bar ilan manual

Upload: ana-sofia-guerreiro

Post on 26-Feb-2018

337 views

Category:

Documents


6 download

TRANSCRIPT

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    1/24

    BAR-ILAN 1

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    2/24

    BAR-ILAN 2

    INTRODUO

    O Bar-Ilan um instrumento semi-projectivo que o psiclogo dispe para o despiste

    de situaes reais e significativas que surgem no contexto escolar das crianas, permitindoverificar a percepo que elas tm do seu lugar na sociedade, na escola e no lar, bem como

    a percepo que fazem dos seus pontos fracos e do seu potencial para lidar com as situaes

    do dia-a-dia.

    Esta prova aplicada a crianas que frequentem o ensino pr-escolar e bsico entre

    os 4 e os 10 anos de idade. Constitui um dos testes a aplicar numa bateria de provas de

    prontido escolar.

    DESCRIO DO TESTE

    O teste composto por 9 cartes, 7 dos quais tm critrios especficos para raparigas

    e os outros 7 com critrios especficos para rapazes, 2 dos cartes so comuns, num total de

    16 cartes. Cada carto representa uma situao na escola ou em casa e so apresentados

    pela seguinte ordem:

    Figura 1: Um rapaz e uma rapariga a caminho da escola.

    Revela as expectativas da criana face escola.

    Figura 2: Professora e criana na sala de aula.

    Revela a atitude perante os professores, os companheiros de turma e a

    situao de aprendizagem.

    Figura 3: Grupos de crianas no ptio do recreio.

    Foca as relaes sociais dentro da escola.

    Figura 4: Uma criana em casa com a me.

    Revela a percepo da criana acerca da sua relao com a me,

    especialmente no que diz respeito ao seu envolvimento na escola.

    Figura 5: Uma criana em casa com o pai.

    Revela informao semelhante que se obtm no quadro anterior, mas no

    que diz respeito ao pai.

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    3/24

    BAR-ILAN 3

    Figura 6: Duas crianas num quarto, uma com um livro e outra com um brinquedo.

    Revela a preferncia da criana entre o estudo e o aspecto ldico.

    Figura 7: Irmos no quarto.

    Revela as relaes fraternas.Figura 8: Os pais sozinhos.

    Revela a percepo que a criana tem da relao dos pais, especialmente no

    que se refere atitude deles face criana.

    Figura 9: Um grupo de crianas, incluindo uma deficiente, no ptio da escola.

    Revela a percepo da criana relativamente s crianas deficientes e at que

    ponto esta se identifica com as mesmas.

    APLICAO DO TESTE

    A criana deve estar sentada confortavelmente perante o psiclogo, numa sala

    sossegada. O psiclogo diz:

    Tenho aqui algumas figuras que te vou mostrar e gostaria que me respondesses a umas

    perguntas sobre elas.

    Apresenta-se ento os cartes, um de cada vez de acordo com os nmeros de srie.

    Os cartes 2, 3, 4, 5, 6, 7,e 9 tm figuras diferentes para rapazes e raparigas. A

    apresentao dos cartes acompanhada pela lista de perguntas.

    As perguntas devem ser feitas num ritmo moderado de forma a provocar respostas

    elaboradas especialmente nos casos de crianas com nveis culturais muito baixos ou muito

    ansiosas.Quando se pretende que a criana elabore mais a resposta pode introduzir

    expresses estmulo dizendo:

    Estou a ouvir...

    ouE isto?

    ou aindaContame mais.

    As questes podem ser ligeiramente alteradas por psiclogos experientes, de modo a

    abordar um assunto especfico. Por exemplo, para uma criana com dificuldades em

    aritmtica podemos apresentar o carto 2 dizendo:

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    4/24

    BAR-ILAN 4

    Aqui as crianas esto a estudar A ritmtica. O que que o professor est a dizer?

    importante observar no s as respostas como tambm o comportamento da

    criana, a tenso e o alvio podem ser observados atravs da postura, da respirao e dosmovimentos faciais.

    O tempo de reaco, o tom de voz da criana, o discurso acelerado ou bloqueado,

    uma mudana brusca de direco do contedo ou respostas evasivas comoNo sei

    , so

    tambm indicadores importantes da tenso ou de vontade.

    Pode acontecer que a criana tente responder dizendo que no pode saber o que a

    criana do desenho est a dizer ou a fazer.

    Deve-se ento encorajar a criana dizendo:

    Eu tambm no sei mas podemos tentar imaginar.

    E depois repetindo a pergunta. A criana pode utilizar (embora acontea raramente)

    a 1 pessoa em vez da 3 e depois parar, devido interferncia da ansiedade. O psiclogo

    deve ento notar que esto a falar da criana do desenho e no da prpria criana dizendo:

    Sim isso foi o que tu disseste o que tu fazes mas e esta criana

    QUESTES DA ENTREVISTA

    A apresentao dos cartes acompanhada de perguntas standartizadas que se

    relacionam com os pensamentos, sentimentos e comportamentos da criana na situao

    especfica que lhe apresentada.

    Figura 1:

    1 O que que os meninos esto a fazer?

    2 (Se a criana no se refere escola) Os meninos vo a caminho da escola e vo a

    falar como vai ser l. O que que o menino/a est a dizer /ao menina/o?

    3 O que que ela/e responde?

    4 O que que eles vo fazer na escola?

    5 Como que eles se sentem?

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    5/24

    BAR-ILAN 5

    Figura 2:

    1 Os meninos agora esto na aula. O que que se pode fazer na aula?

    2 O que que estes meninos esto a fazer?

    3 Como que eles se sentem?4 O que que a professora est a dizer aos meninos?

    5 O que que ela est a dizer a este/a menino/a ( frente dela)?

    6 O que que o/a menino/a diz?

    7 Como que ele/a se sente?

    8 O que que os outros meninos esto a dizer? (O que que esto a pensar?)

    9 O que que vai acontecer a seguir?

    10 O que que o/a menino/a vai fazer quando no souber continuar?11 Se o/a menino/a pudesse mudar qualquer coisa na escola, o que que mudava?

    Figura 3:

    1 Agora os meninos esto no recreio. O que que esto a fazer?

    2 (Se a resposta : Esto a brincar, perguntar:) Tambm esto a conversar. O que

    que esto a dizer?

    3 Como que se sentem?4 O que que este/a menino/a est a dizer? (Quando a criana ainda no referiu o/a

    menino/a que est a parte)

    Figura 4:

    1 Agora o/a menino/a est a falar com a sua me. O que que lhe est a dizer?

    2 O que que a sua me diz?

    3 Como que ele/a se est a sentir agora?4 Ele/a tambm lhe fala da escola. O que que ele/a diz? (se no disse j antes)

    5 O que que a sua me diz?

    6 Como que ele/a se sente?

    7 O que que vai acontecer depois?

    8 O que que a sua me lhe vai fazer quando o/a menino/a no tiver bons resultados

    na escola?

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    6/24

    BAR-ILAN 6

    Figura 5:

    1 Agora o/a menino/a est a falar com o seu pai. O que que lhe est a dizer?

    2 O que que o seu pai diz?

    3 Como que ele/a se est a sentir agora?4 Ele/a tambm lhe fala da escola. O que que ele/a diz?

    5 O que que o seu pai diz?

    6 Como que ele/a se sente?

    7 O que que vai acontecer depois?

    8 O que que o seu pai lhe vai fazer quando o/a menino/a no tiver bons resultados

    na escola?

    Figura 6:

    1 Que criana que gostavas de ser?

    2 Porqu?

    3 Sempre? (O tempo todo?)

    4 Porqu?

    5 Como que o/as menino/as se esto a sentir?

    Figura 7:

    1 Agora o/as menino/as esto no quarto. O que que esto a fazer?

    2 O que que esto a dizer um/a ao/a outro/a?

    3 Quem que est porta?

    4 O que que ele/a diz?

    5 O que que o/as menino/as dizem?

    6 Como que ele/as se sentem?

    Figura 8:

    1 Os pais esto a falar um com o outro. O que que eles esto a dizer?

    2 Quem que disse isso?

    3 Qual foi a resposta do outro (pai/me)?

    4 Como que o/a menino/a (filho/a) se sentiu quando ouviu isso? _

    5 Os pais acabaram de chegar de uma reunio de pais com a professora. O que que

    eles esto a dizer um ao outro?

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    7/24

    BAR-ILAN 7

    6 O que que eles dizem da professora?

    7 O que que eles dizem da escola?

    8 Como que o/a menino/a (criana) se sente acerca da escola agora?

    9 O que que os pais sentem acerca da escola agora?10 O que que vai acontecer a seguir?

    Figura 9:

    1 O que que as crianas esto a fazer aqui?

    2 Podem jogar todos ao mesmo tempo?

    3 (se ela no aponta criana deficiente) Este/a menino/a pode jogar com as outras

    crianas?4 Ento o que que ele/a pode fazer?

    5 O que que os outros meninos lhe dizem?

    6 O que que ele/a diz?

    7 O que que ele/a pode fazer

    8 O que mais ele/a pode fazer?

    9 Como que ele/a se est a sentir agora?

    10 O que que vai acontecer depois?

    ANLISE DE PROTOCOLOS

    A anlise de protocolos do Bar-Ilan realizada, seguindo 7 linhas de orientao

    principais descritas seguidamente. aconselhvel fazer uma abordagem carto a carto

    retirando:

    A Perfil Emocional:

    Humor geral da criana:

    Negativo: triste, aptico, zangado, desamparado, desesperado, desanimado.

    Neutro: indiferena, desinteresse.

    Positivo: contente, confiante, esperanoso, alegre.

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    8/24

    BAR-ILAN 8

    Flutuaes de humor podem ser observadas, por trs do humor bsico do teste, o psiclogo

    dever estar atento em observar quais os cartes ou questes que estimulam as flutuaes

    de humor e qual a sua direco. Esta anotao muito importante, por vezes a criana

    pode mostrar uma atitude de alguma indiferena face ao teste e subitamente mudar deatitude. Cabe ento ao psiclogo registar essas flutuaes, pois constituem material clnico a

    ser analisado.

    B Motivao:

    Outro dado importante o grau de motivao da criana, sobretudo no que concerne s

    seguintes reas:Motivao perante a prova.

    Quais as reas de maior e menor interesse apara a criana.

    Responsabilizao de si prpria perante os resultados escolares e comportamento

    vs responsabilizao do outro.

    C Relaes interpessoais e reas de conflito:

    Capacidade de relacionamento interpessoal e modo de interaco com os outros.

    reas de conflito, com quem, em que situaes e porqu.

    Estratgias de coping perante conflitos.

    D Atitudes das figuras de referencia face criana:

    ProfessorPais:Aceitao vs rejeio ou negligentes e indiferentes.

    Punitivos, autoritrios ou permissivos.

    Reforo positivo (elogio, encorajamento) vs reforo negativo (repreenso,

    punio) ou falta de esforo.

    Congruncia entre as atitudes dos pais (entre si) e entre estes e a

    professora.

    Contedo das expectativas (orientado para a aprendizagem, disciplina,

    relaes sociais).

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    9/24

    BAR-ILAN 9

    Pares e Irmos:

    Aceitao vs rejeio ou negligncia.

    Formas de comunicao, interaco positiva, negativa ou inexistente.

    Formas de suporte, positiva, negativa ou inexistente.Status no grupo de pares, lder, liderado, equiparado.

    E Capacidade de iniciativa e sentimento de competncia:

    Sucesso vs fracasso em:

    Capacidade de aprendizagem.

    Concretizao das tarefas, tal como os trabalhos de casa.Satisfao das expectativas dos pais e professores face aprendizagem e

    comportamento.

    Resoluo de problemas, f-lo sozinho ou recorre ajuda dos outros.

    F Qualidade dos processos de pensamento:

    SequenciaNvel

    Lgico vs confusional

    G Desempenho:

    Desempenho geral, nvel e qualidade.

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    10/24

    BAR-ILAN 10

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    11/24

    BAR-ILAN 11

    CARTES

    RAPAZES

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    12/24

    BAR-ILAN 12

    CARTES

    RAPARIGAS

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    13/24

    BAR-ILAN 13

    BAR ILAN

    Nome: ___________________________________ Data de Nascimento: ___/___/______

    Idade: _____ Data de Aplicao: ___/___/______ Ano de Escolaridade: ________

    CARTO 1

    1. O que que os meninos esto a fazer?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    2. (Se a criana no se refere escola) Os meninos vo a caminho da escola e vo a falar como vai

    ser l. O que que o menino/a est a dizer /ao menina/o?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    3. O que que ela/e responde?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    4. O que que eles vo fazer na escola?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    5. Como que eles se sentem?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    14/24

    BAR-ILAN 14

    CARTO 2

    1. Os meninos agora esto na aula. O que que se pode fazer na aula?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    2. O que que estes meninos esto a fazer?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    3. Como que eles se sentem?

    ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    4. O que que a professora est a dizer aos meninos?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    5. O que que ela est a dizer a este/a menino/a ( frente dela)?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    6. O que que o/a menino/a diz?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    7. Como que ele/a se sente?_______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    8. O que que os outros meninos esto a dizer? (O que que esto a pensar?)

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    9. O que que vai acontecer a seguir?

    _______________________________________________________________________________________

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    15/24

    BAR-ILAN 15

    10. O que que o/a menino/a vai fazer quando no souber continuar?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    11. Se o/a menino/a pudesse mudar qualquer coisa na escola, o que que mudava?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    16/24

    BAR-ILAN 16

    CARTO 3

    1. Agora os meninos esto no recreio. O que que esto a fazer?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    2. (Se a resposta : Esto a brincar, perguntar:) Tambm esto a conversar. O que que esto a

    dizer?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    3. Como que se sentem?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    4. O que que este/a menino/a est a dizer? (Quando a criana ainda no referiu o/a menino/a que

    est a parte)

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    17/24

    BAR-ILAN 17

    CARTO 4

    1. Agora o/a menino/a est a falar com a sua me. O que que lhe est a dizer?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    2. O que que a sua me diz?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    3. Como que ele/a se est a sentir agora?

    ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    4. Ele/a tambm lhe fala da escola. O que que ele/a diz? (se no disse j antes)

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    5. O que que a sua me diz?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    6. Como que ele/a se sente?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    7. O que que vai acontecer depois?_______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    8. O que que a sua me lhe vai fazer quando o/a menino/a no tiver bons resultados na escola?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    18/24

    BAR-ILAN 18

    CARTO 5

    1. Agora o/a menino/a est a falar com o seu pai. O que que lhe est a dizer?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    2. O que que o seu pai diz?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    3. Como que ele/a se est a sentir agora?

    ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    4. Ele/a tambm lhe fala da escola. O que que ele/a diz?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    5. O que que o seu pai diz?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    6. Como que ele/a se sente?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    7. O que que vai acontecer depois?_______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    8. O que que o seu pai lhe vai fazer quando o/a menino/a no tiver bons resultados na escola?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    19/24

    BAR-ILAN 19

    CARTO 6

    1. Que criana que gostavas de ser?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    2. Porqu?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    3. Sempre? (O tempo todo?)

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    4. Porqu?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    5. Como que o/as menino/as se esto a sentir?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    20/24

    BAR-ILAN 20

    CARTO 7

    1. Agora o/as menino/as esto no quarto. O que que esto a fazer?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    2. O que que esto a dizer um/a ao/a outro/a?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    3. Quem que est porta?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    4. O que que ele/a diz?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    5. O que que o/as menino/as dizem?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    6. Como que ele/as se sentem?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    21/24

    BAR-ILAN 21

    CARTO 8

    1. Os pais esto a falar um com o outro. O que que eles esto a dizer?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    2. Quem que disse isso?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    3. Qual foi a resposta do outro (pai/me)?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    4. Como que o/a menino/a (filho/a) se sentiu quando ouviu isso?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    5. Os pais acabaram de chegar de uma reunio de pais com a professora. O que que eles esto a

    dizer um ao outro?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    6. O que que eles dizem da professora?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    22/24

    BAR-ILAN 22

    7. O que que eles dizem da escola?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    8. Como que o/a menino/a (criana) se sente acerca da escola agora?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    9. O que que os pais sentem acerca da escola agora?

    ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    10. O que que vai acontecer a seguir?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    23/24

    BAR-ILAN 23

    CARTO 9

    1. O que que as crianas esto a fazer aqui?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    2. Podem jogar todos ao mesmo tempo?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    3. (se ela no aponta criana deficiente) Este/a menino/a pode jogar com as outras crianas?

    ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    4. Ento o que que ele/a pode fazer?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    5. O que que os outros meninos lhe dizem?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    6. O que que ele/a diz?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    7. O que que ele/a pode fazer_______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    8. O que mais ele/a pode fazer?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

  • 7/25/2019 Bar Ilan Manual

    24/24

    9. Como que ele/a se est a sentir agora?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________

    10. O que que vai acontecer depois?

    _______________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________