hac - paulo coelho
DESCRIPTION
ÂTRANSCRIPT
P A U L O C O E L H O ' N U N
C A N Y A Y I N L A R I N D A K İ
Ö T E K İ K İ T A P L A R I
BEŞİNCİ DAĞ / roman I Ş I Ğ I N S A V A Ş Ç I S I N I N EL K İ T A B I / deneme
ON BİR D A K İ K A / roman P İ E D R A I R M A Ğ I N I N K I Y I S I N D A O T U R D U M A Ğ L A D I M /
S İ M Y A C I / roman Ş E Y T A N VE GENÇ K A D I N / roman
V E R O N İ K A Ö L M E K İST İYOR / roman Z A H İ R / roman
P a u l o C o e l h o , 1 9 4 7 ' d e , B r e z i l y a ' n ı n R i o d e J a n e i r o k e n t i n d
d o ğ d u . 1 9 8 8 ' d e Simyacı'mn ya y ı n l a n m a s ı y l a b i r l i k t e , C o e l h
i ç i n b a ş a r ı l a r l a d o l u b i r y a z a r l ı k h a y a t ı b a ş l a m ı ş o l d u
C o e l h o ' n u n , C a n Y a y ı n l a r ı a r a s ı n d a b u l u n a n k i t a p l a r ı y a l n ı z
c a ç o k s a t a n l i s t e l e r i n i n ü s t s ı r a l a r ı n a y e r l e ş m e k l e k a l m a d
a y n ı z a m a n d a t o p l u m s a l v e k ü l t ü r e l t a r t ı ş m a l a r a d a y o l a ç t
P a u l o C o e l h o p e k ç o k s a y g ı n ö d ü l ü n d e s a h i b i o l d u ; b u n l a
a r a s ı n d a , D ü n y a E k o n o m i k F o r u m u ' n u n v e r d i ğ i C r y s t a
A w a r d v e F r a n s ı z L e g i o n d ' H o n n e u r N i ş a n ı d a v a r d ı r . Y a z a ı
2 0 0 2 y ı l ı n d a B r e z i l y a E d e b i y a t A k a d e m i s i ' n e k a b u l e d i l d i . C o
e l h o a y r ı c a , d ü n y a n ı n p e k ç o k s a y g ı n b a s ı n k u r u l u ş u i ç i n haf
t a l ı k k ö ş e y a z ı l a r ı y a z m a k t a d ı r .
C e l â l U s t e r , 1 9 4 7 ' d e İ s t a n b u l ' d a d o ğ d u . İ s t a n b u l U n i v e r s i t e s
E d e b i y a t F a k ü l t e s i İ n g i l i z D i l i v e E d e b i y a t ı B ö l ü m ü ' n d e ö ğ r e
n i m g ö r d ü . Cumhuriyet g a z e t e s i k ü l t ü r s e r v i s i n i y ö n e t t i
Cumhuriyet Kitap'm y a y ı n y ö n e t m e n l i ğ i n i ü s t l e n d i . 1983'te
G e o r g e T h o m s o n ' ı n Tarihöncesi Ege a d l ı y a p ı t ı n ı n ç e v i r i s i y l e
Yazko Çeviri d e r g i s i n i n A z r a E r h a t Ö d ü l ü ' n e d e ğ e r g ö r ü l d ü
Y a r o s l a v H a ş e k ' t e n G e o r g e O n v e l l ' e , D . H . L a v v r e n c e ' d a n ir is
M u r d o c h ' a , J u a n R u l f o ' d a n J o r g e L u i s B o r g e s ' e , M a r i o V a r g a s
L l o s a ' d a n J o h n B e r g e r ' a p e k ç o k y a z a r ı n y a p ı t l a r ı n ı d i l i m i z e
k a z a n d ı r d ı .
İçindekiler
Yirmi Yıl Sonra 9
Ö n d e y i ş 17
H a r i t a : S a n t i a g o Y o l u 2 2
V a r ı ş 25
S a i n t - J e a n - P i e d - d e - P o r t 3 1
41
Y a r a t a n v e Y a r a t ı l a n
Z a l i m l i k
H a b e r c i
S e v g i
E v l i l i k
C o ş k u
Ö l ü m
K i ş i s e l K u s u r l a r
F e t i h
D e l i l i k
E m i r v e İ t a a t
G e l e n e k
E l C e b r e r o
S o n d e y i ş :
S a n t i a g o d e C o m p o s t e l a
43
49
55
63
67
75
79
90
93
103
111
115
124
131
135
147
149
157
165
172
181
187
197
Tohum Egzersizi
Hız Egzersizi
*Zalimlik Egzersizi
Haberci Ritüeli
Sezginin Canlandırılması
(Su Egzersizi)
Mavi Küre Egzersizi
Diri Diri Gömülme Egzersizi
RAM Nefes Alma Egzersizi
Gölge Egzersizi
Dinleme Egzersizi
Dans Egzersizi
Yi rm i Yı l Sonra
Fransa'nın güneyindeki bir kentte, bir bahçede otur-
maktayım.
Karşımda yükselen dağları seyrediyorum. Yirmi yıl ön-
ce, dağların şu anda bulunduğum yerden pek de uzakta ol-
mayan bir noktasından yürüyerek geçmiştim; Santiago Yo-
lu'yla ilişkim böyle başlamıştı.
Zamanda geriye gidiyorum: Bir öğleden sonra, bir kah-
ve, bir maden suyu, sohbet eden, gezinen insanlar - ama bu
kez mekân Leön yöresinin ovaları, dil İspanyolca, doğum
günüm yaklaşmakta, Saint-Jean-Pied-de-Port'dan yola çı-
kalı epey olmuş, Santiago de Compostela'ya giden yolun ya-
rısından fazlasını ardımda bırakmışım. İleriye bakıyorum:
Tekdüze bir görünüm, kılavuzum ıssızlığın içinden fırlamış
gibi görünen barda kahvesini yudumlamakta. Geriye bakı-
yorum: Aynı tekdüze görünüm, tek fark ayak izlerimin top-
rakta duruyor olması - ama bu geçici bir durum, hava ka-
rarmadan rüzgâr ayak izlerimi silmiş olacak. Her şey ger-
çekdışı görünüyor gözüme. Burada ne arıyorum? Yola çıka-
lı haftalar oldu, ama bu soruyu kafamdan atamıyorum.
Bir kılıcın peşindeyim. Katolik Kilisesi'nin küçük bir
kolu olan, sırlar ve gizemlerden uzak durarak dünyanın
simgesel dilini anlamayı amaçlayan RAM'm bir ritüelini
yerine getiriyorum. Aldatılmış olduğumu, ruhsal arayışın
duyular ve mantık olmadan gerçekleştirilemeyeceğini düşü-
nüyorum, şimdi Brezilya'da, işlerimin başında bulunmam
daha doğru olurdu, diye geçiriyoııım aklımdan. Ruhsal ara-
yış konusundaki içtenliğimden kuşku duyuyorum - çünkü
a s l a ortaya çıkmayan bir Tanrı'yı aramak, vakti geldiğinde
dua etmek, tuhaf yollardan geçmek, zora gelmek ve saçma
bulduğum buyruklara uymak çok zahmetli bir iş.
Evet, içtenliğimden kuşku duyuyorum. Petrus'un, geri-
de bıraktığımız günler boyunca Yol'un herkese, en sıradan
insanlara bile açık olduğunu söyleyip durması beni düş kı-
rıklığına uğrattı. Oysa, bunca çaba sonunda, evrenin büyük
gizlerine erişen bir avuç ayrıcalıklı insan arasına katılabi-
leceğimi sanıyordum. Tibetli bilgelerin gizli yönetimlerinin,
insanlar arasında çekiciliğin olmadığı yerlerde aşkı depreş-
tiren sihirli yiyeceklerin, Cennet'in kapılarının birden açılı-
verdiği ayinlerin varlığını keşfedeceğimi sanıyordum.
Ama Petrus tam tersini söylüyor: Ona kalırsa, kimse ay-
rıcalıklı değil. Petrus'a göre, kendi kendilerine "Burada ne
arıyorum?" diye sormak yerine yüreklerindeki coşkuyu
uyandırmak için ellerinden geleni yapmaya, karar verenler
seçilmiş kişiler. Bizi Cennet'in kapılarında bekleyen, sevgiyi
filizlendiren, bizi Tanrı'ya götüren seçim de bu coşkıdu uğ-
raşın bir parçası. Bizi Kutsal Ruh'la buluşturan, kutsal me-
tinlerin yüzlerce, binlerce kez okunması değil, bu coşkunun
ta kendisi. Bu coşku, hayatın bir mucize olduğuna ve muci-
zelerin gerçekleştiğine inanma isteğiyle aynı şey; "gizli ayin-
ler" ya da "kutsama törenleri" değil. Sonuçta, insanı insan
kılan, varoluşun gizemi konusunda durmadan geliştirdiği
kuramlar değil, yazgısını yerine getirmeye karar vermesi.
Ve buradayım işte. Beni Santiago de Compostela'ya
ulaştıracak yolun yarısından çoğunu aşmış bulunuyorum.
Şu anda, Leön'da, çok geride kalmış görünen 1986 yılı-
nın o öğleden sonrasında, bu yaşamış olduklarım konusun-
da altı-yedi ay sonra bir kitap yazacağımdan, Santiago
adında bir çobanın ruhumun derinliklerinde bir hazine ara-
dığından, Veronika adlı bir kadının intihar etmek üzere bir-
kaç hap yutmaya hazırlandığından, Pilar'ın Piedra Irmağı
kıyısında ağlayarak günlüğünü yazacağından habersizim.
Tek bildiğim, gergin ve tedirgin olduğum, bir de Petrus'la
sohbet etmemin olanaksızlığı, çünkü yapmakta olduğum işi
daha fazla sürdüremeyeceğimi fark ediyorum. Ay sonları
elime geçecek büyük paralardan, belirli bir ruhsal dinginlik-
ten, iyi bildiğim, kimi tekniklerinde ustalaştığım bir meslek-
ten vazgeçeceğim. Değişmeye, rüyamın peşinden gitmeye ih-
tiyacım var. Bana çocuksu, gülünesi, gerçekleşmesi olanak-
sız gibi görünen bir rüya bu: gizliden gizliye hep arzuladı-
ğım, ama yapmaya bir türlü cesaret edemediğim bir şeyi
yapmak, bir yazar olmak.
Petrus kahvesiyle maden suyunu bitirdikten sonra hesa-
bı ödememi istiyor, bir an önce yola koyulmamız gerektiğini
söylüyor; bir sonraki kent birkaç kilometre ileride, insanlar
gezinip sohbet etmeye, orta yaşlı iki hacıya gözlerinin ucuy-
la bakarak dünyanın yitip gitmiş bir geçmişi her an yeniden
yaşamaya hazır, garip insanlarla dolu olduğunu düşünme-
ye devam ediyorlar. 1 Vakit akşamüstüne yaklaştığından sı-
caklık yaklaşık 27°C olsa gerek ve ben kim bilir kaçıncı kez
burada ne aradığımı soruyorum kendi kendime.
Değişmek mi istiyordum? Sanmam, ama bu yol sonuçta
değiştiriyor beni. Gizemleri keşfetmek mi istiyordum? Sanı-
rım, ama bu yol bana ortada gizem falan olmadığını ve -tıp-
kı Hz. İsa'nın dediği gibi- ortaya çıkarılmayı gerektiren her-
hangi bir giz olmadığını öğretiyor. Sonuçta, her şey bekledi-
ğimin tam tersi bir biçimde gerçekleşiyor.
Yerimizden kalkıp konuşmadan yürümeye başlıyoruz.
Ben düşüncelere dalmışım, kararsızlıklarımla baş basayım;
öyle sanıyorum ki, Petrus da Milano'daki işini düşünüyor.
Onun burada olmasının nedeni, gelenekleri gereği bir tür zo-
runluluk duyması. Ama o da bu yolun bir an önce bitmesini,
sevdiği işe dönebilmeyi umuyor olsa gerek.
Bütün bir akşamüstü hiçbir şey konuşmadan yürüyo-
ruz. Cep telefonları, fakslar, elektronik postalar henüz orta-
da yok. Zorunlu birlikteliğimizin ortasında yapayalnızız.
Santiago de Compostela ileride bir yerlerde; yürümekte ol-
duğumuz yolun beni yalnızca bu kente değil, dünyanın bir-
çok başka kentine de götürmekte olduğu aklıma bile gelmi-
yor. Leön Ovası'ndaki şu akşamüstü, ikimiz de nerdeyse on
' H a c c ı g e r ç e k l e ş t i r d i ğ i m y ı l S a n t i a g o Y o l u ' n u y a l n ı z c a 400 k i ş i y ü r ü m ü ş t ü . R e s m i
o l m a y a n i s t a t i s t i k l e r e g ö r e , 1999 y ı l ı n d a , m e t i n d e s ö z ü e d i l e n b a r ı n ö n ü n d e n g ü n d e 4 0 0
k i ş i g e ç m i ş t i r .
yıl sonra Petrus'un kenti Milano'ya S i m y a c ı adlı bir kitapla
varacağımdan habersiziz. Kim bilir kaç kez hayalini kurdu-
ğum ve kim bilir kaç kez yadsıdığım yazgıma doğru yol al-
maktayım. 2001 yılının Haziran ayında bir akşamüstü
oturmakta olduğum bu bahçeye doğru yol almaktayım;
önümde bir kahve, bir maden suyu ve Elisabetta'nın H a c ' ı n
İtalyanca basımı için benden bir önsöz rica ettiği mektubu.
Yeniden doğuşumun hikâyesinin, Petrus'un doğduğu
ülkede yayımlandığını görmek üzere yol almaktayım. " Y a Rab, işte burada iki kılıç var" dediler.
O da onlara, "Yeter!" dedi.
P a u l o C o e l h o
St. M a r t i n , O c a k 2006 K i t a b ı M u k a d d e s , Y e n i A h i t , L u k a , XX I 1: 3 8 .
(Çev i ren : E m r a h İmre)
12 13
Ondeyiş
®
Ş i m d i , R A M ' ı n k u t s a l y ü z ü ö n ü n d e , e l l e r i n l e H a y a t S ö z -
c ü ğ ü n e d o k u n m a l ı v e t ü m d ü n y a d a o S ö z c ü ğ ü n t a n ı ğ ı o l -
m a n i ç i n g e r e k e n g ü c ü e d i n m e l i s i n . "
U s t a , h â l â k ı n ı n d a d u r a n y e n i k ı l ı c ı m ı h a v a y a k a l d ı r d ı .
A ç ı k h a v a d a y a k ı l a n a t e ş i n a l e v l e r i ç a 11 r d ı y o r d u ; t ö r e n i n
s ü r m e s i g e r e k t i ğ i n i g ö s t e r e n h a y ı r l ı b i r i ş a r e t t i b u . D i z ç ö k -
t ü m v e e l l e r i m l e t o p r a ğ ı k a z m a y a b a ş l a d ı m .
2 O c a k 1986 g e c e s i y d i ; B r e z i l y a ' d a , A g u l h a s N e g r a s ( K a -
r a İ ğ n e l e r ) d i y e b i l i n e n k a y a l ı ğ ı n y a k ı n l a r ı n d a , S e r r a d o
M a r ' ı n y ü k s e k d o r u k l a r ı n d a n b i r i n d e , 11 a t i a i a ' d a y d ı k . U s -
t a m l a b a n a , k a r ı m , m ü r i t l e r i m d e n b i r i , y ö r e d e n b i r r e h b e r
v e d ü n y a n ı n d ö r t b i r y a n ı n d a k i b a t i n i t a r i k a t l a r d a n o l u ş a n
b ü y ü k k a r d e ş l i k t o p l u l u ğ u n u n - " G e l e n e k " d i y e b i l i n e n k a r -
d e ş l i k t o p l u l u ğ u n u n - b i r t e m s i l c i s i e ş l i k e d i y o r d u . B e ş i m i z
v e n e l e r o l a c a ğ ı k e n d i s i n e s ö y l e n m i ş o l a n r e h b e r R A M T a -
r i k a t ı ' n ı n U s t a s ı o l a r a k k u t s a n a c a ğ ı m t ö r e n e k a t ı l ı y o r d u k .
Ç a m u r u n i ç i n d e d ü z g ü n , g e n i ş b i r ç u k u r k a z d ı m . B ü -
y ü k b i r a ğ ı r b a ş l ı l ı k l a , e l l e r i m i t o p r a ğ a k o y d u m v e t ö r e n s e l
s ö z l e r i s ö y l e d i m . K a r ı m , y a n ı m a g e l e r e k , o n y ı l d a n f a z l a b i r
z a m a n d ı r k u l l a n d ı ğ ı m , y ü z l e r c e t ı l s ı m ı g e r ç e k l e ş t i r i r k e n
b ü y ü k y a r d ı m ı n ı g ö r d ü ğ ü m k ı l ı c ı b a n a u z a t t ı . K ı l ı c ı k a z d ı -
ğ ı m ç u k u r a y e r l e ş t i r d i m , ç a m u r l a ö r t ü p ü s t ü n ü d ü z l e t t i m .
B u n u y a p a r k e n , g e ç i r d i ğ i m o n c a s ı n a v ı , t ü m ö ğ r e n d i k l e r i m i
v e s ı r f o e s k i v e d o s t k ı l ı ç s a y e s i n d e g e r ç e k l e ş t i r e b i l d i ğ i m
t u h a f o l a y l a r ı g e ç i r d i m a k l ı m d a n . A r t ı k t o p r a k t a r a f ı n d a n
y u t u l a c a k t ı , d e m i r a ğ z ı v e t a h t a k a b z a s ı t o p r a ğ a g e r i d ö n e -
c e k , g ü c ü n ü a l m ı ş o l d u ğ u k a y n a ğ ı b e s l e y e c e k t i .
U s t a y a n ı m a g e l d i , y e n i k ı l ı c ı m ı e s k i k ı l ı c ı m ı n m e z a r ı n ı
ö r t e n t o p r a ğ ı n ü s t ü n e b ı r a k t ı . H e p b i r l i k t e k o l l a r ı m ı z ı i k i
y a n a a ç t ı k ; U s t a , g ü c ü n ü k u l l a n a r a k , b i z i k u ş a t a n t u h a f b i r
ı ş ı k y a r a t t ı . I ş ı k a y d ı n l a t m ı y o r d u , a m a a ç ı k s e ç i k g ö r ü l e b i l i -
y o r v e o r a d a k i l e r i a t e ş t e n v u r a n s a r ı m t ı r a k r e n k t e n f a r k l ı
b i r r e n g e b ü r ü n d ü r ü y o r d u . U s t a , b i r a z s o n r a , k e n d i k ı l ı c ı n ı
ç e k t i , o m u z l a r ı m a v e a l n ı m a d o k u n d u r a r a k d e d i k i : " S e n i
R A M g ü c ü v e a ş k ı y l a , T a r i k a t ı n U s t a s ı v e Ş ö v a l y e s i k ı l ı y o -
r u m , ş i m d i v e t ü m h a y a t ı n b o y u n c a . R u h s a ğ l a m l ı ğ ı n ı n R '
s i , a ş k l a t a p ı n m a n ı n A s ı , m e r h a m e t i n M ' s i ; regnum'un 1 R '
s i , agnum'uri A s ı , m u n d i ' n i n 3 M ' s i . K ı l ı c ı n u z u n s ü r e k ı n ı n -
d a k a l m a s ı n k i , p a s l a n m a s ı n . V e k ı l ı c ı n ı ç e k t i ğ i n d e , b i r i y i -
l i k y a p m a d a n , y e n i b i r y o l a ç m a d a n y a d a b i r d ü ş m a n ı n k a -
n ı n ı t a t m a d a n a s l a k ı n ı n a g i r m e s i n . "
K ı l ı c ı n ı n u c u y l a a l n ı m ı u s u l c a ç i z d i . O a n d a n s o n r a , a r -
t ı k b e n d e n s u s k u n k a l m a m i s t e n m e d i . A r t ı k , n e g ü ç l e r i m i
g i z l e m e k , n e d e G e l e n e k y o l u n d a g e r ç e k l e ş t i r m e y i ö ğ r e n d i -
ğ i m m u c i z e l e r i g i z l i t u t m a k z o r u n d a y d ı m . O a n d a n b a ş l a y a -
r a k , b i r M ü n e c c i m d i m a r t ı k .
S a ğ l a m ç e l i k v e a h ş a p t a n y a p ı l m ı ş , s i y a h k ı n l ı , k ı z ı l - k a -
r a k a b z a l ı y e n i k ı l ı c ı m ı a l m a k i ç i n u z a n d ı m . T a m k a b z a s ı n -
d a n t u t u p k a l d ı r ı y o r d u m k i , U s t a f ı r l a d ı ğ ı g i b i v a r g ü c ü y l e
p a r m a k l a r ı m a b a s t ı . Ç ı ğ l ı k a t a r a k b ı r a k t ı m k ı l ı c ı .
Ş a ş k ı n l ı k l a U s t a ' y a b a k t ı m . O g a r i p ı ş ı k y o k o l m u ş t u ;
a t e ş i n a l e v l e r i y l e b ü y ü y e n y ü z ü h a y a l e t i a n d ı r a n b i r g ö r ü -
n ü m e b ü r ü n m ü ş t ü .
D o n u k g ö z l e r l e b a n a b a k t ı k t a n s o n r a k a r ı m ı ç a ğ ı r d ı v e
i ş i t e m e d i ğ i m b i r ş e y l e r s ö y l e y e r e k k ı l ı c ı o n a v e r d i . S o n r a
b a n a d ö n ü p , " Ç e k e l i n i , " d e d i , " e l i n s e n i y a n ı l t t ı . T a r i k a t y o -
' K r a l l ı k , h ü k ü m d a r l ı k , e g e m e n l i k . " T a n r ı ' n ı n k r a l l ı ğ ı " a n l a m ı n d a . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
[ " Ç e v i r e n i n n o t u " d i y e b e l i r t i l e n l e r d ı ş ı n d a k i t ü m d i p n o t l a r y a z a r a a i t t i r ]
' K u z u . " H z . İ s a ' n ı n s i m g e s i " a n l a m ı n d a . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
' E v r e n l e r , d ü n y a l a r y a d a i n s a n l ı k , b e ş e r i y e t . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
l u , s e ç k i n b i r a z ı n l ı k i ç i n d e ğ i l d i r . H e r k e s i n y o l u d u r . S a h i p
o l d u ğ u n u s a n d ı ğ ı n g ü c ü n b i r d e ğ e r i y o k , ç ü n k ü h e r k e s ç e
p a y l a ş ı l a n b i r g ü ç o . K ı l ı c ı g e r i ç e v i r m e n g e r e k i r d i . E ğ e r g e -
r i ç e v i r s e y d i n , k ı l ı ç s a n a v e r i l e c e k t i ; ç ü n k ü y ü r e ğ i n i n t e m i z
o l d u ğ u n u g ö s t e r m i ş o l a c a k t ı n . A m a k o r k t u ğ u m b a ş ı m a g e l -
d i , e n c a n a l ı c ı a n d a s e n d e l e y i p d ü ş t ü n . H ı r s ı n y ü z ü n d e n a r -
t ı k k ı l ı c ı n ı y e n i d e n a r a m a k z o r u n d a s ı n . G u r u r u n y ü z ü n d e n
o n u s ı r a d a n i n s a n l a r ı n a r a s ı n d a a r a m a n g e r e k e c e k . M u c i z e -
l e r i n b ü y ü s ü n e k a p ı l d ı ğ ı n i ç i n , s a n a c ö m e r t ç e v e r i l m e k ü z e -
r e o l a n ş e y i y e n i d e n e l e g e ç i r m e k a m a c ı y l a u ğ r a ş v e r m e n
g e r e k e c e k . "
S a n k i y e r a y a k l a r ı m ı n a l t ı n d a n ç e k i l i y o r d u . O r a c ı ğ a d i z
ç ö k t ü m , s e r s e m g i b i y d i m . T o p r a ğ a v e r d i ğ i m e s k i k ı l ı c ı m ı
g e r i a l a m a z d ı m . Y e n i k ı l ı ç d a b a n a v e r i l m e d i ğ i n d e n , a r t ı k
g ü ç s ü z v e s a v u n m a s ı z , y e n i b a ş t a n o n u n p e ş i n e d ü ş m e l i y -
d i m . G ö k s e l K u t s a n m a g ü n ü m d e , U s t a m ı n b u y u r g a n l ı ğ ı b e -
n i d ü n y a y a g e r i d ö n d ü r m ü ş t ü .
R e h b e r a t e ş i s ö n d ü r d ü , k a r ı m y e r d e n k a l k m a m a y a r -
d ı m e t t i . Y e n i k ı l ı ç k a r ı m ı n e l l e r i n d e y d i , a m a G e l e n e k ' i n k u -
r a l l a r ı n a g ö r e U s t a m ı n i z n i o l m a d a n o n a d o k u n a m a z d ı m .
R e h b e r i n f e n e r i n i n ı ş ı ğ ı n d a , s e s s i z c e o r m a n d a n g e ç e r e k ,
a r a b a l a r ı n d u r d u ğ u d a r , ç a m u r l u y o l a i n d i k .
K i m s e h o ş ç a k a l d e m e d i . K a r ı m k ı l ı c ı a r a b a n ı n b a g a j ı n a
k o y u p m o t o r u ç a l ı ş t ı r d ı . A r a b a y ı y o l d a k i t ü m s e k v e ç u k u r -
l a r ı n a r a s ı n d a n d i k k a t l e s ü r e r k e n , u z u n s ü r e h i ç k o n u ş m a -
d ı k .
S o n r a , b e n i y ü r e k l e n d i r m e y e ç a l ı ş a r a k , " M e r a k e t m e , "
d e d i . " K ı l ı c ı g e r i a l a c a ğ ı n d a n e m i n i m . "
U s t a ' n ı n o n a n e d e d i ğ i n i s o r d u m .
" Ü ç ş e y s ö y l e d i b a n a . B i r i n c i s i , Y u k a r ı l a r ı s a n d ı ğ ı m d a n
s o ğ u k m u ş , k e ş k e y a n ı m a s ı c a k t u t a c a k b i r ş e y a l s a y d ı m , '
d e d i . İ k i n c i s i , o r a d a o l a n l a r a h i ç ş a ş ı r m a d ı ğ ı n ı , d a h a ö n c e
a y n ı d u r u m u n s e n i n v a r d ı ğ ı n n o k t a y a v a r a n b a ş k a l a r ı n d a
d a b i r ç o k k e z g ö r ü l d ü ğ ü n ü s ö y l e d i . Ü ç ü n c ü s ü , k ı l ı c ı n ı n s e n i
d o ğ r u z a m a n d a , d o ğ r u g ü n d e , g e ç m e n g e r e k e n y o l u n b i r y e -
r i n d e b e k l e y e c e ğ i n i s ö y l e d i . A m a n e g ü n ü b i l i y o r u m , n e d e
z a m a n ı . B a n a y a l n ı z c a k ı l ı c ı n e r e y e g i z l e y e c e ğ i m i s ö y l e d i . "
H e y e c a n i ç i n d e , " P e k i , h a n g i y o l d a n s ö z e d i y o r d u k i ? "
d i y e s o r d u m .
" D o ğ r u s u , p e k a ç ı k s e ç i k a n l a t m a d ı . Y a l n ı z c a İ s p a n y a
h a r i t a s ı n d a S a n t i a g o Y o l u d i y e b i l i n e n b i r o r t a ç a ğ y o l u n a
b a k m a n g e r e k t i ğ i n i s ö y l e d i . "
Varış
( -ö
G r ü m r ü k m e m u r u , k a r ı m ı n y a n ı n d a g e t i r d i ğ i k ı l ı c ı u z ı A
u z a d ı y a i n c e l e d i k t e n s o n r a o n u n e y a p a c a ğ ı m ı z ı s o r d u . Be. ,
d e , k ı l ı c ı m ü z a y e d e d e s a t m a k i s t e d i ğ i m i z i , o y ü z d e n d e ğ e ı
b i ç m e s i i ç i n b i r d o s t u m u z a g ö s t e r e c e ğ i m i z i s ö y l e d i m . Y a l a n
işe y a r a d ı : G ü m r ü k m e m u r u , ü l k e y e k ı l ı ç l a B a j a d a s H a v a l i -
m a n ı ' n d a n g i r d i ğ i m i z i b i l d i r e n y a z ı l ı b i r b e l g e v e r d i b i z e v e
ü l k e d e n k ı l ı ç l a a y r ı l m a y a k a l k t ı ğ ı m ı z d a b i r s o r u n l a k a r ş ı l a -
ş ı r s a k , b e l g e y i g ü m r ü k g ö r e v l i l e r i n e g ö s t e r m e m i z i n y e t e r l i
o l a c a ğ ı n ı s ö y l e d i .
K i r a l ı k a r a b a s e r v i s i n e u ğ r a y ı p a r a ç l a r ı m ı z ı s e ç t i k . A r a -
b a l a r ı n b e l g e l e r i n i d e a l d ı k t a n s o n r a , a y r ı y ö n l e r e d o ğ r u y o -
l a ç ı k m a d a n h a v a l i m a n ı r e s t o r a n ı n d a b i r ş e y l e r a t ı ş t ı r d ı k .
H e m u ç u ş k o r k u s u n d a n , h e m d e v a r d ı ğ ı m ı z d a n e l e r
o l a c a ğ ı n ı d ü ş ü n ü p d u r d u ğ u m u z i ç i n , u ç a k t a b ü t ü n g e c e
u y u m a m ı ş t ı k ; ş i m d i d e h e y e c a n d a n u y k u m u z k a ç m ı ş t ı .
K a r ı m , k i m b i l i r k a ç ı n c ı k e z , " M e r a k e d e c e k b i r ş e y
y o k , " d e d i . " S e n F r a n s a ' y a g i d e c e k s i n , S a i n t - J e a n - P i e d - d e -
P o r t ' d a M a d a m L o u r d e s ' u b u l a c a k s ı n . M a d a m L o u r d e s , s a -
n a S a n t i a g o Y o l u b o y u n c a r e h b e r l i k e d e c e k b i r i y l e b u l u ş t u -
r a c a k s e n i . "
B e n d e , k i m b i l i r k a ç ı n c ı k e z , " Y a s e n ? " d i y e s o r d u m n e
y a n ı t v e r e c e ğ i n i b i l e b i l e .
" B e n g i t m e m g e r e k e n y e r e g i d i y o r u m , b a n a e m a n e t
e d i l e n i o r a y a b ı r a k a c a ğ ı m . S o n r a , b i r k a ç g ü n M a d r i d ' d e k a -
l ı p B r e z i l y a ' y a d ö n e c e ğ i m . D e r t e t m e , i ş l e r i y ü r ü t e b i l i r i m . "
K o n u y u k a p a t m a y a ç a l ı ş a r a k , " O n d a n k u ş k u m y o k , " d i -
y e y a n ı t l a d ı m . B r e z i l y a ' d a a r d ı m d a b ı r a k t ı ğ ı m i ş l e r b e n i
f a z l a s ı y l a k a y g ı l a n d ı r ı y o r d u . A g u l h a s N e g r a s ' d a k i o l a y ı i z l e -
y e n o n b e ş g ü n d e , S a n t i a g o Y o l u ' y l a i l g i l i b i l m e m g e r e k e n
h e r ş e y i ö ğ r e n m i ş t i m ; a m a h e r ş e y i a r d ı m d a b ı r a k ı p y o l a
ç ı k m a y a k a r a r v e r e n e k a d a r y e d i a y a k l a k a r a y ı s e ç m i ş t i m .
B i r s a b a h k a r ı m a r t ı k v a k t i n y a k l a ş t ı ğ ı n ı , k a r a r ı m ı v e r m e z -
s e m G e l e n e k y o l u n u d a , R A M t a r i k a t ı n ı d a u n u t m a m g e r e -
k e c e ğ i n i s ö y l e y i n c e a k l ı m b a ş ı m a g e l m i ş t i . O n a U s t a m ı n
j a n a y e r i n e g e t i r i l m e s i o l a n a k s ı z b i r g ö r e v v e r d i ğ i n i , i ş i m i
g ü c ü m ü b i r k a l e m d e s i l i p a t a m a y a c a ğ ı m ı a n l a t m ı ş t ı m . K a -
" i m , g ü l ü m s e y e r e k , b o ş y e r e b i n d e r e d e n s u g e t i r d i ğ i m i , y e -
i a y b o y u n c a h e r g ü n s a b a h t a n a k ş a m a k a d a r g i d e y i m m i ,
i t m e y e y i m mi d i y e a r p a c ı k u m r u s u g i b i d ü ş ü n m e k t e n b a ş -A a b i r ş e y y a p m a d ı ğ ı m ı s ö y l e m i ş , s o n r a d a u ç u ş t a r i h l e r i
ç o k t a n b e l i r l e n m i ş i k i u ç a k b i l e t i n i u z a 11 v e r m i ş t i.
İ ş t e ş i m d i h a v a l i m a n ı r e s t o r a n ı n d a y d ı k . " S e n i n k a r a -
r ı n l a b u r a d a y ı z , " d e d i m s o m u r t a r a k . " K ı l ı c ı m ı a r a m a k a r a -
r ı n ı b a ş k a b i r i n e b ı r a k t ı m y a , b u i ş i n y ü r ü y e c e ğ i n d e n b i l e
e m i n d e ğ i l i m . "
K a r ı m , s a ç m a l a m a y a b a ş l a y a c a k s a k v e d a l a ş ı p y o l u m u -
z a g i t m e m i z i n d a h a i y i o l a c a ğ ı n ı s ö y l e d i .
" S e n h a y a t ı n d a h i ç b i r z a m a n ö n e m l i b i r k a r a r ı n ı b a ş k a
b i r i n e b ı r a k m a d ı n . H a y d i , g i d e l i m . G e ç o l u y o r . " K a l k ı p b a -
v u l u n u a l d ı , p a r k y e r i n e d o ğ r u y ü r ü m e y e b a ş l a d ı . O n u d u r -
d u r m a d ı m . O t u r d u ğ u m y e r d e n , k ı l ı c ı m ı a c e m i c e t a ş ı y ı ş ı n ı
i z l i y o r d u m ; h e r a n k o l t u ğ u n u n a l t ı n d a n k a y ı p d ü ş e c e k m i ş
g i b i y d i .
B i r d e n d u r d u , d ö n ü p m a s a y a g e l d i , u m a r s ı z c a ö p t ü b e -
n i . T e k b i r s ö z e t m e d e n b i r s ü r e y ü z ü m e b a k t ı . İ ş t e o z a m a n
b i r d e n , a r t ı k g e r ç e k t e n İ s p a n y a ' d a o l d u ğ u m u v e g e r i d ö n ü ş
o l m a d ı ğ ı n ı k a v r a d ı m . B a ş a r ı s ı z l ı ğ a u ğ r a m a m i ç i n b i r ç o k n e -
d e n o l d u ğ u n u b i l m e m e k a r ş ı n i l k a d ı m ı a t m ı ş t ı m . O n a o l a n
t ü m a ş k ı m ı o a n d a a k t a r m a k i s t e r c e s i n e t u t k u y l a k u c a k l a -
d ı m k a r ı m ı . V e o k o l l a r ı m d a y k e n , i n a n d ı ğ ı m h e r ş e y e v e
h e r k e s e d u a e t t i m , T a n r ı ' d a n k a r ı m a k ı l ı c ı m l a d ö n m e m i
s a ğ l a y a c a k g ü c ü v e r m e s i n i d i l e d i m .
K a r ı m g i t t i k t e n s o n r a , y a n m a s a d a n , " Ç o k g ü z e l b i r k ı -
l ı ç t ı , d e ğ i l m i ? " d i y e b i r k a d ı n s e s i g e l d i .
A d a m ı n b i r i , " D e r t e t m e y i n , " d e d i . " S i z e o n u n a y n ı s ı n ı
a l a b i l i r i m . İ s p a n y a ' d a k i t u r i s t i k m a ğ a z a l a r d a b i n l e r c e s i s a -
t ı l ı y o r . "
B i r s a a t k a d a r y o l a l d ı k t a n s o n r a b i r g e c e ö n c e n i n y o r -
g u n l u ğ u b a s t ı r d ı . A ğ u s t o s s ı c a ğ ı ö y l e y a k ı c ı y d ı k i , a ç ı k y o l -
d a o l m a m a k a r ş ı n a r a b a s u k a y n a t m a y a b a ş l a m ı ş t ı . Y o l t a -
b e l a l a r ı n d a s i t a l a n ı o l d u ğ u b e l i r t i l e n k ü ç ü k b i r k a s a b a d a
d u r m a y a k a r a r v e r d i m . K a s a b a y a g i d e n d i k y o l u t ı r m a n ı r -
k e n , S a n t i a g o Y o l u h a k k ı n d a ö ğ r e n m i ş o l d u ğ u m h e r ş e y i
g ö z d e n g e ç i r m e y e b a ş l a d ı m .
İ s l a m i y e t , H z . M u h a m m e d ' i n M e k k e ' d e n M e d i n e ' y e
g ö ç e d i ş i g i b i , t ü m i n a n a n l a r ı n ö m ü r l e r i n d e e n a z b i r k e z
K a b e ' y i z i y a r e t e t m e l e r i n i g e r e k t i r i r y a , H ı r i s t i y a n l a r d a b i -
r i n c i b i n y ı l d a ü ç y o l u k u t s a l s a y ı y o r l a r d ı . B u y o l l a r ı a ş a n l a -
r ı n k u t s a n d ı ğ ı n a v e g ü n a h l a r ı n ı n b a ğ ı ş l a n d ı ğ ı n a i n a n ı l ı y o r -
d u . B i r i n c i y o l , A z i z P e t r u s ' u n R o m a ' d a k i m e z a r ı n a g i d e n
y o l d u ; b u y o l a g i d e n l e r e G e z g i n l e r d e n i y o r d u v e b u n l a r h a -
ç ı s i m g e l e r i k a b u l e d i y o r l a r d ı . İ k i n c i y o l , H z . İ s a ' n ı n K u d ü s '
t e k i K u t s a l K a b r i n e g i d e n y o l d u ; b u y o l a g i d e n l e r , H z . İ s a
K u d ü s ' e g i r d i ğ i n d e p a l m i y e d a l l a r ı y l a k a r ş ı l a n d ı ğ ı n d a n p a l -
m i y e d a l l a r ı n ı s i m g e l e r i s a y a r l a r d ı ; o y ü z d e n o n l a r a P a l -
m i s t l e r d e n m i ş t i . B i r d e , H a v a r i S a n T i a g o ' n u n - İ n g i l i z c e '
d e S a i n t J a m e s , F r a n s ı z c a ' d a J a c q u e s , İ t a l y a n c a ' d a G i a c o -
m o , L a t i n c e ' d e J a c o b - 1 m e z a r ı n a g i d e n ü ç ü n c ü b i r y o l v a r d ı .
S a n T i a g o , İ b e r Y a r ı m a d a s ı ' n d a , b i r ç o b a n ı n b i r g e c e b i r t a r -
l a n ı n ü s t ü n d e p a r l a k b i r y ı l d ı z g ö r d ü ğ ü y e r e g ö m ü l m ü ş t ü .
S ö y l e n c e y e g ö r e , y a l n ı z c a S a n T i a g o d e ğ i l , H z . İ s a ' n ı n ö l ü -
m ü n d e n h e m e n s o n r a B a k i r e M e r y e m d e o r a y a g i t m i ş , İ n -
c i l ' i n m ü j d e s i n i t a ş ı y a r a k i n s a n l a r a d i n d e ğ i ş t i r m e y i ö ğ ü t l e -
m i ş t i . G e l z a m a n g i t z a m a n C o m p o s t e l a - y ı l d ı z t a r l a s ı - a d ı
v e r i l e n b u y e r d e k u r u l a n k e n t i H ı r i s t i y a n d ü n y a s ı n ı n d ö r t
1 B i z d e Y a k u b d i y e b i l i n i r . ( Ç e v i r m e n i n n o t u . )
b i r y a n ı n d a n i n s a n l a r z i y a r e t e t m e y e b a ş l a m ı ş l a r d ı . H a c ı
d e n e n bu z i y a r e t ç i l e r i n s i m g e s i d e n i z k a b u ğ u y d u .
B u k e n t i n , ü n ü n ü n d o r u ğ u n a e r i ş t i ğ i o n d ö r d ü n c ü y ü z -
y ı l b o y u n c a , S a m a n y o l u ' n a - h a c ı l a r g e c e l e r i y o l l a r ı n ı b u t a -
k ı m y ı l d ı z a b a k a r a k b u l d u k l a r ı i ç i n ü ç ü n c ü y o l a b ö y l e d e d e -
n i y o r d u - h e r y ı l A v r u p a ' n ı n d ö r t y a n ı n d a n b i r m i l y o n d a n
f a z l a i n s a n a k ı n e t m i ş t i . B u g ü n b i l e , m i s t i k l e r , s o f u l a r v e
a r a ş t ı r m a c ı l a r , F r a n s a ' n ı n S a i n t - J e a n - P i e d - d e - P o rt k e n t i i le
İ s p a n y a ' d a k i S a n t i a g o d e C o m p o s t e l a K a t e d r a l i a r a s ı n d a k i
y e d i y ü z k i l o m e t r e l i k y o l u y a y a n g i d i y o r l a r . '
H a c ı l a r ı n b u g ü n i z l e d i k l e r i y o l i l e o r t a ç a ğ d a C h a r l e -
m a g n e , A s s i s i l i A z i z F r a n c e s c o , K a s t i l y a K r a l i ç e s i I s a b e l l a
v e s o n o l a r a k d a P a p a X X I I I . J o h a n n e s ' i n g e ç t i k l e r i y o l u n
a y n ı y o l o l d u ğ u n u b i l i y o r s a k , b u n u ' 1 2 3 y ı l ı n d a C o m p o s t e -
l a ' y a k a d a r y ü r ü m ü ş o l a n F r a n s ı z r a h i p A y m e r i c P i c a u d ' y a
b o r ç l u y u z .
P i c a u d b u d e n e y i m i y l e i l g i l i beş k i t a p y a z m ı ş t ı . S a n
T i a g o ' n u n m ü r i d i o l a n P a p a I I . C a l i x t u s ' u n y a p ı t ı o l a r a k s u -
n u l a n b u k i t a p l a r s o n r a d a n C a l b r t i n u s K o d e k s i a d ı n ı a l m ı ş -
t ı . P i c a u d , K o d e k s i n B e ş i n c i K i t a b ı n d a , y o l u n d o ğ a l ö z e l l i k -
l e r i n i , y o l b o y u n c a y e r a l a n ç e ş m e l e r , h a s t a n e l e r , b a r ı n a k l a r
v e k e n t l e r i a n l a t ı y o r d u . O s ı r a l a r , P i c a u d ' n u n n o t l a r ı n d a n
y a r a r l a n a r a k y o l d a k i t ü m d o ğ a l i ş a r e t l e r i k o r u m a k v e y o l a
ç ı k a n h a c ı l a r a r e h b e r l i k y a p m a k a m a c ı y l a " S a i n t - J a c q u e s
D o s t l a r ı " a d ı n d a ö z e l b i r d e r n e k k u r u l m u ş t u .
O n i k i n c i y ü z y ı l d a d a , İ s p a n y a , y a r ı m a d a y ı i s t i l a e t m i ş
o l a n M a g r i p l i l e r e k a r ş ı v e r i l e n s a v a ş t a S a n T i a g o s ö y l e n c e -
s i n d e n y a r a r l a n m a y a b a ş l a m ı ş t ı . S a n t i a g o Y o l u ü s t ü n d e
d i n s e l v e a s k e r î n i t e l i k l i ç e ş i t l i t a r i k a t l a r k u r u l m u ş , h a v a r i -
n i n k ü l l e r i M ü s l ü m a n l a r a k a r ş ı s a v a ş ı n g ü ç l ü b i r s i m g e s i
o l u p ç ı k m ı ş t ı . B u n a k a r ş ı l ı k , M ü s l ü m a n l a r d a H z . M u h a m -
m e d ' i n b i r k o l u n u n y a n l a r ı n d a o l d u ğ u n u i l e r i s ü r m ü ş l e r , o
k o l u k e n d i l e r i n e y o l g ö s t e r e n b i r s i m g e h a l i n e g e t i r m i ş l e r -
d i . İ s p a n y a ü l k e n i n d e n e t i m i n i y e n i d e n e le g e ç i r d i ğ i n d e ,
m i l i t a n t a r i k a t l a r s o y l u l a r i ç i n b ü y ü k b i r t e h l i k e o l u ş t u r a -
' S a n t i a g o Y o l u , E r a n s a t a r a f ı n d a , P u e n t e d e l a R e i n a a d ı n d a k i İ s p a n y o l k e n t i n d e b i r -
l eşen ç e ş i t l i y o l l a r d a n o l u ş u y o r d u . S a i n t - J e a n - P i e d - d e - P o r t k e n t i , b u ü ç y o l d a n b i r i n i n
ü s t ü n d e d i r ; b u , t e k y o l o l m a d ı ğ ı g i b i e n ö n e m l i y o l d a d e ğ i l d i r .
c a k k a d a r g ü ç l e n m i ş b u l u n u y o r l a r d ı . K a t o l i k k r a l l a r , t a r i -
k a t l a r ı n a y a k l a n m a s ı n ı ö n l e m e k i ç i n d u r u m a d o ğ r u d a n e l
k o y m a k z o r u n d a k a l ı y o r l a r d ı . B u n u n s o n u c u n d a , S a n t i a g o
Y o l u y a v a ş y a v a ş u n u t u l u p g i t m i ş t i ; a r a s ı r a B u n u e l ' i n Sa-
manyolu v e J u a n M a n o e l S e r r a t ' ı n Gezgin a d l ı t a b l o l a r ı g i b i
s a n a t y a p ı t l a r ı o r t a y a ç ı k m a s a , s o n r a d a n Y e n i D ü n y a ' y a y e r -
l e ş e c e k o l a n m i l y o n l a r c a i n s a n ı n b u y o l d a n g e ç t i ğ i n i h i ç
k i m s e h a 11 r l a m a y a c a k 11.
K a s a b a y a u l a ş t ı ğ ı m d a g ö r ü n ü r d e k i m s e l e r y o k t u . A r a -
b a d a n i n i p e p e y b i r s ü r e d o l a ş t ı k t a n s o n r a o r t a ç a ğ t a r z ı n d a
y a p ı l m ı ş e s k i b i r e v d e k ü ç ü k b i r b a r b u l d u m . B a r ı n s a h i b i
t e l e v i z y o n d a b i r p r o g r a m a d a l m ı ş t ı ; b a ş ı n ı b i l e ç e v i r m e d e n
s i e s t a v a k t i o l d u ğ u n u s ö y l e d i , o s ı c a k t a o r t a l ı k t a d o l a ş t ı ğ ı -
m a b a k ı l ı r s a d e l i o l m a l ı y d ı m .
A l k o l s ü z b i r i ç e c e k i s t e y i p t e l e v i z y o n s e y r e t m e y e ç a l ı ş -
t ı m , a m a d i k k a t i m i v e r e m i y o r d u m . T e k d ü ş ü n e b i l d i ğ i m ,
O d y s s e u s ' u T r o y a ' d a n g e r i g e t i r e n , D o n Q u i j o t e ' n i n y a ş a -
d ı k l a r ı n ı n b i r p a r ç a s ı o l a n , D a n t e v e O r p h e u s ' u c e h e n n e m e
y ö n e l t e n , K o l o m b ' u A m e r i k a k ı t a s ı n a y ö n l e n d i r e n b ü y ü k
i n s a n s e r ü v e n i n i , b i l i n m e y e n e d o ğ r u y o l a ç ı k m a s e r ü v e n i n i
i k i g ü n e k a d a r b u r a d a , y i r m i n c i y ü z y ı l ı n i k i n c i y a r ı s ı n d a y e -
n i d e n y a ş a y a c a ğ ı m d ı.
A r a b a m a g e r i d ö n d ü ğ ü m d e b i r a z o l s u n s a k i n l e ş m i ş t i m .
K ı l ı c ı m ı b u l a m a s a m b i l e , S a n t i a g o Y o l u ' n d a k i h a c y o l c u l u -
ğ u k e n d i m i b u l m a m a y a r d ı m c ı o l a c a k t ı .
Saint-Jean-Pied-de-Port
¡ V l a s k l a r t a k m ı ş i n s a n l a r , F r a n s ı z B a s k b ö l g e s i n i n r e n k l e r i
k ı r m ı z ı , y e ş i l , b e y a z a b ü r ü n m ü ş b i r b a n d o e ş l i ğ i n d e S a i n t -
J e a n - P i e d - d e - P o r t ' u n a n a c a d d e s i n d e n g e ç i y o r l a r d ı . G ü n l e r -
d e n p a z a r d ı . S o n i k i g ü n d u r m a k s ı z ı n a r a b a s ü r d ü k t e n s o n -
r a k e n d i m i ş e n l i ğ i n o r t a s ı n d a b u l m u ş t u m . A m a M a d a m
L o u r d e s ' l a b u l u ş m a v a k t i g e l m i ş t i . A r a b a y l a k a l a b a l ı ğ ı n
a r a s ı n d a n s ı y r ı l m a y a ç a l ı ş ı r k e n F r a n s ı z c a k ü f ü r l e r d e n g e -
ç i l m i y o r d u ; s o n u n d a k e n t i n s u r l a r l a ç e v r i l i e n e s k i k e s i m i -
n e u l a ş m a y ı b a ş a r d ı m . M a d a m L o u r d e s b u r a d a o t u r u y o r d u .
P i r e n e l e r ' i n b u y ü k s e k b ö l g e s i n d e b i l e g ü n d ü z h a v a ç o k s ı -
c a k t ı ; a r a b a d a n i n d i ğ i m d e t e r i ç i n d e y d i m .
K a p ı y ı v u r u p b e k l e d i m . B i r d a h a v u r d u m , a m a y a n ı t
g e l m e d i . Ü ç ü n c ü k e z v u r d u m , y i n e ses s e d a y o k t u . H e m ş a -
ş ı r m ı ş , h e m d e k a y g ı y a k a p ı l m ı ş t ı m . K a r ı m o r a y a t a m o g ü n
v a r m a m g e r e k t i ğ i n i s ö y l e m i ş t i ; b u k e z s e s l e n e y i m d e d i m ,
a m a y i n e y a n ı t a l a m a d ı m . M a d a m L o u r d e s y a g e ç i t t ö r e n i n i
i z l e m e y e g i t m i ş t i y a d a ç o k g e ç k a l d ı ğ ı m i ç i n b e n i m l e g ö -
r ü ş m e k t e n v a z g e ç m i ş t i . S a n t i a g o Y o l u ' n d a k i y o l c u l u ğ u m
d a h a b a ş l a m a d a n b i t m i ş g i b i g ö r ü n ü y o r d u .
T a m o s ı r a d a k a p ı b i r d e n a ç ı l d ı , k a r ş ı m d a b i r ç o c u k b e -
l i r d i . A f a l l a m ı ş t ı m , b o z u k b i r F r a n s ı z c a ' y l a M a d a m L o u r -
d e s ' u s o r d u m . Ç o c u k g ü l ü m s e y e r e k e v i g ö s t e r d i . H a t a m ı
a n c a k o z a m a n a n l a y a b i l d i m : K a p ı , b a l k o n l u o r t a ç a ğ e v l e -
r i y l e ç e v r i l i b ü y ü k b i r a v l u y a a ç ı l ı y o r d u . A s l ı n d a k i l i t l i d e -
ğ i l d i , k u l b u n u ç e v i r i p a ç m a k a k l ı m a g e l m e m i ş t i .
A v l u y u k o ş a r a k g e ç i p ç o c u ğ u n g ö s t e r d i ğ i e v e v a r d ı m .
İ ç e r i d e y a ş l ı c a , ş i ş m a n b i r k a d ı n , k a h v e r e n g i g ö z l e r i y l e m a h -
z u n m a h z u n b a k a n k ü ç ü k b i r ç o c u ğ a B a s k d i l i n d e b a ğ ı r ı p
ç a ğ ı r ı y o r d u . B i r s ü r e b a ğ ı r t ı l a r ı n s o n a e r m e s i n i b e k l e d i m ;
ç o c u k c a ğ ı z b i r a z s o n r a y a ş l ı k a d ı n ı n s ö v g ü l e r i a r a s ı n d a m u t -
f a ğ ı n y o l u n u t u t t u . K a d ı n a n c a k o n d a n s o n r a b a n a d ö n d ü v e
n e i s t e d i ğ i m i b i l e s o r m a d a n k i b a r j e s t l e r l e v e h a f i f ç e i t e k l e -
y e r e k k ü ç ü k e v i n i k i n c i k a t ı n a ç ı k a r d ı b e n i . B u k a t t e k b i r
o d a d a n o l u ş u y o r d u : k i t a p l a r d a n , o b j e l e r d e n , S a n T i a g o h e y -
k e l c i k l e r i n d e n , S a n t i a g o Y o l u a n m a l ı k l a r ı n d a n g e ç i l m e y e n ,
k ü ç ü k , t ı k ı ş t ı k ı ş b i r ç a l ı ş m a o d a s ı . R a f t a n b i r k i t a p a l d ı , b e -
n i a y a k t a b ı r a k a r a k o d a d a k i t e k m a s a n ı n b a ş ı n a o t u r d u .
D o ğ r u d a n k o n u y a g i r e r e k , " S e n d e S a n t i a g o ' y a g i d e c e k
h a c ı l a r d a n b i r i o l m a l ı s ı n , " d e d i . " S a n t i a g o Y o l u ' n u y ü r ü y e n -
l e r i n k a y d e d i l d i ğ i d e f t e r e a d ı n ı g i r m e m g e r e k i y o r . "
A d ı m ı v e r d i m . " İ s t i r i d y e l e r " i g e t i r i p g e t i r m e d i ğ i m i
s o r d u . H a c ı l a r ı n , h a v a r i n i n m e z a r ı n ı n s i m g e s i o l a r a k b e -
n i m s e d i k l e r i d e n i z k a b u k l a r m d a n söz e d i y o r d u ; h a c ı l a r b u -
l u ş t u k l a r ı n d a d e n i z k a b u k l a r ı b i r t ü r k i m l i k y e r i n e g e ç i y o r -
d u . 1
İ s p a n y a ' y a g e l m e d e n , B r e z i l y a ' d a A p a r e c i d a d o N o r t e
d e n e n b i r y e r e b i r h a c y o l c u l u ğ u y a p m ı ş t ı m . O r a d a , M e r -
y e m A n a m ı z ı n , ü ç d e n i z k a b u ğ u ü s t ü n e i ş l e n m i ş b i r s u r e t i -
n i s a t ı n a l m ı ş t ı m . S ı r t ç a n t a m d a n ç ı k a r ı p M a d a m L o u r d e s ' a
v e r d i m .
" H o ş , a m a k u l l a n ı ş l ı d e ğ i l , " d i y e r e k g e r i v e r d i . " H a c
y o l c u l u ğ u n s ı r a s ı n d a k ı r ı l a b i l i r . "
" K ı r ı l m a z . H a v a r i n i n m e z a r ı n a b ı r a k a c a ğ ı m . "
M a d a m L o u r d e s ' u n b a n a a y ı r a c a ğ ı p e k f a z l a v a k t i y o k -
m u ş g i b i g ö r ü n ü y o r d u . B a n a , Y o l ' d a k i m a n a s t ı r l a r d a k a l m a -
m ı s a ğ l a y a c a k k ü ç ü k b i r k a r t v e r d i ; k a r t a , h a c y o l c u l u ğ u n a
S a i n t - J e a n - P i e d - d e - P o r t' d a n b a ş l a d ı ğ ı m ı g ö s t e r e n b i r m ü -
' S a n t i a g o Y o l u , F r a n s ı z k ü l t ü r ü n d e b i r t e k i z b ı r a k m ı ş t ı r ; o d a , ü l k e n i n u l u s a l g u r u r u
g a s t r o n o m i y e y e r l e ş m i ş o l a n " C o q u i l l e s S a i n t - . I a c q u e s " t ı r ( S a i n t - J a c q u e s K a b u k l a n ) .
h ü r b a s t ı k t a n s o n r a , a r t ı k T a n r ı ' n ı n i n a y e t i y l e y o l a ç ı k a b i l e -
c e ğ i m i s ö y l e d i .
" P e k i , r e h b e r i m n e r e d e ? " d i y e s o r d u m .
" N e r e h b e r i ? " d i y e y a n ı t l a d ı . B i r a z ş a ş ı r m ı ş t ı , a m a g ö z -
l e r i n d e b i r ı ş ı k y a n ı p s ö n d ü .
B i r d e n , ç o k ö n e m l i b i r ş e y i u n u t t u ğ u m u f a r k e t t i m . B i r
a n ö n c e o r a y a v a r ı p s o r u n u h a l l e t m e n i n t e l a ş ı y l a E s k i S ö z -
c ü ğ ü s ö y l e m e y i u n u t m u ş t u m . E s k i S ö z c ü k , G e l e n e k ' e b a ğ l ı
t a r i k a t l a r ı n m ü r i t l e r i n i n k i m l i k l e r i n i s a p t a y a n b i r ç e ş i t p a -
r o l a y d ı . H a t a m ı h e m e n d ü z e l t e r e k s ö z c ü ğ ü s ö y l e d i m . M a -
d a m L o u r d e s d a b i r a z ö n c e v e r d i ğ i k a r t ı e l i m d e n a l ı v e r d i .
B i r k a r t o n k u t u n u n ü s t ü n e y ı ğ ı l m ı ş e s k i g a z e t e l e r i k a l -
d ı r ı r k e n , " B u k a r t a i h t i y a c ı n o l m a y a c a k , " d e d i . " İ z l e y e c e ğ i n
y o l a v e n e r e l e r d e k o n a k l a y a c a ğ ı n a r e h b e r i n k a r a r v e r e c e k . "
K u t u n u n i ç i n d e n b i r ş a p k a y l a b i r p e l e r i n ç ı k a r d ı . Ç o k
e s k i g ö r ü n m e l e r i n e k a r ş ı n i y i k o r u n d u k l a r ı a n l a ş ı l ı y o r d u .
O d a n ı n o r t a s ı n d a d u r m a m ı i s t e d i v e s e s s i z c e d u a e t m e y e
b a ş l a d ı . S o n r a p e l e r i n i o m u z l a r ı m a y e r l e ş t i r i p ş a p k a y ı b a ş ı -
m a g e ç i r d i . Ş a p k a y a d a , p e l e r i n i n o m u z y e r l e r i n e d e d e -
n i z k a b u k l a r ı i l i ş t i r i l m i ş t i . Y a ş l ı k a d ı n , d u a e t m e y i s ü r d ü r ü r -
k e n , o d a n ı n k ö ş e s i n d e k i ç o b a n d e ğ n e ğ i n i a l ı p s a ğ e l i m e t u -
t u ş t u r d u . D e ğ n e ğ i n u c u n d a k ü ç ü k b i r s u k a b a ğ ı a s ı l ı y d ı .
B e r m u d a ş o r t u m l a g ö ğ s ü n d e " I L O V E N Y " y a z a n t i ş ö r t ü m ü
ç ı k a r m a d a n , C o m p o s t e l a ' y a h a c c a g i d e n l e r i n o r t a ç a ğ k ı y a -
f e t i n e b ü r ü n m ü ş , o d a n ı n o r t a s ı n d a ö y l e d i k i l i y o r d u m .
Y a ş l ı k a d ı n y a k l a ş ı p t a m k a r ş ı m d a d u r d u . S o n r a , v e c d e
g e l m i ş ç e s i n e , e l l e r i n i b a ş ı m a k o y u p , " H a v a r i S a n T i a g o y a r -
d ı m c ı n o l s u n , k e ş f e t m e n g e r e k e n b i r i c i k ş e y i s a n a g ö s t e r -
s i n , " d e d i . " N e ç o k y a v a ş y ü r ü , n e d e ç o k h ı z l ı ; h e p Y o l ' u n
y a s a l a r ı n a v e g e r e k l e r i n e u y a r a k y ü r ü . C a n i c e , k â f i r c e v e
a n l a m s ı z b i r b u y r u k d a v e r s e , r e h b e r i n i n s ö z ü n d e n ç ı k m a .
O n a k a y ı t s ı z ş a r t s ı z b o y u n e ğ e c e ğ i n e y e m i n e t m e l i s i n . "
Y e m i n e t t i m .
" G e l e n e k ' i n e s k i h a c ı l a r ı n ı n R u h u y o l c u l u k b o y u n c a
y a n ı n d a o l m a l ı . Ş a p k a g ü n e ş t e n v e k ö t ü d ü ş ü n c e l e r d e n , p e -
l e r i n y a ğ m u r d a n v e k ö t ü s ö z l e r d e n , s u k a b a ğ ı d a d ü ş m a n l a r -
d a n v e k ö t ü l ü k l e r d e n k o r u r s e n i . T a n r ı ' n ı n , S a n T i a g o ' n u n
H a c 33 /3
v e B a k i r e M e r y e m ' i n i n a y e t i g e c e g ü n d ü z s e n i n l e o l s u n .
A m i n . "
B ö y l e d e d i k t e n s o n r a h e m e n e s k i h a l i n e d ö n d ü : Ç a b u -
c a k , b i r a z d a t e l a ş l a g i y s i l e r i g e r i a l ı p k u t u y a k o y d u , s u k a -
b a ğ ı a s ı l ı ç o b a n d e ğ n e ğ i n i k ö ş e y e b ı r a k t ı , p a r o l a y ı v e r d i v e
y o l a ç ı k m a m ı i s t e d i ; r e h b e r i m S a i n t - J e a n - P i e d - d e - P o r t ' u n
i k i k i l o m e t r e d ı ş ı n d a b e n i b e k l e y e c e k t i .
" B a n d o d a n n e f r e t e d e r , " d e d i . " A m a ç a l d ı k l a r ı m ü z i ğ i
i k i k i l o m e t r e ö t e d e n b i l e d u y u y o r d u r ; P i r e n e l e r ' d e ses ç o k
i y i y a n k ı l a n ı r . "
Ç ı k m a d a n , a r a b a y ı n e y a p a c a ğ ı m ı s o r d u m . A n a h t a r l a r ı
k e n d i s i n e b ı r a k m a m ı s ö y l e d i ; b i r i g e l i p a l a c a k t ı a r a b a y ı .
S o n r a , b a ş k a b i r ş e y d e m e d e n a ş a ğ ı i n i p m u t f a ğ a d a l d ı ,
m a h z u n y ü z l ü ç o c u ğ a y e n i d e n v e r i p v e r i ş t i r m e y e b a ş l a d ı .
A r a b a n ı n b a g a j ı n ı a ç ı p k ü ç ü k m a v i s ı r t ç a n t a m l a u y k u t u l u -
m u m u a l d ı m , M e r y e m A n a m ı z ı n s u r e t i n i e n k o r u n a k l ı y e r e
y e r l e ş t i r d i m . Ç a n t a m ı s ı r t ı m a v u r u p g e r i d ö n d ü m , a n a h t a r -
l a r ı M a d a m L o u r d e s ' a t e s l i m e t t i m .
" P i e d - d e - P o r t ' d a n b u s o k a ğ ı i z l e y e r e k ç ı k , " d e d i , " s u r l a -
r ı n b i t i m i n d e k e n t i n k a p ı s ı n a v a r a c a k s ı n . S a n t i a g o d e
C o m p o s t e l a ' y a v a r d ı ğ ı n d a M e r y e m A n a ' y a b e n i m i ç i n de
d u a e t . S a n t i a g o Y o l u ' n u o k a d a r ç o k y ü r ü d ü m k i , ş i m d i o
c o ş k u y u b a ş k a h a c ı l a r ı n g ö z l e r i n d e o k u m a k l a y e t i n i y o r u m ;
a r t ı k ç o k y a ş l a n d ı m , y ü r ü y e m i y o r u m . S a n T i a g o ' y a s ö y l e
b u n u . B i r d e , y a k ı n d a o k a d a r y o r u c u o l m a y a n , k e s t i r m e b i r
y o l d a n y a n ı n a v a r a b i l e c e ğ i m i s ö y l e . "
S u r l a r ı n a l t ı n d a k i İ s p a n y o l K a p ı s ı ' n d a n g e ç e r e k k ü ç ü k
k e n t t e n ç ı k t ı m . K e n t e s k i d e n R o m a l ı i s t i l a c ı l a r ı n a n a y o l u
ü s t ü n d e y m i ş , b u k a p ı d a n b i r z a m a n l a r C h a r l e m a g n e v e N a -
p o l e o n d a g e ç m i ş . Y ü r ü r k e n , u z a k t a n b a n d o n u n s e s i g e l i -
y o r d u ; k e n t i n y a k ı n l a r ı n d a k i b i r k ö y ü n y ı k ı n t ı l a r ı a r a s ı n d a
a n s ı z ı n b ü y ü k b i r h e y e c a n a k a p ı l a r a k g ö z y a ş l a r ı n a b o ğ u l -
d u m : İ ş t e t a m o r a d a , y ı k ı n t ı l a r ı n o r t a s ı n d a , S a n t i a g o Y o l u ' n -
d a y ü r ü d ü ğ ü m ü y ü r e ğ i m d e h i s s e t t i m .
S a b a h g ü n e ş i n i n a y d ı n l a t t ı ğ ı , m ü z i k s e s i y l e y a n k ı l a n a n
v a d i y i k u ş a t a n P i r e n e l e r ' i n g ö r ü n ü m ü , i n s a n l a r ı n ç o ğ u t a r a -
f ı n d a n u n u t u l m u ş , t a n ı m l a y a m a d ı ğ ı m , i l k e l b i r ş e y e g e r i
d ö n m e k t e o l d u ğ u m d u y g u s u u y a n d ı r d ı b e n d e . T u h a f v e
g ü ç l ü b i r d u y g u y d u b u ; a d ı m l a r ı m ı s ı k l a ş t ı r m a y a , M a d a m
L o u r d e s ' u n r e h b e r i m i n b e n i b e k l e y e c e ğ i n i s ö y l e d i ğ i y e r e
b i r a n ö n c e v a r m a y a k a r a r v e r d i m . Y ü r ü r k e n g ö m l e ğ i m i ç ı -
k a r ı p s ı r t ç a n t a m a a t t ı m . Ç a n t a n ı n k a y ı ş l a r ı o m u z l a r ı m ı b i -
raz k e s i y o r d u a m a , h i ç d e ğ i l s e e s k i l a s t i k p a b u ç l a r ı m a y a ğ ı -
m ı s ı k m ı y o r d u . K ı r k d a k i k a k a d a r s o n r a , y o l k o c a m a n b i r
k a y a n ı n ç e v r e s i n d e n d ö n e r k e n k a r ş ı m a e s k i , t e r k e d i l m i ş
b i r k u y u ç ı k t ı . K u y u n u n o r a d a , y e r e o t u r m u ş e l l i y a ş l a r ı n d a ,
s i y a h s a ç l ı , Ç i n g e n e ' y e b e n z e y e n b i r a d a m g ö r d ü m ; s ı r t ç a n -
t a s ı n ı n i ç i n d e b i r ş e y l e r a r a n ı y o r d u .
Y e n i b i r i y l e k a r ş ı l a ş t ı ğ ı m d a k a p ı l d ı ğ ı m h e r z a m a n k i ü r -
k e k l i ğ i m l e , "Hola," d e d i m İ s p a n y o l c a . " B e n i b e k l i y o r o l m a -
l ı s ı n . A d ı m P a u l o . "
A d a m , s ı r t ç a n t a s ı n ı k a r ı ş t ı r m a y ı b ı r a k ı p b e n i t e p e d e n
t ı r n a ğ a s ü z d ü . B a k ı ş l a r ı s o ğ u k t u . B e n i g ö r d ü ğ ü n e h i ç ş a ş ı r -
m a m ı ş g i b i y d i . O n u t a n ı y o r m u ş u m g i b i g e l d i .
" E v e t , s e n i b e k l i y o r d u m , a m a b u k a d a r e r k e n d e ğ i l . N e
i s t i y o r s u n ? "
B u s o r u b e n i b i r a z ş a ş ı r t t ı y s a d a , S a m a n y o l u b o y u n c a
r e h b e r l i k e d e c e ğ i k i ş i n i n b e n o l d u ğ u m u , k ı l ı c ı m ı b u l m a k
i ç i n y o l l a r a d ü ş t ü ğ ü m ü s ö y l e d i m .
" H i ç g e r e k y o k , " d e d i a d a m . " İ s t e r s e n s a n a k ı l ı c ı n ı b u -
l a b i l i r i m . A m a b u l m a m ı i s t e y i p i s t e m e d i ğ i n e h e m e n ş i m d i
k a r a r v e r m e l i s i n . "
H i ç t a n ı m a d ı ğ ı m b u a d a m l a y a p t ı ğ ı m k o n u ş m a b a n a
g i t t i k ç e t u h a f g e l i y o r d u . A m a o n a t ü m ü y l e b o y u n e ğ e c e ğ i -
m e y e m i n e t t i ğ i m i ç i n y a n ı t v e r m e k t e n b a ş k a ç a r e m y o k t u .
K ı l ı c ı m ı b u l a b i l i r s e ç o k v a k i t k a z a n a c a k t ı m ; o z a m a n h e -
m e n B r e z i l y a ' d a k i d o s t l a r ı m a ve i ş i m i n b a ş ı n a d ö n e b i l i r -
d i m , a k l ı m o n l a r d a k a l m ı ş t ı . B u b i r h i l e d e o l a b i l i r d i , a m a
y i n e d e o n a y a n ı t v e r m e m d e b i r s a k ı n c a y o k t u .
T a m k ı l ı c ı m ı b u l m a s ı n ı i s t e d i ğ i m i s ö y l e y e c e k t i m k i , a r -
k a m d a n İ s p a n y o l c a ' y a ç a l a n b i r ses g e l d i : " B i r d a ğ ı n y ü k s e k
o l u p o l m a d ı ğ ı n ı a n l a m a n i ç i n o d a ğ a t ı r m a n m a n g e r e k m e z . "
P a r o l a y d ı b u ! A r k a m a d ö n ü n c e k ı r k y a ş l a r ı n d a b i r
a d a m g ö r d ü m ; a l t ı n d a h â k i b i r B e r m u d a ş o r t , s ı r t ı n d a b e -
y a z , t e r e b a t m ı ş b i r t i ş ö r t v a r d ı . Ç i n g e n e ' y e b a k ı y o r d u . S a ç -
l a r ı a ğ a r m ı ş , t e n i g ü n e ş t e n k a p k a r a o l m u ş t u . T e l a ş t a n , h e r
t ü r l ü ö n l e m i e l d e n b ı r a k m ı ş , k a r ş ı m a ç ı k a n i l k y a b a n c ı y a
t e s l i m o l m u ş t u m .
" G e m i l i m a n d a g ü v e n d e d i r , a m a g e m i l e r l i m a n d a b e k l e -
m e l e r i i ç i n y a p ı l m a z , " d i y e d o ğ r u k a r ş ı l ı ğ ı v e r d i m . B u a r a d a ,
a d a m g ö z l e r i n i Ç i n g e n e ' y e d i k m i ş t i , Ç i n g e n e d e a d a m ı n g ö z l e -
r i n i n i ç i n e b a k ı y o r d u . B i r s ü r e , e n k ü ç ü k b i r k o r k u y a d a m e y -
d a n o k u m a b e l i r t i s i g ö s t e r m e d e n k a r ş ı k a r ş ı y a d u r d u l a r . S o n -
r a Ç i n g e n e s ı r t ç a n t a s ı n ı y e r e b ı r a k t ı , k ü ç ü m s e y i c i b i r e d a y l a
g ü l ü m s e d i ve S a i n t - J ea n - P i e d - d e - P o r t ' a d o ğ r u y ü r ü d ü g i t t i .
Ç i n g e n e b i r k a ç d a k i k a ö n c e ç e v r e s i n i d o l a n d ı ğ ı m k o c a k a y a -
n ı n a r d ı n d a k a y b o l u r k a y b o l m a z , y e n i g e l e n , " B e n i m a d ı m
P e t r u s , ' " d e d i . " B i r d a h a k i s e f e r e d a h a t e m k i n l i o l m a l ı s ı n . "
S e s i n d e , Ç i n g e n e ' d e n v e M a d a m L o u r d e s ' d a n f a r k l ı , s e -
v e c e n b i r t o n v a r d ı . S ı r t ç a n t a s ı n ı y e r d e n a l d ı ğ ı n d a , ç a n t a -
n ı n a r k a s ı n d a b i r d e n i z k a b u ğ u o l d u ğ u n u f a r k e t t i m . Ç a n t a -
n ı n i ç i n d e n b i r ş a r a p ş i ş e s i ç ı k a r d ı , b i r y u d u m a l d ı k t a n s o n -
r a b a n a u z a t t ı . B e n d e b i r y u d u m a l d ı k t a n s o n r a Ç i n g e n e ' -
n i n k i m o l d u ğ u n u s o r d u m .
P e t r u s , " B u r a s ı , İ s p a n y o l B a s k ü l k e s i n d e n g e l e n k a ç a k -
ç ı l a r v e t e r ö r i s t s ı ğ ı n m a c ı l a r ı n s ı k ç a k u l l a n d ı k l a r ı b i r s ı n ı r
y o l u , " d e d i . " P o l i s b u r a l a r a p e k u ğ r a m a z . "
" A m a s o r u m u y a n ı t l a m a d ı n . B i r b i r i n i z e i k i e s k i d o s t -
m u ş s u n u z g i b i b a k t ı n ı z . B a n a d a o n u t a n ı y o r m u ş u m g i b i
g e l d i . O y ü z d e n ç o k r a h a t d a v r a n d ı m . "
P e t r u s , g ü l ü m s e y e r e k , y o l a k o y u l m a m ı z g e r e k t i ğ i n i
s ö y l e d i . E ş y a l a r ı m ı t o p l a d ı m , s e s s i z c e y ü r ü m e y e b a ş l a d ı k .
P e t r u s ' u n g ü l ü m s e m e s i n d e n , b e n i m l e a y n ı ş e y i d ü ş ü n d ü -
ğ ü n ü a n l a d ı m .
B i r ş e y t a n l a k a r ş ı l a ş m ı ş t ı k .
B i r s ü r e h i ç k o n u ş m a d a n y ü r ü d ü k . M a d a m L o u r d e s ' u n
h a k l ı o l d u ğ u n u a n l a m ı ş t ı m : Ü ç k i l o m e t r e ö t e d e n h â l â b a n -
d o n u n s e s i g e l i y o r d u . P e t r u s ' a h a y a t ı y l a , i ş i y l e i l g i l i b a z ı s o -
r u l a r s o r m a k i s t i y o r d u m , o n u b u r a y a n e y i n g e t i r d i ğ i n i m e -
1 D o ğ r u s u , P e t r u s b a n a g e r ç e k a d m ı s ö y l e d i . G i z l i l i ğ i n i k o r u m a k i ç i n g e r ç e k a d m ı v e r -
m i y o r u m . A m a b u k i t a p t a y a l n ı z c a b i r k a ç ad ı d e ğ i ş t i r d i ğ i m i s ö y l e m e l i y i m .
r a k e d i y o r d u m . G e r ç i d a h a y e d i y ü z k i l o m e t r e y o l u m u z o l -
d u ğ u n u , t ü m s o r u l a r ı m a y a n ı t a l a c a ğ ı m u y g u n â n ı b e k l e -
m e m g e r e k t i ğ i n i b i l i y o r d u m ; a m a Ç i n g e n e ' y i d e b i r t ü r l ü
a k l ı m d a n ç ı k a r a m ı y o r d u m . S o n u n d a s e s s i z l i ğ i b o z d u m :
" P e t r u s , b e n c e o Ç i n g e n e ş e y t a n d ı . "
" E v e t , ş e y t a n d ı . " B e n i d o ğ r u l a y ı n c a , h e m k o r k u y a k a -
p ı l m ı ş , h e m d e r a h a t l a m ı ş t ı m . " A m a G e l e n e k ' t e n t a n ı d ı ğ ı n
ş e y t a n d e ğ i l o . "
G e l e n e k ' t e , ş e y t a n , n e i y i n e d e k ö t ü o l a n b i r r u h t u r ; i n -
s a n l a r ı n e r i ş e b i l d i ğ i s ı r l a r ı n ç o ğ u n u n k o r u y u c u s u o l d u ğ u n a
v e m a d d î ş e y l e r e h ü k m ü n ü n g e ç t i ğ i n e i n a n ı l ı r . D ü ş k ü n b i r
m e l e k o l d u ğ u n d a n i n s a n s o y u y l a b i r t u t u l u r v e h e r z a m a n
p a z a r l ı k y a p m a y a , i l t i m a s g e ç m e y e h a z ı r d ı r . Ç i n g e n e i l e
G e l e n e k ' i n ş e y t a n ı a r a s ı n d a n e f a r k o l d u ğ u n u s o r d u m .
" Y o l d a b a ş k a l a r ı n a d a r a s t l a y a c a ğ ı z , " d i y e g ü l ü m s e d i .
" S e n d e g ö r e c e k s i n . A m a ş i m d i d e n b i r f i k i r e d i n m e k i s t e r -
s e n , Ç i n g e n e ' y l e k o n u ş t u k l a r ı n ı a n ı m s a m a y a ç a l ı ş . "
Ç i n g e n e ' n i n i k i s ö z ü n ü a k l ı m d a n g e ç i r d i m . B e n i b e k l e -
d i ğ i n i v e b a n a k ı l ı c ı m ı b u l a b i l e c e ğ i n i s ö y l e m i ş t i .
P e t r u s , b u i k i s ö z ü n , s ı r t ç a n t a s ı n ı ç a l m a y a k a l k ı ş a c a k
b i r h ı r s ı z a ç o k u y g u n d ü ş t ü ğ ü n ü s ö y l e d i ; h e m v a k i t k a z a n -
m a y ı , h e m d e k o l a y c a k a ç a b i l m e k i ç i n g ü v e n i m i k a z a n m a y ı
a m a ç l a m ı ş o l a b i l i r d i . Ö t e y a n d a n , b u i k i söz g e r ç e k a n l a m -
d a d a s ö y l e n m i ş o l a b i l i r d i .
" P e k i , h a n g i s i d o ğ r u ? "
" İ k i s i d e . Z a v a l l ı h ı r s ı z , k e n d i n i k o r u y a b i l m e k i ç i n , t a m
d a s a n a s ö y l e n m e s i g e r e k e n s ö z l e r i a k ı l e t m i ş . A k ı l l ı l ı k e t t i -
ğ i n i s a n m ı ş , a m a a s l ı n d a d a h a b ü y ü k b i r g ü c ü n e l i n d e
o y u n c a k o l d u ğ u n u f a r k e t m e m i ş . B e n o r a y a v a r d ı ğ ı m d a
k a ç s a y d ı , ş i m d i b u n l a r ı k o n u ş u y o r o l m a y a c a k t ı k . A m a b e -
n i m l e k a r ş ı l a ş m a k t a n ç e k i n m e d i ; o n u n g ö z l e r i n d e , s e n i n
Y o l ' d a b i r y e r d e k a r ş ı l a ş a c a ğ ı n b i r ş e y t a n ı n a d ı n ı o k u d u m . "
P e t r u s ' a b a k ı l ı r s a , b u k a r ş ı l a ş m a h a y r a a l a m e t t i , ç ü n k ü
ş e y t a n k e n d i n i ç o k e r k e n a ç ı ğ a v u r m u ş t u .
" B u a r a d a , o n u n i ç i n k a y g ı l a n m a , ç ü n k ü a z ö n c e d e d e -
d i ğ i m g i b i b a ş k a ş e y t a n l a r l a d a k a r ş ı l a ş a c a k s ı n . E n ö n e m l i -
s i o o l a b i l i r , a m a r a s t l a y a c a ğ ı n t e k ş e y t a n o o l m a y a c a k . "
Ç ö l ü a n d ı r a n b i r a l a n d a n d a ğ ı n ı k k ü ç ü k a ğ a ç l a r l a k a p l ı
b i r y e r e d o ğ r u y ü r ü y o r d u k . P e t r u s , a r a d a s ı r a d a s e s s i z l i ğ i b o -
z a r a k , g e ç t i ğ i m i z y e r l e r h a k k ı n d a t a r i h s e l b i l g i l e r v e r i y o r d u .
B i r k r a l i ç e n i n s o n g e c e s i n i g e ç i r d i ğ i e v i , y ö r e d e y a ş a y a n l a r -
d a n b i r k a ç ı n ı n m u c i z e l e r y a r a t t ı ğ ı n a y e m i n e t t i k l e r i m ü b a -
r e k b i r a d a m ı n i n z i v a y a ç e k i l d i ğ i k ü ç ü k t a ş k i l i s e y i g ö r d ü m .
P e t r u s , " M u c i z e l e r ç o k ö n e m l i , ö y l e d e ğ i l m i ? " d i y e s o r d u .
B e n c e d e ö y l e y d i , a m a h a y a t ı m d a h i ç b i r z a m a n b ü y ü k
b i r m u c i z e y e t a n ı k o l m a m ı ş t ı m . G e l e n e k ' t e k i ç ö m e z l i ğ i m
d a h a ç o k d ü ş ü n s e l d ü z l e m d e g e ç m i ş t i . K ı l ı c ı m ı y e n i d e n e l e
g e ç i r d i ğ i m d e , e v e t , o z a m a n , U s t a m ı n b a ş a r d ı ğ ı o l a ğ a n ü s t ü
i ş l e r i b a ş a r a b i l e c e ğ i m e i n a n ı y o r d u m .
" A m a U s t a m ı n g e r ç e k l e ş t i r d i k l e r i m u c i z e d e ğ i l , ç ü n k ü
d o ğ a y a s a l a r ı y l a ç e l i ş m i y o r l a r . U s t a m ı n y a p t ı ğ ı , d o ğ a g ü ç l e -
r i n d e n y a r a r l a n a r a k . . . "
U s t a m ı n r u h l a r a n a s ı l c i s i m l e n d i r d i ğ i n i , n e s n e l e r i h i ç
d o k u n m a d a n n a s ı l b i r y e r d e n b i r y e r e t a ş ı d ı ğ ı n ı y a d a b i r -
k a ç k e z t a n ı k o l d u ğ u m g i b i b u l u t l u b i r ö ğ l e d e n s o n r a g ö k -
y ü z ü n d e n a s ı l m a v i l i k l e r y a r a t t ı ğ ı n ı a ç ı k l a y a m a y a c a ğ ı m ı
f a r k e d i n c e s ö z ü m ü y a r ı d a k e s t i m .
P e t r u s , " B e l k i d e o ş e y l e r i s ı r f s e n i b i l g i s i n e v e g ü c ü n e
i n a n d ı r m a k i ç i n y a p ı y o r d u r , " d i y e k a r ş ı l ı k v e r d i .
P e k a k l ı m y a t m a d ı a m a , " B e l k i , o l a b i l i r , " d e d i m .
P e t r u s y ü r ü r k e n s i g a r a i ç m e k t e n n e f r e t e t t i ğ i n i s ö y l e d i -
ğ i i ç i n b i r t a ş ı n ü s t ü n e o t u r d u k . M e ğ e r i n s a n y ü r ü r k e n s i g a -
r a i ç t i ğ i n d e c i ğ e r l e r e d a h a ç o k n i k o t i n g i d i y o r m u ş v e d u -
m a n m i d e s i n i b u l a n d ı r ı y o r m u ş .
" U s t a k ı l ı c ı a l m a n ı o y ü z d e n i s t e m e d i , " d i y e d e v a m e t -
t i . " O ş a ş ı r t ı c ı i ş l e r i n a s ı l y a p t ı ğ ı n ı a n l a m a d ı ğ ı n i ç i n . B i l g i y e
u z a n a n y o l u n h e r k e s e , s ı r a d a n i n s a n l a r a a ç ı k b i r y o l o l d u -
ğ u n u u n u t t u ğ u n i ç i n . Y o l c u l u ğ u m u z b o y u n c a s a n a R A M
a l ı ş t ı r m a l a r ı d e n e n b a z ı e g z e r s i z l e r v e r i t ü e l l e r ö ğ r e t e c e ğ i m .
H e p i m i z h a y a t ı m ı z ı n b i r z a m a n ı n d a b u n l a r ı n e n a z ı n d a n b i -
r i n d e n y a r a r l a n m ı ş ı z d ı r. Bu a l ı ş t ı r m a l a r ı n h e r b i r i o n u b u l -
m a k i s t e y e n h e r k e s t a r a f ı n d a n s a b ı r ve a k ı l l a ke şf e d i l e b i l i r ,
h a y a t ı n b i z e ö ğ r e t t i ğ i d e r s l e r d i r b u n l a r .
" R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı k a d a r b a s i t t i r k i , s e n i n g i b i h a y a t ı
i y i c e k a r r n a ş ı k l a ş 11 r m a y a a l ı ş m ı ş i n s a n l a r o n l a r ı p e k ö n e m -
s e m e z l e r . A m a i n s a n l a r ı n d i l e d i k l e r i h e r ş e y i , a m a h e r ş e y i
e l d e e d e b i l m e l e r i n i s a ğ l a y a n d a o n l a r d ı r .
" H z . İ s a , m ü r i t l e r i m u c i z e l e r y a r a t m a y a , ş i f a l a r d a ğ ı t -
m a y a b a ş l a y ı n c a , Y ü c e T a n r ı ' y a ş ü k r e t t i ; b ö y l e ş e y l e r i b i l g i -
l i i n s a n l a r d a n s a k l a y ı p s ı r a d a n i n s a n l a r a a ç t ı ğ ı i ç i n T a n r ı ' y a
ş ü k r e t t i . D i y e c e ğ i m , T a n r ı ' y a i n a n ı y o r s a k T a n r ı ' n ı n â d i l o l -
d u ğ u n a d a i n a n m a l ı y ı z . "
P e t r u s y e r d e n g ö ğ e k a d a r h a k l ı y d ı . Y a l n ı z c a v a k t i v e p a -
r a s ı o l a n , o k u m u ş i n s a n l a r ı n p a h a l ı k i t a p l a r a l ı p g e r ç e k b i l -
g i y e e r i ş m e l e r i n e i z i n v e r m e k , i l â h î b i r a d a l e t s i z l i k o l u r d u .
P e t r u s , " B i l g e l i ğ i n g e r ç e k y o l u ü ç ş e y l e t a n ı m l a n a b i l i r , "
d e d i . " B i r i n c i s i , s e v g i y i i ç e r m e l i , b u k o n u d a d a h a s o n r a s a -
n a d a h a ç o k ş e y a n l a t a c a ğ ı m ; i k i n c i s i , h a y a t ı n a u y g u l a n a -
b i l m e l i . Y o k s a b i l g e l i k , h i ç k u l l a n ı l m a y a n b i r k ı l ı ç g i b i p a s -
l a n ı p i şe y a r a m a z h a l e g e l e b i l i r .
" S o n o l a r a k d a , h e r k e s i n i z l e y e b i l e c e ğ i b i r y o l o l m a l ı .
Ş u a n d a y ü r ü m e k t e o l d u ğ u n y o l g i b i , S a n t i a g o Y o l u g i b i . "
T ü m b i r ö ğ l e d e n s o n r a d u r m a d a n y ü r ü d ü k ; P e t r u s a n -
c a k g ü n e ş d a ğ l a r ı n a r d ı n d a k a y b o l m a y a b a ş l a d ı ğ ı n d a y e n i -
d e n d u r m a y a k a r a r v e r d i . Ç e v r e m i z i k u ş a t a n P i r e n e l e r ' i n
y ü k s e k d o r u k l a r ı n a h â l â g ü n ü n s o n ı ş ı k l a r ı v u r u y o r d u .
P e t r u s , y e r i e l i m l e s ü p ü r ü p d i z ç ö k m e m i s ö y l e d i .
" İ l k R A M a l ı ş t ı r m a s ı y e n i d e n d o ğ u m a u l a ş m a n a y a r -
d ı m c ı o l a c a k . E g z e r s i z i a r t a r d a y e d i g ü n y a p m a n g e r e k i y o r ,
h e r s e f e r i n d e d ü n y a y l a i l k t e m a s ı n ı f a r k l ı b i r b i ç i m d e y a ş a -
m a y a ç a l ı ş a c a k s ı n . H e r ş e y i b ı r a k ı p b u r a y a g e l m e y e , b i r k ı -
l ı ç u ğ r u n a S a n t i a g o Y o l u ' n u y ü r ü m e y e k a r a r v e r m e k s e n i n
i ç i n n e k a d a r z o r o l m u ş t u , b i l i y o r s u n . A m a b u z o r l u k y a l n ı z -
c a g e ç m i ş i n t u t s a ğ ı o l m a n d a n k a y n a k l a n ı y o r d u . D a h a ö n c e
y e n i k d ü ş m ü ş t ü n v e b u n u n b i r d a h a o l m a s ı n d a n k o r k u y o r -
d u n . O g ü n e k a d a r e l d e e t m i ş o l d u ğ u n ş e y l e r i y i t i r m e k t e n
k o r k u y o r d u n . A m a b i r y a n d a n d a , b ü t ü n b u n l a r d a n d a h a
g ü ç l ü b i r ş e y b a s k ı n ç ı k ı y o r d u : k ı l ı c ı n ı b u l m a i s t e ğ i . O y ü z -
d e n , r i s k i g ö z e a l m a y a k a r a r v e r d i n . "
H a k l ı o l d u ğ u n u , a m a s ö z ü n ü e t t i ğ i k a y g ı l a r ı h â l â t a ş ı d ı -
ğ ı m ı s ö y l e d i m .
" Ö n e m l i d e ğ i l . E g z e r s i z , h a y a t ı n d a y a r a t t ı ğ ı n y ü k l e r -
d e n a z a r a z a r k u r t a r a c a k s e n i . "
V e P e t r u s b a n a i l k R A M a l ı ş t ı r m a s ı n ı , T o h u m E g z e r s i z i '
n i ö ğ r e t t i .
" Ş i m d i b i r y a p b a k a l ı m , " d e d i .
B a ş ı m ı ö n e e ğ i p d i z l e r i m i n a r a s ı n a a l d ı m , d e r i n d e r i n
n e f e s a l ı p v e r d i m v e g e v ş e m e y e b a ş l a d ı m . B e l k i d e g ü n b o -
y u y ü r ü d ü ğ ü m ü z v e y o r g u n d ü ş t ü ğ ü m i ç i n , b e d e n i m h i ç
k a r ş ı k o y m a d a n b o y u n e ğ d i . T o p r a ğ ı n b o ğ u k v e s e r t s e s i n e
k u l a k v e r d i m v e y a v a ş y a v a ş k e n d i m i b i r t o h u m a d ö n ü ş t ü r -
d ü m . H i ç b i r ş e y d ü ş ü n m ü y o r d u m . H e r ş e y k a r a n l ı k t ı , t o p -
r a ğ ı n k a r n ı n d a u y u y o r d u m . B i r d e n , b i r ş e y k ı m ı l d a d ı . K ı -
m ı l d a y a n , b e n i m b i r p a r ç a m d ı ; u y a n m a k i s t e y e n , " y u k a r ı -
d a " b a ş k a b i r ş e y o l d u ğ u i ç i n b u r a d a n a y r ı l m a m g e r e k t i ğ i n i
s ö y l e y e n k ü ç ü c ü k b i r p a r ç a m . U y u m a k i s t i y o r d u m , o k ü ç ü -
c ü k p a r ç a m d i r e n i y o r d u . P a r m a k l a r ı m ı k ı m ı l d a t m a y a b a ş -
l a d ı m , p a r m a k l a r ı m k o l l a r ı m ı k ı m ı l d a t m a y a b a ş l a d ı ; a m a
p a r m a k l a r ı m p a r m a k , k o l l a r ı m d a k o l d e ğ i l d i . T o p r a ğ ı n g ü -
c ü n ü a l t e t m e k v e o " y u k a r ı d a k i ş e y " e d o ğ r u i l e r l e m e k i ç i n
s a v a ş a n k ü ç ü k b i r e r f i l i z d i l e r . G ö v d e m i n , k o l l a r ı m ı n h a r e -
k e t i n i i z l e m e y e b a ş l a d ı ğ ı n ı h i s s e d i y o r d u m . H e r s a n i y e b i r
s o n s u z l u k t u s a n k i , a m a t o h u m u n d o ğ m a s ı g e r e k i y o r d u ;
" y u k a r ı d a k i ş e y " i n n e o l d u ğ u n u b i l m e s i g e r e k i y o r d u . Ö n c e
b a ş ı m , a r d ı n d a n b e d e n i m b ü y ü k b i r g ü ç l ü k l e y ü k s e l m e y e
b a ş l a d ı . H e r ş e y ç o k y a v a ş t ı ; b e n i , d a h a ö n c e d i n g i n o l d u -
ğ u m , b a ş ı v e s o n u o l m a y a n b i r d ü ş g ö r d ü ğ ü m t o p r a ğ ı n k a r -
n ı n a d o ğ r u i t e n g ü c e k a r ş ı k o y m a k z o r u n d a y d ı m . A m a k a -
z a n ı y o r d u m , k a z a n ı y o r d u m ; e n s o n u n d a , b i r ş e y i y a r ı p g e ç -
t i m v e d i k d u r d u m . T e p e m d e n b a s t ı r a n g ü ç b i r d e n o r t a d a n
k a l k m ı ş t ı . T o p r a ğ ı y a r ı p g e ç m i ş , o " y u k a r ı d a k i ş e y " t a r a f ı n -
d a n k u ş a t ı l m ı ş t ı m .
O " y u k a r ı d a k i ş e y " , t a r l a y d ı . G ü n e ş i n s ı c a k l ı ğ ı n ı , s i v r i -
s i n e k l e r i n v ı z ı l t ı s ı n ı , u z a k l a r d a a k a n b i r ı r m a ğ ı n s e s i n i d u -
y u m s a d ı m . G ö z l e r i m k a p a l ı , a ğ ı r a ğ ı r a y a ğ a k a l k t ı m ; h e r a n
b a ş ı m d ö n e c e k m i ş , y e r e d ü ş e c e k m i ş g i b i y d i m . A m a b u a r a -
d a b ü y ü m e y i s ü r d ü r ü y o r d u m . K o l l a r ı m i k i y a n a a ç ı l ı y o r ,
g ö v d e m u z u y o r d u . İ ş t e y e n i d e n d o ğ u y o r d u m ; d a h a d a b ü -
T O H U M E G Z E R S İ Z İ
Y e r e d i z ç ö k . S o n r a t o p u k l a r ı n ı n ü s t ü n e o t u r v e öne e ğ i l e r e k
b a ş ı n ı d i z l e r i n e d e ğ d i r . K o l l a r ı n ı a r k a n a uza t . Ş i m d i c e n i n
p o z i s y o n u n d a s ı n . T ü m g e r i l i m l e r i n d e n s ı y r ı l a r a k gevşe . Sa-
k i n c e , d e r i n d e r i n ne fes a l . Yavaş y a v a ş , t o p r a ğ ı n b e ş i ğ i n d e
y a t a n m i n i k b i r t o h u m o l d u ğ u n u a n l a y a c a k s ı n . Ç e v r e n d e k i
her şey s ı c a k v e g ü z e l . D e r i n , d i n g i n b i r u y k u d a s ı n .
B i r d e n , b i r p a r m a k k ı m ı l d ı y o r . F i l i z , a r t ı k t o h u m o l m a k is te -
m i y o r ; b ü y ü m e k i s t i yo r . Y a v a ş y a v a ş k o l l a r ı n ı o y n a t m a y a
b a ş l ı y o r s u n , iş te o z a m a n g ö v d e n d o ğ r u l u p d i k i l m e y e b a ş l ı -
yor , s o n u n d a t o p u k l a r ı n ı n ü s t ü n e o t u r u y o r s u n . Ş i m d i göv -
d e n i y u k a r ı y a k a l d ı r m a y a b a ş l ı y o r s u n , h â l â d iz ç ö k m ü ş d u -
r u m d a d i k d u r u y o r s u n .
A r t ı k t o p r a ğ ı t ü m d e n y a r ı p g e ç m e v a k t i g e l d i . Ö n c e b i r aya -
ğ ı n ı , s o n r a ö b ü r a y a ğ ı n ı y e r e b a s a r a k y a v a ş ç a k a l k m a y a baş-
l ı y o r s u n ; t ı p k ı k e n d i n e y e r a ç m a k i ç i n s a v a ş ı m v e r e n b i r f i -
l iz g i b i d e n g e n i y i t i r m e m e k i ç i n s a v a ş ı y o r v e s o n u n d a a y a k -
t a d u r u y o r s u n . Ç e v r e n d e k i a l a n ı , g ü n e ş i , s u y u , r ü z g â r ı v e
k u ş l a r ı h a y a l i n d e c a n l a n d ı r . A r t ı k b ü y ü m e y e b a ş l a y a n b i r f i -
l i z s i n . K o l l a r ı n ı y a v a ş y a v a ş göğe d o ğ r u k a l d ı r . S o n r a , t e p e n -
d e p a r l a y a n , s a n a güç v e r e n , s e n i c e z b e d e n k o c a m a n g ü n e ş i
t u t m a k i s t i y o r m u ş s u n g i b i , y u k a r ı y a u z a n , b i r a z d a h a y u k a -
r ı y a , b i r a z d a h a y u k a r ı y a u z a n . G ö v d e n g i t t i k ç e s e r t l e ş m e y e
b a ş l ı y o r , t ü m k a s l a r ı n g e r i l i y o r , b ü y ü d ü ğ ü n ü , d u r m a d a n b ü -
y ü d ü ğ ü n ü h i s s e d i y o r s u n v e s o n u n d a k o c a m a n o l u y o r s u n .
G e r i l i m a r t ı y o r , g i t t i k ç e a r t ı y o r v e s o n u n d a ac ı v e r i y o r , d a y a -
n ı l m a z o l u y o r . A r t ı k d a ya n a m a d ı ğ m d a ç ı ğ l ı k at ve g ö z l e r i n i
aç.
B u e g z e r s i z i a r t a r d a y e d i g ü n hep a y n ı saa t te t e k r a r l a .
y ü m e m i , d a h a d a u z a m a m ı , o n u t ü m d a l l a r ı m l a s a r ı p s a r -
m a l a m a m ı i s t e y e n k o s k o c a m a n , p a r l a k g ü n e ş i n i ç i m i v e d ı -
ş ı m ı y ı k a m a s ı i ç i n y a n ı p t u t u ş u y o r d u m . K o l l a r ı m g i t t i k ç e
d a h a f a z l a a ç ı l ı y o r d u , g ö v d e m i n t ü m k a s l a r ı s a n c ı m a y a b a ş -
l a m ı ş t ı . S a n k i b i n m e t r e b o y u n d a y d ı m , k e n d i m i d a ğ l a r ı k u -
c a k l a y a b i l i r m i ş i m g i b i h i s s e d i y o r d u m . G ö v d e m d u r m a d a n
g e n i ş l i y o r d u ; s o n u n d a , k a s l a r ı m ı n a ğ r ı s ı ö y l e s i n e ş i d d e t l e n -
d i k i , a r t ı k d a y a n a m a y ı p ç ı ğ l ı k a t t ı m .
G ö z l e r i m i a ç t ı m ; P e t r u s k a r ş ı m d a , g ü l ü m s e y e r e k s i g a -
r a s ı n ı t ü t t ü r ü y o r d u . G ü n ı ş ı ğ ı h e n ü z k a y b o l m a m ı ş t ı , a m a
g ü n e ş i n h a y a l i m d e c a n l a n d ı r d ı ğ ı m k a d a r p a r l a k o l m a d ı ğ ı n ı
g ö r ü n c e ş a ş ı r d ı m . N e l e r d u y u m s a d ı ğ ı m ı a ç ı k l a m a m ı i s t e y i p
i s t e m e d i ğ i n i s o r d u m . İ s t e m i y o r d u .
" Ç o k k i ş i s e l b i r ş e y b u , k e n d i n e s a k l a m a l ı s ı n . B e n n e
d i y e b i l i r i m k i ? D u y u m s a d ı k l a r m s a n a a i t , b a n a d e ğ i l . "
P e t r u s , o r a c ı k t a y a t ı p u y u y a c a ğ ı m ı z ı s ö y l e d i . K ü ç ü k b i r
a t e ş y a k t ı k , S a i n t - J e a n ' a g e l i r k e n a l d ı ğ ı m c i ğ e r e z m e s i y l e
b i r k a ç s a n d v i ç y a p t ı m , P e t r u s ' u n k a l a n ş a r a b ı n ı i ç t i k . P e t -
r u s , y a k ı n ı m ı z d a k i d e r e d e n t u t t u ğ u b a l ı k l a r ı a t e ş t e p i ş i r d i .
S o n r a u y k u t u l u m l a r ı m ı z a g i r d i k , k ı v r ı l ı p y a t t ı k .
H a y a t ı m ı n en b ü y ü k c o ş k u l a r ı n ı , S a n t i a g o Y o l u ' n d a k i o
u n u t u l m a z i l k g e c e d e y a ş a d ı m . Y a z o l m a s ı n a k a r ş ı n s o ğ u k -
t u , a m a P e t r u s ' u n y a n ı n d a g e t i r d i ğ i ş a r a b ı n ı l ı k l ı ğ ı h â l â d a -
m a ğ ı m d a y d ı . G ö ğ e b a k t ı m ; S a m a n y o l u , a ş m a m ı z g e r e k e n
Y o l ' u n u ç s u z b u c a k s ı z 11 ğ ı n ı y a n s ı t a r a k , u z a n ı p g i d i y o r d u . Bu
u ç s u z b u c a k s ı z l ı k y ü r e ğ i m e d e r i n b i r k a y g ı d ü ş ü r d ü ; b a ş a r a -
m a y a c a ğ ı m ı , b ö y l e b i r g ö r e v i ç i n h i ç y e t e r l i o l m a d ı ğ ı m ı d ü -
ş ü n e r e k k o r k u n ç b i r k o r k u y a k a p ı l d ı m . Y i n e d e , b u g ü n b i r
t o h u m a d ö n ü ş m ü ş v e y e n i d e n d o ğ m u ş t u m . T o p r a ğ ı n v e u y -
k u m u n ç o k r a h a t o l m a s ı n a k a r ş ı n , " y u k a r ı d a k i " h a y a t ı n ç o k
d a h a g ü z e l o l d u ğ u n u k e ş f e t m i ş t i m . Ü s t e l i k , k o l l a r ı m , b a ğ -
r ı n d a n g e l d i ğ i m t o p r a ğ ı k u c a k l a y a c a k k a d a r u z u n o l d u ğ u
s ü r e c e , h e r z a m a n i s t e d i ğ i m k a d a r y e n i d e n d o ğ a b i l i r d i m .
Yaratan ve Yaratılan
Y e d i g ü n b o y u n c a P i r e n e l e r ' d e y ü r ü d ü k , d a ğ l a r a t ı r m a n -
d ı k , d a ğ l a r d a n i n d i k ; h e r a k ş a m , g ü n e ş ı ş ı n l a r ı e n y ü k s e k
d o r u k l a r d a n y a n s ı r k e n , P e t r u s T o h u m E g z e r s i z i y a p t ı r d ı b a -
n a . Y o l c u l u ğ u m u z u n ü ç ü n c ü g ü n ü , s ı n ı r ı a ş t ı ğ ı m ı z ı g ö s t e -
r e n , s a r ı b o y a l ı b i r s ı n ı r t a ş ı n ı n ö n ü n d e n g e ç t i k ; a r t ı k y o l u -
m u z a İ s p a n y a ' d a d e v a m e d e c e k t i k . P e t r u s y a v a ş y a v a ş ö z e l
h a y a t ı n ı b a n a a ç m a y a b a ş l a m ı ş t ı ; İ t a l y a n o l d u ğ u n u v e e n -
d ü s t r i y e l t a s a r ı m a l a n ı n d a ç a l ı ş t ı ğ ı n ı ö ğ r e n m i ş t i m . 1
K ı l ı c ı n ı n p e ş i n e d ü ş m ü ş b i r h a c ı y a r e h b e r l i k y a p m a k
u ğ r u n a o n c a ş e y i t e r k e t m e k z o r u n d a k a l d ı ğ ı n a ü z ü l ü p
ü z ü l m e d i ğ i n i s o r d u m .
" B a k , s a n a b i r ş e y a ç ı k l a y a y ı m , " d i y e y a n ı t v e r d i . " B e n
s a n a k ı l ı c ı n ı b u l m a k i ç i n r e h b e r l i k e t m i y o r u m . K ı l ı c ı n ı b u l -
m a k s e n i n i ş i n , y a l n ı z c a s e n i n i ş i n . B e n s a n a S a n t i a g o Y o -
l u ' n d a r e h b e r l i k e t m e k , b i r d e R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı n ı ö ğ r e t -
m e k i ç i n b u r a d a y ı m . B u n u k ı l ı c ı n ı a r a m a n a n a s ı l u y g u l a r -
s ı n b i l e m e m , o s e n i n b i l e c e ğ i n i ş . "
1 B u d ü n y a d a r a s t l a n t ı d i y e b i r şey y o k t u r d e r l e r y a , ş i m d i a n l a t a c a ğ ı m h i k â y e b u s ö z ü
b i r kez d a h a d o ğ r u l u y o r . B i r ö ğ l e d e n s o n r a , M a d r i d ' d e k a l d ı ğ ı m o t e l i n l o b i s i n d e o t u r -
m u ş , d e r g i l e r i k a r ı ş t ı r ı r k e n , g ö z ü m e P r e n s A s t u r i a s Ö d ü l ü ' y l e i l g i l i b i r y a z ı ç a r p t ı ;
ö d ü l ü k a z a n a n l a r a r a s ı n d a R o b e r t o M a r i n h o a d ı n d a B r e z i l y a l ı b i r g a z e t e c i d e v a r d ı .
A m a ö d ü l y e m e ğ i n d e k i l e r i n f o t o ğ r a f ı n a d i k k a t l i c e b a k ı n c a ş a ş ı r ı v e r d i m . M a s a l a r d a n
b i r i n d e , ş ı k s m o k i n i y l e P e t r u s o t u r u y o r d u ; f o t o ğ r a f ı n a l t ı n d a d a , P e t r u s ' u n " A v r u p a ' n ı n
e n ü n l ü t a s a r ı m c ı l a r ı n d a n b i r i " o l d u ğ u y a z ı y o r d u .
" A m a s o r u m u y a n ı t l a m a d ı n . "
" Y o l c u l u ğ a ç ı k t ı ğ ı n z a m a n , ç o k p r a t i k b i r b i ç i m d e y e n i -
d e n d o ğ u m u y a ş a r s ı n . Y e p y e n i d u r u m l a r l a k a r ş ı l a ş ı r s ı n ,
g ü n d a h a y a v a ş g e ç e r v e ç o ğ u y o l c u l u k t a i n s a n l a r ı n k o n u ş -
t u ğ u d i l i b i l e a n l a m a z s ı n . O y ü z d e n , d ö l y a t a ğ ı n d a n y e n i ç ı k -
m ı ş b i r ç o c u k g i b i s i n d i r . Ç e v r e n d e k i ş e y l e r e ç o k d a h a f a z l a
ö n e m v e r m e y e b a ş l a r s ı n , ç ü n k ü v a r l ı ğ ı n ı s ü r d ü r m e n o n l a r a
b a ğ l ı d ı r . F a r k l ı d u r u m l a r d a s a n a y a r d ı m c ı o l a b i l e c e k l e r i
i ç i n , b a ş k a l a r ı n a d a h a a ç ı k o l m a y a b a ş l a r s ı n . V e t a n r ı l a r d a n
g e l e c e k e n k ü ç ü k b i r k a y ı r m a y ı , ö m ü r b o y u u n u t u l m a y a c a k
b i r o l a y g i b i , b ü y ü k b i r s e v i n ç l e k a r ş ı l a r s ı n .
" S o n r a , h e r şey y e n i o l d u ğ u i ç i n o n l a r d a y a l n ı z c a g ü z e l -
l i ğ i g ö r ü r , y a ş a d ı ğ ı n i ç i n m u t l u l u k d u y a r s ı n . İ ş t e b u y ü z d e n ,
h a c y o l c u l u ğ u h e r z a m a n v u k u f s a h i b i o l m a n ı n e n n e s n e l
y o l l a r ı n d a n b i r i o l m u ş t u r . ' K ü ç ü k g ü n a h ' a n l a m ı n a g e l e n
peccadillo s ö z c ü ğ ü , ' s a k a t a y a k ' , y o l d a y ü r ü y e m e y e n a y a k
d e m e k o l a n p e c u s ' t a n g e l i r . P e c c a d i U o ' y u d ü z e l t m e n i n y o l u ,
h e p i l e r i d o ğ r u y ü r ü y e r e k k e n d i n i y e n i d u r u m l a r a u y a r l a -
m a k v e b u n u n k a r ş ı l ı ğ ı n d a , h a y a t ı n a r a y a n l a r a c ö m e r t ç e
s u n d u ğ u b i n l e r c e n i m e t e k a v u ş m a k t ı r .
" Ö y l e y s e , n e d e n b u r a d a s e n i n l e b i r l i k t e o l m a k i ç i n ar -
d ı m d a b ı r a k t ı ğ ı m b i r k a ç p r o j e y e ü z ü l e b i l e c e ğ i m i d ü ş ü n e s i n
k i ? "
P e t r u s ç e v r e s i n e b a k m ı y o r , b e n d e o n u n b a k ı ş l a r ı n ı iz-
l i y o r d u m . D o r u k l a r d a n b i r i n i n y a m a ç l a r ı n d a k e ç i l e r o t l u -
y o r d u . Ö b ü r l e r i n d e n d a h a g ö z ü p e k b i r k e ç i , k o c a m a n b i r
k a y a n ı n t e p e s i n e ç ı k m ı ş t ı ; o r a y a n a s ı l ç ı k t ı ğ ı n ı d a , o r a d a n
n a s ı l i n e c e ğ i n i d e a n l a m a k o l a n a k s ı z d ı . N e k i , b e n b u n u d ü -
ş ü n e d u r u r k e n , k e ç i b i r s ı ç r a y ı ş t a b e n i m g ö r e m e d i ğ i m b i r
y e r e a t l a y ı p ö b ü r l e r i n e k a t ı l d ı . Ç e v r e m i z d e k i h e r ş e y d e t e -
d i r g i n b i r d i n g i n l i k , h â l â b ü y ü m e k t e v e y a r a t ı l m a k t a o l a n
b i r d ü n y a n ı n , b ü y ü y e b i l m e k i ç i n i l e r l e m e y i s ü r d ü r m e k ,
d u r m a d a n i l e r l e m e k z o r u n d a o l d u ğ u n u b i l i y o r g ö r ü n e n b i r
d ü n y a n ı n d i n g i n l i ğ i v a r d ı . B ü y ü k d e p r e m l e r v e c a n a l a n f ı r -
t ı n a l a r d o ğ a y ı a c ı m a s ı z g ö s t e r e b i l i r , a m a b u n l a r ı n y o l d a o l -
m a n ı n g e t i r d i ğ i d e ğ i ş i k o l a y l a r d a n b a ş k a b i r ş e y o l m a d ı ğ ı n ı
g ö r e b i l i y o r d u m . D o ğ a n ı n k e n d i s i , a y d ı n l a n m a n ı n p e ş i n d e ,
y o l l a r a d ü ş m ü ş t ü .
" B u r a d a o l m a k t a n ç o k m e m n u n u m , " d e d i P e t r u s , " ç ü n -
k ü i ş i m i n y a r ı d a k a l m a s ı ö n e m l i d e ğ i l , h e m g e r i d ö n d ü ğ ü m -
d e ç o k d a h a i y i b i r i ş ç ı k a r a c a ğ ı m . "
C a r l o s C a s t a n e d a ' n ı n y a p ı t l a r ı n ı o k u d u ğ u m d a , y a ş l ı b ü -
y ü c ü h e k i m D o n J u a n ' ı t a n ı m a y ı ç o k i s t e m i ş t i m . P e t r u s ' u n
d a ğ l a r a b a k ı ş ı n ı i z l e r k e n , D o n J u a n ' a ç o k b e n z e y e n b i r i y l e
b i r l i k t e o l d u ğ u m u s e z i y o r d u m .
Y e d i n c i g ü n ö ğ l e d e n s o n r a , ç a m o r m a n l a r ı n d a n g e ç e r e k
b i r d a ğ ı n t e p e s i n e u l a ş t ı k . C h a r l e m a g n e İ s p a n y a t o p r a k l a -
r ı n d a k i i l k d u a s ı n ı b u r a d a e t m i ş t i v e b u g ü n , e s k i b i r a n ı t t a -
k i L a t i n c e y a z ı t t a , b u r a d a n h e r g e ç e n i n b i r S a l v e R e g i n a 1
o k u m a s ı b u y u r u l u y o r d u . İ k i m i z d e a n ı t t a b u y u r u l a n ı y e r i n e
g e t i r d i k . S o n r a P e t r u s b a n a s o n k e z T o h u m E g z e r s i z i ' n i y a p -
t ı r d ı .
S e r t b i r r ü z g â r e s i y o r d u , s o ğ u k t u . D a h a e r k e n o l d u ğ u -
n u i l e r i s ü r e c e k o l d u y s a m d a - o l s a o l s a ö ğ l e d e n s o n r a ü ç t ü -
s e s i m i ç ı k a r m a d a n d e d i k l e r i n i y a p m a m ı t e m b i h l e d i .
Y e r e d i z ç ö k ü p e g z e r s i z i y a p m a y a b a ş l a d ı m . K o l l a r ı m ı
u z a t ı p g ü n e ş i h a y a l i m d e c a n l a n d ı r m a y a b a ş l a d ı ğ ı m â n a k a -
d a r h e r ş e y o l a ğ a n d ı . O n o k t a y a v a r d ı ğ ı m d a , k o s k o c a m a n
g ü n e ş k a r ş ı m d a p ı r ı l p ı r ı l p a r l a r k e n , k e n d i m d e n g e ç e r c e s i -
n e b i r c o ş k u y a k a p ı l m a k t a o l d u ğ u m u h i s s e t t i m . İ n s a n y a ş a -
m ı n a a i t a n ı l a r ı m y a v a ş y a v a ş b u l a n ı k l a ş m a y a b a ş l a m ı ş t ı ,
a r t ı k e g z e r s i z y a p m ı y o r d u m : B i r a ğ a ç o l m u ş t u m . M u t l u y -
d u m . G ü n e ş d a h a ö n c e h i ç g ö r m e d i ğ i m b i r b i ç i m d e p a r l ı y o r
v e f ı r f ı r d ö n ü y o r d u . O r a d a ö y l e c e d u r u y o r d u m , d a l l a r ı m
u z a m ı ş t ı , y a p r a k l a r ı m r ü z g â r d a t i t r i y o r d u , b u d u r u m h i ç d e -
ğ i ş m e s i n i s t i y o r d u m ; b i r d e n , b a n a b i r şey d o k u n d u v e b i r
a n h e r ş e y k a r a n l ı ğ a g ö m ü l d ü .
H e m e n g ö z l e r i m i a ç t ı m . P e t r u s , y ü z ü m e b i r t o k a t a t -
m ı ş , o m u z l a r ı m d a n y a k a l a m ı ş t ı .
Ö f k e l i b i r s e s l e , " S a k ı n h e d e f i n i g ö z d e n k a ç ı r m a ! " d e d i .
" U n u t m a k i , k ı l ı c ı n ı b u l a n a k a d a r ö ğ r e n e c e ğ i n ç o k ş e y
v a r ! "
Y e r e o t u r d u m , s o ğ u k r ü z g â r d a t i t r i y o r d u m .
" H e p b ö y l e m i o l u r ? " d i y e s o r d u m .
' H z . M e r y e m i ç in i l â h i b i ç i m i n d e o k u n a n b i r d u a . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
" H e m e n h e r z a m a n , " d e d i , " d a h a ç o k d a s e n i n g i b i a y -
r ı n t ı l a r ı n b ü y ü s ü n e k a p ı l ı p n e y i a r a d ı k l a r ı n ı u n u t a n l a r d a . "
P e t r u s s ı r t ç a n t a s ı n d a n b i r k a z a k ç ı k a r ı p g i y d i . B e n d e ,
g ö ğ s ü n d e " I L O V E N Y " y a z a n t i ş ö r t ü m ü n ü s t ü n e g ö m l e ğ i -
m i g i y d i m . G a z e t e l e r i n d e y i ş i y l e " s o n o n y ı l ı n e n s ı c a k y a -
z ı n d a " h a v a n ı n b u k a d a r s o ğ u k o l a b i l e c e ğ i a k l ı m a b i l e g e l -
m e z d i . T i ş ö r t ü m ü n ü s t ü n e g i y d i ğ i m g ö m l e k r ü z g â r ı k e s -
m i ş t i , y i n e d e P e t r u s ' a b i r a n ö n c e y o l a ç ı k ı p ç ı k a m a y a c a ğ ı -
m ı z ı s o r d u m , y ü r ü r s e k ı s ı n a b i l i r d i m .
B a y ı r a ş a ğ ı i n i y o r d u k . H e r h a l d e ç o k a z y e d i ğ i m i z , b a l ı k
v e o r m a n m e y v e l e r i n d e n b a ş k a b i r ş e y y e m e d i ğ i m i z i ç i n b u
k a d a r ü ş ü y o r u m d i y e d ü ş ü n ü y o r d u m . 1
P e t r u s , ü ş ü m e m i n b e s i n y e t e r s i z l i ğ i n d e n k a y n a k l a n -
m a d ı ğ ı n ı ; s ı r a d a ğ l a r ı n e n y ü k s e k n o k t a s ı n a e r i ş t i ğ i m i z i ç i n
h a v a n ı n ç o k s o ğ u k o l d u ğ u n u s ö y l e d i .
B e ş y ü z m e t r e k a d a r i l e r l e m i ş t i k k i , Y o l ' u n b i r d ö n e m e -
c i n d e g ö r ü n ü m t ü m ü y l e d e ğ i ş i v e r d i . E n g e b e l i b i r o v a a l a b i l -
d i ğ i n e u z a n ı p g i d i y o r d u . S o l d a , Y o l ' u n i k i y ü z m e t r e k a d a r
a ş a ğ ı s ı n d a , b a c a l a r ı t ü t e n , ç o k g ü z e l , k ü ç ü k b i r k ö y b i z i
b e k l i y o r d u .
H ı z l a n a c a k o l d u m s a d a P e t r u s b e n i d u r d u r d u .
Y e r e o t u r d u , b a n a d a o t u r m a m ı i ş a r e t e t t i k t e n s o n r a ,
" S a n ı r ı m s a n a i k i n c i R A M a l ı ş t ı r m a s ı n ı ö ğ r e t m e n i n t a m s ı -
r a s ı , " d e d i .
B i r a z t e d i r g i n o l m u ş t u m , a m a d e d i ğ i n i y a p t ı m . B a c a l a -
r ı n d a n t ü t e n b ü y ü l e y i c i d u m a n l a r ı y l a k ü ç ü k k ö y ü n g ö r ü n ü -
m ü k a r ş ı s ı n d a g e r ç e k t e n a l t ü s t o l m u ş t u m . B i r d e n , t a m b i r
h a f t a d ı r o r m a n l a r d a d o l a n d ı ğ ı m ı z ı f a r k e t t i m ; b i r t e k k i ş i y e
b i l e r a s t l a m a m ı ş t ı k ; y a y e r d e y a t ı p u y u y o r y a d a b ü t ü n g ü n
y ü r ü y o r d u k . S i g a r a m b i t t i ğ i n d e n b i r s ü r e d i r P e t r u s ' u n o f e -
c i s a r m a t ü t ü n ü n ü i ç i y o r d u m . U y k u t u l u m u n d a u y u m a k v e
s o s s u z b a l ı k y e m e k y i r m i y a ş ı n d a y k e n b a y ı l d ı ğ ı m ş e y l e r d i ,
a m a b u r a d a , S a n t i a g o Y o l u ' n d a b e n i m i ç i n b i r e r ö z v e r i y e d ö -
n ü ş m ü ş l e r d i . B i r a z d a n , Y o l ' u n h e m e n a ş a ğ ı s ı n d a r a s t l a m a -
y ı u m d u ğ u m b i r b a r d a y u d u m l a y a c a ğ ı m b i r k a d e h ş a r a b ı n
1 A d m ı b i l m e d i ğ i m k ı r m ı z ı b i r m e y v e v a r d ı r ; P i r e n e l e r ' d e y ü r ü r k e n o k a d a r ç o k y e d i m
k i , b u g ü n g ö r d ü ğ ü m z a m a n b i l e m i d e m b u l a n ı r .
ı l ı k l ı ğ ı n ı d ü ş l e r k e n , P e t r u s s i g a r a s ı n ı s a r m a y ı b i r a n ö n c e
b i t i r s i n d i y e s a b ı r s ı z l a n ı y o r d u m .
S ı r t ı n d a k a z a ğ ı y l a h a l i n d e n m e m n u n g ö r ü n e n P e t r u s ,
e n g i n o v a y ı s e y r e d i y o r d u .
B i r a z s o n r a , " P i r e n e l e r ' i a ş m a m ı z k o n u s u n d a n e d ü ş ü -
n ü y o r s u n ? " d i y e s o r d u .
K o n u ş m a n ı n u z a m a s ı n ı i s t e m e d i ğ i m d e n , " Ç o k g ü z e l , "
d e m e k l e y e t i n d i m .
" G ü z e l o l m a l ı k i , b i r g ü n d e y ü r ü y e b i l e c e ğ i m i z y o l u a l t ı
g ü n d e y ü r ü d ü k . "
S ö y l e d i ğ i n e i n a n a m a d ı m . H a r i t a y ı ç ı k a r ı p m e s a f e y i
g ö s t e r d i : O n y e d i k i l o m e t r e y d i . İ n i ş l e r v e ç ı k ı ş l a r b i z i y a v a ş -
l a t m ı ş o l s a b i l e a l t ı s a t t e a l ı n a b i l e c e k b i r m e s a f e y d i .
" K e n d i n i k ı l ı c ı n ı b u l m a y a o k a d a r k a p t ı r d ı n k i , e n
ö n e m l i ş e y i , o r a y a v a r m a n g e r e k t i ğ i n i u n u t t u n . G ö z ü n y a l -
n ı z c a , b u r a d a n n a s ı l o l s a g ö r e m e y e c e ğ i n S a n t i a g o ' d a o l d u -
ğ u i ç i n , b a z ı y e r l e r d e n f a r k l ı y ö n l e r d e n g e l e r e k b i r k a ç k e z
g e ç t i ğ i m i z i f a r k e t m e d i n . "
P e t r u s s ö y l e y i n c e , y ö r e n i n e n y ü k s e k d o r u ğ u I t s c h a s -
h e g u y D a ğ ı ' n m y o l b o y u n c a b a z e n s a ğ ı m d a , b a z e n s o l u m d a
k a l d ı ğ ı n ı k a v r a r g i b i o l m u ş t u m . G e r ç i f a r k e t m e m i ş d e ğ i l -
d i m , a m a b u n d a n ç ı k a r ı l m a s ı g e r e k e n b i r i c i k s o n u c u ç ı k a -
r a m a m ı ş t ı m : B i r ç o k k e z b i r i l e r i , b i r g e r i g i t m i ş t i k .
" T e k y a p t ı ğ ı m , k a ç a k ç ı l a r ı n o r m a n d a a ç t ı k l a r ı p a t i k a l a r -
d a n g i d e r e k f a r k l ı y o l l a r ı i z l e m e k t i . A m a b u n u f a r k e t m e k
s a n a k a l m ı ş t ı . F a r k e d e m e d i n , ç ü n k ü i l e r l e m e s ü r e c i s e n i n
i ç i n y o k t u . V a r o l a n t e k şey , s e n i n h e d e f i n e v a r m a i s t e ğ i n d i . "
" P e k i , f a r k e t s e y d i m n e o l a c a k t ı ? "
" Y o l c u l u ğ u m u z y i n e y e d i g ü n s ü r e c e k t i , ç ü n k ü R A M
a l ı ş t ı r m a l a r ı b u n u g e r e k t i r i r . A m a h i ç d e ğ i l s e P i r e n e l e r ' e
y a k l a ş ı m ı n f a r k l ı o l u r d u . "
O k a d a r ş a ş ı r m ı ş t ı m k i k ö y ü d e , s ı c a ğ ı d a u n u t m u ş t u m .
P e t r u s , " B i r h e d e f e d o ğ r u i l e r l e r k e n y o l a d i k k a t e t m e k
ç o k ö n e m l i d i r , " d e d i . " H e d e f e n a s ı l v a r ı l a c a ğ ı n ı b i z e e n i y i
y o l ö ğ r e t i r , y o l y ü r ü n d ü k ç e b i z i z e n g i n l e ş t i r i r . C i n s e l i l i ş k i -
y e b e n z e t e b i l i r s i n b u n u : O r g a z m ı n ş i d d e t i n i ö n s e v i ş m e d e -
k i o k ş a y ı ş l a r b e l i r l e r . B u n u b i l m e y e n y o k t u r .
" H a y a t t a b i r h e d e f i n o l d u ğ u z a m a n d a a y n ı ş e y g e ç e r l i -
d i r . S o n u c u n i y i m i , k ö t ü m ü o l a c a ğ ı , h e d e f e v a r m a k i ç i n
s e ç t i ğ i n y o l a v e o y o l u n a s ı l a ş t ı ğ ı n a b a ğ l ı d ı r . İ k i n c i R A M
a l ı ş t ı r m a s ı i ş t e b u y ü z d e n ç o k ö n e m l i ; ş u t e k d ü z e h a y a t ı m ı z
i ç i n d e h i ç b i r z a m a n g ö r e m e d i ğ i m i z s ı r l a r ı , h e r g ü n g ö r m e -
y e a l ı ş t ı ğ ı m ı z ş e y l e r i n a r a s ı n d a n o r t a y a ç ı k a r ı r . "
S o n r a d a H ı z E g z e r s i z i ' n i ö ğ r e t t i b a n a .
" Ş e h i r d e , h e r g ü n y a p m a m ı z g e r e k e n o n c a ş e y i n a r a s ı n -
d a b u e g z e r s i z y i r m i d a k i k a s ü r m e l i . A m a S a n t i a g o Y o l u ' n -
d a o l d u ğ u m u z d a n , k ö y e v a r a n a k a d a r b i r s a a t g e ç m e s i g e r e -
k i y o r . "
Ç o k t a n u n u t t u ğ u m s o ğ u ğ u y e n i d e n h i s s e d e r e k P e t -
r u s ' a d e h ş e t i ç i n d e b a k t ı m . O r a l ı o l m a d ı , y e r i n d e n k a l k ı p
s ı r t ç a n t a s ı n ı a l d ı , k ö y l e a r a m ı z d a k i i k i y ü z m e t r e l i k m e s a -
f e y i ç ı l d ı r t ı c ı b i r y a v a ş 11 k t a y ü r ü m e y e b a ş l a d ı . İ l k i n , y a l n ı z -
c a , k a p ı s ı n ı n ü s t ü n d e a h ş a p b i r t a b e l a b u l u n a n , k ü ç ü k , e s -
k i , i k i k a t l ı h a n a d o ğ r u b a k ı y o r d u m . O k a d a r y a k ı n d ı k k i ,
h a n ı n y a p ı l d ı ğ ı y ı l ı b i l e o k u y a b i l i y o r d u m : 1 6 5 2 . İ l e r l i y o r -
d u k , a m a b a ş l a n g ı ç t a k i y e r i m i z d e n a y r ı l m a m ı ş t ı k s a n k i .
P e t r u s b i r a y a ğ ı n ı ç o k y a v a ş b i r b i ç i m d e ö b ü r a y a ğ ı n ı n ö n ü -
n e k o y u y o r , b e n d e a y n ı s ı n ı y a p ı y o r d u m . S ı r t ç a n t a m d a n
s a a t i m i ç ı k a r ı p b i l e ğ i m e t a k t ı m .
" B ö y l e d a h a k ö t ü o l a c a k , " d e d i . " Ç ü n k ü z a m a n , h e p a y -
n ı h ı z d a i l e r l e m e z . Z a m a n ı n h ı z ı b i z e b a ğ l ı d ı r . "
İ k i d e b i r s a a t i m e b a k m a y a b a ş l a y ı n c a , P e t r u s ' u n h a k l ı
o l d u ğ u n u a n l a d ı m . S a a t i m e n e k a d a r s ı k b a k a r s a m , d a k i k a -
l a r o k a d a r y a v a ş g e ç i y o r d u . P e t r u s ' u n ö ğ ü d ü n e u y u p s a a t i -
m i y e n i d e n s ı r t ç a n t a m a k o y d u m . Y o l ' a , o v a y a v e ü s t ü n e
b a s t ı ğ ı m t a ş l a r a d i k k a t i m i d a h a ç o k v e r m e y e ç a l ı ş ı y o r , a m a
h a n d a n d a g ö z ü m ü a l a m ı y o r d u m - h i ç i l e r l e m e d i ğ i m i z k a -
n ı s ı n a v a r m ı ş t ı m . K e n d i k e n d i m e h i k â y e l e r a n l a t a y ı m d e -
d i m s e d e , e g z e r s i z b e n i t e d i r g i n e d i y o r , k a f a m ı t o p l a y a m ı -
y o r d u m . S o n u n d a d a h a f a z l a d a y a n a m a y ı p s a a t i m i y e n i d e n
ç ı k a r d ı m ; y a l n ı z c a o n b i r d a k i k a g e ç m i ş t i .
P e t r u s , " B u e g z e r s i z i i ş k e n c e h a l i n e g e t i r m e , ç ü n k ü b ö y -
l e b i r a m a c ı y o k , " d e d i . " A l ı ş ı k o l m a d ı ğ ı n b u h ı z ı n t a d ı n ı ç ı -
k a r m a y a b a k . H e r g ü n k ü a l ı ş k a n l ı k l a r ı n ı d e ğ i ş t i r m e y e ç a l ı ş -
43
H I Z E G Z E R S İ Z İ
N o r m a l y ü r ü y ü ş ü n ü n y a r ı h ı z ı n d a y i r m i d a k i k a y ü r ü . A y r ı n -
t ı l a r a , i n s a n l a r a v e ç e v r e n d e k i ş e y l e r e d i k k a t et. B u n u y a p -
m a n ı n e n i y i z a m a n ı , ö ğ l e y e m e ğ i n d e n s o n r a d ı r .
B u e g z e r s i z i y e d i g ü n t e k r a r l a .
49 /4
m a k , i ç i n d e y e n i b i r i n i n b ü y ü m e s i n i s a ğ l a r . A m a s o n u ç t a , b u
i ş i n ü s t e s i n d e n n a s ı l g e l e c e ğ i n e k e n d i n k a r a r v e r e c e k s i n . "
B u s o n s ö z ü n d e k i s e v e c e n l i k b e n i b i r a z o l s u n y a t ı ş t ı r d ı .
M a d e m n e y a p a c a ğ ı m a b e n k a r a r v e r e c e k t i m , o z a m a n b u
d u r u m d a n y a r a r l a n m a l ı y d ı m . D e r i n b i r n e f e s a l d ı m v e h i ç -
b i r ş e y d ü ş ü n m e m e y e ç a l ı ş t ı m . T u h a f b i r d u r u m d a y d ı m a r -
t ı k , z a m a n ç o k u z a ğ ı m d a y d ı v e b e n i h i ç i l g i l e n d i r m i y o r d u .
G i d e r e k i y i c e s a k i n l e ş t i m v e ç e v r e m d e k i ş e y l e r i y e p y e n i b i r
g ö z l e a l g ı l a m a y a b a ş l a d ı m . G e r g i n o l d u ğ u m d a i ş l e m e y e n
h a y a l g ü c ü m y a r a r ı m a ç a l ı ş m a y a b a ş l a m ı ş t ı . K a r ş ı m d a k i k ü -
ç ü k k ö y e b a k a r a k b i r h i k â y e k u r m a y a b a ş l a d ı m : K ö y n a s ı l
k u r u l m u ş , o r a d a n g e ç e n h a c ı l a r ı n b a ş l a r ı n a n e l e r g e l m i ş t i ,
P i r e n e l e r ' i n s o ğ u k r ü z g â r ı n d a n s o n r a i n s a n l a r a r a s t l a m a k ,
y a t a c a k b i r y e r b u l m a k n e k a d a r b ü y ü k b i r m u t l u l u k t u . Ç o k
g e ç m e d e n , k ö y d e g ü ç l ü , g i z e m l i , h e r ş e y i b i l e n b i r v a r l ı ğ ı n
b u l u n d u ğ u n u d u y u m s a d ı m . O v a y ı ş ö v a l y e l e r v e s a v a ş l a r l a
c a n l a n d ı r d ı m h a y a l i m d e . Ş ö v a l y e l e r i n g ü n e ş t e p a r ı l d a y a n
k ı l ı ç l a r ı n ı g ö r e b i l i y o r , s a v a ş n a r a l a r ı n ı d u y a b i l i y o r d u m . K ö y ,
r u h u m u ş a r a p l a , b e d e n i m i b a t t a n i y e y l e ı s ı t a b i l e c e ğ i m b i r
y e r o l m a k t a n ç ı k m ı ş t ı a r t ı k ; t a r i h s e l b i r m e k â n d ı b u r a s ı , y i -
ğ i t i n s a n l a r ı n a r k a l a r ı n d a b ı r a k t ı k l a r ı h e r ş e y b u ı s s ı z y e r i n
b i r p a r ç a s ı o l u p ç ı k m ı ş t ı . D ü n y a b u r a d a , ç e v r e m d e y d i v e o n a
p e k a z ö z e n g ö s t e r m i ş o l d u ğ u m u f a r k e d i y o r d u m .
K e n d i m e g e l d i ğ i m d e h a n ı n k a p ı s m d a y d ı k , P e t r u s b e n i
i ç e r i y e b u y u r e d i y o r d u .
" Ş a r a p l a r b e n d e n , " d e d i . " A m a e r k e n y a t a l ı m , ç ü n k ü
y a r m s e n i b ü y ü k b i r b ü y ü c ü y l e t a n ı ş t ı r a c a ğ ı m . "
H i ç r ü y a g ö r m e d e n , d e l i k s i z b i r u y k u ç e k t i m . G ü n ı ş ı ğ ı
R o n c e s v a l l e s K ö y ü ' n ü n i k i s o k a ğ ı n ı a y d ı n l a t ı r a y d ı n l a t m a z
P e t r u s k a p ı m ı v u r d u . H a n ı n ü s t k a t ı n d a k i o d a l a r d a k a l m ı ş -
t ı k .
K a h v e l e r i m i z i i ç i p b i r a z z e y t i n y a ğ l ı e k m e k y e d i k t e n
s o n r a d ı ş a r ı ç ı k t ı k , y ö r e y e ç ö k m ü ş o l a n y o ğ u n s i s t e g ü ç l ü k -
l e y ü r ü m e y e b a ş l a d ı k . A n l a ş ı l a n , R o n c e s v a l l e s i l k b a ş t a s a n -
d ı ğ ı m g i b i b i r k ö y d e ğ i l d i . Y o l ' d a k i b ü y ü k h a c l a r ı n g e r ç e k -
l e ş t i ğ i d ö n e m d e N a v a r r a s ı n ı r ı n a k a d a r u z a n a n b ö l g e y i e t k i -
s i a l t ı n d a t u t a n , e n g ü ç l ü m a n a s t ı r b u r a d a k u r u l m u ş t u . B a ş -
l a n g ı ç t a k i ö z e l l i k l e r i n d e n b a z ı l a r ı n ı h â l â k o r u y o r d u ; b a z ı
y a p ı l a r z a m a n ı n d a d i n s e l b i r d e r n e ğ i b a r ı n d ı r m ı ş t ı . D i n d ı ş ı
ö z e 11 i k l e r t a ş ı y a n t e k y a p ı , g e c e l e d i ğ i m i z h a n d ı .
S i s i n i ç i n d e n y ü r ü y e r e k k ö y k i l i s e s i n e v a r d ı k . İ ç e r i d e ,
b e y a z l a r a b ü r ü n m ü ş k e ş i ş l e r h e p b i r l i k t e i l k s a b a h d u a s ı n ı
o k u y o r l a r d ı . D u a y ı B a s k d i l i n d e o k u d u k l a r ı n d a n h i ç b i r ş e y
a n l a m ı y o r d u m . P e t r u s y a n d a k i s ı r a l a r d a n b i r i n e o t u r d u k -
t a n s o n r a b e n i m d e o t u r m a m ı i ş a r e t e t t i .
P a h a b i ç i l m e z s a n a t n e s n e l e r i y l e d o l u , ç o k b ü y ü k b i r
k i l i s e y d i . F ı s ı l d a y a r a k k o n u ş a n P e t r u s , k i l i s e n i n y a p ı l a c a ğ ı
y e r i n İ m p a r a t o r C h a r l e m a g n e t a r a f ı n d a n s e ç i l d i ğ i n i , P o r t e -
k i z , İ s p a n y a , F r a n s a v e A l m a n y a k r a l v e k r a l i ç e l e r i n i n b a -
ğ ı ş t a b u l u n d u k l a r ı n ı a n l a t ı y o r d u . M i h r a p t a , y ü z ü d e ğ e r l i
t a ş l a r l a b e z e l i , g ü m ü ş t e n R o n c e s v a l l e s B a k i r e s i ' n i n e l i n d e
m ü c e v h e r l e r d e n o l u ş a n b i r ç i ç e k d a l ı v a r d ı . T ü t s ü k o k u s u ,
G o t i k y a p ı v e b e y a z l a r i ç i n d e d u a o k u y a n k e ş i ş l e r , b e n i G e -
l e n e k ' i n a y i n l e r i n d e y a ş a d ı ğ ı m t r a n s l a r ı a n d ı r a n b i r r u h h a -
l i n e s ü r ü k l ü y o r d u .
P e t r u s ' u n ö n c e k i g ü n ö ğ l e d e n s o n r a s ö y l e d i k l e r i n i h a -
t ı r l a y a r a k , " P e k i , y a b ü y ü c ü ? " d i y e s o r d u m .
P e t r u s , b a ş ı y l a , m i h r a b ı n y a n ı n d a k i d a r s ı r a l a r d a ö t e k i
k e ş i ş l e r l e b i r l i k t e o t u r a n , o r t a y a ş l ı , z a y ı f , g ö z l ü k l ü b i r k e ş i -
ş i g ö s t e r d i . B i r b ü y ü c ü , a y n ı z a m a n d a b i r k e ş i ş ! A y i n b i t s i n
d i y e s a b ı r s ı z l a n ı y o r d u m , a m a P e t r u s ' u n ö n c e k i g ü n d e d i ğ i
g i b i z a m a n ı n h ı z ı n ı b e l i r l e y e n b i z d i k : T e d i r g i n l i ğ i m y ü z ü n -
d e n a y i n b i r s a a t t e n f a z l a s ü r d ü .
A y i n b i t t i ğ i n d e , P e t r u s b e n i s ı r a d a b i r b a ş ı m a b ı r a k t ı ,
k e ş i ş l e r i n ç ı k t ı ğ ı k a p ı d a n ç ı k t ı g i t t i . O t u r d u ğ u m y e r d e n b i r
s ü r e k i l i s e y e g ö z g e z d i r d i m ; b e n i m d e d u a e t m e m g e r e k t i ğ i -
ni d ü ş ü n d ü m s e de k a f a m ı t o p l a y a m a d ı m . S u r e t l e r , s a n k i
ç o k u z a k t a y d ı l a r , S a n t i a g o Y o l u ' n u n A l t ı n Ç a ğ ı g i b i b i r d a h a
g e r i g e l m e y e c e k b i r g e ç m i ş t e k a l m ı ş g i b i y d i l e r .
Ç o k g e ç m e d e n , P e t r u s k a p ı n ı n a ğ z ı n d a b e l i r d i v e t e k
b i r s ö z s ö y l e m e d e n k e n d i s i n i i z l e m e m i i ş a r e t e t t i .
K i l i s e n i n , t a ş v e r a n d a y l a ç e v r i l i i ç b a h ç e s i n e ç ı k t ı k .
G ö z l ü k l ü k e ş i ş , b a h ç e n i n o r t a s ı n d a k i ç e ş m e n i n b a ş ı n a o t u r -
m u ş , b i z i b e k l i y o r d u .
P e t r u s , b e n i g ö s t e r e r e k , " P e d e r J o r d i , i ş t e h a c ı b u , " d e d i .
K e ş i ş i n u z a t t ı ğ ı e l i n i s ı k t ı m . K i m s e k o n u ş m a d ı . B i r
ş e y o l m a s ı n ı b e k l i y o r , a m a y a l n ı z c a u z a k l a r d a k i h o r o z l a r ı n
ö t ü ş ü n ü , a v l a n m a k i ç i n k a n a t l a n a n a t m a c a l a r ı n ç ı ğ l ı k l a r ı -
n ı d u y u y o r d u m . K e ş i ş i n a n l a m s ı z b a k ı ş ı , E s k i S ö z c ü ğ ü
s ö y l e m e m d e n s o n r a M a d a m L o u r d e s ' u n b a k ı ş ı n ı a n ı m s a t -
t ı b a n a .
U z u n v e t e d i r g i n b i r s u s k u n l u k t a n s o n r a , P e d e r J o r d i
k o n u ş t u :
" D o s t u m , b a n a ö y l e g e l i y o r k i G e l e n e k ' i n d e r e c e l e r i n i
b i r a z h ı z l ı t ı r m a n m ı ş s ı n . "
O t u z s e k i z y a ş ı n d a o l d u ğ u m u v e t ü m s ı n a v l a r d a n 1 b ü -
y ü k b i r b a ş a r ı y l a g e ç t i ğ i m i s ö y l e d i m .
K e ş i ş , y ü z ü m e a n l a m s ı z c a b a k m a y ı s ü r d ü r e r e k , " S o -
n u n c u s u v e e n ö n e m l i s i d ı ş ı n d a , " d e d i . " O s ı n a v ı v e r m e d e n ,
b u g ü n e k a d a r ö ğ r e n d i k l e r i n i n e n k ü ç ü k b i r ö n e m i y o k t u r . "
" İ ş t e o y ü z d e n S a n t i a g o Y o l u ' n d a y ı m . "
" B u h i ç b i r ş e y i s a ğ l a m a a l m a z . G e l b e n i m l e . "
P e t r u s b a h ç e d e k a l d ı , b e n P e d e r J o r d i ' y i i z l e d i m . Ü s t ü
k e m e r l i y o l l a r d a n g e ç t i k , k r a l ı n - G ü ç l ü S a n c h o ' n u n - 2 g ö -
m ü l ü o l d u ğ u y e r i a r d ı m ı z d a b ı r a k t ı k v e R o n c e s v a l l e s M a -
n a s t ı r ı ' n ı o l u ş t u r a n a n a y a p ı l a r ı n a r a s ı n d a k a l m ı ş k ü ç ü k b i r
ş a p e l e g i r d i k .
İ ç e r i d e p e k b i r ş e y y o k t u : y a l n ı z c a b i r m a s a , b i r k i t a p v e
b i r k ı l ı ç - b e n i m o l m a y a n b i r k ı l ı ç .
P e d e r J o r d i , b e n i a y a k t a b e k l e t i p m a s a n ı n b a ş ı n a o t u r -
d u . B a z ı o t l a r a l ı p y a k t ı , i ç e r i y i o t l a r ı n k o k u s u k a p l a d ı . İ ç i n -
d e b u l u n d u ğ u m d u r u m b a n a g i t g i d e M a d a m L o u r d e s ' l a
k a r ş ı l a ş m a m ı h a t ı r l a t ı y o r d u .
P e d e r J o r d i , " Ö n c e s a n a b i r ş e y s ö y l e y e c e ğ i m , " d e d i .
" Y a k u b ' u n y o l u , d ö r t y o l d a n y a l n ı z c a b i r i d i r . M a ç a Y o l u ' d u r ,
s a n a g ü ç v e r e b i l i r , a m a b u y e t e r l i d e ğ i l d i r . "
" Ö t e k i ü ç y o l h a n g i l e r i ? "
1 S ı n a v l a r , y a l n ı z c a m ü r i d i n k e n d i n i a d a m ı ş l ı ğ ı n a d e ğ i l , u y g u l a m a s ı r a s ı n d a b e l i r e n
k e h a n e t l e r e d e ö n e m v e r i l e n t ö r e n s e l s ı n a v l a r d ı r . T e r i m i n b u k u l l a n ı m ı , E n k i z i s y o j ı
d ö n e m i n d e n k a y n a k l a n ı r . 2 G ü ç l ü S a n c h o l a k a b ı y l a t a n ı n a n K a s t i l y a K r a l ı I I . S a n c h o , 1065-72 a r a s ı n d a t a h t t a
k a l m ı ş t ı r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
" E n a z ı n d a n i k i s i n i b i l i y o r s u n : K u p a Y o l u y a d a K â s e 1
Y o l u d a d e n e n K u d ü s Y o l u , s a n a m u c i z e l e r g e r ç e k l e ş t i r m e
y e t e n e ğ i n i v e r i r ; S i n e k Y o l u d a d e d i ğ i m i z R o m a Y o l u , ö t e k i
d ü n y a l a r l a h a b e r l e ş m e n i s a ğ l a r . "
" K a r e y i t a m a m l a m a m ı z i ç i n ö b ü r ü n ü n d e K a r o Y o l u o l -
m a s ı g e r e k i y o r , " d i y e e s p r i y a p t ı m . G ü l d ü .
" A y n e n ö y l e , " d e d i . " O r a s ı g i z l i Y o l . B i r g ü n o y o l u t u t a r -
s a n , y a n ı n d a s a n a y a r d ı m e d e n b i r i o l m a y a c a k . Ş i m d i l i k
o n u b i r y a n a b ı r a k a l ı m . İ s t i r i d y e k a b u k l a r ı n n e r e d e ? "
S ı r t ç a n t a m ı a ç ı p ü s t l e r i n e M e r y e m A n a m ı z ı n s u r e t i
i ş l e n m i ş k a b u k l a r ı ç ı k a r d ı m . S u r e t i m a s a n ı n ü s t ü n e k o y -
d u . E l l e r i n i ü s t ü n e t u t u p z i h n i n i o d a k l a n d ı r m a y a k o y u l -
d u . B e n i m d e a y n ı n ı y a p m a m ı s ö y l e d i . H a v a d a k i h o ş k o k u
g i t t i k ç e y o ğ u n l a ş ı y o r d u . G ö z l e r i m i z a ç ı k t ı ; b i r d e n , 1 1 a -
t i a i a ' d a m e y d a n a g e l e n o l a y ı n y i n e l e n d i ğ i n i s e z d i m : K a -
b u k l a r a y d ı n l a t m a y a n b i r ı ş ı k l a ı ş ı d ı . P a r l a k l ı k b ü y ü d ü ,
b ü y ü d ü v e P e d e r J o r d i ' n i n g ı r t l a ğ ı n d a n ç ı k a n g i z e m l i b i r
ses d u y d u m : " H a z i n e n h e r n e r e d e y s e , y ü r e ğ i n o r a d a o l a -
c a k . "
K i t a b ı M u k a d d e s ' t e n b i r s ö z d ü b u . A m a ses d e v a m e d i -
y o r d u : " V e y ü r e ğ i n n e r e d e y s e , İ s a ' n ı n İ k i n c i G e l i ş i n i n b e ş i -
ğ i o r a s ı o l a c a k ; t ı p k ı b u k a b u k l a r g i b i , h a c ı y a l n ı z c a b i r d ı ş
t a b a k a d ı r . H a y a t ı n b i r k a t m a n ı o l a n b u t a b a k a k ı r ı l d ı ğ ı n d a
h a y a t b e l i r i r v e h a y a t A g a p e ' d e n 2 i b a r e t t i r . "
E l l e r i n i g e r i ç e k t i v e k a b u k l a r ı ş ı l t ı s ı n ı k a y b e t t i . S o n r a ,
m a s a n ı n ü s t ü n d e k i k i t a b a a d ı m ı y a z d ı . S a n t i a g o Y o l u b o -
y u n c a , a d ı m ı n y a z ı l ı o l d u ğ u y a l n ı z c a ü ç k i t a p g ö r d ü m : M a -
d a m L o u r d e s ' u n k i t a b ı , P e d e r J o r d i ' n i n k i t a b ı v e s o n r a d a n
k e n d i a d ı m ı y a z a c a ğ ı m G ü ç K i t a b ı .
" H e p s i b u k a d a r , " d e d i . " R o n c e s v a l l e s M e r y e m i ' n i n v e
K ı l ı ç l a r ı n S a n T i a g o s u ' n u n i n a y e t i y l e g i d e b i l i r s i n . "
P e t r u s ' u n b e k l e d i ğ i y e r e d ö n ü y o r d u k k i , k e ş i ş , " Y a k u b
y o l u İ s p a n y a ' d a b a ş t a n s o n a s a r ı i ş a r e t l e r l e g ö s t e r i l m i ş t i r , "
d e d i . " Y o l u n u k a y b e d e c e k o l u r s a n i ş a r e t l e r e b a k , a ğ a ç l a r d a -
1 S o n A k ş a m Y e m e ğ i ' n d e H z . İ s a ' n ı n k u l l a n d ı ğ ı v a r s a y ı l a n k â s e . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
' Y e n i A h i t ' t e T a n r ı ' n ı n ö z e l l i k l e H z . İ sa a r a c ı l ı ğ ı y l a i n s a n o ğ l u n a d u y d u ğ u s e v g i v e
k a r ş ı l ı ğ ı n d a i n s a n ı n T a n r ı ' y a , b u n u n s o n u c u o l a r a k d a h e m c i n s l e r i n e d u y d u ğ u s e v g i
i ç i n k u l l a n ı l ı r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
k i , t a ş l a r d a k i , t r a f i k l e v h a l a rı n d a k i i ş a r e t l e r e b a k , y o l u b u -
l a b i l i r s i n . "
" İ y i b i r r e h b e r i m v a r . "
" B a n a s o r a r s a n , b a ş k a l a r ı n d a n ç o k k e n d i n e g ü v e n m e y e
ç a l ı ş s a n d a h a i y i o l a c a k ; o z a m a n P i r e n e l e r ' d e a l t ı g ü n b o -
y u n c a b i r i l e r i , b i r g e r i y e r i n d e s a y m a z s ı n . "
A n l a ş ı l a n , k e ş i ş t ü m o l u p b i t e n i b i l i y o r d u .
P e t r u s ' u b u l d u k t a n s o n r a k e ş i ş l e v e d a l a ş t ı k . O s a b a h
R o n c e s v a 11 e s ' t e n a y r ı l d ı ğ ı m ı z d a s i s t ü m ü y l e d a ğ ı l m ı ş t ı .
Ö n ü m ü z d e d ü m d ü z b i r y o l u z a n ı p g i d i y o r d u ; P e d e r J o r d i '
n i n s ö z ü n ü e t t i ğ i s a r ı i ş a r e t l e r g ö r ü n m ü ş t ü . P e t r u s ' u n g e r e k
o l m a d ı ğ ı n ı s ö y l e m e s i n e k a r ş ı n h a n d a n b i r ş i ş e ş a r a p a l d ı -
ğ ı m i ç i n s ı r t ç a n t a m b i r a z a ğ ı r l a ş m ı ş t ı . R o n c e s v a 11 e s ' t e n
s o n r a y o l b o y u n c a y ü z l e r c e k ü ç ü k k ö y e r a s t l a y a c a k t ı k ; p e k
e n d e r d ı ş a r ı d a y a t m a k z o r u n d a k a l a c a k t ı m .
" P e t r u s , P e d e r J o r d i , İ s a ' n ı n İ k i n c i G e l i ş i n d e n s a n k i
ş i m d i o l a n b i r ş e y m i ş g i b i söz e t t i . "
" İ k i n c i G e l i ş h e r z a m a n o l m a k t a d ı r . K ı l ı c ı n ı n s ı r r ı b u . "
" B i r b ü y ü c ü y l e k a r ş ı l a ş a c a ğ ı m ı s ö y l e m i ş t i n , o y s a b i r
k e ş i ş ç ı k t ı k a r ş ı m a . B ü y ü n ü n K a t o l i k K i l i s e s i ' y l e n e i l g i s i
v a r ? "
P e t r u s t e k b i r s ö z c ü k s ö y l e d i :
" H e r ş e y . "
Zal iml ik
X a ş 1 1 a d a m , k a y a l a r a o y u l m u ş k ü ç ü k k i l i s e y i g ö s t e r e r e k ,
" T a m o r a d a , " d e d i . " S e v g i i ş t e t a m o r a d a ö l d ü r ü l d ü . "
Y a l n ı z c a y e m e k v e u y k u m o l a s ı v e r e r e k , b e ş g ü n b o y u n -
c a y ü r ü m ü ş t ü k . P e t r u s , ö z e l h a y a t ı n a i l i ş k i n s a k ı n g a n l ı ğ ı n ı
s ü r d ü r m e s i n e k a r ş ı n , B r e z i l y a v e i ş i m k o n u s u n d a b i r ç o k s o -
r u s o r m u ş t u . Ü l k e m i g e r ç e k t e n ç o k s e v d i ğ i n i , ç ü n k ü e n i y i
b i l d i ğ i i m g e n i n , C o r c o v a d o ' d a k i ç a r m ı h t a a c ı ç e k m e k y e r i -
n e k o l l a r ı n ı i k i y a n a a ç m ı ş İ s a M e s i h h e y k e l i o l d u ğ u n u s ö y -
l ü y o r d u . H e r ş e y i ö ğ r e n m e k i s t i y o r d u , ö z e l l i k l e d e k a d ı n l a -
r ı n İ s p a n y a ' d a k i k a d ı n l a r k a d a r g ü z e l o l u p o l m a d ı ğ ı n ı . S ı -
c a k d a y a n ı l ı r g i b i d e ğ i l d i ; m o l a v e r d i ğ i m i z t ü m k a h v e l e r v e
k ö y l e r d e i n s a n l a r k u r a k l ı k t a n y a k ı n ı y o r l a r d ı . S ı c a k y ü z ü n -
d e n , İ s p a n y o l l a r ı n s i e s t a a l ı ş k a n l ı ğ ı n a b i z d e u y m u ş t u k , g ü -
n e ş i n y a k ı p k a v u r d u ğ u ö ğ l e d e n s o n r a i k i y l e d ö r t a r a s ı n d a
y ü r ü m e y e a r a v e r i y o r d u k .
O g ü n ö ğ l e d e n s o n r a , b i r z e y t i n l i k t e o t u r m u ş d i n l e n i r -
k e n , y a ş l ı a d a m y a n ı m ı z a g e l i p b i r a z ş a r a p s u n m u ş t u . Y ü z -
y ı l l a r d ı r s ü r e n b i r a l ı ş k a n l ı k t ı , s ı c a k t a b i l e ş a r a p i ç i y o r l a r d ı .
B a k t ı m y a ş l ı a d a m ı n s o h b e t e t m e k i s t e r g i b i b i r h a l i
v a r , " S e v g i o r a d a ö l d ü r ü l d ü d e n e d e m e k ? " d i y e s o r d u m .
" Y ü z y ı l l a r ö n c e , S a n t i a g o Y o l u ' n u y ü r ü y e n b i r p r e n s e s ,
A k i t a n y a l ı F e l i c i a , C o m p o s t e l a ' d a n d ö n e r k e n h e r ş e y i b ı r a -
k ı p b u r a d a y a ş a m a y a k a r a r v e r m i ş . B u p r e n s e s s e v g i n i n t a
k e n d i s i y m i ş , t ü m s e r v e t i n i b ö l g e n i n y o k s u l l a r ı n a d a ğ ı t m ı ş
v e h a s t a l a r a b a k m a y a b a ş l a m ı ş . "
P e t r u s , o k o r k u n ç s i g a r a l a r ı n d a n b i r i n i d a h a s a r m ı ş t ı ,
k a y ı t s ı z g i b i g ö r ü n m e s i n e k a r ş ı n y a ş l ı a d a m ı n h i k â y e s i n i
c a n k u l a ğ ı y l a d i n l e d i ğ i b e l l i y d i .
" P r e n s e s i n b a b a s ı , o n u g e r i g e t i r m e s i i ç i n a ğ a b e y i D ü k
G u i l l e r m o ' y u g ö n d e r m i ş . F e l i c i a e v e d ö n m e y i r e d d e d i n c e
ö f k e d e n d e l i y e d ö n e n d ü k k ı z k a r d e ş i n i ş u k a r ş ı d a g ö r d ü ğ ü -
n ü z k ü ç ü k k i l i s e d e h a n ç e r l e y e r e k ö l d ü r m ü ş ; p r e n s e s i n ,
h a s t a l a r a b a k m a k v e T a n r ı ' y a y a k a r m a k i ç i n k e n d i e l l e r i y l e
i n ş a e t t i ğ i ş u k i l i s e d e .
" D ü k , a k l ı b a ş ı n a g e l i p d e n e y a p t ı ğ ı n ı f a r k e d i n c e , p a -
p a d a n k e n d i s i n i b a ğ ı ş l a m a s ı n ı i s t e m e k i ç i n R o m a ' y a g i t -
m i ş . P a p a d a , p i ş m a n l ı ğ ı n ı g ö s t e r m e s i i ç i n C o m p o s t e l a ' y a
k a d a r y ü r ü m e s i n i b u y u r m u ş . D ü k g e r i d ö n e r k e n ç o k t u h a f
b i r ş e y o l m u ş : B u r a y a v a r d ı ğ ı n d a b i r d e n k ı z k a r d e ş i y l e a y n ı
d u y g u y a k a p ı l m ı ş v e b u r a d a k a l m a y a k a r a r v e r m i ş ; ö m r ü -
n ü n s o n u n a k a d a r k a r d e ş i n i n y a p t ı ğ ı b u k i l i s e d e y a ş a m ı ş v e
y o k s u l l a r a b a k m ı ş . "
P e t r u s , g ü l e r e k , " K a r ş ı l ı ğ ı n ı b u l m a y a s a s ı i ş l e m i ş , " d e -
d i . Y a ş l ı a d a m p e k b i r şey a n l a m a d ı , a m a b e n P e t r u s ' u n n e
d e d i ğ i n i a n l a m ı ş t ı m . O n u n k a r ş ı l ı ğ ı n ı b u l m a y a s a s ı n d a n
a n l a d ı ğ ı , karma'ya' b e n z e r b i r ş e y d i , n e e k e r s e n o n u b i ç e r -
s i n g i b i b i r şey.
Y o l b o y u n c a , T a n r ı ' y l a i n s a n l a r a r a s ı n d a k i i l i ş k i ü s t ü n e
u z u n i l a h i y a t t a r t ı ş m a l a r ı n a g i r m i ş t i k . B e n , G e l e n e k ' t e h e p
T a n r ı ' y a b i r b a ğ l ı l ı k b u l u n d u ğ u n u , a m a b u n u n k a r m a ş ı k b i r
b a ğ l ı l ı k o l d u ğ u n u i l e r i s ü r m ü ş t ü m . B a n a g ö r e , T a n r ı y o l u ,
b ü y ü c ü ç ı k a n k e ş i ş l e r i , ş e y t a n ç ı k a n Ç i n g e n e l e r i v e m u c i z e -
le r g e r ç e k l e ş t i r e n a z i z l e r i y l e ş u y ü r ü m e k t e o l d u ğ u m u z S a n -
t i a g o Y o l u ' n d a n ç o k f a r k l ı b i r y o l d u . B ü t ü n b u n l a r b a n a ç o k
i l k e l , H ı r i s t i y a n l ı k l a ç o k f a z l a b a ğ ı n t ı l ı g e l i y o r d u ; G e l e n e k '
in r i t ü e 11 er i n i n b e n i b ü y ü l e y i ş i n d e n , b e n d e u y a n d ı r d ı ğ ı i n -
c e l i k d u y g u s u n d a n , b e n i v e c d e g e t i r i ş i n d e n y o k s u n d u l a r .
1 H i n t f e l s e f e s i n d e b i r b i r e y i n g e ç m i ş e y l e m l e r i n i n , g e l e c e k h a y a t l a r ı y a d a y e n i d e n d o -
ğ u ş l a r ı ü z e r i n d e k i e t k i s i . K a r m a ö ğ r e t i s i , h e r k e s i n ş i m d i k i h a y a t ı n ı n b i r h a y a t l a r z i n c i -
r i n i n y a l n ı z c a b i r h a l k a s ı o l d u ğ u v e ö n c e k i h a y a t l a n n d a k i e y l e m l e r c e b e l i r l e n d i ğ i b i ç i -
m i n d e k i H i n d u i n a n c ı n ı y a n s ı t ı r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
B u n a k a r ş ı l ı k P e t r u s , S a n t i a g o Y o l u ' n d a k i y o l g ö s t e r i c i k a v -
r a m ı n y a l ı n l ı k o l d u ğ u n u i l e r i s ü r ü y o r d u . Y o l , h e r k e s i n y ü r ü -
y e b i l e c e ğ i , e n c a h i l i n s a n ı n b i l e ö n e m i n i a n l a y a b i l e c e ğ i b i r
y o l d u ; a s l ı n d a , a n c a k b ö y l e b i r y o l T a n r ı ' y a v a r a b i l i r d i . B u
y ü z d e n , P e t r u s , b e n i m T a n r ı ' y l a i l i ş k i m i n g e r e ğ i n d e n f a z l a
k a v r a m a , z i h n e v e a k ı l y ü r ü t m e y e d a y a n d ı ğ ı k a n ı s ı n d a y d ı ;
b e n d e , o n u n T a n r ı ' y l a i l i ş k i s i n i n ç o k b a s i t v e s e z g i s e l o l d u -
ğ u n u d ü ş ü n ü y o r d u m .
P e t r u s , b i r k e r e s i n d e , " T a n r ı ' n ı n v a r o l d u ğ u n a s e n d e
i n a n ı y o r s u n , b e n d e i n a n ı y o r u m , " d e m i ş t i . " D e m e k T a n r ı
i k i m i z i ç i n d e v a r . A m a b i r i T a n r ı ' y a i n a n m ı y o r s a , b u T a n r ı '
n ı n v a r o l m a d ı ğ ı a n l a m ı n a g e l m e z . G e r ç i o i n a n m a y a n ı n y a -
n ı l d ı ğ ı a n l a m ı n a d a g e l m e z . "
" Y a n i T a n r ı ' n ı n v a r l ı ğ ı o k i ş i n i n i s t e ğ i n e v e g ü c ü n e b a ğ -
l ı d ı r m ı d e m e k i s t i y o r s u n ? "
" B i r a r k a d a ş ı m v a r d ı , a y ı k d o l a ş t ı ğ ı g ö r ü l m e m i ş t i , a m a
h e r g e c e M e r y e m A n a ' y a ü ç ş ü k r a n d u a s ı o k u r d u . A n n e s i
ç o c u k l u ğ u n d a n b e r i o n u ö y l e a 11 ş 11 r m ı ş 11. E v e z i l z u r n a s a r -
hoş g i t t i ğ i n d e b i l e , ü s t e l i k T a n r ı ' y a i n a n m a d ı ğ ı h a l d e , M e r -
y e m A n a ' y a ü ç ş ü k r a n d u a s ı n ı o k u m a y ı h i ç u n u t m a z d ı . A r -
k a d a ş ı m ö l d ü k t e n s o n r a , G e l e n e k ' i n b i r a y i n i n d e a t a l a r ı n
r u h u n a a r k a d a ş ı m ı n n e r e d e o l d u ğ u n u s o r d u m . R u h , a r k a -
d a ş ı m ı n i y i o l d u ğ u n u v e n u r i ç i n d e y a t t ı ğ ı n ı s ö y l e d i . H a y a t ı
b o y u n c a h i ç i n a n c ı o l m a m a s ı n a k a r ş ı n , h e r g ü n i b a d e t e d e r -
c e s i n e ü ç d u a o k u m u ş o l m a s ı b a ğ ı ş l a n m a s ı n ı s a ğ l a m ı ş t ı .
" T a n r ı , t a r i h ö n c e s i n i n m a ğ a r a l a r ı v e f ı r t ı n a l a r ı n d a b e -
l i r m i ş t i . İ n s a n l a r m a ğ a r a l a r d a v e f ı r t ı n a l a r d a T a n r ı ' n ı n e l i n i
g ö r m e y e b a ş l a d ı k t a n s o n r a , o n u h a y v a n l a r d a v e o r m a n ı n
b a z ı y e r l e r i n d e g ö r m e y e b a ş l a d ı l a r . B a z ı y ı k ı m z a m a n l a r ı n -
d a , T a n r ı y a l n ı z c a b ü y ü k k e n t l e r i n y e r a l t ı m e z a r l a r ı n d a v a r
o l d u . A m a i n s a n o ğ l u n u n y ü r e ğ i n d e s e v g i b i ç i m i n d e y a ş a -
m a y ı h e r z a m a n s ü r d ü r d ü .
" S o n z a m a n l a r d a b a z ı l a r ı T a n r ı ' n ı n b i l i m s e l o l a r a k k a -
n ı t l a n m a m ı ş b i r k a v r a m d a n b a ş k a b i r şey o l m a d ı ğ ı n ı d ü ş ü -
n ü y o r l a r d ı . A m a b u n o k t a d a t a r i h t e r s i n e d ö n d ü y a d a y e n i
b a ş t a n b a ş l ı y o r . İ n a n ç v e s e v g i y e n i d e n ö n e m k a z a n d ı . P e d e r
J o r d i , İ s a ' n ı n , h a z i n e n h e r n e r e d e y s e y ü r e ğ i n d e o r a d a o l a -
c a k s ö z ü n ü a k t a r ı r k e n , s e v g i n i n ve i y i l i k y a p m a n ı n ö n e m i n -
d e n s ö z e d i y o r d u . T a n r ı ' n ı n y ü z ü n ü n e r e d e g ö r m e k i s t e r s e n
o r a d a g ö r ü r s ü n . A m a g ö r m e k i s t e m i y o r s a n d a ö n e m l i d e ğ i l ,
y e t e r k i i y i l i k y a p ı y o r o l . A k i t a n y a l ı F e l i c i a k ü ç ü k k i l i s e s i n i
y a p ı p y o k s u l l a r a y a r d ı m e t m e y e b a ş l a d ı ğ ı n d a V a t i k a n ' ı n
T a n r ı ' s ı n ı u n u t m u ş t u . D a h a b i l g e l e ş e r e k v e d a h a y a l ı n b i r
h a y a t y a ş a y a r a k , b a ş k a b i r d e y i ş l e s e v g i a r a c ı l ı ğ ı y l a T a n r ı '
n ı n b e l i r t i s i h a l i n e g e l m i ş t i . İ ş t e b u y ü z d e n , y a ş l ı a d a m s e v -
g i n i n ö l d ü r ü l d ü ğ ü n ü s ö y l e r k e n y e r d e n g ö ğ e k a d a r h a k l ı y d ı .
" F e l i c i a ' n ı n a ğ a b e y i k e n d i n i a r a v e r d i ğ i i y i l i k l e r i s ü r -
d ü r m e k z o r u n d a h i s s e t t i ğ i n d e k a r ş ı l ı ğ ı n ı b u l m a y a s a s ı i ş l i -
y o r d u . H e r ş e y h o ş g ö r ü l e b i l i r , a m a s e v g i g ö s t e r m e y e a r a
v e r m e k h o ş g ö r ü l e m e z . B ö y l e d u r u m l a r d a , s e v g i y i y o k e t -
m e y e k a l k ı ş a n s e v g i y i y e n i d e n y a r a t m a k l a y ü k ü m l ü d ü r . "
P e t r u s ' a , b e n i m ü l k e m d e , i n s a n l a r ı n s a k a t l ı k v e h a s t a -
l ı k l a r ı n ı n ö n c e k i h a y a t l a r ı n d a i ş l e d i k l e r i h a t a l a r ı n c e z a s ı
o l a r a k , k a r ş ı l ı ğ ı n ı b u l m a y a s a s ı n ı n b i r s o n u c u o l a r a k g ö r ü l -
d ü ğ ü n ü s ö y l e d i m .
P e t r u s , " S a ç m a , " d e d i . " T a n r ı i n t i k a m d e ğ i l d i r , T a n r ı
s e v g i d i r . T a n r ı ' n ı n t e k c e z a l a n d ı r m a b i ç i m i , s e v g i y i y a r ı m
b ı r a k a n k i ş i y i o n u s ü r d ü r m e y e z o r l a m a k t ı r . "
Y a ş l ı a d a m g e ç o l d u ğ u n u , i ş i n i n b a ş ı n a d ö n m e s i g e r e k -
t i ğ i n i s ö y l e y e r e k y a n ı m ı z d a n a y r ı l d ı . P e t r u s d a k a l k ı p Y o l ' a
k o y u l m a m ı z ı n i y i o l a c a ğ ı k a n ı s ı n d a y d ı .
Z e y t i n a ğ a ç l a r ı a r a s ı n d a y ü r ü r k e n , " T a n r ı ' y l a i l g i l i t ü m
t a r t ı ş m a l a r ı m ı z ı u n u t a l ı m , " d e d i . " T a n r ı ç e v r e m i z d e k i h e r
ş e y d e d i r . O n u n h i s s e d i l m e s i v e y a ş a n m a s ı g e r e k i r . B e n d e
b u r a d a , s e n T a n r ı ' y ı a n l a y a b i l e s i n d i y e o n u b i r m a n t ı k s o r u -
n u n a d ö n ü ş t ü r m e y e ç a l ı ş ı y o r u m . Y a v a ş y ü r ü m e e g z e r s i z i n i
y a p m a y a d e v a m e t , T a n r ı ' n ı n v a r l ı ğ ı k o n u s u n d a g i t t i k ç e d a -
h a ç o k ş e y ö ğ r e n e c e k s i n . "
İ k i g ü n s o n r a , B a ğ ı ş l a m a T e p e s i d e n e n b i r d a ğ a t ı r m a n -
m a m ı z g e r e k t i . S a a t l e r c e t ı r m a n d ı k t a n s o n r a d o r u ğ a v a r d ı -
ğ ı m ı z d a , g ü n e ş l e n i p b i r a l a r ı n ı y u d u m l a m a k t a o l a n b i r g r u p
t u r i s t l e k a r ş ı l a ş ı n c a a ğ z ı m b i r k a r ı ş a ç ı k k a l d ı . A r a b a l a r ı n ı n
r a d y o s u n u s o n u n a k a d a r a ç m ı ş l a r , m ü z i k d i n l i y o r l a r d ı . Y a -
k ı n l a r d a k i b i r y o l u t ı r m a n a r a k d a ğ ı n t e p e s i n e u l a ş m ı ş l a r d ı .
P e t r u s , " N e b e k l i y o r d u n y a n i ? " d e d i . " M a g r i p l i l e r i n y e -
ni b i r s a l d ı r ı s ı n ı b e k l e y e n El C i d ' i n 1 s a v a ş ç ı l a r ı n d a n b i r i y l e
m i k a r ş ı l a ş m a y ı u m u y o r d u n y o k s a ? "
D a ğ d a n i n e r k e n , H ı z E g z e r s i z i ' n i s o n k e z u y g u l a d ı m .
Ö n ü m ü z d e y i n e y e r y e r k u r a k l ı k t a n k a v r u l m u ş b i t k i ö r t ü l e -
r i y l e k a p l ı u ç s u z b u c a k s ı z b i r o v a u z a n ı p g i d i y o r d u ; m a v i
d a ğ l a r l a k u ş a t ı l m ı ş t ı . H e m e n h e m e n h i ç a ğ a ç y o k t u , h e r y e r
k a y a l ı k t ı ; b i r k a ç k a k t ü s g ö z e ç a r p ı y o r d u , o k a d a r . E g z e r s i z i
b i t i r d i ğ i m d e , P e t r u s i ş i m l e i l g i l i s o r u l a r s o r d u v e a n c a k o z a -
m a n b i r s ü r e d i r i ş i m l e i l g i l i h i ç b i r ş e y d ü ş ü n m e d i ğ i m i f a r k
e t t i m . İ ş i m v e y a r ı m b ı r a k t ı ğ ı m ş e y l e r l e i l g i l i k a y g ı l a r ı m
y o k o l u p g i t m i ş t i . A r t ı k b ö y l e ş e y l e r i y a l n ı z c a g e c e l e r i d ü ş ü -
n ü y o r v e p e k ö n e m s e m i y o r d u m . O r a d a o l m a k t a n , S a n t i a g o
Y o l u ' n d a y ü r ü m e k t e n m u t l u y d u m .
P e t r u s ' a n e l e r h i s s e t t i ğ i m i a n l a t ı n c a b e n i m l e a l a y e t t i :
" Ş u s ı r a h e r a n A k i t a n y a l ı F e l i c i a ' n ı n y a p t ı ğ ı n ı y a p a b i l i r -
s i n . " S o n r a d u r d u v e s ı r t ç a n t a m ı y e r e b ı r a k m a m ı s ö y l e d i .
" Ç e v r e n e b a k v e b i r n o k t a s e ç , g ö z l e r i n i o r a y a d i k . "
U z a k t a g ö r d ü ğ ü m k i l i s e n i n t e p e s i n d e k i h a ç ı s e ç t i m .
" G ö z l e r i n i o r a d a n a y ı r m a d a n y a l n ı z c a s a n a s ö y l e y e c e k -
l e r i m e o d a k l a n . F a r k l ı b i r ş e y h i s s e t s e n b i l e z i h n i n b a ş k a
y e r e k a y m a s ı n . S a n a n e d i y o r s a m o n u y a p . "
O r a d a d u r m u ş , k e n d i m i k o y v e r m i ş t i m , g ö z l e r i m i h a ç -
t a n a y ı r m ı y o r d u m ; P e t r u s a r k a m a g e ç i p p a r m a ğ ı n ı e n s e m i n
d i b i n e b a s t ı r d ı .
" Y ü r ü m e k t e o l d u ğ u n Y o l , g ü ç Y o l u ; s a n a y a l n ı z c a g ü ç l e
i l g i l i e g z e r s i z l e r ö ğ r e t i l e c e k . B u n d a n ö n c e t e k i s t e d i ğ i n o r a -
y a v a r m a k o l d u ğ u i ç i n i ş k e n c e y e d ö n ü ş e n y o l c u l u k a r t ı k b i r
h a z z a d ö n ü ş m e y e b a ş l ı y o r . A r a m a n ı n h a z z ı n a , s e r ü v e n i n
h a z z m a . Ç o k ö n e m l i b i r ş e y i b e s l i y o r s u n : h a y a l l e r i n i .
" H a y a l e t m e k t e n a s l a v a z g e ç m e m e l i s i n . H a y a l l e r r u -
h u n b e s i n i d i r , t ı p k ı y e m e ğ i n b e d e n i b e s l e d i ğ i g i b i . H a y a t ı -
m ı z d a b i r ç o k k e z h a y a l l e r i m i z i n p a r a m p a r ç a o l d u ğ u n a , i s -
t e k l e r i m i z i n y e r i n e g e l m e d i ğ i n e t a n ı k o l u r u z , a m a h a y a l
k u r m a y ı b ı r a k m a m a m ı z g e r e k i r . B ı r a k ı r s a k , r u h u m u z ö l ü r ,
1 K a s t i l y a l ı k o m u t a n v e u l u s a l k a h r a m a n . 11. y ü z y ı l d a y a ş a m ı ş t ı r . İ s p a n y a A r a p ç a s ı ,
" s e y y i d " , " s e ç k i n " a n l a m ı n a g e l e n e s - s i d ' d i r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
A g a p e o n a u l a ş a m a z . Ş u g ö r d ü ğ ü n a l a n l a r d a ç o k k a n d ö k ü l -
d ü ; İ s p a n y a ' n ı n M a g r i p l i l e r i k o v m a k i ç i n v e r d i ğ i s a v a ş ı n e n
a m a n s ı z ç a r p ı ş m a l a r ı b u r a l a r d a m e y d a n a g e l d i . K i m h a k l ı y -
d ı , g e r ç e ğ i k i m b i l i y o r d u , h i ç ö n e m l i d e ğ i l ; ö n e m l i o l a n , h e r
i k i t a r a f ı n d a y ü r e k t e n s a v a ş t ı ğ ı n ı b i l m e k .
" Y ü r e k t e n s a v a ş , y ü r e ğ i m i z i s t e d i ğ i i ç i n v e r d i ğ i m i z s a -
v a ş t ı r . K a h r a m a n l ı k ç a ğ l a r ı n d a , ş ö v a l y e l i k ç a ğ ı n d a k o l a y d ı
b u . F e t h e d i l e c e k ü l k e l e r v e y a p ı l a c a k ç o k ş e y v a r d ı . O y s a
b u g ü n d ü n y a ç o k d e ğ i ş t i , y ü r e k t e n s a v a ş a r t ı k s a v a ş m e y -
d a n l a r ı n d a d e ğ i l , i ç i m i z d e k i m e y d a n l a r d a v e r i l i y o r .
" Y ü r e k t e n s a v a ş , h a y a l l e r i m i z u ğ r u n a v e r i l e n s a v a ş t ı r .
G e n ç k e n v e h a y a l l e r i m i z y ü r e ğ i m i z d e i l k k e z t ü m g ü ç l e r i y -
l e p a t l a d ı ğ ı n d a ç o k c e s u r u z d u r , a m a h e n ü z n a s ı l s a v a ş ı l a c a -
ğ ı n ı ö ğ r e n m e m i ş i z d i r . B ü y ü k b i r ç a b a g ö s t e r e r e k n a s ı l s a v a -
ş ı l a c a ğ ı n ı ö ğ r e n i r i z , a m a o z a m a n d a a r t ı k s a v a ş a g i r e c e k c e -
s a r e t i k e n d i m i z d e b u l a m a y ı z . O y ü z d e n , k e n d i m i z e y ö n e l i r
v e i ç i m i z d e s a v a ş ı r ı z . K e n d i m i z i n e n k ö t ü d ü ş m a n ı o l u p ç ı -
k a r ı z . H a y a l l e r i m i z i n ç o c u k ç a o l d u ğ u n u , g e r ç e k l e ş t i r i l e m e -
y e c e k k a d a r z o r o l d u ğ u n u y a d a h a y a t ı y e t e r i n c e t a n ı m a m a -
m ı z d a n k a y n a k l a n d ı ğ ı n ı s ö y l e r i z . Y ü r e k t e n s a v a ş v e r m e k -
t e n k o r k t u ğ u m u z i ç i n h a y a l l e r i m i z i ö l d ü r ü r ü z . "
P a r m a ğ ı m e n s e m e b i r a z d a h a b a s t ı r d ı . K i l i s e n i n t e p e -
s i n d e k i h a ç ı n d e ğ i ş t i ğ i n i , k a n a t l ı b i r v a r l ı ğ a , b i r m e l e ğ e
b e n z e d i ğ i n i f a r k e t t i m . G ö z l e r i m i k ı r p ı ş t ı r d ı m v e h a ç y e n i -
d e n h a ç a d ö n ü ş t ü .
P e t r u s , " H a y a l l e r i m i z i ö l d ü r d ü ğ ü m ü z ü n i l k b e l i r t i s i
v a k i t s i z l i k t i r , " d i y e s ü r d ü r d ü s ö z l e r i n i . " H a y a t ı m d a t a n ı d ı -
ğ ı m e n i ş i b a ş ı n d a n a ş k ı n i n s a n l a r , h e r z a m a n h e r ş e y i y a p -
m a y a v a k i t b u l m u ş l a r d ı r . H i ç b i r ş e y y a p m a y a n l a r i s e h e r z a -
m a n y o r g u n d u r l a r v e y a p m a l a r ı i s t e n e n a z ı c ı k i ş l e b i l e h i ç
i l g i l e n m e z l e r . D u r m a d a n g ü n ü n ç o k k ı s a o l d u ğ u n d a n y a k ı -
n ı r l a r . A s l ı n d a , y ü r e k t e n s a v a ş v e r m e k t e n k o r k a r l a r .
" H a y a l l e r i m i z i n ö l m e s i n i n i k i n c i b e l i r t i s i s ı n ı r l ı l ı k l a r ı -
m ı z d a y a t a r . H a y a t ı b ü y ü k b i r s e r ü v e n o l a r a k g ö r m e k i s t e -
m e d i ğ i m i z i ç i n , h a y a t t a n p e k a z ş e y b e k l e m e k l e b i l g e c e ,
h a k ç a v e d o ğ r u d a v r a n d ı ğ ı m ı z ı d ü ş ü n m e y e b a ş l a r ı z . G ü n -
l ü k y a ş a y ı ş ı m ı z ı k u ş a t a n d u v a r l a r ı n ö t e s i n e b a k t ı ğ ı m ı z d a ,
k ı r ı l a n m ı z r a k l a r ı n s e s i n i i ş i t i r , t o z v e t e r i n k o k u s u n u d u y a r ,
b ü y ü k y e n i l g i l e r i v e s a v a ş ç ı l a r ı n g ö z l e r i n d e k i y a n g ı n ı g ö r ü -
r ü z . A m a s a v a ş a g i r e n l e r i n y ü r e k l e r i n d e k i s e v i n c i , b ü y ü k
h a z z ı a s l a g ö r m e y i z . O n l a r ı n g ö z ü n d e , z a f e r d e , y e n i l g i d e
ö n e m l i d e ğ i l d i r ; ö n e m l i o l a n , y a l n ı z c a y ü r e k t e n s a v a ş ı y o r
o l m a l a r ı d ı r .
" V e s o n o l a r a k , h a y a l l e r i m i z i n y o k o l u p g i t m e s i n i n
ü ç ü n c ü b e l i r t i s i h u z u r d u r . H a y a t b i r p a z a r g ü n ü ö ğ l e d e n
s o n r a s m a d ö n e r ; b ü y ü k ş e y l e r i s t e m e z o l u r u z , v e r m e y e r a z ı
o l d u ğ u m u z d a n d a h a f a z l a s ı n ı i s t e m e m e y e b a ş l a r ı z . B u d u -
r u m d a , k e n d i m i z i n o l g u n l a ş m ı ş o l d u ğ u n u d ü ş ü n ü r ü z ;
g e n ç l i k d ü ş l e m l e r i m i z i b i r y a n a b ı r a k ı r , k i ş i s e l v e p r o f e s y o -
n e l b a ş a r ı n ı n p e ş i n e d ü ş e r i z . Y a ş ı t l a r ı m ı z ı n h â l â h a y a t t a n
b e k l e d i k l e r i b i r ş e y l e r o l d u ğ u n u s ö y l e m e l e r i k a r ş ı s ı n d a ş a ş -
k ı n l ı ğ a u ğ r a r ı z . A m a a s l ı n d a , y ü r e ğ i m i z i n d e r i n l e r i n d e b i l i -
r i z k i , h a y a l l e r i m i z u ğ r u n a s a v a ş m a k t a n v a z g e ç m i ş , y ü r e k -
t e n s a v a ş v e r m e k t e n k a ç m ı ş ı z d ı r . "
K i l i s e n i n k u l e s i d u r m a d a n d e ğ i ş i y o r d u ; k a n a t l a r ı n ı a ç -
m ı ş b i r m e l e ğ e b e n z i y o r d u ş i m d i d e . G ö z l e r i m i k ı r p ı ş t ı r d ı k -
ç a ö y l e g ö r ü n m e y i s ü r d ü r ü y o r d u . P e t r u s ' a b i r ş e y d i y e c e k -
t i m , a m a s ö z ü n ü t a m a m l a m a d ı ğ ı n ı f a r k e t t i m .
Ç o k g e ç m e d e n , " H a y a l l e r i m i z d e n v a z g e ç i p h u z u r a k a -
v u ş t u ğ u m u z d a , k ı s a b i r d i n g i n l i k d ö n e m i y a ş a r ı z , " d e d i . " A -
m a ö l ü h a y a l l e r i ç i m i z d e ç ü r ü m e y e v e t ü m v a r l ı ğ ı m ı z ı k ö r -
l e t m e y e b a ş l a r . Ç e v r e m i z d e k i l e r e k a r ş ı z a l i m l e ş i r , s o n r a da
b u z a l i m l i ğ i k e n d i m i z e y ö n e l t m e y e b a ş l a r ı z . İ ş t e o z a m a n
h a s t a l ı k l a r v e r u h s a l b o z u k l u k l a r b a ş g ö s t e r i r . S a v a ş t a k a -
ç ı n m a y a ç a l ı ş t ı ğ ı m ı z d ü ş k ı r ı k l ı ğ ı v e y e n i l g i , k o r k a k l ı ğ ı m ı z
y ü z ü n d e n t e p e m i z e ç ö k e r . V e b i r g ü n , ö l ü p g i t m i ş h a y a l l e r
s o l u k a l m a m ı z ı g ü ç l e ş t i r i r v e ö l ü m ü a r a r o l u r u z . B i z i s ı n ı r -
l ı l ı k l a r ı m ı z d a n , i ş i m i z d e n v e p a z a r ö ğ l e d e n s o n r a l a r ı n ı n o
k o r k u n ç h u z u r u n d a n k u r t a r a n , ö l ü m o l u r . "
A r t ı k g e r ç e k t e n b i r m e l e k g ö r d ü ğ ü m d e n k u ş k u m k a l -
m a m ı ş t ı , P e t r u s ' a k u l a k v e r e m i y o r d u m . B u n u f a r k e t m i ş o l -
m a l ı k i , p a r m a ğ ı n ı e n s e m d e n ç e k i p s u s t u . M e l e k s u r e t i b i -
r a z s o n r a y o k o l d u , y e r i n i y e n i d e n k i l i s e n i n k u l e s i a l d ı .
B i r k a ç d a k i k a h i ç k o n u ş m a d ı k . P e t r u s k e n d i n e b i r s i g a -
r a s a r ı p y a k t ı . S ı r t ç a n t a m d a n ç ı k a r d ı ğ ı m ş a r a p ş i ş e s i n d e n
b i r y u d u m a l d ı m . I l ı k , a m a l e z z e t l i y d i .
" N e g ö r d ü n ? " d i y e s o r d u .
M e l e k t e n söz e t t i m . B a ş l a n g ı ç t a g ö z ü m ü k ı r p t ı ğ ı m d a
s u r e t i n k a y b o l d u ğ u n u s ö y l e d i m .
" S e n i n d e y ü r e k t e n s a v a ş v e r m e y i ö ğ r e n m e n g e r e k i y o r .
H a y a t ı n g e t i r d i ğ i s e r ü v e n l e r v e t e h l i k e l e r i k a b u l l e n m e y i
ö ğ r e n d i n , a m a o l a ğ a n d ı ş ı ş e y l e r i h â l â y a d s ı m a k i s t i y o r s u n . "
S ı r t ç a n t a s ı n d a n ç ı k a r d ı ğ ı k ü ç ü k b i r a l t ı n i ğ n e y i b a n a
v e r d i .
" B u n u b a n a n i n e m h e d i y e e t m i ş t i . R A M t a r i k a t ı n d a ,
t ü m a t a l a r ı n b ö y l e b i r o b j e s i v a r d ı r . B u n a ' Z a l i m l i ğ i n S i v r i
U c u ' d e n i r . S e n m e l e ğ i n k i l i s e k u l e s i n d e b e l i r d i ğ i n i g ö r d ü -
ğ ü n d e o n u y a d s ı m a k i s t e d i n , ç ü n k ü s e n i n a l ı ş ı k o l d u ğ u n
b i r ş e y d e ğ i l d i . S e n i n d ü n y a y a b a k ı ş ı n d a , k i l i s e k i l i s e d i r ;
h a y a l l e r y a l n ı z c a G e l e n e k ' i n a y i n l e r i n d e k i k e n d i n d e n g e ç i ş
s ı r a s ı n d a o r t a y a ç ı k a r . "
O h a y a l i h e r h a l d e p a r m a ğ ı n ı e n s e m e b a s t ı r d ı ğ ı i ç i n g ö r -
d ü ğ ü m ü s ö y l e d i m .
" H a k l ı s ı n , a m a b u h i ç b i r ş e y i d e ğ i ş t i r m e z . A s l o l a n , s e -
n i n o h a y a l i r e d d e t m i ş o l m a n . A k i t a n y a l ı F e l i c i a d a b e n z e r
b i r ş e y g ö r m ü ş o l m a l ı , a m a o t ü m h a y a t ı n ı g ö r d ü ğ ü ş e y e
a d a m ı ş t ı . B u y a p t ı ğ ı d a , o n u n i ş l e r i n i s e v g i i ş l e r i n e d ö n ü ş -
t ü r m ü ş t ü . B ü y ü k o l a s ı l ı k l a a ğ a b e y i n e d e a y n ı ş e y o l d u . V e
h e r g ü n h e r k e s e d e a y n ı ş e y o l u y o r : İ z l e y e c e ğ i m i z e n i y i y o -
l u n h a n g i s i o l d u ğ u n u h e r z a m a n b i l i r i z , a m a y a l n ı z c a a l ı ş ı k
o l d u ğ u m u z y o l u i z l e r i z . "
P e t r u s y e n i d e n y ü r ü m e y e b a ş l a d ı , b e n d e a r d ı n a d ü ş -
t ü m . E l i m d e k i i ğ n e g ü n ı ş ı ğ ı n d a ı ş ı l ı ş ı l p a r l ı y o r d u .
" H a y a l l e r i m i z i k u r t a r a b i l m e n i n t e k y o l u , k e n d i m i z e
k a r ş ı e l i m i z i k o r k a k t u t m a m a k t ı r . H e r k e n d i k e n d i n i c e z a -
l a n d ı r m a g i r i ş i m i , n e k a d a r i n c e l i k l i o l u r s a o l s u n , a c ı m a s ı z -
c a u y g u l a n m a l ı d ı r . K e n d i m i z e n e z a m a n a c ı m a s ı z c a d a v r a n -
d ı ğ ı m ı z ı a n l a m a m ı z i ç i n , - s u ç , v i c d a n a z a b ı , k a r a r s ı z l ı k v e
k o r k a k l ı k g i b i - r u h s a l a c ı y a y o l a ç a n h e r g i r i ş i m i b e d e n s e l
a c ı y a d ö n ü ş t ü r m e m i z g e r e k i r . R u h s a l a c ı y ı b e d e n s e l a c ı y a
d ö n ü ş t ü r e r e k , b i z e n e z a r a r v e r e b i l e c e ğ i n i a n l a y a b i l i r i z . "
P e t r u s d a h a s o n r a Z a l i m l i k E g z e r s i z i ' n i ö ğ r e t t i b a n a .
Z A L İ M L İ K E G Z E R S İ Z İ
A k l ı n a n e z a m a n k e n d i n i k ö t ü h i s s e t t i r e c e k b i r d ü ş ü n c e
- k ı s k a n ç l ı k , k e n d i k e n d i n e a c ı m a , h a s e t , n e f r e t , v b . - ge l se ,
ş u n l a r ı y a p :
İ ş a r e t p a r m a ğ ı n ı n t ı r n a ğ ı n ı , a y n ı e l i n i n b a ş p a r m a ğ ı n ı n t ı r -
n a ğ ı n ı ç e v r e l e y e n e t l e r e i y i c e ac ı v e r i n c e y e k a d a r bat ı r . A c ı -
y a o d a k l a n : R u h u n d a y a ş a m a k t a o l d u ğ u n a c ı n ı n b e d e n i n d e -
k i b i r y a n s ı m a s ı d ı r bu . B a s k ı y ı z a l i m d ü ş ü n c e g e ç i p g i d i n c e -
y e k a d a r h a f i f l e t m e .
T ı r n a ğ ı n ı b a ş p a r m a ğ ı n a b i r ç o k kez b a t ı r m a n g e r e k s e b i l e ,
b u n u o d ü ş ü n c e d e n t ü m ü y l e k u r t u l u n c a y a k a d a r t e k r a r l a .
Z a l i m d ü ş ü n c e n i n g e r i d ö n m e s i her s e f e r i n d e b i r a z d a h a ge-
c i k e c e k t i r ; d ü ş ü n c e her a k l ı n a g e l d i ğ i n d e e g z e r s i z i u y g u l a r -
san s o n u n d a t ü m ü y l e y o k o l a c a k t ı r .
P e t r u s , " E s k i ç a ğ l a r d a b u n u n i ç i n b i r a l t ı n i ğ n e k u l l a -
n ı r l a r m ı ş , " d e d i . " Ş i m d i l e r d e h e r ş e y d e ğ i ş t i ; S a n t i a g o Y o -
l u ' n u n g ö r ü n ü m ü b i l e d e ğ i ş t i . "
H a k l ı y d ı . B u l u n d u ğ u m y e r d e n b a k ı l d ı ğ ı n d a , ö n ü m d e
u z a n ı p g i d e n o v a b i r d i z i d a ğ g i b i g ö r ü n ü y o r d u .
" B u g ü n k e n d i n e y a p t ı ğ ı n b i r z a l i m l i ğ i d ü ş ü n v e e g z e r -
s i z i u y g u l a . "
B ö y l e b i r ş e y a k l ı m a g e l m i y o r d u .
" H e p b ö y l e o l u r z a t e n . S e r t l i ğ i g e r e k t i r e n d u r u m l a r d a
b i l e k e n d i m i z e i y i d a v r a n ı r ı z . "
B i r d e n , t u r i s t l e r i n a r a b a l a r ı y l a ç ı k t ı k l a r ı B a ğ ı ş l a m a
T e p e s i ' n e b i n b i r g ü ç l ü k l e t ı r m a n d ı ğ ı m i ç i n k e n d i m i b u d a l a -
l ı k l a s u ç l a d ı ğ ı m ı a n ı m s a d ı m . K e n d i m e h a k s ı z l ı k e t t i ğ i m i ,
a c ı m a s ı z c a d a v r a n d ı ğ ı m ı b i l i y o r d u m ; t u r i s t l e r i n g ü n e ş l e n e -
c e k b i r y e r b u l m a k t a n b a ş k a b i r s o r u n l a r ı y o k t u , o y s a b e n
k ı l ı c ı m ı a r ı y o r d u m . K e n d i m i ö y l e h i s s e t s e m b i l e b u d a l a d e -
ğ i l d i m . İ ş a r e t p a r m a ğ ı m m t ı r n a ğ ı n ı b a ş p a r m a ğ ı m ı n e t i n e
s a p l a d ı m . A c ı s ı i ç i m e ç ö k t ü ; z i h n i m i b u n a o d a k l a r k e n , b u -
d a l a l ı k d u y g u s u y o k o l d u .
B u n u P e t r u s ' a a n l a t t ı ğ ı m d a , b i r ş e y d e m e d e n g ü l d ü .
O g e c e , g ö z ü m ü a y ı r a m a d ı ğ ı m k i l i s e n i n b u l u n d u ğ u
k ö y d e , r a h a t b i r o t e l d e k a l d ı k . A k ş a m y e m e ğ i n d e n s o n r a ,
s i n d i r i m i k o l a y l a ş t ı r m a k i ç i n k ö y ü n s o k a k l a r ı n d a y ü r ü y ü ş e
ç ı k t ı k .
P e t r u s , ö f k e l i b i r s e s l e , " C a n ı m ı z ı y a k m a n ı n b i r s ü r ü y o -
l u n u b u l m u ş u z , " d e d i , " a m a e n ç o k s e v g i y o l u y l a y a k ı y o r u z
c a n ı m ı z ı . B a z e n b i z i s e v m e y e n b i r i y ü z ü n d e n , b a z e n b i z i
t e r k e d e n b i r i y ü z ü n d e n , b a z e n d e b i z i b i r t ü r l ü b ı r a k m a y a n
b i r i y ü z ü n d e n h e p ac ı ç e k i y o r u z . Y a l n ı z s a k , k i m s e b i z i i s t e -
m e d i ğ i i ç i n y a l n ı z ı z ; e v l i y s e k , e v l i l i ğ i k ö l e l i ğ e d ö n ü ş t ü r ü y o -
r u z . N e k a d a r k o r k u n ç ! "
B i r m e y d a n a g e l d i k ; b a k a k a l d ı ğ ı m k i l i s e o r a d a y d ı . H i ç -
b i r m i m a r i ö z e l l i ğ i o l m a y a n k ü ç ü k b i r k i l i s e y d i . Ç a n k u l e s i
g ö ğ e d o ğ r u y ü k s e l i y o r d u . M e l e ğ i y e n i d e n g ö r m e y e ç a l ı ş t ı m ,
a m a g ö r e m e d i m .
" T a n r ı ' n ı n O ğ l u y e r y ü z ü n e i n d i ğ i n d e b i z e s e v g i y i g e t i r -
d i . A m a i n s a n l a r s e v g i y i y a l n ı z c a a c ı ç e k m e k v e ö z v e r i o l a -
64
r a k g ö r d ü k l e r i n d e n , H z . İ s a ' y ı ç a r m ı h a g e r m e k z o r u n d a o l -
d u k l a r ı n ı d ü ş ü n d ü l e r . B u n u y a p m a s a l a r d ı , i n s a n l a r h e r g ü n
k e n d i s o r u n l a r ı y ü z ü n d e n a c ı ç e k m e y e o k a d a r a l ı ş m ı ş l a r d ı
k i H z . İ s a ' n ı n g e t i r d i ğ i s e v g i y e k i m s e i n a n m a y a c a k t ı . "
K a l d ı r ı m a o t u r m u ş , k i l i s e y e b a k ı y o r d u k . S e s s i z l i ğ i b o -
z a n y i n e P e t r u s o l d u :
" B a r a b b a s n e d e m e k b i l i y o r m u s u n , P a u l o ? B a r o ğ u l
demek, abba da baba."
Ç a n k u l e s i n i n t e p e s i n d e k i h a ç a b a k ı y o r d u . G ö z l e r i ı ş ı l
ı s ı l d ı , b i r ş e y i n o n u h e y e c a n a g e t i r d i ğ i n i s e z d i m ; b e l k i d e o
k a d a r s ö z ü n ü e t t i ğ i s e v g i y d i o n u d u y g u l a n d ı r a n , k i m b i l i r .
S e s i b o ş m e y d a n d a y a n k ı l a n d ı : " T a n r ı ' n ı n a m a c ı ç o k
a k ı l l ı c a y d ı ! P o n t i u s P i l a t u s , ' s e ç i m i h a l k a b ı r a k t ı ğ ı n d a , as-
l ı n d a o n l a r a h i ç b i r s e ç i m h a k k ı t a n ı m a m ı ş t ı . H a l k ı n ö n ü n e
k ı r b a ç l a n m ı ş , p e r i ş a n b i r a d a m i le b a ş ı n ı d i k t u t a n , d e v r i m -
c i B a r a b b a s ' ı 2 k o y m u ş t u . H a l k ı n , s e v g i s i n i k a n ı t l a y a b i l m e k
i ç i n z a y ı f o l a n ı ö l ü m e g ö n d e r e c e ğ i n i T a n r ı b i l i y o r d u . "
S o n r a d a , " H a l k ı n s e ç i m i n e o l u r s a o l s u n , ç a r m ı h a g e r i -
l e c e k o l a n T a n r ı ' n ı n O ğ l u ' y d u , " d i y e t a m a m l a d ı s ö z l e r i n i .
' P o n t i u s P i l a t u s , İ m p a r a t o r T i b e r i u s d ö n e m i n d e Y a h u d a v a h ş i y d i ( İ S 26-36) . H z . İ s a ' y ı
y a r g ı l a y a n m a h k e m e y e b a ş k a n l ı k e t m i ş v e ç a r m ı h a g e r i l m e s i e m r i n i v e r m i ş t i r .
( Ç e v i r e n i n n o t u . )
' Y e n i A h i t ' t e y e r a l a n M a r k o s İ n c i l i ' n d e , h a l k ı m e m n u n e t m e k i s t e y e n Y a h u d a V a l i s i
P o n t i u s P i l a t u s ' u n , t u t u k l u l a r d a n B a r a b b a s ' ı s a l ı v e r d i ğ i , İ s a ' y ı d a ç a r m ı h a g e r i l m e k
ü z e r e a s k e r l e r e t e s l i m e t t i ğ i a n l a t ı l ı r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
H a c 65/5
Haberci
(§>
" V e b u r a d a S a n t i a g o ' y a g i d e n t ü m Y o l l a r b i r o l d u . "
P u e n t e d e l a R e i n a ' y a v a r d ı ğ ı m ı z d a s a b a h ı n e r k e n s a a t -
l e r i y d i . K ö y ü n a d ı , b i r h a c ı h e y k e l i n i n k a i d e s i n e k a z ı n m ı ş -
t ı ; h a c ı o r t a ç a ğ g i y s i l e r i i ç i n d e y d i : ü ç k ö ş e l i ş a p k a , p e l e r i n ,
d e n i z k a b u k l a r ı , e l i n d e d e s u k a b a ğ ı a s ı l ı b i r ç o b a n d e ğ n e ğ i -
a r t ı k n e r d e y s e u n u t u l m u ş o l a n , P e t r u s ' l a b e n i m y e n i d e n y a -
ş a d ı ğ ı m ı z d e s t a n s ı y o l c u l u ğ u n b i r a n ı t ı .
Ö n c e k i g e c e y i Y o l ' d a k i m a n a s t ı r l a r d a n b i r i n d e g e ç i r -
m i ş t i k . B i z i k a p ı d a k a r ş ı l a y a n k e ş i ş , m a n a s t ı r i ç i n d e h i ç k o -
n u ş m a m a m ı z g e r e k t i ğ i n i s ö y l e m i ş t i . G e n ç b i r k e ş i ş b i z i
o d a l a r ı m ı z a g ö t ü r m ü ş t ü ; o d a l a r d a y a l n ı z c a e n g e r e k l i ş e y l e r
v a r d ı : s e r t b i r y a t a k , e s k i a m a t e m i z ç a r ş a f l a r , b i r s ü r a h i s u
v e e l y ü z y ı k a m a k i ç i n b i r l e ğ e n . M u s l u k d a y o k t u , s ı c a k s u
d a ; k a p ı n ı n a r k a s ı n a y e m e k s a a t l e r i n i n y a z ı l ı o l d u ğ u b i r
k â ğ ı t i l i ş t i r i l m i ş t i .
B e l i r t i l e n s a a t t e y e m e k s a l o n u n a i n m i ş t i k . K e ş i ş l e r ,
s u s k u n l u k a n d ı i ç t i k l e r i n d e n , y a l n ı z c a b a k ı ş l a r ı y l a a n l a ş ı -
y o r l a r d ı ; b a n a g ö z l e r i b a ş k a i n s a n l a r ı n g ö z l e r i n d e n d a h a
ı ş ı l t ı l ı y m ı ş g i b i g e l m i ş t i . A k ş a m y e m e ğ i , e r k e n s a a t t e , k a h -
v e r e n g i l e r e b ü r ü n m ü ş k e ş i ş l e r l e b i r l i k t e o t u r d u ğ u m u z d a r
m a s a l a r d a y e n i y o r d u . P e t r u s o t u r d u ğ u y e r d e n e l e d e r e t m e z
n e d e m e k i s t e d i ğ i n i h e m e n a n l a m ı ş t ı m : B i r s i g a r a y a k m a k
i ç i n y a n ı p t u t u ş u y o r d u , a m a ö y l e g ö r ü n ü y o r d u k i b ü t ü n g e -
c e s i g a r a s ı z k a l a c a k t ı . B e n d e a y n ı d u r u m d a y d ı m , o n u n i ç i n
b a ş p a r m a ğ ı m ı n ç o k t a n y a r a o l m u ş e t i n e t ı r n a k b a t ı r ı p d u -
r u y o r d u m . A s l ı n a b a k ı l ı r s a , o a n b e n i m i ç i n , k e n d i m e e n k ü -
ç ü k b i r z a l i m l i k e d e m e y e c e ğ i m k a d a r g ü z e l d i .
Y e m e k t e s e b z e ç o r b a s ı , e k m e k , b a l ı k v e ş a r a p v a r d ı . B i z
d e o n l a r l a b i r l i k t e d u a e t m i ş t i k . D a h a s o n r a , y e m e k y e n i r -
k e n , k e ş i ş l e r d e n b i r i A z i z P a u l u s ' u n M e k t u p l a r ı n d a n b ö -
l ü m l e r o k u m u ş t u .
" N e v a r k i , T a n r ı b i l g e l e r i u t a n d ı r m a k i ç i n d ü n y a n ı n
s a ç m a s a y d ı k l a r ı n ı , g ü ç l ü l e r i u t a n d ı r m a k i ç i n d e d ü n y a n ı n
z a y ı f s a y d ı k l a r ı n ı s e ç t i , " d i y e o k u y o r d u i n c e , d ü z b i r s e s l e .
" B i z M e s i h u ğ r u n a a k ı l s ı z ı z . Ş u â n a d e k a d e t a d ü n y a n ı n
s ü p r ü n t ü s ü , h e r ş e y i n d ö k ü n t ü s ü o l d u k . A m a T a n r ı ' n ı n
E g e m e n l i ğ i l a f t a d e ğ i l , g ü ç t e d i r . "
P a u l u s ' u n K o r i n t o s l u l a r a u y a r ı l a r ı , y e m e k b o y u n c a s a -
l o n u n ç ı p l a k d u v a r l a r ı n d a y a n k 11 a n m ı ş 11.
P u e n t e d e l a R e i n a ' y a g i r d i ğ i m i z d e , ö n c e k i g e c e k a r ş ı -
l a ş t ı ğ ı m ı z k e ş i ş l e r d e n s ö z e d i y o r d u k .
O d a m d a s i g a r a i ç t i ğ i m i P e t r u s ' a i t i r a f e t t i m ; a m a b i r i l e -
r i k o k u s u n u d u y a c a k d i y e ö d ü m k o p m u ş t u . P e t r u s ö y l e b i r
g ü l d ü k i , o n u n d a s i g a r a i ç m i ş o l d u ğ u n u a n l a d ı m .
" V a f t i z c i Y a h y a ç ö l e g i t m i ş t i , H z . İ s a i se g ü n a h k â r l a r ı n
a r a s ı n a g i t m i ş , o r a d a n o r a y a d o l a ş m ı ş t ı , " d e d i . " B e n d e b ö y -
l e s i n i y e ğ l i y o r u m . "
G e r ç e k t e n d e H z . İ s a ç ö l d e g e ç i r d i ğ i z a m a n d ı ş ı n d a ö m -
r ü n ü i n s a n l a r a r a s ı n d a g e ç i r m i ş t i .
" A s l ı n a b a k a r s a n , H z . İ s a ' n ı n i l k m u c i z e s i n e b i r i s i n i n
r u h u n u k u r t a r m a k t ı , n e b i r h a s t a l ı ğ ı i y i l e ş t i r m e k , n e d e ş e y -
t a n k o v m a k ; b i r d ü ğ ü n d e e v s a h i b i n i n ş a r a b ı b i t i n c e s u y u
t a d ı n a d o y u l m a z b i r ş a r a b a d ö n ü ş t ü r m ü ş t ü . "
P e t r u s b ö y l e d e d i k t e n s o n r a b i r d e n d u r u v e r d i . O k a d a r
a p a n s ı z d u r d u k i , k o r k u y a k a p ı l a r a k b e n d e d u r d u m . A d ı n ı
k ö y e v e r e n k ö p r ü n ü n ü s t ü n d e y d i k . A m a P e t r u s ö n ü m ü z d e -
k i y o l a b a k m ı y o r d u . G ö z l e r i n i , ı r m a k k ı y ı s ı n d a b i r l a s t i k
t o p l a o y n a m a k t a o l a n i k i o ğ l a n a d i k m i ş t i . S e k i z - o n y a ş l a r ı n -
d a g ö r ü n e n ç o c u k l a r b i z i f a r k e t m e m i ş g i b i y d i l e r . P e t r u s ,
k ö p r ü y ü g e ç i p y o l a d e v a m e t m e k y e r i n e , ı r m a k b o y u n a i n i p
ç o c u k l a r a y a k l a ş t ı . B e n d e , h e r z a m a n k i g i b i , h i ç b i r ş e y s o r -
m a d a n a r d ı n d a n g i t t i m .
O ğ l a n l a r b i z i g ö r m e z d e n g e l m e y i s ü r d ü r ü y o r l a r d ı . P e t -
r u s o t u r m u ş , o y n a d ı k l a r ı o y u n u s e y r e d i y o r d u . A z s o n r a ,
o t u r d u ğ u y e r e d ü ş e n t o p u k a p t ı ğ ı g i b i b a n a a t t ı .
T o p u h a v a d a y a k a l a y ı p n e o l a c a k d i y e b a k t ı m .
O ğ l a n l a r d a n b i r i - b ü y ü ğ ü - b a n a d o ğ r u g e l d i . İ l k i n t o p u
o n a a t m a y ı g e ç i r d i m a k l ı m d a n , a m a P e t r u s ' u n d a v r a n ı ş ı o
k a d a r o l a ğ a n d ı ş ı y d ı ki o l u p b i t e n i a n l a y a y ı m d i y e b e k l e -
d i m .
" T o p u a t a r m ı s ı n , a ğ a b e y ? " d e d i ç o c u k .
İ k i m e t r e ö t e m d e k i k ü ç ü ğ e b a k t ı m . O n d a b i l d i k b i r ş e y
o l d u ğ u n u s e z i n l e d i m . Ç i n g e n e ' y l e k a r ş ı l a ş t ı ğ ı m d a k a p ı l d ı -
ğ ı m d u y g u n u n a y n ı s ı y d ı .
Ç o c u k , b i r k a ç k e z t o p u i s t e y i p d e k a r ş ı l ı k v e r m e d i ğ i m i
g ö r ü n c e y e r e e ğ i l i p b i r t a ş a l d ı .
" T o p u v e r , y o k s a t a ş ı a t a r ı m , " d e d i .
P e t r u s ' l a ö b ü r o ğ l a n s e s s i z c e b e n i s e y r e d i y o r l a r d ı . Ç o -
c u ğ u n s a l d ı r g a n l ı ğ ı b e n i t e d i r g i n e t m i ş t i .
" A t d a g ö r e l i m , " d i y e k a r ş ı l ı k v e r d i m . " B a n a g e l i r s e s o -
p a y ı y e r s i n . "
P e t r u s ' u n d e r i n b i r n e f e s a l d ı ğ ı n ı f a r k e t t i m . B u s a h n e -
y i d a h a ö n c e y a ş a m ı ş ı m g i b i g e l d i .
Ç o c u k s ö y l e d i ğ i m d e n k o r k m u ş t u . T a ş ı y e r e b ı r a k ı p b a ş -
k a b i r y o l d e n e d i :
" B u r a d a , P u e n t e d e l a R e i n a ' d a b i r k u t s a l e m a n e t v a r .
B i r z a m a n l a r z e n g i n b i r h a c ı n ı n d ı . İ s t i r i d y e k a b u k l a r ı n a v e
s ı r t ç a n t a l a r ı n ı z a b a k ı l ı r s a s i z d e h a c ı s ı n ı z . S e n b a n a t o p u -
m u v e r , b e n d e s a n a k u t s a l e m a n e t i v e r e y i m . I r m a k t a k u m a
g ö m ü l ü . "
H i ç d e i n a n d ı r ı c ı o l m a y a n b i r s e s l e , " T o p u n b e n d e k a l -
m a s ı n ı i s t i y o r u m , " d e d i m . A s l ı n d a , k u t s a l e m a n e t i i s t i y o r -
d u m . Ç o c u k d o ğ r u s ö y l e r g i b i y d i . A m a b e l k i d e t o p b i r n e -
d e n l e P e t r u s ' a g e r e k i y o r d u d a , o n u d ü ş k ı r ı k l ı ğ ı n a u ğ r a t -
m a k i s t e m i y o r d u m . P e t r u s r e h b e r i m d i .
O ğ l a n ı n g ö z l e r i n e m l e n m i ş t i . " B a k , a ğ a b e y , s e n b u t o p u
n e y a p a c a k s ı n k i , " d e d i . " G ü ç l ü s ü n , g e z i p g ö r m ü ş s ü n , d ü n -
y a y ı t a n ı y o r s u n . B e n s e ş u ı r m a ğ ı n k ı y ı s ı n d a n b a ş k a b i r y e r
g ö r m e d i m h a y a t ı m d a , ş u t o p d a t e k o y u n c a ğ ı m . L ü t f e n t o -
p u m u g e r i v e r . "
O ğ l a n ı n s ö z l e r i i ç i m e i ş l e d i . A m a n e d e n s e b u r a s ı b a n a
ç o k b i l d i k g e l d i ğ i v e b u s a h n e y i d a h a ö n c e o k u m u ş y a d a y a -
ş a m ı ş o l d u ğ u m d u y g u s u n a k a p ı l d ı ğ ı m i ç i n b i r k e z d a h a k a r -
ş ı k o y d u m :
" O l m a z . B u t o p b a n a l a z ı m . S a n a p a r a v e r e y i m , b a ş k a
b i r t a n e a l , h e m d e d a h a g ü z e l i n i , a m a b u t o p b e n i m . "
B u n u d e m e m l e z a m a n s a n k i d u r d u . Ç e v r e d e k i h e r ş e y
d e ğ i ş m e y e b a ş l a d ı ; ü s t e l i k P e t r u s ' u n p a r m a ğ ı d a e n s e m d e
d e ğ i l d i . B i r a n i ç i n , g e n i ş , ü r k ü n ç , k ü l r e n g i b i r ç ö l d e b u l d u k
k e n d i m i z i . P e t r u s ' l a ö t e k i ç o c u k y o k t u ; y a l n ı z c a b e n , k a r -
ş ı m d a d a o ğ l a n . B i r a z d a h a b ü y ü m ü ş t ü ; b a k ı ş ı d a h a s e v e c e n
v e d o s t ç a y d ı . A m a g ö z l e r i n d e i ç i m e k o r k u s a l a n b i r ı ş ı k b e -
l i r m i ş t i .
H a y a l , g ö z a ç ı p k a p a y ı n c a y a k a d a r y o k o l d u . A v r u p a '
n ı n d ö r t b i r y a n ı n d a n g e l e n t ü m S a n t i a g o Y o l l a r ı n ı n b i r l e ş -
t i ğ i P u e n t e d e l a R e i n a ' d a y d ı m y i n e . Ç o c u k , k a r ş ı m d a d u r -
m u ş , t a t l ı , m a h z u n b i r b a k ı ş l a t o p u n u g e r i i s t i y o r d u .
P e t r u s y a n ı m a g e l d i , t o p u e l i m d e n a l ı p ç o c u ğ a v e r d i .
" K u t s a l e m a n e t n e r e d e ? " d i y e s o r d u o ğ l a n a .
Ç o c u k , " N e k u t s a l e m a n e t i ? " d e d i k t e n s o n r a a r k a d a -
ş ı n ı n e l i n i y a k a l a y ı p g e r i s ı ç r a d ı , s o n r a b i r d e n k e n d i n i s u y a
a t t ı .
I r m a ğ ı n k ı y ı s ı n d a n y u k a r ı t ı r m a n d ı k , k ö p r ü y ü g e ç t i k .
N e l e r o l u p b i t t i ğ i n i ö ğ r e n m e k i ç i n s o r u l a r s o r u p d u r u y o r ,
g ö r d ü ğ ü m ç ö l h a y a l i n i a n l a t ı y o r d u m ; a m a P e t r u s k o n u y u
d e ğ i ş t i r e r e k , b u n u o r a d a n i y i c e u z a k l a ş t ı k t a n s o n r a k o n u ş -
m a m ı z g e r e k t i ğ i n i s ö y l e d i .
Y a r ı m s a a t s o n r a , h â l â R o m a l ı l a r ı n i z l e r i n i t a ş ı y a n Y o l '
u n b i r d ö n e m e c i n e v a r d ı k . B u r a d a d a b i r k ö p r ü v a r d ı , a m a
y ı k ı k d ö k ü k t ü ; k e ş i ş l e r i n v e r d i ğ i ç a v d a r e k m e ğ i , y o ğ u r t v e
k e ç i p e y n i r i n i ç ı k a r ı p k a h v a l t ı y a o t u r d u k .
P e t r u s , " Ç o c u ğ u n t o p u n u n e d e n i s t e d i n ? " d i y e s o r d u .
A s l ı n d a t o p u i s t e m e d i ğ i m i a n l a t t ı m o n a : T o p o n u n i ç i n
ç o k ö n e m l i y m i ş ç e s i n e b i r t u h a f d a v r a n d ı ğ ı i ç i n ö y l e y a p -
m ı ş t ı m .
" D o ğ r u s u n u i s t e r s e n , ö n e m l i y d i . İ ç i n d e k i ş e y t a n ı k o v -
m a n ı s a ğ l a d ı . "
İ ç i m d e k i ş e y t a n m ı ? Y o l c u l u ğ u m u z b o y u n c a d u y d u -
ğ u m e n s a ç m a l a f t ı b u . P i r e n e l e r ' d e a l t ı g ü n d o l a n ı p d u r -
m u ş , b ü y ü c ü l ü k y a p m a y a n b ü y ü c ü b i r r a h i p l e k a r ş ı l a ş m ı ş -
t ı m ; k u r u n t u y a k a p ı l a r a k , s u ç l u l u k y a d a a ş a ğ ı l ı k d u y g u s u -
n a y e n i k d ü ş e r e k n e z a m a n k e n d i m l e i l g i l i k ö t ü b i r ş e y d ü -
ş ü n e c e k o l s a m t ı r n a ğ ı m ı b a ş p a r m a ğ ı m ı n e t i n e b a t ı r m ı ş ,
o r a y ı c ı l k y a r a y a p m ı ş t ı m . A m a P e t r u s b i r k o n u d a h a k l ı y d ı :
O l u m s u z d ü ş ü n c e l e r i m b ü y ü k ö l ç ü d e a z a l m ı ş t ı . Y i n e d e , b u
i ç i m d e k i ş e y t a n h i k â y e s i h i ç d u y m a d ı ğ ı m b i r ş e y d i ; b u n u
k o l a y k o l a y i ç i m e s i n d i r e m e z d i m .
" B u g ü n k ö p r ü y ü g e ç m e d e n , b i z i u y a r m a y a ç a l ı ş a n b i r i -
n i n v a r l ı ğ ı n ı g ü ç l ü b i r b i ç i m d e h i s s e t t i m . A m a u y a r ı b e n d e n
ç o k s a n a y d ı . P e k y a k ı n d a b i r s a v a ş p a t l a k v e r e c e k v e s e n i n
y ü r e k t e n s a v a ş m a n g e r e k e c e k .
" İ ç i n d e k i ş e y t a n ı t a n ı m a d ı ğ ı n z a m a n , o k e n d i n i e n y a -
k ı n d a k i i n s a n d a g ö s t e r i r . Ç e v r e m e b a k m ı p d a o y u n o y n a -
y a n o ç o c u k l a r ı g ö r ü n c e , v a r l ı ğ ı n ı h i s s e t t i ğ i m k i ş i n i n b i z i
o r a d a u y a r a b i l e c e ğ i n i d ü ş ü n d ü m . A m a y a l n ı z c a b i r s e z g i y d i
b u . T o p u g e r i v e r m e y i r e d d e t t i ğ i n d e , o n u n s e n i n i ç i n d e k i
ş e y t a n o l d u ğ u n d a n k u ş k u m k a l m a d ı . "
B i r k e z d a h a , o n u n ö y l e i s t e d i ğ i n i s a n d ı ğ ı m i ç i n t o p u
g e r i v e r m e d i ğ i m i s ö y l e d i m .
" B e n i m l e n e i l g i s i v a r ? B e n b i r ş e y d e m e d i m k i . "
H a f i f ç e b a ş ı m ı n d ö n d ü ğ ü n ü h i s s e t t i m . B e l k i d e , y a r ı m
s a a t t e n f a z l a a ç a ç ı n a y ü r ü d ü k t e n s o n r a o b u r c a s m a t ı k m d ı -
ğ ı m i ç i n b ö y l e o l m u ş t u . Y i n e d e , ç o c u ğ u n t a n ı d ı k g e l m i ş o l -
m a s ı d u y g u s u n d a n k u r t u l a m ı y o r d u m .
" İ ç i n d e k i ş e y t a n ü ç k l a s i k y a k l a ş ı m d e n e d i : t e h d i t , v a a t
v e z a y ı f y a n m a s a l d ı r ı . K u t l a r ı m : C e s u r c a d i r e n d i n . "
P e t r u s ' u n o ğ l a n a k u t s a l e m a n e t i n n e r e d e o l d u ğ u n u s o r -
d u ğ u n u h a t ı r l ı y o r d u m . O s ı r a d a , ç o c u ğ u n v e r d i ğ i y a n ı t t a n
b e n i a l d a t m a y a ç a l ı ş t ı ğ ı n ı s a n m ı ş t ı m . O y s a g e r ç e k t e n s a k l ı
b i r k u t s a l e m a n e t o l s a g e r e k t i ; b i r ş e y t a n a s l a s a h t e v a a t t e
b u l u n m a z d ı .
" Ç o c u k k u t s a l e m a n e t i n y e r i n i h a t ı r l a y a m a d ı ğ ı n d a , se -
n i n i ç i n d e k i ş e y t a n g i t m i ş t i . "
S o n r a , g ö z l e r i m i n i ç i n e b a k a r a k , " O n u g e r i ç a ğ ı r m a n ı n
v a k t i d i r , " d e d i . " O n a i h t i y a c ı n o l a c a k . "
E s k i k ö p r ü n ü n y ı k ı n t ı l a r ı ü s t ü n d e o t u r u y o r d u k . P e t r u s
y e m e ğ i m i z d e n a r t a k a l a n l a r ı ö z e n l e t o p l a d ı , k e ş i ş l e r i n v e r -
d i ğ i k â ğ ı t t o r b a y a k o y d u . Ö n ü m ü z d e u z a n ı p g i d e n t a r l a l a r -
d a r e n ç p e r l e r t o p l a n m a y a b a ş l a m ı ş l a r d ı , a m a o k a d a r u z a k -
t a y d ı l a r ki k o n u ş m a l a r ı n ı d u y a m ı y o r d u m . İ n i ş l i ç ı k ı ş l ı b i r
a r a z i y d i , i ş l e n m i ş a l a n l a r o v a b o y u n c a b a m b a ş k a g ö r ü n t ü -
l e r o l u ş t u r m u ş t u . A ş a ğ ı d a s ü z ü l ü p g i d e n k a n a l ı n s u y u k u -
r a k l ı k y ü z ü n d e n i p g i b i k a l m ı ş , s e s s i z s a d a s ı z a k ı y o r d u .
P e t r u s , " H z . İ s a h a l k ı n a r a s ı n a k a r ı ş m a d a n ö n c e i ç i n d e -
k i ş e y t a n l a k o n u ş m a k i ç i n ç ö l e g i t m i ş t i , " d i y e s ö z e b a ş l a d ı .
" İ n s a n l a r h a k k ı n d a ö ğ r e n m e s i g e r e k e n l e r i ö ğ r e n d i , a m a
o y u n u n k u r a l l a r ı n ı ş e y t a n ı n d a y a t m a s ı n a i z i n v e r m e d i ; H z .
İ s a i ş t e b ö y l e ü s t ü n g e l d i .
" B i r z a m a n l a r ş a i r i n b i r i h i ç b i r i n s a n ı n b i r a d a o l m a d ı ğ ı -
n ı s ö y l e m i ş t i . Y ü r e k t e n s a v a ş a b i l m e k i ç i n y a r d ı m a i h t i y a ç
d u y a r ı z . D o s t l a r a i h t i y a c ı m ı z v a r d ı r , a m a y a k ı n ı m ı z d a d o s t l a r
y o k s a y a l n ı z l ı ğ ı a n a s i l a h ı m ı z k ı l m a k zo r u n d a y ı z d ı r . H e d e f i -
m i z e d o ğ r u g e r e k l i a d ı m l a r ı a t a b i l m e m i z i ç i n ç e v r e m i z d e k i
h e r ş e y i n y a r d ı m ı n a i h t i y a c ı m ı z v a r d ı r . H e r şey , y ü r e k t e n s a -
v a ş ı k a z a n m a k o n u s u n d a k i k a r a r l ı l ı ğ ı m ı z ı n b i z d e k i y a n s ı -
m a s ı o l u p ç ı k m a l ı d ı r . B u n u a n l a y a m a z s a k , h e r ş e y e v e h e r k e -
s e i h t i y a c ı m ı z o l d u ğ u n u g ö r e m e z v e k i b i r l i s a v a ş ç ı l a r a d ö n ü -
ş ü r ü z . S o n u n d a k i b r i m i z b i z i y e r l e b i r e d e r , k e n d i m i z e o k a -
d a r g ü v e n i r i z k i s a v a ş m e y d a n ı n d a k i t u z a k l a r ı g ö r e m e y i z . "
P e t r u s ' u n s a v a ş ç ı l a r v e s a v a ş l a r l a i l g i l i s ö z l e r i a k l ı m a
b i r k e z d a h a C a r l o s C a s t a n e d a ' n ı n D o n J u a n ' ı n ı g e t i r d i .
K e n d i k e n d i m e , y a ş l ı b ü y ü c ü , m ü r i d i d a h a k a h v a l t ı s ı n ı b i l e
e t m e d e n , s i n d i r e m e d e n , s a b a h ı n k ö r ü n d e d e r s v e r i r m i y d i
a c a b a , d i y e s o r d u m . A m a P e t r u s s ö z ü n ü b i t i r m e m i ş t i :
" B i z i k u ş a t a n v e b i z e y a r d ı m c ı o l a n f i z i k s e l g ü ç l e r i n ü s -
t ü n d e v e ö t e s i n d e , b i z d e n y a n a t e m e l d e i k i t i n s e l g ü ç v a r -
d ı r : b i r m e l e k v e b i r ş e y t a n . M e l e k b i z i h e r z a m a n k o r u r ,
t a n r ı s a l b i r a r m a ğ a n d ı r o - o n a y a k a r m a n g e r e k m e z . D ü n y a -
y a a l g ı l a y a n g ö z l e r l e b a k ı y o r s a n , m e l e ğ i n i n y ü z ü h e r z a m a n
g ö r ü l e b i l i r . M e l e ğ i n b u ı r m a k t ı r , t a r l a d a k i r e n ç p e r l e r d i r , ş u
m a v i g ö k y ü z ü d ü r . I r m a ğ ı a ş m a m ı z ı s a ğ l a y a n ş u e s k i k ö p r ü -
y ü a d ı m s a n ı n ı b i l m e d i ğ i m i z R o m a l ı a s k e r l e r y a p m ı ş t ı ; b u
k ö p r ü d e s e n i n m e l e ğ i n i n y ü z ü d ü r . A t a l a r ı m ı z o n a k o r u y u -
c u m e l e k d i y o r l a r d ı .
" Ş e y t a n d a b i r m e l e k t i r , a m a ö z g ü r , a s i b i r g ü ç t ü r o . E s -
k i ç a ğ d a M e r c u r i u s ' v e t a n r ı l a r ı n h a b e r c i s i H e r m e s T r i s m e -
g i s t o s 2 t a r a f ı n d a n t e m s i l e d i l i r d i . O n u n a l a n ı y a l n ı z c a m a d d î
d ü z l e m d e d i r . O K i l i s e ' n i n a 111 n ı n d a d ı r, ç ü n k ü a l t ı n t o p r a k t a n
g e l i r v e t o p r a k s e n i n ş e y t a n ı n d ı r . Ş e y t a n b i z i m i ş l e r i m i z d e -
d i r , p a r a y l a g ö r d ü ğ ü m ü z i ş l e r d e d i r . O n u s e r b e s t b ı r a k t ı ğ ı m ı z
z a m a n k e n d i n i d a ğ ı t a b i l i r . O n u k o v d u ğ u m u z z a m a n , b i z e ö ğ -
r e t e c e ğ i i y i ş e y l e r i n t ü m ü n d e n y o k s u n k a l ı r ı z ; d ü n y a v e i n -
s a n l a r h a k k ı n d a ç o k ş e y b i l i r . O n u n g ü c ü k a r ş ı s ı n d a b ü y ü l e -
n i r s e k , b i z i e l e g e ç i r i r v e y ü r e k t e n s a v a ş v e r m e m i z i ö n l e r .
" O y ü z d e n , h a b e r c i m i z l e g e ç i n m e n i n t e k y o l u , ö ğ ü t l e r i -
n e k u l a k v e r e r e k v e g e r e k t i ğ i n d e y a r d ı m ı n ı i s t e y e r e k , a m a
o y u n u n k u r a l l a r ı n ı o n u n d a y a t m a s ı n a a s l a i z i n v e r m e k s i z i n
o n u b i r d o s t o l a r a k k a b u l e t m e k t i r . H a b e r c i n i n o y u n u n k u -
r a l l a r ı n ı d a y a t m a s ı n ı ö n l e m e k i ç i n d e ö n c e k e n d i n i n n e i s -
t e d i ğ i n i b i l m e n , s o n r a d a o n u n y ü z ü n ü v e a d m ı b i l m e n g e -
r e k i r . "
" B u n l a r ı n a s ı l b i l e b i l i r i m k i ? " d i y e s o r d u m .
O z a m a n , P e t r u s b a n a H a b e r c i R i t ü e l i ' n i ö ğ r e t t i .
" U y g u l a m a k i ç i n g e c e y i b e k l e , " d e d i , " d a h a k o l a y o l u r .
B u g ü n i l k k a r ş ı l a ş m a n ı z d a s a n a a d ı n ı s ö y l e y e c e k . B u a d
g i z l i d i r , a s l a b a ş k a l a r ı n a s ö y l e n m e m e l i, b a n a b i l e . H a b e r c i -
n i n a d ı n ı b i l e n s e n i y o k e d e b i l i r . "
P e t r u s k a l k t ı , y ü r ü m e y e b a ş l a d ı k . Ç o k g e ç m e d e n , r e n ç -
' R o m a d i n i n d e t i c a r e t t a n r ı s ı , a m a g e n e l l i k l e E s k i Y u n a n t a n r ı s ı H e r m e s ' l e ö z d e ş l e ş t i -
r i l m i ş v e k a n a t l ı s a n d a l l a r l a y a d a k a n a t l ı b i r b a ş l ı k l a v e y ı l a n s a r ı l ı b i r d e ğ n e k t a ş ı r k e n
r e s m e d i l m i ş t i r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
' E s k i Y u n a n t a n r ı s ı H e r m e s ' t e n , H o m e r o s ' u n O d y s s e i a ' s ı n d a t a n r ı l a r ı n h a b e r c i s i v e
ö l ü l e r i H a d e s ' e g ö t ü r e n y o l g ö s t e r i c i o l a r a k söz e d i l i r . H a b e r c i o l a r a k H e r m e s , y o l l a r ı n
v e k e n t k a p ı l a r ı n ı n d a k o r u y u c u s u y d u . " H e r m e s T r i s m e g i s t o s ' " , " Ü ç Kez Y ü c e H e r m e s "
a n l a m ı n a ge l i r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
p e r l e r i n ç a l ı ş t ı k l a r ı t a r l a y a v a r d ı k . O n l a r a "Buenos dias" d e -
y i p y o l d a n a ş a ğ ı v u r d u k .
" B i r m e t a f o r k u l l a n m a m g e r e k s e y d i , m e l e ğ i n i n z ı r h ı n ,
h a b e r c i n i n d e k ı l ı c ı n o l d u ğ u n u s ö y l e r d i m . Z ı r h a d a m ı h e r
t ü r l ü k o ş u l d a k o r u r , a m a k ı l ı ç s a v a ş ı n o r t a s ı n d a y e r e d ü ş e -
b i l i r , b i r d o s t u ö l d ü re b i l i r ya da s a h i b i n e k a r ş ı k u l l a n ı l a b i l i r .
K ı l ı ç h e r ş e y i ç i n k u l l a n ı l a b i l i r . . . " S o n r a d a , g ü l e r e k , " Ü s t ü -
n e o t u r m a k d ı ş ı n d a , " d i y e e k l e d i .
Ö ğ l e y i n b i r ş e y l e r y e m e k i ç i n b i r k a s a b a d a m o l a v e r d i k .
B i z e b a k a n g e n ç g a r s o n a n l a ş ı l a n t e r s i n d e n k a l k m ı ş t ı . H i ç -
b i r s o r u m u z a y a n ı t v e r m e d i ğ i g i b i n e r d e y s e t a b a k l a r ı k a f a -
m ı z a a t a c a k t ı . S o n u n d a P e t r u s ' u n ş o r t u n a k a h v e d ö k m e y i
b i l e b a ş a r d ı . R e h b e r i m i n a n s ı z ı n d e ğ i ş i v e r d i ğ i n i g ö r d ü m :
B ü y ü k b i r ö f k e y e k a p ı l a r a k f ı r l a d ı , d ü k k â n ı n s a h i b i n i b u l u p
b a ğ ı r a ç a ğ ı r a g a r s o n u ş i k â y e t e t t i . S o n r a d a e r k e k l e r t u v a l e -
t i n e g i d i p ş o r t u n u ç ı k a r d ı ; d ü k k â n ı n s a h i b i d e ş o r t u s i l i p t e -
m i z l e d i k t e n s o n r a k u r u m a s ı i ç i n d ı ş a r ı y a s e r d i .
Ş o r t u n ö ğ l e n g ü n e ş i n d e k u r u m a s ı n ı b e k l e r k e n , o s a b a h
k o n u ş t u k l a r ı m ı z ı d ü ş ü n ü y o r d u m . P e t r u s ' u n , ı r m a ğ ı n k ı y ı -
s ı n d a k i ç o c u k h a k k ı n d a s ö y l e d i k l e r i n i n ç o ğ u g e r ç e k t e n d e
m a n t ı k l ı y d ı . N e d e o l s a , ç ö l ü n v e b i r y ü z ü n h a y a l i n i g ö r -
m ü ş t ü m . A m a " h a b e r c i " y l e i l g i l i o h i k â y e b a n a b i r a z i l k e l
g e l m i ş t i . Y i r m i n c i y ü z y ı l d a a z ı c ı k a k l ı o l a n b i r i i ç i n c e h e n -
n e m , g ü n a h , ş e y t a n g i b i k a v r a m l a r ı n p e k b i r a n l a m ı y o k t u .
Ö ğ r e t i l e r i n i S a n t i a g o Y o l u ' n u i z l e d i ğ i m d e n ç o k d a h a u z u n
b i r s ü r e d i r i z l e d i ğ i m G e l e n e k ' e g ö r e , h a b e r c i , y e r y ü z ü g ü ç -
l e r i n i y ö n e t e n b i r r u h t u v e h e r z a m a n b i r d o s t t u . O n d a n b ü -
y ü i ş l e r i n d e s ı k s ı k y a r a r l a n ı l ı r d ı , a m a h i ç b i r z a m a n g ü n d e -
l i k o l a y l a r d a y a r d ı m ı n a b a ş v u r u l a c a k y a d a a k ı l s o r u l a c a k
b i r d a n ı ş m a n o l a r a k g ö r ü l m e z d i . P e t r u s , h a b e r c i n i n d o s t l u -
ğ u n d a n b u d ü n y a d a k i i ş l e r i m i d ü z e l t i p g e l i ş t i r m e k t e y a r a r -
l a n a b i l e c e ğ i m e i n a n m a y a y ö n e l t m i ş t i b e n i . O y s a b u d ü ş ü n -
c e y i h e m z ı n d ı k ç a , h e m d e ç o c u k ç a b u l m u ş t u m .
A m a M a d a m L o u r d e s ' a , r e h b e r i m e b ü t ü n ü y l e b o y u n
e ğ e c e ğ i m e y e m i n e t m i ş t i m . B i r k e z d a h a i ş a r e t p a r m a ğ ı m m
t ı r n a ğ ı n ı b a ş p a r m a ğ ı m ı n ç e t e l e y e d ö n m ü ş e t i n e b a t ı r m a k
z o r u n d a k a l d ı m .
H A B E R C İ R İ T Ü E L İ
1 . O t u r v e t ü m d e n g e v ş e y i p r a h a t l a . B ı r a k z i h n i n ö z g ü r c e
g e z i n s i n , d ü ş ü n c e l e r i n s e r b e s t ç e a k ı p g i t s i n . B i r sü re
s o n r a , k e n d i k e n d i n e , " A r t ı k g e v ş e y i p r a h a t l a d ı m , u y k u -
l a r ı n e n d e r i n i n d e y i m , " d e m e y e baş la .
2 . Z i h n i n i n a r t ı k h i ç b i r şey le i l g i l e n m e d i ğ i n i h i s s e t t i ğ i n d e ,
s a ğ ı n d a k o c a m a n b i r ateş h a y a l et. A l e v l e r c a n l ı ve par-
lak o l s u n . S o n r a , u s u l c a , " B i l i n ç a l t ı m a k e n d i n i gös te r -
m e s i n i e m r e d i y o r u m . B ü y ü l ü s ı r l a r ı n ı a ç m a s ı n ı v e göz-
ler ö n ü n e s e r m e s i n i e m r e d i y o r u m , " de. B i r a z b e k l e d i k -
t e n s o n r a z i h n i n i ateşe o d a k l a n d ı r . B i r h a y a l b e l i r i r s e , b i -
l i n ç a l t ı n ı n b i r b e l i r t i s i o l a c a k t ı r . O n u c a n l ı t u t m a y a ça l ış .
3 . Ş i m d i , a teş i hep s a ğ ı n d a t u t a r a k , s o l u n d a y e n i b i r b ü y ü k
ateş h a y a l e t m e y e baş la . A l e v l e r c a n l a n d ı ğ ı z a m a n u s u l c a
şu söz le r i söy le : " K e n d i n i her şeyde ve h e r k e s t e g ö s t e r e n
k u z u n u n g ü c ü , h a b e r c i m i ç a ğ ı r d ı ğ ı m d a b e n d e d e göster -
s in k e n d i n i . ( H a b e r c i n i n ad ı ) ş i m d i k a r ş ı m d a b e l i r s i n . "
4 . İ k i ateş a r a s ı n d a b e l i r m e s i g e r e k e n h a b e r c i n l e k o n u ş .
B e l i r l i s o r u n l a r ı n ı g ö r ü ş , a k ı l d a n ı ş v e ona g e r e k l i e m i r -
l e r i ver.
5 . K o n u ş m a n ı z b i t t i ğ i n d e , h a b e r c i y i şu söz le r l e sa l ı ve r :
" G e r ç e k l e ş t i r d i ğ i m m u c i z e i ç i n k u z u y a t e ş e k k ü r e d e r i m .
( H a b e r c i n i n ad ı ) ç a ğ r ı l d ı ğ ı z a m a n g e r i d ö n s ü n v e uzak-
t a y k e n d e i ş l e r i m i s ü r d ü r m e m e y a r d ı m c ı o l s u n . "
Not : İ l k ç a ğ r ı d a - y a d a r i t ü e l i u y g u l a y a n ı n z i h n i n i y o ğ u n l a ş -
t ı r m a y e t e n e ğ i n e göre i lk ç a ğ r ı l a r d a - h a b e r c i n i n a d ı n ı söy le-
me. Y a l n ı z c a " o " de. R i t ü e l iy i u y g u l a n ı r s a , h a b e r c i a d ı n ı he-
m e n t e l e p a t i k o l a r a k a ç ı k l a y a c a k t ı r . A ç ı k l a m a z s a , a d ı n ı öğ-
r e n e n e k a d a r d i r e t , k o n u ş m a y a a n c a k o n d a n s o n r a baş la . R i -
t ü e l ne k a d a r çok t e k r a r l a n ı r s a , h a b e r c i n i n v a r l ı ğ ı o k a d a r
g ü ç l ü , e y l e m l e r i o k a d a r ç a b u k o l a c a k t ı r .
O r a d a n a y r ı l d ı k t a n s o n r a , P e t r u s g a r s o n u k a s t e d e r e k ,
" O n u o k a d a r a ş a ğ ı l a m a m a l ı y d ı m , " d e d i . " B a n a k a l ı r s a , o
k a h v e y i b e n i m ü s t ü m e d e ğ i l , n e f r e t e t t i ğ i d ü n y a n ı n ü s t ü n e
d ö k t ü . K e n d i d ü ş g ü c ü n ü n ç o k ö t e l e r i n e u z a n a n k o s k o c a b i r
d ü n y a d a y a ş a d ı ğ ı n ı n f a r k ı n d a . O n u n b u d ü n y a y a k a t ı l ı m ı
ise h e r s a b a h e r k e n d e n k a l k m a k , b ö r e k ç i d e n b ö r e k l e r i a l ı p
g e t i r m e k , g e l e n l e r e h i z m e t e t m e k v e h e r g e c e a s l a t a n ı m a y a -
c a ğ ı k a d ı n l a r ı h a y a l e d e r e k k e n d i n i t a t m i n e t m e k l e s ı n ı r l ı . "
S i e s t a v a k t i g e l m i ş t i , a m a P e t r u s y ü r ü m e y i s ü r d ü r m e k -
t e k a r a r l ı y d ı . B ö y l e y a p m a k l a h o ş g ö r ü s ü z l ü ğ ü n ü n c e z a s ı n ı
ç e k t i ğ i n i s ö y l ü y o r d u . B e n d e , h i ç b i r ş e y y a p m a d ı ğ ı m h a l d e ,
k ı z g ı n g ü n e ş i n a l t ı n d a o n u n l a b i r l i k t e y ü r ü m e k z o r u n d a y -
d ı m . Y ü r e k t e n s a v a ş ı v e t a m o s ı r a d a d ü n y a n ı n d ö r t b i r y a -
n ı n d a y a p m a k i s t e m e d i k l e r i ş e y l e r i y a p m a k t a o l a n m i l y o n -
l a r c a i n s a n ı d ü ş ü n ü y o r d u m . G e r ç i b a ş p a r m a ğ ı m c ı l k y a r a
o l m u ş t u a m a , Z a l i m l i k E g z e r s i z i i ş i m e y a r ı y o r d u . A k l ı m ı n
b e n i h i ç i s t e m e d i ğ i m d u r u m l a r a d ü ş ü r e r e k , h i ç b i r y a r a r ı o l -
m a y a n d u y g u l a r a k a p ı l m a m a y o l a ç a r a k b a n a n a s ı l i h a n e t
e t t i ğ i n i g ö r m e m i s a ğ l a m ı ş t ı . B i r d e n , u m a r ı m P e t r u s h a k l ı -
d ı r , d i y e g e ç i r d i m i ç i m d e n ; u m a r ı m , g e r ç e k t e n b i r h a b e r c i
v a r d ı r , o n u n l a ö n ü m d e k i s o r u n l a r ı k o n u ş a b i l i r i m , g ü n d e l i k
s o r u n l a r ı m l a i l g i l i y a r d ı m i s t e y e b i l i r i m , d i y e d ü ş ü n d ü m .
G e c e y i i p l e ç e k i y o r d u m .
B u a r a d a P e t r u s g a r s o n d a n söz e t m e y i s ü r d ü r ü y o r d u .
E n s o n u n d a , y i n e H ı r i s t i y a n l ı k t a n k a n ı t l a r g ö s t e r e r e k k e n -
d i n i d o ğ r u d a v r a n d ı ğ ı n a i n a n d ı r m a y ı b a ş a r d ı .
" H z . İ s a , z i n a y a p a n k a d ı n ı b a ğ ı ş l a m ı ş , o n d a n b i r i n c i r i
e s i r g e y e n a d a m ı l a n e t l e m i ş t i . E h , b e n i m d e i y i l i k p e r i s i o l a -
c a k h a l i m y o k . "
İ ş t e b u k a d a r . S o r u n o n u n g ö z ü n d e ç ö z ü l m ü ş t ü . P e t -
r u s ' u b i r k e z d a h a K i t a b ı M u k a d d e s k u r t a r m ı ş t ı .
E s t e l l a ' y a v a r d ı ğ ı m ı z d a s a a t d o k u z a g e l i y o r d u . Y ı k a n ı p
y e m e ğ e i n d i m . Y a k u b y o l u n u n i l k r e h b e r i n i n y a z a r ı A y m e -
r i c P i c a u d , E s t e l l a ' d a n , " E k m e ğ i m i s g i b i , ş a r a b ı , e t i , b a l ı ğ ı
h a r i k a , b e r e k e t l i b i r y e r . I r m a ğ ı E g a ' n ı n s u y u g ü z e l , t a t l ı v e
t e m i z , " d i y e söz e t m i ş t i . I r m a ğ ı n s u y u n d a n i ç m e d i m , a m a
l o k a n t a n ı n y e m e k l e r i n e b a k ı l ı r s a P i c a u d ' n u n d e ğ e r l e n d i r -
m e s i s e k i z y ü z y ı l s o n r a b i l e d o ğ r u l u ğ u n u k o r u y o r d u . E n f e s
b i r R i o j a ş a r a b ı e ş l i ğ i n d e k u z u b u d u v e e n g i n a r g ö b e ğ i y e -
d i k . S o f r a d a n u z u n s ü r e k a l k m a d ı k , ş a r a b ı m ı z ı y u d u m l a y a -
r a k h a v a d a n s u d a n k o n u ş t u k . A m a s o n u n d a P e t r u s h a b e r -
c i m l e i l k b a ğ l a n t ı m ı k u r m a m ı n v a k t i n i n g e l d i ğ i n i s ö y l e d i .
K e n t t e g e z i n t i y e ç ı k t ı k . B a z ı g e ç i t l e r - V e n e d i k ' t e o l d u -
ğ u g i b i - d o ğ r u c a ı r m a ğ a ç ı k ı y o r d u ; o r a d a b i r y e r d e b i r a z
o t u r m a y a k a r a r v e r d i m . P e t r u s a r t ı k t ö r e n i b e n i m y ö n e t e c e -
ğ i m i b i l d i ğ i i ç i n g e r i d e k a l d ı .
U z u n b i r s ü r e ı r m a ğ ı s e y r e t t i m . S u y u v e s e s i , b e n i b u
d ü n y a d a n a l m a y a , b a n a d e r i n b i r d i n g i n l i k v e r m e y e b a ş l a -
d ı . G ö z l e r i m i k a p a d ı m v e i l k b ü y ü k a t e ş i h a y a l e t t i m . İ l k
b a ş t a h a y a l e t m e k k o l a y d e ğ i l d i , a m a s o n u n d a b e l i r d i .
R i t ü e l i n s ö z l e r i n i s ö y l e d i m , b u k e z s o l u m d a b i r b a ş k a
b ü y ü k a t e ş b e l i r d i . İ k i a t e ş i n a r a s ı n d a a y d ı n l a n a n y e r b ü t ü -
n ü y l e b o ş t u . H a b e r c i n i n k e n d i n i g ö s t e r m e s i i ç i n , b i r ş e y d ü -
ş ü n m e m e y e ç a l ı ş a r a k b i r s ü r e ö y l e b a k t ı m o r a y a . A m a h a -
b e r c i b e l i r e c e ğ i n e ç e ş i t l i e g z o t i k s a h n e l e r b e l i r m e y e b a ş l a d ı
- b i r p i r a m i d i n g i r i ş i , s a f a l t ı n a b ü r ü n m ü ş b i r k a d ı n , b i r a t e -
ş i n ç e v r e s i n d e d a n s e d e n s i y a h a d a m l a r . H a y a 11 e r b i r b i r i a r -
d ı s ı r a h ı z l a g e l i p g i d i y o r , b e n d e o n l a r ı n ö z g ü r c e a k ı ş ı n ı i z -
l i y o r d u m . P e t r u s ' l a g e ç t i ğ i m i z Y o l ' d a n b a z ı g ö r ü n t ü l e r d e
b e l i r d i - p a t i k a l a r , l o k a n t a l a r , o r m a n l a r . E n s o n u n d a , h i ç b i r
u y a r ı g e l m e d e n , i k i a t e ş i n a r a s ı n d a o s a b a h g ö r d ü ğ ü m k ü l
r e n g i ç ö l g ö r ü n d ü . V e o r a d a , o d o s t g ö r ü n e n a d a m h a i n h a i n
b a n a b a k ı y o r d u .
Ö n c e b i r k a h k a h a a t t ı , a r d ı n d a n c e z b e y e g e l i ş i m k a r ş ı -
s ı n d a g ü l ü m s e d i . B a n a k a p a l ı b i r ç a n t a g ö s t e r d i , s o n r a ç a n -
t a y ı a ç ı p b e n i m g ö r e m e y e c e ğ i m b i r b i ç i m d e i ç i n e b a k t ı .
T a m o s ı r a d a a k l ı m a b i r a d d ü ş t ü : A s t r a i n . 1
A d ı g ö z l e r i m i n ö n ü n e g e t i r m e y e v e i k i a t e ş i n a r a s ı n d a
d a n s e t t i r m e y e b a ş l a d ı ğ ı m d a h a b e r c i b a ş ı y l a o n a y l a d ı ; a d ı -
n ı ö ğ r e n m i ş t i m .
E g z e r s i z i s o n a e r d i r m e n i n v a k t i g e l m i ş t i . R i t ü e l i n s ö z -
l e r i n i s ö y l e y i p ö n c e s o l d a k i , s o n r a s a ğ d a k i a t e ş i s ö n d ü r -
d ü m . G ö z l e r i m i a ç t ı ğ ı m d a , E g a I r m a ğ ı ö n ü m d e y d i . .
1 Bu g e r ç e k ad d e ğ i l .
P e t r u s ' a , i k i a t e ş a r a s ı n d a o l u p b i t e n l e r i a n l a t t ı k t a n
s o n r a , " S a n d ı ğ ı m d a n ç o k d a h a k o l a y o l d u , " d e d i m .
" B u s e n i n i l k b a ğ l a n t m d ı ; t a n ı ş m a k v e d o s t l u k k u r m a k
i ç i n b i r b u l u ş m a . H a b e r c i y l e k o n u ş m a l a r ı n , a n c a k o n u h e r
g ü n ç a ğ ı r ı p s o r u n l a r ı n ı t a r t ı ş ı r s a n v e r i m l i o l u r . A m a g e r ç e k
y a r d ı m l a t u z a ğ ı b i r b i r i n d e n a y ı r t e t m e y i b i l m e l i s i n . O n u n l a
h e r b u l u ş m a n d a k ı l ı c ı n ı h a z ı r e t . "
" A m a h e n ü z k ı l ı c ı m y o k k i , " d i y e y a n ı t l a d ı m .
" D o ğ r u , o y ü z d e n s a n a f a z l a z a r a r v e r e m e z . Y i n e d e , i ş i -
n i k o l a y l a ş t ı r m a . "
R i t ü e l s o n a e r d i ğ i n d e P e t r u s ' t a n a y r ı l ı p o t e l e d ö n d ü m .
Y a t a ğ ı m d a , b i z e ö ğ l e y e m e ğ i v e r e n z a v a l l ı g e n ç g a r s o n u d ü -
ş ü n d ü m . O r a y a g e r i d ö n ü p o n a H a b e r c i R i t ü e l i ' n i ö ğ r e t -
m e k , i s t e r s e h e r ş e y i d e ğ i ş t i r e b i l e c e ğ i n i s ö y l e m e k g e ç t i
i ç i m d e n . A m a d ü n y a y ı k u r t a r m a y a ç a l ı ş m a k b o ş u n a y d ı : D a -
h a k e n d i m i b i l e k u r t a r a m a m ı ş t ı m . 1
1 H a b e r c i R i t ü e l i ' y l e i l g i l i i l k d e n e y i m i m i b ü t ü n ü y l e a n l a t m ı ş d e ğ i l i m . A s l ı n d a , P e t r u s
h a y a l l e r i n , a n ı l a r ı n v e A s t r a i n ' i n b a n a g ö s t e r d i ğ i ç a n t a n ı n a n l a m ı n ı a ç ı k l a d ı . A m a h a -
b e r c i y l e her i n s a n ı n her b u l u ş m a s ı f a r k l ı o l a c a ğ ı n d a n , b a ş k a l a r ı n ı n d e n e y i m i n i e t k i l e -
m e s i n d i y e k e n d i d e n e y i m i m d e d i r e t m e k i s t e m i y o r u m .
Sevgi
- t e t r u s , e r t e s i g ü n , " H a b e r c i n l e k o n u ş m a k r u h l a r d ü n y a -
s ı y l a i l g i l i s o r u l a r s o r m a k d e ğ i l d i r , " d e d i . " H a b e r c i n i n s e n i n
i ç i n y e r i n e g e t i r d i ğ i b i r t e k i ş l e v v a r d ı r : M a d d î d ü n y a y l a i l -
g i l i y a r d ı m c ı o l u r s a n a . O d a a n c a k n e i s t e d i ğ i n i t a m o l a r a k
b i l i y o r s a n . "
B i r ş e y l e r i ç m e k i ç i n b i r k a s a b a y a u ğ r a m ı ş t ı k . P e t r u s
b i r b i r a s ö y l e m i ş , b e n d e b i r m e y v e s u y u i s t e m i ş t i m . P a r -
m a k l a r ı m b a r d a k t a k i s u d a s o y u t b i ç i m l e r o l u ş t u r u y o r d u ;
k a y g ı l ı y d ı m .
" H a b e r c i n i n , b a n a b i r ş e y s ö y l e m e k i s t e d i ğ i i ç i n k e n d i -
n i o o ğ l a n d a g ö s t e r d i ğ i n i s ö y l e m i ş t i n . "
" İ v e d i b i r ş e y , " d i y e d o ğ r u l a d ı .
B i r s ü r e d a h a h a b e r c i l e r , m e l e k l e r v e ş e y t a n l a r d a n s ö z
e t t i k . G e l e n e k ' i n g i z e m l e r i n i n b u d e n l i p r a t i k b i r u y g u l a m a -
s ı n ı k a b u l l e n m e k b e n i m i ç i n z o r d u . P e t r u s , h e r z a m a n b i r
ö d ü l p e ş i n d e k o ş t u ğ u m u z u s ö y l e y i n c e , b e n d e H z . İ s a ' n ı n
z e n g i n a d a m ı n C e n n e t ' e g i r e m e y e c e ğ i n i s ö y l e d i ğ i n i h a t ı r -
l a t t ı m o n a .
" A m a H z . İ s a , u s t a s ı n ı d a h a d a u s t a k ı l m a y ı b i l e n a d a m ı
ö d ü l l e n d i r m i ş t i . İ n s a n l a r o n a y a l n ı z c a o l a ğ a n ü s t ü b i r h a t i p
o l d u ğ u i ç i n i n a n m a m ı ş l a r d ı : M u c i z e l e r g e r ç e k l e ş t i r m e k v e
i z i n d e n y ü r ü y e n l e r i ö d ü l l e n d i r m e k z o r u n d a k a l m ı ş t ı . "
K o n u ş m a m ı z ı d i n l e m e k t e o l a n b a r s a h i b i , " B u r a d a
k i m s e H z . İ s a ' y a h a k a r e t e d e m e z , " d i y e a t ı l d ı .
" K i m s e n i n H z . İ s a ' y a h a k a r e t e t t i ğ i y o k , " d i y e k a r ş ı l ı k
v e r d i P e t r u s . " O n u n a d ı n ı b o ş y e r e a n d ı ğ ı n z a m a n g ü n a h a
g i r e r s i n a s ı l . K a s a b a m e y d a n ı n d a h e p i n i z ö y l e y a p m ı ş t ı n ı z . "
B a r s a h i b i b i r a n d u r a k s a d ı . S o n r a , " B e n i m o i ş t e n h a -
b e r i m y o k , " d i y e y a n ı t l a d ı . " B e n o z a m a n ç o c u k t u m . "
P e t r u s , " Z a t e n h e p b a ş k a l a r ı s u ç l u d u r , " d i y e h o m u r d a n -
d ı . B a r s a h i b i m u t f a ğ a g i r d i k t e n s o n r a , P e t r u s ' a n e d e n s ö z
e t t i ğ i n i s o r d u m .
" D ü ş ü n s e n e , y i r m i n c i y ü z y ı l d a , d a h a e l l i y ı l ö n c e b u k a -
s a b a n ı n m e y d a n ı n d a b i r Ç i n g e n e ' y i d i r i d i r i y a k t ı l a r . O n u
b ü y ü c ü l ü k l e v e o k u n m u ş e k m e ğ e s ö v m e k l e s u ç l a m ı ş l a r d ı .
İ s p a n y a İ ç S a v a ş ı p a t l a k v e r i n c e o l a y u n u t u l d u , a r t ı k k i m s e
h a t ı r l a m ı y o r . B u r a d a y a ş a y a n l a r d ı ş ı n d a . "
" P e k i , s e n n e r e d e n b i l i y o r s u n , P e t r u s ? "
" B i l i y o r u m , ç ü n k ü d a h a ö n c e S a n t i a g o Y o l u ' n u y ü r ü -
d ü m . "
B o ş b a r d a i ç k i l e r i m i z i y u d u m l a m a y ı s ü r d ü r ü y o r d u k .
G ü n e ş i y i c e k ı z m ı ş t ı , t a m s i e s t a v a k t i y d i . B i r k a ç d a k i k a
s o n r a b a r s a h i b i y e n i d e n g ö r ü n d ü ; b u k e z k a s a b a n ı n r a h i b i
d e y a n ı n d a y d ı .
" S i z k i m s i n i z ? " d i y e s o r d u r a h i p .
P e t r u s , s ı r t ç a n t a s ı n a d i k i l i d e n i z k a b u k l a r ı n ı g ö s t e r d i
o n a . B a r ı n ö n ü n d e k i Y o l ' d a n b i n i k i y ü z y ı l d ı r h a c ı l a r g e ç i -
y o r d u ; h a c ı l a r ı n n e o l u r s a o l s u n s a y g ı y l a k a r ş ı l a n m a s ı , g ö -
n ü l l e r i n i n h o ş e d i l m e s i g e l e n e k t e n d i . R a h i b i n ses t o n u b i r -
d e n d e ğ i ş t i .
S o r g u l a y ı c ı b i r ses t o n u y l a , " N a s ı l o l u y o r d a S a n t i a g o
Y o l u ' n a d ü ş m ü ş h a c ı l a r H z . İ s a h a k k ı n d a k ö t ü k o n u ş u y o r -
l a r ? " d i y e s o r d u .
" H z . İ s a h a k k ı n d a k ö t ü k o n u ş a n y o k . B i z H z . İ s a a d ı n a
i ş l e n m i ş s u ç l a r ı k ö t ü l ü y o r u z . K a s a b a n ı n m e y d a n ı n d a Ç i n -
g e n e ' n i n d i r i d i r i y a k ı l m a s ı n d a n s ö z e d i y o r u z . "
P e t r u s ' u n s ı r t ç a n t a s m d a k i d e n i z k a b u k l a r ı n ı g ö r ü n c e
b a r s a h i b i n i n t a v r ı d a d e ğ i ş m i ş t i . Ş i m d i b i z i m l e b i r a z d a h a
s a y g ı l ı k o n u ş u y o r d u .
R a h i b i n k ı n a y ı c ı b a k ı ş l a r ı a r a s ı n d a , " Ç i n g e n e ' n i n l a n e -
t i h â l â ü s t ü m ü z d e , " d e d i .
P e t r u s o l a y ı n n a s ı l g e r ç e k l e ş t i ğ i n i s o r u n c a , r a h i p b u n -
l a r ı n k ö y l ü l e r i n d i l i n d e d o l a ş a n s ö y l e n t i l e r d e n b a ş k a b i r ş e y
o l m a d ı ğ ı n ı , k i l i s e t a r a f ı n d a n d a o n a y l a n m a d ı ğ ı n ı s ö y l e m e k -
l e y e t i n d i . A m a b a r s a h i b i n i n s u s a c a ğ ı y o k t u :
" Ç i n g e n e , ö l m e d e n ö n c e , ş e y t a n l a r ı n ı n k ö y d e k i e n k ü -
ç ü k ç o c u ğ a g e ç e c e ğ i n i , o ç o c u k y a ş l a n ı p ö l d ü ğ ü n d e d e b i r
b a ş k a ç o c u ğ u n i ç i n e g i r e c e ğ i n i s ö y l e m i ş t i . Y ü z y ı l l a r b o y u n -
c a b ö y l e s ü r ü p g i d e c e k t i . "
R a h i p , " B u r a n ı n t o p r a ğ ı ç e v r e d e k i ö t e k i k a s a b a l a r ı n
t o p r a ğ ı n d a n f a r k s ı z d ı r , " d e d i . " Ö t e k i k a s a b a l a r d a k u r a k l ı k
o l d u m u , b u r a d a d a o l u r . Ö t e k i k a s a b a l a r d a y a ğ m u r y a ğ a r ,
h a s a t i y i o l u r s a , b i z i m a m b a r l a r d a d o l a r . K o m ş u k a s a b a l a r -
d a o l m a m ı ş b i r ş e y b u r a d a d a o l m a z . O n u n i ç i n b u h i k â y e
t ü m ü y l e u y d u r m a . "
B a r s a h i b i , " H i ç b i r ş e y o l m a d ı , ç ü n k ü l a n e t i s a k l a d ı k , "
d e d i .
" İ y i , o z a m a n g ö z ü m ü z l e g ö r e l i m , " d i y e k a r ş ı l ı k v e r d i
P e t r u s . R a h i p g ü l e r e k b ö y l e k o n u ş m a n ı n d o ğ r u o l m a d ı ğ ı n ı
s ö y l e d i , b a r s a h i b i h a ç ç ı k a r d ı , a m a i k i s i d e y e r i n d e n k ı m ı l -
d a m a d ı .
P e t r u s , h e s a b ı ö d e d i k t e n s o n r a , b i r i n i n b i z i l a n e t i d e v -
r a l a n k i ş i y e g ö t ü r m e s i i ç i n d i r e t t i . R a h i p , ö n e m l i b i r i ş i y a -
r ı m b ı r a k t ı ğ ı n ı , h e m e n k i l i s e s i n e d ö n m e s i g e r e k t i ğ i n i s ö y -
l e y e r e k i z i n i s t e d i v e k i m s e b i r ş e y d i y e m e d e n ç ı k t ı g i t t i .
B a r s a h i b i , P e t r u s ' a k o r k u i ç i n d e b a k ı y o r d u .
R e h b e r i m , " K o r k a c a k b i r ş e y y o k , " d e d i . " L a n e t i n y e r -
l e ş t i ğ i e v i g ö s t e r , y e t e r . K a s a b a y ı l a n e t t e n k u r t a r a c a ğ ı z . "
B a r s a h i b i b i z i m l e b i r l i k t e t o z t o p r a k i ç i n d e k i s o k a ğ a
ç ı k t ı . K ı z g ı n g ü n e ş h e r y e r i y a k ı y o r d u . K a s a b a n ı n d ı ş l a r ı n a
v a r d ı ğ ı m ı z d a , a d a m Y o l ' u n k ı y ı s ı n d a k i t e k e v i g ö s t e r d i .
" S ü r e k l i y i y e c e k , g i y e c e k g ö n d e r i y o r u z , h e r t ü r l ü i h t i -
y a ç l a r ı n ı k a r ş ı l ı y o r u z , " d i y e s a v u n m a y a g e ç t i . " A m a r a h i p
b i l e u ğ r a m ı y o r o r a y a . "
O n u n l a v e d a l a ş ı p e v e d o ğ r u y ü r ü d ü k . B a r s a h i b i , b e l k i
d e e v e u ğ r a m a d a n g e ç i p g i d e c e ğ i m i z i u m a r a k , o r a d a d u r -
m u ş b e k l i y o r d u . A m a P e t r u s d o ğ r u c a e v e y ö n e l i p k a p ı y ı
v u r d u . D ö n ü p b a k t ı ğ ı m d a b a r s a h i b i o r t a d a n k a y b o l m u ş t u .
K a p ı d a y e t m i ş y a ş l a r ı n d a b i r k a d ı n b e l i r d i . Y a n ı n d a k o -
c a m a n s i y a h b i r k ö p e k v a r d ı ; k u y r u ğ u n u s a l l ı y o r , b i r i l e r i
g e l d i ğ i i ç i n m u t l u g ö r ü n ü y o r d u . K a d ı n n e i s t e d i ğ i m i z i s o r -
d u ; ç a m a ş ı r y ı k ı y o r m u ş , b i r k a ç t e n c e r e y i a t e ş i n ü s t ü n d e b ı -
r a k m ı ş . G e l i ş i m i z e ş a ş ı r m a m ı ş g i b i y d i . B u g ü n e k a d a r k i m
b i l i r k a l a c a k y e r a r a y a n k a ç h a c ı k a p ı s ı n ı ç a l m ı ş t ı r , d i y e g e -
ç i r d i m a k l ı m d a n ; l a n e t t e n n e r e d e n h a b e r l e r i o l a c a k k i ?
P e t r u s , " B i z C o m p o s t e l a Y o l u ' n a d ü ş m ü ş h a c ı l a r ı z , b i -
r a z s ı c a k s u y a i h t i y a c ı m ı z v a r , " d e d i . " B i z i g e r i ç e v i r m e y e c e -
ğ i n i z d e n e m i n i m . "
K a d ı n , b i r a z t e d i r g i n , b i z i i ç e r i a l d ı . T e m i z , a m a y o k s u l
g ö r ü n e n , k ü ç ü k b i r o d a y a g e ç t i k . O d a d a y ı r t ı k p ı r t ı k b i r s e -
d i r , b i r y a z ı m a s a s ı v e i k i i s k e m l e s i y l e f o r m i k a k a p l ı b i r m a -
s a v a r d ı . M a s a n ı n ü s t ü n d e b i r K u t s a l Y ü r e k 1 t a s v i r i , b a z ı
a z i z t a s v i r l e r i v e a y n a l a r d a n y a p ı l m ı ş b i r ç a r m ı h t a İ s a h e y -
k e l c i ğ i g ö z e ç a r p ı y o r d u . O d a d a k i i k i k a p ı d a n b i r i n d e n y a t a k
o d a s ı n ı g ö r e b i l i y o r d u m . K a d ı n , P e t r u s ' u ö t e k i k a p ı d a n m u t -
f a ğ a a l d ı .
" B e n d e s u ı s ı t ı y o r d u m , " d e d i . " S i z e b i r k a p g e t i r e y i m ,
s o n r a y o l a k o y u l u r s u n u z . "
B e n o k o c a k ö p e k l e b i r l i k t e o t u r m a o d a s ı n d a k a l m ı ş t ı m .
U y s a l v e m u t l u , k u y r u ğ u n u s a l l a y ı p d u r u y o r d u . K a d ı n e s k i
b i r t e n e k e k a p g e t i r d i , s ı c a k s u d o l d u r u p P e t r u s ' a u z a t t ı .
" İ ş t e . T a n r ı ' n ı n i n a y e t i y l e g i d i n ş i m d i . "
A m a P e t r u s o r a l ı o l m a d ı . S ı r t ç a n t a s ı n d a n b i r ç a y p o ş e -
t i ç ı k a r ı p k a b a a t t ı , g ö s t e r d i ğ i k o n u k s e v e r l i k t e n ö t ü r ü ç a y ı
k e n d i s i y l e p a y l a ş m a k i s t e d i ğ i n i s ö y l e d i .
B e l l i k i , k a d ı n ı n k e y f i k a ç m ı ş t ı ; i k i f i n c a n a l ı p g e l d i ,
P e t r u s ' l a b i r l i k t e m a s a n ı n b a ş ı n a o t u r d u . K o n u ş m a l a r ı n ı
d i n l e r k e n g ö z ü m ü k ö p e k t e n a y ı r m ı y o r d u m .
P e t r u s , h i ç ç e k i n m e d e n , " K ö y d e b u e v i n l a n e t l i o l d u ğ u -
n u s ö y l e d i l e r , " d e d i . S ö y l e n e n i a n l a m ı ş ç a s m a , k ö p e ğ i n g ö z -
l e r i p a r l a r g i b i o l d u . Y a ş l ı k a d ı n h e m e n a y a ğ a f ı r l a d ı .
1 K a t o l i k i b a d e t i n d e k u t s a l s a y ı l a n H z . İ s a ' n ı n y ü r e ğ i . K i l i s e y a ş a m ı n d a y ü c e l t i l e n
K u t s a l Y ü r e k i m g e s i , ç o ğ u n l u k l a ç e v r e s i n d e d i k e n l i b i r t a ç b u l u n a n v e ı ş ı k s a ç a n y a r a l ı
b i r y ü r e k b i ç i m i n d e b e t i m l e n i r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
" Y a l a n . E s k i d e n k a l m a b i r b o ş i n a n ç . L ü t f e n ç a y ı n ı z ı b i -
t i r i n , ç o k i ş i m v a r . "
K ö p e k , k a d ı n ı n t a v r ı n ı n d e ğ i ş i v e r d i ğ i n i s e z m i ş t i . H i ç
k ı m ı l d a m ı y o r d u , a m a t e t i k t e y d i . P e t r u s y i n e o r a l ı o l m a d ı .
Ç a y ı a ğ ı r a ğ ı r f i n c a n a d ö k t ü , f i n c a n ı a ğ z ı n a g ö t ü r d ü , a m a b i r
y u d u m b i l e a l m a d a n m a s a y a b ı r a k t ı .
" Ç o k s ı c a k , " d e d i . " S a n ı r ı m b i r a z s o ğ u m a s ı n ı b e k l e -
m e m g e r e k e c e k . "
K a d ı n y e n i d e n o t u r m a d ı . B i z d e n h o ş l a n m a d ı ğ ı , k a p ı y ı
a ç t ı ğ ı n a p i ş m a n o l d u ğ u b e l l i y d i . B e n i m g ö z l e r i m i k ö p e k t e n
a y ı r m a d ı ğ ı m ı f a r k e d i n c e k ö p e ğ i y a n m a ç a ğ ı r d ı . K ö p e k k a -
d ı n ı n b u y r u ğ u n a u y d u , a m a y a n m a g i d i n c e d ö n ü p b a n a
b a k t ı .
P e t r u s , b a n a b a k a r a k , " İ ş t e b u y ü z d e n ö y l e y a p t ı , d o s -
t u m , " d e d i . " H a b e r c i n d ü n b u y ü z d e n k e n d i n i o ç o c u k t a
g ö s t e r d i . "
B i r d e n a n l a d ı m k i , a s l ı n d a k ö p e ğ e b a k m ı y o r d u m . İ ç e r i
g i r d i ğ i m a n d a k ö p e k b e n i h i p n o t i z e e t m i ş , g ö z l e r i m i b a ğ l a -
m ı ş t ı . G ö z l e r i n i g ö z l e r i m d e n a y ı r m ı y o r , b a n a i s t e d i ğ i n i y a p -
t ı r ı y o r d u . G ü ç s ü z d ü ş t ü ğ ü m ü h i s s e d i y o r , o d a d a k i e s k i s e d i -
r e u z a n ı p u y u m a k i s t i y o r d u m ; d ı ş a r ı s ı g e r ç e k t e n ç o k s ı c a k -
t ı , ç ı k ı p y ü r ü m e k i ç i m d e n g e l m i y o r d u . B i r y a n d a n d a , t ü m
bu d u y g u l a r b i r t u h a f g e l i y o r, t u z a ğ a d ü ş t ü ğ ü m i z l e n i m i n e
k a p ı l ı y o r d u m . K ö p e k g ö z l e r i n i b e n d e n a y ı r m ı y o r , o b a k t ı k -
ç a k e n d i m i d a h a y o r g u n h i s s e d i y o r d u m .
P e t r u s y e r i n d e n k a l k ı p , " G i d e l i m a r t ı k , " d i y e r e k ç a y
f i n c a n ı n ı b a n a u z a t t ı . " B i r a z ç a y iç , h a n ı m e f e n d i g i t m e m i z i
i s t i y o r . "
B i r a n d u r a k s a d ı m s a d a f i n c a n ı a l d ı m , s ı c a k ç a y d a n
i ç i n c e b i r a z k e n d i m e g e l d i m . B i r ş e y s ö y l e m e k , k ö p e ğ i n a d ı -
n ı s o r m a k i s t i y o r d u m , a m a s e s i m ç ı k m ı y o r d u . İ ç i m d e b i r
ş e y u y a n m ı ş t ı , P e t r u s ' u n b a n a ö ğ r e t m e d i ğ i b i r ş e y k e n d i n i
b e l l i e t m e y e b a ş l a m ı ş t ı . A n l a m ı n ı b e n i m d e b i l m e d i ğ i m t u -
h a f s ö z l e r s ö y l e m e k i ç i n k a r ş ı k o n u l m a z b i r i s t e k d u y u y o r -
d u m . A k l ı m a P e t r u s ' u n ç a y ı n i ç i n e b i r ş e y l e r a t m ı ş o l a b i l e -
c e ğ i g e l d i . Ç e v r e m d e k i h e r ş e y b u l a n ı k l a ş m a y a b a ş l a m ı ş t ı ;
b e l l i b e l i r s i z , k a d ı m ı P e t r u s ' a b i r k e z d a h a g i t m e m i z g e r e k -
t i ğ i n i s ö y l e d i ğ i n i d u y d u m . K e n d i m d e n g e ç m i ş t i m , a k l ı m a
g e l e n t u h a f s ö z l e r i s ö y l e m e y e k a r a r v e r d i m .
O d a d a t e k g ö r e b i l d i ğ i m , k ö p e k t i . O t u h a f s ö z l e r i s ö y l e -
m e y e b a ş l a d ı ğ ı m d a k ö p e k d e h ı r l a m a y a b a ş l a d ı . N e d e d i ğ i -
m i a n l ı y o r d u . İ y i c e h e y e c a n a g e l e r e k s e s i m i g i t t i k ç e y ü k -
s e l t t i m . K ö p e k y e r i n d e n k a l k ı p d i ş l e r i n i g ö s t e r d i . A r t ı k g e l -
d i ğ i m i z d e k i o u y s a l h a y v a n o l m a k t a n ç ı k m ı ş , h e r a n ü s t ü -
m e a t l a y a b i l e c e k , k o r k u v e r e n , ü r k ü n ç b i r y a r a t ı ğ a d ö n ü ş -
m ü ş t ü . S ö z l e r i n b e n i k o r u d u ğ u n u a n l a d ı ğ ı m i ç i n s e s i m i d a -
h a d a y ü k s e l t e r e k t ü m g ü c ü m ü k ö p e ğ e o d a k l a d ı m . İ ç i m d e
f a r k l ı b i r g ü ç o l d u ğ u n u , b u g ü c ü n h a y v a n ı n b a n a s a l d ı r m a -
s ı n ı ö n l e y e b i l e c e ğ i n i s e z i y o r d u m .
T a m o s ı r a d a , h e r ş e y y a v a ş l a t ı l m ı ş b i r b i ç i m d e g e r ç e k -
l e ş m e y e b a ş l a d ı . K a d ı n ı n ü s t ü m e g e l d i ğ i n i , a v a z a v a z h a y -
k ı r a r a k b e n i d ı ş a r ı a t m a y a ç a l ı ş t ı ğ ı n ı g ö r ü y o r d u m . P e t r u s '
u n k a d ı n ı d u r d u r d u ğ u n u g ö r ü y o r d u m . K ö p e k , o n l a r ı n i t i ş i p
k a k ı ş m a s ı n a a l d ı r m a k s ı z ı n h ı r l a y ı p d i ş l e r i n i g ö s t e r i y o r , g ö z -
l e r i n i b e n d e n a y ı r m ı y o r d u . K o n u ş t u ğ u m t u h a f d i l i a n l a m a -
y a ç a b a l ı y o r d u m , a m a n e z a m a n b i r a z d ü ş ü n e y i m d i y e d u -
r a c a k o l s a m g ü c ü m a z a l ı y o r , k ö p e k ü s t ü m e g e l m e y e b a ş l ı -
y o r d u : G i t t i k ç e g ü ç l e n i y o r d u . O l u p b i t e n i a n l a m a y a ç a l ı ş -
m a k t a n v a z g e ç e r e k h a y k ı r m a y a b a ş l a d ı m ; b u k e z k a d ı n d a
h a y k ı r m a y a b a ş l a d ı . K ö p e k h a v l a y a r a k y ü r e ğ i m e k o r k u s a -
l ı y o r d u , a m a k o n u ş m a y ı s ü r d ü r d ü ğ ü m s ü r e c e g ü v e n d e y -
d i m . B o ğ u k b i r k a h k a h a d u y d u m , a m a k a h k a h a g e r ç e k
m i y d i , y o k s a h a y a l i m d e m i y d i , a n l a y a m a d ı m .
B i r d e n e v i n i ç i n d e s e r t b i r r ü z g â r e s t i v e k ö p e k u l u y a -
r a k ü s t ü m e a t l a d ı . Y ü z ü m ü k o r u m a k i ç i n k o l u m u k a l d ı r -
d ı m , b a ğ ı r a r a k b i r ş e y s ö y l e d i m v e e t k i s i n i n n e o l a c a ğ ı n ı
g ö r m e k i ç i n b e k l e d i m .
K ö p e k o l a n c a g ü c ü y l e ü s t ü m e a t l a m ı ş , b e n i s e d i r i n ü s -
t ü n e y ı k m ı ş t ı . B i r a n g ö z l e r i m i z b i r b i r i n e k i l i t l e n d i , h e m e n
a r d ı n d a n k ö p e k d ı ş a r ı k a ç t ı .
B i r d e n b o ş a n d ı m , s a r s ı l a s a r s ı l a a ğ l ı y o r d u m . A k l ı m d a n
a i l e m , k a r ı m v e d o s t l a r ı m g e ç i y o r d u . O l a ğ a n ü s t ü b i r s e v g i -
y i y a ş ı y o r , a y n ı z a m a n d a d a a n s ı z ı n k ö p e k l e i l g i l i h e r ş e y i
a n l a d ı ğ ı m i ç i n s a ç m a b i r m u t l u l u k d u y u y o r d u m .
P e t r u s b e n i k o l u m d a n t u t u p d ı ş a r ı ç ı k a r ı r k e n , k a d ı n d a
a r k a m ı z d a n i t e k l i y o r d u . Ç e v r e m e b a k ı n d ı ğ ı m d a k ö p e ğ i g ö -
r e m e d i m . G ü n e ş i n a l t ı n d a P e t r u s ' a t u t u n a r a k y ü r ü r k e n
h â l â h a y k ı r ı y o r d u m .
Y o l c u l u ğ u n s o n r a s ı n ı h i ç h a t ı r l a m ı y o r u m ; k e n d i m e g e l -
d i ğ i m d e b i r ç e ş m e n i n b a s ı n d a y d ı k , P e t r u s y ü z ü m e v e e n s e -
m e s u s e r p i y o r d u . S u i ç m e k i s t e d i m , a m a o a n d a n e i ç s e m
k u s a c a ğ ı m ı s ö y l e d i . B i r a z m i d e m b u l a n m a k l a b i r l i k t e k e n -
d i m i i y i h i s s e d i y o r d u m . V a r l ı ğ ı m ı h e r ş e y e v e h e r k e s e k a r ş ı
s o n s u z b i r s e v g i s a r m ı ş t ı . Ç e v r e m e b a k t ı m v e Y o l ' u n k ı y ı -
s ı n d a k i a ğ a ç l a r ı , m o l a v e r d i ğ i m i z k ü ç ü k ç e ş m e y i , r ü z g â r ı n
t a ş ı d ı ğ ı t e m i z h a v a y ı , o r m a n d a n g e l e n k u ş s e s l e r i n i d u y u m -
s a d ı m . P e t r u s ' u n d e d i ğ i g i b i , m e l e ğ i m i n y ü z ü n ü g ö r ü y o r -
d u m . K a d ı n ı n e v i n d e n n e k a d a r u z a k t a o l d u ğ u m u z u s o r d u -
ğ u m d a , P e t r u s o n b e ş d a k i k a d ı r y ü r ü d ü ğ ü m ü z ü s ö y l e d i .
" H e r h a l d e n e l e r o l u p b i t t i ğ i n i m e r a k e d i y o r s u n d u r , " d e d i .
A s l ı n d a o l u p b i t e n u m u r u m d a d e ğ i l d i . B e n i s a r ı p s a r -
m a l a y a n s e v g i d u y g u l a r ı y l a m u t l u y d u m . K ö p e k , k a d ı n , b a -
r ı n s a h i b i , h e r ş e y , o a n d a d u y u l m a d ı k l a r ı m l a e n k ü ç ü k b i r
i l g i l e r i y o k m u ş ç a s ı n a g e ç m i ş t e k a l m ı ş t ı . P e t r u s ' a , k e n d i m i
ç o k i y i h i s s e t t i ğ i m i ç i n y ü r ü m e y e d e v a m e d e c e ğ i m i s ö y l e -
d i m .
Y e r i m d e n k a l k t ı m ; y e n i d e n S a n t i a g o Y o l u ' n a v u r d u k .
B ü t ü n b i r ö ğ l e d e n s o n r a n e r d e y s e h i ç k o n u ş m a d ı m , y ü r e ğ i -
m i k a p l a y a n o h o ş d u y g u n u n t a d ı n ı ç ı k a r d ı m . G e r ç i h â l â
P e t r u s ' u n ç a y ı m a b i r ş e y a t m ı ş o l a b i l e c e ğ i n i d ü ş ü n ü y o r -
d u m , a m a a r t ı k h i ç b i r ö n e m i y o k t u .
A k ş a m s e k i z d e b i r o t e l e v a r d ı ğ ı m ı z d a , b i r a z a z a l m ı ş o l -
s a d a h â l â o m u t l u l u k d u y g u s u i ç i n d e y d i m . O t e l i n s a h i b i
k a y d ı m ı y a p m a k i ç i n p a s a p o r t u m u i s t e d i ; ç ı k a r ı p v e r d i m .
" B r e z i l y a l ı s ı n ı z , ö y l e m i ? G i t m i ş t i m o r a y a . I p a n e m a
S a h i l i ' n d e b i r o t e l d e k a l m ı ş t ı m . "
B u s a ç m a s ö z l e r b e n i g e r ç e k d ü n y a y a d ö n d ü r d ü . Y a k u b
y o l u n d a , y ü z l e r c e y ı l l ı k b i r k a s a b a d a , I p a n e m a S a h i l i ' n e g i t -
m i ş b i r o t e l c i y l e k a r ş ı l a ş m ı ş t ı m .
" A r t ı k k o n u ş a b i l i r i m , " d e d i m P e t r u s ' a . " B u g ü n n e l e r o l -
d u ğ u n u b i l m e m g e r e k i y o r . "
M u t l u l u k d u y g u s u g e ç m i ş , y e r i n i m a n t ı k a l m ı ş t ı ; b i r a n
ö n c e a y a k l a r ı m ı y e r e b a s m a m g e r e k i y o r d u , b i l i n m e y e n d e n
d u y d u ğ u m k o r k u g e r i g e l m i ş t i .
P e t r u s , " Y e m e ğ i m i z i y i y e l i m , o n d a n s o n r a , " d e d i .
O t e l s a h i b i n d e n t e l e v i z y o n u a ç m a s ı n ı , a m a s e s i n i k ı s ı k
b ı r a k m a s ı n ı i s t e d i . A n l a t a c a k l a r ı n ı s o r u s o r m a d a n d i n l e m e -
m i n e n i y i y o l u n u n b u o l d u ğ u n u s ö y l e d i ; b i r y a n d a n d a t e l e -
v i z y o n i z l i y o r o l a c a k t ı m . O l u p b i t e n i n n e k a d a r ı n ı h a t ı r l a d ı -
ğ ı m ı s o r d u . Ç e ş m e y e d o ğ r u y ü r ü d ü ğ ü m ü z b ö l ü m d ı ş ı n d a
h e r ş e y i h a t ı r l ı y o r d u m .
" O r a s ı ö n e m l i d e ğ i l , " d i y e k a r ş ı l ı k v e r d i . T e l e v i z y o n d a
k ö m ü r m a d e n l e r i n d e g e ç e n b i r f i l m b a ş l a m ı ş t ı . O y u n c u l a r
y ü z y ı l b a ş l a r ı n ı n g i y s i l e r i i ç i n d e y d i l e r .
" D ü n , h a b e r c i n d e k i t e l a ş ı s e z d i ğ i m d e , S a n t i a g o Y o l u ' n -
d a b i r s a v a ş ı n b a ş l a m a k ü z e r e o l d u ğ u n u a n l a m ı ş t ı m . S e n
k ı l ı c ı n ı b u l m a k v e R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı n ı ö ğ r e n m e k i ç i n b u r a -
d a s ı n . A m a n e z a m a n b i r r e h b e r b i r h a c ı y a y o l g ö s t e r e c e k o l -
sa , m u t l a k a i k i s i n i n de d e n e 11 e y e m e d i ğ i b i r d u r u m ç ı k a r .
Ö ğ r e t i l m e k t e o l a n ı n b i r t ü r s ı n a n m a s ı d ı r b u . S e n i n d u r u -
m u n d a , k ö p e k l e k a r ş ı l a ş m a n d a o r t a y a ç ı k t ı .
" S a v a ş ı n a y r ı n t ı l a r ı n ı v e b i r h a y v a n ı n i ç i n d e b i r ç o k ş e y -
t a n b u l u n a b i l e c e ğ i n i d a h a s o n r a a ç ı k l a y a c a ğ ı m . Ş u a n d a
ö n e m l i o l a n , k a d ı n ı n l a n e t e ç o k t a n d ı r a l ı ş k ı n o l d u ğ u n u a n -
l a m a n . L a n e t i o l a ğ a n b i r ş e y o l a r a k k a b u l l e n m i ş t i , d u r u m -
d a n b i r ş i k â y e t i y o k t u . A z l a y e t i n m e y i ö ğ r e n m i ş t i .
" S e n k a d ı n c a ğ ı z ı n ş e y t a n l a r ı n ı k o v u n c a d ü n y a s ı n ı d a
a l l a k b u l l a k e t t i n , d e n g e s i n i b o z d u n . G e ç e n g ü n i n s a n l a r ı n
k e n d i l e r i n e ne k a d a r z a l i m c e d a v r a n a b i l d i k l e r i n i k o n u ş -
m u ş t u k . Ç o ğ u z a m a n , h a y a t ı n n e k a d a r g ü z e l v e c ö m e r t o l -
d u ğ u n u g ö s t e r m e y e k a l k ı ş t ı ğ ı m ı z d a , b ö y l e l e r i b u d ü ş ü n c e -
y i ş e y t a n d a n g e l m i ş ç e s i n e r e d d e d e r l e r . İ n s a n l a r , h a y a l l e r i -
n i n g e r ç e k o l m a y a c a ğ ı n d a n k o r k t u k l a r ı i ç i n h a y a t t a n ç o k
f a z l a ş e y i s t e m e y e y a n a ş m a z l a r . A m a y ü r e k t e n s a v a ş v e r -
m e k i s t i y o r s a n , k e ş f e d i l m e y i v e e l e g e ç i r i l m e y i b e k l e y e n
m u h t e ş e m b i r h a z i n e o l a r a k g ö r m e l i s i n d ü n y a y ı . "
P e t r u s , b u n l a r ı s ö y l e d i k t e n s o n r a , S a n t i a g o Y o l u ' n d a ne
a r a d ı ğ ı m ı b i l i p b i l m e d i ğ i m i s o r d u .
" K ı l ı c ı m ı a r ı y o r u m , " d i y e y a n ı t l a d ı m .
" P e k i , k ı l ı c ı n ı n i ç i n i s t i y o r s u n ? "
" B a n a G e l e n e k ' i n g ü c ü n ü v e b i l g e l i ğ i n i v e r e c e k , o n u n
i ç i n . "
Y a n ı t ı m ı n p e k h o ş u n a g i t m e d i ğ i n i s e z m i ş t i m k i , " S e n
b u r a d a b i r ö d ü l ü n p e ş i n d e s i n , " d i y e d e v a m e t t i . " B i r h a y a -
l i n p e ş i n e d ü ş m e y i g ö z e a l ı y o r s u n , o h a y a l i n g e r ç e k o l m a s ı
i ç i n e l i n d e n g e l e n h e r ş e y i y a p ı y o r s u n . K ı l ı c ı n l a n e y a p a c a -
ğ ı n ı d a h a i y i b i l m e n g e r e k i r ; k ı l ı c ı n ı b u l m a d a n o n u n l a n e
y a p a c a ğ ı n ı k a f a n d a i y i c e a ç ı k l ı ğ a k a v u ş t u r m a l ı s ı n . A m a
s e n d e n y a n a b i r ş e y v a r : B i r ö d ü l ü n p e ş i n d e s i n . S a n t i a g o
Y o l u ' n u , s ı r f b u ç a b a n k a r ş ı l ı ğ ı n d a ö d ü l l e n d i r i l m e k i s t e d i -
ğ i n i ç i n y ü r ü y o r s u n . S a n a ö ğ r e t t i ğ i m h e r ş e y i u y g u l a d ı ğ ı n ı
g ö r d ü m ; p r a t i k b i r s o n u ç e l d e e t m e k i s t i y o r s u n . B u ç o k
o l u m l u b i r şey .
" T e k e k s i ğ i n , R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı n ı s e z g i n l e b i r l e ş t i r m e -
y i b i l m e m e n . K ı l ı c ı n ı b u l u p k u l l a n m a n ı n e n i y i y o l u n u y ü -
r e ğ i n i n d i l i s ö y l e y e c e k t i r . Bu i k i s i n i b i r a r a y a g e t i r e m e z s e n ,
e g z e r s i z l e r v e R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı G e l e n e k ' i n i şe y a r a m a z b i l -
g e l i ğ i n i n b i r p a r ç a s ı o l u r ç ı k a r . "
P e t r u s b u n u b a n a f a r k l ı b i r b i ç i m d e d a h a ö n c e d e s ö y -
l e m i ş t i ; g e r ç i o n a k a t ı l m ı y o r d e ğ i l d i m , a m a d u y m a k i s t e d i -
ğ i m b u d e ğ i l d i . B a ş ı m d a n g e ç e n l e r d e i k i ş e y i a n l a y a m a m ı ş -
t ı m : k o n u ş t u ğ u m g a r i p d i l v e k ö p e ğ i k a ç ı r t t ı k t a n s o n r a d u -
y u m s a d ı ğ ı m s e v g i v e m u t l u l u k .
" M u t l u l u ğ a b o ğ u l m u ş t u n , ç ü n k ü y a p t ı ğ ı n ı A g a p e ' y l e
y a p ı y o r d u n . "
" A g a p e s ö z ü n ü a ğ z ı n d a n d ü ş ü r m ü y o r s u n , a m a A g a p e '
n i n n e o l d u ğ u n u d a h a d o ğ r u d ü r ü s t a ç ı k l a m a d ı n b a n a . S a -
n ı r ı m , s e v g i d e n d e ö t e b i r ş e y d e n söz e d i y o r u z . "
" Ç o k d o ğ r u . Y a k ı n d a y o ğ u n s e v g i y i - s e v e n i n s a n ı y a k ı p
k ü l e d e n s e v g i y i - y a ş a y a c a k s ı n . Ş i m d i l i k , bu s e v g i n i n s e n -
d e ö z g ü r c e b e l i r d i ğ i n i b i l m e k l e y e t i n . "
" B u d u y g u y u d a h a ö n c e d e y a ş a m ı ş t ı m , a m a ç o k k ı s a ,
ü s t e l i k b i r a z f a r k l ı b i r d u y g u y d u . H e p m e s l e ğ i m d e b ü y ü k
b i r b a ş a r ı k a z a n d ı ğ ı m d a y a d a t a l i h i m i n y a v e r g i t t i ğ i a n l a r -
d a y a ş a m ı ş t ı m . A m a b u d u y g u d o ğ d u ğ u n d a h e p k e n d i m i
d i z g i n l e r d i m ; b ö y l e s i b i r d u y g u y u ç o k y o ğ u n y a ş a m a k t a n
k o r k a r d ı m , m u t l u l u ğ u m b a ş k a l a r ı n ı k ı s k a n d ı r a c a k m ı ş ya
d a b u n a l a y ı k d e ğ i l m i ş i m g i b i . "
P e t r u s , g ö z ü n ü t e l e v i z y o n d a n a y ı r m a d a n , " H e p i m i z , "
d e d i , " A g a p e ' n i n n e o l d u ğ u n u ö ğ r e n i n c e y e k a d a r b ö y l e d a v -
r a n ı r ı z . "
K o n u ş t u ğ u m o g a r i p d i l i n n e o l d u ğ u n u s o r d u m .
" B e n i d e ç o k ş a ş ı r t t ı . S a n t i a g o Y o l u ' n d a k i a l ı ş t ı r m a l a r -
d a n b i r i d e ğ i l . T a n r ı ' n ı n b i r l ü t f ü , R o m a Y o l u ' n u n R A M a l ı ş -
t ı r m a l a r ı n d a n b i r i . "
T a n r ı s a l l ü t u f l a r l a i l g i l i b i r ş e y l e r d u y m u ş t u m , a m a y i -
n e d e P e t r u s ' t a n b a n a a ç ı k l a m a s ı n ı i s t e d i m .
" K u t s a l R u h ' u n i n s a n l a r a s u n d u ğ u a r m a ğ a n l a r d ı r b u n -
lar . Ş i f a v e r m e y e t e n e ğ i , m u c i z e l e r y a r a t m a y e t e n e ğ i , k e h a -
n e t t e b u l u n m a y e t e n e ğ i g i b i d e ğ i ş i k b i ç i m l e r d e g ö s t e r i r l e r
k e n d i l e r i n i . S e n , o n i k i h a v a r i n i n P e n t e k o s t G ü n ü ' n d e 1
e d i n d i k l e r i b a ş k a d i l l e r d e k o n u ş m a y e t e n e ğ i n i e d i n d i n .
" B a ş k a d i l l e r d e k o n u ş m a y e t e n e ğ i , K u t s a l R u h ' l a d o ğ -
r u d a n i l e t i ş i m l e b a ğ ı n t ı l ı d ı r . G ü ç l ü h i t a b e t t e , s e n i n d u r u -
m u n d a o l d u ğ u g i b i ş e y t a n k o v m a d a v e b i l g e l i k t e k u l l a n ı l ı r .
Y o l ' d a g e ç e n g ü n l e r i n v e R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı , y a l n ı z c a k ö p e -
ğ i n k a r ş ı n a ç ı k a r d ı ğ ı t e h l i k e y e y o l a ç m a k l a k a l m a d ı , a y n ı
z a m a n d a r a s t l a n t ı s o n u c u d i l y e t e n e ğ i n i o r t a y a ç ı k a r d ı . K ı l ı -
c ı n ı b u l m a d ı ğ ı n v e R o m a Y o l u ' n u y ü r ü m e y e k a r a r v e r m e d i -
ğ i n s ü r e c e b i r d a h a o l m a y a c a k . Y i n e d e h a y ı r l ı b i r i ş a r e t t i . "
G ö z ü m s e s i k ı s ı l m ı ş t e l e v i z y o n e k r a n m d a y d ı . K ö m ü r
m a d e n l e r i n i n ö y k ü s ü n ü n y e r i n i b i r b i r i a r d ı n a k o n u ş a n v e
t a r t ı ş a n k a d ı n l a r v e e r k e k l e r a l m ı ş t ı . İ k i d e b i r , b i r e r k e k
o y u n c u y l a b i r k a d ı n o y u n c u ö p ü ş ü y o r d u .
" B i r ş e y d a h a v a r , " d e d i P e t r u s . " O k ö p e k l e y e n i d e n
k a r ş ı l a ş a b i l i r s i n . B i r d a h a k i s e f e r e , b a ş k a d i l l e r d e k o n u ş m a
y e t e n e ğ i n i ç a ğ ı r m a y a k a l k ı ş m a , ç ü n k ü g e r i g e l m e z . S e z g i n e
g ü v e n . S e z g i n i g ü ç l e n d i r e c e k b i r b a ş k a R A M a l ı ş t ı r m a s ı ö ğ -
1 P a s k a l y a ' d a n e l l i g ü n s o n r a k i paza r g ü n ü k u t l a n a n b ü y ü k H ı r i s t i y a n y o r t u s u . H z . İ s a '
n ı n g ö ğ e ç ı k ı ş ı n ı n e r t e s i n d e K u t s a l R u h ' u n H a v a r i l e r i n ü z e r i n e i n i ş i n i k u t l a m a y ı a m a ç -
lar. K u t s a l K i t a p ' t a , Y e n i A h i t ' i n " R e s u l l e r i n İ ş l e r i " b ö l ü m ü n d e , Hz . İ s a ' n ı n K u d ü s ' t e
t o p l a n a n o n ik i h a v a r i s i n i n P e n t e k o s t G ü n ü ' n d e K u t s a l R u h ' l a d o l u ş u a n l a t ı l ı r . H a v a r i -
ler, K u t s a l R u h ' u n o n l a r ı k o n u ş t u r d u ğ u b a ş k a d i l l e r l e k o n u ş m a y a b a ş l a r l a r . ( Ç e v i r e n i n
n o t u . )
r e t e c e ğ i m s a n a . O n u n l a z i h n i n i n g i z l i d i l i n i ö ğ r e n m e y e b a ş -
l a y a c a k s ı n , o d i l ö m r ü n b o y u n c a ç o k i ş i n e y a r a y a c a k . "
T a m k e n d i m i e k r a n d a k i f i l m e k a p t ı r m a k ü z e r e y d i m k i ,
P e t r u s t e l e v i z y o n u k a p a t t ı . B a r a g i d i p b i r ş i ş e m a d e n s u y u
i s t e d i . İ k i m i z d e b i r a z i ç t i k , s o n r a g e r i k a l a n ı a l ı p d ı ş a r ı
ç ı k t ı .
İ k i m i z d e b i r s ü r e h i ç k o n u ş m a d a n t e m i z h a v a y ı i ç i m i -
z e ç e k t i k . G e c e n i n s e s s i z l i ğ i n d e g ö k y ü z ü n d e k i S a m a n y o l u
b a n a b i r k e z d a h a a m a c ı m ı n k ı l ı c ı m ı b u l m a k o l d u ğ u n u h a -
t ı r l a t t ı .
B i r s ü r e s o n r a P e t r u s b a n a S u E g z e r s i z i ' n i ö ğ r e t t i .
" Y o r g u n u m , b e n y a t ı y o r u m , " d e d i . " A m a b u e g z e r s i z i
ş i m d i y a p . S e z g i n i , g i z l i y a n ı n ı y e n i d e n ç a ğ ı r . M a n t ı ğ ı b i r
y a n a b ı r a k , ç ü n k ü s u a k ı ş k a n b i r m a d d e d i r , k o l a y k o l a y d e -
n e t i m a l t ı n a a l a m a z s ı n . O y a v a ş y a v a ş v e y u m u ş a k b i r b i -
ç i m d e s e n i n l e e v r e n a r a s ı n d a y e n i b i r i l i ş k i k u r a c a k t ı r . "
O t e l i n k a p ı s ı n d a n g i r m e d e n , " K ö p e k t e n y a r d ı m g ö r -
m e k p e k s ı k r a s t l a n a n b i r ş e y d e ğ i l d i r , " d i y e e k l e d i .
G e c e n i n d i r i l i ğ i v e s e s s i z l i ğ i n i n k e y f i n i s ü r ü y o r d u m .
O t e l k ı r l ı k y e r d e y d i v e y a n ı m d a k i m s e c i k l e r y o k t u . A k l ı m a ,
I p a n e m a ' y a g i t m i ş o l a n o t e l s a h i b i g e l d i ; g ü n e ş i n h e r g ü n
a m a n s ı z c a y a k ı p k a v u r d u ğ u o k ı r a ç y e r d e n e a r a d ı ğ ı m ı h e r -
h a l d e a n l a y a m a m ı ş t ı .
U y k u b a s t ı r d ı ğ ı i ç i n e g z e r s i z i h e m e n y a p m a y a k a r a r
v e r d i m . Ş i ş e d e k a l a n m a d e n s u y u n u b e t o n u n ü s t ü n e d ö k -
t ü m , k ü ç ü k b i r b i r i k i n t i o l u ş t u . K a f a m d a h e r h a n g i b i r g ö -
r ü n t ü y a d a b i ç i m y o k t u , a r a m ı y o r d u m d a . P a r m a k l a r ı m ı s o -
ğ u k s u y u n i ç i n d e d o l a ş t ı r d ı ğ ı m d a , a t e ş i n a l e v l e r i n e b a k a r -
k e n o l d u ğ u g i b i b ü y ü l e n i p k a l d ı m . H i ç b i r ş e y d ü ş ü n m ü y o r -
d u m ; y a l n ı z c a o y n u y o r d u m , su b i r i k i n t i s i y l e o y n u y o r d u m .
S u y u n k e n a r ı n d a b a z ı ç i z g i l e r o l u ş t u r d u m , ı s l a k b i r g ü n e ş e
b e n z e d i ; a m a ç i z g i l e r ç a b u c a k y e n i d e n b i r i k i n t i y e k a r ı ş ı p
y o k o l d u . A v c u m l a s u b i r i k i n t i s i n i n o r t a s ı n a v u r d u m ; s u l a r
e t r a f a s a ç ı l d ı , b e t o n u n ü s t ü n ü s u d a m l a c ı k l a r ı k a p l a d ı ; g r i
b i r z e m i n i s i y a h y ı l d ı z l a r k a p l a m ı ş t ı s a n k i . B u g ü l ü n ç , h i ç -
b i r a m a c ı o l m a y a n , a m a z e v k l i e g z e r s i z e k e n d i m i i y i c e k a p -
t ı r m ı ş t ı m . Z i h n i m i n n e r d e y s e t ü m d e n d u r d u ğ u n u h i s s e d i -
S E Z G İ N İ N C A N L A N D I R I L M A S I
( S u E g z e r s i z i )
E m i c i o l m a y a n , d ü z b i r y ü z e y d e b i r s u b i r i k i n t i s i o l u ş t u r .
B i r s ü r e s u y a b a k . S o n r a a m a ç s ı z b i r b i ç i m d e , ö y l e s i n e s u y -
l a o y n a . K e s i n l i k l e h i ç b i r a n l a m ı o l m a y a n ş e k i l l e r y a p .
B u e g z e r s i z i her s e f e r i n d e e n a z o n d a k i k a o l m a k ü z e r e b i r
h a f t a u y g u l a .
B u e g z e r s i z d e n p r a t i k s o n u ç l a r b e k l e m e ; y a l n ı z c a s e z g i n i
azar azar ç a ğ ı r m a y a yara r . B u s e z g i k e n d i n i g ü n ü n b a ş k a
s a a t l e r i n d e d e g ö s t e r m e y e b a ş l a d ı ğ ı n d a o n a hep g ü v e n .
y o r d u m ; d a h a ö n c e a n c a k u z u n m e d i t a s y o n v e g e v ş e m e
a l ı ş t ı r m a l a r ı n d a n s o n r a u l a ş t ı ğ ı m b i r d u y g u y d u b u . A y n ı z a -
m a n d a , i ç i m d e n g e l e n b i r s e s , d e r i n l e r d e , z i h n i m i n e r i ş e m e -
d i ğ i y e r l e r d e b i r g ü c ü n d o ğ m a k t a o l d u ğ u n u v e k e n d i n i g ö s -
t e r m e y e h a z ı r l a n d ı ğ ı n ı s ö y l ü y o r d u .
O r a d a , su b i r i k i n t i s i y l e o y n a y a r a k u z u n s ü r e k a l d ı m ;
e g z e r s i z i b i r t ü r l ü b ı r a k a m a d ı m . P e t r u s S u E g z e r s i z i ' n i y o l -
c u l u ğ u m u z u n b a ş ı n d a ö ğ r e t m i ş o l s a y d ı , h i ç k u ş k u y o k k i
b u n u b i r z a m a n k a y b ı o l a r a k g ö r ü r d ü m . O y s a ş i m d i , t u h a f
d i l l e r k o n u ş t u k t a n v e ş e y t a n l a r ı k o v d u k t a n s o n r a , b u s u b i -
r i k i n t i s i t e p e m d e k i S a m a n y o l u ' y l a - k ı r ı l g a n da o l s a - b i r
b a ğ k u r m u ş t u . Y ı l d ı z l a r ı y a n s ı t m ı ş , a n l a y a m a d ı ğ ı m ş e k i l l e r
o l u ş t u r m u ş v e b a n a z a m a n k a y b e t t i ğ i m d u y g u s u n u d e ğ i l ,
d ü n y a y l a i l e t i ş i m k u r m a n ı n y e n i b i r ş i f r e s i n i y a r a t t ı ğ ı m
d u y g u s u n u v e r m i ş t i . R u h u n g i z l i ş i f r e s i y d i b u ; b i l d i ğ i m i z ,
a m a ç o k e n d e r d u y d u ğ u m u z b i r d i l .
K e n d i m e g e l d i ğ i m d e , ç o k g e ç o l m u ş t u . K a p ı n ı n ı ş ı k l a -
r ı n ı s ö n d ü r m ü ş l e r d i ; s e s s i z c e o t e l e g i r d i m . O d a m d a b i r k e z
d a h a A s t r a i n ' i ç a ğ ı r d ı m . B u k e z d a h a g ö z l e g ö r ü l ü r b i r b i -
ç i m d e b e l i r d i ; o n a b i r s ü r e k ı l ı c ı m v e h a y a t t a k i a m a ç l a r ı m -
d a n s ö z e t t i m . H i ç b i r y a n ı t v e r m e d i , a m a P e t r u s ç a ğ r ı l a r
s ü r d ü k ç e A s t r a i n ' i n y a n ı b a ş ı m d a c a n l ı v e g ü ç l ü b i r v a r l ı ğ a
d ö n ü ş e c e ğ i n i s ö y l e m i ş t i .
Evl i l ik
Logrorîo, Y a k u b y o l u n d a y ü r ü y e n h a c ı l a r ı n g e ç t i k l e r i e n
b ü y ü k k e n t l e r d e n b i r i d i r . U ğ r a d ı ğ ı m ı z k e n t l e r a r a s ı n d a
L o g r o f i o k a d a r b ü y ü k b i r t e k P a m p l o n a v a r d ı , a m a o r a d a g e -
ce l e m e m i ş t i k . L o g r o f i o ' y a v a r d ı ğ ı m ı z ö ğ l e d e n s o n r a k e n t
b ü y ü k b i r ş e n l i ğ e h a z ı r l a n ı y o r d u . P e t r u s h i ç d e ğ i l s e b i r g e -
c e k a l m a m ı z ı ö n e r d i .
K ı r l a r ı n s e s s i z l i ğ i v e ö z g ü r l ü ğ ü n e o k a d a r a l ı ş m ı ş t ı m
k i , P e t r u s ' u n ö n e r i s i b a n a p e k ç e k i c i g e l m e d i . K ö p e k l e k a r -
ş ı l a ş m a m ı n ü s t ü n d e n b e ş g ü n g e ç m i ş , o g ü n d e n b e r i h e r g e -
c e A s t r a i n ' i ç a ğ ı r m ı ş v e S u E g z e r s i z i y a p m ı ş t ı m . K e n d i m i
ç o k s a k i n l e ş m i ş h i s s e d i y o r d u m ; S a n t i a g o Y o l u ' n u n h a y a -
t ı m d a n e k a d a r ö n e m l i o l d u ğ u n u , h a c y o l c u l u ğ u s o n a e r d i k -
t e n s o n r a y a p a c a k l a r ı m ı n n e k a d a r b ü y ü k b i r ö n e m t a ş ı d ı ğ ı -
n ı g i t t i k ç e d a h a i y i a n l ı y o r d u m . Y ü r ü m e k t e o l d u ğ u m u z y ö -
r e ç ö l d e n f a r k s ı z d ı , y e m e k l e r p e k i y i s a y ı l m a z d ı , Y o l ' d a g e -
ç e n u z u n g ü n l e r i n s a n ı b i t k i n d ü ş ü r ü y o r d u , a m a b e n h a y a -
l i m i y a ş ı y o r d u m .
L o g r o h o ' y a v a r d ı ğ ı m ı z g ü n t ü m b u d u y g u l a r k a y b o l d u .
K ı r l a r ı n ı l ı k , t e m i z h a v a s ı n ı a r d ı m ı z d a b ı r a k m ı ş , k e n d i m i z i
a r a b a l a r , g a z e t e c i l e r v e t e l e v i z y o n k a m e r a l a r ı n d a n g e ç i l m e -
y e n b i r k e n t t e b u l m u ş t u k . P e t r u s , k a r ş ı m ı z a ç ı k a n i l k b a r a
d a l ı p n e l e r o l u p b i t t i ğ i n i s o r d u .
B a r m e n , " H a b e r i n i z y o k m u ? " d e d i . " B u g ü n A l b a y M . '
n i n k ı z ı n ı n d ü ğ ü n ü v a r . K e n t m e y d a n ı n d a b ü y ü k b i r ş ö l e n
v e r i l i y o r , b e n d e e r k e n k a p a t a c a ğ ı m . "
O t e l l e r d e o d a b u l m a k o l a n a k s ı z d ı , s o n u n d a P e t r u s ' u n
s ı r t ç a n t a s ı n d a k i d e n i z k a b u k l a r ı n ı f a r k e d e n y a ş l ı c a b i r k a -
r ı - k o c a b i z e e v l e r i n d e o d a v e r d i l e r . D u ş y a p t ı k t a n s o n r a y a -
n ı m a a l d ı ğ ı m t e k p a n t o l o n u g i y d i m , k e n t m e y d a n ı n a d o ğ r u
y o l a k o y u l d u k .
S i y a h g i y s i l e r i i ç i n d e t e r e b a t m ı ş g a r s o n l a r m e y d a n d a -
k i m a s a l a r d a s o n d ü z e n l e m e l e r i y a p ı y o r l a r , u l u s a l t e l e v i z y o -
n u n e k i p l e r i d e ş ö l e n h a z ı r l ı k l a r ı n ı f i l m e a l ı y o r l a r d ı . S a n t i a -
g o e l R e a l K i l i s e s i ' n i n b u l u n d u ğ u d a r s o k a ğ a s a p t ı k , t ö r e n
a z s o n r a b a ş l a y a c a k t ı .
E n i y i g i y s i l e r i n i g i y m i ş b i r y ı ğ ı n i n s a n k i l i s e y e d o ğ r u
i l e r l i y o r d u . S ı c a k t a k a d ı n l a r ı n m a k y a j ı a k ı y o r , b e y a z l a r i ç i n -
d e k i ç o c u k l a r h u y s u z l a n ı y o r l a r d ı. T e p e m i z d e h a v a i f i ş e k l e r
p a t l a r k e n , k i l i s e n i n a n a k a p ı s ı n d a u z u n , s i y a h b i r l i m u z i n
d u r d u . D a m a t g e l m i ş t i . K i l i s e t ı k l ı m t ı k l ı m d ı ; h i ç y e r k a l -
m a d ı ğ ı n ı g ö r ü n c e m e y d a n a d ö n m e y e k a r a r v e r d i k .
P e t r u s k e n t t e k ü ç ü k b i r g e z i n t i y e ç ı k t ı , b e n d e m e y d a n -
d a k i s ı r a l a r d a n b i r i n e o t u r u p t ö r e n i n b i t m e s i n i , ş ö l e n i n b a ş -
l a m a s ı n ı b e k l e m e y e k o y u l d u m . Y a n ı b a ş ı m d a , p a t l a m ı ş m ı -
s ı r s a t a n b i r a d a m i y i s a t ı ş y a p a r ı m u m u d u y l a k i l i s e d e n ç ı -
k a c a k k a l a b a l ı ğ ı b e k l i y o r d u .
" S i z d e d a v e t l i l e r d e n m i s i n i z ? " d i y e s o r d u .
" H a y ı r , " d e d i m . " B i z C o m p o s t e l a ' y a g i d e n h a c ı l a r ı z . "
" M a d r i d ' d e n o r a y a b i r t r e n v a r , c u m a g ü n ü b i n e r s e n i z
o t e l b e d a v a . "
" E v e t , a m a b i z h a c y o l u n d a y ı z . "
S a t ı c ı , s a y g ı y l a b a k a r a k , " H a c c a a z i z l e r g i d e r , " d e d i .
T a r t ı ş m a y a g i r m e k i s t e m e d i m . A d a m k e n d i k ı z ı n ı n
ç o k t a n e v l e n d i ğ i n i , a m a s o n r a d a n k o c a s ı n d a n a y r ı l d ı ğ ı n ı
s ö y l e y e r e k , " F r a n c o z a m a n ı n d a i n s a n l a r d a h a s a y g ı l ı y d ı , "
d e d i . " B u g ü n k i m s e u m u r s a m ı y o r a i l e y i . "
P o l i t i k a k o n u ş m a n ı n h i ç d e ö ğ ü t l e n m e d i ğ i t u h a f b i r
ü l k e d e o l d u ğ u m u b i l m e m e k a r ş ı n , y a n ı t v e r m e d e n e d e m e -
d i m . F r a n c o ' n u n b i r d i k t a t ö r o l d u ğ u n u , o n u n z a m a n ı n d a k i
h i ç b i r ş e y i n b u g ü n k ü n d e n d a h a i y i o l a m a y a c a ğ ı n ı s ö y l e -
d i m .
S a t ı c ı n ı n y ü z ü k ı p k ı r m ı z ı k e s i l d i .
" S e n k i m o l u y o r s u n d a b ö y l e k o n u ş u y o r s u n ? "
" B u ü l k e n i n t a r i h i n i b i l i y o r u m . H a l k ı n , ö z g ü r l ü ğ ü u ğ -
r u n d a v e r d i ğ i s a v a ş ı b i l i y o r u m . F r a n c o g ü ç l e r i n i n İ s p a n y a İ ç
S a v a ş ı s ı r a s ı n d a i ş l e d i ğ i s u ç l a r h a k k ı n d a ç o k ş e y o k u d u m . "
" E v e t , o s a v a ş a b e n d e k a t ı l d ı m . Y a k ı n l a r ı m ı n k a n ı d ö -
k ü l d ü ğ ü n d e o r a d a y d ı m . S e n i n o k u d u k l a r ı n u m u r u m d a d e -
ğ i l ; b e n i s a d e c e k e n d i a i l e m i n b a ş ı n a g e l e n l e r i l g i l e n d i r i r .
B e n d e F r a n c o ' y a k a r ş ı s a v a ş t ı m , a m a F r a n c o s a v a ş ı k a z a -
n ı n c a d a h a i y i b i r h a y a t a k a v u ş t u m . D i l e n m e k z o r u n d a k a l -
m a d ı m , ş u k ü ç ü k a r a b a m d a p a t l a m ı ş m ı s ı r s a t ı y o r u m . B u -
n u ş i m d i k i s o s y a l i s t h ü k ü m e t e b o r ç l u d e ğ i l i m . E s k i d e n d u -
r u m u m ç o k d a h a i y i y d i . "
P e t r u s ' u n , i n s a n l a r ı n a z l a y e t i n m e l e r i k o n u s u n d a s ö y l e -
d i k l e r i n i h a t ı r l a d ı m . D i r e t m e n i n b i r y a r a r ı o l m a d ı ğ ı n ı d ü ş ü -
n e r e k k a l k t ı m , b a ş k a b i r s ı r a y a g e ç t i m .
P e t r u s d ö n d ü ğ ü n d e , p a t l a m ı ş m ı s ı r s a t ı c ı s ı y l a k o n u ş -
t u k l a r ı m ı a n l a t t ı m o n a .
" İ n s a n k e n d i n i s ö y l e d i k l e r i n i n d o ğ r u o l d u ğ u n a i n a n d ı r -
m a k i s t e d i ğ i n d e b i r i s i y l e k o n u ş m a k ç o k i ş e y a r a r , " d e d i .
" B e n İ t a l y a K o m ü n i s t P a r t i s i ü y e s i y i m . S e n i n f a ş i s t b i r y a -
n ı n o l d u ğ u n u h i ç f a r k e t m e m i ş t i m . "
" F a ş i s t l i k d e n e r e d e n ç ı k t ı ? " d i y e s o r d u m ö f k e y l e .
" D ü ş ü n s e n e , k e n d i s i n i F r a n c o ' n u n i y i o l d u ğ u n a i n a n -
d ı r m a s ı i ç i n p a t l a m ı ş m ı s ı r s a t ı c ı s ı n a y a r d ı m c ı o l m u ş s u n .
B e l k i n e d e n i n i h i ç b i l m i y o r d u , a m a ş i m d i b i l i y o r . "
" E v e t a m a , İ t a l y a K o m ü n i s t P a r t i s i ' n i n , K u t s a l R u h ' u n a r -
m a ğ a n l a r ı n a i n a n d ı ğ ı n ı ö ğ r e n m e k b e n i ç o k ş a ş ı r t t ı d o ğ r u s u . "
P e t r u s , g ü l e r e k , " A m a n k i m s e d u y m a s ı n , " d e d i .
Y e n i d e n h a v a i f i ş e k l e r a t ı l m a y a b a ş l a m ı ş t ı ; m ü z i s y e n -
l e r k e n d i l e r i n e a y r ı l a n p l a t f o r m a ç ı k ı p ç a l g ı l a r ı n ı a k o r t e t -
m e y e k o y u l d u l a r . Ş e n l i k b a ş l a m a k ü z e r e y d i .
G ö ğ e b a k t ı m . H a v a k a r a r ı y o r , y ı l d ı z l a r b e l i r m e y e b a ş l ı -
y o r d u . P e t r u s g a r s o n l a r d a n b i r i n e g i t t i , ş a r a p d o l u i k i p l a s -
t i k b a r d a k l a d ö n d ü .
B a r d a k l a r d a n b i r i n i b a n a v e r e r e k , " Ş e n l i k b a ş l a m a d a n
b i r i ç k i i ç m e k u ğ u r g e t i r i r , " d e d i . " H a y d i , i ç b i r a z . P a t l a m ı ş
m ı s ı r s a t ı c ı s ı n ı u n u t m a n ı s a ğ l a r . "
" Ç o k t a n u n u t t u m b i l e . "
" E v e t , u n u t m a k s ı n . Ç ü n k ü o n u n l a y a p t ı ğ ı n k o n u ş m a
t a m b i r y a n l ı ş d a v r a n ı ş ö r n e ğ i . H e p i n s a n l a r ı k e n d i i n a n c ı -
m ı z a i n a n d ı r m a y a , d ü n y a y ı b i z i m g ö r d ü ğ ü m ü z g i b i g ö r m e -
l e r i n i s a ğ l a m a y a ç a l ı ş ı r ı z . B i z i m i n a n d ı ğ ı m ı z a n e k a d a r ç o k
i n s a n i n a n ı r s a i n a n d ı ğ ı m ı z ı n d o ğ r u l u ğ u n u n o k a d a r k e s i n -
l e ş e c e ğ i n i s a n ı r ı z . A m a i ş i n a s l ı ö y l e d e ğ i l i ş t e .
" Ç e v r e n e b a k . B ü y ü k b i r ş ö l e n b a ş l a m a k ü z e r e . B i r k u t -
l a m a t ö r e n i . B i r ç o k ş e y b i r d e n k u t l a n ı y o r : B a b a n ı n k ı z ı n ı
e v l e n d i r m e u m u d u n u n , k ı z ı n e v l e n m e d i l e ğ i n i n , d a m a d ı n
h a y a l l e r i n i n g e r ç e k l e ş m e s i n i k u t l u y o r l a r . G ü z e l b i r ş e y b u ,
ç ü n k ü h a y a l l e r i n e i n a n ı y o r l a r v e h a y a l l e r i n i n g e r ç e k o l d u -
ğ u n u h e r k e s e g ö s t e r m e k i s t i y o r l a r . K i m s e y i b i r ş e y e i n a n -
d ı r m a k i ç i n d ü z e n l e n m i ş b i r ş ö l e n d e ğ i l , o y ü z d e n ç o k e ğ -
l e n c e l i g e ç e c e k . G ö r e b i l d i ğ i m k a d a r ı y l a , s e v g i n i n y ü r e k t e n
s a v a ş ı n ı v e r m i ş i n s a n l a r b u n l a r . "
" A m a S a n t i a g o Y o l u ' n d a b a n a r e h b e r l i k y a p a r a k s e n d e
b e n i b i r ş e y e i n a n d ı r m a y a ç a l ı ş ı y o r s u n , P e t r u s . "
P e t r u s , d i k d i k b a k t ı k t a n s o n r a , " B e n s a n a y a l n ı z c a
R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı n ı ö ğ r e t i y o r u m , " d e d i . " A m a a n c a k Y o l ' u n ,
g e r ç e ğ i n v e h a y a t ı n s e n i n y ü r e ğ i n d e o l d u ğ u n u k e ş f e d e r s e n
b u l a b i l i r s i n k ı l ı c ı n ı . "
S o n r a , y ı l d ı z l a r ı n a r t ı k a ç ı k s e ç i k g ö r ü l e b i l d i ğ i g ö k y ü -
z ü n ü g ö s t e r d i .
" T ü m y ı l d ı z l a r ı b i r a r a y a g e t i r e b i l e c e k h i ç b i r d i n y o k ;
o l s a y d ı , e v r e n k o s k o c a m a n , b o m b o ş b i r a l a n a d ö n ü ş ü r , v a r -
l ı k n e d e n i n i y i t i r i r d i . H e r y ı l d ı z ı n - v e h e r i n s a n ı n - k e n d i
a l a n ı v e k e n d i ö z e l l i k l e r i v a r d ı r . Y e ş i l y ı l d ı z l a r , s a r ı y ı l d ı z l a r ,
m a v i y ı l d ı z l a r , b e y a z y ı l d ı z l a r v a r d ı r , s o n r a k u y r u k l u y ı l d ı z -
la r , a k a n y ı l d ı z l a r v e g ö k t a ş l a r ı , b u l u t s u l a r v e h a l k a l a r . B u r a -
d a n b a k t ı ğ ı m ı z d a b i r b i r i n e b e n z e y e n o n c a c i s i m g ö r ü r ü z ,
o y s a i n s a n a k l ı n ı n a l m a y a c a ğ ı b i r a l a n a y a y ı l m ı ş , b i r b i r i n -
d e n f a r k l ı m i l y o n l a r c a ş e y v a r o r a d a . "
B i r h a v a i f i ş e k d a h a a t ı l d ı ; ç e v r e s i n e s a ç t ı ğ ı ı ş ı k t a n
g ö k y ü z ü b i r a n g ö r ü n m e z o l d u . G ö k t e n y e r e y e m y e ş i l ı ş ı l t ı -
l a r y a ğ d ı .
" D a h a e r k e n s a a t l e r d e h a v a a y d ı n l ı k o l d u ğ u i ç i n y a l n ı z -
c a s e s l e r i n i d u y u y o r d u k , " d e d i P e t r u s . " Ş i m d i ı ş ı k l a r ı n ı d a
g ö r e b i l i y o r u z . İ n s a n l a r ı n f a r k e d e b i l e c e ğ i t e k d e ğ i ş i k l i k b u . "
A z s o n r a g e l i n k i l i s e d e n ç ı k t ı ; ç e v r e s i n d e k i l e r ç ı ğ l ı k l a r
a t ı y o r , a v u ç a v u ç p i r i n ç s a ç ı y o r l a r d ı . G e l i n o n a l t ı y a ş l a r ı n d a ,
i n c e c i k b i r k ı z d ı ; s m o k i n l i b i r g e n c i n k o l u n a g i r m i ş t i . K i l i s e -
d e n ç ı k a n t o p l u l u k m e y d a n a d o ğ r u i l e r l e m e y e b a ş l a d ı .
Ç e v r e m i z d e k i o ğ l a n l a r , " İ ş t e , a l b a y o r a d a . . . Ü f , g e l i n i n
e l b i s e s i n e b a k . M ü t h i ş g ü z e l , " d i y e a r a l a r ı n d a k o n u ş u y o r -
l a r d ı . K o n u k l a r m a s a l a r a o t u r d u l a r , g a r s o n l a r ş a r a p g e t i r d i -
l e r v e o r k e s t r a ç a l m a y a b a ş l a d ı . P a t l a m ı ş m ı s ı r s a t ı c ı s ı n ı n
ç e v r e s i n i ç ı ğ l ı k ç ı ğ l ı ğ a o ğ l a n l a r a l m ı ş t ı , a l d ı k l a r ı m ı s ı r l a r ı
o r a c ı k t a g ö v d e y e i n d i r i y o r l a r , b o ş a l a n k â ğ ı t t o r b a l a r ı y e r l e -
re a t ı y o r l a r d ı . En a z ı n d a n o g e c e d ü n y a n ı n L o g r o h o l u l a r ı n
u m u r u n d a o l m a d ı ğ ı n ı d ü ş ü n d ü m ; n e n ü k l e e r s a v a ş t e h l i k e -
s i , n e i ş s i z l i k s o r u n u , n e i n s a n k ı y ı m l a r ı , h i ç b i r ş e y u m u r l a -
r ı n d a d e ğ i l d i . O g e c e ş e n l i k g e c e s i y d i , k a s a b a l ı l a r i ç i n m e y -
d a n a s o f r a l a r k u r u l m u ş t u , h e r k e s k e n d i n i ö n e m l i h i s s e d i -
y o r d u .
P e t r u s , b i r t e l e v i z y o n e k i b i n i n b i z e d o ğ r u g e l d i ğ i n i g ö -
r ü n c e y ü z ü n ü ö b ü r t a r a f a ç e v i r d i . A m a a d a m l a r ö n ü m ü z d e n
g e ç i p h e m e n y a k ı n ı m ı z d a o t u r a n k o n u k l a r d a n b i r i n i n y a n ı -
n a g i t t i l e r . K o n u ğ u h e m e n t a n ı d ı m : 1 9 8 6 ' d a M e k s i k a ' d a d ü -
z e n l e n e n D ü n y a K u p a s ı ' n d a İ s p a n y o l t a r a f t a r l a r ı c o ş t u r a n
M a n o l o ' y d u . S ö y l e ş i b i t e r b i t m e z y a n ı n a g i d i p B r e z i l y a l ı o l -
d u ğ u m u s ö y l e d i m ; h e m e n , K u p a ' n ı n i l k t u r u n d a İ s p a n y a '
n ı n b i r g o l ü n ü n a s ı l s a y m a d ı k l a r ı n ı y a n a y a k ı l a a n l a t m a y a
b a ş l a d ı . 1
S o n r a d a , b e n i k u c a k l a y a r a k , B r e z i l y a ' n ı n y a k ı n d a y i n e
d ü n y a n ı n e n i y i t a k ı m ı o l a c a ğ ı n ı s ö y l e d i .
" T a r a f t a r l a r ı c o ş t u r u r k e n a r k a n s a h a y a d ö n ü k o l u y o r ,
m a ç ı h i ç g ö r e m i y o r s u n , " d e d i m . D ü n y a K u p a s ı m a ç l a r ı n ı
s e y r e d e r k e n h e p d i k k a t i m i ç e k m i ş t i .
' M e k s i k a ' d a k i D ü n y a K u p a s ı ' n d a İ s p a n y a i le B r e z i l y a a r a s ı n d a o y n a n a n m a ç t a , h a k e m
t o p u n k a l e ç i z g i s i n i g e ç t i k t e n s o n r a d ı ş a r ı ç ı k t ı ğ ı n ı g ö r m e d i ğ i i ç i n İ s p a n y a ' n ı n b i r g o l ü
s a y ı l m a m ı ş t ı . O m a ç ı B r e z i l y a 1-0 k a z a n m ı ş t ı .
" O k a d a r ı b a n a y e t i y o r . T a r a f t a r l a r ı z a f e r e i n a n d ı r m a k
b a n a y e t i y o r . "
S o n r a , s a n k i o da S a n t i a g o Y o l u ' n u n r e h b e r l e r i n d e n b i -
r i y m i ş g i b i , " İ n a n ç t a n y o k s u n t a r a f t a r , t a k ı m a k a z a n a c a ğ ı
m a ç ı k a y b e t t i r i r , " d e d i .
Ç o k g e ç m e d e n M a n o l o k e n d i s i y l e s ö y l e ş i y a p m a k i s t e -
y e n b a ş k a t e l e v i z y o n c u l a r a y a k a l a n d ı ; b e n s e , o r a d a d u r -
m u ş , o n u n s ö y l e d i k l e r i n i d ü ş ü n ü y o r d u m . S a n t i a g o Y o l u ' n u
h i ç y ü r ü m e d i ğ i h a l d e , y ü r e k t e n s a v a ş v e r m e n i n n e d e m e k
o l d u ğ u n u b i l i y o r d u .
P e t r u s ' u n a ğ a ç l a r ı n a r k a s ı n a s a k l a n d ı ğ ı n ı g ö r d ü m , b e l -
l i k i t e l e v i z y o n k a m e r a l a r ı n d a n t e d i r g i n o l m u ş t u . A n c a k
s p o t ı ş ı k l a r ı k a p a t ı l d ı k t a n s o n r a a ğ a ç l a r ı n a r a s ı n d a n ç ı k t ı v e
b i r a z r a h a t l a d ı . İ k i b a r d a k ş a r a p d a h a i s t e d i k , k e n d i m e b i r
t a b a k k a n e p e a l d ı m , P e t r u s b a z ı k o n u k l a r l a b i r l i k t e o t u r a b i -
l e c e ğ i m i z b i r m a s a b u l d u .
Y e n i e v l i l e r k o c a m a n b i r d ü ğ ü n p a s t a s ı n ı k e s t i l e r . H e r -
k e s ç ı ğ l ı k l a r a t a r a k a l k ı ş l a d ı .
" B i r b i r l e r i n i g e r ç e k t e n s e v i y o r l a r h e r h a l d e , " d e d i m .
B i z i m l e o t u r a n s i y a h g i y s i l i b i r a d a m , " E l b e t t e s e v i y o r -
l a r , " d i y e k a r ş ı l ı k v e r d i . " B a ş k a b i r n e d e n l e e v l e n i l d i ğ i n i
d u y d u n u z m u ? "
A k l ı m a P e t r u s ' u n p a t l a m ı ş m ı s ı r s a t ı c ı s ı y l a i l g i l i s ö y l e -
d i k l e r i g e l d i ğ i i ç i n , y a n ı t ı k e n d i m e s a k l a d ı m . A m a r e h b e r i m
k o n u y u g e ç i ş t i r m e k t e n y a n a d e ğ i l d i .
" N e t ü r b i r s e v g i d e n söz e d i y o r s u n u z ? E r o s m u , P h i l o s
m u , A g a p e m i ? "
A d a m c a ğ ı z P e t r u s ' a b o ş b o ş b a k t ı . P e t r u s y e r i n d e n k a l -
k ı p b a r d a ğ ı n ı d o l d u r d u , k e n d i s i y l e b i r l i k t e y ü r ü m e m i i s t e d i .
" Y u n a n c a ' d a s e v g i a n l a m ı n a g e l e n ü ç s ö z c ü k v a r d ı r , " d i -
y e s ö z e b a ş l a d ı . " B u g ü n i k i i n s a n a r a s ı n d a k i E r o s ' u n , a ş k ı n
b i r b e l i r t i s i n i g ö r ü y o r s u n . "
G e l i n l e d a m a t f o t o ğ r a f ç ı l a r a g ü l ü m s ü y o r l a r, t e b r i k l e r i
k a b u l e d i y o r l a r d ı .
O n l a r a b a k a r a k , " G ö r ü n e n o k i , b u i k i s i b i r b i r l e r i n i g e r -
ç e k t e n s e v i y o r l a r , " d e d i . " Ü s t e l i k a ş k l a r ı n ı n d a h a d a b ü y ü -
y e c e ğ i n e i n a n ı y o r l a r . A m a ç o k g e ç m e d e n b a ş b a ş a k a l a c a k -
lar , g e ç i m l e r i n i s a ğ l a m a y a ç a b a l a y a c a k l a r , e v k u r a c a k l a r ,
b a ş l a r ı n a g e l e n l e r i p a y l a ş a c a k l a r . A ş k ı y ü c e l t e n v e s o y l u k ı -
l a n b u d u r . O ğ l a n a s k e r l i ğ i n i y a p a c a k . K ı z b ü y ü k o l a s ı l ı k l a
i y i b i r a ş ç ı d ı r v e ç o k i y i b i r e v k a d ı n ı o l a c a k t ı r , ç ü n k ü ç o c u k -
l u ğ u n d a n b e r i b u r o l i ç i n y e t i ş t i r i l m i ş t i r . K o c a s ı n a i y i b i r e ş
o l a c a k t ı r . S o n r a ç o c u k l a r ı o l a c a k , b i r l i k t e b i r ş e y y a r a t t ı k l a -
r ı n ı h i s s e d e c e k l e r . Y ü r e k t e n s a v a ş v e r e c e k l e r . S o r u n l a r l a
k a r ş ı l a ş s a l a r d a , h i ç b i r z a m a n g e r ç e k t e n m u t s u z o l m a y a -
c a k l a r .
" G e l g ö r k i , s a n a a n l a t t ı ğ ı m b u h i k â y e f a r k l ı b i r y o l a d a
s a p a b i l i r . O ğ l a n , ö t e k i k a d ı n l a r a d u y d u ğ u t ü m E r o s ' u , t ü m
a ş k ı d i l e g e t i r m e k t e y e t e r i n c e ö z g ü r o l m a d ı ğ ı n ı h i s s e t m e y e
b a ş l a y a b i l i r . K ı z d a , k o c a s ı y l a b i r l i k t e o l a b i l m e k i ç i n p a r l a k
b i r m e s l e k y a ş a m ı n d a n v a z g e ç m e k z o r u n d a k a l d ı ğ ı n ı d ü -
ş ü n m e y e k o y u l a b i l i r . B ö y l e c e , b i r l i k t e b i r ş e y y a r a t m a k y e -
r i n e , i k i s i d e a ş k ı d i l e g e t i r m e o l a n a ğ ı n d a n y o k s u n k ı l ı n d ı k -
l a r ı n ı h i s s e t m e y e b a ş l a y a b i l i r . İ ş t e o z a m a n , E r o s , o n l a r ı b i r -
l e ş t i r e n r u h , y a l n ı z c a o l u m s u z y a n ı n ı a ç ı ğ a v u r m a y a b a ş l a -
y a c a k t ı r . V e T a n r ı ' n ı n i n s a n l a r a s u n d u ğ u e n s o y l u d u y g u b i r
n e f r e t v e y ı k ı m k a y n a ğ ı o l u p ç ı k a c a k t ı r . "
Ç e v r e m e b a k t ı m . E r o s , o r a d a k i i l i ş k i l e r i n b i r ç o ğ u n d a
v a r d ı . S u E g z e r s i z i y ü r e ğ i m i n d i l i n i c a n l a n d ı r m ı ş t ı , i n s a n l a -
r ı f a r k l ı b i r g ö z l e g ö r ü y o r d u m . B e l k i y o l d a y a l n ı z g e ç e n
g ü n l e r y ü z ü n d e n , b e l k i R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı y ü z ü n d e n d i , a m a
t ı p k ı P e t r u s ' u n a n l a t t ı ğ ı g i b i i y i E r o s i l e k ö t ü E r o s ' u n v a r l ı -
ğ ı n ı h i s s e d e b i l i y o r d u m .
" N e t u h a f , " d e d i P e t r u s a y n ı d u y g u y l a . " İ s t e r i y i o l s u n ,
i s t e r k ö t ü , E r o s ' u n y ü z ü i k i i n s a n i ç i n h i ç b i r z a m a n a y n ı d e -
ğ i l . Y a r ı m s a a t k a d a r ö n c e s ö z ü n ü e t t i ğ i m y ı l d ı z l a r g i b i .
E r o s ' t a n k a ç ı ş y o k t u r . B i r ç o k k e z k e n d i m i z i d ü n y a d a n k o p -
m u ş , y a p a y a l n ı z h i s s e t m e m i z e y o l a ç m a s ı n a k a r ş ı n E r o s ' u n
v a r l ı ğ ı n a h e r k e s i h t i y a ç d u y a r . "
O r k e s t r a b i r v a l s ç a l m a y a b a ş l a d ı . K o n u k l a r o r k e s t r a -
n ı n b u l u n d u ğ u p l a t f o r m u n ö n ü n d e k i k ü ç ü k b e t o n a l a n a ç ı -
k ı p d a n s e t m e y e b a ş l a d ı l a r . A l k o l k e n d i n i h i s s e t t i r i y o r d u ,
i n s a n l a r g i t t i k ç e d a h a ç o k t e r l i y o r l a r , g i t t i k ç e d a h a f a z l a g ü -
l ü m s ü y o r l a r d ı . M a v i g i y s i l i b i r g e n ç k ı z d i k k a t i m i ç e k t i : S ı r f
v a l s y a p m a f ı r s a t ı n ı y a k a l a m a k i ç i n b u d ü ğ ü n ü b e k l e m i ş t i
s a n k i ; k e n d i s i n e i l k g e n ç l i ğ i n d e n b e r i h a y a l e t t i ğ i b i ç i m d e
s a r ı l a c a k b i r i y l e d a n s e t m e k i s t i y o r d u . G ö z ü , b e y a z g i y s i s i y -
l e a r k a d a ş l a r ı n ı n a r a s ı n d a h e m e n g ö z e ç a r p a n ş ı k b i r d e l i -
k a n l ı d a y d ı . O ğ l a n l a r s o h b e t e d a l d ı k l a r ı i ç i n v a l s i n b a ş l a d ı -
ğ ı n ı n f a r k ı n d a b i l e d e ğ i l l e r d i . B i r k a ç a d ı m ö t e d e k i m a v i g i y -
s i l i b i r g e n ç k ı z ı n i ç l e r i n d e n b i r i n e ö z l e m l e b a k t ı ğ ı n ı d a f a r k
e t m e m i ş l e r d i .
K ü ç ü k k a s a b a l a r ı , ç o c u k l u k l a r ı n d a n b e r i g ö z k o y d u k l a -
r ı o ğ l a n l a r l a e v l e n e n k ı z l a r ı d ü ş ü n d ü m .
M a v i l i k ı z , k e n d i s i n i i z l e d i ğ i m i g ö r ü n c e , ö t e k i k ı z l a r ı n
a r k a s ı n a s a k l a n m a y a ç a l ı ş t ı . O s ı r a d a o ğ l a n g ö z l e r i y l e o n u
a r a d ı . O r a d a , ö b ü r k ı z l a r ı n y a n ı n d a o l d u ğ u n u g ö r ü n c e , y e n i -
d e n a r k a d a ş l a r ı y l a s o h b e t e d a l d ı .
P e t r u s ' a i k i s i n i g ö s t e r d i m . B i r s ü r e k a ç a m a k b a k ı ş l a r ı -
n ı i z l e d i , s o n r a y e n i d e n ş a r a b ı n ı y u d u m l a m a y a k o y u l d u .
" S a n k i i n s a n ı n s e v g i s i n i g ö s t e r m e s i a y ı p b i r ş e y m i ş g i -
b i d a v r a n ı y o r l a r , " d e d i .
Y a k ı n ı m ı z d a k i k ı z l a r d a n b i r i P e t r u s ' a v e b a n a b a k ı y o r -
d u . Y a r ı y a ş ı m ı z d a o l m a l ı y d ı . P e t r u s ş a r a p b a r d a ğ ı n ı o n a
d o ğ r u k a l d ı r ı n c a g e n ç k ı z u t a n a r a k g ü l d ü , n e d e n d a h a y a k ı -
n a g e l m e d i ğ i n i a ç ı k l a r c a s m a a n n e s i y l e b a b a s ı n ı i ş a r e t e t t i .
P e t r u s , " İ ş t e a ş k ı n g ü z e l y a n ı , " d e d i . " A ş k ı n y ü r e k l i l i ğ i
i ş t e ; k e n d i n d e n y a ş l ı i k i y a b a n c ı y a , n e r e d e n g e l d i k l e r i b i l i n -
m e y e n , y a r ı n k a l k ı p k e n d i s i n i n d e g i t m e k i s t e y e c e ğ i b i r
d ü n y a y a g i d e c e k i k i y a b a n c ı y a d u y u l a n a ş k . "
Ş a r a b ı n e t k i s i n i s e s i n d e f a r k e t m e y e b a ş l a m ı ş t ı m .
R e h b e r i m , s e s i n i y ü k s e l t e r e k , " B u g ü n a ş k t a n söz e d e c e -
ğ i z ! " d e d i . " G e r ç e k a ş t a n söz e d e l i m , b ü y ü d ü k ç e b ü y ü y e n ,
d ü n y a y ı ç e k i p ç e v i r e n , i n s a n l a r ı b i l g e l e ş t i r e n g e r ç e k a ş k t a n ! "
Y a k ı n l a r ı m ı z d a d o l a ş a n ş ı k b i r k a d ı n ş ö l e n l e h i ç i l g i l e n -
m i y o r m u ş g i b i y d i . M a s a m a s a d o l a ş ı y o r , b a r d a k l a r ı , p o r s e -
l e n t a b a k l a r ı , g ü m ü ş ç a t a l b ı ç a k l a r ı d ü z e l t i y o r d u .
" Ş u k a d ı n ı g ö r ü y o r m u s u n ? " d i y e s o r d u P e t r u s . " Ş u h e r
ş e y i d ü z e l t i p d u r a n k a d ı n . E r o s ' u n b i r ç o k y ü z ü v a r d ı r d e m e -
m i ş m i y d i m , b u d a o n l a r d a n b i r i i ş t e . D ü ş k ı r g ı n ı a ş k b u , o
k e n d i n e ö z g ü m u t s u z l u ğ u y l a . K a d ı n ş i m d i g i d i p g e l i n l e d a -
m a d ı ö p e c e k , a m a i ç i n d e n o n l a r e v l i l i k b a ğ ı y l a b a ğ l a n d ı l a r
d i y e c e k . D ü n y a y a ç e k i d ü z e n v e r m e y e ç a l ı ş ı y o r , ç ü n k ü k e n -
d i s i b ü y ü k b i r d ü z e n s i z l i k i ç i n d e . V e ş u r a d a " - b i r b a ş k a ç i f -
t i g ö s t e r d i , k a d ı n h e m a ş ı r ı m a k y a j l ı y d ı , h e m d e g ö s t e r i ş l i
b i r s a ç y a p t ı r m ı ş t ı - " E r o s k a b u l l e n i l m i ş . E n k ü ç ü k b i r t u t -
k u d a n y o k s u n , t o p l u m s a l a ş k . K a d ı n , r o l ü n ü k a b u l l e n m i ş v e
d ü n y a y l a y a d a y ü r e k t e n s a v a ş l a h e r t ü r l ü b a ğ ı k o p a r m ı ş . "
" Ç o k a c ı m a s ı z s ı n , P e t r u s . S e n d e n k u r t a r a b i l e c e ğ i m i z
h i ç k i m s e y o k m u b u r a d a y a n i ? "
" V a r e l b e t t e . D e m i n b i z i s e y r e d e n k ı z , s o n r a d a n s e d e n
k ı z l a r l a o ğ l a n l a r - o n l a r y a l n ı z c a i y i E r o s ' u t a n ı y o r l a r . K e n -
d i l e r i n d e n ö n c e k i k u ş a ğ a e g e m e n o l a n s e v g i n i n i k i y ü z l ü l ü -
ğ ü n d e n e t k i l e n m e m e y i b a ş a r ı r l a r s a d ü n y a ç o k f a r k l ı b i r y e r
o l u r . "
M a s a l a r d a n b i r i n d e o t u r a n y a ş l ı c a b i r ç i f t i g ö s t e r d i .
" B i r d e ş u i k i s i . Ö b ü r l e r i g i b i i k i y ü z l ü l ü ğ ü n k e n d i l e r i n e
b u l a ş m a s ı n a i z i n v e r m e m i ş l e r . Ç a l ı ş a n i n s a n l a r a b e n z i y o r -
la r . A ç l ı k v e y o k l u k i k i s i n i n d e ç a l ı ş m a s ı n ı g e r e k t i r m i ş . S e -
n i n ö ğ r e n m e k t e o l d u ğ u n a l ı ş t ı r m a l a r ı , R A M ' m a d ı n ı b i l e
d u y m a d a n ö ğ r e n m i ş l e r . A ş k ı n g ü c ü n ü y a p t ı k l a r ı i ş t e b u l u -
y o r l a r . E r o s e n g ü z e l y ü z ü n ü b u r a d a g ö s t e r i r , ç ü n k ü P h i l o s '
u n y ü z ü y l e b i r l e ş m i ş t i r . "
" P h i l o s n e d i r ? "
" P h i l o s , g ö n ü l d o s t l u ğ u n a d ö n ü ş e n s e v g i d i r . S a n a v e
b a ş k a i n s a n l a r a d u y d u ğ u m s e v g i d i r . E r o s ' u n a t e ş i s ö n d ü
m ü , o ç i f t i P h i l o s b i r a r a d a t u t a r . "
" Y a A g a p e ? "
" Ş i m d i A g a p e ' d e n s ö z e t m e n i n s ı r a s ı d e ğ i l . A g a p e h e m
E r o s ' t a v a r d ı r , h e m d e P h i l o s ' t a ; a m a b u y a l n ı z c a b i r d e y i m .
Ş i m d i y a k ı p k ü l e d e n s e v g i d e n s ö z e t m e y i b ı r a k a l ı m d a , ş ö -
l e n i n k e y f i n i s ü r e l i m . " S o n r a p l a s t i k b a r d a ğ ı n a b i r a z d a h a
ş a r a p k o y d u .
Ç e v r e m i z d e k i m u t l u l u k b u l a ş ı c ı y d ı . P e t r u s ' u n s a r h o ş -
l a m a y a b a ş l a d ı ğ ı n ı g ö r ü n c e b i r a z ş a ş ı r d ı m s a d a , b i r a k ş a -
m ü s t ü s ö y l e d i k l e r i n i h a t ı r l a d ı m : R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı n ı n a n -
c a k s ı r a d a n i n s a n l a r t a r a f ı n d a n g e r çe k l e ş t i r i l i r l e r s e b i r a n -
l a m ı o l a b i l i r d i .
O g e c e P e t r u s ' u n s ı r a d a n b i r i n d e n f a r k ı y o k t u . H e r k e s e
d o s t ç a d a v r a n ı y o r , y a k ı n l ı k g ö s t e r i y o r , k e n d i s i y l e a z ı c ı k i l g i -
l e n e n h e r k e s l e s o h b e t e d i y o r d u . Ç o k g e ç m e d e n o k a d a r s a r -
h o ş o l d u k i , o t e l e k a d a r t a ş ı m a k z o r u n d a k a l d ı m .
Y o l d a , i ç i n d e b u l u n d u ğ u m d u r u m u g ö z d e n g e ç i r d i m .
Ş i m d i r e h b e r i m i n r e h b e r i o l m u ş t u m . P e t r u s ' u n y o l c u l u k C o ş k u
b o y u n c a h i ç b i r z a m a n k e n d i n i b e n d e n d a h a a k ı l l ı , d a h a ü s -
t ü n , d a h a i y i g ö s t e r m e y e ç a l ı ş m a d ı ğ ı n ı f a r k e t t i m . T e k y a p -
t ı ğ ı , R A M a 11 ş 11 r m a l a r ı y l a i l g i l i d e n e y i m l e r i n i b a n a a k t a r -
m a k t ı . B u n u n ö t e s i n d e , s ı r a d a n b i r i n d e n f a r k ı o l m a d ı ğ ı n ı ,
E r o s , P h i l o s v e A g a p e ' y i y a ş a m ı ş o l d u ğ u n u g ö s t e r m e y e d i k -
k a t e t m i ş t i .
B u n u f a r k e t m e m b e n i d a h a g ü ç l ü k ı l d ı . P e t r u s d a S a n -
t i a g o Y o l u ' n d a b i r h a c ı y d ı y a l n ı z c a .
insanların ve meleklerin diliyle konuşsam... peygamberlik-
te bulunabilsem... dağları yerinden oynatacak kadar büyük
imanım olsa... ama sevgim olmasa, bir hiçim.
P e t r u s , y i n e A z i z P a u l u s ' u n s ö z l e r i n i a k t a r ı y o r d u . R e h -
b e r i m , H a v a r i P a u l u s ' u n H z . İ s a ' n ı n m e s a j ı n ı n e n ö n e m l i
g i z l i y o r u m c u s u o l d u ğ u i n a n c m d a y d ı . B ü t ü n s a b a h y ü r ü -
m ü ş , ö ğ l e d e n s o n r a d a b a l ı k t u t a l ı m d e m i ş t i k . H e n ü z o l t a y a
t e k b i r b a l ı k b i l e t a k ı l m a m ı ş t ı , a m a P e t r u s ' u n u m u r u n d a
d e ğ i l d i . B a l ı k t u t m a n ı n , t e m e l d e i n s a n o ğ l u n u n d ü n y a y l a
i l i ş k i s i n i n b i r s i m g e s i o l d u ğ u k a n ı s ı n d a y d ı : N e d e n b a l ı k
t u t t u ğ u m u z u b i l i r i z , d i r e t i r s e k b i r ş e y l e r d e t u t a r ı z , a m a d i -
r e t i p d i r e t m e y e c e ğ i m i z T a n r ı ' n ı n y a r d ı m ı n a b a ğ l ı d ı r .
P e t r u s , " H a y a t ı n d a ö n e m l i b i r k a r a r v e r m e d e n ö n c e
g e v ş e y i p r a h a t l a m a k i ç i n b i r ş e y y a p m a k h e r z a m a n i y i d i r , "
d e d i . " Z e n r a h i p l e r i k a y a l a r ı n b ü y ü m e s i n i d i n l e r l e r . B e n b a -
l ı k t u t m a y ı y e ğ l e r i m . "
A m a o s a a t t e h a v a o k a d a r s ı c a k t ı k i , d i p t e k i t o m b u l ,
t e m b e l b a l ı k l a r b i l e o l t a y a g e l i n i y o r l a r d ı . Y e m i d i b e d e s a l -
s a k , y ü z e y e y a k ı n d a t u t s a k , s o n u ç d e ğ i ş m i y o r d u . B a l ı k t u t -
m a k t a n v a z g e ç i p y a k ı n d a k i o r m a n d a y ü r ü m e y e k a r a r v e r -
d i m . I r m a ğ ı n y a k ı n l a r ı n d a k i e s k i , t e r k e d i l m i ş b i r m e z a r l ı -
ğ a k a d a r y ü r ü d ü m - m e z a r l ı ğ ı n , b ü y ü k l ü ğ ü y l e h i ç d e o r a n t ı -
l ı o l m a y a n b i r g i r i ş i v a r d ı - , s o n r a P e t r u s ' u n b a l ı k t u t t u ğ u
y e r e g e r i d ö n d ü m . P e t r u s ' a m e z a r l ı ğ ı s o r d u m .
" G i r i ş , " d e d i , " ç o k e s k i d e n h a c ı l a r i ç i n y a p ı l m ı ş b i r h a s -
t a n e y e a i t m i ş . A m a s o n r a d a n h a s t a n e t e r k e d i l m i ş , d a h a
s o n r a d a b i r i l e r i h a s t a n e n i n c e p h e s i n i k o r u y a r a k b u r a y ı m e -
z a r l ı k y a p m ı ş . "
" S o n r a m e z a r l ı k d a t e r k e d i l m i ş . "
" E v e t , ö y l e . H a y a t t a h i ç b i r ş e y u z u n ö m ü r l ü d e ğ i l . "
Ö n c e k i g e c e ş ö l e n d e k i i n s a n l a r ı y a r g ı l a r k e n ç o k k a t ı
y ü r e k l i d a v r a n d ı ğ ı n ı s ö y l e d i ğ i m d e ç o k ş a ş ı r d ı . K o n u ş t u k l a -
r ı m ı z ı n k e n d i h a y a t ı m ı z d a y a ş a d ı k l a r ı m ı z d a n p e k f a r k l ı o l -
m a d ı ğ ı n ı s ö y l e d i . H e p i m i z E r o s p e ş i n d e k o ş u y o r d u k , a m a
E r o s k e n d i n i P h i l o s ' a d ö n ü ş t ü r m e k i s t e y i n c e s e v g i n i n d e -
ğ e r i n i y i t i r d i ğ i n i d ü ş ü n ü y o r d u k . B i z i s e v g i n i n e n y ü c e b i ç i -
m i n e , A g a p e ' y e v a r d ı r a n ı n P h i l o s o l d u ğ u n u g ö r m ü y o r d u k .
" A g a p e ' y i b i r a z d a h a a n l a t ı r m ı s ı n b a n a ? " d e d i m .
P e t r u s , a s l ı n d a A g a p e ' n i n a n l a t m a k l a a n l a ş ı l m a y a c a -
ğ ı n ı , y a ş a n m a s ı g e r e k t i ğ i n i s ö y l e d i . Ö ğ l e d e n s o n r a , m ü m -
k ü n o l u r s a , A g a p e ' n i n y ü z l e r i n d e n b i r i n i g ö s t e r m e k i s t i y o r -
d u b a n a . A m a t ı p k ı b a l ı k t u t a r k e n o l d u ğ u g i b i , i ş l e r i n y o l u n -
d a g i d e b i l m e s i i ç i n e v r e n i n y a r d ı m c ı o l m a s ı g e r e k i y o r d u .
" H a b e r c i s a n a y a r d ı m e d e r , a m a b i r ş e y v a r d ı r k i o h a -
b e r c i n i n d e n e t i m i n d e n d e , i s t e k l e r i n d e n d e b a ğ ı m s ı z d ı r ,
o n a s e n d e b i r ş e y y a p a m a z s ı n . "
" N e d i r o ? "
" İ l â h î k ı v ı l c ı m . Ş a n s d e d i ğ i m i z ş e y . "
G ü n e ş b a t m a y a b a ş l a d ı ğ ı n d a y e n i d e n y o l a k o y u l d u k .
Y a k u b y o l u g ü n ü n o s a a t i n d e k i m s e l e r i n o l m a d ı ğ ı b a ğ l a r -
d a n , t a r l a l a r d a n g e ç i y o r d u . I s s ı z a n a y o l d a n k a r ş ı y a g e ç t i k ,
y e n i d e n o r m a n a v u r d u k . U z a k t a , K a s t i l y a K r a l l ı ğ ı ' n ı n e n
y ü k s e k n o k t a s ı n ı , S a n L o r e n z o T e p e s i ' n i g ö r e b i l i y o r d u m .
S a i n t - J e a n - P i e d - d e - P o rt y a k ı n l a r ı n d a P e t r u s ' l a k a r ş ı l a ş t ı -
ğ ı m d a n b e r i ç o k d e ğ i ş m i ş t i m . B r e z i l y a v e b e n i ç o k k a y g ı -
l a n d ı r a n o i ş a n l a ş m a l a r ı k a f a m d a n s i l i n i p g i t m i ş t i . A r t ı k
b e n i m i ç i n t e k ö n e m l i ş e y h e d e f ı m d i . B u n u , a r t ı k b a n a g i t -
t i k ç e d a h a a ç ı k s e ç i k g ö r ü n e n A s t r a i n ' l e h e r g e c e t a r t ı ş ı y o r -
d u m . N e z a m a n d e n e s e m , o n u y a n ı m d a o t u r u r k e n g ö r e b i l i -
y o r d u m . S a ğ g ö z ü n ü n s ü r e k l i s e y i r d i ğ i n i , a n l a t t ı k l a r ı n ı a n -
l a d ı ğ ı m ı g ö s t e r e n b i r ş e y s ö y l e d i ğ i m d e y ü z ü n d e k ü ç ü m s e -
y i c i b i r g ü l ü m s e y i ş b e l i r d i ğ i n i ö ğ r e n m i ş t i m a r t ı k . B i r k a ç
h a f t a ö n c e - h a c y o l c u l u ğ u n u n i l k g ü n l e r i n d e - y o l c u l u ğ u as -
la t a m a m l a y a m a y a c a ğ ı m d an k o r k u y o r d u m . R o n c e s v a 11 e s'
t e n g e ç t i ğ i m i z d e , y o l c u l u k l a i l g i l i t a m b i r d ü ş k ı r ı k l ı ğ ı i ç i n -
d e y d i m . S a n t i a g o ' y a h e m e n v a r m a k , k ı l ı c ı m ı g e r i a l m a k v e
P e t r u s ' u n y ü r e k t e n s a v a ş ' d e d i ğ i s a v a ş a g e r i d ö n m e k i s t e -
m i ş t i m . O y s a ş i m d i u y g a r l ı k l a t ü m b a ğ l a r ı m k o p m u ş t u ; b e -
n i m i ç i n e n ö n e m l i ş e y t e p e m d e k i g ü n e ş v e A g a p e ' y i y a ş a -
y a b i l m e u m u d u y d u .
K ü ç ü k b i r v a d i d e n a ş a ğ ı i n d i k , k u p k u r u ı r m a k y a t a ğ ı n -
d a n k a r ş ı y a g e ç t i k , g ü ç l ü k l e y u k a r ı t ı r m a n d ı k . B i r z a m a n l a r
b u r a d a z o r l u b i r ı r m a k o l m a l ı y d ı , y e r y ü z ü n ü n d e r i n l i k l e r i
v e g i z l e r i n i k e ş f e t m e k i ç i n d i p l e r i t a r a y a n , a k ı p g i d e n b i r ı r -
m a k . A r t ı k y a t a ğ ı k u p k u r u k a l m ı ş t ı , y ü r ü y e r e k k a r ş ı y a g e -
ç i l e b i l i y o r d u . A m a ı r m a ğ ı n a s ı l m a r i f e t i , y a r a t t ı ğ ı v a d i h â l â
o r a d a y d ı v e o n u a ş m a m ı z h i ç d e k o l a y o l m a m ı ş t ı . P e t r u s ,
b i r k a ç s a a t ö n c e , " H a y a t t a h i ç b i r ş e y u z u n ö m ü r l ü d e ğ i l , "
d e m i ş t i .
" P e t r u s , h i ç â ş ı k o l d u n m u s e n ? "
S o r u a ğ z ı m d a n ö y l e s i n e ç ı k m ı ş t ı , c e s a r e t i m e b e n d e ş a -
ş ı r m ı ş t ı m . O g ü n e d e ğ i n r e h b e r i m i n ö z e l h a y a t ı n ı d e r i n l i ğ i -
n e ö ğ r e n e b i l m i ş d e ğ i l d i m .
" Ö ğ r e n m e k i s t e d i ğ i n b u y s a , ç o k k a d ı n t a n ı d ı m . H e p s i -
n i d e g e r ç e k t e n s e v d i m . A m a A g a p e ' y i y a l n ı z c a i k i s i y l e
y a ş a d ı m . "
B e n d e o n a , b i r ç o k k e z â ş ı k o l d u ğ u m u , a m a h e p c i d d i
b i r i l i ş k i k u r a m a m a n ı n k a y g ı s ı n ı t a ş ı d ı ğ ı m ı a n l a t t ı m . H a y a -
t ı m ı ö y l e s ü r d ü r s e y d i m y a ş l ı l ı ğ ı m d a y a p a y a l n ı z k a l ı r d ı m ,
b u n d a n ç o k k o r k m u ş t u m .
" A ş k ı , h u z u r l u b i r e m e k l i l i ğ i n a r a c ı o l a r a k g ö r d ü ğ ü n ü
s a n m ı y o r u m . "
H a v a k a r a r m a y a b a ş l a d ı ğ ı n d a s a a t d o k u z a g e l i y o r d u .
B a ğ l a r ı a r d ı m ı z d a b ı r a k m ı ş , k ı r a ç t o p r a k l a r d a y ü r ü y o r d u k .
Ç e v r e m e b a k ı n ı n c a , u z a k t a , k a y a l a r ı n a r a s ı n d a , y o l c u l u k
' S o n r a d a n b u t e r i m i n a s l ı n d a A z i z P a u l u s t a r a f ı n d a n y a r a t ı l m ı ş o l d u ğ u n u ö ğ r e n d i m .
b o y u n c a b e n z e r l e r i n e s ı k s ı k r a s t l a d ı ğ ı m ı z k ü ç ü k b i r k e ş i ş
k u l ü b e s i g ö r d ü m . B i r s ü r e y ü r ü d ü k t e n s o n r a , s a r ı y o l i ş a r e t -
l e r i n i n o r a d a n d o l a n a r a k k u l ü b e y e y ö n e l d i k .
İ y i c e y a k l a ş t ı ğ ı m ı z d a , P e t r u s a n l a m a d ı ğ ı m b i r a d s e s -
l e n d i v e d u r u p y a n ı t b e k l e d i . Y a n ı t g e l m e d i . P e t r u s b i r d a h a
s e s l e n d i , a m a s e s s e d a y o k t u .
P e t r u s , " B o ş v e r , g i r e l i m , " d e d i . Y ü r ü d ü k .
K e ş i ş k u l ü b e s i b a d a n a l ı d ö r t d u v a r d a n i b a r e t t i . K a p ı
a ç ı k t ı , d a h a d o ğ r u s u k a p ı d i y e b i r ş e y y o k t u , y a r ı m m e t r e
y ü k s e k l i ğ i n d e k ü ç ü k b i r k a p ı k a n a d ı a y n a s ı t e k b i r m e n t e -
ş e y l e i ğ r e t i b i r b i ç i m d e t u t t u r u l m u ş t u . İ ç e r i d e b i r t a ş o c a k
v a r d ı , y e r d e b i r s ü r ü l e ğ e n g ö z e ç a r p ı y o r d u . L e ğ e n l e r d e n
i k i s i a ğ z ı n a k a d a r b u ğ d a y v e p a t a t e s d o l u y d u .
S e s s i z c e o t u r d u k . P e t r u s b i r s i g a r a y a k t ı v e b e k l e m e -
m i z g e r e k t i ğ i n i s ö y l e d i . B a c a k l a r ı m a ğ r ı y o r d u , a m a k e ş i ş
k u l ü b e s i b e n i s a k i n l e ş t i r e c e ğ i n e h e y e c a n l a n d ı r m ı ş t ı , h a t t a
P e t r u s y a n ı m d a o l m a s a b e l k i b i r a z ü r k e b i l i r d i m d e .
S ı r f t e d i r g i n s e s s i z l i ğ i b o z m a k i ç i n , " B u r a d a k i m i n y a -
ş a d ı ğ ı n ı b i l m i y o r u m a m a , n e r e d e y a t t ı ğ ı n ı m e r a k e t t i m , "
d e d i m .
P e t r u s , ç ı p l a k t o p r a ğ ı g ö s t e r e r e k , " T a m o r a d a , o t u r d u -
ğ u n y e r d e , " d e d i . H e m e n y e r i m i d e ğ i ş t i r m e y e k a l k t ı m , a m a
o l d u ğ u m y e r d e k a l m a m ı s ö y l e d i . Ü ş ü m e y e b a ş l a m ı ş t ı m , h a -
v a s e r i n l i y o r o l m a l ı y d ı .
B i r s a a t k a d a r b e k l e d i k . P e t r u s o t u h a f a d ı b i r k a ç k e z
d a h a s e s l e n d i k t e n s o n r a a r t ı k d i r e t m e d i . T a m k a l k ı p g i d e -
c e ğ i m i z i s a n ı y o r d u m k i k o n u ş m a y a b a ş l a d ı .
Ü ç ü n c ü s i g a r a s ı n ı s a r a r k e n , " B u r a d a A g a p e ' n i n i k i b e -
l i r t i s i n d e n b i r i v a r , " d e d i . " T e k b e l i r t i s i d e ğ i l , a m a e n s a f b e -
l i r t i s i . A g a p e , t e p e d e n t ı r n a ğ a a ş k t ı r . O n u y a ş a y a n ı y a k ı p
k ü l e d e n a ş k t ı r . A g a p e ' y i b i l e n v e y a ş a y a n , d ü n y a d a s e v g i -
d e n d a h a ö n e m l i h i ç b i r ş e y o l m a d ı ğ ı n ı a n l a r . H z . İ s a ' n ı n i n -
s a n l ı ğ a o l a n s e v g i s i b ö y l e b i r s e v g i y d i v e o k a d a r b ü y ü k b i r
s e v g i y d i k i y ı l d ı z l a r ı t i t r e t t i , t a r i h i n a k ı ş ı n ı d e ğ i ş t i r d i . O n u n
m ü n z e v i h a y a t ı , h ü k ü m d a r l a r ı n , o r d u l a r ı n , i m p a r a t o r l u k l a -
r ı n y a p a m a d ı ğ ı n ı y a p m a s ı n ı s a ğ l a d ı .
" H ı r i s t i y a n u y g a r l ı ğ ı n ı n b i n y ı l ı b o y u n c a b i r ç o k i n s a n
b u y a k ı p k ü l e d e n a ş k a d ü ş t ü . V e r e c e k l e r i o k a d a r ç o k ş e y
v a r d ı v e d ü n y a o n l a r d a n o k a d a r a z ş e y i s t i y o r d u k i , k e n d i -
l e r i n i ç ö l l e r e , ı s s ı z y e r l e r e v u r d u l a r ; y ü r e k l e r i n e d ü ş e n a ş k
o k a d a r y ü c e y d i k i o n l a r ı o n l a r d a n a l m ı ş t ı . O n l a r m ü n z e v i
b i r e r e r m i ş o l u p ç ı k t ı l a r .
" A g a p e ' n i n f a r k l ı b i r b i ç i m i n i y a ş a y a n b i z l e r e b u h a y a t
k o r k u n ç g e l e b i l i r . O y s a y a k ı p k ü l e d e n a ş k k a r ş ı s ı n d a h e r
şey , a m a h e r ş e y ö n e m i n i y i t i r i r . O i n s a n l a r y a l n ı z c a a ş k l a r ı
o n l a r ı y a k ı p k ü l e t s i n d i y e y a ş a d ı l a r . "
P e t r u s , o r a d a A l f o n s o a d ı n d a b i r k e ş i ş i n y a ş a d ı ğ ı n ı s ö y -
l e d i . O n u n l a , C o m p o s t e l a ' y a y a p t ı ğ ı i l k h a c y o l c u l u ğ u s ı r a -
s ı n d a , m e y v e t o p l a r k e n k a r ş ı l a ş m ı ş t ı . K e n d i s i n d e n ç o k d a -
h a b i l g i l i b i r i n s a n o l a n r e h b e r i , A l f o n s o ' n u n d o s t u y d u ; ü ç ü
b i r l i k t e , A g a p e R i t ü e l i ' n i , M a v i K ü r e E g z e r s i z i ' n i g e r ç e k l e ş -
t i r m i ş l e r d i . H a y a t ı n ı n e n ö n e m l i d e n e y i m l e r i n d e n b i r i n i y a -
ş a m ı ş t ı ; b u g ü n b i l e , n e z a m a n b u e g z e r s i z i y a p s a , a k l ı n a k e -
ş iş k u l ü b e s i y l e A l f o n s o g e l i y o r d u . S e s i , h i ç d u y m a d ı ğ ı m k a -
d a r c o ş k u l u y d u .
A ş k ı n b u t u h a f t ü r ü n ü s a n k i e n i y i b u s ö z l e r a ç ı k l ı y o r -
m u ş ç a s ı n a , " A g a p e , y a k ı p k ü l e d e n a ş k t ı r , " d i y e t e k r a r l a d ı .
" M a r t i n L u t h e r K i n g , b i r k e r e s i n d e , H z . İ s a ' n ı n i n s a n ı n d ü ş -
m a n ı n ı s e v m e s i n d e n s ö z e d e r k e n A g a p e ' y i k a s t e t t i ğ i n i s ö y -
l e m i ş t i . Ç ü n k ü , o n a g ö r e , ' d ü ş m a n l a r ı m ı z d a n , b i z e a c ı m a -
s ı z c a d a v r a n a n l a r d a n , h e r g ü n ç e k t i ğ i m i z a c ı l a r ı d a h a d a a c ı
k ı l m a y a k a l k ı ş a n l a r d a n h o ş l a n m a m ı z o l a n a k s ı z d ı . ' O y s a
A g a p e , h o ş l a n m a n ı n ç o k ö t e s i n d e b i r ş e y d i r . İ ç i m i z d e k i h e r
b o ş l u ğ u k a p l a y ı p d o l d u r a n , s a l d ı r g a n l ı ğ ı m ı z ı u n u f a k e d e n
b i r d u y g u d u r .
" N a s ı l y e n i d e n d o ğ u l a c a ğ ı m , k e n d i n e z u l m e t m e y e n a -
s ı l s o n v e r e c e ğ i n i , h a b e r c i n l e n a s ı l i l e t i ş i m k u r a c a ğ ı n ı ö ğ -
r e n d i n . A m a b u n d a n b ö y l e y a p a c a ğ ı n h e r ş e y i n , S a n t i a g o
Y o l u ' n d a n e l d e e d e c e ğ i n h e r i y i s o n u c u n , a n c a k y a k ı p k ü l
e d e n a ş k ı y a ş a m ı ş s a n b i r a n l a m ı o l a c a k . "
P e t r u s ' a , A g a p e ' n i n i k i b i ç i m i o l d u ğ u n u s ö y l e d i ğ i n i h a -
t ı r l a t t ı m ; m ü n z e v i l i ğ i s e ç m e d i ğ i n e g ö r e b u i l k b i ç i m i y a ş a -
m a m ı ş o l m a l ı y d ı .
" H a k l ı s ı n . S e n d e , b e n d e , S a n t i a g o Y o l u ' n u y ü r ü y e n ,
R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı n ı ö ğ r e n e n h a c ı l a r ı n ç o ğ u d a A g a p e ' n i n
ö t e k i b i ç i m i n i , c o ş k u y u y a ş a r l a r .
" E s k i l e r i n g ö z ü n d e c o ş k u , k e n d i n d e n g e ç m e y a d a e s r i -
m e d e m e k t i , T a n r ı ' y l a b a ğ l a n t ı k u r m a k t ı . C o ş k u , b e l i r l i b i r
d ü ş ü n c e y e y a d a b e l i r l i b i r ş e y e y ö n e l t i l m i ş A g a p e ' d i r . S e v -
g i v e i n a n ç y ü r e ğ i m i z i n e n d e r i n l e r i n d e n g e l d i ğ i z a m a n ,
k e n d i m i z i h e r k e s t e n d a h a g ü ç l ü h i s s e d e r i z , i n a n c ı m ı z ı h i ç -
b i r ş e y i n s a r s a m a y a c a ğ ı n a s o n u n a k a d a r g ü v e n m e k t e n k a y -
n a k l a n a n b i r h u z u r d u y a r ı z . B u o l a ğ a n ü s t ü g ü ç h e p d o ğ r u
z a m a n d a d o ğ r u k a r a r ı v e r m e m i z i s a ğ l a r v e h e d e f i m i z e e r i ş -
t i ğ i m i z d e g ü ç v e y e t e n e ğ i m i z k a r ş ı s ı n d a ş a ş ı r ı p k a l ı r ı z .
Ç ü n k ü y ü r e k t e n s a v a ş a g i r d i ğ i m i z d e b a ş k a h i ç b i r ş e y
ö n e m l i d e ğ i l d i r ; c o ş k u b i z i h e d e f i m i z e t a ş ı r .
" C o ş k u ç o ğ u n l u k l a k e n d i n i t ü m g ü c ü y l e h a y a t ı m ı z ı n
i l k y ı l l a r ı n d a g ö s t e r i r . O s ı r a l a r t a n r ı s a l l ı k l a h â l â g ü ç l ü b a ğ -
l a r ı m ı z v a r d ı r ; o y u n c a k l a r ı m ı z l a ö y l e s i n e b ü y ü k b i r i s t e k l e
o y n a m a y a d a l a r ı z k i , o y u n c a k l a r e t e k e m i ğ e b ü r ü n ü p c a n l a -
n ı r , k u r ş u n a s k e r l e r i m i z g e r ç e k t e n y ü r ü y ü ş e g e ç e r l e r . H z .
İ sa C e n n e t ' i n ç o c u k l a r ı n o l d u ğ u n u s ö y l e r k e n , c o ş k u b i ç i m i -
n e b ü r ü n m ü ş A g a p e ' d e n söz e d i y o r d u . Ç o c u k l a r , H z . İ s a ' y a ,
o n u n m u c i z e l e r i n i , b i l g e l i ğ i n i y a d a o n u n F e r i s i l e r i n i 1 v e h a -
v a r i l e r i n i a n l a d ı k l a r ı i ç i n y ö n e l m e m i ş l e r d i . O n a s e v i n ç l e ,
c o ş k u i ç i n d e g e l e r e k k o ş m u ş l a r d ı . "
O g ü n ö ğ l e d e n s o n r a , P e t r u s ' a , t ü m d e n S a n t i a g o Y o l u '
n u n h ü k m ü a l t ı n a g i r d i ğ i m i f a r k e t t i ğ i m i s ö y l e d i m . İ s p a n -
y a ' d a g e ç e n g ü n l e r v e g e c e l e r k ı l ı c ı m ı h a n d i y s e u n u t t u r -
m u ş t u b a n a ; b e n z e r s i z b i r d e n e y i m d i . D a h a b i r ç o k ş e y d e
ö n e m i n i y i t i r m i ş t i .
P e t r u s , " Ö ğ l e d e n s o n r a b a l ı k t u t m a y a ç a l ı ş ı y o r d u k ,
a m a o l t a y a b a l ı k g e l m e d i , " d e d i . " Ç o ğ u z a m a n , v a r o l u ş u m u -
z u n t o p l a m ı n d a h i ç b i r ö n e m t a ş ı m a y a n b ö y l e d ü n y e v i i ş l e r e
1 F e r i s i l e r , İ k i n c i T a p ı n a k d ö n e m i n i n ( İ Ö 515 - İS 70) s o n l a r ı n d a F i l i s t i n ' d e Y a h u d i l e r
a r a s ı n d a o r t a y a ç ı k a n d i n s e l b i r t o p l u l u k t u r . S ö z l ü g e l e n e ğ i n b a ğ l a y ı c ı l ı ğ ı , F e r i s i l e r i n
Y a h u d i i l a h i y a t ı n a k a t t ı ğ ı v e g ü n ü m ü z d e d e g e ç e r l i o l a n t e m e l i l k e l e r d e n b i r i d i r .
H a y a t ı n h e m e n h e r a y r ı n t ı s ı i ç i n a ç ı k s e ç i k k u r a l l a r g e t i r m e l e r i , F e r i s i l e r i n b i ç i m s e l b i r
k u r a l c ı l ı k l a ş e r i a t ı n s ö z ü n ü k o r u r k e n ö z ü n ü ö l d ü r m e k l e s u ç l a n m a l a r ı n a y o l a ç m ı ş t ı r .
Y e n i A h i t ' t e d e a n l a t ı m ı n ı b u l a n b u s u ç l a m a l a r a k a r ş ı n , r u h u n ö l ü m s ü z l ü ğ ü , ö l ü m d e n
s o n r a d i r i l i ş , g ü n a h l a r ı n T a n r ı k a t ı n d a c e z a l a n d ı r ı l a c a ğ ı g i b i ö ğ r e t i l e r i , F e r i s i l e r i le
H ı r i s t i y a n l a r a r a s ı n d a baz ı o r t a k n o k t a l a r ı n o l u ş m a s ı n ı s a ğ l a m ı ş t ı r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
d a l d ı ğ ı m ı z d a c o ş k u y u ı s k a l a r ı z . Y ü r e k t e n s a v a ş s ı r a s ı n d a
u ğ r a d ı ğ ı m ı z k ü ç ü k v e k a ç ı n ı l m a z y e n i l g i l e r y ü z ü n d e n c o ş -
k u m u z u y i t i r i r i z . V e c o ş k u n u n e n b ü y ü k z a f e r e u l a ş m a m ı z ı
s a ğ l a y a b i l e c e k b ü y ü k b i r g ü ç o l d u ğ u n u k a v r a y a m a d ı ğ ı m ı z
i ç i n o n u a v c u m u z d a n k a ç ı r ı r ı z ; ü s t e l i k h a y a t ı m ı z ı n g e r ç e k
a n l a m ı n ı n k a ç ı p g i t t i ğ i n i n f a r k ı n a b i l e v a r m a d a n . Y ü r e ğ i -
m i z i n d a r a l m a s ı n d a n v e y i t i r d i ğ i m i z h e r ş e y d e n d ü n y a y ı s o -
r u m l u t u t a r , h e r ş e y i t e m i z e ç ı k a r a n b u b ü y ü l e y i c i g ü c ü n
e k s i l m e s i n d e n , A g a p e ' n i n c o ş k u b i ç i m i n d e b e l i r e m e m e s i n-
d e n k e n d i m i z i n s o r u m l u o l d u ğ u n u u n u t u r u z . "
I r m a ğ ı n o r a d a k i m e z a r l ı ğ ı h a t ı r l a d ı m . O t u h a f , o l a ğ a -
n ü s t ü b ü y ü k k a p ı , y i t i r i l e n ş e y i n k u s u r s u z b i r s u r e t i y d i . K a -
p ı n ı n ö t e s i n d e , y a l n ı z c a ö l ü l e r k a l m ı ş t ı .
P e t r u s , a k l ı m d a n g e ç e n i s e z m i ş g i b i , b e n z e r b i r ş e y d e n
söz a ç t ı .
" B i r k a ç g ü n ö n c e ş o r t u m a k a h v e d ö k e n z a v a l l ı g a r s o n a
o k a d a r ç o k k ı z m a m a ş a ş ı r m ı ş s ı n d ı r h e r h a l d e ; ü s t e l i k ş o r -
t u m y o l u n t o z u t o p r a ğ ı n d a y e t e r i n c e k i r l e n m i ş t i z a t e n . A s -
l ı n d a b e n , ç o c u ğ u n g ö z l e r i n d e c o ş k u s u n u n k u r u y u p g i t t i ğ i -
ni g ö r d ü ğ ü m i ç i n s i n i r l e n m i ş t i m ; i n s a n ı n b i l e ğ i k e s i l d i ğ i n -
d e k a n ı n a s ı l ç e k i l i r , ö y l e i ş t e . O g ü ç l ü v e h a y a t d o l u o ğ l a n ı n
ö l m e y e b a ş l a m ı ş o l d u ğ u n u g ö r d ü m , ç ü n k ü i ç i n d e k i A g a p e
a z a r a z a r y o k o l u y o r d u . G ö r m ü ş g e ç i r m i ş b i r i s a y ı l ı r ı m , b ö y -
l e ş e y l e r l e y a ş a m a s ı n ı ö ğ r e n d i m , y i n e d e o ç o c u ğ u n i n s a n l ı -
ğ a o n c a i y i l i k s a ğ l a y a b i l e c e ğ i n i d ü ş ü n d ü ğ ü m h a l d e ö y l e
d a v r a n m a s ı b e n i h e m s a r s t ı , h e m d e ü z d ü . A m a b i l i y o r u m ,
ö f k e m o n u b i r a z y a r a l a d ı v e i ç i n d e k i A g a p e ' n i n ö l m e s i n i e n -
g e l l e d i .
" O k a d ı n ı n k ö p e ğ i n i d ı ş a r ı k a ç ı r d ı ğ ı n d a , A g a p e ' y i e n
s a f b i ç i m i y l e d u y u m s a m ı ş 11 n . S o y l u b i r d a v r a n ı ş t ı s e n i n k i -
s i , s e n i n r e h b e r i n o l d u ğ u m i ç i n g u r u r d u y m u ş t u m . O y ü z -
d e n , Y o l ' a d ü ş t ü ğ ü m ü z d e n b e r i i l k k e z s e n i n l e b i r l i k t e b i r
e g z e r s i z e k a t ı l a c a ğ ı m . "
V e P e t r u s b a n a A g a p e R i t ü e l i ' n i , M a v i K ü r e E g z e r s i z i '
n i ö ğ r e t t i .
" S a n a v e y a p t ı ğ ı n işe s a y g ı d u y d u ğ u m u g ö s t e r m e k
i ç i n , " d e d i , " c o ş k u n u a r t ı r m a n a , t ü m g e z e g e n i k u ş a t a n m a -
v i b i r k ü r e g i b i b ü y ü y e c e k b i r g ü ç y a r a t m a n a y a r d ı m o l a c a -
ğ ı m . "
P e t r u s , e g z e r s i z l e r i n a s ı l y a p t ı ğ ı m k o n u s u n d a o g ü n e
k a d a r o l u m l u y a d a o l u m s u z h i ç b i r f i k i r b e l i r t m e m i ş t i . H a -
b e r c i y l e i l k b a ğ l a n t ı m ı y o r u m l a m a m a y a r d ı m c ı o l m u ş , b e n i
T o h u m E g z e rs i z i ' n i n y a r a t t ı ğ ı e s r i k l i k t e n k u r t a r m ı ş t ı , a m a
e l d e e t t i ğ i m s o n u ç l a r l a h i ç i l g i l e n m e m i ş t i . N e l e r d u y u m s a -
d ı ğ ı m ı n e d e n ö ğ r e n m e k i s t e m e d i ğ i n i b i r k a ç k e z s o r m a m a
k a r ş ı n , r e h b e r i m o l a r a k t e k y ü k ü m l ü l ü ğ ü n ü n b a n a Y o l ' u
g ö s t e r m e k v e R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı n ı ö ğ r e t m e k o l d u ğ u n u s ö y -
l e m e k l e y e t i n m i ş t i . S o n u ç l a r d a n h o ş n u t o l u p o l m a d ı ğ ı m
y a l n ı z c a b e n i i l g i l e n d i r i r d i .
E g z e r s i z i b e n i m l e b i r l i k t e y a p a c a ğ ı n ı s ö y l e y i n c e , b i r -
d e n ö v g ü s ü n e l a y ı k o l m a d ı ğ ı m ı d ü ş ü n d ü m . H a t a l a r ı m ı n
f a r k ı n d a y d ı m , ü s t e l i k Y o l b o y u n c a b a n a r e h b e r l i k y a p ı p y a -
p a m a y a c a ğ ı k o n u s u n d a b i r ç o k k e z k u ş k u y a d ü ş m ü ş t ü m .
T a m b ü t ü n b u n l a r ı o n a s ö y l e y e c e k t i m k i , " K e n d i n e k a r -
ş ı o k a d a r z a l i m o l m a , " d e y i v e r d i , " y o k s a s a n a d a h a ö n c e ö ğ -
r e t t i k l e r i m d e n h i ç b i r ş e y a n l a m a m ı ş o l u r s u n . S e v e c e n o l .
H a k e t t i ğ i n ö v g ü y ü k a b u l e t . "
G ö z l e r i m d o l m u ş t u . P e t r u s b e n i d ı ş a r ı ç ı k a r d ı . G e c e h e r
z a m a n k i n d e n k a r a n l ı k t ı . P e t r u s ' u n y a n ı n a o t u r d u m v e ş a r -
k ı s ö y l e m e y e b a ş l a d ı k . E z g i i ç i m d e n y ü k s e l i y o r , P e t r u s d a
k e n d i l i ğ i n d e n b a n a e ş l i k e d i y o r d u . B i r ö n e b i r a r k a y a s a l l a -
n ı r k e n y a v a ş y a v a ş e l l e r i m i ç ı r p m a y a b a ş l a d ı m . E l ç ı r p ı ş ı m
g i d e r e k ş i d d e t l e n i y o r , m ü z i k i ç i m d e n a k ı p g e l i y o r d u ; g ö ğ ü n
k a r a n l ı ğ ı n a , y a y l a n ı n ı s s ı z l ı ğ ı n a v e ç e v r e m i z d e k i c a n s ı z t a ş -
l a r a b i r ö v g ü i l a h i s i y d i s a n k i . Ç o c u k k e n i n a n d ı ğ ı m a z i z l e r i
g ö r m e y e b a ş l a m ı ş t ı m , A g a p e ' m i b ü y ü k ö l ç ü d e ö l d ü r m ü ş o l -
d u ğ u m i ç i n h a y a t ı n b e n d e n u z a k l a ş m ı ş o l d u ğ u n u h i s s e d e -
b i l i y o r d u m . A m a y a k ı p k ü l e d e n s e v g i g e r i d ö n m ü ş t ü a r t ı k ,
a z i z l e r g ö k y ü z ü n d e n t ı p k ı k ü ç ü k k e n g ö r d ü ğ ü m g i b i g ü l ü m -
s ü y o r l a r d ı v e ç o c u k l u ğ u m d a k i k a d a r b e l i r g i n d i l e r .
A g a p e ' n i n i ç i m e a k m a s ı n ı s a ğ l a m a k i ç i n k o l l a r ı m ı i k i
y a n a a ç t ı m , p a r l a k m a v i ı ş ı ğ ı n g i z e m l i a k ı m ı i ç i m i y ı k a m a y a ,
r u h u m u a r ı n d ı r m a y a v e g ü n a h l a r ı m ı b a ğ ı ş l a m a y a b a ş l a d ı .
I ş ı k ö n c e ç e v r e m i z e y a y ı l d ı , s o n r a d ü n y a y ı s a r d ı v e a ğ l a m a -
M A V İ K Ü R E E G Z E R S İ Z İ
R a h a t ç a o t u r v e g e v ş e . H i ç b i r şey d ü ş ü n m e m e y e ça l ı ş .
' . Y a ş ı y o r o l m a n ı n n e k a d a r g ü z e l b i r şey o l d u ğ u n u d ü ş ü n .
Y ü r e ğ i n i ö z g ü r v e s e v g i d o l u k ı l ; c a n ı n ı s ı k a n s o r u n l a r ı n
a y r ı n t ı l a r ı n d a n s ı y ı r y ü r e ğ i n i . Ç o c u k l u ğ u n u n b i r ş a r k ı s ı -
n ı m ı r ı l d a n m a y a b a ş l a . Y ü r e ğ i n i n b ü y ü d ü ğ ü n ü , y o ğ u n ,
p a r l a k b i r ı ş ı k l a o d a y ı - s o n r a d a e v i n i - d o l d u r d u ğ u n u
h a y a l et.
2 . B u n o k t a y a e r i ş t i ğ i n d e , ç o c u k k e n i n a n d ı ğ ı n a z i z l e r i n (ya
d a b a ş k a v a r l ı k l a r ı n ) v a r l ı ğ ı n ı d u y u m s a m a y a baş la . Var
o l d u k l a r ı n ı n , s ö k ü n e t t i k l e r i n i n , g ü l ü m s e y e r e k s a n a
i n a n ç v e g ü v e n v e r d i k l e r i n i n a y ı r d ı n a var.
3 . A z i z l e r i n s a n a y a k l a ş t ı k l a r ı n ı , e l l e r i n i b a ş ı n a k o y d u k l a r ı -
n ı v e sana s e v g i , h u z u r v e d ü n y a y l a k o m ü n y o n - a z i z l e r i n
k o m ü n y o n u - d i l e d i ğ i n i h a y a l et.
4 . B u d u y g u g ü ç l e n d i ğ i n d e , m a v i ı ş ı ğ ı n i ç i ne g i r d i ğ i n i v e
a k ı p g i d e n p a r l a k b i r ı r m a k g i b i ç ı k t ı ğ ı n ı d u y u m s a . M a -
v i ı ş ı k e v i n i n i ç i n e , y a ş a d ı ğ ı n y ö r e y e , k e n t e , ü l k e y e y a y ı l -
m a y a b a ş l ı y o r , e n s o n u n d a d ü n y a y ı k o s k o c a m a n b i r m a -
v i k ü r e n i n i ç i n e a l ı yo r . G ü n d e l i k b o ğ u ş m a l a r ı n ö t e s i n e
g e ç e n y ü c e s e v g i n i n b e l i r t i s i d i r b u ; y e n i b i r güç v e h a y a t
v e r i r , d i n ç v e h u z u r l u o l m a n ı sağ lar .
5 . B ı r a k , ı ş ı k d ü n y a y ı o l a b i l d i ğ i n c e u z u n b i r sü re s a r ı p sar-
m a l a s ı n . Y ü r e ğ i n a ç ı k , s e v g i y a y ı y o r . E g z e r s i z i n b u e v r e -
s i en az beş d a k i k a s ü r m e l i .
6 . T r a n s h a l i n d e n y a v a ş y a v a ş ç ı k v e g e r ç e k l i ğ e g e r i d ö n .
A z i z l e r y a k ı n ı n d a k a l a c a k t ı r . M a v i ı ş ı k d ü n y a y a y a y ı l m a -
y ı s ü r d ü r e c e k t i r .
B u r i t ü e l b i r d e n faz la k i ş i y l e y a p ı l a b i l i r v e y a p ı l m a l ı d ı r da .
B ö y l e o l d u ğ u n d a , k a t ı l a n l a r e g z e r s i z i y a p a r k e n e l e le t u t u ş -
m a l ı d ı r .
y a b a ş l a d ı m . A ğ l ı y o r d u m , ç ü n k ü ç o c u k l u ğ u m u n c o ş k u s u n u
y e n i d e n y a ş ı y o r d u m ; y e n i d e n ç o c u k o l m u ş t u m , b u d ü n y a d a
h i ç b i r ş e y b a n a z a r a r v e r e m e z d i . B i r v a r l ı ğ ı n y a n ı m a g e l i p
s a ğ ı m a o t u r d u ğ u n u h i s s e t t i m . O n u n h a b e r c i m o l d u ğ u n u , i ç i -
m e g i r e n v e i ç i m d e n ç ı k t ı k t a n s o n r a t ü m d ü n y a y a y a y ı l a n o
g ü ç l ü m a v i ı ş ı ğ ı b i r t e k o n u n a l g ı l a y a b i l e c e ğ i n i d ü ş l e d i m .
I ş ı k g i t t i k ç e g ü ç l e n i y o r d u ; d ü n y a y ı k u ş a t t ı k ç a k a p ı l a r -
d a n i ç e r i s ı z d ı ğ ı n ı , a r k a s o k a k l a r a k a d a r u z a n d ı ğ ı n ı , y a ş a -
y a n t ü m i n s a n l a r a h i ç d e ğ i l s e b i r a n d o k u n d u ğ u n u h i s s e d i -
y o r d u m .
E l l e r i m i a ç ı p g ö ğ e k a l d ı r d ı ğ ı m ı f a r k e t t i m . O a n d a m a v i
ı ş ı ğ ı n a k ı ş ı o k a d a r h ı z l a n d ı , o k a d a r g ü ç l e n d i k i , b a y ı l a c a k
g i b i o l d u m . A m a ı ş ı ğ ı , k ı s a c ı k b i r s ü r e d a h a , s ö y l e m e k t e o l -
d u ğ u m ş a r k ı y ı b i t i r i n c e y e k a d a r c a n l ı t u t m a y ı b a ş a r d ı m .
B i t k i n d ü ş m ü ş , a m a r a h a t l a m ı ş t ı m ; k e n d i m i ö z g ü r v e
m u t l u h i s s e d i y o r d u m , y a p t ı ğ ı m i ş t e n m e m n u n d u m . E l l e r i -
m i t u t a n e l l e r b e n i s e r b e s t b ı r a k t ı . E l l e r d e n b i r i n i n P e t r u s '
u n e l i o l d u ğ u n u g ö r d ü m v e ö t e k i e l i m i t u t a n ı n k i m o l d u ğ u -
n u y ü r e ğ i m l e b i l d i m .
G ö z l e r i m i a ç t ı ğ ı m d a y a n ı m d a K e ş i ş A l f o n s o v a r d ı . G ü -
l ü m s e y e r e k , "Buenos noçhes," d e d i . B e n d e g ü l ü m s e d i m v e
e l i n i t u t a r a k s ı m s ı k ı g ö ğ s ü m e d a y a d ı m . A l f o n s o b i r a n ö y l e
k a l d ı , s o n r a e l i n i u s u l c a g e r i ç e k t i .
Ü ç ü m ü z d e s u s u y o r d u k . A z s o n r a A l f o n s o y e r i n d e n k a l -
k ı p k a y a l ı k y a y l a d a y o l a k o y u l d u . K a r a n l ı k t a t ü m d e n k a y -
b o l u n c a y a k a d a r i z l e d i m o n u .
S e s s i z l i ğ i P e t r u s b o z d u y s a d a A l f o n s o ' d a n h i ç söz e t m e d i .
" B u e g z e r s i z i h e r f ı r s a t t a y a p a r s a n , ç o k g e ç m e d e n A g a -
p e i ç i n d e y e n i d e n c a n l a n a c a k t ı r . B i r işe k a l k ı ş a c a ğ ı n za -
m a n , ç ı k t ı ğ ı n h e r y o l c u l u ğ u n i l k g ü n l e r i n d e y a d a b i r ş e y -
d e n ç o k e t k i l e n d i ğ i n d e b u e g z e r s i z i y a p . M ü m k ü n s e , h o ş -
l a n d ı ğ ı n b i r i y l e b i r l i k t e y a p . P a y l a ş ı l m a s ı g e r e k e n b i r e g z e r -
s i z d i r b u . "
İ ş t e y i n e o e s k i P e t r u s ' t u : a k ı l h o c a s ı , ö ğ r e t m e n v e r e h -
ber , o p e k a z t a n ı d ı ğ ı m i n s a n . K e ş i ş k u l ü b e s i n d e k i h e y e c a -
n ı n d a n e s e r k a l m a m ı ş t ı . A m a e g z e r s i z s ı r a s ı n d a e l i m e d o -
k u n d u ğ u n d a r u h u n u n y ü c e l i ğ i n i h i s s e t m i ş t i m .
112
E ş y a l a r ı m ı z ı b ı r a k t ı ğ ı m ı z k e ş i ş k u l ü b e s i n e g e r i d ö n d ü k .
P e t r u s , y e r e u z a n a r a k , " B u r a d a y a ş a y a n k i ş i b u g ü n
d ö n m e z , s a n ı r ı m b u r a d a u y u y a b i l i r i z , " d e d i . U y k u t u l u m u -
m u a ç t ı m , ş a r a p t a n b i r y u d u m a l ı p u z a n d ı m . Y a k ı p k ü l e d e n
a ş k b e n i b i t k i n d ü ş ü r m ü ş t ü . A m a h u z u r l u b i r y o r g u n l u k t u
b u ; g ö z l e r i m i k a p a m a d a n , y a n ı m a o t u r u p i y i g e c e l e r d i y e n
z a y ı f , s a k a l l ı k e ş i ş i d ü ş ü n d ü m . O r a l a r d a b i r y e r d e i l â h î a l e v
o n u y a k ı p k ü l e d i y o r o l m a l ı y d ı . G e c e b e l k i d e o y ü z d e n
b ö y l e s i n e k a r a n l ı k t ı - k e ş i ş d ü n y a n ı n t ü m ı ş ı ğ ı n ı k e n d i n e
a l m ı ş t ı .
113/8
Ölüm
®
K a h v a l t ı m ı z ı ge t i ren yaşl ı k a d ı n , "Siz hacı m ı s ı n ı z ? " diye
s o r d u . H e r b i r i n i n ö n y ü z ü n d e k a b a r t m a b i r o r t a ç a ğ k a l k a -
n ı b u l u n a n k ü ç ü k e v l e r d e n o l u ş a n A z o f r a K ö y ü ' n d e y d i k . A z
ö n c e k ö y ç e ş m e s i n d e n m a t a r a l a r ı m ı z ı d o l d u r m u ş t u k .
B e n h a c ı o l d u ğ u m u z u s ö y l e y i n c e , k a d ı n ı n g ö z l e r i s a y g ı
v e g u r u r l a ı ş ı l d a d ı .
" G e ç k ı z l ı ğ ı m d a b u r a d a n h e r g ü n C o m p o s t e l a ' y a g i d e n
e n a z b i r h a c ı g e ç e r d i . S a v a ş t a n v e F r a n c o ' d a n s o n r a , n e d e n -
d i r b i l m e m , h a c y o l c u l u k l a r ı n ı n a r d ı k e s i l d i . B i r i l e r i b i r o t o -
b a n f a l a n y a p t ı r m ı ş o l m a l ı . B u g ü n l e r d e h e r k e s a r a b a y o l c u -
l u ğ u n u t e r c i h e d i y o r . "
P e t r u s h i ç k o n u ş m u y o r d u . K ö t ü u y a n m ı ş t ı . Y a ş l ı k a d ı n ı
k a f a m ı s a l l a y a r a k o n a y l ı y o r d u m ; g ö z l e r i m i n ö n ü n e d a ğ l a r ı
t ı r m a n a n , v a d i l e r d e n g e ç e n y e p y e n i , a s f a l t b i r e k s p r e s y o l ,
k a p o r t a l a r ı n a d e n i z k a b u k l a r ı r e s m e d i l m i ş o t o m o b i l l e r , m a -
n a s t ı r l a r ı n ö n ü n e k u r u l m u ş h e d i y e l i k e ş y a t e z g â h l a r ı g e l i -
y o r d u . K a h v e m i v e z e y t i n y a ğ l ı e k m e ğ i m i b i t i r d i m . A y m e r i c
G i d a u d ' n u n y o l k i t a b ı n a b a k a r a k , ö ğ l e d e n s o n r a S a n t o D o -
m i n g o d e l a C a l z a d a ' y a v a r ı p v a r a m a y a c a ğ ı m ı z ı k e s t i r m e y e
ç a l ı ş t ı m ; g e c e y i P a r a d o r N a c i o n a l ' d e 1 g e ç i r m e y i t a s a r l ı y o r -
d u m .
1 P a r a d o r N a c i o n a l ' l e r , İ s p a n y a h ü k ü m e t i n i n s o n r a d a n b i r i n c i s ı n ı f o t e l l e r e d ö n ü ş t ü r d ü -
ğ ü e s k i ş a t o l a r v e t a r i h s e l y a p ı l a r d ı r .
G ü n d e ü ç ö ğ ü n y e m e k y e m e m e k a r ş ı n , b a ş l a n g ı ç t a d ü -
ş ü n d ü ğ ü m d e n ç o k d a h a a z p a r a h a r c ı y o r d u m . A r t ı k b i r a z
l ü k s e k a ç m a n ı n , m i d e m g i b i b e d e n i m i d e r a h a t a k a v u ş t u r -
m a n ı n z a m a n ı g e l m i ş t i .
S a b a h t u h a f b i r d u y g u y l a u y a n m ı ş t ı m , s a n k i ç o k a c e -
l e m v a r d ı v e b i r a n ö n c e S a n t o D o m i n g o ' d a o l m a k i s t i y o r -
d u m . İ k i g ü n ö n c e k e ş i ş k u l ü b e s i n e d o ğ r u y ü r ü r k e n d e a y -
n ı d u y g u y a k a p ı l m ı ş t ı m . P e t r u s h e r z a m a n k i n d e n d e n e ş e -
s iz v e s e s s i z d i . İ k i g ü n ö n c e A l f o n s o ' y l a k a r ş ı l a ş m a m ı z d a n
s o n r a m ı b ö y l e o l m u ş t u a c a b a ? B u k o n u y u t a r t ı ş a b i l e c e ğ i m
A s t r a i n ' i ç a ğ ı r m a k i ç i n b ü y ü k b i r i s t e k d u y u y o r d u m . A m a
o n u s a b a h ı n k ö r ü n d e h i ç ç a ğ ı r m a m ı ş 11 m , ç a ğ ı r a b i l e c e ğ i m -
d e n d e k u ş k u l u y d u m . S o n u n d a v a z g e ç t i m .
K a h v e m i z i b i t i r i p y ü r ü m e y e b a ş l a d ı k . A r m a l ı b i r o r t a -
ç a ğ e v i n i , ç o k e s k i d e n h a c ı l a r ı n k a l d ı ğ ı b i r h a n ı n y ı k ı n t ı l a -
r ı n ı , k ö y ü n d ı ş ı n d a k i p a r k ı a r d ı m ı z d a b ı r a k t ı k . B i r k e z d a h a
k ı r l a r a a ç ı l m a y a h a z ı r l a n ı r k e n , s a ğ ı m d a g ü ç l ü b i r v a r l ı k h i s -
s e t t i m . Y ü r ü m e y e d e v a m e d e y i m d e d i m , a m a P e t r u s b e n i
d u r d u r d u .
" K a ç m a n ı n h i ç b i r y a r a r ı y o k , " d e d i . " D u r v e b i r a n ö n c e
ç ö z b u i ş i . "
P e t r u s ' t a n u z a k l a ş m a k , y ü r ü m e y e d e v a m e t m e k i s t i -
y o r d u m . K ö t ü b i r d u y g u y a k a p ı l m ı ş t ı m , m i d e m i n o r a l a r d a
b i r a ğ r ı d o l a n ı y o r d u s a n k i . K e n d i m i b u n u n z e y t i n y a ğ l ı e k -
m e k t e n k a y n a k l a n d ı ğ ı n a i n a n d ı r m a y a ç a l ı ş t ı m s a d a o l m a -
d ı , a y n ı ş e y i s a b a h ı n e r k e n s a a t l e r i n d e d e h i s s e t t i ğ i m i b i l i -
y o r d u m , k e n d i m i k a n d ı r m a m m ü m k ü n d e ğ i l d i . G e r g i n l i k t i
b u - g e r g i n l i k v e k o r k u .
" A r k a n a b a k . " P e t r u s ' u n s e s i n d e b i r t e l a ş s e z i l i y o r d u .
" İ ş i ş t e n g e ç m e d e n a r k a n a b a k ! "
H ı z l a a r k a m a d ö n d ü m . S o l u m d a , g ü n e ş t e n s a r a r ı p s o l -
m u ş b i t k i l e r a r a s ı n d a , t e r k e d i l m i ş b i r e v v a r d ı . B i r z e y t i n
a ğ a c ı n ı n k ı v r ı k d a l l a r ı g ö ğ e u z a n ı y o r d u . V e a ğ a ç l a e v a r a s ı n -
d a , g ö z l e r i n i b a n a d i k m i ş b i r k ö p e k d u r u y o r d u .
B i r k a ç g ü n ö n c e o k a d ı n ı n e v i n d e n k o v d u ğ u m s i y a h
k ö p e ğ i n a y n ı s ı y d ı .
P e t r u s ' u f a l a n u n u t t u m , k ö p e ğ i n g ö z l e r i n i n i ç i n e b a k -
t i m . İ ç i m d e n b i r s e s - b e l k i d e A s t r a i n ' i n y a d a k o r u y u c u
m e l e ğ i m i n s e s i y d i - g ö z l e r i m i k a ç ı r ı r s a m k ö p e ğ i n ü s t ü m e
a t l a y a c a ğ ı n ı s ö y l ü y o r d u . B i r s ü r e h i ç k ı m ı l d a m a d a n b i r b i -
r i m i z e b a k t ı k . İ ş t e , d i y e d ü ş ü n d ü m , y a k ı p k ü l e d e n a ş k ı n
m u c i z e s i n i y a ş a d ı k t a n s o n r a b i r k e z d a h a d ü n y a n ı n d u r -
m a d a n k a r ş ı m a ç ı k a r d ı ğ ı o g ü n d e l i k t e h l i k e l e r l e y ü z y ü z e
g e l i y o r u m . H a y v a n ı n o n c a y o l b o y u n c a b e n i n e d e n i z l e d i -
ğ i n i , b e n d e n n e i s t e d i ğ i n i m e r a k e d i y o r d u m . K ı l ı c ı n ı a r a -
y a n b i r h a c ı y d ı m , o k a d a r ; i n s a n l a r y a d a h a y v a n l a r l a b i r
s o r u n y a ş a m a y a n e i s t e ğ i m v a r d ı , n e d e s a b r ı m . M a n a s t ı r -
d a y a l n ı z c a b a k ı ş a r a k k o n u ş a n k e ş i ş l e r g i b i , b u n u o n a g ö z -
l e r i m l e s ö y l e m e y e ç a l ı ş t ı m s a d a k ö p e k o r a l ı o l m a d ı . G ö z l e -
r i n i d i k m i ş , h a i n h a i n b a n a b a k ı y o r d u , e n k ü ç ü k b i r ş a ş -
k ı n l ı k y a d a k o r k u b e l i r t i s i g ö s t e r s e m ü s t ü m e a t l a y a c a k -
m ı ş g i b i y d i .
K o r k u ! K o r k u m u n g e ç t i ğ i n i h i s s e d e b i l i y o r d u m . K o r k u -
l a m a y a c a k k a d a r a p t a l c a b i r d u r u m d a o l d u ğ u m u d ü ş ü n -
d ü m . M i d e m e s a n c ı l a r g i r i y o r , k u s a c a k g i b i o l u y o r d u m , a m a
k o r k m u y o r d u m . K o r k s a m g ö z l e r i m b e n i e l e v e r i r , k ö p e k de
d a h a ö n c e y a p t ı ğ ı g i b i ü s t ü m e a t l a m a y a k a l k ı ş ı r d ı , 0 d i y e
d ü ş ü n d ü m . S a ğ ı m d a k i d a r b i r y o l d a n b i r k a r a l t ı n ı n y a k l a ş -
m a k t a o l d u ğ u n u s e z d i ğ i m d e b i l e g ö z l e r i m i k ö p e ğ i n g ö z l e -
r i n d e n k a ç ı r m a m a y a ç a l ı ş t ı m .
K a r a l t ı , b i r a n d u r d u k t a n s o n r a b i z e d o ğ r u g e l d i . B e n
k ö p e ğ e b a k a r k e n t a m ö n ü m d e n g e ç t i v e k a d ı n s ı b i r s e s l e
a n l a y a m a d ı ğ ı m b i r ş e y s ö y l e d i . G ö r ü n t ü s ü n d e i y i l i k , d o s t -
l u k v e o l u m l u l u k s e z i l i y o r d u .
K a r a l t ı n ı n ö n ü m d e n g e ç t i ğ i o k ı s a c ı k a n d a m i d e m r a -
h a 11 a y ı v e r d i. Bu s a ç m a , a n l a m s ı z ç a t ı ş m a d a b a n a y a r d ı m e t -
m e y e g e l m i ş g ü ç l ü b i r d o s t u n v a r l ı ğ ı n ı d u y u m s a d ı m . K a r a l -
t ı ö n ü m d e n g e ç t i k t e n s o n r a k ö p e k g ö z l e r i n i i n d i r d i . S o n r a
f ı r l a d ı , t e r k e d i l m i ş e v i n a r k a s ı n a d o ğ r u k o ş t u , g ö z d e n k a y -
b o l d u .
İ ş t e a n c a k o z a m a n y ü r e ğ i m t e p k i v e r m e y e b a ş l a d ı .
Ç a r p ı n t ı o k a d a r g ü ç l ü y d ü k i b a ş ı m d ö n ü y o r , g ö z ü m k a r a r ı -
y o r d u . Ç e v r e m d e k i h e r ş e y f ı r f ı r d ö n e r k e n , P e t r u s ' l a b i r l i k -
t e b i r k a ç d a k i k a ö n c e y ü r ü d ü ğ ü m ü z y o l a b a k ı n a r a k b a n a
k ö p e ğ i n h a k k ı n d a n g e l e c e k g ü c ü v e r e n k a r a l t ı y ı a r a n d ı m .
B i r r a h i b e y d i . S ı r t ı n ı d ö n m ü ş , A z o f r a ' y a d o ğ r u y ü r ü y o r d u .
Y ü z ü n ü g ö r e m i y o r d u m , a m a s e s i n i h a t ı r l ı y o r v e d a h a y i r m i -
l e r i n d e o l d u ğ u n u s a n ı y o r d u m . G e l m i ş o l d u ğ u y ö n e b a k t ı m :
H i ç b i r y e r e ç ı k m ı y o r m u ş g i b i g ö r ü n e n d a r b i r y o l d a b e l i r -
m i ş t i .
B a ş ı m ı n d ö n m e s i d a h a d a a r t a r k e n , " O y d u . . . b a n a y a r -
d ı m e d e n o y d u , " d i y e m ı r ı l d a n d ı m .
P e t r u s , k o l u m a g i r e r e k , " Z a t e n f a z l a s ı y l a a k ı l s ı r e r m e z
b i r d ü n y a d a y a ş ı y o r u z , " d e d i , " b i r d e s e n h a y a l g ö r m e y e
b a ş l a r s a n y a n d ı k . O r a h i b e C a n a s ' t a k i b i r m a n a s t ı r d a n g e l i -
y o r , b u r a y a b e ş - a l t ı k i l o m e t r e . B u r a d a n g ö r ü l m e z . "
Y ü r e ğ i m h â l â k ü t k ü t a t ı y o r d u , b e s b e l l i f e n a l a ş ı y o r -
d u m . O k a d a r k ö t ü o l m u ş t u m k i , n e k o n u ş a c a k h a l i m k a l -
m ı ş t ı , n e d e P e t r u s ' t a n a ç ı k l a m a i s t e y e c e k . Y e r e o t u r d u m ;
P e t r u s a l n ı m a v e e n s e m e s u s e r p t i . B i r d e n , o k a d ı n ı n e v i n -
d e n a y r ı l d ı ğ ı m ı z d a d a a y n ı ş e y i y a p t ı ğ ı n ı h a t ı r l a d ı m ; a m a o
g ü n s e v i n ç t e n a ğ l a m ı ş t ı m . O y s a b u k e z t a m t e r s i b i r d u y g u -
l a n ı m i ç i n d e y d i m .
P e t r u s b i r a z d i n l e n m e m i s ö y l e d i . S u b e n i b i r a z k e n d i -
m e g e t i r m i ş , b u l a n t ı m g e ç m e y e b a ş l a m ı ş t ı . Y a v a ş y a v a ş t o -
p a r l a n ı y o r d u m . P e t r u s k e n d i m i d a h a i y i h i s s e t t i ğ i m i g ö -
r ü n c e b i r a z y ü r ü m e m i z i ö n e r d i . A m a o n b e ş d a k i k a k a d a r
y ü r ü d ü k t e n s o n r a y i n e b i t k i n d ü ş t ü m . B i r r o U o ' n u n , t e p e -
s i n d e h a ç b u l u n a n b i r o r t a ç a ğ s ü t u n u n u n d i b i n e o t u r d u k .
B u t ü r s ü t u n l a r Y a k u b y o l u n u n ç e ş i t l i a ş a m a l a r ı n ı g ö s t e r i -
y o r d u .
B e n s o l u k l a n ı r k e n , P e t r u s , " K o r k u n , k ö p e k t e n d a h a
ç o k c a n ı n ı y a k m ı ş s e n i n , " d e d i .
O t u h a f k a r ş ı l a ş m a n ı n n e a n l a m a g e l d i ğ i n i ö ğ r e n m e k
i s t e d i m .
" S a n t i a g o Y o l u ' n d a d e n e t i m i m i z d ı ş ı n d a b a z ı ş e y l e r
o l u r . İ l k k a r ş ı l a ş t ı ğ ı m ı z d a , Ç i n g e n e ' n i n g ö z l e r i n d e y ü z y ü z e
g e l m e k z o r u n d a k a l a c a ğ ı n ş e y t a n ı n a d ı n ı o k u d u ğ u m u s ö y -
l e m i ş t i m . Ş e y t a n ı n b i r k ö p e k o l d u ğ u n u ö ğ r e n i n c e ş a ş ı r m ı ş -
t ı m , a m a o z a m a n b u k o n u d a h i ç b i r ş e y s ö y l e m e m i ş t i m s a -
n a . A n c a k o k a d ı n ı n e v i n e v a r m a m ı z d a n s o n r a - s e n i l k k e z
y a k ı p k ü l e d e n s e v g i y i g ö s t e r d i ğ i n d e - g ö r m ü ş t ü m s e n i n
d ü ş m a n ı n ı .
" O k a d ı n ı n k ö p e ğ i n i k o v a l a d ı ğ ı n d a , o n u b i r y e r e k o y -
m a m ı ş t ı n . H z . İ s a ' n ı n y a p m ı ş o l d u ğ u g i b i , c i n l e r i b i r u ç u -
r u m d a n a ş a ğ ı a t ı l m ı ş d o m u z s ü r ü s ü n ü n a r a s ı n a f ı r l a t m a -
m ı ş t ı n . K o v a l a m ı ş 11 n , o k a d a r . Ş i m d i o n u n g ü c ü , n e r e y e g i -
d e c e ğ i n i b i l m e d e n , a r k a n d a n g e l i p d u r u y o r . K ı l ı c ı n ı b u l m a -
d a n ö n c e , o g ü c ü n k ö l e s i m i o l m a k i s t i y o r s u n , y o k s a o n u b o -
y u n d u r u ğ u n a l t ı n a m ı a l a c a k s ı n , k a r a r v e r m e l i s i n . "
Y o r g u n l u ğ u m g e ç m e y e b a ş l a m ı ş t ı . D e r i n b i r n e f e s a l -
d ı m ; y a s l a n d ı ğ ı m r o ü o ' n u n s o ğ u k t a ş ı n ı s ı r t ı m d a h i s s e d i -
y o r d u m . P e t r u s b a n a b i r a z d a h a s u v e r d i k t e n s o n r a d e v a m
e t t i :
" İ n s a n l a r y e r y ü z ü g ü ç l e r i ü s t ü n d e k i e g e m e n l i k l e r i n i y i -
t i r d i l e r m i , g ü v e n s i z l i k b a ş g ö s t e r i r . Ç i n g e n e ' n i n l a n e t i o k a -
d ı n ı k o r k u t m u ş , k a d ı n ı n k o r k u s u d a ö l ü m h a b e r c i s i n i n i ç e r i
s ı z a b i l e c e ğ i b i r g e d i k a ç m ı ş t ı . G e r ç i h e r z a m a n b ö y l e o l m a z ,
a m a ç o k e n d e r r a s t l a n a n b i r d u r u m d a d e ğ i l d i r . K e n d i n e g ü -
v e n m e n v e k e n d i n i ü s t ü n h i s s e t m e n , b ü y ü k ö l ç ü d e b a ş k a l a -
r ı n d a n g e l e n t e h d i t l e r e n a s ı l t e p k i g ö s t e r d i ğ i n e b a ğ l ı d ı r . "
B u k e z K i t a b ı M u k a d d e s ' t e n b i r b ö l ü m h a t ı r l a y a n b e n
o l d u m . E y ü p K i t a b ı ' n d a n b i r d i z e : " Ç ü n k ü k o r k t u ğ u m , ç e -
k i n d i ğ i m b a ş ı m a g e l d i . "
" T e h d i t , b o y u n e ğ i l m e z s e b o ş a ç ı k a r . Y ü r e k t e n s a v a ş
v e r i r k e n b u n u a s l a u n u t m a m a l ı s ı n . T ı p k ı s a l d ı r ı n ı n d a , k a ç -
m a n ı n d a s a v a ş ı n b i r p a r ç a s ı o l d u ğ u n u a s l a u n u t m a m a n g e -
r e k t i ğ i g i b i . A m a k o r k u d a n d o n a k a l m a k s a v a ş ı n b i r p a r ç a s ı
d e ğ i l d i r . "
K ö p e k o r a d a y k e n h i ç k o r k m a m a m b e n i ç o k ş a ş ı r t m ı ş t ı .
B u n u P e t r u s ' a a n l a t t ı m .
" K o r k m a d ı ğ ı n ı g ö r e b i l i y o r d u m . K o r k s a y d ı n , k ö p e k ü s -
t ü n e s a l d ı r a c a k v e h i ç k u ş k u s u z s a v a ş ı k a z a n a c a k t ı . Ç ü n k ü
o d a k o r k m u y o r d u . A m a e n t u h a f ı , o r a h i b e n i n g e l m e s i y d i .
O l u m l u b i r ş e y i n v a r l ı ğ ı n ı h i s s e t t i ğ i n d e , h a y a l g ü c ü n b i r i -
n i n s a n a y a r d ı m a g e l d i ğ i s o n u c u n a v a r d ı . İ ş t e s e n i k u r t a r a n
d a b u o l d u , i n a n c ı n y a n i . T a m a m e n y a n l ı ş b i r s a n ı y a d a y a n -
m ı ş o l s a b i l e . "
P e t r u s h a k l ı y d ı . O g ü l ü n c e b e n d e g ü l d ü m . K a l k ı p y e n i -
d e n y o l a k o y u l d u k . A r t ı k k e n d i m i d a h a i y i h i s s e d i y o r d u m .
P e t r u s , y o l d a , " Y i n e d e b i l m e n g e r e k e n b i r ş e y v a r , " d e -
d i . " K ö p e k l e k a v g a n i k i n i z d e n b i r i n i n z a f e r i y l e b i t e b i l i r a n -
c a k . M u t l a k a g e r i d ö n e c e k ; b i r d a h a s e f e r e d ö v ü ş ü s o n u n a
k a d a r g ö t ü r m e l i s i n . Y o k s a k ö p e ğ i n v a r l ı ğ ı ö m r ü n b o y u n c a
p e ş i n i b ı r a k m a z , h u z u r u n u k a ç ı r ı r . "
Ç i n g e n e ' y l e k a r ş ı l a ş t ı ğ ı m ı z d a , P e t r u s ş e y t a n ı n a d ı n ı ö ğ -
r e n d i ğ i n i s ö y l e m i ş t i . Ş e y t a n ı n a d ı n ı s o r d u m .
" T ü m e n , " d i y e y a n ı t l a d ı . " Ç ü n k ü o p e k ç o k . "
R e n ç p e r l e r i n e k i m e h a z ı r l a n d ı k l a r ı t a r l a l a r d a n g e ç t i k .
B a z ı k ö y l ü l e r k ı r a ç t o p r a ğ a k a r ş ı v e r d i k l e r i s a v a ş t a y ü z y ı l -
l a r d ı r k u l l a n d ı k l a r ı t u l u m b a l a r ı ç a l ı ş t ı r ı y o r l a r d ı . S a n t i a g o
Y o l u b o y u n c a , t a r l a l a r ı n a r a s ı n d a ü s t ü s t e y ı ğ ı l m ı ş t a ş l a r
u z a y ı p g i d e n d u v a r l a r o l u ş t u r m u ş t u . Y ü z y ı l l a r d ı r i ş l e n m e k -
t e o l a n o t o p r a k l a r d a n n a s ı l o l u y o r d u d a h â l â s a b a n ı n d e m i -
r i n i k ı r a b i l e c e k , a t ı n a y a ğ ı n ı s a k a t l a y a b i l e c e k , k ö y l ü l e r i n
e l l e r i n i p a r ç a l a y a b i l e c e k t a ş l a r ç ı k a b i l i y o r d u ? H e r y ı l y e n i -
d e n b a ş l a y a n , h i ç b i t m e y e c e k b i r s a v a ş t ı b u .
P e t r u s h e r z a m a n k i n d e n d a h a s u s k u n d u , s a b a h t a n b e r i
h e m e n h i ç k o n u ş m a d ı ğ ı n ı f a r k e t t i m . O r t a ç a ğ s ü t u n u n u n
o r a d a k i k o n u ş m a m ı z d a n s o n r a a ğ z ı n ı a ç m a m ı ş , t e k b i r s o -
r u m u b i l e y a n ı t l a m a m ı ş t ı . O " p e k ç o k " d e d i ğ i ş e y t a n l a i l g i -
l i d a h a f a z l a ş e y ö ğ r e n m e k i s t i y o r d u m , ç ü n k ü d a h a ö n c e h e r
i n s a n ı n y a l n ı z c a b i r h a b e r c i s i o l d u ğ u n u a ç ı k l a m ı ş t ı b a n a .
A m a b a k t ı m P e t r u s ' u n b u k o n u y u k o n u ş m a y a g ö n l ü y o k ,
ş i m d i l i k ü s t e l e m e m e y e k a r a r v e r d i m .
B i r b a y ı r ı t ı r m a n d ı k t a n s o n r a t e p e d e n S a n t o D o m i n g o
d e l a C a l z a d a ' d a k i k i l i s e n i n b ü y ü k k u l e s i n i g ö r d ü k . Ç o c u k
g i b i s e v i n d i m ; P a r a d o r N a c i o n a l ' d e y a ş a y a c a ğ ı m i n a n ı l m a z
r a h a t l ı ğ ı d ü ş ü n d ü m . O k u d u k l a r ı m d a n b i l d i ğ i m k a d a r ı y l a ,
b u r a y ı h a c ı l a r ı n k a l m a l a r ı i ç i n A z i z D o m i n g o 1 k e n d i s i i n ş a
e t m i ş t i . A s s i s i l i A z i z F r a n c e s c o , ' C o m p o s t e l a ' y a g i d e r k e n
b u r a d a k a l m ı ş t ı . B u r a s ı b e n d e b ü y ü k b i r h e y e c a n u y a n d ı r ı -
y o r d u .
1 A z i z D o m i n g o (1170 - 1221). D o m i n i k e n t a r i k a t ı n ı n k u r u c u s u d u r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . ) 1 A s s i s i l i A z i z F r a n e e s c o (1181/82 - 1226), F r a n s i s k e n t a r i k a t ı n ı n k u r u c u s u d u r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
A k ş a m y e d i s u l a r ı n d a P e t r u s d u r m a m ı z g e r e k t i ğ i n i
s ö y l e d i . B i r d e n R o n c e s va 11 e s' t e o l u p b i t e n l e r i ve i ç i m i ı s ı t -
m a k i ç i n b i r a z ş a r a p i ç m e k i s t e d i ğ i m d e o ç ı l d ı r t ı c ı y a v a ş l ı k -
t a y ü r ü y ü ş ü m ü z ü h a t ı r l a d ı m . P e t r u s ' u n y i n e ö y l e b i r ş e y h a -
z ı r l ı y o r o l m a s ı n d a n k o r k t u m .
" B i r h a b e r c i , b a ş k a b i r i n i a l t e t m e n i ç i n s a n a a s l a
y a r d ı m c ı o l m a z . D a h a ö n c e d e s ö y l e d i ğ i m g i b i , h a b e r c i l e r n e
i y i d i r l e r , n e d e k ö t ü , a m a k e n d i a r a l a r ı n d a b i r s a d a k a t d u y -
g u l a r ı v a r d ı r . K ö p e ğ i y e n m e k i ç i n s a k ı n h a b e r c i n e g ü v e n -
m e . "
B u k e z d e b e n h a b e r c i l e r d e n s ö z e t m e k i s t e m i y o r d u m .
T e k i s t e ğ i m b i r a n ö n c e S a n t o D o m i n g o ' y a v a r m a k t ı .
" Ö l m ü ş l e r i n h a b e r c i l e r i k o r k u y a k a p ı l a n b i r i n i n b e d e -
n i n i e l e g e ç i r e b i l i r . K ö p e k o r t a y a ç ı k t ı ğ ı n d a h a b e r c i s a y ı c a
ç o ğ a l m a s ı n ı n n e d e n i d e b u . O k a d ı n ı n k o r k u s u , h a b e r c i l e -
r i d a v e t e t m i ş t i - y a l n ı z c a ö l d ü r ü l e n Ç i n g e n e ' n i n h a b e r c i -
s i n i d e ğ i l , u z a y d a d o l a ş a n , y e r y ü z ü g ü ç l e r i y l e b a ğ k u r m a -
n ı n b i r y o l u n u a r a y a n p e k ç o k h a b e r c i n i n t ü m ü n ü d a v e t
e t m i ş t i . "
S o n u n d a s o r u m u y a n ı t l ı y o r d u i ş t e , a m a s e s i n d e b i r y a -
p a y l ı k v a r d ı , s a n k i a s ı l s ö y l e m e k i s t e d i ğ i b u d e ğ i l d i . İ ç g ü -
d ü l e r i m t e m k i n l i o l m a m ı s ö y l ü y o r d u .
B i r a z t e d i r g i n , " N e i s t i y o r s u n , P e t r u s ? " d i y e s o r d u m .
R e h b e r i m y a n ı t v e r m e d i . T a r l a y a g i r d i , o t u z m e t r e k a -
d a r i l e r i d e k i n e r d e y s e t ü m y a p r a k l a r ı d ö k ü l m ü ş , a s ı r l ı k b i r
a ğ a c a d o ğ r u y ü r ü d ü . O r t a l ı k t a g ö r ü n e n t e k a ğ a ç t ı . A r d ı n d a n
g i t m e m i ç i n h i ç b i r i ş a r e t y a p m a d ı ğ ı n d a n , o l d u ğ u m y e r d e
k a l d ı m . O a n d a t u h a f b i r ş e y o l d u : P e t r u s a ğ a c ı n ç e v r e s i n i
ü ç k e z d o l a n d ı k t a n s o n r a y e r e b a k a r a k y ü k s e k s e s l e b i r ş e y
s ö y l e d i . S o n r a d a y a n m a g i t m e m i ç i n b a n a e l e t t i .
" O t u r ş u r a y a , " d e d i . S e s i n d e b i r f a r k l ı l ı k v a r d ı , a m a b u -
n u n d o s t l u k m u , y o k s a t e d i r g i n l i k m i o l d u ğ u n u a n l a y a m a -
d ı m . " S e n b u r a d a k a l . Y a r ı n S a n t o D o m i n g o d e l a C a l z a d a '
d a g ö r ü ş ü r ü z . "
B e n d a h a b i r ş e y d i y e m e d e n d e v a m e t t i : " B u g ü n l e r d e
- a m a i n a n ki b u g ü n d e ğ i l - S a n t i a g o Y o l u ' n d a k a r ş ı n a ç ı k a -
c a k e n ö n e m l i d ü ş m a n l a , k ö p e k l e k a r ş ı l a ş m a k z o r u n d a k a -
l a c a k s ı n . O g ü n g e l d i ğ i n d e y a n ı n d a o l a c a ğ ı m d a n , o n u n l a s a -
v a ş m a k i ç i n i h t i y a ç d u y d u ğ u n g ü c ü s a n a v e r e c e ğ i m d e n
k u ş k u n o l m a s ı n . A m a b u g ü n f a r k l ı b i r d ü ş m a n l a , s e n i y o k
e d e b i l e c e k y a d a e n i y i d o s t u n o l a b i l e c e k h a y a l î b i r d ü ş m a n -
la k a r ş 11 a c a k s ı n : ö l ü m l e .
" D o ğ a d a y a l n ı z c a i n s a n l a r ö l e c e k l e r i n i n a y ı r d ı n d a d ı r -
lar . İ n s a n s o y u n a b u n e d e n l e , y a l n ı z c a b u n e d e n l e d e r i n b i r
s a y g ı d u y u y o r u m v e g e l e c e ğ i n i n ş i m d i k i n d e n d a h a i y i o l a -
c a ğ ı n a i n a n ı y o r u m . G ü n l e r i n i n s a y ı l ı o l d u ğ u n u v e h i ç u m -
m a d ı k l a r ı b i r a n d a h e r ş e y i n s o n b u l a c a ğ ı n ı b i l m e l e r i n e k a r -
ş ı n , s o n s u z a k a d a r y a ş a y a c a k l a r m ı ş g i b i h a y a t a s a r ı l ı y o r i n -
s a n l a r . B a z ı l a r ı n ı n a n l a m s ı z b u l d u ğ u n u - a r d ı n d a b ü y ü k y a -
p ı t l a r b ı r a k m a k , ç o c u k s a h i b i o l m a k , a d ı n ı n u n u t u l m a m a s ı -
n ı s a ğ l a y a c a k i ş l e r y a p m a k - b e n i n s a n o n u r u n u n e n y ü c e
i f a d e s i o l a r a k g ö r ü y o r u m .
" A m a y i n e d e , z a y ı f y a r a t ı k l a r o l d u k l a r ı i ç i n i n s a n l a r b i r
g ü n m u t l a k a ö l e c e k l e r i n i k e n d i l e r i n d e n h e p g i z l e m e y e ç a l ı -
ş ı y o r l a r . O n l a r ı h a y a 11 a r ı n d a k i en g ü z e l ş e y l e r i y a p m a y a
y ö n l e n d i r e n i n ö l ü m ü n k e n d i s i o l d u ğ u n u a n l a m ı y o r l a r . K a -
r a n l ı ğ a a d ı m a t m a k t a n k o r k u y o r l a r , b i l i n m e y e n d e n k o r k u -
y o r l a r ; b u k o r k u n u n ü s t e s i n d e n g e l m e n i n b i r i c i k y o l u n u n
g ü n l e r i n i n s a y ı l ı o l d u ğ u g e r ç e ğ i n i g ö r m e z d e n g e l m e k o l d u -
ğ u n u s a n ı y o r l a r . Ö l ü m ü n a y ı r d ı n d a o l d u k l a r ı z a m a n d a h a
g ö z ü p e k o l a b i l e c e k l e r i n i , g ü n d e l i k u ğ r a ş l a r ı n d a ç o k d a h a
b ü y ü k b a ş a r ı l a r e l d e e d e b i l e c e k l e r i n i g ö r m ü y o r l a r , ç ü n k ü o
z a m a n k a y b e d e c e k l e r i h i ç b i r ş e y o l m a y a c a k - ç ü n k ü ö l ü m
k a ç ı n ı l m a z . "
G e c e y i S a n t o D o m i n g o ' d a g e ç i r m e o l a s ı l ı ğ ı g i t t i k ç e z a -
y ı f l ı y o r d u . A m a a r t ı k P e t r u s ' u n s ö y l e d i k l e r i n i i l g i y l e d i n l i -
y o r d u m . K a r ş ı m ı z d a k i u f k u n a r d ı n d a g ü n e ş d e g ö ç ü p g i t -
m e k t e y d i .
" Ö l ü m b i z i h i ç y a l n ı z b ı r a k m a z , h a y a t ı m ı z a g e r ç e k a n -
l a m ı n ı v e r e n ö l ü m d ü r . A m a ö l ü m ü n g e r ç e k y ü z ü n ü g ö r e b i l -
m e m i z i ç i n , h e r ş e y d e n ö n c e , o n u n a d ı n ı n a n ı l m a s ı n ı n b i l e
i n s a n l a r d a u y a n d ı r d ı ğ ı t ü m t e d i r g i n l i k v e k o r k u l a r ı t a n ı m a -
m ı z g e r e k i r . "
P e t r u s y a n ı m a g e l i p a ğ a c ı n d i b i n e o t u r d u . B i r k a ç d a k i -
k a ö n c e a ğ a c ı n ç e v r e s i n i d o l a ş t ı ğ ı n ı , ç ü n k ü a ğ a c ı n S a n t i a -
g o ' y a h a c ı o l m a y a g i d e r k e n b a ş ı n d a n g e ç e n l e r i h a t ı r l a t t ı ğ ı -
nı s ö y l e d i . S o n r a s ı rt ç a n t a s ı n d a n ö ğ l e y i n g e t i r d i ğ i i k i s a n d -
v i ç i ç ı k a r d ı .
S a n d v i ç l e r i b a n a v e r i r k e n , " Ş u o t u r d u ğ u n y e r d e h i ç b i r
t e h l i k e y o k , " d e d i . " Z e h i r l i y ı l a n y o k ; k ö p e k d e a n c a k b u s a -
b a h k i y e n i l g i y i u n u t t u k t a n s o n r a s a l d ı r a c a k t ı r s a n a . B u r a -
l a r d a h a y d u t , c a n i f a l a n d a b u l u n m a z . D i y e c e ğ i m , t a m a m e n
g ü v e n l i b i r y e r d e s i n ; b i r t e k t e h l i k e v a r , o d a k e n d i k o r k u -
n u n d o ğ u r a b i l e c e ğ i t e h l i k e . "
D e d i ğ i n e g ö r e , i k i g ü n ö n c e ö l ü m k a d a r g ü ç l ü v e ş i d d e t -
l i b i r h e y e c a n y a ş a m ı ş t ı m , y a k ı p k ü l e d e n s e v g i n i n h e y e c a -
n ı n ı . S a r s ı l m ı ş v e k o r k m u ş t u m . P e t r u s ' a b a k ı l ı r s a , e v r e n s e l
a ş k k o n u s u n d a h i ç b i r ş e y b i l m e d i ğ i m i ç i n k o r k m u ş t u m .
Ö l ü m k o n u s u n d a h e p i m i z i n a z ç o k b i r f i k r i v a r d ı , a m a ö l ü -
m ü n A g a p e ' n i n b i r b a ş k a b e l i r t i s i o l d u ğ u n u g ö r e m i y o r d u k .
B ü y ü e ğ i t i m i n d e n g e ç t i ğ i m o n c a y ı l i ç i n d e ö l ü m k o r k u s u n u
y e n d i ğ i m i s ö y l e d i m . A s l ı n d a ö l ü m ü n k e n d i s i n d e n ç o k , n a s ı l
ö l e c e ğ i m d e n k o r k u y o r d u m .
P e t r u s , " İ y i , b u g e c e ö l ü m ü n e n k o r k u n ç b i ç i m i n i b i r
g ö r b a k a l ı m , " d e d i k t e n s o n r a D i r i D i r i G ö m ü l m e E g z e r s i z i '
n i ö ğ r e t t i .
" B u e g z e r s i z i y a l n ı z c a b i r k e r e y a p m a l ı s ı n , " d e d i . T i y a t -
r o d a ö ğ r e n d i ğ i m ç o k b e n z e r b i r e g z e r s i z g e l m i ş t i a k l ı m a .
" E g z e r s i z i n , r u h u n u n d e r i n l i k l e r i n e e r i ş e b i l m e s i i ç i n k e n d i -
n e k a r ş ı m ü m k ü n o l d u ğ u k a d a r s a m i m i o l m a n v e y e t e r i n c e
k o r k u y a k a p ı l m a n ç o k ö n e m l i ; e g z e r s i z , ö l ü m ü n t a t l ı y ü z ü -
n ü g i z l e y e n ü r k ü n ç m a s k e y i ç e k i p a l m a l ı . "
P e t r u s a y a ğ a k a l k t ı ; g ü n b a t ı m ı n ı n ö n ü n d e k a r a l t ı s ı b e -
l i r t i . O t u r d u ğ u m y e r d e n , d e v g i b i v e ç o k g ü ç l ü g ö r ü n ü y o r -
d u .
" P e t r u s , b i r s o r u m d a h a v a r . "
" N e d i r ? "
" B u s a b a h s u s k u n v e b i r t u h a f t ı n . K ö p e ğ i n o r t a y a ç ı k a -
c a ğ ı n ı b e n d e n ö n c e s e n s e z d i n . N a s ı l o l d u b u ? "
" Y a k ı p k ü l e d e n s e v g i y i i k i m i z d e y a ş a d ı ğ ı m ı z d a , M u t -
l a k ' ı p a y l a ş t ı k . M u t l a k , h e r b i r i m i z e g e r ç e k t e k i m o l d u ğ u n u
D İ R İ D İ R İ G Ö M Ü L M E E G Z E R S İ Z İ
Y e r e u z a n v e g e v ş e . Ö l ü g i b i y a t a r a k k o l l a r ı n ı g ö ğ s ü n d e k a -v u ş t u r .
G ö m ü l m e n i n t ü m a y r ı n t ı l a r ı n ı y a r ı n o l a c a k m ı ş g i b i g ö z l e r i -
n i n ö n ü n e g e t i r ; a m a d i r i d i r i g ö m ü l ü y o r o l a c a k s ı n . O l a y
z i h n i n d e c a n l a n d ı k ç a k i l i s e , c e n a z e a l a y ı n ı n m e z a r l ı ğ a i le r -
l e y i ş i , t a b u t u n m e z a r a i n d i r i l i ş i , m e z a r d a k i s o l u c a n l a r t ü m
k a s l a r ı n ı g i t t i k ç e d a h a çok g e r m e y e b a ş l ı y o r , k u r t u l m a y a ça-
b a l ı y o r s u n . A m a b o ş u n a . D a y a n a m a z d u r u m a g e l i n c e y e k a -
d a r d e n e m e y e d e v a m et, s o n r a t ü m b e d e n i n l e y a p a c a ğ ı n b i r
h a r e k e t l e t a b u t u n s ı n ı r l a m a l a r ı n ı o r t a d a n k a l d ı r , d e r i n d e r i n
n e f e s a l v e k e n d i n i ö z g ü r k ı l . B u h a r e k e t i y a p a r k e n b a ğ ı r ı r -
san e t k i s i ç o k d a h a b ü y ü k o lu r , a m a b e d e n i n i n d e r i n l e r i n -
d e n b a ğ ı r m a l ı s ı n .
g ö s t e r i r ; b i r i n i n k ü ç ü c ü k b i r h a r e k e t i n i n b a ş k a b i r i n i n h a -
y a t ı n ı e t k i l e d i ğ i d e v b i r n e d e n - s o n u ç a ğ ı d ı r M u t l a k . B u s a -
b a h M u t l a k ' ı n u f a k b i r p a r ç a s ı h â l â r u h u m d a c a p c a n l ı y d ı .
Y a l n ı z s e n i d e ğ i l , d ü n y a d a v a r o l a n h e r ş e y i g ö r ü y o r d u m ,
h e m d e z a m a n v e m e k â n l a s ı n ı r l a n m a m ı ş o l a r a k . Ş i m d i so -
n u ç ç o k d a h a z a y ı f , a n c a k y a k ı p k ü l e d e n s e v g i e g z e r s i z i n i
b i r d a h a y a p t ı ğ ı m d a t ü m g ü c ü y l e g e r i g e l e c e k . "
P e t r u s ' u n o s a b a h n e k a d a r k ö t ü b i r d u r u m d a o l d u ğ u n u
h a t ı r l a d ı m . D e d i k l e r i d o ğ r u y s a , d ü n y a ç o k k ö t ü b i r e v r e d e n
g e ç m e k t e y d i .
Y o l a ç ı k m a y a h a z ı r l a n ı r k e n , " S e n i P a r a d o r ' d a b e k l i y o r
o l a c a ğ ı m , " d e d i . " A d ı n ı r e s e p s i y o n a b ı r a k ı r ı m . "
G ö z d e n k a y b o l u n c a y a k a d a r a r k a s ı n d a n b a k t ı m . S o -
l u m d a u z a n a n t a r l a l a r d a k i m s e l e r k a l m a m ı ş t ı ; k ö y l ü l e r i ş l e -
r i n i b i t i r i p e v l e r i n i n y o l u n u t u t m u ş l a r d ı . E g z e r s i z i k a r a n l ı k
b a s t ı r ı r b a s t ı r m a z y a p m a y a k a r a r v e r d i m .
K e y f i m y e r i n d e y d i . S a n t i a g o Y o l u ' n u y ü r ü m e y e b a ş l a -
d ı ğ ı m d a n b u y a n a i l k k e z t e k b a ş ı n a k a l ı y o r d u m . Y e r i m d e n
k a l k ı p ç e v r e y i d o l a ş m a y a k o y u l d u m s a d a , h a v a n ı n h ı z l a k a -
r a r m a k t a o l d u ğ u n u g ö r ü n c e y o l u m u k a y b e t m e m e k i ç i n
a ğ a c ı n o r a y a g e r i d ö n d ü m . O r t a l ı k k a p k a r a n l ı k o l m a d a n
a ğ a ç l a y o l a r a s ı n d a k i u z a k l ı ğ ı k e s t i r m e y e ç a l ı ş t ı m . K a r a n l ı k
b a s t ı r s a b i l e y o l u a ç ı k s e ç i k g ö r e b i l e c e k , y e n i a y ı n b e l l i b e l i r -
s i z ı ş ı ğ ı n d a S a n t o D o m i n g o ' y a k a d a r y ü r ü y e b i l e c e k t i m .
O â n a k a d a r h i ç k o r k m a m ı ş t ı m ; k o r k u n ç b i r b i ç i m d e ö l -
m e k t e n k o r k m a k i ç i n h a y a l g ü c ü m ü e p e y z o r l a m a m g e r e k -
t i ğ i n i d ü ş ü n m ü ş t ü m . A m a n e k a d a r y a ş a m ı ş o l u r s a k o l a l ı m ,
g e c e n i n k a r a n l ı ğ ı ç o c u k l u ğ u m u z d a n b e r i r u h u m u z d a g i z -
l e n m i ş o l a n k o r k u l a r ı o r t a y a ç ı k a r ı r . H a v a k a r a r d ı k ç a t e d i r -
g i n l i ğ i m a r t ı y o r d u .
T a r l a l a r ı n o r t a s ı n d a b i r b a s m a y d ı m ; b a ğ ı r s a m , b e n i d u -
y a c a k k i m s e y o k t u . O s a b a h b a y ı l a c a k g i b i o l d u ğ u m u h a t ı r -
l a d ı m . Y ü r e ğ i m i h i ç b u k a d a r y o l d a n ç ı k m ı ş h i s s e t m e m i ş -
t i m .
P e k i , ö l s e m n e o l u r d u ? K u ş k u s u z , h a y a t ı m s o n a e r m i ş
o l u r d u . G e l e n e k ' t e e d i n d i ğ i m d e n e y i m l e r l e , b i r ç o k r u h l a
i l e t i ş i m k u r m u ş t u m . Ö l ü m d e n s o n r a b i r h a y a t o l d u ğ u n d a n
e n k ü ç ü k b i r k u ş k u m y o k t u , a m a ö l ü m d e n s o n r a k i h a y a t a
g e ç i ş i n n a s ı l o l a c a ğ ı n ı h i ç d ü ş ü n m e m i ş t i m . İ n s a n k e n d i n i
n e k a d a r h a z ı r l a m ı ş o l u r s a o l s u n , b i r b o y u t t a n b a ş k a b i r b o -
y u t a g e ç m e k k o r k u n ç b i r ş e y o l s a g e r e k t i . D ü ş ü n ü n , o s a b a h
ö l s e y d i m , S a n t i a g o Y o l u ' n u n g e r i k a l a n b ö l ü m ü n ü , i ş i m i n
n e y ö n d e g e l i ş e c e ğ i n i , a i l e m i n b e n i m i ç i n d u y d u ğ u ü z ü n t ü -
y ü y a d a k e m e r i m e g i z l e d i ğ i m p a r a n ı n n e o l d u ğ u n u h i ç b i -
l e m e y e c e k t i m . A k l ı m a B re z i l y a ' d a k i ç a l ı ş m a m a s a m ı n ü s -
t ü n d e d u r a n b i r b i t k i g e l d i . B i t k i , t ı p k ı ö t e k i b i t k i l e r g i b i ,
t ı p k ı t r a m v a y l a r g i b i , t ı p k ı s e b z e l e r i n i ç o k p a h a l ı y a s a t a n
k ö ş e b a ş ı n d a k i z e r z e v a t ç ı g i b i , t ı p k ı d e f t e r i m d e o l m a y a n t e -
l e f o n n u m a r a l a r ı n ı a l d ı ğ ı m s a n t r a l d a k i k a d ı n g i b i v a r l ı ğ ı n ı
s ü r d ü r e c e k t i . A m a o s a b a h ö l s e m b e n i m i ç i n y i t i p g i d e c e k
o l a n b ü t ü n b u ş e y l e r g ö z ü m d e b ü y ü k b i r ö n e m k a z a n d ı . B a -
n a y ı l d ı z l a r y a d a b i l g e l i k t e n ç o k b u ş e y l e r i n y a ş a d ı ğ ı m ı h i s -
s e t t i r d i ğ i n i f a r k e t t i m .
O r t a l ı k i y i c e k a r a r m ı ş t ı ; t a u z a k l a r d a , k e n t i n ı ş ı k l a r ı n ı
b e l l i b e l i r s i z g ö r e b i l i y o r d u m . Y e r e u z a n d ı m , t e p e m d e k i a ğ a -
c ı n y a p r a k l a r ı n a b a k t ı m . K u l a ğ ı m a t ü r l ü s e s l e r g e l i y o r d u ,
t u h a f s e s l e r . G e c e i n e r i n m e z a v a ç ı k a n h a y v a n l a r ı n s e s l e r i .
P e t r u s h e r ş e y i b i l e m e z d i ; ö n ü n d e s o n u n d a o d a b e n i m g i b i
b i r i n s a n d ı . O r a l a r d a z e h i r l i y ı l a n b u l u n m a d ı ğ ı n ı s ö y l e m i ş -
t i , a m a b u n u n d o ğ r u o l u p o l m a d ı ğ ı n ı n e r e d e n b i l e b i l i r d i m
k i ? P e k i , k u r t l a r , o ö l ü m s ü z A v r u p a k u r t l a r ı - y a o g e c e k o -
k u m u a l a r a k o r a y a g e l s e l e r d i ? K ı r ı l a n b i r d a i m ç ı t ı r t ı s ı n ı
a n d ı r a n b i r s e s l e i r k i l d i m , y ü r e ğ i m y e n i d e n k ü t k ü t a t m a y a
b a ş l a d ı .
K o r k u m b ü y ü y o r d u . E n i y i s i , e g z e r s i z i h e m e n t a m a m -
l a y ı p o t e l i n y o l u n u t u t m a k t ı . B e d e n i m i g e v ş e t m e y e b a ş l a -
d ı m , ö l ü g i b i y a t ı p k o l l a r ı m ı g ö ğ s ü m d e k a v u ş t u r d u m . H a v a -
n ı n e p e y c e s e r i n l e m i ş o l m a s ı n a k a r ş ı n t e r l e d i ğ i m i f a r k e t -
t i m .
T a b u t u m u n k a p a t ı l d ı ğ ı n ı , ç i v i l e r i n ç a k ı l d ı ğ ı n ı h a y a l e t -
t i m . K ı m ı l d a y a m ı y o r d u m , a m a y a ş ı y o r d u m ; a i l e m e h e r ş e y i
g ö r d ü ğ ü m ü s ö y l e m e k i s t i y o r d u m . O n l a r a h e p s i n i ç o k s e v d i -
ğ i m i s ö y l e m e k i s t i y o r d u m , a m a a ğ z ı m d a n ses ç ı k m ı y o r d u .
A n n e m l e b a b a m a ğ l ı y o r d u , k a r ı m v e d o s t l a r ı m ç e v r e m d e
t o p l a n m ı ş l a r d ı , a m a b e n y a p a y a l n ı z d ı m ! T ü m s e v d i k l e r i m
o r a d a o l d u k l a r ı h a l d e , h i ç b i r i b e n i m h a y a t t a o l d u ğ u m u n
f a r k ı n a v a r a m ı y o r , b u d ü n y a d a y a p m a k i s t e d i k l e r i m i n t ü -
m ü n ü h e n ü z g e r ç e k l e ş t i r m e d i ğ i m i a n l a y a m ı y o r l a r d ı . G ö z l e -
r i m i a ç m a y a , b i r i ş a r e t v e r m e k i ç i n t a b u t u n k a p a ğ ı n a v u r -
m a y a ç a b a l ı y o r d u m , a m a b o ş u n a . B e d e n i m i n h i ç b i r y e r i n i
o y n a t a m ı y o r d u m .
T a b u t u n m e z a r a d o ğ r u t a ş ı n d ı ğ ı n ı h i s s e d i y o r d u m . T a -
b u t u n t u t a m a k l a r ı n ı n g ı c ı r t ı s ı n ı , g ö m m e t ö r e n i n e k a t ı l a n l a -
r ı n a y a k s e s l e r i n i v e k o n u ş m a l a r ı n ı d u y a b i l i y o r d u m . B i r i
a k ş a m a y e m e ğ e d a v e t l i o l d u ğ u n u , b i r b a ş k a s ı d a b e n i m v a -
k i t s i z ö l d ü ğ ü m ü s ö y l ü y o r d u . Ç e v r e m d e k i ç i ç e k l e r i n k o k u -
s u n d a n b o ğ u l a c a k g i b i o l u y o r d u m .
C e n a z e t ö r e n i n e g e l e n k a d ı n l a r d a n b i r k a ç ı y l a i l i ş k i
k u r m a k t a n r e d d e d i l i r i m k o r k u s u y l a n a s ı l v a z g e ç t i ğ i m i h a -
t ı r l a d ı m . Y a p m a k i s t e d i ğ i m b a z ı ş e y l e r i n a s ı l h e p e r t e l e d i ğ i -
m i h a t ı r l a d ı m . Y a l n ı z c a b i r a z d a n d i r i d i r i g ö m ü l e c e ğ i m i ç i n
d e ğ i l , y a ş a m a k t a n h e p k o r k m u ş o l d u ğ u m i ç i n d e a z a p ç e k i -
y o r d u m . H a y a t ı n s o n u n a k a d a r t a d ı n ı ç ı k a r m a k t a n d a h a
ö n e m l i b i r ş e y y o k k e n , i n s a n b i r i n e h a y ı r d e m e k t e n y a d a
b i r i ş i y a r ı m b ı r a k m a k t a n n e d e n k o r k a r k i ? A r t ı k t a b u t a k a -
p a t ı l m ı ş t ı m i ş t e , g e r i d ö n ü p g ö s t e r m e m g e r e k e n c e s a r e t i
g ö s t e r m e m a r t ı k o l a n a k s ı z d ı .
K e n d i Y a h u d a ' m r o l ü n ü ü s t l e n d i k t e n , k e n d i m e i h a n e t
e t t i k t e n s o n r a b u r a d a y d ı m i ş t e . H e r k e s k e n d i h a y a t ı n ı
s ü r d ü r ü r k e n , o g e c e n e y a p a c a ğ ı n ı k o n u ş u r k e n , b i r d a h a h i ç
g ö r e m e y e c e ğ i m h e y k e l l e r v e y a p ı l a r d a n h a y r a n l ı k l a s ö z
e d e r k e n , b e n t e k b i r k a s ı m ı b i l e k ı m ı l d a t a m ı y o r , y a r d ı m i s -
t e m e k i ç i n b a ğ ı r a m ı y o r d u m . B a ş k a l a r ı y a ş a m a y a d e v a m
e d e r k e n g ö m ü l m e n i n n e k a d a r b ü y ü k b i r h a k s ı z l ı k o l d u ğ u -
n u d ü ş ü n m e y e b a ş l a m ı ş t ı m . B i r f e l a k e t m e y d a n a g e l s e d e o
a n d a b e n i t a ş ı m a k t a o l d u k l a r ı b o ş l u ğ a h e p b i r l i k t e g i t s e k ,
k e n d i m i d a h a i y i h i s s e d e c e k t i m . Y a r d ı m e d i n ! B a ğ ı r m a y a
ç a l ı ş ı y o r d u m . H â l â y a ş ı y o r u m . Ö l m e d i m . Z i h n i m h â l â i ş l i -
y o r !
T a b u t u m u m e z a r ı n k e n a r ı n a b ı r a k t ı l a r . A z s o n r a g ö m e -
c e k l e r ! K a r ı m b e n i t ü m d e n u n u t a c a k ; b a ş k a b i r i y l e e v l e n e -
c e k v e b i r i k t i r m e k i ç i n o n c a y ı l u ğ r a ş t ı ğ ı m ı z p a r a l a r ı h a r c a -
y a c a k ! A m a k i m i n u m u r u n d a . B e n ş i m d i o n u n l a b i r l i k t e o l -
m a k i s t i y o r u m , y a ş ı y o r u m ç ü n k ü !
K a r ı m ı n h ı ç k ı r ı k l a r ı n ı d u y u y o r u m v e b e n i m d e g ö z l e -
r i m d e n y a ş l a r b o ş a n ı y o r . A r k a d a ş l a r ı m ş u a n d a t a b u t u m u
a ç s a l a r , g ö z y a ş l a r ı m ı g ö r ü r l e r v e b e n i k u r t a r ı r l a r . O y s a b i r -
d e n t a b u t u n t o p r a ğ a i n d i r i l d i ğ i n i f a r k e d i y o r u m . B i r d e n h e r
ş e y k a r a n l ı ğ a g ö m ü l ü y o r . A z ö n c e t a b u t u n k e n a r ı n d a n a z ı -
c ı k d a o l s a b i r ı ş ı k s ı z ı y o r d u , o y s a ş i m d i i ç e r i s i k a p k a r a n l ı k .
M e z a r c ı l a r k ü r e k l e r i y l e t o p r a k a t ı y o r l a r , a m a b e n y a ş ı y o -
r u m ! D i r i d i r i g ö m ü l ü y o r u m ! Y a v a ş y a v a ş h a v a s ı z k a l d ı ğ ı m ı
h i s s e d i y o r u m ; ç i ç e k l e r b e r b a t k o k u y o r . C e n a z e t ö r e n i n e k a -
t ı l a n l a r ı n a y a k s e s l e r i u z a k l a ş ı y o r . D e h ş e t e k a p ı l ı y o r u m .
H i ç b i r ş e y y a p a m a z d u r u m d a y ı m ; b i r a z d a n k i m s e k a l m a y a -
c a k , ç o k g e ç m e d e n g e c e o l a c a k , t a b u t u n k a p a ğ ı n a n e k a d a r
v u r s a m k i m s e d u y m a y a c a k !
A y a k s e s l e r i u z a k l a ş ı y o r , ç ı ğ l ı k l a r ı m ı d u y a n y o k , k a r a n -
l ı k t a b i r b a s m a y ı m ; h a v a a ğ ı r , ç i ç e k l e r i n k o k u s u b e n i d e l i y e
ç e v i r i y o r . B i r d e n , b i r ses d u y u y o r u m . B e n i d i r i d i r i y e m e y e
g e l e n s o l u c a n l a r . V a r g ü c ü m l e b e d e n i m i o y n a t m a y a ç a l ı ş ı y o -
r u m , a m a o l a n a k s ı z . S o l u c a n l a r g ö v d e m e t ı r m a n m a y a b a ş l ı -
y o r l a r . Y a p ı ş k a n v e s o ğ u k l a r . Y ü z ü m d e g e z i n i y o r , ş o r t u m d a n
i ç e r i s ü z ü l ü y o r l a r . B i r t a n e s i a n ü s ü m d e n i ç e r i g i r i y o r , b i r i d e
b u r u n d e l i ğ i m d e n i ç e r i g i r m e y e b a ş l ı y o r . İ m d a t ! D i r i d i r i y i -
y o r l a r b e n i , s e s i m i d u y a n y o k , k i m s e n i n b i r ş e y d e d i ğ i y o k .
B u r u n d e l i ğ i m d e n g i r e n s o l u c a n b o ğ a z ı m a u l a ş t ı . B i r i n i n d e
k u l a ğ ı m a g i r d i ğ i n i h i s s e d i y o r u m . Ç ı k m a l ı y ı m b u r a d a n !
T a n r ı n e r e d e , n e d e n b a n a y a r d ı m e t m i y o r ? G ı r t l a ğ ı m ı y e m e -
y e b a ş l ı y o r l a r , y a k ı n d a b a ğ ı r a m a y a c a ğ ı m d a ! H e r y e r d e n i ç i -
m e g i r i y o r l a r : k u l a ğ ı m d a n , a ğ z ı m ı n k ı y ı s ı n d a n , k a m ı ş ı m ı n
d e l i ğ i n d e n . O i ğ r e n ç , y a p ı ş k a n ş e y l e r i i ç i m d e h i s s e d i y o r u m ;
b a ğ ı r m a 11 y ı m , d ı ş a r ı ç ı k m a l ı y ı m ! Bu s o ğ u k , k a p k a r a n l ı k
m e z a r a b i r b a ş ı n a t ı k ı l d ı m ; d i r i d i r i y u t u l u y o r u m ! H a v a g i t -
t i k ç e a z a l ı y o r v e s o l u c a n l a r b e n i y i y o r l a r ! H a r e k e t e t m e l i -
y i m . B u t a b u t t a n d ı ş a r ı ç ı k m a l ı y ı m ! T a n r ı m , s e n b a n a g ü ç
v e r , b u r a d a n ç ı k ı p k u r t u l m a l ı y ı m ! Ç I K M A L I Y I M B U R A -
D A N ; Ç I K M A L I Y I M . . . Ç I K A C A Ğ I M ! Ç I K A C A Ğ I M !
V E Ç I K T I M !
T a b u t u n p a r ç a l a r ı d ö r t b i r y a n a f ı r l a d ı , m e z a r y o k o l d u ,
c i ğ e r l e r i m e S a n t i a g o Y o l u ' n u n t e m i z h a v a s ı d o l d u . T e p e d e n
t ı r n a ğ a t i t r i y o r d u m , k a n t e r i ç i n d e k a l m ı ş t ı m . H a f i f ç e k ı m ı l -
d a d ı m , i ç i m d ı ş ı m a ç ı k m ı ş t ı s a n k i . A m a n e ö n e m i v a r d ı k i :
Y a ş ı y o r d u m .
T i t r e m e d e v a m e d i y o r v e b e n b e d e n i m i n t i t r e m e s i n i
e n g e l l e m e k i ç i n h i ç b i r ş e y y a p m ı y o r d u m . O l a ğ a n ü s t ü b i r
d i n g i n l i k g e l m i ş t i ; b i r d e n y a n ı b a ş ı m d a b i r i n i n v a r l ı ğ ı n ı
h i s s e t t i m . B a ş ı m ı k a l d ı r ı p b a k t ı m v e ö l ü m ü m ü n y ü z ü n ü
g ö r d ü m . A m a b i r k a ç d a k i k a ö n c e y a ş a d ı ğ ı m ö l ü m d e ğ i l d i
b u , k o r k u l a r ı m l a , h a y a l g ü c ü m l e y a r a t t ı ğ ı m ö l ü m d e ğ i l d i ;
g e r ç e k ö l ü m ü m d ü , b i r d a h a b ö y l e k o r k a k ç a d a v r a n m a m a
i z i n v e r m e y e c e k o l a n d o s t u m v e d a n ı ş m a n ı m . O a n d a n b a ş -
l a y a r a k , P e t r u s ' u n y o l g ö s t e r i c i l i ğ i v e ö ğ ü t l e r i n d e n ç o k d a -
h a f a z l a y a r d ı m c ı o l a c a k t ı b a n a . B u g ü n y a ş a m a m , t a d ı n ı ç ı -
k a r m a m g e r e k e n ş e y l e r i y a r m a b ı r a k m a m a i z i n v e r m e y e -
c e k t i . H a y a t k a v g a l a r ı n d a n k a ç m a m a i z i n v e r m e y e c e k , y ü -
r e k t e n s a v a ş v e r m e m e y a r d ı m c ı o l a c a k t ı . B i r d a h a a s l a , b i r
ş e y y a p m a y a k a l k ı ş t ı ğ ı m d a k e n d i m i b i r g a r i p h i s s e t m e y e -
c e k t i m . Ç ü n k ü o o r a d a o l a c a k v e e l i m d e n t u t u p b e n i b a ş k a
d ü n y a l a r a g ö t ü r d ü ğ ü n d e , g ü n a h l a r ı n e n b ü y ü ğ ü n ü , p i ş -
m a n l ı ğ ı a r d ı m d a b ı r a k m a m g e r e k t i ğ i n i s ö y l e y e c e k t i . O n u n
v a r l ı ğ ı v e y ü z ü n ü n s e v e c e n l i ğ i n d e n k u ş k u d u y m u y o r d u m
y a , h a y a t p ı n a r ı n d a n s u i ç e b i l e c e k t i m a r t ı k .
G e c e b a ş k a g i z l e r y a d a k o r k u l a r g e t i r m e d i . H u z u r d o l u ,
k e y i f l i b i r g e c e y d i . T i t r e m e m g e ç i n c e y e r i m d e n k a l k t ı m , t a r -
l a l a r ı n o r a d a k i t u l u m b a l a r d a n b i r i n i n b a ş ı n a g i t t i m . Ş o r t u m u
y ı k a d ı k t a n s o n r a s ı r t ç a n t a m d a n t e m i z b i r ş o r t ç ı k a r ı p g i y -
d i m . S o n r a a ğ a c ı n a l t ı n a d ö n ü p P e t r u s ' u n b ı r a k t ı ğ ı i k i s a n d -
v i ç i y e d i m . H a y a t ı m ı n e n l e z z e t l i y e m e ğ i n i y i y o r d u m s a n k i ,
ç ü n k ü y a ş ı y o r d u m v e ö l ü m a r t ı k b e n i k o r k u t m u y o r d u .
O r a y a u z a n ı p u y u m a y a k a r a r v e r d i m . K a r a n l ı k h i ç b i r
z a m a n b u k a d a r g ü v e n v e r i c i o l m a m ı ş t ı .
Kişisel Kusurlar
©
Ufka d o ğ r u d ü m d ü z u z a n ı p g i d e n b i r b u ğ d a y t a r l a s ı n ı n o r -
t a s ı n d a y d ı k . H a c ı l a r a y o l g ö s t e r s i n d i y e d i k i l m i ş , ü s t ü n d e
b i r h a ç b u l u n a n b i r o r t a ç a ğ s ü t u n u n d a n b a ş k a h i ç b i r ş e y g ö -
r ü n m ü y o r d u o r t a l ı k t a . S ü t u n a d o ğ r u i l e r l i y o r d u k k i , P e t r u s
d u r d u , s ı r t ç a n t a s ı n ı y e r e b ı r a k ı p d i z ç ö k t ü . B e n i m d e d i z
ç ö k m e m i i s t e d i .
" K ı l ı c ı n ı b u l d u k t a n s o n r a s e n i b i r h a c ı o l a r a k a l t e d e b i -
l e c e k t e k ş e y l e , k i ş i s e l k u s u r l a r ı n l a i l g i l i b i r d u a o k u y a c a -
ğ ı z . K ı l ı c ı n a s ı l k u l l a n a c a ğ ı n k o n u s u n d a U s t a n d a n n e k a d a r
ç o k ş e y ö ğ r e n i r s e n ö ğ r e n , b i r e l i n h e r z a m a n g i z l i d ü ş m a n ı n
o l a c a k . Ş i m d i , k ı l ı c ı n ı b u l m a y ı b a ş a r d ı ğ ı n d a o n u h e p y ü z ü -
n ü k a r a ç ı k a r m a y a c a k e l i n l e k u l l a n m a n i ç i n d u a e d e l i m . "
Ö ğ l e d e n s o n r a i k i o l m u ş t u ; P e t r u s y ü k s e k s e s l e d u a e t -
m e y e b a ş l a d ı ğ ı n d a o r t a l ı k t a ç ı t y o k t u :
" Y ü c e T a n r ı m , b i z e m e r h a m e t e t , ç ü n k ü b i z C o m p o s t e -
l a y o l l a r ı n a d ü ş m ü ş h a c ı l a r ı z v e b u r a d a b u l u n m a m ı z b i r k u -
s u r o l a b i l i r . B i l g i m i z i n b i z e s ı r t ç e v i r m e m e s i i ç i n , s o n s u z
m e r h a m e t i n l e e l v e r b i z e .
" K e n d i l e r i n e a c ı y a n , k e n d i l e r i n i h a y a t ı n h a k s ı z l ı k l a r ı -
n a u ğ r a m ı ş i y i i n s a n l a r o l a r a k g ö r e n l e r e , b a ş l a r ı n a g e l e n l e -
r i h a k e t m e d i k l e r i n i d ü ş ü n e n l e r e m e r h a m e t e t . B ö y l e l e r i
h i ç b i r z a m a n y ü r e k t e n s a v a ş v e r e m e y e c e k l e r . V e k e n d i l e r i -
n e k a r ş ı a c ı m a s ı z d a v r a n ı p d ü n y a n ı n a d a l e t s i z l i ğ i n d e n k e n -
d i l e r i n i s o r u m l u t u t a n l a r a v e y a p t ı k l a r ı i ş l e r d e y a l n ı z c a k ö -
t ü l ü k g ö r e n l e r e d e m e r h a m e t e t . Ç ü n k ü b ö y l e l e r i n i n h e p s i
d e , s e n i n , ' A m a b a ş ı n ı z d a k i s a ç l a r b i l e s a y ı l ı d ı r , ' d i y e n y a -
s a n d a n h a b e r s i z .
" U z u n i ş s a a t l e r i b o y u n c a e m r e d e n l e r e v e h i z m e t e d e n -
l e r e v e b i r p a z a r t a t i l i k a r ş ı l ı ğ ı n d a k e n d i l e r i n i f e d a e d i p s o -
n u n d a g i d i l e c e k h i ç b i r y e r o l m a d ı ğ ı n ı , b ü t ü n y o l l a r ı n k a p a -
l ı o l d u ğ u n u g ö r e n l e r e m e r h a m e t e t . A m a a y n ı z a m a n d a ,
k e n d i ç a b a l a r ı n ı y ü c e l t e n l e r e v e k e n d i ç ı l g ı n l ı k l a r ı n ı n s ı n ı r -
l a r ı n ı a ş a b i l e n l e r e , a m a s o n u n d a k e n d i k a r d e ş l e r i n c e b o r ç l u
ç ı k a r ı l a n y a d a ç a r m ı h a g e r i l e n l e r e d e m e r h a m e t e t . Ç ü n k ü
b ö y l e l e r i n i n h e p s i d e , s e n i n , ' Ö y l e y s e y ı l a n k a d a r a k ı l l ı , g ü -
v e r c i n k a d a r z a r a r s ı z o l , ' d i y e n y a s a n d a n h a b e r s i z .
" D ü n y a y ı f e t h e d e b i l e n , a m a k e n d i i ç l e r i n d e k i y ü r e k t e n
s a v a ş a a s l a k a t ı l m a y a n l a r a m e r h a m e t e t . A m a a y n ı z a m a n -
d a , k e n d i i ç l e r i n d e k i y ü r e k t e n s a v a ş ı k a z a n ı p d a d ü n y a y ı
f e t h e d e m e d i k l e r i i ç i n k e n d i l e r i n i h a y a t ı n s o k a k l a r ı ve b a r -
l a r ı n d a b u l a n l a r a d a m e r h a m e t e t . Ç ü n k ü b ö y l e l e r i n i n h e p -
s i d e , s e n i n , ' K i m s ö z l e r i m e k u l a k v e r i r s e , o n u , e v i n i s a ğ l a m
k a y a ü s t ü n e k u r a n a k ı l l ı b i r a d a m a b e n z e t e c e ğ i m , ' d i y e n y a -
s a n d a n h a b e r s i z .
" B a ş k a b i r i n i n ç o k d a h a i y i s i n i y a p m ı ş o l a b i l e c e ğ i n d e n
ç e k i n d i k l e r i i ç i n e l l e r i n e k a l e m , f ı r ç a , ç a l g ı y a d a i s k a r p e l a
a l m a y a k o r k a n l a r a v e k e n d i l e r i n i s a n a t ı n g ö r k e m l i m e k â n ı -
n a g i r m e y e d e ğ e r b u l m a y a n l a r a m e r h a m e t e t . A m a k a l e m i ,
f ı r ç a y ı , ç a l g ı y ı y a d a i s k a r p e l a y ı e l l e r i n e a l d ı k t a n s o n r a s a -
n a t ı n d e ğ e r i n i y e r l e r e d ü ş ü r e n , s o n r a d a k e n d i l e r i n i h e r k e s -
t e n ü s t ü n g ö r e n l e r e d a h a f a z l a m e r h a m e t e t . Ç ü n k ü b ö y l e -
l e r i n i n h e p s i d e , s e n i n , ' Ü s t ü ö r t ü l e n h i ç b i r ş e y g i z l i k a l m a -
y a c a k , g i z l e n e n h i ç b i r ş e y s a k l ı k a l m a y a c a k , ' d i y e n y a s a n -
d a n h a b e r s i z .
" T ı k a b a s a y i y e n , k ı r b a g i b i i ç e n , a m a t o k l u k l a r ı n d a •
m u t s u z v e y a l n ı z o l a n l a r a m e r h a m e t e t . A m a o r u ç t u t a r a k
v e k e n d i l e r i n e y a s a k l a r k o y u p g e m v u r a r a k k e n d i l e r i n i a z i z
m e r t e b e s i n d e g ö r e n , s o k a k l a r d a s e n i n a d ı n ı v a a z e d e n l e r e
d a h a f a z l a m e r h a m e t e t . Ç ü n k ü b ö y l e l e r i n i n h e p s i d e , s e n i n ,
' E ğ e r k e n d i k e n d i m i n t a n ı ğ ı y s a m , t a n ı k l ı ğ ı m g e ç e r l i d e ğ i l -
d i r , ' d i y e n y a s a n d a n h a b e r s i z .
" Ö l ü m d e n k o r k a n l a r a v e k a ç k r a l l ı k t a n g e ç m i ş , k a ç k e z
ö l m ü ş o l d u k l a r ı n ı n f a r k ı n d a o l m a y a n l a r a v e d ü n y a l a r ı n ı n
b i r g ü n s o n b u l a c a ğ ı n ı s a n d ı k l a r ı i ç i n m u t s u z o l a n l a r a m e r -
h a m e t e t . A m a k a ç k e z ö l d ü k l e r i n i b i l m e l e r i n e k a r ş ı n b u -
g ü n k e n d i l e r i n i ö l ü m s ü z s a n a n l a r a d a h a f a z l a m e r h a m e t e t .
Ç ü n k ü b ö y l e l e r i n i n h e p s i d e , s e n i n , ' İ n s a n y e n i d e n d o ğ m a -
d ı k ç a T a n r ı ' n ı n k r a l l ı ğ ı n ı g ö r e m e z , ' d i y e n y a s a n d a n h a b e r -
s i z .
" K e n d i l e r i n i s e v g i n i n i p e k s a r g ı l a r ı n a s a r ı p d a k e n d i l e -
r i n i b a ş k a l a r ı n ı n e f e n d i s i s a n a n l a r a v e k ı s k a n ç l ı k l a r a k a p ı -
l ı p k e n d i l e r i n i z e h i r l e y e n l e r e v e a ş k ı n v e h e r ş e y i n r ü z g â r
g i b i y ö n d e ğ i ş t i r d i ğ i n i g ö r e m e d i k l e r i i ç i n k e n d i l e r i n e e z a
e d e n l e r e m e r h a m e t e t . A m a s e v m e k t e n ö l ü m ü n e k o r k a n l a -
r a v e h i ç b i l m e d i k l e r i d a h a y ü c e b i r s e v g i a d ı n a s e v g i y i n e d -
d e d e n l e r e d a h a f a z l a m e r h a m e t e t . Ç ü n k ü b ö y l e l e r i n i n h e p -
s i d e , s e n i n , ' B e n i m v e r d i ğ i m s u d a n i ç e n l e r b i r d a h a h i ç
s u s a m a y a c a k l a r , ' d i y e n y a s a n d a n h a b e r s i z .
" K ü r e l e r i n m u s i k i s i n i h i ç b i r z a m a n d u y a m a d ı k l a r ı i ç i n ,
e v r e n i b i r t a n ı m a , T a n r ı ' y ı b i r t ı l s ı m l ı i k s i r e , i n s a n l a r ı d a t e -
m e l i h t i y a ç l a r ı g i d e r i l m e s i g e r e k e n v a r l ı k l a r a i n d i r g e y e n l e -
r e m e r h a m e t e t . A m a k ö r ü k ö r ü n e i n a n a n l a r a v e k e n d i
o c a k l a r ı n d a c ı v a y ı a l t ı n a ç e v i r e n l e r e v e T a r o t ' u n s ı r l a r ı n ı v e
p i r a m i t l e r i n k u d r e t i n i a n l a t a n k i t a p l a r l a k u ş a t ı l m ı ş o l a n l a -
r a d a h a f a z l a m e r h a m e t e t . B ö y l e l e r i n i n h e p s i d e , s e n i n ,
' T a n r ı ' n ı n k r a l l ı ğ ı n a d a h a k ü ç ü k b i r ç o c u k k e n e r i ş e m e y e n ,
o r a y a a s l a g i r e m e y e c e k , ' d i y e n y a s a n d a n h a b e r s i z .
" G ö z l e r i k e n d i l e r i n d e n b a ş k a k i m s e y i g ö r m e y e n l e r e v e
c a d d e l e r d e n l i m u z i n l e r i y l e g e ç e r l e r k e n i n s a n l a r ı b i r e r s ü p -
r ü n t ü o l a r a k g ö r e n l e r e v e k e n d i l e r i n i ç a t ı k a t l a r ı n d a k i k l i -
m a l ı o f i s l e r i n e k a p a t ı p g ü ç l e r i n i n y a l n ı z l ı ğ ı n d a s e s s i z c e a c ı
ç e k e n l e r e m e r h a m e t e t . A m a h e r k e s i ç i n h e r ş e y i y a p a b i l e -
c e k l e r e v e h a y ı r s e v e r o l a n l a r a v e k ö t ü l ü ğ ü y a l n ı z c a s e v g i y -
l e a l t e t m e y e ç a b a l a y a n l a r a d a h a f a z l a m e r h a m e t e t . Ç ü n k ü
b ö y l e l e r i n i n h e p s i d e , s e n i n , ' K ı l ı c ı o l m a y a n , g i y s i s i n i s a t -
s ı n , b i r k ı l ı ç a l s ı n , ' d i y e n y a s a n d a n h a b e r s i z .
" T a n r ı m , v a a t e t t i ğ i n k ı l ı c ı a r a y a n v e e l i n e a l m a y a c e s a -
r e t e d e n b i z l e r e , d ü n y a n ı n d ö r t b i r y a n m a d a ğ ı l m ı ş m ü b a -
r e k v e g ü n a h k â r k u l l a r ı n a m e r h a m e t e t . Ç ü n k ü k e n d i m i z i
b i l e t a n ı m ı y o r u z v e ç o ğ u z a m a n k e n d i m i z i g i y i n i k s a n ı y o -
r u z , o y s a ç ı p l a ğ ı z ; g e r ç e k t e b i r i n i n h a y a t ı n ı k u r t a r d ı ğ ı m ı z
z a m a n s u ç i ş l e d i ğ i m i z e i n a n ı y o r u z . V e m e r h a m e t i n d e u n u t -
m a k i , h e p i m i z k ı l ı c ı b i r m e l e ğ i n e l i y l e , b i r d e ş e y t a n ı n e l i y -
l e t u t u y o r u z v e i k i s i d e a y n ı e l . Ç ü n k ü b i z l e r b u d ü n y a d a n ı z
v e b u d ü n y a d a n o l m a y a d e v a m e d i y o r u z v e s a n a i h t i y a c ı m ı z
v a r . S e n i n , ' S i z i p a r a ç a n t a s ı z , s ı r t ç a n t a s ı z v e s a n d a l e t s i z
y o l l a d ı ğ ı m d a , h i ç b i r ş e y i n i z e k s i k d e ğ i l d i , ' d i y e n y a s a n a h e r
z a m a n i h t i y a ç d u y a c a ğ ı z . "
P e t r u s d u a s ı n ı b i t i r d i . S e s s i z l i ğ i n o r t a s ı n d a , ç e v r e m i z i
k u ş a t a n b u ğ d a y t a r l a s ı n ı s e y r e d a l d ı .
B i r ö ğ l e d e n s o n r a , T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i t a r i k a t ı n ı n 1 e s k i
b i r ş a t o s u n u n y ı k ı n t ı l a r ı n a v a r d ı k . B i r a z s o l u k l a n m a k i ç i n
o t u r d u k , P e t r u s h e r z a m a n k i g i b i s i g a r a s ı n ı t ü t t ü r ü r k e n
b e n d e ö ğ l e y e m e ğ i n d e n k a l a n ş a r a p t a n b i r k a ç y u d u m
a l d ı m . Ç e v r e m i z d e k i g ö r ü n ü m e g ö z g e z d i r d i m : b i r k a ç k ö y
e v i , ş a t o n u n k u l e s i , e k i m e h a z ı r e n g e b e l i t a r l a l a r . S a ğ d a n
b i r ç o b a n b e l i r d i , s ü r ü s ü n ü n b a ş m d a ş a t o n u n d u v a r l a r ı n ı n
ö n ü n d e n g e ç e r e k k ö y ü n e g i d i y o r d u . G ö k k ı z ı l a ç a l ı y o r d u ;
h a y v a n l a r ı n k a l d ı r d ı ğ ı t o z , d ü ş s e l y a d a g i z e m l i b i r g ö r ü -
n ü m v e r d i o r t a l ı ğ a . Ç o b a n e l s a l l a y ı n c a b i r d e o n a e l s a l l a -
d ı k .
K o y u n l a r ö n ü m ü z d e n g e ç i p y o l d a n a ş a ğ ı v u r d u l a r . P e t -
r u s b i r d e n a y a ğ a f ı r l a d ı . B u b ü y ü l e y i c i s a h n e y i b ı r a k m a k i s -
t e m i y o r d u m , a m a P e t r u s , " H e m e n g i d e l i m , " d e d i . " A c e l e
e t m e l i y i z . "
" N e d e n ? "
1 T a p m a k Ş ö v a l y e l e r i y a d a T e m p l i e r t a r i k a t ı , H a ç l ı s e f e r l e r i d ö n e m i n d e k u r u l m u ş d i n
sel v e a s k e r i a m a ç l ı ş ö v a l y e t a r i k a t ı d ı r . H u g u e s d e P a y e n s ö n d e r l i ğ i n d e k i F r a n s ı z ş ö v a l -
y e l e r , 1120 b a ş l a r ı n d a , H ı r i s t i y a n h a c ı l a r ı k o r u m a k a m a c ı y l a d i n s e l b i r t o p l u l u k o l u ş t u r -
m u ş l a r d ı r . K u d ü s K r a l ı I I . B a u d o u i n , s a r a y ı n e s k i K u d ü s T a p m a ğ ı ' n a b a k a n b ö l ü m ü n d e
ş ö v a l y e l e r e y e r s a ğ l a m ı ş , a d ı n ı t a p ı n a k t a n ( F r a n s ı z c a t e m p l e ) a l a n t a r i k a t , C l a i r v a u x l u
A z i z B e r n a r d ' m p r o p a g a n d a y a z ı l a r ı s a y e s i n d e h ı z l a g ü ç l e n i p y a n d a ş t o p l a m ı ş t ı r . ( Ç e v i -
r e n i n n o t u . )
" B e n ö y l e d i y o r u m d a o n d a n . S a n t i a g o Y o l u ' n d a y e t e -
r i n c e v a k i t k a y b e t m e d i k m i s e n c e ? "
N e k i , i ç i m d e n g e l e n b i r s e s , P e t r u s ' u n a c e l e e t m e s i n i n
ç o b a n v e k o y u n l a r ı n ı n o l u ş t u r d u ğ u b ü y ü l ü s a h n e y l e b i r i l -
g i s i o l d u ğ u n u s ö y l ü y o r d u .
İ k i g ü n s o n r a g ü n e y d e k i d a ğ l a r a y a k l a ş m ı ş t ı k ; d a ğ l a r ı n
y ü k s e k l i ğ i u ç s u z b u c a k s ı z b u ğ d a y t a r l a l a r ı n ı n t e k d ü z e l i ğ i n i
k ı r ı y o r d u . B u l u n d u ğ u m u z b ö l g e i n i ş l i ç ı k ı ş l ı y d ı , P e d e r
J o r d i ' n i n s ö z ü n ü e t t i ğ i s a r ı i ş a r e t l e r y o l u k o l a y l a ş t ı r ı y o r d u .
T a m o r a d a , P e t r u s h i ç b i r ş e y d e m e d e n y o l i ş a r e t l e r i n d e n a y -
r ı l m a y a , g i t t i k ç e k u z e y e y ö n e l m e y e b a ş l a d ı . N e d e n i n i s o r -
d u ğ u m d a , r e h b e r i n k e n d i s i o l d u ğ u n u , n e r e d e n i s t e r s e o r a -
d a n g i d e c e ğ i m i z i s ö y l e y e r e k k e s t i r i p a t t ı .
Y a r ı m s a a t k a d a r y e n i y o l u m u z d a y ü r ü r k e n , b i r s u ç a -
ğ ı l t ı s ı g e l d i k u l a ğ ı m a . Ç e v r e m i z g ü n e ş i n k u r u t t u ğ u t a r l a l a r -
l a k a p l ı o l d u ğ u i ç i n s e s i n n e r e d e n g e l d i ğ i n i m e r a k e d i y o r -
d u m . B i r a z s o n r a ses d a h a d a y ü k s e l i n c e , b i r ç a ğ l a y a n d a n
g e l d i ğ i n d e n k u ş k u m k a l m a d ı . A m a y a k ı n l a r d a n e b i r d a ğ
g ö r e b i l i y o r d u m , n e d e b i r ç a ğ l a y a n .
B i r a z s o n r a , b i r b a y ı r ı t ı r m a n ı r k e n , d o ğ a n ı n e n a b a r t ı l ı
i ş l e r i n d e n b i r i y l e k a r ş ı l a ş t ı k : Y a y l a d a i ç i n e b e ş k a t l ı b i r y a -
p ı y ı a l a c a k k a d a r d e r i n h a v z a a ç ı l m ı ş t ı v e t e p e d e n o r a y a b i r
ı r m a k d ö k ü l ü y o r d u . Ç e v r e s i a r d ı m ı z d a b ı r a k t ı ğ ı m ı z b i t k i
ö r t ü s ü n e h i ç b e n z e m e y e n b i t k i l e r l e k a p l ı o l a n d e v ç u k u r ı r -
m a ğ ı n a ş a ğ ı y a d ö k ü l e n s u l a r ı n a b i ç i m v e r i y o r d u .
P e t r u s , " B u r a d a n a ş a ğ ı i n e l i m , " d e d i .
A ş a ğ ı i n e r k e n a k l ı m a J u l e s V e r n e g e l d i ; d ü n y a n ı n m e r -
k e z i n e i n i y o r d u k s a n k i . İ n d i ğ i m i z y e r o k a d a r d i k t i k i b ü -
y ü k g ü ç l ü k ç e k i y o r , d ü ş m e m e k i ç i n d i k e n l i d a l l a r a v e s i v r i
k a y a l a r a t u t u n m a k z o r u n d a k a l ı y o r d u k . A ş a ğ ı y a v a r d ı ğ ı m -
d a k o l l a r ı m v e b a c a k l a r ı m y a r a b e r e i ç i n d e y d i .
P e t r u s , h a l i m i h i ç u m u r s a m a d a n , " H a r i k a , d e ğ i l m i ? "
d e d i .
K a t ı l m a m a k e l d e d e ğ i l d i . Ç ö l d e b i r v a h a y d ı b u r a s ı .
H a v z a , b ü t ü n o y e ş i l l i k l e r i v e s u d a m l a c ı k l a r ı n ı n o l u ş t u r d u -
ğu g ö k k u ş a ğ ı y l a , a ş a ğ ı d a n b a k ı l d ı ğ ı n d a da o l a ğ a n ü s t ü g ü -
z e l d i .
" D o ğ a t ü m g ü c ü n ü g ö s t e r m i ş , " d e d i P e t r u s .
" D o ğ r u , " d i y e y a n ı t l a d ı m .
R e h b e r i m , " Ö y l e y s e b i z d e g ü c ü m ü z ü g ö s t e r e l i m , Ç E
l a y a n d a n y u k a r ı t ı r m a n a l ı m , " d e d i . " S u l a r ı n i ç i n d e n . "
K a r ş ı m ı z d a k i s a h n e y e b i r d a h a b a k t ı m . B u k e z g ö r e
g ü m b i r v a h a d e ğ i l d i , d o ğ a n ı n i n a n ı l m a z g ü z e l l i k t e k i ş ı n
a k l ı k l a r ı n d a n b i r i d e d e ğ i l d i . K a r ş ı m d a , ü s t ü n d e n s u l a ı
k u l a k l a r ı s a ğ ı r e d e n b i r g ü r ü l t ü y l e d ö k ü l d ü ğ ü , o n b e ş m
r e d e n y ü k s e k b i r d u v a r d u r u y o r d u . I r m a k y e r a l t ı n a i n d
a n l a ş ı l a n b i r a ç ı k l ı ğ a a k t ı ğ ı n d a n , ç a ğ l a y a n ı n o l u ş t u r d u
g ö l c ü k i n s a n b o y u n d a n d a h a d e r i n d e ğ i l d i . D u v a r d a t ı r r ı
n ı r k e n i ş i m e y a r a y a c a k h i ç b i r ç ı k ı n t ı o l m a d ı ğ ı g i b i , g ö l e
de d ü ş ü ş ü h n a f i f l e t e c e k k a d a r d e r i n d e ğ i l d i . O r a d a n 1
m a n m a k k e s i n l i k l e o l a n a k s ı z d ı .
B e ş y ı l ö n c e , ş i m d i o l d u ğ u g i b i ç o k t e h l i k e l i b i r t ı r m a
ş ı g e r e k t i r e n b i r r i t ü e l i h a t ı r l a d ı m . U s t a m s e ç i m i b a n a
r a k m ı ş t ı : Y a d e v a m e d e c e k y a d a v a z g e ç e c e k t i m . O z a n
h e m d a h a g e n ç t i m , h e m d e U s t a m ı n g ü ç l e r i v e G e l e n e ! ;
m u c i z e l e r i b ü y ü l ü y o r d u b e n i , o y ü z d e n d e v a m e t m e y e
r a r v e r m i ş t i m . C e s a r e t i m i ve g ö z ü p e k l i ğ i m i g ö s t e r m e y e
t i y a c ı m v a r d ı .
D a ğ a b i r s a a t k a d a r t ı r m a n d ı k t a n s o n r a t a m e n z o r y
n e y a k l a ş ı r k e n ç o k s e r t b i r r ü z g â r ç ı k m ı ş , d ü ş m e m e k i
k ü ç ü k b i r k a y a ç ı k ı n t ı s ı n a s ı m s ı k ı t u t u n m a k z o r u n d a 1
m ı ş t ı m . Ç a r e s i z l i k i ç i n d e g ö z l e r i m i k a p a m ı ş , t ı r n a k l a r
k a y a y a g e ç i r m i ş t i m . A m a ç o k g e ç m e d e n ş a ş k ı n l ı k i ç i n d e
r i n i n b a n a y a r d ı m e t t i ğ i n i , d a h a g ü v e n l i b i r k o n u m a g e l ı
m i , d a h a s a ğ l a m d u r m a m ı s a ğ l a d ı ğ ı n ı f a r k e t m i ş t i m . Gö:
r i m i a ç t ı ğ ı m d a U s t a m ı n y a n ı b a ş ı m d a o l d u ğ u n u g ö r m ü ş t i
E l i y l e h a v a d a b a z ı h a r e k e t l e r y a p m ı ş v e r ü z g â r o a ı
d u r m u ş t u . A k ı l a l m a z b i r ç e v i k l i k l e , s a n k i h a v a d a u ç u :
m u ş g i b i d a ğ d a n a ş a ğ ı i n m i ş v e b e n i m d e o n u n g i b i y a p ı
m ı s ö y l e m i ş t i .
A ş a ğ ı i n d i ğ i m d e b a c a k l a r ı m t i t r i y o r d u ; U s t a m a ö f k e
r ü z g â r ı n e d e n d a h a ö n c e d u r d u r m a d ı ğ ı n ı s o r m u ş t u m .
" Ç ü n k ü r ü z g â r a e s m e s i n i b e n e m r e t t i m , " d i y e k a r ş
v e r m i ş t i .
" B e n i ö l d ü r s ü n d i y e m i ? "
" H a y ı r , s e n i k u r t a r s ı n d i y e , " d e m i ş t i U s t a m . " B u d a ğ a
t ı r m a n m a n o l a n a k s ı z d ı . T ı r m a n m a k i s t e y i p i s t e m e d i ğ i n i
s o r a r k e n c e s a r e t i n i s ı n a m ı y o r d u m . B i l g e l i ğ i n i s ı n ı y o r d u m .
S e n b u n u b i r e m i r o l a r a k k a b u l e t t i n , o y s a b e n s a n a e m i r
v e r m e d i m . K e n d i n i h a v a d a d u r d u r a b i l s e y d i n b i r s o r u n ç ı k -
m a y a c a k t ı . A k ı l l ı o l m a k y e t e r l i y k e n , s e n c e s a r e t i n i g ö s t e r -
m e y e k a l k ı ş t ı n . "
O g ü n , U s t a m b a n a , a y d ı n l a n m a s ü r e c i s ı r a s ı n d a a k ı l l a -
r ı b a ş l a r ı n d a n g i d e n v e o n d a n s o n r a k e n d i g ü ç l e r i y l e m ü r i t -
l e r i n i n g ü ç l e r i n i b i r b i r i n d e n a y ı r t e d e m e z o l a n M ü n e c c i m -
l e r i 1 a n l a t m ı ş t ı . G e l e n e k ' t e b a z ı b ü y ü k i n s a n l a r t a n ı m ı ş t ı m .
A k ı l s ı r e r m e z b i r b i ç i m d e n e s n e l e r e e g e m e n o l a b i l e n ü ç b ü -
y ü k U s t a t a n ı m ı ş t ı m ; b u n l a r ı n a r a s ı n d a b e n i m U s t a m d a
v a r d ı . G e l e c e k t e o l a c a k l a r ı n t a m ı t a m ı n a b i l i n m e s i , d a h a
ö n c e b ü r ü n ü l e n b e d e n l e r i n b i l i n m e s i g i b i m u c i z e l e r e t a n ı k
o l m u ş t u m . U s t a m , A r j a n t i n ' i n F a l k l a n d a d a l a r ı n ı i s t i l a e t -
m e s i n d e n i k i a y ö n c e F a l k l a n d S a v a ş ı ' n d a n s ö z e t m i ş t i . O l a -
c a k l a r ı a y r ı n t ı l a r ı y l a a n l a t m ı ş , ç a t ı ş m a n ı n n e d e n l e r i n i y ı l -
d ı z l a r a r a c ı l ı ğ ı y l a a ç ı k l a m ı ş t ı .
A m a o g ü n d e n s o n r a , U s t a ' n m d e y i ş i y l e " a y d ı n l a n m a
s ü r e c i n d e a k ı l l a r ı b a ş l a r ı n d a n g i d e n " M ü n e c c i m l e r o l d u ğ u -
n u f a r k e t m e y e b a ş l a m ı ş t ı m . B u n l a r h e m e n h e r b a k ı m d a n ,
g ü ç l e r i b a k ı m ı n d a n b i l e U s t a l a r ı n ı n e ş i t i y d i l e r : B i r i n i n , z i h -
n i n i o n o k t a d a y o ğ u n l a ş t ı r a r a k b i r t o h u m u n y i r m i d a k i k a d a
f i l i z v e r m e s i n i s a ğ l a d ı ğ ı n ı g ö r m ü ş t ü m . A m a o v e b a ş k a l a r ı
d a h a ö n c e b i r ç o k m ü r i d i d e l i l i ğ e v e u m a r s ı z l ı ğ a s ü r ü k l e m i ş -
le r , b u m ü r i t l e r d e n b a z ı l a r ı n ı n a k ı l h a s t a n e s i n e k a l d ı r ı l m a s ı
g e r e k m i ş t i ; b i r i n i n d e i n t i h a r e t t i ğ i b i l i n i y o r d u . B u U s t a l a r
G e l e n e k ' i n " k a r a l i s t e " s i n e a l ı n m ı ş t ı , a m a o n l a r ı d e n e t l e -
m e k o l a n a k s ı z d ı ; b i r ç o ğ u n u n b u g ü n b i l e e t k i n o l d u k l a r ı n ı
b i l i y o r u m .
İ ş t e , t ı r m a n ı l m a s ı o l a n a k s ı z g ö r ü n e n ç a ğ l a y a n a b a k a r -
k e n b i r a n b u n l a r g e ç t i a k l ı m d a n . P e t r u s ' l a n e k a d a r z a m a n -
d ı r y o l c u l u k y a p t ı ğ ı m ı z ı , k ö p e ğ i n s a l d ı r ı s ı n d a n h i ç z a r a r
1 D o ğ u d a g ö r m ü ş o l d u k l a r ı y ı l d ı z ı n y o l g ö s t e r i c i l i ğ i n d e , y e n i d o ğ m u ş o l a n H z . İ s a ' y ı z i -
y a r e t e g e l e n ü ç M ü n e c c i m . K i t a b ı M u k a d d e s , Y e n i A h i t , M a t t a , 2 : 1-12. ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
g ö r m e m e m i , P e t r u s ' u n l o k a n t a d a b i z e h i z m e t e d e n ç o c u k
k a r ş ı s ı n d a k e n d i n i k a y b e t m e s i n i v e d ü ğ ü n d e i ç k i i ç m e s i n i
d ü ş ü n d ü m . Y a l n ı z c a b u o l a y l a r ı h a t ı r l a y a b i l i y o r d u m .
" P e t r u s , b u ç a ğ l a y a n d a n y u k a r ı t ı r m a n a m a y a c a ğ ı m .
N e d e n d e r s e n ç o k b a s i t : O l a n a k s ı z d a o n d a n . "
B i r ş e y d e m e d i . Ç i m e n l e r e o t u r d u , b e n d e y a n ı n a o t u r -
d u m . O n b e ş d a k i k a k a d a r h i ç k o n u ş m a d a n o t u r d u k . P e t -
r u s ' u n s u s k u n l u ğ u e l i m i k o l u m u b a ğ l a m ı ş t ı , i l k k o n u ş a n
b e n o l d u m :
" P e t r u s , o r a y a t ı r m a n m a k i s t e m i y o r u m , ç ü n k ü t ı r m a n -
m a y a k a l k a r s a m d ü ş e c e ğ i m . Ö l m e y e c e ğ i m i b i l i y o r u m , ç ü n -
k ü ö l ü m ü m ü n y ü z ü n ü g ö r d ü ğ ü m d e ö l e c e ğ i m g ü n ü d e g ö r -
d ü m . A m a d ü ş ü p h a y a t ı m b o y u n c a s a k a t k a l a b i l i r i m . "
" P a u l o , P a u l o . . . " B a n a b a k ı p g ü l ü m s e d i . " S e n t ü m ü y l e
d e ğ i ş t i n . S e s i n d e b i r a z d a o l s a o y a k ı p k ü l e d e n s e v g i d e n
v a r , g ö z l e r i n ı ş ı l ı ş ı l . "
" Y o l ' a ç ı k m a d a n s a n a k a y ı t s ı z ş a r t s ı z b o y u n e ğ e c e ğ i m e
d a i r e t t i ğ i m y e m i n i b o z d u ğ u m u m u s ö y l e c e k s i n ? "
" Y e m i n i b o z m u y o r s u n . K o r k m u y o r s u n v e t e m b e l d e ğ i l -
s i n . A m a s a n a i şe y a r a m a z b i r e m i r v e r d i ğ i m i d e d ü ş ü n m e -
m e l i s i n . Ç a ğ l a y a n d a n y u k a r ı t ı r m a n m a k i s t e m i y o r s u n , ç ü n -
k ü K a r a M ü n e c c i m l e r i 1 d ü ş ü n ü y o r s u n . Y e m i n i b o z m u ş d e -
ğ i l s i n , ç ü n k ü k a r a r v e r m e y e t e n e ğ i n i k u l l a n d ı n . B i r h a c ı n ı n
b u y e t e n e ğ i k u l l a n m a s ı h i ç b i r z a m a n e n g e l l e n m e z . "
B i r k e z d a h a b i r ç a ğ l a y a n a , b i r P e t r u s ' a b a k t ı m . O r a y a
t ı r m a n a b i l m e ş a n s ı m n e k a d a r d ı , t a r t m a y a ç a l ı ş ı y o r d u m ,
a m a p e k ş a n s ı m o l m a d ı ğ ı n ı d ü ş ü n ü y o r d u m .
" D i n l e b e n i , " d i y e d e v a m e t t i P e t r u s . " B e n s e n d e n ö n c e
t ı r m a n a c a ğ ı m , h e m d e h i ç b i r y e t e n e ğ i m i k u l l a n m a d a n . V e
b a ş a r a c a ğ ı m . S ı rf a y a k l a r ı m ı n e r e y e b a s a c a ğ ı m ı b i l e r e k t ı r -
m a n y ı b a ş a r ı r s a m , s e n d e t ı r m a n m a k z o r u n d a k a l a c a k s ı n .
K a r a r v e r m e ö z g ü r l ü ğ ü t a n ı m ı y o r u m s a n a . B e n i m t ı r m a n d ı -
ğ ı m ı g ö r d ü k t e n s o n r a t ı r m a n m a y ı r e d d e d e r s e n , i ş t e o z a -
m a n y e m i n i n i b o z m u ş o l a c a k s ı n . "
L a s t i k p a b u ç l a r ı n ı ç ı k a r m a y a k o y u l d u . B e n d e n e n a z
1 Y u k a r ı d a d a a n l a t ı l d ı ğ ı g i b i m ü r i t l e r i y l e o l a n s i h i r l i b a ğ ı k a y b e d e n U s t a l a r a G e l e n e k ' t e
b u a d v e r i l i r . B u d e y i m , y a l n ı z c a d ü n y e v î g ü ç l e r ü s t ü n d e e g e m e n l i k k u r d u k t a n s o n r a
ö ğ r e n m e s ü r e c i n i y a r ı d a b ı r a k a n U s t a l a r i ç i n d e k u l l a n ı l ı r .
o n y a ş b ü y ü k t ü , o y ü z d e n t ı r m a n m a y ı b a ş a r ı r s a h i ç b i r b a h a -
n e m k a l m a y a c a k t ı . Ç a ğ l a y a n a b a k t ı m v e t ü y l e r i m ü r p e r d i .
A m a P e t r u s y e r i n d e n k ı m ı l d a m a d ı . L a s t i k p a b u ç l a r ı n ı
ç ı k a r m a s ı n a k a r ş ı n , o t u r d u ğ u y e r d e n k a l k m a d ı . G ö ğ e b a -
k ı p , " 1 5 0 2 y ı l ı n d a , b u r a d a n b i r k a ç k i l o m e t r e ö t e d e H z . M e r -
y e m b i r ç o b a n a g ö r ü n m ü ş t ü , " d e d i . " B u g ü n o n u n y o r t u g ü -
n ü , Y o l M e r y e m i Y o r t u s u ; v e b e n o n a z a f e r i m i s u n a c a ğ ı m .
B e n i d i n l e r s e n s e n d e a y n ı ş e y i y a p . O n a b i r z a f e r s u n .
A y a k l a r ı n d a k i a ğ r ı y ı ya da k a y a l a r ı n e l l e r i n d e a ç t ı ğ ı y a r a l a -
rı d e ğ i l . Bu d ü n y a d a h e r k e s k e f a r e t o l a r a k y a l n ı z c a a c ı l a r ı n ı
s u n u y o r . G e r ç i b u n u n y a n l ı ş b i r y a n ı y o k , a m a b a n a s o r a r -
s a n i n s a n l a r a c ı l a r ı n d a n ç o k s e v i n ç l e r i n i s u n s a l a r M e r y e m
A n a m ı z d a h a m u t l u o l u r d u . "
K o n u ş a c a k d u r u m d a d e ğ i l d i m . P e t r u s ' u n d u v a r a t ı r m a -
n a b i l e c e ğ i n d e n h â l â k u ş k u l u y d u m . T ü m b u n l a r ı n b i r o y u n
o l d u ğ u n u , s ö y l e d i k l e r i y l e b e n i o y u n a g e t i r e c e ğ i n i , s o n u n d a
d a b e n i g e r ç e k t e n y a p m a k i s t e m e d i ğ i m b i r ş e y i y a p m a y a
i k n a e d e c e ğ i n i d ü ş ü n ü y o r d u m . B ö y l e s i k u ş k u l a r i ç i n d e b i r
a n g ö z l e r i m i k a p a d ı m v e Y o l B a k i r e s i ' n e d u a e t t i m . P e t r u s
v e b e n d u v a r a t ı r m a n m a y ı b a ş a r a b i l i r s e k b i r g ü n b u r a y a g e -
r i d ö n e c e ğ i m e söz v e r d i m .
" B u g ü n e k a d a r ö ğ r e n d i k l e r i n a n c a k g e r ç e k h a y a t a g e -
ç e r s e b i r a n l a m k a z a n a c a k . S a n t i a g o Y o l u ' n u s a n a s ı r a d a n
i n s a n ı n y o l u o l a r a k t a n ı m l a d ı ğ ı m ı u n u t m a ; b i r k e z s ö y l e d i m
b u n u . S a n t i a g o Y o l u ' n d a d a , h a y a t t a d a , b i l g e l i ğ i n a n c a k b i r
e n g e l i n ü s t e s i n d e n g e l i n m e s i n e y a r d ı m c ı o l u y o r s a b i r a n l a -
m ı v a r d ı r .
" Ç a k ı l a c a k ç i v i l e r o l m a s a y d ı ç e k i c i n b u d ü n y a d a h i ç b i r
a n l a m ı k a l m a z d ı . Ç i v i l e r o l s a b i l e , ç e k i ç y a l n ı z c a , ' B u ç i v i l e -
r i i k i v u r u ş t a ç a k a b i l i r i m , ' d i y e d ü ş ü n m e k l e y e t i n s e y d i h i ç -
b i r i şe y a r a m a z d ı . Ç e k i c i n e y l e m d e b u l u n m a s ı g e r e k i r . K e n -
d i n i m a r a n g o z u n e l l e r i n e b ı r a k m a s ı v e i ş l e v i n i y e r i n e g e t i r -
m e s i g e r e k i r . "
U s t a m ı n I t a t i a i a ' d a k i s ö z l e r i n i h a t ı r l a d ı m : " K ı l ı c ı n
u z u n s ü r e k ı n ı n d a k a l m a s ı n k i , p a s l a n m a s ı n . "
R e h b e r i m , " B u g ü n e k a d a r ö ğ r e n d i k l e r i n i u y g u l a m a y a
d ö k e c e ğ i n y e r ç a ğ l a y a n , " d e d i . " S e n d e n y a n a b i r t e k ş e y
v a r : Ö l e c e ğ i n g ü n ü b i l i y o r s u n , o n u n i ç i n n e r e d e t u t a m a k
b u l a c a ğ ı n a h ı z l a k a r a r v e r m e k z o r u n d a k a l d ı ğ ı n d a k o r k u
g ü c ü n ü k ı r m a y a c a k . A m a u n u t m a k i , s u d a n y a r a r l a n a c a k -
s ı n , i h t i y a ç d u y d u ğ u n ş e y i s u y u k u l l a n a r a k s a ğ l a y a c a k s ı n .
U n u t m a k i , k ö t ü b i r d ü ş ü n c e a ğ ı r b a s t ı ğ ı n d a b a ş p a r m a ğ ı n a
t ı r n a ğ ı n ı s a p l a m a k z o r u n d a s ı n . V e e n ö n e m l i s i , t ı r m a n ı ş ı n
h e r â n ı n d a y a k ı p k ü l e d e n s e v g i d e n d e s t e k a l m a k z o r u n d a -
s ı n , ç ü n k ü a t t ı ğ ı n h e r a d ı m ı y ö n l e n d i r e n v e d o ğ r u l a y a n o
s e v g i d i r . "
P e t r u s s u s t u . G ö m l e ğ i y l e ş o r t u n u ç ı k a r ı p ç ı r ı l ç ı p l a k
k a l d ı . G ö l c ü ğ ü n s e r i n s u l a r ı n d a t e p e d e n t ı r n a ğ a ı s l a n d ı k t a n
s o n r a k o l l a r ı n ı g ö ğ e a ç t ı . M u t l u o l d u ğ u n u g ö r e b i l i y o r d u m ;
s u y u n s e r i n l i ğ i n i n v e ç e v r e m i z i s a r a n s i s i n y a r a t t ı ğ ı g ö k k u -
ş a k l a r ı n ı n t a d ı n ı ç ı k a r ı y o r d u .
Ç a ğ l a y a n ı n a l t ı n a g i r m e d e n , " B i r ş e y d a h a , " d e d i . " B u
ç a ğ l a y a n s a n a n a s ı l U s t a o l u n a c a ğ ı n ı ö ğ r e t e c e k . Ş i m d i t ı r -
m a n m a y a b a ş l a y a c a ğ ı m , a m a a r a m ı z d a b i r s u p e r d e s i o l a -
c a k . B e n t ı r m a n ı r k e n e l l e r i m l e n e r e l e r e t u t u n d u ğ u m u ,
a y a k l a r ı m l a n e r e l e r e b a s t ı ğ ı m ı g ö r m e y e c e k s i n .
" S e n i n g i b i b i r m ü r i t , a s l a r e h b e r i n i n i z i n d e n g i d e m e z .
S e n k e n d i h a y a t ı n ı k e n d i n c e y a ş a m a l ı , s o r u n l a r ı n ı k e n d i n -
c e ç ö z m e l i , e n g e l l e r i k e n d i n c e a ş m a l ı s ı n . Ö ğ r e t m e k , o l a n a k -
l ı o l a n ı g ö s t e r m e k t i r y a l n ı z c a . Ö ğ r e n m e k s e o n u k e n d i n i ç i n
o l a n a k l ı k ı l m a k t ı r . "
B a ş k a b i r ş e y d e m e d e n ç a ğ l a y a n ı n a l t ı n a g i r i p t ı r m a n -
m a y a b a ş l a d ı . B u z l u b i r c a m ı n a r k a s ı n d a y m ı ş ç a s ı n a y a l n ı z -
c a k a r a l t ı s ı g ö r ü n ü y o r d u , a m a t ı r m a n d ı ğ ı n ı g ö r e b i l i y o r d u m .
T e p e y e d o ğ r u a ğ ı r a ğ ı r , g ü ç l ü k l e i l e r l i y o r d u . P e t r u s d o r u ğ a
y a k l a ş t ı k ç a , s ı r a n ı n b a n a g e l d i ğ i n i g ö r e r e k d a h a d a k o r k u -
y o r d u m . S o n u n d a e n k o r k u n ç a n g e l d i : T e p e d e n d ö k ü l e n
s u l a r ı n a r a s ı n d a n k e n a r l a r a t u t u n m a d a n y u k a r ı ç ı k m a s ı g e -
r e k i y o r d u . S u y u n b a s ı n c ı y l a k e n d i n i a ş a ğ ı d a b u l a c a k t ı .
A m a P e t r u s ' u n b a ş ı t e p e d e b e l i r d i ; a ş a ğ ı d ö k ü l e n s u l a r ı g ü -
m ü ş r e n g i b i r p e l e r i n g i b i s ı r t ı n a a l m ı ş t ı . O n u b i r a n g ö r e b i l -
d i m , ç ü n k ü g ö v d e s i n i h ı z l a y u k a r ı ç e k t i v e s u l a r ı n a r a s ı n -
d a n t e p e d e k i d ü z l ü ğ e a t ı v e r d i k e n d i n i . S o n r a o n u b i r s ü r e
g ö r e m e d i m .
S o n u n d a , ı r m a ğ ı n k ı y ı s ı n d a b e l i r d i . T e p e d e n t ı r n a ğ a ı s -
l a n m ı ş , g ü n ı ş ı ğ ı n d a p ı r ı l p ı r ı l p a r l ı y o r v e g ü l ü y o r d u .
E l l e r i n i s a l l a y a r a k , " H a y d i , " d i y e b a ğ ı r d ı . " S ı r a s e n d e . "
G e r ç e k t e n s ı r a b e n d e y d i . Y a b a ş a r a c a k t ı m y a d a k ı l ı -
c ı m d a n s o n s u z a k a d a r v a z g e ç e c e k t i m .
G i y s i l e r i m i ç ı k a r d ı m v e Y o l B a k i r e s i ' n e b i r k e z d a h a y a -
k a r d ı m . S o n r a d a g ö l c ü ğ e d a l d ı m . O k a d a r s o ğ u k t u k i b e d e -
n i m k a s k a t ı k e s i l d i ; a m a h e m e n a r d ı n d a n h o ş b i r d u y g u y a
k a p ı l d ı m , g e r ç e k t e n y a ş a d ı ğ ı m ı d u y u m s a d ı m . H i ç k a f a m a
t a k m a d a n d o s d o ğ r u ç a ğ l a y a n a i l e r l e d i m .
S u y u n b a ş ı m ı n ü s t ü n d e k i a ğ ı r l ı ğ ı b a n a y e n i d e n g e r ç e k -
l i ğ i h i s s e t t i r d i , g ü c ü m ü z e i n a n m a y a e n ç o k i h t i y a ç d u y d u -
ğ u m u z a n d a b i z i z a y ı f d ü ş ü r e n o g e r ç e k l i k d u y g u s u n a g e r i
d ö n d ü r d ü b e n i . Ç a ğ l a y a n ı n s a n d ı ğ ı m d a n ç o k d a h a g ü ç l ü o l -
d u ğ u n u g ö r e b i l i y o r d u m ; s u d o ğ r u d a n t e p e m e i n m e y e d e -
v a m e d e r s e , a y a k l a r ı m ı g ö l c ü ğ ü n d i b i n e s a ğ l a m c a b a s s a m
b i l e b e n i a l t e d e c e k t i . Ç a ğ l a y a n ı n i ç i n d e n g e ç i p b e d e n i m i n
a n c a k s ı ğ d ı ğ ı b i r y e r d e , s u y l a k a y a a r a s ı n d a d u r d u m ; d u v a -
r a y a p ı ş m ı ş t ı m . O r a d a n , y a p m a m g e r e k e n i ş i n s a n d ı ğ ı m d a n
ç o k d a h a k o l a y o l d u ğ u n u g ö r e b i l i y o r d u m .
B u r a d a s u l a r y e r e ç a r p m ı y o r d u ; d ü m d ü z b i r d u v a r o l a -
r a k g ö r d ü ğ ü m ş e y a s l ı n d a o y u k l a r l a d o l u b i r d u v a r d ı . D u v a -
r ı n d ü z l ü ğ ü n d e n k o r k a r a k k ı l ı c ı m d a n v a z g e ç m e k z o r u n d a
k a l a b i l e c e ğ i m i n a s ı l da d ü ş ü n e b i l m i ş t i m ; o y s a d a h a ö n c e
k i m b i l i r k a ç k e z t ı r m a n m ı ş o l d u ğ u m b i r k a y a y l a k a r ş ı k a r -
ş ı y a y d ı m . P e t r u s ' u n , " B e n s a n a d e m e d i m m i ? S o r u n ç ö z ü l -
d ü m ü , b a s i t l i ğ i k a r ş ı s ı n d a ş a ş a k a l ı r s ı n , " d e d i ğ i n i d u y a r g i -
b i y d i m .
Y ü z ü m ı s l a k k a y a y a d ö n ü k , t ı r m a n m a y a b a ş l a d ı m . O n
d a k i k a s o n r a , d o r u ğ a i y i c e y a k l a ş m ı ş t ı m . B i r t e k e n g e l k a l -
m ı ş t ı : s o n e v r e , s u l a r ı n t e p e d e n k ı v r ı l ı p g ö l c ü ğ e y ö n e l d i ğ i
y e r . B e n i a ç ı k h a v a d a n a y ı r a n s o n d ü z l ü ğ ü a ş a m a z s a m , t ı r -
m a n ı r k e n e l d e e t t i ğ i m z a f e r i n h i ç b i r d e ğ e r i k a l m a y a c a k t ı .
A s ı l t e h l i k e l i y e r d e b u r a s ı y d ı v e P e t r u s ' u n b u r a y ı n a s ı l a ş t ı -
ğ ı n ı g ö r e m e m i ş t i m . Y o l B a k i r e s i ' n e , d a h a ö n c e h i ç d u y m a -
d ı ğ ı m , a m a ş i m d i t ü m i n a n c ı m ı v e t ü m u m u t l a r ı m ı b a ğ l a d ı -
ğ ı m b u M e r y e m A n a ' y a b i r k e z d a h a d u a e t t i m . T e p e m d e n
h ı z l a a k ı p g i d e n s u l a r a ö n c e ü r k e k ç e s a ç l a r ı m ı d e ğ d i r d i m ,
s o n r a b a ş ı m ı n t ü m ü n ü d a l d ı r d ı m .
T ü m d e n s u l a r ı n i ç i n d e k a l ı n c a ö n ü m ü d o ğ r u d ü r ü s t g ö -
r e m e z o l d u m . S u y u n g ü c ü n ü h i s s e t m e y e b a ş l a y ı n c a k a y a y a
s ı m s ı k ı t ü t ü n d ü m . N e f e s a l a b i l m e k i ç i n b a ş ı m ı ö n e e ğ i p b i r
b o ş l u k o l u ş t u r d u m . E l l e r i m e v e a y a k l a r ı m a s o n u n a k a d a r
g ü v e n i y o r d u m . N e d e o l s a e l l e r i m e s k i b i r k ı l ı c ı k a v r a m ı ş ,
a y a k l a r ı m S a n t i a g o Y o l u ' n d a y ü r ü m ü ş t ü . O n l a r b e n i m d o s t -
l a r ı m d ı , b a n a y a r d ı m e d i y o r l a r d ı . A m a s u y u n ç a ğ ı l t ı s ı s a ğ ı r
e d i c i y d i v e n e f e s a l m a k t a g ü ç l ü k ç e k m e y e b a ş l a m ı ş t ı m . K a -
f a m ı t e p e d e n a k a n s u l a r ı n i ç i n d e t u t m a y a k a r a r l ı y d ı m ; b i r -
k a ç s a n i y e h e r ş e y k a r a r d ı . V a r g ü c ü m l e e l l e r i m i v e a y a k l a -
r ı m ı t u t u n d u k l a r ı y e r d e t u t m a y a ç a b a l a d ı m , a m a s u y u n ç a -
ğ ı l t ı s ı b e n i a l m ı ş , b a ş k a b i r y e r e s ü r ü k l ü y o r d u s a n k i . O a n -
d a o l u p b i t e n l e r i n h i ç ö n e m l i o l m a d ı ğ ı g i z e m l i v e b i r y e r e ,
g ü c ü m ü t o p l a y a b i l s e m v a r a b i l e c e ğ i m b i r y e r e . O r a d a , a r t ı k
e l l e r i m v e a y a k l a r ı m l a k a y a y a y a p ı ş m a m i ç i n i n s a n ü s t ü b i r
ç a b a g ö s t e r m e m g e r e k m e y e c e k t i ; y a l n ı z c a h u z u r v e s e s s i z -
l i k o l a c a k t ı .
N e k i , e l l e r i m v e a y a k l a r ı m , t e s l i m o l m a y a ç a ğ ı r a n b u
g ü d ü y e b o y u n e ğ m e d i . Ö l ü m c ü l b i r ç a ğ r ı y a d i r e n m i ş l e r d i .
B a ş ı m , ı r m a ğ ı n i ç i n d e n a ğ ı r a ğ ı r ç ı k m a y a b a ş l a d ı . B e d e n i -
m e k a r ş ı d e r i n b i r s e v g i y l e d o l u p t a ş t ı m . B e d e n i m , k ı l ı c ı -
m ı n p e ş i n d e , ç a ğ l a y a n d a n y u k a r ı t ı r m a n m a k i ç i n g i r i ş t i ğ i m
b u ç ı l g ı n c a s e r ü v e n d e b a n a e l v e r i y o r d u .
B a ş ı m s u l a r ı n a r a s ı n d a t ü m ü y l e ç ı k ı n c a , t e p e m d e k i
p a r l a k g ü n e ş i g ö r d ü m v e d e r i n b i r n e f e s a l d ı m . Y e p y e n i b i r
g ü ç l e ç e v r e m e b a k t ı ğ ı m d a b i r a z i l e r i d e b a ş l a n g ı ç t a y ü r ü d ü -
ğ ü m ü z y a y l a y ı g ö r d ü m - y o l c u l u ğ u n s o n u . K e n d i m i y u k a r ı
a t ı p b i r ş e y e t u t u n m a k i s t i y o r , a m a a k a n s u l a r ı n a r a s ı n d a n
t u t u n a c a k h i ç b i r ş e y g ö r e m i y o r d u m . T u t u n m a i s t e ğ i ç o k
g ü ç l ü y d ü , a m a z a f e r â n ı h e n ü z g e l m e m i ş t i , k e n d i m i t u t -
m a m g e r e k i y o r d u . T ı r m a n ı ş ı n en z o r n o k t a s ı n d a y d ı m ; s u l a -
r ı n g ö ğ s ü m e ç a r p a r a k y a r a t t ı ğ ı b a s ı n ç , b e n i g e r i s i n g e r i a ş a -
ğ ı y a , s ı r f d ü ş ü m e e r i ş e b i l m e k i ç i n t e r k e t m e y i g ö z e a l d ı ğ ı m
y e r e f ı r l a t a b i l i r d i .
U s t a l a r ı y a d a d o s t l a r ı d ü ş ü n m e n i n z a m a n ı d e ğ i l d i ; k a -
y a r s a m P e t r u s b e n i t u t a r mı d i y e y a n ı m a b a k a m ı y o r d u m .
" B u r a y ı ş i m d i y e k a d a r k i m b i l i r k a ç k e r e t ı r m a n m ı ş t ı r , " d i -
y e d ü ş ü n d ü m . " B u r a s ı n ı n y a r d ı m a e n ç o k i h t i y a ç d u y d u -
ğ u m y e r o l d u ğ u n u ç o k i y i b i l i y o r d u r . " A m a b e n i t e r k e t m i ş -
t i . B e l k i d e t e r k e t m e m i ş t i , a r k a m d a b i r y e r d e y d i , a m a d e n -
g e m i k a y b e t m e m e k i ç i n d ö n ü p b a k a m ı y o r d u m . H e r ş e y i
k e n d i b a ş ı m a y a p m a m g e r e k i y o r d u . Z a f e r i m i t e k b a ş ı m a
k a z a n m a l ı y d ı m .
A y a k l a r ı m v e b i r e l i m l e k a y a y a t u t u n u r k e n , ö b ü r e l i m i
s u y u n i ç i n d e d o l a ş t ı r d ı m . Z a t e n t ü m g ü c ü m ü k u l l a n d ı ğ ı m
i ç i n d a h a f a z l a z o r l a n m a k i s t e m i y o r d u m . E l i m , b u n u b i l d i ğ i
i ç i n , k e n d i n i t e s l i m e d e n , a m a n e r e y e g i t m e k i s t e d i ğ i n i b i -
l e n b i r b a l ı k o l d u . Ç o c u k l u ğ u m d a g ö r d ü ğ ü m b i r f i l m i h a t ı r -
l a d ı m , s o m o n b a l ı k l a r ı n ı n h e d e f l e r i n e v a r m a k i ç i n ç a ğ l a -
y a n l a r d a n a ş a ğ ı a t l a d ı k l a r ı b i r f i l m i .
K o l u m , s u y u n g ü c ü n d e n y a r a r l a n a r a k y a v a ş y a v a ş y u -
k a r ı k a l k t ı . S o n u n d a b i r d e n ö z g ü r k a l d ı v e b i r t u t a m a k b u -
l u p b e d e n i m i n g e r i k a l a n b ö l ü m ü n ü n y a z g ı s ı n ı b e l i r l e m e
g ö r e v i n i ü s t l e n d i . E l i m , f i l m d e k i s o m o n b a l ı ğ ı g i b i , d o r u ğ u n
o r a d a k i s u l a r a d a l d ı , s o n k e z y u k a r ı f ı r l a r k e n b a n a d e s t e k
o l a c a k b i r y e r a r a n d ı .
Y ü z y ı l l a r d ı r a k a n s u l a r k a y a y ı a ş ı n d ı r ı p d ü z l e t m i ş t i .
A m a t u t u n a c a k b i r y e r o l m a l ı y d ı : P e t r u s b u l d u ğ u n a g ö r e
b e n d e b u l a b i l i r d i m . B ü y ü k b i r a c ı d u y m a y a b a ş l a m ı ş t ı m ,
ç ü n k ü a r t ı k b a ş a r m a m a y a l n ı z c a b i r a d ı m k a l d ı ğ ı n ı b i l i y o r -
d u m ; b ö y l e a n l a r d a i n s a n ı n g ü c ü t ü k e n i r g i b i o l u r , i n s a n
k e n d i n e g ü v e n i n i y i t i r i r . H a y a t ı m d a b i r k a ç k e z s o n a n d a
k a y b e t m i ş t i m - o k y a n u s u g e ç m i ş , k ı y ı d a k i p i ş m a n l ı k d a l -
g a l a r ı n d a b o ğ u l m u ş t u m . A m a b u k e z S a n t i a g o Y o l u ' n d a y -
d ı m v e o e s k i d e n e y i m l e r t e k r a r e t m e m e l i y d i - k a z a n m a k
z o r u n d a y d ı m .
S e r b e s t e l i m p ü r ü z s ü z t a ş t a k a y ı y o r , b a s ı n ç g i t t i k ç e a r -
t ı y o r d u . A y a k l a r ı m v e ö t e k i e l i m i n a r t ı k t u t u n a m a d ı ğ ı n ı ,
k a s k a t ı k e s i l d i k l e r i n i h i s s e d i y o r d u m . S u l a r h a y a l a r ı m a d a
ç a r p ı y o r v e d a y a n ı l m a z b i r a c ı v e r i y o r d u . B i r d e n , s e r b e s t
e l i m k a y a d a b i r t u t a m a k b u l d u . G e r ç i b ü y ü k d e ğ i l d i , ü s t e l i k
ç ı k m a k i s t e d i ğ i m y e r i n b i r a z u z a ğ ı n d a y d ı , a m a s ı r a s ı g e l d i -
ğ i n d e ö b ü r e l i m e d e s t e k o l a b i l i r d i . Y e r i n i k a f a m d a b e l i r l e -
d i k t e n s o n r a s e r b e s t e l i m l e a r a y ı ş ı m ı s ü r d ü r d ü m . İ l k ç ı k ı n -
t ı n ı n a z ö t e s i n d e t u t u n a c a k b i r y e r d a h a b u l d u m .
B u r a s ı y d ı i ş t e ! S a n t i a g o ' y a v a r m a y a ç a l ı ş a n h a c ı l a r a
y ü z y ı l l a r b o y u n c a t u t a m a k o l m u ş y e r b u r a s ı y d ı . B u n u g ö r e -
b i l i y o r d u m , o l a n c a g ü c ü m l e f u t u n d u m . Ö t e k i e l i m s e r b e s t
k a l ı n c a s u y u n g ü c ü y l e g e r i y e i t i l d i , a m a g ö ğ e d o ğ r u b i r k a v i s
ç i z e r e k u z a n d ı v e t u t u n a c a k y e r i b u l d u . T ü m g ö v d e m ç a b u -
c a k k o l l a r ı m ı n a ç t ı ğ ı y o l d a n i l e r l e d i v e k e n d i m i y u k a r ı a t t ı m .
S o n b ü y ü k a d ı m a t ı l m ı ş t ı . G ö v d e m s u l a r ı n i ç i n d e n t ü -
m ü y l e ç ı k a r ç ı k m a z y a b a n ı l ç a ğ l a y a n g ü ç l ü k l e a k a n k ü ç ü k
b i r s u y a d ö n ü ş t ü . E m e k l e y e r e k k ı y ı y a ç ı k t ı m v e b i t k i n b i r
b i ç i m d e s e r i l i p k a l d ı m . G ö v d e m g ü n e ş t e ı s ı n ı r k e n , b i r k e z
d a h a k a z a n d ı ğ ı m ı , a ş a ğ ı d a k i g ö l c ü k t e d u r u r k e n o l d u ğ u g i b i
y a ş a d ı ğ ı m ı d ü ş ü n d ü m k e n d i k e n d i m e . S u l a r ı n s e s i a r a s ı n -
d a , P e t r u s ' u n y a k l a ş a n a d ı m l a r ı n ı d u y d u m .
Y e r i m d e n k a l k ı p n e k a d a r m u t l u o l d u ğ u m u g ö s t e r m e k
i s t e d i m s e d e b i t k i n b e d e n i m e l v e r m e d i .
" G e v ş e , d i n l e n b i r a z , " d e d i P e t r u s . " A ğ ı r a ğ ı r n e f e s a l -
m a y a ç a l ı ş . "
A ğ ı r a ğ ı r n e f e s a l ı r k e n d e r i n , d e l i k s i z b i r u y k u y a d a l -
d ı m . U y a n d ı ğ ı m d a g ü n e ş k a r ş ı y a g e ç m i ş , P e t r u s d a g i y i n -
m i ş t i ; b a n a g i y s i l e r i m i u z a t ı p y o l a k o y u l m a m ı z g e r e k t i ğ i n i
s ö y l e d i .
" Ç o k y o r g u n u m , " d i y e k a r ş ı l ı k v e r d i m .
" M e r a k e t m e . Ç e v r e n d e k i h e r ş e y d e n n a s ı l g ü ç a l a c a ğ ı -
n ı g ö s t e r e c e ğ i m s a n a . "
V e b a n a R A M N e f e s A l m a E g z e r s i z i ' n i ö ğ r e t t i .
E g z e r s i z i b e ş d a k i k a y a p t ı k t a n s o n r a k e n d i m i d a h a i y i
h i s s e t t i m . K a l k ı p g i y i n d i m , s ı r t ç a n t a m ı a l d ı m .
P e t r u s , " B u r a y a g e l , " d e d i . U ç u r u m u n k e n a r ı n a g i t t i m .
Ç a ğ l a y a n a y a k l a r ı m ı n d i b i n d e n h ı z l a a k ı p g i d i y o r d u .
" B u r a d a n b a k ı l ı n c a , a ş a ğ ı d a n g ö r ü n d ü ğ ü n d e n ç o k d a -
h a k o l a y g ö r ü n ü y o r , " d e d i m .
" Ç o k d o ğ r u . S a n a i l k b a ş t a b u r a d a n g ö s t e r s e y d i m s e n i
y a n ı l t m ı ş o l a c a k t ı m . Ö n ü n d e k i o l a n a k l a r ı i y i d e ğ e r l e n d i r -
m e y e b i l i r d i n . "
K e n d i m i h â l â g ü ç s ü z h i s s e t t i ğ i m i f a r k e d i n c e e g z e r s i z i
b i r k e z d a h a y a p t ı m . Ç o k g e ç m e d e n , ç e v r e m i k u ş a t a n t ü m
e v r e n b e n i m l e u y u m k u r d u v e y ü r e ğ i m e d o l d u . P e t r u s ' a
R A M N e f e s A l m a E g z e r s i z i ' n i n e d e n d a h a ö n c e ö ğ r e t m e d i -
ğ i n i s o r d u m ; S a n t i a g o Y o l u ' n d a y ü r ü r k e n b i r ç o k k e z k e n d i -
m i y o r g u n v e b i t k i n h i s s e t m i ş t i m .
G ü l e r e k , " Ç ü n k ü h i ç d e b i t k i n g ö r ü n m ü y o r d u n , " d e d i .
S o n r a d a , A s t o r g a ' d a a l d ı ğ ı m t e r e y a ğ l ı ç ö r e k l e r d e n k a l ı p
k a l m a d ı ğ ı n ı s o r d u .
R A M N E F E S A L M A E G Z E R S İ Z İ
C i ğ e r l e r i n d e k i t ü m h a v a y ı e l d e n g e l d i ğ i n c e b o ş a l t . S o n r a ,
k o l l a r ı n ı o l a b i l d i ğ i n c e y u k a r ı y a k a l d ı r ı r k e n h a v a y ı ağ ı r a ğ ı r
i ç i n e çek . H a v a y ı i ç i n e ç e k e r k e n , z i h n i n i s e v g i , h u z u r v e ev-
r e n l e u y u m u n g ö v d e n e g i r m e s i n e y o ğ u n l a ş t ı r .
Ç e k t i ğ i n h a v a y ı i ç i n d e t u t , k o l l a r ı n ı t u t a b i l d i ğ i n k a d a r y u -
k a r ı d a t u t v e i ç d u y u m l a r ı n l a d ış d ü n y a a r a s ı n d a k i u y u m u n
k e y f i n i sür. N e f e s i n i t u t a m a z o l d u ğ u n d a , " R A M " s ö z c ü ğ ü n ü
s ö y l e y e r e k c i ğ e r l e r i n d e k i h a v a y ı h ı z l a b o ş a l t .
B u e g z e r s i z i h e r s e f e r i n d e beş d a k i k a u y g u l a .
www. cizgiGforum. com
Delil ik
U ç g ü n d ü r y ü r ü y ü ş t e m p o m u z u h ı z l a n d ı r m ı ş t ı k . P e t r u s
b e n i g ü n d o ğ m a d a n u y a n d ı r ı y o r , g ü n l ü k y ü r ü y ü ş ü m ü z a k -
ş a m d o k u z d a n ö n c e s o n b u l m u y o r d u . R e h b e r i m s i e s t a l a r ı
k a l d ı r d ı ğ ı n d a n , y a l n ı z c a ç a b u c a k b i r ş e y l e r a t ı ş t ı r m a k i ç i n
m o l a v e r i y o r d u k . P e t r u s ' u n , b e n i m l e p a y l a ş m a d ı ğ ı g i z l i b i r
p r o g r a m a u y u y o r m u ş g i b i b i r h a l i v a r d ı .
D a h a s ı , d a v r a n ı ş ı t ü m ü y l e d e ğ i ş m i ş t i . Ö n c e l e r i b u n u n
ç a ğ l a y a n ı n o r a d a k i d u r a k s a m a m l a i l g i l i o l d u ğ u n u s a n ı y o r -
d u m , a m a s o n r a o n u n l a h i ç b i r i l g i s i o l m a d ı ğ ı n ı a n l a d ı m .
Ö n ü n e g e l e n e s i n i r l e n i y o r , g ü n b o y u n c a s ı k s ı k s a a t i n e b a -
k ı y o r d u . B a n a z a m a n ı n h ı z ı n ı b i z i m y a r a t t ı ğ ı m ı z ı s ö y l e y e -
n i n k e n d i s i o l d u ğ u n u h a t ı r l a t t ı m .
" H e r g e ç e n g ü n b i r a z d a h a b i l g e l e ş i y o r s u n , " d i y e y a n ı t -
l a d ı . " B a k a l ı m , b u b i l g e l i ğ i g e r e k t i ğ i n d e k u l l a n a b i l e c e k
m i s i n ? "
B i r ö ğ l e d e n s o n r a , h ı z l ı h ı z l ı y ü r ü m e k t e n o k a d a r y o r -
g u n d ü ş t ü m k i y e r i m d e n k a l k a m a d ı m . P e t r u s , t i ş ö r t ü m ü ç ı -
k a r ı p o m u r g a m ı o r a d a k i b i r a ğ a c ı n g ö v d e s i n e y a s l a m a m ı
s ö y l e d i . B i r k a ç d a k i k a ö y l e k a l d ı k t a n s o n r a k e n d i m i ç o k
d a h a i y i h i s s e t m e y e b a ş l a d ı m . P e t r u s , b i t k i l e r i n , ö z e l l i k l e
d e y a ş l ı a ğ a ç l a r ı n u y u m s a ç t ı k l a r ı n ı , s i n i r m e r k e z l e r i n i n
b u l u n d u ğ u y e r l e r i b i r a ğ a ç g ö v d e s i n e d a y a d ı ğ ı n d a i n s a n ı n
k e n d i n i d a h a u y u m l u h i s s e t t i ğ i n i a n l a t m a y a k o y u l d u . S a a t -
l e r c e b i t k i l e r i n f i z i k s e l , g ü ç v e r i c i , r u h s a l ö z e l l i k l e r i n i a n -
l a t t ı .
B ü t ü n b u n l a r ı d a h a ö n c e b i r y e r d e o k u m u ş o l d u ğ u m
i ç i n n o t a l m a y a g e r e k d u y m a d ı m . A m a P e t r u s ' u n a n l a t t ı k l a -
r ı , b a n a k ı z d ı ğ ı n ı d ü ş ü n m e k t e n g i d e r e k v a z g e ç m e m i s a ğ l a -
d ı . O g ü n d e n s o n r a P e t r u s ' u n s u s k u n l u ğ u n u d a h a s a y g ı l ı
k a r ş ı l a d ı m ; o d a , b e l k i de b e n i m k a y g ı m ı k e s t i r e b i l d i ğ i i ç i n ,
h i ç e k s i k o l m a y a n a k s i l i ğ i e l v e r d i ğ i n c e d o s t ç a d a v r a n m a y a
ç a l ı ş t ı .
B i r s a b a h , h a n d i y s e k u p k u r u k a l m ı ş b i r ı r m a ğ ı n ü s t ü n -
d e n g e ç e n k o s k o c a m a n b i r k ö p r ü y e v a r d ı k . B i r p a z a r s a b a -
h ı n ı n i l k s a a t l e r i y d i ; b a r v e h a n l a r h e n ü z a ç ı l m a m ı ş o l d u -
ğ u n d a n , k a h v a l t ı e t m e k ü z e r e o r a c ı ğ a o t u r d u k .
S o h b e t o l s u n d i y e , " İ n s a n l a r v e d o ğ a a y n ı ö l ç ü d e k a p -
r i s l i , " d e d i m . " Ç o k g ü z e l k ö p r ü l e r y a p ı y o r u z , s o n r a D o ğ a
A n a t u t u y o r , o k ö p r ü l e r i n a l t ı n d a n g e ç e n ı r m a k l a r ı n y a t a k -
l a r ı n ı d e ğ i ş t i r i y o r . "
" K u r a k l ı k t a n , " d e d i . " H a y d i , s a n d v i ç i n i b i t i r d e y o l a k o -
y u l a l ı m . "
N e d e n b u k a d a r a c e l e e t t i ğ i m i z i s o r a c a k o l d u m .
" N e z a m a n d ı r S a n t i a g o Y o l u ' n d a y ı z . İ t a l y a ' d a b i r s ü r ü
i ş i y a r ı m b ı r a k t ı ğ ı m ı s ö y l e m i ş t i m s a n a , b i r a n ö n c e g e r i d ö n -
m e k z o r u n d a y ı m . "
A ç ı k l a m a s ı b a n a p e k i n a n d ı r ı c ı g e l m e d i . D e d i k l e r i d o ğ -
r u o l a b i l i r d i , a m a t e k s o r u n b u d e ğ i l d i . S ö y l e d i k l e r i n i s o r g u -
l a m a y a b a ş l a d ı ğ ı m d a h e m e n k o n u y u d e ğ i ş t i r d i .
" B u k ö p r ü h a k k ı n d a n e b i l i y o r s u n ? "
" H i ç b i r ş e y , " d i y e y a n ı t l a d ı m . " A m a k u r a k l ı k d a o l s a ,
k ö p r ü ç o k b ü y ü k . B e n c e ı r m a k y a t a ğ ı n ı d e ğ i ş t i r m i ş . "
" B u k o n u d a b i r ş e y d i y e m e m , " d e d i . " A m a S a n t i a g o
Y o l u ' n d a b u r a s ı ' o n u r g e ç i d i ' d i y e b i l i n i r . Ç e v r e m i z d e k i b u
t a r l a l a r d a b i r z a m a n l a r S ü e v l e r l e V i z i g o t l a r , d a h a s o n r a d a
I I I . A l f o n s o ' y l a M a g r i p l i l e r a r a s ı n d a k a n l ı ç a r p ı ş m a l a r m e y -
d a n a g e l m i ş . K ö p r ü b e l k i d e o n c a k a n a k ı p g i t s i n d e k e n t
k a n a b o ğ u l m a s ı n d i y e b u k a d a r b ü y ü k y a p ı l m ı ş t ı r . "
A k l ı s ı r a k a r a m i z a h y a p m a y a ç a l ı ş ı y o r d u . G ü l m e d i ğ i -
m i g ö r ü n c e b i r a n s u s t u , s o n r a , " G e l g e l e l i m , " d e d i , " b u k ö p -
r ü a d m ı V i z i g o t s ü r ü l e r i n d e n y a d a I I I . A l f o n s o ' n u n z a f e r
n a r a l a r ı n d a n a l m a m ı ş . B u k ö p r ü y e a d ı n ı v e r e n , y i n e b i r a ş k
v e ö l ü m ö y k ü s ü .
" S a n t i a g o Y o l u ' n u n i l k ç a ğ l a r ı n d a h a c ı l a r , r a h i p l e r , s o y -
l u l a r , h a t t â k r a l l a r a z i z i n y ü z ü s u y u h ü r m e t i n e A v r u p a ' n ı n
d ö r t b i r y a n ı n d a n b u r a y a g e l i r l e r m i ş . O y ü z d e n , h a y d u t l a r
v e s o y g u n c u l a r d a a k ı n e t m i ş l e r b u r a l a r a . S a y ı s ı z h a c ı k e r -
v a n ı s o y g u n a u ğ r a m ı ş , y a l n ı z b a ş l a r ı n a y o l c u l u k y a p a n l a r
k o r k u n ç c i n a y e t l e r e k u r b a n g i t m i ş l e r . "
T ı p k ı b u g ü n o l d u ğ u g i b i , d i y e g e ç i r d i m a k l ı m d a n .
" B u s o y g u n v e c i n a y e t l e r y ü z ü n d e n b a z ı s o y l u l a r h a c ı -
l a r ı k o r u m a y a k a r a r v e r m i ş l e r ; h e r s o y l u Y o l ' u n b i r b ö l ü m ü -
n ü k o r u m a y ı ü s t l e n m i ş . A m a ı r m a k l a r n a s ı l y a t a k d e ğ i ş t i -
r i r s e , i n s a n l a r ı n ü l k ü l e r i d e ö y l e d e ğ i ş i r . Ş ö v a l y e l e r , h a y d u t -
l a r ı ü r k ü t ü p k a ç ı r m a k l a y e t i n m e m i ş l e r , b i r s ü r e s o n r a S a n -
t i a g o Y o l u ' n u n e n g ü ç l ü s ü , e n e n c e s u r u b e n i m d i y e b i r b i r -
l e r i y l e d a l a ş m a y a b a ş l a m ı ş l a r . Ç o k g e ç m e d e n d e b i r b i r l e r i y -
l e s a v a ş a t u t u ş m u ş l a r ; m e y d a n ı b o ş b u l a n s o y g u n c u l a r d a
S a n t i a g o Y o l u ' n d a y e n i d e n a t o y n a t m a y a b a ş l a m ı ş l a r .
" B u u z u n b i r z a m a n b ö y l e s ü r ü p g i t m i ş ; t a k i , 1434 y ı -
l ı n d a L e ö n k e n t i n d e y a ş a y a n b i r s o y l u b i r k a d ı n a â ş ı k o l u n -
c a y a k a d a r . D o n S u e r o d e Q u i n o n e s a d ı n d a k i b u a d a m h e m
ç o k g ü ç l ü , h e m d e ç o k z e n g i n m i ş ; k a d ı n ı n k a l b i n i k a z a n -
m a k i ç i n h i ç b i r f e d a k â r l ı k t a n k a ç ı n m a m ı ş . A m a t a r i h i n a d ı -
n ı u n u t t u ğ u o k a d ı n , b u b ü y ü k a ş k a k a y ı t s ı z k a l m ı ş , Q u i n o -
n e s ' i n i s t e ğ i n i g e r i ç e v i r m i ş . "
K a r ş ı l ı k s ı z b i r a ş k ı n ş ö v a l y e l e r a r a s ı n d a k i s a v a ş l a r l a n e
i l g i s i o l a b i l e c e ğ i n i ö ğ r e n m e k i ç i n m e r a k t a n ç a t l ı y o r d u m .
P e t r u s , i l g i l e n d i ğ i m i g ö r ü n c e , ö y k ü n ü n g e r i k a l a n b ö l ü m ü -
n ü a n c a k s a n d v i ç i m i b i t i r i p y o l a k o y u l u r s a k a n l a t a c a ğ ı n ı
s ö y l e d i .
" T ı p k ı a n n e m g i b i s i n , " d e d i m . " Ç o c u k l u ğ u m d a o d a
b ö y l e y a p a r d ı . " A m a y i n e d e s a n d v i ç i m i ç a b u c a k y e d i m , s ı r t
ç a n t a m ı a l d ı m v e u y u m a k t a o l a n k e n t i n i ç i n d e n g e ç e r e k y o -
l u m u z a d e v a m e t t i k .
P e t r u s a n l a t ı y o r d u : " G u r u r u k ı r ı l a n a s i l z a d e m i z , r e d d e -
d i l e n t ü m e r k e k l e r n e y a p a r l a r s a o n u y a p m a y a k a r a r v e r -
m i ş : K i ş i s e l b i r s a v a ş a ç m ı ş . Ö y l e b ü y ü k b i r z a f e r e l d e e d e -
c e k m i ş k i , k a d ı n o n u n a d ı n ı b i r d a h a h i ç u n u t a m a y a c a k m ı ş .
A y l a r c a , r e d d e d i l e n a ş k ı n ı k u t s a m a n ı n s o y l u b i r y o l u n u a r a -
m ı ş d u r m u ş . D e r k e n , S a n t i a g o Y o l u ' n d a k i c i n a y e t l e r v e s a -
v a ş l a r ı d u y u n c a a k l ı n a b i r f i k i r g e l m i ş .
" Y a n ı n a a l d ı ğ ı o n a r k a d a ş ı y l a , ş u a n d a g e ç m e k t e o l d u -
ğ u m u z b u k ü ç ü k k e n t t e k o n u ş l a n m ı ş . H a c ı l a r a r a c ı l ı ğ ı y l a ,
b u r a d a o t u z g ü n k a l ı p o t u z m ı z r a k k ı r m a k t a k a r a r l ı o l d u ğ u -
n u y a y m ı ş o r t a l ı ğ a ; S a n t i a g o Y o l u ' n u n t ü m ş ö v a l y e l e r i n i n
en g ü ç l ü s ü ve en y i ğ i t i o l d u ğ u n u k a n 111 a y a c a k m ı ş . S a n c a k -
l a r ı n ı , b a y r a k l a r ı n ı d i k m i ş , i ç o ğ l a n l a r ı n ı, u ş a k l a r ı n ı ç e v r e s i -
n e t o p l a m ı ş , k e n d i s i n e m e y d a n o k u y a c a k ş ö v a l y e l e r i b e k l e -
m e y e b a ş l a m ı ş . "
N a s ı l b i r ş ö l e n k u r u l d u ğ u n u h a y a l e d e b i l i y o r d u m : D o -
m u z l a r k ı z a r t ı l ı y o r , ş a r a p s u g i b i a k ı y o r , ç a l g ı l a r ç a l m ı y o r ,
m a s a l l a r a n l a t ı l ı y o r , ş ö v a l y e l e r ç a r p ı ş ı y o r . P e t r u s ö y k ü n ü n
d e v a m ı n ı a n l a t ı r k e n , s a h n e l e r t ü m c a n l ı l ı ğ ı y l a g ö z l e r i m i n
ö n ü n e g e l i y o r d u .
" İ l k r a k i p l e r i n g e l m e s i y l e t e m m u z u n o n u n d a y a r ı ş m a -
l a r b a ş l a m ı ş . Q u i n o n e s v e y o l d a ş l a r ı b ü t ü n g ü ç ç a r p ı ş ı y o r -
la r , g e c e l e r i de g ö r k e m l i ş ö l e n l e r d ü z e n l i y o r l a r m ı ş . M ü s a b a -
k a l a r k i m s e k a ç a m a s m d i y e k ö p r ü n ü n ü s t ü n d e y a p ı l ı y o r -
m u ş . B i r a r a , m e y d a n o k u m a y a g e l e n l e r i n s a y ı s ı o k a d a r a r t -
m ı ş k i , ç a r p ı ş m a l a r ı n g ü n a ğ a r a n a k a d a r s ü r e b i l m e s i i ç i n
k ö p r ü n ü n i k i y a n ı n d a a t e ş l e r y a k ı l m ı ş . Y e n i k d ü ş e n ş ö v a l -
y e l e r d e n , ö t e k i ş ö v a l y e l e r l e b i r d a h a a s l a s a v a ş m a y a c a k l a r ı -
n a v e b u n d a n s o n r a t e k g ö r e v l e r i n i n C o m p o s t e l a y o l l a r ı n d a -
k i h a c ı l a r ı k o r u m a k o l a c a ğ ı n a d a i r y e m i n e t m e l e r i i s t e n i -
y o r m u ş .
" A ğ u s t o s u n d o k u z u n d a k a r ş ı l a ş m a l a r s o n a e r m i ş v e
D o n S u e r o d e Q u i f i o n e s S a n t i a g o Y o l u ş ö v a l y e l e r i n i n e n y ü -
r e k l i s i v e e n g ü ç l ü s ü i l a n e d i l m i ş . O g ü n d e n s o n r a h i ç b i r ş ö -
v a l y e h i ç b i r ş ö v a l y e y e m e y d a n o k u y a m a z o l m u ş , s o y l u l a r
h a c ı l a r a s a l d ı r a n h a y d u t l a r ı t e k o r t a k d ü ş m a n l a r ı b i l m i ş l e r .
B u d e s t a n s o n r a d a n K ı l ı c ı n S a n t i a g o ' s u n u n A s k e r î T a r i k a -
t ı ' n ı n d o ğ m a s ı n a n e d e n o l m u ş . "
K ü ç ü k k e n t i g e r i d e b ı r a k m ı ş t ı k . G e r i d ö n ü p " o n u r g e ç i -
d i n i , b ü t ü n o o l a y l a r ı n m e y d a n a g e l d i ğ i k ö p r ü y ü b i r k e z
d a h a g ö r m e k i s t e d i m s e d e , P e t r u s y o l a d e v a m e t m e m i z g e -
r e k t i ğ i n i s ö y l e d i .
" P e k i , y a D o n Q u i n o n e s ' e n e o l m u ş ? " d i y e s o r d u m .
" S a n t i a g o d e C o m p o s t e l a ' y a g i d i p S a n T i a g o ' n u n t a p ı -
n a ğ ı n a a l t ı n b i r g e r d a n l ı k b ı r a k m ı ş ; o g e r d a n l ı k b u g ü n h â l â
S a n T i a g o ' n u n b ü s t ü n ü n b o y n u n d a . "
" B e n o k a d ı n l a e v l e n i p e v l e n m e d i ğ i n i s o r m u ş t u m . "
" D o ğ r u s u h i ç b i l m i y o r u m , " d i y e y a n ı t l a d ı P e t r u s . " O z a -
m a n l a r t a r i h y a l n ı z c a e r k e k l e r t a r a f ı n d a n y a z ı l ı y o r d u . O r t a -
l ı k t a ö y l e b i r s a v a ş a l a n ı v a r k e n , b i r a ş k ö y k ü s ü y l e k i m i l g i -
l e n e c e k t i k i ? "
R e h b e r i m , D o n S u e r o d e Q u i n o n e s ' i n ö y k ü s ü n ü a n l a t -
t ı k t a n s o n r a y e n i d e n o h e r z a m a n k i s e s s i z l i ğ i n e b ü r ü n d ü v e
i k i g ü n d a h a h i ç k o n u ş m a d a n y o l a l d ı k . Ü ç ü n c ü g ü n P e t r u s
h e r z a m a n k i n d e n d e y a v a ş y ü r ü m e y e b a ş l a d ı . B i r h a f t a b o -
y u n c a h ı z l ı y ü r ü m e k t e n b i r a z y o r u l d u ğ u n u , o h ı z ı s ü r d ü r e -
c e k k a d a r g e n ç o l m a d ı ğ ı n ı s ö y l ü y o r d u . Y i n e d o ğ r u y u s ö y l e -
m e d i ğ i n d e n e m i n d i m ; y o r g u n o l m a k t a n ç o k , d e r i n d ü ş ü n -
c e l e r i ç i n d e o l d u ğ u b e l l i y d i . S a n k i p e k y a k ı n d a ç o k ö n e m l i
b i r ş e y o l a c a k t ı .
Ö ğ l e d e n s o n r a F o n c e b a d o n ' a v a r d ı k ; b a ş t a n b a ş a y ı k ı n -
t ı h a l i n d e b ü y ü k b i r k ö y d ü b u r a s ı . T a ş e v l e r i n k a y a ğ a n t a ş -
t a n y a p ı l m ı ş d a m l a r ı z a m a n ı n a ş ı n d ı r m a s ı v e d e s t e k v e r e n
a h ş a b ı n ç ü r ü m e s i y l e y o k o l m u ş t u . K ö y ü n b i r y a n ı b i r u ç u -
r u m a b a k ı y o r d u ; k a r ş ı m ı z d a , b i r t e p e n i n a r d ı n d a , S a n t i a g o
Y o l u ' n u n e n ö n e m l i i ş a r e t l e r i n d e n b i r i g ö r ü l ü y o r d u : D e m i r
H a ç . B u k e z s a b ı r s ı z l a n a n b e n o l d u m ; t e p e s i n d e k i D e m i r
H a ç ' ı y l a k o c a m a n b i r a h ş a p k a i d e n i n ü s t ü n d e o n m e t r e k a -
d a r y ü k s e l e n b u t u h a f a n ı t a b i r a n ö n c e u l a ş m a k i s t i y o r -
d u m . H a ç o r a y a S e z a r ' ı n i s t i l a s ı s ı r a s ı n d a M e r k ü r o n u r u n a
k o n m u ş t u . Y a k u b y o l u n u y ü r ü y e n h a c ı l a r p a g a n g e l e n e ğ i n e
u y a r a k b a ş k a y e r l e r d e n g e t i r d i k l e r i t a ş l a r ı h a ç ı n k a i d e s i n e
b ı r a k m a y a b a ş l a m ı ş l a r d ı . T e r k e d i l m i ş k ö y d e o k a d a r ç o k
t a ş v a r d ı k i , b i r k a y a ğ a n t a ş ı a l m a d a n e d e m e d i m .
P e t r u s ' u n d a h a y a v a ş y ü r ü m e k t e o l d u ğ u n u a n c a k b e n
d a h a h ı z l ı y ü r ü m e y e b a ş l a d ı ğ ı m d a f a r k e t t i m . Y ı k ı k e v l e r e
v e d e v r i l m i ş a ğ a ç g ö v d e l e r i n e u z u n u z u n g ö z g e z d i r d i k t e n
s o n r a , b i r t a h t a h a ç ı n b u l u n d u ğ u k ü ç ü k b i r m e y d a n ı n o r t a
y e r i n e o t u r m a y a k a r a r v e r d i .
" B i r a z s o l u k l a n a l ı m , " d e d i .
V a k i t ö ğ l e y i b i r a z g e ç m i ş t i , o y ü z d e n o r a d a b i r s a a t b i l e
o t u r s a k D e m i r H a ç ' a g e c e o l m a d a n u l a ş a b i l i r d i k .
P e t r u s ' u n y a n ı n a o t u r u p ç e v r e m i z i s a r a n ı s s ı z l ı ğ a b a k -
t ı m . T ı p k ı ı r m a k l a r ı n y a t a k d e ğ i ş t i r m e s i g i b i i n s a n l a r d a y a -
ş a d ı k l a r ı y e r l e r i d e ğ i ş t i r i y o r l a r d ı . E v l e r b e l l i k i s a ğ l a m y a -
p ı l m ı ş l a r d ı , y ı k ı n t ı h a l i n e g e l i n c e y e k a d a r u z u n z a m a n d a -
y a n m ı ş o l m a l ı y d ı l a r . U z a k t a k i d a ğ l a r ı , ö n ü m ü z d e u z a n ı p g i -
d e n v a d i s i y l e g ü z e l b i r y e r d i b u r a s ı . A c a b a n e o l m u ş t u d a i n -
s a n l a r b ö y l e b i r y e r i t e r k e t m i ş l e r d i ?
P e t r u s , " S e n c e D o n S u e r o d e Q u i f i o n e s d e l i m i y d i ? " d i -
y e s o r d u .
B e n D o n S u e r o ' n u n k i m o l d u ğ u n u b i l e h a t ı r l a m a y ı n c a ,
" o n u r g e ç i d i " n i h a t ı r l a t m a k z o r u n d a k a l d ı .
" B e n c e d e l i d e ğ i l d i , " d i y e k a r ş ı l ı k v e r d i m . A m a v e r d i -
ğ i m y a n ı t t a n p e k o k a d a r e m i n d e ğ i l d i m .
" B a n a s o r a r s a n d e l i y d i ; t ı p k ı ş u s e n i n d e t a n ı ş t ı ğ ı n K e -
ş iş A l f o n s o k a d a r d e l i y d i . Ş u y a p t ı ğ ı m p l a n l a r d a n d a g ö r d ü -
ğ ü n g i b i t ı p k ı b e n i m k a d a r d e l i y d i . Y a d a t ı p k ı s e n i n k a d a r ;
b a k s a n a , k ı l ı c ı n ı n p e ş i n d e d o l a n ı p d u r u y o r s u n . H e p i m i z i n
y ü r e ğ i n d e A g a p e ' d e n b e s l e n e n b i r d e l i l i k a t e ş i y a n a r .
" D e l i o l m a k i ç i n i l l e d e A m e r i k a ' y ı f e t h e t m e y e k a l k ı ş -
m a k y a d a A s s i s i l i A z i z F r a n c e s c o g i b i k u ş l a r l a k o n u ş m a k
g e r e k m e z . S o k a ğ ı n k ö ş e s i n d e k i b i r m a n a v b i l e y a p t ı ğ ı i ş t e n
h o ş l a n ı y o r s a b u d e l i l i k a t e ş i n i g ö s t e r e b i l i r . A g a p e k a f a m ı z -
d a k i s ı r a d a n k a v r a m l a r d a n ç o k d a h a b ü y ü k t ü r , h e r k e s o n u n
ö z l e m i y l e y a n ı p t u t u ş u r . "
P e t r u s , A g a p e ' n i n M a v i K ü r e E g z e r s i z i y a p a r a k n a s ı l
ç a ğ r ı l a c a ğ ı n ı b i l d i ğ i m i s ö y l e d i . A m a A g a p e ' n i n g e l i ş e b i l m e -
s i i ç i n h a y a t ı m ı d e ğ i ş t i r m e k t e n k o r k m a m a l ı y d ı m . Y a p t ı ğ ı m
i ş t e n h o ş l a n ı y o r s a m s o r u n y o k t u . A m a h o ş l a n m ı y o r s a m , d e -
ğ i ş t i r m e m i ç i n v a k i t h i ç b i r z a m a n g e ç d e ğ i l d i . D e ğ i ş i k l i ğ i n
m e y d a n a g e l m e s i n e i z i n v e r i r s e m , k e n d i m i v e r i m l i b i r t a r l a
d ö n ü ş t ü r m ü ş , Y a r a t ı c ı D ü ş G ü c ü ' n ü n t o h u m l a r ı n ı b a n a e k -
m e s i n e i z i n v e r m i ş o l a c a k t ı m .
" A g a p e d e d a h i l o l m a k ü z e r e s a n a ö ğ r e t t i ğ i m h e r şey ,
a n c a k k e n d i n d e n m e m n u n s a n a n l a m k a z a n ı r . K e n d i n d e n
m e m n u n d e ğ i l s e n , o z a m a n ö ğ r e n d i ğ i n e g z e r s i z l e r i s t e r i s -
t e m e z s e n i d e ğ i ş i k l i k a r a m a y a y ö n e l t e c e k t i r . V e t ü m b u e g -
z e r s i z l e r i n a l e y h i n e d ö n m e s i n i i s t e m i y o r s a n , d e ğ i ş i k l i ğ i n
m e y d a n a g e l m e s i n e i z i n v e r m e k z o r u n d a s ı n .
" İ n s a n y ü r e k t e n s a v a ş ı g ö z l e r i y l e g ö r ü r , a m a d e ğ i ş e m e z
v e s a v a ş a k a t ı l a m a z ; b u , b i r i n s a n ı n h a y a t ı n d a k i e n z o r a n -
d ı r . B ö y l e o l d u ğ u n d a b i l d i k l e r i a l e y h i n e d ö n e r . "
T e r k e d i l m i ş F o n c e b a d o n k e n t i n e b a k t ı m . B e l k i d e b u -
r a d a y a ş a y a n i n s a n l a r h e p b i r l i k t e b i r d e ğ i ş i k l i k i h t i y a c ı
d u y m u ş l a r d ı . P e t r u s ' a , b u r a y ı b ü t ü n b u n l a r ı b a n a s ö y l e m e k
i ç i n b i l e b i l e s e ç i p s e ç m e d i ğ i n i s o r d u m .
" B u r a d a n e l e r o l u p b i t t i ğ i n i b i l m i y o r u m , " d i y e y a n ı t l a -
d ı . " İ n s a n l a r ç o ğ u z a m a n k a d e r i n k e n d i l e r i n e d a y a t t ı ğ ı d e -
ğ i ş i k l i k l e r i k a b u l l e n m e k z o r u n d a k a l ı r l a r , a m a b e n i m s ö z ü -
n ü e t t i ğ i m b u d e ğ i l . B e n , i n s a n ı n g ü n d e l i k h a y a t ı n d a d o y u -
r u c u b u l m a d ı ğ ı h e r ş e y e k a r ş ı k e n d i i r a d e s i y l e , b i l e i s t e y e
s a v a ş m a s ı n d a n s ö z e d i y o r u m .
" H a y a t y o l u n d a h e r z a m a n ç ö z ü l m e s i z o r s o r u n l a r l a
k a r ş ı l a ş ı r ı z ; ö r n e ğ i n , b i r ç a ğ l a y a n ı n i ç i n d e n d ü ş m e d e n g e ç -
m e k . O y ü z d e n , b u i ş i Y a r a t ı c ı D ü ş G ü c ü ' n e b ı r a k m a n g e r e -
k i r . S e n i n d u r u m u n d a ç a ğ l a y a n b i r ö l ü m k a l ı m s o r u n u y d u ,
ç e ş i t l i s e ç e n e k l e r i d ü ş ü n e c e k v a k i t y o k t u ; A g a p e s a n a b i r i -
c i k y o l u g ö s t e r d i .
" A m a h a y a t ı m ı z d a b i r s e ç i m y a p m a m ı z ı g e r e k t i r e n s o -
r u n l a r v a r d ı r . İ ş t e b i r k a r a r v e r m e k , b i r l i k t e o l d u ğ u m u z b i -
r i s i n d e n a y r ı l m a k , t o p l u m s a l b i r y ü k ü m l ü l ü ğ ü y e r i n e g e t i r -
m e k g i b i h e r g ü n k a r ş ı m ı z a ç ı k a n s o r u n l a r . H a y a t ı m ı z b o -
y u n c a v e r m e k z o r u n d a k a l d ı ğ ı m ı z b ü t ü n b u k ü ç ü k k a r a r l a r ,
h a y a t l a ö l ü m a r a s ı n d a b i r s e ç i m o l a b i l i r . S a b a h e v d e n ç ı k ı p
işe g i d e r k e n s e n i s a ğ s a l i m g ö t ü r e c e k b i r a r a c ı d a s e ç e b i l i r -
s i n , k a z a y a p ı p t ü m y o l c u l a r ı n ö l ü m ü n e y o l a ç a c a k b i r a r a c ı
d a . B a s i t b i r k a r a r ı n b i l e t ü m h a y a t ı m ı z ı n a s ı l e t k i l e y e b i l e -
c e ğ i n i g ö s t e r e n a ş ı r ı b i r ö r n e k b u t a b i i . "
P e t r u s a n l a t ı r k e n k e n d i m i d ü ş ü n ü y o r d u m . K ı l ı c ı m ı
b u l m a k i ç i n S a n t i a g o Y o l u ' n u y ü r ü m e y i b e n s e ç m i ş t i m . Ş u
a n d a b e n i m i ç i n e n ö n e m l i ş e y k ı l ı ç t ı , o n u b i r b i ç i m d e b u l -
m a m g e r e k i y o r d u . D o ğ r u k a r a r ı v e r m e k z o r u n d a y d ı m .
A k l ı m d a n g e ç e n l e r i s ö y l e d i ğ i m d e , P e t r u s , " D o ğ r u k a r a -
r ı v e r m e n i n t e k y o l u y a n l ı ş k a r a r ı n n e o l d u ğ u n u b i l m e k t i r , "
d e d i . " K o r k m a d a n v e k a r a m s a r l ı ğ a k a p ı l m a d a n ö t e k i y o l u
g ö z d e n g e ç i r m e l i , o n d a n s o n r a k a r a r v e r m e l i s i n . "
P e t r u s i ş t e o z a m a n b a n a G ö l g e E g z e r s i z i ' n i ö ğ r e t t i .
E g z e r s i z i n n a s ı l y a p ı l a c a ğ ı n ı a n l a t t ı k t a n s o n r a , " S e n i n
s o r u n u n , k ı l ı c ı n , " d e d i .
H a k l ı y d ı .
" Ö y l e y s e e g z e r s i z i ş i m d i y a p . B e n b i r a z d o l a ş a c a ğ ı m .
D ö n d ü ğ ü m d e d o ğ r u ç ö z ü m ü b u l m u ş o l a c a ğ ı n d a n e m i -
n i m . "
B i r d e n s o n b i r k a ç g ü n d ü r P e t r u s ' u n n e k a d a r a c e l e e t -
t i ğ i n i h a t ı r l a d ı m , o y s a ş i m d i b u t e r k e d i l m i ş k e n t t e o t u r m u ş
s o h b e t e d i y o r d u k . B a n a ö y l e g e l d i k i , o d a n e o l d u ğ u n u b i l -
m e d i ğ i m b i r k o n u d a k a r a r v e r e b i l m e k i ç i n v a k i t k a z a n m a -
y a ç a l ı ş ı y o r d u .
Ç e v r e m l e u y u m k u r a b i l m e k i ç i n b i r s ü r e R A M N e f e s
A l m a E g z e r s i z i ' n i y a p t ı m . S o n r a s a a t i m e b a k ı p o n b e ş d a k i -
k a n ı n n e z a m a n d o l a c a ğ ı n ı s a p t a d ı m v e ç e v r e m d e k i g ö l g e -
l e r i , y ı k ı k e v l e r i n , t a ş l a r ı n , a ğ a ç l a r ı n , a r d ı m d a k i h a ç ı n g ö l -
g e l e r i n i i n c e l e m e y e b a ş l a d ı m . G ö l g e l e r e b a k a r k e n , o n e s n e -
l e r i n t a m o l a r a k h a n g i b ö l ü m l e r i n i n g ö l g e y a p t ı ğ ı n ı a n l a m a -
n ı n h i ç d e k o l a y o l m a d ı ğ ı n ı g ö r d ü m . B u n u d a h a ö n c e h i ç
f a r k e t m e m i ş t i m . B a z ı e v l e r i n d ü z k i r i ş l e r i n d e n d i k a ç ı l ı
g ö l g e l e r d ü ş ü y o r d u , ç a r p ı k ç u r p u k b i r t a ş ı n g ö l g e s i ise y u -
v a r l a k ç a y d ı . O n d a k i k a g ö l g e l e r i i z l e d i m . E g z e r s i z o k a d a r
b ü y ü l e y i c i y d i k i , o d a k l a n m a k h i ç z o r d e ğ i l d i . Ç o k g e ç m e -
d e n , k ı l ı c ı b u l m a s o r u n u n u n y a n l ı ş ç ö z ü m l e r i n i d ü ş ü n m e y e
k o y u l d u m . A k l ı m a b i r s ü r ü f i k i r g e l d i ; ö n c e b i r o t o b ü s e a t -
l a y ı p S a n t i a g o ' y a g i t m e k g e ç t i a k l ı m d a n , s o n r a k a r ı m a t e l e -
f o n e d i p k ı l ı c ı n e r e y e b ı r a k t ı ğ ı n ı ö ğ r e n m e k i ç i n d u y g u s a l
h i l e l e r e b a ş v u r m a y ı d ü ş ü n d ü m .
P e t r u s g e r i d ö n d ü ğ ü n d e , g ü l ü m s ü y o r d u m .
G Ö L G E E G Z E R S İ Z İ
T e p e d e n t ı r n a ğ a g e v ş e .
Beş d a k i k a b o y u n c a , ç e v r e n d e k i t ü m n e s n e l e r v e i n s a n l a r ı n
g ö l g e l e r i n i i n c e l e . O n e s n e y a d a i n s a n ı n t a m o l a r a k n e r e s i -
n i n g ö l g e y a p t ı ğ ı n ı b e l i r l e m e y e ça l ı ş .
İ k i n c i beş d a k i k a b o y u n c a , a y n ı şey i y a p m a y a d e v a m e d e r -
k e n , ç ö z m e y e ç a l ı ş t ı ğ ı n s o r u n a o d a k l a n . O l a s ı t ü m y a n l ı ş çö-
z ü m l e r i a raş t ı r .
Son o l a r a k , b i r beş d a k i k a d a h a g ö l g e l e r i i n c e l e v e g e r i y e
h a n g i d o ğ r u ç ö z ü m l e r i n k a l d ı ğ ı n ı d ü ş ü n . O n l a r ı b i r e r b i r e r
e l e d i k t e n s o n r a g e r i y e b i r t e k d o ğ r u ç ö z ü m k a l s ı n .
" N e o l d u ? " d i y e s o r d u .
" A g a t h a C h r i s t i e ' n i n p o l i s i y e r o m a n l a r ı n ı n a s ı l y a z d ı ğ ı -
n ı k e ş f e t t i m , " d i y e e s p r i y a p t ı m . " E n y a n l ı ş t a h m i n i e n d o ğ -
r u s u y a p m ı ş . G ö l g e E g z e r s i z i ' n i b i l i y o r d u h e r h a l d e . "
P e t r u s k ı l ı c ı m ı n n e r e d e o l d u ğ u n u s o r d u .
" Ö n c e , g ö l g e l e r e b a k a r k e n v a r d ı ğ ı m e n y a n l ı ş t a h m i n i
s ö y l e y e c e ğ i m : K ı l ı ç S a n t i a g o Y o l u ' n d a n b a ş k a b i r y e r d e . "
" S e n b i r d â h i s i n . B ü t ü n b u y o l u s e n i n k ı l ı c ı n ı b u l m a k
i ç i n y ü r ü d ü ğ ü m ü z ü d ü ş ü n d ü n d e m e k . B u n u s a n a d a h a
B r e z i l y a ' d a y k e n s ö y l e d i k l e r i n i s a n ı y o r d u m . "
" K a r ı m ı n g i r e m e d i ğ i g ü v e n l i b i r y e r d e d u r u y o r , " d i y e
d e v a m e t t i m . " B ü t ü n ü y l e a ç ı k t a b i r y e r d e d u r d u ğ u , a m a b u -
l u n d u ğ u ç e v r e y e ç o k i y i u y d u ğ u i ç i n g ö r ü l e m e d i ğ i s o n u c u -
n a v a r d ı m . "
B u s e f e r P e t r u s g ü l ü m s e m e d i . D e v a m e t t i m :
" G e l g e l e l i m , b i r s ü r ü i n s a n ı n b u l u n d u ğ u b i r y e r d e o l -
m a s ı ç o k s a ç m a o l a c a ğ ı n d a n , t a m a m e n t e r k e d i l m i ş b i r y e r -
d e o l s a g e r e k . V e e n ö n e m l i s i , k ı l ı c ı g ö r e n b i r k a ç k i ş i o n u n -
l a b i r İ s p a n y o l k ı l ı c ı a r a s ı n d a k i f a r k ı a n l a y a m a d ı ğ ı n a g ö r e ,
k i m s e n i n f a r k l ı k ı l ı ç t ü r l e r i n i b i r b i r i n d e n a y ı r t e d e m e d i ğ i
b i r y e r d e o l m a l ı . "
" B u r a d a o l d u ğ u n u m u d ü ş ü n ü y o r s u n ? "
" H a y ı r , b u r a d a d e ğ i l . E n y a n l ı ş şey , b u e g z e r s i z i k ı l ı c ı -
m ı n b u l u n d u ğ u y e r d e y a p m a k o l u r d u . B u t a h m i n i h e m e n
e l e d i m . B u r a y a b e n z e r b i r k e n t t e o l m a l ı , a m a t e r k e d i l m i ş
b i r k e n t t e o l a m a z , ç ü n k ü t e r k e d i l m i ş b i r k e n t t e k i b i r k ı l ı ç
h a c ı l a r ı n v e o r a d a n g e ç e n l e r i n f a z l a s ı y l a d i k k a t i n i ç e k e r d i .
S o n u n d a b i r b a r ı n d u v a r ı n ı s ü s l e r d i . "
" Ç o k i y i , " d e d i . B e n i m l e y a d a b a n a ö ğ r e t t i ğ i e g z e r s i z -
l e g u r u r d u y d u ğ u n u g ö r e b i l i y o r d u m .
" B i r ş e y d a h a v a r , " d e d i m .
" N e d i r o ? "
" B i r M ü n e c c i m ' i n k ı l ı c ı n a y a p ı l a b i l e c e k e n y a n l ı ş ş e y
o n u d ü n y e v î b i r y e r e b ı r a k m a k o l u r d u . K ı l ı ç k u t s a l b i r y e r -
d e o l m a l ı . M e s e l a , k i m s e n i n ç a l m a y a c e s a r e t e d e m e y e c e ğ i
k i l i s e g i b i b i r y e r d e . D e m e k , S a n t i a g o y a k ı n l a r ı n d a k i k ü ç ü k
b i r k e n t t e , h e r k e s i n g ö r e b i l d i ğ i , a m a ç e v r e s i n e ç o k i y i u y -
m u ş b i r k i l i s e d e - e v e t , k ı l ı c ı m o r a d a . B u n d a n s o n r a Y o l ü s -
t ü n d e k i h e r k i l i s e y e u ğ r a y a c a ğ ı m . "
" B ö y l e b i r ş e y e g e r e k y o k , " d e d i P e t r u s . " V a k t i g e l d i ğ i n -
d e a n l a y a c a k s ı n . "
H a k l ı y d ı m !
" B a k , P e t r u s , n e d e n o k a d a r u z u n b i r z a m a n a r d ı m ı z -
d a n a t l ı k o v a l ı y o r m u ş g i b i a c e l e e t t i k d e , ş i m d i b u t e r k e d i l -
m i ş k e n t t e b u k a d a r o y a l a n ı y o r u z ? "
" E n y a n l ı ş y a n ı t n e o l u r d u ? "
G ö l g e l e r e b a k t ı m . H a k l ı y d ı . O r a d a o l m a m ı z n e d e n s i z
d e ğ i l d i .
G ü n e ş d a ğ ı n a r d ı n a s a k l a n m ı ş t ı , a m a a k ş a m a d a h a
s a a t l e r v a r d ı . B ü y ü k o l a s ı l ı k l a g ü n e ş t a m o s ı r a D e m i r H a ç ' ı
a y d ı n l a t ı y o r d u . H a ç y a l n ı z c a b i r k a ç y ü z m e t r e u z a ğ ı m ı z d a y -
d ı v e b e n o n u g e r ç e k t e n g ö r m e k i s t i y o r d u m . A m a b u r a d a
n e d e n o y a l a n d ı ğ ı m ı z ı d a ö ğ r e n m e k i s t i y o r d u m . B ü t ü n b i r
h a f t a k o ş a r a d ı m y o l a l d ı k t a n s o n r a ş i m d i b u r a y a t a k ı l ı p
k a l d ı ğ ı m ı z a g ö r e , d e m e k b u g ü n , b u s a a t t e b u r a d a o l m a m ı z
g e r e k i y o r d u .
V a k i t g e ç s i n d i y e g e v e z e l i k e t m e y e ç a l ı ş ı y o r d u m , a m a
P e t r u s g e r g i n g ö r ü n ü y o r d u , a k l ı b a ş k a y e r d e y d i s a n k i .
P e t r u s ' u d a h a ö n c e b i r ç o k k e z s i n i r l i g ö r m ü ş t ü m , a m a b u
k a d a r g e r g i n g ö r d ü ğ ü m ü h a t ı r l a m ı y o r d u m . S o n r a b i r d e n ,
o n u b i r k e z b ö y l e g ö r d ü ğ ü m ü h a 11 r l a y ı v e r d i m . P e t r u s ş i m d i
a d ı a k l ı m a g e l m e y e n o k a s a b a d a s a b a h k a h v a l t ı e d e r k e n d e
b ö y l e o l m u ş t u , o n u n l a k a r ş ı l a ş m a m ı z d a n h e m e n ö n c e . . .
S o l u m a d ö n d ü m . K ö p e k o r a d a y d ı ! B e n i s e d i r i n ü s t ü n e
y ı k a n v a h ş i k ö p e k , h e m e n s o n r a d ı ş a r ı k a ç a n k o r k a k k ö p e k .
P e t r u s o n u n l a b i r d a h a k a r ş ı l a ş ı r s a k y a n ı m d a o l a c a ğ ı n a s ö z
v e r m i ş t i . D ö n ü p r e h b e r i m i a r a n d ı m , o r t a d a n k a y b o l m u ş t u .
G ö z l e r i m i k ö p e ğ i n g ö z l e r i n d e n a y ı r m a d a n , d e h ş e t i ç i n -
d e n e y a p m a m g e r e k t i ğ i n i b u l m a y a ç a l ı ş ı y o r d u m . İ k i m i z d e
k ı m ı l d a m ı y o r d u k ; b i r a n , W e s t e r n f i l m l e r i n d e k i d ü e l l o s a h -
n e l e r i g e l d i a k l ı m a . O f i l m l e r d e b i r k ö p e ğ i n k a r ş ı s ı n a b i r
a d a m ı ç ı k a r m a k k i m s e n i n a k l ı n ı n u c u n d a n b i l e g e ç m e z d i ;
o l a c a k i ş d e ğ i l d i . O y s a b e n b u r a d a , f i l m d e b i l e g e r ç e k d ı ş ı s a -
y ı l a b i l e c e k b i r g e r ç e k l e k a r ş ı k a r ş ı y a y d ı m .
V e T ü m e n - h a t ı r l a y a c a k s ı n ı z , s a y ı c a ç o k f a z l a o l d u ğ u
i ç i n b ö y l e a d l a n d ı r ı l m ı ş t ı - o r a d a y d ı . Y a k ı n ı m ı z d a t e r k e d i l -
m i ş b i r e v g ö r d ü m . B i r d e n f ı r l a s a m e v i n d a m ı n a t ı r m a n a b i -
l i r d i m , T ü m e n o r a y a ç ı k a m a z d ı . B i r k ö p e ğ i n f i z i k s e l v a r l ı ğ ı
v e v a r l ı ğ ı n ı n ç a ğ r ı ş t ı r d ı ğ ı h e r ş e y k a r ş ı s ı n d a k e n d i m i k a p a -
n a k ı s ı l m ı ş h i s s e t m e m s a ç m a g e l i y o r d u .
G ö z l e r i m i o n d a n a y ı r m a k s ı z m , k a ç m a o l a s ı l ı ğ ı n ı h e -
m e n s i l i p a t t ı m k a f a m d a n . B u â n ı n k o r k u s u n a Y o l b o y u n c a
k i m b i l i r k a ç k e z k a p ı l m ı ş t ı m v e ş i m d i o a n g e l m i ş t i i ş t e . K ı -
l ı c ı m ı b u l m a d a n ö n c e D ü ş m a n l a k a r ş ı l a ş m a m g e r e k m i ş t i ;
y a b e n o n u a l t e d e c e k t i m y a d a o b e n i d i z e g e t i r e c e k t i . K a r -
ş ı s ı n a d i k i l m e k t e n b a ş k a ş a n s ı m y o k t u . K a ç s a m , t u z a ğ a
d ü ş m ü ş o l a c a k t ı m . K ö p e k b i r d a h a k a r ş ı m a ç ı k m a s a b i l e ,
S a n t i a g o de C o m p o s t e l a ' y a g i d e n Y o l b o y u n c a h e p e c e l t e r i
d ö k e c e k , d u r m a d a n d e h ş e t e d ü ş e c e k t i m . D a h a s o n r a d a ,
h e r a n o r t a y a ç ı k a b i l e c e ğ i k o r k u s u y l a k ö p e ğ i b i r t ü r l ü a k -
l ı m d a n ç ı k a r a m a y a c a k , h a y a t ı m b o y u n c a o n u n y ı l g ı s ı y l a y a -
ş a y a c a k t ı m .
A k l ı m d a n b u n l a r ı g e ç i r i r k e n , k ö p e k y a k l a ş m a y a b a ş l a -
d ı . O s a a t d ü ş ü n m e y i b ı r a k ı p p a t l a k v e r m e k ü z e r e o l a n s a -
v a ş a o d a k l a n d ı m . P e t r u s o r t a d a n k a y b o l m u ş t u , t e k b a ş ı -
m a y d ı m . K o r k u y o r d u m . Y ü r e ğ i m y e r i n d e n o y n a r k e n , k ö -
p e k b i r a z d a h a y a k l a ş ı p h a f i f ç e h ı r l a d ı . Y ü k s e k s e s l e h a v l a -
sa bu k a d a r ü r k ü t ü c ü o l m a z d ı ; d i z l e r i m i n b a ğ ı ç ö z ü l ü y o r d u .
K o r k u m u g ö z l e r i m d e n o k u y a n k ö p e k ü s t ü m e a t l a y ı v e r d i .
G ö ğ s ü m e k o c a b i r k a y a p a r ç a s ı ç a r p m ı ş t ı s a n k i . Y e r e y ı -
k ı l d ı ğ ı m ı g ö r ü n c e b e n i ı s ı r m a y a b a ş l a d ı . N e z a m a n ö l e c e ğ i m i
v e b ö y l e ö l m e y e c e ğ i m i b i l d i ğ i m i b e l l i b e l i r s i z h a t ı r l a s a m d a ,
k o r k u m u n d a h a d a b ü y ü m e s i n e e n g e l o l a m ı y o r d u m . H i ç o l -
m a z s a y ü z ü m ü v e g ı r t l a ğ ı m ı k o r u y a y ı m d i y e b o ğ u ş u y o r d u m .
B a c a ğ ı m d a ş i d d e t l i b i r a c ı d u y a r a k h a f i f ç e d o ğ r u l d u m v e b i r
e t p a r ç a s ı n ı n k o p m u ş o l d u ğ u n u g ö r d ü m . E l l e r i m i y ü z ü m d e n
v e g ı r t l a ğ ı m d a n ç e k i p y a r a y a u z a n d ı m . K ö p e k , b u n u g ö r ü n -
ce, y ü z ü m e s a l d ı r d ı . O a n d a e l i m e i r i b i r t a ş p a r ç a s ı g e l d i . T a -
ş ı k a p t ı ğ ı m g i b i v a r g ü c ü m l e k ö p e ğ e v u r m a y a b a ş l a d ı m .
C a n ı n ı n y a n m a s ı n d a n ç o k ş a ş ı r m ı ş g i b i y d i ; b i r a z g e r i ç e -
k i l i n c e a y a ğ a f ı r l a d ı m . K ö p e k g e r i ç e k i l m e y i s ü r d ü r ü y o r d u ;
160
k a n a b u l a n a n t a ş b a n a c e s a r e t v e r m i ş t i . D ü ş m a n ı m ı n g ü c ü n e
g e r e ğ i n d e n f a z l a s a y g ı g ö s t e r i y o r d u m ve bu b i r t u z a k t ı . B e n -
d e n d a h a g ü ç l ü o l a m a z d ı . D a h a ç e v i k o l a b i l i r d i , a m a d a h a
g ü ç l ü o l a m a z d ı , ç ü n k ü b e n o n d a n h e m d a h a a ğ ı r , h e m d e d a -
h a u z u n d u m . K o r k u m a z a l m ı ş t ı , a m a h e n ü z k e n d i m e h â k i m
o l a m ı y o r d u m ; t a ş ı e l i m d e n b ı r a k m a d a n k ö p e ğ e b a ğ ı r m a y a
b a ş l a d ı m . B i r a z d a h a g e r i l e d i , s o n r a b i r d e n d u r d u .
S a n k i a k l ı m d a n g e ç e n l e r i o k u m a y a ç a l ı ş ı y o r d u . G ö z ü m
ö y l e d ö n m ü ş t ü k i k e n d i m i g ü ç l ü h i s s e t m e y e b a ş l a m ı ş t ı m ;
b i r k ö p e k l e d ö v ü ş m e n i n g ü l ü n ç o l d u ğ u g e ç t i a k l ı m d a n . B i r -
d e n k e n d i m i d e m i r g i b i h i s s e t t i m v e ı s s ı z k e n t t e s ı c a k b i r
r ü z g â r e s t i . İ ş t e o z a m a n b u i ş t e n a r t ı k s ı k ı l d ı ğ ı m ı h i s s e t t i m ;
t a ş ı k a f a s ı n a b i r k e r e d a h a i n d i r i p i ş i b i t i r e y i m i s t i y o r d u m .
O n d a n b i r a n ö n c e k u r t u l u p y a r a m ı s a r m a k v e b u S a n t i a g o
Y o l u ' n d a k ı l ı ç a r a m a s a ç m a l ı ğ ı n a s o n v e r m e k i s t i y o r d u m .
M e ğ e r b u d a b i r b a ş k a t u z a k m ı ş . K ö p e k ü s t ü m e a t l a d ı -
ğ ı g i b i b e n i y e n i d e n y e r e d e v i r d i . B u k e z t a ş t a n d a k o l a y c a
k u r t u l m a y ı b a ş a r d ı ; e l i m i ı s ı r ı n c a t a ş ı b ı r a k m a k z o r u n d a
k a l d ı m . E l l e r i m l e v u r m a y a b a ş l a d ı m s a d a c a n ı n ı y a k a m a d ı -
ğ ı m ı n f a r k ı n d a y d ı m . I s ı r m a s ı n ı b i r a z o l s u n ö n l e y e b i l i y o r -
d u m , o k a d a r . G ü ç l ü p e n ç e l e r i y l e g i y s i m i y ı r t m a y a , k o l l a r ı -
m ı p a r ç a l a m a y a b a ş l a m ı ş t ı ; h a k k ı m d a n g e l m e s i n e r a m a k
k a l m ı ş t ı .
A n s ı z ı n , i ç i m d e n g e l e n b i r ses d u y d u m . K ö p e k s ı r t ı m ı
y e r e g e t i r i r s e d ö v ü ş ü n b i t e c e ğ i n i v e b e n i m k u r t u l a c a ğ ı m ı
s ö y l ü y o r d u : Y e n i k d ü ş e c e k , a m a y a ş ı y o r o l a c a k t ı m . B a c a -
ğ ı m ç o k a c ı y o r , b a c a ğ ı m d a k i y a r a l a r d a n t ü m b e d e n i m z o n k -
l u y o r d u . S e s , t e s l i m o l m a m d a d i r e t i y o r d u ; k i m i n s e s i o l d u -
ğ u n u a n l a m ı ş t ı m : H a b e r c i m A s t r a i n ' d i b e n i m l e k o n u ş a n .
K ö p e k , a y n ı s e s i d u y m u ş ç a s ı n a b i r a n d u r d u v e b i r k e z d a -
h a b u i şe b i r s o n v e r m e i s t e ğ i n e k a p ı l d ı m . D a h a ö n c e k i k o -
n u ş m a l a r ı m ı z d a A s t r a i n b i r ç o k i n s a n ı n h a y a t l a r ı n d a k ı l ı c ı
b u l a m a d ı ğ ı n ı s ö y l e m i ş t i , a m a n e f a r k e d e r d i k i ? B e n e v e
g i t m e k , k a r ı m l a b i r l i k t e , ç o c u k l a r ı m ı n y a n ı n d a o l m a k , d i l e -
d i ğ i m i ş t e ç a l ı ş m a k i s t i y o r d u m . B ü t ü n b u s a ç m a l ı k l a r d a n ,
k ö p e k l e r l e d ö v ü ş m e k t e n , ç a ğ l a y a n l a r a t ı r m a n m a k t a n b ı k -
m ı ş t ı m a r t ı k . D a h a ö n c e d e b ö y l e d ü ş ü n d ü ğ ü m o l m u ş t u ,
H a c 161/11
a m a b o y u n e ğ m e i s t e ğ i b u s e f e r d a h a g ü ç l ü y d ü v e t e s l i m
o l a c a ğ ı m d a n e m i n d i m .
T e r k e d i l m i ş k e n t i n s o k a k l a r ı n d a n g e l e n b i r ses k ö p e -
ğ i n d i k k a t i n i ç e k t i . S e s i n g e l d i ğ i y ö n e b a k ı n c a , b i r ç o b a n ı n
s ü r ü s ü y l e b i r l i k t e k ı r l a r d a n d ö n m e k t e o l d u ğ u n u g ö r d ü m .
B u s a h n e y i d a h a ö n c e e s k i b i r ş a t o n u n y ı k ı n t ı l a r ı a r a s ı n d a
d a g ö r m ü ş t ü m . K ö p e k k o y u n l a r ı f a r k e d i n c e b e n i b ı r a k ı p
o n l a r a s a l d ı r m a y a n i y e t l e n d i . K u r t u l u y o r d u m .
Ç o b a n b a ğ ı r m a y a b a ş l a y ı n c a k o y u n l a r ç i l y a v r u s u g i b i
d a ğ ı l d ı . H a y v a n l a r a z a m a n k a z a n d ı r m a k i ç i n k ö p e ğ i b i r a z
d a h a o y a l a y a y ı m d e d i m v e b i r b a c a ğ ı n d a n y a k a l a d ı m . N e
t u h a f t ı r k i ç o b a n ı n y a r d ı m ı m a g e l e c e ğ i u m u d u n u t a ş ı y o r -
d u m v e b i r a n i ç i n , k ı l ı ç v e R A M ' m g ü c ü y l e i l g i l i u m u t l a r ı m
g e r i d ö n d ü .
K ö p e k e l i m d e n k u r t u l u p k a ç m a y a ç a b a l ı y o r d u . O n u n
g ö z ü n d e a r t ı k b i r d ü ş m a n d e ğ i l , b i r e n g e l d i . İ s t e d i ğ i k a r ş ı -
s ı n d a y d ı a r t ı k : k o y u n l a r . A m a k ö p e ğ i n b a c a ğ ı n ı b ı r a k m ı y o r ,
o r a l ı b i l e o l m a y a n ç o b a n ı b e k l i y o r d u m , b i r d e n k o y u n l a r ı n
kaçmayacağı u m u d u n a k a p ı l m ı ş t ı m .
R u h u m u k u r t a r a n b u o l d u . Y ü r e ğ i m e n g i n b i r g ü ç l ü l ü k
d u y g u s u y l a d o l d u . A r t ı k i n s a n ı n s a v a ş t a n b ı k m a s ı n a v e t e s -
l i m o l m a k i s t e m e s i n e y o l a ç a n g ü ç y a n ı l s a m a s ı k a l m a m ı ş t ı .
A s t r a i n b i r k e z d a h a f ı s ı l d a d ı b a n a , a m a b u k e z f a r k l ı b i r ş e y
s ö y l ü y o r d u . D ü n y a y a h e r z a m a n b a n a k a r ş ı k u l l a n ı l a n s i l a h -
l a r l a k a r ş ı d u r m a m g e r e k t i ğ i n i s ö y l ü y o r d u . B i r k ö p e ğ e d e
k e n d i m i k ö p e ğ e d ö n ü ş t ü r e r e k k a r ş ı k o y m a l ı y d ı m .
B u , P e t r u s ' u n o g ü n s ö z ü n ü e t t i ğ i d e l i l i ğ i n a y n ı s ı y d ı .
K e n d i m i k ö p e k m i ş i m g i b i h i s s e t m e y e b a ş l a d ı m . D i ş l e r i m i
g ö s t e r d i m , h a f i f ç e h ı r l a d ı m , ç ı k a r d ı ğ ı m s e s l e r d e n n e f r e t a k -
t ı . B i r k e n a r d a d u r a n ç o b a n ı n y ü z ü n d e k i k o r k u y u g ö r d ü m
v e k o y u n l a r ı n b e n d e n k ö p e k t e n k o r k t u k l a r ı k a d a r k o r k t u k -
l a r ı n ı f a r k e t t i m .
B u h a l i m d e n T ü m e n d e k o r k m u ş t u . O a n d a ü s t ü n e a t -
l a d ı m . D ö v ü ş m e y e b a ş l a d ı ğ ı m ı z d a n b e r i i l k k e z b ö y l e b i r
ş e y y a p ı y o r d u m . D i ş l e r i m v e t ı r n a k l a r ı m l a s a l d ı r d ı m ; o n a -
s ı l b o ğ a z ı m a s a l d ı r a r a k b e n i d e h ş e t e d ü ş ü r d ü y s e , b e n d e
o n u n g ı r t l a ğ ı n a d i ş l e r i m i g e ç i r m e y e ç a l ı ş t ı m . Z a f e r e u l a ş -
m a k i ç i n b ü y ü k b i r i s t e k d u y u y o r d u m . B a ş k a h i ç b i r ş e y i n
ö n e m i k a l m a m ı ş t ı . Ü s t ü n e a t l a y ı p y e r e ç a l d ı m h a y v a n ı .
P e n ç e a t a r a k a l t ı m d a n k u r t u l m a y a ç a b a l a d ı , a m a b e n d e
o n u ı s ı r ı y o r , t ı r m a l ı y o r d u m . A l t ı m d a n k u r t u l u r s a k a ç a b i l i r -
d i ; b ö y l e b i r ş e y i n b i r d a h a o l m a s ı n ı i s t e m i y o r d u m . B u g ü n
o n u y e n e c e k t i m .
H a y v a n ı n k o r k u s u g ö z l e r i n d e n b e l l i o l u y o r d u . A r t ı k
b e n k ö p e k o l m u ş t u m , o d a b i r i n s a n a d ö n ü ş m ü ş t ü s a n k i .
B e n i m k o r k u m ş i m d i o n a g e ç m i ş t i . K o r k u s u o k a d a r g ü ç -
l ü y d ü k i s o n u n d a a l t ı m d a n k u r t u l m a y ı b a ş a r d ı , a m a b e n d e
o n u t e r k e d i l m i ş e v l e r d e n b i r i n i n b o d r u m u n a i t e l e d i m .
E v i n a r d u v a z d u v a r ı n ı n a r k a s ı u ç u r u m o l d u ğ u i ç i n o r a d a n
k a ç m a s ı o l a n a k s ı z d ı . T a m o r a d a ö l ü m ü n y ü z ü n ü g ö r e c e k t i .
B i r d e n , b i r ş e y l e r i n y a n l ı ş g i t t i ğ i n i f a r k e d e r g i b i o l -
d u m . Z i h n i m b u l a n ı y o r , b i r Ç i n g e n e ' n i n y ü z ü n ü g ö r ü y o r -
d u m , ç e v r e s i n d e d a n s e d e n b a z ı k a r a l t ı l a r v a r d ı . K e n d i m i
T ü m e n ' e d ö n ü ş t ü r m ü ş t ü m . G ü c ü m o r a d a n g e l i y o r d u . O
p e k ç o k ş e y t a n , b i r a z d a n k e n d i n i d e r i n b i r b o ş l u k t a b u l a c a k
o l a n , k a ç a c a k d e l i k a r a y a n z a v a l l ı k ö p e ğ i t e r k e t m i ş t i , a r t ı k
b e n i m i ç i m d e y d i . S a v u n m a s ı z h a y v a n ı y o k e t m e k i ç i n k a r -
ş ı k o n u l m a z b i r i s t e k d u y u y o r d u m . A s t r a i n , " S e n P r e n s ' s i n ,
o n l a r T ü m e n , " d i y e f ı s ı l d a d ı . A m a b e n P r e n s o l m a k i s t e m i -
y o r d u m ; u z a k t a n U s t a m ı n s e s i n i d u y d u m . I s r a r l a , e le g e ç i -
r i l m e s i g e r e k e n b i r k ı l ı ç o l d u ğ u n u s ö y l ü y o r d u . B i r a z d a h a
d i r e n m e l i y d i m . O k ö p e ğ i ö l d ü r m e m e l i y d i m .
D ö n ü p ç o b a n a b a k t ı m . B a k ı ş ı d ü ş ü n d ü ğ ü m ü d o ğ r u l u -
y o r d u . A r t ı k o d a k ö p e k t e n ç o k b e n d e n k o r k u y o r d u .
K e n d i m d e n g e ç e r g i b i y d i m , ç e v r e m d e k i h e r ş e y f ı r f ı r
d ö n ü y o r d u . B a y ı l m a m a l ı y d ı m . B a y ı l ı r s a m , T ü m e n k a z a n a -
c a k t ı . B i r ç ö z ü m b u l m a l ı y d ı m . A r t ı k b i r h a y v a n l a d e ğ i l , b e -
n i e le g e ç i r m i ş o l a n g ü ç l e d ö v ü ş ü y o r d u m . D i z l e r i m i n b a ğ ı -
n ı n ç ö z ü l d ü ğ ü n ü h i s s e t t i m v e b i r d u v a r a y a s l a n a y ı m d e d i m ,
a m a y a s l a n ı r y a s l a n m a z d u v a r y ı k ı l ı v e r d i . T a ş l a r v e t a h t a
p a r ç a l a r ı a r a s ı n d a y ü z ü s t ü p i s l i ğ e d ü ş t ü m .
T o p r a k . T ü m e n , t o p r a k t ı v e t o p r a ğ ı n m e y v e l e r i y d i -
t o p r a ğ ı n i y i v e k ö t ü m e y v e l e r i , a m a t o p r a ğ ı n m e y v e l e r i . E v i
t o p r a k t a y d ı , o r a d a t o p r a ğ a h ü k m e d i y o r y a d a t o p r a k o n a
h ü k m e d i y o r d u . A g a p e i ç i m d e p a t l a y ı v e r d i v e t ı r n a k l a r ı m ı
t o p r a ğ a h a t ı r d ı m . Ç ı ğ l ı k a t t ı m ; ç ı ğ l ı k , k ö p e k l e i l k k a r ş ı l a ş t ı -
ğ ı m d a d u y d u ğ u m ç ı ğ l ı k t ı . T ü m e n ' i n g ö v d e m d e n g e ç t i ğ i n i
v e t o p r a ğ a i n d i ğ i n i h i s s e t t i m . A g a p e i ç i m d e y d i v e T ü m e n
y a k ı p k ü l e d e n a ş k t a r a f ı n d a n y e n m e k i s t e m i y o r d u . B u b e -
n i m i r a d e m d i , b a y ı l m a m a k i ç i n s o n g ü c ü m l e s a v a ş m a m ı
s a ğ l a y a n i r a d e m ; r u h u m a y e r l e ş i p d i r e n e n A g a p e ' n i n i r a d e -
s i y d i . T e p e d e n t ı r n a ğ a t i t r i y o r d u m .
T ü m e n t o p r a ğ a d a l d ı . K u s m a y a b a ş l a d ı m , a m a b u n u n
A g a p e o l d u ğ u n u h i s s e d i y o r d u m , i ç i m d e b ü y ü y o r v e t ü m g ö -
z e n e k l e r i m d e n d ı ş a r ı ç ı k ı y o r d u . B e d e n i m t i t r e m e y e d e v a m
e d i y o r d u ; u z u n b i r s ü r e s o n r a T ü m e n ' i n k e n d i â l e m i n e d ö n -
d ü ğ ü n ü a n l a d ı m .
S o n k a l ı n t ı s ı n ı n p a r m a k l a r ı m ı n a r a s ı n d a n s ü z ü l d ü ğ ü -
n ü h i s s e t t i m . Y a r a l ı v e b i t k i n b i r h a l d e y e r e o t u r u p k a r ş ı m -
d a k i t u h a f s a h n e y e b a k t ı m : k a n l a r i ç i n d e k u y r u ğ u n u s a l l a -
y a n b i r k ö p e k v e d e h ş e t i ç i n d e b a n a b a k a n b i r ç o b a n .
G ö r d ü k l e r i n e i n a n m a k i s t e m e y e n ç o b a n , " Y e d i ğ i n b i r
ş e y d o k u n m u ş o l m a l ı , " d e d i . " A m a ç ı k a r d ı n y a , b i r a z d a n b i r
ş e y i n k a l m a z . "
B a ş ı m ı s a l l a d ı m . " K ö p e ğ i m i " z a p t e t t i ğ i m i ç i n b a n a t e -
ş e k k ü r e t t i , k o y u n l a r ı y l a b i r l i k t e y o l d a n a ş a ğ ı v u r d u .
O s ı r a d a P e t r u s o r t a y a ç ı k t ı v e h i ç b i r ş e y s ö y l e m e d e n
g ö m l e ğ i n d e n b i r p a r ç a k o p a r ı p ç o k k ö t ü k a n a y a n b a c a ğ ı m a
s a r d ı . S o n r a t ü m b e d e n i m i g ö z d e n g e ç i r i p y o k l a m a m ı i s t e -
d i y s e d e c i d d i b i r y a r a m o l m a d ı ğ ı n ı s ö y l e d i m .
G ü l ü m s e y e r e k , " B e r b a t g ö r ü n ü y o r s u n , " d e d i . A k s i l i ğ i
g e ç m i ş g i b i y d i . " B u h a l i n l e D e m i r H a ç ' ı z i y a r e t e d e m e y i z .
M u h t e m e l e n t u r i s t l e r v a r d ı r , s e n i b ö y l e g ö r ü n c e k o r k a r l a r . "
H i ç a l d ı r m a d ı m . Y e r i m d e n k a l k ı p ü s t ü m ü b a ş ı m ı t e -
m i z l e d i m . Y ü r ü y e b i l i y o r d u m . P e t r u s R A M N e f e s A l m a E g -
z e r s i z i ' n i y a p m a m ı ö n e r d i v e y e r d e n s ı r t ç a n t a m ı a l d ı . E g -
z e r s i z i y a p t ı k t a n s o n r a k e n d i m i y e n i d e n d ü n y a y l a u y u m
i ç i n d e h i s s e t m e y e b a ş l a d ı m . Y a r ı m s a a t s o n r a D e m i r H a ç ' ı n
o r a d a o l a c a k t ı m .
V e F o n c e b a d o n b i r g ü n y ı k ı n t ı l a r ı n ı n a r a s ı n d a n y ü k s e -
l e c e k t i . T ü m e n b ü y ü k b i r g ü ç b o ş a l t m ı ş t ı o r a y a .
Emir ve İtaat
D e m i r H a ç ' ı n o r a y a v a r d ı ğ ı m ı z d a P e t r u s ' u n k o l l a r ı n d a y -
d ı m ; b a c a ğ ı m d a k i y a r a y ü r ü m e m i e n g e l l e m i ş t i . P e t r u s , k ö -
p e ğ i n b e n i n e h a l e s o k t u ğ u n u g ö r ü n c e , S a n t i a g o Y o l u ' n d a
y ü r ü m e y e a r a v e r m e m i z g e r e k t i ğ i n i , y a r a m i y i l e ş i n c e y e k a -
d a r d i n l e n m e m i n i y i o l a c a ğ ı n ı s ö y l e d i . Y a k ı n l a r d a , h a c ı l a r ı n
d a ğ l a r ı a ş m a d a n h a v a k a r a r d ı ğ ı n d a s ı ğ ı n d ı k l a r ı b i r k ö y v a r -
d ı . P e t r u s b i r d e m i r c i n i n e v i n d e i k i o d a b u l d u .
B e n i m o d a m ı n k ü ç ü k b i r v e r a n d a s ı v a r d ı ; Y o l ' a ç ı k a l ı
b e r i i l k k e z v e r a n d a l ı b i r e v g ö r ü y o r d u m . V e r a n d a d a n b a k ı l -
d ı ğ ı n d a , S a n t i a g o ' y a u l a ş a b i l m e k i ç i n e r g e ç a ş m a m ı z g e r e -
k e n d a ğ l a r g ö r ü l ü y o r d u . K e n d i m i h e m e n y a t a ğ a a t t ı m v e e r -
t e s i g ü n e k a d a r u y u d u m ; u y a n d ı ğ ı m d a b i r a z a t e ş i m v a r g i -
b i y d i , a m a k e n d i m i d a h a i y i h i s s e d i y o r d u m .
P e t r u s , k ö y l ü l e r i n " d i p s i z k u y u " d e d i k l e r i ç e ş m e d e n b i -
r a z s u g e t i r i p y a r a l a r ı m ı t e m i z l e d i . Ö ğ l e d e n s o n r a o d a m a
o r a l a r d a y a ş a y a n y a ş l ı b i r k a d ı n ı g e t i r d i . Y a r a l a r ı m a ç e ş i t l i
o t l a r s ü r d ü l e r v e k a d ı n b a n a a c ı b i r ç a y i ç i r d i . P e t r u s , t ü -
m ü y l e k a p a n a n a k a d a r y a r a l a r ı y a l a m a m ı t e m b i h l e d i . K a n ı -
m ı n t a t l ı , m a d e n s i t a d ı n ı h â l â h a t ı r l ı y o r u m ; g e r ç i m i d e m i
b u l a n d ı r m ı ş t ı a m a , r e h b e r i m t ü k ü r ü ğ ü m ü n g ü ç l ü b i r d e -
z e n f e k t a n o l d u ğ u n u s ö y l e m i ş t i .
İ k i n c i g ü n y e n i d e n a t e ş l e n d i m . P e t r u s ' l a y a ş l ı k a d ı n b a -
n a y i n e ç a y i ç i r d i l e r v e y a r a l a r ı m a o t l a r s ü r d ü l e r . A m a a t e ş
ç o k y ü k s e k o l m a m a k l a b i r l i k t e d e v a m e t t i . K ö y d e s a r g ı b e -
z i y a d a y a r a b a n d ı b u l a b i l e c e ğ i m i z h i ç b i r y e r y o k t u , o y ü z -
d e n r e h b e r i m b i r a z b a n d a j a l m a k i ç i n y a k ı n l a r d a k i b i r a s -
k e r î ü s s e g i t m e y e k a r a r v e r d i .
B i r k a ç s a a t s o n r a P e t r u s b a n d a j l a r l a d ö n d ü . Y a n ı n d a
g e n ç b i r a s k e r î h e k i m v a r d ı ; a d a m ı s r a r l a b a n a s a l d ı r a n
h a y v a n ı n n e r e d e o l d u ğ u n u s o r u y o r d u .
" I s ı r ı k l a r k ö p e ğ i n k u d u z o l d u ğ u n u g ö s t e r i y o r , " d e d i .
" Y o k , h a y ı r , " d e d i m . " O n u n l a o y u n o y n u y o r d u m , b i r d e n
k e n d i n i k a y b e t t i . U z u n s ü r e d i r b i l d i ğ i m b i r k ö p e k t i r . "
A s k e r î h e k i m p e k i k n a o l m a m ı ş t ı . K u d u z a ş ı s ı o l m a m
i ç i n d i r e t i y o r d u ; i ğ n e o l m a z s a m b e n i ü s t e k i h a s t a n e y e g ö -
t ü r m e s i g e r e k e c e ğ i n i s ö y l e y i n c e k a b u l e t m e k z o r u n d a k a l -
d ı m . K u d u z a ş ı s ı n ı y a p t ı k t a n s o n r a b i r k e z d a h a k ö p e ğ i n n e -
r e d e o l d u ğ u n u s o r d u .
" F o n c e b a d o n ' d a , " d i y e y a n ı t l a d ı m .
Y a l a n ı m ı y a k a l a m ı ş ç a s ı n a , " F o n c e b a d o n t e r k e d i l m i ş
b i r k e n t , " d e d i . " O r a d a k ö p e k o l m a z . "
H e m e n c a n ı m y a n ı y o r m u ş g i b i i n l e m e y e b a ş l a d ı m , P e t -
r u s d a g e n ç s u b a y ı d ı ş a r ı ç ı k a r d ı . S u b a y ç ı k a r k e n g e r e k l i
h e r ş e y i b ı r a k t ı : t e m i z s a r g ı l a r , y a r a b a n d ı v e y a r a m e r h e m i .
P e t r u s ' l a y a ş l ı k a d ı n y a r a m e r h e m i n i k u l l a n m a y a y a -
n a ş m a d ı l a r . Y a r a l a r ı m a o t l a r b a s t ı r ı p s a r g ı b e z i y l e s a r d ı l a r .
K ö p e ğ i n ı s ı r d ı ğ ı y e r l e r i a r t ı k y a l a m a k z o r u n d a k a l m a y a c a -
ğ ı m i ç i n b u n a ç o k s e v i n d i m . S a b a h a k a d a r y a t a ğ ı m ı n y a n ı n -
d a d i z ç ö k ü p e l l e r i n i v ü c u d u m u r n ü s t ü n e k o y d u l a r v e b e -
n i m i ç i n y ü k s e k s e s l e d u a e t t i l e r . P e t r u s ' a n e y a p t ı ğ ı n ı s o r -
d u ğ u m d a , T a n r ı ' n ı n i n a y e t i v e R o m a Y o l u ' y l a i l g i l i b e l l i b e -
l i r s i z b i r ş e y l e r s ö y l e d i . B i r a z d a h a a ç m a s ı n ı i s t e d i m , a m a
b a ş k a h i ç b i r ş e y s ö y l e m e d i .
İ k i g ü n s o n r a t a m a m e n i y i l e ş m i ş t i m . O s a b a h p e n c e -
r e m d e n b a k t ı ğ ı m d a , b a z ı a s k e r l e r i n y a k ı n ı m ı z d a k i e v l e r d e
v e k ö y ü n ç e v r e s i n d e k i t e p e l e r d e a r a m a y a p t ı k l a r ı n ı g ö r -
d ü m . İ ç l e r i n d e n b i r i n e n e l e r o l d u ğ u n u s o r d u m .
" B u r a l a r d a b i r y e r d e k u d u z b i r k ö p e k v a r m ı ş , " d i y e k a r -
ş ı l ı k v e r d i .
Ö ğ l e d e n s o n r a , e v i n d e k a l d ı ğ ı m ı z d e m i r c i o d a m a g e l i p
d ü z e l i r d ü z e l m e z k a s a b a y ı t e r k e t m e m i i s t e d i . B a ş ı m d a n
g e ç e n l e r t ü m k a s a b a d a d u y u l m u ş t u , k a s a b a l ı l a r k u d u r a c a -
ğ ı m d a n v e h a s t a l ı ğ ı h e r k e s e b u l a ş t ı r a c a ğ ı m d a n k o r k u y o r -
l a r d ı . P e t r u s ' l a y a ş l ı k a d ı n d e m i r c i y l e t a r t ı ş a c a k o l d u l a r ,
a m a a d a m e n k ü ç ü k b i r h o ş g ö r ü g ö s t e r m i y o r d u . U y u d u ğ u m
s ı r a d a a ğ z ı m ı n k e n a r ı n d a k ö p ü k g ö r d ü ğ ü n ü b i l e i l e r i s ü r ü -
y o r d u .
U y u r k e n h e p i m i z i n a ğ z ı n ı n k e n a r ı n ı n b i r a z ı s l a n d ı ğ ı n ı
s ö y l e d i k s e d e i k n a e d e m e d i k . O g e c e P e t r u s ' l a y a ş l ı k a d ı n
s a b a h a k a d a r b a ş ı m d a d u a e t t i l e r ; e r t e s i g ü n , h a f i f t o p a 11 a-
y a r a k da o l s a , y e n i d e n S a n t i a g o Y o l u ' n d a y d ı m .
P e t r u s ' a , y a t a ğ a d ü ş t ü ğ ü m d e k a y g ı l a n ı p k a y g ı l a n m a d ı -
ğ ı n ı s o r d u m .
" S a n t i a g o Y o l u ' y l a i l g i l i s a n a d a h a ö n c e s ö z e t m e d i ğ i m
b i r a n l a y ı ş v a r d ı r , " d e d i . " H a c y o l c u l u ğ u a n c a k b i r h a s t a l ı k
s ö z k o n u s u o l d u ğ u n d a y a r ı d a k e s i l e b i l i r . Y a r a l a r ı n i y i l e ş m e -
s e y d i , a t e ş i n d ü ş m e s e y d i , b u n u h a c y o l c u l u ğ u n u n s o n a e r -
m e s i g e r e k t i ğ i y o l u n d a b i r i ş a r e t o l a r a k k a b u l e t m e k z o r u n -
d a k a l a c a k t ı k . "
S o n r a , b i r a z d a ö v ü n e r e k , d u a l a r ı n ı n k a b u l e d i l d i ğ i n i
e k l e d i . A n l a d ı m k i , s o n u n d a i y i l e ş m i ş o l m a m b e n i m i ç i n o l -
d u ğ u k a d a r o n u n i ç i n d e ö n e m l i y d i .
A r t ı k S a n t i a g o Y o l u ' n d a i n i ş e g e ç m i ş t i k ; P e t r u s i k i g ü n
b o y u n c a y o k u ş i n e c e ğ i m i z i s ö y l e d i . Y i n e e s k i s i g i b i h e r g ü n
ö ğ l e d e n s o n r a , g ü n e ş i n e n t e p e y e ç ı k t ı ğ ı s a a t l e r d e b i r a z k e s -
t i r i y o r d u k . S a r g ı l a r ı m y ü z ü n d e n s ı r t ç a n t a m ı P e t r u s t a ş ı -
y o r d u . A r t ı k a c e l e e t m i y o r d u k : B i r a n ö n c e y e t i ş m e k i ç i n
k o ş t u r d u ğ u m u z b u l u ş m a g e r i d e k a l m ı ş t ı .
M o r a l i m g i t t i k ç e d ü z e l i y o r , k e n d i m l e ö v ü n ç d u y u y o r -
d u m ; b i r ç a ğ l a y a n d a n y u k a r ı t ı r m a n m a y ı b a ş a r m ı ş , Y o l ' u n
ş e y t a n ı n ı b o z g u n a u ğ r a t m ı ş t ı m . G e r i y e e n ö n e m l i g ö r e v k a l -
m ı ş t ı : k ı l ı c ı m ı b u l m a k .
B u n d a n P e t r u s ' a söz a ç a c a k o l d u m . N e k i , " B ü y ü k b i r
z a f e r k a z a n d ı n , a m a e n ö n e m l i n o k t a d a b a ş a r ı s ı z l ı ğ a
u ğ r a d ı n , " d e y i n c e b a ş ı m d a n a ş a ğ ı k a y n a r s u l a r d ö k ü l d ü .
" N e d e m e k i s t i y o r s u n ? "
" K a r ş ı l a ş m a n ı n d o ğ r u â n ı n ı b i l m e k t e n s ö z e d i y o r u m .
A c e l e e t m e m i z g e r e k i y o r d u , o n u n i ç i n s e n i ç o k h ı z l ı y ü r ü -
m e y e z o r l a d ı m , o y s a s e n b i r a n ö n c e k ı l ı c ı n a u l a ş m a k t a n
b a ş k a b i r ş e y d ü ş ü n m ü y o r d u n . D ü ş m a n ı n l a n e r e d e k a r ş ı l a -
ş a c a ğ ı n ı b i l m i y o r s a n k ı l ı ç n e i şe y a r a r k i ? "
" K ı l ı ç g ü c ü m ü n a r a c ı d ı r , " d i y e y a n ı t l a d ı m .
" S e n k a f a n ı g ü c ü n e t a k m ı ş s ı n , " d e d i . " Ç a ğ l a y a n , R A M
a l ı ş t ı r m a l a r ı , h a b e r c i n l e k o n u ş m a l a r ı n , b ü t ü n b u n l a r y o k
e t m e n g e r e k e n b i r d ü ş m a n ı n o l d u ğ u n u u n u t t u r d u s a n a .
O n u n l a z o r l u b i r ç a r p ı ş m a y a g i r e c e ğ i n a k l ı n d a n ç ı k t ı . K ı l ı c ı
e l i n e a l m a d a n ö n c e , d ü ş m a n ı n ı n n e r e d e o l d u ğ u n u v e o n u
n a s ı l a l t e d e c e ğ i n i b i l m e l i s i n . K ı l ı ç y a l n ı z c a d a r b e y i i n d i r i r ,
o k a d a r ; o y s a e l , d a h a d a r b e i n m e d e n , ü s t ü n g e l i r y a d a y e -
n i k d ü ş e r .
" T ü m e n ' i k ı l ı c ı n o l m a d a n a l t e t t i n . B u a r a y ı ş ı n b i r g i z i
v a r , h e n ü z ö ğ r e n m e d i ğ i n b i r g i z . B u g i z i ö ğ r e n m e z s e n , a r a -
d ı ğ ı n ı a s l a b u l a m a z s ı n . "
B i r ş e y d e m e d i m . N e z a m a n h e d e f i m e y a k l a ş t ı ğ ı m ı h i s -
s e t m e y e b a ş l a s a m , P e t r u s s ı r a d a n b i r h a c ı o l d u ğ u m u , a r a d ı -
ğ ı m ı b u l a b i l m e m i ç i n h e p b a ş k a b i r ş e y e d a h a i h t i y a c ı m o l -
d u ğ u n u h a t ı r l a t ı y o r d u b a n a . K o n u ş m a m ı z a b a ş l a m a d a n b i r -
k a ç d a k i k a ö n c e d u y d u ğ u m m u t l u l u k t a n e s e r k a l m a m ı ş t ı .
Ş i m d i y e n i d e n S a n t i a g o Y o l u ' n d a y d ı m v e t ü m c e s a r e t i -
m i y i t i r m i ş t i m . Y ü r ü m e k t e o l d u ğ u m Y o l ' d a n s o n o n i k i y ü z -
y ı l d a m i l y o n l a r c a i n s a n g e ç m i ş , S a n t i a g o de C o m p o s t e l a ' y a
k a d a r y ü r ü y ü p g e r i d ö n m ü ş l e r d i . G i t m e k i s t e d i k l e r i y e r e
v a r m a k , o n l a r i ç i n y a l n ı z c a b i r z a m a n s o r u n u y d u . B e n i m
d u r u m d a i s e , G e l e n e k t a r a f ı n d a n k u r u l a n t u z a k l a r y o l u m a
d u r m a d a n y e n i e n g e l l e r , y e n i s ı n a v l a r ç ı k a r ı y o r d u .
P e t r u s ' a y o r u l d u ğ u m u s ö y l e y i n c e g ö l g e l i k b i r y e r e o t u r -
d u k . Y o l k ı y ı s ı n d a k o c a m a n t a h t a h a ç l a r v a r d ı . P e t r u s , s ı r t
ç a n t a l a r ı n ı y e r e b ı r a k ı p y e n i d e n a n l a t m a y a b a ş l a d ı :
" D ü ş m a n ı m ı z h e r z a m a n b i z i m z a y ı f y a n ı m ı z ı g ö s t e r i r .
B u f i z i k s e l a c ı d a n k o r k m a k d a o l a b i l i r , ö n c e d e n z a f e r e u l a -
ş a c a ğ ı m ı z d u y g u s u n a k a p ı l m a k d a ; a m a o n c a u ğ r a ş a d e ğ e r
b u l m a d ı ğ ı m ı z i ç i n d ö v ü ş t e n v a z g e ç m e i s t e ğ i d e o l a b i l i r .
" D ü ş m a n ı m ı z s ı r f b i z i y a r a l a y a b i l e c e ğ i n i , h e m d e g u r u -
r u m u z u n e n y e n i l m e z o l d u ğ u m u z u s ö y l e d i ğ i y e r d e n y a r a l a -
y a b i l e c e ğ i n i b i l d i ğ i i ç i n g i r e r d ö v ü ş e . D ö v ü ş ü r k e n h e p z a y ı f
n o k t a m ı z ı k o r u m a y a ç a l ı ş ı r ı z , o y ü z d e n d ü ş m a n k o r u m a s ı z
b ı r a k t ı ğ ı m ı z y e r d e n , e n g ü v e n l i o l d u ğ u n u s a n d ı ğ ı m ı z y e r -
d e n v u r u r b i z i . V e s o n u n d a , a s l a i z i n v e r m e m e m i z g e r e k e n
b i r ş e y e i z i n v e r d i ğ i m i z i ç i n , d ö v ü ş ü n n a s ı l y a p ı l a c a ğ ı n ı
d ü ş m a n ı n s e ç m e s i n e i z i n v e r d i ğ i m i z i ç i n y e n i k d ü ş e r i z . "
K ö p e k l e d ö v ü ş t ü ğ ü m s ı r a d a , P e t r u s ' u n d e d i k l e r i n i n
h e p s i o l m u ş t u . Y i n e d e , d ü ş m a n l a r ı m o l d u ğ u v e o n l a r l a s a -
v a ş m a m g e r e k t i ğ i d ü ş ü n c e s i n i k a b u l l e n e m e y e c e ğ i m i a n l a t -
t ı m o n a . P e t r u s ' u n , y ü r e k t e n s a v a ş t a n , i n s a n ı n h a y a t ı n d a k i
b a ş a r ı l a r u ğ r u n a s a v a ş m a s ı n ı k a s t e t t i ğ i n i s a n d ı ğ ı m ı s ö y l e -
d i m .
" D o ğ r u , " d e d i . " A m a y ü r e k t e n s a v a ş ı n h e p s i b u d e ğ i l .
S a v a ş m a k g ü n a h d e ğ i l d i r . B i r s e v g i e y l e m i d i r . D ü ş m a n b i z i
g e l i ş t i r i p g ü ç l e n d i r i r , t ı p k ı k ö p e ğ i n s e n i g e l i ş t i r i p g ü ç l e n -
d i r d i ğ i g i b i . "
" T a m a m , a n l ı y o r u m . A m a d e m i n b u n u k o n u ş m u y o r -
d u k . N e d e n b e n i m y a p t ı k l a r ı m d a n h i ç m e m n u n k a l m ı y o r -
s u n ? B e n i m h e r z a m a n y a n l ı ş y a p a c a ğ ı m ı d ü ş ü n d ü ğ ü n i z l e -
n i m i n e k a p ı l ı y o r u m . H e m s e n b a n a k ı l ı c ı m ı n g i z i n i a ç ı k l a -
m a y a c a k m i y d i n ? "
P e t r u s b u n u n h a c y o l c u l u ğ u n a b a ş l a m a d a n ö ğ r e n m i ş
o l m a m b i r ş e y o l d u ğ u n u s ö y l e d i k t e n s o n r a d ü ş m a n d a n söz
e t m e y i s ü r d ü r d ü :
" D ü ş m a n ı m ı z A g a p e ' n i n b i r p a r ç a s ı d ı r , k ı l ı c ı n a s ı l k a v -
r a d ı ğ ı m ı z ı , n e k a d a r i s t e d i ğ i m i z i , n a s ı l k u l l a n a c a ğ ı m ı z ı s ı -
n a m a k i ç i n o r a d a d ı r . H e m o n u n b i z i m h a y a t ı m ı z a g i r m i ş o l -
m a s ı n ı n , h e m d e b i z i m o n u n h a y a t ı n a g i r m i ş o l m a m ı z ı n b i r
a m a c ı v a r d ı r . B u a m a c ı n s o n u ç l a r ı g ö z e a l ı n m a l ı d ı r . O y ü z -
d e n , s a v a ş t a n k a ç m a k y a p ı l a b i l e c e k e n k ö t ü ş e y d i r . S a v a ş ı
k a y b e t m e k t e n d e k ö t ü d ü r , ç ü n k ü y e n i l g i d e n h e r z a m a n b i r
ş e y l e r ö ğ r e n e b i l i r i z ; a m a k a ç a r s a k , d ü ş m a n ı m ı z ı n s a v a ş ı
k a z a n d ı ğ ı n ı i l a n e t m e k t e n b a ş k a b i r ş e y y a p m ı ş o l m a y ı z . "
B u a n l a t t ı k l a r ı n a ç o k ş a ş ı r d ı ğ ı m ı s ö y l e d i m ; k e n d i n i H z .
İ s a ' y a b ö y l e s i n e y a k ı n h i s s e d e r g ö r ü n e n b i r i n s a n ı n ş i d d e t -
t e n b ö y l e söz e t m e s i n e g e r ç e k t e n ç o k ş a ş ı r m ı ş t ı m .
" H z . İ s a ' n ı n Y a h u d a ' y a n e d e n o k a d a r i h t i y a ç d u y d u ğ u -
n u d ü ş ü n d ü n m ü ? " d e d i . " K e n d i n e b i r d ü ş m a n s e ç m e s i g e -
r e k i y o r d u , y o k s a y e r y ü z ü n d e v e r d i ğ i s a v a ş y ü c e l m e y e c e k -
t i . "
Y o l k ı y ı s ı n d a k i t a h t a h a ç l a r b u y ü c e l i ğ i n n a s ı l e l d e e d i l -
d i ğ i n i n t a n ı k l a r ı y d ı : k a n l a , i h a n e t l e v e t e r k e d i l e r e k . Y e r i m -
d e n k a l k t ı m v e y o l a d e v a m e t m e y e h a z ı r o l d u ğ u m u s ö y l e -
d i m .
Y o l d a , b i r s a v a ş p a t l a k v e r d i ğ i z a m a n i n s a n ı n d ü ş m a n ı -
n ı y e n m e s i n i s a ğ l a y a c a k e n b ü y ü k g ü ç k a y n a ğ ı n ı n n e o l d u -
ğ u n u s o r d u m P e t r u s ' a .
" Ş i m d i k i d u r u m u n . K e n d i m i z i e n i y i ş u a n d a y a p t ı ğ ı -
m ı z ı y a p a r a k s a v u n u r u z , ç ü n k ü A g a p e v e k a z a n m a i s t e ğ i
c o ş k u a r a c ı l ı ğ ı y l a b u r a d a d ı r .
" A ç ı k l ı ğ a k a v u ş t u r m a k i s t e d i ğ i m b i r ş e y d a h a v a r : D ü ş -
m a n p e k e n d e r k ö t ü l ü ğ ü t e m s i l e d e r . S ı r a d a n b i r v a r l ı k t ı r ,
k ı l ı c ı m ı z ı n k ı n ı n d a p a s l a n m a m a s ı n ı s a ğ l a y a n o d u r . "
Y a z l ı k e v i m i z i y a p t ı r ı r k e n , k a r ı m ı n n a s ı l b i r d e n o d a l a r -
d a n b i r i n i n y e r i n i d e ğ i ş t i r m e y e k a r a r v e r d i ğ i n i h a t ı r l a d ı m .
İ n ş a a t ç ı y a b u k ö t ü h a b e r i v e r m e k b a n a d ü ş m ü ş t ü . Y e t m i ş -
l i k u s t a y ı ç a ğ ı r ı p n e i s t e d i ğ i m i s ö y l e d i ğ i m d e , e v i n p l a n ı n a
b a k ı p b i r a z d ü ş ü n d ü k t e n s o n r a d a h a d a i y i b i r ç ö z ü m b u l -
m u ş , b a ş l a m ı ş o l d u ğ u b i r d u v a r d a n y a r a r l a n a r a k b u i ş i h a l -
l e d e c e ğ i n i s ö y l e m i ş t i . K a r ı m d a b u f i k r e b a y ı l m ı ş t ı .
B e l k i d e P e t r u s ' u n d a h a k a r m a ş ı k b i r b i ç i m d e a n l a t m a -
y a ç a l ı ş t ı ğ ı b u y d u : D ü ş m a n ı y e n m e k i ç i n ş u a n d a y a p m a k -
t a o l d u ğ u m u z ş e y i n i t i c i g ü c ü n ü k u l l a n m a m ı z g e r e k t i ğ i n i
a n l a t m a y a ç a l ı ş ı y o r d u .
O n a i n ş a a t ç ı y l a i l g i l i h i k â y e y i a n l a t t ı m .
" H a y a t b i z e h e r z a m a n S a n t i a g o Y o l u ' n d a n d a h a ç o k
ş e y ö ğ r e t i r , " d i y e k a r ş ı l ı k v e r d i . " A m a h a y a t ı n b i z e ö ğ r e t t i k -
l e r i n e p e k i n a n m a y ı z . "
Y a k u b y o l u n u n b u k e s i m i n d e y o l b o y u n c a h a ç l a r v a r d ı .
O k a d a r b ü y ü k v e a ğ ı r b i r t a h t a d a n y a p ı l m ı ş l a r d ı k i , o n l a r ı
b u r a y a d i k e n h a c ı n ı n i n s a n ü s t ü b i r g ü c ü o l s a g e r e k t i . G ö r e -
b i l d i ğ i m k a d a r ı y l a , o t u z m e t r e d e b i r b i r h a ç d i k i l m i ş t i . P e t -
r u s ' a b u n l a r ı n n e a n l a m a g e l d i ğ i n i s o r d u m .
" Ç o k e s k i v e m o d a s ı g e ç m i ş b i r i ş k e n c e â l e t i , " d e d i .
" T a m a m d a , b u r a d a n e a r ı y o r l a r ? "
" B e l k i b i r ç e ş i t a d a k t ı r l a r . N e r e d e n b i l e y i m ? "
T a m o s ı r a d a , d e v r i l m i ş b i r h a ç ı n ö n ü n e g e l m i ş t i k .
" B e l k i d e t a h t a ç ü r ü m ü ş t ü r , " d e d i m .
" H e p s i a y n ı t a h t a d a n y a p ı l m ı ş . Ö b ü r l e r i n i n h i ç b i r i
ç ü r ü m e m i ş . "
" O z a m a n t o p r a ğ a s a ğ l a m ç a k ı l m a m ı ş o l m a l ı . "
P e t r u s ç e v r e s i n e b a k m d ı k t a n s o n r a s ı r t ç a n t a s ı n ı y e r e
b ı r a k ı p o t u r d u . D a h a b i r k a ç d a k i k a ö n c e m o l a v e r i p d i n l e n -
d i ğ i m i z i ç i n , n e y a p t ı ğ ı n ı a n l a y a m a d ı m .
N e d ü ş ü n d ü ğ ü m ü a n l a y a r a k , " K ö p e ğ i a l t e t t i n , " d e d i .
" Ö l ü l e r i n h a y a l e t l e r i n d e n k o r k m a . "
" İ y i d e , n e d e n d u r d u k ? "
P e t r u s e l i y l e s u s m a m ı i ş a r e t e t t i , b e n d e b i r s ü r e h i ç b i r
ş e y s ö y l e m e d i m . K ö p e ğ i n e s k i k o r k u s u d ü ş t ü i ç i m e ; P e t -
r u s ' u n b i r ş e y l e r d e m e s i n i u m a r a k a y a k t a ö y l e b e k l i y o r -
d u m .
" N e d u y u y o r s u n ? " d i y e s o r d u .
" H i ç b i r ş e y . S e s s i z l i ğ i . "
" S e s s i z l i ğ i d u y a b i l e c e k k a d a r y e t e n e k l i d e ğ i l i z ! K e n d i
s a ç m a l a r ı m ı z ı b i l e d u y m a y ı b e c e r e m e y e n i n s a n l a r ı z .
T ü m e n ' i n g e l m e k ü z e r e o l d u ğ u n u n e r e d e n a n l a d ı ğ ı m ı h i ç
s o r m a d ı n . S ö y l e y e y i m : d i n l e y e r e k . S e s i g ü n l e r ö n c e , b i z d a -
ha A s t o r g a ' d a y k e n d u y m a y a b a ş l a d ı m . D u y a r d u y m a z d a h a
h ı z l ı y ü r ü m e y e b a ş l a d ı m , ç ü n k ü t ü m b e l i r t i l e r o n u n l a
F o n c e b a d o n ' d a k a r ş ı l a ş a c a ğ ı m ı z ı g ö s t e r i y o r d u . A y n ı s e s i
s e n d e d u y d u n , a m a d i n l e m i y o r d u n .
" H e r ş e y s e s l e r d e d i r - g e ç m i ş , ş i m d i , g e l e c e k . D i n l e m e -
s i n i b i l m e y e n i n s a n , h a y a t ı n b i z e h e r z a m a n s u n d u ğ u ö ğ ü -
d ü a s l a d u y m a z . V e a n c a k o â n ı n s e s l e r i n e k u l a k v e r e n i n -
s a n d o ğ r u k a r a r l a r a v a r a b i l i r . "
P e t r u s o t u r m a m ı v e k ö p e ğ i u n u t m a m ı i s t e d i . B a n a S a n -
t i a g o Y o l u ' n u n e n k o l a y v e e n ö n e m l i e g z e r s i z l e r i n d e n b i r i -
n i ö ğ r e t e c e ğ i n i s ö y l e d i .
V e D i n l e m e E g z e r s i z i ' n i ö ğ r e t t i .
" H e m e n ş i m d i y a p , " d e d i .
D İ N L E M E E G Z E R S İ Z İ
G e v ş e . G ö z l e r i n i k a p a t .
B i r k a ç d a k i k a , b i r o r k e s t r a n ı n ç a l g ı l a r ı n ı d i n l i y o r m u ş s u n
g i b i , ç e v r e n d e d u y d u ğ u n t ü m ses le re o d a k l a n m a y a ça l ı ş .
Yavaş y a v a ş s e s l e r i b i r b i r l e r i n d e n a y ı r t e t m e y e ça l ı ş . H e r se-
se, ç a l m a k t a o l a n t e k ç a l g ı y m ı ş g i b i o d a k l a n . Ö t e k i s e s l e r i
d u y m a m a y a ça l ı ş .
B u e g z e r s i z i her g ü n y a p t ı ğ ı n d a , ses le r d u y m a y a b a ş l a y a -
c a k s ı n . İ l k i n b u n l a r ı n h a y a l î ses le r o l d u ğ u n u s a n a c a k s ı n .
D a h a s o n r a b u n l a r ı n g e ç m i ş i n , ş i m d i n v e g e l e c e ğ i n d e n ge-
len ses le r o l d u k l a r ı n ı, z a m a n ı n i ç i n d e n h a t ı r ı n a g e l d i k l e r i n i
k e ş f e d e c e k s i n .
B u e g z e r s i z i a n c a k h a b e r c i n i n s e s i n i ö n c e d e n b i l i y o r s a n
y a p m a l ı s ı n .
B u e g z e r s i z i he r s e f e r i n d e e n a z o n d a k i k a y a p .
E g z e r s i z i y a p m a y a b a ş l a d ı ğ ı m d a , u z a k t a n r ü z g â r ı n se -
s i n i v e b i r k a d ı n s e s i d u y d u m , b i r a z s o n r a b i r d a i m k ı r ı l d ı -
ğ ı n ı d u y a r g i b i o l d u m . H i ç d e z o r b i r e g z e r s i z d e ğ i l d i , ü s t e -
l i k b a s i t l i ğ i b ü y ü l e m i ş t i b e n i . K u l a ğ ı m ı y e r e d a y a d ı m , t o p -
r a ğ ı n b o ğ u k s e s l e r i n i d i n l e m e y e k o y u l d u m . Ç o k g e ç m e d e n
s e s l e r i b i r b i r l e r i n d e n a y ı r t e t m e y e b a ş l a d ı m : y a p r a k l a r ı n h ı -
ş ı r t ı s ı , u z a k l a r d a k i s e s i n s e s i , k u ş l a r ı n k a n a t s e s l e r i . B i r d e
b a k t ı m , o n b e ş d a k i k a o l m u ş .
P e t r u s , n e l e r d u y d u ğ u m u s o r m a d a n , " B i r s ü r e s o n r a b u
e g z e r s i z i n d o ğ r u k a r a r ı v e r m e n e y a r d ı m c ı o l d u ğ u n u g ö r e -
c e k s i n , " d e d i . " A g a p e , M a v i K ü r e E g z e r s i z i a r a c ı l ı ğ ı y l a k o -
n u ş u r s e n i n l e , a m a g ö r m e , d o k u n m a , k o k u a l m a d u y u l a r ı n ,
y ü r e ğ i n v e i ş i t m e d u y u n a r a c ı l ı ğ ı y l a k o n u ş u r . E n ç o k b i r
h a f t a y a k a d a r s e s l e r d u y m a y a b a ş l a y a c a k s ı n . Ö n c e ç e k i n -
g e n g e l e c e k b u s e s l e r , a m a ç o k g e ç m e d e n s a n a ö n e m l i ş e y -
l e r s ö y l e m e y e b a ş l a y a c a k l a r . A n c a k h a b e r c i n k o n u s u n d a
t e m k i n l i o l . K a f a n ı k a r ı ş t ı r m a y a k a l k ı ş a c a k t ı r . A m a o n u n
s e s i n i t a n ı d ı ğ ı n i ç i n s a n a b i r z a r a r v e r e m e z . "
P e t r u s , b i r d ü ş m a n ı n c o ş k u l u ç a ğ r ı s ı n ı , b i r k a d ı n d a v e -
t i n i y a d a k ı l ı c ı m ı n g i z i n i d u y u p d u y m a d ı ğ ı n ı s o r d u .
" U z a k t a n b i r k a d ı n s e s i d u y d u m , o k a d a r , " d e d i m . " B i r
ç i f t ç i n i n k a r ı s ı ç o c u ğ u n a s e s l e n i y o r d u . "
" G ü z e l , ş u h a ç a b a k , b a k a l ı m d ü ş ü n c e l e r i n l e o n u y e r -
d e n k a l d ı r a b i l e c e k m i s i n ? "
B ö y l e b i r e g z e r s i z i n n e a n l a m a g e l d i ğ i n i s o r d u m .
" D ü ş ü n c e l e r i n e i n a n c ı n o l d u ğ u a n l a m ı n a g e l i r , " d i y e
y a n ı t l a d ı .
Y o g a p o z i s y o n u n d a y e r e o t u r d u m . K ö p e k v e ç a ğ l a y a n l a
i l g i l i o n c a ş e y i n ü s t e s i n d e n g e l d i k t e n s o n r a b u n u d a b a ş a r a -
b i l e c e ğ i m d e n e m i n d i m . G ö z l e r i m i h a ç a d i k t i m . B e d e n i m -
d e n a y r ı l d ı ğ ı m ı , h a ç ı k a v r a d ı ğ ı m ı , a s t r a l b e d e n i m i k u l l a n a -
r a k o n u k a l d ı r d ı ğ ı m ı h a y a l e t t i m . D a h a ö n c e G e l e n e k y o l u n -
d a , b u k ü ç ü k " m u c i z e l e r " d e n b i r k a ç ı n ı g e r ç e k l e ş t i r m i ş t i m .
B a r d a k l a r ı v e p o r s e l e n h e y k e l c i k l e r i k ı r m a y ı , n e s n e l e r i m a -
s a n ı n ü s t ü n d e h a r e k e t e t t i r m e y i b a ş a r m ı ş t ı m . K o l a y b i r s i -
h i r h i l e s i y d i v e b ü y ü k b i r g ü c ü g e r e k t i r m e s e d e i n a n ç s ı z l a -
r ı k a z a n m a k t a işe y a r ı y o r d u . N e v a r k i , b u h a ç k a d a r b ü y ü k
v e a ğ ı r b i r n e s n e d e h i ç d e n e m e m i ş t i m . A m a P e t r u s y a p m a -
m ı e m r e t t i ğ i n e g ö r e , n a s ı l y a p ı l a c a ğ ı n ı b i l e c e ğ i m i h i s s e d i -
y o r d u m .
Y a r ı m s a a t k a d a r b i l d i ğ i m h e r y o l u d e n e d i m . A s t r a l y e r
d e ğ i ş t i r m e v e t e l k i n e b a ş v u r d u m . U s t a m ı n y e r ç e k i m i ü s -
t ü n d e k i g ü c ü n ü h a t ı r l a d ı m v e b ö y l e d u r u m l a r d a h e r z a m a n
s ö y l e d i ğ i s ö z l e r i s ö y l e m e y i d e n e d i m . H i ç b i r ş e y o l m a d ı . D ü -
ş ü n c e m i t ü m ü y l e o r a y a o d a k l a n d ı r ı y o r d u m , a m a h a ç y e r i n -
d e n o y n a m ı y o r d u . A s t r a i n ' i ç a ğ ı r d ı m ; a l e v s ü t u n l a r ı a r a s ı n -
d a b e l i r d i . A m a o n a h a ç t a n s ö z a ç t ı ğ ı m d a , h a ç l a r d a n t i k s i n -
d i ğ i n i s ö y l e d i .
S o n u n d a P e t r u s b e n i s a r s a r a k t r a n s h a l i n d e n ç ı k a r d ı .
" H a y d i b a k a l ı m , k e n d i n e g e l , " d e d i , " s i n i r i m i b o z u y o r -
s u n . M a d e m d ü ş ü n e r e k y a p a m ı y o r s u n , h a ç ı e l l e r i n l e
k a l d ı r . "
" E l l e r i m l e m i ? "
" H a y d i , k a l d ı r ! "
Ş a ş k ı n l ı k i ç i n d e y d i m . K a r ş ı m d a k i a d a m b i r d e n b e r b a t
b i r i o l m u ş ç ı k m ı ş t ı , y a r a l a r ı m ı n i y i l e ş m e s i i ç i n p a r a l a n a n
a d a m a h i ç b e n z e m i y o r d u . N e d i y e c e ğ i m i , n e y a p a c a ğ ı m ı b i -
l e m i y o r d u m .
" H a y d i , k a l d ı r ! " d i y e t e k r a r l a d ı . " E m r e d i y o r u m ! "
K ö p e ğ i n s a l d ı r ı s ı s o n r a s ı e l l e r i m k o l l a r ı m s a r g ı l a r i ç i n -
d e y d i . D i n l e m e E g z e r s i z i ' n d e n y e n i g e ç m i ş o l m a m a k a r ş ı n ,
P e t r u s ' t a n i ş i t t i k l e r i m e i n a n a m ı y o r d u m . B i r ş e y d e m e d e n
s a r g ı l a r ı m ı g ö s t e r d i m . A m a y ü z ü n d e k i i f a d e d e e n k ü ç ü k b i r
d e ğ i ş i k l i k o l m a d ı , b a n a s o ğ u k s o ğ u k b a k m a y a d e v a m e d i -
y o r d u . K e n d i s i n e b o y u n e ğ m e m i b e k l i y o r d u . A r t ı k k a r ş ı m -
d a k i , b u n c a z a m a n d ı r b a n a e ş l i k e d e n , R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı n ı
ö ğ r e t e n , S a n t i a g o Y o l u ' y l a i l g i l i o g ü z e l h i k â y e l e r i a n l a t a n
r e h b e r i m v e d o s t u m d e ğ i l d i s a n k i . S a n k i o g i t m i ş , y e r i n e
b e n i b i r k ö l e o l a r a k g ö r e n , b a n a a p t a l c a b i r ş e y y a p m a m ı
e m r e d e n b i r a d a m g e l m i ş t i .
" N e b e k l i y o r s u n ? " d e d i .
Ç a ğ l a y a n ı n o r a d a y a ş a d ı k l a r ı m ı h a t ı r l a d ı m . O g ü n P e t -
r u s ' t a n b i r a r a k u ş k u l a n m ı ş 11 m , a m a s o n r a d a n b a n a y e n i -
d e n i y i d a v r a n m ı ş t ı . B a n a s e v g i s i n i g ö s t e r m i ş , k ı l ı c ı m ı a r a -
m a k t a n v a z g e ç m e m e e n g e l o l m u ş t u . O k a d a r s e v e c e n b i r
i n s a n ı n ş i m d i b i r d e n n a s ı l b u k a d a r s e r t l e ş t i ğ i n i a n l a y a m ı -
y o r d u m . S a n k i b i r d e n i n s a n l ı ğ ı n a r t ı k g e r i d e b ı r a k m a y a ç a -
l ı ş t ı ğ ı b i r ş e y i n , i n s a n ı n i n s a n a z u l m ü n ü n s u r e t i o l u p ç ı k -
m ı ş t ı .
" P e t r u s , b e n . . . "
" K a l d ı r , y o k s a S a n t i a g o Y o l u b u r a d a b i t e r ! "
B i r k e z d a h a k o r k u y a k a p ı l d ı m . Ç a ğ l a y a n d a b u k a d a r
k o r k m a m ı ş 11 m ; o n c a z a m a n ü s t ü m e g e l e n k ö p e k b i l e b e n i
bu k a d a r k o r k u t a m a m ı ş 11 . B i r y e r d e n b i r i ş a r e t g e l s e ,
P e t r u s ' u n b u a n l a m s ı z e m r i n i a ç ı k l a y a c a k b i r ş e y g ö r s e m y a
d a i ş i t s e m d i y e d u a e d i y o r d u m . A m a o r t a l ı k t a ç ı t ç ı k m ı y o r -
d u . Y a P e t r u s ' a b o y u n e ğ e c e k t i m y a d a k ı l ı c ı u n u t a c a k t ı m .
B i r k e z d a h a s a r g ı l ı k o l l a r ı m ı k a l d ı r ı p g ö s t e r e c e k o l d u m ,
a m a y e r e o t u r m u ş , e m i r l e r i n i y e r i n e g e t i r m e m i b e k l i y o r d u .
B o y u n e ğ m e k t e n b a ş k a ç a r e m k a l m a m ı ş t ı .
H a ç ı n y a n ı n a g i t t i m , a ğ ı r l ı ğ ı n ı k e s t i r e b i l m e k i ç i n a y a -
ğ ı m l a i t e l e m e y e ç a l ı ş t ı m . K ı m ı l d a m a d ı b i l e . E l l e r i m s a ğ l a m
o l s a b i l e y e r i n d e n o y n a t m a m ç o k z o r d u , s a r g ı l ı e l l e r l e k a l -
d ı r m a m b e l l i k i o l a n a k s ı z d ı . A m a i t a a t e d e c e k t i m . G e r e k i r -
s e ö l e c e k t i m ; H z . İ s a ' n ı n a y n ı y ü k ü t a ş ı m a k z o r u n d a k a l d ı -
ğ ı n d a k a n l a r a b u l a n d ı ğ ı g i b i k a n l a r i ç i n d e k a l a c a k t ı m b e n
d e . A m a n e k a d a r b ü y ü k b i r ç a b a h a r c a d ı ğ ı m ı g ö r e n P e t r u s
b e l k i d e y u m u ş a y a c a k , b e n i b u s ı n a v d a n k u r t a r a c a k t ı .
H a ç k a i d e s i n d e n k ı r ı l m ı ş , a m a k o p m a m ı ş t ı . Y o n g a l a r ı
k e s i p k o p a r a c a k b ı ç a ğ ı m d a y o k t u . A c ı m ı u m u r s a m a d a n
k o l l a r ı m ı h a ç a d o l a d ı m , e l l e r i m i k u l l a n m a d a n p a r ç a l a n m ı ş
k a i d e s i n d e n a y ı r m a y a ç a l ı ş t ı m . T a h t a s ü r t ü n e n y a r a l a r ı m
d a h a d a a ç ı l ı n c a a c ı y l a h a y k ı r d ı m . P e t r u s ' a b a k t ı m , y ü z ü n -
d e e n k ü ç ü k b i r t e p k i b e l i r t i s i y o k t u . B i r d a h a b a ğ ı r m a m a -
y a k a r a r v e r d i m . C a n ı m n e k a d a r y a n a r s a y a n s ı n a c ı m ı b a s -
t ı r a c a k t ı m .
Y a p m a m g e r e k e n i l k i ş i n h a ç ı y e r i n d e n k a l d ı r m a k d e -
ğ i l , k a i d e s i n d e n a y ı r m a k o l d u ğ u n u n f a r k ı n d a y d ı m . D a h a
s o n r a b i r ç u k u r k a z ı p h a ç ı ç u k u r u n i ç i n e i t e c e k t i m . S i v r i u ç -
lu b i r t a ş b u l d u m , a c ı m a a l d ı r m a k s ı z ı n y o n g a l a r a v u r m a y a
b a ş l a d ı m .
C a n ı m k o r k u n ç y a n ı y o r , d u y d u ğ u m a c ı h e r v u r u ş t a b i -
r a z d a h a a r t ı y o r d u ; y o n g a l a r b i r b i r l e r i n d e n k o l a y k o l a y a y -
r ı l m ı y o r d u . B a k t ı m y a r a l a r ı m y e n i d e n a ç ı l a c a k v e h i ç i ş g ö -
r e m e z h a l e g e l e c e ğ i m , h e m e n a r a v e r d i m . A c ı d a n m a h v o l -
m a m a k i ç i n d a h a y a v a ş ç a l ı ş m a y a k a r a r v e r d i m . T a ş l a v u -
r u r k e n e l i m a c ı m a s ı n d i y e d e g ö m l e ğ i m i ç ı k a r ı p e l i m e d o l a -
d ı m . S o n u ç i y i y d i : Y o n g a l a r b i r b i r a y r ı l m a y a b a ş l a m ı ş t ı .
A n c a k t a ş ı n s i v i r i u c u k ı r ı l m a k ü z e r e o l d u ğ u n d a n b a ş k a b i r
t a ş a r a n d ı m . H e r d u r u ş u m d a b i r d a h a b a ş l a y a m a y a c a ğ ı n ı
d u y g u s u n a k a p ı l ı y o r d u m . E l i m ç o k a c ı m a s ı n d i y e b i r s ü r ü
s i v r i t a ş t o p l a d ı m v e b i r b i r i a r d ı s ı r a h e p s i n i k u l l a n d ı m . H e -
m e n t ü m l i f l e r k o p m u ş t u , y a l n ı z c a e n b ü y ü k l e r i s a p a s a ğ l a m
d u r u y o r d u . E l i m i n a c ı s ı n ı n g i t t i k ç e a r t t ı ğ ı n ı g ö r ü n c e y a v a ş
ç a l ı ş m a k t a n v a z g e ç i p t a h t a y a d e l i g i b i v u r m a y a b a ş l a d ı m .
B i r a z d a n a c ı d a n d e v a m e d e m e y e c e k d u r u m a g e l e c e ğ i m i n
f a r k ı n d a y d ı m . P e k az b i r z a m a n ı m k a l m ı ş t ı ve bu s ü r e y i i y i
d e ğ e r l e n d i r m e m g e r e k i y o r d u . A r t ı k t a ş ı h e m t e s t e r e , h e m
d e b a l y o z g i b i k u l l a n ı y o r d u m ; a m a d e r i m l e s a r g ı l a r a r a s ı n -
d a k i y a p ı ş k a n b i r ş e y ç a l ı ş m a m ı d a h a da z o r l a ş 11 r ı y o r d u .
H e r h a l d e k a n d ı r , d i y e d ü ş ü n d ü m , a m a h e m e n s i l i p a t t ı m
k a f a m d a n . D i ş l e r i m i g ı c ı r d a t a r a k y o n g a y a d a h a s e r t v u r m a -
ya b a ş l a d ı m ve ça 11 rd a d ı ğ ı n ı g ö r d ü m . O k a d a r h e y e c a n l a n -
m ı ş t ı m k i a y a ğ a k a l k t ı m v e b a n a b ü t ü n b u a c ı l a r ı ç e k t i r e n
t a h t a y a v a r g ü c ü m l e b i r d a r b e i n d i r d i m .
H a ç , k a i d e s i n d e n k o p t u , g ı c ı r d a y a r a k y a n a d e v r i l d i .
G e l g e l e l i m , s e v i n c i m u z u n s ü r m e d i . E l i m ç o k k ö t ü
z o n k l u y o r d u v e d a h a i ş i n b a s ı n d a y d ı m . P e t r u s ' a b a k t ı m ,
u y u y o r d u . B i r s ü r e d u r d u m , h a ç ı P e t r u s f a r k ı n a v a r m a d a n
n a s ı l k a l d ı r ı r ı m d a o n u ş a ş k ı n a ç e v i r i r i m , d i y e d ü ş ü n d ü m .
A m a P e t r u s ' u n i s t e d i ğ i d e h a ç ı k a l d ı r m a m d e ğ i l m i y d i ?
O n u a l d a t m a k s ö z k o n u s u d e ğ i l d i , ç ü n k ü h e r ş e y b ü t ü n ü y -
l e b a n a b a ğ l ı y d ı .
Y e r e b a k t ı m : T o p r a k k u r u v e s a r ı y d ı . T a ş l a r d a n b a ş k a
k u l l a n a c a ğ ı m b i r â l e t y o k t u . A r t ı k a c ı s ı n a d a y a n a m a d ı ğ ı n ı
i ç i n s a ğ e l i m i k u l l a n m a m o l a n a k s ı z d ı ; h e m s a r g ı n ı n a l t ı n d a -
k i y a p ı ş k a n m a d d e b e n i k o r k u t u y o r d u . E l i m e s a r d ı ğ ı m
g ö m l e ğ i m i s a r g ı l a r d a n ö z e n l e a y ı r d ı m ; s a r g ı b e z i k a n l a n -
176
m ı ş t ı . Ü s t e l i k n e r d e y s e i y i l e ş m i ş b i r y a r a y d ı b u . P e t r u s c a -
n a v a r ı n t e k i y d i !
B u s e f e r d a h a a ğ ı r v e d a h a s a ğ l a m b i r t a ş b u l d u m .
G ö m l e ğ i s o l e l i m e s a r d ı m , t a ş ı t o p r a ğ a h ı z l ı h ı z l ı v u r a r a k
h a ç ı n d i b i n d e b i r ç u k u r k a z m a y a b a ş l a d ı m . Ö n c e l e r i i y i g i -
d i y o r d u m , a m a t o p r a k o k a d a r s e r t v e k u r u y d u k i ç o k g e ç -
m e d e n y a v a ş l a m a k z o r u n d a k a l d ı m . K a z m a y ı s ü r d ü r m e m e
k a r ş ı n ç u k u r s a n k i b i r t ü r l ü d e r i n l e ş m i y o r d u . H a ç ı n i k i y a -
n a s a l l a n m a m a s ı i ç i n ç u k u r u n ç o k g e n i ş o l m a m a s ı g e r e k t i -
ğ i n i d ü ş ü n d ü m , a m a b u d a k a z d ı ğ ı m t o p r a ğ ı ç ı k a r ı p a t m a -
m ı g ü ç l e ş t i r i y o r d u . S a ğ e l i m e s k i s i k a d a r a ğ r ı m ı y o r d u , a m a
k a n p ı h t ı l a r ı m i d e m i b u l a n d ı r ı y o r v e c a n ı m ı s ı k ı y o r d u . S o l
e l i m i k u l l a n m a y a a l ı ş ı k d e ğ i l d i m , t a ş i k i d e b i r k a y ı y o r d u
e l i m d e n .
D u r m a d a n k a z ı y o r d u m ! T a ş ı h e r i n d i r i ş i m d e , ç u k u r d a
b i r i k e n t o p r a ğ ı e l i m l e h e r ç ı k a r ı p a t ı ş ı m d a P e t r u s ' u d ü ş ü -
n ü y o r d u m . M ı ş ı l m ı ş ı l u y u d u ğ u n u g ö r d ü k ç e o n a k a r ş ı d a h a
d a b ü y ü k b i r n e f r e t d u y u y o r d u m . A m a b e l l i k i , ç ı k a r d ı ğ ı m
g ü r ü l t ü d e n d e , n e f r e t i m d e n d e r a h a t s ı z o l m u y o r d u . K e n d i
k e n d i m e , " B i r b i l d i ğ i v a r d ı r h e r h a l d e , " d i y o r d u m a m a , b e n i
b u k a d a r a ş a ğ ı l a y ı p k ü ç ü k d ü ş ü r m e s i n i d e b i r t ü r l ü a n l a y a -
m ı y o r d u m d o ğ r u s u . Y ü z ü n ü t a ş ı i n d i r i p d u r d u ğ u m t o p r a k -
t a g ö r ü y o r , d u y d u ğ u m ö f k e y l e ç u k u r u d a h a d a d e r i n k a z ı -
y o r d u m . B i r k e z d a h a , z a m a n d ı b e l i r l e y i c i o l a n : Ö n ü n d e so -
n u n d a b e n k a z a n a c a k t ı m .
B u n l a r ı d ü ş ü n ü r k e n , e n k o r k t u ğ u m ş e y b a ş ı m a g e l d i ,
t a ş s e r t b i r ş e y e ç a r p ı p g e r i f ı r l a d ı . O n c a ç a b a d a n s o n r a k a z -
m a y ı s ü r d ü r m e m i o l a n a k s ı z k ı l a n b i r k a y a y l a k a r ş ı l a ş m ı ş -
t ı m .
Y ü z ü m d e k i t e r i s i l i p a r p a c ı k u m r u s u g i b i d ü ş ü n m e y e
b a ş l a d ı m . H a ç ı b a ş k a b i r y e r e t a ş ı y a c a k g ü c ü m k a l m a m ı ş t ı .
H e r ş e y e y e n i b a ş t a n d a b a ş l a y a m a z d ı m , ç ü n k ü s o l e l i m a r -
t ı k i ş l e m i y o r d u . B u a c ı d a n d a k ö t ü y d ü v e b e n i g e r ç e k t e n
k o r k u t u y o r d u . G e r ç i p a r m a k l a r ı m ı k ı m ı l d a t a b i l i y o r d u m ,
a m a s o l e l i m i d a h a f a z l a c e z a l a n d ı r m a m a m g e r e k t i ğ i n i se -
z i n l i y o r d u m .
Ç u k u r a b a k t ı m . H a ç ı d i k e b i l e c e ğ i m k a d a r d e r i n d e ğ i l d i .
Hac 177/12
" Y a n l ı ş y a n ı t d o ğ r u s u n a g ö t ü r ü r . " G ö l g e E g z e r s i z i ' n i v e
o s ı r a d a P e t r u s ' u n s ö y l e d i k l e r i n i h a t ı r l a d ı m . R A M a l ı ş t ı r m a -
l a r ı n ı n a n c a k o n l a r ı g ü n l ü k h a y a t ı m a u y g u l a y a b i l i r s e m b i r
a n l a m k a z a n a c a ğ ı n ı s ö y l e m i ş t i . Ş u a n d a k i k a d a r s a ç m a b i r
d u r u m d a b i l e R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı i şe y a r a y a b i l i r d i .
" Y a n l ı ş y a n ı t d o ğ r u s u n a g ö t ü r ü r . " E n o l m a y a c a k ç ö z ü m
h a ç ı b a ş k a b i r y e r e t a ş ı m a y a k a l k ı ş m a k t ı ; a r t ı k b u n u y a p a -
c a k g ü c ü m k a l m a m ı ş t ı . Ç u k u r u b i r a z d a h a d e r i n l e ş t i r m e y e
ç a l ı ş m a k d a m ü m k ü n d e ğ i l d i .
O z a m a n , e n o l m a y a c a k y a n ı t t o p r a ğ ı d a h a d e r i n k a z -
m a k s a , d o ğ r u y a n ı t t o p r a ğ ı y ü k s e l t m e k t i . A m a n a s ı l ?
İ ş t e o a n d a P e t r u s ' a d u y d u ğ u m n e f r e t y o k o l d u . H a k l ı y -
d ı . T o p r a ğ ı y ü k s e l t e b i l i r d i m !
Y a k m ı m d a k i t ü m t a ş l a r ı t o p l a d ı m , k a z ı p ç ı k a r d ı ğ ı m
t o p r a k l a k a r ı ş t ı r a r a k ç u k u r u n ç e v r e s i n e y ı ğ m a y a b a ş l a d ı m .
B ü y ü k b i r ç a b a y l a h a ç ı n a l t ı n ı b i r a z k a l d ı r d ı m , a l t ı n a t a ş l a r -
l a d e s t e k y a p a r a k y e r d e n b i r a z d a h a k a l k m a s ı n ı s a ğ l a d ı m .
Y a r ı m s a a t s o n r a t o p r a k y ü k s e l m i ş , ç u k u r y e t e r i n c e d e r i n -
l e ş m i ş t i .
İ ş h a ç ı ç u k u r a s o k m a y a k a l m ı ş t ı . B u s o n h a m l e y i b a ş a r -
m a k z o r u n d a y d ı m . B i r e l i m h i s s i n i k a y b e t m i ş t i , ö b ü r e l i m
ç o k a c ı y o r d u . K o l l a r ı m s a r g ı l a r i ç i n d e y d i . A m a s ı r t ı m s a ğ -
l a m d ı ; b i r k a ç s ı y r ı k v a r d ı , o k a d a r . Y e r e y a t ı p h a ç ı n a l t ı n a g i -
re r , y a v a ş y a v a ş k a l d ı r a b i l i r s e m , ç u k u r u n i ç i n e k a y d ı r a b i l i r -
d i m .
Y e r e u z a n d ı m , t o z u t o p r a ğ ı b u r n u m d a , g ö z l e r i m d e h i s -
s e d i y o r d u m . H i s s i z e l i m l e h a ç ı a z ı c ı k k a l d ı r ı p a l t ı n a g i r d i m .
S ı r t ı m ı t a m g ö v d e s i n e y a s l a d ı m . K a l d ı r a m a y a c a ğ ı m k a d a r
a ğ ı r o l d u ğ u n u n f a r k ı n d a y d ı m , a m a o l a n a k s ı z da d e ğ i l d i .
A k l ı m d a n T o h u m E g z e r s i z i ' n i g e ç i r d i m ; y a v a ş y a v a ş c e n i n
p o z i s y o n u n a g e ç e r e k h a ç ı s ı r t ı m d a d e n g e l e d i m . B i r k a ç k e z
y ı k ı l a c a ğ ı n ı s a n d ı m , a m a ç o k y a v a ş h a r e k e t e d i y o r d u m ; d ö -
n e b i l e c e ğ i y ö n ü s e z i y o r , v ü c u d u m u o n a g ö r e a y a r l ı y o r d u m .
S o n u n d a d i z l e r i m i k a r n ı m a ç e k e r e k i s t e d i ğ i m p o z i s y o n u a l -
d ı m v e h a ç ı d e n g e d e t u t m a y ı b a ş a r d ı m . H a ç ı n a y a ğ ı b i r a n
t a ş y ı ğ ı n ı n ı n ü s t ü n d e s a l l a n ı r g i b i o l d u , a m a y e r i n d e n ç ı k -
m a d ı .
H a ç ı n v e t e m s i l e t t i ğ i h e r ş e y i n a ğ ı r l ı ğ ı a l t ı n d a e z i l e r e k ,
" N e y s e k i d ü n y a y ı k u r t a r m a k z o r u n d a d e ğ i l i m , " d i y e d ü -
ş ü n d ü m . B i r d e n i ç i m i i l â h î b i r d u y g u k a p l a d ı . B i r b a ş k a i n -
s a n ı n h a ç ı s ı r t ı n d a t a ş ı m ı ş o l d u ğ u n u , p a r a m p a r ç a e l l e r i n i
o r a d a n k u r t a r a m a d ı ğ ı n ı , ç e k t i ğ i a c ı y ı b e n i m g i b i d i n d i r e -
m e d i ğ i n i h a t ı r l a d ı m . B u i l â h î d u y g u a c ı y ü k l ü y d ü , a m a h a ç
y e n i d e n s a l l a n m a y a b a ş l a y ı n c a u n u t u v e r d i m .
S o n r a , g ö v d e m i y a v a ş y a v a ş k a l d ı r a r a k y e n i d e n d o ğ m a -
ya b a ş l a d ı m . A r k a m a b a k a m ı y o r d u m , y ö n ü m ü y a l n ı z c a s e s -
l e ç ı k a r a b i l i y o r d u m . A m a k ı s a b i r s ü r e ö n c e d ü n y a y ı n a s ı l
d i n l e y e c e ğ i m i ö ğ r e n m i ş t i m ; P e t r u s b u b i l g i y e i h t i y a c ı m o l a -
c a ğ ı n ı t a h m i n e t m i ş t i s a n k i . H a ç ı n a ğ ı r l ı ğ ı n ı h i s s e d i y o r , t a ş -
l a r ı n y e r l e r i n e o t u r d u ğ u n u s e z i y o r d u m . H a ç , b u s ı n a v d a b a -
na y a r d ı m c ı o l m a k i s t i y o r m u ş ç a s ı n a , a ğ ı r a ğ ı r d i k i l i y o r d u .
S a n t i a g o Y o l u ' n u n b u k e s i m i n d e k i y e r i n i y e n i d e n a l m a k i s -
t i y o r d u s a n k i .
S o n b i r k e z i t s e m h e r ş e y t a m a m l a n m ı ş o l a c a k t ı . D o ğ -
r u l u p o t u r a b i l s e m , h a ç ı n g ö v d e s i s ı r t ı m d a n k a y ı p ç u k u r a g i -
r e c e k t i . B i r k a ç t a ş y e r i n d e n o y n a m ı ş t ı , a m a a l t k ı s m ı d u v a -
r ı y a p t ı ğ ı m y e r d e k a l d ı ğ ı i ç i n h a ç b a n a y a r d ı m c ı o l u y o r d u .
S o n u n d a , s ı r t ı m d a k i a ğ ı r l ı k t a n k a i d e n i n s e r b e s t k a l d ı ğ ı n ı
a n l a d ı m . T ı p k ı ç a ğ l a y a n ı n o r a d a a k ı n t ı n ı n i ç i n d e n g e ç m e y e
ç a b a l a r k e n o l d u ğ u g i b i , s o n â n ı y a ş ı y o r d u m : B u e n z o r a n -
d ı r , ç ü n k ü t a m o a n d a b a ş a r a m a m a k o r k u s u n a k a p ı l ı p v a z -
g e ç m e y e k a l k a r ı z . B i r k e z d a h a y a p t ı ğ ı m i ş i n n e k a d a r s a ç -
m a o l d u ğ u n u d ü ş ü n d ü m ; k ı l ı c ı m ı b u l m a k t a n b a ş k a b i r ş e y
i s t e m e z k e n b i r h a ç ı y e r i n d e n k a l d ı r ı p d i k m e y e ç a l ı ş m a k t a n
d a h a s a ç m a b i r ş e y o l a b i l i r m i y d i ? N e k i , a k l ı m d a n g e ç e n l e -
r i n h i ç b i r i ö n e m l i d e ğ i l d i . A n i b i r h a m l e y l e s ı r t ı m ı k a l d ı r ı n -
c a h a ç y e r i n e o t u r d u . O a n d a , y a p t ı ğ ı m i ş i k a d e r i n ç e k i p ç e -
v i r d i ğ i n i b i r k e z d a h a a n l a d ı m .
O r a d a d u r m u ş , h a ç ı n ö b ü r t a r a f a d e v r i l i p y e r l e ş t i r d i ğ i m
t a ş l a r ı d a ğ ı t m a s ı n ı b e k l i y o r d u m . S o n r a , y e t e r i n c e g ü ç l ü i t e -
m e d i ğ i m i ç i n h a ç ı n b e n i m ü s t ü m e d e v r i l e b i l e c e ğ i n i d ü ş ü n -
d ü m . A m a b i r ş e y i n b o ğ u k b i r ses ç ı k a r a r a k ç u k u r u n d i b i n e
ç a r p t ı ğ ı n ı d u y d u m .
U s u l c a d ö n d ü m . H a ç d i m d i k d u r u y o r , ç a r p m a n ı n e t k i -
s i y l e h a f i f h a f i f s a l l a n ı y o r d u . T a ş l a r ı n b a z ı l a r ı a ş a ğ ı y u v a r -
l a n s a l a r d a , h a ç d e v r i l e c e ğ e b e n z e m i y o r d u . T a ş l a r ı ç a b u c a k
y e r l e r i n e k o y d u m v e s a l l a n m a s ı n ı d u r d u r m a k i ç i n h a ç a s a -
r ı l d ı m . K e n d i m i d i p d i r i v e g ü ç l ü h i s s e d i y o r d u m , t ü m b u u ğ -
r a ş b o y u n c a h a ç ı n d o s t u m o l d u ğ u n d a n e m i n d i m . A y a k l a -
r ı m l a t a ş l a r ı s a ğ l a m l a ş t ı r a r a k u s u l u s u l g e r i ç e k i l d i m .
Gelenek O r a d a d u r m u ş , e s e r i m i h a y r a n l ı k l a s e y r e d i y o r d u m k i
y a r a l a r ı m ı n a c ı d ı ğ ı n ı f a r k e t t i m . P e t r u s h â l â u y u y o r d u . Y a -
n m a g i d i p a y a ğ ı m l a d ü r t t ü m .
S ı ç r a y a r a k u y a n d ı v e h a ç a b a k t ı .
© " Ç o k i y i , " d e m e k l e y e t i n d i . " P o n f e r r a d a ' y a v a r a l ı m , s a r -
g ı l a r ı n ı d e ğ i ş t i r i r i z . "
" B i r a ğ a c ı k a l d ı r s a y d ı m d a h a i y i y d i . O h a ç s ı r t ı m a b i n d i -
ğ i n d e , b i l g e l i ğ i a r a r k e n ö l ü p g i d e c e ğ i m s a n d ı m . "
Ç e v r e m e b a k t ı ğ ı m d a , s ö z l e r i m i n p e k o k a d a r i n a n d ı r ı c ı
o l m a d ı ğ ı n ı f a r k e t t i m . H a ç o l a y ı ç o k t a n g e r i d e k a l m ı ş t ı , s a n -
k i ö n c e k i g ü n d e ğ i l d e ç o k u z u n b i r z a m a n ö n c e o l m u ş t u . S i -
y a h m e r m e r b a n y o , s ı c a k s u d o l d u r d u ğ u m k ü v e t v e R i o j a
ş a r a b ı n ı y u d u m l a m a k t a o l d u ğ u m k r i s t a l k a d e h i n ö n c e k i
g ü n y a ş a d ı ğ ı m o l a y l a u z a k t a n y a k ı n d a n b i r i l g i s i y o k t u . B i -
r i n c i s ı n ı f b i r o t e l i n l ü k s s ü i t i n e y e r l e ş m i ş t i k ; P e t r u s k e n d i
y a t a k o d a s ı n d a y d ı .
" N e d e n h a ç ? " d i y e d i r e t t i m .
O d a s ı n d a n , " R e s e p s i y o n d a k i a d a m ı s e n i n d i l e n c i o l m a -
d ı ğ ı n a i n a n d ı r m a k h i ç d e k o l a y o l m a d ı , " d i y e b a ğ ı r d ı .
K o n u y u d e ğ i ş t i r m e y e ç a l ı ş ı y o r d u ; b e n z e r d u r u m l a r ı d a -
h a ö n c e d e y a ş a d ı ğ ı m ı z i ç i n d i r e t m e n i n b i r i şe y a r a m a y a c a -
ğ ı n ı b i l i y o r d u m . K a l k ı p p a n t o l o n u m u g i y d i m , s ı r t ı m a t e m i z
b i r g ö m l e k g e ç i r d i m v e s a r g ı l a r ı m ı d e ğ i ş t i r d i m . Y a r a l a r h â l â
a ç ı k t ı r d i y e ü s t ü m d e k i l e r i ç o k d i k k a t l i ç ı k a r m ı ş t ı m , a m a
k a b u k l a r ı n y e n i d ö k ü l d ü ğ ü n ü v e y a r a l a r ı n ü s t ü n d e a z ı c ı k
k a n k a l d ı ğ ı n ı g ö r m ü ş t ü m . Y a r a l a r ı m y e n i d e n k a b u k b a ğ l a -
m a k t a y d ı ; k e n d i m i i y i l e ş m i ş v e m u t l u h i s s e d i y o r d u m .
A k ş a m y e m e ğ i n i o t e l i n l o k a n t a s ı n d a y e d i k . P e t r u s i k i -
m i z i ç i n d e l o k a n t a n ı n s p e s y a l i t e s i o l a n V a l e n c i a paeüa'
s ı n d a n i s t e d i . Y e m e ğ i m i z i s e s s i z c e y e d i k t e n s o n r a , y ü r ü y ü -
ş e ç ı k m a m ı z ı ö n e r d i .
O t e l d e n ç ı k ı p t r e n i s t a s y o n u n a d o ğ r u y ü r ü d ü k . Y e n i -
d e n h e r z a m a n k i s u s k u n l u ğ u n a b ü r ü n m ü ş t ü , y o l b o y u n c a
h i ç k o n u ş m a d ı . Ç ö p l ü ğ e d ö n m ü ş , y a ğ k o k u s u n d a n g e ç i l m e -
y e n b i r v a g o n p a r k ı n a g e l d i ğ i m i z d e , k o c a m a n b i r l o k o m o t i -
f i n b a s a m a k l a r ı n a o t u r d u .
" B u r a d a m o l a v e r e l i m , " d e d i .
P a n t o l o n u m u n y a ğ l e k e s i o l m a s ı n ı i s t e m e d i ğ i m i ç i n
o t u r m a d ı m . P o n f e r r a d a ' n ı n a n a m e y d a n ı n a y ü r ü m e k i s t e -
y i p i s t e m e d i ğ i n i s o r d u m .
" S a n t i a g o Y o l u ' n u n s o n u n a v a r m a k ü z e r e y i z , " d e d i r e h -
b e r i m . " B i z i m g e r ç e k l i ğ i m i z y o l c u l u k b o y u n c a k a r ş ı m ı z a ç ı -
k a n k ı r s a l s ı ğ ı n a k l a r d a n ç o k , b u y a ğ k o k a n v a g o n l a r a b e n -
z e d i ğ i i ç i n b u g ü n k ü k o n u ş m a m ı z ı b u r a d a y a p s a k d a h a i y i
o l a c a k . "
L a s t i k p a b u ç l a r ı m l a g ö m l e ğ i m i ç ı k a r m a m ı s ö y l e d i k t e n
s o n r a k o l l a r ı m d a k i s a r g ı l a r ı g e v ş e t e r e k d a h a r a h a t h a r e k e t
e t t i r m e m i s a ğ l a d ı . E l l e r i m d e k i s a r g ı l a r a ise d o k u n m a d ı .
" M e r a k e t m e , " d e d i . " E l l e r i n i k u l l a n m a n g e r e k m e y e -
c e k , e n a z ı n d a n b i r ş e y t u t m a y a c a k s ı n . "
H e r z a m a n k i n d e n d a h a c i d d i g ö r ü n ü y o r , ş a ş ı r t ı c ı b i r
ses t o n u y l a k o n u ş u y o r d u . B e l l i k i , ö n e m l i b i r şey o l a c a k t ı .
Y e n i d e n l o k o m o t i f i n b a s a m a k l a r ı n a o t u r u p u z u n u z u n
b a n a b a k t ı k t a n s o n r a , " D ü n k ü o l a y l a i l g i l i b i r şey s ö y l e -
m e y e c e ğ i m , " d e d i . " N e a n l a m a g e l d i ğ i n i a n c a k b i r g ü n R o -
m a Y o l u ' n u , L ü t u f l a r v e M u c i z e l e r Y o l u ' n u y ü r ü m e y e k a r a r
v e r i r s e n k e n d i n k e ş f e d e c e k s i n . B e n s a n a y a l n ı z c a b i r t e k
ş e y s ö y l e m e k i s t i y o r u m : K e n d i l e r i n i a k ı l l ı s a n a n i n s a n l a r
ç o ğ u z a m a n e m i r v e r m e k g e r e k t i ğ i n d e k a r a r s ı z l ı k g ö s t e r i r ,
i t a a t e t m e l e r i i s t e n d i ğ i n d e d e i s y a n e d e r l e r . E m i r v e r m e k -
t e n u t a n ı r , e m i r a l m a y ı d a o n u r s u z l u k s a y a r l a r . H i ç b i r za -
m a n b ö y l e o l m a .
" O d a d a y k e n , b i l g e l i k y o l u n u n i n s a n ı ö z v e r i y e g ö t ü r d ü -
ğ ü n ü s ö y l e d i n . Y a n l ı ş . Ö ğ r e n m e d ö n e m i n d ü n s o n a e r m e d i :
D a h a k ı l ı c ı n ı b u l m a n v e o n u n g i z i n i ö ğ r e n m e n g e r e k i y o r .
R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı y ü r e k t e n s a v a ş a g i r m e m i z i s a ğ l a r v e h a -
y a t t a g a l i p g e l m e k o n u s u n d a d a h a ş a n s l ı k ı l a r b i z i . D ü n y a -
ş a d ı ğ ı n , Y o l ' d a k i s ı n a v l a r d a n b i r i y d i y a l n ı z c a ; R o m a Y o l u ' n a
h a z ı r l a n m a n ı n b i r p a r ç a s ı y d ı . B i r a r a ö l e b i l e c e ğ i n i d ü ş ü n -
m e n b e n i ü z d ü . "
G e r ç e k t e n ü z g ü n g ö r ü n ü y o r d u . T a b a ş ı n d a n b e r i b a n a
ö ğ r e t m e k t e o l d u ğ u ş e y l e r d e n h e p k u ş k u d u y d u ğ u m u f a r k
e t t i m . D o n J u a n ' d a n ç o k ş e y ö ğ r e n e n o g ü ç l ü , a l ç a k g ö n ü l l ü
C a s t a n e d a o l a m a m ı ş t ı m ; b a s i t R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı n ı y a p a r -
k e n b i l e k i b i r l i v e a k s i a d a m ı n t e k i o l m u ş t u m . B u n u P e t -
r u s ' a s ö y l e m e k i s t e d i m , a m a g e ç k a l m ı ş t ı m .
" G ö z l e r i n i k a p a , " d e d i . " R A M N e f e s A l m a E g z e r s i z i ' n i
y a p v e k e n d i n i b u d e m i r y ı ğ ı n ı y l a , b u m a k i n e l e r l e , b u y a ğ
k o k u s u y l a u y u m l u k ı l m a y a ç a l ı ş . B u b i z i m d ü n y a m ı z . S a n a
b i r e g z e r s i z i ö ğ r e t m e y i b i t i r m e d e n s a k ı n g ö z l e r i n i a ç m a . "
G ö z l e r i m i k a p a d ı m , R A M N e f e s A l m a E g z e r s i z i ' n e
o d a k l a n d ı m v e b e d e n i m i n g e v ş e m e y e b a ş l a d ı ğ ı n ı h i s s e t t i m .
K e n t t e n g e l e n g ü r ü l t ü l e r i , u z a k l a r d a k i k ö p e k h a v l a m a l a r ı -
n ı , y a k ı n l a r d a b i r y e r d e t a r t ı ş a n i n s a n l a r ı n s e s l e r i n i d u y a b i -
l i y o r d u m . B i r d e n P e t r u s ' u n s e s i n i d u y d u m , İ t a l y a n c a b i r
ş a r k ı s ö y l ü y o r d u ; g e n ç l i ğ i m d e P e p i n o D i C a p r i ' n i n s ö y l e d i -
ği ç o k ü n l ü b i r ş a r k ı y d ı b u . G e r ç i s ö z l e r i n i a n l a m ı y o r d u m ,
a m a m e l o d i m u t l u a n ı l a r ı b a n a t a ş ı d ı v e s a k i n l e ş m e m i s a ğ -
l a d ı .
P e t r u s , ş a r k ı y ı b i t i r d i k t e n s o n r a , " B u n d a n b i r s ü r e ö n -
c e , " d e d i , " M i l a n o B e l e d i y e s i ' n e s u n a c a ğ ı m b i r p r o j e ü s t ü n -
d e ç a l ı ş ı r k e n , U s t a m d a n b i r m e s a j a l d ı m . B i r i s i G e l e n e k y o -
l u n ü n s o n u n a k a d a r g e l m i ş , a m a k ı l ı c ı n ı a l a m a m ı ş t ı . O n a
S a n t i a g o Y o l u ' n d a r e h b e r l i k y a p m a m g e r e k i y o r d u .
" H i ç ş a ş ı r m a d ı m : H e n ü z b o r c u m u ö d e m e d i ğ i m i ç i n
b ö y l e b i r ç a ğ r ı y ı h e r a n b e k l i y o r d u m . S a m a n y o l u ' b o y u n c a
b i r h a c ı y a y o l g ö s t e r e c e k t i m , t ı p k ı d a h a ö n c e b a n a y o l g ö s -
t e r i l d i ğ i g i b i . A m a b u n u i l k v e s o n k e z y a p a c a ğ ı m v e n a s ı l
y a p a c a ğ ı m ı d a b i l m e d i ğ i m i ç i n t e d i r g i n d i m . "
P e t r u s ' u n a n l a t t ı k l a r ı n a ç o k ş a ş ı r m ı ş t ı m . D a h a ö n c e
b i r ç o k k e z r e h b e r l i k y a p t ı ğ ı n ı s a n ı y o r d u m .
' S a m a n y o l u ' n a H a c ı l a r y o l u d a d e n i r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
" S o n r a s e n g e l d i n v e s a n a r e h b e r l i k y a p t ı m , " d i y e d e -
v a m e t t i . " İ l k b a ş l a r d a b a n a ç o k z o r g e l d i ğ i n i i t i r a f e t m e l i -
y i m , ç ü n k ü Y o l ' u n , s ı r a d a n i n s a n l a r ı n Y o l ' u n u n g e r ç e k a n l a -
m ı n d a n ç o k , ö ğ r e t i l e r i n d ü ş ü n s e l g ö n d e r m e l e r i y l e i l g i l e n i -
y o r d u n . A l f o n s o ' y l a k a r ş ı l a ş m a m ı z d a n s o n r a d a h a g ü ç l ü ,
d a h a y o ğ u n b i r i l i ş k i k u r u l d u a r a m ı z d a ; o z a m a n , k ı l ı c ı n ı n
g i z i n i s a n a ö ğ r e t e b i l e c e ğ i m e i n a n m a y a b a ş l a d ı m . A m a ö y l e
o l m a d ı i ş t e , a r t ı k k a l a n k ı s a s ü r e d e b u n u k e n d i b a ş ı n a ö ğ -
r e n m e k z o r u n d a s ı n . "
B u k o n u ş m a s i n i r i m i b o z u y o r , R A M N e f e s A l m a E g z e r -
s i z i n e i s t e d i ğ i m g i b i o d a k l a n a m ı y o r d u m . B u n u P e t r u s da
f a r k e t m i ş o l a c a k k i , y e n i d e n o ş a r k ı y ı s ö y l e m e y e b a ş l a d ı v e
b e n y e n i d e n g e v ş e m e d e n d e s u s m a d ı .
" G i z i k e ş f e d i p k ı l ı c ı n ı b u l u r s a n R A M ' ı n y ü z ü n ü d e k e ş -
f e t m i ş o l a c a k v e g ü c ü e l d e e d e c e k s i n . A m a h e p s i b u d e ğ i l :
T a m b i l g e l i ğ e v a r a b i l m e k i ç i n ö t e k i ü ç Y o l ' u d a y ü r ü m e n g e -
r e k e c e k v e b u ü ç Y o l a r a s ı n d a g i z l i y o l d a v a r v e g i z l i Y o l s a -
n a a ç ı k l a n m a y a c a k , o y o l u y ü r ü m ü ş b i r i t a r a f ı n d a n b i l e
a ç ı k l a n m a y a c a k . B u n u s a n a s ö y l ü y o r u m , ç ü n k ü b i r b i r i m i z i
y a l n ı z c a b i r k e z d a h a g ö r e c e ğ i z . "
K a l b i m d u r a c a k g i b i y d i , e l i m d e o l m a d a n g ö z l e r i m i a ç -
t ı m . P e t r u s , d a h a ö n c e y a l n ı z c a U s t a m ı n ç e v r e s i n d e g ö r d ü -
ğ ü m b i r p a r l a k l ı k l a ı ş ı l ı ş ı l y a n ı y o r d u .
" K a p a g ö z l e r i n i ! " d i y e b a ğ ı r d ı v e h e m e n u y d u m e m r i -
n e . A m a a l t ü s t o l m u ş t u m , a r t ı k k o n s a n t r e o l a m ı y o r d u m .
A n c a k r e h b e r i m o İ t a l y a n c a ş a r k ı y ı y e n i d e n s ö y l e m e y e b a ş -
l a d ı k t a n b i r s ü r e s o n r a r a h a t l a y a b i l d i m .
" Y a r ı n n e r e d e o l d u ğ u m u b i l d i r e n b i r n o t a l a c a k s ı n . T o p -
l u b i r t ö r e n d e o l a c a ğ ı m , G e l e n e k ' i n b i r o n u r t ö r e n i n d e . Y ü z -
y ı l l a r b o y u n c a b i l g e l i ğ i n , y ü r e k t e n s a v a ş ı n v e A g a p e ' n i n
a l e v i n i n c a n l ı t u t u l m a s ı n a y a r d ı m c ı o l m u ş t ü m k a d ı n l a r v e
e r k e k l e r i n o n u r u n a d ü z e n l e n e n b i r t ö r e n . B e n i m l e k o n u ş a -
m a y a c a k s ı n . T o p l a n a c a ğ ı m ı z y e r g i z l i . G e l e n e k y o l u n d a y ü -
r ü m ü ş ve k e s k i n k ı l ı ç l a r ı y l a b i l e k a r a n l ı ğ ı a y d ı n l a t a m a m ı ş
i n s a n l a r ı n k a n l a r ı y l a y ı k a n m ı ş b i r y e r . A m a o n l a r ı n ö z v e r i s i
b o ş a g i t m e d i ; b u n u n k a n ı t ı d a , y ü z y ı l l a r s o n r a , f a r k l ı y o l l a r ı
y ü r ü m ü ş i n s a n l a r ı n o n l a r a o r a d a ö v g ü l e r i n i s u n a c a k o l m a -
l a n . B u ö n e m l i v e s e n b u n u h i ç b i r z a m a n u n u t m a m a l ı s ı ]
U s t a o l d u ğ u n z a m a n b i l e , b i l m e l i s i n k i s e n i n y o l u n T a n r ı ' j
g i d e n b i r ç o k y o l d a n y a l n ı z c a b i r i d i r . H z . İ s a b i r k e r e s i n d
' B a b a ' m ı n e v i n i n o d a l a r ı ç o k t u r , ' d e m i ş t i . "
P e t r u s , b i r k e z d a h a , e r t e s i g ü n d e n s o n r a k e n d i s i n i b
d a h a g ö r m e y e c e ğ i m i s ö y l e d i .
" B i r g ü n b e n d e n , b i r i s i n e S a n t i a g o Y o l u ' n d a r e h b e r l i
y a p m a n ı i s t e y e n b i r m e s a j a l a c a k s ı n , t ı p k ı b e n i m s a n a y
g ö s t e r d i ğ i m g i b i . İ ş t e o z a m a n y o l c u l u ğ u n b ü y ü k s ı r r ı n ı y
s a y a b i l e c e k s i n . B u s ı r r ı s a n a b i r a z d a n a ç ı k l a y a c a ğ ı m , a n
y a l n ı z c a s ö z c ü k l e r l e . A n c a k y a ş a n a r a k a n l a ş ı l a b i l e c e k b
s ı r b u . "
U z u n b i r s e s s i z l i k o l d u . P e t r u s ' u n f i k r i n i d e ğ i ş t i r d i ğ i
y a d a v a g o n p a r k ı n d a n a y r ı l d ı ğ ı n ı d ü ş ü n m e y e b a ş l a d ı r
G ö z l e r i m i a ç ı p n e o l d u ğ u n u g ö r m e k i ç i n d a y a n ı l m a z b i r i
t e k d u y u y o r d u m , a m a k e n d i m i R A M N e f e s A l m a E g z e r s i :
n e o d a k l a n m a y a z o r l a d ı m .
" S ı r ş u , " d e d i P e t r u s . " A n c a k ö ğ r e t e r e k ö ğ r e n e b i l i r s i
S a n t i a g o Y o l u ' n u b i r l i k t e y ü r ü d ü k , a m a s e n a l ı ş t ı r m a l a r ı ö
r e n i r k e n b e n d e o n l a r ı n a n l a m ı n ı ö ğ r e n d i m . S a n a ö ğ r e t :
k e n b e n d e g e r ç e k t e n ö ğ r e n d i m . S a n a y o l g ö s t e r i r k e n , k e
d i d o ğ r u y o l u m u b u l d u m .
" K ı l ı c ı n ı b u l m a y ı b a ş a r ı r s a n , Y o l ' u b i r b a ş k a s ı n a ö ğ r t
m e n g e r e k e c e k . V e a n c a k o z a m a n - U s t a l ı k r o l ü n ü k a b ı
l e n d i ğ i n z a m a n - y ü r e ğ i n d e k i t ü m y a n ı t l a r ı ö ğ r e n e c e k s i
Y a n ı t l a r ı , b i r i s i b i z e s ö y l e m e d e n de b i l i y o r u z d u r. H a y a t bi
h e r d a k i k a b i r ş e y l e r ö ğ r e t i r ; i ş i n s ı r r ı , H z . S ü l e y m a n k a d
b i l g e , B ü y ü k İ s k e n d e r k a d a r g ü ç l ü o l d u ğ u m u z u a n c a k g ü
l ü k h a y a t ı m ı z d a g ö s t e r e b i l e c e ğ i m i z i k a b u l e t m e k t i r . A r
b u n u n f a r k ı n a a n c a k b a ş k a l a r ı n a ö ğ r e t m e k v e ş u y a ş a d ı j
m ı z s e r ü v e n k a d a r g ö r k e m l i s e r ü v e n l e r e k a t ı l m a k z o r u n
k a l d ı ğ ı m ı z z a m a n v a r ı r ı z . "
H a y a t ı m ı n en b e k l e n m e d i k v e d a l a ş m a s ı y d ı b u . H a y a
m m e n g ü ç l ü b a ğ ı n ı k u r d u ğ u m i n s a n , y o l c u l u ğ u n o r t a y e r i
d e , h e m d e y a ğ k o k u s u n d a n g e ç i l m e y e n b i r v a g o n p a r k m c
g ö z l e r i m i k a p a t t ı r d ı k t a n s o n r a v e d a l a ş ı y o r d u b e n i m l e .
" V e d a l a ş m a k t a n h o ş l a n m a m , " d i y e d e v a m e t t i P e t n
" İ t a l y a r ı ı m v e ç o k d u y g u s a l ı m . A m a G e l e n e k y a s a s ı n a g ö r e ,
k ı l ı c ı n ı k e n d i b a ş ı n a b u l m a k z o r u n d a s ı n . K e n d i g ü c ü n e
i n a n m a n ı n t e k y o l u b u . A k t a r a b i l e c e ğ i m h e r ş e y i a k t a r d ı m
s a n a . G e r i y e b i r t e k D a n s E g z e r s i z i k a l d ı , o n u d a ş i m d i ö ğ -
r e t e c e ğ i m ; y a r ı n k i t ö r e n d e y a p m a n g e r e k i y o r . "
B i r s ü r e s u s t u k t a n s o n r a d e v a m e t t i :
" K e n d i n i y ü c e l t e n i T a n r ı d a C e n n e t ' i n e a l s ı n . G ö z l e r i n i
a ç a b i l i r s i n . "
H â l â l o k o m o t i f i n b a s a m a k l a r ı n d a o t u r m a k t a y d ı . B i r
ş e y d e m e k t e n k a ç ı n d ı m , ç ü n k ü b e n d e B r e z i l y a l ı y d ı m v e
ç o k d u y g u s a l d ı m . B u l u n d u ğ u m u z y e r i a y d ı n l a t a n c ı v a b u -
h a r l ı l a m b a n ı n ı ş ı ğ ı t i t r e m e y e b a ş l a d ı , u z a k l a r d a b i r s o n r a -
k i i s t a s y o n a y a k l a ş a n b i r t r e n i n d ü d ü ğ ü ö t t ü .
İ ş t e o z a m a n P e t r u s b a n a D a n s E g z e r s i z i ' n i ö ğ r e t t i .
G ö z l e r i m i n i ç i n e b a k a r a k , " B i r ş e y d a h a , " d e d i . " H a c
y o l c u l u ğ u m u t a m a m l a d ı k t a n s o n r a , b u r a d a t ü m b a ş ı m d a n
g e ç e n l e r i b e t i m l e y e n ç o k g ü z e l , k o c a m a n b i r r e s i m y a p m ı ş -
t ı m . B u r a s ı s ı r a d a n i n s a n l a r ı n Y o l ' u d u r ; i s t e r s e n s e n d e a y -
n ı ş e y i y a p a b i l i r s i n . R e s i m y a p m a y ı b i l m i y o r s a n , b i r ş e y l e r
y a z y a d a b i r b a l e y a r a t . Ö y l e k i , i n s a n l a r n e r e d e o l u r l a r s a o l -
s u n l a r Y a k u b y o l u n u , S a m a n y o l u ' n u , S a n t i a g o Y o l u ' n u y ü -
r ü y e b i l s i n l e r . "
A z ö n c e d ü d ü ğ ü n ü d u y d u ğ u m u z t r e n i s t a s y o n a g i r i y o r -
d u . P e t r u s e l s a l l a d ı v e o r a y a ç e k i l m i ş v a g o n l a r ı n a r a s ı n d a
g ö z d e n k a y b o l d u . O r a d a d u r m u ş , t r e n i n f r e n g ı c ı r t ı l a r ı a r a -
s ı n d a , g ö k y ü z ü n d e k i S a m a n y o l u ' n u n , b a n a b u r a l a r a k a d a r
y o l g ö s t e r m i ş v e t ü m i n s a n l a r ı n y a l n ı z l ı ğ ı n ı v e y a z g ı s ı n ı o r a -
d a n s e s s i z c e i z l e m i ş o l a n o y ı l d ı z l a r ı n g i z e m i n i ç ö z m e y e ç a -
l ı ş ı y o r d u m .
E r t e s i o d a m d a b i r n o t b u l d u m : A k ş a m s a a t 7 ' d e , T a p ı -
n a k Ş ö v a l y e l e r i ' n i n ş a t o s u n d a .
B ü t ü n b i r ö ğ l e d e n s o n r a s o k a k l a r d a a m a ç s ı z c a d o l a ş -
t ı m d u r d u m . K ü ç ü k P o n f e r r a d a k e n t i n i n s o k a k l a r ı n d a b i r
a ş a ğ ı b i r y u k a r ı d o l a ş ı r k e n , b i r y a n d a n d a g i t m e m e m r e d i -
l e n k a r ş ı t e p e d e k i ş a t o d a n g ö z ü m ü a y ı r a m ı y o r d u m . T a p ı -
n a k Ş ö v a l y e l e r i d ü ş g ü c ü m ü h e r z a m a n h a r e k e t e g e ç i r m i ş -
t i ; P o n f e r r a d a ' d a k i ş a t o , Y a k u b y o l u ü s t ü n d e t a r i k a t t a n k a -
D A N S E G Z E R S İ Z İ
G e v ş e . G ö z l e r i n i k a p a .
Ç o c u k l u ğ u n d a d u y d u ğ u n i l k ş a r k ı l a r ı h a t ı r l a . O ş a r k ı l a r ı
i ç i n d e n s ö y l e m e y e b a ş l a . Y a v a ş y a v a ş , b e d e n i n i n b i r b ö l ü -
m ü n ü - a y a k l a r ı n ı , k a r n ı n ı , e l l e r i n i , b a ş ı n ı , v b - a m a y a l n ı z -
c a b i r b ö l ü m ü n ü s ö y l e m e k t e o l d u ğ u n m e l o d i e ş l i ğ i n d e d a n s
e t t i r .
Beş d a k i k a s o n r a ş a r k ı s ö y l e m e y i b ı r a k v e ç e v r e n d e k i ses le -
r i d i n l e . İ ç i n d e n o s e s l e r e d a y a l ı b i r m e l o d i b e s t e l e ve o m e -
l o d i e ş l i ğ i n d e t ü m b e d e n i n l e d a n s et. B e l i r l i h i ç b i r şey d ü -
ş ü n m e , a m a k e n d i l i ğ i n d e n b e l i r e n g ö r ü n t ü l e r i b e l l e ğ i n e k a -
z ı m a y a ça l ı ş .
B u d a n s , S o n s u z A k ı l ' l a h a n d i y s e k u s u r s u z b i r i l e t i ş i m k u r -
m a n ı s a ğ l a y a c a k t ı r .
B u e g z e r s i z o n beş d a k i k a y a p ı l m a l ı d ı r .
l a n t e k iz d e ğ i l d i . T a r i k a t , H a ç l ı S e f e r l e r i ' n d e n g e r i d ö n m e -
m e y e k a r a r v e r e n d o k u z ş ö v a l y e t a r a f ı n d a n k u r u l m u ş t u .
A v r u p a ' n ı n d ö r t b i r y a n ı n d a h ı z l a g ü ç l e n e n T a p m a k Ş ö v a l -
y e l e r i , i k i n c i b i n y ı l b a ş l a r ı n ı n d e ğ e r l e r i n d e d e v r i m y a r a t -
m ı ş l a r d ı . Z a m a n ı n s o y l u l a r ı n ı n b ü y ü k b i r ç o ğ u n l u ğ u t o p r a k
k ö l e l e r i n i n s ı r t ı n d a n z e n g i n l e ş m e k t e n b a ş k a b i r ş e y d ü ş ü n -
m e z k e n , T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i h a y a t l a r ı n ı , s e r v e t l e r i n i v e k ı -
l ı ç l a r ı n ı t e k b i r d a v a y a , K u d ü s Y o l u ' n u y ü r ü y e n h a c ı l a r ı k o -
r u m a y a a d a m ı ş l a r d ı . H a c ı l a r , b i l g e l i ğ i a r a r k e n , Ş ö v a l y e l e r i n
b u d a v r a n ı ş ı n ı ö r n e k a l m ı ş l a r d ı k e n d i l e r i n e .
1118 y ı l ı n d a H u g u e s d e P a y e n s v e s e k i z ş ö v a l y e e s k i ,
t e r k e d i l m i ş b i r ş a t o n u n b a h ç e s i n d e t o p l a n ı p t ü m i n s a n l ı ğ ı
s e v e c e k l e r i n e a n t i ç m i ş l e r d i . İ k i y ü z y ı l s o n r a , b i l i n e n d ü n -
y a n ı n d ö r t y a n ı n d a t a r i k a t ı n b e ş b i n d e n f a z l a ü y e s i b u l u n u -
y o r d u ; T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i o g ü n e k a d a r u z l a ş m a z s a y ı l a n
i k i ş e y i , a s k e r î h a y a t l a d i n s e l h a y a t ı u z l a ş 11 r m ı ş l a r d ı. T a p ı -
n a k Ş ö v a l y e l e r i t a r i k a t ı , ü y e l e r i n d e n v e d e ğ e r b i l i r h a c ı l a r -
d a n g e l e n b a ğ ı ş l a r l a b ü y ü k s e r v e t s a h i b i o l m u ş t u . B u s e r v e t
b i r k a ç k e z M ü s l ü m a n l a r c a k a ç ı r ı l a n ö n e m l i H ı r i s t i y a n l a r ı n
f i d y e l e r i n i n ö d e n m e s i n d e d e k u l l a n ı l m ı ş t ı . Ş ö v a l y e l e r i n d ü -
r ü s t l ü ğ ü ö y l e s i n e n a m s a l m ı ş t ı k i , k r a l l a r v e s o y l u l a r t ü m
d e ğ e r l i v a r l ı k l a r ı n ı T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i ' n e e m a n e t e d i y o r -
la r , e l l e r i n d e y a l n ı z c a v a r l ı k l a r ı n ı o n a y l a y a n b i r s e n e t l e y o l -
c u l u ğ a ç ı k ı y o r l a r d ı . B u s e n e t , T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i t a r i k a t ı -
n ı n h e r h a n g i b i r ş a t o s u n d a e ş i t d e ğ e r d e p a r a y a ç e v r i l e b i l i -
y o r d u . B u g ü n k u l l a n ı l a n k r e d i m e k t u b u d a b u u y g u l a m a -
d a n d o ğ m u ş t u .
R u h l a r ı n ı b ö y l e s i n e a d a m a l a r ı , T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i '
n i n , P e t r u s ' u n ö n c e k i g e c e a k t a r d ı ğ ı b ü y ü k g e r ç e ğ i a n l a m a -
l a r ı n ı s a ğ l a m ı ş t ı : T a n r ı ' n ı n e v i n i n o d a l a r ı ç o k t u r . Ş ö v a l y e l e r ,
d i n s e l ç a t ı ş m a l a r a s o n v e r m e n i n , d ö n e m i n b e l l i b a ş l ı t e k t a n -
r ı h d i n l e r i n i b i r l e ş t i r m e n i n y o l l a r ı n ı a r a m ı ş l a r d ı . Ş a p e l l e r i -
n i y a p a r k e n , H z . S ü l e y m a n ' ı n Y a h u d i t a p ı n a k l a r ı n ı n y u v a r -
l a k k u b b e l e r i n i , A r a p c a m i l e r i n i n s e k i z g e n d u v a r l a r ı n ı v e
H ı r i s t i y a n k i l i s e l e r i n i n o r t a n e t l e r i n i ö r n e k a l m ı ş l a r d ı .
A m a b ö y l e d u r u m l a r d a h e p o l d u ğ u g i b i , T a p ı n a k Ş ö v a l -
y e l e r i d e p e k ç o k d ü ş m a n e d i n m i ş l e r d i . B ü y ü k k r a l l a r e k o -
n o m i k g ü c ü e l l e r i n d e t u t m a y a ç a l ı ş ı y o r l a r , d i n s e l s e r b e s t l i k
K i l i s e i ç i n b i r t e h l i k e o l a r a k g ö r ü l ü y o r d u . 1 3 E k i m 1307 C u -
m a g ü n ü , V a t i k a n v e A v r u p a ' n ı n b ü y ü k d e v l e t l e r i o r t a ç a ğ ı n
e n b ü y ü k t u t u k l a m a h a r e k â t l a r ı n d a n b i r i n i b a ş l a t m ı ş l a r , o
g e c e T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i ' n i n b e l l i b a ş l ı ö n d e r l e r i ş a t o l a r ı n -
d a e l e g e ç i r i l e r e k h a p s e a t ı l m ı ş l a r d ı . G i z l i t ö r e n l e r d ü z e n l e -
m e k l e , ş e y t a n a t a p ı n m a k l a , H z . İ s a ' y a k ü f r e t m e k l e , t o p l u c a
c i n s e l i l i ş k i y e g i r i l e n a y i n l e r y a p m a k l a , ç ı r a k l a r ı y l a e ş c i n s e l
i l i ş k i l e r d e b u l u n m a k l a s u ç l a n ı y o r l a r d ı . Ü y e l e r i a ğ ı r i ş k e n -
c e l e r d e n g e ç i r i l d i k t e n , K i l i s e ' d e n k o v u l d u k t a n v e h e r e t i k -
l i k l e s u ç l a n d ı k t a n s o n r a , T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i t a r i k a t ı o r t a -
ç a ğ t a r i h i n i n h a r i t a s ı n d a n s i l i n m i ş t i . T a r i k a t ı n b ü t ü n m ü l k -
l e r i n e e l k o n u l m u ş , ü y e l e r d ü n y a n ı n d ö r t y a n ı n a d a ğ ı l m ı ş -
l a r d ı . T a r i k a t ı n s o n b ü y ü k ö n d e r i J a c q u e s d e M o l a y , t a r i k a t -
t a n b i r ş ö v a l y e y l e b i r l i k t e P a r i s ' i n g ö b e ğ i n d e y a k ı l a r a k
i d a m e d i l m i ş ; s o n i s t e ğ i , " N ö t r e D a m e K a t e d r a l i ' n i n k u l e l e -
r i n e b a k a r a k ö l m e k " o l m u ş t u .
O s ı r a l a r I b e r Y a r ı m a d a s ı ' n ı y e n i d e n e l e g e ç i r m e y e ç a l ı -
ş a n İ s p a n y a , A v r u p a ' n ı n ç e ş i t l i ü l k e l e r i n d e n k a ç a n Ş ö v a l y e -
l e r i b a ğ r ı n a b a s m ı ş ; İ s p a n y a k r a l l a r ı , M a g r i p l i l e r e k a r ş ı v e r -
d i k l e r i s a v a ş l a r d a Ş ö v a l y e l e r i n y a r d ı m ı n a b a ş v u r m u ş l a r d ı .
B u Ş ö v a l y e l e r i n k a t ı l d ı k l a r ı İ s p a n y o l t a r i k a t l a r ı n d a n b i r i
d e , Y o l ' d a k i h a c ı l a r ı k o r u m a k l a y ü k ü m l ü S a n t i a g o Ş ö v a l y e -
l e r i ' y d i .
A k ş a m s a a t t a m y e d i d e G e l e n e k l e k a r ş ı l a ş m a k ü z e r e
d a v e t e d i l d i ğ i m T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i ' n i n P o n f e r r a d a ' d a k i
e s k i ş a t o s u n u n a n a k a p ı s ı n d a n g i r e r k e n , b ü t ü n b i r t a r i h g ö -
z ü m ü n ö n ü n d e n g e ç i y o r d u .
O r t a l ı k t a k i m s e l e r y o k t u . Y a r ı m s a a t k a d a r b e k l e d i k t e n
s o n r a k o r k u y a k a p ı l d ı m : Y o k s a t ö r e n s a b a h y e d i d e m i y d i ?
T a m o r a d a n a y r ı l m a k ü z e r e y d i m k i , k a r ş ı m a H o l l a n d a b a y -
r a ğ ı t a ş ı y a n i k i o ğ l a n ç ı k t ı ; g i y s i l e r i n e S a n t i a g o Y o l u ' n u n
s i m g e s i o l a n d e n i z k a b u k l a r m d a n d i k i l m i ş t i . B i r a z k o n u -
ş u n c a o r a d a a y n ı a m a ç l a b u l u n d u ğ u m u z a n l a ş ı l d ı . D e m e k
o d a m a b ı r a k ı l a n n o t t a b i r y a n l ı ş l ı k y o k t u .
O n b e ş d a k i k a d a b i r b i r i s i g e l i y o r d u . B i r A v u s t r a l y a l ı ,
b e ş İ s p a n y o l v e b i r b a ş k a H o l l a n d a l ı v a r d ı . B i r b i r i m i z e , n e -
l e r y a p ı l a c a ğ ı k o n u s u n d a b i r k a ç s o r u s o r d u k , o k a d a r ; b u
k o n u d a h e r k e s i n k a f a s ı k a r ı ş ı k t ı . H e r k e s ş a t o n u n e s k i ç a ğ -
l a r d a a m b a r o l a r a k k u U a n ı l m ı ş y ı k ı k a v l u s u n d a t o p l a n m ı ş -
t ı . B i r ş e y o l u n c a y a k a d a r , g e r e k i r s e b i r g ü n b i r g e c e d a h a
b e k l e m e y e k a r a r v e r d i k .
B e k l e y i ş s ü r ü p g i d i y o r d u , b u a r a d a o r a d a b u l u n m a m ı -
z ı n n e d e n l e r i ü s t ü n e s o h b e t e d a l m ı ş t ı k . S a n t i a g o Y o l u ' n u n ,
ç o ğ u G e l e n e k ' e b i r ç o k f a r k l ı t a r i k a t t a r a f ı n d a n k u l l a n ı l d ı ğ ı -
n ı o s ı r a d a ö ğ r e n d i m . B e n i m ç o k ö n c e B r e z i l y a ' d a g e ç m i ş o l -
d u ğ u m s ı n a v l a r v e e r g i n l e m e t ö r e n l e r i n d e n o r a d a k i l e r d e
g e ç m i ş l e r d i . A m a y a l n ı z c a A v u s t r a l y a l ı y l a b e n b i r i n c i Y o l ' u n
e n y ü k s e k d e r e c e s i n e y ü k s e l t i l m e y i b e k l i y o r d u k . A y r ı n t ı l a -
rı b i l m e d i ğ i m h a l d e , A v u s t r a l y a l m m R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı n d a n
t a m a m e n f a r k l ı s ü r e ç t e n g e ç m i ş o l d u ğ u n u a r ı l a y a b i l i y o r -
d u m .
8 :45 s u l a r ı n d a t a m ö z e l h a y a t l a r ı m ı z a g i r i y o r d u k k i b i r
g o n g s e s i d u y u l d u . S e s i i z l e y e r e k ş a t o n u n e s k i ş a p e l i n e v a r -
d ı k .
O r a d a ç a r p ı c ı b i r s a h n e y l e k a r ş ı l a ş t ı k . Ş a p e l y a d a ş a -
p e l d e n g e r i y e k a l a n , ç ü n k ü b ü y ü k b ö l ü m ü y ı k ı n t ı h a l i n d e y -
d i , y a l n ı z c a m e ş a l e l e r l e a y d ı n l a t ı l m ı ş t ı . B i r z a m a n l a r m i h r a -
b ı n b u l u n d u ğ u y e r d e , T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i ' n i n t a r i k a t g i y s i -
l e r i n e - b i r k u k u l e t a v e ç e l i k t o l g a , ö r m e z ı r h , b i r k ı l ı ç v e b i r
k a l k a n - b ü r ü n m ü ş y e d i k i ş i d u r u y o r d u . N e f e s i m k e s i l m i ş t i :
Ç o k e s k i z a m a n l a r d a n b i r s a h n e y d i b u . O l u p b i t e n i n g e r ç e k
g ö r ü n m e s i n i s a ğ l a y a n , b i z i m t a k ı m e l b i s e l e r i m i z , b l u c i n l e -
r i m i z v e d e n i z k a b u ğ u a m b l e m l i g ö m l e k l e r i m i z d i .
M e ş a l e l e r i n l o ş ı ş ı ğ ı n d a b i l e Ş ö v a l y e l e r d e n b i r i n i n P e t -
r u s o l d u ğ u n u g ö r e b i ü y o r d u m .
E n y a ş l ı g ö r ü n e n Ş ö v a l y e , " Ü s t a t l a r ı n ı z a y a k l a ş ı n , " d e -
d i . " U s t a n ı z ı n g ö z l e r i n i n i ç i n e b a k ı n . S ı r t ı n ı z d a k i g i y s i l e r i
ç ı k a r ı n v e t ö r e n g i y s i l e r i n i z i a l ı n . "
P e t r u s ' a y a k l a ş ı p g ö z l e r i n i n i ç i n e b a k t ı m . K e n d i n d e n
g e ç m i ş g i b i b i r h a l i v a r d ı , b e n i t a n ı m a m ı ş g ö r ü n ü y o r d u .
A m a g ö z l e r i n d e b i r h ü z ü n o k u n u y o r d u ; ö n c e k i g e c e s e s i n d e
s e z i l e n h ü z n ü n a y n ı s ı . Ü s t ü m d e n e v a r s a ç ı k a r d ı m ; P e t r u s
b e d e n i m e b o l g e l e n , h o ş k o k u l u b i r h a r m a n i u z a t t ı b a n a .
U s t a l a r d a n b i r i n i n b i r d e n f a z l a m ü r i d i o l m a s ı g e r e k i y o r d u ,
a m a g ö z l e r i m i P e t r u s ' u n g ö z l e r i n d e n a y ı r m a m a m i s t e n d i ğ i
i ç i n h a n g i s i o l d u ğ u n u g ö r e m i y o r d u m .
B a ş r a h i p b i z i ş a p e l i n o r t a s ı n a g ö t ü r d ü ; İ k i Ş ö v a l y e , ç e v -
r e m i z d e ç e m b e r ç i z e r e k g ü z e l s e s l e o k u m a y a b a ş l a d ı l a r : " T -
r i n i t a s , S o t h e r , M e s s i a s , E m m a n u e l , S a b a h o t , A d o n a i , A t h a -
n a t o s , J e s u s . . . " 1
Ç e m b e r i ç i n d e k i l e r i ç i n g e r e k l i k o r u m a y ı s a ğ l a m a k
a m a c ı y l a ç i z i l i y o r d u . D ö r d ü m ü z ü n , t a m s a f l ı k a n d ı n ı s i m g e -
l e y e n b e y a z c ü p p e l e r i ç i n d e o l d u ğ u n u f a r k e t t i m .
B a ş r a h i p , t e k d ü z e b i r m a k a m l a , " A m i d e s , T h r o d o n i a s ,
A n i t o r ! " d i y e o k u d u . " T a n r ı m , m e l e k l e r i n i n a y e t i y l e , k u r t u -
l u ş g i y s i s i n i s ı r t ı m a g e ç i r i y o r u m ; e y k r a l l ı ğ ı s o n s u z o l a n
k u t s a l A d o n a i , t e k m i l d i l e k l e r i m s e n i n s a y e n d e g e r ç e k o l -
s u n d i y e d u a e d i y o r u m . A m i n ! "
B a ş r a h i p , ö r m e z ı r h ı n ı n ü z e r i n e , o r t a s ı n d a k ı r m ı z ı ç e v -
r i m l i T a p m a k Ş ö v a l y e l e r i H a ç ı b u l u n a n b e y a z b i r ö n l ü k g e -
ç i r d i . Ö t e k i Ş ö v a l y e l e r d e o n u i z l e d i l e r .
S a a t t a m d o k u z d u , h a b e r c i M e r k ü r ' ü n s a a t i . V e b e n b i r
k e z d a h a o r a d a , G e l e n e k ' i n ç e m b e r i i ç i n d e y d i m . Ş a p e l i n
i ç i n d e n a n e , f e s l e ğ e n v e a s e l b e n t k a r ı ş ı m ı b i r t ü t s ü y a n ı y o r -
d u ; ç o k g e ç m e d e n Ş ö v a l y e l e r i n b ü y ü k d u a s ı b a ş l a d ı :
" E y , U l u T a n r ı E L ' i n 2 g ü c ü y l e t ü m r u h l a r a , a m a ö z e l l i k -
l e d e D o ğ u Ü l k e s i n i n C e h e n n e m D ü z e n i ' n e h ü k m e d e n y ü c e
v e ş a n l ı K r a l , s a n a y a k a r ı y o r u m . . . s e n i n i ş l e r i n e u y g u n o l d u -
ğ u s ü r e c e , g ö k y ü z ü n d e , h a v a d a , y e r y ü z ü n d e v e c e h e n n e m
ü l k e s i n d e v a r o l a n h e r ş e y i y a r a t m ı ş v e v e r m i ş o l a n t a n r ı -
m ı z E L ' i n g ü c ü y l e , n e d i l e r s e m g e r ç e k l e ş s i n d i y e . "
D e r i n b i r s e s s i z l i k o l d u , d u a e d i l e n v a r l ı ğ ı n o r a d a o l d u -
ğ u n u g ö r m e d i ğ i m i z h a l d e h i s s e t t i k . B u , a y i n i n k u t s a m a s ı y -
d ı , b ü y ü i ş l e r i m i z e d e v a m e d e b i l e c e ğ i m i z i g ö s t e r e n b i r i ş a -
' B u ç o k u z u n b i r r i t ü e l o l d u ğ u v e a n c a k G e l e n e k y o l u n u b i l e n l e r t a r a f ı n d a n a n l a ş ı l a -
b i l e c e ğ i i ç i n , k u l l a n ı l a n b ü y ü s ö z l e r i n i ö z e t l e m e y i y e ğ l e d i m . A m a b u r i t ü e l y a l n ı z c a a t a -
l a r l a y e n i d e n b i r a r a y a g e l m e k v e o n l a r a s a y g ı g ö s t e r m e k i ç i n g e r ç e k l e ş t i r i l d i ğ i n d e n ,
ö z e t l e m i ş o l m a m a n l a t ı y ı h i ç e t k i l e m e d i . S a n t i a g o Y o l u ' n u n b u b ö l ü m ü n d e k i ö n e m l i
öğe - D a n s E g z e r s i z i - b u r a d a b ü t ü n ü y l e a n l a t ı l m ı ş t ı r . 1 E l , S a m i d i l i n d e " T a n r ı " a n l a m ı n a . B a t ı S a m i l e r i n i n e n ö n e m l i t a n r ı s ı d ı r . E s k i A h i t ' t e
E l , h e m T a n r ı a n l a m ı n d a g e n e l b i r t e r i m , h e m d e Y e h o v a i le e ş a n l a m l ı o l a r a k k u l l a n ı l ı r .
( Ç e v i r e n i n n o t u . )
r e t t i . D a h a ö n c e b u n a b e n z e r y ü z l e r c e a y i n e k a t ı l m ı ş t ı m ,
b u n l a r d a n b a z ı l a r ı n d a ç o k d a h a ş a ş ı r t ı c ı ç ı k m ı ş t ı o r t a y a .
A m a T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i Ş a t o s u h a y a l g ü c ü m ü b i r a z c a n -
l a n d ı r m ı ş o l m a l ı y d ı , ç ü n k ü ş a p e l i n b i r k ö ş e s i n d e d a h a ö n c e
h i ç g ö r m e d i ğ i m p a r l a k b i r k u ş d ö n e n i y o r m u ş g i b i g e l d i .
B a ş r a h i p , ç e m b e r i n i ç i n e g i r m e d e n , ü s t ü m ü z e s u s e r p -
t i . S o n r a , k u t s a l m ü r e k k e p l e t o p r a ğ a T a n r ı ' n ı n G e l e n e k ' t e
b i l i n e n y e t m i ş i k i a d ı n ı y a z d ı .
H e p i m i z h a c ı l a r v e Ş ö v a l y e l e r k u t s a l a d l a r ı o k u m a y a
b a ş l a d ı k . M e ş a l e l e r i n a l e v l e r i ç a t ı r d a d ı ; ç a ğ r ı l a n r u h u n g e l -
d i ğ i n i g ö s t e r e n b i r i ş a r e t t i b u .
D a n s â n ı g e l m i ş t i . P e t r u s ö n c e k i g ü n ö ğ r e t t i ğ i i ç i n d a n -
s a n a s ı l k a t ı l a c a ğ ı m ı b i l i y o r d u m ; b e n z e r a y i n l e r i n b u a ş a -
m a s ı n d a h e p y a p t ı ğ ı m ı z d a n s t a n f a r k l ı b i r d a n s t ı .
H i ç b i r k u r a l b e l i r t i l m e d i ğ i h a l d e h e p i m i z n e y a p ı l m a s ı
g e r e k t i ğ i n i b i l i y o r d u k : H i ç b i r a d a y ç e m b e r i n d ı ş ı n a ç ı k m a -
m a l ı y d ı , ç ü n k ü Ş ö v a l y e l e r i n ö r m e z ı r h l a r ı n ı n s a ğ l a d ı ğ ı k o -
r u m a d a n y o k s u n d u k . Ç e m b e r i n b ü y ü k l ü ğ ü n ü g ö z ü m d e
c a n l a d ı r d ı m v e P e t r u s n e ö ğ r e t t i y s e o n u y a p t ı m .
Z i h n i m d e ç o c u k l u ğ u m a g i t t i m . İ ç i m d e b i r s e s , ç o k
u z a k l a r d a n g e l e n b i r k a d ı n s e s i b a s i t b i r m e l o d i s ö y l e m e y e
b a ş l a d ı . Y e r e d i z ç ö k ü p k e n d i m i t o h u m p o z i s y o n u n a s o k -
t u m v e g ö ğ s ü m ü n - y a l n ı z c a g ö ğ s ü m ü n - d a n s e t m e y e b a ş l a -
d ı ğ ı n ı h i s s e t t i m . G e l e n e k ' i n a y i n i n e h i ç z o r l a n m a d a n t ü -
m ü y l e g i r e b i l d i ğ i m i s e z d i m . İ ç i m d e k i m ü z i k d e ğ i ş m e y e
b a ş l a d ı ; h a r e k e t l e r i m d a h a b e l i r g i n l e ş t i ve v e c d e g e l d i m .
Ç e v r e m d e k i h e r ş e y k a r a r d ı ; g ö v d e m , o k a r a n l ı ğ ı n o r t a s ı n -
d a , t ü m a ğ ı r l ı ğ ı n ı y i t i r d i s a n k i . A g h a t a ' n m ç i ç e k l i ç a y ı r l a -
r ı n d a y ü r ü d ü ğ ü m ü g ö r d ü m , b ü y ü k a n n e m e v e ç o c u k l u ğ u m -
d a ç o k s a y d ı ğ ı m a m c a l a r ı m d a n b i r i n e r a s t l ı y o r d u m . Z a m a -
n ı n t i t r e ş i m i n d e t ü m y o l l a r ı n b i r l e ş i p b i r b i r i n e k a r ı ş t ı k l a r ı -
n ı , b i r b i r l e r i n d e n ç o k f a r k l ı o l m a l a r ı n a k a r ş ı n t e k b i r y o l a
d ö n ü ş t ü k l e r i n i d u y u m s a d ı m . A v u s t r a l y a l ı n ı n y a n ı m d a b i r -
d e n p a r l a d ı ğ m ı g ö r d ü m : B e d e n i k ı z ı l b i r ı ş ı l t ı y a b ü r ü n d ü .
A r d ı n d a n b i r t a s v e ç a n a k g ö r ü n t ü s ü b e l i r d i v e b u g ö -
r ü n t ü s a n k i b e n i m i ç i n ç o k ö n e m l i y m i ş ç e s i n e u z u n s ü r e
k a y b o l m a d ı . Ö n e m i n i a n l a m a y a ç a l ı ş t ı m s a d a , k ı l ı c ı m l a b i r
192
b a ğ ı n t ı s ı o l d u ğ u n u s e z m e m d ı ş ı n d a b i r ş e y d ü ş ü n e m e d i m .
T a s v e ç a n a k g ö r ü n t ü s ü k a y b o l d u k t a n s o n r a , k a r a n l ı ğ ı n
i ç i n d e n b a n a d o ğ r u g e l e n R A M ' ı n y ü z ü n ü g ö r d ü m . A m a i y i -
c e y a k l a ş t ı ğ ı n d a , ç a ğ r ı l m ı ş o l a n r u h u n , i y i t a n ı d ı ğ ı m N . ' n i n
y ü z ü o l d u ğ u n u f a r k e t t i m . A r a m ı z d a b e l i r l i b i r ş e y o l m a d ı v e
N . ' n i n y ü z ü ç e v r e m d e t i t r e ş e n k a r a n l ı ğ ı n i ç i n d e e r i d i g i t t i .
D a n s n e k a d a r s ü r d ü , f a r k ı n d a d e ğ i l i m . A m a b i r d e n b i r
ses d u y d u m :
" Y A H V E , T E T R A G R A M M A T O N . . . " ' T r a n s h a l i n d e n
ç ı k m a k i s t e m i y o r d u m , a m a ses d i r e t i y o r d u :
" Y A H V E , T E T R A G R A M M A T O N . . . " B a ş r a h i b i n s e s i n i
t a n ı m ı ş t ı m , h e r k e s i t r a n s h a l i n d e n ç ı k m a y a ç a ğ ı r ı y o r d u .
G e l e n e k ' t e k ö k s a l m ı ş t ı m v e o r a d a n g e r i g e l m e k i s t e m i y o r -
d u m . A m a U s t a g e r i g e l m e m i b u y u r u y o r d u :
" Y A H V E , T E T R A G R A M M A T O N . . . "
T r a n s h a l i n i s ü r d ü r e m e d i m . İ s t e r i s t e m e z y e r y ü z ü n e
g e r i d ö n d ü m . K e n d i m i y e n i d e n T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i Ş a t o -
s u ' n u n i n s a n ı e s k i l e r e g ö t ü r e n o r t a m ı n d a , s i h i r l i ç e m b e r i n
i ç i n d e b u l d u m .
H a c ı l a r b i r b i r i m i z e b a k ı y o r d u k . T r a n s h a l i n i n b ı ç a k g i -
b i k e s i l m e s i k i m s e n i n h o ş u n a g i t m e m i ş t i . A v u s t r a l y a l ı y a ,
v e c i t d u r u m u n d a y k e n k e n d i s i n i g ö r d ü ğ ü m ü s ö y l e m e k i ç i n
k a r ş ı k o n u l m a z b i r i s t e k d u y u y o r d u m . A m a d ö n ü p o n a b a -
k ı n c a b u n a g e r e k o l m a d ı ğ ı n ı g ö r d ü m : O d a b e n i g ö r m ü ş t ü .
Ş ö v a l y e l e r y a n ı m ı z a g e l i p ç e v r e m i z i a l d ı l a r . E l l e r i y l e
k a l k a n l a r ı n a v u r a r a k k u l a k l a r ı s a ğ ı r e d e n b i r g ü r ü l t ü ç ı k a r -
m a y a b a ş l a d ı l a r . O z a m a n b a ş r a h i p s ö z ü a l d ı :
" E y N . ' n i n R u h u , i s t e k l e r i m e t a m b i r c i d d i y e t v e v a k a r l a
k a r ş ı l ı k v e r d i ğ i n i ç i n , i n s a n a y a d a h a y v a n a z a r a r v e r m e d e n
g i t m e n e i z i n v e r i y o r u m . S a n a g i t m e n i e m r e d i y o r u m , a m a
G e l e n e k ' i n k u t s a l a y i n l e r i s e n i c i n l e r i n d e n k u r t a r d ı ğ ı n d a g e -
r i g e l m e y e h a z ı r o l . H u z u r v e s ü k û n i ç i n d e g i t m e n i i s t i y o r u m ,
T a n r ı ' n ı n s e l a m e t i s o n s u z a k a d a r ü s t ü m ü z e o l s u n . A m i n . "
' Y a h v e y a d a Y e h o v a o l a r a k d a b i l i n e n Y H V H , Y a h u d i l i k t e T a n r ı ' n ı n H z . M u s a ' y a v a h -
y e t t i ğ i öze l a d ı d ı r . T a n r ı ' n ı n a d ı n ı n a ç ı k ç a y a z ı l ı p s ö y l e n m e s i y a s a k o l d u ğ u i ç i n , b u a d ı
o l u ş t u r a n d ö r t ü n s ü z l e b e l i r t i l m e s i n e ö z e n g ö s t e r i l i r . İ b r a n i a l f a b e s i n d e k i y a z ı m ı y l a
Y a h v e b i ç i m i n d e o k u n a n s ö z c ü k t e t r a g r a m m a t o n ( d ö r t h a r f l i ) o l a r a k d a a n ı l ı r . ( Ç e v i r e -
n i n n o t u . )
Hac 193/13
Ç e m b e r k a l k t ı , d i z ç ö k ü p b a ş ı m ı z ı ö n e e ğ d i k . Ş ö v a l y e -
l e r d e n b i r i b i z i m l e b i r l i k t e y e d i P a t e r N o s t e r , ' y e d i A v e M a -
r i a 2 o k u d u . B a ş r a h i p , M e d j u g o r g j e l i M e r y e m A n a m ı z ı n
- 1 9 8 2 ' d e n b e r i Y u g o s l a v y a ' d a b i r k a ç k e z g ö r ü n d ü ğ ü s ö y l e n i -
y o r d u - b ö y l e i s t e d i ğ i n i s ö y l e y e r e k T a n r ı B a b a m ı z a İ n a n ı y o -
r u m ' u y e d i k e z ü s t ü s t e o k u d u . A r d ı n d a n , b i r b a ş k a H ı r i s t i -
y a n a y i n i n e g e ç t i k .
B a ş r a h i p , " A n d r e w , k a l k v e k a r ş ı m a g e l , " d e d i . A v u s t -
r a l y a l ı , y e d i Ş ö v a l y e ' n i n d u r d u ğ u m i h r a b a y a k l a ş t ı .
Ş ö v a l y e l e r d e n b i r i - A v u s t r a l y a l ı n ı n r e h b e r i o l s a g e r e k -
t i - d e d i k i :
" B i r a d e r i m , E v ' e g i r m e k i s t i y o r m u s u n ? "
" E v e t , " d i y e y a n ı t l a d ı A v u s t r a l y a l ı . İ ş t e o z a m a n h a n g i
H ı r i s t i y a n a y i n i n e t a n ı k o l d u ğ u m u z u a n l a d ı m : b i r T a p ı n a k
Ş ö v a l y e s i ' n i n i n i s y a s y o n u .
" E v ' i n b ü y ü k ş i d d e t l e r i n i v e m e r h a m e t l i e m i r l e r i n i b i l i -
y o r m u s u n ? "
A v u s t r a l y a l ı , " T a n r ı a d ı n a , h e p s i n e k a t l a n m a y a h a z ı -
r ı m , " d i y e y a n ı t l a d ı . " H a y a t ı m ı n s o n u n a k a d a r E v ' i n h i z -
m e t k â r ı v e k ö l e s i o l m a k i ç i n y a n ı p t u t u ş u y o r u m . "
A r d ı n d a n , b i r t a k ı m t ö r e n s e l s o r u l a r g e l d i ; b a z ı l a r ı b u -
g ü n ü n d ü n y a s ı n d a b i r a n l a m t a ş ı m ı y o r d u , b a z ı l a r ı y s a s a d a -
k a t v e s e v g i y l e i l g i l i y d i . A n d r e v v , b a ş ı ö n ü n d e , h e p s i n i y a n ı t -
l a d ı .
" M u h t e r e m b i r a d e r i m , b e n d e n ç o k b ü y ü k b i r ş e y i s t i -
y o r s u n . A m a d i n i m i z i n y a l n ı z c a d ı ş ı y ü z ü n ü , o g ü z e l i m a t l a -
r ı , ş u z a r i f k ı y a f e t l e r i g ö r ü y o r s u n , " d e d i r e h b e r i . " B u r a d a ,
i ç e r i d e y e r i n e g e t i r i l m e s i n e k a d a r z o r i s t e k l e r d e n b u l u n u l -
d u ğ u n u b i l m i y o r s u n : K e n d i k e n d i n i n e f e n d i s i o l a n s a n a ,
b a ş k a l a r ı n a h i z m e t e t m e k z o r g e l e c e k ; ç o ğ u z a m a n d i l e d i -
ğ i n g i b i d a v r a n a m a y a c a k s ı n . B u r a d a o l m a k i s t e d i ğ i n z a m a n
d e n i z l e r ö t e s i n e g ö n d e r i l e c e k s i n ; A k k â ' d a o l m a k i s t e d i ğ i n
z a m a n T r a b l u s g a r p' a , A n t a k y a ' y a ya da E r m e n i s t a n ' a y o l l a -
n a c a k s ı n . U y u m a k i s t e d i ğ i n z a m a n n ö b e t t u t m a n b u y u r u l a -
' R a b b i n D u a s ı . H z . İ s a ' n ı n H a v a r i l e r i n e ö ğ r e t t i ğ i v e b ü t ü n H ı r i s t i y a n l a r ı n t o p l u i b a d e t -
t e o k u d u k l a r ı b a ş l ı c a d u a . ( Ç e v i r e n i n n o t u . ) 2 L a t i n c e ' d e " S e l a m S a n a M e r y e m " . K a t o l i k K i l i s e s i ' n i n b a ş l ı c a d u a l a r ı n d a n b i r i .
( Ç e v i r e n i n n o t u . )
c a k , n ö b e t t u t m a k i s t e d i ğ i n z a m a n d ö ş e ğ i n d e u y u m a n b u -
y u r u l a c a k . "
A v u s t r a l y a l ı , " E v ' e g i r m e k i ç i n y a n ı p t u t u ş u y o r u m , " d i -
y e k a r ş ı l ı k v e r d i . Ş a t o d a e s k i ç a ğ l a r d a n b e r i y a ş a m ı ş t ü m
T a p m a k Ş ö v a l y e l e r i e r g i n l e m e t ö r e n i n i m u t l u l u k i ç i n d e i z -
l i y o r l a r m ı ş g i b i g e l d i b a n a ; m e ş a l e l e r i n ç ı t ı r t ı l a r ı d u y u l u -
y o r d u .
D a h a s o n r a d a h a b i r ç o k ö ğ ü t t e , u y a r ı d a b u l u n u l d u ;
A v u s t r a l y a l ı b u n l a r ı n h e p s i n e E v ' e g i r m e k i s t e d i ğ i n i s ö y l e -
y e r e k k a r ş ı l ı k v e r d i . S o n u n d a r e h b e r i , b a ş r a h i b e d ö n e r e k
A v u s t r a l y a l ı n ı n v e r m i ş o l d u ğ u t ü m y a n ı t l a r ı t e k r a r l a d ı . B a ş -
r a h i p t ö r e n s e l b i r a ğ ı r b a ş l ı l ı k l a b i r k e z d a h a E v ' i n t ü m k u -
r a l l a r ı n ı k a b u l l e n m e y e h a z ı r o l u p o l m a d ı ğ ı n ı s o r d u .
" E v e t , U s t a m , T a n r ı i s t e r s e T a n r ı ' n ı n , s e n i n v e b i r a d e r -
l e r i m i n h u z u r u n d a y ı m ; T a n r ı ' n ı n v e M e r y e m A n a m ı z ı n h u -
z u r u n d a , b e n i r u h e n v e c i s m e n , b u n d a n b ö y l e h a y a t ı b o y u n -
c a E v ' i n h i z m e t k â r ı v e k ö l e s i o l m a k i ç i n y a n ı p t u t u ş a n b i r i
o l a r a k k a b u l e t m e n v e E v ' i n h i m a y e s i n e a l m a n i ç i n d i z l e r i -
n e k a p a n ı p y a l v a r ı y o r u m . "
B a ş r a h i p , " S e n i T a n r ı s e v g i s i y l e E v ' e k a b u l e d i y o r u m , "
d e d i .
B u n u n ü z e r i n e t ü m Ş ö v a l y e l e r k ı l ı ç l a r k ı n l a r ı n d a n ç ı -
k a r ı p g ö ğ e d o ğ r u l t t u l a r . S o n r a k ı l ı ç l a r ı n ı i n d i r e r e k A n d r e v v '
n u n b a ş ı n ı n ç e v r e s i n d e ç e l i k t e n b i r t a ç o l u ş t u r d u l a r . A l e v -
le r , o â n ı k u t s a y a r a k , k ı l ı ç l a r a a l t ı n r e n g i y a n s ı l a r ı n ı i n d i r d i -
ler .
U s t a a ğ ı r a ğ ı r A n d r e v v' y a y a k l a ş t ı ve o n a k ı l ı c ı n ı v e r d i .
B i r i s i ç a n ç a l m a y a b a ş l a m ı ş t ı ; ç a n s e s l e r i s o n s u z c a y i -
n e l e n e r e k e s k i ş a t o n u n d u v a r l a r ı n d a y a n k ı l a n ı y o r d u . H e p i -
m i z b a ş ı m ı z ı ö n ü m ü z e e ğ d i k v e Ş ö v a l y e l e r g ö z d e n k a y b o l -
d u l a r . B a ş ı m ı z ı k a l d ı r d ı ğ ı m ı z d a o n k i ş i k a l m ı ş t ı k ; A v u s t r a l -
y a l ı d a t ö r e n ş ö l e n i n e k a t ı l m a k ü z e r e Ş ö v a l y e l e r l e b i r l i k t e
g i t m i ş t i .
G ü n d e l i k g i y s i l e r i m i z i g i y d i k t e n s o n r a r e s m i y e t i b i r y a -
n a b ı r a k ı p b i r b i r i m i z l e v e d a l a ş t ı k . G ü n a ğ a r ı y o r d u , d a n s
e p e y u z u n s ü r m ü ş o l m a l ı y d ı . R u h u m u e n g i n b i r y a l n ı z l ı k
k a p l a d ı .
K ı l ı c ı n ı e l e g e ç i r i p a r a y ı ş ı n ı s o n a e r d i r m i ş o l a n A v u s t -
r a l y a l ı y ı k ı s k a n m ı ş 11 m . A r t ı k y a l n ı z b a ş ı m a y d ı m , b a n a y o l
g ö s t e r e c e k k i m s e m d e y o k t u ; G e l e n e k G ü n e y A m e r i k a ' d a
u z a k b i r ü l k e d e d ö n ü ş y o l u n u g ö s t e r m e d e n d ı ş l a m ı ş t ı b e n i .
A r t ı k s o n u n a y a k l a ş t ı ğ ı m S a n t i a g o Y o l u ' n a , k ı l ı c ı m ı n s ı r r ı n ı
v e o n u n a s ı l b u l a c a ğ ı m ı b i l m e d e n d e v a m e t m e k z o r u n d a y -
d ı m .
Ç a n h â l â ç a l ı y o r d u . G ü n d o ğ u m u y l a b i r l i k t e ş a t o d a n a y -
r ı l ı r k e n , ç a l m a k t a o l a n ç a n ı n y a k ı n l a r d a k i b i r k i l i s e n i n i n a -
n a n l a r ı g ü n ü n i l k i b a d e t i n e ç a ğ ı r a n ç a n ı o l d u ğ u n u f a r k e t -
t i m . K e n t h a l k ı b i r a z d a n u y a n ı p y e n i d e n i ş l e r i n e , ö d e n m e -
m i ş f a t u r a l a r ı n a , a ş k i l i ş k i l e r i n e v e h a y a l l e r i n e d a l a c a k t ı .
A m a b i r g e c e ö n c e , e s k i l e r d e n k a l m a b i r a y i n i n b i r k e z d a h a
g e r ç e k l e ş t i r i l d i ğ i n d e n , y ü z y ı l l a r ö n c e y i t i p g i t t i ğ i s a n ı l a n
b i r ş e y i n b i r k e z d a h a k u t l a n d ı ğ ı n d a n v e i n s a n ı n y ü r e ğ i n e
ü r k ü n t ü s a l a n g ü c ü n ü d e v a m e t t i r d i ğ i n d e n h a b e r s i z d i l e r .
El Cebrero
K ü ç ü k k ı z , " S e n h a c ı m ı s ı n ? " d i y e s o r d u . V i l l a f r a n c a d e l
B i e r z o ' n u n b u k a v u r u c u ö ğ l e d e n s o n r a s ı n d a o r t a l ı k t a o n -
d a n b a ş k a k i m s e y o k t u .
K ı z a b a k t ı m , a m a y a n ı t v e r m e d i m . S e k i z y a ş ı n d a v a r
y o k t u , ü s t ü b a ş ı d ö k ü l ü y o r d u . S o l u k l a n m a k i ç i n o t u r d u -
ğ u m ç e ş m e n i n b a ş ı n a k o ş m u ş t u .
B i r a n ö n c e S a n t i a g o d e C o m p o s t e l a ' y a v a r m a k t a n , b u
ç ı l g ı n s e r ü v e n e s o n v e r m e k t e n b a ş k a b i r ş e y d ü ş ü n m ü y o r -
d u m . V a g o n p a r k ı n ı n o r a d a P e t r u s ' u n s e s i n d e k i h ü z n ü d e ,
a y i n s ı r a s ı n d a g ö z g ö z e g e l d i ğ i m i z d e k i b a k ı ş ı n ı da u n u t a -
m a m ı ş t ı m . B a n a y a r d ı m e t m e k i ç i n g ö s t e r d i ğ i o n c a ç a b a b o -
ş a g i t m i ş g i b i y d i . A v u s t r a l y a l ı m i m b e r e ç a ğ r ı l d ı ğ ı n d a , P e t -
r u s ' u n i ç i n d e n b e n i m ç a ğ r ı l m ı ş o l m a m ı g e ç i r d i ğ i n d e n
e m i n d i m . K ı l ı c ı m , e s k i s ö y l e n c e l e r v e b i l g e l i k l e r l e d o l u o
ş a t o d a g i z l e n m i ş o l a b i l i r d i . T ü m b e k l e n t i l e r i m e u y g u n d ü -
ş e n b i r y e r d i : T a p ı n a k Ş ö v a l y e l e r i t a r i k a t ı n ı n a n ı l a r ı n a s a y -
g ı d u y a n b i r k a ç h a c ı d a n b a ş k a k i m s e n i n u ğ r a m a d ı ğ ı , k u t s a l
t o p r a k l a r d a y e r a l a n , t e r k e d i l m i ş b i r ş a t o .
A m a m i h r a b a b i r t e k A v u s t r a l y a l ı ç a ğ r ı l m ı ş t ı . P e t r u s ,
b i r r e h b e r o l a r a k b a n a k ı l ı c ı m ı n y o l u n u g ö s t e r e m e d i ğ i i ç i n
ö b ü r l e r i n i n ö n ü n d e k e n d i n i a ş a ğ ı l a n m ı ş h i s s e t m i ş o l m a -
l ı y d ı .
O t e y a n d a n , G e l e n e k ' i n a y i n i , S a n t i a g o Y o l u ' n d a , s ı r a -
d a n i n s a n l a r ı n Y o l ' u n d a y ü r ü r k e n b ü y ü k ö l ç ü d e a k l ı m d a n
ç ı k m ı ş o l a n o k ü l t ' b i l g e l i ğ e d u y d u ğ u m h a y r a n l ı ğ ı y e n i d e n
c a n l a n d ı r m ı ş t ı . T o p l u y a k a r ı l a r , c i s m a n î o l a n ı n m u t l a k d e -
n e t i m a l t ı n a a l ı n m a s ı , b a ş k a d ü n y a l a r l a b a ğ k u r u l m a s ı , b ü -
t ü n b u n l a r b a n a R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı n d a n ç o k d a h a i l g i n ç ge-
l i y o r d u . A m a b e l k i d e a l ı ş t ı r m a l a r ı n b e n i m h a y a t ı m a d a h a
n e s n e l u y a r l a n a b i l e n b i r y a n ı v a r d ı ; S a n t i a g o Y o l u ' n d a y ü -
r ü m e y e b a ş l a d ı ğ ı m d a n b u y a n a h i ç k u ş k u s u z ç o k d e ğ i ş m i ş -
t i m . P e t r u s ' u n s a y e s i n d e ç a ğ l a y a n l a r ı n i ç i n d e n g e ç e b i l e c e -
ğ i m i , d ü ş m a n l a r ı m ı a l t e d e b i l e c e ğ i m i v e h a b e r c i m l e p r a t i k
s o r u n l a r ı k o n u ş a b i l e c e ğ i m i ö ğ r e n m i ş t i m . Ö l ü m ü m ü n y ü z ü -
n ü v e t ü m d ü n y a y ı y a k ı p k ü l e d e n v e k a p l a y a n a ş k ı n m a v i
k ü r e s i n i g ö r m ü ş t ü m . Y ü r e k t e n s a v a ş ı v e r m e y e v e h a y a t ı m ı
z a f e r l e r e l d e e d e r e k y a ş a m a y a h a z ı r d ı m .
N e v a r k i , g i z l i b i r y a n ı m h â l â s i h i r l i ç e m b e r l e r e , d o ğ a -
ü s t ü f o r m ü l l e r e , t ü t s ü l e r e , k u t s a l m ü r e k k e b e ö z l e m d u y u -
y o r d u . P e t r u s ' u n " a t a l a r a s a y g ı " d i y e n i t e l e d i ğ i t ö r e n , b e n i m
i ç i n e s k i , u n u t u l m u ş d e r s l e r l e y o ğ u n , s a ğ l ı k l ı b i r k a r ş ı l a ş m a
o l m u ş t u . Ve bu d ü n y a y a b i r d a h a h i ç g i r e m e y e b i l e c e ğ i m i
d ü ş ü n m e k , d e v a m e t m e k o n u s u n d a k i c e s a r e t i m i k ı r ı y o r d u .
G e l e n e k ' i n a y i n i n d e n s o n r a o t e l i m e d ö n d ü ğ ü m d e , r e -
s e p s i y o n d a k i a n a h t a r k u t u m d a b i r Hacı Rehberi b u l d u m .
P e t r u s ' u n , s a r ı y o l i ş a r e t l e r i n i n b u l u n m a d ı ğ ı y e r l e r d e y a r a r -
l a n d ı ğ ı b i r k i t a p t ı b u ; k e n t l e r a r a s ı n d a k i m e s a f e l e r i h e s a p -
l a m a k i ç i n o n a b a k ı y o r d u k . P o n f e r r a d a ' d a n h i ç u y u m a d a n o
s a b a h a y r ı l d ı m , Y o l ' a k o y u l d u m . A k ş a m ü s t ü h a r i t a n ı n ö l -
ç e k l i o l m a d ı ğ ı n ı a n l a d ı m , a m a a r t ı k ç o k g e ç t i ; g e c e y i d ı ş a r ı -
d a , b i r k a y a o y u ğ u n d a g e ç i r m e k z o r u n d a y d ı m .
O r a d a , M a d a m L o u r d e s ' l a t a n ı ş t ı ğ ı m d a n g ü n d e n b u y a -
n a b a ş ı m d a n g e ç e n l e r i d ü ş ü n ü r k e n , P e t r u s ' u n b a n a b ü y ü k
b i r ç a b a y l a k a v r a t m a y a ç a l ı ş t ı ğ ı ş e y g e l d i a k l ı m a : B i z e h e p
ö ğ r e t i l e n i n t e r s i n e , ö n e m l i o l a n sonuçtu. İ n s a n ı n ç a b a g ö s -
t e r m e s i y a r a r l ı , h a t t a z o r u n l u y d u , a m a b i r s o n u ç e l d e e t m i -
' B a t ı n î b i l g i y e , ö z e l l i k l e r u h l a r d ü n y a s ı y l a v e e v r e n i n b i l i n m e y e n g ü ç l e r i y l e i l g i l i b i l g i
s a v l a r ı n a d a y a l ı ç e ş i t l i k u r a m l a r , u y g u l a m a l a r v e a y i n l e r e g e n e l o l a r a k o k ü l t i z m y a d a
g i z l i c i l i k d e n i r . O k ü l t i z m e b a ğ l ı o l a n l a r , g e n e l l i k l e y ü k s e k z i h i n s e l y e t i l e r i n i g e l i ş t i r e -
rek b i l i n m e y e n l e r d ü n y a s ı n ı a n l a m a y a v e i n c e l e m e y e ç a l ı ş ı r l a r . ( Ç e v i r e n i n n o t u . )
y o r s a n b i r işe y a r a m ı y o r d u . V e ş i m d i v a r m a k i s t e d i ğ i m t e k
s o n u ç , ş u b a ş ı m a g e l e n l e r d e n s o n r a a l m a k i s t e d i ğ i m t e k
ö d ü l , k ı l ı c ı m ı b u l m a k t ı . S a n t i a g o ' y a b i r k a ç g ü n l ü k y o l k a l -
m ı ş o l m a s ı n a k a r ş ı n k ı l ı c ı m ı h â l â b u l a m a m ı ş t ı m .
K ü ç ü k k ı z , V i l l a f r a n c a d e l B i e r z o ' d a k i ç e ş m e n i n b a ş ı n -
d a , " H a c ı y s a n s e n i B a ğ ı ş l a m a K a p ı l a r ı ' n a g ö t ü r e b i l i r i m , " d i -
y e d i r e t t i . " O k a p ı l a r d a n g e ç e n i n S a n t i a g o ' y a k a d a r g i t m e s i
g e r e k m e z . "
B e n i r a h a t b ı r a k s ı n d i y e b i r k a ç p e s e t a u z a t t ı m . B u k e z
ç e ş m e d e n ü s t ü m e s u s ı ç r a t m a y a b a ş l a d ı ; s ı r t ç a n t a m d a ,
ş o r t u m d a s ı r ı l s ı k l a m o l d u .
K ü ç ü k k ı z , " H a y d i , h a y d i , " d i y e d a y a t ı y o r d u . A k l ı m -
d a n , P e t r u s ' u n s ı k s ı k a k t a r d ı ğ ı s ö z l e r d e n b i r i g e ç i y o r d u :
" S a b a n s ü r e n , u m u t l a s ü r m e l i s a b a n ı . U m u t l a h a r m a n d ö -
v e n , u m u d u n u p a y l a ş m a l ı . " H a v a r i P a u l u s ' u n m e k t u p l a r ı n -
d a n b i r i n d e n d i .
B i r a z d a h a d a y a n m a l ı y d ı m , y e n i k d ü ş m e k t e n k o r k m a -
d a n s o n u n a k a d a r a r a m a y a d e v a m e t m e l i y d i m , k ı l ı c ı m ı b u l -
m a v e s ı r r ı n ı ö ğ r e n m e u m u d u m u c a n l ı t u t m a l ı y d ı m .
Y o k s a b u k ü ç ü k k ı z a n l a m a m a k t a d i r e t t i ğ i m b i r ş e y m i
s ö y l e m e k i s t i y o r d u b a n a ? B i r k i l i s e n i n p a r ç a s ı o l a n B a ğ ı ş l a -
m a K a p ı l a r ı m a d e m r u h s a l b a k ı m d a n S a n t i a g o ' y a v a r m a k l a
a y n ı s o n u c u y a r a t ı y o r d u , n e d e n k ı l ı c ı m o r a d a o l m a s ı n d ı ?
" H a y d i , g i d e l i m , " d e d i m ç o c u ğ a . A z ö n c e i n d i ğ i m d a ğ a
b a k t ı m ; b i r b ö l ü m ü n ü y e n i d e n t ı r m a n a c a k t ı m . S a n t i a g o ' y a
u l a ş m a k t a n b a ş k a b i r ş e y d ü ş ü n m e d i ğ i m d e n , B a ğ ı ş l a m a
K a p ı l a r ı ' n ı n ö n ü n d e n g e ç e r k e n i ç e r i g i r m e k i ç i n e n k ü ç ü k
b i r i s t e k b i l e d u y m a m ı ş t ı m . Ş i m d i b u k ü ç ü k k ı z , b u s ı c a k t a
b u r a d a k a r ş ı m a ç ı k a n t e k i n s a n , g e r i d ö n m e m v e g ö r m e k is-
t e m e d i ğ i m b i r ş e y i g ö r m e m i ç i n b a ş ı m ı n e t i n i y i y o r d u . P a r a
v e r m e y e k a l k t ı ğ ı m d a n e d e n p a r a y ı a l ı p ç e k i p g i t m e m i ş t i
k i ? Y o k s a d ü ş k ı r ı k l ı ğ ı v e t e l a ş i ç i n d e , a s ı l v a r m a m g e r e k e n
y e r i f a r k e t m e d e n g e ç i p g i t m i ş m i y d i m ?
P e t r u s b i r a z f a z l a h a y a l c i o l d u ğ u m u s ö y l e y i p d u r m u ş t u .
A m a b e l k i d e y a n ı l ı y o r d u .
K ı z l a y ü r ü r k e n , a k l ı m d a n B a ğ ı ş l a m a K a p ı l a r ı ' n ı n h i k â -
y e s i g e ç i y o r d u . K i l i s e ' n i n y o l d a h a s t a l a n a n h a c ı l a r a g e t i r d i -
ğ i b i r " k o l a y l ı k " 1 1 b u . Y o l o n o k t a d a n s o n r a y e n i d e n z o r l a ş ı -
y o r ve C o m p o s te l a ' y a k a d a r d a ğ l a r d a n g i d i l i y o r d u ; o y ü z -
d e n , o n i k i n c i y ü z y ı l d a p a p a l a r d a n b i r i d a h a i l e r i y e g i d e m e -
y e n h a c ı l a r ı n B a ğ ı ş l a m a K a p 11 a r ı ' n d a n g i r d i k l e r i z a m a n t ı p -
k ı S a n t i a g o ' y a v a r a n h a c ı l a r l a a y n ı a y r ı c a l ı k l a r a k a v u ş a c a k -
l a r ı n ı s ö y l e m i ş t i . B ö y l e c e d a ğ l a r ı n ç ı k a r d ı ğ ı z o r l u ğ u b i r ç ı r -
p ı d a ç ö z m e k l e k a l m a m ı ş , h a c ı s a y ı s ı n ı n d a b ü y ü k ö l ç ü d e
a r t m a s ı n ı s a ğ l a m ı ş t ı .
G ü n ü n i l k s a a t l e r i n d e g e l d i ğ i m y o l d a n y u k a r ı t ı r m a n ı -
y o r , b i r s a ğ a b i r s o l a k ı v r ı l a n , k a y g a n , s a r p p a t i k a l a r d a n g e -
ç i y o r d u k . K ı z h ı z l ı h ı z l ı ö n ü m d e n y ü r ü y o r , i k i d e b i r b i r a z
y a v a ş l a m a s ı n ı s ö y l e m e k z o r u n d a k a l ı y o r d u m . B i r s ü r e y a -
v a ş l ı y o r , a m a ç o k g e ç m e d e n u n u t u p y e n i d e n h ı z l a n ı y o r , b e n
d e s ö y l e n e s ö y l e n e o n a y e t i ş m e y e ç a l ı ş ı y o r d u m . Y a r ı m s a a t
s o n r a B a ğ ı ş l a m a K a p ı l a r ı ' n ı n ö n ü n d e y d i k .
" K i l i s e n i n a n a h t a r ı b e n d e , " d e d i . " İ ç e r i g i r i p k a p ı l a r ı
a ç a y ı m d a o r a d a n g e ç . "
A n a k a p ı d a n i ç e r i g i r d i . B e n d e d ı ş a r ı d a b e k l e m e y e b a ş -
l a d ı m . K ü ç ü k b i r k i l i s e y d i , k a p ı l a r k u z e y e a ç ı l ı y o r d u . K a p ı
d e n i z k a b u k l a r ı ve S a n T i a g o ' n u n h a y a t ı n d a n s a h n e l e r l e b e -
z e l i y d i . A n a h t a r ı n s e s i n i d u y d u ğ u m a n d a , n e r e d e n ç ı k t ı ğ ı
b e l l i o l m a y a n a z m a n g i b i b i r A l m a n ç o b a n k ö p e ğ i k o ş u p
g e l d i , k a p ı y l a a r a m a g i r d i .
B i r y a n d a n k a p ı ş m a y a h a z ı r l a n ı y o r , b i r y a n d a n d a , " Y i -
n e m i ? " d i y e d ü ş ü n ü y o r d u m . " B u i ş h i ç b i t m e y e c e k m i ? S ı -
n a m a l a r ı n , d ö v ü ş l e r i n , a ş a ğ ı l a n m a l a r ı n a r d ı a r a s ı k e s i l m i -
y o r , k ı l ı c ı m l a i l g i l i b i r t e k i p u c u y o k o r t a d a . "
A m a t a m o s ı r a d a B a ğ ı ş l a m a K a p ı l a r ı a r d ı n a k a d a r a ç ı l -
d ı , k ü ç ü k k ı z d ı ş a r ı ç ı k t ı . K ö p e ğ i n b a n a b a k t ı ğ ı n ı v e g ö z l e -
r i m i o n u n g ö z l e r i n e d i k t i ğ i m i g ö r ü n c e , o n a s e v g i d o l u b i r
ş e y l e r s ö y l e d i , k ö p e k r a h a t l a y ı p k e n d i n i b ı r a k t ı . K u y r u ğ u n u
s a l l a y a r a k k ü ç ü k k ı z ı n a r d ı n d a n k i l i s e n i n a r k a s ı n a g i t t i .
B e l k i d e P e t r u s h a k l ı y d ı . B e l k i d e b i r a z f a z l a h a y a l c i y -
d i m . S ı r a d a n b i r A l m a n ç o b a n k ö p e ğ i h a y a l i m d e ü r k ü n ç b i r
d o ğ a ü s t ü v a r l ı ğ a d ö n ü ş ü v e r m i ş t i. K ö t ü y e i ş a r e t t i - b o z g u n a
y o l a ç a n b i r y o r g u n l u k b e l i r t i s i .
A m a h â l â u m u t v a r d ı . K ı z i ç e r i g i r m e m i i ş a r e t e t t i . S a n -
t i a g o ' y a u l a ş a b i l e n h a c ı l a r l a a y n ı a y r ı c a l ı k l a r a k a v u ş a c a ğ ı -
m ı u m u t e d e r e k B a ğ ı ş l a m a K a p ı l a r ı ' n d a n i ç e r i g i r d i m .
B o ş , g ö s t e r i ş s i z k i l i s e n i n i ç i n d e g ö z l e r i m ö n e m s e d i ğ i m
t e k ş e y i a r a n d ı .
" B ü t ü n s ü t u n l a r ı n t e p e s i n d e d e n i z k a b u k l a r ı v a r , " d e d i
k ü ç ü k k ı z . " İ s t i r i d y e k a b u ğ u Y o l ' u n s i m g e s i d i r . B u S a n t a
A g u e d a . . . "
Ç o k g e ç m e d e n b u r a y a k a d a r b o ş u n a g e l d i ğ i m i a n l a m ı ş -
t ı m .
" V e b u d a S a n T i a g o M a t a m o r o s , k ı l ı ç s a l l ı y o r . Ş u n l a r d a
S a n T i a g o ' n u n a t ı n ı n a y a k l a r ı a l t ı n d a k i ö l ü M a g r i p l i l e r . B u
h e y k e l . . . "
S a n T i a g o ' n u n k ı l ı c ı o r a d a y d ı , a m a b e n i m k i y o k t u . K ı -
z a b i r k a ç p e s e t a d a h a v e r m e y e k a l k t ı m , a m a a l m a d ı . B i r a z
g ü c e n m i ş g ö r ü n ü y o r d u , k i l i s e y i a n l a t m a y ı k e s t i v e g i t m e m i
i s t e d i .
B i r k e z d a h a d a ğ d a n a ş a ğ ı v u r d u m ve C o m p o s t e l a ' y a
d o ğ r u y o l a k o y u l d u m . V i l l a f r a n c a d e l B i e r z o ' d a n i k i n c i k e z
g e ç i y o r d u m k i , k a r ş ı m a b i r a d a m ç ı k t ı . A d ı n ı n M e l e k o l d u -
ğ u n u s ö y l e y i p M a r a n g o z A z i z Y u s u f K i l i s e s i ' n i g ö r m e k i s t e -
y i p i s t e m e d i ğ i m i s o r d u . A d a m ı n a d ı b e n i u m u 11 a n d ı r m ı ş 11
a m a , d a h a y e n i d ü ş k ı r ı k l ı ğ ı n a u ğ r a m ı ş t ı m v e P e t r u s ' u n i n -
s a n d a v r a n ı ş l a r ı k o n u s u n d a ç o k i y i b i r u z m a n o l d u ğ u n u a n -
l a m a y a b a ş l ı y o r d u m . İ n s a n l a r v a r o l m a y a n ş e y l e r h a k k ı n d a
b i l e h a y a l l e r k u r u y o r l a r d ı d a , g ö z l e r i n i n ö n ü n d e k i ş e y l e r -
d e n d e r s ç ı k a r m a y ı b e c e r e m i y o r l a r d ı.
A m a b e l k i d e s ı r f i n s a n l a r ı n b u e ğ i l i m i n i b i r k e z d a h a
d o ğ r u l a m a k i ç i n , M e l e k ' i n p e ş i n e t a k ı l ı p o k i l i s e n i n y o l u n u
t u t t u m . K i l i s e k a p a l ı y d ı , ü s t e l i k M e l e k ' t e a n a h t a r y o k t u .
K a p ı k a n a d ı n ı n a y n a s ı n d a k i A z i z Y u s u f o y m a s ı n ı g ö s t e r d i ,
y a n ı b a ş ı n d a d a m a r a n g o z â l e t l e r i g ö r ü l ü y o r d u . T e ş e k k ü r
e d e r e k b i r k a ç p e s e t a v e r m e y e k a l k ı m s a d a k a b u l e t m e d i v e ,
" B i z k e n t i m i z l e g u r u r d u y u y o r u z . B u i ş i p a r a i ç i n y a p m ı y o -
r u z , " d e d i k t e n s o n r a b e n i s o k a ğ ı n o r t a s ı n d a b ı r a k t ı , ç e k i p
g i t t i .
B a n a d a y e n i d e n S a n t i a g o Y o l u ' n a d ü ş m e k k a l d ı , o n b e ş
d a k i k a k a d a r s o n r a V i l l a f r a n c a d e l B i e r z o ' y u a r d ı m d a b ı r a k -
m ı ş t ı m ; k a p ı l a r ı , s o k a k l a r ı v e h i z m e t l e r i k a r ş ı l ı ğ ı n d a h i ç b i r
ş e y i s t e m e y e n r e h b e r l e r i y l e V i l l a f r a n c a d e l B i e r z o g e r i d e
k a l m ı ş t ı .
B i r s ü r e d a ğ l ı k b ö l g e d e y ü r ü d ü m ; g ü ç l ü k l e v e a ğ ı r a ğ ı r
i l e r l i y o r d u m . Y o l a k o y u l d u ğ u m d a k a f a m d a y a l n ı z c a e s k i
k a y g ı l a r ı m v a r d ı - y a l n ı z l ı k , P e t r u s ' u d ü ş k ı r ı k l ı ğ ı n a u ğ r a t -
m ı ş o l m a k t a n d u y d u ğ u m u t a n ç , k ı l ı c ı m v e k ı l ı c ı m ı n s ı r r ı .
A m a ç o k g e ç m e d e n g ö z l e r i m i n ö n ü n e k ü ç ü k k ı z v e M e l e k '
i n s u r e t l e r i g e l m e y e b a ş l a d ı . B e n y a l n ı z c a n e e l d e e d e c e ğ i -
m i d ü ş ü n ü r k e n , o n l a r b e n i m i ç i n e l l e r i n d e n g e l e n i n e n i y i -
s i n i y a p m ı ş l a r , ü s t e l i k k a r ş ı l ı ğ ı n d a h i ç b i r ş e y i s t e m e m i ş l e r -
d i . T a d e r i n l e r d e n g e l e n b e l l i b e l i r s i z b i r d ü ş ü n c e g e ç i y o r d u
a k l ı m d a n . D ü ş ü n m e k t e o l d u ğ u m ş e y l e r a r a s ı n d a t u h a f b i r
b a ğ k u r u l u y o r d u . P e t r u s h e p z a f e r e u l a ş ı l m a s ı i ç i n m u t l a k a
b i r ö d ü l b e k l e n t i s i o l m a s ı g e r e k t i ğ i n i s ö y l e m i ş t i . A m a n e z a -
m a n k e n d i d ı ş ı m d a k i d ü n y a y ı u n u t u p y a l n ı z c a k ı l ı c ı m ı d ü -
ş ü n m e y e b a ş l a s a m , o z o r l u d e r s l e r i y l e g e r ç e k l i ğ e g e r i d ö n -
m e y e y ö n e l t m i ş t i b e n i . Y o l ' d a k i b i r l i k t e l i ğ i m i z b o y u n c a h e p
b ö y l e o l m u ş t u .
B u n u n b i r n e d e n i o l m a l ı y d ı , ü s t e l i k k ı l ı c ı m ı n s ı r r ı y l a
b i r b i ç i m d e b a ğ ı n t ı l ı o l s a g e r e k t i . İ ç i m d e g i z l e n e n , b ü t ü n -
l e ş m e y e v e a y d ı n l a n m a y a b a ş l a m ı ş t ı . A k l ı m a d ü ş e n i n n e o l -
d u ğ u n u h â l â k e s t i r e m i y o r d u m , a m a i ç i m d e n g e l e n b i r ses
d o ğ r u y ö n d e o l d u ğ u m u s ö y l ü y o r d u .
İ y i k i k ü ç ü k k ı z a v e M e l e k ' e r a s t l a m ı ş t ı m ; k i l i s e l e r d e n
söz e d e r l e r k e n y a k ı p k ü l e d e n a ş k t a n b i r ş e y l e r v a r d ı o n l a r -
d a . A y n ı y e r d e n i k i k e z g e ç m e m e n e d e n o l m u ş l a r , b ö y l e c e
G e l e n e k ' i n a k l ı m ı b a ş ı m d a n a l a n a y i n i n i u n u t m a m ı v e İ s -
p a n y a ' n ı n k ı r l a r ı n a d ö n m e m i s a ğ l a m ı ş l a r d ı .
P e t r u s ' u n u z u n b i r s ü r e ö n c e P i r e n e l e r ' d e Y o l ' u n a y n ı
b ö l ü m ü n d e n b i r ç o k k e z g e ç t i ğ i m i z i s ö y l e d i ğ i n i h a t ı r l a d ı m .
O g ü n ü ö z l e m l e h a t ı r l a d ı m . B e n i m i ç i n i y i b i r b a ş l a n g ı ç o l -
m u ş t u . B i r o l a y ı n b i r k a ç k e z t e k r a r l a n m a s ı b e l k i d e h a y ı r l ı
b i r i ş a r e t t i .
O g e c e v a r d ı ğ ı m k ö y d e y a ş l ı b i r k a d ı n ı n k a p ı s ı n ı ç a l ı p
b i r o d a i s t e d i m . O d a v e y e m e k i ç i n ç o k a z b i r p a r a i s t e d i .
S o h b e t s ı r a s ı n d a K u t s a l Y ü r e k ' e o l a n i n a n c ı n d a n söz a ç t ı , o
y ı l k u r a k g e ç t i ğ i i ç i n z e y t i n ü r ü n ü k o n u s u n d a k i k a y g ı l a r ı n ı
d i l e g e t i r d i . B i r a z ç o r b a y l a b i r a z ş a r a p i ç t i m , e r k e n d e n y a t ı p
u y u d u m .
K a f a m d a g e l i ş m e k t e o l a n k a v r a m ı a r t ı k d i l e g e t i r m e y e
y a k l a ş t ı ğ ı m ı s e z d i k ç e k e n d i m i d a h a i y i h i s s e d i y o r d u m . D u a
e t t i m , P e t r u s ' u n e g z e r s i z l e r i n d e n b a z ı l a r ı n ı y a p t ı m v e
A s t r a i n ' i ç a ğ ı r m a y a k a r a r v e r d i m .
K ö p e k l e d ö v ü ş t ü ğ ü m s ı r a d a n e l e r o l u p b i t t i ğ i n i o n a
s o r m a k i s t i y o r d u m . O g ü n n e r d e y s e d ö v ü ş ü k a y b e t t i r e c e k t i
b a n a ; d a h a s o n r a h a ç ı y e r i n d e n k a l d ı r m a y a ç a l ı ş ı r k e n y a r d ı -
m ı n ı i s t e d i ğ i m d e d e b e n i g e r i ç e v i r i n c e o n u b i r d a h a h i ç ç a -
ğ ı r m a m a y a k a r a r v e r m i ş t i m . B u n a k a r ş ı l ı k , ç o k i y i b i l i y o r -
d u m k i k ö p e k l e d ö v ü ş ü r k e n o n u n s e s i n i t a n ı m a s a y d ı m k a r -
ş ı m a ç ı k a n a y a r t m a l a r a b a l g i b i k a n a b i l i r d i m .
" T ü m e n ' i n k a z a n m a s ı i ç i n e l i n d e n g e l e n i y a p t ı n , " d e -
d i m .
A s t r a i n , " K a r d e ş l e r i m l e d ö v ü ş m e m , " d i y e y a n ı t l a d ı . B u
b e k l e d i ğ i m y a n ı t t ı . B ö y l e d i y e c e ğ i n i k e s t i r m i ş t i m ; k a l d ı k i ,
h a b e r c i n i n k e n d i s i g i b i d a v r a n m a s ı n a s i n i r l e n m e k a n l a m -
s ı z d ı . B ö y l e d u r u m l a r d a b a n a y a r d ı m e t m i ş o l a n d o s t u a r a -
y ı p b u l m a l ı y d ı m o n u n i ç i n d e , ç ü n k ü t e k i ş l e v i b u y d u . Ö f k e -
m i i ç i m e a t ı p o n a b ü y ü k b i r h e y e c a n l a Y o l ' d a n , P e t r u s ' t a n ,
k a f a m d a y a v a ş y a v a ş b i ç i m l e n d i r m e y e b a ş l a d ı ğ ı m ı h i s s e t t i -
ğ i m k ı l ı c ı n s ı r r ı n d a n s ö z e t m e y e k o y u l d u m . Ö n e m l i h i ç b i r
ş e y s ö y l e m e d i , y a l n ı z c a b ö y l e s i s ı r l a r ı h i ç b i l m e d i ğ i n i s ö y l e -
m e k l e y e t i n d i . A m a a k ş a m a k a d a r s u s p u s o t u r d u k t a n s o n r a
h i ç d e ğ i l s e i ç i m i d ö k e c e k b i r i n i b u l m u ş t u m . Y a ş l ı k a d ı n k a -
p ı m ı v u r u p u y k u m d a k o n u ş t u ğ u m u s ö y l e d i ğ i n d e s a a t l e r d i r
k o n u ş u y o r d u k .
S a b a h k a l k t ı ğ ı m d a d a h a i y i m s e r d i m , e r k e n d e n Y o l ' a
k o y u l d u m . H e s a p ç a , o g ü n ö ğ l e d e n s o n r a , S a n t i a g o d e C o m -
p o s t e l a ' n ı n b u l u n d u ğ u G a l i c i a b ö l g e s i n e v a r a c a k t ı m . S ü -
r e k l i y o k u ş y u k a r ı y ü r ü m e m g e r e k i y o r d u ; n e r d e y s e d ö r t
s a a t b o y u n c a y ü r ü y ü ş t e m p o m u k o r u y a b i l m e k i ç i n ç o k z o r -
l a n d ı m . B i r t e p e n i n d o r u ğ u n a v a r ı r k e n a r t ı k i n i ş e g e ç e c e ğ i -
m i h a y a l e d i y o r , a m a h e r s e f e r i n d e d ü ş k ı r ı k l ı ğ ı n a u ğ r u y o r -
d u m . B e l l i k i d a h a h ı z l ı y ü r ü m e m o l a n a k s ı z d ı . U z a k t a k i
d a ğ l a r d a h a d a y ü k s e k t i , e r g e ç o n l a r ı d a a ş m a m g e r e k t i ğ i -
n i n f a r k m d a y d ı m . B u a r a d a , y o r g u n l u k t a n h i ç b i r ş e y d ü ş ü -
n e m e z o l m u ş , k e n d i m e k a r ş ı d a h a a c ı m a s ı z d a v r a n m a y a
b a ş l a m ı ş t ı m .
" H a d i c a n ı m , " d i y e s o r u y o r d u m k e n d i k e n d i m e , " b i r k ı -
l ı c ı b u l m a k i ç i n b ü t ü n g e m i l e r i y a k a n b i r i b u k a d a r c i d d i y e
a l ı n ı r m ı ? " B u l a m a y a c a k o l u r s a m h a y a t ı m d a n e d e ğ i ş e c e k -
t i k i ? R A M a l ı ş t ı r m a l a r ı n ı ö ğ r e n d i ğ i m i , h a b e r c i m i t a n ı d ı ğ ı -
m ı , k ö p e k l e d ö v ü ş t ü ğ ü m ü v e ö l ü m ü m ü g ö r d ü ğ ü m ü d ü ş ü -
n e r e k , k e n d i m i b e n i m i ç i n t e k ö n e m l i ş e y i n S a n t i a g o Y o l u
o l d u ğ u n a i n a n d ı r m a y a ç a l ı ş ı y o r d u m . K ı l ı ç y a l n ı z c a b i r s o -
n u ç t u . K ı l ı c ı b u l m a y ı i s t i y o r d u m , a m a b u l d u k t a n s o n r a
o n u n l a n e y a p a c a ğ ı m ı b i l m e y i d a h a d a ç o k i s t i y o r d u m . Ç ü n -
k ü t ı p k ı P e t r u s ' u n ö ğ r e t t i ğ i e g z e r s i z l e r g i b i o n u d a p r a t i k
b i r i ş t e k u l l a n m a l ı y d ı m .
B i r d e n d u r d u m . O l u ş u m h a l i n d e k i d ü ş ü n c e a n s ı z ı n
a ç ı k l ı ğ a k a v u ş t u . H e r ş e y a ç ı k l ı k k a z a n d ı v e b i r A g a p e d a l -
g a s ı k a p l a d ı b e d e n i m i . K e ş k e P e t r u s y a n ı m d a o l s a y d ı d a , n i -
c e d i r b e n d e n d u y m a k i s t e d i ğ i n i o n a s ö y l e y e b i l s e y d i m , d i y e
g e ç i r d i m i ç i m d e n . A n l a m a m ı g e r ç e k t e n i s t e d i ğ i t e k ş e y d i
b u , S a n t i a g o Y o l u ' n d a b a n a b i r ş e y l e r ö ğ r e t m e y e ç a l ı ş t ı ğ ı
s a a t l e r i n t a ç l a n d ı ğ ı a n d ı : k ı l ı c ı m ı n s ı r r ı !
Ve k ı l ı c ı m ı n s ı r r ı , h a y a 11 m ı z d a k i t ü m u ğ r a ş l a r ı n s ı r r ı g i -
b i d ü n y a n ı n e n b a s i t ş e y i y d i : K ı l ı c ı m ı n s ı r r ı , o n u n l a n e y a p -
m a m g e r e k t i ğ i y d i .
O â n a k a d a r h i ç b ö y l e d ü ş ü n m e m i ş t i m . S a n t i a g o Y o l u
b o y u n c a y a l n ı z c a k ı l ı c ı n n e r e y e g i z l e n d i ğ i n i ö ğ r e n m e k i s t e -
m i ş t i m . O n u n e d e n b u l m a k i s t e d i ğ i m i , o n a n e d e n i h t i y a ç
d u y d u ğ u m u h i ç s o r m a m ı ş t ı m k e n d i m e . T ü m ç a b a l a r ı m
ö d ü l e y ö n e l i k t i ; b i r ş e y i s t e d i ğ i m i z z a m a n , k a f a m ı z d a o n u n -
l a b i l g i l i b e l l i b i r a m a c ı m ı z o l m a s ı g e r e k t i ğ i n i k a v r a y a m a -
m ı ş t ı m . B i r ö d ü l ü a r a m a n ı n t e k n e d e n i , o ö d ü l l e n e y a p a c a -
ğ ı n ı ö ğ r e n m e k t i r . İ ş t e k ı l ı c ı m ı n s ı r r ı b u y d u .
P e t r u s ' u n b u n u ö ğ r e n d i ğ i m i b i l m e y e i h t i y a c ı v a r d ı ,
a m a o n u b i r d a h a h i ç g ö r m e y e c e ğ i m d e n e m i n d i m . O k a d a r
z a m a n b u n u g ö r m e k i ç i n b e k l e m i ş o l m a s ı n a k a r ş ı n , ö ğ r e n -
d i ğ i m i h i ç b i r z a m a n b i l e m e y e c e k t i .
D i z ç ö k ü p d e f t e r i m d e n b i r y a p r a k k o p a r d ı m , k ı l ı c ı m l a
y a p m a y ı d ü ş ü n d ü k l e r i m i y a z m a y a b a ş l a d ı m . K â ğ ı d ı ö z e n l e
k a t l a d ı m v e b a n a P e t r u s ' u v e o n u n d o s t l u ğ u n u h a t ı r l a t a n
b i r t a ş ı n a l t ı n a b ı r a k t ı m . K â ğ ı t z a m a n l a y o k o l u p g i d e c e k t i ,
a m a s i m g e s e l o l a r a k o n u P e t r u s ' a i l e t i y o r d u m .
A r t ı k k ı l ı c ı m l a b a ş a r ı y a u l a ş a c a ğ ı m ı b i l i y o r d u . P e t r u s ' a
k a r ş ı g ö r e v i m t a m a m l a n m ı ş t ı .
D a ğ ı t ı r m a n ı r k e n , i ç i m d e a k a n A g a p e ç e v r e d e k i r e n k l e -
r i g ü ç l e n d i r i y o r d u . A r t ı k s ı r r ı k e ş f e t t i ğ i m e g ö r e , a r a d ı ğ ı m ı
b u l m a m g e r e k i y o r d u . B e n l i ğ i m i b i r i n a n ç , s a r s ı l m a z b i r k e -
s i n l i k k a p l a d ı . V a g o n p a r k ı n d a P e t r u s ' u n a k l ı n a g e l e n İ t a l -
y a n c a ş a r k ı y ı s ö y l e m e y e b a ş l a d ı m . S ö z l e r i n i b i l m e d i ğ i m
i ç i n u y d u r u y o r d u m . O r t a l ı k t a k i m s e l e r y o k t u ; k a r a n l ı k b i r
o r m a n d a n g e ç e r k e n y a l n ı z l ı ğ ı m ı b a s t ı r m a k i ç i n s e s i m i d a h a
d a y ü k s e l t t i m . Ç o k g e ç m e d e n , u y d u r d u ğ u m s ö z l e r i n t u h a f
b i r a n l a m ı o l d u ğ u n u f a r k e t t i m . B i l d i ğ i m t e k d ü n y a y l a b i r
b i ç i m d e i l e t i ş i m k u r m a m ı s a ğ l ı y o r l a r d ı , ç ü n k ü a r t ı k ö ğ r e t -
m e n i m d ü n y a o l m u ş t u .
B u n u , f a r k l ı b i r b i ç i m d e d e o l s a , T ü m e n l e i l k k a r ş ı l a ş -
m a m d a y a ş a m ı ş t ı m . O g ü n , b a ş k a d i l l e r d e k o n u ş m a y e t e n e -
ğ i b e l i r m i ş t i i ç i m d e . B e n i b i r k a d ı n ı k u r t a r ı p b i r d ü ş m a n y a -
r a t m a k t a k u l l a n a n v e b a n a y ü r e k t e n s a v a ş ı n a c ı m a s ı z y ö n ü -
n ü ö ğ r e t e n R u h ' u n h i z m e t k â r ı o l m u ş t u m . B u k e z h e r ş e y
f a r k l ı y d ı : K e n d i k e n d i m i n U s t a s ı o l m u ş t u m v e e v r e n l e i l e t i -
ş i m k u r m a y ı ö ğ r e n i y o r d u m .
Y o l b o y u n c a k a r ş ı m a ç ı k a n h e r ş e y l e k o n u ş m a y a b a ş l a -
d ı m : a ğ a ç l a r l a , su b i r i k i n t i l e r i y l e , d ö k ü l m ü ş y a p r a k l a r l a ,
g ü z e l i m a s m a l a r l a . Ç o c u k l u k t a ö ğ r e n i l e n , b ü y ü y ü n c e u n u -
t u l a n , s ı r a d a n i n s a n l a r a ö z g ü b i r e g z e r s i z d i b u . D e d i k l e r i m i
a n 11 y o r l a r m ı ş g i b i g i z e m l i y a n ı t l a r a l ı y o r d u m o n l a r d a n ; o n -
l a r d a y ü r e ğ i m i y a k ı p k ü l e d e n a ş k l a d o l d u r u y o r l a r d ı . Ü r k ü -
t ü c ü b i r t r a n s h a l i n d e y d i m , a m a o y u n u b ı k ı n c a y a k a d a r s ü r -
d ü r m e k i s t i y o r d u m .
P e t r u s b i r d a h a h a k l ı ç ı k m ı ş t ı : K e n d i k e n d i m e ö ğ r e t e -
r e k , k e n d i m i b i r u s t a y a d ö n ü ş t ü r m ü ş t ü m .
Ö ğ l e y e m e ğ i v a k t i y d i , a m a y e m e k y e m e k i ç i n d u r m a -
d ı m . Y o l b o y u n c a s ı r a l a n a n k ü ç ü k k ö y l e r d e n g e ç e r k e n s e s i -
m i b i r a z a l ç a l t a r a k k o n u ş u y o r v e k e n d i k e n d i m e g ü l ü m s ü -
y o r d u m ; b e n i g ö r e n l e r , o s ı r a l a r S a n t i a g o K a t e d r a l i ' n e v a r a n
h a c ı l a r ı n ç ı l d ı r m ı ş o l d u k l a r ı n ı d ü ş ü n e b i l i r l e r d i . A m a ç e v r e -
m i k u ş a t a n h a y a t ı n t a d ı n ı ç ı k a r ı y o r v e b u l d u ğ u m z a m a n k ı -
l ı c ı m l a n e y a p m a m g e r e k t i ğ i n i b i ü y o r d u m y a , g e r i s i u m u -
r u m d a b i l e d e ğ i l d i .
B ü t ü n b i r ö ğ l e d e n s o n r a t r a n s h a l i n d e y ü r ü d ü m ; n e r e -
ye g i t m e k i s t e d i ğ i m i n a y ı r d m d a y d ı m , a m a ç e v r e m d e k i ş e y -
l e r i n v e o n l a r ı n A g a p e ' y i b a n a g e r i g e t i r d i k l e r i n i n d a h a d a
f a z l a a y ı r d m d a y d ı m . Y o l c u l u ğ a ç ı k t ı ğ ı m d a n bu y a n a g ö k y ü -
z ü i l k k e z b u l u t l u y d u ; y a ğ s a n e k a d a r i y i o l a c a k t ı . O n c a z a -
m a n d ı r y ü r ü y o r d u m , h i ç y a ğ m a m ı ş t ı ; y a ğ m u r y e p y e n i b i r
h e y e c a n g e t i r e b i l i r d i . Ö ğ l e d e n s o n r a ü ç t e G a l i c i a ' y a g i r d i m ;
h a r i t a d a n g ö r ü n d ü ğ ü k a d a r ı y l a , b i r d a ğ ı d a h a a ş a r s a m h a c
y o l c u l u ğ u n u n b u e t a b ı n ı t a m a m l a m ı ş o l a c a k t ı m . D a ğ ı t ı r -
m a n m a k t a k a r a r l ı y d ı m , d a ğ ı n a r d ı n d a k i i l k k a s a b a d a ,
T r i c a s t e l a ' d a y a t ı p u y u r u m d i y e d ü ş ü n ü y o r d u m . Z a m a n ı n -
d a b ü y ü k b i r k r a l ı n - I X . A l f o n s o - g ö r k e m l i b i r k e n t e d ö n ü ş -
t ü r m e y i h a y a l e t t i ğ i T r i c a s t e l a , y ü z y ı l l a r s o n r a h â l â k ü ç ü k
b i r k a s a b a y d ı .
Ş a r k ı s ö y l e m e y i v e ç e v r e m d e k i ş e y l e r l e a n l a ş m a k i ç i n
u y d u r d u ğ u m d i l d e k o n u ş m a y ı s ü r d ü r e r e k , g e r i y e k a l a n t e k
d a ğ ı , E l C e b r e r o ' y u t ı r m a n m a y a b a ş l a d ı m . E l C e b r e r o a d ı
b ö l g e d e k i e s k i R o m a y e r l e ş i m l e r i n e u z a n ı y o r v e " Ş u b a t "
a n l a m ı n a g e l d i ğ i s ö y l e n i y o r d u ; h e r h a l d e o a y ö n e m l i b i r
o l a y o l m u ş t u . Ç o k e s k i d e n b u r a s ı Y a k u b y o l u n u n e n z o r l u
b ö l ü m ü s a y d ı r m ı ş , a m a a r t ı k i ş l e r d e ğ i ş m i ş t i . G e r ç i ö t e k i
d a ğ l a r d a n d a h a d i k b i r y o l u t ı r m a n m a k g e r e k i y o r d u , a m a
b i t i ş i k d a ğ d a k i y ü k s e k b i r t e l e v i z y o n v e r i c i s i h a c ı l a r i ç i n b i r
k e r t e r i z n o k t a s ı o l u ş t u r u y o r , b ö y l e c e Y o l ' u ş a ş ı r a r a k d o l a n ı p
d u r m a l a r ı n ı ö n l ü y o r d u . E s k i d e n b i r ç o k h a c ı Y o l ' u ş a ş ı r ı p
h a y a t ı n ı k a y b e t m i ş t i .
B u l u t l a r a l ç a h y o r d u , b i r a z d a n s i s i n i ç i n d e k a l a c a k t ı m .
T r i ca s t e l a ' y a v a r a b i l m e k i ç i n s a r ı y o l i ş a r e t l e r i n i d i k k a t l e iz -
l e m e k z o r u n d a y d ı m ; t e l e v i z y o n v e r i c i s i s i s l e r a r a s ı n d a ç o k -
t a n k a y b o l m u ş t u . Y o l u m u k a y b e d e r s e m d ı ş a r ı d a y a t m a k z o -
r u n d a k a l a c a k t ı m ; y a ğ m u r a l t ı n d a u y u m a k h i ç h o ş o l m a y a -
b i l i r d i . Y a ğ m u r d a m l a l a r ı n ı y ü z ü n d e h i s s e d e r e k ö z g ü r c e y ü -
r ü m e n i n t a d ı n ı ç ı k a r d ı k t a n s o n r a y a k ı n l a r d a b i r y e r b u l u p
b i r k a d e h ş a r a p i ç m e k , s o n r a d a y a t a k t a r a h a t b i r u y k u ç e k -
m e k g ü z e l d i d e , y a ğ m u r y ü z ü n d e n b ü t ü n g e c e y i ç a m u r l a r
i ç i n d e u y k u s u z g e ç i r m e k , s a r g ı l a r ı s l a n d ı ğ ı i ç i n d i z i n i n m i k -
r o p k a p m a s ı t e h l i k e s i y l e y ü z y ü z e k a l m a k h i ç d e h o ş d e ğ i l d i .
H e m e n k a r a r v e r m e m g e r e k i y o r d u . Y a s i s i n i ç i n d e n y ü -
r ü m e y i s ü r d ü r e c e k t i m - o r t a l ı k h â l â y e t e r i n c e a y d ı n l ı k t ı - y a
d a E l C e b r e r o ' y u a ş m a y ı e r t e s i g ü n e b ı r a k a c a k , b i r k a ç s a a t
ö n c e g e ç t i ğ i m k ü ç ü k k ö y e g e r i d ö n ü p o r a d a y a t a c a k t ı m .
B i r a n ö n c e k a r a r v e r m e m g e r e k t i ğ i n i f a r k e d e r k e n , t u -
h a f b i r ş e y o l d u ğ u n u s e z d i m . K ı l ı c ı m ı n s ı r r ı n ı k e ş f e t t i ğ i m e
o l a n g ü v e n i m b e n i g a r i p b i r b i ç i m d e s i s i n i ç i n e d a l m a y a
y ö n l e n d i r i y o r d u , s is b e n i i ç i n e ç e k i p y u t a c a k t ı s a n k i . K ü -
ç ü k k ı z ı B a ğ ı ş l a m a K a p ı l a r ı ' n a k a d a r i z l e m e m e , o a d a m l a
M a r a n g o z A z i z Y u s u f K i l i s e s i ' n e g i t m e m e y o l a ç a n d u y g u -
d a n ç o k f a r k l ı b i r d u y g u y d u b u .
B r e z i l y a ' d a b i r k a ç k e z b i r i s i n e b ü y ü y a p m a y ı k a b u l e t -
t i ğ i m d e b u g i z e m l i d e n e y i ç o k b i l i n e n b i r b a ş k a d e n e y e , b i -
s i k l e t e b i n m e y i ö ğ r e n m e y e b e n z e t t i ğ i m i h a t ı r l a d ı m . B i s i k -
l e t e b i n e r s i n , p e d a l l a r ı ç e v i r i r s i n v e d ü ş e r s i n . B i r d a h a b i -
n e r s i n b i r d a h a d ü ş e r s i n , y i n e b i n e r s i n y i n e d ü ş e r s i n , b i r
t ü r l ü d e n g e n i b u l a m a y a c a k m ı ş s m g i b i g e l i r . A m a b i r d e n
d e n g e n i b u l u v e r i r s i n , b i s i k l e t i u s t a c a s ü r m e y e b a ş l a r s ı n .
B u , d e n e y e d e n e y e b a ş a r d ı ğ ı n b i r i ş d e ğ i l , a n c a k " b i s i k l e t i n
s e n i s ü r m e s i n e " i z i n v e r d i ğ i n z a m a n o r t a y a ç ı k a n b i r t ü r
" m u c i z e " d i r . Y a n i i k i t e k e r l e ğ i n d e n g e s i z l i ğ i n i k a b u l l e n i r s i n
v e i l e r l e r k e n d ü ş m e y e y ö n e l i k g i z i l g ü c ü p e d a l ü s t ü n d e d a -
h a b ü y ü k b i r g ü c e d ö n ü ş t ü r ü r s ü n .
Ö ğ l e d e n s o n r a s a a t d ö r t t e E l C e b r e r o ' y a t ı r m a n m a k t a
o l d u ğ u m o a n d a , a y n ı m u c i z e n i n g e r ç e k l e ş t i ğ i n i g ö r d ü m .
S a n t i a g o Y o l u ' n d a o n c a z a m a n y ü r ü d ü k t e n s o n r a , S a n t i a g o
Y o l u " b e n d e y ü r ü m e y e " b a ş l a d ı . O s e z g i d e d i k l e r i ş e y e u y -
d u m . V e g ü n b o y u n c a y a k ı p k ü l e d e n a ş k ı y a ş a d ı ğ ı m i ç i n ,
k ı l ı c ı m ı n s ı r r ı k e ş f e d i l m i ş o l d u ğ u i ç i n v e k r i z a n l a r ı n d a i n -
s a n h e p d o ğ r u k a r a r v e r d i ğ i i ç i n , h i ç d u r a k s a m a d a n s i s e
d a l d ı m .
Y o l ' d a k i t a ş l a r v e a ğ a ç l a r d a k i s a r ı i ş a r e t l e r i k a ç ı r m a m a -
y a ç a l ı ş ı r k e n , " B u s is k a l k m a l ı , " d i y o r d u m k e n d i k e n d i m e .
N e r d e y s e b i r s a a t t i r g ö r ü ş m e s a f e s i i y i c e a z a l m ı ş t ı , k o r k u -
m u b a s t ı r m a k i ç i n ş a r k ı s ö y l e m e y i s ü r d ü r ü r k e n b i r y a n d a n
d a o l a ğ a n ü s t ü b i r ş e y o l m a s ı n ı b e k l i y o r d u m . S i s i n o r t a s ı n -
d a , b u g e r ç e k d ı ş ı o r t a m d a b i r b a ş ı n a i l e r l e r k e n , S a n t i a g o
Y o l u ' n u b i r f i l m g i b i g ö r m e y e b a ş l a d ı m ; s e y i r c i n i n b ö y l e
ş e y l e r a n c a k f i l m l e r d e o l u r , d i y e d ü ş ü n d ü ğ ü , k a h r a m a n ı n
f i l m d e b a ş k a k i m s e n i n c e s a r e t e d e m e d i ğ i i ş l e r y a p t ı ğ ı a n
g e l m i ş t i . A m a b e n g e r ç e k b i r d u r u m u y a ş ı y o r d u m . O r m a n
g i t t i k ç e s e s s i z l eş i yo r , s is d a ğ ı l m a y a b a ş l ı y o r d u . O r t a l ı k y a -
v a ş y a v a ş a y d ı n l a n ı r g i b i y d i , a m a ı ş ı k b e n i y a n ı l t ı y o r , h e r ş e -
yi g i z e m l i , ü r k ü n ç r e n k l e r e b ü r ü n d ü r ü y o r d u .
O r t a l ı k t a m b i r ö l ü m s e s s i z l i ğ i n e b ü r ü n m ü ş t ü k i , s o -
l u m d a b i r k a d ı n s e s i d u y d u m . H e m e n d u r u p k u l a k v e r d i m ,
a m a h i ç b i r ş e y d u y m a d ı m ; o r m a n ı n o l a ğ a n s e s l e r i , c ı r c ı r b ö -
c e k l e r i n i n , b ö c e k l e r i n , k u r u y a p r a k l a r ı ç ı t ı r d a t a r a k y ü r ü -
y e n h a y v a n l a r ı n s e s l e r i b i l e d u y u l m a z o l m u ş t u . S a a t i m e
b a k t ı m : T a m 1 7 : 1 5 ' t i . T a h m i n i m e g ö r e T r i c a s t e l a' y a y a k l a -
ş ı k b e ş k i l o m e t r e k a l m ı ş t ı , h a v a k a r a r m a d a n v a r a b i l i r d i m
o r a y a .
B a ş ı m ı s a a t i m d e n k a l d ı r d ı ğ ı m d a k a d ı n ı n s e s i n i y e n i -
d e n d u y d u m . V e o a n d a n b a ş l a y a r a k h a y a t ı m ı n e n ö n e m l i
o l a y l a r ı n d a n b i r i n i y a ş a d ı m .
S e s o r m a n ı n b i r y e r i n d e n d e ğ i l , i ç i m d e b i r y e r d e n g e l i -
y o r d u . S e s i a ç ı k s e ç i k d u y a b i l i y o r , s e z g i g ü c ü m ü a r t ı r d ı ğ ı n ı
h i s s e d i y o r d u m . K o n u ş a n n e b e n d i m , n e d e A s t r a i n . S e s b a -
n a y a l n ı z c a y ü r ü m e y i s ü r d ü r m e m i s ö y l ü y o r , b e n d e h i ç s e s i -
m i ç ı k a r m a d a n d e d i ğ i n i y a p ı y o r d u m . S a n k i P e t r u s g e r i g e l -
m i ş t i d e , y i n e e m i r v e r m e k t e n , e m r e i t a a t e t m e k t e n söz e d i -
y o r d u b a n a . O a n d a , Y o l ' u n b i r a r a c ı n d a n b a ş k a b i r ş e y d e ğ i l -
d i m ; Y o l g e r ç e k t e n d e " b e n d e y ü r ü y o r d u " . G i t t i k ç e d a ğ ı l a n
s i s t e n y a v a ş y a v a ş ç ı k ı y o r g i b i y d i m . Ç e v r e m d e ç ı p l a k a ğ a ç -
l a r g ö r ü y o r d u m , t o p r a k ı s l a k v e k a y g a n d ı ; ö n ü m d e u z u n s ü -
r e d i r t ı r m a n m a k t a o l d u ğ u m o d i k y o k u ş u z a n ı y o r d u .
B i r d e n , s a n k i s i h i r l i b i r e l d e ğ d i , s is t ü m d e n k a l k t ı . V e
k a r ş ı m d a , d a ğ ı n d o r u ğ u n d a b i r h a ç b e l i r d i .
Ç e v r e m e b a k m d ı ğ ı m d a , a z ö n c e i ç i n d e n ç ı k t ı ğ ı m s is
b u l u t u n u g ö r d ü m , a m a t e p e m d e d e b i r s is b u l u t u v a r d ı . İ k i -
s i n i n a r a s ı n d a , y ü k s e k d a ğ l a r ı n d o r u k l a r ı n ı v e h a ç ı n b u l u n -
d u ğ u E l C e b r e r o ' n u n d o r u ğ u n u g ö r e b i l i y o r d u m . İ ç i m d e d u a
e t m e k i ç i n k a r ş ı k o n u l m a z b i r i s t e k b e l i r d i . T r i c a s t e l a ' y a d o -
l a m b a ç l ı b i r y o l d a n g i t m e k z o r u n d a k a l a c a ğ ı m ı b i l e b i l e , d o -
r u ğ a t ı r m a n ı p h a ç m d i b i n d e d u a e t m e y e k a r a r v e r d i m . T ı r -
m a n ı ş k ı r k d a k i k a s ü r d ü ; b u s ü r e b o y u n c a h i ç k o n u ş m a -
d ı m , n e i ç i m d e n , n e d e y ü k s e k s e s l e . U y d u r d u ğ u m d i l u n u -
t u l m u ş b i r d i l d i ; b a ş k a l a r ı y l a y a d a T a n r ı ' y l a i l e t i ş i m k u r -
m a k i ç i n u y g u n b i r d i l d e ğ i l d i . S a n t i a g o Y o l u " b e n d e y ü r ü -
y o r d u " v e b a n a k ı l ı c ı m ı n y e r i n i g ö s t e r e c e k t i . P e t r u s b i r k e z
d a h a h a k l ı ç ı k m ı ş t ı .
D o r u ğ a e r i ş t i ğ i m d e , b i r a d a m o t u r m u ş b i r ş e y l e r y a z ı -
y o r d u . B i r a n , b a ş k a b i r y e r l e r d e n g ö n d e r i l m i ş d o ğ a ü s t ü b i r
v a r l ı k m ı ş g i b i g e l d i . S o n r a ö y l e o l m a d ı ğ ı n ı s e z d i m ; g i y s i s i -
n e t u t t u r u l m u ş d e n i z k a b u ğ u n u g ö r ü n c e d e o n u n d a b e n i m
g i b i b i r h a c ı o l d u ğ u n u a n l a d ı m . B a n a ş ö y l e b i r b a k t ı k t a n
s o n r a k a l k ı p g i t t i ; a n l a ş ı l a n b e n d e n r a h a t s ı z o l m u ş t u . K i m
b i l i r , b e l k i b e n i m g i b i o d a b i r m e l e ğ i n ç ı k a g e l m e s i n i b e k l i -
y o r d u ; g e l g e l e l i m , i k i m i z d e s ı r a d a n i n s a n l a r ı n Y o l ' u n d a b i r
b a ş k a s ı y l a k a r ş ı l a ş m ı ş t ı k , o k a d a r .
D u a e t m e k i s t e d i ğ i m h a l d e h i ç b i r ş e y s ö y l e y e m i y o r -
d u m . B i r s ü r e h a ç m k a r ş ı s ı n d a d u r d u m , d a ğ l a r a , y e r i g ö ğ ü
k a p l a y a n b u l u t l a r a b a k t ı m , y a l n ı z c a y ü k s e k t e p e l e r b u l u t l a -
r ı n ü s t ü n d e k a l m ı ş t ı . K ı r k - e l l i m e t r e k a d a r a ş a ğ ı d a , k i l i s e s i -
n i n ı ş ı k l a r ı y a n a n , o n b e ş h a n e l i k ü ç ü k b i r k ö y g ö r ü n ü y o r -
d u . E ğ e r Y o l g e c e y i o r a d a g e ç i r m e m i s ö y l e r s e k ö y d e k a l a b i -
l i r d i m . N e z a m a n s ö y l e y e c e ğ i n i b i l e m i y o r d u m , a m a P e t r u s
a r t ı k o l m a s a d a r e h b e r s i z d e ğ i l d i m . Y o l " b e n d e y ü r ü y o r d u " .
İ p i n i k o p a r m ı ş , d a ğ a t ı r m a n a n b i r k u z u h a ç l a b e n i m
a r a m d a d u r d u . B i r a z ü r k m ü ş g i b i b a n a b a k t ı . B i r s ü r e o r a d a
d u r u p k a p k a r a g ö ğ e , h a ç a v e h a ç m a y a ğ ı n ı n d i b i n d e k i b e -
y a z k u z u y a b a k t ı m . B i r d e n b ü t ü n o s ı n a v l a r , d ö v ü ş l e r , d e r s -
l e r v e h a c y o l c u l u ğ u n d a n b i t k i n d ü ş m ü ş o l d u ğ u m u f a r k e t -
t i m . M i d e m d e k o r k u ç b i r a ğ r ı h i s s e t t i m , a ğ r ı b o ğ a z ı m a k a -
d a r y ü k s e l d i , k u p k u r u h ı ç k ı r ı k l a r a d ö n ü ş t ü . K u z u y l a h a ç ı n
g ö r ü n t ü s ü k a r ş ı s ı n d a s a r s ı l m ı ş , o r a d a k a l a k a l m ı ş 11 m . Bu
h a ç ı y e r i n d e n k a l d ı r ı p d i k m e m g e r e k m i y o r d u ; k a r ş ı m d a ,
b i r b a ş ı n a v e o l a n c a g ö r k e m i y l e , z a m a n a v e h a v a k o ş u l l a r ı -
n ı n e t k i l e r i n e d i r e n e r e k ö y l e d u r u y o r d u . İ n s a n l a r ı n t a n r ı l a -
r ı i ç i n d e ğ i l , k e n d i l e r i i ç i n y a r a t t ı k l a r ı y a z g ı n ı n b i r s i m g e -
s i y d i . S a n t i a g o Y o l u ' n u n d e r s l e r i n i b i r b i r h a t ı r l a r k e n i ç i m i
ç e k e r e k a ğ l ı y o r d u m ; k o r k m u ş k u z u t a n ı ğ ı m d ı .
E n s o n u n d a d u a m a b a ş l a y a r a k , " T a n r ı m , " d e d i m , " b u
h a ç a ç i v i l e n m i ş d e ğ i l i m , o r a d a s e n i d e g ö r m ü y o r u m . H a ç
b o ş , s o n s u z a k a d a r d a ö y l e k a l m a l ı ; ö l ü m v a k t i ç o k t a n g e ç t i
v e i ç i m d e b i r t a n r ı y e n i d e n d o ğ d u . B u h a ç h e r b i r i m i z i n s a -
h i p o l d u ğ u s o n s u z g ü c ü n s i m g e s i . B u g ü ç y e n i d e n d o ğ d u -
ğ u n a g ö r e d ü n y a k u r t u l m u ş d e m e k t i r ; v e b e n , s ı r a d a n i n -
s a n l a r ı n Y o l ' u n d a y ü r ü d ü ğ ü m v e o n l a r ı n a r a s ı n a k a r ı ş a r a k
s e n i n s ı r r ı n ı b u l d u ğ u m i ç i n s e n i n m u c i z e l e r i n i g e r ç e k l e ş t i -
r e b i l i y o r u m . S e n o l a b i l e c e ğ i m i z h e r ş e y i ö ğ r e t m e k i ç i n g e l -
d i n a r a m ı z a , a m a b i z b u n u k a b u l l e n m e y e y a n a ş m a d ı k . S e n
b i z e h e r i n s a n ı n e r i ş e b i l e c e ğ i g ü c ü v e z a f e r i g ö s t e r d i n , a m a
g ü c ü m ü z ü n a p a n s ı z k a r ş ı m ı z d a b e l i r m e s i b i z e ç o k f a z l a g e l -
d i . S e n i , T a n r ı ' n ı n O ğ l u ' n a ş ü k r a n d u y m a d ı ğ ı m ı z i ç i n d e ğ i l ,
k e n d i g ü c ü m ü z ü k a b u l l e n m e k t e n k o r k t u ğ u m u z i ç i n ç a r m ı -
h a g e r d i k . S e n i , t a n r ı l a r a d ö n ü ş e b i l e c e ğ i m i z d e n k o r k t u ğ u -
m u z i ç i n ç a r m ı h a g e r d i k . Z a m a n v e g e l e n e k l e , u z a k b i r t a n -
rı h a l i n e g e l d i n ve b i z i n s a n o ğ u 11 a r ı da y a z g ı m ı z l a b a ş b a ş a
k a l d ı k .
" M u t l u o l m a k b i r g ü n a h d e ğ i l . B i r k a ç e g z e r s i z v e d u -
y a r l ı b i r k u l a k , e n o l a n a k s ı z h a y a l l e r i m i z i g e r ç e k l e ş t i r m e -
m i z i ç i n y e t e r l i . B i l g e l i ğ i m l e b ö b ü r l e n d i ğ i m i ç i n , b a n a h e r -
k e s i n y ü r ü y e b i l e c e ğ i Y o l ' u y ü r ü t t ü n , b a n a h a y a t a b i r a z c ı k
ö n e m v e r e n h e r k e s i n ç o k t a n b i l d i ğ i ş e y i k e ş f e t t i r d i n . M u t -
l u l u k a r a y ı ş ı n ı n k i ş i s e l b i r a r a y ı ş o l d u ğ u n u , b a ş k a l a r ı n a a k -
t a r a b i l e c e ğ i m i z b i r k a l ı p o l m a d ı ğ ı n ı k a v r a t t ı n b a n a . K ı l ı c ı -
m ı b u l m a d a n ö n c e o n u n s ı r r ı n ı k e ş f e t m e m g e r e k i y o r d u v e
s ı r ç o k b a s i t t i : k ı l ı ç l a n e y a p a c a ğ ı n ı b i l m e k . K ı l ı ç l a v e o n u n
b a n a s u n a c a ğ ı m u t l u l u k l a n e y a p a c a ğ ı m ı b i l m e k .
" Ö n c e d e n b i l d i ğ i m ş e y l e r i , h e p i m i z i n b i l d i ğ i , a m a k a -
b u l l e n i l m e s i ç o k z o r o l a n ş e y l e r i k e ş f e t m e k i ç i n k i l o m e t r e -
l e r c e y ü r ü d ü m . T a n r ı m , g ü c ü e l d e e d e b i l e c e ğ i m i z i k e ş f e t -
m e k t e n d a h a z o r b i r ş e y v a r m ı a c a b a ? Ş i m d i g ö ğ s ü m d e
d u y d u ğ u m , b e n i a ğ l a t a n v e ş u z a v a l l ı k u z u y u k o r k u t a n a c ı ,
i n s a n l a r ı n i l k v a r o l u ş u n d a n b u y a n a d u y u l a n b i r a c ı . P e k a z
k i ş i k e n d i z a f e r i n i n y ü k ü n ü n a ğ ı r l ı ğ ı n ı g ö z e a l a b i l i r : Ç o ğ u
i n s a n h a y a l l e r i n i n g e r ç e k l e ş e b i l e c e ğ i n i g ö r d ü ğ ü n d e o n l a r -
d a n v a z g e ç e r . K e n d i m u 11 u l u k l a r ı y l a ne y a p a c a k l a r ı n ı b i l e -
m e d i k l e r i i ç i n y ü r e k t e n s a v a ş ı v e r m e y e y a n a ş m a z l a r ; d ü n -
y a i ş l e r i n e h a p s o l u r k a l ı r l a r . T ı p k ı b e n i m , o n u n l a n e y a p a c a -
ğ ı m ı b i l m e d e n k ı l ı c ı m ı b u l m a k i s t e m e m g i b i . "
İ ç i m d e u y u y a n b i r t a n r ı u y a n ı y o r , a ğ r ı g i t t i k ç e a r t ı y o r -
d u . U s t a m ı n v a r l ı ğ ı n ı ç o k y a k ı n ı m d a h i s s e t t i m v e h ı ç k ı r ı k -
l a r ı m ı g ö z y a ş l a r ı n a d ö n ü ş t ü r m e y i i l k k e z b a ş a r d ı m . B a n a
S a n t i a g o Y o l u ' n d a k ı l ı c ı m ı a r a t t ı ğ ı i ç i n o n a ş ü k r a n d u y a r a k
a ğ l a d ı m . H a y a l l e r i m i a n c a k o n l a r l a n e y a p m a k i s t e d i ğ i m i
k e ş f e d e r s e m g e r ç e k l e ş t i r e b i l e c e ğ i m i b a n a t e k b i r s ö z s ö y l e -
m e d e n ö ğ r e t t i ğ i i ç i n P e t r u s ' a ş ü k r a n d u y a r a k a ğ l a d ı m . H a -
ç a b a k t ı m , h a ç t a k i m s e y o k t u ; h a ç ı n a l t ı n d a k i k u z u y a b a k -
t ı m , k a r ş ı m d a k i d a ğ l a r d a i s t e d i ğ i y e r e g i t m e k t e , b a ş ı n ı n ü s -
t ü n d e v e a y a k l a r ı n ı n a l t ı n d a b u l u t l a r ı g ö r m e k t e ö z g ü r d ü .
K u z u y ü r ü y ü p u z a k l a ş m a y a b a ş l a d ı , b e n d e a r d ı n d a n
g i t t i m . B e n i n e r e y e g ö t ü r e c e ğ i n i b i l i y o r d u m ; b u l u t l a r a k a r -
ş ı n , h e r ş e y i a ç ı k s e ç i k g ö r e b i l i y o r d u m . G ö k t e S a m a n y o l u '
n u g ö r e m e s e m d e , o r a d a n o l d u ğ u n d a n , S a n t i a g o Y o l u ' n u
g ö s t e r d i ğ i n d e n e m i n d i m . O k ü ç ü k k ö y e , d a ğ l a a y n ı a d ı t a ş ı -
y a n E l C e b r e r o K ö y ü ' n e d o ğ r u y ü r ü y e n k u z u n u n a r d ı n d a n
g i t t i m .
B u k ö y d e b i r z a m a n l a r b i r m u c i z e m e y d a n a g e l m i ş t i .
Y a p t ı ğ ı n ş e y i i n a n d ı ğ ı n ş e y e d ö n ü ş t ü r m e m u c i z e s i y d i b u ,
t ı p k ı k ı l ı c ı m ı n s ı r r ı y l a S a n t i a g o Y o l u ' n u n s ı r r ı g i b i . D a ğ d a n
a ş a ğ ı i n e r k e n , m u c i z e n i n h i k â y e s i n i h a t ı r l a d ı m . Ç e v r e k ö y -
l e r d e n b i r i n d e n b i r ç i f t ç i f ı r t ı n a l ı b i r g ü n d e E l C e b r e r o ' d a k i
a y i n e k a t ı l m a k i ç i n d a ğ a t ı r m a n m ı ş t ı . A y i n i d ü z e n l e y e n ,
n e r d e y s e t ü m ü y l e i n a n ç s ı z b i r k e ş i ş t i ; o r a y a u l a ş m a k i ç i n
k e n d i n i p a r a l a y a n ç i f t ç i y l e a l a y e t m i ş t i . A m a k u t s a m a t ö r e -
n i s ı r a s ı n d a , k e ş i ş H z . İ s a ' n ı n b e d e n i n e , ş a r a p d a o n u n k a n ı -
n a d ö n ü ş m ü ş t ü . V a t i k a n ' ı n t ü m z e n g i n l i k l e r i n d e n d a h a b ü -
y ü k h a z i n e o l a n k a l ı n t ı l a r ı h â l â o r a d a , o k ü ç ü k ş a p e l d e k o -
r u n u y o r d u .
K u z u , k i l i s e y e g i d e n t e k b i r s o k a ğ ı n b u l u n d u ğ u n k ö -
y ü n g i r i ş i n d e d u r d u . T a m o s ı r a d a b ü y ü k b i r k o r k u y a k a p ı l -
d ı m v e d u r m a d a n , " T a n r ı m , b e n s e n i n e v i n e a d ı m a t m a y a
l a y ı k d e ğ i l i m , " d e m e y e b a ş l a d ı m . A m a k u z u b a n a b a k ı p
g ö z l e r i y l e k o n u ş t u . D e ğ e r s i z l i ğ i m i k a f a m d a n s i l i p a t m a m
g e r e k t i ğ i n i , ç ü n k ü g ü c ü n i ç i m d e y e n i d e n d o ğ d u ğ u n u s ö y l ü -
y o r d u . T ı p k ı h a y a t l a r ı n ı y ü r e k t e n s a v a ş a a d a y a n t ü m i n s a n -
l a r ı n i ç i n d e y e n i d e n d o ğ a b i l e c e ğ i g i b i , d i y o r d u . K u z u n u n
g ö z l e r i , i n s a n l a r ı n b i r g ü n k e n d i l e r i y l e y e n i d e n ö v ü n ç d u y a -
c a k l a r ı n ı , o z a m a n d o ğ a i ç l e r i n d e u y u m a k t a o l a n T a n r ı ' n ı n
u y a n ı ş ı n a ö v g ü l e r y a ğ d ı r a c a k t ı .
B ü t ü n b u n l a r ı k u z u n u n g ö z l e r i n d e n o k u y a b i l i y o r d u m ;
S a n t i a g o Y o l u ' n d a b e n i m r e h b e r i m o l m u ş t u a r t ı k . B i r a n
h e r ş e y k a r a r d ı v e V a h i y ' d e o k u d u k l a r ı m ı h a t ı r l a t a n b i r t a -
k ı m s a h n e l e r g ö r m e y e b a ş l a d ı m : B o ğ a z l a n m ı ş K u z u t a h t ı n -
d a o t u r u y o r v e i n s a n l a r k a f t a n l a r ı n ı y ı k ı y o r l a r v e k u z u n u n
k a n ı n d a b e y a z e d i y o r l a r d ı . B u , T a n r ı ' n ı n o n l a r ı n h e r b i r i n d e
u y a n d ı ğ ı a n d ı . A y n ı z a m a n d a ö n ü m ü z d e k i b i r k a ç y ı l i ç i n d e
y e r y ü z ü n ü s a r s a c a k s a v a ş l a r ı , z o r g ü n l e r i v e a f e t l e r i g ö r -
d ü m . A m a h e r ş e y k u z u n u n z a f e r i y l e s o n a e r i y o r , y e r y ü z ü n -
d e k i h e r i n s a n u y u y a n T a n r ı ' y ı v e T a n r ı ' n ı n t ü m g ü c ü n ü
u y a n d ı r ı y o r d u .
K u z u y u , ç i f t ç i i l e s o n u n d a y a p t ı ğ ı ş e y e i n a n m ı ş o l a n k e -
ş i ş i n i n ş a e t t i k l e r i k ü ç ü k k i l i s e y e k a d a r i z l e d i m . Ç i f t ç i y l e
k e ş i ş i n k i m o l d u k l a r ı n ı k i m s e b i l m i y o r . K i l i s e n i n y a n ı n d a k i
m e z a r l ı k t a i k i a d s ı z m e z a r t a ş ı g ö m ü l d ü k l e r i y e r i g ö s t e r i y o r .
A m a h a n g i s i k e ş i ş i n , h a n g i s i ç i f t ç i n i n m e z a r ı , b i l e n y o k .
M u c i z e , i k i s i d e y ü r e k t e n s a v a ş v e r d i ğ i i ç i n g e r ç e k l e ş m i ş .
K a p ı s ı n a v a r d ı ğ ı m d a , ş a p e l i n b ü t ü n ı ş ı k l a r ı y a n ı y o r d u .
E v e t , o r a y a g i r m e y e l a y ı k t ı m , ç ü n k ü b i r k ı l ı c ı m v a r d ı v e
o n u n l a n e y a p m a k g e r e k t i ğ i n i b i l i y o r d u m . B u r a s ı B a ğ ı ş l a -
m a K a p ı l a r ı d e ğ i l d i , ç ü n k ü b e n ç o k t a n b a ğ ı ş l a n m ı ş t ı m v e
g i y s i m i k u z u n u n k a n ı n d a b e y a z e t m i ş t i m . A r t ı k y a l n ı z c a k ı -
l ı c ı m ı e l i m e a l m a k v e g i d i p y ü r e k t e n s a v a ş v e r m e k i s t i y o r -
d u m .
K ü ç ü k k i l i s e d e t e k b i r h a ç y o k t u . M i h r a p t a m u c i z e n i n
k a l ı n t ı l a r ı v a r d ı : d a n s s ı r a s ı n d a g ö r d ü ğ ü m k a p v e ç a n a k i l e
H z . İ s a ' n ı n b e d e n i v e k a n ı n ı n b u l u n d u ğ u g ü m ü ş b i r m a h f a -
za . İ n s a n l a r ı n g ü n d e l i k h a y a t l a r ı n d a m u c i z e l e r v e o l a n a k s ı z
ş e y l e r g e r ç e k l e ş t i r e b i l d i k l e r i n e b i r k e z d a h a i n a n m ı ş t ı m .
D a ğ l a r ı n d o r u k l a r ı , o r a d a y a l n ı z c a i n s a n l a r a m e y d a n o k u -
m a k i ç i n b u l u n d u k l a r ı n ı v e i n s a n l a r ı n y a l n ı z c a b u m e y d a n
o k u m a n ı n h a k k ı n ı t e s l i m e t m e k i ç i n v a r o l d u k l a r ı n ı s ö y l e r
g i b i y d i l e r .
K u z u s ı r a l a r d a n b i r i n i n a l t ı n a g i r d i , ş a p e l i n ö n t a r a f ı n a
b a k t ı m . M i h r a b ı n ö n ü n d e , g ü l ü m s e y e r e k - b e l k i b i r a z d a f e -
r a h l a m ı ş o l a r a k - U s t a m d u r u y o r d u : K ı l ı c ı m e l i n d e y d i .
B e n ö y l e c e d u r u r k e n , U s t a m b a n a d o ğ r u g e l d i , y a n ı m -
d a n g e ç i p d ı ş a r ı ç ı k t ı . A r d ı n d a n b e n d e ç ı k t ı m . Ş a p e l i n
ö n ü n d e , k a r a n l ı k g ö ğ e b a k a r a k k ı l ı c ı m ı k ı n ı n d a n ç ı k a r d ı v e
k a b z a s ı n ı o n u n l a b i r l i k t e k a v r a m a m ı s ö y l e d i . K ı l ı c ı y u k a r ı
k a l d ı r d ı v e z a f e r k a z a n m a k i ç i n u z a k l a r a y o l c u l u k y a p a n l a -
r ı n k u t s a l V a h i y ' i n i o k u d u :
Y a n ı n d a b i n , v e s a ğ ı n d a o n b i n d ü ş e r ;
F a k a t s a n a y a k l a ş m a z . . .
Ş e r s a n a d o k u n m a y a c a k t ı r ,
Ç a d ı r ı n a v e b a da y a k l a ş m a y a ca kt ı r.
Ç ü n k ü b ü t ü n y o l l a r ı n d a s e n i t u t s u n l a r d i y e ,
M e l e k l e r i n e s e n i n i ç i n e m re d e ce kt i r.
D i z ç ö k t ü m ; k ı l ı c ı i k i o m z u m a d o k u n d u r u r k e n ş ö y l e
d e d i :
A s l a n v e e n g e r e k ü z e r i n d e n b a s ı p g e ç e c e k s i n ;
G e n ç a s l a n ı v e i r i y ı l a n ı ç i ğ n e y e c e k s i n .
B u n u d e d i k t e n s o n r a y a ğ m u r y a ğ m a y a b a ş l a d ı . Y a ğ m u r
t o p r a ğ a b e r e k e t v e r i y o r d u ; b i r t o h u m u n f i l i z l e n m e s i n i , b i r
a ğ a c ı n b ü y ü m e s i n i , b i r ç i ç e ğ i n a ç m a s ı n ı s a ğ l a d ı k t a n s o n r a
g ö ğ e g e r i d ö n e c e k t i . F ı r t ı n a ş i d d e t l e n m i ş t i ; b a ş ı m ı k a l d ı r -
d ı m , S a n t i a g o Y o l u ' n a ç ı k t ı ğ ı m d a n b u y a n a i l k k e z y a ğ m u r u
d u y u m s a d ı m . O k u p k u r u k a l m ı ş t a r l a l a r ı h a t ı r l a d ı ğ ı m d a , o
g e c e b o l b o l s u l a n d ı k l a r ı n ı d ü ş ü n e r e k m u t l u l u k d u y d u m .
L e ö n ' d a k i k a y a l ı k l a r ı n , N a v a r r a ' n ı n b u ğ d a y t a r l a l a r ı n ı n ,
K a s t i l y a ' n ı n k a v r u k t o p r a k l a r ı n ı n , R i o j a ' n m b a ğ l a r ı n ı n y a ğ -
m u r u k a n a k a n a i ç t i k l e r i n i d ü ş ü n d ü m . B i r h a ç ı y e r d e n k a l -
d ı r d ı ğ ı m ı h a t ı r l a d ı m v e b a ş k a b i r h a c ı e m i r v e i t a a t i ö ğ r e n -
s i n d i y e f ı r t ı n a n ı n a y n ı h a ç ı y e n i d e n d e v i r e c e ğ i n i d ü ş ü n -
d ü m . Ç a ğ l a y a n ş i m d i y a ğ m u r l a b i r l i k t e d a h a g ü ç l ü d ö k ü l ü -
y o r d u r , d i y e g e ç i r d i m a k l ı m d a n ; t o p r a ğ ı y e n i d e n d ö l l e y e c e k
b ü y ü k b i r g ü ç b ı r a k t ı ğ ı m F o n c e b a d o n ' u d ü ş ü n d ü m . Ş i m d i
y e n i d e n d o l m a k t a o l a n o n c a ç e ş m e d e n i ç t i ğ i m s u l a r ı d ü ş ü n -
d ü m . K ı l ı c ı m ı h a k e t m i ş t i m , ç ü n k ü o n u n l a n e y a p a c a ğ ı m ı
b i l i y o r d u m .
U s t a k ı l ı c ı u z a t t ı , k a b z a s ı n d a n k a v r a d ı m . K u z u y a b a -
k ı n d ı m , o r t a d a n k a y b o l m u ş t u . A m a ö n e m l i d e ğ i l d i : G ö k t e n
A b ı h a y a t y a ğ ı y o r v e k ı l ı c ı m ı n ç e l i ğ i n i p a r l a t ı y o r d u .
Sondeyiş
Santiago de Compostela
©
O t e l i m i n p e n c e r e s i n d e n S a n t i a g o K a t e d r a l i ' n i v e k a -
t e d r a l i n a n a k a p ı s ı n d a k i t u r i s t l e r i g ö r e b i l i y o r u m . S i y a h o r -
t a ç a ğ g i y s i l e r i i ç i n d e k i ö ğ r e n c i l e r k e n t h a l k ı n ı n a r a s ı n a k a -
r ı ş ı y o r , h a t ı r a l ı k e ş y a s a t ı c ı l a r ı t e z g â h l a r ı n ı a ç ı y o r l a r . S a b a -
h ı n i l k s a a t l e r i . A l d ı ğ ı m n o t l a r d ı ş ı n d a , S a n t i a g o Y o l u ' y l a i l -
g i l i y a z d ı ğ ı m i l k s a t ı r l a r b u n l a r .
K e n t e d ü n g e l d i m . E l C e b r e r o y a k ı n l a r ı n d a k i P e d r a f i -
t a ' d a n C o m po s t e l a ' ya g i d e n o t o b ü s ü y a k a l a d ı m . O t o b ü s i k i
k e n t a r a s ı n d a k i 150 k i l o m e t r e y i d ö r t s a a t t e a l d ı ; b u d a b a n a
P e t r u s ' l a y a p t ı ğ ı m y o l c u l u ğ u h a t ı r l a t t ı . B a z e n a y n ı m e s a f e -
y i i k i h a f t a d a y ü r ü d ü ğ ü m ü z o l m u ş t u . B i r a z s o n r a S a n T i a -
g o ' n u n m e z a r ı n a g i d i p M e r y e m A n a m ı z ı n d e n i z k a b u k l a r ı
ü s t ü n e i ş l e n m i ş s u r e t i n i b ı r a k a c a ğ ı m . S o n r a d a e n k ı s a z a -
m a n d a B r e z i l y a ' y a g i d e n b i r u ç a ğ a a t l a y a c a ğ ı m , y a p a c a ğ ı m
o k a d a r ç o k i ş v a r k i . B i r k e r e s i n d e P e t r u s t ü m y a ş a d ı k l a r ı -
n ı t e k b i r r e s i m d e b e t i m l e d i ğ i n i s ö y l e m i ş t i ; b e n d e b a ş ı m -
d a n g e ç e n h e r ş e y i a n l a t a c a ğ ı m b i r k i t a p y a z m a y ı d ü ş ü n ü -
y o r u m . A m a h e m e n d e ğ i l ; k ı l ı c ı m ı e l e g e ç i r d i ğ i m e g ö r e ş i m -
d i y a p m a m g e r e k e n ç o k i ş v a r .
K ı l ı c ı m ı n s ı r r ı b e n d e , o n u h i ç b i r z a m a n h i ç k i m s e y e
a ç ı k l a m a y a c a ğ ı m . B i r k â ğ ı d a y a z ı p b i r t a ş ı n a l t ı n a b ı r a k t ı m ,
a m a k â ğ ı t y a ğ m u r l a b i r l i k t e y o k o l u p g i d e c e k b e l k i d e . B ö y -
l e s i d a h a i y i . P e t r u s k ı l ı c ı m ı n s ı r r ı n ı ö ğ r e n m e y e g e r e k d u y -
m a m ı ş t ı .
U s t a m a s o r d u m : O r a y a n e g ü n v a r a c a ğ ı m ı b i l i y o r m u y -
d u , y o k s a b i r s ü r e d i r b e k l i y o r m u y d u o r a d a ? G ü l e r e k , o r a y a
ö n c e k i s a b a h v a r d ı ğ ı n ı , b e n g e l s e y d i m d e , g e l m e s e y d i m d e
e r t e s i g ü n a y r ı l a c a ğ ı n ı s ö y l e d i .
B u n u n n a s ı l m ü m k ü n o l d u ğ u n u s o r d u m s a d a y a n ı t v e r -
m e d i . A m a v e d a l a ş m a v a k t i g e l d i ğ i n d e , M a d r i d ' e g e r i d ö n e -
c e ğ i k i r a l ı k a r a b a y a b i n e r k e n , S a n T i a g o Ş ö v a l y e l e r i t a r i k a
t ı n ı n k ü ç ü k b i r m a d a l y a s ı n ı v e r d i b a n a . S o n r a d a , k u z u n u n
g ö z l e r i n i n i ç i n e b a k t ı ğ ı m d a ç o k t a n a y d ı n l a n m ı ş o l d u ğ u m u
s ö y l e d i .
Ş i m d i d ü ş ü n ü y o r u m d a , i n s a n l a r ı n k e n d i l e r i n i b i r i n i n
b e k l e d i ğ i y e r e h e p t a m z a m a n ı n d a v a r d ı k l a r ı g a l i b a d o ğ r u
d i y o r u m .