arrÜnaurriamanitacarrÜcorobo uiti sanjuan · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 pero...

94
SAN JUAN 1:1 1 SAN JUAN 1:13 ARRÜNA URRIA MANITACARRÜ COROBO UITI SAN JUAN Arrti Cristo tonenti “Nurarrti Tuparrü” 1 Tücañe numo champüqui isane, anancatiatai Cristo, naqui nürirrtito “Nurarrti Tuparrü”. Anancati ichep- eti Tuparrü, ta arrtito Tuparrti. 2 Auqui ñemonco anancati ichepeti Tuparrü. 3 Arrti Cristo nisamucurrti nanaiña arrüba abe, champü arrüna anancatai, champü arrüna ubaüro uirratoe, nanaiña nisamucurrti. 4 Uiti naca nanaiña süboriquirri icu na cürrü. Arrti tacana basarurrü ümo macrirrtianuca. 5 Sanen te, arrti tacana basarurrü, arrüna cuara au tomiquianene, y arrümanu tomiquianene chüpuerurrüpü aiñotochema. 6 Arrti Tuparrü icüpurutiti maniqui taman ñoñünrrü, nürirrti Juan Bautista. 7 Arrti Juan cuati uraboiti nürirrti Cristo, naqui ñemanauncurratoe basarurrü ümo macrir- rtianuca, nauqui aicocoromati namanaiña. 8 Arrti Juan chütonentipü manu basarurrü. Pero cuati uraboiti manu basarurrü, o sea urapoiti nürirrti Cristo. 9 Arrti Cristo, naqui ñemanauncurratoe basarurrü, iñataiti icu na cürrü, nauqui anentarrü ümo bama aboma icu. 10 Sane nauquiche cuati icu na cürrü, abu nisamu- currti na cürrü. Tapü arrübama pohoso icu na cürrü chisuputaramatipü, abu uiti urriancama. 11 Iñataiti au na propiorrü nisamucurrti, pero arrübama ipiariente- torrti chiyasuriurumatipü. 12 Pero aboma bama yasuri- urumati. Oncomatü ümoti. Torrio üriacaboma uiti, nauqui aisamunumacü aütorrti Tuparrü. 13 Iyebo uimia sane itopiqui torrio ümoma uiti Tuparrü, champürrtü

Upload: others

Post on 24-Jun-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 1:1 1 SAN JUAN 1:13

ARRÜNA URRIA MANITACARRÜ COROBOUITISAN JUANArrti Cristo tonenti “Nurarrti Tuparrü”

1 Tücañe numo champüqui isane, anancatiatai Cristo,naqui nürirrtito “Nurarrti Tuparrü”. Anancati ichep-eti Tuparrü, ta arrtito Tuparrti. 2 Auqui ñemoncoanancati ichepeti Tuparrü. 3 Arrti Cristo nisamucurrtinanaiña arrüba abe, champü arrüna anancatai, champüarrüna ubaüro uirratoe, nanaiña nisamucurrti. 4 Uitinaca nanaiña süboriquirri icu na cürrü. Arrti tacanabasarurrü ümo macrirrtianuca. 5 Sanen te, arrti tacanabasarurrü, arrüna cuara au tomiquianene, y arrümanutomiquianene chüpuerurrüpü aiñotochema.

6 Arrti Tuparrü icüpurutiti maniqui taman ñoñünrrü,nürirrti Juan Bautista. 7 Arrti Juan cuati uraboiti nürirrtiCristo, naqui ñemanauncurratoe basarurrü ümo macrir-rtianuca, nauqui aicocoromati namanaiña. 8 Arrti Juanchütonentipü manu basarurrü. Pero cuati uraboiti manubasarurrü, o sea urapoiti nürirrti Cristo. 9 Arrti Cristo,naqui ñemanauncurratoe basarurrü, iñataiti icu na cürrü,nauqui anentarrü ümo bama aboma icu.

10 Sane nauquiche cuati icu na cürrü, abu nisamu-currti na cürrü. Tapü arrübama pohoso icu na cürrüchisuputaramatipü, abu uiti urriancama. 11 Iñataiti auna propiorrü nisamucurrti, pero arrübama ipiariente-torrti chiyasuriurumatipü. 12 Pero aboma bama yasuri-urumati. Oncomatü ümoti. Torrio üriacaboma uiti,nauqui aisamunumacü aütorrti Tuparrü. 13 Iyebo uimiasane itopiqui torrio ümoma uiti Tuparrü, champürrtü

Page 2: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 1:14 2 SAN JUAN 1:21ui arrüna aboma icu na cürrü ni ui nirrancarrti tamanñoñünrrü, ta uiti Tuparrü.

14 Así que arrti Cristo, naqui nürirrtito “Nurarrti Tu-parrü” isamunutiyü ñoñünrrü. Anancati uyarrüpecu.Arrüsomü sumarrtai nüriacarrti y nicusüurrti, arrünatorrio ümoti uiti Tuparrü, itopiqui tonenti Aütorrti Tu-parrti. Somoncoito ñanitacarrti ñemanauncurratoe, yuitito tusio nibuenucurrti Tuparrü oemo. Tusio ito uitiarrüna nucua ümoti. 15Arrti Juan urapoiti nürirrti Cristo,nanti:

—Tonenti naqui üriche arrüna sucanañü: Cuatiquiisiuñü naqui ane manrrü nüriacarrti rropünanaquiñü,itopiqui numo chiyacapüqui icu na cürrü, arrti tananca-tiatai.

16Namanaiña oñü basutio arrüba omirria macumanat-aca mecuquiti ui nucua ümoti.

17 Arrüna nüriacarrü torrio oemo uiti Tuparrümecuquiti Moisés tücañe, pero caüma uiti Jesucristo tusiooemo nucua ümoti Tuparrü y arrüna ñemanauncurratoemanunecatarrü. 18 Champüti naqui tasaratiti Tuparrü,cunauntañatiatai naqui Aütorrti, itopiqui anati ichepeti.Uitito usuputacati Tuparrü.

Urapoiti Juan Bautista niyequirrti Cristo19 Arrümanuma israelitarrü au Jerusalén bacüpuruma

ümomanuma sacerdoterrü y ümomanuma levitarrü, an-quirioma pünanaquiti Juan isane nacarrti, arrtü Cristoti.20 Pero arrti urapoiti nurria isucarüma, nanti:

—Arrüñü champürrtü Cristoñü.21Auqui ñanquitioma tatito pünanaquiti:—¿Ñacucümo? ¿Arrücü profetarrü Elías?Aiñumuti Juan:—Champürrtü arrüñü.Así que ñanquitioma tatito pünanaquiti:—¿Taqui arrücü maniqui profetarrü, arrti maniqui

sopipiate que tiene que ayetitü?

Page 3: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 1:22 3 SAN JUAN 1:30Aiñumuti tatito Juan, nanti:—Champürrtü arrüñü.22Auqui namatü ümoti:—¿Ñacucümo? Itopiqui tiene que someno tato sub-

uraboi isucarü bama uiche aicüpuruma somü. ¿Isanearrüna puerurrücü uraboi suisucarü acütüpücüatoe?

23Auqui iñumutati Juan, nanti:—Arrüñü naqui ümoche manitanati tücañe profetarrü

Isaías, nauquiche maconomonoti sane: “Anati naqui tosi-bicoti eana rroense, nanti: Apiyaübu besüro cutubiurrücümenuti Señor”.

24 Arrümanuma yebomatü anitama aübuti Juanbacüpucurrü ümoma ui manuma fariseorrü. 25 Sanenauquiche manrrü ñanquiquirrimia pünanaquiti Juan,namatü:

—Arrtü chütüpü Cristocü, ni Elías pücü, ni arrtipümaniqui profetarrü, ¿causane aunimia ümo genterrü?

26Nanti Juan:—Arrüñü rraunimiaca ui turrtai, pero auna abarrüpecu

anati maniqui taman chapisuputacatiquipü. 27 Contoataimatoconoti ichoboñü. Arrüñü champü isane niyaca niyaserebipü pario nauqui isoquisüna nehe nisapaturrti,itopiqui tarucu nüriacarrti.

28 Nanaiña arrüna pasabo au manu cürrü nürirriBetábara topü manu sapoco Jordán, auna cauta anancatiJuan maunimianati tücañe.

Arrti Cristo tacana nobirrama torrio uiti Tuparrü29Au quiatarrü nanenese arrti Juan asaratitü cümenuti

Jesús, cuatati esati. Auqui nanti Juan:—Tonenti naqui torrioti uiti Tuparrü oemo, tacana

arronenobirrama arrüna uichemorrimiacana tato nomü-nantü ui macrirrtianuca icu na cürrü. 30 Tonenti tenaqui üriche arrüna sucanañü: “Cuatiqui isiuñü naquiane manrrü nüriacarrti rropünanaquiñü, itopiqui arrti

Page 4: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 1:31 4 SAN JUAN 1:41anancatiatai rropünanaquiñü”. 31Numo sucanañü arrünasane, chisuputacatiquipü. Pero isecatü rraunimia uiturrü, nauqui asuputaramati bama israelitarrü.

32Nantito Juan:—Arrüñü yasacati Espíritu Santo cuati auqui napese

tacana naca nututaquimia, üro onüti. 33 Tücañe chü-tusiopü iñemo arrtü tonenti, pero arrti Tuparrü naquiuiche aicüpuruñünauqui rraunimia ui turrü, turapoiticaütücañe isucarüñü: “Arrtü asacatü ümoti Espíritu Santoüroti onüti taman ñoñünrrü, ta tonenti maniqui mau-nimianabo uiti Espíritu Santo”. 34 Chauqui tiyarrtai —nanti Juan— y suraboira ito ausucarü, ta tonenti naquiAütorrti Tuparrü.

Arrübama primero ñanunecasarrti Cristo35 Au quiatarrü nanenese arrti Juan anancati tatito

acamanu ichepe manuma torrü ñanunecasarrti. 36 ArrtiJesús pasaoti auqui manu. Auqui arrti Juan nanti ümobama ñanunecasarrti:

—Amasasatü, tonenti naqui torrioti oemo uiti Tuparrütacana arrone nobirrama, arrüna coiñobo uitobo.

37 Arrümanuma torrü ñanunecasarrti Juan oncoimiaarrümanu nurarrti, auqui süromatü isiuti Jesús. 38 ArrtiJesús asarati tato chacuti. Asaratitü ümo manuma torrü,nanti ümoma:

—¿Isane naurriantümo?Arrüma namatü:—Maestro, ¿cauta napo?39Aiñumuti Jesús:—Ausiapata amasarai.Auqui süromatü isiuti asaraimia arrüna cauta bavivi-

coti. Aboma ichepeti auqui las cuatro isiu nimümürrühasta chepe suma.

40 Tamanti uturuqui manuma torrü, Andrés nürirrti,tonenti yaruquitorrti Simón. 41 Sürotitü esati. Nantiümoti:

Page 5: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 1:42 5 SAN JUAN 1:49—Tütabücoti soboi maniqui Mesías, arrti maniqui

Cristo.42Auqui iquianatitito esati Jesús. Numo tasaratitü Jesús

ümoti Simón, nanti ümoti:—Arrücü Simóncü, aütorrti Jonás. Pero caüma süro

üribocü sobi Pedro. Arrüna nuevurrü nürirrti nantüauqui besüro “Canrrü”.

Arrti Felipe ichepeti Natanael43 Au quiatarrü nanenese arrti Jesús rranrrti ariorrti

tato au manu cürrü Galilea. Auqui icuñunutiti Felipe,nanti ümoti:

—Ariacu isiuñü.44 Arrti Felipe auqui manu pueblurrü nürirri Betsaida.

Tone nipueblurrtito Andrés y arrti Pedro. 45 Arrti Felipecaüma sürotitü apacheriurutiti Natanael. Nauquichetütabücoti uiti, nanti ümoti:

—Tütabücoti soboi maniqui Cristo, naqui icütüpüchemaconomonoti Moisés yucu libruca nesa nüriacarrü, yarrübama ito profetarrü tücañe. Arrti Jesús, tonentiaütorrti José auqui manu pueblurrü Nazaret.

46Aiñumuti Natanael, nanti:—¿Aensapü puerurrü ane na salibo urria auqui

Nazaret?Aiñumuti Felipe:—Ane. Supian, ariacu asabori.47Nauquiche asaratitü Jesús cümenuti Natanael, nanti:—Auna nacarrti naqui taman ñemanauncurratoe is-

raelitarrü, naqui chipiacapü encaña.48 Tiñataiti Natanael esati Jesús. Auqui ñanquitioti

pünanaquiti:—¿Causane asuputarañü?Aiñumuti Jesús:—One nauquiche chatasucaiquipü uiti Felipe, tiyasacü

iquiana manu suese higuera.49Auqui nanti Natanael ümoti:

Page 6: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 1:50 6 SAN JUAN 2:7—Maestro, arrücü Aütorrti Tuparrü. Arrücü te yüri-

aburrücü ümo bama israelitarrü.50Aiñumuti Jesús:—Taicococañü itopiqui sucanañü aemo, que yasacü

iquiana manu suese higuera. Pero arrtaiqui ñana arrübamanrrü yarusürürrü milagrorrü sobi.

51Auqui nanti tatito Jesús:—Ñemanauncurratoe sucanañü aume: Arraño amar-

rtaiqui ñana napese aurübo, y arrübama angelerrü cua-matü esaquiti Tuparrü auqui napese acü yesañü, yyesaquiñü süroma tato au napese, ta arrüñü Ñemanaun-curratoe Ñoñünrrü.

2Taman tübübürrü au Caná

1 Numo tübupasao trerrü naneneca, auqui anetübübürrü au manu pueblurrü Caná au manu cürrüGalilea. 2 Arrti Jesús ichepe bama ñanunecasarrtitasuruma ito ümo manu tübübürrü. Acamanu ananca itonipiacütoti. 3 Cümuinta manu pierrta cüpüro vinorrü.Auqui nantü nipiacütoti Jesús ümoti:

—Chauqui tücüpüro vinorrü. 4 Arrti Jesús iñumutatinurarrü, nanti:

—Arrücü paürrü, ¿causane asiquia isuatañü aübu ar-rüna nura sane? Chiñataiquipü niyesa horarrü, nauquirrayura. 5 Auqui nantü nipiacütoti ümo bama mamosocaacamanu:

—¡Apicoco caüma arrtü bacüpuru aume! 6 Amonquioacamanu seirri parropeca posürümanaca, arrüba ubatasonantarrü oboi cien litro turrü cada taman. Abe aca-manu nauqui arrübimia bama israelitarrü tacana arrünabacüpucurrü ui nüriacarrü uiti Moisés. 7 Auqui nantiJesús ümo bama mamosoca:

—¡Apiñatamacasio ba seirri parropeca ui turrü!

Page 7: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 2:8 7 SAN JUAN 2:15Arrüma iñatamacanioma nurria. 8 Auqui nanti Jesús

ümoma:—Aparrüquia onüqui, simiantai. Amecosi apichama-

nati maniqui encargabo ümo na pierrta.Sane isamutema. 9 Arrti maniqui encargabo ümo

manu pierrta ñacontenti manu tuma, chauqui tisamunüvinorrü. Chütusiopü ümoti auquiche manu vinorrü, tapübama mamosoca tusio ümoma. Sane nauquiche arrtimaniqui encargabo yabirotitimaniqui aübo apoti, 10nantiümoti:

—Nantarrümachamaca primero arrünamejor vinorrü.Arrtü tüchaboma chama bama bapaseara, auqui caümamachamaca ito arrüna vinorrü nurichurrtai. Tapü arrücühasta auritarrü anancaiqui ahüburu obi arrüna mejor vi-norrü. 11Tone arrüna primermilagrorrü isamutenti Jesúsau Caná, au manu cürrü Galilea. Ui arrüna sane itusian-catati nüriacarrti isucarü bama ñanunecasarrti, y arrümamasamuña aicocoromati nurria. 12 Auquimanu sürotitüJesús au manu pueblurrü Capernaum aübu nipiacütoti yaübu bama yaruquitorrti y aübu bama ñanunecasarrti.Acamanu amoncoma ñome manio naneneca.

Penecoma uiti Jesús bama mapaventecana auqui niporrtiTuparrü

13 Numo tüsaimia manu pierrta parrcua, arrtiJesús sürotitü au Jerusalén. 14 Iñataiti au pueblurrü.Sürotitü au niporrti Tuparrü. Acamanu tabücomauiti manuma mapabentecana buyeca, nobirraca ynututaquiquia. Aboma ito bama macampiara monirriümo genterrü ñacumanataboma ümoti Tuparrü. Abomatümonsoma esa nimensarrüma. 15 Numo tarrtaitiJesús arrüna sane, masamunuti taman chücotirrisogarrü. Ipirrumuniontiño manio numuquianca buyeca,nobirraca auqui niporrti Tuparrü. Ipemünacaniontiñonimensarrüma manuma ñacampiaraca monirri,

Page 8: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 2:16 8 SAN JUAN 2:25

yaruriompurutiño ito manio ficharrü uimia. 16 Nantiümo bama mañapabentecaca nututaquiquia:

—Apiquiaübusio auquina arrüba. Tapü apiñata nipor-rti Iyaü tacana mercadorrü. 17 Auqui manu arrübamañanunecasarrti aquionomacü iyo manu nurarrti Tuparrüicu Nicororrü: “Arrübama macrirrtianuca tüboricomaiñemo, itopiqui tarucapae nirranca rrocüma itacu nipor-rti Tuparrü”. 18Auqui arrübama israelitarrü ñanquitiomapünanaquiti Jesús, namatü:

—¿Uiche puerurrü atusi suiñemo arrtü ane nüriacanauqui aisamune arrüna sane? Aitusianca suisucarüseñarrü. 19Aiñumuti Jesús:

—Apiñarrimiaca arrüna niporrti Tuparrü, arrüñüiñatünaiñacata tato au trerrü naneneca. 20 Tapü arrümaiñumutama, namatü:

—Cuarenta y seirri añoca yatrabacacarrüma nauquiurriane uimia arrüna niporrti Tuparrü. ¿Taqui puerurrüatürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrünanurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü auJerusalén, ta ümo nicütüpürrtiatoe. Ichepecatati aübu ni-porrti Tuparrü. 22Sane nauquiche numo tüsüboricoti tatoJesús eanaqui macoiñoca yubau manio trerrü naneneca,arrübama ñanunecasarrti aquionomacü iyo arrümanunurarrti tücañe au niporrti Tuparrü. Auqui caüma icoco-tama nurria arrüna nantü icu Nicororrü icütüpüti Jesús.

Isuputacaiti Jesús nanaiña23 Nauquiche anancati Jesús au Jerusalén ümo manu

pierrta parrcua, sürümanama icocoromati, itopiqui ar-rtaimia arrüba milagorrü omirriante uiti. 24 Pero arrtiJesús siemprerrü ane ñaquioncorrti ñünanama, itopiquiisuputacaiti nisüboriquirrimia. 25 Champü nümochetinaqui uiche uraboi isucarüti causane nisüboriqui macrir-rtianuca, itopiqui arrti tusiatai ümoti arrüna ñapensacar-rüma au nitusirrimia.

Page 9: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 3:1 9 SAN JUAN 3:103

Arrti Nicodemo ichepeti Jesús1 Anati au Jerusalén maniqui taman ñoñünrrü farise-

orrü, nürirrti Nicodemo. Arrti tamanti eanaqui bamaüriatu bama israelitarrü. 2 Arrti naqui Nicodemo tamantobirri yebotitü apasearatiti Jesús. Nanti ümoti:

—Maestro, tusio suiñemo que ta uiti Bae Tuparrüaicüpurutiyü nauqui aiñununecana somü. Itopiquichampüti puerurrü asamuti arrüba milagrorrü uirrtia-toe tacana arrüba obi, arrtü champüti Tuparrü ichepeti.3Auqui nanti Jesús ümoti:

—Ñemanauncurratoe suraboira asucarücü: Tiene queanantito usaca icu cürrü, tacana arrüna numo aübo usaca,arrtü urrianca aye osoi esati Tuparrü, auna cauta üriabu-cati. 4Aiñumuti Nicodemo, nanti:

—¿Aensapü puerurrü nauqui anantito usaca icu cürrü,arrtü tusunaunca? ¿Taqui puerurrti ñoñünrrü aürotitatito icübobi nipiacütoti, nauqui anantito anati icucürrü? 5Auqui nanti Jesús ümoti:

—Ñemanauncurratoe sucanañü aemo: Ui nusaca icucürrü chüpuerurrüpü uiñanai esati Tuparrü, auna cautaüriabucati. Tiene que basurio osüboriquibo uiti EspírituSanto. Tone arrüna tacana aübo usaca tatito icu cürrü.6 Usaca icu cürrü aübu cürrü nocütüpü. Tapü arrünañemanauncurratoe nosüboriqui torrio oemo uiti EspírituSanto. 7 Tapü acütobüca ui arrüna nisura sane aemo:“Tiene que usaca tatito icu cürrü”. 8 Arrüna sane isiutacanamaquiütürrü, chütusiopü oemo auquiche ayetü, nicautapü niyücürrü. Sürotü isiu nirrancarrü. Solamenter-ratai oñoncoi nisüurrü. Sane into pasao uiti EspírituSanto, arrtü torrio uiti arrüna ñemanauncurratoe osü-boriquibo. 9—¿Causane arrüna sane? —nanti Nicodemo.10Arrti Jesús iñumutati:

Page 10: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 3:11 10 SAN JUAN 3:19—Arrücü chaübopü nanunecaca ümo bama

israelitarrü. ¿Causane chütusiopü aemo arrüna sane?11 Ñemanauncurratoe sucanañü aemo: Arrüsomüsupanitate arrüna tusio suiñemo. Suburapoi arrünasumarrtai. Pero arraño chapicocotapü. 12 Arrtüchapiococotapü nirranitaca yocütüpü arrüba abe icu nacürrü, ¿causanempü nauqui apicoco arrüna arrtü surapoiausucarü arrüna ane au napese? 13 ‛Champüti ñoñünrrünaqui yebotitü au napese icuqui na cürrü nauquiatusi ümoti. Arrüñü Ñemanauncurratoe Ñoñünrrü,anancañü au napese. Auqui ta isetü icu na cürrü.14Arrti Moisés tücañe, anancati au manu rroense, iñatatimanu noirroborrü yerurrü apü taman suese, nauquiurrianama tato macrirrtianuca bama maunrrocono.Sane ito arrüñü tiene que aiñanamañü apü suese ñana.15 Auqui caüma namanaiña bama icocoromañü torrioümoma isüboriquiboma, arrüna chütacürusupü.

Nibuenucurrti Tuparrü ümo genterrü16 ‛Tarucu nucua ümoti Tuparrü. Sane nauquiche

icüpurutiti naqui tamantai Aütorrti. Namanaiña bama ic-ocoromati chensoropü nausüpürrüma, y chütacürusupünisüboriquirrimia. 17 Itopiqui arrti Tuparrü champür-rtü icüpurutiñü nauqui yache carrticurrü ümo macrir-rtianuca icu cürrü, ta nauqui ataesübuma sobi eanaquinomünantü. 18 ‛Sane nauquiche arrti naqui oncotitüiñemo, chücarrtigabotipü. Tapü arrti naqui choncotitüpüiñemo, chauqui tütusio que cuatü ümoti carrticurrü,itopiqui chirranrrtipü aicocorotiti naqui tamantai Aütor-rti Tuparrü. 19 Arrübama chicocoropümañü ane carrtic-urrü ümoma. Itopiqui cuatümanubasarurrü icuna cürrü,pero arrüma manrrü urria ümoma tomiquianene pü-nanaqui nanentarrü, itopiqui isamutema arrüba nomü-nantü. (Arrümanu basarurrü, tonenti Cristo; tapü

Page 11: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 3:20 11 SAN JUAN 3:29arrümanu tomiquianene, tone arrüba nomünantü icuna cürru.) 20 Namanaiña bama isamutema arrünachurriampü, tüboricomantai icuata manu basarurrü, ychüsüropümatü esa ui nirrancarrüma tapü tusio ar-rüna churriampatai nisüboriquirrimia. 21Tapü arrübamaisamutema arrüna ñemanauncurratoe urria, süromatüesa manu basarurrü (esati Cristo), nauqui atusi que urrianisamutema ui yayuracarrti Tuparrü ümoma.

Manitanati tatito Juan Bautista icütüpüti Jesús22 Auqui manu arrti Jesús bapasearati au manu cürrü

Judea ichepe bama ñanunecasarrti. Anancati acamanuñome manio naneneca, maunimianati ichepema. 23 ArrtiJuan anancati maunimianatito au manu nürirri Enón,saimia Salim, itopiqui acamanu ane chama turrü. Arrü-manumamacrirrtianuca süromatü acamanu esati nauquiürimia uiti. 24 Arrüna pasabo sane numo champürrtütiñanamati Juan au preso. 25 Auqui aboma bama utu-ruqui manuma ñanunecasarrti Juan, uratoquioma ümotimaniqui taman israelitarrü yotopiqui arrümanio bacüpu-cuca ümoma ui nüriacarrü nauqui atopimia y arrübimia.26 Sane nauquiche süromatü esati Juan uraboimia isu-carüti, namatü ümoti:

—Maestro, aquioncü iyoti maniqui ñoñünrrü anancatiaesacü taha topü sapoco Jordán. Urapoi aucutanu nürir-rti suisucarü. Arrti maniqui ñoñünrrü maunimianatitocaüma, y namanaiñamacrirrtianuca süromatü taha esati.27Auqui iñumutati Juan, nanti:

—Nanaiña arrüna ane osoi torrio oemo uiti Tuparrü.28 Arraño amoncoi nurria nisura que arrüñü chütüpüCristoñü. Arrüñü isecatü isusürü suraboi nürirrti. 29ArrtiCristo tacanati naqui rranrrü apo, tapü genterrü ta tacanaarrüna cupiquirri aübuche rranrrti apoti. Arrüñü taca-nati naqui nesarrti amigorrü. Arrti naqui anati aübumanu cupiquirri arrtü ane tübübürrü, tonenti naqui

Page 12: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 3:30 12 SAN JUAN 4:3iquiana. Arrti naqui esarrti amigorrü anati acamanu,pucünuñati ui nurarrti naqui itübübüche. Sane intoarrüñü caüma tarucu nipucünuncu. 30 Urria arrtü anemanrrü nüriacarrti rropünanaquiñü. Tapü arrüñü tarichampü.

Arrti naqui cuabotü auqui napese31Nantito Juan:—Arrti naqui cuabotü auqui napese ane manrrü nüri-

acarrti ümo nanaiña. Tapü arrüñü yaca icuqui nantaicürrü; ñapensaca y rranitaca ito tacana arrübama icuquinantai cürrü. 32 Tapü arrti Cristo cuati auqui napese.Urapoiti ausucarü arrüna arrtaiti y oncoiti taha. Peroarraño chapicocotapü nurarrti. 33 Pero arrübama icoco-tama tonema bama tusio ümoma ta ñemanauncurratoenanaiña arrüna urapoiti Jesús ta tone nurarrti Tuparrü.34Arrti cuati ui yacüpucurrti Tuparrü. Urapoiti ausucarünurarrti, itopiqui arrti Tuparrü chauqui ticüpurutiti Es-píritu Santo auti aübu nanaiña nicusüurrti. 35 Cuasürütiümoti Yaütoti. Torrio üriacaboti ümo nanaiña arrünaane. 36 Namanaiña bama icocoromati naqui AütorrtiTuparrü tütusio ümoma ta chütacürüsüpü nisüboriquir-rimia. Tapü arrübama chirranrrüpüma aicocoromati,chüpuerurrüpü aye uimia au napese. Más bien arrünanitüborirrti Tuparrü ümoma chüpuerurrüpü atacüru.

4Arrti Jesús ichepe taman paürrü auqui Samaria

1-2 Arrti Jesús champürrtü tonenti naqui maunimiana,ta arrübama ñanunecasarrti. Pero arrübama fariseorrüoncoimia quemanrrü nubiquirrimia bama süromatü esatiJesús pünanaqui bama süromatü esati Juan. 3 Numoipiatenti Jesús que tütusio ümoma, sürotitito auqui Judea,niyücürrti tato au Galilea.

Page 13: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 4:4 13 SAN JUAN 4:144 Au manu viajerrü pasaoti auqui manu cürrü nürirri

Samaria. 5 Au manu cürrü iñataiti saimia manu tamanpueblurrü nürirri Sicar, esa manu ñanaunrrü torrio tü-cañe uiti Jacob ümoti José naqui aütorrti. 6 Acamanuane manu taman noria, nürirri “Jacob”. Arrti Jesúsiñataiti acamanu esa. Batacheboti ui namenrrti, sanenauquiche tümonsoti acamanu. Chauqui tütoce. 7-8 Tapüarrübama ñanunecasarrti süromatü au pueblurrü acom-porama utuburiboma. Auqui iñatai taman paürru auquiSamaria esa manu noria, nauqui arrüquian turrü. ArrtiJesús nanti ümo:

—Ache iñemo tuma.9Aiñumu manu paürrü:—¿Causane anqui turrü rropünanaquiñü, abu arrücü

israelitarrücü, tapü arrüñü samaritanarrüñü?Itopiqui arrübama israelitarrü champürrtü urria uimia

ümo bama samaritanorrü, chümanitanapüma aübuma.10Auqui arrti Jesús iñumutati:

—Chütusiopü aemo isane arrüna ñacumanatarrti Tu-parrü aemo, ni atusipü aemo ñacuti naqui manquio tumaapünanaquicü. Arrtü nampü tusio aemo, anquiquiapütuma rropünanaquiñü, arrüna bachebo osüboriquibo,auquipü caüma yacheca aemo.

11Auqui nantü manu paürrü ümoti Jesús:—Señor, champü obi arrüna uiche acaübu turrü

tanene y arrüna noria otüsa. ¿Causanempü obi nauquiaichamanañü arrüna turrü bachebo osüboriquibo?12 Suipiariente Jacob tücañe oncono uirri suiñemoarrüna noria. Auqui tücañe chabo tuma yupu nanaiña banaütaiqui y nanaiña niyaburrü numuquianca. ¿Aensapüane manrrü nüriaca pünanaqui?

13Arrti Jesús nanti:—Namanaiña bama chabo na turrü auqui na noria

tosüoma tatito. 14 Pero arrti naqui chabo na turrü torrio

Page 14: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 4:15 14 SAN JUAN 4:24sobi, chanantopü atosüti tato. Arrüna turrü torrio sobiisamunü tacana arrone nantaiturrü auti naqui chabo,chücüpüropü. Arrüna turrü bachebo isüboriquiboti, ar-rüna chütacürusupü.

15 —Señor, ache iñemo manu turrü —nantü manupaürrü—, tapü ananto ichosü tato, nauqui tapü yasiquiaisetato ñarrüquia auqui na noria.

16Nanti Jesús:—Acosi apacheriuruti aiquianü y aiquiarrti tauna.17—Champü niquianañü —nantü manu paürrü.Nanti tatito Jesús ümo:—Ñemanauntu te arrüna ucanü, que champüti

aiquianü. 18 Itopiqui amoncoma cincoma aiquianü,pero ta chapocapü ni aübutipü maniqui anati caümaaesacü.

19 Nauquiche toncoi arrüna sane, arrümanu paurrünantü:

—Señor, canapae profetarrücü, nanaiña tusio aemo.20 Arrüba nirruputaiqui tücañe opiñanaunta Nupu Tu-parrü auna onü na yiriturrü, tapü arraño ba israelitarrüamucanaño que tiene que uiñanaun au Jerusalén.

21Aiñumuti Jesús, nanti:—Aicocosoñü paürrü, cuatiqui manu auche ñana

iñanaunumati Tuparrü ni aunampüatai onü na yir-iturrü, ni aupüatai Jerusalén, sino au nanaiñantai.22 Arraño samaritanorrü chapisuputacatipü Tuparrü,naqui ümoche apanaun, tapü arrüsomü israelitarrüsopisuputacati, itopiqui arrti naqui uiche taesüburumamacrirrtianuca eanaqui nomünantü cuati eanaqui bamaisraelitarrü. 23 Tirranrrü aiñanai manu tiemporrü aucheiñanaunumati Tuparrü bien ñemanauncurratoe aübunanaiña nausasürrüma ui yayuracarrti Espíritu Santo,champü nümoche arrüna cauta. 24Arrti Tuparrü pururrüEspíritu nacarrti. Sane nauquiche tiene que uiñanaunuti

Page 15: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 4:25 15 SAN JUAN 4:35aübu nanaiña noesa espíritu y ui yayuracarrti EspírituSanto. Tone caüma ñemanauncurratoe numanauncuümoti. Sanen te nirrancarrti Tuparrü.

25Auqui nantü manu paürrü:—Tusio te iñemo que cuatü manu uiche utaesübu

eanaqui nomünantü, arrümanu Mesías arrüna nürirrtoCristo. Arrtü cuatü, uirri uraboi nanaiña suisucarü.

26Aiñumuti Jesús:—Unca arrüñümo Cristo.27Aumanu rratorrü iñataimia tato bama ñanunecasar-

rti. Cütobüsoma ui na arrtaimia baparioti Jesús aübupaürrü. Pero champüti naqui ñanquitio pünanaquitiisane nirrantümo, o isane arrüna nipiarirrti aübu.28 Auqui arrümanu paürrü iñocota niyahusürrü y sürotato au pueblurrü uraboi isucarü macrirrtianuca, nantüsane:

29—Ausiapata amasarai nanta taman noñünrrü, urapoiisucarüñü nanaiña arrüna nisamute. ¿Taqui chitonempüCristo?

30 Auqui süromatü manuma macrirrtianuca auquipueblurrü, auna cauta anancati Jesús. 31 Arrübama ña-nunecasarrti namatü ümoti:

—Maestro, ariacu aha.32 Pero arrti nanti ümoma:—Arrüñü ane rrutuburibo arrüna chapisuputacaipü.33 Arrübama ñanunecasarrti ñanquitioma

pünanaquimiantoe, namatü:—¿Taqui anati naqui uiche acanti tauna utuburiboti?34 Pero arrti nanti ümoma:—Tone rrutuburiboñü, arrüna arrtü isamute yacüpu-

currti Tuparrü, naqui icüpurutiñü, nauqui itacünucu ar-rüna trabacorrü torrio iñemo. 35 Caüma namatü macrir-rtianuca: “Sürotiqui cuatro panca, nauqui mata trigo”.Pero arrüñü sucanañü aume: “Amasasio ñanaunca,chauqui tupubo trigo, turria nauqui mata. (Machep-ecatarrü arrüna sane. Arrüna trigo upubo tacana

Page 16: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 4:36 16 SAN JUAN 4:45bama sürümana macrirrtianuca, rranrrüma onsaperi-oma nurarrti Tuparrü.) 36 Arrti naqui batrabacara ümocosecharrü, torrio ümoti bapacatarrü itobo. Tapü ar-rüna cosecharrü arrüna matanati, tone tacana bamasürümanama macrirrtianuca torrio ümoma isüboriqui-boma arrüna chütacürusupü. Sane nauquiche arrtinaqui mancüturu tücañe y arrti naqui matana, juntorrüpucünuñama. 37Pero ñemanauntu te arrünamanitacarrünantü sane: “Tamanti mancüturuti, tapüti quiatarrümatanati”. 38 Icüpucaño apata au ba ñanaunca cautamancüturuma bama maquiataca. (O sea, icüpucañoaburaboi nisüri isucarü bama macrirrtianuca chauquitoncoimia nürirrti Tuparrü ui bama manitana tücañe aunürirrti.)

39 Sürümanama bama pohoso au manu pueblurrü ic-ocoromati Jesús, ui nura manu paürrü, numo urapoiisucarüma: “Arrüna noñünrrü urapoi isucarüñü nanaiñaarrüna pasabo sobi”. 40 Nauquiche iñataimia esati, ñan-quitioma pünanaquiti nauqui asioti acamanu ichepema.Así que anati ichepema torrü naneneca. 41 Manrrü nu-biquirrimia caüma bama icocoromati, numo oncoimianurria turuquitiatoe arrüna nurarrti. 42 Namatü ümomanu paürrü:

—Caümampae sopicococati champürrtü ui arrünaurapoi suisucarü, si no ui arrüna somoncoi nurarrtia-toe. Caüma tusio nurria suiñemo ta tonenti Cristo,naqui uiche taesüburuma macrirtianuca icuqui na cürrüeanaqui nomünantü.

Urriancati tato taman yaürrü uiti Jesús43 Iyau manio torrü naneneca sürotitito Jesús auqui

manu pueblurrü, niyücürrti au manu cürrü Galilea.44 Chauqui turapoiti Jesús, que arrti taman profetarrüchücuasürütipü au na nicürrtiatoe. 45 Pero nauquiche

Page 17: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 4:46 17 SAN JUAN 4:53iñataiti au Galilea, arrübama pohoso acamanu yasuriu-rumati nurria, itopiqui yebomatito ümo manu pierrtaparrcua au Jerusalén. Taha arrtaimia nanaiña arrünaisamutenti au manu pierrta.

46 Iñataiti tato au manu pueblurrü Caná au manu cürrüGalilea, auna cautatücaü isamunü vinorrü turrü uiti. Anemanu quiatarrü pueblurrü saimia Caná, nürirri Caper-naum. Taha anatimaniqui tamanñoñünrrü batrabacaratiümoti yüriaburrü. Anatito aütorrti naqui maunrrocono.47 Nauquiche tütusio ümoti maniqui ñoñünrrü, que arrtiJesús tiñataiti tato auqui Judea, sürotitü asaratiti au Caná.Acamanu nanti ümoti:

—Ariacu au nipo nauqui aicurarati isaü, itopiquitüsayapae aconti.

48Auqui nanti Jesús ümoti:—Arraño chapicococapüñü, arrtü chamarrtaipü arrüba

milagrorrü.49Auqui nanti maniqui ñoñünrru ümoti:—¡Señor, ariacu conto, antes que aconti isaü!50—Acosi tato au napo —nanti Jesús ümoti—, arrti ahü

turrian tato ümoti.Arrti maniqui ñoñünrrü icocotati manu nurarrti Jesús

ümoti, süroti tato. 51Nauquiche tanati tato saimia nipor-rti, cuamatü bama imostorrti cümenuti, namatü ümoti:

—Arrti ahü chauqui turriancati tato.52 Auqui ñanquitioti pünanaquimia isane horarrü ur-

rian tato ümoti. Namatü:—Tümüca a la una isiü nimümürrü apasa nipiacü-

taiquirrti.53 Au manu rratorrü tusiatai ümoti maniqui ñoñünrrü

uiche apasa nipiacütaiquirrti aütorrti, itopiqui au manuhorarrü tücañe nanti Jesús ümoti: “Arrti ahü chauquiturrian tato ümoti”. Auqui manu caüma icocorotiti Jesúsaübu nanaiña bama nesarrti familiarrü.

Page 18: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 4:54 18 SAN JUAN 5:1054 Tone arrüna segundo milagrorrü uiti Jesús,

nauquiche iñataiti tato au Galilea auqui Judea.

5Urriancati tato taman ñoñünrrü auqui Betesda

1 Omenotü naneneca. Auqui arrti Jesús süroti tatitoau Jerusalén, itopiqui ane quiatarrü pierrta taha. 2 Aumanu pueblurrü, saimia manu tururrü nürirri “niturunobirraca” ane manu turrü nürirri Betesda. Sane nürirriauqui nura bama israelitarrü. Esa manu turrü abe cincopoca posürümanaca chümutauncunupü. 3Aumanio pocaaboma barücüroma sürümanama bama maunrrocono,bama supusuma, bama chüpuerurrüpü amema, bamabosübo nitaparrüma y nipiarrüma. 4Barrüperarama ümonipococo turrü, itopiqui ane nauche cuati taman ángelauqui napese, y pocoro turrü uiti. Auqui caüma arrtinaqui sürotü acusürüti eana manu turrü, urriancati tato,champü nümoche isane naca norrocorrü ümoti. 5 Eanamanuma maunrrocono anancati maniqui taman ñoñün-rrü, tütabe treinta y ocho añoca ñaunrrococorrti. 6 ArrtiJesús pasaoti auquimanu. Asaratitü ümotimaniquimaun-rrocono, anati barücüroti. Ipiatenti Jesús que tücoboimanu norrocorrü ümoti. Auqui ñanquitioti pünanaquiti,nanti:

—¿Arrianca urrianü tato?7Aiñumuti maniqui maunrrocono, nanti:—Señor, champüti naqui uiche aiñanatiñü eana turrü,

arrtü pocoro. Arrtü yecatü ñana, tanati quiatarrüacusürüti rropünanaquiñü.

8Auqui nanti Jesús ümoti:—¡Atüsai, asusiu nacüru, acosi tato au napo!9 Au manu rratorrü arrti maniqui maunrrocono urri-

ancati tato. Yasutiuti nicürurrti, amencoti. Arrüna sanepasao au taman nanenese nesa macansacarrü. 10 Sane

Page 19: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 5:11 19 SAN JUAN 5:19nauquiche arrübama israelitarrü namatü ümoti maniquiurriancati tato:

—Caüma na nanenese nesa macansacarrü, churriampüaiquia nacüru.

11Aiñumuti, nanti ümoma:—Arrti naqui uiche urrianañü tato nanti iñemo:

“Aiquia nacüru, acosi tato au napo”.12Ñanquitioma pünanaquiti:—¿Ñacuti maniqui nanti sane aemo?13 Arrti maniqui ñoñünrrü chütusiopü ümoti ñacuti

naqui uiche urrianati tato, itopiqui arrti Jesús iñensono-conotiyü arrüpecuqui manu cütüpürrü genterrü aca-manu. 14 Auquimanu arrti Jesús icuñunutiti au niporrtiTuparrü maniqui urriancati tato uiti, nanti ümoti:

—Onsoi nurria, chauqui turriancü tato. Tapü asiquiaaisamune arrüba nomünantü, nauqui tapü aunrrococatatito manrrü tarucapae.

15 Auqui sürotitü maniqui ñoñünrrü uraboiti isucarübama israelitarrü, que uiti Jesús urrianati tato. 16 Auquimanu caüma arrübama israelitarrü aboma isiuti Jesúsnirrancarrüma aitabairomati, itopiqui bacurarati au nananenese nesa macansacarrü. 17 Pero arrti nanti ümoma:

—Arrti Iyaü siemprerrü anati batrabacarati, arrüñüisamute isiatai.

18 Ui arrüna sane nurarrti, manrrü nirrancarrümaaitabairomati. Ünantü ümoma arrüna chicocotatipü ar-rümanu nanenese nesa macansacarrü. Pero manrrtainitüborirrimia ümoti ui arrüna urapoiti que arrti Tuparrütonenti Yaütoti. Itopiqui ui arrüna nurarrti sane urapoitique Tuparrtito.

Nüriacarrti Jesús naqui Aütorrti Tuarrü19Auqui nanti Jesús ümoma:—Arrüñü Aütorrti Tuparrü, champürrtü rratrabacaca

ui niñuñemantoe, ta rratrabacaca ui nuñemarrti Iyaü.Itopiqui nanaiña arrüna yarrtai isamutenti Iyaü, arrüñü

Page 20: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 5:20 20 SAN JUAN 5:30isamute ito isiuquiti. 20 Arrti Iyaü itusiancatati isu-carüñü nanaiña arrüna isamutenti, itopiqui isuasürücaümoti. Uiti isamute ñana arrüba manrrü yarusürürrümilagrorrü, uiche aucütobüca nurria. 21 Arrti Iyaümasümoniancanati tato ümo bama coiño, bacheboti isü-boriquiboma. Isiatai arrüñü ñasümoniancaca ito ümobama urria au niyasata. 22 Iñocotati nanaiña nüri-acarrü iñemo. Arrüñü caüma rracurrtaca aübu bamamacrirrtianuca, champürrtü arrti. 23 Sane nauquicheiñanaunumañü macrirrtianuca isiatai tacana ñanaun-currüma ümoti Iyaü. Arrübama chiñanaunumapüñü,chiñanaunumatipito Iyaü, naqui uiche aicüpuruñü.

24 ‛Ñemanauncurratoe sucanañü aume, arrti naqui on-sapetioti nisura y icocorotiti naqui uiche aicüpuruñü,torrio ümoti isüboriquiboti arrüna chütacürusupü. Chü-carrtigabotipito, itopiqui chauqui tüpasaoti auqui con-corrü ümo süboriquirri. 25 Sucanañü aume, tirranrrüaiñanai manu tiemporrü auche oncoimia nisura bamacoiño, y arrübama icocoromañü süboricoma tato. 26ArrtiIyaü ane nüriacarrti nauqui acheti osüboriquibo. Saneito torrio iñemo isüriacaboñü uiti, nauqui sobi sübori-coma macrirrtianuca. 27 Torrio ito iñemo isüriacaboñünauqui rracurrta aübu macrirrtianuca, itopiqui arrüñüÑemanauncurratoe Ñoñünrrüñü. 28 Tapü aucütobücaui arrüna sane nisura, itopiqui contoatai iñatai manuhorarrü arrüna auche namanaiña bama coiño oncoimianirrabiqui. 29Atüraimia tato auqui na cauta süroma cütutücañe. Arrübama isamutema arrüna urria numo sübori-comainqui, atüraimia tato nauqui asüborimia ichepeñü.Tapü arrübama isamutema arrüna nomünantü, atüraimiatato nauqui asuriuma carrticurrü.

Arrüna uiche atusi nüriacarrti Jesús30 ‛Arrüñü champü isane puerurrü isamune ui niñuñe-

mantoe. Rracurrtaca isiu yacüpucurrti Iyaü iñemo.

Page 21: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 5:31 21 SAN JUAN 5:43Ñemanauncurratoe nirracurrtaca, itopiqui champürrtüiñata isiu naca nirranca, ta isiu nirrancarrti naqui uicheaicüpuruñü. 31 Arrtü rranitaca ichacuñüantoe, chüva-leopü nisura. 32 Pero anati quiatarrü naqui manitanatiichacuñü, arrti Iyaü. Tusio te iñemo, que valeo ar-rümanu nurarrti iñemo, itopiqui bien ñemanauncurra-toe. 33 Arraño apacüpuca tücañe coreorrü esati JuanBautista. Arrüna nurarrti isütüpüñü ta bien ñemanauntu.34 Pero arrüñü champürrtü ñoncatü ümoti ñoñünrrünauqui anitati ichacuñü. Surapoi ausucarü arrüna sanenauqui apicocoroñü y nauqui autaesübu eanaqui nomü-nantü. 35Ñemanauntu, arrti Juan anancati tacana arronebasarurrü icu na cürrü, y arraño aupucünunca baetaui nanentacarrti. 36 Pero arrüñü ane quiatarrü terrtic-urrü iñemo, arrüna manrrü urria pünanaqui ñanitacarrtiJuan: Ta arrüba milagrorrü omirriante sobi au nürirrtiIyaü, toneion tacana terrticurrü iñemo. Oboi te tusioaume ta ñemanauntu nisura, y ta isecatü ui yacüpucurrtiIyaü. 37 Arrti Iyaü, naqui uiche aicüpuruñü, tonentiterrticurrtito iñemo. Arraño champürrtü amasacati, niamoncoipü ñanitacarrti. 38 Chüpuerurrüpü apicoco nu-rarrti, itopiqui chapicococapüñü, abu uiti aicüpurutiñü.39 Arraño tarucu lehebo año icuqui Nicororrü uiti Tu-parrü. Napaquioncopü que uirri iyebo aboi nausüboriquiau napese, arrüna chütacürusupü. Tai iñemo arrünacorobo icu Nicororrü. 40Pero arraño chaurriancapü abetüyesañü, nauqui yache ausüboriquibo.

41 ‛Champürrtü yapacheca niquiubuñü nauqui urri-antai nura macirrtianuca iñemo, ta irranca nauqui urriañaquioncorrti Tuparrü saübuñü. 42 Pero isuputacañonurria, tusio iñemo, ta chücuasürütipü Tuparrü aume.43 Isecatü aume au nürirrti Iyaü, pero arraño chapa-suquiucapüñü. Pero arrtü cuatati quiatarrü naqui ui

Page 22: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 5:44 22 SAN JUAN 6:8nuñemarrtiatoe, ta apasuquiucati. 44 Arraño aurriancanauqui urriantai ñanitacarrüma macrirrtianuca aume.Pero champü nümoche aboi arrüna ñapensacarrti Tu-parrü. Uirri arrüna chüpuerurrüpü apicoco nurarrti Tu-parrü. 45Napaquionco que suracaño isucarüti naqui Iyaü,abu chüsanempü. Anati quiatarrü naqui uiche urabaño,tonenti Moisés, naqui ümoche amoncatü. 46Arrtü nampüapicocota nurarrtiMoisés, apicococapüñü ito, itopiqui ar-rti maconomonoti tücañe isütüpüñü. 47 Pero chapicoco-tapü nurarrti, sane nauquiche chüpuerurrüpito apicoconisura.

6Basaparati Jesús ümo bama cinco mil macrirrtianuca

1Auqui arrti Jesús sürotitü topü manu narubaitu turrüau manu currü Galilea. Arrümanu turrü nürirrito “Turrünesa Tiberias”. 2 Cütüpürrü macrirrtianuca süromatüisiuti, itopiqui arrtaimia manio milagrorrü omirrianteuiti y nurriancarrüma tato bama maunrrocono. 3 Auquisürotitü onü manu yiriturrü. Acamanu tümonsoti ichepebama ñanunecasarrti. 4 Chauqui tüsaimia manu pierrtaparrcua. 5 Nauquiche asaratitü cümenu manuma sürü-mana macrirrtianuca, bama cuamatü isiuti, nanti ümotiFelipe:

—¿Auquiche caüma aye osoi utuburibo nanaiña nagenterrü?

6 Nanti sane Jesús, itopiqui rranrrti asaraiti causaneuiti Felipe. Abu tusiatai ümoti arrüna urriantamoebo uiti.7Auqui iñumutati Felipe:

—Arrtü anempü osoi doscientos denarios puerurrüpüpario macompora pan, nauqui bachepü taiquiana peaso-mantai ümo cadati taman.

8Auqui nanti Andrés, yaruquitorrti Simón Pedro, naquitamantito eanaqui bama ñanunecasarrti Jesús:

Page 23: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 6:9 23 SAN JUAN 6:199 —Auna anati taman ñaüma, abe uiti cinco pan y

torrü nopiocomanca, pero quiubupito aiñanai ümo nacütüpürrü genterrü.

10Auqui nanti Jesús:—Aburasoi isucarüma nauqui atümoma acü.Auqui tümonsomamanumamacrirrtianuca onü borrü.

Nubiquirrimia taqui cinco mil mañoñüncatai (abe itopaüca y masiomanca). 11 Auqui arrti Jesús yasuriuru-tiñomanio cinco pan, machampiencanati ümoti Tuparrü.Itorrimianatiño ümo bama ñanunecasarrti, nauqui ato-coma aitorrimianioma ümo bama aboma tümonso aca-manu. Sane ito isamutenti yupu manio nopiocomanca.Iñatai ümo namanaiña. 12 Numo tabecoma, nanti Jesúsümo bama ñanunecasarrti:

—Apitacümanauncusiu arrüba peasomanca bosobürao,tapü ane arrüna ensoro.

13 Arrüma isamutema sane. Ubataso uimia doce no-conoca ui yopeastu manio cinco pan. 14 Numo tarrtaigenterrü arrüna milagrorrü urriante uiti Jesús, namatü:

—Tonenti naqui profetarrü, naqui cümenuche nubar-rüperaca, naqui cuabotü icu na cürrü.

15 Auqui arrti Jesús tusiatai ümoti, que arrüma rranr-rüma au nacarrtai ümoma aiñanamati ümo yüriaburrti.Sane nauquiche iquiaüburutiyü auqui manu, süroti tatitotamanti onü manu yiriturrü.

Amencoti Jesús isu turrü16 Numo tirranrrü ütobi arrümanuma ñanunecasarrti

süromatü abeu narubaitu turrü. 17 Süromatü au tamanbarco isuqui turrü, niyücürrüma au Capernaum. Chauquitütomiquianene y arrti Jesús champürrtü tiñataiti tato.18 Auqui caüma maquiütüca fuerte, tarucapae nipococoturrü, basupiuru tape. 19 Chauqui taboma taqui cincoo seirri kilómetros pünanaqui nabeurrü. Rrepenteataiasaramatü cümenuti Jesús cuati sane ümo na cauta ane

Page 24: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 6:20 24 SAN JUAN 6:27barco aübuma. Amencoti isuqui turrü. ¡Arrone nurrianirrucurrüma! 20 Pero arrti Jesús nanti ümoma:

—Tapü aupirruca, ta arrüñü.21 Auqui arrüma pucünuñama nurria. Yasuriurumati

au barco, y au anu orratorrü tiñataimia au na cautaniyücürrüma.

Yapacheriurumati Jesús22Au quiatarrü nanenese arrümanuma macrirrtianuca

manuma oncono topü manu turrü, tusio ümoma quearrübama ñanunecasarrti Jesús süromatü isuqui turrü aumanu tamantai barco arrüna ananca acamanu. Tusioito ümoma, que arrti Jesús champürrtü sürotitü ichep-ema. 23 Auqui caüma opiñatai piquiataca barcoca auquiTiberias. Opiñatai saimia manu cauta tücañe machampi-encanatito Jesús yobitobo pan y basoma ito. 24Nauquichechütabücotipü Jesús uimia acamanu, ni arrübamapü ña-nunecasarrti, süromatü ubau manio barco. Tompücanauimia manu turrü, iñataimia au Capernaum. Acamanuyapacheriurumati.

Arrti Jesús tonenti tacana manu pan bachebo süboriquirri25Acamanu tabücoti uimia. Ñanquitioma pünanaquiti,

namatü:—¿Maestro, auche aiñanai auna?26Auqui nanti Jesús ümoma:—Ñemanauncurratoe sucanañü aume, arraño apa-

pachequiucañü itopiqui aubaca sobi ichepe nababe,champürrtü itopiqui arrüna tusio aume isane nümochioarrüba milagrorrü omirriante sobi. 27 Tapü apapachecaamutuburibo arrüna contoatai tacürusu, apapache amu-tuburibo arrüna ururau, arrüna bachebo süboriquirriarrüna champü nitacürurrü. Arrüñü ÑemanauncurratoeÑoñünrrü, tone arrüna yacheca aume, itopiqui torrioisüriacabo uiti Tuparrü nauqui isamune sane.

Page 25: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 6:28 25 SAN JUAN 6:3928Auqui ñanquitioma pünanaquiti:—¿Causane soboi, nauqui sopisamune arrüna urria

ümoti Tuparrü?29Aiñumuti Jesús:—Cunauntañatai arrüna nirrantümoti Tuparrü: Apico-

cosoñü itopiqui uiti te aicüpurutiñü.30Arrüma caüma namatü:—¿Isane señarrü puerurrü aitusianca suisucarü nauqui

sumasarai y nauqui sopicocorü? ¿Isane arrüna puerur-rücü aisamune suisucarü? 31Arrübama uyaütaiqui tücañebasoma manu pan nürirri maná numo amoncoma eanamanu rroense pururrü cüosorrü y canca. Sanen te nantüicu Nicororrü: “Arrti Moisés bacheboti ümoma manu panauqui napese utuburiboma”.

32Aiñumuti Jesús:—Ñemanauncurratoe sucanañü aume, champürrtü ar-

rti Moisés naqui bacheboti pan utuburiboma auquinapese, ta arrti Tuparrü, naqui Iyaü. Arrtito caüma rran-rrti acheti aume arrüna ñemanauncurratoe pan auquinapese. 33 Itopiqui arrüna pan bacheboti Tuparrü, to-nenti naqui cuati auqui napese auna acü, nauqui achetiisüboriquibo bama macrirrtianuca icu na cürrü.

34Auqui namatü ümoti:—Señor, ache nantarrü suiñemo manu pan, suirranca

ümo.35Arrti Jesús iñumutati nurarrüma, nanti:—Ichepecacañü tacana manu pan bachebo

ausüboriquibo. Arrti naqui cuati yesañü chüpuerurrüpüacürüpüti, y arrti naqui icocoroñü chüperurrüpü atosüti.36 Pero chauqui tüsucanañü aume, arraño amasacañü,pero chapicococapüñü. 37 Namanaiña bama cuamatüyesañü ui yacüpucurrti naqui Iyaü, yasuquiucama.Chipenecapüma. 38 Chisecapütü auqui napese, nauquiisamune arrüna isiu nirranca, sino nauqui isamunearrüna isiu nirrancarrti naqui uiche aicüpuruñü. 39 Tone

Page 26: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 6:40 26 SAN JUAN 6:51arrüna nirrancarrti Iyaü iñemo, tapü anati naqui ensororropünanaquiñüuturuqui bama torrioma iñemouiti. Másbien süboricoma tato sobi au manu tacürurrü nanenese.40 Arrti Iyaü rranrrti nauqui asüborimia ümo parasiemprerrü namanaiña bama asaramañü y icocoromañü.Au manu tacürurrü nanenese isümoniancacama ito tatoeanaqui macoiñoca.

41Auqui arrübama israelitarrü tüboricoma ümoti Jesúsui manu nurarrti, itopiqui nanti: “Arrüñü arrümanu pancuatü auqui napese”. 42Namatü:

—¿Acaso chitonentipü Jesús naqui aütorrti José?Usuputacati te yaütoti y nipiacütoti. ¿Causane uraboiti,que cuati auqui napese?

43Auqui nanti Jesús:—¿Causane ünantü aume arrüna nisura? 44 Champüti

naqui puerurrü aicocorotinü, arrtü chübacüpucurrüpüuiti Iyaü ümoti, naqui uiche aicüpuruñü. Sobi isümo-niancanama tato ñana au manu tacürurrü nanenese.45 Arrübama profetarrü tücañe maconomonoma sane:“Arrti Tuparrü manunecanati ümo namanaiña”. Sanenauquiche namanaiña bama onsapetio nurarrti Tuparrüy icocotama, cuamatü yesañü.

46 ‛Pero champüti naqui tasaratiti naqui Iyaü, cunaun-tañañüantai arrüñü yasacati, itopiqui isecatü esaquiti.47 Ñemanauncurratoe sucanañü aume, arrti naqui ico-coroñü champü nitacüru nisüboriquirrti. 48Arrüñümanupan bachebo ausüboriquibo. 49 Arrübama antiburrüuyaütaiqui tücañe basoma arrümanu pan maná au manunarubaitu rroense, pero coiñoma ito. 50Pero arrüñü rran-itaca ümomanu pan cuatü auqui napese. Arrti naqui iña-tenti, chütacürusupü nisüboriquirrti. 51 Arrüñü te manupan cuatü auqui napese, arrüna bachebo süboriquirri.Arrti naqui baso manu pan, torrio ümoti isüboriquiboti

Page 27: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 6:52 27 SAN JUAN 6:60arrüna chütacürusupü. Arrüna pan yacheca, tone ar-rüna propiorrü nirrañetu. Itorrimiata isüboriquibo bamaicuqui na cürrü.

52 Ui arrüna nurarrti Jesús uratoquioma ümomantoebama israelitarrü. Namatü:

—¿Causane acheti uñutuburibo arrüna nañeturrti?53Auqui nanti Jesús ümoma:—Ñemanauncurratoe sucanañü aume, arrüñu, Ñem-

anauncurratoe Ñoñünrrü: Arrtü chaubacapü nirrañetuy chapichapautapü niñoto, chüpuerurrüpü atorri aumeausüboriquibo au napese. 54 Arrti naqui basoti nir-rañetu y chaboti niñoto, ane nisüboriquirrti ümo parasiemprerrü y isümoniancacati tato au manu tacürurrünanenese. 55 Itopiqui arrüna nirrañetu es ñemanaun-curratoe comirarrü, y arrüna niñoto ñemanauncurratoetüporrü. 56 Arrti naqui iñatenti nirrañetu y ichapautatiniñoto, süboricoti ichepeñü, y arrüñü ichepeti. 57Arrüñüisüboriquia uiti Iyaü naqui uiche ane süboriquirri. Uitiaicüpurutiñü. Sane ito arrübama iñatema nirrañetusüboricoma sobi. 58 Así que tone arrüna pan cuatüauqui napese, ta arrüñü. Chisiupü tacana manu manátücañe arrüna basoma bama uyaütaiqui eana narubaiturroense. Itopiqui arrüma coiñoma namanaiña. Pero arrtinaqui baso arrüna pan torrio sobi, süboricoti ümo parasiemprerrü.

59 Nanaiña arrüna sane manunecanati Jesús au manuporrü sinagoga au Capernaum.

Champü nitacüru süboriquirri60 Sürümanama uturuqui manuma amenco ichepeti

Jesús oncoimia arrüna sane, auqui namatü:—Cuerrtarrapae arrüna manunecatarrü, chüpuerur-

rüpü basuriu.

Page 28: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 6:61 28 SAN JUAN 6:7061 Arrti Jesús tütusiatai ümoti que champürrtü ur-

ria ümoma ñanunecacarrti. Auqui ñanquitioti pü-nanaquimia:

—¿Arraño ünantü aume arrüna nisura, saon?62 Aburañopü sane arrtü amasacatü isiuñü niyücü tatoesati Tuparrü, arrüna auquiche isetü? 63 Solamenterrüuiti Espíritu Santo ane nosüboriqui esati Tuparrü. Arrünacürrü nocütüpü chüpuerurrüpü aye uirri. Rranitacaaume uiti Espíritu Santo, nauqui ane ausüboriquiboarrüna ñemanauncurratoe. 64 Pero aboma bamaabarrüpecu chicocotapüma nisura. Itopiqui arrtiJesús tusio nurria ümoti ñacu bama eanaquimiachicocotapüma, y ñacuti naqui uiche aipiabentecanatiñana. 65Auqui nanti tatito ümoma:

—Sane nauquiche surapoi one ausucarü, champütinaqui puerurrü aicocoroñü, arrtü chübacüpucurrüpü uitiIyaü ümoti.

66 Auquimanu sürümanama bama amenco ichepetiJesús iñoconomati, champürrtü amencomainqui ichepeti.67 Auqui ñanquitioti Jesús pünanaqui manuma doce ña-nunecasarrti:

—¿Carü año, causane aboi? Aurrianca ito apiño-conoñü?

68Auqui arrti Simón Pedro iñumutati, nanti:—Señor, ¿quitipü naqui esache somenotü?

Tamancüatai. Arrünanura tone uicheñemanauncurratoesuisüboriquia. 69 Arrüsomü chauqui tisopicococü, tusiosuiñemo ta arrücü Cristo, naqui Aütorrti Tuparrü naquisüborico.

70Auqui nanti Jesús ümoma:—Sobi te itacümanauncunaño, arraño bama doce. Pero

tamanti abarrüpecuqui anati choborese auti.

Page 29: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 6:71 29 SAN JUAN 7:971 Arrümanu sane nurarrti Jesús ta ümoti maniqui

Judas Iscariote, naqui aütorrti Simón, itopiqui ar-rti tümapensarati aipiabentecanatiti Jesús, abu arrtitotamanti eanaqui manuma doce ñanunecasarrti.

7Chicocoromatipü Jesús bama yaruquitorrti

1 Numo tüpasao arrüna sane, arrti Jesús amencotiau manu cürrü Galilea. Chirranrrtipü asioti au Judea,itopiqui acamanu arrümanuma israelitarrü rranrrümaaitabairomati. 2 Pero tüsaimia manu pierrta nürirri“cüpahumanca”. Tone taman omeanaqui ba pierrtacaurriante ui bama israelitarrü. 3Sane nauquiche arrübamayaruquitorrti Jesús namatü ümoti:

—Tapü asiquia auna, acosi au Judea nauqui asaraimiabama anunecasa taha arrüna urrantamoebo obi.4 Itopiqui arrti naqui rranrrü nauqui asuputaramatimacrirrtianuca, chüpuerurrüpü nauqui anecanataiyatrabacacarrti. Arrtü arrianca aisamune arrünatrabacorrü y arrüba milagrorrü, aisamuse isucarünanaiña genterrü.

5 Taipü ni arrübamapü yaruquitorrti aicocoma queCristoti. 6Auqui nanti Jesús ümoma:

—Chiñataiquipü niyesa horarrü. Tapü arraño,cualquierarrü horarrü urria aume. 7 Arrübamamacrirrtianuca icu na cürrü chüpuerurrüpüatüborimiantai aucuata, pero isuatañü tüboricomantai,itopiqui nantarrtai surapoi isucarüma, arrünachurriampü nisüboriquirrimia. 8 Amecosi arrañoümo na pierrta; arrüñü chiyecapütü auchepe, itopiquichiñataiquipü niyesa horarrü.

9 Sane nurarrti ümoma y süsioti au Galilea.Anati Jesús ümo taman pierrta

Page 30: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 7:10 30 SAN JUAN 7:19

10 Pero nauquiche tüsüromatü manuma yaruquitorrti,arrti Jesús sürotitito au Jerusalén ümo pierrta. Peroanecanatai arrüna niyücürrti, chütusiopü ümo genterrüarrtü arrti. 11 Auqui arrümanuma israelitarrü yapacheri-urumati au manu pierrta au Jerusalén, namatü:

—¿Cautapü nacarrti maniqui ñoñünrrü?12 Arrüpecu manuma macrirrtianuca sürümanama

bama bapario iyoti. Aboma bama namatü: “Arrti maniquiñoñünrrü bien buenurrti”. Pero maquiataca namatü:“Champürrtü buenurrti, itopiqui encañaoti ümo macrir-rtianuca”. 13 Pero anecanatai arrümanu nurarrüma iy-oti, itopiqui birrubuma ñünana bama maquiataca israeli-tarrü.

14Taboma cümuintamanupierrta. Auqui sürotitü Jesúsau niporrti Tuparrü anunecati. 15 Cütobüsoma manumaisraelitarrü, namatü:

—¿Causane tarucu ñapanauncurrti naqui ñoñünrrü,abu champürrtü estudiaboti?

16Auqui aiñumuti Jesús, nanti:—Arrüna nirranunecaca champürrtü nirranunecaca-

toe, ta ñanunecacarrti naqui uiche aicüpurutiñü. 17Arrtinaqui rranrrti aisamunenti isiu nirrancarrti Tuparrü,tonenti naqui tusio ümoti arrtü sobiatoe arrüna nir-ranunecaca, o arrtü uiti Tuparrü. 18 Arrti naquimanitana auqui nuñemarrtiatoe, bapacherotiatai nauquiacuasürüti ümo genterrü. Tapü arrti naqui bapacherotinauqui acuasürüti ümoti naqui uiche aicüpurutiti, to-nenti naqui ümoche puerurrü oñoncatü. Chipiacatipüapanti y champü isane aübuti.

19 ‛Ñemanauntu te uiti Moisés tücañe torrio arrünanüriacarrü. Pero champüti abarrüpecu naqui icocotaarrüna nüriacarrü. ¿Causane aurrianca apitabairoñü?

Page 31: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 7:20 31 SAN JUAN 7:2820—Locorrücü —namatü bama macrirrtianuca ümoti—

, canapae anati choborese aucü. ¿Quitipü naqui rranrrüaitabairü?

21Aiñumuti Jesús:—Tamantai milagrorrü urriante sobi au nanenese nesa

macansacarrü, y nanaiña año aucütobüca uirri. 22 Peroarraño ito apatrabacaca au nanenese nesa macansacarrü,arrtü tocabo circuncidaboti taman ñaüma aboi. ArrtiMoisés bacüpuruti nauqui circuncidaboma mañaümancaarrtü tütabe ocho naneneca nacarrüma icu cürrü. Abuchampürrtü uiti Moisés manu bacüpucurrü ümo circun-cición, ta uiti Tuparrü ümoti Abrahammanrrü tücañeam-pae. 23 Sane nauquiche circuncidaboma bama mañaü-manca tütabe ocho naneneca nacarrüma icu cürrü auna nanenese nesa macansacarrü, nauqui acoco nurriayacüpucurrti Moisés. ¿Causane autübori iñemo itopiquiarrüna urriantato sobi enterurrü nicütüpürrti tamanñoñünrrü au nanenese nesa macansacarrü? 24 Tapüamonsapequio arrüba mapancaca, más bien apicoco ar-rüna ñemanauntu, nauqui urria napapensaca.

Arrti Jesús urapoiti arrüna auquiche ayetitü25 Eanaqui manuma pohoso au Jerusalén aboma bama

namatü:—Amasasai, tonenti naqui iyoche yapachequirrimia

nauqui aitabairomati. 26 Auna anati, manunecanati isu-carü nanaiña genterrü, y champü causane uimia ümoti.¿Aensapü ticocotama bama mayüriabuca, que tonentiCristo, naqui ümoche nubarrüperaca? 27 Pero arroñü tetusio oemo arrüna auquicheti. Tapürrtü cuati maniquiñemanauncurratoe Cristo, ta champüti naqui tusio ümotiauquiche ayeti.

28 Arrti Jesús anancati manunecanati au niporrti Tu-parrü. Auqui manitanati fuerte nurria, nanti sane:

Page 32: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 7:29 32 SAN JUAN 7:36

—¡Así que apisuputacañü, y tusio aume arrünaauquiche isetü! Pero chisecapütü ui niñuñemantoe,ta isecatü ui yacüpucurrti Tuparrü. Ümoti puerurrüoñoncatü. Pero arraño chapisuputacatipü. 29 Arrüñüisuputacati nurria, itopiqui isecatü esaquiti, uitiaicüpurutiñü.

30 Auqui rranrrüpüma aiquianamati au preso. Perochampüti naqui iñenotiti, itopiqui chiñataiquipü manuhorarrü ensümunu uiti Tuparrü. 31 Pero sürümanamaeana manu genterrü icocoromati, namatü:

—Arrtü cuati Cristo, ¿taquimasamunutimanrrü arrübamilagrorrü pünanaquiti naqui ñoñünrrü?

Bacüpuruma aiñanamati Jesús au preso32 Arrümanuma fariseorrü oncoimia nipiarirrimia

manuma macrirrtianuca iyoti Jesús. Auqui arrümaichepe bama üriatu bama sacerdoterrü bacüpurumaümo bama policiarrü auqui niporrti Tuparrü, nauquiaiquianamati Jesús au preso. 33 Arrti Jesús nanti ümogenterrü:

—Yaca auna auchepe ñome ba mümanantai naneneca.Auqui yeca tato esati naqui uiche aicüpuruñü. 34 Arrañotiene que apapacheriuruñü, pero chüpuerurrüpü ichabüaboi, itopiqui chüpuerurrüpü amenotü isiuñü auna cautaniyücü.

35 Auqui arrümanuma israelitarrü ñanquitioma pü-nanaquimiantoe, namatü:

—¿Cautapü niyücürrti naqui, nauqui chüpuerurrüpüatabüti osoi? ¿Taqui rranrrti ariorrti esa bama israeli-tarrü bama iñarriomantai eana bama griegorrü, nauquianunecati ümoma, y ümo bama griegorrü? 36 ¿Isanempüümoche arrüna nanti sane oemo: “Apapachequiucañü,pero chüpuerurrüpü ichabü aboi, itopiqui chüpuerurrüpüamenotü auna cauta niyücü?”

Page 33: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 7:37 33 SAN JUAN 7:44Arrti Jesús bacheboti turrü uiche osübori

37 Arrümanu tacürurrü nanenese nesa pierrta manrrüyarusürürrü pierrta. Au manu nanenese atüraiti Jesúsisucarü macrirrtianuca, anitati fuerte, nanti:

—Arrti naqui tosüo, tari yebati yesañü y chaboti.38 Ausiapata aucha yesañü, namanaiña bamaapicococañü. Ta sane nantü icu Nicororrü: “Osüroauqui nausasürrüma tacana turrü arrüna bachebosüboriquirri”.

39 Manitanati Jesús icütüpüti Espíritu Santo naquicuabotü au nausasürrüma bama icocoromati Jesús. Ar-rti Espíritu Santo tonenti tacana manu turrü bacheboosüboriquibo. Itopiqui au manu tiemporrü champürrtütiyasuriurumati Espíritu Santo, ni tiyebotitüpü tato Jesúsesa nanentacarrti Tuparrü au napese.

Iñanamacü macrirrtianuca peese pünanaquimiantoe40 Sürümanama eana manu genterrü oncoimia arrüna

sane nurarrti, namatü:—Ñemanauntu te, arrti naqui ñoñünrrü tonenti

maniqui profetarrü, naqui coboi oñoncoi tiene queayeti.

41Maquiataca namatü:—Tonenti Cristo, naqui ensümunu ayeti uiti Tuparrü.Maquiataca namatü:—No, arrti Cristo chüpuerurrüpü ayeti auqui Galilea.

42 Nantü te icu Nicororrü que arrti Cristo cuati eanaquinesarrti familiarrü David, y tiene que anati icu cürrü auBelén, auna cauta pohosoti tücañe David.

43 Sane nauquiche chichepepü ñapensacarrümamanuma macrirrtianuca. 44 Aboma bama rranrrümaaiquianamati au preso, pero champüti naqui puerurrüaiñenotiti.

Chicocoromatipü Jesús mayüriabuca

Page 34: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 7:45 34 SAN JUAN 8:345 Arrümanuma policiarrü auqui niporrti Tuparrü

basücübücoma tato esa manuma fariseorrü y arrü-manumaüriatu bama sacerdoterrü. Arrümañanquitiomapünanaquimia:

—¿Causane chücuatatipü aboi?46Aiñumuma manuma policiarrü:—Champü tütanati naqui manitana tacana nurarrti

maniqui ñoñünrrü.47Auqui namatü manuma fariseorrü ümoma:—Así que arraño ito apichücaño, nauqui encañati

aume. 48 ¿Acaso aboma bama icocoromati uturuqui bamamayüriabuca y arrübama fariseorrü? ¡No, ni tamantipü!49 ¡Pero arrübama macrirrtianuca icocoromati itopiquichisuputacaipüma nüriacarrü, tari paunrramanama!

50Acamanu anancatito Nicodemo, naqui yebotü tücañeapasearatiti Jesús au tobirri. Arrti fariseorrti. Arrti nantiümo bama maquiataca fariseorrü:

51 —Nantü sane nüriacarrü: Chüpuerurrüpü bachecarrticurrü ümoti taman, arrtü chübacurrtacapü nurriaprimero aübuti, nauqui atusi arrüna arrtü ane nipüna-tenti.

52Arrüma iñumutama:—¡Canapae arrücü ito auqui Galilea, saon! Lehebocü

te pario Nicororrü, na atusi aemo chüpuerurrüpü anatiprofetarrü auqui Galilea.

53Auqui süromatü auquimanu, cadati taman süroti tatoau niporrti.

8Urapoimia taman paürrü isucarüti Jesús

1 Tapü arrti Jesús sürotitü onü manu yiriturrü nürirriOlivos. 2 Tansürü quiatarrü nanenese basücübücoti tatoau niporrti Tuparrü. Nanaiña manu genterrü cuatüesati. Tümonsoti acamanu, na anunecati ümoma. 3Auqui

Page 35: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 8:4 35 SAN JUAN 8:12

iñataimia acamanu bamamaestro ümo nüriacarrü ichepemanuma fariseorrü. Cuatü uimia taman paürrü, arrünatabüco uimia aübuti quiatarrü ñoñünrrü. Süro uimiacümuinta manu genterrü esati Jesús. 4 Auqui namatüümoti Jesús:

—Maestro, arrüna paürrü tabüco soboi, ananca aübutiquiatarrü ñoñünrrü. 5 Nantü nüriacarrü uiti Moisés,arrüna paürrü sane nisüboriquirri tiene que barurui oboicanca nauqui aco osoi. ¿O uracü sane?

6 Ui arrüna ñanquitioma sane pünanaquiti, ñacoco-torrüma ümoti, nauqui puerurrü urabomati. Tapü arrtiJesús mataconoconoti, y maconomonoti acü ui neherrti.7Arrüma ñanquitioma tatito pünanaquiti. Auqui atüraiti,nanti ümoma:

—Arrti naqui champü nomünantü uiti abuturuqui, taricusürüboti aruruiti na paürrü.

8 Auqui mataconoconoti tatito, seguibo ñaconomocor-rti acü ui neherrti. 9 Numo toncoimia arrüna nurarrtiümoma, masamuña aüroma tato auqui manu taiquia-nati taman, cusürüboma bamamanrrü tüyarusürürrüma.Onconoti Jesús acamanu aübu manu paürrü. 10 Auquiatüraiti tato, nanti ümo manu paürrü:

—¿Cauta nacarrüma? ¿Champüti naqui uiche carrtiga-bocü?

11—Champü, Señor —nantü manu paürrü.—Bueno —nanti Jesús ümo—, ni sobipito carrtigabocü.

Acosi tato au napo, tapü ananto sane obi aisamune arrünachurriampü.

Arrti Jesús tacana basarurrti12 Auqui manitanati tatito ümo manuma macrir-

rtianuca, nanti ümoma:

Page 36: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 8:13 36 SAN JUAN 8:20—Arrüñü tacana basarurrü ümo macrirrtianuca icu na

cürrü. Arrti naqui icocorotiñü ane basarurrü ümoti, ar-rüna bachebo isüboriquiboti. Chauqui chamencotiquipüau tomiquianene.

13Arrübama fariseorrü namatü ümoti:—Arrücü ta anitaca atacucüatoe, sane nauquiche chü-

valeopü arrüna nura.14Aiñumuti Jesús:—Ñemanauntu arrüna nisura. Valeo arrtü rranitaca

ichacuñüantoe. Itopiqui tusio iñemo auquiche isetü ycauta niyücü. Tapü arraño chütusiopü aume auquicheisetü, ni cautapü niyücü. 15 Arraño apacurrtaca aübutiquiatarrü isiu napapensaca icuqui nantai cürrü. Ar-rüñü chiyacurrtacapü aübuti quiatarrü. 16 Arrtü yacur-rtaca aübuti quiatarrü ta ñemanauntu ito niyacurrtaca,itopiqui arrti Iyaü, naqui uiche aicüpuruñü anati ichep-eñü. 17 Ane arrüna nüriacarrü aboi, nantü sane: Naatusi arrtü ñemanauntu nurarrti taman ñoñünrrü, tieneque aboma bama torrüma o trerrüma bama terrticurrü,bama chepatai nurarrüma. 18 Arrüñü terrticurrüñü iñe-moantoe, y arrti Iyaü terrticurrtito iñemo, itopiqui uitiaicüpurutiñü.

19 —¿Cautamo nacarrti aüma? —ñanquitioma pü-nanaquiti.

Nanti Jesús:—Arraño chapisuputacapüñü, ni apisuputaratipito

Iyaü. Arrtünampü apisuputacañü, apisuputacatipitonaqui Iyaü.

20 Nanaiña arrüna sane nanti Jesús numo anancatimanunecanati au niporrti Tuparrü au manu cauta nacamanu baurirri auche aüromonirri macumanatarrü ümotiTuparrü. Y champüti naqui puerurrü aiquianatiti Jesúsau preso, itopiqui chiñataiquipü manu nesarrti horarrüensümunu uiti Tuparrü ümoti.

Arrüna cauta niyücürrti Jésus

Page 37: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 8:21 37 SAN JUAN 8:3021Nanti tatito Jesús ümoma:—Arrüñü yecatü auquina. Arraño caüma

apapachequiucañü, pero chüpuerurrüpü ichabüaboi. Sane nauquiche caüma auconca aübu nanaiñanomünantü aboi. Chüpuerurrüpü aye aboi au na cautaniyücü.

22Arrübama israelitarrü namatü:—¿Causane nanti chüpuerurrüpü aye osoi auna cauta

niyücürrti? ¿Taqui rranrrti aitabairotiyü?23Aiñumuti Jesús:—Arraño te icuqui nantai cürrü. Tapü arrüñü cham-

pürrtü icuqui na cürrü. Arrüñü isecatü auqui napese.24 Sane nauquiche tüsurapoi ausucarü, que auconca ñanaaübu nanaiña nomünantü aboi, itopiqui chaurriancapüapicoco ta arrüñü arrti maniqui üriotü ayetitü.

25Auqui ñanquitioma pünanaquiti:—¿Ñacucümo?Aiñumuti Jesús, nanti:—Chauqui tüsurapoi ausucarü auqui maübo. 26 Ane

cütüpürrü surapoboiboñü ümo arrüna churriampünapisamute. Pero chüsurapoipü caüma. Solamenterrataisurapoi icu na cürrü arrüna nanti iñemo naqui uicheicüpuruñü. Arrüna nurarrti ñemanauncurratoe.

27 Pero arrüma chentienderrüpüma que manitanatiicütüpüti Tuparrü, naqui Yaütoti. 28Sanenauquichenantiümoma:

—Arrtü tapiñacañü apü curusürrü, auqui caüma tusioaume ta arrüñü naqui Cristo, itopiqui champü isaneisamute ui niñoñemantoe. Solamenterrtai surapoi ausu-carü arrüna ñanunecacarrti Iyaü iñemo. 29 Arrti icüpu-rutiñü auna icu na cürrü, y anati ichepeñü. Champür-rtü iñoconotiñü tamanñü, itopiqui isamute arrüna urriaümoti.

30Numo nanti Jesús arrüna sane, sürümanama macrir-rtianuca icocoromati.

Page 38: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 8:31 38 SAN JUAN 8:41Manunecacarrü uiti Jesús ümo arrüna urria y arrüna chur-

riampü31 Auqui nanti ümo bama israelitarrü, bama ticocoro-

mati:—Arrtü apiñata nausüboriqui isiuqui arrüna nirra-

nunecaca aume, ñemanauncurratoe nirranunecasa añocaüma. 32 Auqui ito caüma apisuputacai arrüna ñem-anauntu. Ui arrüna ñemanauntu librerrü año, chümosor-rüquipü año.

33Aiñumuma:—Arrüsomü eanaqui nesarrti familiarrü Abraham tü-

cane, y champü tümosorrü somü. ¿Causane ucanü libr-errü somü ñana? Uncamo librerrü somü.

34Auqui nanti Jesús ümoma:—Ñemanauncurratoe sucanañü aume: Arrti naqui

isamutenti nomünantü, mosorrti ümo nomünantü.35 Arrübama mosorrü champü isane nüriacarrüma.Tapü arrti naqui aütorrti patrón torrio ümoti nanaiñaüriacaboti. 36 Arrüñü Aütorrti Tuparrüñü. Arrtüautaesübuca sobi eanaqui nomünantü auqui caümañemanauncurratoe nautaesübucu. 37 Tusio te iñemo quearraño eanaqui nesarrti familiarrü Abraham. Pero taaurrianca apitabairoñü, itopiqui chaurriancapü apasurionisura. 38Arrüñü surapoi arrüna itusiancatati naqui Iyaüisucarüñü. Sane ito arraño apisamute arrüna amoncoiuiti aubaü.

39Arrüma iñumutama, namatü:—Arrti naqui suiyaü tücañe, tonenti te Abraham.Nanti Jesús ümoma:—Arrtü nampü ñemanauntu que aubaüti Abraham,

apisamutempü isiu arrüna urriante uiti tücañe. 40 Isecatüsuraboi ausucarü arrüna ñemanauntu manunecatarrü,arrüna ñoncoi uiti Tuparrü. Pero arraño aurrianca ap-itabairoñü. Arrti Abraham nuncapü aisamunenti arrünasane. 41 Arraño apisamute isiu tacana arrüna isamutenti

Page 39: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 8:42 39 SAN JUAN 8:51naqui ñemanauncurratoe aubaü. Auqui namatü ümotiJesús:

—Arrüsomü champürrtü aütorrti naqui chüposopü.Anati tamantiatai suiyaü, naqui Bae Tuparrü.

42Auqui nanti Jesús ümoma sane:—Arrtüpü ñemanauntu aütorrti Tuparrü año,

isuasürücapü aume, itopiqui isecatü esaquiti.Champürrtü isecatü ui niñoñemantoe. Uiti aicüpurutiñü.43 ¿Causane chüpuerurrüpü aüro au nautanu arrünasucanañü aume? Ta ui na te chaurriancapü amoncoiarrüna nisura. 44 Arrti aubaü tonenti naqui choborese.Aurrianca apisamune isiu arrüna nirrancarrti. Arrtiauqui maübo yatabayorrti. Churriampü ümoti arrünañemanauntu nurarrti Tuparrü. Arrtü manitanati,mapañati auqui nuñemarrti, itopiqui ñemanauncurratoeñapanrrti. Nanaiña arrüba mapancaca icu na cürrücuantio uiti. 45 Arrüñü rranitate arrüna ñemanauntu.Sane nauquiche chüpuerurrüpü apicoco. 46 Arrañochüpuerurrüpito apitusianca arrtü ane nomünantü sobi.Pero arrüñü surapoi arrüna ñemanauntu. ¿Causanechapicocotapü? 47 Arrübama icocoromati Tuparrüpucünuñama arrtü oncoimia nurarrti. Pero arrañochampürrtü apicococati. Sane nauquiche chaurriancapüamoncoi nurarrti.

Tanancatiatai Cristo pünanaquiti Abraham48Auqui namatü manuma israelitarrü ümoti:—Taiquiana sumucana somü nurria aemo, arrücü

tacana samaritanorrücü y anati choborese aucü.49—Arrüñü champüti choborese sauñü —nanti Jesús—

. Más bien arrüñü tarucu nirranauncu ümoti Iyaü, peroarraño apuncañü. 50 Champürrtü yapacheca niquiubuñünauqui tarucu ñanauncurrüma macrirrtianuca iñemo.Pero anati quiatarrü naqui bapachero causane nauquiaiñanaunumañü. Arrti te ñemanauncurratoe yacur-rtacarrti. 51 Ñemanauntu te arrüna sucanañü aume:

Page 40: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 8:52 40 SAN JUAN 8:59Arrti naqui macoconaunrrü ümo nisura, chüpuerurrüpüaconti.

52Aiñumuma manuma israelitarrü:—Chauqui tütusio nurria suiñemo, que anati choborese

aucü. Itopiqui arrti Abraham coiñoti, y arrübama pro-fetarrü tücañü coiñoma ito. Pero arrücü ucanü: “Ar-rti naqui macoconaunrrü ümo nisura, chücoiñotipü”.53Taqui anemanrrü nüriaca pünanaquiti Abraham, naquisuiyaü? Arrti coiñoti, y bama profetarrü coiñoma ito.¿Isanempatai arrüna naca auna naquionco?

54Auqui iñumutati Jesús:—Arrtü nampü niñuñemantoepü arrüna nisüriaca,

chüvaleopü. Pero anati naqui uiche atorri iñemo isüria-cabo, ta uiti Iyaü. Arraño amucanaño que tonenti naquiAutupa. 55 Pero chapisuputacatipü. Arrüñü te isuputa-cati. Arrtüpü sucanañü que chisuputacatipü, ñapanr-rüpüñü ito tacana arraño. Pero ñemanauntu te, isuputa-cati nurria, icocota nurarrti. 56 Arrti Abraham, naquiaubaü tücañe pucünuñati ui yarrüperacarrti isumenuñü.Auqui asaratiñü, pucünuñati.

57Auqui namatü manuma israelitarrü:—Ni tütanempü cincuenta añorrü aemo, ¿causane

ucanü que asacati Abraham?58Aiñumuti Jesús:—Ñemanauntu sucanañü aume: Tücañe numo cham-

pütiqui Abraham icu na cürrü, arrüñü chauqui tanan-cañüantai.

59 Auqui macanama canca uiche arurumati, nauquiaitabairomati. Pero arrti Jesús iñanecanatiyü ñünanama,pasaoti eanaquimia. Auqui sürotitü türüpo auqui niporrtiTuparrü.

9Urriancati tato naqui supuso

Page 41: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 9:1 41 SAN JUAN 9:91 Nauquiche tüpasaoti Jesús auqui manu, asaratitü

ümoti maniqui taman ñoñünrrü naqui supuso auquiapaenumo aübo anati icu cürrü. 2 Arrübama ñanunecasarrtiJesús ñanquitioma pünanaquiti:

—¿Maestro, causane anati icu cürrü supusoti naquiñoñünrrü? ¿Taqui ui nomünantü uiti yaütoti y nipiacü-toti, o ui nomünantü uirrtiatoe?

3Aiñumuti Jesús:—Champürrtü itopiqui nomünantü uiti, ni itopiquipü

nomünantü uiti yaütoti y nipiacütoti. Pasao arrüna ümotisane, nauqui atusi auquiti arrüna nüriacarrti Tuparrü.4 Tiene que batrabaca nurria au sapese. Arrtü tütobiquia,chüpuerurrüpüqui batrabaca, saon. Sane ito arrüñü tieneque isamune isiu yacüpucurrti Tuparrü arrtü cheboiquiiñemo isamune yacüpucurrti. Itopiqui cuantioqui manionaneneca auche ñana chüpuerurrüquipü uisamune sane.5 Pero mientras yacaiqui icu na cürrü, yaca tacanabasarurrü ümo macrirrtianuca, ununecanama sobi.

6 Isiu manu nurarrti utureuruti acü, masamunutichimiantai tauma ui manu nutureurrti. Auqui isematatiomonü nirrtorrti maniqui supuso. 7Nanti ümoti:

—¡Atüsai, acosi atasubi au manu turrü nürirri Siloé!Arrümanu Siloé nantü auqui besüro “arrti coreorrü”.

Arrti maniqui supuso sürotitü atasubiti au manu turrü.Nauquiche tücuati tato, turria narrtarrti. 8 Arrübamaiposapatarrti y arrübama isuputaramati tücañe numosupusotiqui, ñanquitioma pünanaquimiatoe, namatü:

—Canapaemoarrti anaqui ñoñünrrünantarrtai tümon-soti isiu cutubiurrü ñanquiquirrti limosnarrü.

9Aboma bama namatü:—¡Uncamo tonenti!Maquiataca namatü:—No, chitonentipü, pero ta isiapae nacarrti.Pero arrti maniqui ñoñünrrü nanti:—Unca arrüñü.

Page 42: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 9:10 42 SAN JUAN 9:1810Auqui ñanquitioma nurria pünanaquiti:—¿Causane nauqui puerurrü asaratü?11Auqui iñumutati:—Arrti maniqui ñoñünrrü nürirrti Jesús masamunuti

tauma. Isematati omonü nisüto. Nanti iñemo: “Acosiatasubi aumanu turrünürirri Siloé”. Auqui yacatü. Numotiyatasubiqia, auqui yasacatü.

12—¿Cautanacarrtimaniqui ñoñünrrü? —ñanquitiomapünanaquiti.

—Chütusiopü iñemo —nanti ümoma.Ñanquitioma pünanaquiti bama fariseorrü

13 Auqui iquianamati maniqui supuso esa bama farise-orrü. 14 Itopiqui arrümanu nanenese auche asamutiJesús tauma, ta au manu nanenese nesa macansacarrü.15 Arrübama fariseorrü ñanquitioma tatito pünanaquiti,causane nauquiche puerurrü asaratitü. Arrti nantiümoma:

—Bueno, arrti te isematati tauma omonü nisüto. Auquiyatasubiquia, y au manu rratorrü yasacatü.

16Uturuqui manuma fariseorrü aboma bama namatü:—Arrti maniqui ñoñünrrü Jesús chüpuerurrüpü uiti

Tuparrü aicüpurutiti, itopiqui batrabacarati au na nane-nese nesa macansacarrü.

Pero maquiataca namatü:—¿Causane puerurrti asamuti arrübamilagrorrü, arrtü

ane nomünantü uiti? Sane nauquiche chichepepü ñapen-sacarrüma. 17 Auqui ñanquitioma tatito pünanaquitimaniqui supuso tücañe, namatü:

—Así que urrian tato nasata uiti. ¿Carücü uracü sane,isane nacarrti maniqui ñoñünrrü?

—¡Au nirraquionco sucanañü ta tonenti te profetarrti!—nanti maniqui supuso tücaü.

18 Tapü arrümanuma israelitarrü chirranrrüpüma aic-ocoma arrtü supusoti tücañemaniqui ñoñünrrü, y caüma

Page 43: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 9:19 43 SAN JUAN 9:28asaratitü. Sane nauquiche maemencoma iyoti yaütoti ynipiacütoti. 19Namatü sane ümoma:

—¿Ñemanauntu tonenti naqui ahü? ¿Ñemanauntuanati icu cürrü supusoti? ¿Causanemo caüma urria nar-rtarrti?

20Arrüma iñumutama sane:—Tusio suiñemo que tonenti suisaüti. Anati icu cürrü

supusoti. 21 Pero caüma chütusiopü suiñemo causanenauquiche urria narrtarrti, ni atusipü suiñemo quitinaqui uiche. Apanquisio te pünanaquiti. Arrti te chauquitüyarusürürrti, y puerurrti uraboiti ausucarü.

22 Namatü sane ui nirrucurrüma ñünana bama üriatuisaraelitarrü. Itopiqui arrübama israelitarrü chauquiturapoimia, tiene que apenema auqui ba sinagoga, na-manaiña bama icocotama que arrti Jesús tonenti Cristo.23 Sane nauquiche nanti maniqui yaütoti ichepe nipiacü-toti: “Apanquisio te pünanaquiti, chauqui tüyarusürür-rti”.

24 Auqui arrümanuma mayüriabuca itasurumati tatitomaniqui ñoñünrrü anancati tücañe supusoti. Namatüümoti:

—Arrti Bae Tuparrü oncoiti nura. Urasoi arrüna ñe-manauntu suisucarü. Arrüsomü tusio suiñemo que arrtimaniqui ñoñünrrü ane nomünantü uiti.

25Auqui aiñumuti maniqui ñoñünrrü:—Chütusiopü iñemo arrtü ane nomünantü uiti, o

champü. Pero ta tusio iñemo que anancañü tücañeisupuca, y caüma yasacatü.

26Ñanquitioma tatito pünanaquiti:—¿Causane uiti aemo? ¿Causane nauquiche asacatü?27Aiñumuti tatito, nanti:—Chauqui tüsurapoi ausucarü, pero chapicocotapü.

¿Causane nauqui aurrianca suraboi tatio? ¿Taqui aurri-anca ito caüma apisamunaño ñanunecasarrti?

28Auqui unumati, namatü:

Page 44: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 9:29 44 SAN JUAN 9:39—Arrücü te ñanunecasarrti maniqui ñoñünrrü, pero

arrüsomü ñanunecasarrti Moisés. 29 Tusio suiñemo quearrti Tuparrü manitanati ümoti Moisés tücañe. Pero arrtinaqui ñoñünrrü ni atusipü suiñemo auquicheti.

30Arrti iñumutati nurarrüma, nanti:—¡Causanemo arrüna sane! Chütusiopü aume

auquicheti, abu uiti yasacatü. 31 Bien tusio oemo quearrti Bae Tuparrü choncoitipü neancarrüma bama anenomünantü uimia. Cunauntaiña oncoiti neanca bamaiñanaunumati y macoconaunrrüma ümo yacüpucurrti.32 ¡Champü toñoncoi ni auqui ñemoncopü arrüna sanepiaracarrü, que asaratitü naqui supuso auqui maüboanati icu currü! 33 Arrtü chiniyacüpusurrtipü Tuparrünaqui ñoñünrrü, quiubupü aisamunenti arrüna sane.

34Auqui namatü ümoti:—Arrücu ane nomünantü obi auqui numo aübo aca icu

currü. ¿Causane arria aiñununecana somü?Auqui penecoti uimia auqui sinagoga. Chüpuerurr-

tiquipü aiñanaunutiti Tuparrü au ba poca sinagoga.Supusoma au narrtarrti Tuparrü

35 Arrti Jesús ipiatenti arrüna tüpenecoti uimia auquisinagoga. Yapacheriurutiti. Numo ticuñunutiti, nantiümoti:

—¿Aicococati naqui Aütorrti Tuparrü?36—Señor —nanti—, urasoi isucarüñü ñacuti maniqui,

nauqui icocoroti.37Aiñumuti Jesús:—Chauqui tasacati, unca arrüñü, naqui aübuche ani-

taca.38 Auqui arrti maniqui ñoñünrrü bachesoiyoti esati

Jesús, manaunuti ümoti. Nanti:—Icococü, Señor.39Nantito Jesús:

Page 45: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 9:40 45 SAN JUAN 10:6

—Isecatü icu na cürrü nauqui rracurrta. Sobi asaramatato bama supuso y arrübama urria narrtarrüma sobisüsioma tacana supusoma.

40 Amoncoma acamanu bama fariseorrü, oncoimia nu-rarrti. Chauqui tütusio ümoma ta ümoma arrümanumachepecatarrü. Ñanquitioma pünanaquiti:

—¿Taqui supurrü somü ito au naquionco? ¿Taquichütusiopü oemo?

41Aiñumuti Jesús:—Arrtü nampü supurrü año, champü napipünatempü.

Pero arraño amucanaño ta urria nabasata, tusio aumearrüna ñemanauntu. Sane nauquiche caüma querabo añoaübu nomüntü aboi.

10Machepecatarrü ümo corarrü

1Urapoitito Jesús arrünamachepecatarrü apü niyocoranobirraca. Nanti:

—Ñemanauncurratoe sucanañü aume: Arrübamamacusüpüca y arrübama mayatabayoca chüsüropü-mampo au corarrü auqui tururrü, ta auqui quiatarrünarücüquirri, apüqui siercu. 2 Tapü arrti naqui iyabuchesürotipo auqui tururrü. 3 Arrti naqui bacuirara abeutururrü iyaübutati nauqui aürotipo naqui yabuche. Yarrüba nobirraca yusuputacai nurarrti arrtü yabiriotiñonobürirri taiquiana taman. Y omeno türüpo uiti auquicorarrü. 4 Arrtü tanaiña omeno türüpo uiti, sürotitüacusürüti yupu. Y arrümanio nobirramanca omenotüisiuti, itopiqui yusuputacai nurarrti. 5 Pero arrtü cuatiquiatarrü, chomenopütü isiuti, más bien opesüburuñünanati, itopiqui chiyusuputaratipü.

6 Tone arrüna machepecatarrü urapoiti Jesús isucarümacrirrtianuca, pero arrüma chentienderrüpüma isanearrüna nümoche.

Page 46: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 10:7 46 SAN JUAN 10:16Tarucu yacuiracarrti Jesús utacu

7Auqui manitanati tatito ümoma, nanti:—Arrüñü te tacana manu nituru manu corarrü ñome

nobirramanca. Arrübama icocoromañü tonema tacananiyabu nobirramanca. 8 Namanaiña bama cusürübomarropünanaquiñü, tonema bama pururrü macusüpüca ymayatabayoca. Pero arrübama icocoromañü, chon-sapetiopüma nurarrüma. 9 Arrüñü tacana tururrü. Ar-rübama süromampo auqui na tururrü, morrimiacana tatonomünantü uimia, tacana ba nobirramanca. Omenompoau corarrü y cuantio tatito türüpo. Tabüco oboi urriapasto.

10 ‛Arrti cusüpürrü cuati nauqui acusüpüti, atabaitiy nauqui aiñamesocoti. Pero arrüñü isecatü nauquiyache yosüborquibo niyabu nobirramanca, arrüna chü-tacürusupü. 11 Arrüñü tacanatito naqui iyabuche, naquibuenurrti, naqui mejor cuiranterrü yutacu nobirra-manca. Itopiqui itorrimiata nisüboriqui yutacu niyabunobirramanca. 12 Arrti naqui bacuirarati yutacu no-birraca itobo monirratai chübucuasürüpü nurria ümoti.Arrtü asaratitü cümenu nuitümürrü, besüburuti. Omon-cono nobirraca uiti, itopiqui champürrtü niyaburrti.Auqui nuitümürrü maiñeno manio nobirraca, y omiñar-rio ñünana. 13 Arrti maniqui bacuirara yutacu nobirracabesüburuti, itopiqui champü nümochio uiti manio nobir-raca. Batrabacarati iyo monirratai.

14 ‛Arrüñü naqui iyabuchemanio nobirraca. Rracuiracanurria yutacu. Isuputaquio nurria niyabu nobirramanca,y arrio yusuputarañü ito. 15 Tacane ito isuputacati naquiIyaü y arrti isuputaratiñü. Arrüñü itorrimiata nisüboriquiyutacu nobirramanca. 16 Abe ito piquiataca niyabu no-birraca, pero champürrtü auqui na corarrü ion. Tieneque iquianio ito tauna. Arrion opicocota nisura. Tieneque abetü yochepe tacana ba amoncatai, nauqui ichepe

Page 47: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 10:17 47 SAN JUAN 10:28nubacarrü, y tamantiatai naqui bacuirarabo yutacu, taarrüñü.

17 ‛Isuasürüca ümoti Iyaü, itopiqui ichücañantai ison.Pero ñana tiene que isübori tato. 18 Champüti naquipuerurrü aitabairotiñü. Sobiatoe itorrimia nisüboriquiauqui niñoñemantoe. Puerurrüñü itorrimia y puerur-rüñü ito yasuriu tato, itopiqui torrio isüriacabo uiti Tu-parrü, nauqui isamune sane.

19 Ui arrüna sane nurarrti Jesús, chichepepü tatitoñapensacarrüma bama üriatu bama israelitarrü.20Aboma bama uturuquimia namatü:

—Anati choborese auti, locorrti. ¿Causane amonsape-rio nurarrti?

21 Pero aboma bama maquiataca namatü:—¿Aensapü manitanati sane naqui locorrü? ¿Aensapü

puerurrü acheti choborese arrtaboti naqui supuso?

Chiyasuriurumatipü Jesús22 Auqui iñatai manu nipierrta niporrti Tuparrü. Ar-

rümanu tiemporrü tarucu rrimianene. 23 Arrti Jesúsamencoti isiu manu nicorerorrü nürirri “Salomón”, auniporrti Tuparrü. 24 Auqui iñataimia esati bama üriatubama israelitarrü. Atüraimia itupecuti, ñanquitioma pü-nanaquiti:

—¿Auchepü ñana uraboi suisucarü arrtü ñemanauntuarrücü Cristocü? Urasoi nurria suisucarü.

25Aiñumuti Jesús:—Chauqui tüsurapoi ausucarü, pero chapicocotapü.

Puerurrü te atusi aume ui arrüba milagrorrü isamuquioau nürirrti Iyaü. 26Arraño chapicocotapü, itopiqui cham-pürrtü arrüpecuqui niyabu nobirramanca año. 27Niyabunobirramanca yusuputacai nisura y isuputaquio ito. Ar-rio cuantio isiuñü. 28 Sane nacarrüma bama tacana

Page 48: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 10:29 48 SAN JUAN 10:38niyabu nobirramanca. Yacheca isüboriquiboma ar-rüna chütacürusupü. Chüpuerurrüpü aenso nausüpür-rüma. Champüti naqui puerurrü aiñensonoconomarropünanaquiñü. 29 Itopiqui torrioma iñemo uiti Iyaü, yarrti anemanrrü nüriacarrti pünanaqui namanaiña. Sanenauquiche champüti naqui puerurrü aiñensonoconomapünanaquiti. 30 Arrüñü ichepeti Iyaü taman nacarrtaisubaca.

31 Auqui arrümanuma israelitarrü macanama tatitocanca uiche arurumati. 32 Pero arrti Jesús nanti ümoma:

—Sürümana milagrorrü omirriante sobi au nürirrtiIyaü. ¿Ñacusane arrüna milagrorrü itacuche aurriancaaparuruñü?

33Aiñumuma manuma israelitarrü:—Champürrtü suirranca suparurü oboi canca itacu na

urria aisamute, si no itacu arrüna churriampü nanitacaümoti Tuparrü. Aisamucü tacana Tuparrücü, abu ñoñün-rrücüatai.

34Aiñumuti Jesús nurarrüma, nanti:—Icu naubesa librurrü nesa nüriacarrü ane corobo

sane: “Nanti Tuparrü: Nabaca tacana Tuparrüaño”. 35 Tusio nurria oemo que valeo arrünanantü icu Nicororrü. Manitanati Tuparrü tücañeümo manuma macrirrtianuca, nanti arrüma tacanaTuparrüma. 36 Arrüñü samamecanañü uiti Iyaü, nauquiaicüpurutiñü icu na cürrü. ¿Causane aburaboi quechurriampü nirranitaca ümoti itopiqui na sucanañüque arrüñü Aütorrti? 37 Arrtü chuipü nüriacarrtiTuparrü omirriane sobi arrüba milagrorrü, tapüapicococañü. 38 Pero ñemanauntu te omirrante sobiba milagrorrü ui yacüpucurrti Tuparrü. Sane nauquicheapicocosoñü yusiuqui bamilagrorrü omirrante sobi, arrtüchüpuerurrüpü apicoco nisura. Sane nauqui atusi aumeque arrti Iyaü anati ichepeñü, y arrüñü yaca ichepeti.

Page 49: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 10:39 49 SAN JUAN 11:639 Auqui rranrrümampü tatito aiquianamati au preso,

pero arrti iquiaüburutiyü pünanaquimia.40 Auqui basücübücoti tato Jesús auna sane ümo tan-

sürü topü manu sapoco Jordán, au manu cauta anancatitücañe Juan Bautista maunimianati. Acamanu süsioti.41 Cütüpürrü macrirrtianuca yebomatü asaramati aca-manu. Namatü:

—Arrti Juan tücañe chümasamunutipü milagrorrü,pero bien ñemanauntu nanaiña arrüna urapoiti usucarüicütüpüti naqui Jesús.

42 Sürümanama uturuquimia icocoromati Jesús aca-manu.

11Niconcorrti Lázaro

1 Anati tücañe maniqui taman ñoñünrrü nürirrtiLázaro. Pohosoti aumanupueblumanürirri Betania. Aca-manu abe ito manio torrü niquiastoti, nobürirri Mariarrüy Martarrü. 2 Arrümanu Mariarrü tone manu isematanipoperrti Jesús ui manu perfume urriantai norimia, ysühüburu ito tato uirri ui niqui nitanurrü. Au manionaneneca maunrroconoti Lázaro. 3 Así que arrüba torrüniquiastoti pacüpuru coreorrü iyoti Jesús, nauqui uraboitiisucarüti arrüna sane nuburarrü:

—Señor, maunrroconoti aesa amigorrü, naqui cuasürüaemo.

4Numo toncoiti Jesús arrüna sane, nanti:—Arrümanu norrocorrü ümoti Lázaro champürrtü

nauqui aconti, ta nauqui iñanaunumati Tuparrü bamamacrirrtianuca, y nauqui aiñanaunumañü ito, itopiqui taarrüñü Aütorrti Tuparrü.

5 Tarucu nicua Martarrü ümoti Jesús, tacane ito Mari-arrü y arrti yotübaurrirri Lázaro. 6 Numo turapoimia

Page 50: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 11:7 50 SAN JUAN 11:19isucarüti Jesús, que ta anati Lázaro maunrroconoti, quer-abotiqui ñome torrü naneneca au manu cauta anancati.7Auqui aüboqui nanti ümo bama ñanunecasarrti:

—Curi tato au Judea.8Arrüma namatü:—Maestro, aübopütoche rranrrüma aitabairomacü

bama israelitarrü. ¿Causane arrianca aüro tatito tahaesama?

9Auqui urapoiti arrüna machepecatarrü isucarüma:—Abe te doce horarrü au sapese. Arrtü uñamenca

au sapese, choñopopetabarriquiapü, itopiqui basacatünurria ui nanentacarrü. 10Pero arrtü uñamenca au tobirrioñopopetabarriquia, itopiqui tomiquianene.

11Auqui nantito:—Arrti oesa amigorrü Lázaro chauqui tümanumuti.

Pero caüma yecatü istopünanati tato.12 —Señor —namatü bama ñanunecasarrti —, arrtü

manumuti, taqui urriancati tato ñana.13 Arrti Jesús rranrrtipü uraboiti isucarüma que

chauqui tücoiñoti, pero arrüma ñaquioncorrümamanumutiatai. 14 Sane nauquiche urapoiti nurriaisucarüma, nanti:

—Arrti Lázaro chauqui tücoiñoti. 15 Pero urria arrünachanancapüñü taha, itopiqui ui arrüna sane apicococañünurria caüma. Pero curi te basarati.

16 Arrti Tomás naqui nürirrtito uimia tocarrü, nantiümo bama maquiataca:

—Curito te arroñü nauqui oco ito ichepeti.Arrti Jesús bacheboti süboriquirri

17 Iñataimia au Betania. Tabe cuatro naneneca nacarrtiLázaro cütu au manu nusutu canrrü, taburrio ui canrrü.18 Arrümanu pueblurrü Betania ane saimia Jerusalén,ane trerrü kilómetros y media nichequirri pünanaqui.19 Sürümanama bama israelitarrü aboma acamanu

Page 51: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 11:20 51 SAN JUAN 11:31

apaseama ümo Mariarrü y Martarrü, nauqui achemañupucünuncubu, tapü tarucapae niyusuchequirri isiutiyotubaurrirri, naqui coiño. 20 Nauquiche tütusio ümoMartarrü que arrti Jesús tanati saimia pueblurrü,atürai, sürotü aicuñunuti. Mariarrü oncono au porrü.21Nauquiche tiñatai Martarrü esati Jesús, nantü ümoti:

—Señor, arrtü nampü anancüpü auna, quiubupü aconichübaurri. 22Pero tusio iñemo que nanaiña torrio aemocaüma ui Nupu Tuparrü, arrtü anquiquia pünanaqui.

23Aiñumuti Jesús:—Arrti atübaurri tiene que asüboriti tato.24Auqui nantü ümoti:—Tusio te iñemo que au manu tacürurrü nanenese

bosüborico tato nanaiña arrüba tümocoiño. Auqui caümaarrüna nichübaurri süborico ito tato yochepe.

25Auqui nanti Jesús ümo:—Sobi te süboricoma tato, sobito torrio ümoma

isüboriquiboma. Arrti naqui icocorotiñü ane isü-boriquiboti, champü nümoche arrtü coiñoti. 26 Torrioümoti isüboriquiboti arrüna chütacürusupü, chensoropünausüpürrti, itopiqui oncotitü iñemo. ¿Aicocota arrünasane Marta?

27—Icocota Señor—nantü—, ta arrücü Cristocü, arrünaensümunu ayetü icu na cürrü, Naüto Nupu Tuparrü.

Onquisioti Jesús nisuchequirrti28 Auqui süro tato Martarrü esa Mariarrü, arrüna

naruquirri. Nantü ümo masamuñantai:—Tiñatai Jesús, rranrrü asarü.29Auqui atürai Mariarrü, aürotü yarucurrü esati Jesús.

30Arrti champürrtü tüsürotitü au pueblurrü, anancatiquiau manu cauta aicuñunuiti Martarrü. 31 Tapü au porrüamoncoma manuma israelitarrü cuamatü achema parioñupucünuncubu. Arrtaimia arrüna apuraurrü atürai

Page 52: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 11:32 52 SAN JUAN 11:42

nauqui aürotü türüpo. Aüromatito isiu, ñaquioncorrümarranrrü aürotü areo esa nicürrti itübaurrirri.

32 Aiñanai Mariarrü esati Jesús, besüro achesoi esati,nantü ümoti:

—Arrtü nampü anancüpü auna, quiubupü aconichübaurri.

33 Arrti Jesús asaratitü ümo, ane areoro, y arrübamaaboma isiu aboma ito areoroma. Au manu rratorrüonquisioti tarucu nisuchequirrti, anasacoti fuerte, nanti:

34—¿Cauta apiñanati cütu?—Ariacu Señor —namatü—, curi basarai nicürrti.35 Auqui arrti Jesús areoroti. 36 Namatü manuma

macrirrtianuca:—Amasasatü, tarucu nicuarrti tücañe ümoti.37 Pero aboma ito bama namatü:—Tonenti naqui ñoñünrrü uiche asarati tato arronequi

supusu. ¿Causane chübacuraratipito ümoti Lázaro, tapücoiñoti?

Nisüboriquirrti tato Lázaro38 Onquisioti Jesús tatito tarucu nisuchequirrti.

Sürotitü esa manu nicürrti Lázaro. Anati cütu au manunusutu canrrü, taburrio ui canrrü ito. 39 Auqui acüputiJesús ümoma, nanti:

—¡Apiquiaübu manu canrrü!—Pero Señor —nantü Martarrü—, chauqui tütabe cua-

tro naneneca niconcorrü, chauqui toriotü.40Nanti Jesús ümo:—Chauqui tüsurapoi asucarücü, arrtü oncatü nurria

iñemo, arrtai nicusüurrti Tuparrü y nüriacarrti.41 Auqui iquiaübutama manu canrrü. Arrti Jesús

asaratitü ape au napese, meaboti, nanti sane:—Iyaü, chapie aemo, arrücü aitorrimiata iñemo arrüna

rranquiquia apünanaquicü. 42 Tusio iñemo, nantarrtaioncoi nirranquiqui apünanaquicü. Pero rreanca sane

Page 53: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 11:43 53 SAN JUAN 11:51auna isucarü bama macrirrtianuca, nauqui aicocoma queta obi aicüpuruñü.

43 Chauqui neancarrti, yabirotiti Lázaro, fuerte nurrianurarrti:

—¡Lázaro, ariacu türüpü!44 Auqui arrti maniqui coiño atüraiti tato auqui manu

nusuturrü, motomoenoinqui neherrti y nipoperrti, sub-urriotito, bien quiñoenotiqui ui nicüburrirrti. Auquinanti Jesús ümo manuma amoncoma acamanu:

—Apitaquisünarrti, nauqui puerurrü amenti.Rranrrüma aiñenomati Jesús

45Sürümanama bama israelitarrü bapaseara ümoMari-arrü, arrtaimia arrüna milagrorrü urriante ui Jesús, yicocoromati. 46 Pero aboma ito uturuquimia bama süro-matü esa bama fariseorrü uraboimia arrüna urriante uitiJesús. 47 Auqui arrübama üriatu sacerdoterrü ichepebama fariseorrü iyoberabaramacü nauqui aparimia, na-matü:

—¿Causane osoi caüma? Arrti naqui ñoñünrrü tarucuñasamucurrti milagrorrü. 48 Arrtü uicheta ümoti, na-manaiña ñana süromatü isiuti y icocoromati. Auquicaüma arrübama rromanorrü cuamatü aitabairoma oñü,y nauqui aiñarrimiacama niporrti Tuparrü y nanaiñaarrüna noesa nación.

49 Tamanti uturuquimia nürirrti Caifás. Tonenti naquiyarusürürrü sacerdoterrü au manu añorrü. Arrti nantiümo bama maquiataca:

—Arraño champürrtü tusio aume. 50 Taqui chentien-derrüpü año que manrrü urria arrtü coiñoti naqui tamanñoñünrrü, pünanaquirrtü coiñoma namanaiña macrir-rtianuca auna noesa nación.

51Arrti Caifás champürrtümanitanati ui ñapanauncur-rtiatoe, ta torrio ümoti arrüna urapoboiboti uiti Tuparrü,itopiqui yarusürürrü sacerdoterrti au manu añorrü. Sane

Page 54: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 11:52 54 SAN JUAN 12:2nauquiche urapoiticaü que arrti Jesús coiñoti ñana itacubama israelitarrü, 52 y champürrtü itacumantai, ta itacuito namanaiña bama icocoromati Tuparrü, nauquitooberabama uiti bama iñarriomantai au nanaiñantai icu nacürrü, nauqui ichepe nacarrüma. 53 Auqui manu nane-nese caüma arrübama mayüriabuca baparioma causanenauqui aitabairomati Jesús.

54 Sane nauquiche arrti Jesús chamencotiquipü ar-rüpecu bama israelitarrü. Sürotitü au manu tamanpueblurrü nürirri Efraín, ane abeu manu narubaiturroense pururrü cüosorrü y canca. Acamanu süsiotiichepe bama ñanunecasarrti.

55 Tüsaimia manu pierrta parrcua. Cütüpürrü gen-terrü auqui nanaiñantai puebluca iñataimia au Jerusalénapierrtanacama. Isamutema nanaiña isiuqui arrünayacüpucu nüriacarrü nauqui limpiorrü nisüboriquirrimiaümorrtü tiñatai manu pierrta parrcua. 56 Amoncomaaübu yapachequirrimia iyoti Jesús. Ñanquitioma pü-nanaquimiantoe, namatü:

—¿Aburaño sane, aensapü cuatati caüma ümo na pier-rta?

57 Arrübama üriatu bama sacerdoterrü y bama farise-orrü bacüpuruma ümo genterrü, nauqui uraboimia arrtüanati naqui tusio ümoti cauta nacarrti Jesús, nauquiaiñenomati y aiñanamati au preso.

12Arrti Jesús semanati ui perfume ui taman paürrü

1 Faltaboiqui seirri naneneca ümo manu pierrta par-rcua. Süroti tato Jesús au Betania, auna cauta po-hosoti Lázaro, naqui süboricoti tato uiti Jesús auquiniconcorrti. 2 Numo tiñataiti Jesús au niporrti Lázaro,masamunuma pemacarrü ümoti, nauqui ahati ichepebama ñanunecasarrti. Martarrü ane basuru pemacarrü

Page 55: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 12:3 55 SAN JUAN 12:13icu mensarrü, y arrti Lázaro anati basoti ichepeti Jesús.3AuquiMariarrü sürotü esati Jesús aübu taman boteyamaataso ui perfume, arrüna tarucapae nicuarrü. Auqui ise-mata nipoperrti uirri, isübuta ito tato ui nubabaitu nita-nurrü. Enterurrümanu porrü ataso ui norimiamanu per-fume. 4 Anatito acamanu Judas Iscariote, naqui tamantieanaqui manuma doce ñanunecasarrti Jesús naqui uicheaipiaventecanatiti ñana. Arrti nanti:

5 —¿Causane chüpaventeopü manu perfume? Ane tenicuarrü itobo trescientos denarios, puerurrüpü bayuraümo bama pobrerrü uirri.

6 Arrti Judas nanti arrüna sane, champürrtü ui nacuasürüma ümoti bama pobrerrü ta ui na cusüpürrti.Taipü arrti naqui uiche nacarrü manu pusanese aucheahüburu monirri arrüna torrio nantarrü ümoma, y nan-tarrtai cusüpüoti aruqui. 7Auqui nanti Jesús ümoti:

—Asio sane, tone isamute iñemo arrüna sane ümorrtüisonca y nauqui aiñanamañü cütu. 8 Arrübama pobrerrüsiemprerrü aboma auchepe, pero arrüñü chiyasiquiapüauchepe.

Rranrrüma aiñenomati Lázaro9 Sürümanama bama israelitarrü oncoimia que arrti

Jesús anati au Betania. Auqui süromatü taha asaramati.Rranrrüma ito asaramati Lázaro, naqui süboricoti tatouiti Jesús. 10 Ui arrüna sane arrübama üriatu bama sac-erdoterrü rranrrüma aitabairomatito Lázaro, 11 itopiquiauqui nacarrti sürümanama bama israelitarrü salibomaauqui nesarrüma partidorrü y icocoromati Jesús.

Sürotitü Jesús au Jerusalén12 Sürümanama macrirrtianuca iñataimia au Jerusalén

ümo manu pierrta parrcua. Au manu quiatarrünanese ipiatema que arrti Jesús cuatai au Jerusalén.13 Auqui matüsünanama nasu mutacürrü, y süromatü

Page 56: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 12:14 56 SAN JUAN 12:21aicuñunumati aübu tarucu nipucünuncurrüma.Tosibicoma, namatü:

—Uiñanaunati Tuparrü. Tari curusüuti naqui cuatü aunürirrti Tuparrü, naqui yüriaburrü ümo na cürrü Israel.

14Arrti Jesús tabüco uiti buruma. Süroti chacu, nauquiaürotitü. Arrüna sane tanancatai corobo tücañe, nantüsane:15 Tapü aupirruca bama pohoso au Jerusalén.Caüma cuati naqui yüriaburrü aume.Cuati chacu buruma.

16 Au manu nanenese arrübama ñanunecasarrti Jesúschütusiopü ümoma que ta tücocono arrümanu nantü icuNicorrü. Pero nauquiche tüsüroti tato esati Tuparrüau napese, aquionomacü iyo arrüna anancatai corobo, yisucarüma nurria cocono nanaiña ui manu yasuriurumatiJesús sane au Jerusalén.

17Aboma ito au Jerusalén bama amoncoma au Betania,numo tasuruti Lázaro auqui manu nusuturrü, süboricotitato uiti Jesús, bama arrtaimia manu milagrorrü. Arrümachauqui turapoimia tanu arrümanu isamutenti Jesús.18 Sane nauquiche aboma sürümanama macrirrtianucasüromatü aicuñunumati, itopiqui toncoimia nüri manumilagrorrü. 19 Tapü arrübama fariseorrü namatü ümo-mantoe:

—Chauqui tamarrtai, ümonatai nanaiña arrüna nuba-pariqui. Enterurrü genterrü sürotü isiuti naqui.

Arrübama griegorrü yapacheriurumati Jesús20Eana manu genterrü iñatai au Jerusalén ümo pierrta,

aboma ito mümanamantai griegorrü. 21 Arrüma süro-matü esati Felipe naqui auqui Betsaida, au manu cürrüGalilea, namatü ümoti:

—Señor, suirranca sopisuputarati Jesús.

Page 57: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 12:22 57 SAN JUAN 12:3022 Arrti Felipe urapoiti isucarüti Andrés. Auqui süro-

matü uraboimia isucarüti Jesús. 23 Auqui nanti Jesúsümoma:

—Chauqui tiñatai arrüna nanenese. Caüma tiene queatusi ümo genterrü arrüna tarucu manauncurrü iñemo.

24 Auqui urapoitito arrüna machepecatarrü isucarümaümo niconcorrti:

—Amonsoi nurria. Taman niyo trigo tiene que aürocütu, y taha cütu coiño. Pero auqui niconcorrü ubaürotato y bachebo caüma cosecharrü. Arrtü chüsüropü cütuquerabo tamantai, champü nütarrü. 25Arrti naqui tarucunicua nisüboriquirrti ümoti, ensoro ñana nausüpürrti.Pero arrti naqui itorrimiatatatai nisüboriquirrti auna icuna cürrü, tonenti naqui torrio isüboriquiboti au napese,arrüna chütacürusupü. 26 Arrübama rranrrüma asere-bimia iñemo, tari yebamatü isiuñü. Auna cauta yecatü,acamanu ito tiene que aboma bama nirranunecasa. Yanaunuma uiti Iyaü namanaiña bama baserebio iñemo.

Urapoiti Jesús niconcorrti27 ‛Caüma tarucapae nirrucu. ¿Causane caüma sobi?

¿Taqui rranquitio caüma pünanaquiti Iyaü nauquiapasa rropünanaquiñü arrücuatü nichaquisürücü? No,chüpuerurrüpü rranquirio arrüna sane, itopiqui ümo teisetü icu na cürrü, nauqui ichaquisürü. 28Mejor rranquirapünanaquiti sane: “Iyaü, aiña isiu narrianca, sane nauquiatusi nüriaca”.

Au manu rratorrü rabotü manitacarrü auqui napese,nantü sane:

—Chauqui titusiancata nisüriaca y caümainqui itusian-cata.

29 Arrümanuma macrirrtianuca oncoimia manu mani-tacarrü, ñaquioncorrümapü ta süuru. Abomamaquiatacanamatü:

—Canapae tamanti ángel manitanati ümoti.30 Pero arrti Jesús nanti ümo manu genterrü:

Page 58: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 12:31 58 SAN JUAN 12:38—Champürrtü iñemoantai arrüna manitacarrü, ta

aume ito y autacu. 31 Chauqui tiñatai nanenese nesabacurrtacarrü aübu bama macrirrtianuca icu na cürrü.Caüma carübu pünanaquiti choborese nanaiña nüriacar-rti. 32 Arrüñü Ñemanauncurratoe Ñoñünrrü, arrtü yacaape apü curusürrü, rraemenca yesañü ümo namanaiñamacrirrtianuca.

33 Ui arrüna sane nurarrti, urapoiti isucarüma cau-sane ñana niconcorrti. 34 Auqui namatü ümoti manumamacrirrtianuca:

—Lehebo somü icu librurrü nesa nüriacarrü, nantü quearrti Cristo chüpuerurrüpü aconti, champünitacürunisü-boriquirrti. ¿Causane ucanü que arrti ÑemanauncurratoeÑoñünrrü tiene que aconti apü curusürrü? ¿Causaneucanü que ta arrücü Ñemanauncurratoe Ñoñünrrücü?

35Aiñumuti Jesús:—Arrüñü yaca auna abarrüpecu tacana basarurrü

aume. Yacaiqui ñome ba mümanantai naneneca.Amame te au nanentaca basarurrü, tapü autabücaau tomiquianene. Itopiqui arrti naqui amencoti automiquianene chütusiopü ümoti cauta niyücürrti.36 Amonsotü ümo basarurrü arrüna nabaca automiquianene. Sane ito amonsotü iñemo mientrasyacaiqui abarrüpecu. Sane nauqui urria nausüboriqui,tacanarrtü ane nanentarrü aume au tomiquianene.

Numo tüchauqui arrüna ñanitacarrti Jesús ümoma,sürotitü aiñanecanatiyü pünanaquimia.

Causane chicocoromatipü Jesús bama israelitarrü37 Sürümana milagrorrü omirriante uiti, pero ni

sanempü aicocoromati. 38 Sane cocono arrüna turapoit-icaü profetarrü Isaías tücañe sane:Señor, champüti naqui icocota arrüna numanunecaca.Champüma bama tusio ümoma ta chauqui itusiancatati

Tuparrü nicusüurrti.

Page 59: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 12:39 59 SAN JUAN 12:4939Arrti Isaías urapoiticaü ito causane arrüna nauquiche

chicocotapüma. Ta ane te corobo ito tücañe uiti sane:40Arrübama macrirrtianuca aboma tacana supusoma uiti

Tuparrü.Tairri nausasürrüma uiti.Sane nauquiche tacanarrtü chasarapümatü.Chüsüropü au nitanurrüma nurarrti Tuparrü.Chücuamapütü yesañü nauqui rracura ümoma, nanti Tu-

parrü.41 Arrüna ñanitacarrti profetarrü Isaías tücañe, abu ta

ümoti Jesús, itopiqui auqui quiatarrü narrtarrti asaratitüümoti Cristo aübu nanaiña nanentacarrti y nüriacarrti.

42 Taipü sürümanama uturuqui bama üriatu bamaisraelitarrü icocoromati Jesús, pero anecanatai, cham-pürrtü isucarü macrirrtianuca, ui nirrucurrüma ñünanabama fariseorrü, tapü penocoma uimia auqui sinagoga.43Manrrü urriantai ümoma arrüna nicuarrüma ümo gen-terrü. Tapü arrüna nicuarrüma ümoti Tuparrü champünümoche uimia.

Ui nurarrti Jesús tusio nomünantü ui macrirrtianuca44Auqui manitanati Jesús fuerte, nanti ümo genterrü:—Arrti naqui icocorotiñü, icocorotitito naqui Iyaü,

naqui uiche aicüpuruñü. 45Arrtü amasacañü, amasacatitonaqui uiche aicüpuruñü. 46 Arrüñü isecatü icu na cürrütacana basarurrü ümo bama icocoromañü, nauqui tapüasioma au tomiquianene. 47 Aboma bama oncoimianisura, pero chicocotapüma. Champürrtü sobi carrtiga-boma. Itopiqui arrüñü chisecapütü icu na cürrü, nauquiyache carrticurrü, sino nauqui sobi ataesübuma macrir-rtianuca eanaqui nomünantü. 48 Arrti naqui chiyasuriu-rutipüñü y chicocotatipü nisura, chauqui tütane arrünauiche atusi que ta ane nipünatenti au manu tacürurrünanenese. Tone nisura arrüna uiche uraboi ta anenipünatenti, tone arrüna uiche carrtigaboti. 49 Itopiqui

Page 60: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 12:50 60 SAN JUAN 13:8chirranitacapü ui niñuñemantoe. Rranunecaca arrünayacüpucurrti Iyaü, naqui uiche aicüpuruñü. 50 Arrüñüicocota arrüna yacüpucurrti Iyaü. Ui arrüna yacüpucur-rti torrio aume ausüboriquibo, arrüna chütacürusupü.Sane te, rranitate cunauntaiña arrüna yacüpucurrti Iyaüiñemo.

13Bapürübioma uiti Jesús bama ñanunecasarrti

1 Sürotiqui taman nanenese ümo pierrta parrcua. Ar-rti Jesús chauqui tütusio ümoti, contoatai tiene queaiñocoti na cürrü, nauqui ariorrti tato esati Yaütoti aunapese. Nantarrtai cuasürüma ümoti bama icocoromatiauna icu na cürrü. Cuasürüma ümoti chepe nitacürunisüboriquirrti. 2-3 Arrti choborese chauqui tübachebotiñapensacaboti Judas Iscariote, nauqui aipiabentecanatitiJesús. Arrti Jesús aquionotiyü, que cuatati esaquitiTuparrü auqui napese, y tiene que ariorrti tato taha.Tusio ito ümoti que torrio ümoti nanaiña üriacaboti uitiYaütoti. Au manu tobirri amoncoma basoma. 4 Auquiatüraiti Jesús esaqui mensarrü. Iquiaübutati naibirrtionüqui niquiamisarrti. Itomoentati taman toallarrü itu-pecuti. 5 Auqui baraparati turrü au taman currabirri,uiche aiyarrübiti nipoperrüma manuma ñanunecasarrtiy aisühübuti tato apüqui nipoperrüma ui manu toallarrütomoeno itupecuti.

6Aiñanainti esati Pedro. Arrti nanti ümoti:—Señor, ¿causane arria aipünümiancanañü?7Aiñumuti Jesús:—Chüpuerurrüpü atusi aemo caüma isane ümoche ar-

rüna isamute, pero manrrü ñana tusio aemo.8Nanti Pedro:—¡Chüsamianapü iñemo nauqui aipünümiancanañü!Auqui nanti Jesús ümoti:

Page 61: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 13:9 61 SAN JUAN 13:18—Arrtü chaichetapü nauqui ipünümiancanü,

chüpuerurrüpü nirranunecasacü.9Auqui nanti Pedro:—Arrtü sane, aiyarrübisio ito niñe y nichanu, tapü

cunauntaiña nipope.10Aiñumuti Jesús:—Arrti naqui aübo atopiti, champü nümoche atopiti

tatito. Cunauntañantai arrtü bapürübioti, itopiqui en-terurrü nicütüpürrti chauqui taseabo. Arraño chauquiturria napapensaca, cunauntañatiatai taman abuturuqui,champürrtü urria nacarrti.

11 Tusiatai ümoti Jesús ñacuti naqui uiche ñana aipi-abentecanatiti. Sane nauquiche nanti: “Chenterurrüpüaño urria nabaca”.

12 Numo tüchauqui ñapünümiancacarrti ümoma,iñatati tato naibirrti apüti, tümonsoti tatito esamensarrü. Auqui nanti ümoma:

—¿Tusio aume isane nümoche arrüna isamute sane?13 Arraño amucanaño iñemo Maestro y Señor. Urriaarrüna sane nabura iñemo, itopiqui ñemanuntu arrüñüte. 14 Arrüñü te Maestroñü y Señorñü, abu one ipünümi-ancacaño. Sane ito arraño, auquina caüma tiene queapipünümiancanati ausüborisapa. (O sea, tiene queapaserebi ümoti quiatarrü.) 15Arrüñü yaserebiquia aumesane nauqui apisamune isiuquiñü. 16 Suraboira ñem-anauncurratoe ausucarü: Arrti taman mosorrü cham-pürrtü ane manrrü nüriacarrti pünanaquiti ipiatrone-torrti. Arrti taman coreorrü champürrtü ane manrrünüriacarrti pünanaquiti naqui uiche aicüpurutiti. 17 Sanenauquiche caüma arrtü entienderrü año nirranunecacaaume y apisamute isiuqui, urria nabaca.

18 ‛Champürrtü rranitaca ümo nanaiña año. Itacü-manauncucaño aucutanu, y bien isuputacaño. Contoataitiene que acoco arrüna nantü sane Nicororrü: “Arrti

Page 62: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 13:19 62 SAN JUAN 13:29naqui baso ichepeñü tüboricoti iñemo”. 19 Surapoicaüausucarü nanaiña arrüna pasabobo, ümorrtü coconoñana, arraño tütusio aume caüma que arrüñü Cristoñünaqui Aütorrti Tuparrü. 20Ñemanauncurratoe sucanañüaume: Arrti naqui yasuriurutiti naqui ümoche rracüpuca,es tacanarrtü yasuriurutiñü ito. Arrti naqui yasuriuru-tiñü ta tacanarrtü yasuriurutitito naqui uiche aicüpu-ruñü.

Urapoiti Jesús nipiaventequirrti uiti Judas21 Numo turapoiti arrüna sane isucarüma, onquisioti

orronene au nausasürrti ui tarucu nisuchequirrti. Auquicaüma urapoiti besüro nurria isucarüma:

—Tusio nurria iñemo, tamanti abarrüpecuqui tiene queaipiaventecanatiñü.

22Auqui arrümanuma ñanunecasarrti asaramatü ümo-mantoe. Chütusiopü ümoma ñacuti ümoche manu ñani-tacarrti. 23 Tamanti eanaquimia, naqui manrrü cuasürütiümoti Jesús anancati tümonsoti petacuti. 24 Auqui arrtiPedro masamunuti señarrü ümoti, nauqui anquirioti pü-nanaquiti Jesús, ñacuti maniqui ümoche manu nurarrti.25Auqui arrti maniqui sürotitü manrrü saimia esati Jesús,anquirioti pünanaquiti:

—Señor, ¿ñacuti maniqui?26Aiñumuti Jesús, nanti:—Ipiancana taman peasorrü pan, y arrti naqui ümoche

itorrimia, ta tonenti.Auqui aipiancati manu peasorrü pan. Aitorrimiati

ümoti Judas Iscariote, naqui aütorrti Simón. 27Arrti Judasyasutiuti manu pan. Auqui süroti choborese auti. Auquinanti Jesús ümoti:

—Aisamuse contocaü arrüna arrianca aisamune.28 Pero arrübama maquiataca acamanu chütusiopü

ümoma isane ümoche arrüna nurarrti Jesús ümoti Ju-das. 29 Ñaquioncorrüma bacüpuruti Jesús ümoti Judas

Page 63: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 13:30 63 SAN JUAN 13:38na acomporati utuburibomainqui ümo pierrta, o nauquiacheti monirri ümo bama pobrerrü, itopiqui arrti Ju-das tonenti naqui ane uiti manu pusanese auche ahübunimonirrimia. 30 Numo tiyasutiuti Judas manu panmecuquiti Jesús, atüraiti, sürotitü türüpo. Chauqui tüto-biquia.

Arrüna nuevurrü bacüpucarrü31Nauquiche tüsürotitü Judas auqui manu, nanti Jesús:—Caüma tusio arrüna tarucu nanentacarrti Tuparrü

ichupecuñü. Caüma ito tarucu ñanauncurrüma macrir-rtianuca ümoti Tuparrü, ui nanaiña arrüna pasaboboiñemo. 32 Sobi tusio icu na cürrü arrüna tarucu nicusüur-rti Tuparrü y nanentacarrti. Sane ito arrti Tuparrüitusiancatati isucarümacrirrtianucañanauncurrti iñemo.33 ¡Amonsoi masaütaiqui! Chübubiuquipü naneneca niy-aca auna icu na cürrü auchepe. Tiene que apapacheriu-ruñü. Pero chüpuerurrüpü amenotü isiuñü auna cautaniyücü. Chauqui tüsurapoi arrüna sane isucarü bamamaquiataca israelitarrü. 34 Pero itorrimiana aume arrünanuevurrü nirracüpucu nauqui aucua aumeampatoe. Ar-raño aucuasürüca iñemo. Sane ito tiene que aucuasürüaumeampatoe. 35Arrtü aucuasürüca aumeampatoe, tusioümo namanaiña macrirrtianuca ta nirranunecasa año.

Urapoiti Jesús causane uiti Pedro ñana36Auqui nanti Pedro ümoti Jesús:—Señor, ¿cauta naücü?Aiñumuti Jesús:—Chüpuerurrüpü aürotü isiuñü caüma auna cauta

niyücü, pero manrrü ñana amecatüqui isiuñü.37—¿Causane chüpuerurrüpü yero tanu asiucü caüma?

—nanti Pedro—, irranca hasta ison aitobocü.38—¿Acon ichoboñü? —nanti Jesús ümoti—, ¿aensapü

sane? Suraboira asucarücü, caüma arrüna tobirri, antes

Page 64: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 14:1 64 SAN JUAN 14:10que apu pohorrü curasürrü, apanca trerrü veserrü quechasuputacapüñü.

14Arrti Jesús tacana cutubiurrü ümoti Tuparrü

1Auqui nantito Jesús ümo namanaiña:—¡Tapü aupirruca! Amonsotü nurria ümoti Tuparrü.

Amonsotito iñemo. 2 Au napese auna cauta nacarrtiTuparrü abe sürümana aupobo. Sane nauquiche yecatüisusürü icoñoco aucümenu. Arrtü nampü chüsanempü,coboipü suraboi ausucarü que champü isanempü aume taau napese. 3 Arrtü tücoño sobi, iseca tato abapa, itopiquiirranca nauqui abaca ichepeñü au napese. 4 Caüma tusiote aume cauta niyücü, y tusio ito aume cutubiurrü.

5Auqui nanti Tomás ümoti:—Chütusiopü suiñemo cauta naücü, Señor. ¿Cau-

sanempü atusi suiñemo manu cutubiurrü?6Aiñumuti Jesús:—Arrüñü te tacana manu cutubiurrü. Arrüñü ñe-

manauncurratoe, chirrapancapü. Sobito ane nanaiñasüboriquirri. Ta cunauntaña isiuquiñü puerurrü apiñanaiesati Uyaü, naqui Tuparrü. 7 Arrtü ausuputacañü,ausuputacatito naqui Iyaü. Pero sucanañü aume que tachauqui tapisuputacati y tamasacatito.

8Auqui nanti Felipe ümoti:—Señor, aitusiancarrti Uyaü suisucarü, toneantai suir-

ranca supanquirio apünanaquicü.9Aiñumuti Jesús, nanti ümoti:—Onsoi Felipe: Tücoboi niyaca auchepe. ¿Cau-

sane chapisuputacapüñünqui? Itopiqui arrti naquiasaratiñü, asaratitito naqui Iyaü. ¿Causane anquiriorropünanaquiñü nauqui itusiancanati naqui Iyaü ausu-carü? 10 ¿Taqui chaicocotapü que anati Iyaü sauñü,y arrüñü yaca auti? Champürrtü rranunecaca aume

Page 65: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 14:11 65 SAN JUAN 14:19auqui niñoñemantoe. Arrti Iyaü anati ichepeñü. Arrtite isamutenti nanaiña arrüna propiorrü yatrabacacarrtiñemecuquiñü. 11 Apicoco te nurria que arrüñü y arrtiIyaü taman nacarrtai subaca. Arrtü cuestarrapae aumeapicoco arrüna surapoi ausucarü, apicocosoñü isiuquiataiitopiqui chauqui tamarrtai arrüba milagrorrü omirrantesobi. 12 Suraboira ñemanauncurratoe ausucarü: Arrtinaqui icocoroñü, isamutentito milagrorrü tacana arrübaisamuquio, hasta masamunutito manrrü yarusürürrü mi-lagrorrü, itopiqui arrüñü yeca tato esati Iyaü. 13 Auquicaüma yacheca aume nanaiña arrüna apanquiquia pü-nanaquiti Iyaü au nisüri. Sane nauquiche caüma tusionüriacarrti naqui Iyaü sobi, ta arrüñü Aütorrti. 14 Sanente, apanqui pünanaquiti Iyaü au nisüri arrüna naurri-antümo. Auqui itorrimiata aume.

Urapoiti Jesús niyequirrti Espíritu Santo15 ‛Arrtü ñemanauncurratoe isuasürüca aume, apico-

cosio arrüba nirracüpucu aume. 16 Rranquiquia caümapünanaquiti Iyaü, nauqui aicüpurutiti quiatarrü aubesa,naqui matoconobo ichoboñü. Arrti cuati nauqui ayuratiy apucünuncuti aume. Tonenti Espíritu Santo, naquiuiche atusi aume nanaiña arrüna ñemanauncurratoemanunecatarrü. Arrti süsioti auchepe ümo enterurrünausüboriqui. 17 Arrübama maquiataca macrirrtianucaicu na cürrü chüpuerurrüpü asuriurumati, itopiquichiyapacheriurumatipü, ni asuputaramatipü. Pero ar-raño apisuputacati, itopiqui anati auchepe y anatito aunabausasü ñana. 18 Chiñococañopü tacanati bacharrü.Isecatatito auchepe ichepeti Espíritu Santo. 19 Chauquichubiuquipü naneneca nauqui ariorrüñü auquina abar-rüpecuqui. Auqui caüma arrübama macrirrtianuca icuna cürrü chüpuerurrüpü asaramañünqui. Pero arrañoamasacañü ñana. Auqui torrio sobi aume ausüboriquibo,

Page 66: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 14:20 66 SAN JUAN 14:28itopiqui arrüñü isüboriquia ito. 20 Au manu naneneseñana tusio aume que arrti Iyaü anati ichepeñü y arrüñüichepeti, tamana nacarrtai subaca. Sane ito caüma arrañoabaca ichepeñü y arrüñü auchepe taman nacarrtai itonusaca. 21Apasusio arrübanirracüpucu aume, apicocosio.Arrtü apicococañü, auqui caüma tusio iñemo que ta ñem-anauncurratoe isuasürüca aume. Arrti naqui isuasürücaümoti, cuasürütito ümoti Iyaü. Cuasürütito iñemo, auquicaüma itusiancacañü isucarüti.

22 Arrti Judas (chitonentipü Judas Iscariote), nantiümoti Jesús:

—Señor, ¿causane arrianca aitusiancañü suisucarü,tapü isucarü na genterrü chicocoromapücü ta chaitusian-capücü?

23Aiñumuti Jesús, nanti:—Itusiancacañü isucarü bama ümoche isuasürüca,

bama isamutema isiu nirracüpucu. Tonema bamacuasürüma ümoti Iyaü. Arrti Iyaü ichepeñü sobecatüesama, nauqui supavivi ichepema. 24 Tapü arrübamachisuasürücapü ümoma, tonema bama chisamutempümaisiu nirracüpucu. Arrüna nirranunecaca chirranitatepüauqui niñoñemantoe, ta ui yacüpucurrti Iyaü, naqui uicheaicüpuruñü.

25 ‛Surapoi ausucarü nanaiña arrüna sane, mientrasyacaiqui auchepe. 26 Arrti Iyaü icüpurutiti ñana EspírituSanto, nauqui atocoti ichoboñü. Arrti bayurarati y ma-pucünunuti aume. Uiti caüma apaquioncaño iyo nanaiñaarrüna tüsurapoi ausucarü y uitito caüma entienderrüaño.

27 ‛Ñasamuna nariorrü aume, taiquiana urria nabaca.Pero arrübamamacrirrtianuca icu na cürrü, sürümanamachicocoromapüñü, uimia chüpuerurrüpü urria nabaca.Pero arrüñü rrayuraca aume ñemanauncurratoe. Tapüane penarrü aboi, y tapü aupirruca. 28 Chauqui tamoncoinisura: Yecatü auquina aubesaqui, pero tiene que ise tato

Page 67: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 14:29 67 SAN JUAN 15:7nauqui yaca tatito auchepe. Arrtü nampü isuasürücaaume, aupucünuncapü ui na tusio aume que ta yeca tatoesati Iyaü, itopiqui arrti ane manrrü nüriacarrti rropü-nanaquiñü. 29 Surapoicaü ausucarü arrüna sane, ümorrtücocono ñana. Auqui apaquioncaño y apicococañü nurria.

30 ‛Chauqui chüpuerurrüpü rranita yabaiturrü aume,itopiqui tüsai ayeti naqui üriabucati icu na cürrü, naquichoborese. Pero champü nüriacarrti iñemo. 31 Pero tieneque atusi ümo bama icu na cürrü, que cuasürüti Iyaüiñemo. Sane nauquiche isamute isiu yacüpucurrti iñemo.Chauqui, apatüsai, curi te auquina.

15Taman nihi uva y nipiarrü

1Nantito Jesús ümoma:—Arrüñü tacana arrone ñemanauncurratoe nihi uva,

arrti naqui Iyaü tacanati naqui ñoñünrrü bacuiraraitacu. 2 Arrtü abe uturuqui ba nipiarrü arrüba chütaupü,botüsüro uiti. Y nanaiña arrüba obütau mocoñocono uitinauqui abüta manrrü. 3 Arraño chauqui turria nausü-boriqui ui na nirranunecaca aume. 4 Sane nauquichesucanañü aume, urria arrtü ichepeñüantai nabaca y ar-rüñü auchepe. Taman nipia uva chüpuerurrüpü ütaarrtü tüsüro apüqui. Sane ito arraño chüpuerurrüpüapisamune arrüna urria arrtü chabasiquiapü ichepeñü.

5 ‛Arrüñü tacana taman nihi uva. Arraño tacananiyupaca. Arrtü abasiquia ichepeñü, apisamute aruquinanaiñantai arrüna urria. Tapürrtü apiñococañü,champü isane puerurrü apisamune. 6 Arrti naquichasiotipü ichepeñü, pasabo ümoti tacana nubaca manioniyupaca, botüsüro nauqui ausü y botabo apüqui nihiuva, y montonabo na amoho.

7 ‛Arrtü abaca ichepeñü y chütacürusupü napaquioncoiyo nisura, auqui caüma arrtü apanquiquia pünanaquiti

Page 68: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 15:8 68 SAN JUAN 15:19Tuparrü isiu naurrianca, torrio aume uiti. 8 Arrtüapisamute aruqui nanaiña arrüba omirria, tusio ümonamanaiña, ta ñemanauncurratoe nirranunecasa año. Uiarrüna sane caüma ane ñanauncurrüma macrirrtianucaümoti Tuparrü. 9 Arraño aucuasürüca iñemo, tacananisuacürücü ümoti Iyaü. Tapü tacürusu naucuasürücüaumeampatoe, itopiqui aucuasürüca iñemo. Urria arrtüseguibo año isiuqui nirracumananauncu aume. 10 Arrtüapacoconaunca iñemo, chütacürusupü naucua iñemo,tacana arrüñü rracoconaunca ümoti Iyaü, y sane chü-tacürusupü nisuasürücü ümoti.

11 ‛Rranitaca aume sane, nauqui aupucünu ichepeñü.Sane nauqui champü nitacüru naupucünuncu.12 Suraboira arrüna nirracüpucu aume: Aucuasürüaumeampatoe, tacana naucuasürücü iñemo. 13 Tusioarrüna yarusürürrü nicuasürücürrti osüborisapaoemo, arrtü oconca itoboti. 14 Arrtü apisamutearrüna nirracüpucu aume, amigorrü año iñemo.15 Chiñacañoinquipü tacana nacarrti mosorrü, itopiquiarrti mosorrü chütusiopü ümoti isane ñapensacarrtiipiatronetorrti. Iñacaño caüma amigorrü año iñemo,itopiqui tüsurapoi ausucarü nanaiña arrüna urapoitiIyaü isucarüñü. 16 Arrüñü chichacümanauncucapü aboi,arraño autacümanauncuca sobi. Torrio sobi aume nauquiapisamune aruqui nanaiña nomirria. Arrüna urrianteaboi tiene que urura. Sane nauquiche caüma torrio aumeuiti Tuparrü nanaiña arrüna apanquiquia pünanaquitiau nisüri. 17 Tone arrüna nirracüpucu aume: Nauquiaucuasürü aumeampatoe.

Unumati Jesús ichepe bama ñanunecasarrti18 ‛Arrtü tüboricomantai aume arrübama chicocoropü-

mañü, apaquionsaño, ta primero tüboricomantaitoiñemo. 19Arrtü nampü chapicococapüñü aucuasürücapüümo bama chicocoropümañü auna icu na cürrü. Pero

Page 69: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 15:20 69 SAN JUAN 16:1arraño ta autacümanauncuca sobi eanaqui bamachicocoropümañü. Uirri arrüna sane chauqui tüquiatarrünabaca. Sane nauquiche tüboricomantai aume.20 Apaquionsaño iyo arrüna surapoi auscarü: “Champütimosorrü valeoti manrrü pünanaquiti ipiatronetorrti”.Arrtü itaquisünümacanamañü, itaquisünümacanama añoito. Arrtü aboma bama icocotama arrüna nirranunecaca,aboma ito bama icocotama arrüna napanunecaca.21 Nanaiña arrüna isamutema aume, es auqui niyaca,itopiqui chisuputaramatipü naqui uiche aicüpuruñü.

22 ‛Champü nipünatempüma arrtü nampü chisecapütürranita ümoma. Pero como ta chauqui tisecatü rranitaümoma, sane nauquiche caüma ane nipünatema ychampü urapoboiboma. 23 Arrti naqui tüborico iñemo,tüboricotito ümoti Iyaü. 24 Champü nipünatema arrtünampü chisamutempü arrüba milagrorrü arrüpecuma,arrüba champüti quiatarrü ñoñünrrü puerurrüaisamunenti. Pero chauqui tarrtaimia nanaiña arrünaisamute, pero tüboricomainqui iñemo y ümotito Iyaü.25 Pero tiene que apasa sane, nauqui acoco arrünanüriacarrü, itopiqui nantü Nicororrü sane: “Tüboricomaiñemo champü isane itopiquiche”.

26 ‛Pero cuati ñana naqui ñemanauncurratoe EspírituSanto esaquiti Tuparrü, aupucünuncubu. Arrti manita-nati au nisüri. Arrtü iñatai tato esati Iyaü, icüpucatinauqui ayeti tauna auchepe. 27 Arraño ito tiene queapanita au nisüri, itopiqui amoncaño ichepeñü auquimaübo.

161Nantito Jesús ümoma:—Tüsucanañü aume arrüna sane, nauqui puerurrü

apasamu tairri ñome ba macocotoca arrüba cuabotiqui

Page 70: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 16:2 70 SAN JUAN 16:13aume. 2 Ipenenoma año ñana auqui sinagoga. Y cuantion-qui manio naneneca auche aitabairoma año, ñaquioncor-rüma arrüna manrrü yaserebiquirrimia ümoti Tuparrü.3 Nanaiña arrüna sane tiene que aisamunema aume,itopiqui chisuputaramatipü naqui Iyaü, chisuputarapü-mañü ito. 4 Pero chauqui tüsurapoicaü ausucarü. Arrtüpasabo aume sane, apaquiocaño iyo nisuratücaü aume.

Niyachücoti Espíritu Santo‛Champürrtü tüsurapoi ausucarü arrüna sane auqui

maübo, itopiqui anancañünqui auchepe. 5 Pero caümayecatü esati naqui uiche aicüpuruñü. Pero cham-püti naqui abuturuqui ñanquitioti rropünanaquiñü cautaniyücü. 6 Ausuchecatai ui arrüna sane nisura aume.7 Suraboira ausucarü arrüna ñemanauncurratoe: Ümonurria aume arrtü yecatü amopünanaqui. Itopiqui arrtüchüyecapütü, chüpuerurrüpü ayeti Espíritu Santo aunaauchepe, naqui mapucünucunubu aume. Pero arrtüyecatü icüpucati aume. 8 Itopiqui arrtü cuati, macuan-somoconoti ümo bama macrirrtianuca icu na cürrü naatusi ümoma que ane nomünantü uimia, y causanenauqui urria nacarrüma au narrtarrti Tuparrü, y cu-atü ñana carrticurrü ümoma. 9 Ta tone arrüna ünantüuimia: Chirranrrüpüma aicocoromañü y nauqui onco-matü iñemo. 10 Tiene que atusi ümoma ta urria niyacaaübuti Tuparrü, itopiqui arrüñü yecatü esati Tuparrüchüpuerurrüpü asaramañünqui. 11 Y arrti choboresenaqui yüriaburrü icu na cürrü, chauqui tüpaurramanatiuiti Tuparrü, carrtigaboti ñana.

12 ‛Aninqui cütüpürrü surapoboibo ausucarü, perochüpuerurrüpü aüro au nautanu caüma. 13 Pero arrtücuati naqui ñemanauncurratoe Espíritu Santo, tonenticaüma naqui uiche aiñunecanati año. Urapoiti ausucarü

Page 71: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 16:14 71 SAN JUAN 16:22

nanaiña arrüna pasaboboiqui ñana. Arrti chümanita-natipü auqui noñemarrti, ta urapoiti ausucarü arrünaoncoiti sobi. 14 Arrti ane ñanauncurrti iñemo. Oncoitinisura, auqui urapoiti ausucarü. 15 Nanaiña arrüna aneuiti naqui Iyaü tone niñenarrito. Sane nauquiche su-canañü que arrti Espíritu Santo tiene que asuriuti nisuray uraboiti ausucarü.

Campiabo nusuchequi ümo pucünuncurrü16 ‛Chauqui chububiuquipü naneneca niyaca auna abar-

rüpecu. Auqui caüma chamasacapüñünqui. Pero iyau bamümanantai naneneca amasacañü tatito.

17 Auqui arrübama ñanunecasarrti ñanquitioma pü-nanaquimiantoe, namatü:

—¿Isanempü ümoche arrüna sane nurarrti? ¿Causanenanti one: “Yecatü esati Iyaü”? 18 ¿Isane ümoche arrünananti “iyau ba mümanantai naneneca”? Chentiender-rüpü oñü ümo nurarrti.

19 Tusiatai ümoti Jesús que rranrrüma anquirioma pü-nanaquiti. Nanti ümoma:

—Sucanañü te aume one, chububiuquipünaneneca nauqui chamasacapüñünqui. Pero iyauba mümanantai naneneca amasacañü tato. Canapaeabasiquiaiqui apapensario, ui arrüna sucanañü aume.20 Ñemanauncurratoe: Arraño tiene que abareo uinausuchequi isiuñü, pero arrübamamacrirrtianuca icunacürrü pucünüñama. Pero arrüna tarucapae nausuchequicampiabo tato ñana au naupucünuncu. 21 Pasabo aumetacana ümo taman paürrü, arrüna rranrrü ane mecu.Auqui maübo suchebo y orronene ümo. Pero arrtü tanemecu, chauqui chaquionüquipü ümo norrocorrü ümo,itopiqui nipucünuncurrü icuatati maniqui ipiaümacarrü.22 Sane ito arraño caüma ausucheca. Pero iseca tatoyasaraño. Auqui caüma tarucu naupucünuncu. Champüti

Page 72: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 16:23 72 SAN JUAN 16:33naqui puerurrü aiquiaübu amopünanaqui arrümanunaupucünuncu.

23 ‛Au manu nanenese champü isane apanquitioquirropünanaquiñü. Suraboira ausucarü ñemanauncurra-toe: Arrti Iyaü bacheboti aume nanaiña arrüna apan-quiquia pünanaquiti au nisüri. 24 Hasta caümainquichapanquiquiapü pünanaquiti au nisüri. Apanqui te,nauqui atorri aume uiti, auqui caüma champü nitacürünaupucünuncu.

Arrti Jesucristo macananati ümo nomünantü25 ‛Surapoi ausucarü nanaiña arrüna sane ui pu-

rurrü machepecataca. Au cuantio naneneca chauquichisurapoiquipü ausucarü aübu machepecataca, ta rran-itaca caüma aume bien besüro icütüpüti naqui Iyaü.26 Au manio naneneca apanquiquia pünanaquiti Iyaüau nisüri. Champü nümoche rranquirio pünanaquitiTuparrü nauqui aitorrimiati aume, 27 itopiqui tarucunaucua ümoti. Aucuasürüca ümoti itopiqui isuasürücaaume, itopiquito apicocota que arrüñü isecatü esaquiti.28Arrüñü te isecatü esaquiti Iyaü auqui napese, auna acü.Pero caüma iñocota na cürrü, yasücübüca tato esati.

29Auqui namatü ümoti bama ñanunecasarrti:—Caüma anitaca bien besüro suiñemo, champürrtü

urapoi aübu machepecataca. 30 Sumarrtai que tusioaemo nanaiña, tusiatai aemo arrüna suirranca; champünümoche supanquirio apünanaquicü. Ui arrüna sanesopicocota que arrücü ayecatü esaquiti Tuparrü.

31Auqui aiñumuti Jesús, nanti ümoma:—¿Así que apicococañü? 32 Pero tirranrrü aiñanai

manu horarrü auche apiñarrimiacacaño. Cadati tamansürotitü au quiatarrü narücüquirri. Apiñococañü. Perochiñoncocapü tamañü, itopiqui anati Iyaü ichepeñü.33 Surapoi arrüna sane ausucarü, nauqui urria nabaca

Page 73: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 17:1 73 SAN JUAN 17:10sobi. Auna icu na cürrü autaquisürüca. Pero tapü aupir-ruca, arrüñü torrio iñemo nanaiña isüriacaboñü ümo nacürrü.

17Meaboti Jesús itacu bama ñanunecasarrti

1 Numo tüchauqui arrüna ñanitacarrti Jesús, asaratitüape au napese, meaboti, nanti:

—Iyaü, chauqui tiñatai arrüna horarrü. Aitusiancanisuasürücü aemo nauqui itusianca ito nacua iñemo.2 Acheca iñemo isüriacaboñü ümo namanaiñamacrirrtianuca icu na cürrü, nauqui yacheisüboriquiboma bama torrioma iñemo obi. 3 Tonearrüna uiche chütacürusupü nisüboriquirrimia: Arrtüisuputaramacü naqui tamancüatai ñemanauncurratoeTuparrü, y isuputaramañü ito, ta arrüñü Jesús, naquiCristo, obi aicüpuruñü.

4 ‛Iñanauncü auna icu cürrü, ui arrüna isamute itonanaiña arrüna nacüpucu iñemo. 5 Iyaü, aitorrimia iñemoarrümanu champü tacanache nanentacarrü aesacü aunapese, tacana tücañe, numo anancañünqui achepecü,numo churriantequipü na cürrü.

6 ‛Chauqui tüsurapoi nüri isucarü bama torrioma iñemotücañe obi. Tacümanauncunuma obi y torrioma iñemoy arrüma chauqui ticocotama nura. 7 Chauqui tütusioümoma que nanaiña arrüna ane sobi, ta nacumanataiñemo. 8 Chauqui tüsurapoi nurria isucarüma nanaiñaarrüna ucanu iñemo, y yasutiuma nurria nisura. Tütusionurria ümoma, ta isecatü aesaquicü, arrücü aicüpucañü.

9 ‛Rreanca itacuma. Champürrtü rreanca itacu bamamaquiataca icuna cürrü. Rreanca itacu bama torriomaobiiñemo, itopiqui arrücü yaütorrümacü. 10Nanaiña arrünaane sobi, ta naesa, y nanaiña arrüna ane obi, ta niyesa ito.Namanaiña bama perteneceboma aemo, perteneceboma

Page 74: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 17:11 74 SAN JUAN 17:21ito iñemo. Sanenauquiche caüma tarucuñanauncurrümaiñemo.

11 ‛Arrüñü chiyasiquiapü auna icuna cürrü, ta yeca tanucaüma aesacü. Tapü arrüma onconoma sobi. Iyaü, arrücütarucu nüriaca y nacusüu. Acuira itacu bama torriomaiñemo obi nauqui aboma ichepeñü, tari aboma aübutamantai ñapensacarrüma, tacana arroñü. 12 Nauquicheanancañü ichepema icu na cürrü, rracuiraca itacuma aunüri, y rrocümaca itacuma. Champüti eanaquimia naquiensoro, cunauntaiñati maniqui taman, naqui tiene queaensoti, nauqui acoco arrüna nantü icu Nicororrü.

13 ‛Caüma yeca tato aesacü. Chauqui tüsurapoiisucarüma auna icu na cürrü nanaiña arrüna sane,nauqui apucünuma, tacana arrüna nipucünuncu.14 Chauqui tisurapoi isucarüma arrüna nacüpucu.Arrübama macrirrtianuca icu na cürrü tüboricataiümo bama nirranunecasa, itopiqui arrümachüpertenecebopümainqui ichepe bama icuqui nacürrü, tacana ito arrüñü chüpertenecebopüñünquiümoma. 15 Chirranquiquia apünanaquicü, nauquiaiquiaüburuma eanaqui bama macrirrtianuca icuquina cürrü, ta nauqui ocüma itacuma ñünanati choborese.16 Arrüma chüpertenecebopüma ümo bama icuqui nacürrü, tacana arrüñü. 17 Anuneca ümoma nura nauquiasamamecanama aemo, tapü aboma eana nomünantü.Itopiqui nura ñemanauncurratoe. 18 Icüpucama arrüpecubama icuqui na cürrü, tacana arrücü aicüpucañü itoicu na cürrü eanama. 19 Y samamecanañü aemo itopiquibama nirranunecasa, nauqui isamune isiu narrianca, sanenauqui asamamecanama ito aemo ñemanauncurratoe.

20 ‛Champürrtü rreanca cunauntaiña itacu bama tic-ocoromañü, sino itacu bama ito icocoromañünqui ñanaui bama nirranunecasa. 21 Rranquiquia apünanaquicü,Iyaü, ayura ümoma nauqui urria ñaquioncorrüma aübu-

Page 75: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 17:22 75 SAN JUAN 18:3mantoe aübu taman nacarrtai ñanensacarrüma. Tacanaarroñü, urria numaquionco oemomantoe. Arrüñü yacaachepecü y arrücü aca ichepeñü, taman nacarrtai nusaca.Ui arrüna chépe nacarrüma, arrübama macrirrtianucaicuqui na cürrü icocotama ito que ta obi aicüpuruñü.22 Chauqui titorrimiata ümoma üriacaboma obi. Sanenauqui aye uimia tacana nusaca, taman nacarrtai nacar-rüma. 23 Arrüñü yaca au nausasürrüma. Arrücü aca auniyausasü. Sane nauquiche taman nacarrtai nusaca. Uiarrüna sane caüma tusio ümo bama icuqui na cürrü, queta obi aicüpuruñü, y arrübama nirranunecasa cuasürümaaemo tacana nisua aemo.

24 ‛Iyaü, obi te aitorrimianama iñemo. Irranca nauquiaboma ichepeñü ñana auna cauta niyaca achepecü,nauqui asaraimia nanentacarrü yesañü, arrüna torrioiñemo obi, itopiqui isuasürüca aemo auqui maübo,numo churriantequipü na cürrü. 25 Iyaü, arrücü urrianachücoi. Arrübama macrirrtianuca icuqui na cürrüchisuputaramapücü. Pero arrüñü isuputacü, y arrübamaauna tusio ümoma ta obi aicüpuruñü. 26 Chauquitisurapoi nüri isucarüma, y surapoiqui ñana. Sane caümatusio arrüna tarucapae nisua aemo. Sane ito nauquiucuasürü ümoma, y arrüñü yaca au nausasürrüma.

18Iñenomati Jesús

1 Nauquiche chauqui neancarrti Jesús, atüraiti ysürotitü au manu bertarrü ichepe bama ñanunecasarrtitopü manu nusürurrü nürirri Cedrón. 2 Arrti Judas,naqui ñapabentecarrü ümoti Jesús, bien isuputacaiti ar-rümanu bertarrü, itopiqui nantarrtai sürotitü Jesús tahaaübu bama ñanunecasarrti. 3 Sane nauquiche iñataititoJudas acamanu. Cuati aübu masortaboca y aübu bamapoliciarrü auqui niporrti Tuparrü, yacüpucurrüma bama

Page 76: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 18:4 76 SAN JUAN 18:13üriatu bama sacerdoterrü y bama fariseorrü. Macanamabasaruca, sueca, cüseca y ransaca. 4Arrti Jesús tütusiataiümoti arrüna pasabobo ümoti. Sürotitü cümenuma. Ñan-quitioti pünanaquimia:

—¿Quiti naqui iyoche napapachequi?5Auqui namatü:—Iyoti Jesús, naqui auqui Nazaret.—Abu ta arrüñü —nanti Jesús ümoma.Arrti Judas, naqui ñapabentecarrü anancati acamanu

ichepema. 6Nauquiche nanti Jesús “abu ta arrüñü”, tobü-soma tato chacuma y taübücoma acü. 7Auqui ñanquitiotitatito Jesús:

—¿Quiti iyoche apapacheca?Iñumutama:—Iyoti Jesús naqui auqui Nazaret.8Nanti tatito Jesús ümoma:—Uncamo arrüñü te naqui iyoche napapachequi.

Apiñocosama bama maquiataca.9 Sane nauquiche cocono arrümanu neancarrti Jesús,

numo nanti: “Champüti ni tamantipü ensoro eanaquibama torrioma iñemo obi, Iyaü”. 10 Arrti Simón Pedroane nicüserrti sürümanarrü. Aiquiaübuti auqui nibi-ainarrti, acheti ümoti maniqui imostorrti yarusürürrüsacerdoterrü. Tüsüro uiti nepanauncu numasurrti. Arrtimaniqui mosorrü nürirrti Malco. 11Tapü arrti Jesús nantiümoti Pedro:

—Aiña tato au nabaina arrümanu nacüse. Arrünataquisürücürrü cuatü iñemo, ta uiti Iyaü. ¿Aensapüchiyasutiupü?

Arrti Jesús esati yarusürürrü sacerdoterrü12 Auqui arrümanuma masortaboca ichepe bama

üriaturrüma y bama policiarrü israelitarrü iñenomatiJesús, itomoenomati. 13 Auqui iquianamati au niporrti

Page 77: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 18:14 77 SAN JUAN 18:20Anás. Ta arrti Anás yaüstoti Caifás, naqui yarusürürrüsacerdoterrü au manu añorrü. 14 Arrti Caifás tonentinaqui nanti tücañe ümo bama üriatu bama israelitarrü:“Manrrü urria arrtü coiñoti naqui taman ñoñünrrü,pünanaquirrtü coiñoma namanaiña macrirrtianuca auna noesa nación”.

Mapañati Pedro que chisuputaratitipü Jesús15Arrti Pedro ichepetimaniqui quiatarrü ñanunecasar-

rti Jesús süromatü isiuti. Arrti maniqui quiatarrüisuputaratiti nurria maniqui yarusürürrü sacerdoterrü.Sane nauquiche puerurrü aürotipo au manu nusuara auniporrti Anás, auna cauta tiquianamati Jesús. 16Tapü arrtiPedro anancatiatai türüpo abeu tururrü. Auqui cuati tatoabeu tururrü maniqui quiatarrü ñanunecasarrti Jesús,naqui isuputaratiti yarusürürrü sacerdoterrü, na anitatiaübu manu cupiquirri bacuirara abeu tururrü, nauquiache permisorrü ümoti Pedro na aürotipo ito. 17 Auquinantü manu cupiquirri ümoti Pedro:

—Canapae arrücü ito ñanunecasa manu noñünrrüJesús.

—Champürrtü arrüñü —nanti Pedro ümo.18Rrimianenemanu tobirri. Arrümanumamamosoca y

bama bacuirara maunrrimianama pese acamanu. Abomaatüraimia baperoma. Auqui arrti Pedro aürotitito esama,atüraitito ichepema, baperotito.

Ñanquitioti yüriaburrü pünanaquiti Jesús19 Arrti maniqui yarusürürrü sacerdoterrü Anás

ñanaquitioti pünanaquiti Jesús, nanti:—¿Ñacubama anunecasa? ¿Isane arrüna anunecaca?20Aiñumuti Jesús:—Rranitaca isucarü namanaiña macrirrtianuca au ni-

porrti Tuparrü y au ba poca sinagoga, auna cauta nan-tarrü iyoberabaramacü bama israelitarrü. Champürrtü

Page 78: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 18:21 78 SAN JUAN 18:28iñanecatatai nirranunecaca. 21 ¿Causane abasiquia apan-quirio rropünanaquiñü? Apanquisio pünanaqui bamaoncoimia nisura, arrüma tusio nurria ümoma.

22Nauquiche nanti arrüna sane, tamanti maniqui poli-ciarrü bacheboti isuti Jesús, nanti ümoti:

—¿Causane anita sane ümoti naqui yarusürürrü sacer-doterrü?

23Aiñumuti Jesús, nanti ümoti:—Urasoi te isucarüñü arrtü churriampü nirranitaca

ümoti. Tapürrtü urria nirranitaca, ¿causane ocüsi iñemo?24 Auqui arrti Anás bacüpuruti nauqui aitomoeno-

mati Jesús y aiquianamati esati Caifás, naqui quiatarrüyarusürürrü sacerdoterrü.

Mapañati tatito Pedro25 Tapü arrti Pedro anatiqui atüraiti baperoti manu

pese. Auqui namatü ümoti:—Arrücü ito saon ñanunecasarrti naqui ñoñünrrü.Aiñumuti Pedro:—No, champürrtü arrüñü.26 Anancati acamanu maniqui taman imostorrti

yarusürürrü sacerdoterrü, ipiarientetorrti Malco, naquitüsüro numasurrti uiti Pedro. Arrti maniqui ñoñünrrünanti ümoti Pedro:

—Abu arrücü te, ta yasacü ichepeti Jesús one taha aumanu bertarrü.

27 Auqui mapañati tatito Pedro, y au manu rratorrüpuru pohorrü curasürrü.

Arrti Jesús esati Pilato28 Tanati Jesús au niporrti Caifás. Tücuatü nanenese

iquianamati auqui taha au niporrti maniqui yüriaburrürromanorrü. Arrübama israelitarrü champürrtü süro-mampo isiuti Jesús, ui nirrucurrüma tapü ane nomünantüuimia, itopiqui arrti yüriaburrü rromanorrti. Itopiquiarrtü anempü nomünantü uimia, chüpuerurrüpü aama

Page 79: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 18:29 79 SAN JUAN 18:37au manu pierrta parrcua. Sane ñaquioncorrüma. 29 Sanenauquiche arrti Pilato, naqui yüriaburrü, sürotitü türüpoesama, anquirioti pünanaquimia:

—¿Isane nomünantü amarrtai isamutenti naquiñoñünrrü?

30Arrüma aiñumuma sane:—Arrtü nampü champü nipünatenti maniqui, chüsopi-

torrimiacatipü aemo.31—Apiquiarrti arraño—nanti Pilato ümoma—, apacur-

rta aübuti, apiña isiu manu nüriacarrü aboi.Aiñumuma tatito, namatü:—Pero arrüsomü champü sobüriaca nauqui

sopitabairoti taman ñoñünrrü.32 Sane caüma cocono arrümanu urapoiti Jesús tücañe,

arrüna causane niyücü niconcorrti uimia. 33 Auqui arrtiPilato süroti tatopo. Itasurutiti Jesús. Ñanquitioti pü-nanaquiti:

—Urasoi isucarüñü, ¿arrücü üriatu bama israelitarrü?34Aiñumuti Jesús:—¿Arrüna anquitio rropünanaquiñü, sane, noñeman-

toe, o arrüna oncoi nisüri ui maquiataca?35Aiñumuti Pilato:—¿Naquionco arrüñü israelitarrüñü? No, arrüñü te

rromanorrüñü. Ui bama te apariente y ui bama üriatusacerdoterrü aiquianamacü tauna yesañü. ¿Causane obi?

36Auqui nanti Jesús:—Arrüna nisüriaca champürrtü icuqui na cürrü. Arrtü

nampü icuqui na cürrü, arrübamampü aboma iquiananisüriaca ocümanamapüma ichacuñü, tapü iñenca uibama israelitarrü. Tapü arrüna nisüriaca champürrtüicuqui na cürrü.

37Auqui ñanquitioti tatito Pilato pünanaquiti:—¿Así que arrücü yüriaburrücü?Aiñumuti Jesús:

Page 80: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 18:38 80 SAN JUAN 19:5—Arrüñü yüriaburrüñü. Ümo te yaca icu na cürrü, ümo

te isetü. Isecatü nauqui suraboi arrüna ñemanauntu nu-rarrti Iyaü. Arrübama urria ümoma arrüna ñemanauntunisura, oncoimia y icocotama.

38Aiñumuti Pilato, nanti:—¿Isanempito naca arrüna ñemanauntu?Titorrimianamati Jesús ümo niconcorrti

Auqui süroti tatito türüpo esa bama israelitarrü, nantiümoma:

—Canapae champü nipünatenti naqui ñoñünrrü.39 Pero arrüñü cada añorrü ümo na pierrta iñemecacatitaman auqui preso. ¿Aurrianca caüma iñemecanati naquiüriatu bama israelitarrü, naqui Jesús?

40Auqui namanaiña tosibicoma, namatü:—¡Tapü aiñemecacati maniqui! ¡Aiñemecasarrti

Barrabás!Arrti maniqui Barrabás cusüpürrti. Anancati au preso.

191 Auqui arrti Pilato bacüpuruti nauqui acüboriti Jesús.

2 Arrümanuma masortaboca maumenoma cümecaitarusüboti Jesús. Iñatama itati. Iñatama ito aibiboticüturiqui. 3Atüraimia esati, tosibicoma y namatü:

—¡Viva ümoti naqui üriatu bama israelitarrü!Ñompebairomati.4Arrti Pilato süroti tatito türüpo esa bama israelitarrü,

nanti ümoma:—Amasasatü, iquiacati tauna aubesa, nauqui atusi

aume, que ta champü nipünatenti tabüco sobi.5 Auqui cuati Jesús uimia türüpo aübu manio cümeca

itati, y ane ito manu naibirri cüturiqui apüti. Nanti Pilatoümoma:

—Carüti naqui ñoñünrrü auna.

Page 81: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 19:6 81 SAN JUAN 19:136 Nauquiche asaramatü ümoti bama üriatu bama sac-

erdoterrü y bama policiarrü ichépe nurria nitosibirrimia,namatü:

—¡Aiñarrti apü curusürrü! ¡Aiñarrti apü curusürrü!Nanti Pilato ümoma:—Apiquiarrti y apiñarrti arraño apü curusürrü. Arrüñü

chirrancapü, chütabücopü sobi arrtü ane nipünatentinaqui ñoñünrrü.

7Aiñumuma bama israelitarrü, namatü:—Arrüsomü ane nüriacarrü soboi. Arrti naqui ñoñün-

rrü tiene que aconti isiu arrüna ane corobo au nüriacarrü,itopiqui arrti isamunutiyü tacana Tuparrti.

8Numo oncoiti Pilato arrüna sane, manrrü nirrucurrti.9 Iquianatiti Jesús tatopo au niporrti. Acamanu anquiriotipünanaquiti.

—¿Auquichecü?Pero arrti Jesús chiñumutatipü.10Nanti Pilato tatito ümoti Jesús:—¿Causane chaiñumutapü? ¿Taqui chütusiopü aemo

que arrüñü ane nisüriaca? Arrtü irrianca puerurrüñüiñemecanü, puerurrü ito iñanü curusürrü.

11Aiñumuti Jesús:—Arrücü ane nüriaca iñemo, itopiqui torrio aemo

uiti Tuparrü. Sane nauquiche arrübama uiche aitor-rimianamañü aemo ane manrrü nomünantü uimia apü-nanaquicü.

12Ui arrüna sanenurarrti Jesús, arrti Pilato bapacherotitatito niquiubuti, causane nauqui emecati Jesús. Peroarrübama israelitarrü tosibicoma, namatü:

—¡Arrtü aiñemecacati, champürrtü amigorrücü ümotiyarusürürrü yüriaburrü César, itopiqui arrti naquiisamunutiyü yüriaburrü chauqui enemigorrti ümotiyarusürürrü yüriaburrü César!

13 Numo oncoiti Pilato arrüna nurarrüma, bacüpurutina aiquianamati Jesús türüpo. Auqui atümoti Pilatomanu

Page 82: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 19:14 82 SAN JUAN 19:21siyarrü nesa bacurrtacarrü au na cauta nürirri ito uimia“Canca”, auqui hebreo namatü “Gabata”. 14 Chauqui toceau manu nanenese virrpera parrcua. Auqui nanti Pilatoümo bama israelitarrü:

—Carüti naqui yüriaburrü aume auna.15Arrüma tosibicoma, namatü:—¡Tari comati, aiquiarrti auqui na! ¡Aiñarrti apü

cursürrü!Nanti Pilato:—¿Aensapü puerurrü iñanati apü curusürrü naqui

abüriatu? Aiñumumamanumaüriatu bama sacerdoterrü:—Arrüsomü champüti quiatarrü yüriaburrü suiñemo,

cunauntaiñatiatai naqui yarusürürrü yüriaburrü César auRoma.

16 Auqui arrti Pilato itorrimianatiti Jesús mecu bamamasortaboca, nauqui aiñanamati apü curusürrü.

Crabuti Jesús apü curusürrüSürotitü Jesús uimia. 17 Iñatama ito nicurusürrti om-

pacüti, niyücürrti uimia au manu nürirri Golgota, auquibesüro nantü “nipiai nitanu macoiñoca”. 18 Acamanucrabuti uimia apü nicurusürrti. Crabuma ito aca-manu ichepeti bama torrü maquiataca mañoñünca apünicurusürrüma, tamanti au nepanauncurrti Jesús, arrtiquiatarrü au nepaurrü. 19 Arrti Pilato bacüpurutitonauqui aiñama nicororrü apü nicurusürrti Jesús, nantüsane: “Tonenti Jesús auqui Nazaret, naqui üriatu bamaisraelitarrü”. 20 Sürümanama bama israelitarrü lehe-boma manu nicororrü, itopiqui arrümanu cauta crabutiJesús uimia apü curusürrü ane saimiantai ümo pueblurrü.Ananca corobo auqui trerrü manitacaca, auqui hebreo,auqui griego y auqui latín. 21Tapü arrübama üriatu bamasacerdoterrü namatü ümoti Pilato:

—¡Tapü aiconomota sane que ta tonenti naqui yüri-aburrü ümo bama israelitarrü! Mejor aiconomo sane:

Page 83: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 19:22 83 SAN JUAN 19:29“Arrti naqui ñoñünrrü nanti que yüriaburrti ümo bamaisraelitarrü”.

22 Tapü arrti Pilato nanti:—Arrüna ane corobo sobi, sane süsio corobo.23 Numo tütanati Jesús apü curusürrü ui bama ma-

sortaboca, arrüma ichepesünatama naibirrti, cuatropeasoca uimia, omenotü taiquiana taman peasorrü uicadati taman. Ane ito nicüburrirrti, arrüna urriantetamantai peasorrü, champürrtü quipieno. 24 Namatübama masortaboca:

—Ensoratai arrtü uiquiompünata. Mejor suerteaboosoi, na atusi quiti naqui uiche aürotü.

Sane caüma cocono uimia arrüna urapoicaüicu Nicororrü: “Rrepartibo uimia arrüba nisaibi.Suerteaboma iyo nirrüburri”. Tone arrüna isamutemabama masortaboca.

25 Nipiacütoti Jesús ananca atürai esa nicurusürrtiichepe naruquirri. Ane ito Mariarrü nicüpostoti Cle-ofas y Mariarrü Matarenarrü. 26 Arrti Jesús asaratitüümo nipiacütoti y ümotito naqui ñanunecasarrti, naquicuasürütiapae ümoti. Anancati atüraiti esa nipiacütoti.Auqui nanti Jesús ümo:

—Arrti naqui anati aesacü, tonenti caüma ahü.27Nantito ümoti maniqui ñanunecasarrti:—Carü manu aesacü, asusio tacana napacüma.Aumanu nanenese arrti maniqui ñanunecasarrti yasu-

tiuti au niporrti, tonenti caüma asaratitü itacu.Niconcorrti Jesús

28 Arrti Jesús tütusio ümoti, que ta tüsai aconti yatacüru yatrabacacarrti. Manitanati tatito, nauqui acoconurria Nicororrü. Nanti:

—Ichosüca.29 Ananca acamanu taman bausürrü ataso ui niyü uva

pichananene. Auqui aüromatü masortaboca aiñunumarriese eana, aiñama cutacu suema abaesa aüromatü

Page 84: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 19:30 84 SAN JUAN 19:37aiñama ahiti Jesús. 30 Auqui arrti chaboti chimiantai,auqui nanti:

—Chauqui tanaiña urriante.Auqui mataconoconañati, coiñoti.

Ponsüroti Jesús uiti taman sortaborrü31 Arrübama israelitarrü ñanquitioma pünanaquiti Pi-

lato, na acüputi masortaboca nauqui aiñaneoma nita-parrüma manuma aboma apü curusüca, nauqui contoacoma. Sane nauqui puerurrü acaübuma ubapüqui cu-rusüca. Ñanquitioma sane itopiqui viernerrü au manunanenese, niyücürrü ümo sabaro, manu nanenese nesamacansacarrü. Arrümanu sabaro samamecana ümoma,ta nesa pierrta parrcua. Chirranrrüpüma na abe nicun-turrüma bama coiño apü curusüca au manu nanenese.32Así que arrübamamasortaboca iñataimia yobesamaniocurusüca. Iñaneontama nitaparrüma manuma torrüaboma apü curusürrü petacuti Jesús. 33 Numo iñataimiaesati Jesús, asaramati, ta chauqui tücoiñoti. Sanenauquiche champürrtü iñaneontama nitaparrti.

34 Arrti maniqui taman sortaborrü ane mecuti ne-sarrti ransarrü. Uirri iquiusutati nipetacurrti Jesús.Auqui osüro notorrti y turrü auqui manu nobüriturrü.35 Arrüñü Juan yarrtai nurria nanaiña arrüna pasabosane. Tusio te iñemo, que ta ñemanauntu arrüna surapoi.Sane nauquiche arraño ito puerurrü apicoco. 36 Sanepasabo nauqui acoco nanaiña arrüna anancatai corobosane: “Chüpuerurrüpü aneon ni tamampü nipiairrti”.37 Nantito sane au quiatarrü narücüquirri icu Nicororrü:“Asaramati ñana maniqui ponsüro uimia”.

Iñanamati cütu Jesús

Page 85: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 19:38 85 SAN JUAN 20:238 Anancati au manu tiemporrü maniqui ñoñünrrü

nürirrti José, naqui auqui manu pueblurrü nürirri Ari-matea. Arrti icocorotiti Jesús, pero anecanati ñaco-conauncurrti ui nirrucurrti ñünana bama üriatu israeli-tarrü. Arrti naqui José yebotitü esati Pilato anquiri-oti pünanaquiti, arrtü puerurrü aiquiaübuti nicunturrtiJesús apüqui curusürrü. Nauquiche tütorrio ümoti uitiPilato, auqui sürotitü aiquiaübuti nicunturrti apüqui cu-rusürrü. 39 Arrtito Nicodemo cuati ayurati ümoti José.Arrti maniqui Nicodemo tonenti naqui yapasearatiti tü-cañe ümoti au tobirri. Macanati treinta kilo perfumeaübu mirra, arrüna urriantai norimia, nauqui aisematinicunturrti Jesús uirri. 40 Arrti José ichepeti Nicodemoisematama nicunturrti Jesús ui manu perfume y mirra.Auqui icümurriquiatama. Sane nesarrüma costumbrerrübama israelitarrü ümo bama tücoiño, nauqui aüromacütu. 41 Au manu cauta anancati Jesús apü curusürrüane taman bertarrü. Acamanu ane taman nusutu canrrü,icübo bama tücoiño. Pero champüti naqui tüsüro cütuahu, itopiqui nuevurrüqui. 42 Au manu nusuturrü iñana-mati cütu Jesús, itopiqui saimiantai y tirranrrü aiñanaimanu nanenese nesa macansacarrü.

20Nisüboriquirrti tato Jesús

1 Pasao manu nanenese sabaro nesa macansacarrü.Tominco tansürü tomiquianeneiqui nurria sürotü Mari-arrü Matarenarrü esa manu nusutu canrrü. Numo iñataiacamanu saimia arrtai tururrü aurübo, carübomanu can-rrü sürümanarrü uiche ananca taburrio. 2Auqui sürotatoyarucurrü esati Simón Pedro y esati maniqui quiatarrü,naqui cuasürütiapae ümoti Jesús. Nantü ümoma:

—Opiquiata nicuntu Señor auqui nicürrü, y chütusiopüiñemo cauta apiña.

Page 86: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 20:3 86 SAN JUAN 20:153 Auqui arrti Pedro ichepeti maniqui quiatarrü süro-

matü esa nicürrti Jesús, yarucurrüma. 4 Arrti maniquiquiatarrü manrrü fuerte yarucurrti pünanaquiti Pe-dro. Cusürüboti aiñanainti esa manu nusutu canrrü.5 Basaboricoti ahu auqui türüpo, champürrtü sürotipo.Besüro narrtati ñome cüburriquia, uiche ananca cüburrionicunturrti Jesús. Abiqui tahapo acü. 6 Auqui iñataititoSimón Pedro, besürotipo, asaboriti. Asariotiño maniocüburriquia. 7Arrtaitito manu nicüburri nitanurrti Jesús.Champürrtü ane ichepe manio piquiataca nicüburrirrti,ta ananca au quiatarrü narücüquirri acomorabo. 8 Auquiarrti maniqui quiatarrü, naqui cusürüboti aiñanainti aca-manu, sürotipo ito. Arrtaiti nanaiña, y aüboqui aicocotique arrti Jesús chauqui tüsüboricoti tato. 9 Itopiquihasta au manu nanenese chiyeboiquipü uimia arrünaNicororrü. Ane te corobo, que arrti Jesús tiene queasüboriti tato iyau niconcorrti. 10 Auqui süroma tato auniporrüma.

Itusiancanatiyü Jesús isucarü Mariarrü Matarenarrü11 Tapü arrümanu Mariarrü ane tatito esa manu nusu-

turrü, nicürrti Jesús, areoro. Basaboricopo ahu. 12 Auquiasaratü ümo bama torrüma angelerrü, champü tacanachenipurusubiqui naibirrimia. Aboma tümonsoma aunacauta anancanicunturrti Jesús, tamanti auna cauta amon-quio nipoperrti, arrti quiatarrü auna cauta ananca nita-nurrti. 13Arrüma ñanquitioma pünanaqui:

—Paürrü, ¿causane areoracacü?—Itacu Señor —nantü—, opiquiata auqui na, y chütu-

siopü iñemo cauta nacarrü.14 Au manu rratorrü apebü, asaratato chacu, auqui

asaratü ümoti Jesús, atüraiti esa. Abu chütusiopü nurriaümo arrtü tonenti. 15Ñanquitioti Jesús pünanaqui:

Page 87: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 20:16 87 SAN JUAN 20:21—Paürrü, ¿causane areoracacü? ¿Quiti iyoche na-

pachequi?Tone ñaquioncorrü que arrti maniqui bacuirara itacu

manu bertarrü. Sane nauquiche nantü ümoti:—Señor, arrtü obi aiquia auqui na, urasoi isucarüñü

cauta aiñata, nauqui yerotü iquia.16—¡María! —nanti Jesús ümo.Auqui asaratü nurria ümoti, isuputarati. Nantü ümoti

sane auqui hebreo, arrüna ñanitacarrü:—¡Raboni! —nantü auqui besüro “Maestro”.Auqui sürotü esati.17Nanti Jesús ümo:—Tapü aiñencañü, itopiqui sürotiqui niyücü tato

esati Iyaü. Pero acosi tato uraboi isucarü bamamasaruquitaiqui nirranunecasa, yeca tato esati Iyaü,naqui Abaü ito, ta esati Tuparrü naqui ümoche nir-ranauncu y napanauncu ito.

18 Auqui sürotü Mariarrü Matarenarrü esa bama ña-nunecasarrti Jesús, nantü ümoma:

—¡Yasatai Señor!Urapoi isucarüma nanaiña arrüna nanti Jesús ümo.Itusiancanatiyü Jesús isucarü bama ñanunecasarrti

19 Chauqui tütobiquia au manu nanenese tominco. Ar-rübama ñanunecasarrti Jesús iyoberabaramacü au manutaman porrü. Mamana bien nurria uimia turuca, uinirrucurrüma ñünana bama üriatu bama israelitarrü.Rrepenteatai tanati Jesús arrüpecumampo, manitanatinurria ümoma, nanti:

—Taiquiana urria nabaca.20 Auqui itusiancatati isucarüma arrümanio nobürit-

urrü ümoti apü neherrti y nipetacurrti. Arrümapucünuñama ui arrüna asaramati. 21Nanti tatito ümoma:

—Taiquiana urria nabaca. Icüpucaño caüma isiataitacana yacüpucurrti Iyaü tücañe iñemo.

Page 88: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 20:22 88 SAN JUAN 20:3122Auqui bausucüroti ümoma y nanti:—Apasusiusurrti Espíritu Santo. 23 Yachera aume

abüriacabo nauqui puerurrü apiñarrimiaca tato nomü-nantü ui macrirrtianuca. Y arrti naqui chapirrimiacatapünomünantü uiti, süsioti aübu nipünatenti.

Arrti Tomás asaratiti Jesús süboricoti tato24Tamanti uturuquimanuma doce apostolerrü nürirrti

Tomás, nürirrtito uimia “Tocarrü”. Arrti chanancatipüichepema nauquiche iñataiti Jesús. 25 Numo tüsürotititoJesús, iñataiti tato Tomás. Auqui urapoimia isucarüti quearrüma asaramati Jesús. Tapü arrti iñumutati:

—Arrüñü icocota arrtü yarrtai neherrti obürio oboicrabuca. Irranca te iñe arrümanu nobüriturrü ümo ne-herrti y ümo nipetacurrti. Aüboqui puerurrü icoco quesüboricoti tato.

26 Pasao taman semana. Aboma tatito au manu porrüy arrti Tomás anati ichepema. Bien mamana turuca. Rre-penteatai tanati tatito Jesús arrüpecumampo. Manquiotinurria ümoma, nanti:

—Taiquiana urria nabaca.27Auqui nanti ümoti Tomás:—Asasai niñe, aiñe na nobüriturrü, aiñe ito nobüritu

nipetacu. Tapü asiquia aübu torrü napensaca, tari aico-cosoñü nurria.

28Aiñumuti Tomás:—¡Arrücü Tuparrücü y arrücü Señorcü iñemo!29Nanti Jesús ümoti:—Caüma aicococañü, itopiqui tasacañü. Urria nacar-

rüma bama chasarapümañü, pero icocoromañü.Arrti Jesús tonenti Aütorrti Tuparrü

30 Arrti Jesús isamutenti sürümana piquiataca mila-grorrü, arrüba chübocorobopü au na librurrü. Isamu-niontiño isucarü bama ñanunecasarrti. 31 Pero tonehionarrüba bocorobo sobi au na librurrü, nauqui atusi aume

Page 89: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 21:1 89 SAN JUAN 21:7que arrti Jesús tonenti naqui Aütorrti Tuparrü. Arrtüamoncatü ümoti auqui caüma torrio aume ausüboriquibouiti.

21Itusiancanatiyü Jesús ümo bama siete ñanunecasarrti

1 Auqui arrti Jesús itusiancanatiyü tatito isucarübama ñanunecasarrti abeu manu narubaitu turrü nürirriTiberias. Pasabo sane: 2Amoncoma chépema arrti SimónPedro, arrti Tomás naqui tocarrü, arrti Natanael naquiauqui Caná auqui manu cürrü Galilea, arrübama torrüaütorrti Zebedeo y arrübama torrü maquiataca eanaquimanuma doce ñanunecasarrti Jesús. 3Auqui nanti SimónPedro ümo bama maquiataca:

—Yecatü yasu nopiocorrü ui momese.Arrübama maquiataca namatü:—Somecatü asiucü, curi te.Auqui süromatü au taman barco au tobirri. Pero

enterurrü manu tobirri champürrtü bacharama nopio-corrü. 4Tücuatü nanenese arrti Jesús anancati abeumanunarubaitu turrü. Tusioti auqui barco. Tapü arrübamañanunecasarrti chütusiopü ümoma arrtü tonenti. 5Auquitosibicoti ümoma, nanti:

—Masaütaiqui, ¿apachaca pario nopiocorrü?Arrüma iñumutama, namatü:—Champü, ni tamampü.6Auqui nanti ümoma:—Apiña tatito naumome eana turrü au nepanauncu

naubesa barco. Sane caüma apachaca nopiocorrü.Isamutema isiu nurarrti. Auqui bacharama sürümana

nopiocorrüui nimomesüma. Umianeneoboi. Chüpuerur-rüpü aitonoma au barco. 7 Arrti maniqui cuasürütiapaeümoti Jesús nanti ümoti Pedro:

—¡Tonenti Señor Jesús!

Page 90: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 21:8 90 SAN JUAN 21:16Numooncoiti Pedro arrüna sane, iñatati niquiamisarrti

cütüpüti, itopiqui sipoñoenotiatai. Auqui tobüsoti eanaturrü, batusuti hasta nabeu turrü. 8 Amoncoma saimianabeurrü, taqui cien metros. Tapü arrübama maquiat-aca rremaboma barco hasta nabeurrü isiuti Pedro, aübuñatonocorrüma isiuma ümo manu momese ataso ui no-piococa. 9Nauquiche iñataimia abeu, acamanu arrtaimiapese, aübu sücüborrü. Abe nopiococa oto sücüborrümacünucunu y abe ito pan. 10Nanti Jesús ümoma:

—Apaca tauna mümana nopiococa, omeanaqui manioaübo apacaübuca.

11 Auqui arrti Simón Pedro sürotitü esa barco aitonotimomese taiyiritu. Ane ataso ui ciento cincuenta y trerrünopiococa arrüba posürümanaca. Pero chüquiopüropümomese yupu. 12Nanti Jesús ümoma:

—Ausiapata auba.Pero champüti eanaqui bama ñanunecasarrti ñan-

quitio pünanaquiti nürirrti, cüsobomantai. Pero ta tusiote ümoma que tonenti Jesús. 13 Auqui atüraiti Jesúsesama, iquiatati manu pan, itorrimiatati ümoma. Sane itoisamutenti aübu manu nopiocorrü obiquio.

14Sane caüma tabe trerrü vecerrü itusiancanatiyü Jesúsisucarüma, nauquiche tüsüboricoti tato auqui niconcor-rti.

Manitanati Jesús aübuti Simón Pedro15Chauqui niyacarrüma, ñanquitioti Jesús pünanaquiti

Simón Pedro:—Simón, aütorrti Jonás, ¿isuasürüca manrrü aemo pü-

nanaqui bama maquiataca auna?Iñumutati Pedro:—Señor, tusio aemo ta acuasürüca nurria iñemo.Nanti Jesús ümoti:—Acuira nurria itacu bama icocoromañü tacana yutacu

nobirramanca.16Auqui ñanquitioti tatito Jesús pünanaquiti:

Page 91: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 21:17 91 SAN JUAN 21:22

—Simón, aütorrti Jonás, ¿isuasürüca aemo?—Tusio te aemo Señor, acuasürüca iñemo —nanti.Nanti Jesús ümoti:—Acuira y anuneca nurria ümo bama icocoromañü.17 Coboi pario ñanquitioti tatito pünanaquiti Pedro:—Simón, aütorrti Jonás, ¿isuasürüca aemo?Auqui arrti Pedro sucheboti ui na ñanquiquirrti trerrü

vecerrü pünanaquiti arrtü cuasürüti ümoti. Auqui nantiümoti:

—Señor, tusio aemo nanaiña. Tusio ito aemo que taacuasürüca iñemo.

Nanti Jesús:—Acuira nurria itacu bama icocoromañü,

aiñununecasama nurarrti Tuparrü. 18 Suraboiraasucarücü ñemanauncurratoe: Tücañe numoyaürrücüqui aipoñoencü obiatoe, aücatü auna cautanarrianca. Pero arrtü tüpomacü, aipesünacaquio caümanapa y cuati quiatarrü itomoenotiyü y iquianatiyü aunacauta charriancapü aürotü.

19Ui arrüna sane nurarrti Jesús urapoiti pario isucarütiPedro causane ñana niconcorrti y ñanauncurrti ümotiTuparrü ui niconcorrti. Auqui nantito ümoti:

—Ariacu isiuñü.Cuasürüti Juan ümoti Jesús

20 Arrti Pedro basücübücoti tato, asaratitü ümotimaniqui cuasürütiapae ümoti Jesús. Tonenti naqui anan-cati petacuti Jesús nauquiche basoma au manu virrperapierrta parrcua, y ñanquitioti pünanaquiti: “Quiti naquiuiche aitorrimianatiyü”? Tonenti naqui anati acamanupürücüti Pedro. 21Numo asaratitü Pedro ümoti, ñanquiti-oti pünanaquiti Jesús:

—¿Señor, carüti naqui? ¿Isane pasabo ñana ümoti?22Aiñumuti Jesús:

Page 92: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

SAN JUAN 21:23 92 SAN JUAN 21:25—Arrtü irranca na asüboriti icu na cürrü cheperrtü

iseca tato, tapü ane nümoche obi. ¡Arrücü ariacu isiuñü,aisamuse isiu arrüna nirracüpucu!

23 Sane nauquiche iñarrio nürirrti maniqui tamanau nanaiñantai eana bama icocoromati Jesús, arrtichüpuerurrüpü aconti. Abu ta chüsanempü nurarrtiJesús. Ta solamenterrü nanti: “Arrtü irranca na asüboritiicu na cürrü cheperrtü isecatato, ¡tapü ane nümoche obi!”

24 Arrüñü Juan maniqui ñanunecasarrti Jesús, naquicuasürütiapae ümoti Jesús. Yarrtai nanaiña arrünapasabo y surapoi ausucarü y iconomota ito. Tusio nurriaoemo, ta ñemanauntu nurria arrüna corobo sobi.

25 Abe sürümana arrüba omirriante uiti Jesús, arrünachübocorobopü. Arrtü suirrancapü supaconomo nanaiñaarrüna urriante uiti, nirraquionco caümainquipü chü-tacürusupü supaconomoco.

Page 93: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

93

Manitanati TuparrüNew Testament in Chiquitano (BL:cax:Chiquitano)

copyright © 2012 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: ChiquitanoTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chiquitano[cax], BoliviaCopyright Information

© 2012, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text ismade available to you under the terms of the Creative CommonsLicense: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http:// creativecom-mons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuationof the Bible.Youmay share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from thiswork, provided that you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or

punctuation of the Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us withyour request.The New Testamentin Chiquitano

© 2012, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rightsreserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2014-04-22

Page 94: ARRÜNAURRIAMANITACARRÜCOROBO UITI SANJUAN · atürai tato obi au trerratai naneneca? 21 Pero arrüna nurarrti champürrtü ümo manu niporrti Tuparrü au Jerusalén,taümonicütüpürrtiatoe.Ichepecatatiaübuni-

94PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 22 May 2020 from source files dated 30Dec 20192e316a91-4599-59ad-adca-32957e4b2416