hipÓnax de Éfeso - universidade de coimbra · 2011. 12. 14. · difiil, e. anthologia lyrica...

32
HIPÓNAX DE ÉFESO I _ FRAGMENTOS DOS IAMBOS A despeito do seu interesse como exemplo relevante do sincretismo greco-asiático na língua, nos costumes, nas instituições: a despeito da sua atitude singular de poeta «realista», único em toda a helenidadc no pleno desgarre da moral e da mesura; a despeito da influência exercida nos comediógrafos dos séculos v e iv antes de Cristo, nos literatos alexandrinos (que o preferiram a Arquíloco). e ainda posteriormente (sugestões prováveis nas nugae de Catulo, nos epodos e nas sátiras de Horácio, nos epigramas de Marcial, nas composições de Prodromo e Emanuel Filas) — «Hipónax é, dir-se-ia, tolerado a custo em certas his- tórias da poesia [...] e aguarda uma válida e penetrante definição crítica, árdua deveras, no seu caso» (Pontani, Letteraiura greca, I. p. 182). Porque nenhuma das colectâneas até agora publicadas (Bergk, Diehl, Hiller-Crusius, Knox. Adrados) dava do texto de Hipónax uma imagem condizente com as incertezas da tradição manuscrita ou com as aquisições dos últimos anos em matéria de papiros e de investigações filológicas, entendemos que o melhor processo de contri- buir para essa definição consistia em puhlicar. antes de mais, uma nova edição crítica do poeta efésio: sobre ela se poderá apoiar, depois, um estudo minucioso dos meios de expressão do velho iambógrafo. A natureza particular deste trabalho — que compreende bibliografia, intro- dução, fesíimonia de HippOftactis uita es scriptis. edição do texto grego com apa- rato critico e versão portuguesa com comentário, além de um Index Hipponac- teus — explica as diferenças que se observam entre a sua paginação e a adoptada nos demais artigos da Revista.

Upload: others

Post on 01-Oct-2020

2 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

H I P Ó N A X DE É F E S O

I _ FRAGMENTOS DOS IAMBOS

A despeito do seu interesse como exemplo relevante do sincretismo greco-asiático na língua, nos costumes, nas instituições: a despeito da sua atitude singular de poeta «realista», único em toda a helenidadc no pleno desgarre da moral e da mesura; a despeito da influência exercida nos comediógrafos dos séculos v e iv antes de Cristo, nos literatos alexandrinos (que o preferiram a Arquíloco). e ainda posteriormente (sugestões prováveis nas nugae de Catulo, nos epodos e nas sátiras de Horácio, nos epigramas de Marcial, nas composições de Prodromo e Emanuel Filas) — «Hipónax é, dir-se-ia, tolerado a custo em certas his­tórias da poesia [...] e aguarda uma válida e penetrante definição crítica, árdua deveras, no seu caso» (Pontani, Letteraiura greca, I. p. 182).

Porque nenhuma das colectâneas até agora publicadas (Bergk, Diehl, Hiller-Crusius, Knox. Adrados) dava do texto de Hipónax uma imagem condizente com as incertezas da tradição manuscrita ou com as aquisições dos últimos anos em matéria de papiros e de investigações filológicas, entendemos que o melhor processo de contri­buir para essa definição consistia em puhlicar. antes de mais, uma nova edição crítica do poeta efésio: sobre ela se poderá apoiar, depois, um estudo minucioso dos meios de expressão do velho iambógrafo.

A natureza particular deste trabalho — que compreende bibliografia, intro­dução, fesíimonia de HippOftactis uita es script is. edição do texto grego com apa­rato critico e versão portuguesa com comentário, além de um Index Hipponac-teus — explica as diferenças que se observam entre a sua paginação e a adoptada nos demais artigos da Revista.

Page 2: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

BIBLIOGRAFIA*

A. T E X T O

1. EDIÇÕES ( p o r o r d e m c r o n o l ó g i c a )

WHLCKHR, T. F . Hipponactis et Ananii iambographorum fragmenta. Goltingae, 1817. [Contém 116 fragmentos de Hipónax (111-116 incerta) e uma introdução (pp. 1-24) com testemunhos sobre a vida e a obra do poeta. Meritória no seu tempo, esta edição tem hoje apenas um valor histórico.]

SCHNEIDEWIN, F . G. Delectus poesis Graecorum elegiacae, iam-bicae, melicae. Gott ingae. 1838-1839. [Hipónax: pp. 208-234. Publica 57 fragmentos: 46 em coliambos, 4 cm trímetros rectos, 6 em tetrâmetros escazontes, I em hexàmetros paródicos. Contribuição valiosa, se bem que parcial, para a fixa­ção do texto hiponacteu.]

BEIRGK, T. Poetae lyrici Graeci. Pars I I : Poetae eiegiaci et iambographl Lipsiae, 18431, 18532, 18673, 18824 (1890, 1915). [Hipó­nax: pp. 460-500. Edita 139 fragmentos, entre os quais se incluem todas as glossas. Envelhecida — principalmente depois dos achados papirológicos —, mas não supe­rada em clarividência de método c largueza do comentário.]

* Válida também para a segunda parte deste trabalho, com as restrições e desenvolvimentos que o assunto e a actualização impuserem. Regra geral, c à parte a enumeração das edições de Hipónax e de alguns léxicos de gramáticos antigos, não se mencionam obras anteriores a 1880: as excepções, muito raras, têm fundamento. O registo, naturalmente selectivo, de estudos sobre o poeta abrange os trabalhos publicados até 1959; esporádicas as citações de artigos ou críticas posteriores. Vão inseridos entre colchetes os livros ou artigos não consultados, sempre que se averi­guou trazerem algum contributo para a exposição do tema ou solução de dificuldades. É cronológica, dentro de cada secção, a arrumação dos artigos do mesmo autor. Quando de um livro se mencionem várias edições, entenda-se que a indicação even­tual de páginas se refere sempre à última. Não se abreviam os títulos de revistas constituídos por uma só palavra (por exemplo: «Aegyptus», «Hermes», «Maia», «Philologus»); nos casos restantes, a clareza do sistema adoptado dispensa, segundo cremos, o recurso a tábua explicativa.

Page 3: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

X WALTER DE SOUSA MEDEIROS

( M E I N E K E , A.) Babrii Fabulae Aesopeae Carolus Lachmannus et amici emendaiunt . Ccterorum poetarum choliambi ab Augusto Meinekio collecti et emendati. Berolini, 1845. [Hipónax: pp. 89-180. Prescindindo de um certo número de soluções caducas, esta edição—que liga entre si vários fragmentos e, tal como a de SCHNEIDEWIN, não publica as glossas—tem ainda algum interesse para o estabelecimento do texto.]

[ROSSIGNOL, Fragments des choliambographes grecs et latins. Paris,

1849.]

H A R T U N G , J. A. Babrios and die âlteren Jambendichter. Griechisch

mit metrisclier Obersetztmg und priifenden. und erklàrenden Anmer-

kungen. Leipzig, 1858. [Hipónax: pp. 208-238. Texto inutilizável pelas

alterações arbitrárias de muitos fragmentos.]

P I C K , A. Die Sprachform der altionischen and altattischen Lyrik, «Bcitr. ?.. Kunde der inc'ogerm. Spr.», 11 (1886), pp. 242-272, e 13 (1888). pp. 172-221. [Hipónax: 13, pp. 197-204. Edita, com a numeração de Bergk1

(cujo texto segue, cm geral, de perto), 121 fragmentos de Hipónax. Abusivo o cri­tério de «normalização» sistemática das formas iónicas.]

HILLER, E. Anthologia lyrica siue iyricorum Graecorum ueterum praeter Pindarum reliquiae potiores post Theodorum Bergkium quar tum edidit .... Lipsiae, 18901. Exemplar emendavit atque nouis fragmentis auxit CRUSIUS, O. Lipsiae, 1897'2 (1911). [Hipónax: pp. 55-65. Selecção de 82 fragmentos publicados sem indicação de fontes nem aparato crítico; apenas algu­mas anotações de CRUSHJS, pp. XXII-XXV. Substituída, com vantagem, pela edi­ção de DIEHL.]

HOFFMANN, O. Die griechischen Diahkte in ihrem historischen Zusammenhange mit den wíchtigsten ihrer Quellen. 111 Der ionische Dialekt. Quellen und Lautlehre. Ais Anhang ein Wort der Entgegnung. Gott ingen. 1898. [Hipónax: pp. 135-157. Publica 100 frag­mentos, aproveitando, com raras alterações, o texto de Bergk"', mas adoptando, para a grafia, o sistema arbitrário de FICK.]

D I F I I L , E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. I l l : lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada por BEU-TLER, R.). [Hipónax: pp. 80-118. Os defeitos desta obra — «clássica» pelo eclectismo das soluções c pertinência do comentário — são mais sensíveis na última edição, que, no caso do poeta efésio, reproduz somente, com critério inseguro, os papiros menos mutilados, integrando sem necessidade passos de sentido muito pro­blemático. Aceita fragmentos espúrios, exclui fragmentos autênticos e omite todas as glossas. — Algumas críticas do fase. Ill (eliminadas as de carácter mera­mente expositivo): CHANTRAINE, P. «Rev. de philol.», 27 (1953), p. 216; KOSTER,

W.J.W. «Museum», 58 (1953), coll. 150-151; LASSERRE, F. «Gnomon», 25 (1953),

Page 4: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

H1PÓNAX — 1. FRAGMENTOS DOS 1 AMBOS XI

pp. 276-277 ; MASSON, O., Une nouvelle édition des iambographes grecs, «Rev. ét. gr.», 66 (1953), pp. 407-410; PAGE, D., «Class. Rev.», 4 (1954), pp. 105-107.]

K N O X , A. D. Her odes, Cercidas and the Greek choliambic poets (except Cailimachus and Babrius) edited and translated by .... London, 1929(1946, 1953). [Hipónax: pp. 1-65. Estimulante reacção contra a passividade dos editores na aceitação de fragmentos apócrifos e lições duvidosas: de lamentar, porém, o abuso das inovações e a rigidez de alguns pontos de vista. — Critica: MAAS, P., «Deut. Literarz.», 1929, coll. 1864-1868.]

ADRADOS, F . R. Líricos griegos: elegíacos y yambógrafos arcai­cos. Texto e traduceión. Vol. II. Barcelona, 1959. [Hipónax: pp. 11-68 e 271-372. Edita a quase totalidade dos fragmentos papiráceos e dá em apêndice a maior parte das glossas, mas não transcreve os testemunhos, muitas vezes indis­pensáveis à interpretação dos fragmentos, e adopta em geral o texto, nem sempre escorreito, de Dichl. — Crítica : GRANDE, C. DEL, «Riv. filol. istr. class.», n. s. 38 (1960), pp. 409-412.]

2. ANTOLOGIAS

COLONNA, A. Uanûca lírica greca. Tor ino, 19563, pp. 105-114. [Texto com erros, comentário inseguro: algumas observações, no entanto, têm interesse.]

G R A N D E , C. DEL <Póo fiiyÇ. Antologia delia lírica greca. Napoli ,

1959-, pp. 218-223. [Boa selecção e bom comentário, obra de um especialista

atento e sensível.]

LAVAGNINI, B. Aglaia. Nuova antologia delia lírica greca da

Cailino a Bacchiíide. Tor ino . I9475, pp. 106-108 (epodo I de Estras­

burgo). [Foi a melhor das antologias escolares do lirismo grego {Nuova antologia

dei frammenti delta lírica greca, Torino, 1932), mas hoje está muito antiquada.]

PERROTTA. G. - GENTILI, B. Poli/mia. Antologia delia lirica greca. Firenze, 1948 (com numerosas reimpressões), pp. 253-270. [Obra excelente, no método e na doutrina, embora necessitada já de uma ampla revisão.]

UGOLINI , G. - SETTL A. Lirici greci scelti e commentait. Firenze. 1953 , pp. 181-185. [Comentário inteligente, embora por vezes redundante; pouco feliz, no caso de Hipónax.]

Boas antologias, como a de GALLAVOTTJ, C. Lira ellenica (Milano

19535), e a de PONTANI, F. M. Pleiadi (Roma, 1952), não contêm frag­

mentos de Hipónax ou a ele atribuídos. Sem valor, o trabalho imaturo ,

Page 5: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XII WALTER DE SOUSA MEDEIROS

e descuidado de VIDAL, J. M. La poesia yámbica griega. Arquiloco e Hiponacte: texto griego con tradueción, introduction y notas (Mon­tevideo, 1956).

3. TRADUÇÕES

ADRADOS, F. R.: V. Edições. [Excessivamente literal e algumas vezes inexacta.]

HARTUNG, J. A.: V. Edições. [Aventurosa como o texto sobre que se apoia.]

KNOX, A. D.: v. Edições. [Satisfatória, a despeito de alguns equívocos e liberdades de interpretação.]

ROMAGNOLI, E. / poeti lir i c i : Callino. Archiloco. Simo-nide d'Amorgo. Mitnnermo. Ipponatte. Ananio. Focilide, Demodoco. Cleobulo. Cleobulma. Esopo. Bologna, 19503. [Hipónax: pp. 187-235. A mais congenial, sem dúvida, ao espírito do poeta de Éfcso: mas, porque versi­ficada, permite-se algumas ousadias. Assenta, além disso, em Diehl2 e está, assim, parcialmente envelhecida. O comentário dos fragmentos é, por vezes, muito sugestivo, dado o largo conhecimento que Romagnoli possuía dos poetas da comédia antiga.]

Tradução de fragmentos isolados em BIGNONE, E. 77 libro delia letíeratura greta (Firerze, 1942'), pp. 72-73, FRACCAROLI, G. / lirici greci: elegia e gianibo (Torino, 1923a), pp. 85 e 157-158, e ROMAGNOLI, E. // libro delia poesia greca. Versiom ed impressioni critiche (Milano, 1950a), pp. 108-110. Ver também a selecção de traduções, feitas por vários autores, na excelente antologia de PONTANI, F. M. - CONSTAN-

T1NI, B. Lo speechio délie Muse (Roma, 1958), pp. 94-96.

B. ESTUDOS SOBRE HIPÓNAX OU COM INTERESSE

PARA ALGUNS ASPECTOS DA SUA OBRA

ADRADOS, F. R. La poesia de Arquiloco e Hiponacte a ia luz de los nuevos descubrimientos papirológicos y epigráficos, «Actas dei I Con-greso Espanol de Estúdios Clásicos», pp. 184-190. [Relações entre o mundo individualista da lírica iónica e o mundo da poesia épica, baseada em ideais colectivos.]

BAHNTJE, U. Quaestiones Archilocheae. Dissertado inauguralis.... Gottingae, 1900.

Page 6: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

HIPÓNAX —I . FRAGMENTOS DOS IAMBOS XIII

BELTRAMI, A. Sulla fortuna del giambo. Considerazioni. Milano,

1915. [Opúsculo útil, mas não raro palavroso e acrítico.]

BETHE, E. Die griechische Dichtung. Wildpark-Potsdam, 1929,

pp. 118-120.

BIGNONE, E. / / libro delia letteratura greca. Storia delia lette-

ratura grcca con una antologia délie più belle pagine di prosa e di poe­

sia dei maggiori scriltori in proprie traduzioni. Firenze, 1942*, pp. 69-70.

[Juízo sumário, mas caloroso sobre a poesia hiponacteia.]

BILL, F. X. Beitrãge zur Lex Porsoniana. Emsdetten, 1932,

pp. 45-47. [Sua aplicação nos fragmentos de Hipónax.]

BLASS, F. Die neiien Fragmentegriechischer Epoden, «Rhein. Mus.», 55 (1900), pp. 341-347. [Corrige erros de REITZENSTEIN e dos seus colabora­dores na transcrição dos epodos de Estrasburgo, que comenta e atribui a Hipónax.]

BOEHLAU, J. Eût neuer Eros/nythus, «Philologus», 60 (1901),

pp. 321-329. [Referência ao fr. 124.]

BOWRA, C. M. Early lyric and elegiac poetry: Archilochos, in

POWELL, J. U. New chapters in the history of Greek literature: I I I Some

recent discoveries in Greek poetry and prose of the classical and later

period. Oxford, 1933, pp. 58-60. [Transcreve e comenta os epodos de Estras­

burgo, que atribui a Arquíloco.]

BRANDT, P. Corpusculum poesis epicae ludibundae. Fasciculus

pr ior continens parodiae epicae Graecae et Archestrati reliquias ....

Lipsiae, 1888, pp. 31-36. [Edita e comenta o fr. 121.]

BRINK, B. TEN Hipponactea, «Philologus», 6 (1851), pp. 35-80 e 215-227; 7 (1852), pp. 739-743; e 13 (1858), pp. 395-396 e 605-608. [Algumas intuições felizes entre larga farragem de conjecturas indemonstráveis ou erróneas.]

BDCHLER, F . Coniectanea, «Rhein. Mus.», 37 (1882), pp. 337-341. [Versos citados por Plócio Sacerdote.]

CALDER, W. M. crítica a RAMSAY, W. M. Asianic elements in Greek civilisation: «Class. Rev.», 42 (1928), pp. 221-222. [Desfavorável quanto ao valor da parte linguística.]

CANTARELLA, R. Gli epodi di Strasburgo, «Aegyptus», 24 (1944), pp. 1-112. [Dá a Arquíloco o primeiro epodo, a Hipónax o segundo. Erudição prolixa e não convincente.—Críticas: GRANDE, C. DEL Hybris, p. 174; MASSON, O. Les «épodes de Strasbourg»: Árchihque ou Hipponax? et quelques problèmes relatifs au texte d'Hipponax, «Rev. et. gr.», pp. 8-16; MORELLI, G. «Correptio attica» in

Page 7: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XIV WALTER DE SOUSA MEDEIROS

Archiíoco, «Maia», 2 (1949), pp. 256-267; UNTERSTEINER, M., «Antiquitas», 2 (1947), pp. 119-121.]

CANTAREI LA, R. A propósito di una nota di Gennaro Perrotta, «Aevum», 23 (1949), pp. 208-209. [Polémica sobre yvfivóc do epodo I de Estrasburgo (fr. *181.5).]

CANTAREU.A, R. Di Archiíoco, e di altri pretesti, «Aevum», 24 (1950). pp. 415-417. [Réplica a MORELLI, G. Correptio atlica in Archiíoco: a correptio existiria no fr. 28 D. de Arquíloco.]

CANTARELLA, R. crítica a LASSERRE, F. Les apodes cTArchitoque:

«Aevum», 24 (1950), pp. 507-509. [Discordante.]

[CEGLINSKI, G . De Hipponacte Ephesio iambographo. Progr. des akad. Staatsgymn. zu Lemberg, 1880. — Crítica: DREYKORN, J., «Philol. Rundschau», 1 (1881), coll. 1293-1300.]

CESSI, C. crítica a J U N G , F. Hipponax rediuiuus: «Aegypitis».

II (1931), pp. 221-222. [Elogiosa.]

CHANTRAINE, P. critica a D IEHL. E. - BEUTLER. R. Anthologia

lyrica Graeca. Fasc. I l l : lambontm scriptores5: «Rev. de philol.»,

27 (1953), p . 216. [Correcções de pormenor.]

CoLONNA, A. In margine a una recensione, «Paideia», 12 (1957), p. 274. [Aceita as observações de PISANJ, V., «Paideia», 12 (1957), p. 122, ao texto do fr. 36.1 ]

COPPOLA, G . Un nuovo frammento dei Giambi di Ipponatte, «Riv. filol. istruz. class.», n.s. 6 (1928), pp. 500-506. [Primeira edição comen­tada dos fragmentos papiráceos 63-64.]

COPPOLA, G. Ancora il frammento ipponatteo di Firenze, «St. it. filol. class.», n.s. 7 (1929), pp. 85-88. [Discussão do artigo de LAVAGNINI, B. Sul nuovo frammento dei giambi di Ipponatte: rejeita a maior parte das criticas e sugestões.]

COPPOLA, G. Archiíoco o imitazione ellenistica?, «St. it. filol. class.», n.s. 7 (1929), pp. 155-168. [Propõe a atribuição dos epodos de Estrasburgo a um poeta alexandrino. Argumentação infeliz, criticada por PASQUALI, G. Leggendo, «St. it. filol. class.», n. s. 7 (1929), pp. 307-311.]

COPPOLA, G . artigo Ipponatte, «Encicl. It.», 19 (1933), pp. 516-517.

COPPOLA, G . Cirene e il nuovo Callimaco. Bologna, 1935, pp. 92-94. [Insiste na atribuição dos epodos de Estrasburgo a um poeta helenístico, provavelmente Callmaco.]

Page 8: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

HIPÓNAX — I. FRAGMENTOS DOS IAMBOS XV

CORTE, F. DEIXA Elegia e giambo in Archiíoco, «Riv. filol. istr.

class.». n.s. 18 (1940), pp. 90-98.

CROJSET, A. et M. Histoire de la littérature grecque. Tome I I :

Lyrisme. Premiers prosateurs. Hérodote. Par CROISET, A. Paris.

1890, pp. 197-198. [Apreciação superficial, e pouco esclarecida.]

C R õ N E R T , W. Literarische Texte mit Aussehluss der christlichen,

«Arch. f. Papyrusl'.», I (1900), pp. 508-510. [Notícia dos epodos de Estras­burgo e das controvérsias sobre a sua autoria. Inclina-se para a opinião de BLASS.J

CRUSIUS, O. Untersuchungen zu den Mimiamben des Herondas.

Leipzig. 1892.

CRUSIUS, O. Zur Charakteristik der antiken Jambographen, «Sitz.

der phil.-philol. und der hist. Kl. der K. B. Ak. der Wiss. zu Miinchcn»,

1906. pp. 379-380. [Pronuncia-se a favor da atribuição dos epodos de Estras­

burgo a Hipónax.]

DTEHI., E. Lyrici Graeci rediuiui, «Rhein. Mus.». 92 (1943), pp . 6 e 12. [Ale. 129.22-25 L.-P. TTÓav èpficuc iit ôoxíoia seria um argumento a favor da paternidade arquiloqueia do epodo I de Estrasburgo. — Critica em LAS-SERRE, F. Les épodes d'Archiloque. pp. 276-277 n. 3; cf. MASSON, O. Encore les épodes de Strasbourg, «Rev. et. gr.», 64 (1951), pp. 435-438.]

DIELS. H. Ataeta, «Hermes», 23 (1888), p . 280. [Sobre xuxeõ»va mviov do fr. 7.4.]

DIETERICH, K. Geschiclue der byzantin!schen und neugriechischen Literalur. Leipzig, 1902, pp. 53-56. [Poesia dos bizantinos Pródromo e Manuel Filas, que apresenta curiosas afinidades temáticas com a de Hipónax.]

DREYKORN. J. crítica a CEGLINSKI, G. De Hipponacte Ephesio iam-

bograp/w: «Philol. Rundschau», 1 (1881), coll. 1293-1300. [Desfavorável.]

FALCO, V. DE Archiloco nei papiri ercolanesi, «Aegyptus», 3 (1922), pp. 287-290. [Transcreve e comenta um passo de Filodemo em que se men­cionam Arquíloco, Semónides e Hipónax.]

FLACH, H. Geschichte der griechischen Lyrik nach den Quellen dargestelhe. Tubingen, 1884, pp. 557-570. [Ensaio extenso e bem documen­tado, mas hoje naturalmente envelhecido.]

FRACCAROLl, G. Dei realismo nella poesia greca. Prolusione lelta

in giorno 7 febbraio 1887 nella R. Università di Palermo. Verona, 1887.

FRACCAROLI, G. / lirici greci (elegia e giambo) tradotti da .. . . Tor ino, 19239, pp. 85 e 148-158. [Observações úteis de carácter estilístico. Atribui a Hipónax os dois epodos de Estrasburgo.]

Page 9: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XVI WALTER DE SOUSA MEDEIROS

FRANK.nL, E. An epodic poem of Hipponax, «Class. Quart.», 36 (1942), pp. 54-56. [Demonstra a existência de um epodo de Hipónax (fr. 113) no Comentário do Oxyrh. Pap. 2176.]

FRANKEL, H. Eine Stileigenkeit der friihgriechischen Literatur, «Nachr. v. d. K. Ges. d. Wiss. zu Gõtt.», 1924, pp. 63-103 e 105-127.

FRANKEL, H. Dichtung und Philosophie des fruhen Griechentums. Eine Geschichte der griechischen Literatur von Homer bis Pindar. New York, 1951, pp. 284-288. [interessante, mas nem sempre despreconcebido. Atribui a Arquiloco o epodo I de Estrasburgo, a Hipónax o IL]

FUNAIOLI, G. artigo Poesia giambica, «Encicl. It.», 16 (1932), pp. 952-953.

GALTANO, M. F. The Oxyrhynchus Papyri. Part XVIII .... Fragmentos líricos (2165-2176), «Emérita», Il (1943), pp. 450-452. [Informativo.]

G ALI ANO, M. F. La lírica gricga a la luz de los descubrimientos papirológicos, «Actas del I Congreso Espanol de Estúdios Clásicos», Madrid, 1958, pp. 79-83 (epodos de Estrasburgo) e 83-88 (Hipónax). [Bibliografia criteriosa e extensa.]

GALLAVOTTI, C. Nuovi carmi di Alceo di Ossirinco, «Riv. ftlol. istr. chiss.», n.s. 20 (1942), p. 178 n. 4. [Apoia a tese de PERROTTA sobre o epodo I de Estrasburgo.]

GALLAVOTTI, C. Archiloco, «Parola dei passato», 4 (1949), pp. 130-153.

GALLI, U. Note agli epodi di Strasburgo, «Atene e Roma», 6 (1938), pp. 157-175. [Em discordância com as conclusões do artigo de PERROTTA, G. II poeta degli epodi di Strasburgo, atribui o epodo I a Arquiloco «ou a um seu digno imitador», o II talvez a Hipónax (mas prefere a incerteza). Parcial, confuso e negado ao espirito científico.]

GALLI, U. Postilíe agli epodi di Strasburgo, «Atene e Roma», 8 (1940), pp. 255-267. [Réplica a PERROTTA, G. Ancora gli epodi di Strasburgo.]

GARTRINGEN, E. H. VON Juhresbericht iiber die griechischen Lyri-ker (mit Ausschluss Pindars) und die griechischen Bukoliker bis Ende 1883, «Jalir. ii. d. Fort. d. klass. Altertumswiss.», 34 (1883), pp. 249-293; fur 1886 und 1887, ibid. 54 (1888), pp. 129-203. [Notícia comentada de livros e lições novas.]

GERCKE, A. Zwei neue Fragmente der Epoden des Archilochos, «Woch. f. klass. Philol.», 17 (1900), pp. 28-30. [Favorável à tese de REITZEN-

STEIN sobre os epodos de Estrasburgo.]

Page 10: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

HIPÓNAX —I . FRAGMENTOS DOS IAMBOS XVII

G E R H A R D , G. A. Pkoinix von Kolopfwn. Texte und Untersu-chungen .... Leipzig-Berl in. 1909. [Alusões várias à influência de Hipónax, erroneamente apresentado como um precursor dos Cínicos.]

GERHARD, V. artigo Hipponax, P.-W. RES.2 (1913). coll. 1890-1907. [Bom repositório de factos e de bibliografia. Parcialmente envelhecido.]

G E R H A R D , V. artigo Jambographen, P.-W. RE 9.1 (1914). coll.

651-680.

G R A N D E , C. DEL Archiloco: lince per una valutazione delia perso-

nalità dei poeta, «Riv. indo-greco-italica», 13 (1929), pp. 1-9.

GRANDE, C. DEL Iniomo agli epodi di Strasburgo in Note filolo-giehe, Napoli , 1942, pp. 11-36. [Os discutidos fragmentos seriam de atribuir a um habilíssimo literato alexandrino. Note-se, porém, que a peça principal da demonstração, o vocábulo QóBOC, procedia de uma leitura errada do papiro.]

G R A N D E , C. DEE Hybris. Colpa e castigo neli' espressione poética

e letteraria degli sçrittori delia Grécia antica. Da Omero a Chante.

Napoli , 1947, pp. 43, 56 e 474. [Referências breves a Hipónax. Crítica

sumária do artigo de CANTARELLA, R. G li epodi di Strasburgo.]

G R A N D E , C. DEL Ancora sulfetà di eomposizione dei I epodo di Strasburgo ([Arch.]fr. 79 £>.), «Giorn. it. di filol.», 1 (1948), pp. 255-257. [axQadrj do epodo I (v. 10) seria mais uma prova do carácter helenístico da composi­ção. Mas — como observa MASSON, O. Encore les épodes de Strasbourg, p. 434 — «são demasiado grandes as lacunas da nossa documentação para que se possam utilizar estes argumentos negativos».]

G R A N D E , C. DEL crítica a ADRADOS, F. R. Líricos griegos: elegíacos y yambógrafos arcaicos: «Riv. filol. istr. class.», n.s. 38 (I960), pp. 409-412. [Favorável. Quanto aos epodos de Estrasburgo, continua persuadido que o seu autor c um poeta posterior a Euripides (p. 411).]

HAUVETTE, A. Les nouveaux fragments d'Archiloque publiés par

MM. Reitzenstein et Hiller von Gartringen, «Rev. et. gr.», 14 (1901),

pp . 71-91. [A favor de REITZENSTEIN contra BLASS no problema da atribuição dos

epodos de Estrasburgo.]

HAUVETTE, A. Un poète ionien du VIIe siècle: Archiloque: sa vie et ses poésies. [Mantém a atribuição dos epodos de Estrasburgo a Arquiloco (pp. 223-224 e 261-263).]

HENDRICKSON, G. A. Arcbilochus and the victims of his iambics, «Amer. Journ. of Philol.», 46 (1925), pp. 101-127. [Refere-se também a Semónides e Hipónax. Crítica em TARDITI, G. La nuova epigrafe archilochea e la tradizione biográfica del poeta, p. 126.]

Page 11: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XVIII WALTER DE SOUSA MEDEIROS

HERZOG, R. crítica a edições de Hcrodas (HI£ADLAM, W. - KNOX

A. D., Cambridge, 1922; GROENEBOOM, P., Groningen, 1922; TERZA-

GHI. N., Torino, 1925): «Philol. Woch.», 46 (1926), coll. 193-211. [col. 202: à luz de Herodas 2.15, tenta a reconstituição do fr. *180.]

HUBNER. F. De Pinto. Dissertado inauguralis .... Haldis Saxo-num, 1914. [É de Hipónax (fr. 2) a primeira menção da cegueira de Pluto na literatura helénica.]

HUMPERS, A. Glosses homériques sur ostrakon, «Rev. de philol.», 45 (1921), pp. 90-92. [Dúvidas injustificadas sobre a leitura de WILAMOWITZ

(inscr. ostr. Berol. 12605.8-10: fr. 62).]

IMMISCH, O. Ad H'ipponactis fragmenta, «Jahrb. f. klass. Philol.». 139 (1889), pp. 18-19. [èyyaxtx^fiáxoiQce» (fr. 121.2) seria de emendar em -ylficuQav, Falso.]

IMMISCH, O. Zu griechischen Dicluem, «Philologus», 49 (1890). pp. 193-212.

[IMMISCH, O. Ein Epodos des Archilochos, «Siiz. d. Heidclb. Ak. d. Wiss.», 1930-1931, sep. p. 11. [Partidário da autoria arquiloqueia dos dois epodos.]

JUNG. I-. Hipponax rediuiuus. Dissertation .... Giessen. Bonn. 1929. [Trabalho modesto, mas com merecimento, prejudicado, no entanto, por alguns erros de método e de doutrina. Envelhecido depois dos últimos descobri­mentos papirológicos.—Criticas: CESSI, C , «Aegyptus», Il (1931), pp. 221-222; K.ALINKA, E., «Philol. Woch.», 50 (1930), coll. 737-738; KNOX, A. D., «Gnomon», 6 (1930), pp. 321-324.]

[JURENKA. H. Archilochos von Poros. Wicn. 1899 (1906). p. 12. Atribui a Arquíloco o epodo 1 de Estrasburgo, a Hipónax o |[.]

KALINKA, E. crítica a LAVAGNINI, B. Sul nuovo frammento dei giambi di Ipponatíe: «Philol. Woch.», 50 (1930), coll. 657-658. [Discordâncias de pormenor.]

KALINKA, E. crítica a JUNG, F. Hipponax rediuiuus: «Philol. Woch.», 50 (1930), coll. 737-738. [Elogiosa.]

KALINKA, E. Griechisch-rõtnische Metrik und Rhythmik im letzten Vierteljahrhundert, «Jahresb. Li. d. Fort. d. klass. Altertumswiss.», 250 (Suppl.), 1935, pp. 413, 483, 487, e 257 (1937), pp. 42, 44, 132. [Nótulas métricas a diversos fragmentos.]

KiRK.WOOD, G. M. A survey of recent publications concerning classical Greek poetry, «Class. Weekly», 47 (1953), pp. 34 e 39-40.

Page 12: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

HIPÓNAX — 1. FRAGMENTOS DOS IAMBOS XIX

K I R N , B. Zur liierarischen Stellung von Horazens Jambenbuch, Tubingen, 1935, pp. 13-17. [Estuda o epodo 10 de Horácio em confronto com a invectiva «arquiloqueia» do epodo I de Estrasburgo e com os propêmpticos hcle-nísticos.]

KLEINKNECHT, H. Die Gebetsparodie in der Aníike. Stuttgart-

-Berlin, 1937. pp. 73. 85, 89. 113. 206 c 211. [Referências a Hipónax.]

KLINOKR, V. De Archiloehi fragmento papyraceo 79 Z>.~ eiusque exórdio nondum recognito, «Eos», 43 (1948-1949). pp. 40-47. [Favorável à tese de REITZENSTEIN sobre os epodos de Estrasburgo. Prefere no fr. * 181.3 a con­jectura de SCHULTHESS ei>q>QÓvr)<; [ocóron], «nam tcnebrae noclis naufragii formidinem augent», e relaciona os dois últimos versos do epodo com os frr. 88 e 95 D. de Arqufloco.]

K L O T Z , A. <pa.Qfiãxóc?, «Glotta», 3 (1911), pp. 236-241. [Aspec­tos etimológicos e métricos do problema. Crítica em MASSON, O. Les «épodes cie Strasbourg»: Archiloque ou Hipponax?, p. 21.]

K N O X , A. D. The first Greek anthologist with notes on some chol-iamhic fragments. Cambridge. 1923, pp. 17-22 e 27. [Propostas ousadas de «correcção» de fragmentos que o autor abandonou, em parte, na edição de Hipónax (1929). —Crítica: SITZLER, J„ «Philol. Woeh.», 45 (1925), col. 730.]

KNOX, A. D. Heroáes and Callimaehus, «Philologus», 81 (1926),

pp. 248-250.

[ K N O X , A. D. lambica, «Journal of lite Cambridge Philological

Society», 1927, p. 12. Cf. «Cambridge University Reporter» 23 Dec.

1926.]

KNOX, A. D. crítica a J U N O , F. Hipponax rediuiuus: «Gnomon»,

6 (1930), pp. 321-324. [Desfavorável.]

K N O X , A. D. On editing Hipponax: a palinode?, «St. it. filol. class.», n.s. 15 (1938), pp. 193-196. [Notas métricas a vários fragmentos, sugeridas pelo artigo de PERROTTA, G. // poeta degli epodl di Strasburgo.]

KÕRTE, A. Literarische Texte mit Ausschluss der ehristlichen,

«Arch. f. Papyrusf.». 10 (1932), pp. 44-45. [Notícia sobre os fragmentos papiráceos 63-64.]

KOSTER, W. J. W. crítica a D IEHL. E. Anthologia lyriea Graced1,

vol. 1: «Museum», 44 (1937). coll. 284-285. [Discordâncias de pormenor.]

KOSTER, W. J. W. critica a DIKHL, E. - BETJTLER, R., Anthologia

lyriea Graeca. Fasc. HT: lamborum seriptores^ : «Museum», 58 (1953).

coll. 150-151. [Correcções de pormenor.]

Page 13: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XX WALTER DE SOUSA MEDEIROS

KRAKERT, H. Herodas in mimiambis quatenus comoediam Grae-

cam respexisse uideatur. Leipzig, 1902.

[ L à G E R , O. De ueterum epkurum studio in Archilochi, Simonidis,

Solonis, Hipponactis reliquiis conspícuo. Dissertatio inauguralis ....

Halae-Lipsiae, 1885.]

LASSERRE, F. Les épodes d'Archiloque. Paris, 1950, pp. 274-285. [Tenta a revisão do problema dos epodos de Estrasburgo: mas não são persuasivos os argumentos novos que invoca a favor da autoria hiponacteia. — Críticas: CAN-TARELLA, R., «Aevum», 24 (1950), pp. 507-509; MASSON, O., «Gnomon», 24 (1952), p. 315.]

LASSERRE, F. crítica a DIEIIL, E. - BEUTI.ER, R., Anthologia lyrica

Graeca. Fase. I I I : lamborum scriptores5: «Gnomon», 25 (1953),

pp. 276-277. [Favorável: observações de pormenor.]

LATTE, K. Hipponacteum, «Hermes», 64 (1929), pp . 385-388. [Explicação do fr. 64 à luz de Petrónio, cap. 138.]

LATTE. K. Neues zur klassischen Literatur ans Hesych, «Mne­mosyne», 3. ser. 10 (1942), pp. 93-94. [Estuda a glosa t&onAjxnit, que diz não corresponder a ôionAfjya (fr. 14.1); mas cf. MASSON, O. crítica a LATTE, K. Hesychii Alexandria Lexicon, vol. 1, A-â: «Rev. de philol.», 29 (1955), p. 288.]

LATTE. K. De Hipponactis epodo in De nonnuUispapyris Oxynhin-ciûis, «PhilologUS», 97 (1948), pp. 37-47. [Reconstituição avisada do texto do fr. 113 c do Comentário do Oxyrh. Pap. 18.2176 cm que está inserido.]

LAVAGNINI, B. Sul nuovo frammento dei giambi di Ipponaae, «Annali delle Università toscane», 12 (1929). Reproduzido em Da Mimnermo a Callimaco, Tor ino, 1950, pp. 56-66. [Propostas várias, algu­mas pouco felizes, de explicação e integração do fr. 64. Discussão em COPPOLA, G. Ancora il frammento ipponatteo di Firenze, «St. it. filol. class.», n. s. 7 (1929), pp. 85-88; crítica em KALINKA, E., «Philol. Woch.», 50 (1930), coll. 657-658.]

LEO, F. De Horatio et Archilocho. Gott ingae, 1905, pp. 6-8. [Perfilha a opinião de REITZENSTEIN quanto à paternidade arquiloqueia do epodo I de Estrasburgo.]

LESKY, A. Geschichte der grieehischen Literatur. Bern, 1957--1958, pp. 106 e 108-110. [Breve síntese das características da poesia hipo­nacteia. Quanto aos epodos de Estrasburgo, inclina-se para a hipótese de uma antologia: o primeiro a Arquíloco, o segundo a Hipónax.]

M A A S , P. crítica a K N O X , A. D. Herodes, Ceradas and the Greek choliambic poets: «Deut. Literarz.», 1929, coll. 1864-1868. [Discordâncias de pormenor.]

Page 14: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

HIPÓNAX —I . FRAGMENTOS DOS IAMBOS XXI

MAAS, P. Commentarii in Hipponactem P. Oxy, 2\76l. fragm. 6, «Class. Quart .», 36 (1942), p . 133. [Suplementos e correcções. Crítica em

LATTE, K. De Hipponactis epodo, p. 37 n.]

NÍARG, W. Der Charakier in der Sprache der friihgriechischen

Dichtung (Semonides, Homer, Pindar). Wiirzburg, 1938.

MASSON, O. Les «épodes de Strasbourg»: Archiloque ou Hipponax? et quelques problèmes relatifs au texte d"Hipponax, «Rev. et. gr.», 59-60 (1946-1947), pp. 8-27. [Estudo importante em que o autor aprova (depois mudará de parecer: Encore les épodes de Strasbourg, pp. 440-441) a tese de CANTARELLA sobre a autoria dos epodos; reafirma a existência de composições deste tipo na obra do Efésio; demonstra a validade da asserção de Heliodoro sobre a mistura, típica no poeta, de trímetros rectos e escazontes; e procura determinar, em paralelo com os Iambos de Calímaco, a arrumação provável dos lambos de Hipónax.]

MASSON, O. Sur un papyrus contenant des fragments d'Hipponax (Pap. Oxy. XVI1L 2176), «Rcv. et. gr.», 62 (1949), pp. 300-319. [Bupalo seria a personagem visada no fr. 113; e os hexâmetros paródicos (fr. 121), dirigidos também contra o inimigo do poeta (crítica em MEDEIROS, W. S., O milhafre, a garça e o báratro nos fragmentos de Hipónax, pp. 140-141), comprovariam a execução do (paQfjiaxóc, negada por LATTE. K. De Hipponactis epodo, p. 44 n., c por vários autores. Notícia sobre outras vítimas de Hipónax: Bábis, Cícon e Códalo.]

MASSON, O. Nouveaux fragments d'Hipponax, «Parola del pas-sato», 5 (1950), pp. 71-76. [Publica e comenta citações de Hipónax (algumas inéditas, no todo ou em parte: frr. 32, 49, 64.10-11 e 65.7-8) encontradas em um manuscrito (R. 16.33 Trinity College de Cambridge) da Exegesis in Iliadem deTzctzcs.]

MASSON, O. Encore les épodes de Strasbourg, «Rev. ét. gr.», 64 (1951), pp. 427-442. [Reedita, de colaboração com SCHWARTZ, O texto dos epodos; comenta algumas expressões; e abandona a tese de Cantarella (defendida em Les «épodes de Strasbourg»: Archiloque ou Hipponax?) em favor da de BLASS-

-FRACCAROLf-PERROTTA.]

MASSON, O. crítica a LASSERRE, F . Les épodes d'Archiloque,

«Gnomon», 24 (1952), p. 315. [Discordâncias de pormenor.]

MASSON, O. Une nouvelle édition des iambographes grecs, «Rev.

ét. gr.», 66 (1953), pp. 407-410. [Crítica a DIEHL, E. - BEUTLER, R. Anthologia

lyrica Graeca. Fasc. III: lamborum scriptores^ : indica numerosas correcções.]

M A Z Z A R I N O , S. Per la s tor ia di Lesbo ne! VJ° secolo a.C. (a propó­

sito dei nuovi frammenti di Saffo e Alceo), «Athenaeum», n.s. 21 (1943), pp . 42 n. 3 e 68 n. 5. [Adere à opinião de TERZAGHI, N. Vodio di Ipponatte

ed il I epodo di Strasburgo, sobre o valor de éxatçoc no fr. *181.14. Crítica em CANTARELLA, R. Gli epodi di Strasburgo, «Aegyptus», 24 (1944), pp. 63-65n. e 89n.]

Page 15: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XXII WALTER DE SOUSA MFDF.1ROS

MEDEIROS, W. S. 0 milhafre, a garça e o báratro nos frag-

mentos de Hipônax, «Humanitas», 11 (1959-1960), pp. 133-144. [ïxzïvov — proposta de MAAS, P. Grleçhische Metrik'2, p. 37 —, 6 de facto a boa lição do fr. 44; c designa provavelmente Búpalo, o Cávvac (iwpoXáyoc do fr. 113. Os hexâ-metros paródicos (fr. 121) não se dirigem, porém — como supôs MASSON, Sur un papyrus contenant des fragments d'Hipponax, pp. 312-316—. contra o inimigo do poeta, mas contra a sua parceira, Arete.]

MFRK.FI BACII, R. Literarische Texte unter Ausschluss der christ-lichen, «Arch, f, Papyrusf.», 16(1958), p. 88. [Notícia sobre os fragmen­tos contidos nos Oxyrh. Pap. 2174, 2175 c 2176.]

MORFLLI . G. «Correptio atfica» in Archiloco, «Maia», 2 (1949). pp. 256-267. [Nega os dois exemplos alegados por CANTARELLA, R. GU epodi di Strashurgo. pp. 14-19, contra a tese de PKRROTTA. Replica de CANTARELLA, R. Di Archiloco, e di alt ri pre tes ti.]

MORELLI , G. Archiloco ed i pretesti del Prof. Cantarella, «Maia», 3 (1950), pp. 310-312. [Resposta, meramente.polémica, a CANTARELLA, R. Di Archiloco, e di altri pretesti.]

MORFLLI , G. artigo Ipponatte, «Dizionario letterario Bompiani

degli autori di tutti i tempi e di tutte le letterature», vol. II , Milano,

1957, pp. 308-309. [Síntese arguta e bem informada.]

MORFLLI , G. Una nuova edizione di Archiloco, «Maia», 12 (1960), pp. 130-153. [A de LASSERRE, F.- BONNARD, A. Archiloque, Fragments (Paris, 1958), que M. aprecia desfavoravelmente.]

[ M O R G E R . J. Die Religiositât des Archilochos, Hipponax, Semonides

voit Amargos und Xenophanes. Diss, (dact.) Innsbruck, 1953.1

N F N C I O N I , G. Ipponatte nelVambiente culturale e linguistico dell''Ana­tolia occidentale. Parte 1 : La formazione deli*ambiente ionico. Baii--Napoli , 1950. [Tentativa de «interpretação genética» da lingua e do estilo hipo-nacteus, a que falta ainda, infelizmente, a parte de contacto directo com a obra do poeta.— Críticas: PISAM, V., «Paideia», 5 (1950), pp. 430-431; RUIPéREZ, M. S., «Emérita», 19 (1951), pp. 281-283.]

PAGE, D. crítica a DIEHL, E. - BEUTLER, R. Anthologia lyrica

Graeca, Fase. I I I : lamborum scriptores5: «Class. Rev.», 4 (1954).

pp. 105-107. [Desfavorável. Quanto aos epodos de Estrasburgo, entende que

«anonymity is the wisest choice» (p. 106).]

PASQUALL G . Orazio lirico. Studi. Firenze, 1920, pp. 107-109. [Influência do epodo I de Estrasburgo, que P. atributa então a Arquíloco, no epodo 10 de Horácio.]

Page 16: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

HIPÓNAX - I . FRAGMENTOS DOS IAMBOS XX1I1

PASQUALI, G. // frammento florentino d'Ipponatte, «St. it. filol. class.», n. S. 6 (1928), pp. 301-305. [O fr. 64 descreveria um sonho: mas esta opinião baseava-se principalmente numa conjectura de COPPOLA para o v. 10 (JI%EVV[EC ãvóoex fj (ivlm\ desmentida pelo códice de Tzetzes (tlÀe&vec fj 7tfVTr)xorja) utilizado por MASSON.]

PASQUALI, G. Leggendo, «St. it. filol. class.», n. s. 7 (1929), pp. 307--311. [Crítica do artigo de COPPOLA, G. Arckiloco o imitazione ellenistica? Quanto à autoria dos epodos de Estrasburgo, inclina-se para Arquíloco.]

PASQUALI, G. Archiloco, «Pan». 1934, pp. 643-655. Reproduzido

em Pagine meno stravaganti. Firenze, 1935, pp. 91-111. [impressionado com as observações de PFEIFFER, R. Ein Epodenfragment ans dem lambenbuche des Katlimachos, «Philologus», 88 (1933), p. 268, sobre a improbabilidade da «correptio attica» em Arquíloco, P. admite, sem convicção, que os epodos de Estrasburgo sejam obra de um poeta do século vi ou v, imitador do iambógrafo pário.]

[PELTZER, De parodica Graecorwn poesL Munster, 1855.]

PERROTTA, G. IIpoeta degli epodidi Strasburgo, «St. it. filol. class.», n. s. 15 (1938). pp. 3-41. [Exposição clara e ordenada, em grande parte ainda válida, dos argumentos que militam a favor da atribuição dos epodos a um só poeta — Hipónax. Críticas principais, não persuasivas: GALLI, U. Note agli epodi di Strasburgo, «Atene e Roma», 6 (1938), pp. 157-175; CANTARELLA, R. Gtt epodi di Strasburgo, «Aegyptus», 24 (1944), pp. 1-112; e MASSON, O. Les «épodes de Stras­bourg»: Arcbihque ou Hipponax? et quelques problèmes relatifs au texte d'Hipponax, «Rev. et. gr.», 59-60 (1946-1947), pp. 11-12. Restrições acertadas em MASSON, O. Encore les épodes de Strasbourg, «Rev. et. gr.», 64 (195l)> PP- 435-438.]

PFRROTTA. G. Ancora g!i epodi di Strasburgo, «St. it. filol. class.», n. S. 16 (1940), pp. 177-188. [Réplica ao artigo de GALLI, U. Note agli epodi di Strasburgo.]

PERROTTA. G. Storia délia letteratura greca, I, Milano, 1950°.

pp. 65-67. [Juízo excelente sobre a arte hiponacteia.)

PFEIFFF.R. R. crítica a D I E H L . E. Anthologia lyriect Graeca.

Fasc. I l l : lamborum scriptore:?'. «Gnomon» . 2 (1926), p. 309. [O fr. àxoéarr' 'Ianávaietoc • w3 yÙQ <UA' i]xco({.\ D.) pertence a Calimaco.]

PFEIFFER, R. Gottheit und fndividuum in der fruhgriechischen Lyrik,

«Philologus». 84 (1929), pp. 137-152.

PFFIFFER, R. Ein Epodenfragment ans dent lambenbuche des Kctlli-machos, «Philologus». 88 (1933), pp. 268 e 270. [Reafirma a autoria calimaqueia do fr. axovcar' '/jwtcuvaxroc (l.i D.) e observa que a presença da «correptio attica» no epodo 1 de Estrasburgo é um argumento contra a sua atribui­ção a Arquíloco.]

Page 17: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XXIV WALTER DE SOUSA MEDEIROS

[PtANKo, G. / / poema parodico d'Ipponatte, «Charisteria Sinko»,

Varsoviae, 1951, pp . 255-260.]

PisANi, V. crítica a N E N C I O N I , G. Ipponatte neW ambiente culturale

e linguistico dell'Anatolia occidentale. Parte I : La formazione deli'am­

biente ionico: «Paideia», 5 (1950), pp. 430-431. [Favorável,com pequenas

discordâncias.]

PíSANI, V. crítica a COLONNA, A. Vôntica lirica greca. Tor ino,

1956: «Paideia», 12 (1957), p . 22. [Sobre o texto do fr. 36.1.]

PONTANI, F. M. Leiteratura greca. I. Firenze, 1954, pp. 174-182. [Constitui, depois da introdução de ROMAííNOLI, E. / poeti lirici: Callino. Árchi-loco ..... o melhor estudo de conjunto sobre o poeta efésio.]

POWELL. J. U.-BARBER. E. A. New chapters in the history of Greek

literature. Recent discoveries in Greek poetry and prose [chiefly] of the

fourth and following centuries B. C. [and later times], T, Oxford, 1921,

pp. 15, 104, 113; IT, ibid., 1929, p. 57; III. Some recent discoveries

in Greek poetry and prose of the classical and later period [sob a direcção

única de POWELL, J. U.], 1933, pp. 58-60. [BOWRA, C. M. Early lyric....]

P U C C I O N I , G. Eroda I, 46; V, 33 ; VI, 11 ; VU, 3, «Maia», 3 (1950), pp. 297-299. [Pretensos hiperionismos ou corrupções de Herodas encontram-se já no seu modelo, Hiponax.]

PUCCIONI , G. Due note a Eroda, «Ann. Sc. Norm. Sup. Pisa»,

19 (1950), pp. 50-52. [Relações do mimiambógrafo com Hiponax.]

RAMSAY, W. M. Asianic elements in Greek civilisation. London, 19282. [Obra sugestiva c útil de um grande especialista de estudos micrasiá-ticos, mas que deve ser consultada com muita prudência, porquanto o seu autor esquece, por vezes, as reservas que impõe o método filológico. Interessa, em espe­cial, o capítulo XII: Hipponax on Lydian scenes and society (pp. 140-181). — Crítica: CALDER, W. M., «Class. Rev.», 42 (1928), pp. 221-222.]

REITZENSTEIN, R. Zwei neue Fragmente der Epoden des Archilo-

chos, «Sitz. d. kon. preuss. Ak. d. Wiss. zu Berlin», 33-34 (1899), pp . 857-

-864. [Primeira publicação, feita com o auxílio de DIELS, KEIL e WILAMOWITZ, dos

famigerados epodos de Estrasburgo. Ao texto segue-se um breve comentário.]

REITZENSTEIN, R. AUS der Strassburger Papyrussammlung, «Her­mes», 35 (1900), p . 621 n. [Manifesta cepticismo sobre a leitura, proposta por BLASS, do nome de Búpalo em glosa marginal do epodo I de Estrasburgo.]

REITZENSTEIN, R. Das Mãrchen von Amor und Psyche bei Apuleius.

Leipzig-Berlin, 1912, p . 35. [Origem da lenda dos suicídios de Neobule c de

Búpalo. J

Page 18: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

HIPÓNAX —I . FRAGMENTOS DOS lAMBOS XXV

RlESS, E. On some passages from the Greek lyrics, «Class. Week.».

41 (1947-1948), p. 60. [Notas sobre o fr. 59.]

ROBERT, C. Archâologîsche Mârchen aus alter undneuer Zeit. Berlin,

1886. [Interessa o capítulo VI, Die Bildhauerfamilie von Chios (pp. 115-120), que trata de Búpalo e Aténis.]

ROMAGNOLI, E. Nel regno di Orfeo. Studi sulla lirica e la musica greca. Bologna, I9532, pp. 42-46. [Primeiro esboço do ensaio sobre Hipónax, publicado em / poeti lirici.]

ROMAGNOLI, E. I poeti lirici (supra s. 3). pp. 167-184. [Embora ante­rior aos últimos descobrimentos papirológicos, a introdução de R. constitui, pela sua aderência ao espírito dos fragmentos, um estudo de grande valor sobre o iambógrafo de Éfeso.]

ROSCHER, W. H. Der y.vxecjv des Hipponax, «Jahrb. f. klass. Phi-lol.», 137 (1888), pp. 522-524. [Propõe, no fr. 7.4, xvxt&va nkivãyv em vez de xwtsóbva ntvœv. Não persuasivo.]

R U I P é R E Z , M. S. crítica a NENCIONI , G. Ipponatte nell*ambiente

culturale e linguistico deWAnatolia occidentale. Parte I : La formazione

delVambiente ionico: «Emérita», 19 (1951), pp. 281-283. [Discordâncias

várias de fundo e de pormenor.]

RUMPF, A. Zur Bupalos imd Athenis, «Archaol. Anz.», 51 (1936).

coll. 52-64.

[RUPPRECHT, K. art igo in «Bayer. Blãtt. f. d. Gymnasialschw.»,

63 (1927), pp. 310 ss. — Observações de carácter métrico sobre vários frag­mentos hiponacteus.]

ScriMiD, W. - S T A U L I N , O. Geschichte der griechischen Literatur.

I1 Die klassische Période der griechischen Literatur von SCHMID. W.

MUnchen, 1929, pp. 399-402. [Parcialmente envelhecido.]

SCHRODER, O. Grundriss der griechischen Versgeschichte. Hei­

delberg, 1930, p. 55. [Sobre o fr. 124.]

SCHULTHESS, O. Zu I. StrossbuTger Archibchos-Fragmente, «Rhein. Mus.», 57 (1902), pp. 157-158. [Prefere, no v. 3, ev<pQÓvy]C

[exortai] a EÒ(pQovêc[rara] de DIELS e EVtpoávcw [PQOTûJV] de BLASS. Não convin­cente, embora aceite por KLINGER, V. De Archilochi fragmento papyraceo 79 D2

eiusque exórdio nondum recognitor

SCHULZE, W. Quaestiones epicae scripsit .... Gueterslohae, 1892,

pp. 430-431. [5(pic em M 208 e no fr. 34.U de Hipónax.]

Page 19: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XXVI WALTER DE SOUSA MEDEIROS

SITTIG, E. Ka.voavA.ac in Zwei etymologische Vermulungen, «Zeitsch. f. vergl. Sprachf.», 52 (1924), pp. 204-210. [Explicação satisfa­tória do termo e do fr. 10 em que aparece.1

SITZLER, J. Jahresbericht iiber die griechischen Lyriker (mit Aussch-lussPíndars), sowic iiber die Bukoliker unddieAnthologia Palatina fur 1888--1891, «Jahresb. u. d. Fort. d. klass. Altertumswiss.». 75 (1893), p. 156; fur 1891-1894, ibid., 92 (1896), p. 50; fur 1895-1898, ibid., 104 (1900), p. 102;/wr 1905-1917, ibid., 174 (1916), p. 37;/fir1917-1920, ibid., 191 (1922), p. 40. [Bibliografia comentada.]

SITZLER, J. crítica a KNOX, A. D. The first Greek anthologist with notes on some choliambic fragments: «Philol. Woch.», 45 (1925), coll. 721-736. [Opõe novas conjecturas às conjecturas de KNOX.]

SNELL, B. La cultura greca e le origini del pensiero europeo. Trad, it. [em alem. Die Entdekung des Geistes. Hamburg, 19471 de Vera degli Alberti. Milano, 1951, pp. 84-85. [Comentário do epodo I de Estras­burgo, que atribui a Arquiloco.]

TARDITI, G. La nuova epigrafe archilochea e la tradizione biográ­fica del poeta, «Parola del passato», II (1956), p. 126. [A lenda do sui­cídio de Búpalo, a exemplo do de Licambes e das filhas, não tem origem popular, como pensava HENDRICKSON, G. A. Archilochus and the victims of his iambics: é uma inven­ção da comédia ateniense.]

TERZAGHI, N. Vodio di Ipponatte edil 1 epodo di Strasburgo, «St. it. filol. Class.», n. s. 17 (1940-1941), pp. 217-235. [Tentativa de reforço da tese de PERROTTA: o cpodo I alvejaria Búpalo, que, pertencendo à mesma êratgla de Hipó-nax, teria denunciado aos tiranos o seu rival no amor de Arete, c determinado, assim, o exílio do poeta para Clazómenas. — Adesão de MAZZARINO, S. Per ta storia di Lesbo net VI" secolo a.C. (« propósito dei nuovi frammenti di Saffo e Alceo), pp. 42 n. 3 e 68 n. 5. Crítica em CANTARELLA, R. Gli epodi di Strasburgo, pp. 62-65 n. e 89 n.]

UNTERSTEINER, M. crítica a CANTARELLA, R. Gli epodi di Stras­burgo: «Antiquitas», 2 (1947), pp. 119-121. [Elogiosa.]

VOGLIANO, A. Nota (h)ipponattea, «Acme», 1 (1948), pp. 257-258. [Notas críticas ao Oxy. Pap. 2176.]

VOGLIANO, A. Lirica greca, «Acme», 1 (1948), pp. 405-406. [Em desa­cordo com PhRROTTA, G. - GENTILI, B. Polinnia. Antologia delia lirica greca, pp. 262--270, mostra-se favorável à atribuição do epodo I de Estrasburgo a Arquíloco.]

WiLAMOwiTZ-MoLLENDORE, U. VON Homerische Vntersuchungen. Berlin, 1884, pp. 317-318. [Exagerada a opinião de que «die Reste des Hippo-nax sind meistens so korrupt und unverstândlich, dass er kein Urteil iiber sic wage».]

Page 20: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

HIPÓNAX —I. FRAGMENTOS DOS IAMBOS XXVII

WíLAMOWITZ-MõLLENDORF, U. VON Die Textgeschichte der grie-chischen Lyriker. Berlin, 1900, pp. 30-31 n. 1. [Refere-se aos versos «hipo-nacteus» forjados por Sacerdote e aos hexametros paródicos (fr. 121). Rejeita sem discussão a tese de BLASS sobre os epodos de Estrasburgo.]

WíLAMOWITZ-MõLLENDORF, U. VON Sappho und Simonides. Unter-suchmgen tiber griechische Lyriker. Berlin, 1913, p. 120 n. 1. [Sobre o fr. 124.]

WILAMOWITZ-MõLLLNDORF, U. VON Griechische Verskunst. Ber­lin, 1921 (1958), pp. 250, 290-291 e 296-297. [Admite o testemunho de Heliodoro sobre a mistura, em Hipónax, de trímetros rectos e escazontes.]

C. ESTUDOS LINGUÍSTICOS E HISTÓRICOS

AUXILIARES

ALESSIO, G. Fitonimi mediterranei, «St. etr.», 15 (1951), pp. 177-224.

ALY, W. Rarer und Leieger, «PhLlologus», 68 (1909), pp. 428-444.

ARKWRICJIíT, W. G. Notes on the Lycian alphabet, «Journ. of Hell. St.», 35 (1915), pp. 100-106.

ARKWRIGHT, W. G. Lycian and Phrygian names, «Journ. of Hell. St.», 38 (1918), pp. 45-73. [Crítica em SAYCE, A. H. Two notes on hellenic Asia: II. Note on Mr. ArkwrighVs article ..... «Journ. of Hell. St.», 39 (1919), pp. 204-205.]

ASSMANN, E. Zur Etymologic von õovXoc und Oïjc, «Glotta», 9 (1917), pp. 94-96.

ATKINSON, B. F. C. The Greek language. London, 19332 (1952).

BECHTEL, F. Die histotischen Personennamen des Griechischen bis zur Kaiserzcit. Halle, 1917.

BECHTEL, F. àvacvqxoXic in Parerga, «Zeitschr. f. vergl. Sprachf.», 49 (1920), p. 118.

BECHTEL, F. Die griechischen Dialekte. III. Der lonische Dia-

lekt. Berlin, 1924.

BENVENISTE, E. Langues asianiques et méditerranéennes. «Langues du Monde» (par un groupe de linguistes sous la direction de MEILLET, A. et COHEN, M.). Paris, 19522, pp. 183-225.

Page 21: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XXVIII WALTER DE SOUSA MEDEIROS

BFRTOLDI, V. Linguistica storica. Questioni di método. Napoli, s. d. (19432?).

BFRTOLDI, V. La parola quale mezzo d'espressione. Napoli, 1946.

BERTOLDI, V. Colonizzazioni nelVantico Mediterrâneo occidentale alla luce degli aspetti linguistici. Napoli, 1950.

BERTOLDI, V. Metodi vecchi e nuovi delia rícerca etimológica, «Arch, glott. it.», 36 (1951), pp. 1-48.

BjbRCK, G. Das Alpha impurum und die tragische Kunsfsprachc. Attische Wort- und Stilstudien. Uppsala, 1950.

BLUMENTHAL, A. VON Hesychstudien. Untersuchungen zur Vor-geschichte der griechischen Sprache nebst lexikographischen Beitràgen. Stuttgart, 1930.

BKANDENSTEIN, W. artigos Kappadokia {Sprache und alteste Ges­chichte), P.-W. R.E. Suppl. 6 (1935), coll. 138-140; Karische Sprache, ibid., coll. 140-146; Kleinasiatische Ursprachen, ibid., coll. 165-181. [A utilizar com muitas reservas.]

BRUNEI., J. L'aspect verbal et remploi des préverbes en grec, par­ticulièrement en at tique. Paris, 1939.

BUCK, C. D. The Greek dialects. Chicago, 1955.

BUCKLER, W. H. Lydian inscriptions. Part II : A collection of the texts in Lydian script found at Sardis and elsewhere. With contributions by COWLEY, A. E., HAUSSOULLIER, B., SAYCF. A. H., SMYTH, A. H.,

«Sardis», 6 (1924).

BUCKLER, W. H. - ROBINSON, D. M. Greek inscriptions from Sar­dis III, artigo ttavetv, «Amer. Journ.of Archaeol.», 17(1914), pp. 362-368.

BURCHNER artigos Ephesos, P.-W. R.E. 5.2 (1905), coll. 2773--2822, e Smyrna, ibid., zvv. r. 5 (1927), coll. 730-765.

CASSOLA, F. La Ionia nel mondo miceneo. Napoli, 1957.

CHANTRAINE, P. La formation des noms en grec ancien. Paris, 1933.

CHANTRAINE, P. Morphologie historique du grec. Paris, 1947.

CHANTRAINE, P. Grammaire homérique. Tome l: Phonétique et morphologie. Tome 11: Syntaxe. Paris, 1948 e 1953.

CHANTRAINE, P. critica a LATTE, K. Hesyehii Alexandrini Lexicon, vol. T, A-â: «Gõtt. Gelehrt Anz.»5 209 (1955), pp. 56-63.

Page 22: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

H1PÓNAX —I. FRAGMENTOS DOS IAMBOS XXIX

CHANTRAINE. P. Études sur le vocabulaire grec. Paris, 1956.

DEBRUNNER, A. artigo Griechen, «Reallex. dcr Vorgesch.» (EBERT.

M.), 4.2 (1926). coll. 508-528.

DEETERS artigos Lydia (Sprache wui Schrift), P.-W. R.E. 13.2 (1927), coll. 2153-2161; e Lykia, ibid., coll. 2282-2291.

DENNISTON, J. D. The Greek partie/es. Oxford, 19542.

DEROY, L. Les mots grecs du tipe nxóhc et la spirante dentale indo-européenne, «Ant. Class.», 23 (1954), pp. 305-320.

DEROY, L. La valeur du suffixe préhellénique-Km-d'après quel­ques noms grecs en -vOoc, «Glotta», 35 (1956), pp. 171-195.

DEVOTO, G. Pelasgo e peri-indoeuropeo, «Si. etr.», 17 (1943), pp. 359-367.

DEVOTO, G. Le fasi delia linguistica mediterrânea, «St. etr.», 23 (1954), pp. 217-228.

DUSSAUD, R. Prélydiens, Hittites et Achéens. Paris, 1953. [Refundiçao de La Lydie et ses voisins. Paris, 1930. — Critica: WERNER, «Rev. hitt. asian.», 13 (1955), pp. 107-109 (desfavorável).]

EISLER, R. Kuha-Kyhele: vergleichende Forschungen zur klein-asiatischen Relighnsgeschichte, «Pliilologus», 68 (1909), pp. 118-151.

ERNOTJT, A. Philologica. Paris, I, 1948, II, 1957.

FICK, A. Vorgriechische Ortsnamen als Quelle filr die Vorgeschichte Griechenlands. GõUingen, 1905.

FiCK, A.-BECHTEL, F. Die griechischen Personennamen nach ihrer

Biidung erkldrt und systematisch geordnet. Gõttingen, 18942.

FlNCK, J. P. Die Verwendung des Artikels bei Archilochos, «Phi-lologus», 92 (1937 [1938]), pp. 375-377.

FRASER, J. The Lydian language, «Anatolian Studies presented to RAMSAY, W. M.». Manchester, 1923, pp. 139-150.

[FRESENIUS De Xé&wv Aristophanis et Suetonii reliquiis Byzantinis. Wiesbaden, 1875.]

FRIEDRICH, J. artigo Altkleinasiatische Sprachen, «Reallex. der Vorgesch.» (EBERT, M.), 1 (1924), pp. 126-142.

FRIEDRICH, J. Kleinasiatische Sprachdenkmãler zusammengestellt von .... Berlin, 1932.

Page 23: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XXX WALTER DE SOUSA MEDEIROS

FRIEDRICH, J. Das erste Âuftreten der Indogermanen in Kleinasien, «Festschrift Hirt», II, Heidelberg, 1936, pp. 215-224.

FRIEDRICH, J. Das hethitische Felsrelief votn Karabel bei Smyrna und seine Erwahnung bei Herodot II 106, «Mélanges Boisacq», I, Bru­xelles, 1937, pp. 383-390.

FRIEDRICH, J. artigo Phrygia {Sprache. Geschichte), P.-W. R.E. 21.1 (1941), pp. 868-891.

GARSTRANG, J. The Hittite empire being a survey of the history, geography and monuments of hittite Asia Minor and Syria. London, 1929.

GEBHARD, V. Die Pharmakoi in Ionien und die Sybakchoi in Athenen. Munchen, 1926, pp. 1-10 e 31-36.

GEBHARD, V. artigo Thargelia, P.-W. R.E., zw. r. 19 (1934), coll. 1287-1304 (em especial 1293-1295).

G õ T Z E , A. Kieinasien. Miinchen, 19572.

HEILMANN, L. Alternanza consonantiea mediterrânea e «Lautver-schiebung» etrusca, «Arch, glott. it»., 37 (1952), pp. 47-68.

HEUBECK, A. Lydiaka. Untersuchungen zu Schrift, Sprache und Gbtternamen der Lyder. Erlangen, 1959.

HIRT, H. Die Indogermanen. Ihre Verbreitung, Hire Urheimat und ihre Kultur. Strassburg, I, 1905, IT, 1907.

HOEFMANN, M. Die ethnische Terminologie bei Homer, Hesiod und die alien Elegikern und Jambographen. Tubingen, 1914.

HOFFMANN, O. - DEBRUNNER, A. Geschichte der griechischen Spra­che, 1. Berlin, 19533.

HUDSON-WILLIAMS, T. X and n forms in the early Ionic poets, «Amer. Journ. of Philol.», 32 (1911), pp. 74-84.

HUMBERT, J. Syntaxe grecque. Paris, 19542.

IPSEN, G. Der Alte Orient und die indogermanen. «Festschrift Streitberg», Heidelberg, 1924, pp. 200-237.

JAEGER, W. Paideia. Die Formung des griechischen Menschcn.

Berlin-Leipzig, 1934.

KALLéRIS, J. N. Les anciens Macédoniens. Étude linguistique et historique. Athènes, 1954.

Page 24: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

H1PÓNAX I. FRAGMENTOS DOS IAMBOS XXXI

KEIL, J. Die Kuite Lydiens, «Anatolian Studies presented to RAMSAY, W. M.». Manchester, 1923. pp. 239-266.

KEIL, J. artigo Lydia {historische Teii), P.-W. R.E. 13.2 (1927). coll. 2161-2202.

KEIL, J. Ephesos: ein FUhrer durch die Ruinenstãtte und ihre Geschichie. Wien, 1955.

KRAHE, H. Die Vorgeschichte des Griechtwns nach dem Zeugnis der Sprache, «Die Antike», 15 (1939), pp. 175-194. [Predominantemente divulgativo.]

KRETSCHMER, E. Beitrâge zur Wortgeographie der altgriechischen Dialekte, «Glotta», 18 (1929-1930), pp. 67-100.

KRETSCHMER, P. Einleitung in die Geschichte der griechischen Sprache. Gõttingen, 1896, pp. 171-243 e 289-400.

KRETSCHMER, P. Die Thargelien, «Glotta», 10 (1920), pp. 108-112.

KRETSCHMER, P. Pelasger und Etrusker, «Glotta», 11 (1921). pp. 276-285.

KRETSCHMER, P. Das -NT Suffix, «Glotta», 14 (1925), pp. 84-106.

[KRETSCHMER, P. Ungriechische Elemente in der kleinasiatischen Grâzitãt, «Wien. Zeitschr. f. Kunde d. Morgenlandes», 31 (1925?), pp. 1-4. — Resumo cm «Glotta», 15 (1926-1927), p. 188.]

KRETSCHMER, P. Zur iiltesten Sprachgeschichte Kleinasiens, «Glotta», 21 (1932-1933), pp. 76-100.

KRETSCHMER, P. Die Stellung der lykischen Sprache, «Glotta», 27 (1938-1939), pp. 256-261, e 28 (1940), pp. 101-116.

KRETSCHMER, P. Die vorgriechischen Sprach- and Volksschichten, «Glotta», 28(1940), pp. 231-278, e 30 (1943), pp. 84-218 e 244-246.

LAMBERTZ, M. Zur Etymologie des ÒovXoc, «Glotta», 6 (1915), p p . 1-18. [Bom repositório de materiais, mas a tese principal foi abandonada:

v. ASSMANN, E. Zur Etymologie von Ôovkoc und 0?}c, «Glotta», 9 (1917), pp. 94-96,

e sobretudo MASSON, O. crítica a LATTE, K. Hesychii Afexandrini Lexicon, vol. I,

A-d, «Rev. de philol.», 29 (1955), p. 288.]

LATTE, K. artigo fioiyela, P.-W. R.E. 15 (1932), coll. 2446-2449.

LEJEUNE, M. Traité de phonétique grecque. Paris, 19552.

LEUMANN, M. Homerische Wôrter. Basel, 1950.

Page 25: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XXXII WALTER DE SOUSA MEDEIROS

LEWY, H. Die semitischen Fremdwõrter im Griechischen. Berlin, 1895. [Em boa parte envelhecido: L. atribui origem semítica a palavras que depois se classificarão de «mediterrânicas» ou «micrasiáticas».]

LITTMANN, E. Lydian Inscriptions, Part I. «Sardis», 6 (1916).

LOCKER, E. Die Bildung der griechischen Kurz- und Kosennamen, «Glotta», 21 (1932-1933), pp. 136-152, e 22 (1934), pp. 46-100.

MALTEN, L. Aineias, «Arch. f. Religionswiss.», 29 (1931 ), pp. 33-59.

MASSON, O. Lydien kaves {xavrje), «Jahrb. f. kleinas. Forsch.», 1 (1950-1951), pp. 182-188.

MASSON, O. Le nom des «pharmakoi» athéniens: cvfiaxyoi ou vcfx^ax'/pi?, «Mélanges Grégoire», 2 («Annuaire de l'Institut de Philo­logie et d'His'oire Orientales et Slaves de l'Université Libre de Bruxel­les», 10 [1950]), pp. 449-454.

MASSON, O. crítica a LATTE, K. Hesychii Alexandrini Lexicon, vol. I, A-A: «Rev. de philol.», 29 (1955), pp. 288-290. [Têm interesse especial para Hipónax as observações sobre as glosas (iafia$at, dion/.rjya e ôov/ioc (p. 288).]

MAZZARINO, S. Fra Oriente e Occidente. Ricerche di storia greca arcaica. Firenze, 1947, em especial pp. 100, 176-177, 196-197 e 215. [Interessante, a despeito de algumas imprudências.]

MEILLET, A. Aperçu d'une histoire de la langue grecque. Paris, 19435.

MENTZ, A. Zit den lydischen Inschriften, «Glotta», 29 (1942), pp. 148-155.

MERIGGI, P. Der Indogermanisinus des Lykischen, «Festschrift Hirl», Heidelberg, II, 1936, pp. 257-282.

MERIGGI, P. Der indogernianische Charakter der Lydischen, «Fest­schrift Hirt», Heidelberg, IL 1936, pp. 283-290.

MERONE, E. / diminutivi in Eroda. Napoli, 1953.

MOULINIER, L. Le pur et l'impur dans la pensée des Grecs d'Homère à Aristote. Paris, 1952.

MURACH, F. A. Das Fornums -icxoc in der griechischen und latei-nischen Sprache. Diss. Kõnigsberg, 1921.

NEHRING, A. Griech. xíxa^ rnr/vr) und ein vorgriechisches x-Suffix,

«Glotta», 14 (1925), pp. 153-192.

Page 26: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

HIPÓNAX —I. FRAGMENTOS DOS IAMBOS XXXIII

NENCIONI, G. /// tema di sostrato egeo: (ítxoc, «St. it. filol. class.», n. s. 16 (1939), pp. 223-226.

PAOLI, U. E. Cane del popolo. Uomini e cose dei mondo antico.

Fircnze, 1958.

PATON. W. R. The pharmakoi and the story of the fall, «Rev.

Archéol.», 4e ser. 9 (1907), pp. 51-57.

PFSTALOZZA, U. Religione mediterrânea. Vecchi e nuovi studi.

Milano, 1951.

PlCARD, C. Ephèse et Claros. Recherches sur les sanctuaires et les cultes de Vlonie du Nord. Paris, 1922.

PlSANl, V. Manuale storico délia lingua greca. Firenze. 1947.

[RADERMACIIER, L. Sardismos, «Anz. d. Wien. Ak. phi I.-hist. Kl.»,

59 (1922?), pp. 1-4. —Resumo em «Glotta», 15 (1926-1927), p. 179.]

RADET, G. La Lydie et le monde grec au temps des Mermnades (687-546). Paris, 1893.

REDARD, G. Les noms grecs en -TïJC. -TIC. Étude philologique et linguistique. Paris, 1949.

ROBERT, L. Études anatoliennes. Recherches sur les inscriptions grecques de TAsie Mineure. Paris, 1937.

ROBERT, L. Études épigraphiques et philologiques. Paris, 1938, pp. 151-217. [Corrige SUNDWAUL, J. Die einheimischen Namen der Lykier.]

ROBUCK, C. Ionian trade and colonization. New York, 1959. [Divulgativo.]

SAKELLARIOU, M. B. La migration grecque en Ionic. Athènes, 1958.

SAYCE, A. H. Two notes on Hellenic Asia: II. Note on Mr. Ark Wri­ght's article upon «Lycian and Phrygian Names», «Journ. of Hell. St.», 39 (1919), pp. 204-205.

SAYCE, A. H. The languages of Asia Minor, «Anatolian Studies presented to RAMSAY, W. M.». Manchester, 1923, pp. 391-397.

SAYCE, A. H. The decipherment of the Lydian language, «Amer. Journ. of Philol.», 46 (1925), pp. 29-51.

SAYCE, A. H. Kybelê and Gallos in the Hittite texts, «Class. Rev.», 42 (1928), pp. 161-162.

Page 27: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XXXIV WALTER DE SOUSA MEDEIROS

SCHWYZER, E. Griechische Grammatik auf der Grundlage von Karl Brugmanns Gríechischer Grammatik. Miinchen, I, 1939 (1953); II (SCHWYZER, E.-DEBRUNNER, A.), 1950; ITT (GEORGACAS. D. J.), 1953.

SHIPP, G. P. Studies in the language of Homer. Cambridge, 1953.

SMYTH, H. W. The sounds and inflections of the Greek dialects: Ionic. Oxford, 1894.

SOLMSEN, F. Wieder einmal Ka.voa.vkac, «Zeitschr. f. vergl. Sprachf.», 45 (1913), pp. 97-98.

SOMMER, F. Zur Geschichte der griechischen Nominalkomposita. Miinchen, 1948.

SOMMER. F. Zuni Zahlwort. Miinchen, 1951.

STRõMBERG. R. Theophrastea. Studien zur botanischen Begriffs-bildung. Gõteborg, 1937.

STRõMBERG, R. Griechische Pflanzennamen. Gõteborg, 1940.

STRõMBERG, R. Studien zur Etymologic und Bildung der griechi­schen Fischnamen. Gõteborg, 1943.

STRõMBERG, R. Griechische Wortstudien. Untersuchungen zur Benennung von Tieren, Pflanzen, Kõrperteilen und Krankheiten. Gõteborg, 1944.

STRõMBERG, R. Greek proverbs. A collection of proverbs and proverbial phrases which are not listed by the ancient and byzantine paroe-miographers. Gõteborg, 1954.

STURTEVANT, E. H. Remarks on the Lydian inscriptions, «Lan­guage», 1 (1925), pp. 69-79.

SUNDWALL, J. Die einheimischen Namen der Lykier nebst einem Verzeichnisse kleinasiatischer Namenstcimme. Leipzig, 1913. [A utilizar com muitas reservas. Numerosas correcções em ROBERT, L. Études épigraphiques et philologiques, pp. 151-217; cf. também RAMSAY, W. M. Asianic elements in Greek civilisation, p. 144.]

SUNDWALL, J. Kleinasiatische Nachtrdge. Helsinki, 1950.

TENNEVIN, J. P. La théorie albanaise, «Paideia», 14 (1959), pp. 81-107. [Etimologia popular de nomes próprios gregos.)

THOMPSON, D ' A . W. A glossary of Greek birds. London, 1895

(1936).

Page 28: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

HIPÓNAX — I. FRAGMENTOS DOS JAMBOS XXXV

THOMPSON, D'A. W. A glossary of Greek fishes. London, 1947.

WIKANDER, S. Feuerpriester in Kleinasien und Iran. Lund, 1946.

D. DICIONÁRIOS E ÍNDICES DE AUTORES

AMMONIVS De differentia adfinium uocabulorum. Accedunt opus-cula nondum edita: ERANIVS PHILO De differentia significations, LES-

BONAX De figuris grammaticis, INCERTI SCRIPTORES De soloecismo et barbarismo, Lexicon de spiritibus dictionum ex operibus TRYPHONIS.

CHOEROBOSCI, THEODORITI etc. selectum. [...] uulgauit VALCKENAER.

L, C Lipsiae, 1822.

Anecdota Graeca éd. BEKKER, T. Berolini, I-III. 1814-1821.

Anecdota Graeca e codd. manuscriptis bibliothecarum Oxoniensium descripsit CRAMER, J. A. Oxonii, MV, 1835-1837.

APOLLONH Sophistae Lexicon Homcricum ed. BEKKER, I.

Berolini, 1833.

EROTIANI Vocum Hippocraticarum colleaio cum fragmentis recen-suit NACHMANSON, E. Upsaliae, 1918.

Elymologicum Floreniinum ap. Melanges de littérature grecque contenant un grand nombre de textes inédits, par MILLER, M. E. Paris, 1868.

Etymologicum Genuinum: cf. REITZENSTEIN, R. Geschichte der griechischen Etymologika. Leipzig. 1897.

Etymologicum Graecae linguae Gudianum .... ed. Sl'URzius, F. G. Lipsiae, 1818.

Etymologicum Gudianum quod uocatur recensuit .... STEFANI,

E. A. DE. âáXiov - ÇeiaL Lipsiae, 1919-1920.

Etymologîcon Magnum seu uerius Lexicon saepissime uocabulorum origines indagans ex pluribus lexicis, scholiastis et grammaticis Anonymi cuiusdam opera concinnatum. Ad codd. mss. recensuit et notis uario-rum instruxit GAISFORD, T. Oxonii, 1848.

Etymologicum Vaticanum: cf. REITZENSTEIN, R. Index lectionum in Academia Rostochiensi .... 1890-1891 e 1891-1892.

Page 29: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XXXVI WALTER DE SOUSA MEDEIROS

FAVORINI Eclogae ('Ex?.oyat xaxà CXOI%EïOV) ap. DINDORFíí, G. Grammatici Graeci, vol. T, pp. 71-455. Lipsiae, 1823.

HARPOCRATIONIS Lexicon in decern oratores Atticos ex recensione DINDORFíí, G. Oxonii, 1-11, 1853.

HESYCHII Alexandrini Lexicon post loanncm Albertum recensuit SCHMIDT, M. lenae, I-V, 1858-1868. [Texto não satisfatório, pelo que se deseja a rápida conclusão da edição de LATTE.]

HESYCHH Alexandrini Lexicon recensuit et emendauit LATTE, K. Vol. 1, A-A. Hauniae, 1953. [Críticas: CHANTRAINE, P., «Gõtt. Gelehrt Anz.», 209 (1955), pp. 56-63; MASSON, O., «Rev. de philol.», 29 (1955), pp. 288-290.]

MOERIDIS Atticistae Lexicon Atticum .... restituit, emendauit, ani-maduersionibus illustrauit PIFRSONUS, 1. Accedit Aelii HFRODIANI

Phtietaerus .... Editio noua, auctior, cui addita sunt PIERSONí Verisi-miiia. Lipsiae, 1831.

ORIONIS Thebani Etymologicon .... primum edidit .... STURZíUS.

F. G Lipsiae, 1820.

PHOTII Patriarchae Lexicon recensuit, adnotationibus instruxit et prolegomena addidit MABER, S. A. Leidae, I-TI, 1864-1865.

PIIRYNICHI Eclogae nominum et uerborum Atlicorum .... edidit, explicuit LOBECK, C. A Lipsiae, 1820.

PHRYNICHI Sophistae Praeparatio sophistica edidit BORRIES, 1. DF.

Lipsiae, 1911.

POLLVCIS Onomasticon .... edidit et adnotauit BETirn, E. Lipsiae. I-11I, 1900-1937.

STEPHANI BYZANTN Lexicon edidit MEINEKE, A. Berolini. 1849.

Suida(e) Lexicon edidit ADLER, A. Lipsiae, I-V, 1928-1938.

Ioannis ZONARAE Lexicon .... edidit obseruationibus illustrauit

et indicibus instruxit TlTTMANN, 1. A. H. Lipsiae, I-II, 1808.

BAELLY, A. Dictionnaire grec-français rédigé avec le concours de EGGER, E. Édition revue par SéCHAN, L. et CHANTRAINE, P. Paris, 1950.

/IllMllTPAKOY, A. Méya ?.£$ixòv Tí/C rEXXrjVty.íjc yXóaarjc. 'Ev

'Adrjvatc, 1-11. 1933-1952 (?).

Page 30: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

HIPÓNAX — (. FRAGMENTOS DOS IAMBOS XXXVII

HERWERDEN, H. VAN Lexicon Graecum suppletorium et dialec-

tieum. Lugduni Batauorum, 1910'2.

KRETSCUMER, P. - LOCKER, E. Rucklãufiges Wõrterhuch der griechi-

schen Sprache. Gõttingen, 1944.

LIDDELL, H. G . - S C O T T . R. A Greek-English lexicon. A new

edition revised and augmented throughout by JONES. H. S. with the

assistance of M C K E N Z I E , R. and the cooperation of many scholars.

Oxford. 1940 (várias reimpressões).

PAPE, W. - BENSELER, G. E. Wõrterhuch der griechischen Eigen-

namen. Braunschweig, 1863-18703 (reimpressão: Graz, 1959-...).

PASSOW, F. Handwõrterbuch der griechischen Sprache. Neu bear-

beitet und zeitgemàss umgestaltet von RO S T. F.. PALM, F . . KREUSSLE,

O., K E I L , K., PETER, F. und BENSELER, G. E. Leipzig, 1841-1857.

PASSOW'S Wõrterhuch der griechischen Sprache võl Mg neu bear bei tet

von C R õ N E R T , W. a-âvá. Gõttingen, 1912-1914.

STEPHANI, H. Thesaurus Graecae linguae Post editionem

Anglicam nouis additamentis auctum ordineque alfabético digestum

tertio ediderunt HASE, C. B., DINDORFíUS, G., et DINDORFíUS, L. Pari-

siis, I-IX, 1831-1865 (reimpressão: Graz, 1954).

BOISACQ, E. Dictionnaire étymologique de la langue grecque étu­

diée dans ses rapports avec les autres langues indo-européennes. Hei­

delberg, 1916 (19232, 19383, 19504).

ERNOUT. A . - M E I L L E T , A. Dictionnaire étymologique de la langue

latine. Histoire des mots. Paris. 1932 (1939a, 19513, 19594 [a-m]).

FRISK, H. Griechisches etymologisches Wõrterhuch. Heidelberg,

I (1954-1960), II ( I961- . . . [XelfiaiJ).

HOFMANN, J. B. Etymologisches Wõrterhuch des Griechischen.

Munehen, 1949.

POKORNY, J. Indogermanisches etymologisches Wõrterhuch. Bern,

1948-1959.

WALDE, A. Etymologisches Wõrterhuch der lateinischen Sprache.

3. Auflage von HOEMANN. J. B. Heidelberg, I-ÏII, 1938-1956.

(Aristófanes) T O D D , O. J., Index Aristophaneus. Cambridge

(Mass.), 1932. [Parcialmente envelhecido e não isento de alguns defeitos de método.]

Page 31: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

XXXV) 11 WALTER DF SOUSA MEDEIROS

(Calímaco) PFEIFFER, R. Callimachusedidit.... Vol. II, Oxonii, 1953, pp. 14L-208.

(Cómicos) JACOBI, H. Comicae dictionis index in Fragmenta cotnicorum Graecorum ed. MEINEKE, 5.1-2. Berolini, 1857, pp. 131-1222.

KAIBEL. G. Comicorum Graecorum fragmenta edidit .... Berolini. 1899, pp. 232-256.

(Herodas) HEADLAM, W. - KNOX, A. D. The mimes and fragments with notes by .... Edited by KNOX, A. D. Cambridge, 1922, pp. 427-445.

(Homero, Hesíodo, etc.) EBEUNG, H. Lexicon Homericum. Composuerunt CAPELLE, C , EBERHARD, A., EBERHARD, E., GIESEKE, B., KOCH, V. H., LA ROCHE, J., CAROLSFELD, F. S. Edidit .... Leipzig, I (1885), II (1880).

SNELL, B. - METTE, H. J. Lexikon desfriihgriechischen Epos, Gõttin-gen, 1957-.... (ã-áXkâ).

(Iambógrafos) LANE, M. C. Index to the fragments of the Greek elegiac and iambic poets as contained in the Hiller-Crusius edition of Bergk's Anihologia Lyrica, «Cornell Studies in Classical Philology», 18. Ithacâ, N. Y., 1908. [Insuficiente e muito desactualizado. Cerca de 1950, anun-ciou-se, cm Itália, o projecto de publicação, a cargo de MASSON, O. e NENCIONI, G., de um Lessico ragionato dei giambografi arcaici: mas a ideia, infelizmente, não chegou a concretizar-se.]

(Licófron) SCHEER, E. Lycophronis Alexandra recensuit .... Vol. I : Alexandra cum paraphrasibus ad codicum fidem recensita et emendata, indices subiecti. Berolini, 1881, pp. 117-148.

E. ESTUDOS DE MÉTRICA E VERSIFICAÇÃO

DESCROIX, J. Le trimètre iambique, des iambographes à la comédie nouvelle. Thèse présentée à la Faculté des Lettres de l'Université de Paris. Maçon, 1931.

GENTILI, B. La métrica dei Greci. Firenzc, 1955.

GRANDE, C. DEL La métrica greca. «Enciclopédia Clássica», vol. V, Torino, 1960, pp. ( X V + ) 133-513.

IRIGOIN, J. Lois et règles dans le trimètre iambique et le tétra-mètre trochaïque, «Rev. et. gr.»s 72 (1959), pp. 67-80.

Page 32: HIPÓNAX DE ÉFESO - Universidade de Coimbra · 2011. 12. 14. · DIFIIL, E. Anthologia lyrica Graeca. Fase. Ill: lamborum scrip-tores. Lipsiae, I9231, 19362. 19525 (revista e aumentada

HIPÓNAX — I. FRAGMENTOS DOS IAMBOS XXXIX

KNOX, A. D. The early iambus, «Philologus», 87 (1932). pp. 18-39.

KOSTER, W. J. W. Traité de métrique grecque suivi d'un précis de métrique latine. Leiden, 19532.

MAAS, P. Griechische Metrik. Leipzig, 19292 (terceira edição, organizada por LLOYD-JONES, H., a sair brevemente, segundo infor­mação do autor).

PELCKMANN, J. Versus choliambi a pud Graecos et Romanos historia. Dissertatio inauguralis .... Gryphiswaldensi. Kiliae, 1908.

SNELL, B. Griechische Metrik. Gõttingen, 1955.

WILAMOWITZ-MõLLENDORF. U. VON Griechische Verskunst. Ber­lin, 1921 (1958).