Imprenta at Libreria ni J. MartinezPlaza Moraga 34-36, Galderon de la Barea 108 at Estraiide 7,'Bin\md6k.

Ipinagbibili sa LIBRERIANG- it6 ang mga sumu-

sunod na akldt sa wikaag tagalog:

Biihay n:

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

AladinoAle^andre at D. LuisAlmaHzor.Arturo, Lauro at RosalioBaldovinoBeatriz

Beata MariaBernardo GarpioBertong laseng -

Blanea ElorGa»^>ayong TablaGelira

Gonde UrbanoGonstaneio at UrbanoGrieeldaDama In^sD> MareelaD> Maria sa AliasDoee ParesDr. Jose RizalDr. Jose BurgosD Diego at D.a JuanaEdmundoEliseo at ni FelizaEliseo at HortensioEsopoEmilioFelizardoFieles AmantesEiorante at LauraElorentinaEloriiio

Gonzalo de C6rdovaGunlasHaring Asuero

» Calabaza» haiil at David» ^alom6n

Ibong AdarnaIsabela

JacobinaJaime del Prado

Biihay n Jo86 FloresJos6 YendidoJuan Baehiller

Juan at MarlaJuan PatdyJuan TinosoJuan TamadJuan LabuyoJulieta at RomeoLeopoldo »

LudovicoLandas na tuntnninLigaya sa Langit at MundoManriqueMaria MereedNtra. Sra. de AntipoloPantinoplePrineipe Gimeno

» Erastro» Orontis» Igmidio» 01iveros

Fit6ng InfaLtes de LaraProeeso'

Plus-Samtorum 3 pangeatl*oneio Pilato

Reina MoraKodolfoRodrigo de Yillas

fcjanta Ana> Eulalia» Isabel

» ReginaPegismundoTablante de RieamonteTatlong NiimeroTationg i'ersonas

Tomas at MariaTotoo at ^inungalingUliran ng GabaitanUrbana at ni FelizaYillarba

Isang palaisipan: Bimbiru knng sanlan taniaan -P- 0.20

Mmm

SALITA AT BOHAY ^/^'•

NA PINAGDAANAN NI'

»

SIGESMDNDO AT Ng

AT NANG

PEtmPE ADOITAISAT NANG

PRINOESA CLORIANAAT 'y^

PRiNdPE TANG-CREDO AT Ni LAVENA

SA CAHARI&N MNGf ALBAITIA.

"•'"«?'

-^syR^^^y^i^^m^-

MAYNILA, 1914

IMPRENTA AT LIBRERIA-:N I :-

J. MARTINEZP. Moraga 84-30, P. Galderon 108, Real 153-155 Int., atEstraude7, Binund6k,

7

"^M tSL aSL j2^ j2m tS^ J^ J^ tS^ 4& ^^ ^l^ ^S^ aL ^^ ^L '^L aS^ ^^ ^L JL .«^ ^^ .«1^- ^^ H^

SALITA AT BUHAY~NA PINAGDAANAk NI

AT NANG

PRtNGIPE ADONAISAT NANG

PRINGESA GLORIANA

PRlNeiPE TANG-eREDO AT NI LAYESA

SA CAHARIAN NANG ALBANIA-.

i

Ang binalangeas co na naguing libaegan€orona nang pula na di naigtaran

eayong bumabasai, bahalang mag atang

sa susunungin eong maega eabibian.

Caya,t, ang samo co daiuyan nang habagang pagea aba co sa maeaeaharaphouag ibulusoe sa pageapahamae;Sa alin mang isip aitong mamimintas.

Mangyari eaya na di abuluyan«a ilalagda co na eahima.t, eulang

na matudas naua at aquiD^ maalamanang eay Sigesmundo buhay na dinaanan.

\

_-2 - '

Na ang sinimulan buhat sa Albania

ang Haring Eleao hayag na Monareaat saea ang Keina niahal na EsposaAriuinda ang tauag na ualang ea'para.

S^bihin ang diqait nang pagsusunurannitong mag-asaua na magandang asal

at eaya nabayag sa Eeino.i. natanghal

an^ tanang yasallos ay iiagpipitagan.

Mando,i, talastas na ang anomang sarap

nang pagsu^anuran may maguiguiag pintas:

dahlian sa Hari ang puso,i, nabibag

nang tunay na dama nang Keinang marilag.

Ddpoua,t, sa gayon nama.i, naguing taning:

na pioag-usapan nilang tutuparmpinunlang pagsinta,i, na eun mageasupling

sa maguiguing bunga,i, erederong susundin.

Ang bagay na yaon guinanap na pilit

Hal^ ay pumayag dahil sa pag-ibig

sa magcagayo,i, talaga nang langit

ang dama.t, Reina,i, sabay na nagbuntis.

Dumating ang arao nang eapanganaeannagdaang hinusay ang Eeinang marangaLat saea ang dama nang quinabucasan

niioob nang Dios ay nanganae naman.Na isang hiuaga na eataoa-taea

eapoua laiaqui naguing anae nila

sa mageagayon ang bunying Monareaeusang pinag-isip ang gagauin niyai.

Yaoog naguing bunga ng Heinang mariquit

ang napa sa dama na ipinaquipquip

ang anae nans^ dama,i, siyang ipinalit

na napa sa Eeinang ualang easing diquit.

- 3 _Sa mageagayoD na ay pmabinagan

ang dalauang saDgol nang HariDg marangalang na pa sa Reina,!, Peleno ang ngalauat si Bigesmundo.i, ang sa dama naman.Ang guinauang yaon nang Haring daquila

sa Reino.i, uala na naeahalata .

arao ay tuinaebo panaho.i, humabasumapit ang edad nitong manga bata.

Sipagea t, panganay itong si Peleno

sa Reino,i, siyaDg naguing eredero

minahal nang Haring bunying si Eleaoat sa Reiaa nama.i, itong Sigesmundo.Oaya iiga^t, ang mundo,i, sa binihng-biling

arao sa pagsieat parang nagtutulin

ang Reina,i, nuli siya,i, nageasupling

nang isang babaing prineesang butihin.

Nang mabinagan na,i, Oloriana ang tauagang ganda.i, sabihin ualang maeatuladdamiog nalulugod dahilan sa dlagpinagpalaluan ang lahat nang NiDfas.

Lisanin co yaong aquing ihimaling

iteng sahta co,i, pagsusundinsundinsa loob nang Reino,i, may isang butihin

na si Poileena ang bansag at turing.

Na duquesang hayag anae ni Estorposa Haring E!eno na naguing~ Privadosiyang sinisinta nitong si Pelenoiaiibig naman nitong Sigesmundo.

Anopa,t, sa gayon itoDg mageapatidna nageapangagao sa duquesang diquit

ito.i, talaga na nang Dios sa langit

bunying Sigesmundo ang siyang naibig.

_ 4 —Matibay na euta na uagumg tipanan

na di mababaelas nang sino,t, alin man -^

siyang naguing lason na pinangaliegan

sanhi eay Peleao na pinagdusahan.

Na sa toui-touinang siya.i, magdudulotnang manga pag-ibig-sa duquesang bantogPrineipe aniya ang isinasagot ^oun sa ganang aquin houag nang mapagod.

Sapagea.t, ang iyong dulot na pag4bighuli na,t, uala nang tatamubing laDgit-

tugon ni Peleno ieao ay mag-isip

dini sa lagay co na eahapis-hapis

Ang. talastasin mo aeo ang Priueipe

erederong tunay Haring hahalili

ang buhay mong ingat hindi mo sarili

sa aquia ay ualang maeapangyayaTi.

Houag mageagayon tugon nang duquesamahal na Prlneipe mag-isip ca muna

'

na eun Hari ca ma,i, may Hari pang iba

lalalo sa iyo na magpaparusa.Prineipe ay nalis nang ito.i, maringig

di na napaalam dahilan sa galit

nagtuluyan siyang sa Palacio,i, nanhiesinabi sa ama SBg napagsapit.

At nang matalastas ang lahat nang bagaynangyari sa anae ang ama,i, nagsaysaybunso co Peleno houag malulumbayaeo ang bahala sa lahat nang bagay.Cami mag-uusap nang eaniyang ama

na pipiiitin eong cayo,i, mag-asauasa lahat nang bagay eun papayag sila

sa iyo isasalin ang Cetro,t, Corona.

— 5 — .

PaanoDg di pagsuuod ang bagay ua ito

ua umaliusuuod ang Duque Estorpodi euu Hari ca ua,t. ua gumugobieruG^auae uamau niya.i, Eeiua nitoug Keiuo.

Nang oras ding yao,i, ipiuatauag naaug nasabing Daque sa duquesaug amadi uamau ualao,i, dumatiug pagdaeapalibhada,i, utos nang buuyiug Mouarea^Hari nangusap Duqueng saedal taas

ua euu eaya lamang quita,i, ipiuatauag

dahil eay Peleuo na tunay eong anae ^

sa eay Polieena na euu mararapat.

Pagea.t, ualang iba dito,i, eredero

nang aquing eorona eundi si Peleno, eaya sumagot ca sa hiuibiling couiea ni Estorpo mabunying Eleno.

Paanong di pagpayag at aeo i, sumuuoduua,i, puno quita eami ay nasasaeopat aug iealaua ang anae eong irog

ay pipintuhuin nang lahat mong saeop.

Caya,t, ang sagot co monareang mataassa hiuihiling mo aco,i, pumapayagpaalam na muna at aug aquing anaeang pagsasabihan ua sa ating usap.

Duque ay nalis ua sinabi pagdaeaang pinag-usapau sa eay Polieeoa

at nang matalastas nang anae ua siuta

pagdaca,i, sumagot sa uaturaug ama.Hiudi po marapat na ipageayari

aeo eay Pe'eno at 'sa ainang Hariieao po ama co dapat na mag-uari^aug lahat naug bagay tila namamali.

"7

— 6 -

Isa pa sa roon ang aquiQg pag^sinta

sa eay Sigesmundg natatalaga nanang maringig ito nang naturang amamanga cagaiita,i, ualang maeapara.

Taesii saan ca eumuha nang alamsa gauang pagsinta naquipagtipananeundi mo ealaguin ang pinag-usapan

masama ang iyo na easasapitan.

Oaya mula ugayon magsamantala ca

tadhana co ito di na mag-iiba

na hangang may arao ay pageaealooban ca

na mageapag-isip nang lalong maganda.Nang masabi yaon ang amai, umalis

at si Polieeaa naiuan sa hapis

nageataon naman ay. siyaog pagpanhienitong Sigesmundo saelao nang pag-ibig.

Naualan nang loob dahil sa naquita

ang bunying Duque^a may luha aug mataani Sigesmunda easi co,t, sinta

ano ang dahilan nageaeaganian ca.

Ang eay Polieenang sagot na tiauran

guilio co ay dahil sa ama eoog mahalsmta ni Peleno ang ibiguin co rao

ialis sa iyo ang pag-iibigan

Paano ang sagot mo ani Sigesmundopinageayarian ninyo nang ama mbualang ibang bagay anitong eayur.go

pag-ibig co ay tunay ay nasa sa iyo.

Sa sagot eong yaoa nagalit si aoia

di rao mangyayari ang aquing pagsinta

^"^oob co,i, sumam^ at dinatnan mo paluha co,i, nanagos sa daiauang mata.

Ani Sigesmundo uala sa" matouidna ieao ay pilitin sa hindi mo ibig

<eaya mag-ingat ea itong aquing <ializ

«iyang magliligtas sa iyo sa panganib.

Isinusumpa co bangang may binitga

pangaeo eong lunay sa iyo Polieena

di ca lilimutin saea ang isa paipagsasaedal^eo sa mahal na Eeina..

Dabilan sa atin na pinag-usapansiya.i, ang bahalang dapat na maghusaysueat bangang dito aeo ay paalamiiang matalastas mo ang easasapitan.

Duquesa,i, naiuan saea lumaead naitong Sigesmundo nagtuloy sa^ Eeinaat saea sioabi bagay na labat napag-ibig na tunay sa eay Polieena.

Lahat na nangyaring manga eabagayandahil eay Peleno at sa amang mahalsintang nageaisa aug ibig ay laguian

nang ieasisira sa pag-iibigan.

Eeina^i, nagdalaeg habag ng ito,i, marinig8igesmundong bun&o houag eang mahapistibayan ang loob maglouag nang dibdib

\ aeo ang bahalang sa Hari mamaiihie.n\ ' Caya,t, ang loob mo,i, itahimie muna

magsasabi aeo sa Hari mopg amamarinig ang gayon nanaog pagdaeaitong S gesmundo s^bihin ang saya.

Napa sa Palaeio ibig na maalaman«a ama.t, sa Beina ang pag-uusapannaog umaquiat na,i, natagpo-tagpuan:yaong Embajador na lilo,t, suei^ban.

. — 8 - ,

Ani Sigesmuiido houag eang pumasoena magpatuluyan antain mo ang utos

nang ama eong Hari ang moro.i, sumagothouag sansalain uala aeong t&eot.

Urong Sigesmundo uiea ni Pelenoaco,i, pabayaan mo sa sueab na moromanga bunsong guilio anang Hari ito

houag mageagayon ang bahala,i, aeo.

Na sa Emba^ada di dapat umayopna lapastanganin at uiala sa utos

hayaang magsahta moro,i, eun mataposieao Sigesmundo aog siyang sumagot.

Cun gayon Eleno anang Embajada_ay iyong paquingan aco,i, itinalaga

huMarap sa inyo utos nang Monareaniyong gran Sultin auilabot sa Guerra.

Buis eun baquit hindi tinutupadpanaho,], lampas na nang di pagbabayadisa pa sa roon sa pubuaang hirap

naming manga eampon babayarang lahat.

Guinugol na pilae at manga eaeanin

di yuyutang tureo ang easama naminhirap sa paglaead at manga baybain

ang labat nang yaon ay babayaran mo rin.

Caya,t, ang Reino nang hindi maualatsundin mo aog buis tuparin mong agadat nang hindi eayo malubog sa hirap

na mapanganyayang sa Troya,i, matulad.

Ani Sigeamundo umalis ca taesil

dito sa Palaeio nang di mo marating

yaong elemeDto at ieao higupin^

na ilipad nila sa hinpapauirin.

. _ 9 -

Oaya hayo eana at aeo ang may atas

magsabi sa iyong general na sueab

pagod ninyo,t, sampong pinuhunang hirap

ang aquing espada siyang ibabayad.^

Aag tugon nang moro eun gayon paalamsa iyo 6 Eeao ieao.i, manghinayangang easasapitah nang iahat mong eaual

sa dugo>i, lulubog at doo,i, lulutang.

Moro,i, umalis na sinabi ang dahil

ang pinag-usapan sa eay Abderdminat nang matalastas pagdaca,i, nagturing

magsilaead tayo Albania,i, eubeu'oin.

Caya,t, ang biling co mangi aquing eamponlusubin ang Relno at houag humantongBrabonel ihanda ang lahat nang eanonna italatag mo sampo nang Eseuadron.

Ibalie eo naman sa eay Bgesmundopagdaca,i, nag-utos sa manga soldado

ieao,i, maquimati8g Eseanong eatoto

sa aquing gagauin paglaead nang huebo.

Dalauahin natin baeod nang armadaaeo at ang Gonde Algastro ang isa

Eduardo at-sampo nang soldadong iba

magsisunod eayong sa aqui,i, sumama.Inyong isaisip 6 manga eatoto

paeatandaan lahat ang bilin co

eun ating matanao ang tropa nang morolualuangan at saea tayo.i, magsitaebo.

Ang lahat nang iyo,i, sapilitan mandinna susundan tayo niyong manga taesil

Algastrong eatoto iyong pagbutihin

na pag-ingatan mo ang eaeasamahin.

- 10 —Mangaglibim eayo sa" gubat ay eumubli

houag pabalata sa may baudaDg buli

moro.i, euu maliogat ang parang magsabiingat ua bueiua ay bipang mabuti.

Aug budiai:ang yaon eun aquing matatapna nalalagay na ca>o sa panataga&ming nagpababol babalie na agadna eubeubin natin ang morong dulingas.

Matapos ang bilin lumaead ang guerra

bunying Sigesmundd siyang nangunganaat bindi nalaon natanao pagdaeayaong maega moro na maeaeabaea.

Saea sinagasa labat nang ealaban

nitong Sigeimundo bayag na geaeral

nang bindi magabis ang.guinauang lalang

sila,i, nagpababol si malayong parang.

Ang labat nang moro pagda^a.i, sumuaodna inusig nila ang manga Oristianos

eay Eduardo ito nama i, napanoodsilai, nagsieubli sa eabilang bundoe.Nang naroroon na.i, pagdaca,i, binipan

bueinang tadbana na naguing^budiatanat saea bumiyao ang easamang tananmoro,i, naegagulat nangag si pagtaebuban.

Marinig ang gayon ay ni Sigesmundopagdaea.i, nagbalie sampo nang eoldado

£scanong eatoto mangag-ingat tayo

houag big-yan daan moro.i, maeataebo.

Anopa t, sa gayon sa laldng nagauamOro.i, napatiboDg eatu'ad ay dagamaraming namatay sampo nang balita

na si Abderamin sa eampoi, nabiga.

— 11 —Na sa guerraeg yaou psraeg EaguiEg palad

ua lilima lamaDg yaong uaealigtas

na sl Abdeliees Brabonel ua suesbAbdel at Panagot at saea Mabomat.Ang manga Cristiano i, sa uaia na iiaman

silang maeabaea ua morong sueabanitoug Sigesmundo bayag ua geeeral

pagdaea.i. nangusap sa labat nang eaual.

Eduardo aniya laead at ngayou diu

labat uang soldado iyong usisaiu

aug uangapabamae euuin at ilibing

aug manga sugatan sa Eeinoi, dalbiu.

At ieao Eseanong bayag ua Gapitanugayou din tayoi, mangagpatuluyanmui sa Reino uaug di nababaiamat uang matalastas . uang ama eong mabal.*

Palibhasa.i, utes sumunod ang lahat

sa eay Sigesmundong geLeral na bayagat hindi nainip sa manga paglaead

Albauia,i, dinat^ng sa Paiaeio i, naquiat.

Sila.i, sinalubong nang Haring Elenoat saci ang Reina Prieeipe Peleno

saea ang prineesat, manga Consejero

manga eatduaai, bindi'mamageano.Nang nauupo na sa silla ang labat

itong Haring bantog pagdaca,i, nangusapSigesmundong bunso sabibin mong lahat

nangyari sa iyo sa guerrang nilabas. -

Sinabing lahat manga pinagdaanansampong pageapatay doon sa general

na si Abderamin na lilo,t, sueaban

sa paraan niya ua guinauang lalang.

— 12 -

Ang toua Dang Hari ualang maeatuladsa eay Sigesmundong eatapanga.t, laeas

gayon din ang Eeina malaqui ang galae

dito ,sa bayani pinaparang anae.

Ang lahat nang yaon aquing lilisanin

at si Polieena siyang sasabihin'*

sa eay Sigesmundong halama,i, nagsuplingnag-anae nang ising babaying butihin.

Sa mageagayon na ^ng bunying Duquesaang guinauansr lalang nanaog: pagdaeasa tahanang Torre ang bata,i, (^nala

nagta^uip nang muc*ha nang di maquilala.

Diua,i, talaga na namaog naguing paladnacaquita siya tauong naglalaead

na si Peleno nga si Eduardong hayagb*ata,i, {niabot Duquesa,i, nangusap.

Ibinibigay-eo itong aquing tanganna tangapin ninyo at hindi pa bi&agannguni,t, itong lungoy mangyaring paquingansa paroroonang co,i, houag aeong sundan.Ang nasabing batai, tinangap nga nila

at saea umalis naman ang Duquesauiea ni Peleao mahanga.i, aniyababai sundan eo at nang maquilala.

Eduardo sa gayon pagdaca,i, nangusapmahalay sa iyo Prineipeng nmtaasbaquit ang babai nama,i, nagpahayagna siya,i, houag sundan sa paglaead.

Cun g^yon ang tugon naman ni Pelenoang bata,i, dalhin na at pabinyagan mosaea eun matapos ieao ay patungosa aquing alagad pastor na Oamilo.

- 13 —Guinanap na lahiat ni Eduardo nnman

ting bata,i, dinala at pinabinagan

Layena ang bansag na naguing pangaian

saea eay Ganiilo doon ibinigay.

Ang lahat nang yaon ano,i, sa maganapEduardo,!, umui sa Palacio,i, naquiat

saea eay Pe!eno ay ipinahayag

na ang utos niya,i, tinupad na lahat.

Bayaan co yaon aquing lilisanin

«alitang naiuan siyang sasabihin

yaong Emperador na lilo at taesil

na si Bayoeeto parang nahahaiing.

Sa arao at gabi siyang alaala

ang guerrang lumaead napa sa Albania

pagea.t, ang balita ay nangatalo na«ampo nang general ay napalamara.

Di earingat-dingat nama,i, sa aaquiat

ang limang nabuhay na naeapagtaeas

siyang nagbalita nang bagay na lahat

nang ^uinasapitan sampong napahamae.Ano.i, nang mabatid nitong Emperador

manga eagalitan ualang maeaueol

<}aya,t, ang sinabi eayong manga pusong

nangag parapararg nagea ayon-ayon.

May mue-ha pa eayo na dito.i, humarap«a aqui,i, magsumbong nang gayong pahayag

mabuti sa inyo ay doon itulad

sa manga alipin ang lalong marapat.

At si Abderamin ano ang narating

pagdaca,i, sumagot itong si Brabonel

Monareang daquila Emperador naminnalagae sa eampo hininga.i, naquitil.

/ .-14-

Diyata.t, napatay ani Bayoeetona napanganyaya ang geueral co

baquit nangatutong humarap pa eayo

at napaqu ta pa mga ualang apdo.

Oaya mula egayon inyong ibahin naang ddting ugali sa paquiquibaca

hayo sa harap co magsiiaead siia

sa Parteog Orleote at hangang sa Persia.

Piliin ang madi^ na maoga datihan^

soldadong bihasa na pauang matapang'sumunod na bigla at hiodi naliban

guinanap ang utos nang Monareang mahal.Di nahbang arao nageatipong lahat

ang maega yasallong pauang mararahasnang sa Emperador ito,i, sa matatappagdaea.i. nagsabi gayon ang pahayag.

Adonais laead ang iyong lin|tBpia

ang napaoganyayang manga eampon natin

eaya hayo eana Albania,i, laebain •

ieao ang geaeral na punong susundin.

Upang mabbui mp ang naugapahamaeang naquitlang buhay nang eaual eong lahat

sa eay Adonais ito.i, sa matatapnan^ arao ring yao,i, pagdaca,i, lumaead.

Lisanin eo yaon aquing ipatungo

dito sa Prlneipeng hayag na Pelenoinaeala niya ang puso.i, dinayodahil sa pag-ibig na sinisimbuyo.

Manai, naisipan ay siya,i, pumanhiesa Torreng tahahanan nang DuquesaDg ibig:

nang naroroon na muc-ha,i, nang masilip^ay sinalaca>an nang malaquing galit.

<

— 15 -

Dahilan sa mue-ha parang isang rosas

bang uoa at ngayon eun baquit eumupas^

siya.i, nanaog na sa gaht na hauaesaea eay Eduardo.i, siya,i, nagpahayag.Ang nangyaring ito ay hindi magaliDg

ang eay Sigesmuadong gumaua sa aquiQna may panahon diag arao na daratmgna pagbabayaran eang hlo at taesil.

Ang naguing origin yaong munting batana inihabilin nang hlo,t, euhila

nang babaing souail aeo ang bahfkla

Eduardo.i, ngayon din lumaead eang bigla.

Ang inilagae mo doon eay Gamiloeunin sa eaniya at dalhin mo rito

aquing papatain ipadadala co

sa sueab na lilo na eay Sigesmundo.Caya hayo eana at ieao ay lumaead

ngayon din dumating houag mapabueasitong si Eduardo nama,i, nangusapsa sarili niya gayon ang pahayag.

Hangang maguing tauo buhat pageabataang nilaearan eong panahong mahabaay hindi pa aeo na naeaunauanang tauong nag-isip nang ganitong sama.Anong sala eaya. nitong ualang malay

at di pa talastas ang anomang bagaybaquit pipilitin eayang iraramay

sa isang may sala di eahalay-halay.

Lalaead na aeo at aquing susundinpagca,t, siya,i, punong nag-utos sa aquineun naroroon na ay pag-iisipin

aeo ang bahala nang aquing gagauin^

-^ 16 —Edaardo yaoa na ang nasoe sa hagap

isang batang patay pagdaea.i; humanap<iiua,i, talaga na namang naguing paladsiya,i, nacaquita na sa paglalaead.

Pdgca,t, talaga na nang Poong may eapal

at aua sa ating lahat niyang eaual

na may isang bata at eusang na masdanna ililibing na nang manga magulang.

Siya,i, naquiusap sa naturang amatia eun mangyayari eun ibig po niyasamo 00 sa inyo eun minamagandana ang maglilibing naman ay aeo na.

Pilae ay eayo ang aquing bibig-yan

ang bata,i, mangyaring maiui co lamangnang marinig ito naman nang magulangbigla nang pumayag eay Eduardo naman.

Salapi iniuan ang bata,i, dinala

dito eay Peleno_ay ipinaquita

tanong nang sueaban na baquit aniyaang dala mo rito na bata,i, patay na.

Tugon ni Edi^ardo dili iba,t, ito

ang inihabilin doon eay Oamilodiyan po sa raan ito,i, binigti co

nang di mamanehahan ang manga eamay mo.Oun gayo,i, ilapit anitong sueaban

iyang bat^ng patay aquiDg iiuaan

nang maidulot na sinaesae nang punalsa isang bande^a doon inilagayi

Sica eay Eduardo ay ipinadala

nitong tampalasang lilo.t, palamarangayon din lumaead iyong ipaquita

sa'eay Sigesmuado nang mapagquilala.

-. 17 _Isa pa sa roon na ang sabihin mo

na eami mag-usap at siya.i, parito

pagdaea.i, sumunod itong si Eduardo«t eay Sigesmundo siya,i, napatungo.

Nang dumating doon binuesan pagdaea^pUg na sa bandejang regalong padalaisang batang patay hindi maquilalanagtalo ang isip sampong ala-aia.

Ani Sigesmundo.i, Eduardo ay anona idinulot mong sa aqui,i, regalo

para matalastas ngayon sabihin moyaong eabagayan nang mapagtanto co.

Tugon nang eausap aeo,i, ualang malayang lahat nang yaong manga bagay-bagaypara maalaman mo ieao po,i, maglaebaysa inyong eapatid siyang magsasaysay.

Hindi mo talastas uiea ni Pelenoyaong batang patay padala sa iyo

sa eay Polieena yaon ang anae monang mapagquilala ngayo,i, pinatay co.

Ani Sigesmuado ay uala sa aquihloob na masagia at pauang magalingtugon nang sueaban sa para mong taesil

na hindi nga marapat na iyong damdamin.Pagea palibhasa ieao ay ualang hiya

ualang earamdaman at ualang halata

talastas mo aco,i, doon nahahandasa eay Polieenang aquing minumutia.At hayag sa inyo ang aming tipanan

at natatalagang eami paeaeasal

ama co at eaniyang aniang minamahalj3iyang nageayari nang lahat na bagay.

SIGBSMUNDO, ,_ 2

— 18 —Hinamae moDg lahat at iyong tiniquis

ang Garangalan co ay iyong linait

palibhasa.i, sueab at uala eang isip

di mo inaeala ang manga matouid.

Patauad eun gayon ani Sigesmundoeun minamali mo itong guinaua co _

"

hindi mangyayari tugon ni Pelenohuli na sa aquin ang pamamanhie mo.Aeo at aeo rin ang may easalanan

di dapat suniisi sa para mong hunghang;anong hahanapin na magandang asal

sa isang masama ang pinangalingan.

Ani Sigesmundo di co na matiis

paglabag sa puri nang Ina eong ibig

eaya mag-ingat ca itong aquing caliz

sa taesil mong loob ang siyang papatid.

laiuaan nanga.t, tagang ualang puenatnang inaping buhay Principe,i, nasadlae

na napanganyaya munti nang nautas

itong palamarang tampalasa,t, sueab.

Nang mageagayon na sa di maeatagal

sa eay Sigesmundo nang paquiquilabanhumiyao ang taesil na siya,i, daluhanaeo ay agauin sa eamamatayan.

Anoi, sa marinig nang bunying Monarpavoces ni Peleno nanaog pagdaeaagad dinaluhan nitong na sa dusasaea sa Pdlacio,i, ipinanhie nila.

Mabilis na utos ang sa haring 6rdenna si Sigesmundo ay biglang gapusinnang tatalian na pagdaea.i, dumatingang mahal na Reina at saea nagturing.

_.l 19 .._

MaDga soldados co cayo,i, magsiilag

at aco,i, bayaan dito sa nagsueabsiyang mamahalang magbigay pahirap

sa pag-aba niya sa mahal eong anae.

Nang maeaalis na ang pinagbaualanang Eeina.i, nangusap na nagpaearahanSigesmundong bunso mangyaring paquinganang sasabihin co sa iyo,t, tuturan.

leao ay magtago at mangilag__mnnadahilan sa galit nang Hari mong ama .

ani Sigesmundo lalo co pang dusana eun maiuan co ay si Polieena.

Sa pag-ayon baga nang Eeina namanhouag eang mahapis at aeo ang siyang

bahalang mag^ampon na magtatangeaeal

sa lahat nang iyo na easasapitan.

Caya hayo eana at ieao iligtas

nang Dios sa madlang pangamba,t, hirap

Sigesmundo,i, nalis yao na,t, lumaead ^

saea si Eseano na catoto,t, liyag.

.YaoDg eabunduean ang siyang pinuntapumasoe sa isang mariquit na Oueyaang dinatnan doon ay nag si pangambayaong madlang hayop napatii ang sigla.

Nagtumira roon na di nageueulangsila nang eaeanin at anomang bagayat sa arao-arao sila,i, dinadalhan

yaong manga hayop parang nagbibigay.

Baga ma,t, guinhaua yaong pageatira

itong Sigesmundo,i, lipos din nahg dusapagca,t, palagui nang inaala-ala

pag-ibig na tunay sa eay Polieena.

— 20 —

^

Inaeala niya ang siya i) sumulatnang ilang eatagang man|ga paugungusapmatapos ang gayon sacaV4gmmaiaddito eay Eseano siya.i, na^^hayag.

Gatoto ang aquin na ipagb bilin

umoui ca sa Beino na magpaeatulinsa eay Polieena ang iyong sabihin

,na may arao eami na magquiquita rin.

1 Na eun mangyayari sa sulat mong dalaay iyong ibigay sa bunying Duquesatuloy sabihin mo na gantihin niyaealangeap ang aquing manga alaala

Eseano.i, sumunod at biglang lumaead.sinapit ang Eeino limbas ang eatulad

nang dumating doon biglang iguinauadsa eay Poiieena ang nasabing sulat.

Binasa pagdaea at eusang nabatidang eay Sigesmundong buhay na nasapitat saea quinuha tintero,i. guinamitsumulat nang ilang salita sa ibig.

Matapos ang gayong manga bagay-bagaysulat ay . tinielop at pinaeahusayini-abot niya saea ini-alay

dito eay Eseano at saea nagsaysay.Laead na ang iyong sabihin na lamang

sa eay Sigesmundo itong dinaramdamdi co alumana eundi ang siyangang ala-ala eong na sa eahirapan.Ang bagay na yaon aquing lilisanin

Prineipe Peleno ang siyang sabihiniyong dinaramdam hirap nang panimdimsaquit na dinala pagdaea.i, gumaling.

- 21 -Pagea.t, bagoDg tighao /it ealalaeas pa

eataua.i, sa sugat nang ^guminhaua naang nasoe sa loob ang maglaead siya

na nag-inot-inot Torre ang pinunta.

Caya nga,t sa gayong manga paglalaead

nitong si Peleno tampalasa.t, sueabna natanao niya at eusang namalasitong si Eseano Gapitang marahas.

Na naquita niya doon nangagaling

sa duquesang bahay siya,i, napatiguil

sulat nang maquita galit ang sabihin

binati na niya ganito ang turing:

Eseano saan ea ngayon nagbuhatbaquit may tangan ca sa eamay na sulat

sagot nang tinanong sa aquing pagtupadna sa general eong SipesmundoDg hayag.

At aco,i, galing sa bunying Duquesasulat sa poong co ay ipadadala

uiea ni Peleno eun ibig mo sana

ang laman nang liham iyong ipabasa.

Hindi mangyayarl tugon ni Eseanomaguiguing mahalay sa eay Sigesmundouiea ni Peleno ualaDg iba.t, aeo

na pintuhuin mo sa loob nang Reino.

Ang talastasin mo aeo ang Prineipe

at tunay na Haring dito.i, hahalili

eaya ang sulat ngayon ay mangyariibigay sa aquin nang di ca maapi.

Hindi nararapat tugon ni Eseanocahima,t, sa CaHz magealaban tayo

houag mong pilitin ualang taeot aeo

eahit ilangeap mo itong boong Reino.

- 22 -

Cun gayon aniya ang ipinagsulit

nitong si Peleno huag eang magalit

ieao lumaead na sundin mo ang nais

sa eay Sig^smundo nang ieao ay sumapit.

Nang matalieod na,i, pagdaea.i, sinaesae

nitong tampalasan palibhasa.i, " douag*^

abang si Eseauo nama,i, napahamaehininga,i, nauala buhay ay nautas.

Oamay hinauaean at saea quinuhaang nasabing sulat at biglang binasa

ang lahat nang bagay natalastas niyaat siya;,i, gumaua nang sulat na iba.

Sa letrang yaon tinulad iniayos

nitong tampalasan at sueab na loobang napapalaman ay eataeot-taeot

sa mahinang isip na naealulunos.

Matapos ang gayon muling inilagay

doon eay Eseano na nasabing eamaysiya,i, naglaead na iniuan ang patayuala hamaDg tauo na naeamamalay.At siya rin naman parang nagbalita

sa manga Con8ejo at Harieg daquila^ya nga.t, sa gayon nageagulo naugana di mageamayao ang manga salita.

Nag-utos ang Hari ang patay ay euninnang mapagtalastas ang bagay at dahilnoon din tumnpad na nagpaeatulinang manga soldado sinunod ang orden.

Patay ay quinuha sa Hari natatapsi Eseanong bunyi nguni at- may sulatpagdaca,i, quinuha at binasang lahatsampo ni Estorpo.i, naeatatalastas.

- 23 -Nalalagay roon aniya Sigesmundo

^uilio co,i, mahabag sa abang lagay mo•eunin mo sa hirap itong esposa modito at saea ieao pasaelolo.

Humingi eang tulong ieao ay samahanniyong Emperador sa Tur^uiang ealae-han

maghanda nang guerra pihting masamsam«ng Corona,t, Getro huag biguian daan.

Na eun maganap na maagao ang Tronounahing patain yaong si Pelenoat sapagea.t, siya ang naguing simbuyona pinangalingan nang manga hirap mo.

Sueat hangan dito ay mangyaring sundinat aeo sa h^rap bigla mong agauinna pipirmshan co iyong talastasin

bunying Sigesmundo dito ititiguil.

Panuealang yaon nama,i, nahayag nanang Duque Estorpo at bunying Monareamanga eagagauan ay ni Polieena

na ang Reino natin ay mapapalamara.?^ Caya ang uiea co tayo ay maglaanganti sanang yari na pinangaiingan

nang ieasasama nitong Cahar:anhatol co ngayon din ay inyong gampanan.Na si Polieena dalhin at itapon

sa dagat itungo ilulan sa daongsampo ni Eseano na isama tuloy

ualang sasanla na sa aquing hatoL

Guinanap na lahat di pinama^ayansa mahal na Reina ang pinag-usapaniialang sunlansala na sino,t, alinmaniiangyari nang nayari yaong eahatulan.

- 24 -At ipmaquita sa eay Polieena

aDg hatol Daag Hari at dala naDg amanang mabasa naman nitong lipos dusaumagos na lamang ang luha sa mata.

Poon co,t, ama co diyata uala nasumansala nitong hatol nang Monareapauang nageaayon at nagea isa-isa

,tugon ni Estorpo sa dala mong saJa.

Narito ang sulat ieao ang may gauaang Reino sa iyo,i, mapapanganyayapaano eaya baga na matitimauaitong eahatulan sa masamang gaua.

Ani Polieena ama co,t, magulangpangalauang Dios na iguinagalang

sulat eong guinaua b8quit nahuaranang nagmunueala nitong ealiluhan.

Di itinatangui aeo ay sumulat ngasa eay Sigesmuadong £quing minumutiaat hindi ganito itong pagealagda^inilagay nila nang ganitong sama.

Uiea ni Estorpo ualang pangyayariieao-rin ang siyang aquing sinisisi

na eun sinuned mo di mapaparatiang parusang ito taesil na babai.

Caya hayo eana at di co na ibig

na maeausap pa ieao at masilip

poon co,t, ama co di eana nahapisdini sa bunso mo na tatangis-tangis.

Poon at ama co sapagea t, yayamandi na mababago yaong eahatulanpapangyarihin mo sa aqui,i, paeamtanna ang bendici6n mong eamahal-mahalan.

. - 25 —Bunso,i, mangyayari iigum,t, hindi dapat

sa isang para mong tampalasang anaenguni,t, sa aba co langit na mataasitong hininga co tila mauutas.

Si E^torpo biglang naboual pagdaeasinaebibing agad ay ni Polieena

ay amang ama co ang ipinagbadya^aui ang buhay mo at manga paghinga.

Ang bagay na yaon nama.i, sa darating

itong si Peleno na lilo at taesil

soldado ay easama at dala ang orden

sa eay Polieena lumapit na tambing.leao sa lagay mo 6 dilag nang langit'

ihinto sa loob dinadalang hapis

at narito tieo na isang Areo-iris

sa unos nang lumbay na maeabibihis.

Tangapin ang aquing lungoy na pagsinta

at aeo ang lunas sa Haring parusaani Polieena sueab palamarahindi eo na ibig ieao ay maquita.

Na eausapin pa hindi eailangan

magdulot sa -aquin nang anoman lamangmainam sa iyo ang hayop sa parangna panooring co,t, maganda ang asal.

Diyata pooa co uiea ni Pelenodi mo alumana itong pag-ibig co

hatol pagmalasin ngayon ay taglay co

sampo nang soldado ay easama co rito.

Mahihintong lahat sampo nang parusatangapin mo lamang ang aquing pagsinta

ani Polieena hangang may hininga

sa ^qui,i, uala eang eaeamtang guinhaua.

- 26 —Soldado.i, laead na ilulan sa daoDg

iiiea Di Peleno hintay aqmng poon.iyong pagmalasin ang taas nang alon

eamamatayan mong ualang sala ngayon.Ang manga mata mo mangyaring ititig

ilingap mo ngayon at ieao mahapisiugon nang may dusa buhay ma i, maallsminamasarap co Biguian man nang saquit.

Aeo may maghirap ay minamasarapmauala sa muDdo siyang hinahangadtoua nang loob co lason may lalangap

sa asal, mong hayop aco,i, di papayag,Soldado,i, halina at aco,i, . samahan

sa dagat ay dalhin sa daong^ ilulan

tutupdin ang utos ieamatay co manhouag lamang maquita ieao tampalasan.

\ Yao nat, nilulan nang manga soldadosa nasabing daong siya,i, napatungoang bilis nang hangin sampo ni Eseanoang easama niya dooh sa simbuyo.Ang taas nang alon ay eataeot-taeot

<5UQ tingnan ang barea ay halos lumubogang abang may hapis na nasasaloobagad nanalangm na sa iisang Dios.

Sa pananalangin sa Poong may gauamabilis na hangin naman ay humupabarea ay tumiguil sa pinacaguitna_nang naturang dagat doon napayapa.

Lisanin co yaon na ang sabihin co •

ang sueab na asal taesil na Pelenoat saea ang DuqueDg hayag na Estorpo-ay nagsauU rin hiningang yumao.

— 27 —Sapagca,t, hindi na naqaita ang anae

nang mahal na Duqu6 lumaead na,t, sueat

si Pelenong taesil nag-isang nalagae

sa sariii niya siya.i, nagpahayag.Gahit dulangin co itong sangsinueob

at isa-isahin ang eay amang saeop

uala nang pumaris sa Duquesang*bantogna maeaeabagay sa tigas nang loob.

Inaalayan co nang suyo at pagsinta

hindi alumana na eun baquit baga

minamatamis pang manao ang hininga

na ang pag-ibig co,i, niualang halaga.

Caya buhat ngayon itong aquing asal

di na babaguhin hangang eamatayanReino,i, guguluhin ang ama eong hunghangaquing papatain sa galit eong tangan.

Mageagayon na ang lilo eong amaay pasasa aquiQ ang Cetro,t, Coronaeun iaeo ang Hari mapagquiquilala

ang lahat nang bagay masusunod * eo na.

Aco,i, lalaead na ngayon din papanhie

doon sa Paiaeio.i, magmamasidmasidflari sa lagay niya eun natatahimie

aquing papatain sa dala eong galit.

Lisanin co siya at ang sabihin co

ang batang Maga nitong si Camilo

panaho i, dinating iealabing pito

edad ni Lavena nilaead sa Mundo.Manang isang arao pagdaca,i, tinauag

nitong si Camilo siya.i, quinausap

bunsong guiniguilio ieao ay maquimatiagsa sasabihin co at ipahahayag.

— 28 —Ang iniibig eo,i, mag-asaua eana

doon eay Gelino na isang guinhauabunying bagong tauo dito sa Aldeamababa ang asal na uaiang eapara.

Tugon ni Lavena anong bagay yaonna sinasabi mo na di co manoynoyna baea sa aquing edad sa panahonlalaguian nang laurel na ipasusunong.

Bata pa nga ito at uala pang malaysa laead nang mundo di pa mababagayeaya 6 bunso eo dinguing malumanaysa sasabihin co at ipagsasaysay.

Pag-iingatan mo ang iyong paglaead

nang di ea biruin at ariing hamaeeay Layenang sagot eapag may nangahassa aquin ay tanto na mapapabamae.

Si Gamilo naman ay di na umimiesa sagot na iyon sapageat, matouidpanaho.i, lumipas ang nasoe sa isip

nitong si Lavena ang panai, guiaamit.

Pagea.t, malaon na ang nasa^a loob

ang marating niya angeabilang bundoecaya,t, naglaead na ang pana at busogsiyang daila-dala nitong ualang taeot.

Di naman naioip sa pagtutumulinnitong naghahangad nais ay maratingnang naroroon na may Cuevang napansinmay naquitang tauo na di mapaglining.Caya nga.t, sa gayon pagdaea.i, binunot

ang panudla niya sa pana iniayosat saea pinunta itong napanoodna namasdan niyang eatulad ay hayop.

— 29 —Siyang panguDgasap nitong gagayunin

bintay ang pagpana eamay mo,i, piguilin

ang ingat eong buhay houag mong tapusin

at aeo.i, binyagan na eamue-ha mo rin.

Itong si Lavena,i, naualan nang loob

pagpana,i, piniguil na parang nataeot

at nang manumbalie isip na naglagos

hangad ay layuan itong napanood.Nang naglalaead na pagdaca,i, sinundan

nitong nagnanasa na paquiusapanat saea nangusap 6 ilao nang parangtiguil at lingapm itong bininyagan.

Ang dinaraingan pagdaca,i, humintosaea quinaharap itong nanunuyoaniyong magealapit ay parang sinilo

ang naquiquiusap eay Lavenang puso.

Lumuhod na bigla ang himalang diquit

dito sa eaharap tauong nag-uusig

at saea nagsabi 6 dngel sa langit

amponin mo aeo at ieao ay mahapis.Pagca,t, ualang dapat aeong patunguhan

ulila sa ina at sa amang mahalsa aquin ay uala na maeapagtangekealliban sa puri co na ini-iDgatan.>.

Ani Sigesmundo eun gayon aniya

ngalan mo,i, sabihin nang mapagquilalatugon nang eausap aco,i, si Lavenalingeod mong alipin na tumatalaga.

Can gayon aniya anitong eausapbunso eun ibig mo sa aquing hieayat

elito na matira cata,i, itutulad

iia galing sa puso, paparahing ande.

p^

- 30 -At uala ca namang aalalahanin

na anomang bagay tungeol sa «aeanin

sa hieayat niya at sabing magalingitong si Layena naman ay umamin.Magmula na noon doon na tumira

at si Sigesmundo.i, pinaparang amaat saea sinabi bagay na lahat nayaong eabagayang napagsapit niya.

Tatoin bunso co itong manga hirap

na pinapasan co sasabihing lahat

.

na ang earangalan sa Aibania,i, buhatang pagea tauo co at sa haring anae.

-T Naearating dito dahil sa Duquesasa pag-iibigan naming nageaisa

siyang pinagmulan nang matinding dusasa pangingilag co sa Hari eong ama.'Ang cadahilana,i, sa di pagtitiis

na pinag-auayan naming mageapatiddahil sa sinta co puri co,i, binanguitna sinugatan co ang lilo,t, balauis.

Oaya naligtasaa ang gayong pangambadahilan sa aua nang mahal na Beinana pinapagtago dito,i, nagtumirasa eueyang tahanan at dinatnan mo pa.

Yaon ay hindi co parang dinaramdammadlang dialamhati aquing quinacamtanlagui ha sa loob at ala-aiang tunayna si Polieenang sintang minamahal.

Pag-ibig na tunay naming nageaisasa pusong may hapis lagulng sasaguilasueat hangan dito bunso co Layenatayo,i, umurong nang maeapagpahinga.

— 31 -Nasoe na sa Cueva at sila,i, lumigpit

nguni.t, ang may dusa hindi matabimiediua,i, talaga na naman niyaong langit

ang nasabing barea nasadsad^sa guilid.

Saea maeaitlo iia doo.i, dumagoetumama sa Cueva taas niyong bundoeitong Sigesmundo naualan nang loob

nagbangon sa higa na naghihimutoe.Na ang uiea niya ano eaya yaon

dumagoe sa Cueva eatulad ay CanonDios co,i, patauad anang na sa daongsa eapanganibaa iligtas mo ngayon.

Di co aiiimana ang ingat na buhayeun mapanganyayang aeo ma,i, mamatayang ala-ala co ang sinta eong tunay ^na si Sigesmundo aquing maiiuan. 1

Itong naquiquinyig pagdaea.i, nagturing 1

na eun voce3 cama,i, houag mong lubusin

bayaang sumaua at upang maatimang lasap nang bunga na magandang hain.

Hinatulan aeo ani Polieena

eay Peleno galihg ang lahat nang sala

eun gayon 6 voces ay nabuhay pala

yaong eapatid eong blo,t, palamara.

Ang Reina ay baquin sa nangyaring yaon.

ipinahintulot sinunod ang hatol

sa eay Polieena namang itinugon

di pinamalayan niyong manga pusong.

Caya guiniguilio ang dapat sisihin

yaong eapatid mo na lilo,t, taesil

sueat haugang dito aquing pipiguilin

na si Polieena iyong patauarin.

- 32 —At ieao na lamang ang mapag-iisa

siyang maiiuan eun aco,i, patay namarinig ang gayon lumabas pagdaeaitong Sigesmundo sa nasabing Cueva.

Na sa libis niyaong m^igayang bundoeang barca,i, naquita niya,t, napanoodcataua,i, pinilit at siya,i, nanaogang lahat nang bagay at eusang natalos.

Ang nasa sa daong ay eaniyang namalasyaong si Eseauong abang napahamaesaea sa huhhan ang talan^ marilagbabaing daquila ang ganda.i, di hamae

Niiapitang bigla nitong nasasabie

nang mapagquilala ang himalang diquit

at itong dumulog ano,i, sa malapitagad nang naquita ang sinta.t, ibig.

Niyaeap na bigla at saea quinalongnang pinupuhunan sa habang panahonngayo,i, nanariua at muling sumibolnalantang pag-ibig nila.i, nageadahon.

Sumapayapa na nang^ila,i, magquita«a habang panalion ng pangungulila«aya nga,*t, sa toua muling nageasamananaahay sa Cueva sampo ni Lavena.Yayang payapa na aquing ipatungo

sa eay Adonais general nang Tureonang malalapit na sa Albaning Eeino -

may naquita siya na isang guerrero.

Tigmae na sa dugo dahilan sa sugatdya,i, nagdalang aua at nahabagpinagyaman nang saea pinabuhatdinala sa Real nang manga alagad.

— 33 —Ang sa Dinamarea na si Federico

tiy Dadaauan naman nitong si Taag-eredosa babag at aua biglang itinuogo

<loon sa Albauia na masayang Eeino.

Oapagdating doon ay ipinagamotnitong nagpapala na magaudang loob

di nalibang arao sa pageaeaayos

-sugat ay gumaling sa aua hang Dios.

At si Belesario ay gayon dia namannabahao ang sugat niya sa eatauan

na sa pagpapala at pagtatangeaeal

nitong Adonais bayag na geaeral.

8aca quinausap ang napanganyayanitong nag-aampon na nageaealinga

eatoto.i, sabibin eun saan nagmuianangyari sa iyo ibig eong maunaua.Ani Be'esario aeo.i, isang Duque

na taga Toseana na aquing sarili

naearating dito dahil sa pageasi

eioon eay Gioriana sagana sa buti. ^

Narito,t, dala co ang eaniyang larauan

At dito nagbuhat ang pinag-auayannamin niyong lilo alibugbang asal

na si Federico Priaeipeag sueaban.

Ahi Adonais eun gayon aniya

«atoto sa Beal ay dumito ca naaeo.i, sumandaling doo,i, sasaguila

sa Iteino,i, papasoe nang mapagquilala.

Yaong si Oioriana eun tunay at tapat

na nasa larauan na aquing namalasBelesariong guilio puso co,i, binihag

niyong eagandahang sagana nang dilag.

SIGBSMUNDO. 3

— 34 —Caya t, aag damit mo ay mangyari lamang

ibigay sa aquing isasa eatauan

at itong soot co gamitin mo namanieao ang bahala sa lahat eong eaual.

Sinuuod ua lahat at hindi sumuay.itong hinihingan niyaong bagay-bagay

saea nang matapos nang maeapaghusaysa eatauan niya aag nasa,i, nilaebay.

- At nagpatuluyang pinasoe ang Reinoang Jardineiia ang siyang tinungo

ang nais nang loob ang nasa sa mundomatagpuan niya ang sinag nang astro.

Napalad-palaran nitong naghahangadPrincesa,i^ naquita niyong pamimitasitong namumuti nang manga bulaelae

naquita pagdaea yaong nagmamalas.Inaeaia nanga ang nasoe sa ealooban

nang di maguing saui sa maeaeaalamang lumabas siya at eusang nilisan

ang jarding nasabi na naguing libangan.

Sa mamasdan ito ay ni Adonaisbiglang hinauaean eamay nang aalis

saea ang uiniea 6 ilao naug langit ^

hahagean eo houag mong ipagdalang galit.

Princesa,i, naualan nang loob sa guinauadito sa nangahas pagdaea,i, nag-uiea

eun dugong mahal ca di ma-aealaiyang guinaua mo gaua nang mababa.Ani Adonais natatalastas eo

ealapastanganan yaong guinaua coualang eatouiran ang aling ma,t, sino

eundi ang pag-ibig lamang sa diquit mo.

.— 35 -

Oahit hatulaa maii at aco,i, ipadpadsa ilalim nitong lupang hinaharapmagpupumilit din na eun mararapatna isasamo co ang aquiDg pagliyag.

Pagea.t, ualang iba aeong sinasambitsa ngayo,t, bueas man eundi ang pag-ibig

eaya mahabag ca at magdalang hapis

dini sa lagay co lauitan nang laDglt.

Na hindi mumunti marami at maeapalang manga guerrero na magpapatayantugon ni Gloriana sa anong dahilan

ani Adonais dahil sa larauan.

Narito.t, dala co at aquing quinuhasa eay Belesario na taga Toseananang mapagtanto mo at mapa^quilalatangapin mo ngayon mahal na Prineesa.

At yaon ang siyang parang naeahadlangsa guerrang dala co, at aeo ang general

nang mapagmasdan co ang iyong larauanisip co,i, tumapon sampong earamdaman.Nang matauhan na pinaglamayan ea

hinanap na pilit at dito.i, naquitadi pa nagsasaua itong maDga matabiglang iilisanin eaya guinayon ca.

Cun aco,i, saealing may nagauaug lihis

ealapastaDgaDan na hindi matouidang eapatauaran iyong ipaeamitdini sa lingeod mo na eay Adonais.

Itinatalaga itong aquing buhaysundin mo ang balang iyong maibigantugon ni Oloriana sueat na pagtae-hanieao pala,i, moro at hindi binyagan.

- 36 -Na di mababagay ang iyong pagliyag

at ang pag-ibig mo,i, hindi mararapat

eayat, piguilin na houag eang mangahasani Adonais Gloriana ay sueat.

Ang talastasin mo eun aeo may moronaguing eapintasan umibig sa iyo

nanuaumpa naman itong pageatauo

sa eristiano.i, buhat Hari ang ama co.

Na sa Ma?edona mula at nangaling

na si Pelodeipio ang tauag sa aquinang abang_ama co pinatay sinupii

niyaong tampalasan na si Abderamin.At aeoi, binihag dmala sa Tureo

na pinarang anae niyaong Bayoeetobunying Eoaperador para matanto mona tumataiagang maglineod sa iyo.

Cuh gayon ang tugon naman ni Oloriana

mabal na geoeral natalastas co naang iyong pag-ibig dapua.t, ang gu^rahouag ipatuloy at iurong muna.

Hindi mangyayari ani Adonaisna ang pagbabaea iba sa pag-ibig

pagea.t, ang eay Venus luelueang mariquitiba sa eay Marteng catapanga,t, bagsie.

Diyata,t, toua mo bunying Pelodelpioama co ang siyang maeaeaauay mona hindi malayo sampo namang aco,i,

mapapaquiramay sa lahat nang ito.

Tugon nang eausap ualang pangyayarina mapapayapa ang pageadohaguiang lahat nang eaual buhay na inapina parang ama co na nageaeandili.

- 37 -Ipatutuloy co Dgaypn din ang-n^uerra

dapoua.t, ang hingi nang aquiQg pag-sinta

mararapat eaya tugon ni Gioriana

lubos mong asahan hangang may hininga.

Tunay eaya yaon Prineesang marangalang iyong pag-ibig oo,t, iyong asahanipinangangaeo hangang eamatayanani Adonais eun gayo,i, paalam.

Nahs eapagdaea Real ang tinuugo

si Gloriana nama,i, naquiat sa Palaeio

ama.i, ualang malay pagca,t, si Tang-Credoang siyang eausap at ibang guerrero

At si Adonais namai, nang dumatiugsa lahat nang eaual niya ay nagturing

ieao Belesario eatotong butihin

iyong unauain itong sasabihin.

Ngayon din lumaead ieao ay patungosa loob nang Eeino doon eay Eienoang iyoDg sabihin bihn co sa iyo

at niyong gran sultan quilabot sa mundo.Marinig aog gayon lumaead pagdaea

Duque Belesario niyang embaiadapumasoe sa Reino naquiat napaquita

doon sa Palaeio sa bunying Monarea.Binatnan «ng Hari madla ang eaharap

na manga guerrero iba,t, ibang O.udaditong Emb0j?ida namai, nsgpahayagdinguin mo E'eao Monareang mataas.

Ipinarito co sa buis ang dahil

na di tinutupad aDg tadhanang taning

at ang napala pa tubo at narating

ang naningil dito buhay ay naquitil.

— 38 —Ang lahat nang tauo namatay sa digma

na sa unang guerra dinaan sa dayaquinulong sa guipit at doon pinuesayao'i, eatampatang pagbayaran yata.

Caya,t, nang hindi eayo maEgamatayMonarca,i, mag-isip na magpaeahusay

. na sa general co sila,i, mangaglaebayang Corona,t, Cetro ay inyong ialay.

Tugon ni Bleno Bmbajada,i, laead

na ang sabihin mo doon sa nag-atas

nag-utos sa iyo na ipinatalastas

ang aquing espada siyang ibabayad.

Ani Belesario eun gayon ay paalamElenong Monareang maeapangyarihannalis na sinabi doon sa general

ang lahat nang bagay naguing easagutan.

Sa eay Adonais ano,i, sa matalosyaong easagutan nang Monareang bantogsa lahat nang eaual pagdaca,i, nag-utos

eayo ay lumagay sa mabuting ayos.

Ang Haring Eleno naman ay naogusap6 Conde Algastro icao,i, maquimatiaglahat nang soldado iyong italatag

na tipunin ngayon ang guerrai, ialaead.

At ieao TaDg-Credo,t, Prineipeng mahalang ihahalal na siyang general

tugon nang eausap, Monareang marangalaeo po sa iyo ay sunod sunuran.Nang arao ring yaon sila,i, lumaead

guerra,i, inilabas na at hindi nagliuag

bundoe eaparangan ang siyang tinahaemoro,i, nataepuan natanauang agad.

— 39 — V,

i Dalauang armada aayong maglalapit

agad naquilala niyaong Adonaisang eatoto niya TADg-Credoug inibig

biglang siuansala aug lahat nang eabig.

Saea linapitan itong si Taug-Oredoano ang dahilan sintang eatoto co

baquit narito ca ang bagay ay anotugon nang eausap ngayon ay paquingan mo.

Aeo ang pinili naog buuying, Monareamamahala nitoDg ealae-hang armadaani Adonais eatoto oo.t, sihta

ang pagayoDg bagay aco,i, nagtataea.

Nauala na baga sa loob nang Beinona magmanihala sa dala mong hoebohindi eo maalaman sagot ni Tang-Credosa mahal na Hari aog pinili,i, aeo.

Siyang paDguDgusap nitong Adonais•guerrang sinadya co uala ring nasapit

di na tnatutuloy ang nasa,t, nais

^iahilan sa ating parang mageapatid.

Salamat eun gayon eay Tang-Credo namannaguing sagot niya sa eatotong hirang

ualang mauiuiea ang sino,t, ahn mansa ating dalaua na mageaibigan.

Yayamang eun gayon sintang eatoto co

hindi nagealaban ang dalauang hoebona eun mangyayari samahan mo aeo

alalayan lamang na hangang sa Beino.

Cun gayong Tang-Credo ani Adonaspagsasabihan co ang lahat nang eabig

Maioma.t, Parragot ieao Abdeliees

moui na eayo ngayon din umalis.

\

- 40 —Sa Turquia eun eayo.i, dumating na ^ooik

at aco,i, tanungin niyong Etnperadorang isagot ninyo na parang itugon

na sa gran Gairo aeo.i, napahantong.Marinig ang gayon lumaead pagdaea

armada,i, umoui sa Imperiong Turquiayao,i, lisanin co ang ipagbabadyaitong- nagsipasoe naman sa Albania.

Oaguiat sinalubong nang Haring Elenoang bunying Prineipeng hayag na Tang-Credoat si Adonais duqu6 Belesario

sila.i, ipinanhie sa Real Palaeio

Nang naroroon na sa silla ang lahat

ang Haring Elepo pagdaca,i, nangusapTang-Credo ay ano sabihin mong lahat

nangyari sa iyo sa guerrang nilaead.

Tugon ni Tang-Credo 6 Haring butihinguerra,i, payapa na uala nang hjlahil

na eailan pa ma,i, di na bubuneahngeneral nang Tureo ang easama namin.

Siya ang bahala mahal na Monareamagsabi sa iyo nang mapasquilalamarinig ang gayon nagtindig pagdaeaitong Adonais at saea nagbadya.E enong Monareang maeapangyarihan

dinguin mo ang aquing munting tuturanpayapa na ngayon sa eailan pa manay uala nang guerra itong Caharian.

Ipinangangaeo sa eoronang hayagat eapangyarihan nang Cetro mong hauaenang una,t, ngayon ma,i, di na mauungeatang eabuisan ninyo na naguing palaead.

- 41 —Mahal na Prineipe salamat sa iyo

loob mong malinis naua i, maganti co

dito ca matira sa Real Palaeio

at ieao ay manood nang fiesta sa Heino.Sa torneong aquin na ipaluiual

mangyaring lumahoe iyong paonrahananitong eausap 6 Haring marangai .

aeo sa loob mo ay sunodsunuran.Matapos ang gayon arao ay lumaead

yaong easamahan sa plaza,i, natauyaghari na sa baleon at Reinang msrilag

saea ang prineesa sagana ang dllag.

Nang narooa na t. nageaeapisan

ang magtotorneo pauang manga mabalang Haring Eleno nangusap pageouanmanga Gaballero aeg paseo,i, mulan.

Anopa,t. sa gayon sumunod na lahat

na umalinsunod sa Monsreang atas

matapos ang saya isinunod agadsaea aeg torneo siyang iguina>ac.

Caya nga.t. nahgyari niyong easayahannang pagtotoreeo niyong manga mahalanopa,t, sinapit naguing eahangananna dinating nila na nagesmatayan.Na si Federico taga Dmamarea

pinatay nang Duque na taga Toseanaang galit nang hari ay ualang eapara

pagdaea.i, nag-utos sa soldados niya.

Ang Duque,i, talian at biglang gapusinngayon dm ay inyong isiiid Si Cdrcel

soldado,i, sumunod guinanap na tambingna tinupad nila ang sa Haring 6rden.

"

r

— 42 -€aya Dga.t, sa gayon maganap ang atas

yapng manga mahal nama,i, nag si aquiat

doon sa Palacio,i, nageapisang lahat

at saea ang Harl nama,i, nagpahayag.• Manga piliog mabal ngayon ang ibig cona ipatalastas sa tanaug narito

pangaeo eong iunay naman eay Tang-Oredo«a bunying prineesa siyang magtatamo.Ang pageatotoo nang inyong matatap

«co,i, gagaua nang pinaeasulat

ngayon din pinirmahan sa harap nang lahat

itong si Tang-Gredo pagdaca,i, nangusap.Samusunod aeo Monareang mabait

at aeo,i, pifirma sa nasa mo,t, ibig

na eapag natapos ay aco,i, aalis

isa panahong taning saea magbabalie.

Nageaisa sila sa pinag-usapannayari ang sulat saea pinirmahan«ng mahal na Hari sa pag-ayon namanay nuling nangusap sa nageaeapisan.

At ieao balita Prineipeng mariquitna arao sa Tarquia bunyiDg Adouaishumiling ca naman sa nasa mo.t, ibig

«a iyo ay hindi co maipageaeaitOan tungeol sa aquin na» nasasaeupan

balang ibiguin mo di co masusuaytugon nangeausap 6 Elenong mahalsalamat sa iyo loob na pautang.Na eung mangyayari sa hihilin^in co

bago aeo malis sa mahal mong Reinona pagealooban mo bantog na Eleeona maisama co Duque Belesario.

— 43 —Di ca mahihiya ang'sa Haring sagot

bagama.t, mapait sa puso co,t, loob

hayo dalhin muna aquiDg pahintulot

at inihahayag sa lahat eong saeop.

Salamat eun gayon MonareaDg mataasaug iyong pautaug at manga paglisgap

eaya po Hari co sa arao naug bueasaalis na eami at biglaug lalaead.

Anopa,t, sa gayong manga salitaan

gabi dumating niyong easayahannangagpahinga naDga,t, nagtuluganat si AdoDals siyaDg guisiug lamaDg.

HiDdi maeatulog dahil eay GloriaDa

at siyaog palaguiog uasa ala-ala

paglalim DaDg gabi naisipan niyadoon sa Palaeio DaDaog pagdaea.

At napasa Torre siyang tiaapataD

ang buayiDg priDoesa gayon aDg tinuran

Oloriana,], lingapin at aco,i, titigan

nang maoga mata mo sa iyo,i, paalam.

Marinig ang gayoD Ditong si Oiori^na

nagbangon sa higa nanuDgao pagdaeasiDO eaDg tumauag tugOD Dang may dusaaeo ang lingeod mo naog mapagquilala.

Dili iba t, aeo loob na matapatna si Adonais doriana eong liyag

iyong pagmalasin ang pinaeaugat

naug aquiog pag-ibig na di malilipas.

Pinilit sa isip na quita,i, guinising

nang di mauieang aco,i, naguing taesil

sa aquiDg pag-ibig sapagca,t, may taniDg

ang mahal moDg ama Da aquiDg nalining.

~ 44 —Na natatalaga ieao eay Tang-Credo

ipinageayari ieao nang ama moeiorianai, patauad at sapagea.t, aeo

bueas nang utnaga uui sa Tureo.

Mabuti Dga iyong eay Cloriana,i, turing

na umui eana at aeo.i, lisanin

doon sa bayan mo eun ieao ay dumatingmarami ang madlang mahiguit sa aquin.

Magpapasasa ca eun g&ya sa rosas

na maiibig mo na htndi eueupas

na sa habang arao tugon nang eausap

ang iyong sinabi CIoriana,i, sueat.

Ang dulangin co man na isaisahin

atg boong hgaya pagpisan-pisanin

ualang may halaga sa sariliug aquin

eioriana euodi ieao na eun ualang dahil.

Natatalastas co ang iyong pag-ibig

dini sa lagay co ualaog halong dangis

nguni^t, si Tdng-Credo iyoug nababatid

na eaming daiaua parang mageapatid.

At ang iealaua isang utos Hariat ieao ang unang ipinageayari

pag-ibig sa aquin eundi ipapaui

marami sa Eeinong magdadalamhati.Caya 6 prineesa iyong paig-isipin

sa maoga pag-ibig at manga pagtingin

maoga pagmamahal sa sarihng aqumdoon eay Tang-Credo bigla mong isalin.

Marapat na tuoay limutin sa loob

ang iyong pag-ibig at manga 'pag-irog

doon eay Tang-Credo minsan mong ibuhoshindi mangyayari sa prineesaog sagot.

- 45 —Gulu-guluhin maa isabog na lahat

at ipageadearaa aag aqumg pagliyag

na aag pag-ib)g co sa iyo,i, matapathanfi:ang Gaiiia|gyaa hindi na eueupas.Yaong salitaan muna,i, liiisanin

ang Haringi Eieno ang siyang sabihin

sa pinasia-pasiai siya.i, naearating

sa tapat nang Torre parang napatigml.

Nang matanao ito ay ni Adonai's

6iya,ir nageubli na nang hiddi mabatidnageataon naman doon ay lumapit

—

itong si Peleno na hlot, balauis.

At saea ang Hari tinaga pagdaeana inusig-usig saan man humangauiea ni E eno aeo ang Monareapara matanto mo at mapagquilala.

Sagotni Peleno ualang quiquilanlin

lalot, sa paris mo isang punong taesil

nang itoa, marinig biglang nagtumulinat si Adonais ay nagpaeagaling.

Inusig nang tag^ iyoog si Pelenoat saea ang taesil na Conde Egastro^sa di maeagahis iyong manga lilo

ansr guinaua nila sila i, nag si taebo.

Nang maeagayon na at uala nang suoat

maealaban itong sagana sa dahastumiguil na at saea ang Haring marilag

dito sa nagtangol pagdaca,i, nangusap.Sino ca at aling balita nang tapang

sa bubay eong ir^gat siyang nsgsangalangani Adonais 6 Haring marangaidi co masasabi ang aquing pangalan.

— 46 —Oan gayon ang ulea nang Haring Elepo

itong Genturon co ngayo,i, tangapin moat nang matalastas ilagay mo ito

pinaea plumage nang iyong sombrero.Palatandang iyon ano,i, sa maganap

nitong Adonais pagdaea.i, tinangap

saea napaalam at siya,i, lumaeadnang di maquilala nang Haring marilag.

Saea nagtuiuyan sa Palaeio Eealna di nagpamalay sa sino,t, alin mansalitang malimit nang hindi mabalamsumapit ang arao nang quinabucasan.

Naglaead na siya sabihin ang sayaDuque Belesario ang siyang easamana nagmamadali at saea pinuntaiyong ninanasang Imperio nang Tarquia.

Bayaan co sila na sa paglalaead

itong Abdeliees siyang ipahayagarmadang nangaling sa Albaniang Oiudaddumating sa Turquia at saea humarap.Na sa EmperAdor bunying Bayoeeto

siyang nagbalita niyong Ej^rcito

na pinangyarihan sa Albaniang Eeinona ualang nangyari dahil eay Tan'g-Oredo.

Marinig ang gayon malaqui ang galit

niyong Emperador nang ito.i, mabatidmanga tampalasan at si Adonaisnasaan at siya,i, saan napasabit.

Sa gran Gairo po doon napaiuanat siya,i, paraog maglilibang-libang

anang Emperador manga tampalasanbaquit humarap pa sa aquing harapan»

-'47 —

;

Abdeliees at ieao taesil na Brabon'el

ieao Majometo tampalasa.t, souail

hayo na manaog nang hindi higupinniyong Elemento sa galit eong angquin.

Marinig ang gayon nanaog nang agadiyong maoga taesil at nag-usap-usap

na ating patain uala na'mang sueat

dito.i, magtataogol na maeapagliligtas.

Na eun mamatay na ang lilo at pusongieao Majometo tayo.i, magea-ayonna i^ahalal ca naming Eoriperador

nangag si payag na iyong manga pusong.Caya,t, nang lumalim gabi,i, matahimie ^

inaeala nanga nahg manga balauis

nageasama sila sa Palaeio.i, nanhiesa tinutulugan doo,i, nagsilapit.

At saea pinatay iyong Emperadorna hindi hangimi itong manga pusongna si Majometo ang siyang pinopoonnang lahat nang Tureo magmula na niyon.

Di nalibang arao ang manga balauis

na sa easayahan na natat&himie

na siyang pagdating nitong Adonaisat si Belesario na eatotong ibig.

Ang nagpanueala niyong eagagauanniyong bagay-bagay na manga paraansinagasaog lahat' na di hagpitagannitong manga Marte na bagong gumilang.

, Pinatay aog taesil na si Majometosaea si Brabonel at ibang Consejopagbabaeang iyon at si Belesario*

napanganyaya rin sa manga lilo.

„ 48 —Nang maquita yaoa ay ni Adonais

na napalamara ang eatotong ibig

laloog sumala.i, ang sa pusong galit

na bindi tumiguil sa pamimiyapis.Pagbabaeang yaon na bindi nagtaban

at uala na balos silang i maealabanngunl.t, inaeaia nang miy eagalitan

minagaling niya ang siya ay tumaban.Nang siya,i, umalis doon sa Imperio

na sa Armena siya napatungo,

sa HariDg Pelemon siyai, pasaelolo

sa eatoto niyang Priaeipe Tang-Credo.

Yao na t. lumaead ang ubod nang tapangnalis sa Imperio tinungo ang bayanlisanin co siya ibalie co namansa Haring. E eao na quinasapitan.

Sa pinag usapan nila ni Tang-Credodabii eay Cioriana prineesa nang Reinosa guinauang Iibam nilaguian nang sello

saea pinirmaban ang labat nang ito.

Na sa mayari na ang pinagusapanitong si Tang-Credo namai, napaalamang uiea nang Hari aquing aasabanna eun anong arao itong salitaan.

Anitong eausap Monarea eong poonhuag mababala eayo sa panabonat aco,i, hindi namail maglalaonna magbabalie din hangang isang taon.

Magsasabi aeo na sa aquing amanang maihanda co ang pag-aasauaeaya paaiam po mahal na Monareaitong salitaan nang di maantala.

— 49 —Pinahintulutan nitong Haring mahal

saea si Tang-Credo nama.i, napaalamat eaya lumaead nang quinabueasanBa nagpatul^yan sampo nahg eaual.

Na sa pag^alaead ay hindi nainipitong si Tang-Credo pagdaea.i, sinapit

bundoe nang Armenia may naquitang batisna may ninfa namang sagana nang diquit.

Na namasdan niya na doo,i, napansin"sa nasabing tubig at nananalaminanyong lalaipitan at eaeausapinsi Lavena nama.i, nagtaebong matulin.

Pagdaea.i, inusig na hindi humantongnitong si Tang-Credo at hinabol-habolsi Lavena naman ano.i, sa masueol ^

tumiguil na siya t, nag-uiea nang gayon.Mahal na Prineipe ano ang dahilan

at aco,i, iyong ' sinusundan-sundanhanga nang eanina anitong eararal

na ieab sa aquin na ualang hinayang.Ang mageait ca man sa sariling loob

di mo m^n lingapin itong umiirogeli ca hihintuan cahima,t, mapagodna susundan ca rin saan man maglagos.Na ilulungoy co ang aquing pag-ibig

sa iyo bathala nang manga areo-iris

eahit ieamatay at biguian nang saquittugon ni Lavena ieao ay mag-isip.

Husay ang loob mo at mag-ala-ala

eun mapalamara ang dangal mong dalaiyong pag-isipin at biguiang halagapinangalingan mo ay isang Monarea.

BiaSSMUNDO. ^ 4

- 50 -

Sa pu30 mp,t, loob houag igaui'

sa imbing lagay co ieao ay mag-uari'

piliting hanapin ang maeaeauarlna easinpantay mo at anae nang Hari.

Anong mapapala sa anae °nang Pastorlumaqui sa lait at doon sumiboleun tataliedan mo paano aquin poonang maguiguing buhay sa habang panahon.Ang mageait eaman at aco,i, iuaesi

pag-ibig co,i, tunay ualang isisisi

eun Pastora ca man ang ingat eong puri

sa eaabaan mo magbibigay laqui.

Isa pa sa roon ang daegal eong dala

na Prineipe aeo at ieao ay Pastoradangai itatapon nang mapagquilalaaayos sa iyo at aco,i, papara.

Houag na di lamang na magdalang habagsa aquing pagsuyo at pagsintang tapat

lingapin ang ubod na pinaeaugattugon ni Lavena Tang-Credo ay sueat.

Talastas eong lahat ang iyong pagdaingang manga pag-ibig sa sariling aquinmana.i, itong ibon aquing papanainna eapag nahulog ay iyong damputin.

Ibigay sa aquin na mangyari lamangnang magtamong s^a itong naglilibang

bayo na sundin mo anitong eararal

eay Lavena nama,i, pinana pageouan.Namatay ang ibon at doon lumagpae

sa isang masueal matinie na gubateay Tang-Oredo nama,i, pagdaea,!, hinanapang ibong namatay nasumpungan agad.

\

— 51 —Nagtaea ang loob uaog eusang mamasdan

dibdib niyong ibong siyang tinamaanbinitbit na niya tangeang ibibigay

ang bibig-yan nama,i, uala na.t, nagtanan.

Anop^.t. ang ayos nito ngang gumayonitong s^i Tang-Credo eatulad ay ulol

siya nang pagdating niyong manga eamponsa pageaeauatae nageatipon-tipon.

Nangaualang loob dahil sa naqultalagay ni Tang-Credo ulol ang eaparaeulang palad eayo anitong may dusaang suia naug mundo di ninyo naquita. 3

Caya ang. uiea co at slla Benjaminumui na eayo mangyaring sabihin

na sa aquing ama eung aco,i, tanunginnaglilibang lamang sa parang at bangin.

Si Juanete lamang ang siyang matiraang maiuan dito aquing maeasamaiyong manga eampon lumaead pagdaeadalaua,i, iniuan sabihin ang saya.

Yaong naglalaead aquing lilisanin

itong si Tang-Credo ang siyang sabihin

Juanete halina icao,i, magtumulinang mahal na batis nang maagang datnin.

Sumunod din namang ang lingeod na tapat

batis ang tinungo nitong naglalaead

di naman nalaon sinapit ding agadlyong ninanais niya,t, hinahaogad.Nang dumating doon ang gulnauang lalang

sila,i, gumaua nang eubueubuhanano,i, sa mayari siyang tinirahan

nitong si Tang-Credo na may ealumbayan.

— 52 -

May dalauang buan itoug tiguib dusa^ -tabi nang batis doo i, nagtumira

at uala nang laguiug nasaalaala

eundi ang . Pastorang bunying si Lavena.

Isinasaisip na guinugunita \sa manga pag-ibig n^ siya,i, dinaya

iyong eabagayan panuealang gauaisang talinhaga sino ma,i, bahaDga.

At uala nang ibang isinasa-isip

na sa pageatira sa tabi nang batis

eundi ang maglibang eumatha nang dalit

bigiiela.i, ang hauae at saea aauit.

Sa gayon at gayong maDga pagliiibang

nang mahabang arao siya.i, nilapitan

nang anae nang Globo na naguing laruan

nitong si Lavena babaing timtimau.

Galit ni Tang-Credo di co na sabihin

lobito, tiaangnan na pinaeagaling

at napa sa batis tangeang luluiiurin

itong si Lavena nama.i, sa darating.

At saea nangusap ito ang tinuran

Yillano.i, buag mo sanang pangahasanna lapastanganin ang aquing laruan

si Tang-Credo naman ay naguielahan.

Nanielubod siya at saea nag-tiiea

patauad poong co marilag na tala

ounin po eun ieao ang nag-aalaga

nang hayop na ito hindi mauauala.Iniluluhod co sa mabal mong baeas

«t aeo sa iyo,i, humihinging tauadabutin mo poon tugon nang eausapssk iyo ay aeo napasasalamat.

4

- 53 -

Caya magsabi oa naDg eatotohanan

sa aquin eun sino ang iyong pangalanieao eaya baga iyong napaquiDgannagdadalit dito na aquing dinatnan.

Ualang iba,t, aeo eay Tang-Gredong turing

para matanto mo mahal na bitoin

naglilibang-libang dahil sa hilahil

nang dinaramdam co manga paninimdim.At ang eataohan sa mahal mong harap

hindi maglihhim at ipahahayagisang abang pastor na guising sa hirap'

Grisauro sa aquin ang naguiguing tauag.

Di eaya mangyari uiea ni Lavenana muling magdalit at ieao ay eumantaopo poong 00 tugon nang may dusaumaquiat sa eubo biguela,i, quinuha.

Tinugtog na niya at saea umauitpaquingan mo poon bathala nang langit

ang nasa sa dusang buhat na pag-ibig

biguian mo nang lunas na ieabibihis.

Buhat pa nang una ang di mo paglingonL

pinunlang pag-ibig na di nageadahonyayang eaharap ea houag ipainomna sa pagsinta co ang pinaealason.

Di yata poon co di ca na nahapis

dini sa lagay co na na sa saquit

na sa sa eamay mo ang ieabibihis

mata mo,i, ilingap sa loualhating langit. -

lyong tiguilan na uiea ni Lavenaang pagdadalit mo namai, sueat naeun magpapatuloy ang ibig co sana

houag hahaluan nitong panininta.

- 54 —Tugon ni Tang-Credo sagalang marangal

ang pagdadalit po,i, hindi iinam :

pagca,t, ang sa Poetang manga earuliungan

ay hahaluan din nang manga palasintahan.

Caya sa lungoy co bitbit aa pagsuybmagtigatig naua ang baeal mong pusoiyong pagmalasin na halos ang dugonang aguing pag-ibig pilit na tutulo.

Tugon ni Lavena maguinoo,i, sueat

na~ang pagdaing mo manga pangungusapha eun mangyayari magsabi nang tapat

nang iyong pangalan at ipatalastas.

Naguing easagutan naman ni Tang-Credoaeo po,i, isang hamae na vilIano

para matanto mb ang pangalan co

ang tauag saL-aquin yaong si Crisaura.

Tang-Credo,t, Grisauro uiea ni Lavenanaguing pangalan mo pala,i, dalauamanga dayang lahat tugon nang may dusasa pagayong bagay hou?ig eang magtaoa.

Pagea.t, ualang iba 6 sagan^ing dilag

na dito poon co aeg iyong eausapanoman' ang iyong ibig na itauag

sa aquin ay aeo sasagot <ling agad.

Caya ang uiea co bunying taga langlt

sa dilag mo aeo hindi mageaeaitaeo ang Prineipeng nangahas lumapitnang una sa iyo iniuan mong* tiquis.

Ang dangal co,t, taas niualang halagana iyong dinaya at pinaglalangan paat ang naguing suyae sa bibig mo,i, nueadahilan sa aco,i, hindi mo eapara.

- 55 -Yaon ay hmdt.eo magmDg hinanaquit

pagca,t, ang eatouiran di pinagpaparis

ang pagea Prlneipe hinubad eong pilit

na nag-asal pastor sa iyo naguiuangis.

Na dito sa batis na iyong dinatnanat nag-iba pa nga aeo nang pangalanhalatin mong lahat itong eahirapanna tinitiis co eun aeo.i, may damdam.Dangal co,i, hinubad nang pagea Prineipe

yaong carangala,i, parang iniuaesi

tumulad sa iyo nang di mo masabi«a pagayo,i, aeo parang nagmalaqui.

. Nang maguing pastor na sa iyo,i, caquitulad

nilugami mo pa na di mo niiingap

Lavena eong guilio tugon'nang eausapang hinanaquit mo Tang-Credo,i, sueat.

Asahsn moag labis ang pamumuhunanyaong madlang hirap naguing eapagalan

at lahat nang yaon ay hahalagahanpa?-ibig mong tunay lubos mong asahan.

Tugon ni Tang-Credo ay ualang eatulad

«co Lavena co sa sang maliuanagsa pag-uusapa.i, nalaglag ang sulat

sampo nang retrato niyang ini-iugat.

Cay Lavena nama,i, dinampbt pagdaeaang lahat nang yao.i, sulat ay binasa

natalastas niya natantong lahat nasampo nang Prineesang hayag na CIoriana.

Lavena,i, sa gayon eatauan ay naDgatal

nang matalastas niya ang naguing paraan<di co na sabihin manga eagalitan

pagdaca,i, nagsaysay ^ito ang tinuran.

' - 56 -

Tang-Credo ay aquiDg napagquilala naieao pala,i, mayrooa na mue-hang dalaua

malis sa harap co hindi quita pita

na ang pag-ibig mo,i, magdaraya pala.

Ang pangungusap eo,i, paniualaan maeahima.t, PriaeipeDg Htring Goronadoang lumapastargan dini sa lagay co

ay uutangin co ang buhay sa mundo.Tigni ang iyoDg manga eagagauan

laban sa puri co na ini-JDgatan

puso mo,i, gayae na doon ieaeasal

bunying eay Gloriana sa Albaniang bayan.

Lumagui ca rito ieao ay nagtiis

nagdulot sa aquin nang manga pag-ibig

ang lahat nang jao,i, di mo na misip

aeoi, dadayain mo at -cun^baquit.

Caya umalis ca sa harap co ngayonnang hindi masayang sa hindi panahonang ingat mong buhay Lavena eong poott

eay Tang-Credong uiea namang itinugon.

Buhay co uala nang ibsng naghahauaeeun hindi ang Dios sa sangmaliuanagat ang iealaua Lavena eong liyag

na sa pag-ibig eo ieao ang may ingat.

Tunay eong pagsinta di ipageaeait

sa iyo paquingan mo Lavena eong ibig

ang caliuanaga,i, guguluhing pilit

na eahima.t, sino aDg magdalang galit.

Nang di mo mauiea at ieao ay magsisl

sa aquing pag-ibig pagsintang malaquisa ganang sa iyo eagandaha.t, buti

suedan ang buhay co mauala,t, maputi.-^

- 57 —Isioasamo co sa mahal mong yapae

dini sa lagay co magdala eang habaghouag mong lubusin anitong eausap

eay Layenang sagot Tang-Credo,i, sueat.

Can tunay ang iyong pag-ibig sa aquitt

ipaquilala mo hayo at ngayon din

pasa Aibania ca at iyong ealaguin

ang pinag-usapan ninyong manga dahil.

Tugon ni Tang-Credo ualang ealiuagan

Lavena eong guilio lubos mong asahanitong pangaeo co anomang earatnan

ay sisirain eo ang naguing tipanan.

Nang arao ring yaon pagdaca,i, sumulat.niyong bagay-bagay salitang marapatsintang nageayari sa prineesang hayaghinihingi niya na yao,i, maealas.

Matapos ang gayon salita,!, sinarhan

sulat ni Tang-Credo saea pinirmahanJuanete tinauag hayo magbiglaanpasa Albania ca bilin eo.i, tandaan.

Sulat co,i, dalhin sa Haring Elenoiyong ipaquita antabayanan momanga easagutan at aasahan co

JuaL€te yao na Albania i, tinungo.

Naquiat sa Palaeio siya,i, napaquita

sa Harin'g E!eno bantog na Monareasaea sa prineesa at mahal na Reinana sa sa salas at dinatnan niya.

Pagdaca,i, binati nang Harleg marangalJuanete ay auo eaya ai5g dabilan

at ieao ay nagbalie ang poon mong mahalsaan napalagay at iyong naiuan.

r-^y

— 58 —Nasa sa bundoe po- nang Armeaiang Ciudad

doon co iniuan nguni at may sulat

padala sa iyo .nang mapagtalastas

abutin Hari co basabin mong agad.

Tinangap nang Hari natalastas niya

ang labat nang bagay sulat nang mabasaumalis sa salas saea nag Goronasa luelueang Trono umupo pagdaea.

^At saea nangusap Tang-Credong malupitmagpaeatatag ea lilo at balauis

pagbabayaran mo na hindi lilibis

itong guinaua mo sa aqui,i, paglait f

Reina ay nangusap sampo nang Prineesanasa eagalitan nang bunying Monareasayang nang Cetro mo sampo nang Coronamapapanganyaya na sa palamara.

Nang di naman tayp lubos mauieaannang manga babaying saeop nitong bayanay houag na siya na antabayanansa nangyari ninyong manga salitaan.

Caya,t, ang prineesa sa galit na dala

nuha nang tintero sumulat pagdaeasaea nang matapos ibinigay niyadito eay Juanete at pinalaead na.

At saea ang Hari pagdacaj, tinipon

lahat nang soldados piling manga eamponat saea lumaead nang arao ring yaonang guerra.i, nilabas na hindi naghantong.Ang eapangyarihan inilagae niya

doon^eay Peleao sa esposang Reinasa galit na tangan siya,i, nangungunana punong sinunod general nang guerra.

— 59 —ItoDg si Juanete sa pagtutumulin

niyong paglalaead siya.i, naearatieg

na sa panginoon Tang-Oredong butihin

sulat ay binasa niya,t, napagiining^,

Ang lahat nang bagay at sampo nang guerra

na sa paglalaead natalastas niya

ang lumbay sa loob sabihin pa baganaunaua naman nitong si Lavena.

Tang-Credo houag eang magdalaisg laguim

niyang oataeutan sa puso.i, uaiin

na sa panueala nang Haring butihin

aeo aog bahala nang aquing gagauin.

Sapagca,t, sa aquin namang pageueupeopna pinaea ama narito sa bundoebalang maeausap tauo man 6 hayopiyong ca2jalitan ay pinauuntos.

Caya haliea ua eata.i; sasamahanmamanhie sa aquing pinaraeg magulangna ang eaeulangan aeo'na aog siyang

bahalang magpuno cata,i, tutulungan.

Tang-Credo sa gayon ay lumaead pagdaea

sinunod ang hilieg nitong si Lavenana nagpatuluyan at pinunta nila

ang eay Sigesmundo na tahanang Cueva.

Lisanin co yaoug manga paglalaead

itong nageaisa sa puhuuang hirap

at si Polieena siyang ipahaysg

saea ang Esposo ealoobang tapat.

Sintang iniibig ano ang tipgin modoon eay Lavena sa pimamahal eo

tugon nang Duquesa sintang SigesmuDdo

<jun baquit ang aquing :puso,i, lumulueso.

. — 60 —Touieg maquiquita at aquiDg mamalas

loob co ay p&ra matfding guinagaiiae

toua co sa gayon eun naeaeaharspmahal sa puso eo mahiguit sa anae.

Ano eayang dahil ani Sigesmundodi pa omoui itong batang ito

tugon nang Duquesa yao,i, sa banta eo

nagliiibang siya sa parang at damo.Na sa pag-uusap naman ay may voees

na nagsaysay ang uiea cayo,i, maquinigsalubungin nila at dito.i. lalapit

ang bunying Prlneipeng Tang-Credong mabait.

Siya.i, ang may ari nitong eabundueanat ang cueva ninyong quiuatirahan

ang balang hihingin na eahit anomanay alinsunurin at eayo,i, gumalang.Matapos ang gayon voees nauala na

at siyang pagdating naman ni Lavenahumalie nang eamay sa pinarang Inaat eay Sigesmundo loob na maganda.At saea sumunod ang bunying Prineipe

balitang Tang-Gredo at saea nagsabiquilabot nang bundoe ama rang brillante

na sinusueuan nang balitang Marte.Lingapin nang mata at aco,i, titigan

nagmamaeaaua sa puri mo,t, dangaleaya naparito na mangyari lamangyaring ninanasa iyong paonrahan.

Marinig ang gayon sinalubong agadnitong Sigesmundo pagdaea.i, nangusapcatoto,i, haliea magsabi nang tapateun ano ang iyong manga hinahangad.

— 61 —Balarig ibiguin mo,i, susundin eong pilit

at aalinsuuod sa nasa mo,t, ibig

tugon nang eausap 6 tanglao nang langit

gayari dinguin po at ipagsusulit.

Mangyaring sumunod na sa hihilingin

sa iyo sa Reino co sumamii sa aquinaeo ang bahala eun tayo.i, dumatingg'Wmanti sa iyo loob na magaiing.

Ani Sigesmundo eun gayo.i, abata

Polieenang guilio at ieao Lavenatayo,i, sumama sa hiling at pita

sa bunying Priaeipe na umaanyaya.Sila,i, lumaead na na nagsunod-sunod

dito eay Tang-Credo na Prlneipeng bantogsa paglulumanay di nagdamdam pagodang Reino.i, dinating at sila.i, pumasoe.Nang naroroon na sa Palaclo,i, nanhie

itong si Tang-Credo sa ama,i, lumapitat sinabi niya ang mangii jnaquit

na si Sigesmundong balita nang bait.

Saea aDg dalauang sagana sa dilag

niyong eagandahang ualang maeatuladMonarea sa gayon sinalubong agadnang ugaling ueol na naguiguing dapat.

Tang Credong anae co ano eayang dahil

at naeasama^^o ang manga bituin

sa bundoe po buhat na saeop din natin

lunas sa may dusa at maeagagaling.

Cun gayon ang uiea nang bunying Monareamanga piling mahElhang aquing anyayadito sa Palaeio cayo,i, maoga tira .

8Sk isang eapatid doon ipapara.

N,.^

- 62 —- Salamat eun gayon ani Sigesmundona sa anyaya mo Monareang poon coyaong salitaa.i, napahinto rito

na may Embajadang pumasoe sa Keino.Salita,i, iniuan sinalubong agad

itong Embajadang sa Albania,i, buhatgayon ang siuabi Monareang marilagang sasabihin co ieao.i, maquimatiag.Sa mahal mong dangal siyang hinihingl

na bilin sa aquin ni Elenong Harisa eaugalian nang hindi masauiparusa.i, ibigay sa anae moug bunyi.

Na ang eabagayan pilitin mong sundinnang hindi sa iyo' magbigay hilahil

una,l, isang Hari di dapat asalin

ang pinag-usapan nila,i, sisirain.

Isa pa sa roon eun baquit pumirmasa may sellong papel nang isang Monareaeaya tuparin mo iyong nagtiing sala

at nang mapayapa ang laead nang guerra^Naualan nang isip sa gayong tinuran

nitong Embajada ang Monareang mahalTang-Credo aniya itoJ, hindi asal

sa guinaua mong ealapastanganan.Ano ang marapat na ating isagot

na sa guinayoD mo isang Haring bantogieao ang bahala nang di ca maayopeaya hayo ca na tupdin mo ang utos.

leao ang lumabas na magumg generalnang di maguing saui na sa eautusantugon ni Tang-Credo 6 ama eomg mahalaeo ang bahala sa lahat nang bagay.

— 63 - ^

Eflal)aj%cla,i, laead Dgayo,i, sabihin mona sa iyong flari bantog na Eienoang guerrang guinayae at sinadia rito -

.

ipatuloy ninyo at inaantay co.

Erhbaiada.i, nalis si Tang-Gredo namanpagdaea.i, tlnipon ang lahat nang eaual

nang nagagayae na tinauag pageouanang eatoto niya at inaanyayahan.

Sa hinihingi co na eun maagyayaringayon ay sundin mo 6 bahtaeg Martesa tanang eampon co eaual na narinl

ieao ang mag-utos na mageaeandili.

Na su&uadin quita,t, ieao igagalang --

^

sa lahat nang bagay nang paquiquilaban

eaya hayo ca na at aquing ealooban

sa guerrang lalabas ieao ang general.

Sa eay Sigesmuodo. nang ito,i, marinig ^loob napayapa parang guiniyaguis

na ang uiniea niya mataas na l/mgit

aeo.i, iligtas mo poon sa paDganib.' Na baqult Oristiano ang maeaeabaea^ng eaealabanin ang tunay eong amaang eaeampihan co alin sa dalaua '

dapat eong ayuoan sa ganitong dusa.

Isa pa sa rooa puri,i, malalait

nang ama eong flari at aquing eapatid

nang hindi masaui aeo sa matouidaUnsunurin cd ang uiea nang voces.

Priaeipe Tang-Gredo aco,i, sumusunodna sa balaog iyong ipinag-uutos

eun gayon eatoto ang puso mo,t, loob

gayae na,t, isama lahat eong soldados.

— 64 —^ Yao na.t, lumaead sabihin , ang sayaat si Sigesmundo siya ang naDgunguoapagea.t, ang ealaban di pa naquiquita

dinatnan nang gabi nangag Eeal sila.

Ang maDga soldado palibhasa,i, pagodsa guinauang salon bigiang naeatulog

sa eay Sigeamundo ang naisip sa loob

damit peregrino pagdaea.i, nagsuot.

Sila.i^ naglaead na at naglibang-libang

parang tinatanao ang maeaealabanat nang malayo na yaong nilaearan

huminto na siya at nagtanao-tanao.

Nageataon namang ang Haring Elenoat saea ang Duque hayag na Estorpoiniuan ang eaual at manga soldado

parang naglilibang bundoe ang tinungo.

Sa manga paglaead .parang nagtipanansa eay Sigesmundb sila,i, natanauannang di mageasumpong ang guinauang lalang

siya.i, humanap nang maeueublihan.Nang naroroon na ang Haring marilag

at saea ang Duque na umaalagadsiya nang pagdating nang dalauang sueabmay manga maseara sa muc-ha,i, sangoap.

Dili iba.t, yaong taesil na Pelenoat saea ang Oonde sueab na Algastrona nagpanueala nang dili toto

tangeang papatain ang Haring Eleno.

Sinagasa nila na di nagpitagantagang ualang mulat yaong ibinigay

houag mageagayon manga tampalasanaco,i, isang Haring dapat na igalang.

— 65 —Hindi mangyayari ang hinihingi mo

uiea nang dalaua sueaban at lilo

na eun Hari ca man masamang dobiernol:^indi masusunod ang lahat mong gusto.

Caya mag-ingat ca sa buhay mong angquinat maealigtas ea sa aming patalim

Hari nagpaguibie at nuling nagturing

aco,i, isang punong dapat quilalanin.

Itong nangungubli ay siyang paglabas

na may punong eahoy hinauaeang eaguiat

na binunot niya siyang inihampasdito sa dalauang tampalasa,t, sueab.

Napatay ang isa nguni,t, naeataebo .

iyong tampalasan na lilong Elgastro ,

at itong nalagae taesil na Peleno

na napanganyaya sa gauang di toto.

Nang uala na siyang sueat maealabansiya,i, hutninto na dahilau sa pagal

umupo sa siping nang Haring marangal

siyai, nag-aantay nang oasasapitan.

Maquita ang gayon nang bunying Monareapagdaea.i, nangusap dito sa nag-adya

bunying Peregrino anong dapat baga

iganti sa iyong eatapanga.t, sigla.

Ani Sigesmundo sagot na tinuran

sa aquin po,i, ualang, bagay na anomauhindi'anang Hari at ieao ang siyang

na sa buhay namin naeapagtangeaeal.

Banda,i, abutin mo ngayon at tangapin

ganti co sa iyong loob na magaling

sa Beinong Albania doon paghanapin

si Elenong Hari ang tauag sa aquin.

SIGB8MUND0. 5

r^

— 66 —Kaearating dito at dinatDan mo pa

buhay co,i, munti nang napalamaradahil sa sueaban na^nagbigay dusana nilapastangan ang aquing Oorona.Caya nga.t, sa gayon aco,i, nag-adhiea

naglaan nang guerra at dito,i, nag-sadyadahil sa nangyari sa isang euhila

at itong galit co,i, di mapapayapa.Ani Sigesmundo Monarca,i, paquingan

ang uto3 iiang laDgit sa tanang binyagan^ang nasa sa hirap mangyaring damayanpauiin sa isip na eun may galit man.Na eun eaya gayon ang sinasalita co

isang pamanlanhie Hari sa dangal moguerra,i, payapain di utos ni Gristo

na mageamatayan ang eapoua eristiano.

Banda mo,i, hindi co parang tinatangapganti mo sa aquin dahil sa haligtas

maguing eatimbang na sa buhay mong ingat

guerra.i, payapain na eung mararapat.Oo anang Hari di ca mahihiya

sa naguing daing mo susundin eong pauaEstorpoag eatoto hayo na,t, magbiglana iyong parunan ang lilo,t, euhila.

Nang mapagquilala at matalastas natin

ang nagmunaeala nitong pagtataesil

pinarunan nanga nang. Duqueng butihin

ang nasabing patay naquilalang tambing.Saea nanumbalie siya,i, nagpahayag

dito sa nag-utos na Harlng marilagdi iba,t, ang iyo na tunay na anaena si Peleno po iyong napahamae.

— 67 —Estorpong eatoto aeo at aeo rin

ang may easalanan na dapat sisihin

at itong naglilo na anae eong taesil

na ang eabagayan galing din sa aquin.

Diua.i, ito,i, hulog sa aquin nang langit

na sa guinaua co na hindi matouidnang mapagtanto mo ieao ay maquinyigsasabihin co na at ipagsusulit. ^

= ^-

Na si Sigesmundo na guilio cp,t, sinta

siya nga ang tunay anae co sa Eeinasaea si Peleno bunga co sa damapara matanto mo at mapagquilala.

Talastas mong lahat 6 Duque Estorpomanga pagpapala nitong Sigesmundohindi nalilihim at hayag sa Eeinosa alin mang guerrang manga pananalo. .

Ito nga ang tuoay anae co sa Reinangayon ay siya eong ina-ala-ala

laDglt na mataas anpng laquing dusagaiiad mo sa aquin na pinababata.

Ay Estorpo.i, aeo ang dapat sisihin

na sa guinaua co na hindi magalingiyong minamahal siyang naguing taesil

na nagmunuealang buhay co,i, maquitiL

Tugon nang eausap ieao ang. may sala

na sa aquing anae na si Polieena .

mataas na langit anong laquing dusanitong biy^ya mo na itinatalaga.

Sinparis na tayo sa palad na taglay

anae co, anae mo na sa pagea ualay

sumunod sa labat at hindi sumuayna di matatanto eun buh^y 6 pat&y.

— 68 —

•

NaDg masabing gayon naboual pagdaeaang duque Estorpo sampo nang Monareaat nangaghimatay saea iyong hininga

sandaling pumanao isip ala-ala.

Maquita ang gayon nitong Sigesmundobiglang nilapitan itong nanglulumomanga piling mahal na ang buhay ninyobaui ang paghinga nang houag mabuyo.Sa pageapahamae na di eautusan

sa atin nang Dios na manga binyagandito sa dalaua ay nang mapaquingannuling nanumbalie ang hiningang tangan.

At saea nangusap mabunymg guerrero

saan ca nangaling nagbubat na Keinoani Sigesmundo tauo.t, tubo aeo

labas nitong bayan saeop nang Armeno.Houag mangalumbay at aquing quilala

iyong Sigesmundo at si Polieena

na maDga buhay pa eun ibig po niya

sumunod sa aquin sa Reino,i, sumama.Yayang payapa na ang sinadya ninyo

guinayae na guerra na dinala rito

na eun mangyayari sa hinihiling co

tayo,i, magsasama pumasoe sa Keino.

Naglaead na sila na nagpatuluyandinating ang nasa nilang pinaglaebaysinalubong sila nang Haring marangalat manga Consejos at maraming daual.

Tiguilan co yaon aquing ipatungosa taesil na Oonde bunying si Elgastro

naealigtas siya sa tinaebo-taebo

yaong Gaharian ang siyang tinungo.

_ 69 —Princesa4j dinatnan sa loob nang jardin

na inaeaeatulog na lubhang mahimbingbigiang sinapupo nang lilo at taesil

palibhasa,i, ualang tauong tumitingin.

Saea iniangeas nang lilp at sueabansa eabayo niya tinungo jing parangnang nalalayo na pagdaca,i, tumahan•princesa,i, tinangnan sa dalanang eamay.

Nais co,i, sundm mo yayaman at uala

tauong nagmamalas at naeauunauaeay Olorianang sagot buhay ma,i, maualadi mo masusunod iyang ninanasa.

Yaong salitaan nama,i, sa lalapit

ang bunying Piineipe na si Adonaisnang mabatiag niya ang saebat na cah'z

siyang hinauaean na pinaeahigpit.

Saea sinagasa tagang lialang humpayitong si Elgastro na Gondeng sueabananopa,t, sa gayong manga paglalaban

itong palamara pagdaca,i, napatay.

Nang mapahamae na an^ lilo,t, balauis

ang guinaua naman ay ni Adonaissa pagtatagumpay pagdaca,i, nagbalie

dito eay Oloriana at saea nagsulit.

Ano eayang dahil mahal na prineesa

ang Gonde Elgastro iyong naeasamatugon nang eausap yaong palamarasalamat sa iyo at napatay mo na.

Na eun gayon Venus 6 dilag ng Langithouag pageaitan ang~cay Marteng baogis

napaglihiman niya itong nasa saquit

at ieao magtapat sa pusong may hapis.

— 70 —Ngayon at mula buhat pa naDg una

taglay co sa loob ang diquit mo,t, gandaano eayang dabil na dinala-dala

nang Oondeng Elgastro yaong naeasama.Tugon ni doriana di eo tinitiquis

na parang sinadya ang iealalait

planeta na yata na siyang umaquitna eun eaya aeo dito,i, naeasapit.

"^Tabimie sa loob ligayang eumitii

nang manga sampaga sa naturang jardin

talaga nang Langit aco,i, nagupiling

na sa paglilibang pagdaca,i, nabimbing.Na earaea-raea biglang sinambilat

aeo niyong Gonde Elgastrong marilagsaea sa Oabayo biglang iniangeas

na dito,i, dinala iyong napagmalas.Pasasalamat co ualang mula,t, hangan

na sa eatutubo laeas mo at tapaegna eundi napatay ang lilo,t, sueabanmapapanganyaya ang puri eong tangan.

Caya,t, sa loob mo buhat pa nang unahirap mo,t, puhunan sa manga pagsinta

houag 'pabayaan lingapin nang mataang pinaglamayan na na sasa dusa.

Naguing palad quita talaga nang Langitbaquit eaya baga iyong linilihis

land&s nang pag*ibig ang pinag-uusig

ay pababayaan mo na tumangis-tangis.

Ualang iba aeong inaala-ala

tungeol sa pag4big maguing pangalauatadhana co naman bangang sa mapaeaang hiningang tangan ieao rin ang sinta.

— 71 —Oo,t, eatouiran tugong nang eausap

natatalastas co na ang iyong pagli^ag

nguni.t, sa ama mo nagpapatalastas

doon caj Tdng-Credo ieao nararapat.

Ang pagea^iotoo sinusundan-sundanna may dalang guerra ang naguing dabilan

inuusig niya ang pinag-usapaneayo ni Tang-Credo ang nasa,i, maeaSal.

Cun sa gayong bagay bouag aealain

na maeaeasal pa eay Cloriana,i, turing

pagca,t, sa balita dumating sa aquinguerra.i, payapa na uala nang bilahil.

Caya ang biling co Prineipeag mariquitbunying Pelodelpio sintang iniibig

mangyaring samaban at aco,i, ibatid

doon sa Armena laearing malapit.

Mabalay sinta co sa ama eoDg mabal<5undi ibalita ang nangyaring bagayani Adonais prineesang marangalaeo sa biling mo ay sunod sunuran.Yao na,t, naglaead sabibin ang saya

niyong magsing-ibig nageaisang sieta

pinapatnubayan iyong ala-ala

myong easayabang ualang maeapara.Di nagdalang pagod dinating na agad

ang Haring Eieno sa Armenang Ciudad«abibin ang toua nguni,t, nanguilalas

na ang ealooban niya dabilan sa anae.

Cioriana,i, baquin dito,i, naeasapit

at anong biuagang tadbana nang laegit

tugon nang prineesa ama co pong ibig

dabilan sa isang sacaba,t, balauis.

— 72 —Na iyong si Elgastro na OondeDg pangahas

aco,i, na sa jardin biglang sinambilat

dinala sa bundoe ang ibig nang sueab

ang eapurihan co ibig na ilagpae

Ba gayong bagay nama,i, sa lalapit

ang isang guerrerong bihasang eumalis ^

at saea ang lilo alibughang isip

pagdaca,i, pinatay hininga.i, napatid.

Nang maitangol na at aeo.i, nailigtas

sa eapanganiban na di napahamaedito sa guerrero aco,i, nagpahayagna samahan niya na eun mararapat.

. Sinunod na lahat inihatid aeo

ngayon sa harap mo 6 Haring poon co

ieao ang bahala tugon ni Eienosalamat Dios co na mapagsaelolo.

Naquilala co na ang nagauang lihis

na naguing sala co na hindi matouidpinagbayaran na sa aqui,i, sumapitang hiuagang lahat mataas na langit.

Caya 6 Eelemon mahal na Monareapahintulutan mo ang palad eong murana eun mang^ayari sa aqui,i, psquita

yaong peregrinong nagligtas sa dusa.

Na sa aquing buhay ang siyang nagtangolenn eaya ang guerra ditoi, naurongna pinag-usapan magmula na niyaondi co naquiquita magpahanga ngayon.

Siya,i, ang nangaeo parang^itatanyag

sa eay Polieena at ang aquing anaena ipaqniquita na eun mararapatsa lahat nang ito na ipatalastas.

— 73 —Marinig ang gayon ipinatauag na

ang bunying general at si PolieenaT

saea ang sagalang hayag na Laye&asa ealae-hang grandes humarap pagdaea.

Nang naroroon na humalie nang eamayitong manga anae nilAng nangaualayang saya nang lahat hindi mageamayaosa nangyaring yaon parang nagtagumpay.

Nguni,t, ang dalauang Prineipeng mariquitbunying si Tang-Credo at si Adonaisay napa sa isang eampo at ang nais

mag-aauay sila nagbunot nang caliz.

Ang cadahilana,i, doon sa Prineesa

nais ni Tang-Credo,i, sa eatoto niya

ang maguing asaua ayao tumalimana eun eaya parang sila,i, magbabaea.Nang na-aaema na yaong paglalaban

sa eay Sigesmundo sila,i, natanauanpagdaca,i, nanaog biglang dinaluhan

saea sinangsala ang magpapatayan.Napayapa naman loob nang dalaua

sa isinansala sinunod pagdaeasa eay Sigesmundo natantong lahat nasalitang nangyari sabihin ang saya.

At dinala sila sa mahal na harapnang dalauang Hari doo,i, nag-uuE(ap

na uasa Palaeio madla ang eaharapang lahat nang bagay ipinaMastas

Catouirang lahat sumbong ni Tang-Cr6doay lalong matouid ang eay Pelodelpio

lalo,t, nang maquita ang na sa Sombrerosa caniya,i, nang-galing na ganti at premio.

— 74 —Ito Dga ang siya nang unang nagligtas

nitong abang babay sa pageapabamaebaga ma,t, may galit ay napauing labat

dabil sa ama niya na lilo at sueab.

Siya ang pumatay na sa eapatid co

^ng ama niyong taes41 na Haring Pereeonangyari sa buba/ sa panabong ito

na may nauala na dini sa loob co.

Caya Pelodelpio ieao at bindi iba

Biyang magtatamo sa anae eong sinta

sa labat nang ito,i, mabunying Monareapaalam sa iyo cami,i, aalis na.

Gayae Sigesmundo Polieenang ibig

at ieao balitang bunying Adonaistayo,i, maglaead na nang inyong masapityaong matrimoniong ualang easing diquit.

Hintay ang uiea naman ni FeIemonang sasabibin co unauain ngayonpag<;a,t, ualang palad ang anae eong bugtongmaguiguing asaua,i, isang anae pastor.

Marinig ang gayon nitong si Layenanalis sa Palaeio at saea pinuntababay ni Oamilo na pinarang ama•di naman nalaon sinapit pagdaea.

Matalastas niyang si>a,i, bindi anaenang sangol pang bata nang doo,i, malagae4ala ni Eduardo nagbubat sa Oiudadnang Albaniang Reino na ualahg eatulad. .

Oun gayon -^oon co uiea ni Lavena^ayae at sa Beino ieao ay sumamaaco,i, pa-aampon sa mabal na Eeina«t pagbahanapin ang tunay eong ama.

— -75 -Lumaead na sila dinating din naman

ang Albaniang lupa bunying Oahariannanhie sa Palaeio at tinangap namanng mahal na Reinang Armindang marangal.

At siyaing pagdating nang Haring Eienoat nang anae niyang na si Sigesmundosaea si Cloriana Prineesa nang Reinomaraming easama na maega gerrero.

Saea si Tang-Credo na taga Armeiiadumating din doon at siya.i, sumamapagca,t, si Lavena nabalita niya

na ang nageupeop ang mabal na Reina.

Nagquita-quita rin itoug mapapaladtia sa habang arao nagea-uatae-uatae

caya,t, sa Palaeib nang Albaniang Ciudadang lahat nang bagay ay-napagtalastas.

Naquilalang lahat sampo ni Layenana anae na tunay nang bunying Duquesasa eay Sigesmundo ito,i, naguing bungapagca,t, si Eduardo nagsabing lahat na.

Niyong bagay-bagay nagdaang panahonyaong si Lavena nang bata pang sangol

na dlnala niya na siyang nag-ampondoon sa Aldea ni Camilong pastor.

At nang matalastas ito,i, naguing bungana tunay na anae nang bunying Duqu6sagalit ni Peleno ay ualang eapara

ang nasabing bata sa aqui,i, pinaeuha.

Na papatain niya dahilan ea galit

sa eay Sigesmundong eaniyang eapatid

sumunod na aeo at aquing inisip

na minatapat co ang lalong matouid.

— 76 -Naglaead na aeo at saea eumita

isang batang patay ang siyang dinala

asa nang Prlaeipe yao,t, dili iba

ang tunay na anae nang bunying Bu^uesa.Talastas mo naman bunying general co

na eun eaya eayo parang nagtatalo

nang iyong eapatid ang dahilan nit6

ang batang pinatay asa mo,i, anae mo.Hindi at aco,i« siyang nagsangalang

doon sa anae mong pinaeamamahalbunying si Layena na magandang asal

si Oamilong pastor ang siyaug magsaysay.Oatouira,i, gayon din naman ni Oamilo

^iyan po iay sangol pa niyong alagaa^ comalaqui ang toua nang Haring Elenodito eay Lavenang tunay niyang apo.

\ Oaya nga.t, sa gayon quinasal pagdaeaitong Sigesmundo sa-^^bunying Daquesasaea nang matapos isinalin niya

ang eapahgyarihan na Cetro,t, Oorona.Siya,i, ang naghari sa saeop na lahat

sa tanang yasallos nang Albaniang Oiudadmanga eamay niyang ualang maeatuladdito eay Lavena at tunay na anae.

Sa pag-iibigan nitong si Tang-Oredosaea ui Layena niyong unang daeoeaya nga,t, sa gayon ang pageatotoona sinundan niya sa Albaniang Reino.Doon sa matibay na manga pag-ibig

sintang nageaisa nalang halong duogissa arao ring yaon ang Haring may bait

na si Sigesmundo sumunod sa nais.

- 77 —. Iquiuasal yaoDg anae na Layena-eay Tang-Credong hayag baptog sa Armenaang toua,i, di hamae ay ualang eaparanitong nageapalad nageaisang sinta.

At saea sinunod iquinasal namahiyong si Gloriana. prineesa nang bayan«a eay Pelodelpio na Priaeipeng mahalang toua nang la^at 'eli sueat matur^n.

Caya nga,t, sa gayon humiyao pagdaeaang tanang naroon at nagsipagyiyamabuhay ang Haring Sigesmundong sadyasa habang panahon at sampo nang Eeina.

At gayon din naman prineesang eapatid

at saea ang anae 'Laye&ang mabaitang buhay sa mundo naua ay lumauigsampo ni Tang-Credo at ni Adohais.

Caya nga.t, sa toua nang dumalang-dalangna sa habang arao na may napaalamitong Pelodelpio ni Clorianang mahalna sa Maeedonia.i, umui pageouan.Doon naguiog Hari sinunod nang lahat

4sa manga yasallos siya,i, ang nag-atas

maraming guerrero ang nangag si pangilag

dahil sa eaniyang catapaDga,t, laeas.

Si Tang-Credo nainan saea ni Layenadoon sa Armena nagsioui sila

siyang nag Hari na naguing Mon^reanamana sa ama ang Cetro,t, Corona.

Ay ualang eatulad ang pagpapasunodnang tatlong nag Hari na sa nasasaeop

eaya nga.t, sa gayon ay uala na balos

na mauiuiea pa sa magandang loob.

- 78 —Oaya eapatid co houag naman sila

magtaglay nang galit na sa binabasa

ang nasabing buhay ang hingi co sana

sa inyo eun mali ipatauad nila.

Sapagea.t, ang binhi na magandang hasie

bubot man ang bunga maningning sa titig

nguni,t, ang masama na palalong isip

sa mundo ay uala palang masasapit.

Ang lahat nang yaon eaya nauiea eodahilan sa bu<^hay nitong Sigesmudoang eapamanhieang tulang hindi husto

ang hingi eo.i, tauad sa ganang sa inyo.

Sueat hangang dito aquing itatahan

lungoy 00 sa inyong pauang maoga mahalna ipagpatauad salitang nageulang

na sa lingeod nilang eay Eulogio Julian.

WT^