a democracia atual funciona_ — cartacapital

Upload: fausto-nogueira

Post on 09-Mar-2016

218 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

artigo

TRANSCRIPT

  • 04/01/2016 Ademocraciaatualfunciona?CartaCapital

    http://www.cartacapital.com.br/revista/879/democraciaatualfunciona4708.html 1/5

    InternacionalEUA

    Ademocraciaatualfunciona?Umaanliseestatsticacomprovaque,anteopoderdoslobbiesedaselites,ademocracianopassadeumaficojurdicaporAntonioLuizM.C.Costapublicado04/01/201603h21

    SpencerPlatt/GettyImages/AFP

    Ainflunciadocidadomdiosobreasdecisesnula

    Qualoverdadeiropodernaschamadasdemocraciasmodernas?RiosdetintacorremsobreoassuntodesdeofimdosculoXVIII.Argumentosdesensocomum,polticosefilosficosforamintensamentedebatidos,masraramentesebuscoutestarashipteses

  • 04/01/2016 Ademocraciaatualfunciona?CartaCapital

    http://www.cartacapital.com.br/revista/879/democraciaatualfunciona4708.html 2/5

    commtodosquantitativos.luzdacampanhaeleitoraldosprcandidatosdemocrataserepublicanos,mereceatenooestudodoscientistaspolticosMartinGilens,dePrinceton(NewJersey)eBenjaminPage,daNorthwestern(Illinois),intituladoTestingTheoriesofAmericanPolitics:Elites,InterestGroups,andAverageCitizens(TestandoTeoriassobreaPolticaEstadunidense:Elites,gruposdeinteresseecidadosmdios).

    Analisouseodestinode1.779propostaspolticasdembitofederalde1981a2002sobreasquaishouvepesquisasdeopiniodiscriminadasporestratosderendaesobreasquaistambmseregistraramasposiesdelobbiesimportantes.Foramtestadasquatroteoriaspredominantesentreostericosdacinciapoltica:Democraciaeleitoralmajoritria,dominaoporeliteeconmica,pluralismomajoritrioepluralismoenviesado.

    Democraciaeleitoralmajoritriaavisotradicional.FoiteorizadapelofrancsAlexisdeTocquevillenaeradademocraciajacksoniana,operodode1828a1854,noqualosufrgiofoiestendidoaquasetodososhomenslivreseumpopulismoliberalpromoviaohomembrancocomumemcontrastecomaprecedentemeritocraciajeffersonianadospaisfundadorescapacitadosparadirigiraconstruoemodernizaodanao.Muitostericossriosaindaadefendem.Supesequeomecanismoderecompensaepuniorepresentadopelovotobastaparafazerospolticosatenderemsreaisnecessidadesevaloresdeseuseleitores.AseufavorpodeseargumentarqueaspolticasfederaisdosEUAsoconsistentescomasprefernciasdamaioriaemdoisterosdasvezesequeasmudanasevariaesregionaisdepolticastmumacorrelaocomasvariaeshistricasegeogrficasdaopiniopblica.

    DominaoporeliteeconmicaateoriaopostadequeosEUAsoumaoligarquiacivilnaqualasprincipaisdecisespolticassoditadaspeloconsensodeumaclassedominante,cujaexatadefinioedimensosodiscutveis,masestrelacionadapropriedadeougestoefetivaderecursosdecisivos,principalmenteeconmicos.AElitedoPoder,livrode1956dosocilogoCharlesWrightMillssobreahegemoniadaseliteseconmicas,militaresepolticasaexpressomaisconhecidadessepontodevista.

    Pluralismomajoritrioumainterpretaomaismatizadaecomplexadademocracia,formuladaemumensaiode1787porJamesMadison,presidentedosEUAde1809a1817.Reconheceainevitabilidadeeimportnciadalutaentrefaces,cujoresultadonemsemprecoincidecomointeressedamaioriaoudohomemcomum,mascujaresultantetenderiaaderrotarmedidastirnicaseforariapolticosaprestaratenoemtodososgruposcapazesdesearticularparadefenderinteressesprejudicados.Senohogovernodo

  • 04/01/2016 Ademocraciaatualfunciona?CartaCapital

    http://www.cartacapital.com.br/revista/879/democraciaatualfunciona4708.html 3/5

    povo,humapoliarquiaoupluralismocapazdepreveniropior.

    OPluralismoenviesadoreconheceigualmenteaimportnciadalutaentrefaces,masapontaquenestatendemavenceraquelascommaiorpodereconmico,principalmenteoslobbiesempresariaisedeclasse.NestacategoriapodeserincludaamaioriadasanlisesmarxistaseaquelasdepensadorescomoElmerEricSchattschneider(OPovoSemissoberano,1960),TheodoreLowi(OFimdoLiberalismo,1969)edetericosinspiradosnofilsofopolonsKarlPolanyi.Nestaperspectiva,apolticadeterminadaprincipalmentepeladisputadefacesorganizadasdaelite.Emcertoscasos,gruposorganizadospopularesexercemalgumainfluncia,masnosEUAoenfraquecimentodomovimentosindicaldesdeosanos80ostornouaindamenosrelevantes.

    Paratestarapertinnciadessashipteses,comparouseodesenlacedas1.779propostaspolticascomaposiodocidadomdio,representadopelasprefernciasdospesquisadosderendamediana,nomeioexatodaescala(51mildlares,em2012,anodereferncia),osdaelite,aproximadospelos10%demaiorrenda(146mildlaresoumais)eodosgruposorganizados,identificadoscomoaquelesqueaparecemrepetidamentenalistaPower25darevistaFortuneourespondempelasdezmaioresdespesascomlobbies.

  • 04/01/2016 Ademocraciaatualfunciona?CartaCapital

    http://www.cartacapital.com.br/revista/879/democraciaatualfunciona4708.html 4/5

    OCongressoeogovernorespondemapenasseliteseaoslobbies.(SaulLoeb/AFP)

    Aaproximaoparaaeliteimperfeita,porquearigorestaseriaumgrupomuitomenor,indetectvelnaspesquisas,eparagruposorganizadostambm,porqueapenasumapequenafraodoslobbiesmaisvisveiscapturadapelaanlise.Emambososcasos,issosignificaqueainflunciarealdessesdoisfatorespodesermaiordoqueasestatsticasconseguemindicar.

    Asdecisesefetivasdogovernofederaltmumacorrelaode64%comasprefernciasdocidadomdio,de81%comasdaeliteede59%comasdosgruposdeinteresse.Mas,quandosetentaumacorrelaomltipla,oresultado3%paraocidadomdio,76%paraaelitee56%paraosgruposdeinteresse.Quandoseseparamessesltimosemgruposdemassaeempresariais,osprimeirostmcorrelaode24%eossegundos,de43%.Issosignificaqueainflunciaindependentedocidadocomumpraticamentenula.Secontraouafavor,issonofazdiferena.Quandoassuasprefernciasparecematendidas,porqueconcordamcomasdaeliteoudegruposorganizados,principalmenteosempresariais.

    Acorrelaoentreasprefernciasdocidadomedianoeaquelasdoconjuntodosgrupos

  • 04/01/2016 Ademocraciaatualfunciona?CartaCapital

    http://www.cartacapital.com.br/revista/879/democraciaatualfunciona4708.html 5/5

    deinteressepraticamentenula.Entreesses,osnicoscujasposiescoincidemcomasdoeleitorcomumsoossindicatoseaAARP(associaodosaposentados).Outrasassociaes,mesmoseapresentadascomodemassa,noarepresentam,masseseanulamumassoutras(prvidaeprescolha,emrelaoaoaborto)ousocontrriasmaioria,comoaassociaodosproprietriosdearmas.Nocasodasassociaesempresariais,maisnumerosaseinfluentes,acorrelaocomavontadedocidadomdionegativa(10%).

    Ostestesrejeitam,portanto,tantoatesedademocraciamajoritria,poisocidadomedianonoteminflunciaindependente,quantoaqueladopluralismomajoritrio,poisoconjuntodasorganizaesnorepresentaamaioria.Mantmseplausveisasoutrasduastesesouumacombinaodeambas,oquecaracterizaosEUAcomoumaoligarquiadefato.

    Porqueosinteressesdocidadomdioparecemseratendidosnamaioriadoscasos?Entramemjogoastrsfacesdapoltica.Aprimeiraacapacidadedosatoresdeinfluenciarosresultadosdasdisputas.Asegundaadedeterminarapautadodebate.Aterceiraacapacidadedemoldarasprefernciasdopblico.notrioquelobbiesdedicamgrandepartedoseuesforoaesseltimoaspecto,masaestatsticanobastaparademonstrarisso.

    difcilreproduziressaanliseemoutrospases.NoBrasil,porexemplo,sorarasaspesquisasdeopiniosriassobrequestesdepolticapblicaepoucososlobbiesexplcitosevisveis.Masaprpriafaltadetransparnciasinaldequeademocracianoestemmelhorforma.TambmnotrioqueasdecisesdaUnioEuropeiatmpoucaounenhumacorrelaocomasprefernciasdasmaiorias.Mesmoquandoasliberdadesegarantiasproporcionadasporregimesditosdemocrticosnosodesedesprezar,ademocraciapropriamenteditacontinuaaserumaficojurdica.Namelhordashipteses,umameta.

    *Publicadooriginalmentenaedio879deCartaCapital,comottulo"Quemmanda?"