Download - Mulheres de Atenas

Transcript

Intercom Sociedade Brasileira de Estudos Interdisciplinares da ComunicaoXXXII Congresso Brasileiro de Cincias da Comunicao Curitiba, PR 4 ade setembro de !""#Mirem-senoexemplodamulheres deAtenas Heronas dantanhonafico televisualseriada1.Anna Maria Balogh2 Livre-docente ECA/USP- UNIP.esumoMulheresaenas! n"os#asdeAtenas$a reto%adados re&r'es dacan("odeChico Buar)ue de *ollanda! o&erece% de &or%a o+tica e suscinta! u%a id+ia do )ue teria sido atra,et#riadas%ulheresdoassado! )ue ele situa geogra&ica%ente e% Atenas nesta can("o. -alve. or ser u%a cultura en&/tica desse tio de travessia &e%inina ret+rita! tal co%o se o0serva na triste ersonage%da vi1va vivida or Irene Paas no e%0le%/tico 2or0a! o grego. No &il%e! os ho%ens da aldeia onde vive tenta% aedre,a-la e deois u% ho%e% a %ata! si%les%ente or)ue a0ela vi1va ,ulgou ter a li0erdade de escolher u% a%ante )ue n"o ertencia ao con,unto dos %oradores de l/. -rata-se de e3e%los e3tre%os! %as )uenos d"o! atrav+s daarte! u%vislu%0re dacondi("o &e%ininaaolongodahist#ria. Acan("o+si%0#lica! ois! do&e%ininoe%v/rias +ocas ret+ritas indeendente do esa(o geogr/&ico e% )ue &ore% situadas + )ue se torna oss4vel resgatar e estudar a condi("o &e%inina atrav+s da rica teledra%aturgia seriada 0rasileira na )ual ,/ se te% v/rios e3e%los ass4veis de an/lise. !alavras-chave*ero4nas5 tra,et#ria &e%inina5 condi("o &%inina5 teledra%aturgia seriada 0rasileira."orpo do tra#alhoMire%-se no e3e%lo /6a)uelas %ulheres de Atenas7ive% ros seus %aridos/ 8rgulho e ra(a de Atenas. 99.Mire%-se no e3e%lo /6a)uelas %ulheres de Atenas6ese%-se ara seus %aridos/Bravos guerreiros de Atenas. 99. Mire%-se no e3e%lo9. :era% ara seus %aridos/Novos &ilhos de Atenas. 99.; -ra0alho aresentado no NP ncias da Co%unica("o.2 Pro&essora livre-docente ECA/USP! ro&essora -itular P#s e% Co%unica("o - UNIP! autora de O Discurso Ficcional na TV, 2002 - EDUSP, 0e% co%o de Conjunes, Disjunes, Transmutaes !o liter"rio ao cinema e # TVeditora Anna0lu%e! 2??@! 2A ed. revisada e au%entadaIntercom Sociedade Brasileira de Estudos Interdisciplinares da ComunicaoXXXII Congresso Brasileiro de Cincias da Comunicao Curitiba, PR 4 ade setembro de !""#Mire%-se no e3e%lo9.-e%e% or seus %aridos/*er#is e a%antes de Atenas. 99.Mire% se no e3e%lo9..Seca% or seus %aridos/8rgulho e ra(a de Atenas.BCan("o de Chico Buar)ue de *ollandaC Mulheres apenas$ no s% as de Atenas&A reto%ada dos re&r'es da can("o de Chico Buar)ue de *ollanda! cantor c+le0re elo seu &ino entendi%ento da al%a&e%inina!nos o&erece% de &or%a o+tica e suscinta! u%a id+ia do )ue teria sido a tra,et#ria das %ulheres do assado! )ue ele situa geogra&ica%ente e% Atenas nesta can("o. -alve. or ser u%a cultura en&/tica desse tio detravessia&e%ininaret+rita! tal co%oseo0servanatristeersonage%davi1va vivida or Irene Paas no e%0le%/tico $or%a, o &re&o. No &il%e! os ho%ens da aldeia ondeviveo&re&o,tenta%aedre,a-laedeoisu%ho%e%a%ata! si%les%ente or)ue a0ela vi1va ,ulgou ter a li0erdade de escolher u% a%ante )ue n"o ertencia ao con,untodos%oradores del/! todos-se)uiososdeossu4-la. -rata-sedee3e%los e3tre%os! %as)uenosd"o! atrav+sdaarte! u%vislu%0redacondi("o&e%ininaao longo da hist#ria. A can("o + si%0#lica! ois! do &e%ininoe% v/rias +ocas ret+ritas indeendente do esa(o geogr/&ico e% )ue &ore% situadas e )ue +oss4vel resgata e estudar atrav+s darica teledra%aturgia seriada 0rasileira na)ual ,/sete%v/rios e3e%los ass4veis de an/lise.E%es)uisareali.adanaUniversidadePaulistaso0reasi%agensda)uietudeedo %ovi%ento tradu.indo os conceitos e3istentes so0re o &e%inino! %ani&estas na reresenta("o de hero4nas da teledra%aturgia e do cine%a! &oi oss4vel chegar a algu%as invariantes. -ais invariantes ode% ser situadas se,a nos asectos narrativos e discursivos! se,a nos assionais.A artir desses ele%entos constante%ente reiterados! )ue se considera%relevantes! ode-se es0o(aru%a ri%eiratiologia de ersonagens &e%ininas nos diversos &or%atosseriados da &ic("o televisual0rasileira. Co%o arece evidente! tal tiologia! longe de ser de&initiva! considera-se co%o u%a sorte de 'or( in )ro&ress, a ser revista! con&erida e acrescida de novos dados se%re )ue a rica tradi("o &iccional da televis"o 0rasileira rodu.ir novas o0ras! instigando novas an/lises.A dicotomia 'uietude(movimento&A id+ia do estudo da )uietude e do %ovi%ento surgiu a artir da leitura de algu%as o0serva('es esarsasrecolhidasdeo0rasde:astonBachelarde%seusersica.es Intercom Sociedade Brasileira de Estudos Interdisciplinares da ComunicaoXXXII Congresso Brasileiro de Cincias da Comunicao Curitiba, PR 4 ade setembro de !""#estudos so0re o te%o e o esa(o! Ds )uais se acresentara% oortuna%ente os avan(os da %etalinguage%se%i#tica nesse sentido! os estudos discursivos! articular%ente a)ueles )ue di.e% reseito D tr4ade ator-te%o-esa(o! 0e% co%o algu%as di&erencia('es aontadas entre o%asculinoeo&e%ininonos estudos deg>nero. Natural%ente! ta%0+% &ora% de grande valia as caracteri.a('es do universo &e%inino aontadas e%an/lises so0re o%elodra%a. :radativa%ente! a artir da dicoto%ia )uietude/%ovi%ento! o estudo &oi-se desenvolvendo e a0arcando n4veis %aiscategorias e n4veis do te3to.Muitosca%inhosta%0+%nos&ora% sugeridos aartir de0reve estudo )ue&i.e%os so0re a reresenta("o da %ulher nas artes l/sticas criando u%a iconogra&ia aradig%/tica ara as reresenta('es nas artes visuais su0se)uentes na diacronia. -al estudo redundou e% alguns 'or(-s*o)sinstigando indaga('es )ue ta%0+% aontara% novos ru%os. A re&er>ncia or u% tio de reresenta("o ou outro! e% reouso ou e% %ovi%ento! ou ainda! suas eventuais alternEncias nas o0ras! t>% u%a rela("o 0astante estreita co% %udan(as na conce("o do ael social da %ulher ao longo da hist#ria. Muito e%0ora os asectos sociais n"o constitua%o nosso interesse ri%ordial! ensa%os)ueastrans&or%a('esnoconte3tohist#ricoesocial ter%ina%ode%ser catadas! con&iguradas e oti%i.adas e% novas o0ras e novaslinguagens elasartes e% constante di/logo co% o %undo.Nos interessa%! ois! as di&erentes atuali.a('es art4sticas e%ter%os linguageiros! tradu.idaselautili.a("oderecursost+cnico-e3ressivosesec4&icosara%oldar e construir retratos e ersonagens &e%ininos na dra%aturgia televisual seriada. 8 estudo dos recursos %encionados nos &ala de %odo contundente so0re o ael das hero4nas nas %icronarrativas analisadas. Antes! or+%! &a.e%os u% 0reve reasso do ict#rico ara concluir )ue desde idos te%os99)a donna e mo#ile$ ma non troppo& 6urante u% longo te%o! a hist#ria reservou u% ael secund/rio Ds %ulheres! co%o 0e%de%ostra! entre%uitosoutrosescritos e i%agens!u%atira%uitosaga. e%sua ironia e %uito 0e% colocada or Fuino e%+a,al!a. Fuando a &ilha ergunta a %"e so0re os a+is da %ulher na hist#ria e! ao ver a %"e constante%ente e%lides do%+sticas!e%diversos )uadrinhos seguidos! conclui!co% triste.a!)ue as %ulheres n"o tivera% u% ael! %as si% u% trao na hist#ria da hu%anidade. Natural%ente! os a+is da %ulher na sociedade evolu4ra%de &or%a consider/vel! so0retudo no Intercom Sociedade Brasileira de Estudos Interdisciplinares da ComunicaoXXXII Congresso Brasileiro de Cincias da Comunicao Curitiba, PR 4 ade setembro de !""#8cidente! %as s+culos de su,ei("o da %ulher ao oder atriarcal nos dei3ara% reresenta('es do &e%inino! )ue! or %ais dolorosas )ue se,a% de encarar! deve% ser analisadas.Narealidade! conce0ia-seolarco%o o esa(o rivilegiado da %ulher!sua atividade era% as rendas do%+sticas! do lati% !omus! casa. -rata-se de u% E%0ito de atua("o da %ulher li%itado! con&inado! &i3o! er%anente. En&i%! as %ulheres estava% ine3trincavel%ente ligadas ao esa(o caseiro! das atividades do%+sticas! %atri%oniais e %aternais. Assi% sendo! o analista % D %e%#ria so0retudo o0ras-ri%as de 7er%eer! co%o 5 leitora em a6ul, Uma !ama escre4en!o uma carta e sua em)re&a!a e 5 -eiteira. Mas ta%0+% de :erard -er Borch! co%o 5 7o4em +8e e +ul*er tocan!o o ala9!e! ou +ul*er junto ao %ero, de NicolaesMaes! entre tantas outras. At+ %es%o e% s+culos %ais ro3i%os! co%oodoI%ressionis%o!noentanto! encontra%osreiteradososte%ase%)uadros taisco%o+ul*erCosturan!odeMarrLCassat!O:ero! deBertheMorrisot! entre v/rios outros e3e%los oss4veis.As mulheres dantanho na *+&Na es)uisa %encionada! considerando os %icro-universos retratados nas o0ras teledra%at1rgicas aenas! concluiu-se! at+ o %o%ento! )ue! e% ter%os de redica("o! as reresenta('es da )uietude! o ri%eiro ter%o da dicoto%ia )uietude/%ovi%ento! re%ete% D estaticidade e convoca%todo u%ca%o se%Entico ligado a essa caracter4stica de 0ase. Co%o era de se eserar! as atividades &e%ininad reresentadas se tradu.e%re&erencial%ente nos ver0os ser e estar. As atividades ligadas ao %ovi%ento! o seu ter%o oositivo! rete% D dina%icidade e ao ver0o &a.er! so0retudo! )ue + o centro da a("o narrativa! %as n"o + associado reonderante%ente Ds reresenta('es das %ulheres do ret+rito. E%ter%os narrativos as ri%eiras! as reresenta('es de )uetude e do reouso re%ete% re&erencial%ente a su,eitos de estado! se,a%estes de estado con,untivooudis,untivoe%rela("o aoo0,etododese,o5 en)uanto )ue as segundas re%ete% re&erencial%ente ao su,eito oerador! ao su,eito trans&or%ador eaosenunciadosde&a.er. -odaater%inologiautili.ada&a.arteda %etalinguage%daescola&rancesadenarratologia. E%ter%osdeg>nerosliter/rios! &4l%icos e televisuais! e%rinc4io! o ri%eiro ter%o estaria %ais conectado Ds %ani&esta('es do %elodra%a e do dra%a tout court e D e3ress"o do &e%inino! tal co%o conceituado or autores co%o Mesus Mart4n-Bar0ero! S4lvia 8r#s e outros. 8ter%o )uietude da dicoto%ia se %ani&esta ta%0+%e%conce('es do a%or ro%Entico! tal co%oconce0idoelatradi("oliter/ria! ein1%erasve.estrans%utado ara&ic("o televisual seriada! so0retudo no hor/rio das seis da tarde! locus re&erencial desse tio de novela na grade hor/ria da rede :lo0o durante 0oa arte de sua evolu("o! co%o ,/ se teve oortunidade de e3or e% O Discurso Ficcional na TV. Posterior%ente! as transosi('es liter/rias! ,/ n"o de o0ras do ro%antis%o liter/rio! %as dentro de u% Intercom Sociedade Brasileira de Estudos Interdisciplinares da ComunicaoXXXII Congresso Brasileiro de Cincias da Comunicao Curitiba, PR 4 ade setembro de !""#conte3to %ais a%lo! ocuara%re&erencial%ente o hor/rio das de. da noite! e assara%do &or%ato novela ara o &or%ato %iniss+rie ou! %ais recente%ente! %icross+rie.8%ovi%ento! orsuave.! estaria%uito%aisclara%enteassociadoaog>nerode aventuras! &il%esdea("oou+icos!tal co%o conceituados ela tradi("o liter/ria ou &4l%ica. Natural%ente!as a&ir%a('es deve% ser %ati.adas co% a artir de e3e%los esec4&icos a sere% analisados. A dicoto%ia considerada! 0e% co%o o ca%o se%Entico )uea elase ode convoca!tra.e% in1%eros nuan(as! >n&ases e %odula('es diversas )ue resonde% elo estilo e encanto eculiar de cada o0ra televisual criada. 6urante longo te%oatradi("o&4l%icae osterior%ente a televisualreserva% os g>neros de a("o e aventura ara u% rotagonis%o %aci(a%ente %asculino. S# aos oucos + )ue as hero4nas ir"o articiar da a("o! %as! or ora! va%os nos ater D !onna mo%ile, ma non tro))o3 Co%o ,/ se teve oortunidade de analisar %ais e3tensa%ente na es)uisa %encionada e e%alguns artigos esarsos! a %ulher tradicional est/ associada ao est/tico! ao er%anente! D continuidade! D casa! D terra! D role! aos ver0os ser e estar e% ter%os de redica("o! con&or%edito! e! conse)uente%ente! aos enunciados de estado dentro da %odula("odeorde%narrativa. -ais caracter4sticas setradu.e%! nos casos deu%a tra,et#ria ositiva! ercursos &igurativos de aci>ncia! tolerEncia! acolhi%ento! todo u% ca%ose%EnticoNdo0e%O! or assi%di.er! no)ual h/esa(oaraaatua("oda %ulher. E3e%los 0e% t4icos dessa agrad/vel con,un("o da %ulher tradicional co% os a+is )ue lhe s"o deter%inados ela cultura atriarcal! seria% os das %ulheres %ais idosas da EstEncia da Barra e% 5 Casa !as Sete +ul*eres,%as co% desta)ue ara a gera("o %edial na &igura &orte de 6ona Caetana! &eli. co%o %ulher de Bento :on(alves e 0e% sucedida co%o %"e de v/rios &ilhos. Co%on"ooderiadei3ar deser! dentrodatradi("odo%elodra%aessa! rela("o+ caracteri.adaeloa%or! a%or %1tuo! %uitasve.es&ogosa%entecorresondido! nas rarasvindasdol4der daPevolu("oDEstEncia. Avidadessas%ulheresdoassado reresentada na &ic("o se caracteri.a %uitas ve.es or longos er4odos de esera! co%o ,/seteveoortunidadedeanalisar alhures. Assi%sendo! re%ia%-seas)ualidades &e%ininas co%o a aci>ncia! a resigna("o e a &+! ta%0+% t4icas das )ualidades crist"s e3altadas no %elodra%a.A aci>ncia de 6ona Caetana + co%ensada elos %uitos e 0elos &ilhos! elos %o%entos dea%or co%Bento! elaautoridade delanacasae Intercom Sociedade Brasileira de Estudos Interdisciplinares da ComunicaoXXXII Congresso Brasileiro de Cincias da Comunicao Curitiba, PR 4 ade setembro de !""#ad%ira("o de todos. Co%o + revis4vel! ainda dentro das leis do %elodra%a! tal atitude e3ige %uitosacri&4cioarasuortar longos er4odos de a&asta%ento do %arido co%o lider da revolu("o ncia tendo co%o reco%ensa o casa%ento ao &inal da narrativa. U% &inal e% )ue ele se torna u% 0urgu>s! con&or%e a&ir%ou Q. :. 6urst e% entrevista concedida D autora. Ao contr/rio da longa esera de 6iadori%! na verdade! Maria 6iadorina! )ue nunca ter/! de &ato! a Pio0aldo. 6iadori% ta%0+% te% )ue urgar u%alongaeserae%)ueassu%eu%aidentidade%asculinaara! co%os,agun(os! vingara%ortedoai! MocaPa%iro. Suaesera+v"! noentanto! or)uena1lti%a 0atalha co% *er%#genes aca0a erdendo a vida.8utras %ulheres reresentadas na &ic("o seriada! co% o er&il da %ulher tradicional arece% assi%ilar os valores de er%an>ncia da terra! n"o aenas da casa! caracter4stica reresentadade&or%a%uito 0ela no r#rio no%e da ersonage% e na tra,et#ria de Ana -erra de O Tem)o e o Vento. A ersonage% tra. e% si os valores da terra t"o &ortes )ued/ a lu. ao seu &ilho 4ndio ao ar livre e% %eio D nature.a.. Se% a ro&unda solid"o de Ana -erra! Mariana! de 5 casa !as Sete +ul*eres revela u%a corage% si%ilar tendo u%&ilhodo4ndioMo"o:utierre.! odiadoor suareconceituosa %"e. ncia vs. %asculino-%ovi%ento-descontinuidade-desloca%ento! arece ter se estendido at+ Ds divis'es detra0alhonael0ora("oda%iniss+rie. Cou0eaMaria Adelaide A%aral escrever atra,et#riadassete%ulheres e%suasestEncias ecou0eaQalter Negr"o escrever a tra,et#ria dos revolucion/rios &arrouilhas e seus constantes desloca%entos e% co%0ante or terras do Pio :rande do Sul.,a 'uietudeao romantismo desvairado&As categorias daestaticidade! dacontinuidade! daer%an>ncia etodos os s4%iles etencentes ao %es%o ca%o se%Entico! caracteri.a%e%ter%os te%/ticos esse universo &e%inino estudado. H0e%verdade )ue ne%se%re as ocorr>ncias s"o ositivas co%o as citadas! ode% aarecer e% suas &or%as negativas co%o e% 6ona Maria Manuela! in&eli. nocasa%ento! sentindo esse %undo do%+stico co%o u%a Intercom Sociedade Brasileira de Estudos Interdisciplinares da ComunicaoXXXII Congresso Brasileiro de Cincias da Comunicao Curitiba, PR 4 ade setembro de !""#ris"o! ota or ser o0ssessiva%ente reressora e a%arga! so0retudo co% as &ilhas na %iniss+rie so0re a Pevolu("o ncia %ais hier0#lica na reresenta("o dessas hero4nas doret+rito! co%laivos do%ais desvairadoro%antis%o! co%ona ersonage% Pos/rio! ta%0+% de5 Casa !as Sete +ul*eres,cu,o t4tulo ,/ &ala or si! dentro da linha de ensa%ento e% )ue nos inseri%os. Pos/rio + erseguida! ,unto co% sua criada! or soldados cara%urus! a%0as re&ugia%-se na Igre,a e o soldado Estev"o a salva. A artir desse %o%ento ela o a%ar/ se%re %ais e ara se%re! %es%o )uando ele ,/ tiver sido %orto e% 0atalha! ela se recusar/ a reconhecer o &ato. Pos/rio s# se sentir/ lena%ente reali.ada! )uando! deois de u%a ida ao convento! u%a volta ara casa e u%a &uga co% o vestido de noiva de sua ir%" Per+tua! e %ais outras eri+cias tresloucadas! &inal%ente se unir a ele! atrav+s da %orte.R Po%antis%o rasgado! en&i%R Nada%ais er%anente! cont4nuoeest/vel do)uear#ria %orte. N"oode%os es)uecer )ue u% dos %aiores sucessos de novela 0rasileira no e3terior &oi5 Escra4a %deseseradaela erda do a%or! suas ir%"s le%0ra% )ue seu di/rio - se%ente do livro do )ual se adatou a %iniss+rie S registra suas vidas de recolhi%ento! )ue! de outro %odo estaria% erdidas ara se%re.-rata-se de u% outro %odo de er%an>ncia! o registro da vida! se,a na realidade! se,ana&ic("o! co%oo&i.era%autoras estrangeiras &a%osas! co%oMane Austeneasir%"Bront+! cu,aso0ras&ora%a0undante%enteadatadas! e%diversas vers'es na -7 0ritEnica e na &il%ogra&ia ingl>sa e a%ericana! e% o0ras co%o Or&ul*o e Preconceito )ue e3iste tanto na ri%orosa vers"o televisual da BBC! )uanto na &4l%ica! entre outras.Intercom Sociedade Brasileira de Estudos Interdisciplinares da ComunicaoXXXII Congresso Brasileiro de Cincias da Comunicao Curitiba, PR 4 ade setembro de !""#6entro da cultura de l4ngua ortugu>sa! cha%a%aten("o os ro%ances realistas adatados D -7. Na)ueles! os autores autores &a.ia%cr4ticas acer0as aos sonhos ro%Enticos das hero4nas e! atrav+s delas! ironi.ava% i%iedosa%ente a escola liter/ria recedente. H%uitocruelavis"o deE(a deFueir#.daing>nuaLu4sa!0urguesinha lis0oeta! u% verdadeiro rocesso de degrada("o 0re%%ondiano! a artir de seu ro%ance ad1ltero co% o char%oso escro)ue! seu ri%o Bas4lio. -al atitude a tornau%a resa da venalcriadaMuliana)uea chantageia se% iedade. A ilus"o ro%Entica n"o aenas a i%ede de ver a realidade! %as a &a. des%oronar &ragorosa%ente! de u%a &or%a tr/gica ara a hero4na. H o )ue ocorre co% Mada%e BovarL! u%a tra,et#ria si%ilar D de Lu4sa! adatada do igual%ente i%iedoso ro%ance de :ustave ncias na tra%a narrativa e outras caracter4sticas! antes encontradi(as aenas na tra,et#ria de ersonagens%asculinos. Alguns dos grandes saltos das hero4nas dOantanho ara as hero4nas %odernas se dera% atrav+s de u%a das ar%as %ais oderosas da %ulher$ a sua caacidade de sedu("o e de %aniula("o &rente D %aior &or(a &4sica e agressividade do ersonage% %asculino! 0e% co%o seu %aior oder no %icro-universosocial reresentado nas narrativas seriadas. Esseintensooderdesedu("oe de %aniula("o da %ulher constitui recisa%enteo %aior encanto e o %aior otencial dra%/tico e hu%ano de hero4nas )ue v"o de Ana! %ulher de Euclides da Cunha e a%ante do ,ove% soldado 6iler%ando e%O Desejo! assa% ela terrr4vel vingan(a de -ieta! )ue! hu%ilhada! vai e% 0usca de vida %elhor e aconsegueatrav+s daro&iss"o%ais antigado%undoevoltaaradar otroco! e dese%0oca% na 0ele.a! na aud/cia e na li0erdade de escolha de >il!a Furac8o! sa4da do&ino-enisClu0eara a.ona de %eretr4cio!enlou)uecendo todos os ho%ens!at+ %es%o u% religioso. 8 incr4vel oder de sedu("o! a 0ele.a! a sensualidade e a ericulosidade caracteri.ara% a ,emme ,atale dos oliciais da d+cada de @?! os &il% noir! )ue unia% te%as ol>%icos co%o a se3ualidade e o cri%e! a u%a est+tica %uito oderosa e larga%ente i%itada at+ ho,e! %aisnocine%ado)uena-7! %asaindaassi%resentena&ic("otelevisual seriada e% novelas co%o A)r=?ima Vitima e a mais recente, a Fa4orita, acrescentando! dessa &or%a! %ais alguns t4tulos dentro dessa est+tica ta%0+%D teledra%aturgia 0rasileira na )ual nunca &altara% %ulheres &ascinantes ou cora,osas. Intercom Sociedade Brasileira de Estudos Interdisciplinares da ComunicaoXXXII Congresso Brasileiro de Cincias da Comunicao Curitiba, PR 4 ade setembro de !""#8utro %eio de suera("o dos li%ites i%ostos D atua("o da %ulher tradicional! so0retudo dentro da redo%inEncia da orde% atriarcal! + a ossi0ilidade de e3ercer u% talentoouro&iss"o. Nor%al%ente! essas tra,et#rias co%e(a%or u%a osturade su0servi>ncia aos ditE%es do %undo %asculino! tal )ual ocorria co% todas as %ulheres dOantanho.C*i1uin*a;on6a&a+u%0o%e3e%lo. Fuando%ais%o(a! curva-seD vontade do ai e se casa co% u% ho%e% )ue n"o a%a! )ue%! or sua ve.! e3ige )ue ela se a&aste do )ue %ais gosta! a %1sica.S# D %edida )ue a hero4na vai sentindo &or(as ara al(ar seu vUo solos + )ue vai-se desvencilhando das nor%as do atriarcado. As novas her#4nas e% rinc4io ousa% %ais! atua% e se %ove% %ais )ue as ret+ritas! se de&ronta%co%%uitas situa("oes e rela('es desa&iadoras )ue de%anda%ta%0+% %odula('es assionais %ais densas. Chi)uinha vai assu%indoseutalento %usical! co%'e! luta elos direitos de sua classe e vai voando cada ve. %ais alto at+ chegar a su0vers'es )ue seria% i%ens/veis at+ %es%o nos dias atuais! co%o a de adotar co%o &ilho o seu a%ante %uito %ais ,ove% ara oder viver co% ele e% a. e livre do eso dos reconceitos sociais.Na oini"o do c+le0re se%ioticista Iuri Lot%an! cada sociedade cria aradig%as do )ue )uer reservar e%sua%e%#riacultural. Assi%sendo! ainda)uenar/ticasocial %uitosdosco%orta%entosecondi('esdas%ulheresdOantanhotenha%dei3adode e3istir! + costu%e dos &or%atos &iccionais de -7 reto%/-los. Pri%eira%ente essa r/tica ocorreuso0retudonasnovelaseatual%entesetornouu%ar/ticanas%iniss+riese %icross+ries.8u se,a! er%anece% co%o aradig%as e% nossa %e%#ria cultural. No 1lti%o se%in/rio internacional da 80itel! v/rios dos es)uisadores latino-a%ericanos resentes a&ir%ara% )ue a &ic("o televisual seriada! constitui! entre outros asectos! u%a &or%a de contar a nossa hist#ria! ainda )ue atrav+s dos v+us %ais a%enos da &ic("o. Co%o + not#rio!grande arte das %iniss+ries 0rasileiras te% tido co%o rotagonistas hero4nas. -ais &or%atos!,unto co% algu%as novelas! est"o! ois construindo arte da nossa identidade atrav+s de u%a vasta galeria de ersonagens &e%ininas.U%a hist#ria )ue co%e(a co% os long4)uos e nost/lgicos relatos das %ulheres dOantanho )ue nossa %e%#ria! certa%ente or ra.'es %uito v/lidas! insiste e% resgatar9.Intercom Sociedade Brasileira de Estudos Interdisciplinares da ComunicaoXXXII Congresso Brasileiro de Cincias da Comunicao Curitiba, PR 4 ade setembro de !""#BIBLI8:PA


Top Related