúh'

;u jHdmdrfha jev lghq;= wêl neúka iuka frda.d;=r ;;a;ajhg m;a jqj o jHdmdr lghq;=

yels muK id¾:l j lsÍug Tyq ks;r u fjfyi .;af;a h'

01' by; ±lajQ jHdmdrh l=uk jHdmdr ixúOdkhlg wh;a o@ Tfí ms<s;=rg

fya;= olajkak'

02' tu jHdmdr ixúOdk j¾.fha jdis yd iSud olajkak'

70

6'4 yjq,a jHdmdr

fm!oa.,sl wxYfha jHdmdr ixúOdk j¾.hla f,i yjq,a jHdmdrj,g o wd¾Ólh

;=< jeo.;a ia:dkhla ysñ j we;' jHjidhlhka ;ks- ;ks j jHdmdßl lghq;=j,

ksr;ùug jvd iduqysl j l%shdl< yels ùu yjq,a jHdmdr ìys ùug fya;= ù we;s

nj fmfka' tfukau jeä m%d.aOkhla /ialr .ekSu" ksjerÈ l<ukdlrK ;SrK

.ekSu" úúO l=i,;d we;s md¾Yaj jHdmdrhg iïnkaO lr .ekSu jeks wjYH;d

uq,a lrf.k yjq,a jHdmdr ìys ù we;s nj lsj yels h' .KldêldÍ" kS;S{" nÿ"

ffjoH jeks jD;a;Suh lafIa;%j, fhfok md¾Yaj o ksIamdok yd fjf<| lghq;=j,

fhfok md¾Yaj o yjq,a jHdmdr mj;ajdf.k hkq oelsh yels h'

Y%S ,xldfõ mj;ajd f.k hk yjq,a

jHdmdr iïnkaOfhka 1890 yjq,a

jHdmdr w{d mk; n,meje;afõ'

tu mk;g wkqj yjq,a jHdmdr my;

±lafjk mßÈ ks¾jpkh lr we;'

,dN ,eîfï wruq‚ka mqoa.,hka

fofofkl= fyda Bg jeä msßilf.a

iïnkaO;dj yjq,a jHdmdr fõ'

yjq,a jHdmdrj, uQ,sl ,laIK

yjq,a jHdmdrj, oelsh yels iqúfYaIs jQ ,laIK lsysmhla my; oelafõ'

yjq,alrejka ixLHdj

yjq,a jHdmdrhla wdrïN lsÍu i|yd isáh hq;= wju yjq,alrejka ixLHdj fofofkl=

úh hq;= w;r Wmßu yjq,alrejka ixLHdj úisfofkl=g iSud lr we;'

yjq,alrejka w;r .súiqï.; iïnkaO;djla mej;Su

yjq,alrejka w;r we;s lr.;a tlÕ;d u; yjq,a jHdmdrhla wdrïN fõ' tu

tlÕ;dj ,sÅ; j" jdÑl j fyda jHx.fhka we;s úh yels h' fufia yjq,a jHdmdrfha

l%shdldß;ajh wdY%s; j yjq,alrejka w;r we;slr.;a tlÕ;dj yjq,a .súiqu f,i

ye¢kafõ'

wLKav meje;aula fkdue;s ùu

yjq,a .súiqu fjkia ùu" yjq,alrefjl=f.a urKh" Wu;=ùu" nqkaj;a ùu jeks fya;=

u.ska yjq,a jHdmdrfha meje;aug ndOd we;súh yels nj ñka úia;r flf¾'

rEmh 6'4

71

yjq,alrejkaf.a j.lSï wiSñ; ùu

yjq,a jHdmdrfha l%shdldß;ajh ;=<ska we;sjk j.lSï i|yd yjq,alrejka iSudjlska

f;dr j j.lSfuka nef|k nj ñka meyeÈ,s flf¾' yjq,a jHdmdrfha j.lSï

mshùfï § tys j;alï m%udKj;a fkdfõ kï yjq,alrejkaf.a fm!oa.,sl foam< mjd

iSudjlska f;dr j fhdojñka jHdmdrfha Kh mshùug yjq,alrejkag fuys § isÿfõ'

ffk;sl mqoa.,Ndjhla fkdue;sùu

yjq,a jHdmdrhla kS;sh bÈßfha mqoa.,fhl= f,i fkdi,lk neúka yjq,a jHdmdrfha

kñka kS;suh lghq;=j,g t<öug fkdyels fõ' tu ksid yjq,a jHdmdrh wdY%s;

kS;suh lghq;=j, § yjq,a jHdmdrfha kñka fkdj ta ta yjq,alrejkaf.a fm!oa.,sl

kduhkaf.ka lghq;= lsÍu isÿfõ'

yjq,a jHdmdrh ,shdmÈxÑ lsÍu wksjd¾h fkdùu

yjq,a jHdmdr ,shdmÈxÑ lsÍu wksjd¾h fkdfõ' tfy;a yjq,a jHdmdr ,shdmÈxÑ

lsÍfuka fndfyda m%fhdack w;a lr .; yels h' fuys § ,shdmÈxÑ lrkq ,nkafka

jHdmdrfha kduhhs' ,shdmoxÑ lsÍu 1918 wxl 06 ork jHdmdr kdu wd× mk; wkqj

wÞ< m<d;a iNdfõ jHdmdrh msysá n, m%foaYh wh;a m%dfoaYSh f,alï ld¾hd,h

u.ska isÿ lr .; yels h'

iEu yjq,alrefjl=u fiiq yjq,alrejkaf.a ksfhdað;fhl= ùu

yjq,a jHdmdrfha lghq;=j, § ta ta yjq,alrejd úiska isÿlrkq ,nk ld¾hhka

iïnkaOfhka wfkla yjq,alrejka o j.lSug nef|a' tu ksid iEu yjq,alrefjl=u

wka yjq,alrejkaf.a ksfhdað;fhl= f,i ie,fla'

yjq,a jHdmdr wdrïN lsÍu

flaj, iajdñ jHdmdr wdrïN l< whqßka u

yjq,a jHdmdr o wdrïN l< yels h' tfy;a

yjq,a jHdmdrhl yjq,alrejka Wmßu

jYfhka úisfofkl= isáh yels neúka

wdrïN fldg mj;ajd f.k hdfï § úúO

m%dfhda.sl .eg¨j,g uqyqK§ug isÿúh

yels h' yjq,a .súiqula jdÑl j fyda

jHx.fhka fyda ,sÅ; hk wdldrj,ska

we;s lr .; yels jqjo ,sÅ; .súiqula u;

yjq,a jHdmdrh wdrïN fldg mj;ajdf.k

hdu jvd;a fhda.H fõ'

fufia we;s lr .kakd .súiqï.; ,sÅ; tlÕ;dj yjq,a Tmamqj f,i ye¢kafõ'

rEmh 6'5

72

yjq,a jHdmdr wdY%s; j we;s lr.kq ,nk .súiqï.; tlÕ;dj ,sÅ; j isÿ lsÍu

jeo.;a jkqfha m%dfhda.sl j yjq,a jHdmdrfha we;súh yels .eg¨j,ska f;dr j th

mj;ajdf.k hdu ms‚i fõ'

yjq,a .súiqul we;=<;a úh yels tlÕ;d lsysmhla my; oelafõ'

yjq,alrejka m%d.aOkh imhk wdldrh

yjq,alrejka ,dN mdvq fnod .kakd wdldrh

yjq,alrejka jHdmdrfha lghq;=j,g Þhl jk wdldrh

yjq,alrejkaf.a jegqma ,nd .ekSu

yjq,alrejkaf.a hq;=lï yd whs;sjdislï

yjq,a jHdmdrfha lghq;= wjika lsÍu iïnkaO f;dr;=re

m%d.aOkhg wu;r j yjq,alrejka imhkq ,nk Kh i|yd fmd,S f.ùu

yjq,a jHdmdrh mj;ajdf.k hdu iïnkaOfhka fjk;a fmdÿ tlÕ;d

yjq,a jHdmdrj, jdis

myiqfjka wdrïN l< yels ùu

jeä m%d.aOkhla /ialr.; yels ùu

iduqysl ;SrK .; yels ùu

yjq,a jHdmdrfha j.lSï yjq,alrejka w;r fn§ hdu

yjq,alrejka i;= úúO l=i,;d m%fhdackhg fhdod.; yels ùu

yjq,a jHdmrj, iSud

j.lSu wiSñ; ùu

ffk;sl mqoa.,Ndjhla fkdue;s ùu

yjq,alrejka w;r u; .egqï we;súh yels ùu

jHdmdrfha ,dNh yjq,alrejka w;r fn§ hdu

wLKav meje;aula fkdue;s ùu

hï yjq,alrefjl= úiska isÿlrk jerÈ l%shdjl m%;sM, wfkl=;a yjq,alrejkag

n,mEu

73

ls%hdldrlu 05

wu,a mshr;ak iy lu,a chr;ak tla j wdrïN l< ksñ we÷ï wf,ú lsÍfï yjq,a jHdmdrh r;ak fv%ia

kñka ,shdmÈxÑ lsÍug tlÕ jQy' yjq,a jHdmdrh i|yd fofokdu remsh,a 50 000la- ne.ska

m%d.aOkh fh§ug;a" jHdmdrfha ,dN-mdvq fofokd w;r iu iu j fnod .ekSug;a tlÕ

úh' lu,a fjk;a jD;a;shl kshe,Su ksid Tyq jHdmdr lghq;=j,g iïnkaO fkdùug ;SrKh l<

w;r udisl j remsh,a 20 000l fõ;khlg wu,a jHdmdrfha wf,ú lghq;=j,g iïnkaO úh hq;=

njg tlÕ jk ,È' ;jo" m%d.aOkhg wu;r j yjq,alrejka jHdmdrhg fhdojk w;sf¾l wruqo,a

i|yd 10% jd¾Isl fmd,shla f.ùug o ;SrKh lrk ,È' tfia u kj yjq,alrefjl= jHdmdrhg

n|jd .kafka kï Tjqka fofokdf.au leue;a; u; th isÿúh hq;= njg ;SrKh úh'

by; f;dr;=re weiqfrka r;ak fv%ia yjq,a jHdmdrhg wÞ< j yjq,a Tmamqjla ms<sfh,

lrkak'

6'5 ixia:dms; iud.ï

fm!oa.,sl wxYh ksfhdackh lrkq ,nk m%n, jHdmdr ixúOdk j¾.hla f,i

ixia:dms; iud.ï y÷kd .efka' ixia:dms; iud.ï wdrïN lsÍu iïnkaOfhka

Y%S ,xldfõ 2007 wxl 07 ork iud.ï mk; n, meje;afõ'

Y%S ,xldfõ iud.ï mk;g wkqj tla mqoa.,fhl=g jqjo ixia:dms; iud.ula wdrïN

l< yels neúka fndfyda jHjidhlhka fïjd wdrïN lsÍug Wkkaÿjla olajk nj

fmfka' tfiau ixia:dms; iud.ï i|yd ffk;sl mqoa.,Ndjhla ysñ ùu o ckm%sh

ùug fya;= ù we;'

ixia:dms; iud.ï my; i|yka mßÈ ir, j w¾: ±laúh yels h'

2007 wxl 07 ork iud.ï mk; hgf;a ,shdmÈxÑ lrk ,o ffk;sl mqoa.,Ndjhla

yd wLKav meje;au;a we;s jHdmdr ixúOdkh -ixia:dms; iud.ï fõ'

74

ixia:dms; iud.ïj, uQ,sl ,laIK

ixia:dms; iud.ïj, fmdÿfõ oelsh yels uQ,sl ,laIK lsysmhla my; oelafõ'

iud.ï mk; hgf;a ixia:dmkh lrk ,o wdh;khla ùu

iEu iud.ula u 2007 wxl 07 ork iud.ï mk; hgf;a ixia:dmkh l< hq;=

h' th isÿ lrkafka iud.ï frðiag%d¾ fomd¾;fïka;=fõ iud.ï frðiag%d¾jrhd

úisks'

fldgialrejka u.ska m%d.aOkh /ialr .ekSu

ixia:dms; iud.ulg wjYH m%d.aOkh /ialr .kq ,nkafka fldgia m%d.aOkh

;=<sks'

fldgialrejkaf.a j.lSu iSudiys; ùu

ixia:dms; iud.ul Kh yd fjk;a ne£ï iïnkaOfhka fldgialrejkaf.a j.lSu

iSñ; fõ' iud.fuka ñ,§ .;a fldgiaj, jákdlug muKla fldgialrejkaf.a

j.lSu iSudjk nj ñka woyia flf¾'

iud.fï l<ukdlrK lghq;= wOHËjre u.ska isÿ lsÍu

iud.ul l<ukdlrK lghq;= isÿ lrkq ,nkafka iud.fï fldgialrejka jk

whs;slrejka úiska f;dardm;a lr .kakd wOHËjre úisks'

wLKav meje;aula ysñùu

ixia:dms; iud.ula tys fldgialrejkaf.ka fjka jQ iajdëk tallhls' tneúka

iud.fï fldgialrefjl=f.a ñh hdu" nqkaj;a ùu" mQ¾K fyda w¾O wl¾uKH;dj

jeks fya;= iud.fï meje;aug ndOdjla fkdfõ'

ffk;sl mqoa.,Ndjhla ysñ ùu

2007 wxl 07 ork iud.ï mk; hgf;a iud.ï ixia:dmkh flf¾' tneúka

ixia:dms; iud.ula kS;sh bÈßfha mqoa.,fhl= f,i ie,fla' tuksid .súiqïj,g

t<öu" j;alï w;am;a lr .ekSu" uQ,H wdh;kj,ska Kh uqo,a iïmdokh lr.ekSu

jeks ld¾hhkays § iud.fï kñka tajd l%shd;aul l< yels h'

75

2007 wxl 07 ork iud.ï mk;g wkqj wdrïN l< yels iud.ï j¾. 6'6 igyk

u.ska ksrEmkh flf¾'

rEmh 6'6 iud.ï mk; wkqj werôh yels iud.ï j¾.

ixia:dms; iud.ï

wemfhka iSñ;

iud.ï

iSud iys;

iud.ï

iSud rys;

iud.ï

iSud iys;

fm!oa.,sl iud.ï

iSud iys; fmdÿ

iud.ï

iSud iys;

wlafjr< iud.ï

iud.ï mk;g wkqj úúO j¾.fha iud.ï wdrïN l< yels h' fuys § wm

idlÉPd lrkq ,nkafka iSud iys; fm!oa.,sl iud.ï ms<sn| j mu‚' fndfyda

iq¿ yd uOH mßudK jHdmdßlhka úiska iajlSh jHdmdr i|yd fuu j¾.fha

iud.ïj,g jeä leue;a;la olajkq ,efí'

iSud iys; fm!oa.,sl iud.ï

Y%S ,xldfõ jHjidhlhka w;r j¾;udkfha § ckm%sh ù ;sfnk jHdmdr ixúOdk

j¾.hla f,i iSud iys; fm!oa.,sl iud.ï y÷kd.; yels h' tla mqoa.,fhl=g

jqjo wdrïN l< yels ùu" ffk;sl mqoa.,Ndjhla ysñùu" mjqf,a idudðlhka

ys;ñ;=rka jeks md¾Yaj iïnkaO lr .ksñka jHdmdrh wdrïN l< yels ùu jeks

lreKq fuu miqìu ks¾udKh ùug fya;= ù we;s nj fmfka'

2007 wxl 07 ork iud.ï mk; u.ska o iSud iys; fm!oa.,sl iud.ï ms<sn| w¾:

ksrEmKhla bÈßm;a fldg we;s w;r th ir, j fufia oelaúh yels h'

iud.ula úiska ksl=;a lrk fldgia ñ, § .kakd f,i fmdÿ uyck;djg wdrdOkd

l< fkdyels" idudðl ixLHdj 50 lg iSudjk" j.lSu fh¥ m%d.aOkhg muKla

iSud jk iud.ï -iSudiys; fm!oa.,sl iud.ï fõ'

76

ls%hdldrlu 06

my; i|yka tla tla lafIa;%hkays Y%S ,xldj ;=< ls%hd;aul jk iSñ; fm!oa.,sl

iud.ï i|yd ksoiqkla ne.ska bÈßm;a lrkak'

wkq

wxlhlafIa;%h fm!oa.,sl iud.ï

01' ixpdrl

02' wOHdmk

03' fjf<|

04' ksIamdok

05' lDIsl¾u

06' bÈlsÍï

iSud iys; fm!oa.,sl iud.ï wdrïN lsÍu

iSud iys; fm!oa.,sl iud.ula wdrïN lr mj;ajdf.k hdu i|yd 2007 wxl 07

ork iud.ï mk; hgf;a ,shdmÈxÑ l< hq;= h' tA i|yd iud.ï frðiag%d¾jrhd

fj; ,shdmÈxÑ lsÍu i|yd my; ±lafjk ,shú,s 04 wÞ< whÿï m;%h iu. bÈßm;a

l< hq;= fõ'

01' iud.fï ku ms<sn| m%ldYh

iSud iys; iud.ulg kduhla f;dard .ekSfï§ wkq.ukh l< hq;= úêúOdk 2007

wxl 07 ork iud.ï mk; hgf;a fmkajd § we;'

ksoiqka (-

±kg Ndú; lrk kula fyda Bg wdikak wkqrEm kula fyda iud.fï

kduh f,i Ndú; fkdl< hq;= nj

Y%S ,xld" rdcH" ckdêm;s jeks jpk lKav iud.fï kduh i|yd

Ndú; fkdl< hq;= nj

02' idx.ñl jHjia:dj,sh

iSud iys; iud.ul idudkH mßmd,kh yd iïnkaO f;dr;=re we;=<;a m%ldYh

idx.ñl jHjia:dj,sh fõ' 2007 wxl 07 ork iud.ï mk;g wkqj idx.ñl

jHjia:dj,sfha my; ±lafjk f;dr;=re we;=<;a fõ'

77

iud.fï mrud¾:

iud.fï fldgia ysñhkaf.a ne£ï yd whs;sjdislï

iud.fï l<ukdlrKh yd mßmd,kh iïnkaO f;dr;=re

03' iud.fï wOHlaIjre f,i lghq;= lsÍug tA tA wOHlaIjrhdf.a leue;a;

ms<sno m%ldYkh

04' iud.fï f,alïjrhd f,i lghq;= lsÍug tu f,alïjrhdf.a leue;a; ms<sn|

m%ldYkh

fuu bÈßm;a lrkq ,nk ,shú,s ms<sn| j iud.ï frðiag%d¾jrhd iEySug m;ajkafka

kï iud.u 2007 wxl 07 ork iud.ï mk; hgf;a ,shdmÈxÑ lrkq ,efí' ,shdmÈxÑ

lsÍfuka miq iud.ï frðiag%d¾jrhd úiska ixia:dmk iy;slh ksl=;a lrkq ,efí'

iSud iys; fm!oa.,sl iud.ul ,laIK

iSud iys; fm!oa.,sl iud.ïj, fmdÿfõ oelsh yels m%Odk ,laIK lsysmhla my;

oelafõ'

iud.fï fldgia ñ,g .ekSug fmdÿ uyck;djg wdrdOkd l< fkdyels ùu

iSñ; fm!oa.,sl iud.ïj, fldgia ñ,§ .ekSu mjqf,a iduðlhka iy ys;ñ;=rka

jeks md¾Yaj w;r muKla isÿ flf¾' fuu iud.ïj, fldgia ñ,g .kakd f,i

fmdÿ uyck;djg wdrdOkd l< fkdyels h'

wju idudðl ixLHdj 01 jk w;r Wmßu ixLHdj 50la ùu

2007 iud.ï mk;g wkqj tla mqoa.,fhl=g jqjo iud.ula wdrïN l< yels neúka

iSud iys; fm!oa.,sl iud.ïj, wju fldgialrejka ixLHdj 01ls' tfiau fujeks

iud.ïj, Wmßu fldgialrejka ixLHdj iud.ï mk; u.ska 50 lg iSud fldg we;'

wOHlaI uKav,hla u.ska l<ukdlrKh lsÍu

iSñ; iud.ïj, l<ukdlrK lghq;= wOHlaI uKav,hla u.ska isÿ flf¾' fï

i|yd iSñ; fm!oa.,sl iud.ul wju jYfhka tla wOHlaIjrfhlaj;a isáh hq;=

nj iud.ï mkf;ys ±lafõ' tfia jqj o isáh hq;= Wmßu wOHlaIjreka ixLHdj

ms<sn| j i|yka fldg ke;'

ffk;sl mqoa.,Ndjhla ysñ ùu

78

wLKav meje;aula ;sîu

.sKqï ;eîu yd ú.Kkh wksjd¾h ùu

j.lSu iSud iys; ùu

iSñ; fm!oa.,sl iud.ïj, jdis

tla mqoa.,fhl=g jqj o wdrïN l< yels ùu

mjqf,a idudðlhka" kEoE ys; ñ;=rka iïnkaO lr .ksñka iud.u wdrïN

l< yels ùu

úêu;a njla yd by< ms<s.ekSula mej;Su

j.lSu iSñ; ùu

ffk;sl mqoa.,Ndjhla ysñ ùu

wLKav meje;aula ;sîu

iSñ; fm!oa.,sl iud.ïj, iSud

mjqf,a idudðlhka" kEoE ys; ñ;=rka jeks md¾Yajj,g fldgia ksl=;a

lrk neúka jeä m%d.aOkhla /ialr .ekSug wmyiq ùu'

wksjd¾hfhka ms<smeÈh hq;= kS;s Í;s yd l%shd mámdá mej;Su

iud.fï Wmßu fldgialrejka .Kk 50 iSud lsÍu fya;=fjka jeä msßilg

iïnkaO ùug we;s wjia:d iSud ùu

jr,;a jHdmdr

YS>%fhka fjkiajk jHdmdr mßir ;;a;ajhkag uqyqK §u i|yd we;s jQ jHdmdr

ixl,amhla f,i jr,;a jHdmdr y÷kd.; yels h' uyd mßudK jHdmdr iu.

iïnkaO ù jHjidhlhdg ;u jHdmdr lghq;= wdrïN lr mj;ajdf.k hdug

fuu.ska wjia:dj ,efí' fuu jHdmdr ;ks mqoa.," yjq,a jHdmdr fyda ixia:dms;

iud.ï hk ixúOdk j¾. hgf;a l%shd;aul úh yels h'

79

lsishï NdKavhla fyda fiajdjla imhk jHdmdr wdh;khla" ish fjf<| kduh

hgf;a tu NdKavh fyda fiajdj ksYaÑ; fjf<|m< m%foaYhl wf,ú lsÍug ;j;a

jHdmdr wdh;khlg n,h mejÍug fhdod.kakd jHdmdr jr,;a jHdmdr fõ'

jr,;a jHdmdr wdrïN lsÍu

j¾;udkfha§ jr,;a jHdmdr úúO iajrEmfhka wdrïN fldg l%shd;aul flf¾'

tfia jqj;a iEu jr,;a jHdmdrhlu uQ,sl ieliqu my; ±lafõ'

rEmh 6'7 jr,;a jHdmdrhl uQ,sl ieliqu

jr,;a

ysñhd

jr,;a

,dNshd

jr,;a

.súiqu

jr,;a

jHdmdrh

jr,;a jHdmdr yd iïnkaO m%Odk md¾Yaj folls'

jr,;aysñhd$jr,;alre

iajlSh ksIamdÈ; ksYaÑ; fjf<|m< m%foaYhl ;udf.a fjf<| kduh

Ndú; lrñka wf,ú lsÍug wjirh ,ndfok md¾Yajh fõ' Tyqf.a

mrud¾: jkafka iajlSh fjf<|m< m%d.aOkh wdfhdackhlska f;dr j

mq¿,a lr .ekSu yd wdÞhï bmehSu jeks lreKq fõ'

jr,;a,dNshd

jr,;aysñhdf.a ikakï kduh Ndú; lrñka ksYaÑ; fjf<|m< m%foaYhl

NdKav fyda fiajd wf,ú lsÍug wjirh ,nd.kakd md¾Yajh fõ'

fujeks jHdmdr iïnkaO;djla we;s lr .ekSu i|yd jr,;aysñhd iy jr,;a,dNshd

hk fomd¾Yajh w;r .súiqï.; iïnkaO;djhla f.dvk.d .; hq;= h' th jr,;a

.súiqu kï fõ' jr,;a jHdmdrh wdrïN fldg mj;ajdf.k hdu ms<sn| j fmdÿ

tlÕ;d jr,;a .súiqug we;=<;a lrhs'

80

tjeks fmdÿ tlÕ;d i|yd ksoiqka lsysmhla my; ±lafõ'

ksoiqka (-

jr,;a,dNshdg jr,;aysñhd úiska imhk fiajd

wf,úhg wjir ,nd § ;sfnk NdKav j¾.

jr,;a,dNshd úiska jr,;aysñhdg lrk f.ùfï jákdlu

fufia jr,;aysñhd iy jr,;a,dNshd úiska we;s lr.;a jr,;a .súiqfï m%;sM,h

f,i jr,;a jHdmdrh werfò' fuys § jr,;aysñhd úiska ;u fjf<| kduh hgf;a

NdKav yd fiajd úlsŒug jr,;a,dNshdg ,ndfok wjirh u; .dia;= wh flf¾'

tfia whlrk .dia;=j mqrialdrh f,i ye¢kafõ'

jr,;a jHdmdrj, uQ,sl ,laIK

jr,;a jHdmdrj, my; ±lafjk uQ,sl ,laIK ksrEmKh fõ'

jr,;aysñhd yd jr,;a,dNshd f,i fomd¾Yajhla iïnkaO ùu

ksYaÑ; fjf<|m< m%foaYhl ;u fjf<|kduh hgf;a NdKAv yd fiajd wf,ú

lsÍug wjirh ,ndfokafka jr,;aysñhd h' tu wjirh u; wod< fjf<|kduh

hgf;a ksYaÑ; fjf<|m< m%foaY ;=< NdKav yd fiajd wf,ú lrkq ,nkafka

jr,;a,dNshd úisks' fufia jr,;a jHdmdr wdY%s; j jr,;aysñhd yd jr,;a,dNshd

f,i fomd¾Yajhla iïnkaO fõ'

jr,;aysñhd yd jr,;a,dNshd w;r .súiqï.; iïnkaO;djla mej;Su

jr,;a jHdmdr wdrïNjkqfha jr,;aysñhd iy jr,;a,dNshd w;r we;slr.;a

tlÕ;djla u; h' fufia we;slr.;a ,sÅ; tlÕ;dj jr,;a .súiqu f,i ye¢kafõ'

jr,;a,dNshd úiska jr,;aysñhdg f.ùula lsÍu

jr,;aysñhd úiska ;ukaf.a fjf<|kduh hgf;a NdKAv yd fiajd wf,ú lsÍug

jr,;a,dNshdg wjirh ,ndfokafka lsishï .dia;=jla u; fõ' fï ms<sn| f;dr;=re

jr,;a .súiqfï we;=<;a úh hq;= h'

jr,;a jHdmdrj, jdis

jr,;a jHdmdrj, l%shdldß;ajh ;=<ska jr,;aysñhdg;a" jr,;a,dNshdg;a fmdÿfõ

w;am;a lr.; yels jdis lsysmhls'

81

jr,;aysñhdg w;am;a lr.; yels jdis

jr,;aysñhdg Tyqf.au wdfhdackhlska f;drj fjk;a fjf<|m< ;=<

jHdmdr lghq;= mq¿,a lr .eksug wjia:dj Wod ùu

úYd, fiajl uKav,hla mj;ajd .ekSfuka ±Íug isÿ jk mSvkh wju lr

.ksñka uyd mßudK jdis N=la;s ú£ug yels ùu

jr,;aysñhdg wdÞhula ,eîu

jr,;a,dNshdg w;am;a lr.; yels jdis

jr,;aysñhdf.a lS¾;skdufhka ,dNhla bmehSug jr,;a,dNshdg wjia:dj

Wodùu

jr,;aysñhdf.a lS¾;skduh u; jr,;a,dNshdg ckm%sh fjf<|m<lg

myiqfjka m%fõY úh yels ùu

jr,;aysñhdf.a l<ukdlrK mqyqKqj jr,;a,dNshdg ysñùu

jr,;a jHdmdrj, iSud

jr,;aysñhdg

jr,;a,dN shdf. a wid¾:l fjf<| lghq; = ; =< sk a jr,;ay sñhdf. a

lS¾;skduhg ydks isÿúh yels h

jr,;a jHdmdr lghq;= lsÍfï§ we;sjk ffk;sl ne£ï yd iSudjkag hg;a

ùug isÿ ùu

jr,;a,dNshdg

jr,;a jHdmdr l%uh ,nd.ekSug jr,;a,dNshdg ffk;sl .dia;=" nexl=

.dia;=" ia:dms; lsÍfï úhoï jeks msßjeh oeÍug isÿùu

jr,;aysñhdf.a md,khla we;s ksid jr,;a,dNshdg mQ¾K iajdëk;ajfhka

hq;= j lghq;= l< fkdyels ùu

jr,;aysñhdg by< mqrialdrhla yd .dia;= f.ùug isÿ úh yels ùu

82

ls%hdldrlu 07

úúO jHdmdr ixúOdkj, ,laIK wvx.= m%ldY lsysmhla my; ±lafõ'

01' ;ks mqoa.,fhl=g ysñ" wLKav meje;aula yd ffk;sl mqoa.,Ndjhla ysñ jHdmdr

02' mqoa.,hka lsysmfofkl= tl;= ù m%d.aOkh fhdod mj;ajdf.k hk j.lSï

wiSñ; jHdmdr

03' ;ks mqoa.,fhl= úiska mj;ajdf.k hk j.lSï wisñ; iy ffk;sl mqoa.,Ndjhla

fkdue;s jHdmdr

by; m%ldY fyd¢ka lshjd my; ±lafjk m%YAkj,g ms<s;=re imhkak'

01' ta ta m%ldYfhka úia;r lrk jHdmdr ixúOdk j¾.h olajkak'

02' tla tla jHdmdr ixúOdk j¾.h i|yd jHdmdr kduhla ne.ska fhdackd

lrkak'

03' ta ta jHdmdr ixúOdk j¾.hg wod< jk wK mk;a kï lrkak'

ls%hdldrlu 08

YS% ,xldfõ l%shd;aul jk jr,;a jHdmdr kï lrkak'

ms<s;=re ,shuq'

01' jHdmdr ixúOdkj, fmdÿfõ olakg ,efnk ,laIK fudkjdo@

02' flaj, iajdñ jHdmdrhl ±lsh yels uQ,sl ,laIK fudkjdo@

03' yjq,a .súiqul we;=<;a úh yels lreKq olajkak'

04' ysñldr;ajh wkqj jHdmdr ixúOdk j¾. lrkak'

05' jr,;a .súiqulg iïnkaO úh yels md¾Yaj kï lrkak'

83

mßÉfþoh 07

jHjidhl;aj ixialD;sh

fuu mßÉfþoh u.ska my; ±lafjk lreKq ms<sn| j idlÉPd flf¾'

7'1 ixialD;sh hkak ye¢kaùu

7'2 jHjidhl;aj ixialD;sh ye¢kaùu

7'3 jHjidhl;aj ixialD;shla ks¾udKh ùfï wjYH;dj

7'4 jHjidhl;aj ixialD;shla ìys ùu i|yd ys;lr iudchSh

yd wd¾Ól idOl

7'5 jHjidhl;ajhg tfrys jk iudchSh idOl

7'6 jHjidhl;ajh ;=< ldka;djf.a N+ñldj

7'7 jHdmdr wdpdrO¾u yd iudc j.lSu

7'8 jHjidhlhka i|yd mj;sk Èß.ekaùï

84

7'1 ixialD;sh hkak ye¢kaùu

udkj YsIagdpdrh wdrïNfha isg u ñksid ;udf.a wjYH;d yd jqjukd bgqlr

.ekSfï § iudcfha úúO md¾Yajhka iu. fukau úúO ixialD;ska iu. ne£

lghq;= lrkq olakg ,efí' ixialD;shl we;s jákdlï iuQyh u.ska mqoa.,hka

yev.eiaùula isÿ fõ' ixialD;shla hkq iudchl Ôj;ajk mqoa., iuQyhla w;r

mj;skakd jQ Tjqkagu wdfõ‚l úYajdi" jákdlï" wdl,am" yeisÍï rgd" úúO

woyia" weoySï" isß;a úß;a" iïu; wdÈh f,i ir, j ú.%y l< yels h' fuu

ixialD;sl wx.hkaf.a ,laIK wkqj tu mqoa., iuQyfha p¾hdj ;SrKh fõ'

ksoiqka (-

Y% S ,dxlsl ck iudcfha isxy," oñ<" uqia,sï" n¾.¾ jeks ck

fldÜGdi Ôj;a jk w;r tu iudc lKavdhïj, Tjqkag u wdfõ‚l

jQ úúO w.hka" úYajdi" wdl,am fukau úúO p¾hdjka ;sîu

7'2 jHjidhl;aj ixialD;sh ye¢kaùu

jHjidhl;aj ixialD;sh hkq jHjidhlhkagu wdfõ‚l jQ úfYaIs; .;s mej;=ï"

wdl,am" úYajdi" woyia" yeisÍï rgd" pdß;% jdß;%" iïu; hkd§ wx.j, tl;=jls'

jHjidhl;aj ixialD;shla ;=< fjfik mqoa.,hl= jHjidhl;aj .;s,laIKj,g

ysñlï lshk mqoa.,hl= njg m;a fõ' tkï tu mqoa.,hd ks¾udKYS,S j wjÞkï

Ndr.kakd yd kfjda;amdokfha fhfok iqNjd§ j is;k mqoa.,fhls' tfiau

tjeks mqoa.,hka j¾;udkfha mj;akd oE iïnkaOfhka w;Dma;su;a j mj;akd

;;a;ajh fjkia lsÍug W;aiy orkafkda fj;s' tfiau Tjqyq mßirhg ixfõ§

mqoa.,hka jk w;r tu ixfõ§;dj ksid u wjia:d y÷kdf.k tA miqmi yUd

hdfï yelshdj we;s mqoa.,fhda fj;s' wjia:d y÷kd.;a ie‚ka Tjqyq tAjd

m%fhdackhg .ks;s'

rEmh 7'1

85

7'3 jHjidhl;aj ixialD;shla ks¾udKh ùfï wjYH;dj

f,dalfha fndfyda rgj,a ÈhqKq ù we;af;a ixialD;sl yd iudchSh n,fõ.j,

wkqn,h ksid h' Y%S ,xldj o jvd;a ÈhqKq ùug W;aiy orñka isák rgla neúka

jHjidhl;aj ixialD;shl wjYH;dj biau;= ù ;sfí' Y%S ,xldfõ mj;sk my;

i|yka lr we;s fndfyduhla wd¾Ól yd iudchSh .eg¨ i|yd id¾:l úi÷ï

fuu.ska ,nd .; yels jkq we;'

ú/lshdjg úi÷ula ùu

Y%S ,xldj ;=< ú/lshdj ie,lsh hq;= m%;sY;hl mj;S' fuu ú/lshdfõ iajNdjh

b;d ixlS¾K h'

ksoiqka (-

kQ.;a Y%ñlhkag jvd W.;a Y%ñlhka w;r ú/lshdj jeä ùu

jhi wjqreÿ 30g wvq ;reKhka w;r ú/lshdj by< m%;sY;hla .ekSu

Y% S ,xldfõ Y%u n,ldfhka ie,lsh hq;= m%;sY;hla /lshd i|yd

úfoaY.; ùu

W.;a ldka;djka w;r ú/lshdj by< uÜgul mej;Su

tneúka Y%S ,xldfõ Y%u n,ldh i|yd /lshd ks¾udKh lsÍu jHjidhl;aj

ixialD;shla ;=< b;d myiqfjka isÿl< yels ld¾hhls'

wd¾Ól j¾Okhla <Õd lr .; hq;= ùu

wd¾Ólhla j¾Okh ùug kï tu wd¾Ólh ;=< ksIamdokh lrkakd jQ NdKav yd

fiajd m%udKh j¾Okh úh hq;= h' jHjidhl;aj ixialD;shla ;=<ska kEu rglg

by< wd¾Ól j¾Okhla ,nd .; yels h'

Ndú; fkdjk iïm;a iq,N j ;sîu

Y%S ,xldj iïm;aj,ska msß N+ñhls' j¾;udkfha § tu iïm;a ksis mßÈ m%fhdackhg

f.k ke;' tu Ndú;hg fkd.;a iïm;a fhdÞ .ksñka ksIamdÈ; ìys lsÍfï

yelshdj we;'

86

kj /lshd ks¾udKh lrkakka ìyslr .; hq;= ùu

Y%S ,xldfõ ck.yk j¾Ok fõ.hg idfmalaI j /lshd iemhSu ÿIalr ù we;'

/lshd ks¾udKh l< yelafla jHjidhlhkag mu‚' /lshd iemhSu i|yd kj

jHdmdr ìys l< hq;= h' túg tu jHdmdr mj;ajdf.k hdfï § fukau jeä ÈhqKq

lsÍfï § Rcq yd jl% /lshd ks¾udKh fõ'

wdÞhï fn§hdfï úIu;dj wju l< hq;= ùu

rfÜ ck.ykfhka l=vd fldgilg cd;sl wdodhfuka jeä fldgila o rfÜ

ck.ykfhka úYd, fldgig cd;sl wdÞhfuka l=vd fldgila o ysñ ùfuka wdÞhï

fn§ hdfï úIu;dj we;s fõ'

jHjidhl;aj ixialD;sh m%p,s; ùu yryd fndfyda mqoa.,hkaf.a jHjidhl;aj

yelshdj j¾Okh fõ' tu yelshd u.ska Tjqkg ,dN bmehsh yels fõ' ;j o fiajd

kshqla;sh by< hdfuka my< wdÞhï ,nk fldgig wdÞhï .,d hdu o isÿ fõ'

fuu.ska wdÞhï fn§hdfï úIu;dj wju fõ'

jHjidhl;aj ixialD;shla ìys ùu i|yd ys;lr jk iudchSh yd wd¾Ól idOl

fndfyda h' tu idOl lsysmhla my; ±lafõ'

ys;lr wd¾Ól mßirhla mej;Su

jHjidhlhkag kj jHdmdr wdrïN lsÍug fukau jHdmdr mj;ajdf.k hdug

iqÿiq wd¾Ól mßirhla ;sìh hq;= h' Kh fmd,S wkqmd;slh wvq ùu" wdÞhï uÜgï

by< hdu" ys;lr úfoaY úksuh wkqmd;sl jeks wd¾Ól idOl jHdmdr lghq;=j,g

ys;lr wdldrfhka ;sîu jeo.;a fõ'

ia:djr foaYmd,k ;;a;ajh

jHjidhl;ajh uQ,sl fldg .ksñka iy wdrlaId lr .ksñka wd¾Ól yd iudchSh

.eg¨j,g úi÷ï fiùu i|yd ys;lr m%;sm;a;s iy kS;s Í;s iïmdokh lrk"

jHjidhl;ajfha m%;s,dN ms<sn| j wjfndaO lr.;a foaYmd,k wêldßhla mej;Su

jHjidhl;aj ixialD;shla ìys ùug uyÕ= rel=,la fõ'

7'4 jHjidhl;aj ixialD;shla ìys ùu i|yd ys;lr iudchSh yd wd¾Ól idOl

87

rdcH yd fjk;a wdh;kj, Èß.ekaùï

jHjidhl;ajh kxjd,Su i|yd rchg fukau rdcH wdh;kj,g o úYd, iyfhda.

hla ,nd Èh yels h' uQ,Huh Èß .ekaùï fukau uQ,Huh fkdjk Èß.ekaùï ,nd

§u u.ska jHjidhl;aj ixialD;sh ÈhqKq lr.; yels fõ'

ksoiqka (-

nÿ iyk ,nd §u

iyk moku hgf;a Kh ,nd §u

úúO Wmfoia yd mqyqKq ,nd §u

wdOdr ,nd §u

foaYSh yd úfoaYSh .ekqïlrejka uqK.eiaùu

m%o¾Yk jevuq¿ wdÈh ixúOdkh lsÍu

jHjidhl;ajh Èß.kajk mjq,a miqìula mej;Su

jHjidhl;ajh Èß.kajk mjq,a miqìula mej;Su o jHjidhl;aj ixialD;shla

we;s lsÍu flfrys Okd;aul j n,mdhs' jHjidhl;aj olaI;d biau;= jk mßÈ

lghq;= l< yels mßirhla mjq, ;=< ks¾udKh lr .ekSu ;=<ska wkd.;fha id¾:l

jHjidhlhka ìysùug fya;= fõ' tfukau we;eï mjq,a jHdmdr wdrïN lr È.ska

È.gu tAjd mj;ajdf.k hdu ;=<ska Tjqkaf.a bÈß mrïmrdjka o jHjidhl;aj

ld¾h i|yd fhduq ùfï jeä m%jK;djla mej;Su jHjidhl;aj ixialD;shla ìys

ùu flfrys n,mdk ;j;a ys;lr idOlhls'

úYd, jHdmdrj,ska ,efnk Èßu;a lsÍï

úYd, jHdmdr ;u jHdmdr lghq;= lrf.k hdfï § iq¿ yd uOH mßudK jHdmdrj,

iyfhda.h ksrka;rfhka ,nd .kS' tneúka iq¿ yd uOH mßudK jHdmdr mj;ajdf.k

hdug ksrka;rfhka úúO Èß.ekaùï isÿ lrkq ,nhs'

ksoiqka (-

úYd, jHdmdr i|yd wjYH wuqøjH yd Wmdx. iq¿ jHdmdr yryd ,nd .ekSu

we;eï ksIamdok ld¾hhka iq¿ jHdmdr fj; ú;eka lr ;sîu Wm fldka;%d;a&

iïm;a ,nd .ekSfï yelshdj

iïm;a iq,n j ;sîu yd tAjd ksIamdok lghq;= i|yd fhdÞ .; yels ùu

jHjidhl;ajh Èßu;a lrk idOlhls'

88

wdo¾Y pß;

id¾:l jHjidhlhkaf.a wdo¾Y pß; iudcfha jeä jYfhka olakg ,eîu

jHjidhl;aj ixialD;shla ks¾udKh ùu i|yd n,mdk m%n, lreKls' tjeks

u. fmkaùï kj jHjidhlhkag ;uka hd hq;= u. lshd fohs'

zfjkia j ys;kakZ

wem,a mß.Kl iud.fï ks¾ud;D iaàõ fcdíia

úúO md¾Yajhkaf.a Èßu;a lsÍï

tkï mjqf,a idudðlhkaf.ka" mdif,ka" úúO iñ;s ix.ïj,ska yd ñ;=rkaf.ka

jHjidhl;ajh i|yd fokq ,nk Èßu;a lsÍï o jHjidhl;aj ixialD;shla we;s

ùug ys;lr j n,mdhs' j¾;udkfha mqj;am;a yd úoHq;a udOHj,g o fï i|yd

iqúfYaIS ld¾hhla bgq l< yels h'

l%shdldrlu 01

Y%S ,xldfõ id¾:l jHjidhlhka fofofkl= y÷kd .kak'

Tjqkaf.a Ôú; l;dfjys .uka u. ms<sn| j fidhd n,kak'

kj jHjidhlhkag Tjqkaf.a Ôú; l;dj,ska ,nd .; yels wdo¾Y lsysmhla

,ehsia;=.; lrkak'

rEmh 7'2

89

7'5 jHjidhl;ajhg tfrys jk iudchSh idOl

mqoa.,fhl=g jHjidhlhl= ùu fya;=fjka mqoa.,sl j ysñjk m%;s,dN /ils'

tfukau jHjidhlhka rfÜ wd¾Ólhg o b;d by< m%;s,dN w;alr fo;s' rgla

ixj¾Okh lrd f.khdfï hdka;%Kh o jHjidhl;ajhhs' tkuq;a fndfyda msßila

jHjidhlhka ùug ue,s lula olaj;s'

fufia jHjidhl;ajhg tfrys jk iudchSh idOl lsysmhla ms<sn| j fidhd

n,uq'

jegqma ,nk /lshdjlg we;s by< ms<s.ekSu

Y%S ,xldfõ fndfyda msßilf.a isyskh jkqfha by< jegqma ,nd .; yels Wiia

/lshdjla lsÍuhs' thg fya;= ù we;af;a mqo a.,fhl=f.a id¾:l;ajh yd

ms<s.ekSu Tyq fyda weh lrkq ,nk /lshdfjka uekSug iudch mqreÿ ù isàu h'

fuu wdl,amh ksid iajlSh jHjidhl;aj yelshd hgm;a lrñka /lshd wfmalaIs;

j ld,h .; lsÍug mqreÿ ù isà'

wjÞkï yd wNsfhda. Ndr .ekSug we;s wleue;a;

jHjidhlhl= i;= úh hq;= m%Odk ,laIKhla jkqfha l<ukdlrKh lr.; yels

wjÞkula Ndr .ekSuhs' Tjqka kjH;d id¾:l lr .ekSfï wNsfhda. Ndr .;

hq;= h' tfia wjÞku yd wNsfhda. Ndr .ekSug mqoa.,hka ;=< we;s wleue;a;

jHjidhl;ajhg tfrys jk ;j;a ndOlhls'

wOHdmkh ;=<ska Èßu;a lsÍula isÿ fkdùu

ks¾udKYS,S ukilska f,dj olsk" ±kg mj;skakd oE fjkilg Ndckh l< yels"

wjÞkï yd wNsfhda. Ndr.kakd msßila" mj;akd iïm%Þhsl wOHdmk l%uh ;=<ska

ìys lsÍu i|yd wkqn,hla fkd,eîu jHjidhl;ajhg tfrys jk idOlhls'

rdcH Èß.ekaùï m%udKj;a fkdùu

Y%S ,xldj ;=< jHjidhl;ajh m%j¾Okh lsÍug we;s m%;sm;a;sj, ÿ¾j,;d yd

jHjidhlhka k.d isgqùu i|yd lrkq ,nk Èß .ekaùï m%udKj;a fkdùu o

jHjidhl;ajhg tfrys jk idOlhls'

90

hemqï udkisl;ajfhka hqla; ùu

j¾;udkfha Y%S ,xldfõ fndfyda msßila ;ukag fouõmshkaf.a Wreu jk oE flfrys

úYd, n,dfmdfrd;a;= ;nd .kakd w;r tu Wreuhka ,o miq tAjd úhoï lrñka

Ôj;a ùug W;aiy or;s' tfiau rcfhka ,efnk iykdOdr wfmalaIdfjka isá;s'

;u W;aidyfhka ;ukag wjYH oE Wmhd .ekSug fjfyi ùug ue,slula olaj;s'

tjeks udkisl;ajhla mqoa.,hka ;=< mej;Su jHjidhl;ajh flfrys fhduq ùug

we;s RKd;aul idOlhls'

7'6 jHjidhl;ajh ;=< ldka;djf.a N+ñldj

zf;dá,a, mojk w; f,dj wdKavq flf¾Z

fuu lshufkka jegfykafka ldka;dj ;=<

;sfnk iqúfYaIS yelshdjhs' Tjqka i;= j mj;sk

ks¾udKYS,s;ajh" lem ùfuka jev lsÍfï yelshdj"

wjÞkï ±Ífï Yla;sh" nqoaêu;aNdjh fukau

ia:dfkdaÑ; m%×j" kuHYS,s;ajh wd§ .=Kdx. fya;=

fldg f.k ´kEu ld¾hhla id¾:l;ajh lrd

fufyhúh yels h' fuu .=Kdx. fya;= fldg f.k

;ks j fyda lKavdhula jYfhka kj jHdmdr wjia:d

y÷kdf.k th ;u jHdmdrh njg m;a lr .ksñka

yd wfkl=;a mqoa.,hkag o /lshd wjia:d imhñka

ldka;djka j¾;udkfha id¾:l j jHjidhl;ajh

ld¾hh i|yd fhduq ù we;'

ldka;djka jHdmdr lsÍu i|yd bÈßm;a ùfï wjYH;dj

j¾;udkfha ldka;djka jHjidhl;ajh i|yd fhduq ùu w;HjYH lreKla njg

m;a ù we;' tA i|yd n,mdk lreKq rdYshla mj;S'

hym;a wd¾Ól ;;a;ajhla <Õd lr .ekSu i|yd

j¾;udkfha Ôjk úhou by< f.dia we;s neúka ;ks mqoa.,fhl=f.a wdÞhñka

ksjfia wd¾Ól lghq;= lrf.k hdu wmyiq ù we;' fuu ;;a;ajh u.yrjd .ekSu

i|yd ldka;d md¾Yajh o jHdmdr lsÍu u.ska wdÞhï bmehSu i|yd fhduq ùu

wjYH j we;'

rEmh 7'3

91

ck.ykfhka nyq;rhla ldka;djka ùu

Y%S ,xld ck.yk ixhq;sh úYaf,aIKh lsÍfï § nyq;rh ldka;d md¾Yajh

ksfhdackh lrhs' fuu.ska wmg ks.ukh l< yels jkafka Y%S ,xldfõ Y%u

n,ldfha ie,lsh hq;= ldka;d ksfhdackhla mj;sk njhs' tneúka ldka;djka

jHdmdr lsÍu flfrys fhduq ù rfÜ wd¾Ólh kxjd,Su i|yd Tjqkaf.a Þhl;ajh

,nd .; hq;= j we;'

ldka;djka w;r ú/lshdj nyq, j ;sîu

ldka;djka w;r ú/lshdj by< uÜgul mj;S' th rfÜ mj;sk iïm;a kdia;shls'

ldka;djka jHdmdr lsÍu i|yd fhduq ùu u.ska Tjqka cd;sl ksIamdÈ;h by<

kexùu i|yd Þhl lr.; yels h' tu.ska Tjqkg fukau wka whg o /lshd wjia:d

cks; l< yels neúka fiajd úhqla;shg o úi÷ula ,nd .; yels h'

ldka;d Þhl;ajh wjYH jk jHdmdr mej;Su

ldka;djka i;= úfYaI ksmqK;d" uDÿ .=Kh" lreKdjka; nj wd§ .=Kdx. uq,a lr

.ksñka mj;ajdf.k hd hq;= we;eï jHdmdr i|yd ldka;d Þhl;ajh wjYH fõ'

ksoiqka (-

fmr mdi,a fiajh" fyo fiajh" rEm,djKH lghq;=" Èjd iq/l=ï

uOHia:dk" ú,dis;d ks¾udK wdY%s; lghq;=

ldka;djka by< wOHdmkhla ,nd .ekSfï m%jK;dj

j¾;udk iudch ;=< isák ldka;djka mdi,a wOHdmkh fukau Wiia wOHdmkh

i|yd fhduq ùfï jeä m%jK;djla olakg ,efí' by< wOHdmkhla ,enQ miq bka

m%fhdack .ekSu i|yd iajdëk j jHdmdr wdrïN lsÍu flfrys fhduq ùu ;=<ska

rfÜ wd¾Ól ÈhqKqj i|yd Þhl úh yels h'

ldka;djkag jHdmdr lsÍu i|yd we;s wjia:d

ldka;djkag jHdmdr lsÍu i|yd bÈßm;a ùu i|yd jHdmdr mßirh ;=< bv m%ia:d

;sîu jeo.;a fõ' Y%S ,xld wd¾Ólfha ±lsh yels tjeks wjia:d lsysmhla my;

±lafõ'

92

fiajd i|yd by< b,a¨ula ks¾udKh ù ;sîu

j¾;udkfha mqoa., ld¾hnyq,;ajh" iudc yd wd¾Ól ;;a;ajh by< hdu wd§

lreKq fya;= fldg f.k ñksia wjYH;d yd jqjukd imqrd .ekSug úúO fiajd

i|yd by< b,a¨ula ks¾udKh ù we;' tu fiajdjka iemhSu i|yd Þhl ùug

ldka;djkag bv m%ia:d újD; j mj;S'

ksoiqka (-

ieliQ wdydr wf,ú lsÍu

f,dkaä% fiajh

Èjd iq/l=ï fiajh

iq¿ wdfhdackhlska iy wvq wjodkula iys; j wdrïN l< yels jHdmdr wjia:d

nyq, j ;sîu

ksoiqka (-

wjia:d l<ukdlrKh - úúO W;aij ixúOdkh lsÍu

foaYSh$úfoaYSh pdßld ixúOdkh lsÍu

ldka;djka i|yd u úfYaIs; jQ uQ,H yd uQ,H fkdjk Èß .ekaùï y÷kajd § ;sîu

ksoiqka (-

iyk fmd,S fyda fmd,S rys; nexl= Kh ,nd §u

jHjidhl;aj mqyqKq jevigyka l%shd;aul lsÍu

ldka;dj flfrys mej;s iudc wdl,am fjkia fjñka mej;Su

ksoiqka (-

iudcfha ldka;djkag we;s

ms<s.ekSu j¾Okh ùu

j;auka iudch ldka;djkaf.a

wd¾Óluh Þhl;ajh wjYH

nj ms<s.ekSu

mqreI mlaIh muKla kshe¨Kq

lghq;=j, ldka;djka kshe,Su

rEmh 7'4

rEmh 7'5

93

jHjidhlfhl= ùug ldka;djka ;=< we;s Yla;s lsysmhla my; ±lafõ'

ldka;djkagu wdfõ‚l jQ l=i,;d fhdÞ .; yels ùu

iajhx úkhla mej;Su

mqoa.,sl Ôú;h iy jHdmdßl ld¾hhka iunr j l<ukdlrKh lr

.ekSug we;s yelshdj

ld,h ksis mßÈ m%fhdackhg .ekSu

ks¾udKYS,s;ajh by< uÜgul mej;Su

úúO md¾Yaj iu. iqyo iïnkaO;d f.dvke.Su yd tA ;=<ska úYajdih

f.dvk.d .ekSug we;s yelshdj

ldka;djka idOdrK yd úYajdi l< yels njg iudch ;=< mj;sk

wdl,amh

msßueiqï iys; nj

ldka;d jHjidhl;ajhg we;s ndOd

ldka;djkag jHdmdr lrf.k hdfï § úúO ndOd

mj;S' we;eï úg tu ndOd Tjqka jHjidhl;aj

ld¾hfhka bj;a lsÍug fya;= ù we;' tjeks ndOd

lsysmhla my; ±lafõ'

fm!oa.,sl ðú; N+ñldj yd jHjidhl;aj

N+ñldj hk me;slv folu iunr j

mj;ajd .ekSug we;s wNsfhda.h

ldka;djkag ;u .Dy Ôú;hg uq,a;ek §ug isÿjk w;r tys § jHdmdrh

ms<sn| we;s wjOdkh wvq úh yels ùu

ldka;djf.a iajdëk;ajh iudch ;=< ;ju;a ia:dms; fkdùu

iïm%Þfhka Tíng f.dia jHdmdr lghq;= lsÍug we;s wleue;a;

ldka;d jHjidhl;aj m%j¾Ok jevigyka m%udKj;a fkdùu

m%d.aOkh imhd .ekSfï ÿIalr;dj

rEmh 7'6

94

l%shdldrlu 02

kùId 8 jk fY%a‚fha YsIHdjla jk w;r weh wd¾Ól wmyiq;d we;s mjq,l jeäuy,a Èh‚h

jQjd h' wehf.a ifydaorhd 4 jk fY%a‚fha bf.kqu ,nhs' wehf.a mshd fm!oa.,sl wdh;khl

iq¿ fiajlfhl= jQ w;r uj .Dy‚hl jQjd h' mshdf.a fõ;kh kùIdf.a ksjfia ish¨ jev

lghq;=j,g m%udKj;a fkdjQ kuq;a tu uqo,ska jeä fldgila orejkaf.a wOHdmkhg fhdojd

b;sß uqo,a wrmsßueiafuka ksjfia wfkl=;a wjYH;dj,g fhdÞ .ekSug kùIdf.a uj j.n,d

.;a;d h' w.ysÕlï ;snqK o Tjqka b;d i;=áka Ôj;a úh'

Èkla kùIdf.a mshd yÈis wk;=rlg uqyqK md T;am, jQ neúka Tyqf.a /lshdj wysñ úh' wehf.a

mshdg ffjoH m%;sldr lsÍu i|yd;a ksjfia jev lghq;= i|yd;a wdÞhula fkd,enQ ;u ujf.a

wirK lu ÿgq kùId ÿla jQjd h' kùIdf.a uj b;d ffO¾hjka; ldka;djla jQ w;r weh iaj

W;aiyfhka ke.S isàug wÈgka lr .;a;d h' kùIdf.a uj b;sßlr.;a iq¿ uqo,lska m%foaYfha

we;s iïm;a Ndú; lrñka l=vd w;anE.a ksIamdok wdh;khla wdrïN l<d h' Èjd ? fkdn,d

fjfyi ù ;u jHdmdrh fjkqfjka jev lrk w;r;=r ;u mshdf.a jevlghq;= o fkdmsßfy,d

bgq lrk ;u ujf.a lemùu ms<sn| j kùId úYauhg m;a jQjd h'

wehf.a ks¾udK fjf<|mf<a we;s wksl=;a w;a nE.aj,g jvd fjkia uqyqKqjrla .;a w;r tys

m%;sM,hla f,i ;u ksIamdÈ;j, wf,úh j¾Okh lr .ekSug weh iu;a jQjd h' b;d flá

l,lska m%foaYfha ldka;djka 04 fofkl=g ;u wdh;kfha /lshd ,nd §ug yelshdj ,o

weh m%foaYfha ckm%sh iy id¾:l pß;hla njg m;a jQ w;r m%foaYfha uys,d iñ;sfha ldrl

uKav,fha idudðldjla f,i o f;aÍ m;a jQjd h' ;u orejkaf.a wOHdmk lghq;= id¾:l j

mj;ajdf.k hdu" Tjqka fmdaIKh lsÍu i|yd m%udKj;a wdÞhula bmehSu jeks lreKq weh

fm!oa.,sl ðú;fha N+ñld iy jHjidhl;aj N+ñldj hk me;slv fol u iunr j mj;ajd .ekSug

we;s wNsfhda.hg id¾:l j uqyqK § we;s njg idlaIshla jQjd h'

iïmQ¾K iqjh ,enQ kùIdf.a mshd Tyq T;am, j isá ld,h ;=< kùIdf.a uj ,o ch.%yKh

ms<sn| j iEySug m;a j isá fyhska fjk;a /lshdjla fidhd fkdf.dia wehf.a jHdmdrhgu

iïnkaO ù th ;j;a ÈhqKq lsÍug ;SrKh lf<a h' kùId o fyd¢ka wOHdmkh ,nd ;u uj fuka

id¾:l jHjidhsldjl ùug wÈgka lr .;a;d h'

Tn úiska by; úia;rh fyd¢ka lshjd my; ±lafjk m%Yak i|yd ms<s;=re imhkak'

01' kùIdf.a ujf.a jHjidhl;aj .=Kdx. y÷kd .kak'

02' weh ldka;d jHjidhl;ajhg mej;s ndOd chf.k we;s wdldrh úia;r

lrkak'

95

l%shdldrlu 03

rfÜ wd¾Ól j¾Okh i|yd ldka;djkaf.a Þhl;ajh úia;r flfrk mqj;a

m;a$iÕrd wdÈfhys m<jk jd¾;d tl;= lrkak'

tu jd¾;d mka;s ldurfha idlÉPd fldg Tjqka Èßu;a ùug fya;= iy Tjqka uqyqK

ÿka wNsfhda. y÷kd.kak'

l%shdldru 04

Tnf.a m%foaYfha we;s m%fhdackhg fkd.;a iajdNdúl iïm;a y÷kd.kak'

tu iïm;a fhdÞ .ksñka ldka;djlg l< yels iqÿiq jHdmdr wjia:d fudkjdo

hkak ,ehsia;=.; lrkak'

7'7 jHdmdr wdpdrO¾u yd iudc j.lSu

jHdmdr wdpdr O¾u

jHdmdrhla úiska mßirhg yd fjk;a lsis÷ md¾Yajhlg ydks isÿ fkdjk

wdldrfhka idOdrk j ,dN bmehsh hq;= h' tA i|yd jHdmdr mj;ajdf.k hdfï

§ wdpdrO¾u moaO;shlg wkql+, j lghq;= l< hq;= h'fuu jHdmdr wdpdrO¾u

jHdmdrhg iïnkaO mqoa.,hkaf.a w.kdjka u; mokï fõ'

hïlsis mqoa.,fhl= fyda mqoa., lKavdhula úiska l=ula ksjerÈ o l=ula jerÈ o

ke;fyd;a l=ula fyd|o l=ula krlo hkak iïnkaOfhka ,sÅ; j" jdÑl j fyda

jHx.fhka meñK we;a;d jQ fmdÿ tlÕ;d jHdmdr wdpdrO¾u fõ'

ksoiqka (-

iEu jHdmdr lghq;a;l § u mdßfNda.slhd m<uq fldg ie,lSu

iajdNdúl mßirhg ydks fkdjk wdldrfhka lghq;= lsÍu

96

jHdmdr wdpdrO¾u ;SrKh ùfuys ,d m%Odk md¾Yaj 3la n,mEï we;s lrhs'

1' m%j¾:lhka ^jHdmdrh wdrïN lrkakka&

2' wdh;kfha idudðlhka

3' ndysr iudch

l%shdldrlu 05

jHdmdrhla wkq.ukh l< hq;= wdpdr O¾u lsysmhla fhdackd lrkak

l%shdldrlu 06

jHdmdrhla ;=< isÿúh yels wdpdr O¾u úfrdaë ld¾hhka ,ehsia;=.; lrkak

jHdmdrhl iudc j.lSï

jHdmdrhl iudc j.lSï iïnkaOfhka idïm%Þhsl u;h jkqfha jHdmdrh úiska

tys whs;slrejkaf.a wdfhdað; m%d.aOkhg Wmßu m%;s,dN ,nd Èh hq;= njhs' tfy;a

j¾;udkfha jHdmdrhl iudc j.lSu b;d mq¿,a ixl,amhla njg m;a ù we;'

jHdmdrhlg ;u whs;slrejka flfrys fukau jHdmdrh l%shd;aul jk yd fmdaIKh

jk iuia; ndysr iudch flfrysu j.lSula we;s nj jHdmdr iudc j.lSï

hkafkka woyia fõ'

tneúka jHdmdr j¾;udk iudcfha mj;sk .eg¨ jk mßirh wdrlaId lsÍu"

wd¾Ól ixj¾Okh" iudc yd ixialD;sl j¾Okh" iduldó iudchla we;s lsÍu

hkd§ lreKq flfrys wjOdkh fhduq l< hq;= h'

jHdmdrhl iudc j.lSï uÜgï

jHdmdrhl iudc j.lSu my; ±lafjk wdldrj,ska bgql< yels h'

01' wd¾Ól j.lSu

02' kS;suh j.lSu

03' iÞpdrd;aul j.lSu

04' mrd¾:ldó j.lSu

97

1' wd¾Ól j.lSu

jHdmdr whs;slrejkaf.a m%;s,dN jeä lsÍug Þhl jk j.lSï fõ' fïjd bgq lsÍu

jHdmdrfha meje;au i|yd w;HjYH fõ'

ksoiqka (-

jHdmdrfha uQ,H ia:djr;ajh wdrlaId lsÍu" ,dNÞhS;ajh" iSñ; iïm;a

ld¾hlaIu j Ndú; lsÍu

2' kS;suh j.lSu

tkï rch yd fjk;a wdh;k úiska mkjkq ,nk kS;s Í;sj,g wkql+, j jHdmdr

lghq;= mj;ajdf.k hduhs'

ksoiqka (-

fiajl w¾:idOl wruqo,a ksis mßÈ f.ùï

mßir ¥IKh wju lsÍu

;ykï l< wuqøjH Ndú;fhka je<lSu

3' iÞpdrd;aul j.lSu

jHdmdrh l%shd;aul jk iudch úiska ksjerÈ hehs ms<s.kq ,nk ,sÅ; fyda jHx.

Í;sj,g wkql+, ùuhs'

fuu j.lSï jHdmdrh mj;ajdf.k hdu i|yd w;HjYH fkdjqK o úúO iudc

md¾Yajhkaf.a wfmalaId jk neúka fujeks j.lSï jHdmdr úiska bgq lrhs'

ksoiqka (-

ldka;djkag iy iq¿;r ck fldÜGdij, mqoa.,hkag iu /lshd

wjia:d ,nd §u

fiajl mqyqKqj yd ixj¾Okh

NdKavh$fiajdfõ .=Kd;aulNdjh j¾Okh lsÍu

4' mrd¾:ldó j.lSu

mrd¾:ldó j.lSu hkq jHdmdrfha meje;aug w;HjYH fkdjk iy iudcfha úúO

md¾Yaj úiska jHdmdrh ;=<ska Rcq j u wfmalaId fkdlrk j.lSï fõ' jHdmdrh

iafõÉPdfjka bgq lrkq ,nk lsisu m%;s,dNhla wfmalaId fkdlrk by<u ;,fha

msysá j.lSï mrd¾:ldó j.lSï hg;g jefÜ'

98

ksoiqka (-

l%Svd" wOHdmk" fi!LH jeks m%cd lghq;= i|yd wkq.%yh ±laùu

iajdNdúl jHikj,ska úm;g m;ajkakka k.disgqùu

jHdmdr flfrys Wkkaÿ jk md¾Yaj

jHdmdrhla mj;ajdf.k hEu ksid Rcq j u fyda jl%dldr j n,mEug m;ajk

md¾Yaj jHdmdrhla flfrys Wkkaÿ jk md¾Yaj f,i y÷kajhs'

tu md¾Yajhkaf.a úúO jQ wfmalaId mj;S' tjeks wfmalaId i|yd ksoiqka lsysmhla

my; ±lafõ'

md¾Yajh wfmalaIdj

whs;slrejka fhojQ m%d.aOkhg m%udKj;a m%;s,dNhla

fiajlhka idOdrK jegqmla ,eîu yd /lshdfõ iqrlaIs; nj

Khysñhka ,ndÿka Kh kshñ; ld, iSudfõ § whlr .ekSu

rch kS;s Í;sj,g wkql+, ùu" nÿ uqo,a ksis mßÈ whlr .ekSu

mdßfNda.slhka idOdrK ñ,lg .-=Kd;aul NdKav ,nd .ekSu

by; ksoiqka mßÈ úúO md¾Yaj ;u wfmalaIdjka bgq lrkq we;ehs n,dfmdfrd;a;=

jk w;r tfia fkdjk wjia:dj, § jHdmdrhg tfrys j lghq;= lsÍug fm<fò'

tu ksid jHdmdrhla ;u m%;sm;a;s fukau wdpdrO¾u by; md¾Yajhkaf.a wfmalaId

bgqjk wdldrhg msysgqjd .ekSu jeo.;a fõ'

iudc j.lSu ms<sme§fuka ,efnk m%;s,dN

jHdmdrfha lS¾;skduh j¾Okh ùu

jHdmdrfha È.= ld,Sk meje;au ia:dms; ùu

mek ke.sh yels kS;suh m%Yak wju ùu

jHdmdrfha NdKav fyda fiajdj,g we;s b,a¨u by< hdu u.ska by<

,dNÞhl;ajhla iy;sl ùu

fiajlhkaf.a Ñ;a; ffO¾h by< hdu yd jHdmdrh flfrys ,eÈhdj

j¾Okh ùu

99

l%shdldrlu 07

my; ±lafjk m%ldY i;H kï ,l=K o wi;H kï ,l=K o m%ldYh bÈßmsg

we;s ysia fldgqfjys olajkak'

wkq

wxlhm%ldYh $

01 ;u wmøjH fi!LHdrlaIs; j neyer lsÍu i|yd wêl msßjehla

±Íug isÿ jqj o tu ms<sfj< wkq.ukh lsÍu tu jHdmdrh

flfrys fyd| m%;srEmhla ks¾udKh ùug fya;= fõ'

02 hï wd¾Ólhl iqNidOkh by< kxjd,Sfï j.lSu tu wd¾Ólh

;=< mj;sk jHdmdr flfrys o mj;S'

03 jHdmdrhla úiska iudch ms<s.kq ,nk idOdrK wdpdrO¾uj,g

wkq.; ùu ;=<ska jHdmdrh flfrys Wkkaÿ jk md¾Yaj ;Dma;su;a

Ndjhg m;a fõ'

04 jHdmdrhla úiska imqrd,sh hq;= iudchSh j.lSï ms<smosk wdldrh

tu jHdmdrfha meje;au ;SrKh ùu flfrys n,mdhs'

05 mrd¾:ldó j.lSu hkq iuia: iudch úiska jHdmdr úiska l<

hq;= hehs wksjd¾hfhka u n,dfmdfrd;a;= jk j.lSï fõ'

7'8 jHjidhlhka i|yd mj;akd Èß.ekaùï

rgl jHjidhl;ajh m%j¾Okh ùu u.ska tu rgg b;d úYd, m%;s,dN /ila w;a

fõ' tys we;s jeo.;alu ksid u úúO rdcH wdh;k fukau fm!oa.,sl wdh;k o

jHjidhl;ajh m%j¾Okh lsÍug W;aidy orhs' tys m%;sM,hla f,i jHjidhlhkag

kj jHdmdr wdrïN lr mj;ajdf.k hdug úúO Èß.ekaùï ,nd fokq ±lsh yels h'

100

jHdmdr wdrïN lrkakkag rcfha Èß.ekaùï wjYH ùug fya;= lsysmhla

my; ±lafõ'

jHjidhlhkag kj jHdmdr wdrïN lsÍu i|yd Wkkaÿj we;s lrùug

jHjidhlhkaf.a jHdmdr woyia jHdmdr njg mßj¾;kh lsÍug

wjia:dj ,nd §ug

jHdmdr wdrïN lrkakka ;=< wd;au úYajdih yd iqNjd§ wdl,am we;s

lrùu i|yd

jHjidhlhkag id¾:l m%fõYhla ,nd §ug

rchla úiska wfmalaId lrk iudchSh iqNidOk lghq;= mj;ajdf.k

hdu i|yd

Èß.ekaùï j¾.

rch úiska ,ndfok úúO Èß.ekaùï m%Odk jYfhka my; ±lafjk mßÈ j¾. l<

yels h'

rEmh 7'7

Èß.ekaùï j¾.

uQ,H fkdjk Èß.ekaùïuQ,H Èß.ekaùï

jd‚c

nexl= Kh

myiqlï

wfkl=;a

nexl= Kh

myiqlï

;Hd. iy

uQ,HdOdr

WmfoaYk

fiajd

;dlaI‚l

fiajd

fjf<|m<

myiqlï

uQ,H Èß.ekaùu

jHdmdrhlg ,ndfok uQ,Huh iajrEmhla .kakd wdOdr uQ,H Èß.ekaùï fõ'

ksoiqka (-

iyk fmd,S wkqmd;hla hgf;a Kh myiqlï ,nd §u

wem iq/l=ï rys; Kh ,nd §u

Kh wdmiq f.ùï ld, iSudj jeä lsÍu

uQ,Huh m%odk

101

uQ,H fkdjk Èß.ekaùï

jHdmdrhlg ,ndfok uQ,Huh iajrEmhla fkd.kakd m%;s,dN uQ,H fkdjk

Èß.ekaùï fõ' tkï ;dlaI‚l" wf,ú wd§ há;, myiqlï iemhSuhs'

ksoiqka (-

jHjidhlhka mqyqKqj

fiajlhka mqyqKqj

wf,úlrK mqyqKqj

jHdmdr ie,iqï ilia lsÍug WmfoaYkh

;dlaI‚l mqyqKqj ,nd §u

weiqreïlrKh ms<sn| ±kqu ,nd §u

fjf<|m< fidhd §u

l%shdldrlu 08

my; ±lafjk Èß §ï uQ,H Èß.ekaùï o ke;fyd;a uQ,H fkdjk Èß.ekaùï o hkak

y÷kd .kak'

wkq

wxlhÈß.ekaùu ms<s;=r

01 rdcH nexl=jlska re' 100 000l Khla ,nd .ekSu

02 wdmiq fkdf.jk moku u; re' 500 000l wdOdrhla ,eîu

03rdcH wdh;khlska re' 10 000la jákd hka;%hla mß;Hd.hla

f,i ,eîu

04jHdmdrfha NdKav ksIamdokh iïnkaOfhka ;dlaI‚l Wmfoia

,nd §u

05

úfYaI m%j¾Ok jevigykla hgf;a NdKav weiqreïlrKh

ms<sn| Wmfoia ,nd.ekSu i|yd jevuq¿jlg iyNd.S ùug

wjia:dj ,nd §u

06

wmkhk ixj¾Ok uKav,h úiska ixúOdkh lrkq ,nk

m%o¾Ykhla i|yd iyNd.s ù úfoaYSh .ekqïlrejka iïnkaO lr

.ekSug wjia:dj ,eîu

07m%o¾Yk N+ñhl msysá re' 10 000la jákd fjf<| l=áhla

jHjidhlfhl= yg fkdñf,a ,nd §u

102

Èß.ekaùï imhk wdh;k

úúO rdcH wdh;k fukau fm!oa.,sl wdh;k o jHjidhlhkayg Èß.ekaùï ,nd

§fï ld¾hfhys ksr; j isà'

uQ,H Èß.ekaùï ,ndfok wdh;k i|yd ksoiqka lsysmhla my; ±lafõ'

ish¨u foaYSh jd‚c nexl=

jd‚c nexl= fkdjk fjk;a uQ,H wdh;k

uQ,H fkdjk Èß §ï ,nd fok wdh;k lsysmhla iy tAjd u.ska imhk fiajd

lsysmhla my; ±lafõ'

ld¾ñl ixj¾Ok

uKav,h

-wdfhdack bv m%ia;d ms<sn`o j Wmfoia iemhSu

ld¾ñl f;dr;=re iemhSu

;dlaI‚l iydh ,nd §u

bxðfkare fiajd iemhSu

l¾udka; i|yd jD;a;Sh fiajd iy uQ,sl myiqlï iemhSu

wf,úlrK fiajd iemhSu

ld¾ñl ;dlaIK

wdh;kh

l¾udka; i|yd ;dlaI‚l WmfoaYl;ajh ,nd §u

úoHd.dr yd ld¾ñl WmlrK l%udxlkh lr §u

ksIamdok yd ksIamdok ls%hdj,sh ixj¾Okh lsßu

l¾udka; iy úoHd.dr ñkqï

úoHq;a WmlrK w¨;ajeähdj

wuqøjH iy ksñ NdKav mÍlaIdj yd ;;a;aj md,kh

;dlaI‚l mqyqKqj

-l¾udka;j, ;dlaI‚l fodaI ks¾Kh lsÍu

103

Y%S ,xld wmkhk

ixj¾Ok uKav,h

-YS% ,xldj ;=< wmkhkhg ys;lr miqìula we;s lsÍu

YS% ,xld m%ñ;s

wdh;kh

-cd;sl m%ñ;s ilia lsÍu

NdKav ;;a;aj iy;sl ksl=;a lsÍu -

;;a;aj moaO;s iy;sl lsÍu

wmkhk NdKavj, ;;a;ajh mÍlaId lsÍu

wdkhk mÍlaIdj

;;a;ajh jeä ÈhqKq lsßu i|yd Wmfoia

l%shdldrlu 09

Tn jHdmdrhla wdrïN lrkafka hehs is;kak' tu jHdmdrhg uQ,H fkdjk myiqlï

,nd .; yels wdh;k kï lr tu wdh;kj,ska ,nd .; yels uQ,H fkdjk Èß §ï

y÷kd .kak'

ms<s;=re ,shuq'

01' jHjidhl;aj ixialD;sh hkak fláfhka meyeÈ,s lrkak'

02' Y%S ,xldj ;=< jHjidhl;aj ixialD;shla ks¾udKh l< hq;af;a

wehs ±hs fláfhka úia;r lrkak'

03' jHjidhl;aj ixialD;shla ìys ùu i|yd ys;lr jk iudchSh

idOl ,ehsia;=.; lrkak'

04' jHdmdrhla flfrys Wkkaÿjla olajk md¾Yaj 4la kï lrkak'

05' jHdmdrhl iudc j.lSï hkak fláfhka y÷kajd tu j.lSï ms<sme§fï

wjYH;djh fmkakqï lrkak'

06' uQ,H yd uQ,H fkdjk Èß.ekaùïj,g WÞyrK 2l ne.ska fokak'

^fuu fmdf;ys oelafjk ish¨ u mska;+r wka;¾cd,h weiqfrka Wmqgd .kakd ,È'&

104

mdßNdIsl jpk ud,dj

Administrative planArticles of AssociationBrand namesBusiness organizationBusiness planCapitalCash balanceCash inflowsCash outflowsContinued existenceDemandEthicsExecutive summaryFinancial IncentivesFixed assetsFranchiseFranchise agreementFranchiseeFranchisorHuman resourcesIncentivesIncorporated companyIndustrial Technology InstituteInputLabour costLegal personalityMarket shareMarketing mixMarketing planMarketing strategies

mßmd,k ie,eiau

ixia:dmk iy;slh

ikakï kdu

jHdmdr ixúOdkh

jHdmdr ie,eiau

m%d.aOkh

uqo,a fYaIh

uqo,a .,d tAï

uqo,a .,d hdï

wLKav meje;au

b,a¨u

wdpdr O¾u

úOdhl idrdxYh

uQ,H Èß .ekaùï

ia:djr j;alï

jr,;a jHdmdrh

jr,;a .súiqu

jr,;a,dNshd

jr,;aysñhd

udkj iïm;a

Èß.ekaùï

ixia:dms; iud.ï

ld¾ñl ixj¾Ok uKav,h

fhojqu

Y%u msßjeh

ffk;sl mqoa.,Ndjh

fjf<|m< fldgi

wf,ú ñY%h

wf,ú ie,eiau

wf,úlrK Wmhdhud¾.

105

Material costNon-financial IncentivesOff shore companiesOrdinanceOutputOwnershipPartnershipPartnership agreementPartnership deedPlanningPricePrivate limited companiesPrivate sector businessesProduction planProduction processPromotionPublic sector businessesPurchasing powerQuestionnairesRole modelsSales expenditureSales forecastSales incomeShare holderSocial responsibilitySole proprietorshipUnit costUnlimited companiesUnlimited liability

øjH msßjeh

uQ,H fkdjk Èß.ekaùï

iSud iys; wla fjr< iud.ï

wd× mk;

ksujqu

ysñldr;ajh

yjq,a jHdmdr

yjq,a .súiqu

yjq,a Tmamqj

ie,iqïlrKh

ñ,

iSud iys; fm!oa.,sl iud.ï

fm!oa.,sl wxYfha jHdmdr

ksIamdok ie,eiau

ksIamdok l%shdj,sh

m%j¾Okh

rdcH wxYfha jHdmdr

ñ, § .ekSfï yelshdj

m%Yakdj,s

wdo¾Y pß;

wf,ú úhoï

úl=Kqï mqfrdal:kh

wf,ú wdÞhï

fldgialrejd

iudc j.lSu

flaj, iajdñ jHdmdrh

tAll msßjeh

iSud rys; iud.ï

wiSñ; j.lSu