apresentação - papovet cardiologia

44
BIOMARCADORES CARDÍACOS: O QUE O CLÍNICO PRECISA SABER PARA SOLICITÁ-LOS? Felipp da Silveira Ferreira M.V. (UENF), Esp. (UFLA / CEAMVET-México) MSc., DSc. (UENF) Coordenador Esp. Cardiologia Veterinária/Qualittas

Upload: instituto-qualittas-de-pos-graduacao

Post on 14-Apr-2017

2.220 views

Category:

Education


1 download

TRANSCRIPT

  • BIOMARCADORES CARDACOS: O QUE O CLNICO PRECISA SABER

    PARA SOLICIT-LOS?

    Felipp da Silveira FerreiraM.V. (UENF), Esp. (UFLA / CEAMVET-Mxico) MSc., DSc. (UENF)

    Coordenador Esp. Cardiologia Veterinria/Qualittas

  • O QUE DEVEMOS SABER?

    O QUE UM BIOMARCADOR?

    CARACTERSTICAS DO BOM BIOMARCADOR?

    QUAIS UTILIZAMOS NA VETERINRIA?

    EXISTEM BIOMARCADORES CARDACOS ESPECFICOS?

    EM QUAIS SITUAES DEVO SOLICITAR?

    COMO INTERPRETAR O RESULTADO?

    COMO E ONDE SOLICITAR?

  • Indicador quantitativo de processos biolgicos de um

    rgo ou sistema...

    BIOMARCADOR

    Uria, creatinina, ALT, AST, FA, CK... EXEMPLOS

    O QUE UM BIOMARCAROR?

  • PARA QUE SERVE UM BIOMARCADOR?

    Indicador de bom funcionamento...

    Auxlio diagnstico e gravidade...

    Acompanhamento teraputico...

    Prognstico.

  • UM POUCO DE HISTRIA...

    1 RELATO

  • CARACTERSTICA DO BOM BIOMARCADOR?

    ALTA SENSIBILIDADE...

    ALTA ESPECIFICIDADE...

    FCIL ACESSO...

    BOA JANELA DIAGNSTICA...

    Difcil...

    Detectado precocemente mesmo em leses leves!

    No detectvel em outros rgos...

    Metodologia simples e de baixo custo!

    Velocidade elevao > Velocidade de retorno basal

  • CARACTERSTICA DO BOM BIOMARCADOR?

    Ento...Qual deles o perfeito?

  • EXISTEM BIOMARCADORES CARDACOS ESPECFICOS?

    INDICAO BIOMARCADOR

    Leso ou necrose miocrdica cTnI e CK-MB

    Funo miocrdica (Estresse)Peptdeos natriurticos,

    Adrenomodulina, ST2

    RemodelamentoMetaloproteinases, Inibidores

    teciduais de metaloproteinases,

    Procolgeno tipo III

    Disfuno endotelial

    P-Selectina, Molcula 1 de adeso

    intercelular solvel, Protena 1 de

    adeso vascular, Dimetilarginina,

    Fator de Von Willibrand,

    Metablitos do xido ntrico

    Neurohormonais EndotelinasHomeostase de lipoprotenas HDL, LDL

    Inflamao cardiovascular Protena C-reativa, ILs, TNF...

  • QUAIS UTILIZAMOS NA VETERINRIA?

    cTnI e CK-MBLESO/NECROSE MIOCRDICA

    ANP, BNP, NT-proBNPFUNO MIOCRDICA

    HDL, LDL...HOMEOSTASE DE LIPOPROTENAS

    Protena C reativaINFLAMATRIO

  • CK E CK-MB

    Enzima muscular

    CK-NAC

    Crebro e Sistema Digestrio

    CK-BB (CK1)

    Corao, rins, intestinos e pulmes

    CK-MB (CK2)

    Msculo estriado

    CK-MM (CK3)

    Mais especfica do miocrdio!

  • CK E CK-MB

    Ento basta solicitar dosagem de CK-MB?

    14-25 % da CK totalHUMANOS

    17-30 % da CK totalCES

  • CK E CK-MB

    LIMITAO!!!

  • TROPONINA I

    COMPLEXO DE TRS PROTENAS QUE PARTICIPAMDO PROCESSO DE CONTRAO MUSCULAR

  • TROPONINA I

    A liberao pela dissociao do aparelho contrtil relaciona-se a leso irreversvel na

    clula miocrdica (SANTOS, 2005).

    Considerado altamente especficos de injria celular e atualmente so

    consideradas como os preferveis de injria cardaca em mamferos

    (GODOY et al., 1998; OBRIEN, 2008).

  • TROPONINA I

    Em ces a frao de troponina livre no citosol corresponde de 2 a 8% do

    total presente no cardiomicito.

    Por que cardiopatias estruturais fazem apenas elevaes discretas de cTnI?

  • TROPONINA I: Literatura

  • TROPONINA I: Literatura

  • TROPONINA I: Literatura

  • TROPONINA I: Literatura

  • TROPONINA I: Literatura

  • TROPONINA I: Literatura

  • TROPONINA I: Literatura

  • NT-proBNP

    1950 Gauer descobre que a distenso do trio direito causa diurese e natriurese

    1981 deBoldt descobre grnulos nas clulas cardacas que cobrem o trio

    1982 Needleman e Frossmann descobrem a primeira molcula da

    famlia dos peptdeos natriurticos (ANP)

    1987 Frossmann descreve o corao como um rgo

    endcrino com efeito sobre a ativao urinria

    1988 Descoberto o Peptdeoeo Natriurtico

    Cerebral (BNP)

    1990 Sudoh descobre o CNP

    Peptdeo Natriurtico Cerebral

  • NT-proBNP

  • NT-proBNP

    MARCADOR DE HIPERTROFIA E ICC...

    VALOR DIAGNSTICO E PROGNSTICO...

    SNTESE: MICITOS VENTRICULARES...

    FRAO ATIVA: NT-proBNP.

  • NT-proBNP: Literatura

    Condio clnica Espcie N Valores encontrados Referncia

    Dispneia cardaca

    X

    No cardaca

    Felina 10No cardaca: 265 pmol/L

    Cardaca: >270 pmol/L

    Singletary et al.

    (2012)

    Canina 291No cardaca: 1,287 pmol/L

    Cardaca: 5,110 pmol/LFox et al. (2015)

    Degenerao

    mixomatosa

    da vlvula mitral

    Canina

    352Controle: 455.3 pmol/L

    Encontrado: 4.920 pmol/L

    Wolf et al.

    (2013)

    21Controle: 687.5 pmol/L

    Encontrado: >2.298 pmol/L

    Ruaux et al.

    (2015)

    Babesiose Canina 60Controle: 246 pmol /L

    Encontrado: 4,106 pmol/l

    Lobetti et al.

    (2012)

    Hipertenso Pulmonar

    secundria DVMMCanina 30

    Controle: 373 pmol/L

    Encontrado: 1.799 pmol/L

    Atkinson et al.

    (2009)

    Efuso pleural cardaca

    X No cardacaFelina 55

    Controle:

    213.3 pmol/L (Plasma)

    322,3 pmol/L (Fluido pleural)

    Encontrado:

    678 pmol/mL (Plasma)

    719 pmol/L (Fluido pleural)

    Hezzell et al.

    (2016)

    Adaptado de Lima (2017)

  • NT-proBNP: Literatura

    Condio clnica Espcie N Valores encontrados Referncia

    Cardiomiopatia

    DilatadaCanina 155

    Controle: 457 pmol/L

    Encontrado: 1,143 pmol/L

    Singletary et al.

    (2012)

    Persistncia do ducto

    arteriosoCanina 40

    Controle: 663 pmol/L

    Encontrado: 895 pmol/L

    Hariu et al.

    (2013)

    Cardiomiopatia

    hipertrfica felinaFelina 40

    Controle: 21 pmol/L

    Encontrado: 134 pmol/L

    Hsu et al.

    (2009)

    Doena Cardaca Oculta Felina 146Controle: 48 pmol/L

    Encontrado: 522 pmol/L

    Machen et al.

    (2014)

    Leishmaniose Visceral Canina 18Controle: 800- 1800 pmol/L

    Encontrado: 1346.0 pmol/L

    Silva et al.

    (2016)

    Estenose Pulmonar Canina 41Controle: 485 pmol/L

    Encontrado: 3,000 pmol/L

    Kobayashi et al.

    (2014)

    Insuficincia cardaca

    congestiva direitaCanina 67

    Controle: 510 pmol/L

    Encontrado: 6,554 pmol/L

    Kanno et al.

    (2015)

    Parvovrus Canina 13Controle: 0,05 1,4 pg/ml

    Encontrado: 2,68 30,1 pg/ml

    Cenk e Mahmut

    (2015)

    Hipertenso pulmonar

    pr capilarCanina 20

    Controle: 744 pmol/L

    Encontrado: 2,011 pmol/L

    Kellihan et al.

    (2011)

    Adaptado de Lima (2017)

  • NT-proBNP: Literatura

  • NT-proBNP: Literatura

    ISACHC

    ACVIM

    PRECOCIDADE? CONDUTA TERAPUTICA?

  • NT-proBNP: Literatura

  • NT-proBNP: Literatura

  • NT-proBNP: Literatura

  • NT-proBNP: Literatura

  • EM QUAIS SITUAES DEVO SOLICITAR?

    EM QUALQUER SITUAO ONDE HOUVER A SUSPEITA DE

    ENVOLVIMENTO CARDACO PRIMRIO OU SECUNDRIO,

    PRECOCE, AGUDO OU CRNICO!

  • COMO E ONDE DEVO SOLICITAR?

    POUCOS LABORATRIOS VETERINRIOS REALIZAM

    ESTES EXAMES

    LIMITAO ATUAL

    POUCOS CLNICOS CONHECEM; NO OS SOLICITAM;

    CUSTO ELEVADO

  • COMO INTERPRETAR O RESULTADO?

    Verificar se a metodologia est validada.1 passo

    Solicitei em um caso passvel de congesto?2 passo

    Qual foi o meu objetivo?Diagnstico? Classificar? Prognstico?

    3 passo

    Observao seriada x pontual...4 passo

    NUNCA UTILIZAR COMOPARMETRO NICO!

    5 passo

  • Degenerao Mixomatosa Valvular

    Paciente: POODLE, MACHO, 6 ANOS. Indicao: Encaminhado para castrao. Anamnese: Tutor no relata nenhuma alterao

    aparente. Exame fsico: Sopro sistlico de regurgitao II/VI em

    foco mitral. Demais parmetros fsicos sem alteraesdignas de nota.

    Hematolgico pr-operatrio sem alteraessignificativas.

    NT-proBNP: 1.434 pmol/L. Encaminhado para ECO: DMVM leve a moderada. Procedimento suspenso at estabilizao do paciente.

  • Cardiomiopatia Hipertrfica

    Paciente: FELINO, SRD, MACHO, 8 ANOS. Indicao: Dispnia em repouso e efuso pleural. Anamnese: Incio sbito dos sinais. No vacinado. Exame fsico: abafamento de bulhas cardacas.

    FC=240bpm. Sopro no identificado. Hematolgico compatvel com estresse. NT-proBNP: positivo (snap test). Encaminhado para ECO: CMH com formao de

    trombo IC. Adotadas medidas emergenciais e pronta internao

    do paciente.

  • Trauma cardaco

    Paciente: CACHORRO-DO-MATO. Indicao: histrico de atropelamento recente. Anamnese: ??? Animal de vida livre... Exame fsico: Aptico, anorexia e sinais de congesto,

    ausculta cardaca em bradicardia. Fratura de membroposterior.

    ECG: BAV 3 grau. Porm... Animal j apresentava talcondio ou foi em virtude do trauma?

    Biomarcadores: CK-MB: 4,9 ng/ml cTnI: 8,2 ng/ml

    Confirmando leso miocrdica (compatvel com a arritmia). bito em 24 horas...

  • Trauma cardaco

  • Erlichiose (Miocardite)

    Paciente: SRD, FMEA, 3 ANOS. Indicao: Intolerncia ao exerccio. Dispneia em repouso. Anamnese: Vacinado, vermifugado, rao comercial, gua potvel. No

    relata carrapatos no momento. J realizou tratamento para Erlichiosecom 1,5 ano de idade. Sem outras queixas.

    Exame fsico: Temperatura normal, ausncia de quaisquer alteraescompatveis com Erlichiose ou outras enfermidades. Discretabradicardia. Ausncia de sopro perceptvel.

    Hemograma: anemia e trombocitopenia discretas. ECG: bradicardia -> ECO: disfuno sistlica importante. Sorologia para Erlichia: positivo (snap). So duas enfermidades associadas ou uma condio justifica a outra? Biomarcadores:

    CK-total: 165 U/L CK-MB: 68 U/L

    CK-MB 41% da CK-total.

  • Acompanhamento teraputico

    Paciente: YORKSHIRE, MACHO, 14 ANOS. Indicao: paciente antigo, j diagnosticado e em terapia

    para DMVM. Proprietrio relata piora na intolerncia aoexerccio e aumento da tosse nos ltimos 3 dias.

    Exame fsico: FC normal, sopro sistlico IV/VI. Ausncia deestertores/edemas.

    ECO e RX: sem alteraes significativas em relao aoltimo exame realizado, ps terapia.

    Biomarcadores: Ps incio da terapia: NT-proBNP: 1.080 pmol/L Consulta de reavaliao NT-proBNP: 1.300 pmol/ml

    Realizado ajuste de dose da medicao utilizada e houveremisso dos sinais relatados.

  • PERSPECTIVAS E DESAFIOS

    Ferramenta a ser difundida!

    Levar ao conhecimento do clnico!

    Introduo na rotina laboratorial...

    Busca de referncias por metodologias!

    Tornar acessvel a todos!

  • OBRIGADO!

    [email protected]