yaniv d’or, ensembles barrocade & nayaeen van de oudste handboeken voor het instrument, gaspar...

20
ZONDAG 30/10/16 15.00 Concert Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & Naya Yaniv d’Or, contratenor & artistieke leiding Adi Silberberg, blokfluiten | Shlomit Sivan, viool | Amit Tiefenbrunn, viola da gamba | Sonia Navot, viola da gamba | Ofir Ben Zion, contrabas | Jacob Reuven, mandoline | Eyal Leber, gitaren | Bari Moskovich, teorbe | Nadav Ovadia, psalterium | Yizhar Karshon, klavecimbel | Gilad Dobrecki, percussie

Upload: others

Post on 03-Mar-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

ZONDAG30/10/16

15.00Concert

Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & Naya

Yaniv d’Or, contratenor & artistieke leiding

Adi Silberberg, blokfluiten | Shlomit Sivan, viool | Amit Tiefenbrunn, viola da gamba | Sonia Navot, viola da gamba | Ofir Ben Zion, contrabas | Jacob Reuven, mandoline | Eyal Leber, gitaren | Bari Moskovich, teorbe | Nadav Ovadia, psalterium | Yizhar Karshon, klavecimbel | Gilad Dobrecki, percussie

Page 2: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

Traditioneel, uit Safed Shalom aleichem

Francisco Escalada (fl. 1677) Canten dos jilguerillos

Traditioneel Ladinolied, uit Spanje & Peru A la una yo nací

Traditioneel Ladinolied, uit Turkije & Griekenland Avre tu puerta Cerrada

Traditioneel Ladinolied, uit Spanje & Frankrijk Axerico de quinze años

Étienne Moulinié (1599-1676) Rio de Sevilla

Gaspar Sanz (1640-1710) Canarios

Yaniv d’Or (°1975) La soledad de la nochada

Traditioneel Ladinolied, uit Spanje & de Balkan Morikos

Traditioneel Ladinolied, uit Spanje & Portugal Hija mia

Biagio Marini (1594-1663) Passacaglio in g

Traditioneel Ladinolied, uit Spanje & Frankrijk El rey de Francia

Page 3: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

Isaac Albéniz (1860-1909) Asturias

Gaspar Sanz Marizápalos

Traditioneel Ladinolied, uit Rhodos, Griekenland Los guisados de la berenjena

Vincenzo Calestani (1589-1617 of later) Damigella tutta bella

Page 4: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

Latino-ladino

Ballingschap wordt gekarakteriseerd door lange periodes van vrede en voorspoed die worden gevolgd door een bruuske ommezwaai en wreedheid. Op de schoonheid en liefde volgen haat en wreedheid. De artistieke productie, vooral op het gebied van muziek en poëzie, die in vredestijd verschijnt, wordt voor de bannelingen een steun in tijden van vervolging. Ieder streeft naar vrede en deze wens vertaalt zich in de traditionele formules als “Vrede zij met u”. De joden drukken die uit met “Shalom aleichem”, de moslims/ Arabieren zeggen “Salam aleikoum”. De linguistische gelijkenis verraadt een gemeenschappelijke voorouderlijke lijn: het gaat om de twee gemeenschappen die van Abraham afstammen en die hem in hun avondgebeden erkennen als hun voorvader. Het programma dat Yaniv d’Or voorstelt, viert dat gemeenschappelijke erfgoed door de schoonheid van de zang heen.

De schrikwekkende dreiging – zich bekeren of sterven – is niet nieuw. Ze komt voor in het 15de-eeuwse Spanje waar tirannieke christenen de joodse en musulmaanse gemeenschap bedreigen. Velen kozen in het geheim voor een derde optie: ze vluchtten, waardoor de Sefardische diaspora in het mediterrane gebied ontstond. Onder hen bevonden zich ook de voorvaderen van Yaniv d’Or, die in Libië belandden, waar ze leefden tot in de 20ste eeuw. Anderen vonden dan weer hun weg naar het Heilige Land, toen onder Turks regime, waar de joden een kleine gemeenschap vervoegden in de heilige stad Safed in Galilea. Ze richtten er een centrum op voor de kabbala, een joodse filosofische beweging. Het is ook in die context dat het gebed werd geschreven dat de vrede viert: Shalom aleichem. Het gebed richt zich tot twee engelen die elke avond van de sabbat de woning komen controleren. Op die tekst werd aan het begin van de 20ste eeuw in Amerika een melodie gecomponeerd door de rabbi Israel Goldfarb. In dit en in andere arrangementen op dit programma speelt Yaniv d’Or met de verschillende joodse en niet-joodse tradities en met de muzikale uitingen van de diaspora over de tijden heen. Sommige ballingen vervoegden de Spaanse pioniers die de Atlantische Oceaan overstaken om Nieuw-Spanje op te richten. Verschillen werden opzijgezet in een gemeenschappelijk doel om een nieuwe gemeenschap op te bouwen. De Missa Mexicana, gecomponeerd omstreeks 1677, bevat traditionele gezangen zoals villancicos, om de plaatselijke, sceptische bevolking, warm te maken voor de mis. We vinden in die collectie onder andere Canten dos Jilhuerillos van Francisco Escalada terug (lied van de twee goudvinken), dat verwijst naar de mythe van de twee engelen in de kabbala. De twee vogels waken over een boreling (verwijzing naar Jezus?), het lied wordt begeleid door een flamencogitaar en percussie die de muziek voortstuwen.

Page 5: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

De taal van de Iberische joden (de Sefardim) is het Ladino – in het noorden wordt het Jiddisch gesproken. Yaniv d’Or vond van het Ladinolied A la una yo naci (Om één uur ben ik geboren) zowel in Spanje als Peru sporen terug. Het lied evoceert de verschillende stadia van het leven (adolescentie om twee uur, ontdekking van de liefde om drie uur, huwelijk om vier uur) maar d’Or koos de verzen uit over de liefde van de protagonist voor zijn moeder en zijn geliefde. De interludia getuigen van de dubbele origine van het lied; een Zuid-Amerikaans en een dicht bij de flamenco.

Voor verbannen gemeenschappen hebben sociale rituelen een groot belang en zijn liefdesliederen heel populair. Het traditionele Ladinolied Avre tu puerta carrada is een cantiga of liefdeslied uit Turkije en Griekenland. De harmonisatie kan worden beschreven als ‘folk-barok’: de muziek dateert uit de 17de eeuw, maar doordat verschillende generaties de muziek hebben doorgegeven, kreeg die een vloeiend volks karakter. Een voordeel van de banneling die van stad naar stad zwerft, is dat hij de merites van verschillende geliefden kan vergelijken, zoals in de cantiga Axerico de quinze anos. De protagonist beweert dat hij nog nooit een dergelijk mooie persoon met een donkere huid heeft gezien in alle zeven grote steden tussen Parijs en Londen (toegegeven, niet bepaald een grote perimeter …).

De Franse componist Etienne Moulinié was afkomstig van de Languedoc aan de Franse mediterrane kust. Als kunstenaar reisde hij mee met het hof van Gaston, hertog van Orléans de jongere broer van koning Lodewijk XIII. Dankzij de vele verplaatsingen van zijn mecenas kwam hij in contact met verschillende culturen en componeerde hij liederen in het Frans, Spaans, Italiaans, Gascons en Ladino. In zijn lied Rio de Sevilla geeft de zanger aan zijn voeten niet nat te willen maken bij het oversteken van de rivier, ondanks de tranen die hem overweldigen. De ritmen zijn een Spaanse pastiche. De gitaar is een gemakkelijk te transporteren instrument dat de bannelingen meenamen en dat vooral in Amerika tot ontwikkeling kwam. Een van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid tot aan de verre uiteinden van het Spaanse rijk. Sanz reisde zelf regelmatig in het mediterrane gebied en verbleef meerdere jaren als kapelmeester en organist aan het hof van de Spaanse vice-koning in Napels. Zijn handboek verwijst zelfs naar de canarios, een wilde drieledige dans afkomstig van de Canarische eilanden waar de gitaar centraal staat.

Yaniv d’Or ontdekte het anonieme Ladinogedicht La soledad de la nochada in de Griekse cultuur. De sombere tekst greep hem sterk aan tijdens de conflicten in de Gazastrook in 2014. Omdat de tekst oorspronkelijk geen melodie had, heeft hij er zelf een gecomponeerd, hij liet zich daarbij inspireren door een barokke esthetiek. Plechtige motieven ondersteunen modale passages in een vrij ritme, begeleid door het psalterion, afgewisseld met een diatonisch en ternair centraal deel.

Page 6: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

Het Ladinolied Morikos, is een ballade of een ‘romanca’ afkomstig uit Spanje of de Balkan. Yaniv d’Or interpreteert de vijf coupletten die vertellen over twee kinderen van een koning die op dezelfde dag geboren zijn: een dochter met zijn koningin, een zoon met een jonge moorse slavin. De vroedvrouwen wisselen de kinderen: de zoon groeit op als een prins, terwijl de dochter als een keukenmeid door het leven moet.

Geboorte en kinderen zijn ook weerkerende thema’s. In het Ladinolied Hija mia, afkomstig uit de Turkse Sharkitraditie, beschermt een moeder haar dochter tegen de gevaren van de zee. Haar dochter verwerpt de goede raad en kiest nog liever voor de dood. De bewerking van Yaniv d’Or begint met akkoorden die aan Vivaldi doen denken, en eindigt met een fragment van Rameaus klavierwerk La timide, dat de dochters keuze om te ontsnappen aan de pijnlijke liefde symboliseert. Het lied loopt verder in de Passacaglio in g van Biaggio Marini, een tijdgenoot van Monteverdi en reizende componist die onder andere van 1615 tot 1620 in Venetië leefde. Dit late werk komt uit de instrumentale bundel Per ogni sorte de stromento, opus 22, die Marini componeerde op 61-jarige leeftijd en publiceerde in Venetië in 1655.

Het anonieme 15de-eeuwse volkslied El rey de Francia is een Sefardische romanca die enkel in het Ladino is bewaard en niet in het Spaans. De dochter van de Franse koning ontwaakt van een aangename droom, die haar moeder interpreteert. Ze zal de zoon van de Spaanse koning huwen, wat zal leiden tot een politieke unie en vrede. In het lied contrasteert een declamatorische stijl met een sterk ritmisch middendeel. Yaniv d’Or recreëerde de vocale lijn aan de hand van barokke improvisatietechnieken.

De banneling draagt heimwee mee met zijn bagage. Weinig stukken evoceren Spanje dermate sterk als Asturias uit de Suite Española, opus 47 van de Spaanse pianist-componist Isaac Albeniz. Als een wonderkind toerde hij vanaf zijn 14de jaar in het gezelschap van zijn vader door Europa en Amerika, maar later verspreidde hij de romantische mythe dat hij van thuis was weggelopen en de oceaan had overgestoken als verstekeling. Hoewel voor piano gecomponeerd, is het nostalgische Asturias nog beroemder als gitaarwerk.

De romanca Marizapalos vertelt een amusante en schunnige anekdote over de actrice Maria ‘Marizapalos’ Calderon, maîtresse van koning Filips IV en nicht van een priester die haar Latijn aanleert. Ze verwaarloost haar studies, plukt bloemen en bedrijft de liefde met een jonge man. De vloeiende partituur in drieledige maatsoort werd geschreven door Sanz, die ten tijde van de publicatie van zijn gitaarhandboek lesgaf aan de buitenechtelijke zoon van de koning en Calderon.

Voor de banneling kan een lied ook een bron van informatie zijn. Het lied Los guisados de la berenjena is

Page 7: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

een copla afkomstig van Rhodos dat verschillende recepten beschrift om aubergines klaar te maken, een van de favoriete groenten van de joodse gemeenschap. D’Or beëindigt het programma met het drinklied Damigella tutta bella van de Italiaanse componist Vincenzo Calestani die in Pisa woonde. De Sefardische gemeenschap in de stad varieerde in periodes van vrede en vervolging. Calestani reisde niet, maar zijn dansante lied in drieledige maat, vol hemiolen, werd wel veelvuldig over de grenzen verspreid. Het herinnert ons aan gelukzalige tijden, die dankzij God, Jahweh of Allah steeds terugkomen. Richard Jonesvertaling: Frederic Delmotte

Page 8: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

Shalom aleichem ןוילע יכאלמ תרשה יכאלמ םכילע םולש

אוה ךורב שודקה םיכלמה יכלמ ךלממ ןוילע יכאלמ םולשה יכאלמ םולשל םכאוב

אוה ךורב שודקה םיכלמה יכלמ ךלממ ןוילע יכאלמ םולשה יכאלמ םולשל ינוכרב

אוה ךורב שודקה םיכלמה יכלמ ךלממ ןוילע יכאלמ םולשה יכאלמ םולשל םכתבשב

אוה ךורב שודקה םיכלמה יכלמ ךלממ ןוילע יכאלמ םולשה יכאלמ םולשל םכתאצ

אוה ךורב שודקה םיכלמה יכלמ ךלממ

Canten dos jilguerillosCanten dos jilguerillosal sol infanteporque los pajaritosal niño acallen,canten suaves.Que esta noche de cielosus voces salen.A esta noche le llamanla noche buena:para todos de gozo,de gusto, de gloria,y adiós de pena.

A la una yo nacíA la una yo nací.A las dos m’engrandecí.A las tres tomi amante.A las cuatro me cazí.

Dime niña donde vienes?Que te quero conocery si no tienes amante

Vrede zij met u, vredesengelen,boodschappers van de Allerhoogste,de Koning der koningen, de Heilige die gezegend is.Kom in vrede, boodschappers van vrede,boodschappers van de Allerhoogste,de Koning der koningen, de Heilige die gezegend is.Zegen me met vrede, vredesengelen,boodschappers van de Allerhoogste,de Koning der koningen, de Heilige die gezegend is.

Zing, twee goudvinken,voor het kind in de zon,zodat de vogelshet kind zachtin slaap zullen zingen.En in deze heldere nachthun stemmen doorklinken.Deze nacht noemt mende goede nacht,zodat we mogen worden vervuld van vreugde,plezier en faam,en alle verdriet ons zal verlaten.

Om één uur werd ik geboren.Om twee uur groeide ik op.Om drie uur had ik een minnaar.Om vier uur trouwde ik.

Zeg me, meisje, vanwaar kom je?Want ik wil je leren kennenen als je geen geliefde hebt,

Page 9: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

yo te hare defender.

Yendome para la guerrados besos al aire dí:uno fue para mi madrey el otro para ti.

Avre tu puerta cerradaAvre tu puerta cerrada,qu’en tu balcòn luz no hay.El amor a ti te vela.Partemos Rosa,partemos de aqui.

Yo demandi por la tu hermozura,como te la dio el Dio.La hermozura tuya es pura,la meresco solo yo.

Axerico de quinze años Axerico de quinze años su hermosura es una. Ya empezó hacer l’amor como una criatura.

Siete ciudades yo pasí de París hasta Londray cómo a ti yo no topíaunque sos morena?

Ah, morenamorena de mi corazóncon un bezo y un abrazo dámelos tú por amor.Sabrás, la mi querida

zal ik jou wel verdedigen.

Op weg naar de oorlogblies ik twee kussen weg:een voor mijn moederen de andere voor jou.

Open je gesloten deur voor me,er is geen licht op je balkon.De liefde zal je beschermen.Laat ons ervandoor gaan, Rosa,laat ons weggaan van hier.

Ik heb gebeden om jouw schoonheid,die God jou heeft geschonken.Jouw schoonheid is zo puur,niemand verdient ze meer dan ik.

Axerico is vijftien jaar,knap als geen ander.Hij heeft zijn hart verloren,als kind al.

Ik reisde door zeven stedenvan Parijs tot Londenen nergens vond ik jouw gelijke,niemand zo donker als jij.

Ah, brunette,brunette van mijn hart,een kus, een omhelzing,geef ze me uit liefde.Want weet, mijn geliefde,

Page 10: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

que por tí me muero yo.

Rio de SevillaRio de Sevillaquién te pasasesin que la mi servillase me mojase.

Rio de Sevilla,arenas de oro,quién te pasasesin que la mi servillase me mojase.

Rio de los rios que es el primero,quién te pasasesin que la mi servillase me mojase.

Mis ojos viertel lágrimas vivas.Quién te pasasesin que la mi servillase me mojase.

La soledad de la nochadaLa soledad de la nochada.Muy dezolada, ah, me vo morir.Mi alma es triste y dolorosa.Nunca repoza, ah, del mal sufrir.

MorikosMorikos los mis Moriko los ke para Francia iban.

dat ik voor jou zou sterven.

Rivier van Sevilla,ik wil je overstekenzonder mijn schoenennat te maken.

Rivier van Sevilla,gouden zandbanken,ik wil je overstekenzonder mijn schoenennat te maken.

Rivier der rivierendie steeds de eerste is,ik wil je overstekenzonder mijn schoenennat te maken.

Mijn ogen plengenlevende tranen.Ik wil je overstekenzonder mijn schoenennat te maken.

De eenzaamheid van de nacht.Zo verlaten, ah, zal ik sterven.Mijn ziel is triest en lijdt.Nooit word ik verlost van deze pijn.

Moren, mijn beste Moren,haast u naar Frankrijk.

Page 11: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

Ya se llevan una esklava y al rey se la traian. La reina kome pichonesy la’sklava makarones. La reina pario una hija y la esklava pario un hijo. Las komadres fueron agudas trokaron las kriaturas.

La reina se toma la hija y la’esklava el hijo.

Hija miaHija mia mi querida,aman, aman, aman,no te eches a la marque la maresta en fortunamira que te va llevar. Que me lleve que me traigaaman, aman, amansiete puntas de hondorque m’englutapexe pretopara salvar del amor.

El rey de FranciaEl Rey de Francia tres hijas tenía.La una lavrava y la otra cuzía.La mas chica de ellas bastidor hazía,lavrando, lavrando sueno le callo.

De slavin wordt immers al voorgeleid voor de koning.

De koningin eet duifen de slavin macarone.

De koningin baarde een dochter,de slavin baarde een zoon.

De verwarde vroedvrouwen verwisselden de zuigelingen.

De koningin omklemde haar meisjeen de slavin haar jongen.

Dochter van me, mijn liefste,aman, aman, aman,gooi jezelf niet in de zee,want de zee is woest en zal je meesleuren.

Laat ze mij meesleuren,aman, aman, aman,de diepste diepte in,laat een zwarte visme maar opslokkenom me te beschermen tegen liefde.

De koning van Frankrijk had drie dochters.Een zat te borduren, de andere te naaien.De jongste weefde een tapijt,maar viel tijdens het werk in slaap.

Page 12: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

Su madre que la via aharvar la quería.“No m’aharvex mi madre ni m’aharvariax.Un sueno me sonaba bien y alegría.”“Sueno vos soñavax yo vo lo soltaría.”

“M’apari a la puerta vide la luna entera.M’apari a la ventana vide la estrella Diana.M’apari al pozo vide un pilar de orocon tres paxaricos picando el oro.”

“La luna entera es la tu suegra.La estrella Diana es la tu cuñada.Los tres paxaricos son tus cuñadicosy el pilar de oro el hijo del rey tu novio.”

MarizápalosMarizápalos era muchacha,enamoradita de Pedro Martín,por sobrina del cura estimada, la gala del pueblo, la flor del abril.

Marizápalos salió una tardeal verde sotillo que va hacia Madrida coger con sus manos las flores,teniendo más ella que mayo y abril.

Estampando la breve chinela, que tiene ventaja de mayor chapín,por bordarle sus plantas de flores, el lazo del campo se volvió tabí.

Merendaron los dos a la mesa que puso Marieta de su faldellín y Perico, mirando a lo verde, comió con la salsa de su perejil.

Haar moeder merkte het op en sprak haar aan.“Stil nu, moeder, stoor me niet.Ik zit in het midden van een heerlijke droom.”“Je droomde, ik zal je hem verklaren.”

“Door de open deur zag ik de volle maan schijnen.Aan het raam zag ik de ster Diana verschijnen.Aan de waterput zag ik plots een gouden schaal,terwijl drie vogeltjes aan het goud pikten.”

“De volle maan is je schoonmoeder.De ster Diana jouw schoonzus.De drie kleine vogeltjes jouw schoonbroers en de gouden schaal is de zoon van de koning, jouw echtgenoot.”

Marizápalos was een jong meisje,stapelverliefd op Pedro Martín,gerespecteerd als nichtje van de pastoor,de trots van het dorp, de bloem van april.

Marizápalos ging op een middagbloemen plukken in de weiden bij Madrid,ze plukte een boeket met meer bloemendan april en mei samen voortbrengen.

Ze liep op haar pantoffeltjes,veel beter dan op klompen,en wilde ze versieren met bloementoen hij op het veldje verscheen.

Het paartje zette zich op een picknickdeken,geïmproviseerd van Marieta’s onderroken Pedro besprenkelde haar salademet peterseliesaus.

Page 13: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

Pretendiendo de su garabato quitarle la carne con garfio sutil, Marizápalos le dijo: ¡zape! quedando en su aliento cariño de miz.

Cuando oyeron allá entre la ramas las herradurillas de un fuerte rocín, el Adonis se puso en huida temiendo los dientes de algún jabalí.

Y era el cura, que al soto venía, que si un poco antes acierta a venir, como sabe gramática el cura, podía cogerlos en un mal latín.

Los guisados de la berenjenaSiete modos de guisadosse guisa la merenjena.La primera que la guisaes la vava de Elena.Ya la hase bocadicosy la mete en una cena.Esta comida la llaman:comida de merenjena.A mi tio Cerasi ,que le agrada beber vino;con el vino, vino, vinomucho y bien a él le vino. La segunda que la guisaes la mujer del samas.La cavaca por arientro,la hinchi de arroz moti.Esta comida la llaman:la comida la dolma.

Toen zijn trillende handenhaar borsten zochten,riep Mariápalos uit: “O jee!”met een kirrend stemmetje.

Toen ze plots takken hoorden kraken,en meer geluid vlakbij,nam de adonis de benenuit vrees dat het een wild zwijn was.

Het was de pastoor die passeerde, maar was hij enkele ogenblikken eerdergekomen, met zijn kennis en wijsheid,had hij hen kunnen betrappen op slecht Latijn.

Er zijn zeven verschillende manieren om aubergines klaar te maken.De eerste is het recept van Elena’s grootmoeder.Ze snijdt ze in hapklare stukjesen zet ze zo op tafel.Deze maaltijdis haar auberginegerecht.En mijn oom Cerasi,die drinkt graag wijn;en die wijn, wijn, wijndoet hem blijkbaar erg goed.

De tweede manier van bereidingis die van de vrouw van de synagogetoezichter.Ze holt de aubergine uiten vult hem met rijst.Deze maaltijd noemt menhet dolmigerecht.

Page 14: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

La trecera que la guisaes la prima Esther di Chioti.La cavaca por adientrola henchi de arroz moti.Esta comida se llama:la comida la almondroti. La alburnia es saboridaen color y en golor.Ven, haremos una cena,mos gozaremos los dosantes que salga el gosanoy li quite la sabor. La salata maljasanaes pastosa y saborida.Mi vesina la preparacon mucho aceite de oliva.Estos platos acompañana los rostos de gallinas. En las mesas de las fiestassiempre brilla el jandrajo;ya l’hacemos pastelicos;ellos frien en los platosesperando ser servidoscon los güevos jaminados. La setena que la guisa es mejor y más janina,la prepara Filisti, la hija de la vecina,ya la mete en el forno de cabeza a la cosinacon aceite y con pimienta.

De derde bereidingswijze is vanmijn nicht, Esther di Chioti.Ze holt de aubergine uit en vult hem op met rijst.Deze versie noemt menhet gerecht van almondroti.

Alburnia is een smaakvol receptomwille van zijn kleur en smaak.Kom vrienden, laat ons samenhet eten klaarmakenalvorens de wormen eraanzittenen alle smaak wegnemen.

De maljasanasaladeis erg rijkelijk en smaakvol.Mijn buurman maakt hem klaar met veel olijfolie.Dit gerecht gaat uitstekendbij geroosterde kip.

Aan de feestdis serveren we steedskleine pasteitjes gevuld met auberginekaviaar,die op borden afkoelen tot het moment daar is ze op te dienenmet gekookte eieren.

De zevende manier om aubergines klaar te makenis de beste en allerlekkerste.Filisti, de dochter van de buurmanmaakt het zo klaar.Ze legt de aubergine in een open schaal in de oven besprenkeldmet olie en peper.

Page 15: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

ya la llama una meyina.

Damigella tutta bellaDamigella tutta bella,versa versa quel bel vino,fa che cada la rugiadadistillata di rubino.

Ho nel seno rio velenoche vi sparse Amor profondoma gittarlo e lasciarlovo’ sommerso in questo fondo.

Damigella tutta belladi quel vin tu non mi sazifa che cada la rugiadadistillata di topazi.

Ah che spento io non sentoil furor de gli ardor miei.Men cocenti, meno ardentisono ohimé gli incendi etnei.

Nova fiamma più m’infiamma,arde il cor foco novello.Se mia vita non s’aita,ah ch’io veggo un Mongibello!

Dan heet het gerecht: meyina.

Jongedame, wondermooi,schenk maar in die goede wijn,laat maar stromenhet robijnrode vocht.

Een gif brandt in mijn borsten wakkert mijn liefde voor jou aan,maar ik wil het van me afschudden,het in het diepste achterlaten.

Jongedame, wondermooi,deze wijn verzadigt me niet,laat maar stromenhet topaasgele vocht.

Het put me uit, zodat ik niet voelhoe mijn passie oplaait.Zelfs de smeulende Etnastaat minder in brand dan ik.

Nieuw vuur zet me in lichterlaaien,het zet mijn hart in vuur en vlam.Als niemand me ter hulp komt,zal het me vergaan als die vulkaan.

vertaling: Marianne Lambregts, Robin Steins, Ensemble Naya & Barrocade

Page 16: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

Yaniv d’OrDe Israëlische contratenor Yaniv d’Or studeerde aan de Rubin Academy in Jeruzalem en de Guildhall School of Music and Drama in Londen. Zijn opera-ervaring omvat de titelrollen in Händels Giulio Cesare & Ottone, Glucks Orfeo en Cavalli’s Orion. Hij was eveneens te horen in o.a. Brittens A midsummer night’s dream, Monteverdi’s L’incoronazione di Poppea en Purcells Dido & Aeneas. Hij creëerde de rol van rabbijn Elbaz in Josef Bardanashvili’s hedendaagse opera Journey to the end of the millennium voor New Israeli Opera en van de barman/taxichauffeur in John Wolfe Brennans Night.shift in Zwitserland.

Yaniv d’Or zong ook in talrijke concerten en recitals met repertoire als Vivaldi’s Stabat Mater, Gloria en Nisi Dominus, Monteverdi’s Mariavespers, Bachs Mattheuspassie, Carrissimi’s Jephte en Händels Messiah en Israel in Egypt.

NayaGefascineerd door het muzikale erfgoed van de joodse cultuur, richtte Yaniv d’Or in 2008 het Ensemble Naya op, samen met oudemuziekspecialisten Nora Roll en Anders Ericson. Naya is een flexibele formatie van acht musici, die telkens weer de boeiende dialoog opzoekt tussen westerse oude muziek en muzikale tradities van over de hele wereld. Het unieke geluid van Naya spreekt een breed publiek aan en resulteerde in optredens in Wigmore Hall, Handel Festspiele-Halle, het kasteel van Versailles, Israel Festival, National Festival in Kroatië en de Vlaamse Opera.

BarrocadeBarrocade of het Israëlische barokcollectief werd in 2007 opgericht door gambist Amit Tiefenbrunn. Alle musici van het ensemble genoten een opleiding in conservatoria in Europa en specialiseerden zich er in de historische uitvoeringspraktijk. De strijkinstrumenten van de groep werden alle gebouwd door Amit Tiefenbrunn en de strijkersbogen door luitist Eitan Hoffer. Enkele van Israëls beste barokmusici maken deel uit van het ensemble, waaronder hoboïst Shai Kribus, Yigal Kaminka en Ofer Frenkel, en verdelen hun tijd en engagementen tussen Israël en Europa.

Barrocade werkte samen met dirigenten Philip Picket, David Stern, Matthew Halls en Shalev Ad-El,

Page 17: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

violisten Patrick Cohen-Akenine en Kati Debretzeni en de zangers Maarten Engeltjes, Marek Rzebka, Markus Ullmann en Robert Sellier.

In 2011 werd de instrumentale kern van Barrocade uitgebreid met een zangerscollectief van vijf tot acht zangers – Barrocade Vocale – die deelnemen aan meerdere projecten van madrigalen van Monteverdi tot cantaten van Bach en opera’s van Händel.

Dit concert van Yaniv d’Or en de Ensembles Naya en Barrocade werd mede mogelijk gemaakt door de steun van de Israëlische ambassade in België en Groot-Hertogdom Luxemburg. De contrabas voor dit concert werd vriendelijk ter beschikking gesteld door Pro Arte, Antwerpen.

Page 18: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid
Page 19: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

Binnenkort in AMUZ

Zondag 06.11.16, 15.00 uur

Anne Pustlauk & friendsAnne Pustlauk, fluit | Madoka Nakamaru, viool | Manuela Bucher, altviool | Michel Boulanger, celloFluitkwartetten van Mozart en uit de vroege 19de eeuw€ 16 / € 14 / € 12

Donderdag 10.11.16, 21.00 uur

Rupert Charlesworth & Café ZimmermannRupert Charlesworth, tenor | Karel Valter & Regina Gleim, traverso | Pablo Valetti, viool & artistieke leiding | Mauro Lopes Ferreira, viool | Patricia Gagnon, altviool | Petr Skalka, cello | Céline Frisch, klavecimbelGalante aria’s, cantaten en instrumentale werken van Carl Philipp Emanuel Bach€ 28 / € 24 / € 20

Vrijdag 11.11.16, 21.00 uur

François Beukelaers & Het CollectiefFrançois Beukelaers, verteller | Toon Fret, fluit | Julien Hervé, klarinet | Wibert Aerts, viool | Martijn Vink, cello | Thomas Dieltiens, pianoRichard Powers roman Orfeo in dialoog met Olivier Messiaens Quatuor pour le fin du temps€ 24 / € 20 / € 16

Zondag 13.11.16, 15.00 uur

Hasnaa Bennani & Les MuffattiHasnaa Bennani, sopraan | Peter Van Heyghen, artistieke leidingLittle siren of the stage: Händels opera-aria’s voor sopraan Francesca Cuzzoni€ 24 / € 20 / € 16

Page 20: Yaniv d’Or, Ensembles Barrocade & NayaEen van de oudste handboeken voor het instrument, Gaspar Sanz’ Instruccion de musica sobre la guitarra, gepubliceerd in 1674, werd verspreid

Goed om te weten

FoyerDe foyer van AMUZ is open vanaf een uur voor aanvang van het concert en blijft ook na afloop van het concert nog geruime tijd open.

Beeld- en geluidsopnamenHet is absoluut verboden beeld- en geluidsopnamen te maken tijdens de concerten en voorstellingen zonder

expliciete toelating van de directie van AMUZ.

Concertinleidingen, aanvangsuur en duur van de concertenDe concerten in AMUZ vangen op zondag steeds aan om 15.00 uur. Op andere dagen starten de concerten om 21.00 uur. Voor de avondconcerten is er steeds een inleiding om 20.15 uur. De concerten in AMUZ hebben in principe geen pauze en duren tussen de 65 en 80 minuten, tenzij anders vermeld.

ProgrammaboekjesDe programmaboekjes bij de concerten van AMUZ zijn downloadbaar van de website www.amuz.be vanaf enkele dagen na het concert.

LaatkomersDe concerten in AMUZ hebben in principe geen pauze. Laatkomers kunnen dan ook niet meer worden toegelaten in de concertzaal. Op vertoon van hun concertticket kunnen zij het concert volgen op de plasmaschermen in de foyer.

Rondleidingen en zaalverhuurWenst u met een groep een rondleiding in de gebouwen van AMUZ, om zo het fascinerende verhaal te horen van de gerenoveerde kerk en AMUZ als concertgebouw en -organisator, of wenst u meer informatie over de mogelijkheden om de zaal te huren voor concerten, voorstellingen en presentaties? Gelieve dan tijdens de kantooruren contact op te nemen met de administratie

van AMUZ.

Medewerkers AMUZBart Demuyt, directie & artistieke leiding | Veerle Braem, zakelijke directie | Robin Steins, assistentie program-mering & educatie | Frederic Delmotte, assistentie programmering & dramaturgie | Tine Hubrechts, zake-lijk medewerker | Greet Coenegrachts, communicatie | Tine Clevers, eindredactie & ticketing | Mona Heyrman, directie-assistentie & productie | Jan Tambuyser, pro-ductie & techniek | Evelyne Van Mieghem, productie & zaalhuur | Bart Tambuyser, techniek & gebouwbeheer | Koen Koninkx, foyer & ticketing

Binnenwerk geprint bij

www.prints-copy.be

wettelijk depotnummer: D/2016/0306/101