escavações subterrâneas - aula de tensões

Upload: clarissa

Post on 09-Apr-2018

225 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    1/15

    DEMIN/EM/UFOP

    MIN 225Estabilidade de Escavaes

    Subterrneas

    Prof. Jos Margarida da Silva

    Antnio Carvalho Filho5/03/2010

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    2/15

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    3/15

    Tenses - introduo

    Macios rochosos: comportam-se comodescontnuos; meios anelsticos.

    Mller (1963): reduo de at 1/30 naresistncia da rocha devido existnciade planos de fraqueza.

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    4/15

    Estado de tenses

    O estado de tenses no interior de ummacio rochoso varia, geralmente, deponto a ponto: valor e direo dascomponentes principais que o definem.

    macio virgem: no est submetidosomente a esforos verticais, mas a umsistema triaxial de tenses.

    antes de ser escavado: tenses naturaisou tenses in situ.

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    5/15

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    6/15

    Tenses induzidas

    Escavao: ocorre modificao no estado natural detenses, com redistribuio de tenses no maciocircunvizinho (tenses induzidas) .

    Limite: arco de presso.

    Ruptura: no caso geral, devida a esforos de flexo oude cisalhamento, porque a resistncia da rocha a estestipos de solicitao muito menor do que

    compresso.

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    7/15

    Tenses em macios

    Macio regular e homogneo: pode ser adaptado amodelo clssico da Mecnica de Rochas (fornece, pelomenos, o sentido e a ordem de grandeza dosfenmenos); o mais simples o modelo elstico.

    Rocha no homognea: pode se tentar assimilar omacio rochoso a um outro modelo terico (plstico,elasto-plstico etc).

    modelamento matemtico ou modelagem numrica.

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    8/15

    Regra de Heim

    Heim, em 1912: macios rochosos seriamincapazes de suportar grandes diferenas detenses.

    Associando-se aos efeitos de deformao

    dependentes do tempo, levaria a um campo detenses naturais, onde as componentes verticale lateral tenderiam a se igualar(campo uniformede tenses), ao longo do tempo geolgico.

    Hoek & Brown (1980): sugesto de Heim aplicvel a rochas incompetentes, como ocaso de carvo e evaporitos.

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    9/15

    Estimativa de tenses laterais

    K = WH / Wp

    Hoek & Brown: a pequenas profundidades, K extremamente varivel, freqentemente maior que 1.

    medida que aumenta a profundidade, a variao de K menor e seu valor se aproxima de 1.

    Maioria dos valores de K esto na ampla faixa:

    (100/y ) + 0,3 < K < (1500/y ) + 0,5

    y = profundidade

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    10/15

    Estimativa de tenses laterais

    WH = K Wp

    1< K

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    11/15

    Princpios fundamentaisda lavra subterrnea

    Abandono de pilares

    Enchimento

    Abatimento controlado do teto

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    12/15

    desmonte comavano de aberturasparalelas,convenientementeespaadas,deixando-se poresdo minrio paraformar pilares, dedimenses e formasadequadas, que

    limitam os vos dasaberturas epromovem asustentao do teto.

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    13/15

    medida que o materialtil vai sendo extrado, ovazio formado preenchido com outromaterial, de forma apromover a sustentao doteto. O desmonte da face integral, sendoacompanhada a distnciapelo enchimento. O teto nafrente de trabalho normalmente sustentado

    com estruturasapropriadas para evitar aeventual queda de blocosmais ou menos soltos("chocos").

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    14/15

    com o avano da frente delavra, em vez de seprocessar a sustentaocom enchimento, provoca-se o seu desabamento, auma distncia controladada frente, dissipando-separte da energiaarmazenada no macio.Alm disto, a rochadesabada empola, o queinibe a propagao do

    abatimento, a partir domomento em que osblocos comeam a exercerreaes apreciveis sobreo teto, favorecendo a suasustentao.

  • 8/8/2019 Escavaes Subterrneas - Aula de Tenses

    15/15

    Referncias

    De la Vergne. Hard Rock Miners Handbook. 2003.

    Goodman, R. E. 1980. Introduction to Rock Mechanics.John Wiley & Sons, pp. 221.

    Hoek, E. & Brown, E. T. 1980. Underground Excavationsin Rock. pp.112 - 200.

    Hoek et al. Support of Underground Excavations in Hard

    Rock, cap. 10. 1995. Hudson e Harrison. Engineering Rock Mechanics.

    Pergamon, p. 31-69. 2007. Obert, L. and Duvall, W. I 1967. Rock Mechanics and the

    Design of Structures in Rock. New York. John Wiley and

    Sons, 650 pp. Silveira, T. 1987. Tcnicas de Sustentao em MinasSubterrneas. UFOP.

    Villaescusa e Potvin. Ground Support in Mining &Underground Construction.Balkema. 2004.