บทที่4.1 pnc 1110 · บทที่4.1 pnc 1110...

บทท 4.1 PNC 1110การดแลผทมปญหาระบบประสาทและประสาท

สมผสและการเคลอนไหว

อาจารยเพชรตน เตชาทววรรณ วทยาลยพยาบาลและสขภาพ

มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ 1

การดแลผทมปญหาในระบบประสาทและการเคลอนไหว

วตถประสงค

1. บอกความผดปกตในระบบประสาทและการเคลอนไหวได2. บอกวธดแลผใหญทมความผดปกตในระบบประสาทและการเคลอนไหวได

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ระบบประสาทสมผสทเปลยนแปลง1. การรบรสเนองจากตอมรบรสทลนลดจ านวนลง ประกอบกบ

น าลายจะขนขน ท าใหชองปากแหงไดงาย

2. การรบกลนลดลง

3. การมองเหน มการเปลยนแปลงตงแตทเปลอกตาบนจะตกลงเลกนอย น าตาในเบาตามากขน เนองจากการอดตนของทอทางเดนน าตาและอาการเคองตา

4. การไดยน มการเปลยนแปลงของหชนในทเรยก Cochlear ท าใหสญเสยความสามารถในการไดยนเสยง

5. การรบรการสมผส จากความรอน ความเยน เปลยนไป

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ระบบประสาทสมผสทเปลยนแปลง

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อาหารรสหวานจด

ตาแหง

หไดยนลดลง

รอน-หนาว

รบกลนลดลง

ปญหาในระบบประสาทและการเคลอนไหวการทรงตว พบวามการเปลยนแปลง โดยเสนประสาททรบผดชอบอยใกลเคยงกบสวนทรบผดชอบการไดยน อาการวงเวยนศรษะรสกวาบานหมน

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ปญหาในระบบประสาทและการเคลอนไหวสตปญญา พบวาผสงอายจะสญเสยความจ าระยะสน ตองใชเวลานานขนในการนกทบทวน

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ปญหาในระบบประสาทและการเคลอนไหวสมองเสอม

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ปญหาในระบบประสาทและการเคลอนไหวการนอน พบวามการเปลยนแปลงของคลนไฟฟาสมองขณะหลบ ท าใหระยะเวลาทอยในระดบหลบสนทสนลง

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ปญหาในระบบประสาทและการเคลอนไหวระบบประสาทอตโนมต จะลดประสทธภาพลง มผลตออาการผดปกตทพบบอยในผสงอาย เชน อาการหนามดเมอลกขนยนหรอนงเรว ๆ จากความดนโลหตทลดลง อาการปสสาวะราด

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

10 ความเสยงตอระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

1) อารมณซมเศรา (Depression) หากมภาวะแยกตว เบอหนาย หรอทกขใจ ไมควรละเลย

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

2) การลม (Fall) การลมเปนปญหาทพบบอยและอนตรายมากในวยสงอาย

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

สมองเสอม (Alzheimer's Disease)

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

กลามเนอออนแรง (Muscle Weakness)

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

กลามเนอออนแรง (Muscle Weakness)

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

เดนชา (Changes in gait) สมรรถภาพทางกายของผสงอายจะเสอมลงตามวย โดยเฉพาะการเดนทชาลง การกาวเทาทสนลง เนองจากความเสอมของเนอเยอขอกระดกและกลามเนอ

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ประสาทสมผสเปลยนแปลง (Sensory changes)

ห ตาจมก

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ระบบขบถายเปลยนแปลง (Changes to excretory system) ปสสาวะไมอย ปสสาวะเลด ปสสาวะบอย

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

กระดกพรน (Senile Osteoporosis) น าหนกกระดกลดลง เปราะ หกงาย ความยาวกระดกสนหลงลดลง หมอนรองกระดกบางลง หลงคอมมากขน ความสงลดลง เคลอนไหวขอไมสะดวก ตง แขง อกเสบ ตดเชองายขน

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ทาทรงตว (Posture change) ปญหาทพบคอนขางบอย เชน เดนแอนหลง เดนหลงคอม เดนเซ กาวเทาสนลง

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ความอด (Endurance)เมออายเพมมากขนความอดยอมลดลง

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

ความเสยงระบบประสาทของผสงอาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ30

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

1) โรคหลอดเลอดสมองอดตน หรอ Stroke หรออมพฤกษ /อมพาต

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

2) โรคพารกนสน เปนโรคความเสอมของสมองทเกดจากการขาดสารโดพามน พบมากในคนอาย 60ปขนไป มกเรมดวยอาการสนทแขนขา กราม หรอใบหนา กลามเนอเกรง เคลอนไหวชา พดหรอกลนล าบาก ซมเศราหดห

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

3) โรคกระดกตนคอเสอม (Text Neck)เกดจากการ “กมหนา” (จนหต าลงมาเกอบแนวเดยวกบไหล) บอย ๆ ซ า ๆ นาน ๆ จนท าใหกลามเนอ เสนประสาท และเสนเอนตง เกรง เครยด

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

4) กระดกหกจากโรคกระดกพรน สามารถเกดไดทกชวงวย เดกมกกระดกหกจากการเลนซน ผใหญมกเกดจากอบตเหต ผสงวยมกเกดกระดกหกจากกระดกพรน เพราะมวลกระดกทเปราะบาง เพยงลนหกลมกหกไดงาย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

5) ขอไหลตดพบมากในชายและหญงวยสงอายทมความเสอมของเอนรอบขอและปลายกระดกไหปลาราทอยตดกบขอ มหนปนเกาะไปขดเอนรอบขอจนอกเสบ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

6) ขอเขาคลอนแคลน หรอโรคขอเขาเสอมตามวย มกพบในหญงอาย 60 ปขนไป หรอโรครมาตอยด โรคเกาต นงพบเพยบ ขดสมาธ คกเขา หรอนงยอง ๆ นาน ๆ เขาเสอมจากอบตเหต ท าใหเขาหลวม รวมถงการดมสรา สบบหรจด ทานยาสเตยรอยด

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

7)ขอสะโพกโยกแยก ส าหรบใครทมอาการปวดงามขาดานหนาขางใดขางหนง เจบแปลบทขอสะโพกขณะเดนหรอวง ปวดสะโพกและปวดเขา (บางคนปวดเขากอนปวดสะโพกคลายโรคปวดหลง) สวนวยกลางคน 80% มปญหาขอสะโพกเสอม เพราะขาดเลอดเลยงสวนหวของกระดกตนขา ดมสรา สบบหรจด ทานยาสเตยรอยด เกดอบตเหตขอหลด

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

8)หมอนรองกระดกทบเสนประสาท หลายคนคงเคยทรมานกบอาการปวดหลงราวลงขาไปถงนองหรอหลงเทาขางใดขางหนง บางคนเจบขอพบเขาดานหลง ปวดนอง นวเทาชา

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

9)โรคปวดศรษะไมเกรน พบบอยในผหญงมากกวาผชาย อาการปวดตบ ๆ เปน ๆ หาย ๆ ปวดขางเดยวทหนาผาก ขมบทายทอย คลนไสอาเจยน ไวตอเสยงและแสง

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

10)โรคนอนกรนเปนสงทเราไมควรละเลย เพราะเสยงกรนขณะหลบ อาการสะดงตนตอนดก ขาขยกขยกออนเพลย ปวดหวเมอตน งวงนอนมากผดปกตในเวลากลางวน สงผลใหเรยนหรอท างานไดไมเตมท ความจ าแย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

อนดบโรคทอาจจะสงผลตอการเคลอนไหวไดในระยะยาว

เปาหมายทส าคญทสดคอ ท าใหผปวยมคณภาพชวตดขน ประกอบดวย

1) ผปวยสามารถกลบไปท ากจวตรประจ าวนกบครอบครวไดเปนปกต

2) ผปวยสามารถดงศกยภาพออกมาใชไดอยางเตมทในการท ากจกรรมตาง ๆ 3) สมองและกลามเนอถกกระตนและพฒนาความสามารถในระยะยาว

4) ไมเกดความพการซ าซอน

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

การดแลฟนฟผปวยระบบประสาทผดปกต

ดานรางกาย

1. การฝกนง

2. การฝกยน 3. การฝกเดน

4. การฝกขนลงบนได

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

การดแลฟนฟผปวยทมปญหาในการเคลอนไหว

การดแลฟนฟผปวยทมปญหาในการเคลอนไหว

ฝกรางกาย

นง

ยน

เดน

ขน-ลงบนได

ดานรางกาย

5. การเคลอนไหวมอและแขน การบรหารกลามเนอและขอ

6. การฝกท ากจวตรประจ าวนตาง ๆ เชน การสวมเสอผา การรบประทานอาหาร การฝกกลน 7.การดแลการนอน การจดทานอน

8. การฝกสอสารทงการพดและการฟง

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

การดแลฟนฟผปวยทมปญหาในการเคลอนไหว

ฝกรางกาย

มอและแขน

ทานอาหาร

นอน

สอสาร

การดแลฟนฟผปวยทมปญหาในการเคลอนไหว

ถาม-ตอบ

THE END

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

65