Download - TIS 15 - 1-2547
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 1/19
สนักงานมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม
กระทรวงอตสาหกรรม ICS 91.100.10 ISBN 974-9815-91-2
มาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรมTHAI INDUSTRIAL STANDARD
มอก. 15 เลม 1 2547
ปนซเมนตปอรตแลนดเลม 1 ขอกหนดเกณฑคณภาพ
PORTLAND CEMENT
PART 1 SPECIFICATION
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 2/19
สนักงานมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรมกระทรวงอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 กรงเทพฯ 10400
โทรศัพท 0 2202 3300
ประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบับประกาศทั วไป เลม 121 ตอนท 79งวันท 30 กันยายน พทธศักราช 2547
มอก. 15 เลม 1 2547
มาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม
ปนซเมนตปอรตแลนดเลม 1 ขอกหนดเกณฑคณภาพ
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 3/19
(2)
คณะกรรมการวชาการคณะท 8
มาตรฐานปนซเมนตปอรตแลนด
ประธานกรรมการนายวศาล เชาวนชเวชช
กรรมการนายยงยทธ แตศร กรมทางหลวงผศ.เรงเดชา รัชตโพธ คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลัยนายสกล จันทสงห กรมโยธาธการและผังเมองนายบญตวง สารศักด กรงเทพมหานคร
นายปยดล สขโข กรมชลประทานนายอนนท ปอมประสทธ กรมวทยาศาสตรบรการนายสชาต แกวทอง สถาบันวจัยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทยนายสมนก ต ังเตมสรกล สมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทยฯ
- สมาคมอตสาหกรรมกอสรางไทยนายชัชวาลย เศรษฐบตร บรษัท ปนซเมนต ไทยอตสาหกรรม จกัดนายธนต ปลเวคนทร บรษัท ปนซเมนตนครหลวง จกัด (มหาชน)
นางวัฒนา แพรไพศาล บรษัท ชลประทานซเมนต จกัด (มหาชน)
กรรมการและเลขานการนายสนทร สนทราพรพล สนักงานมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 4/19
(3)
มาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 1ขอกหนดเกณฑคณภาพ น ไดประกาศใชเปนคร ังแรกตามมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 1 ขอกหนดคณภาพ มาตรฐานเลขท มอก.15
เลม 1–2514 ในราชกจจานเบกษาฉบับพเศษ เลม 88 ตอนท 145 วันท 23 ธันวาคม พทธศักราช 2514 ได
แก ไขเพ มเตมตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบับท 103 วันท 25 กรกฎาคม พทธศักราช 2517 ในราชกจจานเบกษา เลม 91ตอนท 142 วันท 1ธันวาคม พทธศักราช 2517และไดแก ไขปรับปรงโดยยกเลกมาตรฐานเดมและกหนดมาตรฐานน ข นใหม ตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบับท 1492 วันท 23มถนายน พทธศักราช2532 ในราชกจจานเบกษา เลม 106 ตอนท 110 วันท 13 กรกฎาคม พทธศักราช 2532 ตอมาเม อถงวาระแก ไขปรับปรง คณะกรรมการวชาการคณะท 8 และผ ท เก ยวของไดพจารณาทบทวนแลวเหนวามขอความและสาระสคัญทางวชาการหลายแหงควรแก ไขปรับปรง จงแก ไขปรับปรงโดยยกเลกมาตรฐานเดมและกหนดมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 1 ขอกหนดเกณฑคณภาพน ข นใหมมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรมน เปนเลมหน งในอนกรมมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม ปนซเมนตปอรตแลนดซ งมดังน
มอก.15 เลม 1–2547 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 1 ขอกหนดเกณฑคณภาพมอก.15 เลม 2–2521 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 2 การทดสอบความถวงจเพาะของปนซเมนต
ไฮดรอลกมอก.15 เลม 3–2519 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 3 วธทดสอบความละเอยดของปนซเมนต ไฮดรอลก
โดยใชแรงขนาด 150 และ 75 ไมโครเมตรมอก.15 เลม 4–2519 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 4 วธทดสอบความละเอยดของปนซเมนต ไฮดรอลก
โดยใชแรงขนาด 45 ไมโครเมตรมอก.15 เลม 5–2519 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 5 วธทดสอบความละเอยดของปนซเมนตปอรตแลนด โดยใชเทอรบดมเตอร
มอก.15 เลม 6–2521 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 6 วธทดสอบหาความละเอยดของปนซเมนตปอรตแลนด โดยเคร องแอรเพอรมอะบลต
มอก.15 เลม 7–2521 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 7 การทดสอบความรอนท เกดข นจากปฏกรยาระหวางปนซเมนต ไฮดรอลกกับน
มอก.15 เลม 8–2514 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 8 ขอกหนดวธทดสอบจนวนน ท เหมาะสม
เพ อให ไดความขนเหลวปกตของปนซเมนต ไฮดรอลกมอก.15 เลม 9–2518 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 9 การหาระยะเวลากอตัวของปนซเมนต ไฮดรอลก
โดยใชเขมแบบไวแคตมอก.15 เลม 10–2518 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 10 การหาระยะเวลากอตัวของปนซเมนต ไฮดรอลก
โดยใชเขมแบบกลโมรมอก.15 เลม 11–2521 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 11 การทดสอบหาการขยายตัวของปนซเมนต
ปอรตแลนด โดยวธออโตเคลฟมอก.15 เลม 12–2532 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 12 วธทดสอบความตานแรงอัดของมอรตาร
ปนซเมนต ไฮดรอลก
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 5/19
มอก.15 เลม 13–2521 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 13 วธทดสอบหาปรมาณอากาศในมอรตารของปนซเมนต ไฮดรอลก
มอก.15 เลม 14–2520 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 14 การทดสอบหาการขยายตัวของมอรตา
ปนซเมนตปอรตแลนดเน องจากซัลเฟตมอก.15 เลม 15–2519 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 15 วธทดสอบการกอตัวผดปกตของปนซเมนต
ปอรตแลนด ( โดยใชวธเพสต)มอก.15 เลม 16–2535 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 16 การชักตัวอยางและการยอมรับปนซเมนต
ไฮดรอลกมอก.15 เลม 17–2516 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 17 การผสมมอรตาปนซเมนตไฮดรอลกดวย
เคร องผสมมอก.15 เลม 18–2519 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 18 การวเคราะหทางเคมของปนซเมนต ไฮดรอลกมอก.15 เลม 20–2521 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 20 การใชวัสดผสมเพ มในการทปนซเมนต ไฮดรอลกมอก.15 เลม 21–2533 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 21 วธหาปรมาณแคลเซยมซัลเฟตอสระใน
ไฮเดรเทดมอรตารปนซเมนตปอรตแลนดมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรมน กหนดข นโดยใชเอกสารตอไปน เปนแนวทาง
ASTM C 150–02 Portland cement
ASTM C 563-96 Test method for optimum S03 in hydraulic cement using 24-h compressive
strength
ASTM C 1038-01 Test method for expansion of hydraulic cement mortar bars stored in waterมอก.15 เลม 5-2519 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 5 วธทดสอบความละเอยดของปนซเมนตปอรตแลนด
โดยใชเทอรบดมเตอรมอก.15 เลม 6–2521 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 6 วธทดสอบหาความละเอยดของปนซเมนต
ปอรตแลนด โดยเคร องแอรเพอรมอะบลตมอก.15 เลม 7–2521 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 7 การทดสอบความรอนท เกดข นจากปฏกรยา
ระหวางปนซเมนต ไฮดรอลกกับน มอก.15 เลม 9–2518 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 9 การหาระยะเวลากอตัวของปนซเมนต ไฮดรอลก
โดยใชเขมแบบไวแคตมอก.15 เลม 10–2518 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 10 การหาระยะเวลากอตัวของปนซเมนต ไฮดรอลก
โดยใชเขมแบบกลโมรมอก.15 เลม 11–2521 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 11 การทดสอบหาการขยายตัวของปนซเมนต
ปอรตแลนด โดยวธออโตเคลฟมอก.15 เลม 12–2532 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 12 วธทดสอบความตานแรงอัดของมอรตาร
ปนซเมนต ไฮดรอลกมอก.15 เลม 13–2521 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 13 วธทดสอบหาปรมาณอากาศในมอรตารของ
ปนซเมนต ไฮดรอลก
(4)
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 6/19
มอก.15 เลม 14–2520 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 14 การทดสอบหาการขยายตัวของมอรตาปนซเมนตปอรตแลนดเน องจากซัลเฟต
มอก.15 เลม 15–2519 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 15 วธทดสอบการกอตัวผดปกตของปนซเมนต
ปอรตแลนด ( โดยใชวธเพสต)มอก.15 เลม 16–2535 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 16 การชกัตวัอยางและการยอมรับปนซเมนต ไฮดรอลกมอก.15 เลม 18–2519 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 18 การวเคราะหทางเคมของปนซเมนต ไฮดรอลกมอก.15 เลม 20–2521 ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 20 การใชวัสดผสมเพ มในการทปนซเมนต ไฮดรอลก
คณะกรรมการมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรมไดพจารณามาตรฐานน แลว เหนสมควรเสนอรั ฐมนตรประกาศตามมาตรา 15 แหงพระราชบัญญัตมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511
(5)
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 7/19
ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฉบับท 3283 ( พ.ศ. 2547 )
ออกตามความในพระราชบัญญัตมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรมพ.ศ. 2511
เร อง ยกเลกมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรมปนซเมนตปอรตแลนด เลม 1 ขอกหนดคณภาพ
และกหนดมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรมปนซเมนตปอรตแลนด เลม 1 ขอกหนดเกณฑคณภาพ
โดยท เปนการสมควรปรับปรงมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 1 ขอกหนดคณภาพ มาตรฐานเลขท มอก.15 เลม 1-2532
อาศัยอนาจตามความในมาตรา 15 แหงพระราชบัญญัตมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511
ร ัฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมออกประกาศยกเลกประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบับท 1492 (พ.ศ.2532)
ออกตามความในพระราชบัญญัตมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม พ.ศ.2511 เร อง ยกเลกมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 1ขอกหนดเกณฑคณภาพ และกหนดมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรมปนซเมนตปอรตแลนด เลม 1 ขอกหนดคณภาพ ลงวันท 23 มถนายน พ.ศ.2532 และออกประกาศกหนดมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม ปนซเมนตปอรตแลนด เลม 1 ขอกหนดเกณฑคณภาพ มาตรฐานเลขท มอก.15
เลม 1-2547 ข นใหม ดังมรายการละเอยดตอทายประกาศน ท ังน ใหมผลเม อพนกหนด 270 วัน นับแตวันท ประกาศในราชกจจานเบกษา เปนตนไป
ประกาศ ณ วันท 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2547
ร ัฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม
(7)
พนจ จารสมบัต
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 8/19
–1–
มอก. 15 เลม 1–2547
มาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรม
ปนซเมนตปอรตแลนดเลม 1 ขอกหนดเกณฑคณภาพ
1. ขอบขาย1.1 มาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรมน กหนดเฉพาะขอกหนดเกณฑคณภาพสหรับปนซเมนตปอรตแลนด
2. บทนยามความหมายของคท ใช ในมาตรฐานผลตภัณฑอตสาหกรรมน มดังตอไปน
2.1 ปนซเมนตปอรตแลนด (Portland cement) ซ งตอไปในมาตรฐานน จะเรยกวา “ปนซเมนต” หมายถง ผลตภัณฑท มลักษณะเปนผง ไดจากการบดปนเมดกับแคลเซยมซัลเฟตรปใดรปหน งหรอหลายรป
2.2 ปนเมด (clinker) หมายถง ผลกท เกดจากการเผาสวนผสมตางๆ จนรวมตัวกันสกพอด มสวนประกอบเคมท สคัญคอ ไฮดรอลกแคลเซยมซลเกต (hydraulic calcium silicates)
3.ประเภท
3.1 ปนซเมนตแบงเปน 5 ประเภท คอ3.1.1 ประเภท 1 ปนซเมนตท ใชท ัวไปท ไมตองการคณภาพพเศษ3.1.2 ประเภท 2 ปนซเมนตท ใชเม อตองการความทนซัลเฟตปานกลางหรอเกดความรอนปานกลางขณะท
ปฏกรยากับน 3.1.3 ประเภท 3 ปนซเมนตท ใชเม อตองการคาความตานแรงอัดสงไดเรว3.1.4 ประเภท 4 ปนซเมนตท ใชเม อตองการความรอนต ขณะทปฏกรยากับน 3.1.5 ประเภท 5 ปนซเมนตท ใชเม อตองการความทนซัลเฟตสง
4. วัสด
4.1 ปนซเมนตจะมวัสดผสมเพ มได ไมเกนระบ ไว ดังตอไปน 4.1.1 น หรอแคลเซยมซัลเฟตอยางใดอยางหน ง หรอท ังสองอยางในปรมาณของซัลเฟอร ไตรออกไซด และ
ปรมาณน หนักท สญเสยเน องจากการเผา (loss on ignition) เกนเกณฑท กหนดในตารางท 14.1.2 ในการทปนซเมนตผ ทอาจผสมส งอ นใดเพ มเตมตาม มอก.15 เลม 20
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 9/19
–2–
มอก. 15 เลม 1–2547
5. คณลักษณะท ตองการ
5.1 คณลักษณะทางเคม
ปนซเมนตตองมคณลักษณะทางเคมเปนไปตามตารางท 1 แตอาจเพ มเตมรายการตามตารางท 2 ไดถามการตกลงกันระหวางผ ซ อกับผ ขายการทดสอบใหปฏบัตตาม มอก.15 เลม 18
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 10/19
– 3 –
ตารางท 1คณลักษณะทางเคม(ขอ 4.1.1 และขอ 5.1)
รายการท คณลักษณะ ประเภท1
1 ซลคอนไดออกไซด (SiO2) รอยละ ไมนอยกวา
2 อะลมเนยมออกไซด (Al2O3) รอยละ ไมมากกวา
3 ไอรออน (III) ออกไซด (Fe2O3) รอยละ ไมมากกวา
4 แมกนเซยมออกไซด (MgO) รอยละ ไมมากกวา 6.0
5
ซัลเฟอรไตรออกไซด 1)
(SO3) รอยละ ไมมากกวา5.1 เม อม ไตรแคลเซยมอะลมเนต
2) (3CaO.Al2O3) รอยละ 8 หรอ นอยกวา 3.0
5.2 เม อม ไตรแคลเซยมอะลมเนต 2)
มากกวารอยละ 8 3.5
6 น าหนักท สญเสยเน องจากการเผา รอยละ ไมมากกวา 3.0
7 กากท ไมละลายในกรดและดาง รอยละ ไมมากกวา 0.75
8 ไตรแคลเซยมซลเกต 2)
(3CaO.SiO2) รอยละ ไมมากกวา9 ไดแคลเซยมซลเกต
2) (2CaO.SiO2) รอยละ ไมมากกวา
10 ไตรแคลเซยมอะลมเนต 2)
รอยละ ไมมากกวา11 เททระแคลเซยมอะลม โนเฟอรไรตบวกสองเทาของไตรแคลเซยมอะลมเนต
2) [4CaO.Al2O3.Fe2O3
+ 2(3CaO.Al2O3)] หรอสารละลายของแขงของเททระแคลเซยมอะลม โนเฟอร ไรตบวกไดแคลเซยม
เฟอรไรต (4CaO.Al2O3.Fe2O3 + 2CaO.Fe2O3)แลวแตกรณ รอยละ ไมมากกวา
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 11/19
–4 –
หมายเหต1) ในกรณท มปรมาณเหมาะท สด (optimum) ของซัลเฟอรไตรออกไซด ( ใชวธทดสอบตาม ASTM C 563) ม
และถาจะยอมใหมากกวาเกณฑท กหนดได กจะตองแสดงใหเหนโดยการทดสอบตาม ASTM C 1038 วาการขท อาย 14 วัน
2) เปนสารประกอบสมมตซ งไดจากคนวณ ไมจเปนตองหมายความวาออกไซดตาง ๆ จะปรากฏอย จรง หรออย 2.1) ถาอัตราสวนรอยละของอะลมเนยมออกไซด (Al2O3 ) ตอไอรออน (III) ออกไซด (Fe2O3 ) มคาเทากับ 0.6
ไตรแคลเซยมซลเกต ไดแคลเซยมซลเกต ไตรแคลเซยมอะลมเนต และเททระแคลเซยมอะลมโนเฟอรไรต ไตรแคลเซยมซลเกต = (4.071 x รอยละของ CaO) - (7.600 x รอยละของ SiO2 ) - (6.718 x รอยละของ
- (2.852 x รอยละของ SO3 )
ไดแคลเซยมซลเกต = (2.867 x รอยละของ SiO2 ) - (0.754 4 x รอยละของ 3CaO.SiO2 )
ไตรแคลเซยมอะลมเนต = (2.650 x รอยละของ Al2O3 ) - (1.692 x รอยละของ Fe2O3 )
เททระแคลเซยมอะลมโนเฟอรไรต = 3.043 x รอยละของ Fe2O3
2.2) ถาอัตราสวนรอยละของอะลมเนยมออกไซตตอไอรออน (III) ออกไซด มคานอยกวา 0.64 จะเกดสารละลายข น ปรมาณรอยละของสารละลายของแขงน และของไตรแคลเซยมซลเกตใหคนวณจากสตรตอไปน
สารละลายของแขงของเททระแคลเซยมอะลมโนเฟอรไรตบวกไดแคลเซยมเฟอรไรต = (2.100 x รอยละของ ไตรแคลเซยมซลเกต = (4.071 x รอยละของ CaO) - (7.600 x รอยละของ SiO2 ) - (4.479 x รอยละของ
- (2.852 x รอยละของ SO3 )
ไตรแคลเซยมอะลมเนตจะไมปรากฏในปนซเมนตท มสวนประกอบน สวนไดแคลเซยมซลเกตใหคนวณจากในการคนวณหาคาไตรแคลเซยมอะลมเนต ใหใชคาท วเคราะหไดละเอยดถงรอยละ 0.01 ของ Al2O3 และสวนในการคนวณหาคาของสารประกอบอ น ๆ ใหใชคาท วเคราะหไดละเอยดถงรอยละ 0.1 ของออกไซด
คาท คนวณไดทั งหมดท อธบายในหมายเหตน จะตองรายงานใหละเอยดถงรอยละ 1
3) ไมกหนด ในกรณท กหนดการขยายตัวเน องจากซัลเฟตตามตารางท 4
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 12/19
– 5 –
ตารางท 2คณลักษณะทางเคมท อาจเพ มเตมได(ขอ 5.1)
หมายเหต
1)
เปนสารประกอบสมมตซ งไดจากคนวณ ไมจเปนตองหมายความวาออกไซดตาง ๆ จะปรากฏอย จรง หรออย ใ1.1) ถาอัตราสวนรอยละของอะลมเนยมออกไซดตอไอรออน (III) ออกไซด มคาเทากับ 0.64 หรอมากกวา ใหคไดแคลเซยมซลเกต ไตรแคลเซยมอะลมเนต และเททระแคลเซยมอะลมโนเฟอรไรตจากผลการวเคราะหทางไตรแคลเซยมซลเกต = (4.071 x รอยละของ CaO) - (7.600 x รอยละของ SiO2 ) - (6.718 x รอยละของ
- (2.852 x รอยละของ SO3 )
ไดแคลเซยมซลเกต = (2.867 x รอยละของ SiO2 ) - (0.754 4 x รอยละของ 3CaO.SiO2 )
ไตรแคลเซยมอะลมเนต = (2.650 x รอยละของ Al2O3 ) - (1.692 x รอยละของ Fe2O3 )
เททระแคลเซยมอะลมโนเฟอรไรต = 3.043 x รอยละของ Fe2O3
รายการ คณลักษณะ เกณฑท กาหนด
ท ประเภท 1
ประเภท 2
ประเภท 3
ประเภท 4
ประเภท 5
1 ไตรแคลเซยมอะลมเนต 1)
รอยละ ไมมากกวา 8
2 ไตรแคลเซยมอะลมเนต 1)
รอยละ ไมมากกวา 5
3 ไตรแคลเซยมซลเกตบวกไตรแคลเซยมอะลมเนต 1)
582)
รอยละ ไมมากกวา
4 ดาง (Na2O + 0.658 K2O) รอยละ ไมมากกวา 0.60 0.60 0.60 0.60 0.60
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 13/19
– 6 –
1.2) ถาอัตราสวนรอยละของอะลมเนยมออกไซดตอไอรออน (III) ออกไซด มคานอยกวา 0.64 จะเกดสารละลายขอปรมาณรอยละของสารละลายของแขงน และของไตรแคลเซยมซลเกต ใหคนวณจากสตรตอไปน สารละลายของแขงของแคลเซยมอะลมโนเฟอรไรต = (2.100 x รอยละของ Al2O3 ) + (1.702 x รอยละขอไตรแคลเซยมซลเกต = (4.071 x รอยละของ CaO) - (7.600 x รอยละของ SiO2 ) - (4.479 x รอยละของ
- (2.852 x รอยละของ SO3 )
ไตรแคลเซยมอะลมเนตจะไมปรากฏในปนซเมนตท มสวนประกอบน สวนไดแคลเซยมซลเกตใหคนวณจากหาคาไตรแคลเซยมอะลมเนต ใหใชคาท วเคราะหไดละเอยดถงรอยละ 0.01 ของ Al2O3 และ Fe2O3 สวนใใหใชคาท วเคราะหไดละเอยดถงรอยละ 0.1 ของออกไซด
คาท คนวณไดทั งหมดท อธบายในหมายเหตน จะตองรายงานใหละเอยดถงรอยละ 1
2) เกณฑท กหนดน ใชในกรณท ตองการความรอนปานกลาง และไมไดกหนดรายการความรอนท เกดข นจากปฏกร
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 14/19
–7–
มอก. 15 เลม 1–2547
5.2 คณลักษณะทางฟสกสปนซเมนตตองมคณลักษณะทางฟสกสเปนไปตามตารางท 3 แตอาจเพ มเตมรายการตามตารางท 4 ไดถามการตกลงกันระหวางผ ซ อกับผ ขาย
5.3 ขอกหนดอ นๆ ใหเปนไปตามภาคผนวก ก.
6. การบรรจ6.1 ในกรณท ใชถงบรรจ ถงน ันตองแนนหนาและแขงแรง6.2 ปนซเมนตท บรรจถงสหรับจหนาย โดยท ัวไปมน หนักสทธถงละ 50 ก โลกรัม เวนแตจะมการตกลงกันเปน
อยางอ น
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 15/19
– 8 –
ตารางท 3คณลักษณะทางฟสกส(ขอ 5.2)
รายการ คณลักษณะ เกณฑท กา
ท ประเภท 1 ประเภท 2 ประเภท1 ปรมาณอากาศในมอรตาร 1)
รอยละ โดยปรมาตร ไมมากกวา 12 12 12
2 ความละเอยด 2)
พ นผวจาเพาะ (specific surface) ตารางเมตรตอก โลกรัม- ทดสอบดวยมาตรความข นวากเนอร (Wagner turbidimeter) ไมนอยกวา 160 160
- ทดสอบดวยสภาพความซมผานอากาศไดของเบลน (Blaine air permeability) ไมนอยกวา 280 280
3 การขยายตัวโดยวธออโตเคลฟ (autoclave expansion) รอยละ ไมมากกวา 0.80 0.80 0.80
4 ความตานแรงอัด 3)
เมกะพาสคัล ไมนอยกวา
อาย 1 วัน 12.0
อาย 3 วัน 12.0 10.0 24.0
อาย 7 วัน 19.0 17.0
อาย 28 วัน5 ระยะเวลากอตัว
4)
- ทดสอบแบบกลโมร (Gillmore test) การกอตัวระยะตน นาท ไมนอยกวา 60 60 60
การกอตัวระยะปลาย ชั วโมง ไมมากกวา 10 10 10
หรอ- ทดสอบแบบไวแคต (Vicat test) การกอตัวระยะตน นาท ไมนอยกวา 45 45 45
การกอตัวระยะปลาย นาท ไมมากกวา 375 375 375
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 16/19
– 9 –
หมายเหต 1) ปรมาณอากาศท จะมอย ในคอนกรตท ทจากปนซเมนตท เปนไปตามเกณฑท กหนดน ไมจเปนจะตองมปรมาณ
2) การทดสอบความละเอยด 2 วธ อาจเลอกใชวธใดวธหน งกได แตในกรณท มขอโตแยงหรอหาคาความละเอยดขอากาศไดของเบลน ใหใชมาตรความข นวากเนอรแทน
3) คาความตานแรงอัดท อายใดอายหน งจะตองไมนอยกวาท ทดสอบไดท อายนอยกวา4) ผ ซ ออาจระบวธทดสอบระยะเวลากอตัววธใดวธหน งกได ในกรณท ผ ซ อมไดระบไวใหใชวธทดสอบแบบไวแคต
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 17/19
–
1 0 –
ตารรางท 4คณลักษณะทางฟสกสท อาจเพ มเตมได(ขอ 5.2)
หมายเหต 1) ถามการกหนดรายการความรอนท เกดข นจากปฏกรยาระหวางปนซเมนตกับน กไมตองกหนดไตรแคลเซย
ระบไวในตารางท 22) ถามการกหนดรายการการขยายตัวเน องจากซัลเฟต กไมตองกหนดเกณฑของไตรแคลเซยมอะลมเนต แบวกสองเทาของไตรแคลเซยมอะลมเนตท ระบไวในตารางท 1
รายการท คณลักษณะ เกณฑท กาหนด ประเภท 1 ประเภท 2 ประเภท 3 ประเภท 4
1 การกอตัวผดปกต ระยะจมปลาย รอยละ ไมนอยกวา 50 50 50 50
2 ความรอนท เกดข นจากปฏกรยาระหวางปนซเมนตกับน าแคลอรตอกรัม ไมมากกวา
อาย 7 วัน 701) 60
อาย 28 วัน 703 ความตานแรงอัด เมกะพาสคัล ไมนอยกวา
อาย 28 วัน 28.0 28.0
4 การขยายตัวเน องจากซัลเฟต รอยละ ไมมากกวา อาย 14 วัน
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 18/19
–11–
มอก. 15 เลม 1–2547
7. เคร องหมายและฉลาก
7.1 ท ถงบรรจปนซเมนตทกหนวย อยางนอยตองมเลข อักษร หรอเคร องหมายแจงรายละเอยดตอไปน ใหเหน ไดงาย
ชัดเจน(1) ช อผลตภัณฑ(2) ประเภท(3) น หนักสทธเปนก โลกรัม หรอเมตรกตัน(4) ช อผ ทหรอโรงงานท ท หรอเคร องหมายการคาท จดทะเบยน
7.2 ในกรณท เปนปนซเมนตผงบรรจภาชนะอยางอ นสงใหผ ซ อ ใหแจงรายละเอยดในใบสงของกกับปนซเมนตน ันตามขอ 7.1 ดวย แตน หนักสทธท ังหมดให ใชน หนักสทธรวม
7.3 ในกรณท ใชภาษาตางประเทศ ตองมความหมายตรงกับภาษาไทยท กหนดไวขางตน
8. การชักตัวอยางและเกณฑตัดสน8.1 ร น ในท น หมายถง ปนซเมนตประเภทเดยวกันท ทตอเน องกันคราวเดยวกันและแหลงเดยวกันท สงมอบในคราว
เดยวกัน หรอท เขาไซโลเดยวกันหรอหลายไซโลเรยงกันตามลดับ หรอท บรรจ ในภาชนะขนสงซ งอาจเปนรถหน งคันหรอมากกวาก ได แตตองเปนปนซเมนตท ขนมาจากไซโลเดยวกัน
8.2 การชักตัวอยางและเกณฑตัดสน ใหเปนไปตาม มอก.15 เลม 16 หรออาจใชแผนการชักตัวอยางอ นท เทยบเทากันทางวชาการกับแผนท กหนดไว
7/25/2019 TIS 15 - 1-2547
http://slidepdf.com/reader/full/tis-15-1-2547 19/19
12
มอก. 15 เลม 1–2547
ภาคผนวก ก.
ก.1 การเกบปนซเมนต
สถานท เกบปนซเมนต ตองแหงและสามารถปองกันความเปยกช นม ใหเขาถงปนซเมนต ไดทกฤดกาล และเกบปนซเมนต ไว ในลักษณะท ผ ตรวจสอบสามารถตรวจสอบไดสะดวก และทราบไดวาเปนปนซเมนตร นใด
ก.2 เอกสารการส ังซ อ ควรระบประเภทของปนซเมนตท ตองการพรอมท ังคณลักษณะท อาจเพ มเตมไดถาตองการถาในเอกสารการสั งซ อม ไดระบประเภทของปนซเมนต ใหถอวาเปนปนซเมนตประเภท 1
ก.3 การตรวจสอบและออกใบรับรองการตรวจสอบและการออกใบรบัรองปนซเมนต ใหเปนไปตามขอตกลงระหวางผ ซ อกับผ ขาย
ก.4 การไมรับของอาจกหนดเง อนไขตอไปน ไว ในสัญญาซ อขาย หรอหากม ไดกหนดไวกอาจใชเง อนไขตอไปน เปนแนวทางได
ผ ซ ออาจไมรับปนซเมนตร นน ันได ในกรณตอไปน ก.4.1 ผลการทดสอบตัวอยางปนซเมนต ไมเปนไปตามเกณฑท กหนดในรายการใดรายการหน งก.4.2 ปนซเมนตท ทดสอบแลว หากเกบในลักษณะปนซเมนตผง ณ สถานท เกบของผ ทเกน 6 เดอน หรอเกบใน
ลักษณะปนซเมนตถง ณ สถานท เกบของผ ขายเกน 3 เดอน หากปรากฏวาผลการทดสอบซ กอนนไปใชงานท ผ ซ ออาจขอรองใหทดสอบซ ไมเปนไปตามเกณฑท กหนดรายการใดรายการหน ง
ก.4.3 เม อตรวจสอบพบวาน หนักสทธของปนซเมนตถง ท กหนดน หนักสทธ ไวแนนอนแลวนอยกวาท กหนด ไว เกนรอยละ 2 หรอในกรณท มการซ อขายเปนจนวนมาก ถาน หนักสทธเฉล ยของปนซเมนต 50 ถงคนวณจากน หนักท ไดจากการช ังตัวอยางซ งเกบดวยวธส มปนซเมนตแตละถงมคาต กวาน หนักสทธท กหนด