dissertatio sistens hortum · 2016. 6. 15. · oxalis stnsia sol.vir. sol.rub. agrostema coroncria...
Post on 03-Jul-2021
2 Views
Preview:
TRANSCRIPT
DIssERTATIO ACADEMICAsIsTENs
HORTUMACADEMIAE
ABOENsIs.Cujus
PARTEM QUARTAM,Venia experientissime Facult. Medice
Publico examini submittunt
FREDR. WILH. RADLOFF,M. D Prosesldr Regius. Fac. Med. Adj & Demonstrator
Botanices Reg. Acad. scient. Holmiensis & Reg.societ. Oecon. Fenn, Membrum hujusque
secretarius.Et
Gustatus Eriksson 3Oslrogatiio • svecus,
In Auditorio Physico die 17 Decembris MDCCCVH.H. A, M. s,
ABOJEImpressa apud Reg, Acad. Typ. J. C. Frenckeu,.
*
% ',■■■-
-:
' ■-
4
•«
THEsEs.t.
sine Philosophia, scientia medica non existit*
II.Tamen non minus medica arti obesse potcsl Rudium philosophiae,,
ubi subtilioribus contemplationibus nimis insistimus.
nr.Vera Medicina exslat mmqvam „ nisi ia veris. Medicis..
IV.Consvetudinem aegri semper respiciat Medicus, nceesle ess„
V.Non lameir pro lubilo suo , sed arbitratu Medici,, sumet aeger qua-
eunque ad vitam,, sustentandam inserviunt.vr.
Optimum ssepe est medicamentum Cibus opportune datus*vir..
Facultas sane & integre vivendi sub quavis coeli temperie Hominiprte plurimis animantibus est concesia.
vnr.Plurimi morbi hteredetaril a debilitate ortum ducunt.
IX.Luxus plures gignit morbos.
X-saepe inutilis nimia abstinentia»
xr.Neque tamen ulla res magij adjuvat laborantem quam UmpesUvaaMinentia.
✓
Undetrigesiraus Jam agitur annus cum Celeberri-mus Dom. Doctor Carolus Nicolaus Hei lenius
asl hanc Regiam Academiam Oeconomiae Prosessor,eo autem tempore Demonstrator Botanices & Facul-tatis Medicae Adjunctus, Dilsertatione academica Hor-tam Academiae Aboensis describere & hisiorica com-mentatione illustrare ell aggressus. Egregie inchoatiopusculi, doctam continuationem quatuor abhincannis dedit Celeberrimus Dom. Doctor ssihannes Fre-dericus IValknius tunc temporis Demonstrator Bota-nices, jam autem Eloquentiae Prosessor Regius &
ordinarius. Ea autem nobilis argumenti suit ampli-tudo, & ad umbilicum ducereViro Celeberrimo aliisofficiis obstricto, haud licuerit. Mearum itaque par-tium reputavi, Virorum optimorum pro modulo le-gere vestigia, grato pectore agnoscens, me permul-ta Eorum ex collectaneis, quae ad illustrationem prae-sentis materiei maxime faciunt, hausisle.
sed adhuc' restat ut praemoneam, me in elabo-rando hoc opusculo illum mihi! proposuisse ordinem:nimirum ut praesens sectio additamenta contineat adhistoricam Horti descriptionem, sequentes vero par-ticulae indicent quas hoc Florae auraicae delubrumsovet plantas.
65illos, si non siatis omnino temporibus, nec plene,satis tamen liberaliter percepit Academia, ut sum-mam, a die 5 septembris 1774, quo ultima huctransmisTa suit legatae sortis portio, thalerorum ar-genteorum 28725 complerent, quam tamen haud pa-rum imminuerunt tum indulta Celeberrimo Gaddpotesias llipem fixam participandi (aj, tum sunctuslibellis ejus oeconomicis popularibus publicandis, iti-neribus instituendis, periculis chernico - technicis sa-ciendis,commercio epistolico su (linendo &cctmpensi(£).Acceptas vero pecunias rationes Cameras primumordinum Regni manuaribus artibus praepositas (Ma-nufactur Contoiret), quae anno 1766 esie desiit, deindeRegio quod commerciis praeest Collegio reddendae
(a) Neque hoc sidum suit noslri privilegium; quin licuitquoque eidem, operarios tutamine Academia; frui-turos, mercede e publico solvenda conducere, vid.Prot. Consi Acad. d 24 sept. 1754. Et tamen nonpublica, uti illa quae Kalmius curanda habuit, tedsua propria ejus erant viridaria. Vid, Prot, Consi.Acad. d. d. 14 Julii 1757 & 29 Octobr. 1760.
ih) Protoc Coni. Acad. d. d Febr. 1753, 14 Mart. 3Maji & 22 Julii 1754, 25 Mare. 175$ , 7 Maji 1764;24 Januae & 12 Decemb. 1765, 28 Jan, & 4 Decemb.1767, d 8 Dec. 1768 &c. Quid? quod & semel sue-rit a restituendis thaleris argenteis centum,’ quos ul-tra praestitutam lummam acceperat liberatus, vid.Prot. Coni, Acad, d. 11 Febr. 1769 & I5 Maji 1770.
66
erant (c)- Proventus autem 2000 thalerorum ar-genteorum Augusiissimi Regis ex liberalitate iterumJ777 P er continuos sex annos horto nostro indultos('d ) edam non semper definito tempore Academiaemislbs suisle libri rationum satis superque testantur.Anno enim 1790 trium annerum reditns simul. sen1000 imperiales, aerarium obtinuit. D. 11 sept. 1781trecentos cum triente imperialium, initio anni 1785iterum 333J imp. & tandem 1787 eandem summanseu quod reliquum erat stipulatae accepit pecuniae.supplicem Patrum Academicorum petitionem ut adhuc per triennium Horto liceret eisdem frui emo-lumentis, Cancellarius sua commendatione sulcirerenuebat C) & Rex. Ipse hujus proventus conti-nuationem ultra statutum sexennium haud ampliuspermisit (/), Congesta sors 2700 imperialium, exdecreto quidem intacta manebit, interira tamen aerealieno sere 900 inperiaUum hodie gravatur. Cumautem pertenuis spes semper videretur Hortum abhoc onere solutum iri, annua enim erogatio saepissi-me soenus ex forte perceptum superat, deliberatumest, utrum aes hocce alienum e rationariis delere-
(r) Lits. 7?eg. d. 15 Junii 1752, 4 Aprilis 1760, 7 seps.1762 &c.
(d) P. 1, hujus Diss p. 23.O Litr. Canceoll, d. 31 Januarii 1785,is) lact. Regiae ad Reg, Coli, Commere, d, 30 Aug 1785;,
67tur; sed res adhuc in qvfestione versatur (g). Ne'au-tem pauperrime dotata nosira Flora debito obruatur,Cancellarius Academiae ex JBilmarkiana , Musis Abo-ensibus testamento liberaiiter legata, donatione, quo-tannis 66y imp. Horto concessit (A).
s. XV.Vegetabilia vero industria Celeberimi Kalm
in Hortum Academicum, introducta, jam pridemp. is hujus Dissertationis enumerata leguntur; omnesautem stirpes in hac eoumaratione non recensitasesso, facile ex illa inter Prosessores Kalm &Gadeorta aemulatione edocemur. Kalmio enim expo-postulante, jusTu Consistorii Academici, d. d, n &
is Octob. 1763 lustratio Horti Botanici & plantatio-num sipsaloensiura instituta est atque ipse Vir Cele-berrimus sequentes semet plantas colere vel coluisie(o), idoneo teste Celeb. [D. D. D. JoIl Leche, as-ser uit:Corispermum byljopisolium Veronica virginica sBlitum capitatum Amethystea coerulea
virgatum s Rosmarinus officina lis \syringa vulgans caeni- salvia officinalis
lea & alba, verbenacaCircaea Canadensis + Valeriana cornucopiae.
(g) Litt. Cane. d. 14 Maji 178?"!(h) Litt. Cane. d. 1 Nov. 1803.(«) Omnes enim cruce notatas plantas dudum periisse in-
genue satetur.
68
Valeriana ca/citrapalocusta +
Gladiolus communisIris germaniea
virginiatPhalaris canariensis sPanicum asticum
latisolium sLolium temulentumscabiola alpina
columbaria -{■tat aricaatropurpurea
Knautia orientalisscherardia arvensisAsperula arvensisGalium parisiensePlantago coronopus tMyolotis lappula amer.Cerinthe majorAnchula officinalisPrimula verisAnagallis arvensis 4-Convolvulus sepium
hederaceus +
Canepanula persolinta shederacea s
Mirabilis longiflora sVerbascum sibiricum
blattaria
crus gelliclandestinum Emitiaceum
Hyoscyamus albus -sphysaloides
Nicociana paniculataglutinssa s
A tropa belladonnaPhysalis viscoja ssolanum du/camiara
tuberosumlycoper/icum
Capsicum annuum sLycium europceumEvonymus europausRibes reclinatum
grojulariauva crijpa
Hedera quinquesoliaCelosia argenteaVinea majorchenopodium bonusbenricus E
botrjs -sibybridum
Narcistus poeticusAllium porrum
sativuntscorodoprasumcepasistulostimscboenoprasum
Lilium candidumbulbiserumcbalcedonicum
Ornithogalum albumConvallaria polygonata
amerkana
69Asparagus officinatisHyacinthus orientalis
botryoides sedumAloe per/oliataHemerocallis slavaBerberis vulgaris-Rumex /anguineus
acutus
acetosaColchicum outummale
conoidea snostis/orabybridum
Oxalis stnsia sol. vir.sol.rub.
Agrostema coroncriaLychnis cbalcedonicaCerastium persoliatum sPortulaca oleraceaReseda luteola
viculus bippocaslamim. Philadelphus coronariusTropaeolum minus Amygdalus communis +
Majus Prunus virgimanabaccis rubrisEpilobium birjutum
Daphne taetereum baecis nigrispumiladomeflica amer,sptnosa
Cerdiospernum halicacabum sPolygonum tataricum
sagopyrum/'candens Crataegis ana
Cassia chamxbrisla s oxyaeanthaligustrina t sennica
Dictamnus albus Pyrus communisRuta graveolens Rosa amer icana spinoDianthus barbatus si/Jima. s
prnlisev Rubus id&us amer.coryophyllus Casiusplumarius Fragaria ve/ca
Cucubalus stellatus t sativa amer.maritimus Potentilla rttpeliristatancus Jupina \
viscosus amer. norvegicasilene armeria Geum urbanum amer
suinquevulnera \ Actaea /picata
70(imicisuga
Chelidonium majusglauciusn
Papaver rhoeas sCistus beliantbemum’
Poeonia ojsicinalisDelphinium grandiflonm
elatumAconitum antboraAquilegia vulgarisNigella damascena
sttivaAnemone ranuncttloidesThalictrum minus
aquilegisoliumAdonis annuaIsopyrum sumarioidesTeucrium scordiumsatureja bortensisHyssbpus ojsicinalis
' lophantusliepetoides
Nepeta cataria amer,siberica
sideritis montana.Mentha crispa
pulegiumstalhys orientaleBallota nigraPhlomis tuberosaOriganumThymusMelissa
vulgare amer,Malvavulgaris
pulegiowes ,
Dracorephalum ruyscbiana smoldavicumgrandiflorumtbymiflorum
Ocymum basilicumscrophularia vernaDigitalis purpureaLepidium (ativumCochlearia armoraciaIberis umbellataBiscutella auriculam
didymaLunaria rediviva sArabis pendulaCheiranthus cbeiriEry simum barbaraaBrasfica oleracea
9 varietates,sinapis alba
nigraRaphanus sativus
var. rad.nig.cbinensis
Bunias orientalisIsacls lusitanicaCrambe orientalisCleonae gynandrasGeranium amer.Altheaj ojsicinalisAlcea sicisolia
inauritian*crispaalcea
71
LavateraHibiscusFumariaGalegaCrotalariaAnthyllisLupinus
ColuteaPhaleolus
Pisum
OrobnsLathyrus
LatbyrusViccia
Ervummonantboslaburnumseur optetis }•
securidacea sCytisusUlexCoronillaOrnithopusHippocrepis unijiliquosa i
zeylanicustuberosus
beterophyllusbiennisbengalensis
sativasabalens +
eegyptia scorpiurus silicata itrimestris Hcdysarum alpintimtrionum onobrycbisve[icaria hirtum\
officinalis Clitoria mariana +
sagittaria Glycine apios svulneras ia Astragalus cicurvarius microphyllusbirsutus contortuplicatesluteus Trisolium melilotusarborescens s lupinasler]vulgaris incarnatum]variet . sl. coccin.Lotvs tetragonolobusnanus Trigonella rutbenica
saenum graecumMedicago Jativasalcata
polymorpha z var ,Citrus aurantium
sativumacbruslatbyroidescanadenjissativus
Hypericum americ.Tragopogon orientale
povrisoliumscorzonera bis panicasonchus sioridamsLactuca sativaPrenanhes albaCrepis barbataHieracium americ.Lapsana siellata iCichorium intybus
endivia sCarduus marianusCnlcus oleraceus
72
Centaurea benediBa 1Cathamus tinElonus ]Bidens bipartita amer +1
tripartita amer, sEupatorium tnsoliatumAgeratum conyzoidesTanacecum crtjpum
baljamitaArtemisia abvotanumArtemisia pontica
dracunculus \
Xeranthium annuum'Tussilago petasitessenecio scanicusAsser tradescantasolidago augustisoliaInula heleniumBellis perennisTagetes patulaeressaChrylanthemum [egetum
coronarium'Anthemis tinEioriaAchillea pleno.Helianthus annuus
Jlrumosus sCentaurea crupina F
montana sCalendula officinalisImpatiens balsaminaPassi flora coeruleeaCoix lacryma jsobisZea mnysAxyris .• amarantboides
BetulaBuxus•Urtica
Amaranthus
PoteriumJuglausCorylusPinus
CupresTusRicinusCucurbitaCucumisBryoniaspinaciaCannabisHumulusDioscorea
, MercurialisJuniperusTaxusVeratrumHolcus
Valantia
AtriplexAcerFicus
cana densis[supervivenspiluliseracannabinatricolorscaudatus\siscusviridis[pinossangutsorb*regiaamericanapinea sslrobusjempervirens\conwmniscitrullussativusalba soleracea[ativaUipulusvillo[a xannuavirginiana |
baccataalbum[orgbum slanatusarticulatacruciatahortenjiscanadensecaricd
n.
top related