eis nosso ijk - lernu

Jen nia IJK

EnhavoVortlistojGramatikaj klarigojTekstoj

[ www.lernu.net - Multlingva pa±aro por informi±i kaj lerni Esperanton.]

1

Introdução

"Eis nosso IJK" é um curso para você que já sabe um pouco a respeito da estrutura e gramática doEsperanto e quer continuar seu aprendizado através de leitura de uma história fácil.

Além de ensinar a você palavras importantes para uma comunicação básica, o curso tem intençãode dar informações a respeito do que acontece em encontros de jovens esperantistas. Na históriavocê acompanhará Ina, que já conhece o Esperanto, e Kabe, que auxiliado por Ina começa aaprender a língua. Eles decidirão ir ao IJK (Congresso Internacional de Jovens) e ali vivemacontecimentos habituais e não habituais para um encontro organizado por jovens.

Para cada capítulo existem páginas para novas palavras, novas questões de gramática, ahistória, perguntas sobre o conteúdo e exercícios. A idéia é que você aprenda algumas palavras equestões gramaticais que aparecem no texto antes de iniciar o capítulo. Depois da leitura vocêpode responder a perguntas e fazer exercícios ligados à história.

(Nos três primeiros capítulos Ina e Kabe falam em alguma língua nacional, mas no curso osdiálogos aparecem em Esperanto. A partir do terceiro capítulo eles se comunicam em Esperanto).

Na história há personagens que sentem amor não apenas ao sexo oposto. Alguns usuáriospediram-nos informar sobre isto.

Bom estudo e leitura!

Visão Geral

©apitro 1 - La unua renkonto©apitro 2 - ©e la kurspa±aro©apitro 3 - Kelkaj demandoj©apitro 4 - IJK - invitilo©apitro 5 - Planado kaj Pasporta Servo©apitro 6 - Alveno kaj akcepti±o©apitro 7 - Komenco de la unua tago©apitro 8 - Gardan±eloj? ©u vi ¥ercas?©apitro 9 - Parolo kun trinkejestro©apitro 10 - Gufujo©apitro 11 - Enami±oj?©apitro 12 - La lasta nokto

Desenhou: Helen ClaessonCriou: Hokan Lundberg

2

Novas palavras para o capítulo 1

renkonto - encontronomo - nomeesti - ser, estar, haver (nos sentido de existir)±oji - alegrar-seankaµ - tambémofte - freqüentementeveni - virinteresa - intereessantemaniero - maneirarilati - relacionar-se

aµdi - ouvirtro - demaislaµta - alto/a (para sons)scii - saberrakonto - conto, históriabruo - barulhopravi - ter razão, estar certodanci - dançarideo - idéianova - novo/a

Novas questões de gramática para o capítulo 1

Abaixo você encontra um pequeno esclarecimento a respeito de questões que aparecem no texto.Se quiser ter mais informações a respeito de algo, pode pressionar sobre a ligação "Pli" à direita.Se você não compreender o exemplo, pode pressionar sobre ele. 1

Correlativos

Kiu Palavra interrogativa que identifica, "Quem" Kiu estas vi?Tiu Palavra demonstrativa que identifica, "esse/a,

aquele/a"Tiu diskoteko estas bona.

Kio Palavra interrogativa sobre coisas concretas eabstratas, ação, acontecimentos e assemelhados, "o que"

Kio okazas?

Tio Palavra que mostra uma coisa ou uma ação, "isso,aquilo"

Tio estas nova.

Kia Palavra interrogativa a respeito decaracterística/qualidade-espécie, "como"

Kia estas la rilato?

©i Partícula "que aproxima" abstratamente. ©i tiu muziko pla¶as al mi.

Palavras que ligam

Jen "Eis", apresenta algo. Jen nia IJK.Ke "que", liga duas partes de uma frase. Mi diris ke tio rilatas al mi.Se "se", mostra condição. Mi rakontas se vi volas.Sed "mas". Jes sed mi ne sciis.

Preposições

Al "a" mostra direção. Mi rakontas al vi.En "en" mostra lugar (dentro de algo). En dancejo.Da "de", para mostrar quantidade ou medida. Tro da bruo.®is "até", para mostrar direção ou objetivo a atingir,

utilizada também para despedir-se.®is poste!

Kun "com" para acompanhamento. Pla¶as danci kun vi.Por "para", mostra objetivo, causa. Tio estas nova¤o por mi.Post "depois". Post tio, mi rakontos.Pri "a respeito de". Mi aµdis pri Esperanto.Sur "sobre" mostra lugar. Sur la karto.

3

Afixos

-a¤- Concreta manifestação de algo. nova¤o-ar- Conjunto, muitos formando um todo. pa±aro-eg- Muito grande, muito forte... bonege-ej- Espaço com uma caracterização. dancejo

Outros casos.

©u "Cxu", palavra introdutória de perguntas cujasrespostas são sim/não.

©u ni dancu?

La "O/A, Os/As", artigo definido. La karto de Ina

4

©apitro 1 - La unua renkonto

En studenta dancejoKabe: Saluton!Ina: Saluton!Kabe: Mi estas Kabe, kiu vi estas?Ina: Mia nomo estas Ina.Kabe: Mi ±ojas.Ina: Ankaµ mi ±ojas.Kabe: ©u vi ofte venas al tiu ci dancejo?Ina: Ne. ©u vi?Kabe: Ankaµ ne.

Ina: Kabe estas interesa nomo...Kabe: ©u? En kiu maniero? Ina: ®i rilatas al Esperanto. Kabe: Kio? Mi ne aµdis bone. La muziko estas tro lauta.Ina: Mi diris ke via nomo rilatas al Esperanto.Kabe: ©u vere? Tio estas nova¤o por mi.Ina: ©u vi aµdis pri Esperanto?Kabe: Jes, sed mi ne sciis ke mia nomo rilatas al ±i... Fakte, kiaestas la rilato?Ina: Ho, tio estas longa rakonto. Mi rakontos al vi poste se vivolas.En ¶i tiu loko estas tro da bruo.Kabe: Jes, vi pravas. Cu ni dancu?Ina: Bona ideo!

Kabe: Dankon por agrabla vespero.Ina: Dankon al vi. Estis vere bona. La muziko ege pla¶is al mi.Kabe: Ankaµ al mi. Estis tre amuze danci kun vi.Ina: Jen mia karto, se vi volas. Sur ±i estas ankau adreso al pa±arokun Esperanto-kurso.Kabe: Dankon... Mi retpo¥tos al vi.Ina: Bone. ®is kaj bonan nokton!Kabe: ®is la!

5


aperi - aparecertuj - imediatamente depois, logo em seguidamesa±o - mensagemsabato - sábado¥ajni - parecer, dar a impressãoankoraµ - aindatute - totalmentepreta - pronto/ased - masfor - longecerta - não duvidoso/abaldaµ - em brevekompreni - compreenderjam - jámultaj - muitos/ashelpi - auxiliar, socorrer, ajudarekzemplo - exemplorigardi - observar

diversaj - diversos/askomenco - começo, iníciopardoni - perdoardevi - deverparoli - falarnun - agorafino - fimlegi - lerdum - duramte, enquantosufi¶e - suficientementesa±a - sábio/arespondo - respostaprovi - tentar, experimentarvolonte - de boa vontadepovi - poderbedaµri - lamentarvespero - anoitecer, tardinha, parte danoite em que não se dormepensi - pensarperfekte - perfeitamente



Correlativos

Tiam Nesse/naquele tempo, "então". ®is tiam!Iom Nessa/naquela quantidade, "um pouco". Mi iom lernos.

Palavras que ligam

Ja Para confirmar, dizer sim a algo incorporando-o. Jes ja!

Preposições

©e "junto de", indica lugar. ©e la pa±aro.De "de", afastamento, origem (qualidade de pertencer),

causa, tempo.Superrigardo de gramatiko.

Dum "durante" mostra simultaneidade - 'neste tempoquando...'

Dum vizito.

Inter "entre" indica lugar. Inter vi kaj mi.Super "acima" indica lugar. Super vi.

6

Afixos

-ant- O que faz algo, fazendo algo helpanto-il- Instrumento, recurso. mesa±ilo-ind- Que merece ser feito/a, digno/a de. nedankindere- Repetindo, de novo, em direção inversa. reveni

Outros casos.

Numeraloj numerais, palavras que calculam. Unu-is/-as/-os+ i

Quando combinamos dois verbos, os segundosempre está em forma infinitiva.

Mi provos lerni

Sa "Sa" é um abreviamento de "Saluton". É usadoprincipalemente em mensageiro instantâneo emensagens eletrônicas. É freqüente usar também"Sal".

Sa Ina!

7

©apitro 2 - ©e la kurspa±aro

Kabe aperas en la tujmesagilo Ina: Saluton! ©u vi estas tiu Kabe kiu dancis kun mi sabatnokte? Kabe: Sa Ina! Jes, estas mi. Ina: Mi ±ojas ke vi venis al la pa±aro. Cu gi pla¶as al vi? Kabe: Jes ja, ±i estas tre bela kaj ¥ajnas interesa :-). Ina: ®i ankoraµ ne estas tute preta, sed baldaµ estos. Kabe: Mi komprenas. Ina: Sed jam estas multaj helpiloj, ekzemple vortaroj, superrigardode la gramatiko, tujmesa±ilo kaj diversaj ekzercoj. Kabe: Estas bona komenco...

Ina: Pardonon. Mi devas paroli kun alia persono. Mi estas ¥ia'lingvohelpanto' kaj nun ¥i volas paroli pri unu ekzerco. Mi baldaµrevenos al vi. --- post kelkaj minutoj --- Ina: Nun ni finparolis pri la ekzerco. Kabe: Mi legis pri Esperanto dume. Ina: Bone. ©u gi pla¶as al vi? Kabe: Mi ne certas. Mi ankoraµ ne scias sufi¶e pri la lingvo... Ina: Sa±a respondo. Kabe: Mi rigardos en la pa±aro kaj provos iom lerni. ©u vi volasesti mia 'lingvohelpanto'? Ina: Volonte. Kabe: Dankon :-)

Ina: "Nedankinde, sed kisinde" ;-) [Ina diras tion en Esperanto.] Kabe: Kio? Mi ne komprenas... Ina: Vi povas rigardi en la vortaro. Bedaµrinde mi devas foriri deInterreto nun. Mi revenos vespere. Kabe: Mi pensas ke mi estos ¶e la pa±aro tiam. Ina: Perfekte. Do, ±is tiam! Kabe: ®is poste.

8


kelkaj - alguns, algumasdemando - perguntapreskaµ - quasehavi - ter (possuir)tempo - tempo (fluir dos momentos)libera - livreskribi - escreverke - quee¶ - até mesmokulturo - culturatamen - entretantotrovi - encontrarpopolo - povouzi - usarvoja±i - viajaralia - outro/asituacio - situaçãoekzisti - existirteatro - teatrosama - o mesmo/akvanto - quantidadegranda - grandenacio - naçãograva - importantealmenaµ - pelo menosaµskulti - ouvirlibro - livro

rekomendi - recomendartemi - tratar-seantaµ - diante, antes (tempo e espaço)vivi - viverviro - homemaktiva - ativo/amovado - movimentotraduki - traduzirfari - fazerfama - famoso/ainflui - influenciarstilo - estilosubite - subitamentelasi - deixarimagi - imaginar¥oko - choquekontenta - contentesimila - semelhantemem - mesmo/ahomo - ser umano, pessoajaro - anohodiaµ - hojenivelo - nívelalta - alto/asimpla - simples¶ar - porqueforgesi - esquecer



Correlativos

©iu "Cada, todo". ©iuj pa±oj.Io Coisa indefinida, "algo". Io simila.Kiam Em que tempo, "quando". Kiam ¥i revenis?Tiam Nesse/naquele tempo, "então". Tiam ne eblas.Iam Em algum tempo. Iam vivis viro...Neniam Em nenhum tempo, "nunca". Mi neniam forgesos.Kie Em que lugar, "onde". Kie oni parolas

Esperanton?Tie Nesse/naquele lugar, ali, lá. Tie vivas Ina.

9

©ie Em todo lugar. ©ie troveblasesperantistojn?

Kiel De que maneira, "como". Kiel diri...?Kial Por causa de/para que, "por que". Kial li malaperis?

Palavras que ligam

©ar "Porque" indica causa ou motivo. ©ar mi volas!

Preposições

Antaµ "Antes", para tempo e lugar Antaµ du horoj.Per "Através", instrumento. Per tio.

Afixos

-ad- Repetição, prolongamento da duração ousubstantivo verbal.

irado

-ist- Profissão, atividade prazerosa sem lucro, ouidealismo

esperantisto

mal- Oposto, inverso, contraste, malbone

Outros casos

Pli Comparação de duas coisas, com destaque de uma- comparativo

Pli alta.

Plej Comparação de muitas coisas, com destaque deuma - superlativo

Plej diversaj

-n porobjekto

Comparação de muitas coisas, com destaque deuma - superlativo

Skribu demandojn

10

©apitro 3 - Kelkaj demandoj

Vespere, ankau ce la tujmesagiloIna: Resaluton! Kabe: Saluton denove. Mi rigardis preskaµ ciµjn pa±ojn de lapa±aro. Ina: Bonege. Kabe: Mi havas kelkajn demandojn. ©u vi havas tempon? Ina: Jes, mi havas liberan vesperon. Do, skribu viajn demandojn.Mi provos respondi.

Kabe: Mi legis ke Esperanto havas kulturon. Tamen mi nekomprenas kie mi povas trovi tiun kulturon. Ina: Vi trovos ±in ¶ie kie estas homoj kiuj parolas Esperanton. Kabe: Sed neniu popolo uzas Esperanton. Ina: Prave. Sed homoj kiuj parolas Esperanton ofte voja±as kajrenkontas aliajn Esperantistojn. Dum tiuj renkontoj ili uzas lalingvon en plej diversaj situacioj. Do, tie vi trovos la kulturon deEsperanto. Kabe: Bone... ©u ekzistas muziko, literaturo, teatra¤o ktp? Ina: Jes, jes. Same kiel estas por aliaj lingvoj. La kvanto ne estassame granda kiel en naciaj lingvoj, sed tio ne gravas. Almenaµ nepor mi. Kabe: Mi komprenas...

Ina: Jen se vi volas aµskulti kanton en Esperanto:www.lernu.net/sonoj/muziko/persone__liza_pentras_bildojn.swf. --- Kabe auskultas la kanton --- Kabe: Ne malbone... Ina: Kaj vi trovos multajn librojn en Esperanto ¶ewww.esperanto.nu/eLibrejo/. --- Kabe rigardas --- Kabe: Sufi¶e multaj... ©u vi legas multe en Esperanto? Ina: Jes, de tempo al tempo. Se vi iam lernos la lingvon, mirekomendos al vi kelkajn bonajn librojn. Kabe: Dankon :-).

Kabe: Mia alia demando temas pri mia nomo... Vi diris antaµe ke±i havas rilaton al Esperanto. Ina: Ha, jes, pri Kabe. Iam vivis viro kun la nomo Kabe. Li estis treaktiva en la Esperanto-movado kiam ±i estis tute nova kaj tradukismultajn librojn al Esperanto. Kabe: Kaj tio faris lin fama? Ina: Ne. Certe li estis unu el la plej gravaj por Esperanto tiam kaj limulte influis la stilon de la lingvo. Tamen, li subite forlasis lamovadon kaj Esperanton. Mi imagas ke estis granda soko pormultaj... Kabe: Kial li forlasis Esperanton? Ina: ©ar li estis malkontenta pri la Esperantistoj... Li diris ionsimilan al "Esperanton devas lerni la Esperantistoj mem!". Kabe: Kion li volis diri per tio?

11

Ina: Ver¥ajne ke homoj tiam malbone parolis Esperanton... En lajaro 1911 Kabe forlasis Esperanton. Sed mi pensas ke hodiaµ lalingvonivelo de la Esperantistoj estas pli alta. Kabe: Do mi devas bone lerni la lingvon por esti bona Kabe ;-). Ina: Jes :-). Kaj vi devas uzi simplan stilon ¶ar tio estis tre gravapor Kabe. Kabe: Tio pla¶as al mi. Ina: En Esperanto e¶ ekzistas vorto "kabei", kiu signifas forlasi lamovadon. Kabe: Interese! Mi nun scias unu vorton en Esperanto kaj ver¥ajnemi neniam forgesos ±in ;-).

12


inviti - convidarkafo - cafépluraj - muitos/assemajno - semanasukcesi - conseguir, ter bom resultadojuna - jovemkongreso - congresoplani - planejariri - irokazi - acontecersoni - soarteda - tedioso/avigla - vgoroso/alando - paískutime - costumeiramentefojo - vezspeco - espécieprogramo - programasporto - esportebabili - tagarelarfajro - fogoparto - partepreni - pegarkoncerto - concertoktp (kaj tiel plu) - e assim mais

hejmo - larafero - coisamikso - misturaludi - brincar, jogar um jogo, tocar uminstrumento, ter um papeletoso - ambiernte psicológico, espiritualproblemo - problemamono - dinheirokosto - custokotizo - cotatabelo - tabelavidi - vereµro - eurodormi - dormirplanko - chão, pisoordo - ordem (organização), seqüênciatrajno - tremdaµri - ter duração, ter continuidadehalti - parar (a si mesmo)urbo - cidadevojo - caminhopagi - pagarsolvi - solucionar, dissolvermontri - mostrarteo - cháeble - possivelmente



Correlativos

Iu indefinida pessoa, objeto, ação. Iu teda kongreso.Tio Indica ação, coisa, acontecimento ou algo

semelhante, "isso/aquilo".Tio ne eblas.

©iam Em todo tempo, "sempre". ©iam revenas...Tiom Nessa/naquela quantidade, "tanto". Tiom da mono.

Preposições

©irkaµ "ao redor", em círculo com... no centro. ©irkaµ 50 eµroj.Pro "Por causa de" indica causa. Pro tio.Tra "Através", para dentro+dentro+para fora (entrando,

atravessando e saindo)Tra nokto.

13

Afixos

-ebl- Possível de ser feito/a... esperebleek- começo, acionamento. eklerni-er- unidade menor de um todo, pedaço, fragmento. programero-ul- Pessoa com certa característica. junuloj-um- Sufixo com uso indefinido. sportumi

Outros casos

us Terminação para condição na formaverbal,condicional

Ni povus...

14

©apitro 4 - IJK-invitilo

En kafejo, post pluraj semajnoj(Kabe sukcesis lerni Esperanton kaj ili nun uzas la lingvon.) Ina: Jen, rigardu, invitilo por IJK! Kabe: Kio? I-J-kio? Ina: I-J-K estas "Internacia Junulara Kongreso". Mi planas iri al ±i.©u ankaµ vi volas iri? Kabe: Nu... "kongreso" ne sonas tre interese. Ina: Sed estas! Ne pensu pri iu teda malvigla kongreso. Simpletemas pri renkonto kun junuloj de multaj landoj. Ver¥ajne estos300 ±is 400 homoj tie kaj preskaµ ¶iuj parolos Esperanton. Kabe: Bone, sed mi ne bone parolas Esperanton. Ina: Ne gravas, eblas partopreni en Esperanto-kursoj tie. Kutimeestas du niveloj, unu por komencantoj kaj alia por homoj kiuj jameklernis la lingvon.

Kabe: Kutime? Ina: Jes? Kio? Kabe: Vi diris "kutime"... Ina: Ha, IJK okazas ¶iu-jare, ¶iu-foje en alia lando. Pro tio ¶iu IJKestas alispeca. Sed ankaµ estas programeroj kiuj ofte revenas.Ekzemple, preskaµ ¶iam eblas sportumi, kart-ludi, babili kun amikojdum la tuta nokto, kanti ¶irkaµ fajro, danci, partopreni koncertojnktp. Kabe: Nu, tion mi povas fari ankau hejme... Ina: Prave, sed la grava afero dum IJK estas ke la partoprenantojvenas de multaj diversaj landoj. Pro tiu mikso de diversaj homojestas bona etoso kiu tre placas al mi. Kabe: Bone. Sonas interese... Mi pripensos. Ina: Certe.

Kabe: Tamen, problemo estas ke mi ne havas tiom da mono nun...Ina: Mi komprenas, sed ne estus multe-koste mia-krede. Jen, se virigardas la kotiztabelon de la IJK-invitilo, vi vidas ke por vi temaspri entute nur 50 euroj, se ni dormas surplanke. Kabe: Bone, tio sonas en ordo. Sed kio pri la vojago... Ina: Trajno kostus ¶irkau 70 eurojn, ¶u tio eblus por vi? Kabe: Espereble... Sed daµrus sufi¶e longe per trajno...

Ina: Jes, sed ni povas halti en unu aµ du urboj dum la vojo. Kabe: Kaj la tranoktado? ©u vi pagus por ±i? Ina: Ne, ne mi, sed ne estas problemo. Kabe: ©u vere?! Kiel vi planas solvi tion? Ina: Nu, mi baldaµ montros al vi... Sed unue pli da teo, ¶u ankaµ vivolas? Kabe: Jes, dankon.

15


pasporto - passaportepasi - passarporti - levar, trazer, transportarservo - serviçonur - apenas, somenteklara - calro/aamaso - multidãolo±i - morarletero - cartaadreso - endereçomondo - mundoorganizo - organizaçãobirdo - pássarosako - saco, sacola, bolsapersono - pessoabezoni - precisarvizo - vizo

rapida - rápido/akapti - perceber, pegar, capturarhotelo - hotel¥ati - gostarsperti - experimentarelspezi - gastar, total de saídasenspezi - ter como insumos, total deentradasfunkcii - funcionar±usta - justo, adequadofakto - fatodispono - disposiçãosignifi - significarkoni - conhecerregiono - regiãokontinento - continentepreta - pronto/abonvolu - tenha a bondade, por favorgasto - hóspede



Correlativos

©io Toda coisa, ação, acontecimento, "tudo" Mi ¶ion komprenis.Tiel Dessa/daquela maneira, "assim" Tiel funkcias.

Preposições

Je Preposição com uso indefinido. Je via dispono!Sen "Sem", não tendo algo. Sen mono.

Afixos

-et- Pequeno/a, fracamente. libreto-ig- Fazer que alguém faça algo, que alguma coisa

aconteça, e assemelhados.gastigi

-i±- Experimentar as conseqúências de algo que foifeito, acontecido.

ali±i

Outros casos

Oni Pronome impessoal. Oni bezonas...n por direktoTerminação para exprimir movimento, usada depois

de preposições de lugar.Kien?

16

©apitro 5 - Planado kaj Pasporta Servo

En la sama kafejo, Ina kaj Kabe daµrigas la planadon Ina: Bonvolu, jen via teo. Kabe: Dankon. Mi dume rigardis la invitilon por IJK. Mi multonkomprenas, sed ne ¶ion... Ina: Bone, bone. Nur demandu. Kabe: Jen la aferoj kiuj estas malklaraj por mi: ali±ilo, TEJO, Pepokaj amaslo±ejo. Ina: Ali±ilo estas ilo por al-i±i, en kiu vi skribas vian nomon,adreson ktp. TEJO estas mallongigo de Tutmonda EsperantistaJunulara Organizo. Pepo estas la amuza birdo de TEJO. Amaslo±ejoestas ejo kie amaso de homoj lo±as, kutime oni bezonasdormosakon tie. Kabe: Hmm, vi klarigis tro rapide. Mi ne kaptis ¶ion... Ina: Mi pensas ke ne tre gravas nun. Poste ni povas pli paroli prila IJK-invitilo.

Kabe: Do, vi volas plani la voja±on nun, cu? Ina: Jes volonte. Tiel vi vidos ke la voja±o ne kostos tiom multe. Kabe: Mi scivolas pri kiel vi solvos la tranoktadon ¶ar mi ne havasmonon por hotelo aµ junulargastejo... Ina: Jen la solvo! Libreto kun la nomo "Pasporta Servo". Kabe: Servo por kio? Ina: Por homoj kiel ni... Kiuj ¥atas voja±i kaj sperti landojn senelspezi multe da mono. Kabe: Bone... kaj kiel funkcias tiu servo? Mi vidas ke en la libretoestas multe da adresoj de pluraj landoj.

Ina: Guste. Fakte ili ¶iuj estas je via dispono! Kabe: "Je via dispono", kion signifas tio? Ina: Signifas ke homoj ¶e tiuj adresoj pretas gastigi vin kaj helpivin konati±i kun ilia regiono. Kabe: Sonas interese... Do, oni lo±as en la hejmo de aliajEsperantistoj, ¶u? Ina: Prave, mi havis plurajn interesajn spertojn per PasportaServo... Mi uzis ±in en tri kontinentoj kaj ±is nun funkciis tre bone. Kabe: Bonege, kien ni iru? Ina: Do, mia plano estas ke ni...

17


akcepti - aceitar, recebersukcesa - bem sucedido/a, com bom rezultadoflago - bandeira¥ildo - placateksto - textolaca - cansado/asata - satisfeito/a, sem fomeman±i - comerinformo - informaçãodubi - duvidarvico - fila, vez na sequênciatimi - temeramiko - amigo/akvitanco - recibomembro - membro

budo - bancamapo - maparu±a - vermelho/aaspekti - ter a aparência , parecerafabla - afávelmemori - lembrarlabori - trabalharhoro - horapaµzo - pausaknabo - menino, garotokonsenti - concordarsekso - sexolesbo - lésbicakredi - acreditarpreferi - preferir



Correlativos

Ial Por causa de/para alguma coisa, por algum motivo. Mi oal ne faris.

Preposições

Sub Sob Sub flago.

Afixos

-an- Membro, pertencente. urbano-in- Sexo feminino. knabino-ont- Quem fará algo. venonta

Outros casos

Ol Palavra comparativa "ol". Pli bona ol ±i.

18

©apitro 6 - Alveno kaj akcepti±o

Ina kaj Kabe alvenas post sukcesa vojago kaj uzado de PasportaServo en du urbojKabe: Jen, vidu, tie estas granda Esperanto-flago. Ina: Jes, kaj sub gi estas sildo kun la teksto "Bonvenon al IJK!". Hura! Ni do finfine alvenis. Kabe: Jes... Mi estas tre laca kaj malsata... Cu vi pensas ke nipovas tuj ion mangi? Ina: Mi dubas pri tio... Unue ni devas akceptigi ce la akceptejo, kajtio povas dauri longe miasperte. Kabe: Ho ve! Cu tio estas la vico por la akceptejo? Ina: Mi timas ke jes. Ne estas tute perfekte alveni vespere... Sed nipovas babili kun homoj en la vico. Jen, mi vidas amikon de Rusio!Saluton Katja!! Kabe: Mi estas malsata, mi volas mangi.

Post ¶irkaµ 2 horoj en la vico kun novaj kaj malnovaj amikojLKK-ano: Bonvenon, kiu vi estas? De kiu lando? ©u vi antaµpagis?Se jes, bonvolu montri la kvitancon. ©u vi estas TEJO-membro? Sene, vi povas membri±i ¶e la venonta budo.Ina: Jen kvitancoj de antaµpagoj, membrokartoj kaj niaj pasportoj.LKK-ano: Tre bone. Do, mi vidas ke vi lo±os en amaslo±ejo kajman±os en la junulargastejo. ©u ±ustas tiuj informoj? Kabe: Jes. LKK-ano: Perfekte. Vi povas pagi kaj ricevi sakon kun programo,mapo ktp ¶e la ru±a budo, tie. Ina: Bone, dankon.Kabe: Tiuj personoj vere aspektis lacaj... Kaj ne estis tre afablaj. Ina: Vi pravas, sed memoru ke la LKK laboras jam dum eble okhoroj sen multe da paµzoj. Mi certas ke ili estos pli afablaj kajbabilemaj dum la semajno. Kabe: Bone. Nun ni trovu la amaslo±ejon kaj poste mi ¥atus ionman±i... Ina: ©u vi vidis la knabinon ¶e la TEJO-budo? Kabe: Jes, kio pri ¥i? ©u vi konas ¥in? Ina: Bedaµrinde ne... Sed ¥i estas ege bela, ¶u ne? Kabe: Mi konsentas, tamen ne bone komprenas... ©u al vi pla¶asinoj? Ina: Jes... Mi volis diri al vi antaµe, sed ial ne faris. Virinoj pla¶as almi pli ol viroj aspekte ktp.

Kabe: ©u - ¶u vi estas...? Ina: Jes, mi estas samseksemulo. Oni ankaµ povas diri lesbo. Kabe: Bone... Mi tute ne sciis... Sed mi ±ojas ke vi diris. Fakte miankaµ ±ojas ke vi estas samseksemulo. Vi estas la plej afabla kajagrabla lesbo kiun mi konas! Ina: Dankon! ©u vi konas aliajn? Kabe: Ne. Ina: Sed kiel vi scias tion? Kabe: Fakte... ©iukaze mi kredas ke tiu knabino pri kiu vi parolispreferas virojn! Ina: Ni vidos...

19


apenaµ - apenasnervoza - nervozo, nervozaronki - roncar±eno - desgostoprofunda - profundo/aorelo - orelha, ouvido¥topi - entupirevidente - evidentementekompati - ter dó, ter penakrei - criarkaresi - acariciarminuto - minutotrafi - atingir, acertarmateno - manhãfeki - eliminar fezes, fazer cocô

fermi - fecharviziti - visitarsupozi - suporprezidi - presidirprezenti - apresentarprelego - palestradekstra - direito/akonstrui - construirrekto - retidãometro - metroflava - amarelo/adomo - casaflanko - ladosendi - enviarpo¥o - bolsotelefono - telefone



Correlativos

Kioma Quem na ordem da fila ou da seqüência, em queposição.

Kioma horo estas.

Preposições

Laµ Segundo, conforme. Laµ mi.

Afixos

-¶j- nome carinhoso para masculinos. Ka¶jo-nj- nome carinhoso para femininos. Injo

Outro/a

-n por daµroTerminação para exprimir duração. Tiu daµros horon.Si Pronome reflexivo usado para 'sxi', 'li', 'gxi', 'ili' e

'oni'.~i ¥atas sin.

20

©apitro 7 - Komenco de la unua tago

En la amaslo±ejo Ina: Bonan matenon! Kabe: Eheeee. Ina: ©u vi bone dormis? Kabe: Male. Mi apenaµ dormis... Ina: Sed kial? Eble vi estis nervoza pri via unua IJK-tago? Kabe: Ne vere. Simple iu tre laµte ronkis la tutan nokton kaj tioege ±enis min. ©u vi ne aµdis tion? Ina: Tute ne, mi profunde dormis. ©u mi forgesis diri al vi ke indasuzi orel¥topilojn kiam vi dormas en amaslo±ejo? Kabe: Evidente jes... Ina: Ho, kompatinda Ka¶jo! Kabe: Pri kiu vi parolas? Ina: Pri vi. Per -¶j- eblas krei karesnomojn en Esperanto. Kabe: Ha, jes, mi iam legis pri tio. Kaj vi do estus Injo? Ina: Se vi volas.

Kabe: Kioma horo estas nun? Ina: Jam estas kvin minutoj antaµ la deka, aµ naµa kvindek kvin.Vi maltrafis la matenman±on... Kabe: O, fek'! Kaj mi kiu estas ege malsata. Ina: Se vi hastas, vi povas almenaµ trafi la malfermon de lakongreso. Kabe: Kiam ±i estos? Ina: Je kvarono post la deka. ®i daµros horon. Kaj je la dek duaeblos man±i. Kabe: Bele. Mi antaµ±ojas. Diru, kio okazas dum la malfermo? ©u±i estas vizitinda entute? Ina: Laµ mi jes. Kutime ne estas tre vigla sed por vi, kiel 'novulo',povus esti interese. Mi supozas ke la prezidanto de TEJO diroskelkajn vortojn. Iu de LKK ver¥ajne prezentos la temon de lakongreso. ©iu IJK havas sian temon. Mi esperas ke estos iom damuziko ankaµ.

Kabe: Bone, kie ±i okazos? Ina: En la granda prelegejo. Kabe: Kiel trovi tiun? Ina: Kiam vi eliras tiun ¶i ejon, iru dekstren ±is la fino de lakonstrua¤o, dekstren denove, rekten dum eble 100 metroj kaj estasflava domo je la maldekstra flanko de la vojo. En ±i vi trovos¥ildojn pri ¶iuj ejoj de IJK. Kabe: Dankon... Mi sendos mesa±on per po¥telefono, se mi netrovos. Ina: Ha, bona ideo. ®is tie! Kabe: ©aµ.

21


gardi - guardar (proteger)an±elo - anjo¥erco - brincadeira,deziri - desejarlasta - último/afrukto - fruto/adoni - darkoro - coraçãoresti - permanecerveka - que acorda, que desperta (a outro, em outro)¶efa - principalagi - agir

strukturo - estruturaja - de fato, sem dúvidaserioza - sério/akontakto - contatopre±i - rezar, orar¶ambro - quarto, aposento¶ielo - céupapero - papeltasko - tarefapropono - propostavoki - chamarmiri - espantar-se, surpreender-sesidi - estar sentado/a



Afixos

-estr- Aquele que dirige, gerencia, é chefe. urbestro

22

©apitro 8 - Gardan±eloj? ©u vi ¥ercas?!

En la prelegejo Prezidanto de TEJO: Fine mi deziras al vi ¶iuj, kaj laµ la lastajinformoj ni estas 423 ¶i tie de 38 landoj, fruktodonan kajamuzegan IJK-semajnon! Koran bonvenon nome de laTEJO-estraro. --- post granda aplaµdo --- Ina: ©u vi sukcesis resti veka? Kabe: Jes, ¶efe pro mia malsato... Ne, mi ¥ercas. Estis intereseaµdi iom pri la agado kaj strukturo de la movado. Ina: Eble iu el la TEJO-kunsidoj povas interesi vin... Kabe: Jes eble. Mi provos iun tagon ¶eesti unu por vidi. Sed kioestas tio pri "gardan±elo"? ©u iu malbona ¥erco?

Ina: ~ajnas ke vi tamen iom dormetis... Ili ja klarigis ke temas prihomoj kiuj jam havas multe da IJK-spertoj kaj pretas helpi alIJK-novuloj. Do, la nomo "gardan±elo" estas ¥erca, sed la ideoestas serioza kaj bona miaopinie. Kabe: Kaj kiel kontakti tiujn an±elojn? Per iu IJK-pre±o eble... Ina: Provu! Se ne funkcias vi povas iri al ¶ambro "La ¶ielo" post latagman±o. Kabe: Bonege, unue man±o, poste ¶ielen al la an±elinoj.

Post iom maltro da man±o, Kabe iras al la ¶ambro "La ¶ielo"Jesi: Saluton. ©u estas via unua IJK? Kabe: Jes. Saluton. Jesi: Bone. Mi tre ±ojas. Mi estas Jesi kaj tiu ¶i estas jam mia sesaIJK. Jen estas papero kun kelkaj demandoj kaj taskoj rilate alkongreso. Mi proponas ke vi kun Ana de Pollando, Boris deGermanio kaj Nacuko de Japanio provu solvi ilin. Nur voku min sevi bezonos helpon. Kabe: Bone... dankon.

Poste en la libroservo Ina: Kiel do estis en la ¶ielo? Kabe: ©ielece... Mi pensas ke mi fakte renkontis veran an±elinon!Mirinde bela kaj afabla ¥i estis... Ina: Ho, Dio mia! Kaj kio estas ¥ia nomo? Kabe: Aj, mi jam forgesis!

23


trinki - beberebria - ébrio, bêbadopeti - pedirbiero - cervejavodko - vodkarondo - roda, círculo, grupo afimelekto - eleição, escolhakiso - beijo¥an±o - mudançafacila - fácilpraktike - praticamente

stranga - estranho/aviando - carnesola - só, sozinho/afajfi - assoviarsana - são, sadio/aje via sano - à sua saúdegufo - coruja (uma espécie)konstanta - constantetrankvila - tranqüïlo/akoridoro - corredorkara - querido/a



Afixos

-uj- "recipiente", espaço com algo específico dentro. bierujo

Outros casos

-n pormezuro

-n é utilizado para mostrar medida. Tiu kostas unu eµron.

Participoj Eles apresentam ação como qualidade ou estado. Kisinto i±is kisoto.

24

©apitro 9 - Parolo kun la trinkejestro

En la trinkejo, Kabe pli kaj pli ebrii±as (¶u ankaµ la trinkejestro?) Kabe: Unu bieron mi petas. Trinkejestro: ®i kostas 1 eµron. ©u vi ¥atus ankaµ ion alian? Kabe: Ne dankon, biero sufi¶as por mi. Trinkejestro: ©u vere? Kio pri vodko, labambo kaj inoj? Kabe: Nu, kial ne... Mi ankoraµ ne dancis labambon, sed laµdire ±iestas amuza.

Trinkejestro: Funkcias tiel ke dum la kanta¤o "La Bamba" homojdancas en granda rondo kaj ene de tiu rondo dancas aliaj homoj.Tiuj dancantaj ene de la rondo elektas dancanton de la rondo kajkisas ¥in aµ lin tri-foje sur la vangoj, poste ili ¥an±as lokon kaj lakisito i±as kisonto. La kisinto nun estas kisoto. Tre facile, ¶u ne? Kabe: Nu, mi esperas ke estas pli facile en la praktiko... Mi provosiam, sed unue la bieron! Trinkejestro: Sa±a knabo.

Kabe: Vi, kiu konas preskaµ ¶iujn ¶i tie, ¶u vi scias kiu estas laknabino kiu kunordigis la 'gardan±elojn'? Trinkejestro: Vi ver¥ajne pensas pri Jesi... Kabe: Jes, ±uste! Nun mi memoras ke mi aµdis ¥ian nomon. Trinkejestro: Laµ mi ¥i estas stranga persono. Tute ne trinkasbieron kaj ne man±as viandon. ~ajnas ke ¥ia sola intereso estasEsperanto-agado. Kabe: Sed ¥i estas tre bela kaj afabla laµ mi... Trinkejestro: Eble vi pravas pri tio... ~i preskaµ neniam estas en latrinkejo kaj do mi ne renkontas ¥in ofte. Fakte, mi tute fajfas pri tiajhomoj!

Kabe: Mi komprenas... Tiel parolas vera trinkejestro! Trinkejestro: Prave. Je via sano! Kabe: Je via sano! Mmmm, bonega biero. Trinkejestro: Kompreneble. Estis ja mi kiu elektis ±in. Kabe: Amiko, ¶u vi havas ideon kie eblus trovi tiun strangan, sedtre belan knabinon? Trinkejestro: Tutcerte en la Gufujo. Tiaj homoj konstante sidas tieteumante. Kia teda vivo!

Kabe: Gufujo? Trinkejestro: Guf-uj-o. Estas trankvila ejo kie eblas trinki teon,babili, aµskulti trankvilan muzikon kaj simile. Vi trovos ±in fine de lakoridoro ekster la trinkejo. Sed vi ne povas porti vian bieron tien!Vere estas ujo de gufoj! Kabe: Bone, dankon... Eble mi iru al la dancejo unue. Trinkejestro: La venonta persono! Kion vi volas kara?

25


stre¶i - ficar tenso, ligado/akontrasto - contrasteforta - forteafi¥o - cartazmorgaµ - amanhãekskurso - excursãocetere - além dissoakvo - águafali - cairekspozicio - exposicãomoderna - moderno/aarto - artependi - pendergvidi - guiardiskuti - discutirtitolo - títulofeminismo - feminismovasta - vasto/akampo - campo

seminario - semináriorajto - direitobiciklo - bicicletakaravano - caravanafestivalo - festivalttt (tut-tera teksa¤o) - wwwreprezenti - representaroficiala - oficialinstanco - grau de julgamento, autoridadecom poder de decisãoforumo - fórumsekcio - seçãoekvilibro - equilíbriosento - sentimentogitaro - violãobando - bandapopo - popfondi - fundareventuale - eventualmenteatendi - aguardar



(Neste cap

26

©apitro 10 - Gufujo

En la Gufujo Jesi: ©u estas libera loko? Ina: Jes, certe. Jesi: Tre agrable ¶i tie en la gufujo. Mi bezonas iom da trankvilopost tre stre¶a tago. Ina: Mi komprenas. La etoso en gufujo estas tre bona kontrasto alla aliaj okaza¤oj dum IJK, ¶u ne? Jesi: Jes. Mallaµta muziko, trankvila babilado kaj iu interesa teo.Perfekte por rehavi fortojn...

Ina: Vi ¥ajnas ege laca. Kion vi faris dum la tuta tago? Jesi: Unue mi faris afi¥on por la morgaµaj ekskursoj. Cetere, ¶u viiros al iu ekskurso? Ina: Jes, al la granda akvofalo kaj poste al ekzpozicio pri modernaarto. Jesi: Bona elekto. Ankaµ mi iros tien. ©iukaze, post la pendigadode la ekskursafi¥oj mi gvidis diskutrondon kun la titolo "©ufeminismo samas en diversaj landoj?". Estis tre interesa kaj vigladiskuto. Kaj dum la lastaj kvin horoj mi estis en longakomitatkunsido. Vere estis tro longa, sed nun la komitatofinkunsidis.

Ina: Ha, vi do estas komitatano? Jesi: Jes, kaj mi ankaµ estas en la estraro de TEJO. Ina: Mi neniam estis tre aktiva en la movado... Fakte kio estas la¶efa agado de TEJO nun? Jesi: ®i estas vasta. En plej diversaj kampoj ni havas agadon,ekzemple seminarioj pri homaj rajtoj kaj interkulturaj rilatoj,biciklokaravanoj, lingvaj festivaloj, konstruado de ttt-pa±oj ktp. Niankaµ estas reprezentitaj en diversaj oficialaj instancoj kiel ForumoJunulara Eµropa, UNESKO kaj la junulara sekcio de Unui±intajNacioj. Ina: Sonas interese. Tamen por mi sufi¶as esperantumi unu aµ dusemajnojn jare.

Jesi: Jes, oni trovu sian ekvilibron... ®uste nun mi sentas ke estastro da Esperanto en mia vivo... ©u vi estas membro de iu aliaorganizo? Ina: Ne vere organizo, sed mi ludas gitaron en bando. Jesi: Bele! Mi tre ¥atas kanti. Kian muzikon vi ludas? Ina: Nu, estas simpla popo. Ni ¤us fondis la bandon, sed eventualeni ludos dum la venonta IJK... Jesi: Mi jam antaµ±ojas! Nur diru se vi bezonas iun helpkantiston. Ina: Kial ne?! Eble vi volas kanti ion nun kaj mi povas ludi gitaron?Jesi: Jes, mi ¥atus tion. Ina: Tre bone, mi tuj venigos mian gitaron. Jesi: Mi atendas vian espereble rapidan revenon...

27


amo - amorenami±o - enamoramento, apaixonamentofeli¶o - felicidadebati - bater

bu¥o - bocaradii - irradiarspeciala - especialflirto - flerte, (pop: paquera)



(Neste capítulo não há novidades gramaticais.)

28

©apitro 11 - Enami±oj?

Du tagojn poste, ekster la dancejo Ina: Ej Kabe, vi aspektas feli¶ega. Kabe: Jes mi estas! Ina: Bele. Mi ±ojas! ©u la kongreso tiom pla¶as al vi? Kabe: Jes kaj ne... Certe mi tre kontentas pri IJK, sed estas io aliakio feli¶igas min. Pli ±uste dirite, estas iu kiu batigas mian koron. Ina: Diru, diru, ¶u vi enami±is al iu knabino? Kabe: Mi ne certas ¶u mi jam enami±is, sed senti±as tre bone... ~ie¶ kisis min sur la bu¥on dum labambo. Mirinde kian kison ¥idonis...

Ina: Bonege! Nun mi komprenas kial vi elradias tiom da ±ojo.Fakte, io simila okazis al mi... Kabe: Sed mi pensis ke vi ne ¥atas labambumi. Ina: Prave. Ne okazis en la dancejo, sed en la Gufujo. Kaj ne estiskiso, sed tamen io tre ±ojiga... Kabe: Do, rakontu! Ina: Mi ne scias kion diri vere... Nenio speciala okazis, almenaµankoraµ ne okazis. Sed mi iel sentis ke ¥i tre ¥atas min kaj mi ¥in.Ni longe babilis pri muziko kaj poste kantis kune... Mi pensas ke ¥iflirtumis kun mi, estis tre agrable. Kabe: "Malfeke!", kiel diras via amiko de Kanado. Ina: Jes, vere! Mi esperas renkonti ¥in baldaµ denove. Kabe: Same mi...

29


lago - lago, lagoaproksima - próximo/aprivata - privado/adamne - danouviza±o - cara, rostosigno - signo, sinalkonfuzo - confuzo/astato - estado

komplike - complicadamente, complicadoambaµ - ambosimpreso - impressãomomento - momentoplena - cheio/adesegni - desenharsablo - areiasekundo - segundo (tempo)ridi - rir



Mostra a presença de ambos os gêneros.Afixos

30

©apitro 12 - La lasta nokto

©e lago proksime de la kongresejo Kabe: Ho, ankaµ vi estas ¶i tie!? Ina: Jes, mi renkontos amikon ¶i tie baldaµ, por privatainterparolo. Do, mi ¥atus peti vin foriri. Kabe: Nu, tio ne eblas. Tute ne eblas fakte. Ina: Kial? Tiu ¶i renkonto estas tre grava por mi! Do, bonvolu lasimin sola. Kabe: Kiel mi ¤us diris, tio ne eblas. ©ar ankaµ amiko de mi baldaµaperos ¶i tie. Ina: Damne. Tipe ke ±uste nun... Fakte temas pri la knabino pri kiumi rakontis. ~ia nomo estas Jesi cetere.

Jesi aperas Jesi: Gekaraj! Bonege ke vi povis veni, mi tiom ±ojas vidi vindenove! Sed... Vi aspektas ¥okitaj kaj iel konfuzitaj... Kabe: Evidente... Jesi: Do, mi supozas ke vi jam ekkomprenis kiel statas, ¶u? Ina: Mi nenion komprenas! Kabe: Mi pensas ke mi ne volas kompreni... Jesi: Sed ne estas komplike! Lasu al mi klarigi. Kiam Ina rakontisal mi pri sia amiko kiu lernis Esperanton tre rapide kaj nomi±asKabe, mi kaptis ke vi du jam konas unu la alian. Ina: Jes, sed... Jesi: Sed kio

Kabe: Ni ambaµ havis la impreson ke vi flirtumis kun ni kaj... Jesi: Tute prave! Pro tio mi volis paroli kun vi ambaµ nun.Aµskultu mi petas. Mi ofte tre ¥atas plurajn personojn samtempe,ne gravas ¶u estas viro aµ virino. Kaj dum IJK okazis ke mienami±is al vi ambaµ! Kabe: Kaj ¥ajne ni ambaµ al vi... Ina: Momenton, mi estas tiom laca ke mi apenaµ povas pensi. ©umi ±uste komprenis ke... Jesi: Jeees! Vidu: Jesi kun ±ojplena viza±o desegnis grandan koron en la sablo kajskribis en ±i "I + J + K". Kabe post sekunda pripensado diris "Jen nia IJK" kaj ili ¶iuj ekridis! Fino

31

eis nosso ijk - lernu

Documents