Resposta ba DR Maubocy husi Jose Manuel Fernandes (NAKFILAK)

Hau hein kleur loron sia laran atu hetan resposta husi DR Maubocy Bocymau hasoru hau nia artigo nebe sai iha Jornal Diario ho data 23/02/2009, finalmente to’o dunik nia resposta nebe halo hau hamnasa to’o kabun moras di-diak, tanba informasaun nebe nia hasai ne’e la hatene, nia hetan husi informan nebe? Keta karik uluk Kaki Tangan nebe nia koloka iha Nanggala sira nia let ne’e?

Tebes duni hanesan DR Maubocy dehan, katak hau iha 1974 – 79 hau sei labarik hela, inus ben suli hela, kala la’o molik hela, totalmente la komprende saida mak politika.

Los dunik hau totalmente la komprende saida mak politika, maibe, ema dehan politika ne’e halo ho realidade, responsabilidade, determinasaun, abnegasaun ho austeridade, hau husu ba DR Maubocy, konseitu hirak ne’e hotu reflekte iha nia an ka la’e?

Hau labarik duni, maibe labarik ida nebe mak diferente husi ema ida naran Maubocy, inus ben la suli ona, la la’o molik ona, tan nia adulto ona, maibe, ami nain rua (2) iha diferensa, hau labarik ida nebe iha prinsipio ida hodi norteia hau nia moris (Lealdade no Disciplina), ho motto ida katak aprender crescendo e crescer aprendendo, maibe DR Maubocy la’e, adulto ida nebe laiha prinsipio, nia iha deit ninia motto ida ne’e, aprender matarndo e matar aprendendo (katak, aprende hamutuk ho nia Kamaradas sira tatika oinsa atu aniquila ka oho inimigo, ikus, nia tun mai rende usa dunik tatika de aniquilamento ne’ebe nia aprende hamutuk ho nia maluk sira iha ai-laran, hodi aniquila ka oho fali nia maluk rasik).

Ami nain rua (2) nia diferensa marka iha ne’e, iha situasaun difisil nia laran, labarik ne’e hatene identifika an ho porsesu ida, ho luta ida no ho resistensia ida, nebe ema balun dehan impossivel inklui mos DR Maubocy. Tanba, prosesu, luta no resistensia ne’e impossivel dunik, mak DR Maubocy husik tiha nia prinsipiu halai sai husi realidade, nega tiha nia responsabilidade, hamate tiha nia determinasaun, abnegasaun no austeridade, hodi nune’e nia halo traisaun ba nia maluk sira no fa’an tan sira balu.

Hau husu ba DR Maubocy, nia sei hanoin ka la’e? Saida mak nia halo iha Shangthai Hoo, hato’o informasaun ba Kapitaun SIHOMBING (ema Batak ida), hodi obriga halo reabertura fali ba prosesu ita nia Biubere ida nian nebe taka tiha ona iha tempo neba. Hodi lian portugues nia dehan ba BUIBERE ne’e, nune’e, “ olha o que eu saiba, tu eras estudante, como sera possivel, que me venhas dizer que ja estas casada e agora tens um filho, é impossível ”?

Nia dehan ba Kapitaun SIHOMBING katak, informasaun nebe BUIBERE hato’o ne’e, lalos no mesak bosok deit, depois reabre dunik prosesu investigasaun hasoru BUIBERE ne’e.

Provas mak ne’e, tansa mak iha 2001, kuando FRETILIN halo Reestruturasaun Kamaradas sira husi Baucau (especialmente, Baguia no Kelikai la simu nia (DR Maubocy) no hakarak atu baku tan nia? Se mak ba interven iha neba hodi

1

konvense Kamaradas sira ne’e hodi simu hikas DR Maubocy? Ema ne’e mak Saudoso Kamarada Berek, matebian tiha ona. Se karik Kamarada Berek matebian mak sei moris karik, nia bele testemunha ba hahalok ne’e, maske nune’e, ema barak sei moris hela hodi fo sasin ba fakto ida ne’e.

DR Maubocy nia klarifikasaun la reflekte substansia husi kestionario nebe hau hatun iha Jornal Diario ho data 23/02/2009, atu empresta deit DR Maubocy nia lia fuan dehan ami tenta atu desvia atensaun ho bom portugues (DR Maubocy nian) “ fugir o rabo da xeringa ”, ho mau portugues mak ne’e, husi José Manuel Fernandes (JMF) nian“ fugir o rabo à seringa ”. Tanba o rabo da xeringa ne’e, é o próprio rabo da seringa, maibe, se dehan o rabo à seringa, nia explikasaun mak ne’e , ema tauk ba daun ka (agulha) seringa nian. DR Maubocy hakerek seringa mos lahatene, hakerek fali ho (x), tuir lolos hakerek ho (s) halo hau mo’e fali.

Ami foin mak escola be, kala aprende mak hanesan ne’e dunik! Tan ne’e ami tauk atu usa titulo bo – bo’ot, hanesan sira balun semo ba, semo mai, iha rai liur neba, ba tu’ur iha Restaurante balun iha Londres neba, foti Panfleto Publicidade nian, fila ba Maputu dehan, ba halo kurso Marketing nian iha Cambridge University, durante fulan tolu, kurso ne’e kala todan demais be, koitado, sai moras tan. Fila mai Timor la mo’e, usa DR bo – bo’ot , la sente an.

Afinal de contas seringa ida be hakerek ho x ne’e, la hatene DR Maubocy ba aprende lerek iha nebe? Iha Universidade ida nebe los?

Maibe la buat ida, hakarak dehan ba DR Maubocy , iha 1982 – 83 kuando hau ba Atauro, DR Maubocy, hetan tiha ona rekomendasaun husi Kapitaun SIHOMBING ho Major GANAP hodi sai nu’udar Funcionário Públiko DPRD Tk I Timor-Timur nian neba, tun husi ai-laran mai, deskansa iha Shangthai Hoo, ikus hetan privilegio nu’udar Funcionário Públiko!!!... “ fontes seguras mos mak hato’o informasaun ne’e mai hau ”, hetan tan Cuti di Luar Tanggunggan Negara, hebat dong!!!..... hodi halo Projeto nebe nia manan,….hahahahaha…..

Imagina deit, ema ida nebe foin tun husi ai-laran mai, (ho kargo hanesan Vice – Secretario Zona nian) tekir- tekir hetan kedas Rekomendasaun husi Oficiais bo’ot rua, ainda mais, ba tu’ur iha DPRD Tk I nu’udar Funcionário Públiko iha orgaun ida nebe importante tebes iha tempo neba, orgaun ida nebe halo deliberasaun politika ba Timor-Timur nia Estatuto Politiku! Konfiansa saida mak oficiais rua ne’e iha ho DR Maubocy iha tempo neba? Informasaun saida no aktividades saida mak DR Maubocy halo no desenvolve ho sira nain (2) rua hodi hetan konfiansa bo’ot hanesan ne’e?

Misaun nebe hau halo iha Atauro ne’e, hau hanoin DR Maubocy nia informador ne’e lahatene tan karik, tan hau mos iha testemunhas barak atu bele konfirma saida mak hau halo iha neba, maibe, hakarak dehan deit ba DR Maubocy katak, wainhira hau konhese kamarada ida naran LARAN TOS, dala ruma DR Maubocy nia informador la konhese karik, inklui mos DR Maubocy rasik! Tan DR Maubocy nia informador ne’e, karik nia mos iha Atauro hotu iha tempo neba, nia la halo parte iha rede ne’e, tanba dala ruma, eh tuir hau nia palpito, nia ba iha neba, tanba nia Papa ho Mama nia kaso, tan ne’e, nia mos tenki ba hotu iha Atauro, tuir Papa ho Mama, tan nia sei ki’ik.

2

DR Maubocy, testemunhas okulares nebe bele fo testemunha diak ba hau nia estadia no misaun iha Atauro ne’e, sira nia naran hau temin ida-ida iha artigo ida ne’e, hodi hatudu hau nia sinceridade no responsabilidade, la tauk atu subar testemunhas hau nian, tan ne’e husu ba DR Maubocy, atu bele ba konfirma ho sira, la’os subar fali testemunhas sira hanesan DR Maubocy halo, ne’e la’os politico, ne’e deit hatudu katak DR Maubocy ne’e Maubosok nafatin, hahahahahaha…

Hau ba Atauro hela iha hau nia Tio naran Manuel Fernandes Sarmento nia uma (agora hela iha Lahane Oriental) bele ba konfirma ho nia (hau nia Tio ne’e) altura neba nu’udar enfermeiro iha Atauro, hau la’o hamutuk ho Kamaradas: José Guterres, Anuku, matebian ona, (Octávio Pinto (Ramahana), Valente ema Turiskai, matebian hotu ona, Andre, oras ne’e sei moris hela iha palacio Vale de Lahane, Afonso Maria hela iha Santa Cruz, Kamarada TATAMOU, sira ne’e hotu mak sai nu’udar hau nia orientador politico iha tempo nebe hau iha Atauro. Husu mos ba Kamarada Francisco de Carvalha (Kalohan) agora serbiso iha Cruz Vermelha Timor-Leste nian, hela iha Bekae mota ulun.

Hau ba Atauro tuir hau nia Maun bo’ot naran Agostinho da Silva Fernandes, (nia kodigo mak SEGUERIA), nia serbiso iha PT ida naran Dili Karya, ba halo projekto eskola iha neba, maibe, nia (SEGUERIA) iha projektu ne’e nia laran hala’o mos aktividade klandestina, lori dokumentos nebe nia ho Kamarada Saudoso Feliciano (funcionário Hospital Dili nian), wainhira hasoru malu ho ema nain rua (2) naran Coimbra ou Gandara) mai entrega ba sira, depois (SEGUERIA) ba entrega ba GDF (Grupos Desterrados da FRETILIN iha Atauro) atu nune’e, bele aproveita visita Delegasaun Cruz Vermelha Internacional no sel-seluk tan, hodi encaminha dokumentos hirak ne’e ba rai liur (ba Frente Diplomatica) Delegação da FRETILIN no Serviço Esterior (DFSE). Dokumentos barak kontak Dame Larigutu 1983 nian, sai ba liur mos liu husi fatin neba.

DR Maubocy iha 1982 – 83 nia halo saida? Nu’udar Funcionário Públiko DPRD Tk I Timor-Timur nian, nune’e, nia tenki defende interese Negara Kesatuan Republik Indonesia (NKRI) nian, tan ne’e nia la hatene dalan nebe hodi hatutan informasaun ba Frente Diplomatika ne’e liu husi nebe? No husi se?

Nu’udar Funcionário Públiko DPRD Tk I Timor-Timur, defisil dunik ba DR Maubocy atu akompanha prosesu ne’e tomak. Problema mak ne’e, se nia defende hela interese Negara Kesatuan Republik Indonesia (NKRI) nian , oinsa nia atu halo akompanhamento ba prosesu ne’e? Se koalia deit mos la’e, oinsa atu akompanha tan? Ne’e mak dehan, halo dunik serbiso PATRAUN nian, hahahahahaha…., at liu fali halo serbiso PATRAUN bo’ot Indonesia nian, hahahahhaha…..

Hahalok hirak nebe hau temin iha leten ne’e, hau lahatene atu bolu naran saida ba DR Maubocy ? Naran nebe pas no justo lolos ba DR Maubocy, hau husik ba Kamaradas Militantes , Simpatizantes FRETILIN no Povo Maubere tomak mak bele fo ba DR Maubocy. “ Tan imi mak hatene imi nia ema no imi mak hatene oinsa atu julga sira ”!

3

OS RASTOS DA MINHA PASSAGEM HISTORICA POLITICA 1982 – 2009.

DR Maubocy , gratos no hakarak hato’o apreso bo’ot ba DR Maubocy nia artigo ne’e, tan obriga hau atu halo hau nia Biografia rasik.

Hau mos haksolok tebes, tanba DR Maubocy ho nia informadores sira ne’e hato’o dadus mesak falsu deit kona ba hau nia rastos da passagem historica politica, nu’udar DR Maubocy dehan.

1989, depois de visita PAPAL, hau detidu iha KOREM durante fulan tolu, Novembro 1989 to’o Marsu 1990 mak hau foin sai husi detensaun Militar nain, oinsa mak hau ho Saudoso Paizito halai ba ai-laran, wainhira iha 1989 hau sei detidu hela? DR Maubocy bele konfirma mos ho Amo Bispo Ximenes Belo, tan nia sei ba visita hau iha neba. Dala ida tan, DR Maubocy ne’e Maubosok dunik!

Ho kbi’it nebe mukit no kosok tebes, ami sira nebe subar iha Amo Bispo Ximenes Belo nia Residensia Lecidere, halo dialogo no negosiasaun ho Autoridade Civil Militar iha tempo neba, tempo ne’e Eng. Mario Carrasacalao nu’udar Governador Timor-Timur nian, nia rasik mos hola parte iha dialogo no negosiasaun ne’e, dialogo no negosiasaun ne’e hala’o la hetan solusaun, ikus mai, iha loron 5 fulan Novembro 1989, autoridade ocupante forçosamente (secara paksa) hasai ami husi fatin neba. Ami hamutuk ema nain 26 mak autoridade ocupante sira lori forsa ba hasai husi lecidere, depois nain 19 ou 20 fila ba uma, ami nain 7 mak hela iha fatin detensaun hirak ne’e to’o balun fulan 2 i balun tolu resin mak foin fila ba uma. Numero exacto nu’udar participante iha Manifestasaun Taci-Tolu ne’e, hamutuk besik 200.

Iha KOREM, hau detido hamutuk ho kompanheiro Donaciano Gomes ho Francisco Sousa (konhecido Chikito Panglima), sira seluk, Antonio Mau-Koer, Guilherme, Atino Breok, Agostinho Faria, balun detido iha fatin nebe agora hatur sede CCI-TL ne’e no balun iha SGI Kolmera, hateke malu ho Tribunal Distrital Dili nian.

Hatutan tan katak, hau ho kompanheiro Chikito Panglima mak sai ikus liu husi detensaun neba, enquanto que, sira seluk sai uluk la hatudu tauk, brani nafatin hamutuk sira nia Kamaradas sira hola parte fali iha Manfestasaun nebe realiza iha 17, 18, 19 fulan Janeiro tinan 1990, altura visita Embaixador Amerika nian husi Indonesia John Monjo.

La’os tauk hanesan DR Maubocy, iha ai-laran halo pregasaun bar-barak, tun mai rende sai fali liman - ain ba PATRAUN GANAP no SIHOMBING, depois funu hotu mosu mai dehan nia mak As’wain fali, nia mak halo buat hotu iha Zona Libertada! Zona ida nebe livre tiha ona husi nia PATRAUN sira. Zona ida nebe iha tiha ona Democracia, Zona ida nebe iha tiha ona respeito ba ema nia Direito, Zona ida nebe mak iha Liberdade atu ema hot-hotu bele expressa nia opiniaun, zona ida nebe mak ema hot-hotu sente dehan katak nia mak nain ba rai ida ne’e dunik, zona ida nebe, finalmente ema konhese nu’udar RDTL, independente no soberano. Hahahahaha....kasian deh lu......

4

Fo hanoin tan ba DR Maubocy ho nia informadores sira katak, akontecimento SMP Paulus VI ne’e la’os iha 1989, maibe iha Setembro 1990, dadus kompleto mak ne’e. Kaki Tangan sira la hatene karik lalika inventa! Ne’e mak dehan Babel los.

1990, hau subar iha Igreja Motael hamutuk dunik ho maluk lubun oan ida iha neba, (sira nebe ami hamutuk subar iha Igreja Motael ne’e naran mak ne’e Amo, DR Maubocy : (MOURIS (Gregorio Saldanha, Aleixo da Silva Gama (KOBRA) José Galucho, no hau husu deskulpa ba maluk sira nebe naran hau la temin iha ne’e).

Hau la halai derepente ba ai-laran nu’udar DR Maubocy nia informadores sira dehan. Kamarada Saturnino (Brani Nafatin sei moris hela iha Samalari/Baucau) husu to’ok ba nia, se nia planu no se mak fo orientasaun mai hau hodi halai husi Igreja Motael, se bele karik konfirma tan ho Kamarada Armando Sequeira (Soekarno), ema nain rua (2) ne’e sei moris hotu. Tuir lolos hau halai ba iha Zona Bivaque, maibe, tanba dalan ba Zona Bivaque ne’e hetan Chek Point maka’as, mak decisaun haruka hau ba iha Zona Nakroman nian, hau hanoin DR Maubocy la hatene tan Zona Bivaque ne’e iha nebe.

Hakarak hatutan tan, hodi bele klaru liu, katak, se mak lori hau ho Saudoso Paizito halai ba ai-laran no halai liu husi nebe, ema ne’e mak Amo Domingos Soares (Maubere) ho BUIBERE ida naran (KANOI). Ami ba hela iha Dare Ainaro iha Kamarada Tigre Kablaki nia uma (matebian ona) ho Kamarada ida naran kodigo (Mocambique), Kamarada Mario Magno, Kamarada Mafalda, Kamarada Samuel, matebian ona, Kompanheiro Loro Mesak oras ne’e sei moris, Kamaradas Soru Halibur, Domin Mesak Makeiro, etc… Konfirma tan ho Irmaun NUNURA.

Desaparecimento Saudoso Paizito nian iha Bikarim Vikeke, hau fo dalan ba DR Maubocy ho nia informadores sira atu ba konfirma ho Kamarada ida naran ATINO ( kodigo LORIKU) hela iha Suco Laline Vikeke (nia mos nu’udar actual Chefe do Suco Laline nian), atu bele hetan lolos dadus kompleto kona ba kestaun ne’e! Atu hetan diak liu tan informasaun kona ba Saudoso Paizito, tansa mak nia (Saudoso Paizito hetan transferensia husi Kablaki ba to’o iha area Vikeke neba), hakat ba Quartel F-FDTL, hasoru malu ho Irmaun NIXON, husu ba nia, tan nia (Irmaun NIXON) mak uluk nu’udar Komandante Seksaun Saudoso Paizito nian.

Hau tun husi ai-laran mai iha loron 28 fulan Maio tinan 1991, iha loron 23 fulan Janeiro tinan 1992 mak SGI foin kaer ami nain rua (2), Kamarada Mau-Hodu no Kamarada (Mau-Hodu) tun mai Dili iha Jaaneiro 1991 antes de hau. Koitado ba DR Maubocy ho nia informandores sira nia alegasaun ne’e. Hau iha Kablaki, Kamarada Mau-Hodu hakarek karta ba Saudoso Adjunto Gil, hodi husu hau tun fila mai iha Dili, ajuda nia (Kamarada Mau-Hodu) halo serbisu iha Dili.

DR Maubocy nia informadores sira mos la relata ba nia, se se mak ba lori Saudoso Mau-Hodu mai, liu husi nebe, kareta marka saida mak ba tula nia (Kamarada Mau-Hodu) (Armando Sequeira, Fernando Pinto, Amao (Kolmera), ema nain rua (2) hau nia maun rasik, naran Agostinho da Silva (SEGUERIA) no Augusto da Silva nebe imi usa nia, wainhira nia (Augusto da Silva moras to’o nia mate imi halo saida?

5

Iha parte ida ne’e, hau hakarak dehan ba DR Maubocy, diak liu investiga di-diak lai mak koalia, tan DR Maubocy, ho artigo ida ne’e, la’os akusa deit hau, maibe, DR Maubocy, akusa ema hotu nebe halo parte iha orgaun 8 nia laran, inclusive Saturnino (Brani Nafatin iha Samalari/Baucau), katak ami nia orgaun ne’e mak halo traisaun hasoru Kamarada Mau-Hodu, iha nia laran mos Kamarada Mau-Hodu nia BUIBERE rasik.

Hau mak entrega Kamarada Mau-Hodu ba inteligensia Indonesia iha subar fatin, akujasaun ida ne’e, hatudu katak DR Maubocy ho nia informadores sira ne’e, precisa ba hetan tratamento iha Hospital Manicomio (Rumah Sakit Jiwa), problema mak iha Timor-Leste seidauk iha hospital hanesan ne’e, tan ne’e hau sujere, se bele karik Ministerio Solidadriedade Social fo netik ajuda ruma ba nia (DR Maubocy) atu ba iha Indonesia hodi halo tratamento medico ruma.

Tan deit ba dedusaun logika DR Maubocy halo tuir informasaun nebe nia hetan husi nia informadores sira, katak depois kaer tiha ami nain (2) rua, hau libertado kedas no dia seguinte, ne’e hatudu dehan DR Maubocy bulak dunik eh dala ruma beik tan, beik tan laiha kapasidade atu halo analise ba informasaun ida, beik tanba nia laiha kapasidade atu investiga.

Hau hakarak dehan ba DR Maubocy nune’e, “ Não vive do momento e da observação apressada ” se la’e, ita formata ema nia imagem arbiru deit, depois julga sira la tuir realidade, ne’e ema dehan ita sai fali atan ba erro no aleatoridade, tan ne’e, hau hatudu ema sira ne’e atu DR Maubocy/Maubosok tenki ba hasoru sira hodi konfirma kazu ida ne’e, sira nia naran mak ne’e: Senhor Aleixo Pereira Guterres husi Baguia, uluk nu’udar ex-Administrador do Posto Maubisse nian, Kamarada Jose Pereira, kapturado iha 1990 husi Lolotoe, Kamarada Moises husi Saburai, Major KALO, agora iha F-FDTL, tanba sira ne’e mak dadur hamutuk ho hau iha NUSRA BAHKTI, la’os DR Maubocy nia informadores sira ne’e! Karik sira (informadores) ne’e uluk keta kaki tangan ruma iha NUSRA BHAKTI?

Bulak, tan ita hare deit ba artigo nebe DR Maubocy hakerek iha Jornal Diario iha semana kotuk ba, dehan nia lori militantes 150 mil mak sai husi FRETILIN, signifika katak nia mak lori Vitoria mai CNRT, se nune’e dunik, Senhor XANANA GUSMAO laiha influensia, iha ne’e ita husu, se mak tabele ba se?

Hau duvida! DR Maubocy kompara fali nia figura ho Dirigente bo’ot ida hanesan XANANA GUSMAO. maibe, se ita hare di-diak, DR Maubocy nia lojika ne’e la joga ida, ne’e hatudu sintomas ema moras nian, ita husu, CNRT hetan 100 mil votos, 50 mil votos ne’e ba iha nebe?

Nia hatudu an, uluk iha FRETILIN mos nia dehan nune’e, nia mak halo FRETILIN manan iha 2001, nia Altista ida, nia ulun ne’e la normal ona, diak liu tuir sujestaun nebe hau hato’o iha leten neba, husu mos atu MSS konsidera netik hau nia sujestaun ne’e!

DR Maubocy, ema hotu hatene ona, tan sa mak FRETILIN hetan redusaun votos iha 2007, lalika bosok tan ema ona, presensa PETICIONARIO nian iha Distritos hirak nebe, tuir ami konsidea mais afektados ne’e mak kontribui maka’as ba redusaun hirak ne’e, la’os tanba DR Maubocy nia influensia la’e!

6

Hau fo kasian ba DR Maubocy, kasian tanba DR Maubocy so hare deit ba factor número, la hare ba factor seluk, tanba eleisaun 2007 iha instrumento bo’ot ida mak DR Maubocy ho nia aliados sira usa iha tempo neba, presensa PETICIONARIO nian iha Aldeias no Sucos tomak iha Distritos hirak mais afektados iha Krise ne’e, psicologikamente, militantes FRETILIN sente ameasado ho presensa sira nian e automatikamente kontribui dunik ba redusaun de votos. Ne’e mak leitura nebe ami halo ba situasaun iha tempo krise 2006.

Hau fo kasian ba DR Maubocy, dehan kasian tanba, hau nia Kamaradas sira husi Baguia, oras ne’e daudauk prepara hela tan dadus DR Maubocy nian atu haruka mai hau, hahahahahahaha…

Kaer hau ho Kamarada Mau-Hodu iha loron 23 fulan Janeiro tinan 1992 tuku lima loraik iha Fatu-Hada, lori ami nain tolu ba iha Farol, (agora ANP), hafoin fahe tiha ami, hau ho Kamarada Alarico Ximenes (Bunaria) lori ba NUSRA BHAKTI (Team Inteligence) i Kamarada Mau-Hodu lori ba RT Pang, hafoin nia (Kamarada Mau-Hodu) ba dadur iha SGI Kolmera.

Husi Team Inteligence (NUSRA BHAKTI) transfere hau ba Rumah Merah Baucau, iha neba hamutuk ho Kompanheiro ida naran Jose Radi Kiu, Gouveia, Abeto Espirito Santo ho sel-seluk tan, Kompanheiro Gouveia hatene oinsa Major DONI halo tratamento ba ami iha neba, no oinsa, wainhira transfere hau husi Rumah Merah ba Manubo’e, entre Loi-Hunu ho Bua-Nurak, hau husu ba DR Maubocy atu konfirma ho Padre Antonio Goncalves uluk nu’udar Paroco Vikeke nian, saida mak ami halo hamutuk iha Vikeke, konfirma mos ho Brigadeiro TAUR MATAN RUAK, ho Tenente Koronel FALUR RATE LA’EK, Major ULAR RIHIK Adjunto SAI LA FILA, se tebes duni hau serbiso hamutuk ho Dan yon 405!

Iha Vikeke hau Dadur hamutuk ho Kamaradas :

1. Matias Gouveia (matebian ona)

2. Joanico husi Letefoho, agora iha Portugal;

3. Januario Gomes, agora hela iha Kai-Koli;

4. Lourenco Rodrigues Pereira, hela iha Vila-Verde;

5. Aleixo Lay husi Maliana, agora hela iha Dili;

6. Francisco husi Vikeke, agora hela iha Vikeke;

Konfirma mos ho sira nain hira ne’e, tan sira mak hatene liu saida mak ami hasoru iha Base Camp Vikeke, Militar Indonesio sira lor-loron halo saida ba ami, husu ba sira, tansa mak sira fila uluk no hau sei kontinua detido iha Base Camp Vikeke?

Hau iha Vikeke nu’udar ema Dadur, la’os hanesan DR Maubocy, Indonesia sira desterra nia ba fali Australia. Ba halo saida iha neba (Australia)? Iha ne’e ita bele deskonfia katak DR Maubocy ba ho Missaun especial ruma! Tan ita la hatene tansa DR Maubocy hetan Desterra ba iha neba! Derrepente deit, hanesan rai tarutu ne’e, DR Maubocy iha tiha ona Australia, komik fali, ema sira dadur ne’e

7

barak liu ba iha CIPINANG, balun ba SEMARANG, balun ba dadur iha KALI SOSO, DR Maubocy deit mak hetan sorti, PATRAUN sira DESTERRA fali nia ba AUSTRALIA. DESTERRA ka DESTERRA???... BABOL!!!.... hahahahahahaha……………………

DR Maubocy, tan hau Mauhu dunik:

1. mak hetan konfiansa husi CNRM, liu husi resolusaun CDF nian, númeru 4 Aitana hodi transforma oragaun 8 nu’udar Comite Executivo Frente Clandestina nian, no hau eleito nu’udar Primeiro Vice-Secretário do mesmo oragão, Secretario do Comite Executivo mak Kompanheiro Terus (Constancio Pinto) , Segundo Vice – Secretario mak Kompanheiro (Buras Ver Timor) Donaciano Gomes eh (Pedro Klamar Fuik no terceiro Vice – Secretario mak Kamarada Ai – Tahan Matak, Donaciano Gomes agora iha Componente Naval nu’udar Comandante Naval nian) iha reuniaun nebe hala’o iha Externato de São José, ho presensa Kamaradas lubun ida hanesan tuir mai ne’e: (TATAMOU Afonso Rangel, (AI-TAHAN MATAK Antonio, (ABUT Abel (RAMAHANA Octavio Pinto, (NAMID José Ramos no (Francelino SELOK), Armando Sequeira (Soekarno) etc…:

2. mak hodi eleitu iha 1990, nu’udar presidente ba CRNJTL, eleisaun ne’e hala’o iha Audian Dili, iha fulan Abril, ho presensa husi figuras sira hanesan: Kamarada Gregorio Saldanha nu’udar Secretario-Geral, Kamarada Francisco do Rego, nu’udar testemunha e patrocinador, Kompanheiro Juliao Mausiri, Melkides ho sira seluk tan:

3. mak iha 1990, Robert Domn nu’udar primeiro jornalista husi Australian Free Lancer ba hasoru malu ho Comandante em Chefe iha tempo neba, Kay Rala Xanana Gusmao. Husu ba kompanheiros TERUS ho SORO (Domingos Sarmento agora nu’udar Embaixador Timor-Leste nian iha Japao):

4. mak depois hau ho Kamarada Mau – Hodu sai husi Dadur ba hasoru kedas Brigadeiro TAUR ho Komandante DAI - TULA iha Wai – Lili, iha 1995:

5. mak, hau hetan Kredensial husi Conselho Presidencial FRETILIN nian hodi ba Portugal ne’e:

6. ne’e, mak iha 1996 ou 1997, hau ho Kompanheiro Major Jose Trix ho kompanheiro TARA BAUCAU lori ema balun husi Franca ho naran ( JEAN ) ba hasoru Sub-Chefe estado Maior iha tempo neba DAVID ALEX DAI – TULA ho Brigadeiro TAUR MATAN RUAK iha Wai-Lili Baucau! Konfirma ho Major Domingos da Câmara (AMIKO) no Major Haksolok.

Iha ne’e hatudu katak DR Maubocy ho nia informadores sira la hatene hau nia rastos di-diak, tan ne’e mak inventa arbiru deit informasaun, hau lakoi hatudu an, tan hau hatene katak, ema barak halo liu hau no terus liu hau, maibe, tanba DR Maubocy koalia kona ba hau nia rastos, hau nia rastos mak ne’e DR Maubocy!

Hau husu ba DR Maubocy, se bele karik publika mos dokumento ida nebe DR Maubocy menciona katak Ordem husi Komando de Luta atu oho hau ne’e,

8

tanba hahalok foer no traisoeira, lalika halo arkivo privado iha uma deit, tanba se la’e ema hanoin katak, afinal Komando de Luta ne’e uluk buat ida-ida haruka oho deit, entaun Komando de Luta nia naran ne’e foer ba bei-beik, Komando de Luta ne’e mesak ema ohodor (assassino) deit, nunka iha medidas seluk wainhira mosu problema ruma, solusaun mak oho deit.

Kona ba akuzasaun simu osan barak husi doadores sira husi rai liur, tanba kaso nebe mosu iha fulan Marco 1995, hau hanoin Kamarada Aleixo Kobra iha ne’e hela, nia bele konfirma, tanba tempo neba ami nain prejudikado ho akuzasaun hirak ne’e, se mak konfirma ba DR Ramos Horta mak Kompanheiro Juliao Mausiri, nia mak bele dehan hau ho Kobra simu dunik osan ne’e ka la’e, se la’e hakat ba marka audiensia ho actual PR DR Ramos Horta hodi hetan klarrifikasaun klean liu kona ba kaso ida ne’e!

Hau simu osan husi Militares Indonesio sira? Hau sujere ba DR Maubocy, agora relasoins diplomatikas RDTL ho Republika Indonesia nian la’o kapas los, husu liu husi Ministerio de Negocios Estrangeiros RDTL nian, karik halo negosiasaun ho Governo Indonesio atu bele mos fo arkivo hirak ne’e mai, tanba DR Maubocy keta haluha katak, BAP (Berita Acara Pemeriksaan) Dadur hot-hotu nian sei arkiva hela iha neba, hau pronto em qualquer hora e momento atu konfronta ho se se deit iha Tribunal, se iha Evidensias kompleta kona ba assunto ne’e!

Kona ba Sr Takahesi, hau husu ba DR Maubocy, atu transmite ba Sr Zito iha Taibessi (Monumento Kalma), katak akuzasaun ida nebe nia halo mai hau, dehan hau simu USD $100.000 ne’e, agora daudauk hau organiza hela dokumentos atu haruka ba Ministerio Publiko, hodi nune’e bolu ami nain rua (2) ba Tribunal, i fo hanoin ba Sr Zito atu apresenta hotu faktos no evidensias nebe nia iha kona ba alegasaun ne’e iha Tribunal, mos hau husu ba DR Maubocy, atu bele fo direcsaun no Skipe number Sr Takahesi nian mai hau, nune’e iha julgamneto mai, Sr Takahesi mos bele mai hanesan testemunha de defesa ba Sr Zito nian.

Hau hanoin, lia fuan ho Ingles ne’e, ho certeza tomak hau dehan, ne’e tuir lolos, hatudu ba Sr Zito, la’os mai hau, “ Zito is very bad man. Don’t trust him, because he is very corrupt ”. Hau nia konsciensia tranquila tebes, tan ne’e, hau brani temin Sr Zito nia naran, Sr Zito ida nebe, foin daudauk ne’e manan Projekto Single Source hodi hatama Kareta Mazda mai Timor – Leste, Sr Zito nebe iha provas no evidensias forte kona envolvimento ninian iha Krise 2006, Video nebe hatudu Sr Zito nia envolvimento iha Aileu ne’e, agora espalhado los iha Timor – Leste nia laran tomak, hahahaha…..

Viagem ba Japaun, hau ba ho kualidade hanesan ex- Primeiro Vice-Secretario do Comite Executivo, organizado husi kompanheiro Donaciano Gomes ho Grupos Solidariedade husi Japaun nian ba Timor - Leste nia kaso. OJETIL ne’e organizasaun ida ho nia Estrutura rasik, hau la apresenta relatorio ba DR Maubocy ou ba sira nebe hamutuk ho DR Maubocy, hau so bele hato’o relatorio ba Direcsaun OJETIL nian, Bego!

Nune’e mos hanesan ho viagem ba Portugal, DR Maubocy mak Coordenador ou Vice Coordenador ba Conselho Presidensial FRETILIN nian iha tempo nebe hau sai ba rai liur, ho respeito tomak, hau sei hato’o relatorio aktividade hau nian ba DR Maubocy, i, kredensial nebe hau simu la’os ho assinatura DR Maubocy nian,

9

tansa mak hau tenki halo fali relatorio ba DR Maubocy, ne’e so ema bulak mak halo ida ne’e, so ema bulak mak exige ida ne’e, hau hatene Estrutura ho nia Funcionamento ne’e oinsa? Relatorio ne’e hau tenki hato’o ba se?

Tuir hau nia experiensia uit-oan moris iha Organizasaun ne’e hanorin hau nune’e! Dehan ba kompanheiro ho naran AC ne’e, iha evidensias kona fundos hau hetan iha Portugal i depois hau halo uso pessoal ne’e, lalika rai hela iha armario ka bolso, lori ba Tribunal deit, tanba orgaun ida ne’e moris atu administra dunik Justisa, hau hein!!!

Hau hanoin kona ba saida mak hau halo iha Portugal, hau sei la halo komentarios barak, tanba, ema sira nebe hamutuk ho hau iha Portugal ne’e balun agora hamutuk ho DR Maubocy/Maubosok, hau husu ba sira, atu iha mos konsciensia tranquila, dehan ba DR Maubocy saida mak ita halo iha Portugal, no saida mak ita la halo iha Portugal.

Iha 2000, wainhira hau fila husi Portugal mai, la’os atu buka fatin ka kadeira, hau la hadau fatin husi kuadros hirak nebe serbiso maka’as tebes ba Reestruturasaun, hau fila mai tanba hatudu hau nia responsabilidade ba ema ida nebe hodi naran Orgaun ida nian fo kredensial ba hau hodi ba Portugal, hato’o relatorio ba nia, maibe sala karik, wainhira Paritdo iha konfiansa ba hau, hodi hatama hau nia naran ho hau nia BUIBERE nian iha lista Partido nian ba Assembleia Constituinte?

Hau nia Buibere mai ho nia kualidade rasik, nia passado rasik. Hau mai ho hau nia kualidade rasik no passado rasik. DR Maubocy dehan la justo fen ho la’en ba hotu Parlamento Nacional, maibe, hau husu ba DR Maubocy, ita bo’ot hananu tun sa’e dehan FRETILIN isin los, tansa DR Maubocy lahare mos ba kotuk? Dra Guilhermina Araujo ho DR Abilio Araujo sira nia Estado Social ne’e oinsa?

Sira nain rua (2) mos fen ho la’en ka la’e ? Tansa mak tenki tama hotu ba Estrutura Governo RDTL nian iha 1975? Dra Guilhermina ho DR Abilio Araujo maske fen ho la’en, maibe, sira nain rua (2), ida-idak ho ninia kualidade no passado rasik, tan ne’e sira tu’ur iha Estrutura Governo RDTL 28 de Novembro de 1975. Hau halo referensia ba Dra Guilhermina ho DR Abilio Araujo tanba ne’e fakto ida, ne’e realidade ida.

DR Maubocy, se naton ne’e mak DR Maubocy interven karik mos, hau hanoin hau mai nafatin tu’ur iha Assembleia Constituinte, tanba razaun simples, hau la hetan boleia iha funu ne’e, hau diferente husi adulto ida naran DR Maubocy ne’e, hau mai tanba hau nia kualidade rasik, tanba hau nia passado rasik. DR Maubocy hatene an dunik, tan ne’e mak nia la interven, tan sujestaun ninian sei la hetan apoio, tanba nia la hatene oinsa atu argumenta, nebe hau dehan kasian BABOL dala ida tan, hahahahahahaha……

Hau nia maun Agostinho (SEGUERIA) haktuir mai hau katak nia kolegas Dadur sira iha SGI kolmera ne’e mak senhores: Oscar Lima, Jorge Tailalat, Marcio da Graça, Antonio Ai-Tahan-Matak, Delfim da Silva, Americo Simao, Atingko (My Friend) ho sira seluk tan, talvez, DR Maubocy nia naran tama hotu iha sira seluk ne’e karik, (tuir dedusaun lojika hau nian) maibe, nia (Agostinho) nunka temin dehan nia kolega Dadur ida naran DR Maubocy, dala ruma nia haluha

10

karik, hau mos admira tansa mak nia (Agostinho) nunka hakarak temin DR Maubocy nia naran, aneh fali, mas, ne’e mak kenyataan, to’o nia mate, nia (Agostinho) iha deit historia ho sira nain hira nebe naran hau temin iha leten neba, “ historia komik ida, sira han etu ho ikan maran, sira hotu hateke ba senhor Oscar Lima nia oin, iha sira nia laran murmura nune’e, katuas Oscar atu han oinsa los eh! Nia la biasa han nune’e, maibe, konsekuensia mak ne’e dunik!

DR Maubocy, iha tempo okupasaun ami buka agitador hanesan DR Maubocy ne’e susar no mukit tebes atu hetan, se DR Maubocy mak naton mai rende ne’e kontinua firme no determinado iha prinsipio, entaun funu ne’e kala la naruk no kleur hanesan ne’e, la naruk tanba DR Maubocy hatene oinsa mak atu halo agitasaun, la naruk tanba DR Maubocy hatene oinsa mak atu sunu ahi, la naruk tanba DR Maubocy hatene oinsa atu buka gasolina, maibe, buat hirak ne’e DR Maubocy la hatudu iha tempo neba! Tansa? Tauk? La iha Oportunidade? Buat hirak ne’e hotu la’e!

Lor-loron hau simu informasaun husi maluk barak, depois de le tiha hau nia artigo ida uluk, faktus mak ne’e , DR Maubocy mak investiga no halo Clearing Test ba Estudantes Timor oan nebe hetan Bea Siswa ba Indonésia no halo mos ba ema sira nebe atu sai Calon Pegawai Negeri iha tempo neba, konkretamente ema ne’e ida mak, Dr Domingos Sarmento (actual Deputado Bancada FRETILIN nian). Oh…, tanba iha tempo neba DR Maubocy kanta hela Indonesia Raya no defende hela interese Negara Kesatuan Republik Indonésia, PATRAUN GANAP no SIHOMBING nian.

Agora la tauk ona, oportunidade iha ona, tanba PATRAUN uluk ba ona, maibe, misaun nebe PATRAUN nain rua husik ne’e DR Maubocy tenki hala’o nafatin, tan aprende ho PATRAUN rua ne’e oinsa atu halo agitasaun, oinsa atu sunu ahi no oinsa atu buka gasolina hodi halo lakan ahi.

Le artigo DR Maubocy nian ho data 4 loron Marso tinan 2009, halo hau hanoin fali hau nia maluk ne’e (maluk tan Timor oan hotu), nia amnesia karik? Keta tanba uluk Bapak sira baku nia demais ne’e mak hodi agora ne’e koalia arbiru deit ona ne’e, kasian, nusa maluk sira nebe hamutuk ho DR Maubocy ne’e hare deit nia hanesan ne’e? Buka netik dalan ruma halo tratamento ba nia, se la’e ita bele lakon kuadro diak ida, kuadro ida nebe uluk halo resistensia maka’as, kuadro ida nebe uluk aktivo teb-tebes, tan ne’e, tenki kuidado nia halo di-diak.

Nia dehan ami halo kontakto ho nia membro balun, tebes dunik, ami hetan malu iha aldeia Dean Bata Bessi (Lahane Oriental) altura nebe Kamarada Eladio Faculto no Kamarada Joaquim nia Mae mate, hau sei sadar hela saida mak ami koalia, ami manifesta preokupasaun hanesan, hau dehan nune’e ba DR Maubocy nia membro, imi kanta tun kanta sa’e dehan “ laiha ema ida, iha direito atu hasai FRETILIN husi ami nia an, ami sei FRETILIN nafatin ” maibe, keta haluha saudoso sira nia lia fuan ne’e “ A pratica é a melhor prova da pureza das nossas intenções ”, oinsa o dehan FRETILIN, o halo fali kampanha ba partido seluk (CNRT), o vota fali ba partido seluk, o halo fali konsolidasaun partido seluk nian? O nia pratika rasik mak hasai o nia direito nu’udar FRETILIN. O nia pratika hatudu o nia intensaun nebe mos ba buat nebe o halo.

11

Husi ne’e mak, membro ne’e informa mai hau katak, sira haruka tiha ona dokumento ka resolusaun nebe sira hasai iha sira nia reuniaun ne’e ba Direksaun Partido FRETILIN nian. Hafoin hau hatan ba maluk ne’e nune’e, facil atu hetan solusaun, imi tenki simu no rekonhese resultado II Kongresso 2006, rekonhese Lideransa nebe eleito iha II Kongresso ne’eba, hakruk ba Estatuto Partido FRETILIN nian.

Tan sa? Imi nia ema rasik mos vota iha II Kongresso ne’eba, nain rua eleito nu’udar Membro CCF, maske ho capacidade Suplento (konkretamente Kamarada Armando Midar no Lamberto Viana), balun hetan konvite husi Lideransa eleita atu sai Membro CCF (hanesan Kamarada António Cepeda) se mak la hatudu responsabilidade nu’udar Líder diak, mak Sr. José Luís Guterres, tan nia abandona Kongresso molok II Kongresso ramata, hodi fo liu importansia ba reuniaun nebe imi hala’o iha Hotel Audian do que decisaun nebe atu hola iha Kongressu laran, tuir lolos nia (LUGU) hela iha neba hodi defende imi nia interese.

Hau la koalia atu obriga Kamarada Secretario-Geral FRETILIN nian DR Mari Alkatiri resigna atu nune’e hau ba okupa fali fatin ne’e. Hau leal ba Direksaun no hakruk ba Estatuto ho regulamentos tomak Partido nian. Lealdade la signifika subordinasaun ou humilhasaun. Tanba tuir prinsipio Universal, “ Ema moris ne’e Substituivel, maibe’ Instituisaun ne’e permanence ba nafatin ”. Maske nune’e, iha nia regras próprias atu halo tuir, iha parte ida ne’e, husu mos atu hatudu Kultura Politika ida ne’ebe ho Etika no Civika.

Hau Konsciente katak, partido ida bo’ot hanesan FRETILIN tenki iha Lideransa ne’ebe Konsistente no Koerente ba desizaun iha momentos nebe Bonanca no momentos tempestade nian, iha momentos primaveras no inverno nia laran, iha prinsipio no mos visaun politika, Lideransa nebe kumpri Estatuto ba FRETILIN nain, la’os Liderensa ne’ebe mak usa fali património partido nian ba interese privado, hanesan akontese ba Uma no Kareta FRETILIN nian ne’ebe Governo Maputo kontribui ba FRETILIN iha Moçambique, ema ne’ebe halo pratika ida ne’e, agora DR Maubocy foti nu’udar DR Maubocy nia Dirigente.

Diferente husi akuzasaun ne’ebe DR Maubocy halo hasoru ami nia Secretario-Geral DR Mari Alkatiri, to’o oras ne’e, ami seidauk hetan informasaun ruma mai husi Amigos , Irmauns no Kamaradas sira ne’ebe uluk tulun ba FRETILIN ne’e, kona ba desvios hirak nebe ho karakter hanesan ne’e.

Hau konta tuir ba membro ne’e n une’e, imi dehan ami la iha seriedade atu resolve problema ne’e, hau la simu, hau ho kamarada Osorio Florindo hasoru malu ho Kamaradas Vitor da Costa ho Armando Midar iha kamarada Armando Midar nia uma, dia seguinte, ami ba hasoru malu ho Kamaradas Presidente ho Secretario-Geral FRETILIN nian iha sede CCF Komoro, iha sorumutu ne’e nia laran ami konkorda malu atu la koalia ba media tanba sei iha tan sorumutu nebe sei realiza tuir mai, maibe, saida mak akontese, loron tuir mai, DR Maubocy koalia oi-oin los iha Jornal, hahalok ne’e mak impede seguimento ba sorumutu sira seluk, nebe tuir plano atu realiza tan. La’os hanesan saida mak DR Maubocy dehan iha nia artigo ne’e “ gampang ”. Bosok la tuir saida mak hau dehan.

12

Iha fali artigo nebe sai ho data 5 fulan Marso tinan 2009, DR Maubocy usa fali hau nia Maun (matebian ona) hodi halo propaganda politika ninian hasoru hau. DR Maubocy, nia (Agostinho ne’e) hau nia Maun, hau mak konhese liu nia karakter, tan ne’e hau hakarak dehan ba DR Maubocy “ keta tuda fatuk subar liman ”, tan buat barak hau hetan husi hau nia Maun ida Augusto molok nia atu mate kasu sai hotu mai hau (hau nia Maun Augusto ne’e, la’o hamutuk ho imi, maibe, wainhira nia monu ba moras, hau la hetan DRs Maubocy, Egídio de Jesus, José Luís Guterres nia oin, imi hatene usa deit nia hodi hasoru hau, agora usa tan hau nia Maun Agostinho nia naran).

Hau nia Maun Augusto partisipa tomak iha reuniaun ne’ebe imi halo hodi deskuti plano ba krise 2006, DR Maubocy ho DR Egidio de Jesus ba to’o iha nebe, halo saida ho Grupo Rai Los nian, matebian ne’e hato’o hotu mai hau.

Hau so hatan deit ba DR Maubocy nune’, ema bulak mak kaer hela ukun sobu fali ukun ne’e ho issue hirak baratu nune’e. Tuir hau nia Maun Augusto dehan, loro-sa’e versus loro-monu ne’e nia Modus Operandi muda oin seluk, wainhira imi fila mai husi Bali. Nia. (Augusto) hatutan tan, iha loron 8 fulan Abril hala’o reuniaun bo’ot ida iha Balibar, ho objektivo atu sobu Governo FRETILIN , maibe, oficiais bo’ot barak husi Instituisaun ne’e la konkorda, ne’e la’os segredo publiko ona, DR Maubocy.

Demonstrasaun bo’ot hirak ne’e imi mak hamrik iha kotuk, imi pinta Spanduk mutin naruk bo’ot ida tau ami nia naran nu’udar Traidor hodi mai dada iha Palácio Governo nia oin, Spanduk ne’e imi pinta iha nebe, se mak pinta no se mak suporta material hirak ne’e, ami hetan hotu informasaun kredivel, sai dunik husi imi nia le’et, tan ne’e, lalika tuda fatuk subar fali liman, DR Maubocy!!!...

Demonstrasaun bo’ot iha fulan Abril 2006 tuir DR Maubocy nia perspektiva!

Ami hamutuk hela prepara no organiza kongresso, oinsa mak hau envolve fali iha neba, se hau dehan nune’e dunik, tansa mak hili fali hau nu’udar Vice Presidente da mesa do II Congresso, logika ne’e iha nebe? BEGO!!!...

DR Maubocy, lia fuan ida DR Maubocy inventa husi fulan Setembro 2007 ne’e, kompletamente bosok, tanba Presidente Lu-Olo no Secretario-Geral DR Mari Alkatiri hatene nanis tiha ona se se mak dehan lia fuan ida ne’e no dehan iha nebe? Lia fuan Arabe uma Lulik laiha ne’e expresaun husi DR Maubocy nia maluk balun agora imi hamutuk iha neba. Ami sei iha Portugal, iha reuniaun ida iha Alkantra lia fuan ne’e sai tiha ona i Kamaradas Presidente no Secretario-Geral rona no hatene kedas iha tempo neba.

Dehan ba Portugueses nain rua (2) ho Brazileiros nain rua (2) ne’e ho membro OJETIL ida uluk iha hotu Portugal neba, hau la hatene atu dehan ba sira, maibe, matebian sira sempre loke hau nia neon atu hetan resposta ba alegasaun ne’e, se bele karik, lalika subar an, hateten sai naran i ita ba hasoru malu deit iha Tribunal, hau mos pronto, se imi iha evidensias hein tan saida? Tribunal nia odamatan nakloke, halo aksaun ba Tribunal.

DR Maubocy Maubocy, hau nia konklusaun mak ne’e:

13

1. Hau triste, tanba DR Maubocy la hatene saida mak DR Maubocy hakerek, tanba rona ema seluk nia relatorio nebe laiha fundamento no bosok mak barak. Hau iha certeza absoluta katak 1974 – 2009, ao passo que DR Maubocy ne’e ema adulto ona, inus ben la sulin ona, la la’o molik ona, maibe, nia pratika ne’e, totalmente hatudu katak nia la’os adulto ida preparado moral no mentalmente, la’os adulto ida nebe iha sentido responsabilidade, at liu, to’o oras ne’e mos seidauk kompreende saida mak politika. Nune’e, ita bele to’o iha koklusaun katak, DR Maubocy “ foi arrastado pelo acontecimento da situação ”, tan ne’e, “ nia paira hela iha anin leten ”.

2. Lia fuan ida ne’e atu justo no korrekto liu hau devolve fali ba DR Maubocy. “ Ema kuando ho personalidade politika, caracteriza ho defeitos de malvadez, egoismo exagerado, megalomono, avarento, no komete disparates bar-barak lamentáveis ” ne’e mak DR Maubocy dunik, hare deit ba pratika ninian hahu husi tinan 1975 to’o ohin loron tinan 2009.

3. DR Maubocy la hatudu dunik sentido de responsabilidade ba nia maluk sira, ita hare deit Leopoldo Heraldo, Anibal Araujo, exemplo konkreto BUIBERE nebe hau temin iha leten ne’e nia kazu, DR Maubocy dala ruma hasoru BUIBERE ne’e kala dehan saida los, hanesan DR Maubocy dehan ne’e normal iha funu ida sempre akontese hanesan nune’e, tanba normal ne’e mak DR Maubocy nunka hatene arrepende ba hahalok at hanesan ne’e, hahalok traisaun ne’e ba nia (DR Maubocy)nu’udar “ Pao de cada dia ”. (Hahan lor-loron nian).

4. Sira seluk tan iha nebe hotu, sira ne’e hotu troka tiha ona ho Projektu nebe DR Maubocy manan, “ ne’e crime, troka ema nia vida ho Projekto, crime, tan goza ho ema balun nia mate, crime, tan hadau ema balun nia sasan hodi tau ba nia naran, troka mos ho Cuti di Luar Tanggungan Negara ” nebe DPDR Tk I Timor-Timur fo ba DR Maubocy nu’udar privilegio bo’ot nebe DR Maubocy hetan husi nia PATRAUN nain rua (2) Major GANAP ho Kapitaun SIHOMBING, hahahahahaha……

5. Iha tempo nebe DR Maubocy la’o ba mai ho kareta Hardtop verde iha Timor-Timur nia laran tomak hodi kontrola Projekto ne’e, parece ke DR Maubocy hanoin dehan buat hirak nebe DR Maubocy halo iha Shangthai Hoo ne’e ema la regista ona, ema sira mate ne’e nia familia la iha, ema sira DR Maubocy tortura liu husi informasaun ba Major GANAP no Kapitaun SIHOMBING ne’e kala ibun ne’e taka to’o mate deit karik, maibe, agora DR Maubocy hakfodak ho faktos nebe mak sai daudaun ona no sira husi Baguia sei prepara nafatin dados no faktos atu haruka mai hau hodi fo sai hotu ba ema atu hatene lolos DR Maubocy nia back-ground ne’e, hahahahaha....

6. Hau hanoin ho hahalok hanesan iha leten ne’e tanba DR Maubocy la fiar ona ba Timor – Leste nia vitoria, nia Ukun rasik An, tan ne’e nia dehan, “ uma vez por todas aproveito ao maximo, mesmo que sira ne’e hau nia Kamaradas rasik ” .

14

7. DR Maubocy, iha FRETILIN nia laran laiha PRATAUN no AUXILIARES (ASULEAR, MORDOR), tan, FRETLIN la’os Empresa tuir akuzasaun nebe DR Maubocy halo ba ami nia Secretario-Geral DR Mari Alkatiri, FRETILIN tuir nia Estatuto define nu’udar Organizasaun Politiko-Partidaria, tan ne’e nia iha Estrututas, iha Linha de Pensamento no iha Objektivos Próprios ne’ebe atu atingi. Tanba ne’e, ami sente livre, laiha PATRAUN ida ka MANDOR ida atu hafuhu tui-tuir ami, ami hamutuk, maibe, la’os ho ema ida deit ka (individuo), Congresso mak nu’udar Orgaun as liu iha Partido FRETILIN nia laran, iha Estruturas Centrais, Distritais, Sud-Distrtais, Sucos no Aldeias, tan ami ida-idak mai ho ami nia Kualidade, kapasidade ho Kapital próprio.

8. Enkuanto que DR Maubocy mai ho Boleia ou Karona, tan lakon tiha ona Identidade iha Funu ida ne’e, tan ne’e, agora nia tenki tabele tun, tabele sa’e, hodi hetan netik buat ruma ba nia. Hare deit ba Industria Mina Nu’u Vikeke monu tiha ona, se nia la halo nune’e, oinsa atu bele dada is, para atu dada is, tenki buka netik Oxigénio ruma, se la’e, is bele kotu.

9. Diferente husi DR Maubocy, uluk sai ASULEAR ba PATRAUN bo’ot rua Major GANAP no Kapitaun SIHOMBING, iha tempo neba ne’e DR Maubocy sente oinsa, livre ka la’e? Resposta DR Maubocy mak hatene. Maibe, hau bele expekula uit-oan, DR Maubocy la brani dehan livre, tan nia lakohi atu prejudika PATRAUN rua ne’e, tan favor, karidade no projektus ne’ebe uluk nia hetan husi PATRAUN rua ne’e, ida ne’e sei difikulta nia konsciensia atu hateten buat ne’ebe los.

10. Apalagi jadi Pegawai Negeri tanba rekomendasi ne’ebe PATRAUN rua ne’e assina, hetan tan privilegio bo’ot ida que defisil ba ema qualquer ida iha tempo ne’eba bele hetan, “ Cuti di Luar Tanggungan Negara “ ho mau Portugues karik dehan “ Licensa sem Vencimento ”, ida ne’e tenki ema ne’ebe isin no klamar fo tomak ba PATRAUN rua ne’e mak bele hetan. Hahahahahahaha..........

11.Hare di-diak ba Rastos da Passagem Historica Politica DR Maubocy nian ne’e, la hatene, bele hetan reconhecimento ruma tuir espirito Lei numero 3/2006, Estatuto dos Combatentes da Libertacao Nacional nian ka la’e?

12. Se ho lojika ida deturpada, nia bele hetan husi Lei numero 3/2006 ne’e, tan akontece dala barak ona, maibe, se usa racio no dedusaun lojika ida kompriensivel., DR Maubocy so bele hetan reconhecimento nu’udar Combatente, Combatente husi lado oposto, katak Lei Combatentes Seroja ka halo Lei foun ba Novo Combatente, especifico los ba DR Maubocy, nune’e mak DR Maubocy bele hetan reconhecimento ida ne’e ba nia, tanba nia (DR Maubocy, Combatente Major GANAP ho Kapitaun SIHOMBING nian) tan ne’e nia tenki mos hetan Medalha de Condecoração nu’udar PUTRA TERBAIK BANGSA INDONESIA. Hebat khan!!!...... hahahahaha.....

13. Atu diak liu Ministerio Negocios Estrangeiros Timor-Leste nian, se bele karik trata mos assunto ida ne’e, tanba Ema nia oan ida ne’e luta

15

maka’as los, maibe, kasian, ikus mai, eh to’o agora nia seidauk hetan reconhecimento nebe mak nia merece, nia mos katuas daudauk ona, molok atu ba descansa em paz karik, tenki ba ho paz dunik, se la’e koitado, to’o iha neba nia atu ba reklama iha se? Sera que nia (DR Maubocy) atu ba reklama iha Saudosos sira nebe mak nia ho nia PATRAUN bo’ot rua ne’e haruka tiha uluk ba iha Mundo seluk ne’e? “ Tuir linguagem bai-bain DR Maubocy ho nia PATRAUN sira nian, katak, sira nebe haruka tiha ona ba Mandi Laut ka ba Eskola iha Jakarta ne’e ”. Nu’udar ema, ita tenki iha sentimento, ita mos tenki hanoin nia, keta halo ba terus fali iha neba ho oras ida be katuas ona ne’e.

14. Husi Minister of Tourism in waiting, to’o agora mos kala sei waiting nafatin karik, hau la fiar katak Katuas BREOK atu dudu DR Maubocy ba fatin ruma iha nia Estrutura Governo nia laran, koitado, Katuas BREOK kala konhece mos los tiha ona, se mak DR Maubocy!

15. Secretario de Estado deit mos sei la hetan iha Katuas BREOK nia Governo ne’e, apalagi MINISTRO, se akontese dunik, ne’e kala milagre ida karik, ne’e kala Katuas BREOK, tuir lian Indonésia dehan nune’e “ Kena Guna-Guna karik ” ohin loron ne’e buat hotu possível deit.

16. Katuas BREOK hatene hela, saída mak DR Maubocy koalia iha período Kampanha Presidensial 2000 nian, tan ne’e, tidak mungkin, Katuas BREOK atu fo fatin hirak ne’e ida ba DR Maubocy, Katuas BREOK pasti pikir-pikir hela, was-was hela, tetu lai, keta halo be DR Maubocy ba sukit tun, sukit sa’e fali buat ruma iha neba, bele lori perigo mai vida Governo AMP nian.

17.Keta koalia barak, BNU buka loron kalan, maibe, ami rona DR Maubocy hanesan fali ai – knanoik ida ema hananu nune’e “ Olo Mau olo, lakon iha rai ida mosu rai seluk, sai fali hanesan fitun no fulan, katak “ la’o sub-subar hela tan tusan nebe iha hela kabas leten, tan Industria Mina Nu’u iha Vikeke lulun biti tiha ona, maibe, tusan seidauk lulun, tusan sei tusan ba nafatin, ambisaun halo ita kalan toba mos la dukur, oin kamutis hanesan ahu kadesan, dala ruma mehi hela atu ba tu’ur iha Palácio das Cinzas karik, BABOL!!!....

16