Transcript
Page 1: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]1

SARDINHA# 10 Junho/Junij 2015 EDIÇÃO TRIMESTRAL / ČETRTLETNA IZDAJA www.sardinha.org

Carlos Bica

Gisela João visita Bled

Kaja Draksler

Sardinha do Mês: Ana Groznik

Gisela João je bila na Bledu

Kaja Draksler

Sardina Meseca: Ana Groznik

Carlos Bica

Page 2: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

Depois de um curto Verão a Sardinha está de volta à mesa dos seus leitores, mais fresca do que saladas em frasco e com muito para contar. Entre o Fado e o Jazz falamos com músicos inspiradores que convidam a uma tarde bem passada perto do gira-discos. A nossa sardinha do mês conta-nos das suas aventuras por terras lusas. In t roduz imos também o a r t i s ta português Vhils que tem já uma forte projeção internacional. Daqui para a frente tentamos trazer aos nossos leitores uma agenda de eventos de interesse, sugestões para discos e algumas curiosidades. Lembramos ainda que a Escola está aí e que muitas surpresas se avizinham. Entretanto já se vão cheirando as castanhas para nos lembrar que o Verão termina aqui.

Po pre-kratkem poletju se Sardinha vrača na mize svojih bralcev, tokrat bolj sveža od svežih solat v kozarcu in z veliko novicami. Fado in jazz umetniki vas bodo spodbudili k temu, da prež iv i te ves popoldan ob poslušanju glasbe. Sardinha meseca vas bo popeljala v svojo i z k u š n j o P o r t u g a l s k e . Nenazadnje pa predstavljamo še portugalskega umetnika Vhilsa, k i j e v e d n o b o l j z n a n v mednarodnem prostoru. Na samem koncu sledi še vabilo na dogodke, ki jih v prihodnje ne gre zamuditi ter predlogi za plošče, ki jih ne gre preslišati. Ponoven pričetek šole ter duh po kostanjih v zraku, pa nas opominjajo, da je jesen tudi že tukaj.

Olhar para a uva não mata a sede.

Opazovanje grozdja še ne poteši žeje.

UVODNIK PREFÁCIO

Numa manhã de Domingo ensolarada viemos visitar um dos maravilhosos encontros organizados por Marta Helena Berglez e pelo Projeto Sementeira à volta dos contos infantis. Desta vez trouxeram Nara Vidal, autora de importantes livros infantis como “Pindorama de Sucupira” ou “O doce plano das galinhas”. Este último foi a história lida neste encontro, simultaneamente em Português (por Marta Berglez) e Esloveno (por Eva Mitiç), com algumas intervenções mascaradas que

alegraram todos os presentes. A Nara trouxe também consigo um livro para adultos chamado “Lugar comum” que esperemos que em breve veja tradução para Esloveno. Estes encontros são frequentes e costumam trazer autores brasileiros de relevo na literatura infantil. Este encontro faz parte do "Conto por todos os cantos", projeto da Embaixadora Katia Gilaberte (que trouxe a autora Nara Vidal) em parceria com o Projeto Sementeira. O Sementeira é também parceiro da Associação de Amizade Es lovena-Por tuguesa pa ra a lguns projetos.Esperamos ansiosos pelo novo encontro que está

previsto para o final de Outubro e já promete uma boa surpresa. Até lá muito bons sonhos, a dormir ou acordados.

Na sončno nedeljsko jutro smo se udeležili otroške delavnice s pripovedovanjem zgodb v organizaciji Marte Helene Berglez (Projeto Sementeira).Tokratna gostja je bila Nara Vidal, avtorica pomembnih otroških knjig kot so 'Pindorama de Sucupira' in

'Sladki kokošji načrt'. Slednjo sta brali v portugalščini Marta Berglez, in v slovenščini Eva Mitič, vmes pa sta vse zbrane razveselili še dve lisički. Tovrstna srečanja se odvijajo redno, pogosto jih obiščejo tudi avtorji otroških knjig. Izvajajo se v okviru projekta 'Conto por todos os cantos', v organizaciji brazilske ambasadorke Katie Gilaberte, ter v sodelovanju s projektom 'Sementeira'. Komaj čakamo naslednje srečanje, ki bo predvidoma konec oktobra. Do takrat pa vam želimo prijetne sanje, pa naj bo to podnevi ali pa ponoči.

Joao Pita Costa

CONTOS DA SEMENTEIRA ZGODBE IZ SEMENTEIRE

Page 3: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]3

SARDINHA DO MÊS SARDINA MESECA ANA GROZNIK Sardina te številke je Ana Groznik, doktorica managementa in strastna športnica, ki je zadnjih 6 let živela v Lizboni. Pripovedovala nam je o svoji integraciji v portugalsko družbo in kulturo, o tem kaj tekaču ponuja mesto z neštetimi hribčki kot je Lizbona in še o mnogo drugih rečeh. Vabljeni k branju!

S: Študirala si v Ameriki, nato pa te je pot peljala nazaj v Evropo, najprej na Portugalsko. Zakaj si se odločila ravno za Portugalsko in koliko časa si ostala tam?AG: Ob koncu študija sem dobila pač najboljšo ponudbo na Portugalskem. že na prvem kratkem obisku ob intervjuju za službo pa sem bila nad Lizbono zelo prevzeta in se mi je zdela obvezna kot turistična destinacija, nisem pa si mislila, da bom tam ostala šest let.S: Povej nam več o svoji integraciji v portugalsko družbo in kulturo (jezik, kuhinja, stereotipi).AG: Portugalci in Slovenci se mi zdimo pravzaprav presenetljivo podobni, seveda pa v marsičem tudi izredno različni. Najbolj sem bila šokirana in tudi r a z ž a l o š č e n a n a d v e l i k o s o c i a l n o razslojenostjo med ljudmi, v čemer je Portugalska na vrhu, Slovenija pa na drugem ekstremu v EU. To se čuti na vsakem koraku, dokazujejo pa tudi razni ekonomski kazalci (npr Gini index).Evropejci so bolj navezani na družine, gojijo tesne stike iz mladosti, več je birokracije in mnogo zgodovinskih r a z l o g o v, z a k a j k a j n i n a j b o l j pragmatično urejeno. Biti tujec je zato bilo mnogo težje kot v Ameriki, pa ne samo zaradi jezika. Portugalščina se mi zdi pravljično lep jezik, za začetno sporazumevanje relat ivno lahek, za perfekcijo pa nedosegljiv. Imela sem veliko srečo s svojimi profesorji portugalščine, pa tudi kasneje s prijatelji, ki so bili potrpežljivi v pogovorih z mano. Portugalska kuhinja mi je zelo odgovarjala, še posebej kakšne zelo preproste, a vendarle zame zelo posebne jedi in prigrizki kot so: polži, tremoços, olive, toast, torresmos, ocvirki, vampi, sardele, ovos de peixe, batata a murro, raznorazne juhe, carioca do limão, višnjevec, mandljev liker… Sladice so se mi zdele presladke, zato pa nisem zamujala sezon nešper, camarinhas, fig, abrunhos, medronhos, kutin, kostanja itd.S: Kaj si pogrešala iz Slovenije? Kako pogosto si se vračala nazaj v domovino?AG: Domov sem prihajala poleti in za božično-novoletne praznike. Pogrešala sem seveda domače in prijatelje, od stvari pa sem si s sabo, zdoma nosila samo bučno olje. Ker sem s podeželja, mi je v Lizboni zelo manjkala narava pred hišnim pragom.S: Si strastna tekačica. Kje si tekla po Lizboni? In kje še na Portugalskem?AG: Portugalci so odlični tekači, tako profesionalni kot ljubiteljski. V Lizboni se veliko teka ob reki Tejo, in na Monsantu, nekakšnem lizbonskem Rožniku. Skorajda vsak vikend me je tek zanesel na razne konce Portugalske: Barrancos, Maiorca (Portugalska), Reixida, Ota, Almourol, Aveiro, Penacova, Mirando do Corvo, Barcelos, Piódão, Serra

d’Arga, "terras do Sicó", Ortiga, Belver, Valongo, Régua, Vidigueira, Figueira da Foz, Alqueva, Portel, Sintra, São João das Lampas, Mafra, Ericeira, Bucelas, Elvas, Santarém, Setúbal, Vale de Figueira, Vila Franca de Xira, Constância, Covas de Ferro, Serra da Freita, Estrela, Ponte do Sôr, Lousã, Almeirim, Ferreira do Zêzere, São Mamede, Costa da Caparica in Fonte da Telha, ... ! Trail tek je bil zame način druženja in popotovanja.S: Nogomet je nacionalni šport. Si si ogledala kakšno tekmo tudi v živo, s stadiona?AG: Ja, nogomet je pomembna zadeva! Ko je nekaj mesecev v vratih Benfice briljiral Jan Oblak, sem še posebej navdušeno navijala. Drugače mi je bilo zanimivo spremljati rivalstvo Benfice s Portom in na mestni ravni s Sportingom. Na tekme sem šla večkrat in tudi obiske iz Slovenije sem z veseljem peljala na kakšno kvalitetno tekmo, pa tudi v muzej stadiona Luz.

Posebno doživetje pa je bil tudi ogled tekem v kakšni restavraciji.

S: Zdaj si se vrnila v Slovenijo. Kaj pogrešaš od Portugalske - kaj ti je ostalo od njihovega stila življenja?

AG: Pogrešam seveda najbolj ljudi, s katerimi sem si bila blizu - bilo je neprecenljivo in ganljivo, kako so me lepo sprejeli in podprli. Pogrešam trail i z l e t e v s a k v i k e n d . P o g r e š a m portugalščino. Pogrešam Monsanto in večerni veter z morja in občasne močne nalive. Pogrešam bosonoge teke po neskončnih peščenih obalah. Pogrešam polže in ‘mini’ -je. Pogrešam obešeno

perilo pod okni v ozkih lizbonskih ulicah. Pogrešam modri slak in cvetenje jakarand

in citronovcev in nešper... To so bila čudovita leta in nepozabna izkušnja, del mene

je za vedno ostal na Portugalskem in del, ki se je vrnil, bo za vedno ostal precej portugalski. A je

že prav, da sem spet doma – saj kot je rekel Pessoa: O Tejo é mais belo que o rio que corre pela minha aldeia, mas o Tejo não é mais belo que o rio que corre pela minha aldeia, porque o Tejo não é o rio que corre pela minha aldeia.

Neste número da Revista Sardinha entrevistamos Ana Groznik, Doutora em Gestão e atleta amadora que nos últimos 6 anos viveu em Lisboa. Ela contou-nos sobre a sua integração na sociedade e na cultura Portuguesa, sobre o que a cidade dos 7 montes Lisboa oferece aos corredores, e sobre muitas outras coisas. Está convidado a ler!

S: Estudaste nos Estados Unidos, e estás no caminho de volta à Europa, passando primeiro por Portugal. Porque te decidiste por Portugal e quanto tempo ficaste lá?AG: No final dos estudos eu tive a melhor oferta em Portugal. Na primeira visita curta, numa entrevista para emprego, estava muito virada para Lisboa e parecia obrigatória como um destino turístico, mas eu nunca pensei que ia lá permanecer por seis anos.

Page 4: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]4

S: Conta-nos mais sobre a tua integração na sociedade e cultura Portuguesa (linguagem, culinária, estereótipos).AG: Os Portugueses e Eslovenos para mim parecem-me surpreendentemente semelhantes. É claro que em muitos aspectos também muito diferentes. Fiquei chocada e triste com a grande estratificação social entre as pessoas, na qual Portugal está no topo, enquanto no outro extremo está a Eslovénia, na União Europeia. Isso pode ser sentido a cada passo, demonstrando assim como vários indicadores económicos (por exemplo, índice de desigualdade de Gini).As pessoas na Europa estão mais ligadas às suas famílias, mantendo contactos estreitos da sua juventude. Há mais burocracia e muitas razões históricas pelas quais as coisas não são organizadas de forma mais pragmática. Ser uma estrangeira em Portugal é muito mais difícil do que nos Estados Unidos, não só por causa da língua. Sinto que o Português é uma língua bonita, relativamente fácil para a comunicação inicial, mas muito difícil para atingir perfeição. Eu tive muita s o r t e c o m m e u s p r o f e s s o r e s d e Português, e mais tarde com amigos que foram pacientes em conversas comigo. A gastronmia portuguesa respondeu às m i n h a s e s p e c t a t i v a s , e s p e c i fi c a m e n t e à simplicidade, pratos e lanches muito especiais, tais como caracóis, tremoços, azeitonas, tostas, torresmos, couratos, tripas, sardinhas, ovas de peixe, batata a murro, todos os tipos de sopas, carioca de limão, ginginha, licor de amêndoa amarga ... As sobremesas são demasiado doces para o meu gosto. Porém, eu não perdia as estações da nespera, camarinhas, figo, abrunhosa, medronhos, marmelo, castanhas e outras frutas.S: O que sentiste falta da Eslovénia? Quantas vezes voltaste à tua terra natal?AG: Vim só no verão e para as férias de Natal e Ano Novo. Eu sentia falta, é claro, da família e amigos, e das coisas de longe trazia apenas óleo de abóbora. Porque eu sou do interior, eu sentia falta em da natureza à porta de casa, e por isso de Alfama mudei-me para o Monsanto.S: És uma corredora apaixonada. Onde corrias em Lisboa? E em que outros sítios em Portugal?AG: Os portugueses são excelentes corredores, entre os profissionais e os amadores. Em Lisboa, muitas pessoas correm ao longo do rio Tejo e no Monsanto, uma espécie de

Roznik em Lisboa. Quase todos os fins de semana correr levou-me a vários cantos do Portugal: Barrancos, Maiorca (Portugal), Reixida, Ota, Almourol, Aveiro, Penacova, Miranda do Corvo, Barcelos, Piódão, Serra d'Arga, "terras do Sico", Ortiga, Belver, Valongo, Régua, Vidigueira, Figueira da Foz, Alqueva, Portel, Sintra, São João das Lampas, Lisboa, Ericeira, Bucelas, Portalegre, Santarém, Setúbal, Vale de Figueira, Vila Franca de Xira, Constâncio, Covas de Ferro, Serra da Freita, Estrela, Ponte do Sor, Coimbra, Almeirim, Ferreira do Zêzere, São Mamede, Costa da Caparica e Fonte Telha ... - correr foi para mim uma forma de socializar e viajar.S: O futebol é o desporto nacional. Assististe a algum jogo em directo no estádio?AG: Sim, o futebol é uma questão importante! Estava

entusiasmada com o brilhante sucesso de Jan Oblak no Benfica, mas por outro lado era

interessante ver a rivalidade à distância entre o Porto e o

Benfica e, ao nível da cidade, com o Sporting. Fui várias

vezes a jogos e até mesmo trouxe visitas da Eslovénia a jogos de alta qualidade, bem como ao museu do Estádio da Luz. Uma experiência particular foi também ver partidas em

algum restaurante.S: Agora estás de volta à

Eslovénia. O que sentes falta de Portugal - o que trouxeste

daquele estilo de vida?AG: Sinto mais falta, é claro, das

pessoas com quem eu estava perto - foi inestimável e comovente como fui bem

recebida e apoiada. Sinto falta de trilhos cada fim de semana. Sinto falta de Português. Sinto falta de Monsanto e do vento do mar à noite e das fortes chuvas ocasionais. Sinto falta de correr com os pés descalços nas praias de areia sem fim. Sinto falta de caracóis e minis. Sinto falta da roupa sob as janelas nas ruas estreitas de Lisboa. Sinto falta das trepadeiras azuis e das jacaranda e nesperas em flor... Foram anos maravilhosos, uma experiência inesquecível. Uma parte de mim irá sempre permanecer em Portugal e outra parte que voltou, permanecerá sempre muito Portuguesa. Mas de qualquer forma é bom estar de volta para casa - porque, como disse Pessoa: O Tejo é mais belo que o rio que corre pela minha aldeia, mas o Tejo não é mais belo que o rio que corre pela minha aldeia, porque o Tejo não é o rio que corre pela minha aldeia.

Portugalska šola za najmlajše se prične 31. oktobra, v znamenju Dneva čarovnic. Vabljeni na srečanje!

A Escola Portuguesa para os mais pequenos está de volta a 31 Outubro com máscaras do dia das Bruxas. Participa!

DE VOLTA À ESCOLA NAZAJ V ŠOLO

Page 5: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]5

GISELA JOAO VISITA BLED GISELA JOAO JE BILA NA BLEDU No festival Okarina que neste ano teve lugar entre o dia 29 de Julho e 9 de Agosto de 2015 em Bled, foi a fadista Gisela João a última que se apresentou. Ela nasceu e cresceu em Barcelos mas o caminho levou-a para Lisboa. Depois do concerto tivemos oportunidade de falar um pouco com a excelente fadista, o que podem ler em continuação.

S: Podia explicar-nós um pouco sobre a canção nova e antiga »Casa da mariquinhas« em colaboração com Capicua? GJ: Eu acho que os artistas não gostam muito da palavra artista. Nós achamos que somos todos iguais enquanto pessoas. Eu diria que os cantores, atores, ou melhor, as pessoas que têm as profissões que aparecem na televisão, nas revistas e nos jornais têm uma obrigação de dar a vós aos problemas de toda a gente. Eu acho que neste momento nós vivemos numa sociedade com muito consumismo, onde não nos deixam viver a vida. Nós estamos a passar todos por uma crise gigante, há muitas pessoas que estão a viver muito mal, não têm dinheiro para nada e eu pedi à minha amiga Capicua para escrever uma nova letra. Já muitos fadistas cantaram e muitos poetas escreveram sobre esta casa imaginária da mariquinhas, então eu pedi-lhe para escrever sobre como é que estaria hoje a casa da mariquinhas se nós passássemos por lá. Pedi também para escrever sobre as casas abandonadas em Portugal porque há muitas com os cartazes: vende-se e há tanta gente a viver na rua, por isso também pedi para ela escrever sobre o facto de que as pessoas não se esqueçam da sua própria cultura porque têm que trabalhar muito, e que não se esqueçam de onde é que são e como é que são as suas raízes. S: Como é q u e f o i gravar a c a n ç ã o c o m J o s s Stone? GJ: Isso foi uma brincadeira. E l a e s t a v a e m Portugal para fazer um concerto e depois contactou-me porque queria perceber como era o fado. E o fado é uma música, um pouco como o soul ou o jazz, é música do povo e vive muito da interpretação e de quem a canta. Nós fomos almoçar e depois falamos sobre a música e experimentamos um pouco cantar a minha música. S: Como é que vê o fado e a música eletrónica como por exemplo o seu dueto com Nicolas Jaar? Acha que ambos os géneros de música podem comunicar entre si fluentemente?GJ: Acho que o fado é uma música muito feliz e a beleza dela é mesmo essa; que tudo seja muito simples e claro. Eu gosto muito da música eletrónica porque é uma corrente que me acompanha desde muito jovem. Aos 14 anos comecei ouvir música eletrónica, house, tecno e fui descobrindo todas essas raízes. Por isso acho que há realmente um ponto de encontro entre as duas correntes. O fado não vive sem poema porque conta história e acho que na música eletrónica se conta também. S: É a sua primeira vez na Eslovénia? GJ: Sim, é a minha primeira vez e acho muito mal que ninguém fale da Eslovénia no mundo inteiro. A Eslovénia é um segredo, é um país muito verde, o clima é ótimo, as pessoas são muito

simpáticas, a comida é boa e parece que vocês estão aqui num paraíso.S: Como é que reage a um público que não compreende o português, neste caso do seu fado?GJ: É um dos meus mais grandes desafios porque para mim o mais importante é a poesia e quando tenho alguém no meu público que não percebe o que quero dizer é complicado porque eu sei que a música é uma linguagem universal. Eu gosto de falar muito e tentar explicar um pouco durante o concerto para que as pessoas perceberem.S: O que é que gosta de fazer além de cantar?GJ: Gosto de dançar, bordar, fazer croché, faço roupas para mim, adoro ir para o jardim e ficar sentada na relva. Também adoro flores e brincar com as crianças.S: Tem algum ídolo entre os fadistas?GJ: Tenho, entre os fadistas, dos mais antigos Amália Rodrigues, Maria Teresa de Noronha, Argentina Santos, João Ferreira-Rosa, e depois há muitos outros cantores que não são portugueses e não cantam fado e que para mim também são fadistas; Maria Bethânia, Frank Sinatra, Elvis Presley, Bryan Ferry e Nick Cave. S: Quais os seus planos para o futuro?GJ: Cantar, casar, ter filhos e ser dona de casa.

Na letošnjem festivalu Okarina, ki je potekal med 29.7. in 9.8. 2015 na Bledu, je kot

zadnja nastopi la fadistka Gisela João, ki se je

rodila in odraščala v mestu Barcelos,

nato pa jo je pot popel ja la do L izbone. Po koncertu pa s e m i m e l a

pr i ložnost še malo poklepetati

z izvrstno pevko, kar si lahko preberete v

nadaljevanju.S: Nam lahko malo razložite

razliko med novo in staro izvedbo pesmi »Casa da mariquinhas« v sodelovanju s Capicuo?GJ: Mislim, da umetniki ne slišijo radi besede »umetnik«. Mislimo, da smo vse osebe enake. Sama bi rekla, da imajo pevci, igralci, ali bolje rečeno, osebe, ki se ukvarjajo s poklici, ki se pojavljajo na televiziji, v revijah in časopisih, neke vrste dolžnost, da vam posredujejo težave ljudi. Mislim, da v tem trenutku živimo v družbi, ki ji močno vlada potrošništvo, katero nam ne pusti živeti. Vsi skupaj se soočamo z ogromno krizo, veliko ljudi živi zelo slabo, nimajo denarja, zato sem prosila svojo prijateljico Capicuo, da tej pesmi napiše novo besedilo. Že veliko fadistov je pelo to pesem in veliko pesnikov je pisalo o tej namišljeni hiši. Prosila sem jo, da napiše kako bi bilo danes, če bi to hišo obiskali mi ter da omeni zapuščene hiše na Portugalskem, pred katerimi stojijo napisi: prodaja se. Za novo besedilo sem jo prosila tudi zato, ker morajo nekateri ljudje veliko delati in ker ne želim, da bi pozabili na svojo lastno kulturo, od kod prihajajo in kakšne so njihove korenine.S: Kako je bilo posneti pesem z Joss Stone?GJ: To je bila samo šala. Joss je bila na Portugalskem, ker je imela koncert in potem me je kontaktirala, ker je želela spoznati kakšna zvrst je fado. Fado je glasba, ki zveni malo kot soul ali

Page 6: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]6

jazz, je narodna glasba in živi predvsem od interpretacije in osebe, ki jo izvaja. Ob tej priložnosti sva šli na kosilo in govorili o glasbi, nato pa malo poizkusili zapeti »mojo glasbo«.S: Kako vidite fado v kombinaciji z elektronsko glasbo, na primer vaš duet z Nicolasom Jaarom? Mislite, da se lahko obe zvrsti med seboj sporazumevata popolnoma tekoče?GJ: Mislim, da je fado vesela glasba in to je pravzaprav tudi njena lepota; vse je preprosto in jasno. Sama imam zelo rada elektronsko glasbo, saj gre za smernico, ki me spremlja že od malih nog. Pri 14 letih sem začela poslušati elektronsko glasbo, house in techno ter tako odkrivala njihove korenine. Zato tudi mislim, da med njima resnično obstaja neka povezava. Fado ne more živeti brez pesmi, ker pripoveduje zgodbo in mis l im, da jo pr ipoveduje tudi elektronska glasba.S: Ste tokrat prvič v Sloveniji?GJ: Da, to je moj prvi obisk in mislim, da je zelo slabo, da nihče na svetu ne govori o Sloveniji. Slovenija je skrivnostna, zelo zelena dežela z odlično klimo in simpatičnimi osebami. Imate tudi dobro hrano in izgleda, da ste ljudje tukaj kot v nekem raju.

S: Kako se odzivate na občinstvo, ki ne razume portugalskega jezika, v tem primeru vašega fada?

GJ: To je eden izmed mojih največjih izzivov, saj je poezija zame najpomembnejša in kadar nekdo v

mojem občinstvu ne razume, kaj želim povedati je to lahko malo težavno. Se pa

zavedam, da je glasba univerzalni jezik. Med samim koncertom zato rada govor im in raz lagam, da lahko poslušalci razumejo o čem pojem.S: Kaj še radi počnete poleg petja?GJ: Rada plešem, vezem, kvačkam, zase izdelujem tudi obleke, zelo rada grem na vrt, kjer se lahko usedem na travo. Obožujem tudi rože in igranje z otroki.

S: Imate med fadisti kakšnega idola?GJ: Imam, med starejšimi fadisti so to

Amália Rodrigues, Maria Teresa de Noronha, Argentina Santos, João Ferreira-

Rosa, potem pa imam še kar nekaj idolov, ki niso Portugalci in ne pojejo fada, ampak so

zame vseeno fadisti; Maria Bethânia, Frank Sinatra, Elvis Presley, Bryan Ferry in Nick Cave.

S: Kakšni so načrti za prihodnost?GJ: Peti, se poročiti, imeti otroke in biti gospodinja.

Alja Krašovec

RUI OLIVEIRA EM VRHNIKA RUI OLIVEIRA V VRHNIKI O verão é o tempo para relaxar-se e desfrutar da boa companhia e música. O fado tem-se tornado a cada ano mais popular na Eslovénia por isso, na quinta-feira, 16 de julho de 2015, visitou-nos em Vrhnika o fadista Rui Oliveira. Pelas i n f o r m a ç õ e s d o s organizadores não foi a sua primeira vez na Eslovénia. Neste ano teve concertos e m c i n c o c i d a d e s e s l o v e n a s ; V r h n i k a , Ljubljana, Idrija, Izola e Portorož . Assist imos ao concerto em Vrhnika, onde durante a noite cantou vários géneros da música, de fado a bossa nova. Ao lindo canto em português, espanhol e francês os hóspedes também poderam desfrutar de excelente vinho do Porto e alguns outros vinhos de Alentejo.

Poletje je čas sproščanja in uživanja v dobri družbi in glasbi. Ker je fado ena izmed

zvrsti, ki je v Sloveniji iz leta v leto bolj popularna, nas je ob tej

priložnosti v četrtek, 16.7.2015, na Vrhniki obiskal fadist, Rui

Oliveira. Po informacijah organizatorjev to ni bil n j e g o v p r v i o b i s k S l o v e n i j e . L e t o s j e n a s t o p i l v p e t i h s lovenskih kra j ih; na Vrhniki, v Ljubljani, Idriji,

Izoli in Portorožu. Sama sem se udeležila njegovega

nastopa na Vrhniki, kjer je tekom večera prepeval več

zvrsti glasbe, vse od fada pa tja do bossa nove. Ob prijetnem petju v

portugalskem, španskem in francoskem jeziku, pa smo lahko gostje uživali tudi v

odličnem Portovcu in še nekaj izbranih vin iz pokrajine Alentejo.

Alja Krašovec

MAIS PORTUGUÊS ŠE VEČ PORTUGALŠČINA

WWW.MOJMAESTRO.SI

INSCRIÇÕES ABERTAS EM: PRIJAVO SPREJEMA:

Page 7: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]7

Durante o Festival de Jazz de Ljubljana tivemos o prazer de conversar com o Carlos Bica que atuou com o seu grupo Azul e nos falou de Berlim , de música para além de muitas outras coisas.S: O Carlos foi o primeiro contrabaixista a acompanhar Fado ao lado do Carlos do Carmo. Qual é a sua relação hoje com o Fado?CB: Para mim o Fado é o que melhor traduz a alma portuguesa na música. Foi um feliz acaso ter sido convidado há trinta e três anos para participar no disco do Carlos do Carmo „Um Homem no País“ com produção musical de José Mário Branco. Isto passou-se numa altura em que os baixistas que acompanhavam Fado, para além de na sua grande maioria não serem bons músicos, não terem um bom som no instrumento. Nessa altura o José Mário Branco e o Carlos do Carmo, grande fã do Frank Sinatra e do contrabaixo, pensaram: „porque não integrar o contrabaixo?“. Este encontro foi muito marcante para mim. Eu conhecia o Fado, mas eu como todos os jovens daquela geração do pós Woodstock, só ouvia Rock. Nessa altura o Fado era uma música completamente out, era a musica tradicional que os n o s s o s a v ó s e p a i s ouviam. Mas estar em e s t ú d i o c o m e s t e s excelentes músicos fez-me aperceber do incrível potencia l que ex iste naquela música. Depois por sua vez o Camané, com quem eu tenho gravado regularmente e com quem o José Mario Branco está igualmente envolvido como produtor musical, adoptou usar o contrabaixo, e entretanto é curioso como nas próprias casas de Fado já é completamente normal ouvir-se o contrabaixo, uma coisa que há 20 anos era impensável.S: Há vários anos atrás teve uma performance em duo com uma bailarina. Tem feito também música para cinema, Teatro e dança. Qual é hoje a sua perspectiva quanto a esta troca de linguagens artísticas?CB: A comunicação com outras formas de arte só pode ser inspiradora. É um desafio e eu tenho a sorte de poder fazer o que mais gosto, de poder ser um artista criativo e fazer a minha música. S: No Festival de Músicas do Mundo de Sines em 2007 atuou com o dj Ill Vibe. Qual é a seu ver a posição da música electrónica no jazz? Ou do Jazz na musica electrónica?CB: Eu acho que a música reflete a inteligência emocional usada a favor do som e este pode vir desde um instrumento que tem centenas de anos a um instrumento electrónico dos dias de hoje, tal como no caso do uso do gira-discos pelas

mãos do DJ illvibe (aka Vincent von Schlippenbach, um jovem músico de Berlim, filho de Alexander von Schlippenbach, considerado o pai do free jazz alemão). Eu vi o DJ illvibe em vários concertos e fiquei tão impressionado que o convidei para participar no meu álbum. Sem ensaios prévios, ele apareceu em estúdio, esteve lá 4 horas e gravou 5 músicas. O resultado foi sensacional. S: Vive em Berlim. De que sente mais falta de Portugal quando está em Berlim?CB: Do mar. Eu sou de Oeiras e quando estava a estudar em Würzburg vivia numa aldeia perto desta cidade, e costumava ir religiosamente para um lago próximo só para o contemplar e ouvir o barulho da água.S: E de petiscos portugueses?CB: Em minha casa em Berlim, come-se bacalhau com alguma regularidade. Quando vou a Portugal a minha mãe prepara-me sempre uma mala com bacalhau, azeitonas, queijo e os doces

que ela faz. Mas em Berlim há culinária de todo o mundo, come-se muito bem e por pouco

dinheiro. S: O grupo „Carlos Bica & Azul“ que

hoje o acompanha já gravou vários discos desde 1996. Como é que tudo começou?C B : O n o s s o p r i m e i ro concerto foi há 24 anos. Em W ü r z b u rg , a i n d a c o m o

estudante bolseiro, tive a oportunidade de conhecer o

Frank (Möbus) que nessa altura estudava em Boston assim como o

Jim (Black). Fiquei impressionado com ambos os músicos. Ficámos em contacto e

mais tarde, já eu a viver em Berlim, quando tive a oportunidade de gravar o meu primeiro álbum para a Polygram já sabia quais os músicos que queria ter como companheiros. Para minha felicidade, passados todos estes anos ainda somos uma banda, viajamos pelo mundo e fazemos música juntos. S: O que pensa da situação do Jazz hoje em Portugal?CB: Acho que nunca esteve tão bem como agora. Há imensos festivais de Jazz. Mas infelizmente os tempos são difíceis, as Câmaras estão sem dinheiro. Mas na realidade existe cada vez um público maior. S: O que pensa do Jazz esloveno?CB: A única coisa que eu tenho conhecimento em relação ao Jazz esloveno é que existe na Eslovénia uma tradição de Jazz muito antiga e que este festival é considerado o festival de jazz mais antigo da Europa.S: Comecei a ouvir Jazz quando em 1996 vi o seu concerto com Azul na iniciativa Jazz na Relva do festival Paredes de Coura. Qual acha que é a posição dos jovens quanto ao jazz?

TEMPO DE JAZZ CARLOS BICA ČAS JE ZA JAZZ CARLOS BICA

Page 8: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]8

CB: Varia de país para país penso eu. Em Portugal existe um público muito jovem, o que é excelente. O público precisa de ser renovado. Sobretudo o meu trio Azul tem um público muito jovem, o que me deixa muito contente. S: Qual é a sua próxima aventura?CB: Vamos trabalhar neste álbum que gravámos aqui hoje em Lujbljana ao vivo e, ainda este ano o Azul irá gravar um novo álbum com novas músicas. Em breve irei ter uma pequena tournée com o Move String Quartet (um quarteto de cordas berlinense). Paralelamente tenho estado a trabalhar com um outro trio radicado em Berlim com jovens músicos berlinenses. Acontece que toco cada vez mais com músicos muito mais jovens do que eu, o que é um bom sinal. A música precisa de estar em constante transformação.

Med Jazz festivalom Ljubljana smo imeli priložnost poklepetati s Carlos Bico, kontrabasistom in skladateljem, ki je na festivalu predstavljal svoj projekt Azul. Pripovedoval nam je o Berlinu, kjer živi, glasbi in drugem.S: Znamenitega pevca fada Carlosa do Carma si spremljal s kontrabasom in s tem to glasbilo uvedel v fado. Kakšen je tvoj odnos do fada danes? CB: Menim, da je fado tista zvrst glasbe, ki najboljše izraža portugalskost. Povabilo k sodelovanju pri ustarjanju nove plošče Carlos do Carma (v produkciji José Mário Branco) je bilo srečno n a k l j u č j e , s a j kontrabasisti, ki so v tistem času (star sem bil okoli 30) igrali fado, n i s o b i l i n e d o b r i glasebniki, zveneli niso dobro in tudi igrali niso dobro. José Mário in Carlos sta se odločila vključiti v svoj projekt kontrabas, ker sta bila velika oboževalca Franka Sinatre in kontrabasa na sploh. Zame je bil prvi stik z fadom navdušujoč. Sem pripadnik Woodstock generacije, ki je poznala le rock, fado je bil čisto 'out' v tistem času. Vendar je igranje z odličnima glasebnikoma v studiu spremenilo moje mnenje. Kasneje je tudi slavni Camané začel uporabljati kontrabas, in zanimivo, tudi v 'hišah fada' se je začel videvati kontrabas (tega si 20 let pred tem nihče ni mogle predstavljati).S: Nastopal si s plesalci, glasbo pa skladaš tudi za gledališče, film, in ples. Kaj meniš o umetniškem izražanju danes?CB: Mislim, da je sodelovanje z drugimi oblikami umetnosti lahko izredna inspiracija. Je tudi izziv, pri katerem ti mora biti res všeč to kar delaš. Jaz zelo rad delam svojo glasbo.S: Na Festivalu mednarodne galseb v Sines-u, si leta 2007 nastopil z dj Ill Vibe. Kakšen je odnos elektronske glasbe do jazza in obratno?

CB: Mislim, da lahko ustvarjaš glasbo tako z inštrumentom, ki obstaja že stoletja kot z na primer elektronskimi inštrumenti, kot se to dela danes. Dj Ill Vibe oz. Vincent je vnuk 'očeta' nemškega free jazza. Videl sem nekaj njegovih koncertov in me je tako navdušil, da sem ga povabil k sodelovanju.V studiu je v 4h posnel 5 pesmi.S: Živiš v Berlinu. Kaj portugalskega pogrešaš, ko si v Berlinu?CB: Najbolj pogrešam morje. Sem iz Oeiras-a, in ko sem živel v Wurzburgu, sem pogosto hodil k 15km oddaljenemu jezeru. Poslušat sem hodil zvok vode.S: Kaj pa portugalska hrana?CB: Doma kuham trsko. In seveda, ko sem na Portugalskem, mi mama v kovčke naloži trsko, olive, sir in sladice. Vendar se v Berlinu najde kuhinja iz vseh koncev sveta, ki je dobra in poceni.S: Skupina/glasbeni projekt Azul te je spremljal na več cd-jih, vse od leta 1996 dalje. Kako se je začelo vaše sodelovanje?CB: Prvi koncert smo odigrali pred 34 leti. Jaz sem takrat študiral v Wurzburgu, Frank Mobius v Bostonu, Jim Black pa je v Bostonu igral v neki študentski skupini. Ko sem ga slišal igrati, me je navdušil. Jim je pri vsakokratnem obisku Nemčije stanoval pri Franku. Tako sem se z njima večkrat srečal, začeli smo igrati itd. Nato pa smo posneli prvi album za Polygram na Portugalskem.

S: Kakšna je s i tuac i j a Jazza na Portugalskem danes?

CB: Mislim, da je tako dobra kot še nikoli prej. Veliko

je jazz fest iva lov. Opažam, da občine sicer nimajo več takšnih budgetov za glasbo kot pred

leti, vendar pa zdaj obstaja občinstvo.

S: Kaj meniš o jazzu v Sloveniji?

C B : E d i n o k a r v e m o slovenskem jazzu je, da ima zelo dolgo

tradicijo in da je Ljubljanski Jazz Festival eden najstarejših v Evropi.S: Moj prvi stik z jazzom je bil, ko sem bil mulec, daljnega leta 1996, ko sem slišal koncert zasedbe Azul na festivalu Paredes de Coura. Kako pa se mladim danes zdi jazz glasba?CB: Mislim da je v vsaki državi drugače. Na Portugalskem že obstaja publika mladih, ki jim je všeč jazz. Tudi javnost se mora ‘pomlajevati’. Ko igramo z Azul je med publiko veliko mladih, s čimer sem zelo zadovoljen.S: Tvoji načrti za prihodnost?CB: Delali bomo na albumu, ki ga sedaj na festivalu snemamo v živo. Pa z zasedbo Azul bomo še letos posneli nov album. Čaka me tudi turneja z kvartetom. Potem igram še v enem triu z glasbeniki mlajših generacij. Vsega se zelo veselim.

Joao Pita Costa

Page 9: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]9

Conversamos com Kaja Draksler, uma das mais talentosas compositoras e pianistas de jazz da nova geração. Mora na Holanda mas trabalha pelo mundo inteiro. Fica a entrevista.S: Quando se decidiu por uma carreira musical? O que aconselharia os jovens que decidem tocar um instrumento e pensam ser músicos profissionais?KD: Isso aconteceu por si só. Quando fiz 18 anos fui para a Holanda para estudar e este foi o meu caminho traçado. Fui influenciada por Kristijan Krajnčan, um baterista que também foi estudar para a Holanda nesse mesmo tempo. É preciso realmente ter amor pela música e ter a certeza disso. Para quem a música é um hobby, eu aconselho a esperar. Para aquele que é bom no seu instrumento, tudo virá no momento certo. Mesmo sem escola.S: A sua música é influenciada pela música tradicional eslovena?KD: Toco “Vsi so venci bejli”. Além disso, escrevi música onde eu usei pritrkavanje (pritrkavanje é uma especialidade eslovena no mundo, o som de um sino de igreja muito especial). Para além disso, não sou muito influenciada pela tradição eslovena. Diria até que depois de todos estes anos sou mais influenciada pela cena musical holandesa.S: Pode-nos contar dos eventos ou pessoas que da sua carreira, tem boas lembranças. Aqueles que lhe vêm à mente nos momentos difíceis?KD: Não mudar i a es ta profissão. Através da profissão de músico d e s e n v o l v e s - t e c o n s t a n t e m e n t e , c o n s e r v a s e p r o t e g e r a s u a a g i l i d a d e , fl e x i b i l i d a d e , desejo de aprender coisas novas. É um modo de vida. Mas se eu t i ve r que destacar, estes são os momentos após o espetáculo, quando as pessoas vêm depo is concerto ter comigo para me dizer dos seus comentários … são momentos especiais ...S: Tem tempo para amigos, família?KD: Claro que sim. Alguns dos meus amigos s\ao músicos como eu, e com alguns até tocamos juntos.S: Como vê o Festival de Jazz de Ljubljana?KD: Eu aprecio o Festival como um músico, assim como o observador. Noto que a cooperação com a Clean Feed influenciou alterações do programa que agora tem menos celebridades e muito mais improvisação. Disto gosto pessoalmente muito.S: Já ganhou vários prémios. O que está na sua lista de desejos?KD: O meu maior desejo é continuar a ser capaz de viver da música.S: Porque é que nas noites de jazz (por exemplo, Jazz no Jardim Gajo) se vê as mulheres, principalmente, no papel das cantoras de jazz, e não tanto no de instrumentista de jazz?KD: No jazz mais tradicional há realmente menos mulheres instrumentistas, enquanto que na improvisação, os géneros tendem lentamente a igualar. Eu tenho um novo octeto, e nós somos 4 mulheres e 4 homens. Duas são cantoras .. cá estamos nós de novo :)S: Eu assisti a um documentário “Tempo para a Improvização’ durante o Festival de Jazz de Ljubljana. O filme mostra os

músicos de jazz eslovenos em diferentes fases das suas vidas. Durante o filme foi interessante para mim a sua declaração de que os músicos que não têm um agente, dedicam uma grande parte do seu tempo à administração e similares. Como é ser o seu próprio gerente?KD: Bons agentes há poucos. Ainda para mais o seu envolvimento é pouco rentável para eles (mais ainda em música mais alternativa), e assim nós temos que ser os nossos agentes. É compreensível que seja difícil encontrar o gerente que vai deixar as suas coisas e sair um pouco fora da mentalidade rentável ..S: O filme menciona o problema dos músicos que têm nome esloveno. Soa exótico. Tem problemas por causa do nome?KD: O meu nome soa mais alemão, talvez menos exótico. Por isso não tenho problemas.S: Como foi trabalhar com a editora Portuguesa Clean Feed?KD: Eles são muito relaxados. Se confiam em ti, dão-te muita liberdade. Têm uma grande promoção, por isso, abriram-me muitas portas. Recebi muitas críticas internacionais ao meu álbum a solo. Foram muito boa referência.S: Na edição anterior falamos com Susano Santos Silva, com

quem já trabalha há algum tempo. Juntas vão lançar um álbum. Em que estágio está

este seu projeto?KD: Este será o nosso primeiro

álbum. Está com o designer, e será lançado em Outubro

ou Novembro.S: Outros projetos para

o futuro?KD: Como já disse, o álbum Susano Santos Silva que será seguido por concertos com ela por toda a Europa, bem como alguns

concertos a solo. Com Onno Goavert

t a m b é m apresentamos o nosso

novo álbum, Feecho. P a r a o a n o d e 2 0 1 6

e l a b o r a m o s u m g r u p o interdisciplinar para workshop com

o público, o que irá resultar numa performance em Abril de 2016. Eu fundei um

octeto, e atualmente temos ensaios. Este projecto representa atualmente o meu maior desafio. Em Maio de 2016 teremos uma premiere em Amsterdão.

Pogovarjali smo se s Kajo Draksler, skladateljico in eno najbolj nadarjenih jazz pianistk mlajše generacije. Njen dom je na Nizozemskem, delo pa jo vodi po vsem svetu.

S: Kdaj si se odločila za glasbeno kariero? Kaj bi svetovala mladim, ki se odločijo igrati inštrument in razmišljajo o karieri glasbenika?KD: Zgodilo se je samo od sebe. Pri 18ih sem šla na Nizozemsko študirat in s tem je bila moja pot začrtana. Name je plival tudi Kristijan Krajnčan, bobnar, ki je istočasno šel študirat na Nizozemsko. Človek mora res imeti rad glasbo in moraš biti v to prepričan. Komur je glasba le hobi, bi svetovala naj počaka. Tistemu, ki je dober na svojem inštrumentu, bo vse prišlo ob pravem trenutku. Tudi brez šole.

TEMPO DE JAZZ KAJA DRAKSLER ČAS JE ZA JAZZ KAJA DRAKSLER

Page 10: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]10

S: Je na tvojo glasbo vplivala tudi slovenska glasbena tradicija? KD: Igram “Vsi so venci bejli”. Poleg tega sem napisala eno pesem, kjer sem vplela pritrkavanje (pritrkavanje je slovenska posebnost v svetu). Sicer pa ne vpletam teh tradicij, rekla bi, da me je po vseh letih najbolj zaznamovala nizozemska glasbena scena.S: Lahko izpostaviš dogodke, osebe iz svoje glasbene kariere, ki jih imaš v lepem spominu. Ki ti pridejo na misel v težjih trenutkih?KD: Tega poklica ne bi spremenila. Skozi poklic glasbenika se ves čas notranje razvijaš, ohranjaš svojo agilnost, fleksibilnost, željo po učenju novega. Je način življenja. Če pa že moram izpostaviti kak dogodek, so to trenutki po koncertu, ko pridejo ljudje do mene in mi povedo kako jim je bilo med koncertom… njihovi komentarji so posebna nagrada...S:Ti ostane kaj časa za prijatelje, družino?K D : M i o s t a n e , n e k a t e r i s o glasbeniki tako k o t j a z , z nekaterimi skupaj tudi igramo.S: Kako v id iš J a z z F e s t i v a l Ljubljana?KD: Festival mi je všeč kot glasbenici, pa tudi kot gledalki. O p a ž a m , d a j e sodelovanje z založbo C l e a n F e e d p o v z roč i l o programske spremembe, zdaj je man j zvezdn išk ih imen i n več improvizacije. To mi je osebno zelo všeč.S: Osvojila si že več nagrad. Katere so še na tvojem seznamu želja? KD: Moja največja želja je, da bi mi tudi v prihodnje uspelo živeti od glasbe.S: Zakaj na improvizacijskih večerih jazza (npr na Jazz vrtu Gajo) vidimo ženske predvsem v vlogi jazz pevk, in ne toliko jazz instrumentalistk?KD: V bolj tradicionalnem jazzu je res manj žensk, medtem ko v improvizaciji pa je je žensk kar precej, razmerja se počasi izenačujejo. Imam nov oktet, in smo slučajno pol pol, 4 ženske, 4 moški. Dve od tega pevki,..pa smo spet tam :)

S: Ogledala sem si dokumentarni film 'Čas za improvizavijo'. Film prikazuje slovenske jazz glasbenike v različnih fazah njihovega življenja. V filmu mi je bila zanimiva tvoja izjava, da glasbeniki, ki nimate svojega managerja, namenjate veliki del svojega časa za administracijo in podobno. Kako je biti sam svoj manager?KD: Dobrih managerjev je malo. Poleg tega posel zanje (sploh pri bolj alternativni glasbi) ni tako zelo donosen, in tako smo sami svoji managerji. Najti managerja, ki ti bo počel pustiti svoje reči, in ob tem malce izklopil dobičkonosno miselnost, je razumljivo, da težko..S: V filmu se omenja težavo, ki jo glasebnikom predstavlja

slovensko ime. Zvenelo naj bi eksotično. Imaš ti kakšne težave zaradi imena?

KD: Moje ime zveni bolj nemško, morda manj eksotično. Tako da

nisem imela težav.S:Kako je bilo sodelovati

s portugalsko založbo Clean feed?

K D : S o z e l o sproščeni. Če ti zaupajo, ti dajo veliko svobode. I m a j o v e l i k o promocije, zato s o m i o d p r l i veliko poti, veliko

mednarodnih kritik sem dobila na svoj

so lo a lbum. Ze lo dobra referenca so bili.

S: V prejšnji številki revije smo se pogovarjali s Susano

Santos Silva, s katero sodulujeta že dlje časa. Skupaj bosta izdali album.

V kakšni fazi je vajin projekt?KD: To bo najin prvi album. Je že pri oblikovalcu, izšel bo oktobra ali novembra.S: Ostali projekti za naprej?KD: Kot že rečno, s Susano Santos Silva izdajava album, sledili bodo koncerti z njo po Evropi (Norveška, Poljska), ter nekaj solo nastopov. Z Onno Goavertom tudi predstavljava najin nov album Feecho. Za leto 2016 pripravljamo z interdisciplinarno skupino I/O delavnice z občinstvom, ki bodo rezultirale v performansu aprila 2016. Ustanovila sem oktet, trenutno imam s skupino vaje. Ta projekt mi trenutno predstavlja največji izziv – maja 2016 bomo v Amsterdamu imeli premiero.

NATEČAJ: MOJA SARDINA JE BOLJŠA OD TVOJENariši svojo, unikatno sardino, z motivi iz svojega vsakdana ali s kakšnimi drugimi motivi in nam jih pošlji na zgornji naslov. Najboljša sardina bo objavljena tukaj in bo dobila darilo presenečenja. Pridruži se nam!!

CONCURSO: A MINHA SARDINHA É MELHOR QUE A TUADesenhe a sua sardinha mais original com motivos do seu dia-a-dia ou dos seus gostos e envie-nos para a morada acima. A melhor sardinha é publicada aqui e ganha um prémio surpresa. Participe !!

Dijana Pita Costa

Page 11: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]11

ARTEV

HILS

Vhils (Alexandre Farto) é já um nome da marca da street art Portuguesa. Alexandre Farto ganhou destaque quando o trabalho de um rosto esculpido numa parede apareceu ao lado de uma imagem do artista de rua Banksy no Cans Festival, em Londres, em 2008. Uma fotografia de Vihls a criar o seu trabalho apareceu na primeira página do The Times. Mais tarde, foi-lhe dado espaço para mostrar o seu trabalho pelo agente de Banksy, Steve Lazarides. Várias das suas obras foram apresentados em Outsiders, uma coleção de arte de rua publicada pela Century, 2008.

VHILS oziroma Alexandre Farto (1987-) je vzdevek portugalskega grafiti umetnika. Zaslovel je, ko se je njegov grafit obraza pojavil ob sliki uličnega umetnika Banksy-ja na festivalu Cans v Londonu leta 2008. Na naslovnici revije Times pa se je pojavila fotografija Alexandra med ustvarjanjem. Kasneje mu je prav Banksy-jev agent Steve Lazarides ponudil prostor za predstavitev svojega dela. Del njegovih grafitov je bil obavljen v Outsiders, zbirki ulične umetnosti, ki jo izdaja Century 2008.

Vhils Aka Alexandre Farto www.alexandrefarto.com

UMETNOST

Page 12: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]12

SABIA QUE ? Nesta edição da Sardinha adaptamos uma das saladas em frasco, cada vez mais na moda, que descobrimos em Lisboa este Verão. A ideia é que a salada fique em camadas esteticamente apetecíveis. Só que em vez de terra e rocha, estas camadas levam tomate, verdura, queijo e o que quiser. O molho vai por baixo e seguem-se os ingredientes que não o absorvem. Quando servido, vira-se o frasco e já está.

Ingredientes:3 colheres de sopa de vinagrete de lima 1 lata de sardinhas1/2 chávena de feijão 1/2 tomate maduro em rama 1/4 de pimento vermelho 1/2 chávena de abacate 1/2 chávena de milho 2 chávenas de verduras 30 g de queijo cheddar ralado

Receita para um frasco de um litro. O vinagrete vai primeiro, depois é dispor os legumes (cortados em pedaços) em camadas. Desfazem-se as sardinhas com um garfo depois de as tirar da lata. O queijo fica no topo. Sugere-se que adicione molho picante.

V tej številki Sardinhe predstavljamo svežo solato, ki je trenutno precej popularna, in ki smo jo odkrili to poletje v Lizboni. Ideja je preprosta, solato postrežemo v slojih, ki so tudi iz estetskega vidika slastni. Namesto zemlje in kamna, to solato spremljajo paradižnik, zelenjava, sir in karkoli drugega želite. Omaki na dnu sledijo druge sestavine. Preden postrežete, kozarec pretresete.

Sestavine:

3 jušne žlice limetinega kisa1 pločevinka sardel1/2 skodelice fižola1/2 zrelega paradižnika1/4 rdeče paprike1/2 skodelice avokada1/2 skodelice koruze2 skodelici zelene zelenjave30g cheddar sira

To je recept za pripravo litrskega kozarca solate. Kis gre na dno, potem se doda zelenjavo -narezano na kocke-v plasteh. Sir gre na vrh. Postrezite z pekočo omako.

Na idade média as freiras tinham o hábito de utilizar as claras dos ovos para engomar as toucas que possuíam abas imensas. Entretanto desperdiçar as gemas seria um grande pecado. Daí nasceram variados doces à base de ovos com nomes que lembram a influência da igreja catól ica na vida quotidiana.

STE VEDELI ?

Salada no Frasco Solata v Kozarcu

V s r e d n j e m v e k u s o redovnice imele navado uporabljati jajčne beljake za likanje.Ker bi bilo zavržti rumenjake greh, so s i izmislile celo paleto sladic, kjer so rumenjake uporabile, in z imeni, ki še danes spomnijo na vpliv, ki ga je katoliška cerkev imela v vsakdanjem življenju.

RECEITA

Page 13: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]13

AGENDA NAPOVEDNIK

MARIZA EM LJUBIJANA

PORTUGAL NA SILA

LIFFE ESTÁ DE VOLTA

ESCOLA DOS PORTUGUESES

A Sardinha volta a estar na SILA para apoiar a presença Portuguesa pela Associação de Amizade Luso-Eslovena. Trazemos vinho do Porto, chouriços e muito mais. Venham daí e juntem-se a nós neste dia de festa !

Sardinha bo na sejmu SILA, skupaj z Društvom Slovensko Portugalskega prijateljstva, zopet zastopala portugalske barve. Imeli bomo portovec, chouriço itd. Vabljeni k naši stojnici in praznovanju tega dne!

MUSICA

Santos Silva / Zetterberg / LindwallIf Nothing Else

Clean Feed

Kaja Draksler / Onno GovaertFeechoBums

MarizaMundo

EMI

PORTUGALSKA NA SILI

MARIZA V LJUBLJANI

LIFFE JE SPET TUKAJ

PORTUGALSKA ŠOLA

19.4.2016 Cankariev Dom

11-22.11.2016 Cankariev Dom

31.10.2015 Izobraževalni Center Ambra

28.11.2015 Gospodarsko Razstavišče

Carlos Bica & AzulThings AboutClean Feed

CONTOS DA SEMENTEIRA ZGODBE IZ SEMENTEIRE10.10.2015 Trubarjeva Hiša

A fadista Mariza estará de volta a Ljubljana com um espetáculo no Cankariev Dom a não perder. Irá apresentar o novo album Mundo e a Sardinha não vai faltar.

Nastopa Marize v ljubljanskem Cankarjevem domu ne gre zamuditi. Predstavila bo nov album 'Mundo'. Sardinha bo zagotovo tam :)

O festival de cinema LIFFE brinda-nos com mais um ano de bom cinema. O programa ainda não foi anunciado mas esperam-se boas surpresas.

Liffe se vrača novembra, kot vedno z naborom dobrih filmov. Program bo objavljen vsak trenutek. Komaj čakamo!

A Escola da pequenada luso descendente vai voltar já no dia 31 de Outubro. Já que é dia das bruxas esperam-se atividades muito divertidas. Participe!

Šola za majhne luzofoniste se bo pričela 31. Oktobra. Ker je to tudi Dan čarovnic, lahko pričakujete zelo zabavne aktivnosti. Ne zamudite je!

O Conto por todos os cantos irá voltar já no final de Outubro em colaboração com a Associação de Amigos Portugueses-Eslovenos. Esteja atento!

Conto por todos os cantos se bo zgodil konec oktobra. Tokrat bo pri dogodku sodelovalo tudi Društvo Slovensko-Portugalskega Prijateljstva.

Page 14: Sardinha 10 :: The Portuguese-Slovenian Culture Magazine

[ � ]14

COLABORADORES SODELUJOČI João Pita Costa - Dijana Pita Costa - Ana Groznik - Alja

Krašovec - Carlos Bica - Kaja Draksler - Gisela João


Top Related