THẠM/KHẢO

S K n & lI ,

■ . ề'i«i: --V. . «*'•**-

«ẵ>*

-%*

; # 8 m Sì .:: ■ ^

5% ■&• w |>:•;■■ <'•

3R£a8ll

riHUĩ

K »m i lH n f ’f i t xÍẠ fr fr ill !’M:.

J m

■à a ú ề iầ ***j ể Ê Ê ^■Ell

0 3 3 3■ .'„Õ. ễ>" . ‘ ■ 7 - i ' .;-_-c'. i

NHỮTHẺ NÀ01

giM

i!

mJ■ V '

■•■jif

Iafl

Ift

LỜI GIỜI THIỆU

•Mliảu dịp kỷ niệm 10 now tikùy g iã i phong miền UaỉUt chúng t ỏ i x in É>iưi thiệu vưi CÌ90 giũ t£p hòi ký cua Jfeuyen Cao Kỳ MGJa.ậng. ta • d 5, th ấ t trận ơ Việt Nam như thể nào ?H. Cai tên Uguyen Gao .Ky, một tên ban nước nỏi tiếng, về sự tàu bạo, hung hống và huênh hoatìgt hiệnnay cầmđạũ tó ciiưc án cướp ớ Jằí|ỹ» vổn khòng xa l ạ đ ổ i với dor% đảo dọc &iả nước ta* Tuy nhiên , đầug sau nhũiOK l ờ i l e dày han học dổ i vớỉsy: nghiệp dấu tra n h chính nghĩa cua ahâa d.ân ta» th a nia minh. cbo sự t hất b ạ i tiiảỉii Hại cua quaa thầy Jlệy và lũ tay s a i bán pước, Kỳ cung d~€t phả ỉ một phâii nào phơi bày sự th ố i a a tf lụ c đytc của lũ tướng ta n g ly quăn cSữg nhu' câah. fikgup ahã cualũ bẩn nươc tro n g lú c cầm quyền cãũg như k h i bạ ỉ trận* v l l à một t à ỉ l i ệ u tham khao nên chúng t ó i Ghi lựơo đ i nhữfì& đoạn va những oâu kl?ong cần t h i ế t , vẫn &i.ữ l ạ i những doạn câu yếu trong tập ìịSỊ ệ |É|

về tập liồ i ky này 9 00 nhỉều ỉ k i ẩn cũa báo ch ỉ ŨU'ƠC ngoài nhập xét rằng tá c g iả thực cua nó không phải l à Nguyea Cao Kỳ. Dầu sao d i nữa, tập h ồ i ký này* ve một mặtnao đo, oun& cung cẫpchoshúũg t a mòt số t à i l i ễ$u tham khảo đề nghiên cưu về cuộc đau tra n h chống iíỹ cứu nưỡc cuanliaQ. dân %Bi tro o g một g i a i đoạn l ị c h âư h.ẩt sưcquyẩt l i ệ t và phtỉc tạp*

ỊỊ

ìỄ Ế ẩÊ

GÔNG TY íhÁT HÀNH IHổNG x ĩu X í VIỆTÌUM

Chưonr. ĩ

M Ộ T VẦN Đ Ể D A N H D lẾJm I

'T Ô I r a t -T IẾ C C Â U TU/Ỷ L Ở I \ Á K H Ô N G '"

Người My khôỉỉg còn dam nh ìn thẳng vao mắt t ô i nữd, t ô i b i e t rằng th ế lè 'h ế t rồ i* Chúng tô i ngồỉ tro n g nhà của t ô i ở Tẫn Sơn H hư tg

căn cứ không quốu s à i GÒn nằm ỡ ngoại ô , cech thành phố mọt v a ỉ dặm* Mặc dù lú c bấy giờ l à mọt dân thương, t ô ỉ vẫn còn g ỉữ cấp bệc t h i ế u tương không quân và vẫn cổ quyền ơ tro p g "khu g ia d in h ” . Đêm 22-4-1975» tô ỉ đang ngồi t ẹ i đ o , 'đ ố i d ỉện vớ ỉ E rỉch Von Marbod, một t r ọ ly B ộ trương quốc phong My vằ h a i cố vấn quân sư dưong như l a S tevenson Va Smith*

Căn phòng đưọo tra n g bỊ .đơn g ià n vơi ghế banh êm a i va nhưng ch iểc banệ các cữa sỗ căn phòng h h ỉn ếra khu vực rộ n r ị p cua căn cứ t nơ i mà tô i đã tưng thực h ỉỗ n hàng trãm ohuyến bay chống l ọ i qưân địch*. Hôm ấy tr ờ i nổng. Những ch iếc cửa Bồ mơ không làm sao chặn đucọc tiển g nỗ của sung coi hay*tiếng nỗ to hơn cua trọng phao thỉnh thoaag Vang lỗ n f' liíc lú c bị tiến g chuông hoặc tiến g còi hụ oua một xe cứu thương hay xe ohữa chay ngắt quãng. '

» %Bầu t r ờ i đen tổ i b ị nhuọm raôt mỉu đó bầmf giong như mọt biíct ran h

tầm thường ve một canh mặt trơ ỉ lặ n . Nhưng 'mặt trơ i đã lặ n từ lâ u r ồ i t r ê n nhiềv chứ không phẳỉ ch ỉ t r ê n một m ặtf v ì lỉhSng v ể t đỗ x u ấ t phat tư nhưng t r ậ n phao bao'quanh ngoại ô Sal ữòn đã chẳng khắc g ì một g ia n hoa ta n g cho Nam V iet Namt cho môt cuôc th ấ t t r â n C&8 mọt quácg ìa Id n nhẩt t r ề n th ế g iớ i cùng vơi nước bọn nhố hơn cung đứng tro n g hang ngu c h iế n đấu với họ.

Ngay tro n g lú c đố, nh ìn qua cửa 80# tô i đã oé bam vẳo môt • hy vọng móng manh cuoỉ cùng là dù th ể nào đ i nữa cung co th ỗ cưu vãn đượo đanh dư khồi cuộc hủy d ie t này, noi môt cách khao9 l a t ô i cổ th ẻ la o Vao lư a đe cưu lấ y danh dư như ngựơi ta cứu lắ y môt ngọn cơ t r ộ n quy báu vệy# Nhiều tu ầ n qua t ô i đa tlm cácty th u y ế t phựo ngươi Mỹ lo ọ i bo tftng thắng Thiệu r ồ i ung hộ tô ỉ trong một cuộc đấu tra n h một mất một còn đó có th ế , dù khÔỊÍg đem lọ i đưdo ch iến tháng nhưng í t r a cũng cho chung tô i cổ cơ, hội đề thao luện về nhưng điằu k iệ n hoa .b ỉnh sau nay V tr ê n một tư th ế mọnh nào đó* !

Đo l à lý do t ạ i aao Von Marbod dã đểnnhà tổ i» Ong đ ạ i BVC Mỹ,Ora hem M artincũng đã từng n g è i t r ê n ch iếc*ghế n ày , lạ n h lùng và lặ n g l ẽ như ồấ cam t h a c h 'l a t ở nha mo* f

Một người hầu ró t thỗm tr à xanh và vưọti Napoleon. Trong nhâ chi còn có một ch a i rư ơu . Thế r ồ i t ô i quay sang n ó i v ớ i Von lỉarbod , " ổng M et kế tìoạch của t ô i r ồ i chứ® Ong b iế t rằng t ô l đã g ịâ l thíchoho ông Martin là chúng t ô i CO thề t iế p tục ohiển đấu 5 vùng ohâu tho sôngCưu Lon*; như th ể nào 1*4 c h ứ .'T ô i b i ể t r ô i oó th ỗ tỗ ohức cuộọ khángohiấn và duy tra , được, có l ẽ l à tro n g một v à i / th ạ n g ouổi cùng. M ồu ohính phủ Mỹ có sê ylm t r ợ cho chúng t ô i không ? Không phái bằng ngư ơ i, mì) bằng vũ k h íi Chúng t ô i ch i yêu cầubấy nh iêu đó th ô i1*.

% \ '*r'' ‘,/.4- 'vr- ễ- *f lSự im lặn g dường như chẳng bao g iô chỗm d ứ t. Thổ r è l ohímọt oâu

ngắn ngủi. đã làm ta n vỡ sự im lặ n g đo , Von Martiod n ó i , wTôi r ẩ t t i lo , Gầu t r á l ờ i - l à "không" ì ' I

Ông t a nó i v ớ ị một giọng t ẻ n h ạ t , yểu đ u ố i, không dám nhìnth&og vào tô i* Tôi tự h p l g iọng nó i đó, một g iọng nó i ohẳng hằ 00 âm đ l$u , đã muốn n o i lê n đ i'lu g ỉ ễ Thất vọng ohăng ? Nhẫn nhụa chăng ? Hay lầ t ả i nhụo ? ‘

Von Marbod. ngó lê n vằ nói một oáoh bình thân, "Khi t ô i r ò i V iệ t Nam,, thưa th iế u tư ớng , nga ị sẽ đ i v í i t ô i ohăng ? . Rối ông nó i thém VỚI một vê hào phóng đặc b i ệ t Ị "ngai nên oho g la đ ỉnh đ l ngay đi* và đừng lo ngại gì* Neu trường hợp xáu nhát xây ra , ngẳi có th è đi Kỹ v i Binh sống 0 đó".

có th ề Hoa Ky đã chằng bao giờ thắng đvtợo ouộo o h iln , Nhưng du oho người t a không ch iển thắng đượo đ l nữa t h ì đ iều ngươi t a 00 t h i lưa chọn đtrơcđau n h ấ t t h i ế t phai Xa n ỗ i nhụa n h ỉ oua ouộo đầu haQfihan họề • * ‘ • ’ .’•<

Người c h iế n thắng th u o h iển l ọ i phàm. Nhưng đỗi v ớ i k i ohilrxbạị t h ì vẫn còn oó t h l g iữ đượo darih 4ự. Khi 'Von Marbod bướo r a * • d ip y i chạy dọó theo OOXỊ đutờng loang lố v l đạn phao 41 đín dỹi sư quan Hy I • t ô i bi í t rằng ngay oa đ iiu đó gid đây ỏhúng t ô i oflng đã b ị lchuớo t « .

BƯỚC VÀO CUỘC CHIÊ'N:LỶ d o t ạ i s a o

Mọt trong những nhược* đièm tro n g Vai t r ò hao phống nhưng đôi khi l ạ i b ị lệch lạ c cảa My ơ V iệ t Nam, cổ th ề đưọc tóm gọn mọt cách hay

nhất bang oâu châm ngôn "Hiếu b iế t í t l à môt đ iều r ấ t nguy h iim ” . La nhưng người đến V iệ t Nam vơi -quyểt tâm san eàng giup đỡ, các s ĩ quan VQ'cac đoàn v iê n t rợ ilỹ í t khi l ạ i co th ê h iếu ro đượo‘tâm tra n g oũa dân tộ c chung t ô ỉ , chính v i sự h iều b iế t nông Cọn mà họ t i ế p thuđươc qua chương trin h huan luyện nhanh 'Chong trong vaỉ tuầri l e trựơc k h ỉlê n 4 đương, thực ra ch ỉ là một sư h iạu b ỉế t hời họ t mà th ô i# 'ẾỈỊ

Đối vơi nhiều ngươi Mỹ ờ V iệ t Nam t h l đ ạ i đố chúng tơ i ch ỉ l a "Người Trung Hoaw« Thực r a ‘không phẵi vệy. Chung 'tô i l a ngươi V iê t Namy ngưăi Mỹ đã không ý thức được rằng mặc dù v iê n chua tương Trung Quoc đầu t iê n t iế n vao vung châu thố BỘng Hồng oua chung t ô l VQO ttam 200 trư dc Công nguyên vă Trung Hoa đã ơ l ạ i tro n g 10 th ế kỷ nhưng hầu như 5 châu Ẩ chi cổ môt minh chung t ô i ’l a đỡđắxửi b ạ i đươo ho k ầ i ngưdiVioií 'õhự-_ngươi 'ta gọ.i chung tô i như vệy VQO hồi áy t đađanh quân nha Đươngva mọt thể ky sau cung đa đanh b ạ l quân nhà Tống# Yao th ế ky th ư 17 • V iệ t Nam có nghĩa lằ "lanh th ẽ ơ phía Nam11! không c h ỉ don l a mot nừơc nhố be phẵi đương đầu với ke thư không đoi tr ô i chung ơ phương Bắc nữa ma V iệ t Nam đã mơ rộng bơ cõi cho tìễn khi dân tộ c chung t ô i đã phong được tầm nhìn* ra 'tận Vịnh Thaị-lan*

Nươc My được thuân lợ i lẳ t i ẩ n hanh cuôo ch iển . tra n h • • • tư xa • I Con tô i t h ì hầu rứiư ca ouộo đơi đều đa sổng tro n g một bổ i cằxửi o o tien g sung may và tiế n g bom'nốrằn vangi Kinh, nghiệm đầu t i ê n của t ô i vố cac ctiộc không k ích - do may bay ìíỹ gây ra - l à t o i ‘tô i oòn l ằ môt hocsỉnh tro n g th ờ i kỳ ch iến tran h th ế g iớ i thư I I 9 lú c ẩy t ô i sổng t ạ i vùng ma BQU này ngươi ta gọi là Bắc V iệt Nam, Tôi s in h trương ỏ m iền Bắo9 t ạ i Sơạ Tây, một th ị t r ấ n không đầý 50*000 dânf oách Hằ Nội 25 dặm về phía tây bắc« Mấy mươi năm sau, văo 1970, Sơn Tây đã được nói t ớ i trỗ h bío-> ch í khi tổng thống Nixon đưa quân b iệ t k ích đếiị g ia i thoãt cho một Bổ phi công My b ị gỉam ô dó« Khi quân b iệ t kíoh đến nơi t h ì t r ạ i giam chẳng con a l hắt* Sau nay t d l cố nổi vơi ông Nixon t Hirlu b iắ tửươo ngai dự'định cuộc t iể n công đổ th l/c o l e t ô i đa oùng tham dự r ồ i v ì t ô i b iế t rS vùng này như lọng ban ta y vậy".-

X T — .

DĨ n h iố n , Bẩo V iệ t Nem ngay nay không/pỉiẳỉ ữhư l à luo t ô i còn be« Luc bấy glờ là Bắc Ky* Sau khl bo an tá t ouộc chinh phuo M pặ Dương một oaoh chệm ohọp vào nhưng nằm 188Ọậ tb tỉp đa ch ia Đôxxg Dương ra Xam 5 XIX thuộo đ ịa l à Cao M ên,‘Lao, Bao Kyt Trung Ky và Nam Ky, ba xứ sau cung nhập l a i thành V Ịệ t NamẳyH'

Thu đô của Bắc Ky l à H« Nội* Trung Ky* p h àn đ lt ỗ g iưa vàđông <ìền n hất oũaỄ V iệ t Nam, do Huế oai sà 1 GÒn l à th ủ đô cua Nam Kyf phầnđ ẩ t ph ía líam cua V iệ t Nam VQ ch ịu anh hưởng oua PJiap nh iều n h ấ t.

Luc bon đầu họ đến Đông Dượng VỚI tư oa ch lằ nhữxỉg nhà tru y I n g iáo hồi th ế kỵ 17* HÒi que nh iều năm họ đã t r ỗ nên g ià u co nhơ lu a gọo* cao su và nha phiến* nhưng hp đa đóng*gop r ấ t í t đe đần đáp l ạ i vơ i thuế ma o ẩ t c ẫ t họ đa. làm oiiò nịìững nông đ ồ n ỵ ê tt làn h cua .GỈìungtôỉ phai bán các t à i Bùn nho ■’be cua họ đ l đ i iàro k ilm lương trọ n g nhưngrửiằ maỹ haặc đồn đ iề n cua Pháp# Hầu rihư họ đã chẳng lằm g ỉ h ế t đ l chuấạ b ị cho v i ệ t Nam có th e / t r ỏ thành một nưdc độc l ệ p f Vạ tỷ i f mu chữ đ i lê n tơ i mxo k inh hoang.: ị • È.ắ-;-1 ' " . ' - j S v ■■ * \ * ■ ••' j

Tuy nhiốn, hôi nghị Geneve Qon có tác dung nh ilù hon nữa ngoài v i fq ch ia c ắ t mọt đ ấ t nưac lâm thành haỉ# HỘI nghị nây đã đưố Nam V iệt Nam vồn chi lâ một ván ệtl PỢịa pjpbng* trở thằnh một vấnữề thuộc chính t r ị ịìiễ g iớ i* Trước kh i xằý r a h ộ i ngh ị Geneve, mặo du t í ể p t ế vụ kh í cho Phap đ l đanh V iệ t Namf rứiưng Mỹ vẫn đứng ử ngosi xa* Sau b ộ i nghịđo Mỹ đà nhan'Fe rằng mối đe dọa C jia 'd ia ngh ĩa cộng sản ơ ohâu Ẵ coa trầm trọ n g hơn oẳ ả obâu Au* Hoa Ky tự oho minh có nhiệm vụ oha oìxơ oho th ế g iơ i tự do ohỗng l ọ ỉ aự xâm lược oũa cộng sản VQ như v ậý , Đông DươngđS t r ơ tỉiẳnh một oon cờ ỗ mệt th ấ m<?ị''Ị?roiỉổ ouộo o h i(n t ra n h lạ n h , ữaukhi ■*tươag l a i ” oua xií nay đã đư^o oec oường quổo (Hofi Kyệ L lồn X6t Pixaế f Aõh vè Truhg Quắc) đ ịnh đoạt trS n Ị)au h ộ i ngliị* vào la o h ộ i nghị aốy k é t ‘thúc, những iíha ngoẹí g iạ o lẵ ỹ qụi quyết t ịn tưằng rằng một KamYiệt Nam vững mẹnh lâ ổ ỉ iu k i gạ BÔng>oòto đ ổ i y ơ i nến an n inh o ia ịh ể g iơ i f VII cua Mỹ nhất lằ khỉ ‘ma ĩrựrtg Hoa đố mở ỉ hỉxỉh t^ienh đa trả nên oằng ngay cang hung mọph S|IU 5 nẵ j| oầ» <iayỉn o ia Iteo Trẹòh ỉ)âng#ệ v

Ouộo o h iể a tra n h tỉ^ựp *ự H i b i t ằfỊu vơ i Y i'iò thằữh lậ p l íặ t t r ộ n g i i i phong dân tộo Y lệ t Sâm.

Tháng Mưòị h a Ị1 9 6 0 Í 'ík h i 1;ồníí sổ quâạ nliân Uỹ ó V iệ t Nam lê u đến • 900 nguòi, m a v v i đã đva 78 b ỉn tùyên ngân 10 đ iltti oh& tm ong, l ậ t đ h obế rtộ thuộó địa OU8 đế- quốc ỉíỹ* vạ t&ng théng Diặ», và t á i lập quanhf binh thường BỈO Vaót vậ cụố‘ị oùng thong nbẮt đát nứóo theo đuằag Ị ỗ i

h08 b in h , ngoài ra còn cổ một 30 vấn đề khẩc nữa. Trong vòng 10 năm » đỗi ngũ cua họ tăng lê n 300.000« Ho hoạt động k ế t hớp vố i Ha Nộif nơ i ma họ phai' tuy thuộc về mặt t ỉể p tế* Lực lượng dân quân tự vệf bổphện quân sự chu yểu cua họ, đã t iế n hành- C8C cuộc đột kích Vồ pha hoại theo chỉ e n ‘tran h du k ích , * và đã xây dựng quân đôi óủa ho theo chương t r in h "phat t r i In và phân ta n " i ,

-K\ ị 1^ 1 •' + + *

I

Chương ĨĨI

UN KỈỈỖNG •• TÒI LÀM VIỆC VỜI CODBY t ầ mĐi bay trong nhưng năm năm mươi l à một đ ỉầu thỉch. thu vô oung««Cư

mỗi một ngay t r ô i qaa l ẳ tô i càng tháy yêu mển không g ia n hơn nưa * Chung t ô i đầu trả tu o if một tệp th l đươo huấn luyên và làm v iệo õhung vơi lứỉQU* ị

The đó đ ỉ bay qua thực là điồuđắng kề lắm* Đi bay vẵn oòn đem l ạ i cho ngươi ta một vằi khoai cam giáng như cao chuyến bay kha ly ky và hSi hộp trong ồhỉến tran h th ế 'g iớ i thứ n , v ì ỏ V iệ t Nam khi ngồi lê n một ch iếc may bay - nhẩt là những ohlếo BC-3 cu kỹ «* t h ỉ n g u ô ila i phãi hoan to àn tự xoay xơ lẵy« Thường t h l t ô i không có phương t iỗ n t r ợ

ị lưc đ iều hanh* Luo đổ ca nhân cũa oon ngươi mơ ỉ la đóng k | # Tôi không phai chỉ l ằ một nt à l xáH cũo một ohiểo may bay lơ n c ó t h ỉ á t b ị t ưđông đế giup đõ tô i# Chúng tô i bay theo l in h t ín h , giữa b iế t bao nhiỗunguy hiẵm l ạ i them CQC tr ậ n bao to và cuằngphong m ỉồn*nhiệt đơl con lamoho nguy hiếm hơn và thường chung tô i cung không bj^et đưpc một caoh ch ính xao v ị t r í . ọua sân bay gần nhát# ơháng tô i không th ẳ bay oao 50»000bộ như nhưng phi oỏng ngằy nay* í t khi chúng tô i đưọc nhưng ngươi ngồi ơ d ằ t kiêm so á t cho b iế t phẳi bay theo đường nàof hoặo Tơi 060 độ hay tổc đ ộ 'là bao nhiêu* ế; f

Không quân V iệ t Nam phin lơn phụ trao h v iệ c chuyền vện - thường le chuyên chỗ người vẳ máy moo đến những t i ề n đon heo la n h , cho may bay đáp xuống những sân bay tạm th d tẽ> cho mãi ổỗn khi co ouôctheyđèi đột ngột xảy ra Tằo năm i 960 ị Thơi kỳ đó ta i xâ chỉ huy truqjig một oàn cư không quồn ờ ngay ngoại, ô sà i GÒxũ 9Ôị mới 30 tu ổ i , Trong một

quânchũng nhỏ, v iệ c thăng cấp th ậ t l à nhanh chong • B ất ngờ, môt bữa tư lệnh không quân cho ngươi mời t ô i . Ong no i : !,TÔ1 đã ban vơi CIA My ve nhưng kế hoạch mơi đ i th ả dù những nhân v i ân được huấn lu y ệ n đặc b iệ t xuống các v ị t r í th e n chốt ỏ Bắc V iệ t . CIA huấn lu y ệ n người VQ g iúp te chọn mục t ỉ ê u , dưa t r ê n t i n tức mà họ nhận được* Bây g iơ đ iều t ô i cần ĩ) anh l à làra sao cổ được m ọttoán phỉ công đượ^ hu ẩn lu y ệ n chu đao đẳ th à cho đung người va đung cho"#

có l ẽ ông đa th ấ y được c a i n h ìn th íc h th u cua t ô i v ĩ ông cảnh g iác t ô i : MSẽ không de dàng đâu. Cac anh sẽ bay lươn vớ i cao độ 'SO không, tro n g 'tầ m q u a n 's á t ra -d a cua điõbu Cac anh s i không 'cổ phương t ỉ ệ n t r ơ lựo đ iều hành*1# Rồỉ không Tnấy hứng th ư , o n g 'n o i thêm ỉ và qua th ệ t ch iếc C-47 ( từ quân sự đ l gọ i máy bay BC-3) không p h ả ỉ l a motmaybay h iê n đẹỉ và đễ Mđỉều khiert nhất t r ê n th ế g iớ i” .

0 *-Tôi'hôi ỉ ”Bao giờ chúng ta b ắ t đầu ?!

RÕ rang l à cổ nhỉèu nguy hiếmp Tôỉ quyểt đ ịnh sẽ khổng cưỡng ểp một a i phai nhện lấy lo ạ i nhiêm vu này và t ô l kêu g ọ i‘nhưng ngươi tỉn h nguyfn*ĩrong số 70 hoặc 80 phỉ công tro n g không đoan cua* tô i* Mọi / I'f'U người đều t ìn h nguyện. Ị '

Trong vòng 2 ngay, chung tô i b ấ t đầu huấn lu y ên t r i ê t đef học ca ch bay tro n g những đêm t r ă n g , ca ch mặt đ ấ t từ lOđắn 15 bộ% Tôi đưa re phương thứ c n đ i lu hành đ ô ỉM và đem theo t r ê n moi ohuyến bay h a i người điều hành* Mệt người phải tập trung đề đưa chung t ô i đếnm^ctiồu, còn ngươi kia th ỉ cư 2 phut cho ngươi l a i b iể t v ị t r í oũa may bay 30 với mặt đ ấ t f dựa VQO sự quan s á t . Ohung t ô i họo cach ng h iên cưu tưng chi t i ế t một cua đ ịa th ế tro n g nhiều ngày trư ớ c khỉ. b ắ t đầu bay đ ề người điều hành bằng quan s a t có th ề nhờ anh tră n g theo dõi mặt đ ấ t lư ợ t nhanh dươi chân chung t ô ỉ mot cách de dàng như đoo t r e n ban đồ vây* g ag* J \ *

Trong khi t ô i huấn luyện cao to á n bay t h ì CIA huấn lu y ệ n những người mà chúng t ô i ; S0 th à dùf vằ oông v iệo b í m ệtf phá huy và thông t i n TÔ tuyển . Ngừời Mỹ đã 00 sẵn một bộ ohỉ huy quân sự ỗ S ai ữònyth ế ’ nhưng hồi báy g iơ f họ ơ V iệt Nam với va i tr ò thuàn túy cố vẩn* Họ đathaý thể Pháp đ i gỉup đỡ chung tô ỉ* Toán CIA huấn luyẳn những người

nhay du l à một bộ phận-cua bộ ch l huy đo. Cuối cùnghai CUỘQ huấn luyện tơ i hồi kểtw thũc, th ì chúng t ô ỉ đã gặp nhau*

Sau một chuyến bayđ ếm, t ô i t rơ vào nhà đe may bay , t h ì gặp .mệt người lặ đang chà gặp t ô i . Ong t a đèo k ín h ,, ho i •mằnh khẵnh người,nuóc

I da trắng oo mái toe khó tả Ế Ong ăn nói rất dịu ấ&ng và Gỗ vẽ là mộtoon người trầm lặn g . Tôi còn nhơ đã nghĩ rằng ông giáng như là một s inhv iốn th i ệ t cho đến khi t ô i trông thấy cặp mắt ơ đằng sau oặp k ín h , một cặp mắt không lúo nèò đững yên» luôn luôn quen sat mọl oư o h ỉ9 quan se t moi người trong phong*

Ong tự g iơ ĩ thĩệu* một oẩl tê n ohằng 00 nghĩa g ì vơi td l oã t Ỹ ỉllỉam Saơolby* Đổ là lần đầu t iê n tộ ì tiếp xuoẽvơi GIA va Ẵo Qttngls'

mọt tìn h huống kỳ qụặỡ9 v ĩ ohung tô i 00 phàn nào lam v iệo song aongvơi nhau t trong khi GoỊby huấn luyệnnhưng ngươi nhẫy dù th i tô i huấnluyên phi công# Người nay khồng l i ê n hệ vơi người kia* v ỉ ro rang la v lệo huấn luyện khác b iệ t nh.au hoàn to à n ẵ 3ơ d ĩ tô i liỗu rađịẫiũ nay 1« v ì ©su nay/đã 00 nhiằu tợ bao Mỹ tổ oáo rằng tô i 'đ ã lam v lfo oHo ƠIAè

Nhưng tô l không khỉ nào lèmvẳệc oho ƠXảo Nolđung ra l a VIÁ đa làm việc cho chúng t ô i , v l CIA không ahữrg huấn luyện người sẽ đưọỡtha du ma con cung oấp t in tưo quan trọng v ì Bắo v iệ t Nam Va do đo oụxxg đa

thương chọn những á ỉa đ i|m 9 đổ xô thả nhưng b iệ t kíoh xuống d, phiQ Vrêa v ĩ tuyển 17 • • ‘

Colby 00 vẽ lo ngọi VQ không bao lâu tô i đa tim ra ly NhVTbát oứ một ĩỉhồn v iên tìn h báu oổp O0Ỡ nầof ông ta r á t lo n g fi v i rá ndề en ninh* Giơ đây, khl đã đến lúo vlệo hạển luyện gần ohám dứt va chúng tô i se bướđ SQHg g iạ t đoạn hanh động, th ỉ l ạ i 00 t i n đon vlkhoẳng20 phỉ công%luo nao oũng mệo quằn áo bay mầu đen (đõ lò do y k iẩ ạ oũa tô i ) và dương như họ 00 đ i bay ban đâm) lam những nhiệm ỹụ đặo ?bi chưa bao giờ dưọo QỘng‘bá*

ơolby nói *wnIu t in đèn t&ng lện th iae 00 sự t i ếx lộđẩn t ạ i BắoV iệt Ẹatn* rò i ohung ta l ẹ ỉ phai huy bố to ầ a b d ván dl*1-*

ề » •ong đưa ramột đồ nghị không mấy hấp dln lằ tắ t oi ữhững ã£iiâl

úưọo huấn, luyện đặo b iệ t như ahũag td l Ịita ©ung 0 ohuug a ộ t b iệ t thự naụlĩrong oSn oư va không bao glờđuợo rờ i khẲi b iề t tỉiự ẩy ngofl t r u trươBg hợp phaiđi đán nba đề míy bay* ơhung tô i đanh phại chịu* nhteòg

gUQ th ậ t ohẳng khao nao như & tù# Trước của ohung t ộ l nh ìn tibắy duy xửiất là cã l lưng oua một ngươi l ín h gaơ V iệt Hun* Chung t o t thầy nhớ oâu lẹo bộ s ĩ quan'VỚI ohlếo bằ& bỉ«*đ(9 VII QUầy rư^u* QuẪì cung9t d i noi vơi Golbỵ s* ít ra 0UBg nln đ l óho nh&n vỉên C&Ạ td lđ l l ạ i trong

c&n cựcho,f *# V

Cỡlby ĩìhện thấy đì Im đổ9 th ể l ạ nặữ du ohúsg td l y f n sỉng ịrong

b iệ t thự dưới sự canh phòng nghi Ồm n g ặ t, nhưng th ỉn h thoang t ạ i câu lọ c bộ chung tô ỉ cũngđượo hưởng trường họp tương 'đương VỚI "gỉờ vui

sương" cua h ã i quân'Mỹẳ

Colby 00 một ý k ỉển khao nưa VQ an ninh - môt y k ián r ấ t hay • t h i vlệo huấn luypn ket thuc , chnng tô i đe CQC may bay cua khôngquân ơ nha may bay va khơi sư sử dựng các ohlẩo máybay chuyên chõ tương tự như cua bàng không dân Bự V iệt Namt được ke nhan h ỉâu rõ rang lẳ "Hang không VTAT"# Đổi với những cặp mát to mơ t h ỉ 00 vẻ như chung tô i chỉ giúp đỡ g iớ i thẳm quyền dân sư đang gặp’khổ kh&n mà th ô i.

Đa gần đễn đêm bay chuyến bay hành quân đầu t i ê n , cáọ to an bay mất m ột'tuần l e đô nghiên cưu tưng cen -tỉ-rae t cua đoạn đưcrng dẫn đán vùng tbả dù* Trước khi ra đ i mỗi ngươi tro n g to án bay và m3i người

nhẫy du đềuđươo cấp 100 đ d - la 'đ ề 00 th ễ sổng số t được, nếtt ohungtdl bát-buộc đap xu ổng một nơi ơ ngoài v iệ t Nam* (sá t iề n nay phai t r i l ẹ i sau mSi chuyến bay)* * ■*

Chung tô l c ấ t oanh vào khoang 9 giơ đâm trong mộtđồm aangtr&ag Va đến vùng thã du vao khoãng 1 giơ rưỡi sang, không 00 vấn đề gỉxay ra vò trơ vằ đáp ơ Sai Gon *vao khoang 6 giờ sáng*

Khi bước ra khối máy bay, vất vẵ và mịt mól9 t ô i nói vơi ngươi điều hành cũa tỏ i ”môt chai aâm banh ướp lọnh cung không bù lẹiđiiọo"*

Colby hẳn phải là một người đoán ứvtơo ỉ nghĩ oủa người khac«KÌe ông đã ỗ tro n g nhà may bay ohờ chung i ô l mrẹng rõ 'V ơ i n lề a Tui Bương v i aự 'thành cong trong nhiệm vu đầu t i ê n oúa ohnng tô i - và đã _jEiẵn

sàng để chứng minh đi iu đó vơi một thùng sâm banh*

Chung tô i đã gặp nhưng kho khăn tro n g h a i nám tô l ch ỉ huy inhóa -áy khi lằm c ô n g 'tac đ o .'Chung t ô i mát h a i may bay, và 0 0 'một ohuyỉn . tô i đã gần đến vùng tha dù rồ i th ỉ động cơ trục tr&c th ỉ là tô i phai

quay* lọ i và may mắn l s t ô i đã đáp đượo ỏ Nam Viồt Nam* Hui ro n hư vậy có nghĩa là b l chệra t r e , th ậ t chán nẫn v ỉ chung tô i chi cổ ậ t h i bay trong những đâm sang trăn g — 00 ' l ẽ nhỉ&u lắm la ba òhuyếntrong *

một tháng# • ’

Khi công v iệo không t r ô i ohayf đôi khi tô ỉ tư hồi không b i é t • Colby cổ cho rằng những ngươi phỉ 'công t r e như chúng tô i đã đằ caoquá đáng lòng dũng cim của chung to i trong nhuyen bay tháp‘ hay không, vă h iện có thố ồng, ta ngh ĩ rằng một ch iếc trníy boy đa b ị mát l a v ì đã bay qua cao hay khongdu là 50 bọ - Va đã bị ra -đ a dich phat hien# Da

sao đ l nưa không dS g ì đanh g ia đượo ban t íp h cua một người khi hoàn to ẫ n không 00 8ự giao t iă p với nhau ngoài XQ v ì CIA và pbi công không bao giờ chung đung vơi nhau và thậm chí không bao giơ gặp nhau bên ngoai căn oưỆ Chúng tô i chỉ. gặp nhau d nhà đề máy bay» hoặo ơ oâu lạo bộ s ĩ quan* Không oó tinh thân th iện , 'tô i nghĩ đổ la mọt 'điềuđang tiỄ c t r ê n nhiều phương d iện v ì chúng ta 00 th ế tim h ỉeu__ đượcnhiều chuyện về một ngươi, nểu đốn thăm nha ngươi ẩyf va trơ tharih bẹn be cũa hoằ

#Tuy ahlỗxi, tô ỉđ ã có dịp đề chưng minh oho Colby thẩy rằng tô i đã

chẳng bề nối phóng đội đâu. ĐÓ là dịp mà tô i đươc yêu cau chỏ ông tõ ve *môt phai đoèn Mỹ ra Đằ Nang bằng may bay qua nga bq bỉền*Trươo khi bắt đau vươt biền tô i nói *%wNay ông Colby* ôngđẵ yêu CQU ệchung tô i ep dung l ố i bay thẩp» Tôi sẽ bleu dỉen ohô ông thấy chung ịtô i baythỗpg io i đỗn độ nao !• .

0Tôi bạy vượt quabỉền với cạo độ sổ không - sổ không th ậ t đẩy#

Mươi phut sau tô ỉ nhìn lọ i Colby VQ cao bạn của ông ỗ phía sau# Mặt của ơolby đã t r ơ thanh gan như màu vàng9 khi chung tô i bay l a la ca£b ngọn sổng 5 'b ộ # Mãi oho đển khỉ chúng tô i đap xuống Đa Nằng ông tamdl nơ một cu oười e thẹn* Thô r ồ i , khi ohúng tô i đ i vào nhà* may bay* mặt ông t a t rơ nên hơi ^ong hơn và ông quay lọ i phía tôi.# Ong ohl noi đưọo một ơâu t "Ky à 9 lằ n tớ ỉ ma ông oho ohung tỏ i bay kha s a t mặt nươo như th ố nên oho chúng tô i b iể t trươo đố tô i flS mang cằn oồu th e o " .

Trong khi chúng tô i t i ễ n hành nhiệm vụ ohiỂn đau thì, những ,'sưrọa n ứ t đau t i ê n bao điềm ohẳng lành đã xuất h iện trong oơ cẩu chính t r ị vốn đã mong manh cu a Nam'Vldt Nam.‘Sau g&n năm năm cam quyền tồng thỐng'Diêm đa t r ỗ nên^rộo t a i và người ta oang ngay oàng ohỉ t r í c h nhiều hơn oh í độ o&a ông ta« Tháng Tư n8m 1960, mười4 tém nhân v ệ t t ié n g tốm OUQ V iệt 'Namt^fcrong đó oó 10 oựu bộ trưởng, m3 một cuộc họp bao danh oho 080 nha bao lẫy t ạ i khách sạn C aravelỉe . Trơng ouộo họp đổ, họ tố 080 Diệm đã dồn nông dán vằo tay oông sản vằ đòi hố i phải chẩm dirt ohề đô kiâm*duyệt và vlệo giam glữ ngươi mà không (Ịem ra x é t XƯ0< Cung như nhl%u ngươỉ trong ohúng tô i f nhóm ngươi t r â n đây đ ĩ lo n g ẹ l rò oáo hoọt động g ia tăng nhanh ọhóng oũa V iệ t cộng vơi sỡ* quân l ê n đSn khoang 10,000 người vào năm 1960, đã tưhg gây ra một vẩn đề h iu như nan g i ả l t Iụo lượng cua Diệm đông hơn họ vổị găp bay lã n t nhưng l ạ i b ít lực không chặn nỗi Ỹ ịậ t cộngf một lựo lương aổ kha năng t lẽ n công bẩt cứ đâu v i b i t CIZ luc nào*

- 11

Mươi tám nhân v ệ t ohỉ t r í c h chính quyền đẽ đoi hồ i Diệm hoặo Q ơi mả ohã độ cua ông ta bằng oao ouôo oẵl cach hành chính, kinh t é v ẳ quân sựt hoặc phai tư ohưo* v ì TơT l ẽ tuỹỗn bổ thẳng th ắ n nay ma phằn lơ n những người đó đã b ị b ắ t glữ* '

* * *Rui th a y , b iển cổ này, t i ê u b ieu cbo sự sô i sục oàng ngay càng

tă n g tro n g phân dân, oGng vẫn không ngặn đươo tổng thống Eisenhower g ơ i l ở i oỊịuc mưng Diệm*vào òuối năm đỗf nhân dịp kỷ niệm lạ n thư nam ngay pỉệm Xên câm quyền. Như vậy không phải là Eisenhower không b lể t đận dư lu ậ n đang chống Diệnu Ong b iễ t r ấ t *ro la Diệm không đươc lòng dsLa chúug que mạng lư ớ i g iand ỉệp r iê n g của ông ơ V iệt Namf một mạng lư ớ i đa từng bao cáo cho ông như sau tro n g một ban ươc t ín h t in h bao đfio lỳiêt ho i tháng Tam trư ớc đó : "Nểu không 00 những b ỉện phap hữu h ịệ u hơn cua ohinh phu đề bảo vệ nông dân va đe lãm cho ho hợp táo

, một oách t íc h oưc, t h ỉ tro n g tương la ỉ , V ỉê t oôũg sẽ mơ rông vung tcỉễm 00a t của họ 0 nông thôn* Co th e người ta sẽ t iế p tụ c bẩt mãn và b ô t bình Vdỉ ohíxứỉ phủ nhiều hdn nữa • •• nểu không b ị chặn đưng* th ỉ chắc ohắn đắn mỗt lú c nao đổ đL ều đổ sẽ lam cho chễ đô Diệm phải sup ú ế . . ■

Đương nh iên , Eisenhower b iể t rằng ho i bẩy giô Diệm đã trỏ thanh m ệt ngtrợi ổn d ậ t , va đã g iao quyền đ ỉều hanh công v ỉệo hang ngay ị rong chính phũ cho ngttờỉ em tham ô cua ông 1.8 Ngô Đinh Nhu* ngươi £ ang náĩn mật vụ* Cao hoẹt động tà n b$ơy long tham không đay của Nhu* cb iố n th u ệ t khung bổ oua bon ta y s a i oua ông ta đã làm cho ohlều nông dốn lư ơ n g th ỉện t r ơ thàỷh oông Bẳn.' Ngoài những chuyện khao r a f Mỉu con lẩ y l ạ i phăn lơ n ruộng đ ấ t đa đượo cấp phat trươo k ia cho

’ nông dân trong ohương t r ì n h o ả i oách* ruộng dẩt cua Diồmf cho nân VQO năra I960* 75# ruộng đ ấ t đ ỉ nằm trong ta y số 15# dân chúng.

%v . ’Diệm cũngđă lìm oho nông dân phẫn nộ với v iêo xóa bố tru y ền

th in g xa thSn t ụ t r ị đã có hàng bao th ă kỳ, theođó oông v iệo oua họ đầu được những người lanh đạo do chính hỹ 'tụ do bầu r 8 | đirng ra quen xuyễn iếy» Ong đã, th a y -th ỗ t í t 0« cáo xã trướng và h ệ ị đ&ạg xã đ ịa phương toàng nV»ĩng ông tỉn h trướng "chuyên nghiệp" do ohính ôn* ohi _ định* Ngưòi ta*oũng đã thấy bàn t*ỵ oủa Khụ trong v lệo xóa bo truyền thống xã thôn này. Thật th ế , vợi mệt vạ và uhũng tên mệt thám oùaông, Bhu cũng oó công vói ông Hồ Chí Minh lầm, chẳng kháo g l ngaòí -đưọo ông Ho Chí Minh tra lưong vậy. Tuy th ể , Elsenhower vẫn OU bao đamvớl Diệm là ôạg hoàn toàn: t in tuỗng Dỉệm và hứa lipn là viện trợ Mỹ ' vễn t ị i p tuo« V ifo g ì sẽ bùng nổ đây, và 3 tuần 18 sau, v iệo đó đã xây

ra I một đơn v ị quân đội tìm ca ch lệ tđ ỗ Diệra - và đã bắt giữ trôi tro n g kh i họ đang hành động® Guôo đeo ohính dọ đọi t á Nguyen Chánh Thi câm đau, một s ĩ quan cũa quân nhay du Tttà doanh t r ọ i nằm bén oọnh c ă n oư không quân do tô i ch ỉ huy* Sang t in h sương ngay 11/11/1960, 3 t i e u đoan nhảy du 'oua ông ta chiêm phan lơ n ọão v ị t r í th e n ohốt ơ s à i GÒn, k l cả căn cứ không quân, làm tô i t rơ thanh người tù cua họỏ T hỉ r o i họ chuần b ị moi một QUỘỐ t iễ n ' công vào dinh Tồng thống# '

Chính ltío bây giờ Thị đã phạm phai một s a i lằm t a i h ạ i.K h ỉ Diệm đề nghị đ iều đinh* Thỉ đã chip nhện* Cuộc t i ễ n công sơ khối khôngbao giơ được t iế p di en nữa v ỉ chiều ngày hôm ểy Dỉệm đã hứa vơi Thi Xa ông t a sẽ từ ohứe và*đề cho Thỉ thanh lậ p một chỉnh phu Mđoằn kố t quổo g i a 11* Đối vơ i Thi đ iều đó co vẻ như l à oh iển thắng hoan to a n va

• sang hỗm sau , Thỉ công bõ kễ hoạch ơúa ông t r ê n đ a i pbat thanh do ông kiềm soát*

cùng lú c đỗ ~ chắo chắn la do đề Dgh ị oua Nhu, oon ngươi xảo quyệt - Diệm âm thỗm đưe quân trung thành từ 'phía bồo và phía nam vào thu đô. Ngay trươc khi Thi y thưo được điều g ì đang xảy ra th l cao lự c lương OUQ Diệm đã ohiốm l ọ i đưọo nhiều v ị t r í th e n chổ t 0 s à i Gon# Cuộc đẫo chính đa ta n võ .

Đi ầu đẵu t iê n tô i được b iă t về chuyện đó là khi Thi vằ những ngươi bọn oùng mưu sự VỚI ông l a 101 om xom ohạỵ vô o&n oií không quân, trên thựo tã đã nằm trong tay họ* Thi 00 vẽ sợ hãi vâ noi ra ọho t ô i b lề t I "Ky, chúng tô i đã that bai1 I Chung t ố l phải thocítkhil nơ i đây một cáoh nhanh ohótìg bằng không t h ì Diệm sẽ chem đằu ohung t ôi* Ong t a x in một chiéo may bay dế đưa họ đ i t rố n ả Cam-pu-ohia#

Tôi muổn giúp đỡ họf LÚo nao nhay dù VQ không quân oững rôtthân t h i ể t vớ i nhau v ì t ín h chất cua công vỉộo làm. Thồ nhưng t ô i không t h i nào đíoh thân l e i may bay 'chỏ họ đi vỉ. nâu làm th â f t ô i 88 không bao giơ t r ỗ l ạ i V iệ t Nam đưọo. *

Thă ro ỉ t ô i tỉm đượo một 101 thoắt# Một trong những người oung tròng âm mưu đảo ohính l à một phi công thuộc không quân 00 l i t n • bệ xa vơi Thi* Sau một và i phut lương lự f t ô l •’oho” dog ta một o h iío DC 3f th ỗ l à 15 ngươi trong vihóm. âm mưu đảo chính đẩ t rỗ n đi# DĨ n h iê n l a t ô i không bao giơ lấ y l ọ i được otai.Sc míy bạy đỗ v ì Di ậm d ĩ to ra nghi ngơ. Những a ĩ quan un nỉnh quân đội cua Di ậm đa đthi tĩm t ô i và muốn b i St. những người âm mưu đạo chínhđầ la y may bay 8oa ch nao« ị '

Tôi g iẵ i t h í oh l à họđưọc vu tra n g đây đũ và hoan toàn k ỉ ếm soát oKn oứ và tô i b ị b ắ t buộc phẳi đưa may bay cho họ# Nhưng s ĩ quan đo t i n l ố i t ô i ; í t ra cũng đã không cỗ b ỉện phep g ì đối vơi t ô i cả vẵ t ô i t i ẽ p tụo làm c h ỉ'h u y trương căn cư. Diệm t i ể p tụ c làm tỗ n g 'th ố n g , hưa hẹn ca io ach , nhưng t r ê n thưo t ? đã r u t vao hậu trương và đẳ cho Nhu ro siíc cung cố chể đô chuyên quyền của ông ta*

* . V ' 9

Theng Hai 1962 , h a ỉ s ĩ quan không .quân chống đối chể đô đã nểm bom vằ ban pha dinh tọng thống, tìm each g ỉễ t Diềm, nhưng không mọt 8 i trong gia đình Diêm bị thương t íc h g ì , dù cho những s ĩ quan đổ đã pha huy đươc một oanh Qua dinh. . *

* 83 * t

Phong trà o ch ỉ t r í c h Diệm b ắ t đầu tặn g lê n t r ể n bao ch í Mỹ cung như 0 trong nươc, va ngươi t a âm mưu môt cuôc đao chính khac«* 5 Trong G\xộo ‘đảo chính năyf t ô i đa phãỉ nhúng ta y vào một cách t í c h cưc hơn.

+++ 4+

; ; ằ’ ^ Chương IVK O ầ Ị Ễ E í / V 4 F . Ể

GIÁ ỏng'Hộ CUỘC BẢO CHINH CỖA CHÚNG TÒIĐã nhiều tháng sài GÒn có t in đồn về một cuộc đáo chính, do Kỹ

úng hộ* đề Xệt đỗ tồng thống Ngô DÌnh Diệm. Cuộc đáo chính nay do dpi tuótìg Dương Văn Minh, mốt con người vạm vỡ mà a i cũng gọ i l à Minh Lơn đ ỉ phân b iệ t với tướng T ran Văn Minh. Tôi*đã dính l í u vào vụ này gốa nha vèo phut o h ó t, sau một v iệ c làm mả đãu eó vẻ kỳ lọ đối với ngưòl p bương (Pây t Tôi đã xem boỉ trươCo •

Quan niệm của t ô i về Diệm a ỉ õũng b i ẽ t . Trong ouôo bau cừ năm 1954 , ouãg v o i hàng ngh ìn người khác, t ô i t h i ă t th a hy vọng rằng oon ngưòí sùng $ẹo này oó thế là ngưòi cứu nguy oúa đất nước chúng t ô i . Gldilg như a Ị ị ngưoi trong g ia đinh, t ô i tìm cách đễ bò phiôu chò Diệml i a oăm quyền.

Tôi con nhơ ngươi t a kính nễ Dĩệm như tHỖ nao trong những ^ngay sau kh i ống thắng oử9 nhất JLằ ỗ Hoa Kyễ Khỉ đến thăm O a-sinh-tơn vào 1957 đề đọc d iễn văạa trươo phiên họp lương v iệ n quổo h ộ i, ông đi trô n ch iểc may bay riềng 0U8 Tỗng thống và Elsenhower đã ra tận sân bay đ§ đon Ô23g« ỗ quê nhă 'ohúng tô i đoe bẫỉ từơng thuệt OUQ tẹp ch í ĐỜI sổng (L ife ) về chân tướng của mệt "oon ngưăị thân kỳ đanh th e p ”# Thi trương Robert Wargaar của M’U Y—OỘO mô tả QXLg xĩhư la Nmột con ngừoí mà l ị c h sử cổ th ề đánh gỈG lite la mệt t-rottg nhưng nhân vật v ĩ đại cua th ễ kỷ 20” • và ngay cho đển vào cũếl 1961, tóhii đốn thăm S a i%GÒnf phổ tong thống Johnson còn gọi ỗng là "Winston Ợhurohill ehâu Ăwo

Mặo dù quyền lực khỗng pkẹl bao giờ cung làm ohó ngừờì ta _ hũ hổa nhưng thương vẫn xàm cho người ta mờ mắt} thay đỗi y k ỉễ n , thay đ ổ i ướo muốn và làm cho nhữag người tưng ảng h§ mỉ.nhT>haí ehan chường, t h ế t vong# % ẽ ' ệ ễ * ;•>,

Diệm la một người độc thân, ỡng sống gẫn như là một người tu hanhf moi ngày oàng thêm xa oaoh với oil ân dân oua ồng* Ong là mệt người độc. đoan khắc nghiệt và TÍb khắt khe 2§ nghi đỗn đỗi khồng mật bộ trương nào dám đứng ngay lưng lọ i .phía ông; sau khi Mệra k í t thuo một cuôo gặp gơ9 ÔH£ Bệ tíirong lúo nao 0% g phẵi đ i lù i d ira khoi phòngo Thựỡ*ra» tẩ t Geđều nằm trong qay chỗ'Cỗ xưa oua tr lầư đ ình T iệ t Nam đã đượo áp dụng từ đồi này sang đời họ9 ‘nhung aay v iệo đo đã lo i thời, rồi®

• Ậ ,Ế’ hỊ * v'vào lúo 0UỔ19 Diệm đã tự oho Tằag minh là ngươi ấựơo Thượng .dề

cho xuống đề oưu v iệ t Nanrnên ông đ ĩ 00 th ị đề oho oắo ođ vồn của ôngl o h ỉt moi việc® * # ‘ '

Trong trương hợp oũa Diệm, th ì 00 vgn ohíịáìi t r ị oổt can c ỉa ỗng® đòng th ờ i cũng là người 'Oem đ6U mật vu, không nhưng ohi ten 90 'Vạtham < ỊỊỊ mà lọ i oòn ohínli là em òttọ ồng, thêm Iiổa ngươi này l ạ i oon kSt hôm VỚI một phụ nữ cũng tham ô v ỉ áo đỌo không kém* Ngô ĐÌnh Hhu, inh nấm 19 1 1 gẫn‘HuÔf là $$$ trong attm ngươỉ oon t r a i oủa g ỉa đ ỉln h Thỉên oháa g iáo nàyy và không mẩy ohổo đã XIỈỈ tỉển g như là nạột "Riohelỉeu. phương Đông” oua Nam V iệt Nam* Trong khi Difm II một oon nguôi beo t ổ t 9 lam cho một nhà vănphải l lô n tưởng crtn một tưỹng phật bổng lá n g , t h ì Nhu là mộ.t con người mảnh khảnh, '00 áíng hung dữ Va tham quyền I Trằn Lệ Xuân9 vơ ôngf l i một ngươi theo đạo Phật từ'nhố và đã bõ theo Thiền ohiía giao khi kã t hôn với Khu hôi 18 tuố i* v ì Tồng thflag * Diệm 1« một ngươi độo th ỉn nện bà Ngô ĐỈnh Shu đa thựo 8ự trơ th ìn h ba đ t

n h ít phu nhản hổng háoh, xinh đpp và khó tín h cua Nam V iệt Nám. Tin CU8 b ì có 'ngh ĩa là "nướo mắt mùá xuân", vắng mặt bà, người ta gọ i b® l à L ucrezla B o rg iao

A'ôi gặp bà Nhu la n đau t iê n trong một chi So thang máy khi đen dựmpt buồì t i ệ c do tù y v iê n kliông quân Mỹ chieu đãi« Ba đ i cung vơi mộtngươi s ĩ quan Mỹ và oáoh ba nói chuyện'vơi ngươi BĨ quan đo Xam tô ichú y r ẩ t nh ỉề iu Tôi chưa từng nghe một ngữơi phụ nữ V iệ t Nam nao xưSự ngoai đời như th ề b ao .g ỉờ , và tro n g khi chơ mang'thưc uổng đến tô i/ohỉ bằ oho môt ngươi bọn 'vé hoi t ,fcá i mụ ghê gơm kia___la a l vệy anh ? " . \

Anh ta t r ả lờ i s "Anh không b iể t SQO ? Ba Nhu đÔyw»

Chắc , chắn la t ô i đã đi tu néu không cố mọt hoặo hai ngươi bạn t ộ t trong lựo lượng canh sa t 0U8 Nhu, v l mỗi nhân v iên không* quan 4 ươi quyèn chi huy của tô i đều'bị theo doi'VQ bao oao» Ong ta oongươi đ i r ỉn h rệp ả 'khặp mơi nơi* Mõi khỉ b ẩ t cư ngươi nào tro n g bon ohung t ô i r a phố an uổng hoặc dự chiêu đ ã i l à hành động cua chúng t ô i đêu đượo beo cho 'Nhu. Chúng tô i t l ể p XUO vơi a i , ông ẩy cung blS t* Ong ta có một to chữo rất,hoằn heo* Thật là b i đatý t ẹ l sao ống ta không vận

LjfcfSB' t à i 'năng cua mình đề ohống cộng sản*

Tỉxay v ì vậy9 vào lú c cuối \oủng$ Khu V0 mệt vụ oũa ông trên 08nươc đa cỗ ảnh hưởng đổi vơi ohính phu VQ đãt nươo nhiều hơn ohínhban thân Diệm, ch ỉ v ỉ những người cua Nhu đọ cổ tìn h khuyển khíchDiệm Bổng mọt cuôo đơi oach b iệ t như ngươi tu hàxứu Dlâra không thãyđưọc ngươi ta đã lè o l a i ỗng như thô nao*

,. * . • •

còn nhớ một ngày nọ, t ô i đi xudng khu ohợ rực rỡ và rộn r ịp oủa sà i GÕn. Những người buôn bán rổ i r í t hdà ngày thường v ì tồng thống Diệm đã q u y ỉt Ợịnh đ l thăm chợ đế ông oó t h i " t iễ p xụo TỚI 'nhốn dân" theo như lờ i ống nói* Thật ông chẳng hiếu b i í t mểy vằ oách t iẽ p XUO' ▼ói nhân dấn* Ngày hôm truớo những tay s e l cúa Nhu đã đi dân tung gian hàng nằm trên lộ tr ìn h cúa*tỗng thống và báo ohe mõi' ngườỉ ohú g ia n hàng b iể t phỗi hạ g lạ xuSng mệt xiừa nẽu tông thổng-oóhoi hp vầ g iá gạc hoặc xoầ i -hay b ề t cứ mặt hàng nào khío^ Dlfm ohi ouổn đ íeh tkân ông thây được ìẵ g iá c i đã 6n/ định. — vao luo ma g ia ca o Sai Gon dang r p t lê n oao - và ông vui Bướng bày to sự h à i long cua -minh khỉ thẩy g ia cà ờ ohf Sai Gon đã ữvcgo ân định.-. Khi ông trô vô dinh tống thống th ì g iá cà lọiđưọo tăng gấp đ ô i.

v ì Shu them 6 nên càng ngày người ta oang không cho Diệm b iế t Bự th ậ t* Ngay OQ những kế hoọch hay do Dỉệm dưa ra oũng đã b ị bá tắ c g lưa chưng, v ì Nhu đòi t iề n đ u t l ó t ệ Ghẳng hẹn như* khi Diệm tạ o đ iề u k iệ n đọ thành lạp C8C ấp theo kỉẻu nông trường Do Thai (Kibbutz) CO k h a năng tự vệ oung một lo ọ i như cấc ap tự vệ (homeguard) đã đưọo sư dụng đề đanh l ạ i cộng sàn ỏ M alaysia th ỉ v ỉ lý do nay hoặc ly dokhaơ những vũ khí mà Diệm hứa cung cấp cho một ẩp đẵ khổng thưo hiệnđươcẳ Những người của Nhu đã đến kho vu k h í trư ớ c , th ế l a những súng đang lẽđưọo phát không l ạ i phăi mua chợ đen*

Thế nhưng phai cổ làm re vẻ như là những ấp k i-b u t qua đõ thành công, mà oắt l a ch ỉ đề cho Diệm đimg đưa r a những câu h o l rắo r ố i mà th ô ỉ* Gần như bằng đủ mọi oách trắng trọn* Nhu* đã khôrlg đ% cho anh ông t e th ấ y đtrơc sự th ậ t* Tôi oòn nhơ co l ầ n Diệm đ i thăm môt ấpđưọo thành lậ p trư ớ c đó không đầy mọt năm, những người cũa Nhu đa bưngmọt vườn cam t r ĩ u quã oủa một ấp bên cọnhđưọc thanh lậ p tỉr l â u , đem sang ohỉ trong uột buỗi ohieu, và sau khi Diệm đẵ đi khõi l ạ i đào trơ lê n vìi đem hoàn l ọ i oho những ngươi chu thực aự của những oây cam đo*

Ế Chắo ohắn phãl làm một đỉeu g ì rồỉ« Tuy vậy van chưa có g ỉ đẵ xay rá • Chũ yểu la v ì ohấ độ Diệm đã được Mỹ ủng hộ mạnh mẽ auổttrong 8 năm qua*

Nhưng năm 1963« Diệm -hay đúng hơn l à Khu - đã làm qua vàngưăl lẵy oung đã n h ìn thấy điềm ohẳng là n h VQ quy I t đ ịnh là Diệm p h ả i ra đ l« Chính họ oũng chẳng làmđưọc g ì , nhưng qua họ 00 đồng y ngầm đ§ cho một nhom tương lĩn h mưu đầ một ouộc đao ohính*

Ngay 8 tháng 5 » ngẫy Phệt đan, Phật g ieo đẫ về tu tập bân ngoai

' ễ; chưa ohay va lưu đọn cay o\xtìg không g ia i tan đưọo họm Theo lệnh cùa Hhttf th iể u t á Đặng a ỹ9 p h ó 't ỉn h trương và l à một người Thiồn chua

, giâOậ đS ra lệnh bắn đẹn thật v i lựu đẹn# Ohín phật tử o h ểtf những nha l ĩn h đạo.phệt g lao oho la do oác đơn v ị oủa i ỹ i oon Nhu th ỉ' oho Xa do lựu đẹn oộng sản g&y ra*

Ngoi nô đa đưọo ohâm lua# ố 'đ ài GÒn, một nhà sư mặc ao CQ sa đã tự tấm xăng và'châm lửa ty thiêu* hy ainh t ạ i một ngã tư đường đông đuo« oòn aau ngươi nữa 06 theo gương nhà sư áy. Phim thời 8ự và hình Ẳnh bạo ohí đầy xúo động đó đưọo phỗ biến cùng khắp trên th e g ió i v i thố p lơ l oãm thấy kình hoàng. các sinh v i ân sà i GÒn và Huế trước kia vén . không phải là nhóm đấu tranh9 lúc ấy đa xu ong đương biằu tinh* D i6m nhương bô m§t vằi yêu oầu cúa Phât g ia o , trong đổ co quyền

treo 00 oũa họ# nhưng Nhu oho ông là nguòl kền nhát v ì những aựnhượng bộ đỗ*

Chính vào lu c ẩy9 bà Nhu đ i th ố t ra nhũng Xơi l e lam cho bà trở thẵâb một con QC phự, b ị khlah b i nhắt trong thơi đa ỉ nháng ta# khl bỉ la lê n rằng ỉ *€ĩ ộ i &Q vS tay niu nhìn thắy ỉaột vụ biếu diSa ũUPQg ahà

I aư kháo nưa91* • £ ;

Theo ông Nhut Phệt giáo ohl t in oách lam oho agươi tặ b iế t ỉên họ vằ la do cộng 8ẳn tao động* Ong tuyên bố r&ng chết cho mộtđọlĐghĩa cung chưa đủ đe lâm cho v iệo đo t r ỏ thăxíh ch ích n g h ĩa9 v8 Sxig đã k iê a

I quyết cho Phât g iáo một b a ị hoo* ' ;

Hgày 2 1 - 8- 1963 , ỏng bành động một oách hung bẹo. sử dựng lụo lưọng đặỡ b ì a t mặc. đồng pbụo trắ n g vẳ <5ảnh. s a t 4a ohiến - phần lơn đượo Uy trẲ lương - ông đa đột kfoh ohua xá Lợi ve nhưng ohùtì tôn nghiêm khao trên toan qụổo* Tất cả 00 1«400 ngươ 1 9 phần lơ n la oacnha 0U9 đã b ị dưa vào nhà tù* iẹ ìđ â y họ b ị đáxửi đập, gần như bị bođolỵđôl khi bị tra tấn bằng điện* Tằa đẹl mỉ Mỹ r i t kỉnh hoang và hoàn toànbị bất ngơ® Đây không phải là một 8ự rủ l ro* DẾ bao đảm v iệ c Mỹ khôngthẳ Q&n th iệp ãượo trong đtm9 ngụơỉ 0U4 ỈQxu đã cắt tấ t oả nhữngđưong điệnth ỡ ệ ị dẵn ổ In tò a đ ẹ ỉ -sứo ; ' V

Đo là đâm t a i n$n qua oao ohua ọhỉen# Dâm SQUp Henry Cabot Lod~ ge đến đàm nhiệm ohứo vyi đọi sư Mỹ, thay th ể soho đẹi aữ Frederick Nol t in s* ĐÓ oũng l à tu ầ n lS nà r á t ouôo ìíỹ đã quyất định lo ạ i bỏ ngưôid ỉ đựỊỊo kọ che ohợ9 không phải bằng oaoh ra lệnh oho ĐỊệm từ ohiíc* Dipt hẵạpet động 00 thằ mang mau &ẳo tỉhựo dân (và 00 th ỉ Xam obo ngươi v iệ t Hiạ o&bl phẵn) nhwjg bằn* phương phấp đan giản him l i ung hộ tkột nhom tu ó n s l i n h đang mưu đồ lậ p kể hoạoỉa oho Qiậộo đ io oh ỉah đã dự ttn h

I tự nhỉltt ngay trướcu V? . >;■1 w iictr'Wttw' ■ pflyvMWBWi * *' ẳ ■■, . V *Ể 'ỌtA

Dưói Bự íãnh đạo của Kinh LỚn# oổ vẫn quân sự oủa Diệm, nhũngtướng lãnh đo gồm có tưóng ®i’ần Vẳn Đôn, quyền tẳng tham mưu trutỗagl i ê n quận» tưóng Trần Thifn Khiêm, tham muu tniảng l i ,9» quân, tướngVgujln Khanh, tư Ifnh quân khu I I ô phía bắo .'ỉài ữòn và tưóog NguySn v&n Thiệu ( 1)4 tư lậ n h aứ đoàn 5 iópg 0 ph ía bắo oủa thù đò.

( 1 ) - Ohi òhú cún ngưòi d ịo h t Đ ại t á th a y v ! tưóng vĩ. T h iậu o h ỉ 4UỌ0 p h o n g tướn^E t o i - OÌXỘC đ â o t h í n h th à nil cd n g «

- 16 -

Trươo khi cổ một hành động dứt khoat, Lodge 00 oé găng iệhuyổt * phụo Diệm lo a i bo Nhu VQ lập một ohính phu oẩp t iế n hơn« John Riohar- dsonf ngươi cầm đầu CIA ỡ s i i oòn h iệ n đang là môt " t r ạ i quân đầy vũ

. tran g " va g ia đ ỉnh Nhu đang cổ thu sẵn sang đề "ohlến đấu đán cung" ị Tuy nhiên, dương như không the nào làm.cho Diệm thay đỗi đưọo lộp trường cứng rắ n cùa ông ta hoặo thay đồiđưọo quan hệ mật t h i á t nhưng ò s a i lầm của ông với người em ông t a .

Khi yêu oầu Diệm thả một vàỉ người Phệt giao và eỉnh v iên b lỉu tin h đề cho dư luân quần chung (và dư luận Mỹ) đừng bựo tức thêm ũxxBệ Lodge đe hỏi ông ta t Thưa tong thống, không-biết 00 aột điều g ì 'N tồng thống cổ thề nghĩ là thuộo phạm v i tồng tháng 00 ,thề lam đưọolậi có thô tác đôngđến dư'luận Hoe Ky một oáoh thuận i ệ i hay không ?! Oxig ăẹị sư oho b iế t là , "Diêm nhìn td l một oách bàng quơ Yầ noi qu« v in đề khác". ■**

Thế là ông đại sư Mỹ đành chấp thuận oho Clá giũp đ3 cao tương lãnh tro n g v i ẹo "quy hoạoh ch iến th u ậ t" • Đại ta Luoien Conein, một nhân, v iên CIAf gặp ngay Minh Lơn VQ không bao l&u Clá oung oấp oho Minh Lơn những ch i t i ế t vfc v5 khí đề ơ t r ạ i Long Thành, mệt oán oư b ỉ mật của lực lưọng đặo b iệ t trung thành với Nhu. Trong khi đo, th ỉ .tồng thổng Konneđy cho th íy ro lẳ ông hoằn toan ung hộ Lodge v i ông sẽ làm những g ì cần th iế t đẳ tạo đi lu kiện kết thúo vỉệo làm io một cach thăng l ọ ỉ .

Chính lú c bấy giơ tô i mơ ỉ biếtđượo vẩn đỉ* Tôi b iố t khá nhiầu về những vỉệcđang xay r a 9 d ĩ nhiên l à không đầy đu ohl t ỉ ế t*

Chung tô i lSn mệt ohiểo tío-ad. ohẹy đ ín những phổ v ỉng v i oua sà i GÒn, ngừng tnrớo một o&n nha nkm tr ln một oon đương tồ i tan* Một cu g ỉà đưa chúng tô l vào môt gian phòng dơ dáy đầy Baoh vỗ I ouộnglíyệ biều đồ th iên vănf ban đồ% đ3 Mậu đưa oho ông ta nhãng oht t i í t Tầ n g a y B in h Qua t ô i r ồ i h o i ỏ n g t a h o i o â u ệ

' ẽ \ ' ế * 4 ’• , 9 % 1H 3MCâu thứ nhất la 1 11 Ngươi này 00 lương th iệ n không, 00 phaỉ l i

người t ô l có th ỉ t l a tưởng* » • không bao glã phin l f l tồ i haỵ nhưng người khao không ?"• . *

Cyi glà lặng l ẽ 'nghiSa oứu 0110 aáoh TỈ r è i ngó lễ n ▼« t r i l ố i »"Vâng f ông 00 thố tin tưỉttA ôn* tm- dưọo*.

Hồi đ8 Mậu đưa T% oAu hoi thứ nhì s”Tự Yi oỉa dn£ nay 00 bao tnrơỡ là mặt ngày nào đo Ang t« «ẽđl tù không ?"•

Uột lầ n nữa lão thay boi nghỉ en ngãm nhưng biếu đặ và each vơ cua ông t a r ầ ìẽ quyết đoan I"Không, suốt đời ông*này *s không khi nào 'di tu 09"m ’ 2& ỷ ■ V..' 1 ‘ •: v -

Chung tô i trơ về vằn phong-cua Đo ICệu và keo tô i ũgằl đối diện ông f ca ch nil au mật chiểc ban, ông nói thẳng vơi tô i t nlSỘ t 00 tướnglãoh đang chuầnbị mọt OUOC đảo chính l ệ t tồng thống Diệm* Tôi muon biểtanb00 chịu họp ta c với chung tô i không .?”• * 1

Câu tra lờ i không oổ g ì là bất ugă VQ tô i không hạ đắnđo trươo khi t r a lồ i t nDĨ nhiên la có".

Đo líậu nổi f"Hãy chờ cáo b iển chuyền* "Tôi t r ỗ về oăxt oư • không quânf t ạ i đây, tô i l i ề n đươo một đại ta hộ binh t iế p xuo b í mệt đưatôi đen gặp tương Trần Thiện Khiêm, tham mưu trương l í ôn quân* Chỉ. một minh* ôa^ đạỉ ta và tô i le n mọt ohỉểo xe. dân sự9 không oó báng sốquân đ ộ it chạy lòng vòiIg và cuối oùng bõ xe đề đ i bộ một phần tư dặm đương chót dẫn đắn nha của Khiêm*

Khiêm oần thận chì t ỉếp một mình t ô i . Ong noi IWTÔỈ b iế t ôngohỉ huy trương căn cư không quân là một người bạn thân oua HhUf nhưng anh chi huy một không đoàn* Tôi ohl muốn đượo hoan toan bao đảm là nếu cần chung tô i 00 thẫrứiơ anh giúp đỡ mố một caoh t ío h oựcM» Ongnhannẹnh từ cuổl cung* "Chúng tô i sẽ cho anh b iế t ngày giờ**■ * *1, ĩ ;\ ' 1 * * ẳ\..'’ f j \ MflD ■ * . .

Thực r a , cuộo đảo chính b ịđ ình hoãn nhiều lầ n , và khi xay ra 9 ban đầu tô i chẳng hay b iế t g ì h ế t . Tôi dang àntrưa t a i một nhà hang 5 Sai GÒn th ỉ nghe tiến g phanh r í t lâ n 9 Tai xế của tQi ohạy vào và thốt lên I"Trung ta nên trỏ về ỏăn òú ngay, cổ chuyện lẹ đang xảy r a nIrong 8 phút tô i rờ l khõl nhà hàng vă đíoh thân oho xe dip phóng nhanh trả vầ căn cứ. Đại tá Mai9 tham mưu trương không quân đã đưng b cong,

Ong la lê n i^Trăi í May qua I 00 anft đây rồ i ! Đao ohính đã bắt ế đầu Ta chung tô i muén anh bắt đẹl ^a Huỳnh- HỈĩti Hiền (tư lậhh không quán) và chuần b ị CSC toán bay đe cất oanfe1***

Mặc du t ô i nghĩ rằng Diệm phải rađl nhuH8 "tôi fchdng mu én đ i .ohoễ nhân Tiên hoặc ohững< anh em s ĩ quan cua t ô i đ íấh l í u va một cuộc, đao ohính t r á i ’Vơi ý muốn của họ nên t ô i l a i xe thằng đin khôn&doaủ rò tệp trung tấ t oà 0Q0 nhân v iên - phi công, đieu hanh v iồn t thọ máyâ ban tham mưu bầo t r ì - trong một nha đế may bày# Thổ rò i t ô i nói vơi hỹ i "Co mọt cuộc đảo cnính chống lọ i tons thắng DI ậm; TÔI đtmg v i phía quân đ ộ l# Nhưng cao anh không b ị bắt buộo lem như 9 nếu Khàng «uổuf

- 20

Nhưng a l chốạg l ộ i ouộc đao chíoh 00 th ế Vô nha# v9 t ồ i đe ữ&hị xứiưng người đo ợ yen trontf nhằ cho đến khi iạọi v iệc đa on định* Ai tin tư d n g tô i và muốn ở l ụ i vỡi t ô i p x ln bươo ra Vtì tô i sẽ phat vu khi đê baovệ t&n cư** 4 *

Ai cũng bươc ra* Đượo họ ùng hộp t ố i ohụp lá y một cây ổung t i ể u l i ê n và l á i xe đến văn phòng tư lệrĩh 'không quân, oách đó một phần tư dămđường* Đại tã Hiền đang ngồi' ờ trojag phòng a Tôi go cửa vằ bươo vào một. mình. Ong t a đang ngồi ỏ bàn v iế t * Chào ông một ỡaoh lỡ pbept t ô i

' a õ i ễ w ! r h ư a ( j ạ ị t a t ư l ệ n h # đ ạ i t á đ ã b ị g i ư w «

Ong ta như Gổ ve chẳag lấ y g ỉ lam ngọo nhiên* #

LÚo đầu t ấ t cẵ đ lu tịẩt đep VQ cuộc đao oỉàínhđược phát ậệng r a t ofcinh X80 theodung cung oấch quân Bự* Đưọo 2 t iề u đo'àn thuy quân lụ o C b ila và 2 t iề u đoàn dù dẫn đầu va 30 xe tăng yểm trg* quân CUQ iặ ỉỉh XơD. đã da dang nharih chống ohiếm đượo đ ã ị phat theahf bộ ch ỉ huý oẳrửi sá t txung ương cỉựig vơi Bộ quổo phòng VQ bệ nệi vụ oả hai đầu la ghumg bộ th en ohot« .

í t cổ đồ mau* Nhưng táo độ la đieu sống còn# vậ một giơ sau cao ohiển hưu bộ bíxửx điện thoạỉ oho t ô i b iế t 16 Đhịp độ t iế n óông đang b ị chậm l ẹ ỉ • Quân trung thàáh OUG Nha beo quaxih dirib. Tồng lỉháng đang

- ohổng trầ qưyất l ì ệ t f đing như t ô i đa dự klếxu Bântrọng Diệm I-không he b iế t v a i t r ò cua Uy trong v iệọ ủng hộ cuộo đao ohíxìh «• đS t i ệ n th o ạ i n ó i vơi đạ i sự Lodge t •’Một v à i dọn v ị đã, phan lo a n ” * Oạg ỵệu CGU Uy cho b iế t rõ th a i độ# BỔI r ỗ lữ ậng Lodge tìm caoh lâ n tranh k h i ông noi rằng bây giơ là 4 giờ rư ỡ i Bang b 0a-8ixửi-tơtì.f vẹ xừxư tú é thỉ. du 8*0 Bộ ngoại g iao cuíĩg ohẳng b iế t g ì v ì th ủ đô oònđang ngu*

Tuy nhiên* Lodge quã oổ nọl v o i Diệm là ông ta lo ngại oho Bự an to à n th ẫ ch ấ t của Tống thống* B iế t rõ l e nguôi Mỹ đẵ yêu ọầu Miah Lơn bảô đarn se không gây nguy hạ ỉ oho Diệm, nôn Lodge đã 00 th ỉ nói với fing t a 1 HTÔi ỔựỌợỊbiết nhưng ngưòi làm đeo chính đavth u ận đế ữho tống tháng Va em cua tống tháng ra mrơó ngoài an toan*. nếu tống thổag o h ịu ^ t ur ohưo« Tồng tháng Cỡ nẹhe điều đó kbỗỉỉg ?n Ngừng mật lu c , D iệá t r i l ợ i l a ông không ughe đ ỉầu đó | Yằ nói thêm i^Đọi sự 00 0ổđ lện thO ệịcủa tô i đó"#', ; i

Chính vào lú c t 2\TỢQ Ị £ lằ t tưống Khỉỗm điệrtỊ th o ẹ ỉ oho tô l# Tôỉ1 1 lin h ộảa thấy tỉnh khần tnrơng trong giọng noi khi âng bao 9*ẨĐhKT| <lu&a cệa v§ OU0 Diệm đãng cam chôn chung ta I và đa gần h á t th ơ i g lo .

roi* Phải hành đọng ngay không chần chờ đươe nưa« Anh eẵn sang gi up, đõ ohưa ?"•

"DĨ nhiên là ngay bây g iợ 11* Tôi đặt mạnh đ iện th o ạ ỉ xuống va gọi h a i phi cong 00 kỉnh nghiệm cấ t canh. Luc bấy giô chung tô i không 00 may beỷ ohiển đấu h iện đ ại, chỉ CO may bay ÍỂ28, nhưng may baỹ này co th ể mang bom Vỡ tên lưa*

Tôi bảo họ 2f,Lấy v à ỉ chỉẩo máy bay VQ bay ngay bên t r ê n dinhtồng thống • Bay vào ờ cao ăộ thấp - như vệy họ khiếp HỢ hơn* Hồi bắn mọt và i tê n lừa xuống thành lo n của bộ bỉnh gần d inh”*

Họ làm đúng như thế* Sau khỉ họ bắn ch ỉ co 2 te n l ừ a , ‘quần gỉư thanh cua Diêm đàu hang* Đổi vơi tô i đó là một g iây phut l ic h sửfchông phải chỉ vì đa làm thay đồi được can oân tro n g v iệ c l â t đỗ chế đôDiệm ma lằ n đầu ti.en* vơi cương v ị một người không quân, tô ỉ conthí nghiệm được gia t r ị của sức mạnh không quân khì được sư dụxỉg đề ylm trơ bộ b in h đang gặp khó kh&QỆ Tôi quà quyết rang n iu t ô i không cho lênhhai ohlểc mẩy bay nhỏ đồ cất canh th ỉ CUOC đảo chính đã thất bại* Sau đo trong những nấm kể t iế p , sức mạnh không quân đã đóng một Vai trò sắng oòntrong cuọc chiến tranh. Nhưng đỗi vơi tô i mọi v iệc đa bắt đàu từ ngăy hôm !y« - • ' I

Giờ đây, ơ s à i GÒ 11 t ấ t cẵ đều khá yên t in h , mặc du t ỉ I n g súng nẵ th ỉn h thoảng vẫn oờn vang dội gần oăn cư# Sau khi hoan thành nhiệm vụ ha i ch iếc máy bay ha oatíh mọt oach an to a n . Trong vong 30 p h u tf quân oua Khiêm đã t i ế n vào dinh tổng thống và ouộo đào chính đã hoàn t ấ t .

vẫn còn l ọ i hai vấn đe. Diệm và Nhu người em bi căm ghét cua ông; đa chạy th oát qua môt đường hầm b í mệt VQ đã bjỗn mốt tron g g iờ í phút ióm Khiêm cho tô i b ỉế tđ io u này qua đây nối r ồ i l ạ i cho b iế t thêm một t i n tức tọ i h ạ i hơn nưa* Tướng Huỳnh Văn Cao, cầm đằu cacđơnvị ờ vung châu thố sông Cưu Long VQ là một người oộng sự oũ cua Diệm hiện đ ang đa dọa t ỉổ n lê n phía bắo và g iã i to a thanh phố# -

Khiêm hoi t ô i tro n g đ iện th o ạ i *wChúng ta se t i ế n công họ chứ ?"

Tồi đáp t HTôi không nghĩ íà ohúng te S0 cầu làm điều đổ» Chỉ đố tô i oanh oắo họ trươo đẵ%

"Tôi ohl gdl mệt chiếo may bay xuống vùng châu thỗ BÔng CưuLong. May bay này không mang bom ho&c ten lữa mà ohỉ mang mệt lơ i oaah 080 ro T ịt dưới h ình thứo một bưo đ iệ n mà phi công 80 th ả xuỗng bộ ohlhuỵ

cua Cao* Chính t ô i đa tliQo bức đ iện đó, như S8U *lặIỉ!íy ơ yên t ọ i cho . Nèu co ouộc chuyền quân nồo khằ nghi, ị không quân sẽ nom bom 2CUõng cao anh đo".

Thế là đu*

Gỉo ch ỉ còn l ọ i mọt ván đè« Diêm và Nhu ỏ nơ ỉ nàó đây ? NgưSỉ Mỹl i In nhắo nhở những người làm đảo chính là đế đap l ạ i v ỉ eo uỹ đã giup đõf họ tro n g v iệ o nảy , họ khôiigdượo t r a th ù f gây đỗ máu# !Như tươngPaul D *Harkỉns, tữ lệ n h ,b ộ tư lện h v ỉệ n trơ quân sự Mỹ ở s â i GÒn, đấ đanh đ iê n cho Lầu Năm GÓc hồ i đàu tu ân t h ỉ 9 lfdu đúng hay s a ỉ t h ì chung t a

oung đã ung hộ Diem qua tam năm daỉ và khó khăn® Theo t ô ỉ , naý lâ tô n g ta xu ống» đối xử không đep và lo ạ ỉ bỗ ông t a th ì co ve cũng phi l y •

‘Hỏa Ky đa tưng la người bao bọo vè người h iếu tâm sư cua ông t a t ngay ông-ta lê n cầm quyèn vâ nhờ vậy chung te rất nhiều”•

v ì bọ ngoạỉ g iao cho điều đổ là phai, nên đã cảnh glácnhírjagngươĩ cầm đàu cuộc đảo ohính là "không đư^c t r ả th ù 11#

Sự v iệ c khôngđưọo nhu thế# Cuốỉ cùng khi ohạy th o á t và lấ n t r á a h tro n g m$t nhà thờ ơ Chơ Lơn, mệt thahh phố người Hoa nằm e a t phựthuêo thanh phổ S ai Gon* Diệm đã gọi đây nói cho tướng Khỉêmf v ì Lodge oho b iế t rằng ông cổ th ế đưọc bảc vệ ra đ i an to ằ ru Diệm chỉ ohấp nhận đầu hang qua đ iệ n th o ọ ỉ kh ỉ co beo đâm I s ông se đươođưa đến sân bay* Mọt ohiẩo xe bọo thếp đưọo phái đến đ§ rươo hai'anh em ông ta nhưng khiho bươo lâ n XQ t h ỉ 0 0 h a i đều đã b ị am s a t ệ Đầu t ỉ ê n , một ngươi BĨ quan oanh flat bắn vào đầu Dipmf r ồ i bắn Nhu, lẵặo dù đã o h ế t9 Nhu oòn b ị t nhưng a ĩ quan khao dùng dao g&a đâm nhi ầu n h á t. '

O a-aỉnh-tơn không oông nhện ngay ohính phũ mới oủa Kinh Lơn, một ahíiứk phũ mà họ đS ôm thầm giúp đS h ình thàtth# ’nhưng không phải v ỉ đ ĩ xảy ra oio vụ am aát* RÕ rằng là ngoại trưởng Dean Ruek nghĩ rằngyiệo t r l hoãnếoÔng nỉlện lí inh Lơn một Qttoh ohính thiío ọổ thè JB6 tạođ iềuk ỉện đ i chặn đứng những oh i t r ío h ma t h ỉ g iớ i oo t h i đưa r a f OỈIO r in g My đã. oan th iệ p , và ahặn đứng oío ý kiốn oho rkng Minh Lơn và 040 tương lãnh khao ohỉ là bu nhln oũa Uy.

Điềm này rtưọo đọi fliu Lodgt bênh vựo đến oungf theo như tô i phat h iệ n ra kh l một ngươi bọn ơ uỹ gởi oho tô i một ban aao cùa tờ Niu Yooo th ơ i báo (New 'York T ie s ) ì trong đó, qua một OUỘQ phông vấntI»odg® nhắn nọnh rằng Inphung t ô i khàạg bề then dự Va<* việ® l ệ p 'ká hoẹoh ẹ Chung t ô i không hằ khuyên bao bẩt cứ đ i lu gì* Chúng tô i không hỗ l i ô n

I

- 2.3 ằ -

hp VQO (cuộc đảo chính do) bế t cií tro n g van đe Chung t ô i minh đinh g ió i ìiạn cua chung tô i một caoh Ly lưỡng11 •

DĨ nh iên , đo la 08 mọt đ iều vô l y f Hoa Ky đa l i ê n hệ sâu xa va co th ề noi rằng âm mưuđo đẽ 00 sự phê chuẩn của tỗng thong HexmedyẺ Dgươl đã nhấn mọnh rằng phai có mot ch ìẩc may bay đ ặ t thuộc quyền sư dụngcua Diệm đế đưa ông ta ra khối V iệ t NamỆ Một kẽ quá kh ích đã g iàrih lấyquyln x é t xư cho nen Diệm đã b ị c h ẩ tf cung h ệ t như không đày ba tu ầ n l ễ sau đó, một ke quá khích khác cũng đ ã ẽ g ianh lấ y quyền phan quyết nên* tống thong Kennedy đã b ị am s a t# ' mẵ

Khỉ mật mình t ô i đã b ắ t g iữ đưoc tư lệ n h khòng quân VQ sử dụng quân chủng nay đễ đưa oaệc đao chính đến cho thành công thì* nắu t ô i có nghĩ đểp vỉồc có the 89 thay thế người tô i đã b ắ t'g iữ th ì đ ilu đo cũng không co g l đề ch l |r f c h * Tôi dã không đặt'V ấn đẫ vơ ỉ đọ i t a Mai tham mưutrưởng , l à ngươi đã đưng ơ congệ

Chính Mai đa yêu oầu t ô i b ắ t g iữ đ ẹ i t á H iln , ngươi ch ỉ huy oủa ông ta« Trong khi tỏ i đang lain công T iệc nậngnhọc kho khăn đo t h ì Mai9 mọt người cổ ta i xoay xở, khôn ủgoan, le o lồ n xeđỉ đẫn bộ ch ỉ huy đeo chính đ l g iả i th ích cáoh ông đa "tồ chưcH v ỉệ c họ bê s ĩ quan oap trẫn * 'cua ông. Thế ro i ông vui vẹ đề nghị đế ông lâ n thay thế*

CÓ l e vỉ. không suy ngh ĩ nhỉeu về van đe ôổ nân Khỉ em chấp 23hện»Tôi nhậnđươố mọt bưc điện-thăng cấp cho t ô i lê n đại ta« (Trong những Đgằy đo chúng tô i áp dung mô thức oấp bệo bộ bỉnh tro n g không quân)' • ’Mai trở thành tư lệnh không quân*

Tôi đâm ra chán nan, nhưng th ể r ồ i một v iệ c kỳ lọ đã xay TQm ĐÓ * là đ iều ma tô i ch ỉ cổ th ể noi l à sự b ấ t b ình tư phflt la n t r à n tro n g khắp các cấp ỉ của không quan9 nhất là trong số những người đã từng đi bay chung với t ô i i hùấn luyện cùng t ô i f vẫrihírag ngươi t r e tttỗ i vằ băn kho&n muôn đóng nôt va i trò t íc h cực hơn trong chiến tranh# TÔI khÔDổ b lể t đúng ra là điều gìđang xay ra , mặc du t ô i quá cam thấy CO một luồng dư luân ngấm, ngầm kỳ lọ tro n g cac bọn tô i* Luồng dư lu ậ n ấy manh mẽ đến độ dinh tống thổng cũng b iế t và chinh Minh Lơn cũng b iế t - một luồng dứ luận cơ bàn cho rằng t ô i phải được bồ nhiêm làm tư lenhkhdng quân v ì tô i đã đạo dlSn v a i trò cũa khôiig quân trong cuộc đao oh ính ĩôi bõ qua t in đon mơ ho ma t ô i nghe đư ịcf nhtm# 10 ngày sau cuộc đẳoohính X tô i phãi l a i may bay đưa Minh Ịiơn đ ì dự ỊqM cìiôc l ễ ơ bên ngoằi s â i 4onỆ Khi chung t ô i bươc 'xuổxig máy bay9 ông quay i ọ i tô i mơ rông môt nự ôươi và nói % •’Ky. ì , t ô i đã quyêt đ ịnh bỗ nhiệm anh lam tư lệnh không— í»Êr»w -

V ai%tr ọ cua đinh iụênh trong v ip c quy gỉ; đ ịn liycu£c aổng CUG chúng ta t h ệ t ‘l a ky lạ» Đoi v ơ í t ô i v iệ c thăng cap đo mỏ đau cho một cuộc 3ỗngmớioĐổi v ớ i đ ạ i t a Hỉen* đây l à lũ o k ế t thuo cuôc đờ i không quân cuaông t a f v ì Minh Lơn đã khéo lé o quyết đ ịn h cho ông t a g i ả i ngũ .

Tuy n h ỉồ n , H iền l à mọt ph i công x u ấ t s ắ c , và t ro n g vong mẩy thang t ô i đã co thế vện dụng ảnh hương cua t ô i đề tim cho ông ta một v iệ c lam ơ hang không V iệ t Nem. Không bao l â u , ông t a đươc g ia o chồ lâ im ô t may bay phan lự c lơ n , lã n h (Iươc nh iều t i ằ i i hơn hẳn số t ỉ In mò cỈỊẳng bao g iơ t ô i hy vọng la n h đươc vơ i tư cach l a tư lẹ n h khọng quân*

'• : + Ẻ- Ệ*"" ^ Ẽ\

++ ++

Chương V

1964 NĂM CỦA b ẩ y c u ộ c đ ả o c h ỉ n hTrong gần ha ỉ năm sau o á i jch ế t cua Diệm,* ngh ĩa l à cho đến lú c t ô i

lam th ủ tướng# Nam V ỉệ t Nam đã b ị xâu xế v ì hon lo ọ n ch ín h t r i o Đương như chang co một v i 00 g ì đungđắn oa* Thu tương đến r o ỉ đ ỉ và đô i k h i l ạ i t r ơ l ạ i f Đao chính l à chuyện thường xảy ra nhưng, may th e y f í t co đồ matu Hất sức băn khoăn, và lo lắ n g muốn tạo đưoc một t ì n h h ìn h ổn địnht ngươi Mỹ đã 00 gắng một each vô íc h để đưa ra l ố i khuyên CQO co th iệ u c h í . Những cổ 2 nhân tổ đã làm t i ê u ta n h ế t mọi no lự o 9 mot l a vấn đe ch ín h t r ị rộng lơ n , và h a i l à vấn đe phẵn ling tự n h iê n của co r ngươi đ ố được bỉeu lộ một cach rõ r ệ t hơn*

Vẩn đồ tống quắt l a như th e này s v ì nhấn manh đến aư k iê n oholơ tồng th án g Dỉệm tu y b ị căm ghQffc nhưng l ọ i đã đươc duy t r ì ỗ ohưo * vụ tro n g mọt th ờ i g ia n kha lâ u như th ế , mà n a y - lẹ i g ạ t bo ông t a mọi? ca ch đột n gọ tf th ì như vệy ngươi Mỹ đa tao ra môt lo hồng chinh t r i mà. ch i00 cộng Bẳn là 00 th e khai thac đirơc mà thôi* Chúng t ô i không thuwram Vao lS hống đó v ì chúng t ô i không bi ốt phai làm gì* Chung tô i. đã phẵi nhầy mọt bướo nhãy vọt từ v ị t r í một rnrơc 'thuộc đ ịa do Pháp c a ỉ t r ị 9

trả thành mộ+ ^ước tùy thuộc vào ầlỹf VQ B\f qua độ tư dộo lệ p k iều Pháp sang độc lậ p k iế u Mỹ đã d i en r a qua nhanh chóog đến độ chúng t d l không bao giờ có cơ hội đề học đưọo ky thuật tự minh ca i t r ị lấ y mink ma không cần phai 00 sự giúp đỡ cíĩng nhữ không khỏi phải ahj.il anhhương eủa ngươi khấc# Đây là một điên không mấy tố t tg p f nhưng t in h trạng phiền muôn này l ọ i còn r ắc r ổ ỉ thêm v ì môt vấn đằ khác nữa# Gi*

2*J - XH

fcgw l My dển đ ẩ t aươc chuftft t ố i vơi nhưn* ỹ k t ín dưt khỡắt th ỉ 00 . th ề % tlvS&ft tô i đ ĩ học h o t <Xuyo u h llu * DỈng nàv Viọ da đểạ VỚI tb ộ t fiMSu

th iệ n #*í^ tihuttg thực sự lọ i chằng h ie u b lể t gi b á t our vần đề neo ự&n p h a i g iã t quySt* ch&ng co một ohí&h each thực t ể ttầợ* vè v i thể cho ttên đa phai lằ a quằn w i nhung eự th ích KLghl tạm và g i 08 v lệo theo đuèi một oh{nh Bach và v iệ c ẫp dụng nhưng b iện phsp l ẹ i 00 oe * một sự kháo b iệ t lơn le o ! Chúng tô i ohưa bao g iờ họo đưvo oếoh theo đ u ồ i 'một ch ính sãoh mà chlhọc được nghệ th u ệ t th ậ t nơ hồ. đề ap dụng nhung b iện pháp nà t h ô t » VIệc ứng b iể n thường thường d iễn ra dươi h ĩnh thủro một cuộc đao ch ín h v dó là t ấ t ca nhũng g t chúng tô i cỗ th ẹ n ^ i ĩ r a được* ơ tro n g một t\ơơc. vỗn b i cãc ohung tộd Htoãc đồ bộo Neu nhũng người My đầu t i ê n đến đây và đã dạy cho chủng tồ i b iể t > nghệ thuật co i t r i t Éhẽt là nghệ thuỆt thoa híẹp khl ca l tr ị* th l hồi kểt

0 ụo cua t ỉn h th ễ hằn đã khác b iệ t nhiều*%

— - lÊHay v ỉ vậy , họ tìm oảoh đ iề u hành ch ính phu s à t GÒrrvởl Bhưng phượng pháp của quổc h ộ t Mỹ* Họ không th e nào ấ iế u được rằ n g khống * th ế nào có th e đem một ch iểo mặt nạ phương Tay đe đ ặ t lê n một gưong mặt phương Đông đứợp» càng cố gắng th ì ngurờt ta oang th ấ t bọi fchư sự ' thất bại cua cả Phép lẫn Mỹ đã ohung minh*

Thễ nên chũng t ô t đe mặo cho buông^ t r ô i* wap dụng CBỞ b iện pháp11 đền đâu hay đó . Nhung ngoài y iệ ũ chúng tô i th iề u h i lu b i ế t và v iệo

n ©rời Mỵ không 00 chính sáoh rõ r ệ t f chúng tô i oòn phai đương đSũ V ỚL một vẩn đề nữa là phằri ứng our nhên dân càng t r ơ nén rõ nét* Đố là phan ứng cua những người V iệ t Nam tru n g binh đổ í với cuọo đao

ẻ:, ohính ống Diệm, nhung, người này vôn đã oăm ghẻt ông Diệm tro n g nh iều , nam và đã hoan hô sự sụp do oỉia ông ta vớ i n h iệt tin h bua nhứngngươi tham dự một cuộỡ oáoh mạng, đẩn nay th i họ đã b ị vỡ mộng* t)\X' oho sự k ể t l i ễ u oủệa chế độ Diệm dược gọỉ l à "cuộc oảoh mạng Thang Mươi tìộ t**!,. nhung đó ‘Chằng phai l à một OUỘG oaoh mạngo Đo ohi l a aộ t 0UỘX3 ákà chính và như vậ ỳ là khao Ịiẳn r á t nhiều*

Đao chính quân Bự la Biột âm oưu đượe tố ohio thận trọng* . Oott • 0 ách Bạng là do nhân dân n&i lê n f khi th ì tự phatậ khí th i đưựo ĩ&ưu

t£ahy nhưng lúc nào cũng l i ê n hê đền nhân dân • ‘Khi ậllnh. Lon thay. thể Diệm đó là một ouộo đau tra n h g iành quyền hanh quần àự ?à ohính t r ị * trong đó xửiên dồn khô&é Ịpl? đượo tham khao y kt@a* Uiií nhungquêii nhân. Ịộ t cư nhện bừa đó là tt$t OUỘQ Q«oh mẹ&gp quỉn rằ&g du oho

„ A hung Agưỉrl dứng ra tè ohưo ohổng Dtộm oó thề khéo lế o ixoág ▼ ilf íiMẲ tính lậ t d i một d i i thu nhưng 0 au đỏ khống hkũ l i họ aẽ lẹ i ^

- 26 -

đũ sữo đề lanh đọo đẩt nướo •

còn 00 một lý do th ứ h a l lam cho t in h h ĩnh mất 00 đ ị n h j ỉ ộ i đồng q uân nhồn caoh mạng - cơ quan tố l oao 00 t r á c h nhiệm ậtu y 6X1 ohọnth à n h v iê n chính phủ - đẽ không đoàn k ễ t ohặt chẽ kh i chọn lỹra những n ©ròi lã n h đạo co h iệ u năng và ủng hộ họ một cách t r ọ n vẹn* Những th ầ n h v iê n , tro n g Hộỉ đồng không Ể00 cùng một lý tường và ’cùng th eo đ u o i nhưng chinh sách như nhau, họ la những người obính t r ị h o ạ t đầu chứ không phai là những người co lý tưởng. Họ trung thành vót aự n g i iẹ p bền th a n trướo h ế t , chứ không phải vớ i đ ấ t nước. LÚc đó tô i không y thức được đ iề u này một cắch đay đu nhung sau n ày , k h i ' làmthủ tướng, tô i mơi thẩy và h ỉ lu ctuực họ nhiều hơn nữa* các* thành v i ê n tro n g Hội đồng quân nhân cách mạng b ắ t đầu c ã i vã nhau hău như ngay sau đó , và vào giữa tháng Giêng những ngườỉ muốn tìm oách thán g quan tiể n chtfc đã chuln b ị một cuộc đảo-ch ính khác*

• Nguời đưng đằng sau v iệ c đó chính là tướng Nguyễn Khanh, một nhan v ậ t khè người th ấ p , vu ỉ t ín h , đề chòm râu dâ và th íc h độ i b ê - rê dù mài đỏ* Ong th íc h nói câu :

"Tôi là một người l í n h 11, mà qủa đúng v ệ y . Trong những nám ng o à i h a i mươi tu o i , ông đa từng làm du k íc h ch iến đấu chống Phắp* Mẹ ông mơ một quan ruyu ở Đà L ẹ t, còn dì ghẻ .ông l à một ca s ĩ danh tiển g o u a V iệ t Nam về nhạc t ìn h cam a ỉ oán.

Khánh l à một người bạn cố t r i va tô i mến ông t a . Lần đau t ô ỉ được nghe v ỉệ c dự đ ịnh đảo chính vào thượng tu an thang Giêng kh i Khanh vô ý - hẫu như là qúa cầu th a - nói rằn g ông không h à i lòng về phương thức Minh lớ n lãnh đạo đẩt nước* Ong không nó i g i về v iệ o sắp X ểp một'CUỘC đao .chính, nhưng ông ta muốn thăm dồ phản ứng cua t ô i # v a tỊ*ên cơ ban tô i dồng ý với Khánh. Tôi cũng không h à i lòng'VỈ1 Minh Lon* DÙ sao -đ i nữa tô ỉ cũng‘thuộc về th e hệ t r ễ , như Khánh, và d u tô ỉ đ ã có làm nhỉệm vy. của tô i tro n g v iệ c lệ t- đồ-Diệm, nhung t ỉn h trụ n g0 ua chúng tô i cũng không kha quan g ì hơn trư ớ c , cũng vẫn những khuôn mặt cũ quanh ban nội cấc . Chẳng khấc gi đảo một bộ b à i oũ vệy# Cuộo đao chính Diệm xay r a ngày 1 thang Mười một, và vào ouổỉ thán g Gỉêng t hì Khánh l ạ ỉ lê n nắm quyền, x ế t theo ý nghĩa r ế t s ô i động oua từ "đảo chính" th ì đây không phải là một ouộo đảo chính v i tương Khanh v a nhũng người theo phe ông chi đả k ích Minh LỚn và tổ g iáo ông nàyv à nhũng người oùng oánh với ông ta tro n g Hội đồng quân nhồn cáoh m ẹngfíề là có tư tương tru n g lệ p .

Mỉ ah lớ u Vâ rihu'Ofc; thùali v iên htiUfci dua LrotJfe nộ i CQ.C aều b ị iậ tđ ỏ # Iro n g dêin dao chírứi t ò i kliong có uiật 0’ cảu cứ , uhuTifc, bảy &ỊỜ Sâiig hom sau một s ĩ quao trorig đon v ị g ọ i t ó i lốn vù bao 2 mXoi íi&hl cổ cliuyệíJ&ì dã xay ra ; vu ứ ạỉ tá nên t r ở về căti cưV Toi v ô i vu.{]g t r ở v ề ,th ế GLLữ& may v ì trorỉ£ vong nua giò' sau d íuh tnầĩi ®Éìáuh &ọi t o i và uó i tỳfềihỵ x ỳ , Minh Lơn và pliầti lơ n <Jấc tiiàtíh v iê u tro n g cliíuh piiu cả a ô ttg .ta đã b ị l ậ t đo* Anh có theo t ò i kliòxig ?” ì lo i nổ ỉ vơ i ỏn& t a l a cổ* HỆ phút dố, Khánh chắc chau l à thành cóng vì.k&ỏrig OOXJ p h ả i lo ugtìi g ì về phíakhông quân nữa* ‘ *v

Nãm 1964 g ỉổhg nhu* mot tro dúỉiii clu cìilr.ih t r ị (Ịiên rồ , vơ i báy lầ n tii^y dổ i eh ính phủ. L ật Miuh lớ n r ồ i , iChanh l ạ i bỏ uhỉệỉii Minh hứa lain* Wuoe trương (th eo sự H i klioảri của 3 tru ỉi^ kiii- dó Khánh lèun Thiĩ'ể tuio’ng, l ẽ d ĩ n ỉùên l a v ơ i uhiêu quyền hành hơn* lỉhưng vào tháng léún I Jiiiinh. lớ n l ạ i b ị l ậ t đổ và Khanh. l ê a làm Quốc trư ồ ’ng. Alột tiiấng sau • &i£ii ẢJỚn l ạ i làm Wuổc trưởng và Khánh, l ạ i lèua ri!ỉiủ tướng môt lầ n nữa.

ílĩrong th ờ i &ian đổ, Khánh. và t ỏ i không dược lbũg người ikiỹ v ì chúng t ô i đã -ihỉlc h ố i họ àẫy mạnh ch iến t r a n h . Ị H ười My dã có kế hoạch. d 1 phồng cố t đễ lằm chírứi v iệ c đó, chủ yếu l à v ì họ ich-ôn ; t i n .tươDg chính, phả iúmuh và iit;hĩ rằn g Ỉ19 p h ả i I i ữ một v a i t r o to lớ n hưu tro n g v iệ c c iiỉ 'dao ch iến t r a n h . • I ’

-ỊỊỊiựiẩg;* vào dằu nám đó, khx Khánh yêu cầu Bộ t w i l l Quốc ph.òn& Mo ISam arạ CÌ10 k i i ở i s ạ t i ế n c ò n g m iề n ' á c t h ì ik icham ara l ả n g t r á n h v à n ó i

rằOE Eiọt h ìn h động nhix tile co tlaỗ cial l à dễ bỗ sung cìLií khỏng p h ả i đề thay tn ế ch.0 h o ạ t đọng của iMaw V iệ t ittam ciioiife l ạ i cộng sấxi ơ mien Xiaja dàu sa ọ Òug cung khòug l o ạ i bỏ iiẳu khả aáflg dó.

2Miễ r ồ i vào thang Bay, Kiiaah n ó i ciiuyệri trư ớ c Ịaọt cuộc tậ p hợp ơ s à i Gòn và p n á t ãộng ìnôt ch iến d ịc h "Bắc t i ế u 11, kêu g o i chung t ô i đưa cẨiến trarứ i lê n p iiía bắc v ĩ tuyến. 1 7 . cũng tro n t; ngày hóm đo t ò i n ổ i vơi một v à i piiống v iên về nhu. cầu phải nem bom niuĩn& dường mòn 1 bên Lao CÌUỸC Ị$Ệ|i cộng 3ư dụng đề xâm rỊhập người vấà đưa dề .tiếp tế 'v ào m iền Jtfaxa.

. ' - , ễ ,1 ■ . ÌÍỄỈĨy* < tei Ị,1-1.-5 ■ .ỹ ề .* . .1

ivlguo'i iíỹaã d iên t i ế t v ì chúng t ò i - kÌLÒn piiải v l chúng t ò i quátắo bao, tòMtriậ v ì họ đã cố kế hoạch ch.0 c ả h a i l ọ a i iiàríii động do* iiầu

c da thảo một phương ấn cho một cuỏc ch iến t r a a ù công k h a i CÌ10D& miềrj Bắc từn^ bưỡc m ột9 cữ cã v iệ c ném bom nhữn^ mực t i ê u đặc b i ệ t , va đã băt dầu bố t r í cac may bay B57 ơ Biên HÒa. 3au j£hi thaai s á t bằo^cảo íũẳy bay Ư2% họ cỉã chuấa b ị iQỘt daoh sách gốm co 22 líiục t i ề u flằia bền tro íig ú a t cârỉpiịai nem bom tro ti^ mõt ch iếu ụ. Ị oil ưữàXịg ãía h iệ u ’'B a rre l S o i l " . ’ ; , • " J - .. ■'"■'V ' v

- 20 -

Họ to g iá c rằng tỏ i đã đế l o t t i n tứ c 1về B a rre l R o ll r a ngoài và lchông he t i n t ô i kìiỉ t ò i thề l a không hay b iế t g ì về các kế hoạch cua họ* Họ tố g ia c rằng Khanh đã khôn& ị iũ: lò 'i hứa với tìiclĩamara sau kh idã dưọc cảnh g iả c l a dừng nên mở chiếu uioh dáah. miều Bắc«

Đại SIỈ Maxwell T aylor sy rằng nếu không có hành dộng g ìt iế p tl ie o sau l ờ i kêu g o i tfBắc t i ế n 11 th ì aam V iệt Uaoi sẽ thành r a b ấ t mãn VJỚ1 quân đội Hoa Kỳ* Đặc b iệ t là ông ta SỌ’ rằng một trong nhưng phi ' công cua t ô i cố thễ c ấ t caah bất cần phép tắc và nếm bom xuổng Ha -Nội* như vậy sẽ làỉn ch.0 cuộcciiiếa la n ròng.

lỉhưng vơ i sự iaon loạn đang xảy r a thường xuyên trong chínii phả Spy V iệ t Nam nên tõ i không t i n rằng những l ờ i nổ i cua Khéuứi hoặc , cua t ô i l ạ i có tỉiề t a c 'h ạ i được g ì .

I ỉ)ếữ tháng ch ín , Khánh gần niũLU’ b ị l â t đỗ lầ n nữa. Thật th ế , t ò i đã cứu ông ta - Hòm sáng chu nhật 13, một ngay tó i còn. nhớ rõ v ì đo ĩ a làn dầu t iê n t õ i đựa jtfai, ồô VỌ’ tiiơng l a i cua t ổ i , d i r ạ ngoàidungoạ.n trong một ngày* Tòi l á i xe đưa nàng r a khỏi s à í GÒn đế thám sân bay Biên Hoa, 35 clặrn về ph ía bắc* Trên đường đ i , người s ĩ quan cân vệ cua t ô i bàn về / chuyện một số quân, lírứ i đeưig d i cìiuyễn, nhưng co l ẽ VI 00 mặt Mai bên cạnh, nên lú c ấy t ô i chẳng chú ý m:§Ẹm

Tuỵ nhiên , kh i chúng tô i đến Biên fioa th ì sự k iệ n đã đuyc- nhện. ĩ 'õ i gọ i Bộ tư lệnh của tỏ i ở SalGon yêu cầu đưa một ch iếc trự c thăng dễ đón Mai va t õ i , và ra lệrứi cho may bay ciiiến dấu nem bom'cat cạnh đễ t r in h s a t .

Khi l i ê n lạ c vơ i tỏ i bằng vò tuyến* các phi,công .CỈ10 b iế t r^Quân lírử i đang tiế n vào S ai GỒEN Xin chờ lện h cua cỉmân tướng".* •Ệ

ĩ 'ô i bẳo họ l à thư xem lo, quân, cua a i và họ 'báo ca& l ạ i đ õ là qụâữ của tướng Dương vấn £aÍc ! tư lệnh, vùng sòng Cưu JLiong*

ĩ ‘ò i b iế t Điíc và bong nhiên tò i cảm thấy bãn iciaoăn v ì -cũngcốpiiầD nào trách. nhiêm* ìíõ ràũg l à Điíc đang muốn tim cach nắm lẩ y quyền liaab. và một tuần, l ề trươc đó, Ỉ)Ú'C và to i cố nọi cliuyện về iQxarứi, ông này đã tỗ r a nậiạạg clếa h iệu l a muốn trở tiiành. một nhà độc tai® Thực r a 9 tó ỉ ' có nố i ;"Cần phải cố biên pháp g ì với ỘOẸ t a mơi đưpc11* ề Đưc cho rằng nhận x é t của tò i hàm ý nhiều hơn l à ahữn£ g ì tô i đã n o i, t i l l la õng ta dã dem mot sir đoàn cùng vơi xe tăng dê đảo chính ma khôngiiề báo trư ơ c . Khi tô i 'đ á p trưc thăng xuống s à i Gon th i ỉ)iíc đã kiém so á t W thanh. pho, kề ca Bọ ton ; tham miru Va iíài p-hát tixanhi.

Tọi b iế t ong imíoa dược khón& quân càtx t o i Un& họ, nhưng rồ i tó í n&he duyc kiọng nói cua tướiag. jjjAui vãn Phat t r ê a d à i phat thanh* iiG mọt người bạri cua Điíc, ong này có nhiều lờ i tuyên bó mò to i chấQg th íc h • Mạo d í ch đuyc &ag ta dưa r a l a nhằm phục h ồ i l a i t r i é t thuyé t cua Diệm VG ệỡg t a cung muốtì dựa vao uy títJ sun cổ cua Diệm* V /

Tôi không t i n tưởog P h á t. Khi th ạ y . la ông t a đang h k o h 'dộng'cùng vơi Ị)ữo tõ i đã gpi và cho ỉ)ức b iế t ; "Trung tướng đã hành đọng theo mọt phương tỉuíc mà tò i kiiông th ề nao ung hõ đươcệ G iải pháp khôn ngoannhất là trung tưứng nên quay trơ vềuề

Thay v ì th ế , ông ta đã đưa xe tăng đến vay quaaÌLcăn cứ khõng quân cua t õ i . Khi xe tăng t i ế n đến v ị t r í th ì t r ò i dã tố i nhưng aều trừ isan g - lê n v l kồa châu. Tòi đ i r a vòng dai* tìm £gưò’i ch i huy của các toắn xe tăng và cảnh cao : fllỉểu aoỉi eho xe tăng t iế n lê n một bước nữa l a tô i - s e cha nếm. bom11. Cac xe tạng on bìĩih b ắ t ÚỘP&. Binh. chủng Đày fciiongcohieia • khích với không ặpân và thưc sự họ khõng liiễu chuyện g i dã xảy ra«

sáng r a , tò i l ạ i g ọ i ốiíc và bảo ông ta : "Đã đến lú c trung tirớngnên từ bỏ ý (iịnl\. Đậy l a lờ i no i cuối cung của t ò i . I'ieu trung tướng kliÒHg r u t l u i , t õ i sẽ ũéin bom xuống Bộ ch ỉ huy của XxuỊ3£ tươn&M*

0 ri£ ta đành .bo cuõc.

1'rọíi thò 'i g lầ ầ đó, V iệt Ham không nh.ũng ch ỉ t i ế n liành chientraob. -rứiưng cồn chuân b ị mọt cach ciaệm r á i dề co mọt lú c nào do, quân đ ô i sẽ tra o quyền iaànii l a i cho p h ía dận sự . ’Toi tá n thành đường l ố i này, miên l a cổ rihữn& người dân sư dầy đả khả rian£V~Nhttng~-d-ieu ~kkó -khan ladưcmg như moi v iệc quanh cJlúng t ò i đều úươo người lớn tu ồ i quyết -đ inhề Khỉ (Thượng hộ i dồng quốc g ia gồm có ch ín người, dược thank lệp -vàơ ' tháng chín dễ soạa thảo mọt h iến pháp mới, | R l a bướo dầu co th ề tiế ntớ i chế độ dân sự f t h i ông chu t í c h , bác s ĩ Phan Kiiắc sửu đang. I cuối tuần chín chục. . *9%'-,.

Khi Thượng hộ i aồDg quốc g ia bắ t đầu hoạt động, h ô i đong quâarứxân ►cắchmạng chấp thuận cho tưỡn&Kiiánh từ chức ìhu tương ; I r ầ a văn Hương, mọt thầy giẫo 61 tu ổ i , cựu đỏ trưởng s à i Gồn* thay th ế ồng lèua th i tưỡng,. ĩỉ}4t cả đ ề iu ịà g ịả i pỉạ&: tạm th ờ i ciio, dâạ lchỉ h ình thà&h. Hiến pháp Va tỗ chưo duy© các cuộc bầu cư . Khanii vãũ ch ỉ huy quâa âọi*

Hương l à mọt n^ười mang l ạ i t a i vhọa» Ong t a không có. nghị lự o 9 khôag nhi’CL xa thấy rộng va tệ h ạ i hơa h ế t l a Jchôa& CO can dam khiđương dầu vớ i hang nghía vạn người gây r ố i phắ piiach t r ê n đường phổ s à i Gồa, chong l ạ i chính phủ rứiu ahuyc và bất lực cua Oíig ta*

- 30 ~

í kiến, thanh lệp UiuYn& Juọi dồng quõc g ia qua l à tu y ệ t điệu-liuặc co the được niiư th.6 neu chung tò i kiiõu# phải đang t i ế n ỉuiiin mọt cuôc đấu tra o h một mất jnọt còn dê chổri^ l ạ i cọrig eảĩi* vài tu ầu 1§ 0a(ị • ngưoả ta they rõ l à thương hội đồDg quốc g ia ch i có ahững ỉ n&hỉ v iễn vỏng mà th ô i . Họi đòng qua g ià nua đarig đến độ ơ các quán ruyu s à i GÒungười ta g ọ i dó l à v iên bảo tàng Tối cao quốc gia* .Murng lu c dó í t r a t ồ i - cũog đã lỉưn dược một điều g ì t r o n g khi trước k ia tthữa& ngaời t r e tu ỏ i van ch ỉ n&òỉ yên đe .nhìn rứúỊng người g ià muổn làm g ì th i làm ẳ iý do của sự thay đỗi này cung đơn g iản th ò i, ait kh i tỏ i pgẵn chặn được cuộc đẩo/ chính cua Phat chong l ạ i Khánh, ễtô ỉ đa trở thành môt lo ạ i lẽLaiitụ.kJfciông chíxứi thúc cua niiổm-sĩ quan t r e , đtìin nổi những điều mìnii nghỉ mà không sơ sệt* Mot nhà báo đăt cho chung t ô i dariix h iệu l à "óhổm tướng t r e !l » Tên g ọ i này cồn dươc nhắc đến mãi*

KÒibấy giờ các tướng t r ẻ họp l ạ i hầu như hàng ngày, thườngthưcmg sấu bẫy sĩ. quan. cấp cao, khõng k&i nào trê n 10 người, cổ lú c cÌLiíng tô i hop 1 bô chi huy phồng dù của tướng Thi, cố lú c ở vằn phòng cua tương Nguyền Hữu có, phàn lơn l à ỏ’ căn cứ khống quâxi nơi t ô i tru ,ng£* Khánh cũng đícỉi tiLềUì dến dự CQ.C cuộc hop thảo luận của chung, t ò i . Taimọtcuọc hop nkư th ễ 'ơ Bọ 1'Stig tham mứu vào giự& ‘tháag Mười h a i 196*ft IQiánh noi một v a i tHanh viên trong Thuyog *kội đọng quốc g ia đang âm mưu g ia n h tấ t oả quyền hanh!11# Chung tô i bí.ết rằng kiaòỉiè, thề t i a tương đựỊ^c vào Mirth LỚn và mọt người - Tọi ốgậx đó làx iii I ciã l a lê a "chung tương chúng l a §Ịi aây ? lf. u&ười khác l a to :VHốt chung đ i l à xon£

Chúng tõ ib iễ u quyết bằLi& cách. dưa tay va ngay lú c ấy Qhú-oẹẾ tò i quyết định t ạ i cho l à sẽ bẩt fciữ họ. ĩ 'ỏ i còn ahớ liíc do vào kho&ngchệp tổ i va tương có (sau này l à tuàah; v iêa tro nè nội các .cua t ô i cJa,0 dếu khi tô i g iả i ữhiệm ÒD£ ta v ì tham ò) ttỉiìn vao đồng iiồ tay và a ổ i : 1! i)ã muộn r ồ i . ỉ)ến lũc piiai lù a III và bò vào CỈIUỒJQ£ rồ i%

J£hÔng có g ì kiió khátie Kháũh cầm đầu cáo lự c lượng vũ traflg> tô i hoan toan kiềm aoát ILhòng ,quâa« fthu’ng n&ười khac kiễm sp a t lựo liíọ’ng đặc b iệ t , thủy quân. lụ c ch iếa, ộhảy cuù • Tôi cho tim những s ĩ quaa cấp rứio* cung cấp chi t i ế t , thế la họ cho quậA cảnh đ i bất Kỉnh LỠn va 4 người khác nữa t ạ i nha Cuạ. ii.0* Ngày hôm sau, tô i l o i máy bay đưa họ đ i Pleiku ỗ> Cao nguyêa, tạ i đây họ bị qaảti thũc tạ i g ia một cách bí mệt trong một th ờ i giaa«

Trong đêm đo tấ t cả chuQ£ tõ i đều ỡ l ạ i troo& doanh tr $ i t a i Bo tống tham mưu, va tòi* chưa ra lệnh ứễ lấ y ttiáy .bay đưa ahững 'agưcrị b ị

4

31

bắt g iư lốn phía bắc 0 thì. điện th o ạ i dã reo lêu* xòa dại au tiiỹ muổữ nối chuyện VỚI Khánh* Chúữg tò i theo dõitrong ĨM ế Kháuh chám chu ỉạgkẹ* tklrứi thoảng núi lên ohừng tiến g McóM foo$e ,rickiôn^•• iũýt cach vỏ thưỡng võphạt* ìỉinĩỉ% cuối cuagf sau khi d ặ t Qiễj.g 00he xuougfoug quay sang .nó i với chung tô i : "Đại sứ T a ilo r muốn gặp t ấ t cả cỉiũng ta t ạ i d ạ i sú quua iuỹ* nguy bây &iờ. jNhưo& tò i không đ i . l o i co thề nổi với éácaoh như thế*Trongcac* aoh. cổ a i dại d iện tô ỉ khòng ? M Khõng a i tin h Qguyệtt cả . KhtìOii quaysang tô i Dối anh l à lanh. dạo cua nhom tướũg t r ẻ , auir nên đ ỉ đ ì • 11Thiệu va Thi đồng ỉ đ i cùng với t ô i . Đô dốc ỡiauag Tấn Caũ& cũng thế*

Chung tô i khòng iòii nao thực sự th a thứ Khánh về v iệc òng t a ỉần tránh, không chịu dự cuộc họp ở tòa d ạ i sư v ì cíó là. những giờ phút kho . chiu vỏ cùng ỉ

Tướng iũaxvvell Taylor, đai sứ Mỹ t ạ ỉ s à i GÒn trong nìLŨnế, Dăm 1964 V&j96i>? l à một con người daog t iê u biễu của toest P o in t, ống t a c6 mộ t thạrửi tích. .ckiếa tranh xuất sắc, v ì không nhũng ông úS tưng chi huy mọt sư áo an khòng vận tham dự vào v iệc g iả i phóng ch.au Au mà cò ũ ch ì huỵđạo quâa thư 8 ở Qìriều Ị'iêa« DÙ có ÌLỌO vấti uyêtt thâm và r ấ t nhiều ìmychtrơng õtxtxng khỏng khi ũko ỏng cố thê quên cluyc rằng ôữg không con 0* trongquâttẳ ngũ với tư cách mốt tuơog lãn h nữa* Bọ thường phục trắng g ian d ị vàtrang nhã của õng ãã không sao che dậy được pỉiong thái quân Bự của Ô0& khiông tnuyế t giảng cho chang t ò i . Taylox tiiuôc về lo a i người luôn luôữ thuyết giẻưig cho ngivời khác chứ không phả-, l à đề nói chuyện với ho.

l ậ t cả chÚDg tô i Jcếo vao văn ọhbn& cua ông, mọt g ian piiòng nhìn xuống sản. nho co một cây me khổng lồ mà cổ một đ ạ i sứ đã aó i do là tượng trưng c^o sức manh của Mỹ ở V iệt -Nam. 1'aylor r a h iệu mời chung tồ i ngoỉ và bắt đầu một cẫuii rất xẵng :‘l nXat cả các ông đều nói được tiể à g Anh chư ?" Chúng t ô i g ậ t đầu, mặc dù tr ê n thực tế , Till kém về Anh ũgữ*

Taylor nổi : nĐược r ồ i 11 .Qirong bữa com tố i t a i jậ& tưỡng Westmore - la n d , t ò i cố nố i với t ấ t cả qúi v ị l à người Mỹ chung tô i tíằ chạa agấy các cuộc ứầo chính lắm rồ i* Quả tiiậ t t ô i đã phí l ờ i 0OỈ mọt .cach vôicixlậ»

ÌAIC đầu kho mà £ghe được giọng nổi cua ông ta* fflãỉ sau tô i mơỉlâỉa quen ớươc vơi giong điệu lạ. t a i đõ. DÙ nối dưỹc tiếng Phap luu lo á t 9 nhưng òtìg aã niiất ứịiih. nố i bằxig t iế n ^ Anh., và troog lúo ếy9 tô i nghirẳng ông dang thao phiền l a ciníog tô i ichóng tiiíclx bữa ăn t o i t$ ỉ tìhtì. lííestmo- reXana. Tòi v a i Vô nó i i"ìỉhưng b ia ăn dó tfcực l à tu y ệ t ma11#

ÍDaylor xứila một cacli’suíDg số t trọn^ xaột lú c . r ồ i lờ câu noi ca t

- 32 -

ngaog cua t ô i dio Ong la p lọ .i sMTôi Dổi với các ỏog là chuDfc dii chao cac cuộc dả.0 chính* Qua th ậ t t o i dttpỉiX l ờ i liiệt cách vò íc iiM. Thó r o i , ' vơ i mọt cố gắng nhẹ nhàng đẻ mía mai một Gạch chua CQ&p òug uoi thêm 1100 l ẽ t ô i nổ i tiế n g Piiup mọt cẫoh rk u i lắm v ì ro rằn& qui v ị không h iế u .T ô i nghỉ t ô i đã t r in h bày rõ ràug l e t ấ t cả các kẽ iaoạoh quâa sự cua chúng ta dều. tùy thuộc vào sự ỗn áịúh cua chíiih phu. .Bây giờ qũi v ị - ông nhìn thang vào tô i - cỉã làm nat bết cả r ồ i . Chụngtôi không the nao yễm trọ* qúi v i liiãi mãi duyc nưa aếu qái v ị cư làm ămxhư thế nay m ãi” • Chang mọt a i nõi lê n dược mọt l ờ i nao như ng-rò i ông lạ .i nhìn chúng tõ i và. hối:"N gười nao đại ctiên cho nhổm nby dậy ? ” ,fWui v ị có inọt ngượi phút ngôn kiiong ?".

lự b iế t rằng iuìnÌL là người nói được tiến g Anh-khá lứiất t õ i dap: tlrl'õi kỉiòng phải là người phat ngon cuanhóm, nhưng t ò i noi được tiến g Ánỉu Tôi sẽ g iả i th ích tạ i sao dêm qua lực lương vũ trang đã ]iàniicìon& ah.ư th ế . Tiiưa. ong dại sứ, chúng tõ i ý tĩiựo duyc trách. nhiêm cua Chung t õ i , và chung t ô i ý tiuỉò dược sự hy sinh mà nhân dâũ chung t õ i đacỉiịu đựng trong 20 năm qua. Va: làm t&ế nao đề đoan k ế t dược k h i xna ngàynào cũng có t in đồn đảo chỉnh ? Chúng tô i b iế t rằng những t i a aồn do các thánh viên trong thương họi đong quốc g ia tíưa ra , và đó là điều maòng đ ạ i sií khÓBg b iế t" . *

ĩ’ồ i chara rã i g iả i th ích cho õng la y lo r về những aấu ìiiẹLunàcliúng t ô i ứã thấy trong íiiLiều thang qua, những aấu hiệu cho t&ẫy cổ mọt sụ rạ n nứt trong quân đoi 00 tiiễ t a i h ạ i cho V iet Najn* T ôi n ó i cho ôngrõ về mọt bức thư cua mọt thành viên trong thương hội dồng quốc g ia ẹư i ciio thủ tương, cảnh g iác thả 'tương nên cò i chừng quân, đội* Thiệu cắ t ngang nối : 11 Thượng ixặỉ đồng quốc g ia lchòng thề lèưn chủ v ì cốlaỉểnpiiáp* Cấc thành v iên trong h ộ i đồng p h Ả i chưng tỏ rằng họ m uốn'chiến đấu *'© về d iều này, t ô i nổ i thêm s flcổ vễ như thượttg k ộ i dồng quốc g ia lchông muốn có đoàn kết* Hội đong này không múòn ch iến dấu chống công BGịj2!tm

RÒi t ô i h ỏ i đ ạ i sứ Taylor : ,fĩ‘a i sao đ a i sứ cho rằng .chung t ô i cần phải lo ạ i bỏ cac tướng lãnh, như Minh Lơn ? ch i v i họ co cơ h ộ i ma l ạ i làiii khonfc nổ ỉ v ie c M*

Xoi n o ỉ, nhấm tương t r ẻ đã mất 6 g iờ đề đ i đến quyết định. b ắ t g iữ không- những một v ạ i thànii viên trong Thượng Hôỉ đồng quóc g ia mà con b à t t a những la a h tự h ấ t hảo cua s in h viên* nhựng lã n h tụ. cua iiy ban cưu nguy dán tộc mà đa 30 l à cõng sản .

Tôi. chạm r ã i nổi thềm s^Uhưng, chúng tô i khôũg có tham vpngchíiili

tr ị* Chung tò i muòtt cò lựo luyagvũ trang iiùũg mạiih* thổũg ũhat* và ồa tíịah đề hậu thuẫn cho cuộc chiến dầu, và một chính phu ổn định* wuốe trương Siỉu đòng ỉ vợi ciaung tói* Chung to i làm những g i phẳi lain 9 v ì lợ i ích. cua đất nước óhúng tô i . Giờ dậy* riêng ca nhân tQ iê tõ l aãa sàỉig trở về dơn v ị đề chiến dấu"ẻ

Taylor nối ĩ " lô i r ấ t kính trọng lồng thanh, khấn cua qui vịnhưng bầy giờ tô i mưổn nổi đến hâu quả của những điều mà qui vỊ dã lèưa^liồl, nhìn thẳng vào tô i , ông nổi rất chậm rã i : "ĩrurớc nhất la óog không the trỏ' l ạ i dơn v ị đuyc đâu, tướng ivỳ ạ* Bây g iờ qui v ị đã vướũg mắc quá nhiều về chích t r ị ro i* Đây l à một cuộc đảo chính quân sụt đã lajtt tiêu tan qua trinh, hình thành chíũh. phủ ma quân đội đã làm đươc hồimũa tha r ồ i bằng một hanh dong có tỉn h chính. t r ị duyc thể g iớ i h ế t sức ũgư&ng mệ”* (

“ Taylor hỏ i có người nao troỉig chúng tô i mũ ôn tham chỉnh, và thay th ể ếquổc trưởng sửu hoặc thu tương Hương hay không- Khi tỏ i t r ẳ lờ i l à không và nói thêm lằng ũgười t a sẽ cho đổ l à một cuộc đầo chiuih quân sư th ì Taylor yận lạ i ỉ "DÙ sao ngươi ta cũng sẽ nổi như thể!'* có a i trong chúng tô i muổtt ha bệ Hương không ? Clxúũg tồ i đồng thàohđap11 không11 Chung tõ i cố cộng tắc với ông ấy khòng ? Chung tô i l a i đắp n kh&ũgV Chung tô i .không traAh .chấp với Hương - dù cho ông t a hoka toàn b ấ t lựo nhưng chúng tô i tranh chấp ciiong l a i những tac dộng gâỷ ch ia rẽ trong j lực lươrag vũ tran g . Wuaa 'doi ik quan trọng hòn cả, va chúng tô i muổn đoàn k ế t chứ không muốn âm lỉiuru mờ am dể thăng quan t iế n chức.

Tciylor vần cư t iế p tục nổ i với chung tô ỉ rứiư xà những học siuh lang thang b ị bắt gặp đang trộm quả trong một vườn cây ăn t r a i 9 ôngnoi

'thêm : "Sau vụ này tô i. không b iết chũng tô i có còn tiếp tục linè hộ quì v ị tt&a hay không . Tại 'sao qúi v ị không nổi trước với ban bè cua qũivị. trước kiii hành động ? Tôi t iế c l à ỹặẹi nói thẳng hom. nay* nhưag chung tô i cổ qua nhiều điều đấng lo n g a i•* các ỎŨ& đã dệp bỗ qua nhiều d ĩa ro i và bây giơ chúng tó i phẫi lota cach nào đề sắp xếp tìn h trang hoa đôn này đây11*'

Tôi muốn la lên :'mĐổ l à đỉa ban11, nhưng tô i đã thay đồi ỉ k ìếnặ Khi chúng tõ i ra đến xe ô -tô th ì Thiệu nỗl cáii va muốn tr iệu tâp ngay một cuộc họp báo, và âẽ ch.0 tliế g iơ i b ỉế t GQ.GÌL tiiưo CUA một ông đ$ l su y dã áố i x i với oiling tương lãnh cấp cao cua Viột Nam như l a vơiphucng *a bé (ìần (iôn* l o i đưa r a ỉ Jciếtx i '*Ta không nên làm ịh ể 9 anh Thiệu ỉtẾ

V-Lẹc đó chẳng đưa t a đến <Jâu h ế t9 chẳng cổ l ỹ i g l cả* Chung ta aèa tập trung vao cuộc chiến tranh th i hơattm

*

i ỹ do làn trong euổt khoảng th ờ i g ian đổp vần phải t i ế n baab chiến tra n h va dù S ay lo r dã iihệja x é t một cách. ogớ ngâtt l à t ò i Ằchông tiiề trở về dơa v ị đuvo9 tô i cũtìg đã tham âự một trậ u tập k íc ii nếm bom . ở miền Bao tro n g vong mấy tuần l e tì au cuôc gap gỡ f ciiề cua chung t ó i 9 khi t ô i dẫn dầu mọt phi tuần, máy bay cua Nam V iệt Nam trong chieu ciịcn

"Plaming Dart X" (Phi t iêu rực l i a x ) . i>0 l a chuyến tập kích, trả dua.'(ỉằau t i ê n , t i ế a công Bẩc V iệ t Neua do tổng thống Johnaoa r a lệ n h va xảy ravào tiiẫng b a i 196j>* f .

Tư lâ u , D giỉời Mỹ đã Ỉighỉ ciấu v iệc t r ầ dấa bằng không quâữ, nhất l a v ì cuộcchiến traiiii t i ế n t r i ế n ciaậrn do sư XQ.0 trộn ciiính. t r ị ơ SầiGonfcậy ra .K h i V iệt cộng c à i bom ơ B rings, một khu cư xá s ỉ quao ơ J a i ữòn lam ciiết 2 người Mỹ va b ỉ thương 58người, t ill hội dồng tham mưu.trương l ỉê ũ quânHoa Ky aã hối thác cho trả đũa ngay, nhưng tổng thống đã từ chái khỏng cho phép.

Nhưng kh i công san tấ n công khu cố vấn quâa sư ở P le ik a trên, cao óguyỗn va t r ạ i Holloway, mot cán cứ trự c thang cua Hoa Kỳ ở gầa đó9 lÈua chết 9 người ilílỹ va b ị thương 76 ngườif tỗng thốũg quyết đ ịnh phầi cómột sự "phản ưng th íc h nghi và pkù h</pfli idáy b&y cua cả láỹ*lầft Main V iệ t Warn đều phai cho cộng san một bài học hữu ích. va mục t iê u đuyc chọn lự a l à &ồng HỚi, một cơ sở huấn luyện du k ích ở ph ía bắc v l tuyến 17*

Jiiiot buỏi chiều chủ nhật, knoảng tr ê n 12 g iơ sau b iến cổ P le ỉk u p

t ô i dan đau pni tuần Uam Viêt N&H1 baylêttkhõng 9 Qhưng khi chúng tô ỉv ư ợ t qua đám mây dầy dặc bên t r ê n Đồng tíơi tò i bắt gặp may bay Mỹ dã hoạtdộng cấ t canh từ những' tà u 3ân bay Coral Sea và Hancock cảa hạm đội bay*

cả thảy có 19 chiếc - máy bay A4 bkyhav/k vk máỵ bay phan lự c £8 Crusader của h ả i quân Hoa hỳ - đang nâ bom đạc xuống quân cộng sản . Đe

tránấ đụng nhau, t ô i phải dẫn phì tùân d i nơi khạc và tìm dược một m uc t iê u khắc trong vùũg vĩnh Linh đề nếm bom xuống đó , v ì dường ohư khôũg còn cho đễ trừng phạt mục t iê u k ỉa thêm nữa* Sau đổ tô i đuvc b iế t nạo .tiêu này l à bọ ch i huy của một trung t đoan phòng không, và iiọ bắn t r a r ấ t ấc l i ệ t . Trong 24 chiếc máy bay do tô ỉ ch ỉ huy, chiếc nào cũng bịđỹctt Chính, chiếc máy bay cua tô i cũng b ị bốn phát đạn bắn tru n g , trong đổ co mọt phát sướt qua thân tô i khi t o i đưa tay lê n đe ciie mat theo phản xạ. Tôi tim ra. ớược v iê a đạn đó đề đem về-cho vợ tô ie Trong '30 c&cphỉ công cua tô i cổ h a i người b ị bắt buộc phảỉ nhảy đù xu ổng biểno sất* cả các

phi còoẻ V iệt ba.m trong cuộc tập k ích đổ đen l à những ngurời tỊnhọguy^no

DĨ nhiên l à v iệc đố khôũg đưọ c Qa-Sinii-tơỉi phân nhi^m QÌXO ẳ chuti£ y tó i , va iiaph độn^ cua tô i đã t^o r a mọt i t va cii^za giưa Oa—Bixiia—tơa vk

I 34 I

■

â à l 00a im i đô (Hoc G rant Sharp I tư lệ a h các lự c liryn& Hoa Kỳ t^LÌ I h a i ' ; Binh Duơng báo CUD chi) họ i đo.u& fchfegu mưu trượng l i ê n quỉitỉễ Tọì Kli0fl& I ỉ>hai*mát ặậ mất ậgụ về oiiuyệẩi dú v i t o i , b iế t' iẺkng to i có môtquyỗtđlnh

lỹ vaọ lu c bay giơ*"

Xrong b ấ t cu trường hợp dào cuocr tệp k ích t r ả đũa cung không phai l a nhiệm vụ dộc Dbẩị, &U miếũg tra .miắng nbư dã ậuơa dự t íá b #bơi v ì 'quân. cộag Ban l ạ i t iẹn công daaiih *rạ.i fchae cụsTHoa Ky - ở Uúilíhơũ va. Johnson ạ?a Ipũh mở một cuộc lcich. t r a đua thứ nh.ì> "flajflingDaxt Ị I M# l'iaế i à v iệc nay trự c t iế p dần úếa "chiểũ dịch. R o lling thunder (sốtt rền) * Ghiến CLịch. chiếủ tranH kẹo dài bằũ& jLhohg quân cua Mỹ*

- - •

■ % Bail dầu R o llin g Thunder duợcVdự t r ù khởi éư vạõ n^ày 20-2-1965- . tìhưng phẳì ỉioãa i a i v'i tương PỈỊ&t -tìm' each, làm một cuộc dảoế' ohíahkhạc v ạ cũng v i có-một sư rấ c r ó i lơa*.ikắậữ. đổ i vớ iitư ơ ag Khánh*

. * ẵ s I** - 'ệ« ' ;

BB i ’i ' - ế',- s . . . . v;;_' ' -ể_ 'V •i ỵị ?•> ■ Ỷ- Về._ _ * " •'/ .. ' 's -** ' •* -HiV’r ■ 'í

ị '■ '-ị p é ; • - - w.j_ -, ' - Ệ'V:ể ’óLề

buiiờnK VI '^'ể: ■ V -

iÍỊ tfffi TRẺ iilfflii BITA DEH ỈHIi pin• • Tá ế’V*' ' ' «» > - i • 4

• I « . ằ. H - - . _ . . * * ẳ ^'\ ' I ' . • I , " f k \

I , vko crầu năm 1 '965 à i cuog 'th lỵ ro l a th ả iusrag Hương đaag đưa V iệt $am đ i đến ciio sựp dỗ, v ì .v ậ y mà dển. CU.ỐÌ tiiạgg g iệng Hội doxiê quân : lự c (ÌLỸÌ ổ ồng nàỵ aượo tỉịạoh lậ p đễ thay th ế c h o h ộ i đồng quâtt PháQ . each’ mang) vợ i sự đoàn k ế t cliặt chẽ hơn kề tìỉ kh i frliPh Lợũl r a á i 9 đà " quýệt 'đioh g i ầ i nniẹm tỉiu tướag Ẹương. / iệ o aày đâ klioja^ làmcho a ip ỉx ả t XUC đ ộ i ig . Q u y ể tV d ịn l^ ^ i ả i a ỉa iêm HtrơĐổ^đã d ixọ c H ư ơũg c h ấ p ữ liêữ ỉa ọ t

cácii ixo^a h ỉ và có l ẽ cồn dược Hương D iet ơn nữaf i a ‘ii&ạc t l ) va tương Kiiáab. đ ã ì a i Ị ê ạ cằm - q u y ề n . v t N ...

Ệ . K V''ỉúột v iệ c Jdũhôn úuăy 1ft tíỉơn^ lehanh. do. de.i3g cìiatĩ>iLJpou tỉiực sự .

quýôữ lự c lâXQ liư họng con ngượỉ tlx ì Qtiyôii lụrc th.ựo Bự CỊ&Dể co o laa GỈiav - COŨ người b ị inê ỵuoấo nL£flL*.:íấ ^ C& chJULfig t ạ đôiẠ đ^-Tbliây^i^íii soọg- "bTOũg mặt. th ể g iơ i ảo tuxm# uhư tiiể^ ạaõ. rồ i# iiúc ấy đã có dau k iệu tíư ớ c a ẩ t l à ^hánỊi đaAẸ t rơ nẻA dộc ta l i hơũt Khánh aã klĩông lạoi dụag. qiyrền h&Dh i eủạ iolũh Ạhư Diệm ịỊư ơ c icia»' Khaób. <Ịạ kiìiôh« iàiỉQ đ ịều g ì e a i trá iittu ía^B cíịi3g t ệ hặx uhư vây •* Kliáĩiìĩ. dẫ ciìẳQg lạẲH đuơo *VÌẬC g ì t đang ca®

INìiữm tưútíg lire lú c bấy g iờ chíuh la. quy tin lự c fiuii vàng í, vaùhầũg ìaể<y ciaoGf, Ỉ19 đã thay oàn phe I cho Khắoii b iế t Itì iUaaxứi dang đ* mất ữự íĩcg Jap của dân chung và Bự kioii trọ n g của íiuâo d p i à ò i vơ i õng

’ í -■ •■-; V'. ' V*íife}í-ể';;; V • • « > ' ã I v ^ . " » , ^ V

Không bao lâ u sau mọt p iii vu đauh bom-ểCũa ' t o ị » ' t o i ùa aeo ■ Khẩãk t ạ i piaả t&u tươngo 3?ôỉ cố th ệ đến gặp jKhanii bấc ‘cií Ìu g n ap t bơ i v ì khoữg niiimg4 chung t ô i l à ahững người bạn cu âỵOỊỈŨ Ế»iữ& chiuig trõidS 3ch.ôpg bao g iờ có b ấ t cií mọt sự hiềm kh ích aào - nhưũqg ệSữg bơivìK hánii nhậu thấỵ l à ông t a phải cần đểa ạ ự ung hộ cua xjlxpm tương ir e * (jli'inh v ì sự UQg h ô ‘nay mà t ô i đến gặp Khánh để cẫnh cáo iữiáỉũi*, CẾuog t ô i đã nổ i chuyện riê í% vớ i nhau*. .. •- -

3}ồi bịếtKhảũii l à một Dgười h o ạ t đọng chíỉìh t r ị h ẩ t siíc thu. đoạn, ũhtmg đõ i k h i • ngúơi %Á cung cố th ễ qua khô a ngoan, vạ ìẩ c ấy t ô i đă nghĩ rằng đó l à trường hợp cua iOiaxứu' 3ự tra n ii g ià n h gay g ắ t ‘đ ã HO r a g iư á Gông g iáo và PỈLật g iá o , g iũ ã nhữag phe p h á i ch ính t r ị . k ìn ii d ic h , và Khanlx Hinh nhu1 đa cố ý dỗ thêm dầu vào những ngọn lử a b ấ t man này* ĩ ‘Ôi nó i vơiKhãnli:ễ||Đổi vơ i boạ thực dấíĩ lànr nhự V-Êỵ l à đấng9 ho í&Icia cilia re ..đề t r ị , những tru n g tướng ktíong'p&ại l à thự c dân , t ru n g tương l à thủ tượng cua V iệ t Ịỉám va tru n g tướng p iiả i lam mọi v iê c dỗ. cho dLất nươo chúng t a ẽ có sự đoàn k ế t1** i ô i no i thêm : f,Tjrung tướng p h a i agiiè t ồ i , cỉníng t ô i muốn ủng Ỉ1Ộ trán g tướag , nku'ng nếu t r a n g . tướng»ẳffla'pữ. dược sự ủng hô đố ị h \ x in tru n g tượng' đừng có aùng thu đoạnciiính. t r ị 11 •

T , -■■ “ 1 • - ì -Tôi l ạ i tiếp. thêia một birớc nưa và a ó i : nIru n g tướng ph.ảí cứngiắri

hơn và-ểpiìải dùng b iỹọ pfc.áp mạnh đề chặn dứng cáo cuộc b iếu iAĩứi xuống dường v ì các cuộc b iêu t ìn h này đ i ngược' l ạ i quyền l ợ i của, .Tổ quổc« 11 Luc ấy t ô i l i ê u tương dếa một truờng hợp, l a Khanh. da gỗa qttểUì đ ệ i đ l dàn ap dộ t cuộc b ieu tình, nhưng ì ạ i cấm khọag cko họ maag ‘súng op nạp

- độ.n* Gơi Hìõi rigươi l í n h không có VU kh.£. đề đạa áp mệt đeuà đốDg cgetD^ ngu-ơc batqh ip lu ậ t phấp t h í cổ íc h l ợ i g ì ? Tôi đã aó iđ ề ì íế t thúóy^íếu tru n ^ tu’o'ng' toaông th e cững rắ a hơn t h ì tru n g tương uện từ ohưc^ Hếa

/không tru n g tậơEặ sẽ b ị .cẳ nuớc quờ tr á c h và con cháu cua t í u ẹ è tươnẽ pjiải ô oỊuịc v i t r u n g t u ơ n g ” *; i íộ ệ È Ệ '

'• -*4f * - * •- . * v‘. fề Ế' * * 2 • y ễ r * Ịt ị Wỉ ■ ầ' ý'' . kỷ, . „. * v\ 7 v ^ 'A J'**V,ẤÀ

Khi .t ô i r a đếa cưa, Khãóh mlm cuời vk nọi' ỉ HTôi hiếu^ ỐỊIỈỊ Hfiionsi anh. ìty - rdaưng ami nêrinhớ, anh coa t r ẹ và dệ£g oồn laăng;

tôivdă. nhậa thếy ngay là Khlábi Sô ỉ&õag'Ịcụa' cẳo. TÔI n ỗ itiếp ẳ .€,0}ôi ch i noi vớ i trụng' -tướng diều g l -Chung t ô i ủàjà& oảm tkịù& M ỉỂ Ệ mà

B IS r — i T —■

đấ t niftro này daug cảm ogiiĩ ma tkòi# ciễựttg tộ ị 000 t r e oliaag Miõxa tướu£ I r e mỡi l à alaip dập cua t r ạ i tim dại uước -này".

. * Bây g iờ nhìn trơ l ạ i chụyện tì&ày trư ớ c , tò i 00 tiiễ thấy được l à Kiaãnỉi đa idiông bao thực ữự t in tươ0& l à g iớ i tr4 . ciníng1 tỏ i có đủquýẩt' tim <te bắt buọc bất cư chính phu ũào lam íheo yêu cầú cua cliuQg'

■£ to i* ì)0 do dó mà Kháah đa không sưa đổi g ì ỌQ» : . '-.-V

k ỉ i ô ĩ i g ề b a o l â u s a u CÙỘG n ổ i c h a y ệ a i c ể t r ê n , m ọ t 'ỵ _ a i * D g ư c r i : t r ạ n g

KỉiOiìi lựớứg Trẻ quyết dinh l à Kháahpiiẳi r ờ l kiiỗi .chính quyềa. Ghíữh t â i đâ quyết á ị nil tổ chữv mọt ciiọu dảo ọhínix. Khi t ô i nghe'đưọ*c l à K háaìỉ^ ầáũg chuần bị% d i 'XUQDg khu đong bàfl£ sòọg. Cựu Long đễ 'tnám bxah . s i

. tim òc quâti đoati I / do 3?iiiệuf troúg Mhổm .ĩ'ướũ& ĩ r ễ của chuag tỏ i ch i V July.* Kbánh có ý địhĩa. nghỉ ctốm t ạ i tổữ& ỉùtnii dinh ọủa aư đoan 9 ơ Gầữ *■

'Qhơ và t ô i đa g ọ i ữịện thoại-cho Ịia iâ i .11 ổ ĩ rằng ĩ "Cinlag ta Ểồẳi làmmột ’/Qỗ Ị - g ì . u ấ t ; aựơữ đang d i vào chõ bễ t ắ c ế Bậy g ià c h ú n g 'ta đưỹcclị.plíỉiánU k h ô n g c o mâ-t ợ t in l d ồ , . e h u õ g • t ề n ê n t ỉ ế t t cõn g* l ỏ i . S Q b a y x n ỗ n g c ầ n lh ớ " í' tro n g một ch iếc mây baỵ r iề n g kh i íữiank r ờ i S a i Gữ£, và chúng t a sẽ đ ặ t kế hoạch bắ t g iư Khanh*’. v' . y

aau khi. bàn la â n xong các tá hoẹcXi đảo ciiítth vớ i Tixiệu* * t ô i 00 'n ổ i v ớ i 0&& ta : rt£cty g iờ t ô i s ẽ bay vầ S a i GÒu va n ó i v ớ t cạc tư ớ n g trè H khẩ-G về kế ỉioạch. củã chuag tãé Khò.ag nên l ìm b ấ t cư v iệc g ì cho ăểnkhi t ò i đưọ‘c sự đồng ý bda hừm c&ìtéỉg đ* t ò ỉ â ẽ ^ ọ i đ iện ti to ạ i cho anh.11.

• ĩ ‘ố ị đã iiắ t SU’C iagạc nixiêu l à các tướng t r e tíẵ kliôn^ dồng y# Một số các tuxmg t r e cho rằng chung 1 t ò i hknh động qua hấp tấp« Va ehưaphai" lú c ậậ làỉã mot cuộc đảo chfafcu *vl vậy make noạcii bắt g iữ Khãah đã b ị^

' h ủ y b o * ; / ■ /»* ' , ■'V. .Ị> r ế. '■ •. .

V ĩ*uy n h i ê n j t r o n g v p n g mấy f ìg à $ Bố p h ạ c c i a K hanh đ ã do tư ơ ữ g ỉ^ a a t

địũ ii a o ạ t k h iễ tương Pixãt mưùtỏan một puọc đảọ ch ía h Ehao vào ngay " . 12 tỉiáng 2 . ỉáặc du caọc đẳo ciLLDh tooythất b ạ i , nliuag Khánh đẵ đukhônrìgoeưiN dễ ùhậa tixạy ý n^laĩa cua ahữũg điềia bất thườọg ro i* ,

vào lu c 11 g iờ 30 aiíng ngày 19 tiiãũ g |£ |n ă ia 1965p t ô i đao^ ớ Ghàd an h CÌ)U!Ọ*C v ơ i ỠQ.U ặ Ị i c ô ft£ kiiô,c ^ íliì KiỊ€U3Íi i^prt đ ì ọ o tili0ộ.Ẳ cỉxo t ọ x

và ũ ổ ỉ ỉ lfíEôi rigiil l a đan^ co ợhuỵệũi lộ n xộa' x a y r a f oo r ấ t Qh.leux©'fcâja& đang ÓX ọhuyểạ11* v v

ío i*ện p f v ớ i mấy pịii côũg cua t o i , 1'các anlx trở về. phi đoàn: lấ y w bay, bạy lồ a xem co cỉhịsrậ* eX ^xạy r a l,Jlttu’:as icki vựa r«ì khải phòag

- 38 -

th ì họ đã quay tro* l ạ i và báo cáo s "Chua-g tô i ickòtìg t 111 đ i vao cac títih dè Buyr bay điH^c, cho nỉa.0 cũng eổ xe tăng 'can«

Kội nhẫy lê tì một chiếc xe ctip và l á i d i xaot mlỉứu ỏ t a i Ẹtg tò i gệp Khanh đ i t r ê u xe i í e t —x ê —đ e t (M erced es) co cạm CO' lện iằ* KUoti#cooticli fl€U> ia i. Viĩơt qua ỡác chiếc xe tằng đạ&g tiế u ỹằ ph£& Qầụ cu itiìổngtỊUẲứt v ì vậy mà. tô i nó i với Khaoh ữêjQ bỏ xe và đ i tip vuợt qua caô ầ:fe t íữ g *- Khống cõ a i chặn Khánh l ạ i va Ông đã chậm r ã i đ i Vỡ p& ía, tổểẳ o _

% hôph n ổ i s**£hat hầu ọim đã làm chủ t ì ã i i ỉ i ìn h ơ $ a ì r ồ i# ạ a h

c á cách ttào đưa tô i r a idaỏỉ dây khởttg ?** ĩ‘ô ỉ đáp l ạ i V*ChắQ to i - không thề làm được, idly pỈỊỈ cõng Ciỉa to i đà không tiỉề cấ t oanh. được, tựởng muốa.đi đâu ?”• "XuQpg vùng iy ,fj Khánh o ó ì ô Luc bly « lờ iììúỉr.õ&ư

' tô i klaôug ữhó ciiắc iắm l à me cua Khánli đang sồng trê íi jDa ầjặ.t ô ỗỉBất. oủ á i đâu, tíiiimg ọhung ta úên đ i khỏi CÌLỖ này11-

l'ôi* đap l a i í ^ h ô i fệr ủựặof nếu cạn®đì th ì chúng t a bêa ú l ãau^ẽ

• V iệ ì b iể t l ố i đ i ph ía sau cua một aha dô may bay * nơi ẳliic oào cung cổ mọt cỉiiểc may bay sẵn sàng cấ t cánhltrong trường Ì1ỢP khan cấp* Chung t ô i chạy nhanh đến nơi đó trê n chiếc xe dip cua tò i , , tra n ii Jckong cho biũLh s i của Phát trông thầy, và cao binh s ỉ tìày ixloia rứiư c ỉũg không t i ế n sâu hơn nĩíá vào trong cán cư kiiôữg quân* ■.; -

llô i g iục Khánh.lên ngồi trê n một ghế hatứ1 kb&ch, cine ao mãy y a l á i may bay' r a piii đao» Chung t ô i r a pịai đạo vừa đúng lúc* bơ i v ì k h i ' tỏ i niiln về htrớag cuối plii đạo, tò i thấy cổ <20 chiếc xe táng đòng t iế n ‘ye p h ía chiíng t ô i , ĩ ô i kiaôũg úhề t rơ l u i áươc nữa, v ì vậy aịà. t ô i đãcho' ch iếc may bay DC3 đã oũ quay b ế t tốc lự c máy ciiạy nJaanli trêo. ph i đao.y và, c ấ t oấnỉi, iaai bắnix xe cua máy bay lư ớ t flat t r ê a cạc Xô tăng*

Khỉ máy bay đã lê n khống r ồ i , Kbấnhohla nkư 00 ve thẩy de cìiịu hơn^ IQiánh nổi : uTôi khôag b iế t’ bây g ìơ piiải la m |g ì, DÌMùg t ò i muánaũii đưa t ô i lê n pạ L ạt 9 r ồ i t ỗ i ạe đe cho aúh. t ụ do hành dộng thỡữ y ÊỊ&& muốn11. Khanh lặ p l ạ i : MẠnli ỔUỸC tô i cho toàn quyền đe g i ả i q u /ế t ỳ à n a y ,#« -ẽ ' 1 ’ ■* , ; ể .1 ' ■ ' ‘' .

"òuợc11, tô i a ố i , MtÔ i sẽ bẫo cáo l&Ị yớ i trung ị\xơũ&n. (Dôi‘ ‘đấp xuống gần Đa L ạ t, dề .lUiảxih xúơng Va bay trở l ạ i hướng ùâtt* ÍDôi kùôữg tk ễ đấp ^aiổngíiai GÒn v l các đơn v ị c ia Phạt đanế kạộ vay cặa òu kJúQũ& qaâÃ. và t ô i ấk bay d i &Lêa Hòa kịaà&ũg20 dặm về p b ỉa bắc* Cáũ 0 ự không quốA.aeyvaa còũ. do ch-íab. plỉủ kiễm soãt* vừa đáp xuống ì k t ô i đã

- 39 -

iáy ngay vảo phùug cảu tư lprih càu cii - đươngnhiéu l a tem th ờ i titiói Viêc dầu t iê n lk t o i t r i ệ u tập mọt buoi họp CUU. iiò i đòng nọi các t ạ i B iêa HÒ&* ầềặ g iờ uglil l ạ i to i tự -tiỏi t ụ i yao tò i dà UfcUft lam như vệy* x ế t cho cùng, tò i chẳng he có gi^y liy quyèn cua Kháuix và Khảóii c h i uổi mỉện& vơi t o i mà th ò i , inlọt mặt khtìC, u i cũng b iế t l a Phtìt dau& tìiực sự , kiềm so a t b à i GÒn. I'haoh v iên của nộ i các và thành v iêa cua Hội áon& quân lự c b ắ t đàu dến B iồa tíòa Ịầ u h ế t bằng dườa^ bọ. Tương i'M từ ỉ) & jNaog cũng (iũ bay vàoế Khi. cáo thaxih v iê a n ó i trồ n vào khpanfc 40 người họp l ọ i , t ó i dã t r in h bày diều g ì đã xay ra* Ai nấy đều 0H0 rang b iếc cố này l à một điều b ấ t hanh nhưng a i nay đều to r a lo ngại chò tương l a i của đ ấ t nước néu Khánh còn cám quyen•

l ‘ô i đãxihắn mạnh khx n ó i : l!uổ mọt y ịệ c ma t ò i n&hĩ rằD& chung t a không th ề làỉn, dó l à lấ y môt quyết đ inh trọ n g d ạ i d ố i vơ i hhapJa tro n g lú c Khánii không có m ặt. ỉ;ậy c h i l à mọt cách xư sự công bằng^ Tôi agh l l à Khanh p h ả i được dể cho có cơ h ộ i đề t r ì n h bày quan diem cua ông ta i'

i)ây l à liiôt th á i ciộ a ó i v ơ i vấa đề ch ính t r ị va quyền lự c , ma t o i luòn luòn n&hl rằĩig người t a cầa p h ả i co như vậy# và Kháiứi đã tỗ rakiết sức cảm kích* Tói đă phái một ch iếc máy bay rươc Khánii va Khẫcih. đã tơ i B iên HÒ a một v a i g iơ sa u . Khưng. t o i thấy l a Khanh, dã ũhận thấy rõ bầu không kh í càng thảng tro n g phòng họp » k h i Khanh gặp lạ i. nhữn&ngườiđồng sự của OK& t a . MỘt sổ aò i iíhauh p h ả i từ chữc và một 80 kháo phất b iếu l à Khánh nên t iế p tụ c ở l ạ i cằm quyền* Khánh, dưa ta y laum ẩt v àch ỉ nó i: nĩ 'õ i muon t r ở l ạ i Đa hụtm l õ i x in dề cho anh Ky và t ấ t cả cảc v ị p đây quyết định. ciiều g ì cần pixai làtti - hoặc các v ị ủng họ P hát hay tô i* Hay l à tro n g vấa de liLy - ’ qui v i ung hô b ấ t cứ mọt người BG.0 khac cuagđutợcl*

ỵ Ệ t cách v ộ i vã , iQianh bưỡc r a j£h.ỗi piiòng họp .C hiếc máy ba,y rươc Khắrứi về ãạữg chờ Khanh, và kh i t õ i mõt mìuh cùng a i v ơ i Khầũh r a pỉii-v đao tô ỉ b iế t l à Khanh đang tự h q i l à câu €|b ấ t cứ một người nào khác11 có p h ả i l à ám c h ỉ t ô i hay khàng va có th ề l à t ô i đong âm mưu hành động b ỉ mật dễ gianh, chính, quyền hay ichõng, nếu Khánh c 6 b ấ t cư sự ngiii tigờnào rứiư vậy t h ì các sự n g h i ngờ đo đều không co cơ sơ# Khi chúng t ồ i b ắ t ta y trư ơ c k h i Khạnii le o lê n may bayI Khánh có a ổ i ỉ ulỉày aiik &ỳ» nếu anh, muốn làm chuyện g ì 9 t ô i lchông tỉiế cản anh.* nhưng đừng qua liấp tap 9 cung cíừng quên chung ta l à bạHf đừng quên nỉurng lu c v u i ve chupg ta ứa ôống chung v ơ i .nhau"*

ÍQli t ò i trở về phòng họp l&ì bàu kliông 'icỉix đã ỉioaii toaa thay d oỉ v l bậy ^ iơ sự có xnặt cua tướng Khánh * đang t ọ i ngiiiệp lam OỈIO ngươi ta lúng tung và CĨ6 d á t đã kiiôog còn nưa* A i oếy oung đeu đ o i h o i p h a i .00

- 40 -

tíự ịhmỵ d ỗ i, niiưng riê n g toip tò i đtì ưòi iiỏi tliêiu mọi viẹc nữa : 0 ự thay đỗi phai duyo thực h iện trán cán ban ptep • TÒA noi. ĩ"wưan đọ ỉ quá nhièu cupo dao chính theo l e lo i cu r ù i . i\ieu. &ioế ciiuug tu lauuii c o b ấ t c ữ s ự t h a y d ô i t ìà o , t h ì CUC u ụ th a y d o i (iú piAui t lu y c t iiự c

mọt cáoh hyp phãp* Yầệũ dầu t i en mà cining ta phải xkui l à t rơ ve iia i GÒn* x ồ i rước bắc BĨ Sưu ở thượng hộ i dồn& quổo g ia đến đề tliảo r a mót sẩo lệnh, cho phép thực h iện b ấ t cứ sự thay đỏi aào11*

Nhưng trước khi có thê tro* về sàỉữbũ, chúng t ô i phtìi d£p dưyc Phát trước đã* ĩ‘ô i quyết dịah de dọa s i dụng sực mạnh cua khõag quân i một l ó i đe dpa mà truức k ìa đã tỏ r a có hieu qua, và t ô i sắp sưa ' tim Cecil t i ế p xúc với Phát t h i 9 kiiong bấo trư ớ c f tướng B obert Ìỉowlaủdf cố vấn Hoa icỳ cạnh kỈLÒng quatì V iệ t Uam đã gọi g iây nói CỈ10 t ò i vào la c 3 giơ trưa và nói : ,#GhínÌ2 phủ của tô i muổn b iết là òng có đứng ve phía pJae nổi loạn hoy không ? ,f. l ô i t r ã lơ i l à tò i khóũg có 'theo p h eũ ẫ ilo ạa và nổi t iế p : Ml'o t iiơn l à ông nên nói với mấy người dó h iy n l t ÌLhỏULỘỊũg, hà&b. dinh của tô i ở bài Gồn. Xkỉổi. với họ là t ồ i cho ho ibốn tién g đồnghb đế r ú t â n&hĩa l à cho đến 7 giò- chiều hỏm nay* J*lếu ho khổng r á t r a , t ỏ i sẽ cỉấnh bom khu vực s à i GÒữ"*

Việc dánh bom &à:ế Gon thực sự gần ohư đã c0 thề xảy r a . £)ến 6 1 £ÌỜ rưỡi, Rowland, l ạ i gọ i giây nói cho tò i s M0n£ Kỳ, ngay b â y g iờ dừng làm như vây* Gạt bỏ tấ t cả mọi chuyện kh&c ra, tò i h iện vần dang ờ t ạ i tỏng hanh aiah, nếu ông úẻiũh bom tong hanh, (linh, óng sẽ đấnii bom luòn ca t õ i nữa11 •

l'ó ỉ nổi với,fiowlạnd l à tỏ i không cổ cách lự a chon nao khấc* Đen7 giờ. kém 5 phút, Rowland l ạ i &9Ỉgìay nói cho t ô i ỉ “Giá s i t ô i đem Phát và d ạ i t á Thảo - d ạ i t á i'iiao đ i theo phe Phát - đến gập ôũgị ông có đẫm bảo an toan cho hp hay không11? • ,

i)ại t ấ Phạm Ngọc Thao 9 một t í n đồ công g iá o , đã cổ một lu o làm s ĩ quan cho V iệt Mi nil. Tôi đã không gặp Sỉiao từ trước kh i cuộc đảo ch í nil Diệm h ồ i 1963» nliưng t ô i đã b iế t Thảo có díữỉx x íu vơi Đức và ph a t t ro ng một âm mưu đảo ch í oil th ấ t ba i trixỡc đó* Thảo l à người cổ c ấ i g ì hơ i b í m ật9 đưn& phía sau thúc đẩy các tương lãnh bất mãn.

ĩ ô ỉ chấp nhận và hủy bo lệnh đánh bom tỗag hành dinh* ĐaitaProu.nd cua quâci dộ i Hoa Kỳđã bây với Piiát và ĩhằo lê n Biên HÒa* Guộc dảochííứi ữược chấm dứt sáng kôm sau -fcbi tô i cho máy bay quan sá t đ i trước một Ivực lượng gồm có l ín h nhảy dù va xe tăng,., tha truyền đơn xuong cấc dơn n cua Phát nói rằog i Mỉ)ừx1£ chong l ạ i , nếu không tướng Kỳ sẽ cha dội

bom cac anh*1* tíự chuug đổi dã b ị dập tan*

Thao và Phát bỏ (stay tro n trong các làn g công g iắo ithoẳtìg ếaậ nám* Ihẳo đã chết một cách rùng rợja« Khi canh SdỆt phát h iệ n dưực nơi Thảo ầa tron* cảnh s á t dã thuyế t phục ữgười cận vệ cua ĩàẫòg Ịgư ờ i này thực r a l à ào cầỉỉii s a t t r ả t iề n đễ báo cáo về ĩ ‘hả.09 dếiì gặp Ihảo ở môt cho. hẹn , t ạ i đậy Thảo b ị người ma Uiảo t l u cậy này bắrr vao cổ và 'bỗ cho chết t ạ i đóo Nhưng kh i cảnh s ấ t dếa nơ i th i Tiiầo đã b iến .mất •Thao . ch i b i thương qua th ỏ i . Tuy nh iên , iia i mươi bốn g iờ sau cành. s á t đã-tlm tỉxâỹ Thao, b ắ t nhổt Thảo trorig ieb.ấnif và t ạ i dậy 1‘ìiẳo đã b ị bắn chết theo lệnh, cua tương 1'iiiệu . Ị ô i t in rằng ch£au Thiệu đã tSchiíc cho người ỂCỆa vê của Thảo ban 1'hảo trướu đó. Aiii t ô i law thủ tướng, t o i đã ra-lệniiâA xó,3 ùưa Phát r a khỗi íìơx ần t r ổ n . Suốt tro n g mấy tu ần cuố i tró ơ c khi s à i Gon sụp dỗ, pjb.át thường hay đến rứià t ô i , tỏ jr muốn công tắc v ớ itô i đễ l ệ t aỗ ÍCỈiiệu. Theo t ò i b iế t th ì 'P h á t van cồn 1 ỔÒ.Ì Gon.

Ngày jtLÔm sau k h i cuộc đảo ch ính rầm rọ liíc ban đầu b ị cLẹp van 9 cluing t ô i quyết dịniI cách tiaức phải đố i XU’ vổ’i Kháxứi* Iro n g nhổm tướng t r ẻ khóng cổ iaột ngụòâ nào rạuổtt làíũi JiạỊ Khánh, chung t ô i ch.1 muổnKhárứi đứng ngoài va t ó i dã tim r a một g i ả i pháp to àn ìiấo. Chúng t ô i bo nhiêm Khanh làm đ a i fcU’ lư u đông. Kiiárủi dũ dươc th á c g iụ c lê n đttờng gấp vớ i Liọt l ề t i ề n dưa loxìg trọ n g 1 t a i s⣠bay. l ô i đã đ íc h thân lê n máy bay đ ễ . chào tìi b iệ t và chiíuKhánh‘may mẩn*

1'rõng khoảng v à i tuần l ê , ở S a i GÒn đa lioan toànỊyên ổn* Sưu vẫa còn l à quổc trưởng nỊaự ciỉ và tam th ờ i chúng t õ i dã cử root tixa tựơũgậầấ sự , pÉi Phan Huy Quắt .Không cổ vấn aề g ì xảy r a tro n g Idioang v à i thang mặc au có t i n đồn l à &iữa bưu và <4uat không co sự àn ý v ơ i nhau*

Cuố-i cùng, ngày 12 tliáriÈ, 6 vao 8 g iờ t ố i , Quắt đã t r i ệ u tậ p Ị vộ i vã t ấ t cả các tỏng trtrcmg và thành v iê n của iiọ i đung .<iuâa lự c đoa Ịlpp t ạ i phủ. tbủ tướng, Tô.i nhơ lú c đ i vao phòng Jạpf tro n g k h i chờ đ ợ i# t ô i dã dùng cắc thưc án riguội dề t r ê n mot bàn dk x kê tro o g góc cua- phong hop, I r ê a một baa ìêiặO_ cổ b ia va nước ngọto ICheo một số n&ười, .th ì sự b ấ t hòa g iữ a ổủu và CiUất dã xoay quaah, vấA đề g i ả i thítíh. l u ậ t phãp và iiọ đã khoiag toệbO g iơ đồng ý vơ i nliau*

feuat ứấ tha£ vãn t y "thực sự t ô i không t i l l t i ế p tuic được nữa bơi v ì quổc. trưởtìg đâ cố ý ngăn. cao kỉiông đô tô Ị lam b a t cư v iệ c gxM*

ngiil cua t ô i lú c bấy g iờ l à g iữ a h a i người này ch i có aựghét ahau* ghét cay ghểt đắng mà th ô ỉ và người nọ luổn luôạ muốa lấnát.ngừơl

- 42 -

k ia thay v ì cùạg b a t t^y ữhmx dề làm v iệ c .

l ĩ * " w , I _ , . «s * V « ' ' . . . 'ỬU!U co mật tại pliiéíi iiop — vữi phan XÌ4ÍĨ ohu’ K)ioỉìf_, piliji voi piicUi hòn, bơi v ì idaõn^ có mệt a i cú Ih i bùn -Lu£n nghiàm ciiirih V0‘i ông g ià uoy về bat cư mọt van (iè UMV'C. ijủ'u luon luou uoà l ả i Liiiui, s itin g thúya t khóng mạch lạ c về nguyêa tá c thượng tôíi phấp lu ậ t và cach. . x i Bự k h ỉ làm ch íah t r ị . Rốt C H Ọ C bất -th ình l in h ; Quát đập mạtiỉi xuốũgban và không có một l ờ i mở dầu nào cả, dã nổi một cách cọc cằn : "Tôi x ỉn từ chức* v ì ỉxội dong quân lự c dã c h ỉ đ ịah t ô i lạin th ả tướng, hôm nay t ô i x in g iao t r ẫ quyền ịuuah thu tuo-ng l ạ i cho h ộ i doug quâa lự c 11 •

Chung t ô i dã không nghi l à v ỉệ c này ỉiản s i phả i xảy ra* Thông thường các thu tướng khòn& g ọ i đ iện th o ạ i t r i ệ u tệp iiọ ỉ đòng n ộ i các nb.ổm. h.ọp vào ban đêm, t r ừ p h i co trường hợp khâo cấp . Trong p h iố a họp này, chúng t ố i dã mắt rứiiềư t h i giò’ vơ i ông g ià bưu lẫm cảm. Suốt trong mấy t iế n g dồng hồ cluing tõ i đã khòug g i a i quyết dược ciauyện Ểầ*.. •

* Theo t ô i , oếu chính, quyèu dược g iao t r a l a i cho hộ ỉ (iồng quân lự c th.1 v iệ c này phải được hợp piiúp hóa dễ cho tướng 1’lxiệu* người mà t ò i íigh ĩ râng sẽ lê n íàia thủ tướng, c 6 th ế dược de cư t r ê n mọt cơ sỡ pháp lý vưng chúc. bửa lew chủ tịch , thượng h ộ i (iồag quốo g ia va chúng t o i cần có obẵ kỹ cua ông t a dễ ban hành sắc lệnh, ch.0 piióp mọi sự th a y đ ỗ i về xnặt phqn sự . iùiưAg * ủu vầù t i ế p tực n ổ i về "cac sự bất đồBg ý iciến mà t ô i cố th ề & iải quyết được” . Tôi cổ cảm tưởng l à ôủu đang ở t r ê a méty> Sau cùng, vao khoaogỆ12 g iờ rư ỡ i khuya, t ò i bảo nhố v ơ i h a i v iê n chức ngoi kế t ô i : “i)i san&’ phồng bên cạnh thảo một bản sắc lệ n h về v iệ c

Ị Quát muốn tra o quyền l ạ i cho h ộ i đong quảxa lự c , r ồ i đem vào cho tô i* i Cố gắũg tlm mọt may *ghi âm và cùng mung v'ao aãy".

ÍCrong lu c h a i ũgiíời này đ i r a ỉigoèti thao sắc lệnh., t h ì Sưu van t iế p ’ i£C noi dông dài va d ã .h o i gan njiư là than vãn:”!Dạỉ sao ông Quát

I bạn thâa cua t ò i l ạ i muọn bo t ô i ?'* . Trong khi chờ đọd, chúng t ô i / nha i may .miếng bánii •Vxaug-duych" cho dến k h i i iạ ì s l qaan n ó i tr ê n t r ở

l a i v ớ i bần thảo sắc lện ii và Ciỉiỉết may gh i âm. i'ỏ i dễ ban 'sắc lệnh, trư ớc mặt &iu kế bên máy gh i âm và yêu cầu ông : uXin quóc trư ởng đọc tê n t à i l i ệ u aày . Chún£ t a không còn t h í g iờ dề thao lu ậ n nữa".

iQiòng .luông lự , và tỉiực r a vớ i n ế t mặt cLịu. đ i , aửu dọc to bẫoeắc lê n h và tỗ vả đỏng ý* liLỌt ngươi trong chúng t ò i dựt lấ y t à i l i ệ u , và sau đó , mệt l a người, t ấ t cả chún^ t ó i ứítig dậy1 r a về .

vấfì đề cư mọt thủ tướũg ỈQỢÌ phải chờ dến ngày hòm sau*

sáng kỡBt Ế»au, t ấ t 'ca 50 thành viên cấp cao của hội áồrig lịuản iự c - âựori^tih.itìtt tXQEig sổ Day co niioxa tương t r e — Vtí, nội cac đa iiọp l&i đ0 cư một th i tương mơi% Chúng tô i quyết đinh họp tạ i tỗng hành. dinh cua bộ tư lênli tìiuý“ quốn lực cỉiiểa v ì t a i day có mọt phong họp chính tỉiuc rộng r ã i dèưxh cho baa tham muu dơn v i nliổm họp vơỉ những hang &hễ co v ả i bọc ỗ’ t r ê n như k iều g&íặ trong cá.c rạp chớp bóag, vã ơ cho kê bạeco. dể m6t ch iễc baakiflk bàu cluc lớn* Trung tươrig Iỉirêu f với tư eìach 1 a từỡng l in h cấp cao đã cliủ tọ a pliiên iiọp, ngbi ở giíia. vơi .các tự lệnh quân b inh chủrig Bgồỉ xupg quanh. Klaõng có một a i trong chung tô i đã co th e tưởag tưọ*ng được l a chúog tô i sẽ ngồi h a i ngày và một đêm ta i đođề lam xong côag v iệc CỈ1Ỉ. điãbL một v ị lãnh, đao mới cho Việt, Ham*

Sau kh i Ih iệu g ia i thích, xong mục dích của phiên hữp, tô i đứng dậy v ớ i tư cách, l à người lạn h đạo đirợccông nhận cuanhóm tướag t r ẻ , va n o i : ”5 Ỉ Ô Ỉ đ ề D g ỉ i ị c h ú n g t a n ê n CU’ t r u n g t ư ớ n g T h i ệ u 11 • B ơ ỉ .;v ì x e t c h o

cùng, Thiệu l à mọt s l quan cấp cao» và tó i nghi l ạ tướng íEhiêu. sẽ de dàng ch.iếm úưrỵc đu số tỊiaa càn tìLxễtm

Việc tướng ĩ‘h.iêu cảm ơn tô i va tiaẳng thừng từ chối không r a ưng : cư, đã làm cho tô i nỂ&ạc nhiên.

Lẽ d l aniên* vào lúc ly Ể-w theo th ó i thương cua bần chất conngữời trong phbng top nỗi lê n lờ i kêu goi ,fchúng tò i cần trung tướng11 và I Msi.in tran g tũổỉỉg' đựng từ c h ố i11. Chắc chẩn l à trong số những nguời đứng ra&êti go i này có nhiều người trước <tó ậã có th á i &Ộ lang chừng và dõi nghi rằng Tixiệu chưa đáng ỔH’ỢC đe d í , nhưng bậy g iợ i ạ i d i tiieo chiều g ió i iro n # su ố t hơn một tiế n g tíbũg hồ, chung tỏ i cố gắng thuyết ph^c (Chiêu r a ưng củỉ* LÚc bểy g iờ chun£ tõ i nghỉ rằng Thiệiị sẽ l à mật ogười l&rih. dạo tố t ch.0 đ ấ t nước, nhưng Sìhiệu đã khỏũ& thay ạỗỊ ý k iến . ĩiliệ à aó i l e 1‘hàêu iíiaỔGg muỗũ lãnh trách, nhiệmề Đậy l a một lờ i noi JEH& idiôog bao £iò’ t ố i quen* được trong mấy năm về sau aạy.

^ * . Ễ * 7 ặ - •* • - Ỳ “*• Jafe1

Cỉaíng *tôi nghỉ đễ áii trư a vối bánh. và UQag bỉa^ iioặcĨ2UOC ngot Hoa Kỳ, và ichi chúng tô i t a i niióm lạ.i* tổ i dã đô CUE tươngCo® Cố cũng từ chối và 3ự từ c&iối cua Co đa đưa dỡD mọt sự t r anh, ca i vađưa ra nhiều lý l ẽ trung ábLiều tiẹng đồng hấm Sau cùog,. mệt l ả ‘ người, chúng t õ i quyết đ ịnh taítt đinh phiên hop vao khoẻja& 10 .giờ đồm đễ tá i nhónirại aaũé iỊÔm sau. Giuỉing ngủ dã có sẵn ta i đây và ckujag tô i đã doữg Cớmtoi ở tạ i cấu lạ c bệ s l quan*

sáng laôm sa u /b ấ t •ỹhàn t ô i thoáng niột ý icỊen mới.' Tôi đã aó ỉ ĩ ”Tôi x ln dề Ciứ tiiiếu tuớng ỈElii^o -•••; •. ;W§Ệấ

- 44 -

m&tiậu. tướn& Thi liíc bầỹ g ìừ ì a tư lện h quấQ dumj 1 , dã n o i i i e n g la một* ch iếu s ĩ ahay dù gnn U.Ọ - một chiến fll h iểu IÌỌỈ1& luuu lưòn cung uiiay chun& vứi binii à ĩ eảạ mixili - và ĩ lli i lúc u’tì0 cũiitỉ th ích uươe liipi

' n&ười C&Ú ý đến*

lừ các l ờ i binh, lu ậ n cua I 'k ij t ỏ i da nhệtì tiiầy Thi cũng tự , mlah l à ngượt b iế t í t nhiều về hoạt động chính t r ị pii&i Biiư tỉiế n ào ,v à lu c ly t ô i đã n ố i r a d iều đó. l õ i l a i ttói tỉiêm : Mi ế t cho cùrj& Ết h ìn h rửiư liiiếu tướag l a người cõ đ i diều k iện đễ lãnh ' dạo. ựMaiế.u tương CD ỵ th íc h ciiínix t r ị nhiều hơn ỉiầu h ế t các Iướỉỉg lariỉUdiac và th iế u tương khoái đtcơc tìổi t iế n g ”.

Ithứng Thi kliôũg phải ch i từ chối mọt lầ u mà l ạ i poh kêu to tMhòũỀ không, khong, không bao g iờ " .

I Đốl vớ i t ô i , h a i ngày dươc nghe những -LỪi 11 không# khong, khõng J* đổ, t õ i vân còa không thế tương tượng đưực nổ i ciiều đó# Diặc dù lach ính . trong nhưng năm khó kiiăíi ấy, báo ch£ quốc tế ạÊL p .ari nào tao r a mọt oguồn dư lu ận t iế u cựo dói vơ i chiíc vụ. thủ tựớaé ở V iệt Nam* Bất o ư ngươi nào nhận xã£h-chức vu này l à tức khac dã â ậ t rnloh trư ớc bua r ì u dư lu ậ ữ $ và có th e b i mọx phe piiẫi chón^; d ố ỉ. Khi một người nao xứxạn làm thu tươog trong những n&ay hon lo ạ n lú c bấy &iờ t h ì người -đo không những ch i cố th ề b i l ậ t đổ mọt cách nhụcniiã con có nguy CO' b ị' amaát nữa* Cổ l ẽ d iều này đã lảng vảng trong dầu của nhiềúngười Buổt tro n g k a i Dgày hop' thực kho t in áy.

Tôi xin noi. một oách thank thực là lúc bấy &iờ idaông lchi nao ịroog dầu t ồ i CO 1 tưởng l a td i co đ iều k iện thích, họp dễ được dề c ỉ . Chúng t ô i cần có Iflột chính, phủ quân 'nhân đễ thay thế Wuãt vèi s i u f nhưngtrọng lu c bọ b iũh và iiả i quân tổng công cẫ trăiUv ũghìn người, t i l l Jdiong ; quân trong lu c đó ch i có khoảiig 30.000 uguờiế Đầy l à đoàn ciiim non co l ẽ “ đẵ bay đươc, niiưng vẫũ còn bé bỗng so vớ i cắc đaa anh troữg 'quâa, đ ộ i.

EÒi sa u .k h ỉ chúng tô i ngìii g iả i la ó ị a i uổng 'cà pile, .till một Bự v iệc đọt 'xuát đã bùng aỗ. Iroag một góc pliòng &9P» t ô i tháy Thiệu, ỡổ va Thi daA£ nghiêm chinh thảo l\xện9 eaa .đó ĩiiìệu bước về p h ía t ò i dứng tron^; hanh lan& va nối tỉiầnẻ với t ô i ỉ MKyẳ t a i sao anh khôũg nhậữ lam. thu tương ? Kaôũ£ co a i chịu Phận B không cổ ai. diưn dững r a Ằxhậiỉ c ả '1*

flíl)ô i nghi rằng trung tương Tiiỉệu nồn nhận lam thủ tươĐ^H,t ô ỉ dã nổi ũh\x vây với g ỉọtxg nài I1Ỉ® "náu trung tưỡng kiiôiig Dhệxi th i t ô i b iểt v iậ c gX se xay xa. ỉỉếu cuôờ họp đáog buồn cười aạỵ cua, chiln^ t a mà keo

45 -

d a i thêm một Vtj.i tiểu& dồng ỉiồ oữixt t h i cliàc l a ch ính quyền sẽ l ọ t r a , kho i toy cua quân đ ộ i1'*

Thiêu nó i : “Chúng t a piiẫỉ g iả i quyết v ỉệc này chọ xong11* Tôi l i ề n nó i t i ế p s MMeu tru n g tướag l à một tỗtìg trương dâa sư trong chítth }?hu ầ tru n g tuớng sẽ ũghĩ th ế nao về vtệoở t r ê n ghế g iơ i Ịâĩầgr l ạ i cổ một quồu đ ộ i không cổ khả năng đề quyết đ ịnh xem a i nên đưõg r a lãíxh đạo I19? Ị ô ỉ CO th e tương tượog đưậrc dân chúag đang suy nghĩ như the tìào, nmột - quâa độ i rứur th ế t h ì làm sao đưa chung t a đến ch iến thắng được ?*r Ghung t a đươc g iao cho co* h o i đề sử l!ẻiDg quyền lự c . G iới dân sự đã lằm cho tinh, hình, r ố i beng. v ì vay mà t o i nghỉ rằng cho đến kh i co d iều k iện thanh lạ p một chíah piui dạo sự , chúng t a cần. có một người hùng - mọtqaânniiân"*

tfYêu càu anh Ky điíng r a tnàah. lạt> chính, phu11, Thiệu n ó i vơi giọng van nai*

Tôi van còn do dự. Thực r a , lu c bấy g iờ t ô i không b iế t è ì về chink t r ị , t o i c h i b iể t l à t ô i dã t i n tưởng ở d ấ t nước cua tô i*

Cuối cùng t ò i co nổ i : "Bang mọi cách, quân đội chúng ’ta o h ầ ltliànii lậ p mot ch í jab. phủ càng sóm c à n g 'tố t . ìíeu khcng CO a i Jchac dám diíng r a nhận la iứ i t r a c k nỉxiệm, và. nếu t ắ t cả cấc anil tỉiực sự cổ đu sụ t í a nhiệm nơi t õ i , th ì t ò i x in sãn sang nhậh lãíih cũng ũhư t o i laon luôn dã nhận lãnh, b ấ t cứ công tá c nao — n&ay cả Gồng táo kho khàn nhất 3 ma quátt độ i dã giaocỉio t ó i w.

Cluing t õ i t á i abổm l a i f ỊDiiiêu đề CU’ tò i iàm tiaụ tướng, và. toàn th ế h ộ i ạồng đa noan hò* Tói dã ăuọc toan th ề hộ i nghị “ding dậy võ tay hoaa hô ,f đung như l o i no i eủangười phương la y aố i rứur vẳy.

ĩ 'ô i van cò ỉa muốn b iế t th ậ t chắc chắn l à kiLÔog co a ỉ chịu uhậnđưng r a th ành lậ p ch ính I hả va t ô i đã ơứng lê n mọt l ầ a nữa trướo mặt oác s ỉ quan nhổm họp và h ồ i i uỵếa cẩc v ị nào muốn đứn& r a thay t ố i thành lập chính, phủ, t h ì x in n c i lê n , t õ i sãn sàflg nhường l a i I 11 Luc bay g iờ họ đã đồng thanii nổi. : •

'J' / Đen g iờ phút này t ấ t nhiến l à t ô i không 00 kế hoạch g ì sẵn cả.ỉ;ệ l ô i t i n mạnh mẽ'vào fìổ phận của mình., nhưng tò i dã khỏng bao g iờ tưỡtìg

tượng đươc l a cổ ngày như iiõm ếỵ9 cho nên tò i đã không co chương xrìrứi d a i hẹưi nào , như thông thường những k.ễ Ồm mưu đã ciiuaa b ị flẵa tru ơ o . Ễ

XJĨ

Tổt Ca nhưng g ì tổ i cõ th ế nối tro n g bai diSn văn nhân lã n h t r ạ c h nhiệm thành lâ p chính phủ ch ỉ l a t ô ỉ đã lổ y lầm hãnh đ iê n vồ danh dựtổ lơn dằnh cho t ô ỉ "Vơi tư cách l a thanh v i ôn Cua h ô i đồũg quồq life chứ không phẳỉ vơỉ tư cẩch Cua mọt nguơỉ ho a t đọng Chính t r ỉ« Tôỉ đã no ỉ vơ ỉ hộ i ughỉ l a tô ỉ không ỡ tro n g bổt cư đÃng p h a i ch ín h t r i nằov CĩiỊ có môt v ỉ | c tnầ t ô ỉ đã ý thữc ro l a t ô i không muơn g iữ t đ t cẳ cẩc quy^n bính cho r iê n g tô i va tô i đã h y voỊỊỊ l a °ố t h ỉ thanh lệ p nhanh chong môt ch ính phu, và ch ính phủ nạy sẽ lom . v ỉê c tro n g t i n h thần đSngvđôi đề cho moi th àn h v iên cũa ch ín h phũ đ%u Cam th ấ y đươc l a minh Co tham dư chung vào vển đề la y 'm ọ i quyết định.R Ồ Ỉ 4;ôx đã đưa r a thềm một đ iồu k iê n : "Tôi sẽ ph ẫỉ x in phep vơ t ô i đ ã " ể

I . . ' £ ỷ . ' * -

Phẵn « 1 đầu t ỉ ê n cua vơ t ô ỉ l ầ ,fkhông đươc” . Luc ổy-chung t ố i1 à mot cặp-vg chSng t r e , chung to i không muốn d ính l í u đốn cẵc mưuđB ch ính t r ị * Tuy n h iên , Sau khỉ tô i g i ẳ ỉ th íc h cho vơ t o i nghe caQ-._syL« v ỉê c đã xẵy r a , vơ t o i đã h iễ u và đồng ý vơ ỉ v iệ c t ô i quyết đ ỉn h đứng ra thanh lâp chính phu. Ngay hôm ổau, t ô i trơ l ẹ ỉ phòng hg-p cũa h ộ i đSng quẳn lực đ i xẩc nhân quyẾt đỉnh, này c^a t ô i . / ề'.

ỊI + +

Chương YTI n n I •

• , T Ô I L À M T t í ộ J Ư Ớ N G

: Bẵ i l l ! eiẫ ĩệỉ m n i l .

Trong những ngày Cuồng n h iê t Cua Nhóm Tương T rè , t ô i lchông c b l d ín h líu 'V a o những CUỆC đằo ch ính và bân b iu vơ ỉ côĩig cuộọ t a c c h iế n Cua không quân ma t ô i con đem lòng yều thương môt nguời nữa* Cuộc hôn- nhan đầu t ỉê r í cua t ô i vơi môt phu nữ Phẩp - và-chung t ô i đa có 5 đưa son vơ i nhau - đã k ể t thuc bang s ư .lỵ th â n va t i ế p th e o đổ chung t ô ỉ đã ly d ỉ . Sau kh i ly d i vơ ỉ vơ t ô ỉ , th e o l ơ i cua một rihầ bẫo, t ô i đã hương đươc "h a i nam h ế t sức sô ỉ động cua mot ngươi co s6 đao h o a )#

Cổ l ẽ t ô ỉ không c&n pk&i đ ính chanh l ầ sự nhận x ễ t t r ê n đa được

phong đ ạ i như th ể nao vầ th ự c ra t ô i cũng đã vui chơỉ nhỉều và t h o ẳ l . mái trong lu c bẩy giờ bởỉ v l tđ t cẵ chúng t ô ỉ đ%u không b iế t sốngchểt ngày nào vầ cần phẳỉ sơng vộ i kh i mình được sống. Nhưng tro n g năm1964 t ô i có đ i rên mọt chuyển bay cua Hầng không Vỉ f t Nam đe vỉẾng th àn ch ính thữc Băng-cơc. Chỉều đ ã ỉ v ỉên t r ê n chuyến bay nay l à mọtcô g ẩ ỉ 20 tu o ỉ , vơi một sắc đep co k ín h nhổt mà tô i chưa th ấy bao glơ*

nàng tê n l à Đăng Tuyết Maỉ và t ô i đã th u y ế t phuc mời đươQ nàng đ ỉ dùng Cơm với t ô ỉ ch i^u liôm do# Qua sắng hÔTĩi sau # biẾ t đư<yc nang sẽ r ờ ỉ Bấng-cơc sơm. tro n g chuyển bay t r ở vồ V iệt Nam, tô ỉ Cam thếy • l a pxiẵỉ đến chào từ g iã , nan go Nhưng thông thuơng đàn ông Vi.êt Nam ■không được đôt nhệp vào phong ngu đan bà lu c 6 g iờ sáng* Tuy nh iên t ô i cũng đ i tim r a đươc cẫch đ l vao phong nang. Tôi đã mặc xong bô quồn phuc ý

£ t ĩ í í ề u. tướng không quân màu trắ n g có hS bộ t cứng sần sàng đễ đ i dựcuôc d ie u hành ch ín h th ứ c , sau đó tô i k ín đao đứng Qhơ'người phuc d ị ch kliểch san mang đ i Im tâm lê n phàng nàng và t ồ i dú i cho nguời này mấy đồng bạt ( t i ề n Thai Lan) và t ô i đa bưng mâm điềm tâm đt$n gõ nhẹ nhẹ cửa phòng của K aỉ. ííầng đang đứng nhin r a ngoài Cưa sỏ và ẹần như l à Irhông ngố GẾn t ô i k h i nàng bẳo đễ mếm điềm tâm xuống bànệ Sau Dầy nàng nổ i v ơ i t ô ỉ l a lu c bổy g ỉ ờ nàng đang tìm cẩch đ i nh ìn t ô i t r ê n đương t ô i đ i đ£n dự cuôc d ie u hành !

Khi chung t ô i quyết đ ịn h k ế t hôn vớ i nhau, t ô i đã mua cho nàngmôt c h iếc nhan t r i gỉ& khoỗng 12 đ o - la và Hương, lu c bẩy g iờ con l àth u tương đã g ỡ i đển chung t ô i môt qùa mừng đắm Cươỉ Sang tro n g l à200.000 đồng, sơ t i ^ n này đa h ế t sức t i ê n l ợ ỉ cho - tô ỉ đế tra n g t r ẳ ỉ

• • Ẵ • "

p h í tẫ n t i ê c cươi t a i nhà hàng Caraven mà " a i a i" c ung đều đuxjo mơidư - không c h ỉ co Khắnh và Hương mầ có cằ ngoai g iao đoan vè tô t ca*; ban bè th â n t b ỉ ể t Cua tô i tro n g khong quăn,

Khắah đã cho t ệ ỉ môt mốn qùa lộ n g la y - một chiẾc xe Pho .Phao - Cong (Pord F a lc o n ) cũ , k ỉễ u nấm i 960 mầ Khanh không dung nữa v l Khanh đã Co mọt c h iế c xe h ơ i khắc Cua nha nươc. Đây l à chỉẾc x e h ơ i đầu t i ế n m a 'tô i được làm chã từ trư ơ c dẾn g iờ , mãi cho đến lu c đó t ô i ch ỉ luôn luôn l ắ ỉ ch i^ c xẹ dip của quân đôi cổp cho và t ô i đã gìn g ỉữ qui mến c h iế c xe d ip nay Cho đến ngày chế đô s à i Gon sụp đo#

Khi t ô i lê n làm th u tư ớ ng , chung t ô i quyỂt đ ịn h t i ế p t^ c 5 tro n g

O&D cư không quền như cũ mặc du ban an n inh đã cơ nai xây d^Ẻng mộtbưc tường ohung quanh khu vườn co chung tô i và cho ngươi Canh gac 24t iế n g đồng hồ trê n 24 tỉẾng* Bơi v ì ngươi nào muốn vào căn cư đ%u phải cổ g i ẩy thông hành oúa căn Ciỉ cẩp phẩt cho nến chung tô i câm th íy sư an toàn cua chung t ô i đươc báo đảm đầy đũ.

Thay VI d ỉ chuyên đt?n ơ công thự danh cho th u tướng, một nhà lầ u tần g cách d ỉnh tồng thơng khaảng mọt dặm, tÊ i đã "dùng; nơi nay lW

văn phong Cua t ô ỉ , t ạ ỉ đây cố sSn btep, ngươỉ phục d ịch và phong nga ằ Va t ô i cố thế ch ỉêu đãỉ hoặc ngu t ạ ỉ khi công vụ ì)% bộn t ô ỉ pỉial * lom v iệ c t r e - và t in h trạ n g này đã thường xay ra tro n g những ngày sôiđộng lu c bổy giơ* Tôỉ lầm viềc tro n g một văn phòng rong trê n một bằn ' g ịẩ y lơn đep, tro n g phong này có ghể banh êm á i cho khách ngồi th o a i m ắi, mot c á i bần đễ hop và co cẳ một t ả lạ n h , Trên tường cổ 'tra n g yjr hoàng ẳnh cỡ lớn của cẫc nha lãnh đạo trê n th ế g iơ i*

K^i chính phủ t ô i bắt ta y vào v ỉê c , t ô ỉ phải t h í th ậ t l à t ô ỉ đã th ãy bỡ ngỡ luc đầu, ấy vây ma chằng co Tĩịôt âm mưu đẳo ch ín ỉi nào đề l ậ t đỗ t ô i hoặc môt sư chống đđỉ ầm X nào c ẳ . Co th ề nao l ẹ í xẳy r a

trường hơp ngươi không chuyên nồhỉệp đã thanh công tro n g côngế v ỉệc ma người làn h nghề đã bị th ấ t bai chăng ? Truờng fe$f> cua tô ỉ h ìn h như l à như vSy, bả i VI sau khi tô i làm làm th u tương đưqfc một tỈỊang th i T hiêu lúc bổy giơ l à quốc trưỡng, đã noi vơi tô i : "ơhuhg t a phai tồ chức mội bu Si lẽ l iê n hoan” .

Tôi hỗi íy do t a i sao ..thì Thiêu đa nối : "ơhính phũ c ja anh đa tSn t ạ i đuv ' một thang r ồ i " . Thực sự l ầ chung tô i đã tồn t ộ ỉ . và b í t• i f • % * \ «4 •

đẫu từ đố cư moi thắng , thaag nctf qua thang k ỉa , t ă t cẳ ôẵc đSng aư chung tô i đ%u đã tồ chức lẽ l i ôn hoan,

Tôi Cung đã b ị quẩy rầy v ì mật bai tương th u ậ t cho rần* tô ỉ đ ỉ nối la chúng t ô i cần co một H Ít-le (H ỉtler) ơ Viốt Ham. Đfi aư ẶXìÌL ỗ s à i GÒn lú c bốy giờ đã.đ£n găp tô ỉ va cho t ô i bi ấ t l a nhom thầnh v iên thuộc cánh t ằ cua Quơc hội Ảnh đã ngăn chặn ỉ ạ i cắo cđ gắng nhìb giup đơ V ỉê t Nam b ẳ i v ì nhóm thành vỉen này , của 4&Ổ0 hộ i Anh đ i cho rltag t ô ỉ l a mọt ngurờỉ ắ ỉ mộ H Ít-le*

"N ay,thưa ông đ a ỉ sứ"f tô ỉ đầ noi l f i I. "Tôỉ đã không bao g iợ no i

l ầ t ô i ầ i mọ H Í t- le ,T đ t cấ Dhững g ì t ô i có th ế nhơ v% câu chuyên rắ c r ố i nay l a lu c tô i Con l ầ tư lện h kkông quân vầ tro n g k h i tẫ n gẫu vơ i vai ngươi v i í t bắo Hoa Ky, t ô ỉ đã Dổi vơ i ho lầ ở miền Nam V iệt Nam* chung t ô i h ế t sữc cần cố 'm ột sư lã n h đạo mạnlio T ôi đã v iên dan trư ơ ng hơp cua mỏt nươc Đưc yêu kẻm đã đutyC H it- l e b iến thanh-m ột đ a ỉ Cương quơc. Ngay tro n g vẩn đồ lã n h đao mạnh nầy, t ô i cũng CO th ề v iện đan một cẩch de dang trương hợp ông H& Chi Minh va/nStt v iệ n dần như vậy t ô i cũng sẽ b ỉ ch ỉ t r í c h khôtig kém g ì kh ỉ t ô i v iện dần trư ctas hợp Cua H Í t - le . Tôỉ ghê term cẩch thức biạ H Í t - le đã sử dụng qũyồn lự c va t ô i đã không bao g iờ xem H Í t - le như l à mọt v i anh huhg” o

Luc tnơx đàu,. Tíiiêu va t ô i đã ‘đơ i xử khắ hoa thuận v ơ i nh.au.J, nhưng đã co một sư rắ c r ờ i t ể 'n h ị giữa* chúng t ô i . Trong đ ỉa v ị quốc trư ơ n g 9 ĩh iê u đ ã không cổ bổt cư quyền lư c g ì tro n g thựC tẾo Chính, t ồ i đã phằỉ Chiu tr ạ c h nhiêm lẩ y quyẾt đ ỉnh và VỈGC này đa lam cho ‘T h iêu s in h r a ganh. t i , Tôi có tồ ễ h iễ u chuyên này de dang hơn nếu T hiêu đã không tí* chốỉ th ằn h lậ p mọt ch ính phủ trư ơc đổ bơi va T hiêu sơ cố trồ ò h n h ỉ em® Thiêu Tĩiuốn cổ quy^n 1ưc và danh vong, nhưng l a i không muốn nhân những công v iê o năng nhoc kho khan. T hiệu l ầ hang người như v ậy . v

\ . V-~

Va qua thưc đã cố những công v iê c năng nhoc líhố khăn phẵỉ lằmoTôi Ca p h ẳ i tở r a cứng rắn vợ i đ&ng sư cua t ô i tro n g n ộ i c a c # Trong sình, hoạt ch ính t r i ơ V iet Nạm, những ngứỜỊ b o a t đông ch ính t r i luôn luôn Co khuynh hướng hành đông theo ý r iê n g Cua TTixnh và tro n g tu ần l ẽ đ&u của nôi cẫc Cựa t ô i , một bộ trưởng đ ạ ỉ d iện cho miền Bắc vơn cố ẵc Cam với môt bô trư ở n g khẩc à miền Nam, đẽ sư dung quyền hành c^a mình mot cẫẽh mà t ô i không đong ý . Vị bộ«trưởng miền Nam này đã đển phàn' nần với' t ô i , * / ’

Tôi đã đơ i đ£n k h ỉ cổ h ộ i đ&ng- aô i cầc , lú c bỗy g íờ t ồ ỉ mơị nố ỉ , Vơi cả h a i : "Tôi l a th ủ tương, nểu h a i ông muốn th a y đ ỗ ì chuyện g ì th ì đèn đễ găp tố i" * Rồi roaý về p h ía v i bô trư ởng người mỉ^n Bắc t ô i đa n ổ tv : â,Nếu ôug cảm th ẩ y tự minh 00 th ễ th a y th ế lu ệ t phẩp đễ g iẳ l quyẾt công v iê c t h ì ông Rên từ chứcngay bây g iơ * . Vỉ bộ trư ơ n g này đ a cố Can đam cfóríg dây va x ih được g iả i nh i em ngay tứ c khẵc*

/Pôỉ đẵ lê n lạm tò ủ tượng V80 lụ c aíi sự dính, l í u c ia Hoa Ky t r o n g . cuộc chi£n t r a n h ơ V iê t Nam đang th a y đỗi ch iều hương. Ngày 2 th ắn g 4

nỉta 1965, sSu tu ầ n 1S trước khi tô i nhâm' chức, tống thống Johnoon đâ quySt đ inh l à bộ b inh cùa Hoa Ky nên có những hoạt động t i ế n cônc.

Lẽ d ĩ nhỉên l a t ô i dã không được b iơ t quyểt đ inh này của tone thơng Johnson lú c bĩiy E iờ , những cung không co một a i ngpạỉ những

I ngúời cơ vẩn thân cận của tong thống b iế t đu^c v iệ c đó; .quygt đ ỉn h nay đã đươc g iứ b í m ật. Johnsor Tã quyết đ ỉnh như vây bới v ì h iõh như ntĩu ch ỉ tfin công bằng cách đánh bom suông và v iệc đanh bom đã keo dài cả tháng - t h ì aẽ không th ê ngăn chặn d'JWj'C sư sup đ ố c u a chế đg miần Nam V iêt Nam'với chính phủ thuừng thày đ ồ i lu ô n . Johnson dã không dám tă n g cường v iêc đárih bom vì. e sơ Su- Can th iê p Cua Trung Quơc, do đo mầ Johnson đã r a lề n h oho l ín h thúy đánh bộ Hoa Ky nên khỏi sư hành đông tể n công và đã chuẫn y cho gớỉ thêm sanc V iệt Nam từ 18.000 đển20.000 quẫn; tăng cường sơ 57.000 quân Hoa Kỳ lú c bấy g iờ đang xr—V iịt-. Kam. SỔ quân tă íig cường này .gồm có 7 t i ễ u đoan l í n h thủỵ đánh bộ và

' 4 t ỉê u đoàn bô b ỉn h . LÚc bííy g iờ Westmoreland cũng đã .có dưới . quyền* ọ h ỉ h a y Cua mìph một t i ê u đoan đc«

đinh cua Johnson khòiiR pkải dã dưưc la y qua sớmf bỗ’i vìđểiỊ t ' . ng 6 th ì cộng sản đã danii mạab. troog cupc t ì ể a õôíìg Ệiụạ h e .c a a ỉip Vu Westmoreland dS. nhận thỗy l à óng to căn có thêm CLuâtt* toestm orelanà đã n o i vơi O a-sinh -tơ n ‘ ỉ MV iệt cọng; CO kha liătíg hàtth quân đếo. c ã p tru a ^

V <âoàỉ4 trong tỗ t ọả bổn vùng I I I en th u ậ t của miền l\lam V iệ t Ham* ícỷ số liuta. aao n&ú tJjong quán. doi V iệt UaiQ đa lê n cao mot cacii ^ixac taươa^* Sự tìL iệt h ạ i trong cac trậ n 4ùnệ aộ cũi lêũ cao hơn anỉc t i ê n l iệ u * 5CÔÌ k&õng thay chung t a có duờn& l o i hanh ầon& nào khắc ỈLơn l à tău £ ịhêsx

J CO gắng "của chúng t a bằng cách gở i Ịhêm quan từ Hoa Ky ixoặc từ ọac quốc g ia thư ba ảễnV iệt Nom càng sổm càng t o t , tro n g ybnsnẩy tu ằ n l e nghi ậm trong sắp đễa” « Weatmorelana đã x ỉn tkỗia t ấ t cả l à 44 t iễ u doan, tư c la. nhiều hxm.số 33 t i ‘ễu đoànt cop ao XÌE th ê a đố đẵlàm cho n&ười ta phải oiioáug. vấag* Clio dển lú c này,, quyễt đ ịnh cua tông tỉioag Johnson vế v iệ c sự dụng bộ b ỉnh Hoa Kỳ ở V iệ t Nam mới được lo a n bắo cộng khai chunr: vơ ỉ bản t i n cho b iệ t l ạ l í u h thủy đánh. bộ Hoa Kỳ dã cổ 200 thương vong, ìữià irắ n g đà xọ an bao một ca ch. O0 tSa i a : lậiOiõcg cổ eư th,ây đôi nko trongahiệm vạ cua các đơn v i tạ c ck iễa t r ồ a bo cu & Hoa Kỳ t ụ i V iệ t Weun tronr: may ngày hoặc tuầíỉ l e gan đay*

. íDỗngtiiống đã khồog cỗ ciil thị. điều g ì mới M ận hệ dếa vẫn đ ỉ aàỵ chó tướũé Westmoreland troù?À mẵy ũKaỵ gaa ứây hoặo troag bãt, 0« thời.^iồia

*!ầ<ỉ fcluto* vụ. ohLùh yếu oủa c íc dơạ v ị nó i t r ỉ a l à dam bảo an flinJtt▼.à giuỉgìĩi cáo cáu oư quân Bự quan irpng, như căn cư khòng quấn Nãũg*oíc dơn v ị ùigr có nhlển vụ. k ế t hợp ìxkuli dojag tu M pÀohg vơi hành * ,đọngk e d ỉ i an aiiềằk trong v i gỉta nằầĨtng khu vưc du^c canh g iữ Ể

\ « •

HMỈU tướng Wee.Worelarid được v ị chi huy có ịhịũầ quýìn của pỉiíạ Y i ệ t Kam y ô u o k i g iu p dỡ t h i tu*n& i e s t m o r e l a ũ c ũ n g q c ó i|ULjrí a , t r o n g n h iệ o T

vạ đã đuọc g iao ph.õ@ điều đỘA£ các đơn v ị t r ê n đây cua Hóa Ky1 dê yễmtrọ*. cáo lự c lưọagVxật foam ỳrưỠQ sự tan cong óữ dội cũa đ ịch , kill pịila V iệt .

k b ô ữ g cổ s ẵ n l u #e lu ự n g dư bị. kh.âC đ ể Q ối phó v a k h ị9 ò ẽ g ũh-ậa t hấy rằng í tìnia k ình qùâữ. sự nổi Ghuag đoi hồi* một Stt yốtt trọ* cấp bach. nhu vậjrM.

Baa tuy ế* bố trện của iỉhè ĨNrạrig đã làm ch.0 tình trạng khung' hoang xong t ia cua dân chung Hoa Kỳ đối jgp'i; chíakL-plnl Hoa Ký trở oêa pliỗ biến ÌỀ0Ũ v ì 0ự khiỈBg lioễiig Ịiày càng tăQỈ* them kill lữ đoan 173 dù. Guà HoaKỵđi tfcfttt f i a táo oiiiến với t ỉề u đoàn úc và lựư lupemg Nam V iệt Kam ả phíaẸắc i * i GÒn &gay 27 thang 6 . BỞi v i cuộc h&nh quận 'icểo a à i trong 3 ngay này

và U«or 1* l i f t dìu t i è n mà quán dôi Hoa .Kỳ dạ tham g ia tá c chiến theo iciều nlề? d i ithóng piiầi l a một "iiauh aộng aễ bảơ vệ an n i'ih 11» mà dây

tò£ja2i là ttỌt ouôc hanh quáa mà ttestiaQ#eiaud aẫ gọi xa ixùaìi quân "lùngvà tiiệTỉ,r. trong vùn& Việt cón£. WefltiaoreỊtìJud cổ Jũ6i vơi tò i l a chiến ^huật Mlùnfc v à 'd i ệ t1* ẹế thẫ ứaah b a i ke địch. vào cuổi uăm 1967*

! Trong vong một thung kề từ khi tò i, nhệrn chiíc tỉiu tuớn&, bọ trương quốc phòng JadNa«ira dã den V ie tnam dể ước tín h ve ban yâu cầu* 44 t iề u đoạn Oiia. We0tttox#iaũdL«#McJMeiiiura ứũ ciaấp thuẬữ bân yau cầu đổ«- Va Hỹi ớÌ qề tham mưu truơng l i ê n quâ/1 Hoa IỊỊ cũng cnấp ịhaẹn ban yêu pầu.. cua ^•fitaor«Xandf và vào cuổi UflUBat96ỉ quàn số Hoa Kỳ ở V iệt lèạa đ ă .tăn g lên

iế a 1 Ì 4*314 n^utời và số ế này t r ê a đà đươc tăìoồ them, mặc dÙHhàlrắiis •t 4 a t l ắ p t ự c a h ấ n n ia n iila lcJac..^ c ổ . s ự t h a y d ổ i t ià o tx o u ^ c l i l i i i i 3Q.CỈX a ư

ếụn^ qu&a dội Hoa t ạ i V iệt jĩ^ía cạv

Xroa^ kặữan^; th ơ i gỉan. Aây< tô i dan& oủũé; cố quyen hkạia cuft ẻt a i vụ thủ. tươag. Mcỉiỉamaxa có ‘sang thảm t ô i YÀo trivớc cuoỉ nám

1965 t Ị 4Ĩl bao cao l a i vơi tổng thống Hoa Kỉr ĩ^Cỉiỉnh phu .quâa nhân cũa Mỳ ỊỊỆtệẾ toa m ahưng khóúg đve c a ị ảag hộ rông r ì i oua ÒLÂŨ ohũog và

kiiổíi^ úuợc tệo xa nhofift hoẹít dộũg tiftu cưc. Cõng QUỘC binh địũii hỡàa imin b ị u iu +9ÍẾ khôn^ th i bảo đảm aD ninh. lá u dài oi^o b ấ t cứ*nơỉ nàovà idiồữ^ có ạắu Aiệu gì. Ob.© tìAỈjr l à cõthẳ tìm đư^c oấp iãah đao có khả

jQẳỊậg và th iệ n ch í pặạợ vụ, trong ìủii. chưa, cố dươG t lo h t a n niniilâu ứkk. thi. tươftf Kỳ uơc tính x ì cliỉa^ phù OỈLÊL ÔĐg agty nay Ì ị ị | soát

- 52 -

dưọx 2 5 phần trám dan chung và cho b iế t Xu uguw i'chịu tra c k tihipmcliươo* t r ì ũ h b l u h đ ị n h t r o n g Q ị i í t ì h p i c ủ a ò p g ^ h y v ọ & g l a t r o x j £ VUŨỊS h a i n ă m

tơ i chỉnh phu Hỉạoi Yiồt ìlệiỊ tíẽ Ềếềế. soút ũuơc £>0 phan trám aàu chúm;; "VÌ “l e g ì ùhỉiứi phủ cue tò i IUỚÍ lêíỊ. cliỉỉi quyen chưa day j3ájn thfcirifc ve dã phải t á i lậ p t r ậ t ' t ự ẵtù môt tifljti trari£ hõti lo ạ n , r iê n g lú c 4y t ô i dã có cảm Qgiìi l à bao cáo trê n cuá iMic aiaarạ. cá phần nào th ĩé u th iệu cảm, -uhưag

.Moỉteưnora vẫạ đưa ra lơ i khuyên cao là tn ẻ n £Ởi -quân thêm ỏho foeatmor eland Chỉ' oho'den aáũi sau* iiiclVajnaru mới. to ru thưc sự thấ t-vọng dó i với cuôc ciiiến tra n h ở V iêt líaia và thay dổi lậ p trường' ậể theo phái "bồ câu11 •

ừtrn sáu 'tỉiáu g cầỉA quyền, thể lưc' và uy quyền của t ò i đuyc củng cố thêm sau jnôt phiêa họp vơi tổũg thốngẵ Jaiuasou ở Honolulu. liUC bấy giờ tổng tỉiống Johnson (Xang gạp khổ k4a.il với ửy ban dối n&oạì của Thưọạg agiaị v iện và ủy ban này dang ciieu t r ạ v iệc aính. l í u của Hoa Kỳ ơ V iệt $faja~ Đặc b iệ t l à n&hi 0Ĩ Virillitua .gulbri&ht đã dua r a vàn đề quyền~~ìi£tQ' của Jotuison trong v iệc gởi quân dọk Hua Ky đ i tá c ch iến .

v ớ iệsự báo trươc có ha.i J%ày, Johnson dã t r i ệ u tập một h ộ i Q&hi ngày 6 tháng 2> náia 1966 . Joluason đã dem tiieo một ổoàũL tùy -tùũg hung liệu gồm những ũgười cổ ohưc quyèn lớu : Bọ trưởng ũísO£ŨL fcjiao Dean Huak* bộ trưởng quổc piiòũg MGÌĨaiạạxạ.,’ t rợ lý bò trương quốc phòog John McNaugirton, cố vấn trưởng về chính sách đối ũgoại idcGeorge Buficlyệ bò 'trương nông nghiệp ồ r v ì l l e i'reeman, bọ trương y t ế , g iáo due và phúc l ợ i Gard­

ener, các tuơng Earle- Wheele r i W illiam Westmoreland va Maxwell l 'a y lo r , đổ dóc U .S .Grant òharp , va các dại sứ Henry Cabot iiOdgẹ, A verellế H a r r i- J man vầ Leonard Unger. •

l ô i ngồi đối diên vơi tổng thống Jonsoa với tướng ÌẾlỆậệtt và . tướng Kguyeri Hữu Co, bô trưởng quốc phòng trong nọ i các cua t ô i ngò i’ i i a i t ■ bên t õ i . .

1’ỗng thống Johnson đã n ó ị lê n chu đề của h ộ i nghị như sau : "Cinícig ta nhóm-họp t a i dây là đề thảo luận đảc b iê t ve uẫc sự ngiiiệp cua iiòa b.lnh. Khi chúng ta r ờ i khỏi nơi đây l à chung ta đã hạ. quyễt tồìtt không p h a i c h i có ìxóhn thìu-h chiến, thắng chống xâỉtt lư ơ c , mà con ciiiển tiiắngca ỳ nạn đ ó i, bệnh t ậ t và sư tu y ệ t vọng. Chuag t a đang Icon cho nguỹẹa vọngcua d ạ i aa 30 dậo ciiúng trở thàrứx h iẹ a thưc.11.■■ V-' . Ề •.

Điềm chính yếu l a Johnson muốn công bố l à Hoa Ky đã đến V iệ t Ệ'Ham Jchong phải ch i đễ ogán chặa cộũg skú ma ooa có mục đ ích g iúp QỠ Yiệt^aitt c h i ế n tia a o g d ư ợ c s ự ũ g h è o kiao v à t h i ế t l ậ p c ơ s ở c u a m ộ t q ú ổ o g i a â ộ c

1ếỉ>* ' 1

i)e isjti&i t r i ể n điầm n ó i t r ê n , t ó i đã hứa tìắ ti Jaaab. một cuọoc&ch mạ/jg xã hội* g i a i quyết nạn mù chữ và bệữh. t ậ t và õham mục đ ích tiiực lỉiốn ỉũọt «

ché dọ dộc lậ p tự do. 1'roQg bài d ien văn phác tJtiao trê n ciuiyếu bay aếcì Honolulu,, t ò i đẫ n ổ i : MTôi ktoông nghĩ rằng chúũg t a ọhìkx c ả i t iế u đưyc t ìn h trạ n g a ia h aóo^ cua t ấ t cả mọi người trư ơc k&i ciìúíig ta cóiaòâũìatà, nliứng chúng t a phai thực h iệ n duyc nhiều t i ế n bọ iiơa nữa so vó’1 'tihàuii t íc h mà cluing ta dã tao đươc CỈ10 đến ngày iiorn nay. CỊuíạg ta pJaait^oduyc raọt x i h o i có khả. năng đứn& vưng khõng b ị la y chuyễa trước những lờikêu 'ígoi gỉẳ. CLổỉ của cộng sần* Ghung t a phẪi tạ o dươc một XẴ h ộ i tro n g đố mõi ca flJtLuxi ũều ip th ẫ cảm thay l à á ờ i mìab. có một tương l a i f đuyckínii trọ p g v ù 00 ph.£m g iạ , moi ca íihâa aeu thay có th ề có mox cơ h.ội nao doctế cho r iê n g mình, và các coa c á i mình *dườc SO0& trofig mot bau khõog khỉ- iùíóug có g ì l à chấu n ản , tu y ệ t vọn& ttoạc có caia g iặ c l à b ị bỏ r ơ i M. Dậy l à nhũn^ l ờ i n ổ i ciin^j ‘ r a n , khojag; jiung hặng mà. l à mọt SU! tuyên bố thẳng th ạ a rỉiều IHO’ ưứo của t ô i về . nềa cỉâạ chủ ở V iệ t item.

Johnson dũ eham chú Ịắn g t a i nghe và Ipầ. t ò i dưt l ờ i , Johnson ứã euxm inìíìh. về p n ía t d i và n ổ i : "Thật iiay , thủ tưới% dã n ó i ^ ó n g như mọt ngươi. Hoa &ỳầ*11 Ằuát p ỉiát từ Johnson, t h ì aây l à inột l ờ i tán. auxyng -cao B Ì Ĩ lắm-

T ối th ic i i Johnson và n&ay từ lá p đầu chuuís t o i dã ý Ỉ1ỢP tâm đàu,cổ l ẽ bự i v i Ctt -tiai chung t ỏ i l à ahững người muốn lèùn ũược việc* v í dụ kh i chiíng t ỏ i t r ò chuyện tron& lú c a i aọc tiieo hàuii la£& của JiLhach. ổạn .đề cíín pìiaiie, hop , t o i clẫ dề p ể tárỆ| cường lie tiiốn^; truySn ỉilnix ở ViệtXilam yà sử áung hệ thốD^ này nhu: i ỉ i liiòt pimo’nfc t i ệ n ’thong t i a và tuyêntruyềtt# Liic b.ếý g iờ ơ V iệ t i txn CÌUU1& t ò i c iii có iia i đ à i d i GĨỘÉÉC piiat ỉiình từ t r ê n luáy bay* ÍL‘ưc k iiắc , Johnson đã quũy l ạ i p iiía ah.6m người p h i Ị t á Giang tíi theo sau chún^ t o i va g o i người phụ t r á c h cơ quan tiiôag t i n tíoa Kỳ (Ưblb) dén và n ó i v ơ i v ièn chức này đ iều g l t ổ i ãã vìca tr la b . bay và n o i thêm ; fríUiiả tương Kỳ n ổ i đún&- Hãy g iúp thực h iệ n v iêc àaỵ l i ề n n^ay bây g iờ 1*. 1‘rorig; vòng mót thần£ sa u , rĩ^ười Hoa Kỳ đã dược xem truyềniiìọÌL ở V íe t JAejũ.m i^ếa l ờ i yẽu cầu cua t ò i úưyo ^ ở i tiieo dường l ố i tiiòữ^thườia^, t h i cố l ẽ p iiả i đếa v a i năm mới C0 đư^c h iệ u qua.

ildajcwell T ay lo r cung có mặt ở H onolulu Điiưag idiỏa^ còn l à đ ạ i sư ơ V ie t N&m aữa* iíần sau cùng t õ i và T ay lo r gàp nhau ỗ* V iệ t Ivam t i l l lú c t ò i let mòt ốẼ^ượÌ khòng qaaa trọ ũ g d ố i vớ i ÍDuylọr và lã c ấy 1'a y lo r đâ cổ cảta rjgnl g iậ n aữ và gay g ấ t d ổ i v ơ i t ô i • Alliưữg bậy g iờ p t ó i đẵ i à tiau tuxíj% và dang tixảp lu âu trự c t iế p v ớ i tồng tiiofcgp trorig lu c đo t l ù Tay- Ipr c h ỉ l à một cổ vấ& ờ phía sau hậu trường mà thôi*

•K x *«9 % \ " - . / . \ -«■ . *Va to i du h a i 1 oug kill' b i t I Uu><: ill ý t luUfj .1.0 Í1HU du* mux>ệ'!:-ìj l Ẻ'ỵ 2.0T 4 ft t r i n h btty xác trư ứ c uy bn ri ơ ó i i% uụi cu li thưyn/, i.ĩíchíoằl phủ cun t o i l à "chíiih phu dciư t i c n ư V íọ t hum ơuyc uự ưrỉ^iiO vừii^ c h i o cua (juiia ỉựo* l ‘ron±, l a c qukii JLưc CUM Uưíiti Stìu cậiínii pbu ũ h ư íi&òy QQ/ X h \ c h ín h pJau lỉày s ẽ Jchòấj& b ị myt t ỉ i iỏ a if6 òn ào it aỗ iiiiư xnyt, t ì j c h í ail phú àS b i l f t t 4ỗ troiifc iậậy uám tru ó c icỉtì nữa'* v i vậ^ mà t ò i íigiil l à 00 a o t v à i k h íc h l ệ t c h i daii cua iiỉột aự ổn đ in ii d a r^ 1ỚD laạnii veiaặi c h in k t r ị ơ Hom V iê t A*aiiw,ệ

Chún& t ò i đu cho pÌẰỗ b iế a 11101 Ihoijfc cáo chuiỉ& t-ron^ đo cố n ó i : "Hoa Jtỳ 'cam k ế t ton trọ n g nguyên ểtấ c quyền tự quỵ ế t của các aân tọ c v à

cua các ch ỉn h phu áữỢG sự ciaấp thuận, của uân cliúng. Hoa Kỳ Ếiiã. g iú p ciơ v à « 5 t i ế p tiỷG £ Ì i íp d ỡ ỏ ii đ i ạ k i ie t ì k i i ib . t e u ả a V Ỉ'êỄt'VỊMạ)a.t tă£í& g i a v i ệ c

e ả á m ắ t M ữg &õa» p h ổ .b iển anh san& g ia o dục v'a l o ạ i t r ư bệnh t ậ t 11.

ấầìXùg đ ổ i vứ i Johnson , c h i -riêu g mọt bẵũ thống cao nh'?* vậy cuag- chưa au* ỊỊgày clip1 9 Johnson đã họp t ấ t .cả chiiflfc t ò i l ạ i / Cho đến ngày

hôm tìey t ò i v ỉn con co tliẹ nhớ ro Johnson lấ y ngón ta y c h ì vào t ừứg aoạa cua ban thôn& cao opxxìxg icili Jo h n so n . uuýệt l ạ i tụrng áiậm mọt v ơ i pJtion i aach sạc aão cua một a&ười tiiuọc miềnTextìS, va dbiag th ò i lầ n lư ợ t ữlxlá về p iiía các bọ trưởng Va v iê a ciiức l i ẻ a h ệ , n ó i rũ vớ i t ấ t cả mọi tigưcriMaọt cácìi qua quyết là .on^, tt t khon^; c h i có n ó i suông aùi tiiực sự muổn thực h iệ ũ v iẹc xỗy dựn^ liiọt nước V iệt toam mới'. "Hên g ìn g iữ c ầa thệữ ban th.õpg cáo nayHp Joiaa^jn n ó i trư o c như v ị y 9 ,,bỗ’ì v ì dây l à niọt bản tliòn^ òắo mà cháũk ta kJaon muón sẽ b i bo quêa. i ‘hôn^ cao này sẽ l ạ mọt thứ kirứi timcứi đề chúỉi^ tũ u oi theo aổ ỉnà hàrỉh CLỘn&* Khi chỉíng t a t r ơ - l ạ i aây > rpn^ vồr% ^0 iiukc 6 tỉiạag t ớ i , ch.ừf% dố chiíãg ’ t aae bất aầa uiiac đến nhiin^ l ờ i tuyẻn bó mà tồn^ thống, ’quoc' trương và thủ tướn^ àã u ó i.

99R * v y I

wúi v ị có trách, rihiẹm t a i các bộ i i ê í i hệ nay, -qui v ị bọ, trưưn^vk :c ac Àhầa v iổ a tiY Cvtnaộc tro n g -h tti cnírm piiủ./ q u i VỊ ãừng quên lach a iiổ

t ò i tĩc Kliảo ã á t qú i v i va qú i v i sẽ úưo*c chẫia ạệu iioảc Dị. cLấnhrỡt ch ín hv i ỵcỡfìg v iệ c uùd qúi v ị aã .lòm duo’c11.

a&Qfc v in dầ tra n h thủ sự UOK ^9 (ỉửa & iới ŨỔ0£ dtìfìt JoiiiiSondQ h ồ i I% iíì v ị âk xầy dựa& đư^c nèa dân chu ở cấc vùng n.Òn& tỉion chưa ? w ấi v ị đã' xảy <iựn ciưyc aban^ tro r^ i aếp sình, h o ạ t dâa chủv h ồ i nào

, v à if a t a t Víúi v ị cho CỈ1Ú0& to l b iế t Ằi^ctyt t i iờ i giaD và các con s ố . •

ÍỊỈặỊ do^rx h a i oaa thồn4j cap CO ,ftàu^; g ia sàn lưọ^agị sanxuầtiiũuho&9 c&l t i é n t i a <luog» nần tièixcôn^; n g h iệp , nền con^i ngh iệp íứiệp

ỉs t ' - ẽ ' 1 ii I Ị I "

~ 55 -

và đ iệ u k h i hóa ttồag th o a 11* Đậylà jáiạữn£ cau van suông9 uhững từđễkhữã triỂơũg fraỵ l a cốc vi. đã thực h iệ n đư?c d iề u g ì r ồ i ■?"•ề, .

t^uay về phía John- Garủaer, bọ trưởag y t ế f g iẩo dục và phuo l ợ i CUQ. mìrứi, Johnson n ó i v & ẩ đến. la vấn đề y tế 'và*£Ìấo dục, aày ông G ardner ,'Ckung t a iciiòrig muổn n ổ i suông đến vấn đề nàymà chung t a muốa , lam một c a i g ì tx'ong l i n h vực nay* l!Iống -tiióng illia .lằ s e g ở i ’cấc đ ộ i chuyên &ia sattg V iệt fteunn* DÚng ổỉíỉẳ v£y.f niurag cỉuíng ta $ổt hơa ; fũêa làm ũíột c á ì £ Ì ng o à i v iệ c g ợ i chuyên g i a . Cắc chuyên&ia nằy aên đ ỉ saog bên đố. ơhúũg t a se huấn lu y ệ n ' nhân v iê n y tứ .B ao ĩứíiêu ? Gỉiúng t a khõng muổn ỉiaiỊh động nliư người ch ơ i b a i Pôke d i môt số t i ề ạ lớ n và ĩ kh-i cấc tay chơi kháo đ i -tiền theo và h ố i y cố quân bai g i th ì y tr ả

l ờ i s "Dõi Ẩcìi11, và hộ h ỏ i t i ế p xuỗy quâu t i l l y t r ả l ờ i I "Mọt quânM*

'fe- ' '■ ... • . -ì«aj*L&L*!i 'iế p theo l à vấn aề dân t ị uạũ . vấn đề này cũng nóng bong như

khẩu sáng l ạ c t ạ i xứ của t ỏ i vậy . ^ ú i .v ị kh.ò;ri£ laaốa t ô i g lu in g G ơtrốagệ. và dầu ấàũg > v ì vậy mà ciiung t a p iỉả i làm một c á i È>ì đe ẻxk x quyểtvấn

‘ Vễ I , I, • - P- . \ , . ^ r ;;ề. /đe nay - . • 11 •' .I

Tron^ p h iên họp -nay., Johnson ciẵ tỏ r a l ạ mọt ngưòâ x u ấ t sắcV Cài iúi:l -gẵu dếia cuối p iiiê a họp Johnson mới dề cập àén vấa dề sứcmaxiii quân ổự : "Chutìg t ầ đã tă n g thẽứi h iệ u nấp& quân sir v ì co h a i hoặc ba ly do. ikiột l ý ao i à ỒỈUUÌ& t a iúuốA cổ th ề n ổ i rnôt cách tìiàn]iẻ ‘tiiực và chính,

ocac l a ỉiọ i A&iiị này t ạ i ^ iono lu lu ichốrik p h ả i l à một h.ội n&hi đễ tă a ẹ cường khả. ọ&Ịig quán 73$ . ‘Rồi- nl\ìn t ò i , Johnson l ạ i n ổ i tkêm mọt can đế ca n ^ o i, Ucixuci& ta (iã. thảo lu ậ n v iệ c xây đựng một x ãh ộ i m ới, dựa theo nihíỉạg n ế t u ạ i cựơng tron& b à i a ie n văn của thủ tương *ngà,y from qua11*

vào clêia cu ố i cùng của ìiộ i Aệ^iị, Johnson mời 1‘hiêu. v a t ò i v ớ i Wes:, tm o rê lead va mọt h a i agươỊ kíiác aến dãy buồng ơủa Johnson ở tro n g ỉiàrjg.,. Ghung t ó i đẵ uổn^ v à i l y , khoog có ũ ổ i chuyện g l đặc b i ệ t vàsau do Johnson âến n ó i ũh.ỗ v ớ i t ô i ĩ "Mơi th ũ tuổng dến phòng 'nga c i a t ô i

■ dọ v à i p lu ít,f.. '

Tôi a i theo J o im s o n , ' t ự h o i thầm ichón^ b iế t Johnson sẽ n ó i r iề n ^ v ớ i mìnii chuyện g l đáy* Johnson XÌOŨ& cưa phòng l ạ i r ồ i h o i s "Tô.í ag ỉiĩ không ^)iết tiaiitướng có t h í ưh ị được" mọt tấ ũ anil v ơ i cJbtli icý tự v i ể t ta y của t ỏ i &&yỂ khòri^,f. Trong ^ i ậ y . l á t /dó,, t o i đã pglĩX l ạ Johnsoa mời t ô i vào phộíig c h lr cố cìiuyện Day va khỏug con ciiuyệủ khac pữeim luhưng Johnson X ậi Ịaoi t i ế p l à t o i có tỉiậy ế;\ t r ở n g ạ i dề. phó to o ^ thổng^ Hu- b e rắfc Humphrey CUÍ34 -đi v ơ i. t o i trơ n g ciiuỵến bay t r ơ l a ị V iệ t Sam, ngày

HI

hôm BBXÍ hay không* 11 Tôi Ìíiuổtì Humphrey cùn*, <ii vơi tiiii tưu’i)tắ 'lêu Vipt ỉtcun dễ khởi ÔU’ v iệc áp dưii& cJiXnli B«ch V® ti* ii iitìuli ligtty luọt voi Vi.ọo mà chũng ta đà thao lujLn, Jọhnson rj®i t i á p •

”Dồy la mọt vý kiỗu hay11, t o i dã ábĩìg ỉ v i noi : "jdiuTjfc, t ò i cun& không được b iế t lù UuBàpixrey co Ittặt 9 dầy"* ' ẫ

"Humphrey kkòũg có mặt ỡ day11 • Jehnsoja vưa u o iằvưa nơ ròng inộ lai ụ euờd ỉ ftNhưn& Humphrey sẽ có ỉũặt i ểậy icki *áy bay cufe thu tưưõ& c a t cánh".- V Vệ-« >*#. ’ * '

Khi t ô i vừa rờ i kkoi plionfc, t h i Joianson &pi &i% n o i cho Hum '*ễi* phrey ỗ’ O a-siflh-to’E và bảo Humphrey @ắn lấy m®y den H onolulu đễ cùng đ i vơ i t ò i sang V iệ t. Ivauw

m T

+ >■ ĩ'ufr VẢ:?,' í .

ChuơĩiLi V ĨIĨ

HHỮKG NSƯỪi PHẬT TV CHẬM TRẤN TẠI IÀ m* - « ể I•à

ỉ>ến thẫpg 3- 1966, c h i veâ vẹn u ộ t thâxig sau ỈỊỌ.i nghị H onolulu Vơi ì tống thống Johns00, t ồ i àbiậB t&ấy 1«. đ i đến luc-phảl^ fciả i quyết vanđề nhữn£' .ngươi phật tu - đặc b iê t l a ế í i v ớ iểíMiícJa T r í Quan&* người Ịan h đạo của họ - mà cac IOUU '.toan t,hao tiiflfc ch ính quyền từ p h ía sau • hậu thường đã làm trơ ngại jaghiim trọng Qốữg cuệc t iể n hành òliiến tranh*

Nhỉng người ĩ h ị t tư dã đổng mọt v ặ i t rò quan trọ n g tron& v iệ c lậ ií đỗ tru ợ c h ế t l a Bỉ ậm 9 kể đó l i t iứiánỉi và Hươn^ể T r í Wuaug, đã tạ o dưọ-c

t r ê n màn ảnh cua máỵ tỉiu h ình £kư l a mặt n g ư ờ i|v ớ i cặp ỉiỉ&t nh ìn chằm chằm, vớ i hàm răng trắ n g ch ổ i, 'Ck£a& lá. ỉnộặt ta y lã o li^yện tro n g n&hệ

I th u ậ t k íc h aong. ỵ ịự oho mìnỊù, l i mệt ta n d h i thư ÌỊtSỊÌ* nhưng tkực r a y Jchống l à g i cả mà c h i l à » ộ t ãgiắri 0Ệ0 th ổ i hay đ i vận dộng ngặm v \ tham vọàg c h í ũ h 't r ị và y cũng đ i ù&ầl rằng, lu c bốy g iờ t ô i ubti inới 35 tu ồ i và không pliai l à mệt nguờt hoạt độag ch ính t r ị chuyên nghiệp,'Cho nên y cổ th ể đS dàng l ô i keo t ô i . 00 l e y cụn^ đã t i t ì tương l à v ì t ô i ainh ra troữg mệt g ỉa đình theo đạo Phật v ì v ì t ô i d i chống l ạ i ifofeng hanh độứg xiu xa. oua Nku áá i VỚI nkững Agừbi Phật tư mk y 00 th ề uốn nắn t ô i đu’ỢG theo ý cua y chăng* ĩuyniaiéa, t ô i đã kỈLổng đố chtí bất cứ a i lô ỉ kéo đux/c tô i* .nhiệm, * ỉa tộ ỉ l ì oắ gắtìg đ«a cuộc ch iểa traÁh tíến 'thặng lơ i* ề- ". .:.■* Ị / v

- 57 ~

Xỉhững người Phật tư da dấu troxih cang mạnh hơn nhiềukè từ ichi Ị r í Quạng rờ i khỏi d ạ i sú’ quan Hoa Kỳ ờ Sai GÒn, nơi ma T rí Queng dã duyc phẽpvào ồn nau t iế p theo v iệc .Nhu thanh, lọ c các chùa ch iền . ■

Từ tong hànli d iah cua y ở Hũể, l ‘r í Quang dã bắt đầu công cuộc k ế t Ixợp l Ềạ ì t ấ t cả những người phật tử trong nước* to hững agười Phật t i * c h i a r a lo m l ia i - m ổ a p h á i chíakL y ế u - mòn p h á i Đ ạ i l h ừ a cMah-oyan a )h o ạ .t

đongnhiều nhất ơ miền Trung và miền Bẩc, vàiELỘn phái Tiếu-dỉiừa (Hina - yaữa) 9 vững mạjih ỗ* miền Ham® Giữa h a i mòn phái co sự khác b iệ t ' về mặt g iấ .0 lý 2 môn phái đ a i Thừa cho rằng a i cũng có thễ đ i đến sự đạ ig iác cua 2hật trojag lú c đó th i môn phẩị Tiêu Thừa cho rằn£ v iệc nàyxchi cổ mọt sổ í t người đạ t dược mà th õ i .

tolling người Phật tư đa cìặt r a h a i tỗ chứciiiới : Viện Tăng tỉiỗng chưyênlo về các vấn đề g iắ o lý do T rí Wuang cầm đầu và 'V iên Hổa đạo chuyên lo v iệc phổ biến giao lý do Thích Tâm Châu lã n h đạcu T rí Quang và lâm Châu,đã giáng như một độ i thám tư cua Hoa Ky iioăc cua Anh., £ồm co ỉia i người, mọt người tính. tình. cứn& rắn và inot người tâm tlòbi ôn hòa. T r í wuang l à người cứng rắn và. đã đưa r a uhữn£ t ò i tuyên bỗ có t í nil ch ấ t đấu tra n h , con Tâm Châu l à ttgười ôn hồ a và đã đưa. r a mọt dường l ố i ôn hòa iiơn. Hai ũgười ũày đã thay phiên ah.au dưa r a các . tuỵên bố làm QÌIO người ta piiai hoang ia n g . Rồi sau đổ họ dã s i dạng mọt cách, sành s ỏ i tập m i sinÌL v iê n , và tệp th.ễ nay lú c bấy g iờ <íãirở thành, như một sức mạnh òhính t r ị l ỉ ê n k ế t vớ i họ, tro n g lú c ètỗ p i Ị V iêt cộng àưa người xéưa nhập vào tron& hàng ngũ các tập the sinh viên đế k h a i thắc hànỉi ảộng cua tập thề này va khuyến khích s in h viên gây xao trọn* I *

ẵ V p I

» 1 êẫ cổ nhiều lầ n nhóm họp vợ i những Phật Ip l va moi l ầ a mời khoảng mươi lăm người úếũ ahà t ò i , và cho h.0 b iế t l à t ô i ,kh.ôngh.ềchống l ạ i cấc nguyên vọng của họ, và t ô i cũng ,b i l t ro đa sổ dân chung V iệt Nam l à §1111 tử và H p h ã i có quyền àề (ẰươG đ ạ id iện một cắclichírứi đáng tro riậ ch ín h pjau •

"Tòi sẵa sàxig thko lu ận bất' cií vấn dề g ì cấc v ị đặt r a M, t ô i dã n ổ i , "và nếu các v i còn t i n tương vào vận mạng cua miền Warn V iê t Ịỉam, nếu. cắc v ị COA muốn cliung t a ch iến thắng được cộng san , một CÌIU. jagiiia th ù đ ịc ii vơ i tò n g iá .0 oứa các v i , t h i chính ngay bây g iờ aây chung ta p h ả i đoan k ế t l ạ ị đề chổng Ke thù chung* Điều mà t ò i lthđng th e iiịễu đuợc l à t ạ i sao cấc v i cần p h ả i tố chữc biểu tịniL, xuổng đườngp gỗặr

• ' j 0 -

xQlo ti*ọnt va lain Clio thể CÌIOU& cuu^, âảti chuii£, cue chunk tt> Veu keui ail*

iNiurnfc, ngươi P hật tur da d ồ i to oh lie bầu cú’ tự đo • Tới dã hứu vứi iiỹ v i ê c đó và n o i : ,lfXoi s e t ỗ chức bầu CU! tư do ciio các vi» T u i ' đ ã n o i r o i v ơ i cắc v ị l à t ò i sẽ là ỉầv iệc do, t{ii sao các v i eòri muốn l ậ t đỏ tó i k h i t ò i đã hưu lạ p đ iều mà cac v i mong muổn1*•

Xỉhữn&người P hệt tử đã có &ắng c ắ t đ ỏ i miền Nam. V iê t ixam - va họ đã iiằLi như th ư c h iê n dươc v iệ c mà còng sầnđã không làm được* v ì l ẽ l à một ữhk sư 'khõng th ễ cầm quyền được cho xiên đ iều ma í ấ t ca c ấ p lẽ nh đạo P hệt tư inongước l à cổ t i l l ũắm chắc đươc những người bù n h ìn mà họ s ẽ đưa r a đễ cầm quy'ền«

Sự ngây thơ của cấp lã n h đạo P hật tử th ậ t l à đáng thufơhfí« Khỉ cuôc jfchung hoẵng d.0 những người P h ậ t tư gay r a đà lê n dến mu!cđô nghieflj t ro n g , T r í Quang đã đ i đến gặp Henry Cabot Lodge, đ ạ i sư Hoa Ky ơ s à i ữòn-và n ổ i v ơ i lod&e ì à y muổn l ậ t đỗ t p i . Theo như l ờ i Loãge th u ậ t

ểlộ i ' cuộc gặp gơ nay cho t ô i nghe t h ì Lodge dã h o i T r í Quang | t Ệ :ÌÔ êiả. dụ thu’O’ng tọ a l ậ t đỗ được th iế u tượạg 'Ky t h ì thượng tọ a s ẽ 'c h ọ n a i đễ t&ay th ể làjtn thủ tướng ? âf*

T r í Quang đã n g ồ i lặ n g im một h ồ i , co vẽ ổuy n&hĩ nhiều lam# Rồi T r í í^uang n ố i lê n mot v a i câu làm ciio i»od&e ngạc oh iên s "Chúng t ô i sẽ sẵn sàũg đ ế 'th iế u tương Jxỳ tr* l ạ i ịàm thu tướng11* xất cả điều mà Trí Quang xnuốn l a c ổ t đệ, chựng minh. CỈ10 thấy y l à người g i ậ t g iậ y thự c I p nấm quyền lự c . . . .

Đẹn tháng 3 nám 196.6 dả xảỵ ra nhữià& cuộc bi?êu t ln ii trong nhiều th àn h pixo lơ n , đặc b i ệ t l à Ệ Huế và i)a toang nơ i ma những người P h ậ t tư cổ n h iều thưc lư c I l ì n h t r ạ n g con t ê h a i hơn nữalạ. co báo cao Chinn , xac ch.0 b iế t l à nh iều b ỉn h .s l ỡ quâa đoàn I , đồn t r u t ạ i các kha vực n ày , có th e từ chố i khôứg; c h ịu đánh nhau v ớ i rứiữag người P h ậ t t ả nếu đến l i íc có đung đọ th ự c sự* HÌnh như không a i có th ễ t i n đươc rằ n g tro n g lu c mọi cố gắng nên p h ả i đươc tệ p t r u a g l ạ i đề tấ n còng cộng 3ỈX1 t h ì t ro n g th ự c t ế chúng t õ i đã đứng trư ớ c nguy cơ b ink oiếa. 00 xuể xa^ ra trong quân dôi*

Quân đoan I đá dưcc đ ặ t thuộc quyền c h ỉ cúa tưỡagNgưỵenCỉiaaii 2*1 ế Va I h i cung l à một P hật t ỉ và l a người t ô i đa chăm. chú th eo d õ ỉtĩr l â u . X uất th â n Ềtừ th a n k phần nông dếhị, Thỉ l a mọt người hoặc đã . g y ỉ <Sược a ự á i mọ cua ngtụợi ichẫo hoặc đã lam ciio cgười khấo p h a i dỗ Ẽ

- 59

1'hỉ da không oó cảch oư zư đỡ dung hòa* Trong đầu ổo tôi* t õ l không nghi ngơ g i nữa ve việcThi đã t íc h cực sữ dung những người Phật tử đft cung oổ quyền lự c oiio riên g cẩ nhân mi.nJb.ft có nhiều người cho rằng Thi đ ỉ ' lưọra l ặ t được một số tư tương th iên tả trong .luc y ở Cam-pu-chia f nơi mà y chạy trố n sau kill th a t bại trong âm mưu đảo chíah. l ậ t đỗ Diệm h ồ i nám 1960 và. y đã cổ một nhân t ìn h mà ngòrơi ta oho rằng người dole, cộng sản* Bấm s ia h Thi l à một người có thó ỉ hay vện động ngấn ngầm • Thi. đã đổng một vai t r o .quan trong trong v iệc đưa Khánh lê n cầm quyền và sau đó l ạ i tham dư vào v iệc l ệ t đỗIQaẩniu

Xuy nhiên tô i đẵpÌLai ỉiàũỉi động cần. t&ệữ đối vơi ĩ h i ễ

những lú c bấy giò’* rõ rang laTM đang nuôi tham vọng muốn *rở thkữh một lã n h chua cua th ờ i xa xưa, bơi v l hàng ngày tô i đều nhận ổiiơc bằng chứng l à thay v ì duy t r ì t r ậ t tự t ạ i vùng Huế - Đà UẴng và t ìn h hìah. đang h ế t siío sô i dộng, Thỉ t r á i l ạ i đã giúp đỡ cho những người PiLật t i* VÌ vây mà tô i đã quyết định, l à Thi phải r a đ i . Tôi dã bay r a Đa Nang đễ g iả i nhiệm T hi, nhưng đề làm dịu bớt v iệ c nay,chung t ô i đã lo an bắ.0 l à Thi x in tư chiíc v ì lý do sức khoe và trong v à i hôm ĩ h i sẽ đ i Hoa KẴl dề t r i bệnh* Thực r a Shi đã khống đ i và quyết đ ịnh ở l ạ i chấp tửLẬĩi đề b ị bắ t g iư mot cachlcín. đáo t ạ i nhà, trong mọt th ơ i gian*

Ngmời Ẹoa Kỳ đã ang hộ hành đọng và các ké hoạch c ia tô i.Đ ạ ỉ 612 Lodge đã nhận thấy được l à t ô i không c/òn có cách g ì kinác kơn l à phải Cling cố chính, pỉxu bằng biệa pháp gạt .‘ra ngoài những phần, tư chốngđol, mac dù nhũng người * Phật tử dã trự c t iế p kêu go i đến. tong tkổng John - ị so n ’ chăng nửa* Tồng thong Johnson đã sắng suố t lạjã r a ve như khôag I nghe những-lờ i kêu g ọ ỉ cua họ*ắXet cho cùng* vào mùa auâa 1966, nguơỉ« Hoa Kỳ đẵ cổ những quyết đ ịnh sốn& oòn, có tíãb . quan, trọng, hơn hẳn sọ v ớ ỉ các vấn đề nội bộ của V iệt Haw* Lấc bấy giờ tướng Jdaxwell Taylor đang đề nghi g à i min CâJQg Hầi phồng, Tôi đâ được b iố t l à trong vòng v ầ ỉ ngày không quân Hoa Ky sẽ khơi sựchiến ảicỈỊ tấ n công thường' xuyên Bắc V iet Weun bằng máy bay B-5Ễ n lú c ếỵ.Họa Ky đã cổ khoang một phfctt tư t r i ệ u quân ơ V iệ t Haĩũ vớ i 50.000 quâA khác thuộc lự c lus/ag trấ n b iên ơ trọ n g >->1,1 vực. và. Westmoreland đang còn x iạ thêm quâa nữa*

Chính v iệ c Hoa Ky tư chối không nụíôa can thiệp vào công v ỉệo nội bô cua Nam V iêt Warn. Ỵiệo ầm th ích đắng ểy đã gây ra trọog -g iớ i Phật tư một phin ứng mạnh ngưọ*c l a i ýơi trước k ia , khÔDg thể ũko tr in h Jfchoi được va l ạ i còn co t ín h chống Idỹ nưa.

- 60 ~

Liền theo dó t ô i đã b ị g&ti cho là "bù ỉihla cua MỹM và trên tường trong nhiều thanh phố đã xuất Môn dòng chữ r ấ t quen thuộc "Người My hãy cu t d i !"•

các cuộc biêu tin h sau việc g ìã ỉ ' *iêiu tướng Thi dã gậy nhiều sự lo Ễu, ơ O a-sinh-tơn BỌ l à nếu t ô l b ị l ậ t đỗ t ^ ì cỗ thỗ một chính P&U theo khuynh hương trung lập của nhưng agười PhẬt tư sẽ le t* thay thố o lừ mồng 9 đến ngày 20 tháng 4f t ặ i Nhà Trắng đã cổ ỹ pkiên họp d\xọo t r i ệ u tập một cách khấn trương v ì cuộc khũng hoẫng ơ Nam V iệt Nam vat • trong cẩc phiên họp này, cấc thành v iên trong chính, quyền đã duyệt x e t l ạ i các đường l ố i haah động mà Hoa K.ỳ con có th ê ap dụng đuyc ơ V iệt 3ễanu ' 'ẩ ’ ' Ị

Hai đường lổ ỉ hành đông chính nêu r a l à đường Ị ổ ỉ A do George Carver, mot chuyên g ia phân tích, cua cơ quan trung ươDg t ìn h bão đ dề, x u ấ t, nham t iế p tuc không t^ay đỗỉ sư cam k ế t cuaHoa. Ky va dường l o i

• c cảa tbií trướng ngoại giao George W.Ball kêu g ọ i sự -g ia i kết cua Hoa lsỳ ở V iệt Naỉa. B all đã nói : "Chung t a nên tập tru n g sự chú ý cuachdng t a vao v iệc làm giậm bớt cac ton th ấ t cua chung t a ••• Thật r a không còn đuímg l ổ i hành đong tố t đẹp nạo dànliclio chung t a nữa11 •

Theo đường 'lổ i B th ì đ ạ i diên t rợ lý bo trướng n g o ạ i g iaô Leonaxd Ưnger l à tẫn thàùh. v iệ c t iế p tụ c cuộc chiến t^anh nhưng đồng th ờ ip ịia i £Ìm cách đ i đến một ộự dan xếp <bằng thoa hiệp* va theo đường x ổ i JBP th ì t r ợ iý bộ trương qnop phongJohn Mo Naught oa l ạ i đưa r a l ờ i khíiyên c a o l ạ t i ế p t u c c ũ o c c h i ế n t r a n h !,v ơ i m ộ t tr iễũ L v ọ n g b ỉ >q u a a ,f»

Quyết điữii đấ được la y nếu như 00 th ễ nổi đếy l à một quyết địnhI l à khôngcổ. thay đỗ itrong chính sẫch i Will'iam Bun<iy,tzY l y l i trương ngoại g iao phụ. trá c h cac vấn đề Vien ỉ)ông^ mặc dụ tán thành v iệ c t iế p tực t i ế n liànli ch iến tra n h , nhung đã nổi trư ớc gàn như t i ê n đoán l à 1 flCuôc cbiến tra n li ở V iệt Nam cố thề se t r ơ thành, một đ iều mang ta iiiọ ã đến cho chính, phu này# í t nhất cung gi-ống như cuộc ch iến tran h Triều l i ê n đ ố i vơi tống thống Truman hồ i năm 1952 vệy1!*

Bầu không Jch£ căng tìiẵữg ơ s à i GÒn đã lê n ca©« iíguời t a tổ chức biêu tình, hàng 'ngay l tại'ổ& ỈG ồn yà Chơ Lơn - khu phố cua người Trung Hoa I dươi nhiều h ình thúc khẫc nhau e cổ ngày cổ những t r a i trangkhỗe mạnh tro n g phong tra o thanh n iên Phật tư , phân b iệ t đưực do áo sơ mì trăn g mà iipm ặc, đâ nỗ i xung( lê n và l ậ t nguỸC b ấ t cự xe h ơ ỉ hoăo xe dip nào cua Hoa Ky không cổ người c o ỉ g iữ mà iaọ th ay , và họ đã. ném đa

f í • I I

- 61 - XH

vko các của sỗ« Qua ngày kề t iễ p , những người biêu tìn h nay l ạ i cóthễ đón* một va i trồ ôn hòa hơn : với khoẳng 2.00Ồ ogươi, họ dã ngồi mọt ? cách k iên ữhSn tron& 3 g iờ đong hồ trươc Viện hỏQ đạo đe nghe các bài th u y ế t pháp mà t ín h chểt bạo lực ch i dưọ’c che đâu ơ be Dgoai*

T ạ i H u ế , c á o n h à sư đ ã CQĨŨ c u ộ c đ i d iề u hajah khoan t h a i t r ô n cầuBgang cua sông Hương trong lilc dổ th ì các nhà sư t r ễ tu o i hơn đã tìmcách cliưaờ minh cho thây Huễ l à t r ắ ỉ tim của "Phong trào tranii đẫundọ

nriêc họ chiễm lẩ y đ a i phat thanii và to chượ một cuộc-bleu 'tinh. ngoit ạ i trường đạ.ỉlioc« có nhiều quân nhân đã cone, khai đ i theo "Phongtràotranh, đẫu” tro n g đố cổ cẫ tướng Nhuân, tư lệnh sư đoàn 1 bộ bỉnh*

iGấc cổ vễựa Hoa Ky ở miền Trung đã không khỏi cam t>ỗy nghẹn ngào

bơ i v ì b ấ t t.bìãbL l ln i i ixọ b ị lâm vao tin h trạn g phai cố vốn cho những qụ.ân Dhạ q quyểt tâm muốn l ậ t đỗ chính phu mà agười Hoa Kỹ đã OQỊH kễt ung; hộm Việc người Hoa ivỳ tỗ r a tức g iận , cũri£ l a dề h iền thôi* Chính t ạ i dâyf ÌLO đã bỗ r a b iễ t bao rứiiêu t iề n cua* mẫtbao nhiêu th ì g iờ , mB h ô i và Will đê ciíu vãn môt d á t nươc khỗi b i côns, san th.ong t r ị , va iiộ ồa được níĩứờí t a ;lĩwn g ì đế cóm ơn ? gPọ đã b i lăng mạ, phản bộ i va không bao lâ u chính cơ quan thông t i n Hoa Ky d ẫ .b i người t a c3 ỉ đốt phá thaabL t r o b ^ i. Trong su ố t phan cuối của mùa xuân, người ta vầa t i ế p tụ c to r a căm thù đổi vơi t á t cả những g i co dính l í u đến Hoa- iổr» và eắc phà bình, luận nỗ i tiễ n g như Cyrus L. S u lzb e rg e r,người đã đễn gặp t ô i ơ S a i Gồn lú c bây g iờ , đã v ĩễ i tron£ Niu OốQ th ờ i bẫo Ị à V iệt cộn£ dã xâm nhập sâu vao trong ' phong trà o của yQhững nngười Phật tữ .và cần ph ải lèưn mọt c á i g ì , nễu không t h i Đa Nẵng và Hue sẽ sụp đỗ* lừ h a i ngả Jchac áhau, những nguời Phật tử vk cộng sần đã găp nhau ơ t ạ ỉ ngã ba đường va bây g iờ họ đã cùng nhau đ i chung l ổ ỉ , chính. l à do cộna; sả n đã khéo lé o khái thắc tình, trạn g xáo tro n do những ngườỉPliật. tư gậy ra*

Những đ iều t ô i nghe đuợc cho thẩy l à t ìn h h ình đã xẩu đ i nhiẽu • Rồi bong nhiên t ô i nhận dược bằng chứng l à nÍLiẽu ‘Phật tư đã đước vũ traữ g r ẵ t đây đu, /đặc b iệ t l à nhóm "quyễt tư " , và mỉa maỉ th a y ' : l ạ i đã đươc vũ tra n g vỡ ỉ sung cua Hoâ,

Họ đa có đưọ^súng ũày một cách g iản đơa l à x in đâu quân vào một s6 t r ạ i huỗn luyện ơ đ ịa phương mọt tlxời g ian r ồ i bồ trổ n mang I theo vũ khí của t r ạ i cấp P-kẫt. Tô ị CO cỏm nghĩ giống ũhư Sulzberger làbệah Uũg thư ũkỵ J-UC ẩy đaíi£ la n rộng một cách qúa Phanh, chống, và hỵ vọng duy ah ấ t đễ cứu người bênh - tức l a chính phu - l à phải g ỉả ỉ pliẫu, cắ t

bo Uh5 ung thu t ạ i nguồn gSc* Tôi dã quyỗt đ ịn h làm ngay oôngv iệ c nay va cliuẫa b ị kễ hoạch đễ lfg i ầ ì phón^" Đ& Bẵềẽ*

T ôi 'dứn.®: trư ơc một sư khó khan quan trọ n g : cổ nen thông báo cho người Hoa Kỳ b iế t ve ý đ ịnh cu a t ô i hay không ? Tôi đà câu niiắc kỹ vấn đề nay va cuỗi cùng t ô i đã quyết địãbi giự b í mật kể ỈLoạch cua tô i*

.Rọt cuộc t ô i đã quyễt đ ịnh t i ễ n hành cuộc f,g i ả i phóng” vuag Đa líẵng một mình, tô io Tôi dã không 'tham khẳo ỷ kiềar người Hoa Ky*lúc bẫy g iờ l a V* Lodge đã ũ ổ i vơ i t ò i , trư ớc lứii. r ờ i V iệ t Wain đ i'H o a ứ ặ l à . n ổ i cỊatmg MhàTrắữg t i n tương l a nễu tô i thtcc iixên cìưọx mọt ch ín iisácli cứng rắn t i l l v iệ c nà^ s i có íc h cho no lự c t i ễ n ẳ.ạjỂỉa ch iễn tranh* Luc bấy g iờ tô i dẫ h ỉ âu* áhông còn b ẫ t Gẩ* một sư nghi ngờ nào cả) l à Hoa Kỳ muon cổ ở ttam V iệt Kajn một chính. pliu có tìLực quy en đễ yếm t r ợ công cuôc cam k ể t v ĩ đ ạ i mà Hoa J£ đang thực h iệ n ỗ* V iệt Nam. .

Chẳng mẩy cixổc t ô i d i âhỗn th ẫ y th ờ i điễm hành đọng đã dfcru Một sư đoàn bô binh đã thực sự l i ê n k ễ t vớ i những người Phệt tư . líliSng lự c lựọttg thUộc dặc khu Quảng Đa cũng đã,làm như vây Toi b i ễ t chắc l à nễu đa H t ìễ p tục tro n g vòng ỉ |ậ | tu an l ề nữa tiDX t ẵ t cả miền ĩ'rung sẽ l o t vao ta y nhữũg người Phật tự và họ sẽ tuyên bố vùn~ này l a . một vung tự t r i# Đai phắt thanh, cấc cơ sỗ’ cua t ^ Ị xã và tong han#. dinÌL quâa dộ i ở Đa Itfang đ ỉ do ahững ngừoỳí Phật tư chiễm g iữ . ỉữũĩng người n ỗ i lo ạn đã dùng phương pháp xỗỉíi nhập cua du k ích cộng sả n , đã phat .vũ kỉil cho dan chungẳỗ Đa. itâữgt đã tổ chức dân chung thành, nhổm và uy ban, rứiổDi này cổ ỉirẩch nliiệm tỉxeo dõi ọac áhổm k ia '. -Những người Phệt tử dẫ cÔDg bố lện h cẩm kìLÔng clio bất cií a i ở Đa l|ỊỊộậ nghe đ à i phat thanlì S a i GÒn. lNiổi mot cách khấc, Đa ìềẴiiặ đã é»&fl g iống như một thành. ph.0 b ị côn^ sản chìểm đóng. Do đọ mà ngay 14 tháng 5 vào liĩc 3 g iơ khuya, .tôi đe, t r i ệ u tập 11101 h o i Ig h i cẩp cao vớ ỉ các ch i huy quần Bự của t ô i đề đem kễ hoạch cua to i ra thirc h iê n . Đậy l à một kỗ hoạchđưực g iữ b í mật cho đển. độ mà ngạy cả tương Thiệu t ô i cẩng đa không cho b í ẽ t , đừng no i ch i đển người Hoa Ky* Ếỗạ 5 g iờ sắng cấc ấơa v ị phụ tr&ch. • títưchiện • kễ hoạch đã bay r a ỉ)k lỉẵng vơ i sư yềa t r ợ cua khống đoàn may bay kiia tru e và th ả bom ciĩa tô i* Tôi đã c h i định- tuơng

tỗGg tham mưu trương làxa tư lệrứi cupc hàrứi quân nay* ÍDôi r ă t t ỉ e c l a tro n g cương ív i thủ tương chínii piùí* t ố i đã piiai ợ S a ỉ Góa* Xaio khơ i đầu , cuộc hành quân đã,không găp ổự chổng cự nào đang kề* Chúng t ô i đã •SU! dụng l ín h dù, l ín h thuy đánh bộ và x e ’tăng và đanh theo l ỗ i đăc công. Chung tô ỉ đã t r i ệ t đồ sả dụ. AS yễụ tổ b ầ t ngờ đễn xmlo mà

\

- 63 -

chung t ô i đã ohiễm được đ à i phát thanh và các đ ịa diem then chSt kliac gần như l à trước khỉ phe chong đổỉ co th ì giờ đề thưc dậy* Mục tiêư chính cua tô i khôngphâỉ là kha dân sư c lĩ a t h i xã mỉi l a CO’ sở ch.1 huy cùa quân đ ộ i đã công khai đ i theo những người Phật tứ* Ngay kh i đổ chung t ố i đã gặp phải một VỖLU dề khổ khán : vâtì đề l ỉê p quan đẽnngười Hoa Ky«

Chẳng khổ g ì đề tươũg tượng r a được sự kinh hoàng cựa nhữngngười Hoa Kỳ ơ Đa ^lẵng* Luc bấy g iờ họ đang làm cổ vẫn. cho một số đơn v ị cũà quân đ ô i V iêt Nom va các đơn v ị này đang b ỉ các đơn v i khác cua quân đô i V iệ t Nam tẫ n công* Không b iễ t đươc vẫn đề bên. trong cua cuộc hanh qiíân, các cố vẫn Hoa Ky này lúc ỗy đã tư h ồ i là họ phải ung hộ ẸiX 'đây. LÍnli thủy đáoh bộ Hoa Ky ở Sa Kang d.0 tưỠDg Lewis w. Walt ch.ỉ ìxuy và tướng Walt đồng th ờ i cũng l à cố von cua quân đoan lề toalt đã to r a g ỉận dữ trựớc một cuôc tẩn công tr ê n phần lãnh thồ mà Walt tự cho l à mình, co tra c ỉi ữhiệm mà l ạ i lchông đươc cho b iễ t trư ơ c .

Một so binh s ỉ thuộc quân đoàn I đ i theo những người Phật tư đã thực sư ch ia pkáo cua họ về p h ía căn cií không quân Đà Diẵng klxi may bay của chúng t ô i đắp xuống va. đẫ đe dọa cho nỗ sáng* v ì lo láng muon trá n h đỗ máu, t ô i dã g o i gipy nổi. ra. Đà Nang và r a lệ n h ch.0 một ch iễc mẩy bay quần t r ê n cho phao binli đống và th ả xuổng một th.ông điệp : "nếu một phat pháo bắn r a , t ô ỉ sẽ t ỉê u d ie t t ẵ t cẳ các pháo ỊỊ t ạ i căn cií phao b in h 11. Căn cií pháo binh nay b iế t i à t ô i s i làm như tõ i đã nỗi ch.0 nên đã kỉiống có phát phao nào bắn r a .

Tuy n h iên , k h i thay ch iễc may bay nổi t r ê n - mặc dù ch iễc may bay này .đ i t h i hành mọt sư mạflg hồa b ình - tương Walt đã g iậ n ảSf và l i ề n sau đo tương tổng thafli mưu trương cua chúng tô i đã g ọ i g iay a ố i về văn phòng t ô i ơ Sài.GÒn và n ổ i ngắn gọn : "Iưang Walt yêu cầu t ô i ngưng cuôc hành .quân va nểu chúng t a t iễ p tụtc S& dung may bay đề yễm t r ợ , ông t a đe doa l à se cho may bay Hoa Ky bay lên đễ baa r ơ t cacmay bay cua chúng t a ” *

ỉ)ễn đậy t h ì t ô ỉ l iê p . lạ c vớ i đ ạ i sứ Lodge, Lodge b iễ t về sư de doa cua tương W alt .va n ổ i thêm : "Tôi phải hĩ>ị đ ạ i sứ xem 00 phải đó l à ch ính sách cua ch ink phu Hoa Kỳ kay không. ìíếu thực đo l à chính. flấch, t h ì t ô i ae bay r a Đa ttẵng trong vong 10 phút va hưỡng dan cac may baý trong cuôc hành, quâa đễ xem o o i quâa độỉ Hoa Kỳ cỗ can đeua bắn r ơ ỉ tíạu tướng nước V ỉệ t Iviajai hay không*1 •

Lodge đã không ngơ l a tô i đã íiổỉ vơi liodge như vậy và có hưa l à sẽ gở i mọt thông điêp ngay tưc khắc cho Wảltễ ikiặc dù câu chuyện đã xảy r a óỉpỉ tr ê n , v i tư lệnh V iệ t’Nain rigay t ạ i đ ịa diêm hanh quân vân còn yêu câu tòỊ bay ra» VI vậy aà vào giờ com trưa tó i dã bay dễn i)a

.ttẵng đế duyệt x ể t t ìn h hình* Tôi ch ĩ th ỉ cho các tư lện h chiễn trường của t ô i sắp hàng các kiaẫu pháo lơn nhất cũa chung tố i ch ĩa thẳng vầo căn cií cua Hoa Kỳ ơ ph ía bên k ia con sổngnhỏ* Tôi đã dăn s "MểiẰ ' quân đôi Hpa Ky khởi sự bắn rơ i móybạy của chung t a tỈLX pỉiải t iê u d iệ t ngay cán cứ iíũh. thủy đanh bọ này. Đẩy l à lệ n h 11.

Tôi ch ỉ vùa nói xong, th ì tướng Wait gỡi một thông diệp yêu cẫu t ô i đễn gặp đương sư, t ô i đoán chừng l à Walt đã nhận được thông điêp cua tò a đại sứ Hoa Kỳ ơ s à i Gồn. Tôi'.đã t r a lợ i l à t ô i r a t la y làm t i ể c , v ì tô i không cổ th ì giờ rản h ế Một; v a i phut sau , Walt lặ p l ạ i l ờ i yêu cẫu của ông ta lâ n riày với vẽ nài n i hơn. Tôi van t r ả l ờ i I"không"• Sau cùng Walt đã g ỉ i dến một thông điệp : "Vậy .th ì t ô i . cổ thể đốn é>ặp t h ỉ tướng đưọ’c không ?” Tôi' g a i l ạ i một thông đ ỉêp đễ t r a lờ i : "Không, tô i lỉưn lẩy t i ễ c l a tô i h iện g iờ đang r â t bận".

Hốt cuộc Walt l ạ i gởi môt thông đ iệp cho b iễ t l a Walt cố nhận đươc ch i th i của O a-sinh-tơn đễ thảo luận với tô i trước kh i t ộ i rờ i

~ Ệ l toang* Xilặc dù t ô i đ ã đ i ê n t i ễ t v ì t h á i độ c u a W a it , nhưng t ô i cũ n g

cam thểỵ l a trò khôi h à i aày đã keo d à i kiaấ lâ u r o i và bơi v ì t ô i ơ trong th ế chú động, iiên tô i đã có thễ tỗ r a rộng lượng. Toi đã t r ạ l ờ i : "Được r ồ i , tô i có tĩiề dàrJa cho thượng tướng 5 p h ú t" . •

Dã ]£hông hề cổ chuyên l à tô i đ i dễa gặp W alt. Walt đẵ đễn ẵ văn. phồng nhỏ bé của tô i t ạ i căn cư khổng quân Đà l\iẵng vơ i lãn h sự Hoa Ky ơ Đa, uẵcg, một ngươi đã công khai ung hô nhữngng 1X0’i P h ậ tệ'tỉ* Walt' đã c h à o .tố i h ề t sac- l à đúng đắn và sau đỗ t ô i đã h ỏ i Walt ; "Tôi có thề làm g ì cho thượng tướng ? và tlúrợng tướng muon, g ì ?M.

"Tại sao thủ tướng đã haãh. quân r a đậy ?” w ait đã L.ỖÌ t ô i ,

"Việc đổ co tỉiực Sừ can hệ gì' đèn t&ưỹng tướng không !M; t ô i hỗ il ạ i .

"Câu- chuyện l à như tiiễ nay, l ô i l à tư lận l\ l ín h tbủy đánh bộ Hoa Ky ơ t ạ i đây và t ô i l à cố vẫn cua bộ tư lệnJa V iệ t Mam ơ vùng r)ầy. Tôỉ nghỉ rằng tròng cương v ị cua t ô i , t ô i có the được cho b iễ t về .điều g l

"Trong nhưụg cuôc hành quậu thông thưừng có l e %h\xơỉi& tương dã được thông báo", tô i đáp l a i , "nhưng trong những cuôc hành quân k iều nay th ì không* Đly l à một vẫn dề n ô i bộ - g iữa .đân chun^ va c h í nil phủ* NSu tô i 00 thề n ổ i th ẳ n g ,’ th ì cuộc hành quân nà> không có can hệ g ì đển thương tướng và thượng tướng không cần phải b ỉể t đến v iệ c aày . Tỉiirơng tướng nỗỉ cho t ô ỉ b iễ t , . thưcmg tươũg đã phuc vụ. trong quân dộ i Hoa Ky được bao nhiêu năm r o i ?*••

' Vơi vẻ h ơ i ỡưng s ố t , Walt t r ả l ờ i l a Walt đã phục vạ 23 nam trong quân lực*

"líhư th e ” , t ô i n ổ i " th i với th ờ i g ian trò n g quân đ ộ i la u . như vậy, thượng tươâg phải b iễ t l à đô i k h i một s i quan nhện được c h ỉ t h ị Qua tồng tư lệ n h CU8Ế minh trước kh i hanh quân b ắ t đều, hoặc tro n g k h ỉ hành quân đang t ỉ í n hành và có k&i sau cuộc hành. quân, có phải phư yệý không ? M* / X • ■ *

1 y 9 0

IQxiv Walt g ậ t đằu xong, 'tô i l ạ i a ó ỉ thêm, ,vaễu tô i n g h ĩlà thựợng tướng can b ỉễ t bạt cư điều g ì về môt cuôc hành quâa, t h ì l ề đương nhiên la tô i se thông bao thựơng tương k ìể t , nhưng đây không phải l à một trường hơp nhuf vậy,f«

W a lt V aạkhăng k h ăn g . g i ũ ý J c ỉễ n v à n ổ i ỉ IỆI\ihưng ẳtJbu tư ớ n g b i ễ t

rằng ỉ)a iMẳng vần yêa t ỉn h ẵ LÍah. thuy đẫah bọ của t ố i có tiiộ đ i vào cảo-quán rươu đễ uốhg. Tôi khônghiều t a i sảo thủ tư ơ n g lạ i phải đua quận‘r a đậyn.

nỉ)ố l a ý k iển của t-hượng tướng chứ không p \ẳ ỉ cua tô i# Tôi h à i lòữg b iế t dtrơc l à l ín h thũy đánh bọ cua thuỶHg tướng còn cổ 'th ê đ ỉ r a pho đễ uSng rượu, nhưng vỉệọ.-này không l i ê n quan. g ì đếa đ iều ma. t ô i đang cố .gắng làm và đó l à t á i lập l ạ i quyền lự c cua chính phu trung uơũg. Giả dụ một đơn vịH buộc bọ tư lênh cũa thượng tướngókổng l ạ i quyía ch l huy cua tỉiương tướng t h ì thương tLỈơng cọ chịu dươc Jchpn£ ?"•

Tôi b i í t l à Walt * ỉ t r i l ờ i "không11. 'T ô i l ộ ỉ n ổ i t iễ p s "Ilxôi đưọrc, b i / g iờ a in cổ n ặ t thuồng tướng ừ đây tô i muon nối với. tiiuyog tương u ộ t v à i okuyfn« Ciuíttg tô i 00 mọt chính phủ ơ s à i ữbn và t o i l a tầụ tuớữg. ỉỉtu những người Phật tu ở đay 00 gắng hkoh động dỗ l £ t

đỗ chính phu .của chứng t ô i , t h i tô ỉ cũng ơ tro n g trương hypgiổag túiư thượng tương k h i tỉxượng tưỚQg th.ồy b ắ t buộc p h ả i t a i lậ p l ẹ i «'y quyễo k h i cố một đơn. v i thuộc bộ tư le a b của mlỉih. Qốỉ lê n cỊiỐag đổi**®

Bẳy g iờ W alt đã tỏ vễ trốm lặng hơn, thông cam ho’ũ và W alt đaiiỗ i t ô i vớ i đ ô i chú t lo ữ gại t r ê n sắc mặt l a t ô i s ẽ hành quan tấ n côag r a Huề haỵ không ? Tôi t r ả l ờ i vớ i Yifali l à "không" và W alt h ìn h ahư đã cỊứn thổy h é t sức yên lòng* ÍPôỉđẫ đ ặ t xong kẽ hoach c ỉ a t ô i đ o i vơ i Hue* Theo tô ì bờ b iến Ệ miền Trung, g iong rihư mọt con r ắ n / v ớ i Hue l à đẫu ram* ĐÙ lM ng l à thân va n a ỉ t in h Quảng TÍn và Quảng Nam đang tlieo những người P hật Sư và ở ve p h ía nam I)à Nang l à đuôi r ắ n . T ôi dãkhông muổn g i ễ t chễt OOQ rắn này, v iệ c mà t ô i cổ th ế làm đuợc nễư t ô i tẫ n công Huễ, đầu cua rắ n . v ì vậy mà t ô i đã đánh’ vào th ân r ắ n - Đa Nang, mot cảng ơ miềnTrung, s i í t gậy 331 c đông hơn l a Hue - để nhằm

'làm tê l i e t r ắ n • Bây g iơ t ô i .dư đ ịnh phong to a p h ía bắc và p ii ía , ữtìõSk Đa "Hang. Thoo t ô i , trương h^p uày hìũh. như đã lố một v í dạ thực* Ịioàn hảo t r c . ^ vẩn đề k ễ t hợp chính, t r ị vớ i b h iễn tiLiĩật quẩn sự , và lau. này t ô i có ịCỉậni nghĩ l à , mặc dù h o i ay t õ i dã cổ một th e đứng r a t t ố t đ ố i vơ i J.ohnson’, nhưng liíc bấy g iờ mới l à lú c mà* oẫp ilãnli đạo 'Hoa Kỳ đ ã b ắ t đ ẫ u t h ự c s ư t i n tư ơ n g C' t ô i á b i ề a h ơ n v à đ ã u n g - h o t ô i .m ọ t

cách nghiễm- ch ỉnh hơn.

ầặàỵ 20 tháng 5 k h i iiOdge t r ơ l ạ i sài Gon, liòclgÊ hình. như 'đã ỉiễ t sức h à i lotìg về k ế t qua cua .v iệc t ô i ặẵ lam . Lodge l a jnot nha n g o ạ i g iao g iỏ i , dù cho cam ngh i cua mình như th e nào chăng nưe9 nhưng Lodge độ. khôũg bao g iờ dám co vấruứ iẽu g ì cho a i , va đo cũng l à tiurc c h ặ t cua t a i k h xử sư của ô-og ta«,Ị5ữumg tro n g d ip Clay, Lodge đã Qố n ó i v ơ i t ô i : '‘lô i, đã, lẩ y làjn Vui sướng b iễ t đừợc thủ tương đã lá y quyễt đ ịn h hanh quân r á miền Trung, liễu th ả tương không 'làm v iệ c đof thỉ., có p tiiả tương đa làm cho t ô i p h ả i th ẫ t vọng"*

ìiầư cũng thừcmg xay r a , 'sau này t ô i đ ã .,trơ thàiịh. bạn t ổ t vớ i tương ’Walt và k h i t ô i đ ỉ / thăm vùng Đà uẵag t h ì đô i k iii W alt đã cung bay chung 'trêgi oh íểc máy bay lê n thẳng cua t ô i đễn thăm- nhưng đồn xa x ô i hếo lánh# Toi cungfdS. thường tro* l ạ i tổng hanh, d in h cua W alt đề dùng bữa trưa* GÕ một l&n, t ô i n ó i vơ i Walt l a t ô i h ễ t sức aung sương k h i tixay ch a i tương iff Tabasco t r ê n bail ân#. Đay l a thứ nước tương mà t ô i ưa th íc h . ' . ễ■ ỉ 5" ■ * Vv- • • ' íV.;' /"Wặì .ề« agSwgg y

«ỊHể à 11, Walt, n ổ i , "người sản x u ấ t 'ih ií mrơc tương này ớ Mỹ l à

- 67 -

một tron^- nhưng D^ười bạn to t nỉiSt của tỏ i va t ỏ i s ẽ lo cho thu tirưng idiòng bao g iờ th ie u ntrõc tixơn& Tubas co t r o su ố t d ơ i cua th u tương*1*

và thưc sự ViiQ.lt dã lo v iec này* Vnelt đa dtìỉi xep (lè t ò i nhịn, dươc một thùng nước tương Tabasco moi th ấ u o fthtfng Tabasco là lo ọ i nươc tương mà người t a phải dùng có miíc đọ và t ô i đã phai bo l ạ i iLhoajag cá chực thùng ơ S a i GÒn sau k h i i!ỉaja V iệt ỉ\lam sụp đo.

Hue đã không &ây r a lchổ kiiaa nao như t ô i dã dự t r ù . 'Chung t ô i đã c ắ t diỉt t ỗ t cã những đường lọ x u ầ t p h a i từ ỉỉk Nang, eang g&G n h ỉ t cua Hu$» á l cho n h iê n - l iệ u , thực phầai hoặc các l o ạ i t iề p l i ê u khãc không th ễ <ìi qua đươc* Co đô Huễ, do T r í Quang va tướng lihufin kiêm so á t , không bao lâ u sau đổ đã đầu hàng Va cixi dễa lvlc ễy t ô i mơi g ơ i cảah. s ắ t dã c h iề n r a đễ g iư t r ậ t tự .

T r í Quang được đưa đ i s à i (xòrí bằn& máy bay mặc dù v iệ c iưa nhà. sư say Eiê chính, t r ị nay lê n may bay đã l à ca một vẫn d ề , bỡ i v ì , theo

, l ơ Ị ’nguợị p h i còng th u ậ t lạ i- v ơ i t ô ỉ , t h ì k h i T r í Quang nghe n o i l à mảy bay đ i s à i Gồn sẽ baỳ tr ê n b iề n , T r í Wuang đã đinh, n in h l à chung t ô i sẽ đưa y lê n may bay đế đem vứ t y xuổng b iê n .

Tôi đã p h ả i thận tro n g v ớ i T r í Quang, bơ i v ì t ô i khon& muổn ' làỉn ốko y trơ thanỉi một n^ười tư v ì dạo, cho nên t ô i đa quyễt định xĩi flự th e o cắòh ôn hòa và áp đung h ìn h thức g iữ y t ạ i nha tro n tí một bộnlLVÌen ơ s à ỉ GÒn. Bièi; trư ơ c các* mánh khổe mà y sẽ dùng đểnf t ô i đã chu tâm chọn một bệnh v iệ n tron& dổ có 'm ọt bác s ĩ l à bạn cua T r í Wuang# T r í Quang đã ơ bênh v iệ n này "bo i dưỡng” tro n g v à i th an g , nhưng gàn Dhư l a vừa vào bênh v iệ n là T r í ^uang đ i tuyên bổ l à y sẽ tu y ệ t th ự c •

%

Dấy ch ín h l à mánh. khổe mà t ô i đã dư t r ù trước* iỉhưng m ă cd ù v ớ i t ấ t cả cạc b à i v i ễ t t r ê n báo về c á i c h ỉ t sấp đễncua T r í Wuang, ìxitúi rứnr T r í v uaJTig đấ khộng bao g iờ gay đ i . Aỉõi k h l cac c6 vẫn Hoa i^r k o i t ô i l à k h i nào T r í Wuang sẽ c h ễ t , t ô i đã đáp X "Uỗu T r í i^uang thực sự l è một nhk sư t h i Ệ'Cữ l ẽ T r í Wuang á e ,Qh'&%ễ nhưng T r í Wuang l à ẻ người h o ạ t động ch ính t r i và người bẹua bac fll cua y đang cho y ăn mọt -cách k ín dáo. cẫc ông khỏ i th ấc mắc, v l đổ i Tơi một người h o ạ t dộng .ch ỉn h t r i , ch ế t l a k ể t . T r í Quang phải sõng n íu y auổn t i ễ p tự c 3 ự nghiệp chíóh. t r ị cua y Mv

Hồi thấng 6*19 6 7 » t ô ỉ đã kêu go i quân đ ộ i Hoa Kỳ tăng them quân, số của họ lê n 600«000 người đề tưang xưng v ố i lụo lựyng V iệt from . của

ị- 68 -

chúng tô i* Luo bểy g iờ quân so Cualỉoa Kỳ V Nam V iệt ÌAOĨÙ l à vào khoang tr(D <+59 «000 người*

R obert Mc« Namara sang thăm V iệ t Nam đề ước t í n h t in h h la h và toestoorelcưKÌ đã đề x u a t tăng thêm 70*000 ngư ờ iẵ Tuy n h iê n , JklCo Namara muSo g iữ moi sự tăn& thêm quân ở mức t o i th iều o Ca ỉ ia i đều đã bao cáo về tổng thồng, và tong thong cổ' hứa l à quận sổ Hoa -Ky ơ V iệ t lĩẽưạ se đuyc tán g lê n nễu có nhu cằu cần t h ỉ ễ t . , ỉíhưng tru ớ c -khi tă n g thêm q u a n , 'Johnson đă gơ i tương T ay lo r v à c la rd C l i f f o r d đ ỉ một" vồng cấc nưỡc ơ Vien Dông đề tim thêm sự giúp đỡ cua các nưỡc thư ba«»

Tối cổ hiía vơ i T ay lo r và C l i f f o r d , l à òhung t c i sẽ tă n g lự c lượng Nauã Y i Ị t l4a.m lê n dễn 6b5-000 n&ườỉ, mác dù Thiêu đã c h o n g - l$ i v ỉê c tă n g qua cố n iy v ì sọ* xay r a xeo trộ n tron& n ề n 'k in h t ễ , VQ đễn tỈLang 8 f Johnson hứa g ỡ i thêm sang V iệt xiam từ <+0.000 đễn 50*000 q uâa ,đư a tổng so quân đ ộ i HoQ Kỳ ơ V iệt ItíaiH' lê n đễn nưa t r i ệ u ngươi.

Tong thong Johnson va t ỏ i dã lam v iệ c ăn ý v ớ i n h a u , mặc dù CC một Xầri l ò i đe lẫ y làm t i ế c l à , tro n g một cuộc h o i ngh ị ơ Guam, John­son g hoăc cắc CC vẫn của Johnson đã tư chố i khõrig thu\c h iệ n một sấng £ iễ a do t ò i cưa ra« ì)0 l à một ý đioh. g ian đơn, táo bạo. 1'ôi muon đưa Iuíc lwc/n^, liam V iêt uaia san& bêr1 k ia biên g iơ i , đ i/v à o la nil th'o cua OGg I i | Chi iilinii và t J i i e r lậ p laot căn cư ỡ Bắc V iệ t , hềa Cọng sản đ ã cố wiÃe t i i i ễ t lâ p ứu’Ọ’0 một d ính lũ y ơ Idiền i\am t h ì không cổ lý do g ì mạ. k&uời Ji&j£ V iệ t Mập i ạ i ìchòng th e xây dựng mọt căn cií an to àn ơ m iềa Ầẩc àươCm Vơi SỘT; cán cư như vậy, chung ta cổ th ề động v iê n dhũngỊi.,ểuơ i oÌLổag cềtằỊg, sản. ơ iaie£ Bấc, và b iễ n căn oứ này thành. một khó iriiăn chiễrl luợ c đổi vơi lÊgurơị côn& 30X11 ' t ừ lâ u họ vẫn cho rằn g Bẳc V íệ 't l à một n o i ao toà:'i Ơ.Ộ &ơi quân và đồ t iể p l i ê u vao Itfạm đề tẩ n công chúng ta* ỵ ỏ i clẫ tìnix nguyện nJbẬy đù xuống Bắc V iệ t đễ dwt huy căn cư này. Hất t i ẩ c 3.a -tồ n g thống Johnson cỉã n o i : ,,Khôcế,,> và quân lự c V ịệ t Nom khóíJL& CO QU kha năng đ'ề g iũ’ vững một căn cií, như vậy nễu không có aự yểm t rọ ’ V9. t i l p vẽ cua Hoa ixỳ. \

ĩiaậ t l à ạô t đ iều n ể t aức đẩng t i ễ c , nễu t h ì cố l ẽ ciỉúngta dã bước lê n con đưc/n^ aẫri đêE. cMễn. thắng r ỗ i .

C h ư ơ n u . I X

THAM NHỦNG; NHỨNG NHÀ TRIỆU PHÚ CÙA CỬA HÀNG QUÂN ĐỘI HOA K Ỳ

0 V ie t Nam'-chúng tô i cũng đẵ cổ những xe hơi được sản xuất tkeo_ ' g iẫy phếp cua các công ty nước ngoàit va trong cương, v ị tliu tươngf’tô i van thường xuyên điíơc cẩc công ty nươc ngoại -thăm do ý k iễn va mong th ỉ ê t lậ p được cáe x í nghiệp cua họ* Moi quan tam cua tô i l a pkaỉ - chọn cho được công ty to t phất va đạt được một thỗQL hỉệp giao dịoh co lọri n h ẫ t cho V iệt Iu am* ' •

Công ty Miật nố i trê n đã nhờ một nha sư trung gian đến gặp tô i và. vợ tô i ọ* t ạ i nhà* Sau khỉ nói chuyện qua l ạ i một luc', nha. sư nay đã đưa r a de nghị h ễ t ạứ clà hẫp àần :Ễ*ũễu tô i ký cho phép thanh. lập

,x£ óghiệp la p rap xe hờ i- tiaV công ty Mhật nay sẽ biểu cho tô i một t r i ệ u đ ô - la bằng t i ề n mạt III 300 ch iễc xe hơ í đế t ô i TẶng cẫc bè bạn*

*

Than nhung đã l ạ mộ4; trong nhjing vềỊn đề to lớn. nhẫt cua V iệt Nam và cũng l à tệ nạn ma tô i đã phát động một ciiiễn d i ch đe d iệ t trĩriT^ong ohlếa dich. này hBl mùa đông 1965-19661 tô i đã ch.0 xư bắn trưỡc công chúng tê n g ian thươũg Tạ Vink tạ i '- chợ Ben Thaoh Sài*GÒiu,

Chơ đen Ễịao l à mọt tệ nạn đã lam. cho công chúng phẫn 09 Diiiềuhxm - bơ i v ì 'g ạ o l à lựơc.á thưc cằn' th i ễ t cho t a t cả mọi ngượi . - Hệthong 'mua tiấn gạo ơ V iệt ỉĩam. nằm trong tay mười thương g ia có th ẹ lự c ,phÈn lớn là người Trung Hoa. Họ cỗ thề ỗn định bẩt c í giá. nào mà* họmuổru Ho khơi sự bằng cắch t ỉc h trữ gạo, va khỉ tô i ch.ọ viêct chưc nhà;nữơc <iỉ kiễm so á t t h ì tô i đã pliẩt /hiện được ngay cẳ v iệc hp mang gạòđo 2 uãng sông đế tạo ra một tỉnh trạng khan hiễm đã đem l ạ i hậu qual à g ia gạo trên, t h i trường và g iấ sirứi hoạt đã tăũg vot lê n .

tiR ' ằ' ệ• l ô i cung đã phải đối phố vơi cac kiaó khăn tương tư như-vệy trê n

I th ỉ truxmk vang* i»uc bẫy g iờ đatìg cổ cơn sẵ8*t trong v iệc đầu cơ vàng ya agươi t ạ đ ỉ t íc h t rư vàng đễa noi vàng dã b ỉểa mat .trên t h ị trường • Tôi cổ g ^ i ỉ cho 'lỗng ũha *ngân kh.0 là . chính piiU .aên jđem vàng r a bãn» trong một t ỉ i ị trường cồng khai đề cho g iá vàng hạ xu ong. Bộ trướng k inh tễ lú c ểy cho b iễ t l à "Việc công khai bon vàng không thê thực h iệ n đưực. Chua cố chính phũ ũào đã làm như vậy'; hơn Dưa, vàng cua

ohuug ta do Hoa ữ viện trọ TÌ Hoa Kỳ co 15 Be không cho phép oháữ# t a bin vàng công khai”* "Gfcuing ta fl« không thực Bự bán vàng"* tô i t r i lờ i "và chúng ta ề ĩ làm nlur th í najr"*

3au tìgixcri Pháp th ì nguỉrỉ Hoa Kjr đín - viêo buôn bán oễbợ đ#a l ạ i bành trương nhự chura bao g iơ th íỵ trươc kia* Điỵ l à mật thưc trạng không th ỉ nào tranh đurọro tro0£ ouộc lỈAg khi mà ỈL&ag quto. llxúinươc ngoai 0 ạt t i í a và.0 Y iệt I i i i đặc b iệt khi nhũng quần l U ữìgr l à quân l ín h Hoa nỳf luxra£ hìtng tuần CUA họ cổ tixế uhiầu b.ơũ-ằth.u oum,người v.ỉệt Nam trong một nầB* " .

Moi đơn v ị quÌ0 đội Hoa Kỳ đỉu cố một cưa hkũ4 và mỗi QUA fcfluae qUân đội l ạ i l à một kho báu vất gom những hạng hốa hitm có ■* o&ười vô luơD g têm cố th ề l ợ i dụng đ ỉ t r ơ tixàxih t r i ệ u phu nhcr vào c a o GUML hàng quâa đôi này* Bất cự agươi lín h Hoa Ky nào mua hìiig a i ín th u i trong cắc cưa hìu3g quấn đội cunt đ%u có th ỉ bón l ạ i mổoũiìag đo Tơi g iẩgấp bon lần gift aua, nhưa* r ỉ i sau .đổ v iệc g ì đ i xay ra ? Đoàn V

.viên thuộc đoàữ oỉLỔng thạm ữằỉũg cụa tô i đã theo doi hành t r l a k tiỊựe sự cua mọt tu lệúcủi dỡ một oguời lỉxĩh Hoa Ky mua từ của hflUQft qu&a độ i ể x&ỉ đem đi bin lạ iiaọi cách b í t hợp. pháp cho* một người V iệt ầeim VỚỊ g ia gấp 5 lầ n g iã mua t ẹ i cửa quin độ i. Chiíc tu lạnli- đẵ sanệ taymười ngươỉ khắc nhau trươc khi được dưa ve đặt tron& Jũhà bỉp euồ một người bạn g ạ ỉ cua mậi «1 quM eỉp tương VlSt Nam*

•

n ế t cho cụng th ì người CÔU& chữc đều b ỉế t rõ v iệc .cấp lãn h đặo ơcặp chop, bu đa' oó nhiều sổ t ie n to lơn god t a ỉ các ngâu hàng.Chu ngkỉa.g ia 'đ ìn h t r ị l à một ỉilnh thức tham uhũng, và ơ đtu eũng đều 00 ba concua Diệm, và hý ì* những n&'jời r í t vô luKHig tâm* Trong la o mm. OU*Diệm* AÍgô ĐÌnh Nha, phự track v ia <ft au ninh, đã l t y qũi OU* Qtkiofr pkuđễ t a i trơ cho ĐfiU34 d n lao của y va dã dỉủh l íu vào nhỉềuvụ tỈA£ t i ầ av i'buôn l ệ u Ểthu8c phìậA, th ì anh cua £ iậ* , giám mụo ligô ĐÌrứi Thựo đaI t y tiần. cua <xh.ỉnh pifta eho giấo kộl 06134; g iio . Mpt t^ « 9 Ì «n kkáo oaaDiệm, Ngô Dinh Cần# 4 t lW ftiku afefc vào v iệc k lW \d á t nkx%4 t ế ^ i / « tquy%n. đặc như^oc oằậiyln ohở trế a ầ i i a va một1 phftn A fiAh ềuỐA teflUB. qul.L iệa đã cụ n fuci MI ú t oua alnh 41 lỉyn dại aứ ở Loaầ#a và th&ocink'cua b* Nhu XÌn 4*1 sú ờ Oa-ainii-tơu. . ' . 'Ệ •

♦ . > ■ ' . ■ . ■

l'lt ik i i o là ch ít bùa aJfertJtan nhũỉUi đã tỉilm r l vào ap l k ỉ hờ cúa đời sSog oủa ebúac tô i TÌ Lị kki t ip l inh đạo nhà nước đ i Bkậa r a được mức độ o i * t l n«A đ»* ,

- 71 -

N h i ề u b à v ợ c u a n h ữ n g n g u ợ i đ a n g c ổ q u y ề n l ú c b ầ y g i ơ d i k ìk ồ n ịị

ourơng l ạ i đvcọ c sự cấm do cua các sỗ t i ề n h o i lộ khi họ cố thế thuySt phục được chong ho &iup dơ bẹn' be cùa hpo Co mot dạoJ, dắc b iệ t la tro ĩig vẵn dề quan, d ịc h , Bổ /tiề n 100*000 dồri£ mà CQC bà vơ này nhập đuyc moi k h i ho g iúp cho con cua *bV'baa được khỏi b ị go i d i líu h . - dã t r ơ /tlùu&b một g iá t i ề n phồ b iền Qỗa mức mà các bà đánh x ì phế lơn VỚI nhau, m5i. k h i đ i t i ề a thêm đã n ổ i ỉ "Tôi tổ thêm mọt tâ n binh quân dicK11*

T ô i c ó b i ễ t v ỡ c u a m ộ t s i q u a a c a p t ư ơ n g ; b à n a y đ ã g i ữ l ạ i đ ư ợ c

một thanh niên kho Ị phẳi đ i l ín h mà không lấ y t i ề n của anh ta* Ngươi thanh n iên này l à 'thọ' lìmi tó c cho bà t a và dã Dgoan ngoãn phuc vụ ếí ba t á t r ò n g s u ổ t o u ộ c c h i ễ n t r a n h * * I

K h ô n g c ổ c h o n a o m a t ì n h t r ạ n g t ằr 8 n q u â n d ị c h , l ạ i l a a r ộ n g n h i ề u

hơn £ÌLU! l à ơ Chợ Lơn, môt nori nằro kễ 'cân ngay Sai Gan - yơ i'm ột ầâu S Ố m à 9 0 p h ẫ n , t r ă m l à H o a k i ề u f k h ồ n & , m ộ t a i ơ đ â y c o y n iu ổ n t h a i á

g ia 'Vầo. cuôc chiễn đẩu, và liầu. 2xễt những ngựời clia t ạ i đâỵ đều. đa. t r a n f t i r n g m ổ n t i ề n h . ố i l ô t h . â t l ơ n đ ế ÒỈ10 c o n c u a Ỉ10 đ ư ợ c m i e a d i c h . * X & iC b ọ r

LỚn có t r ê i ĩ 100.000 người trố n quân d icii. Iihưag ma pliẫi- t r ả mọt. g ia • tiền . r ấ t cao* và t ẩ t cã So t i ê n này đều l ọ t vào tay trương ty cảnh s ắ t .

gẬ - \ ‘ . • ; ' Y ; ~ . ,

H ồ i c ì> n h o a t đ o n g t r o f l g N lạó m T ư ơ n g T r ễ , c á c n g ư c r ỉ b ạ n c ù n g l & ỉ m a y

'bay cua tô i đã thường nói đùa : Mliày Kỳ, nếu sau này aoii co bao g iơ lê n lạm thu tương, va uễu anh. muon tìm v iệc cho cấc bè btua cũ, t h ì anil k h ỏ i p h ả i b ă n k h o ă n d à n h c h o ' c h u n g t ô i m ộ t c h ư c b ộ . t r ư ơ n g n a o t r o / a g .

n ộ i c ắ c , a n l x c h i c ầ n c h o m ô t n g ư ờ i t r o n ^ ; c h u n g t ô i l à ỉ n t r ư ơ n g t y c a n h

s á t quận 5 l a đuM« Quậri 5 naja troòg Chợ AiơA và muon lèưa trưởng ty cầnh a a t q u a n 5 » n g ư ờ i t a p h ả i k o i l ô đ u n g c h o m o t s ố t i ề n 1 5 t r i ệ u

n K Í x a g n g u ờ i t a b i ễ t r õ l à c h ỉ t r o n g v o n g h a i n ă m s ẽ CO ' t h e t h ù l ạ A g ỗ ĩ> ^

ba sS t iề n này.

T i ề n h ổ i l ộ đ ã ' l ọ / t v à o t ú i v a i i ằ u b a ọ c ũ a c á c g ấ ỉ b ả a r ư ợ u , c ấ c

m a c ô , n g ư ờ i ă n x l ữ , k è t ô n g t i ề n v à n h ữ n g t a y b á n r ơ t ì g m a t ú y . - n h ữ n g

kẹ gây t a i họa cho xã h ô i. vẫữ. đê ma tuy cũng 1^ một ngụồa g6c\Ịơn cua t ệ ŨẠH tham nhũng m Bạ ch phiễn lá c nao cũng cố sẵn ở Ham V ỉệt Nam và t ạ i đây bạch phiến l ạ i r ẽ và có cliẩt lương cao.

Bạch. phiSn dược biỗn chế phầxx lơn từ cây thuốc phiện đue?c #Bn& n Mìễa Biện và phằtt con l ạ i tĩrcôy thuãc phiên trồn^ ơ Bấc%Lao»ĩD^ufì^tồA tin ỉi ohi bạọỉi phiãn 3|.a Vièn Ch&n; và từ đây bạch pMỖn ứược đưa vỊi

\

*• I t

s à i GÒn bằn& may b ay , thường được dựng tro u t í có c vo ixộọ ó ó -c a co -ltìi ••Một 80 đã bay quân sư Lào đưọc Việt i<iain tlifc uliưn& pilBcjlố*n 9ẵ duyc dưa ' rề qua n^ã aâo btịy bux ù ồ ii*

• Tr ong quân lự c r a t cổ k y ' l u ậ t CIỈU huu K.ỳf l ặ n dầu t i ồn (I ễn V iệ t.Nam, vân đề dùng th u o c p h iê n có l ẽ c u i hạ a c iiễ tro n g m ọ t số í t n g ư ờ i ynÌLU‘Dgdễn dẫu th ậ p kỷ 7 0 , DỌ tư lệ n h hoe Ky đã ươc liTỌ7ig l a co khoang10 phỗn trám quâũ đ ộ i Hoa Ky ơ V ie t dã ạùog ba.cn p ii iễ n và 5 ọhỗn •trám đ ã n g k iệ n bạch p h iễ n . • .

T in h th ầ n c ủ a o&ười Hoa Ky Ỡ V iệt ỉ»am lu c bấy £ iờ dã xu ong tk ẫp *T-^ong quân đ o i một số đông l à cong úâri đễn ta o ỉ p i iẵ i đ i lĩun n g h ía vu quâosự v à so b in h s ỉ lừàỵ mu ọ ri di* ch ie r. ạỗu vè r a x CO t ỉ iễ b ị c h ể t t r o n g môt cuôc cÌLíễn traÉiỊi mà X1Ọ Knoxi^s còii UÍUUI- qaan tám đen n ữ a • ỈLỘị sổkhac đả côri" k h a i phan c h iề n v a da b ấ t ciau deo vào các b iế u tưcm g h ồ a b ìn h .T ỗ t c ả tía b ị anil hưởíj(j phan nào v ì sư t h o j d ô i t i i á i đô t ạ i Hoa ử đ ố i v ớ i cuộc ch iễ a tra ri-k và v l sư \ự a manh c ủ a phong t r à o h í p - p i (H ip ­p ie ) ơ iuỹệ • -ếT ;ệ- •* 7. ■ ■ ^

Sau k h i vu ta n s á t ễ iiạS l a i b ị pneoh p iiu i r á , uy ' t í n c u a q u ân đ ộ i càng xuoũfc> tiiẩp hơn nữ«; n^ưc/i .l í í i ì i H oa 'i\ỹ b ắ t đau cảm th ấ y mìah. như *n g ư ờ i b i bệrừx h i l i . So b in h s ĩ l ẫ a t r ạ u i ic ạ ộ 0 c h iễ a t r a n h ngày* OGjxgn h iề u , sa y th e o ạ en 'rư o u và r ú t vào t r o n ^ th ễ g i ớ i ảo h u y ề n cua ma túy®B ôi ỉih l n » ’ig ễíì£,a&i c i ĩ ỉ ùư?í£, kỷ l u ậ t , ẩkũầg l ạ i í t g ẳy dược t h i ệ n camf đ ã b i lự a áạu làm ciio ta ti x a c , và hau qua l à cao s ỉ quan d ã k h à n g còn mu Ổn ra. lệrừx lỉìòt cacii t r ụ c i i ỗ p uư:a *

Ma tu y và sự th a y ư ỗ i o ù ie u huxĩ’n^ củíi ảự lu ậ n O' quê niià. đ o i v ợ t CUOC c h i ế n í r á o k â ã la m ta il* r ã t i n h t L a n c ủ a m ộ t q u â n t í ộ i h ù n g x n ạ n h .y à

khônạ pJasi c h i cố v iệ c dó mà TIIOÌ. :%u?ời l í n h Ẹọa Kỳ đ a mang v ề H oa Kỳ t h ó i quen G.àn^ Lia tu y , vù vân dề mtL tu y , t r ư ơ c đổ đ ã l è a iề m l o âu c u a Hoa Kỳ, bâý g iơ l ạ i trỏ* nêc £,ây c ẵ a tiiêrii# GÓ vể nnư l a n ^ ư ờ i V iệ t lỉam đ a t r s t m mọt cắc lì ghê gơEi niĩĩirig Ci^ưừi Jdiach I rư ỡ c k i a đ ã CC t h á i độ k e c a đ o i v ớ i h ọ , va ho ciể lam cno h ọ a aJt p n ã i c h ịu m ột t ệ đ o an z ã h ộ i cổ t í n h lậ y |ỆÍexu ciiẳng iOiác g ì ííiọt Dệnh hoe i i ẽ u .

1'ĩiực ra Ờ V iệt' ẳíạm lứ c Dầy & ìơ, b a t ^ ã i Éầ v a / ậ t g ì c u % đẽu co t Ể l mua duyc. Phẫn 1 ôíi an.u.Tig g ì dưọc áei£ i*ò oảr. 'àêu i à rmSnè đo v ậ t đ á DẬ đa nil cắ*p9 ivaiíi 1 967p *íố'c t ỉ a n cáz r . i | :Ẽệ chưc Hoa K ỳ tn loố t ẫ t c ả uứtt x r iệ u t â n Ê,ac b ị áku& jaõa x ro a ^ c ấ c k i io t iễ p

/

1 l ê u C U Q q u â n d u x i i u t ì K y VH / i é t ÌYtiiii* Ijhu* t u .L Ọ ỉ i l i5 liìíiy t l i u l i .L i . i l9 x c

i , ẫ i ì IIay, tat cả tieu bị dóiili oá.p. có kiii n^uyén Uoan xo GO h ọ Ỉ Ệ ẵ ặ chơ b id vh. dồ lit liu đeo tu y J, Jiiay ỉlnnh ciiư VQ bi.uli cliưtí J ưa citì b i chặn l ọ i và b i darii CU’O’P# ilo i uáĩD 1 §67> <4 in9”k I®11 truDci so 6b xe t a i x i niăn^ íihập ji.jQ.au CD If2 c liiễ c (iu b i đarui Cap• 'H ồi tíianii pho ổ a i God du’o’G piiep phập kliằu h2 xe h o t r á c òế sử tron& v iệ c lam sạch liuừíit, piiổ s à iGÒn, cổ n h iều xe i iấ i ra e dã b ị danh cap I d p t ạ i bễti ta u . iNáỉá 1®67 ĩ co một anh t a i xể vận t a i ciQ đ i iùiáp tha jih pho s à i Gồn tro n g h a i *Ị&sy đ e . tim i^ ư ò i nào mu ổn mua một máy t í n h t r ị £ i á h a i t r i e ư rư õ i dô—le • T ại chợ Miơn, ngưừi te. dẫ có th e mưa bỗ.t cứ cỊọn g ì từ khằu phẫn la'ơrig th ự c và quẫn ao cua qoàu (iọ i c.ho đễi.» may & iặ t và. lự u đạn . búng đã đưo*c. bán từ 25 đền 30 đ ô - la Uiôt k h au , và neu a i muon mua mõt xe' boc th e p h o ặc một i»Ẫỵ bay lê n th ẳn g t h ì v iê c đó cũn& cổ th ê dàn .xếp được.

I)ễ &iúp v iệ c hạn chể lạm p h á t , qưâũ đ ô i Hoa Ky đa p h a t cho b in h s Ị cua họ t i ẽ n p ỉiiễu th ay v ì p h á t t i ẽ n ngàn . jNăm 1^70, n&uyên mọt xe t a i - c ổ thùng chứa đã b i đắnh cắp 0’ cảng sân bay s à i Gồn cùngễ n h ie u tỗ a t i ề u p h iễ u v ớ i tỗng sổ & iắ t r i danh n g h ía bằng n h iều t r i ệ u đ ô -la « $ỊỊặm 1 971 > môt t i ễ u ban của thuOTJg v iê n Hoa Kỳ đã b i inỗt cấp v ặ t , r ie n g c u a m ột nhà th.au Hoa Ky tro n g một năiụ đã lê n đển 118 tx i ệ a đ ô -la * Tổng 30 t h i ệ t h ạ i được tíơc t í n h ch. in h th iíc và một ca ch. de d ă t do cắc th ủ đoan mua bán t i ề n b ẩ t họp pháp gây r a cho ch íh n phũ Hoa Ky l t t khoang u iiatỷ đ ô - l a m oi năm. Trộm cắ p k h ô ag p h a i l à v ẫ a dề duy n h ấ t . 'V i ệ c kh ôn gth ự c

h iệ n đung đắn cạc đ iề u k iên -m ua b£ : g ia o đ ic h cũng đã t r ỡ thành. mệt t ì n h t r ạ n g piiỗ b iễ n . ĩ ro n g nhiêm kỳ th a tướng cua t ô i , t ỏ i đã p h á t h iê n r a l à s ổ lư ợ n g d.ưo’c phấỉn I d ặc b i ê t l à th u ổ c t r ụ s in h i ke như i à

nhập khấu từ Hoa Ky, hằu niiư có tiaễ th ồ a man đay du cho nhu cầu cuacẳ châu Á; và sỗ lttícmg x i măng, cho l à đã đươc nhập khấu vào ĩ ĩ ip i foam, co th ề dùng đề đuc nền bê tòn& cho to ạ n bộ d iê n tích , nước V iệ t .Nam. Dậy không phả-i l a vấn đề bị. mat ca^p hay l a quản lý khõn& t ố t . Ph&n lớ n aố hàng h ổ a n ó i t r ê n đã khõng bao' g iơ được chở đến V iệ t s p f

Hoi th a n g b - 1^6 7 , một ủy ban cua ch ín h phủ Hoa Kỳ đã t i ể t . l ộ l à tro n g v iê c xu a t M&iu mọi mặt hatì& từ Hoa Kỳ, ttgíiơị nhập khấu đẽu được hoàp l ạ i mòt sỗ t i ề n hoa hồng và cố bằn^ chiỉn^, l a n h iều vu mua bán đe được th ự c h iệ n a h ư tro n g trư ờ n g liọ*p cũa mọt COÍÌ ; ty Hoa ivỳ (iv tro ii^ hỏa đơn g i ẩ ban mọt mổn hàtib l à 10 .000 đ ô - la uiiưng r ồ i đã Êii một, món hang c h i cố &iắ t r i 700 d ò - la mà th ò i .

t

- 73 -

74 -\

vứi t ộ i ac vù. tliaia nliũu^ luii trò n íiiiư vậy th ì khòn& thê rifcio iũ quân đô i cho trot)£, sọ ch duọ’Ok Tu’O'tig, iỉ&uỵ/*n vấn 'i’oàn, tư lệnh ẠIỈ duèr»2 V iệ t iMQiii l u c . t o i d a Dê, l à th ủ tươD & t đẫ uưọ‘c ỉiị^ưùi t a é>ui Jtà “wưe tưừrik coii^", v ì ©ửg ta dã tạo ciuyc mọt t à i íỉáu lứ íi, íihư ìíĩy cắp tiiúể cậy &ia v ị r ẫ t qúy g ia này. Sư doàn của tươỉig Xoan đong t r ê n mien núi p h ía Ham Đa JNiang và nơx đậy nỗ i t iế n g l à cổ rứiiều cậy quể và . tô i đã sớm đuvc rjghe n ổ i l à Toàn đã mang quể đ i baa chọ* den, sỗ quế nay lk do tưổ'ũ& lo a n ặầ cho binh. lính , dùug những xe hanh quâa dễ đ i l ẫ y .

Viêc mổ xẻ đạ k íc h này bắt đ&u h o i thaflg 4» 1 Itaạơĩĩg viện cua chung t ô i mơ cuộc đ iều t r a về những thu đoạn ỉam t i e n trong vân. dề Kua bán phân bỗíi nhập khấu* Bắo cao cua thựợng v iện vao cuối thang 6cho thấy l à có t r ê n 70 ỉ|§ ịn trám sỗ phậa bon Dhệp khều do v iện trợ Hoa Ky đ a i tho* đạ dươQ tích , t r ư và sau đo đã đưỹc ban lọ.1 ch.0 ũong dân v ơ i g iá í t nhẫt l à gap đôi g ia chính thưc* (Bây g iơ t ô i ÌLÌêu t ạ i sao đẫ không có niôt người nào điíng r a Uũg hộ t ô i tro n g co gạpg th i ế t lậ p một x í nghiệp sẵn xuất pỉiân. bón t a i V iet Najn !) • Ngươi ta đâ. thu. được ũhưnglọ'i nbiaận to lớ n . Bắo cáo này đã nêu t e a 60 thu*ơng g iạ co dính, l í u trô n g vụ bán chạ <ìen pỉiân bổD va co đưa r a l ơ i kh.ụyen cao l a nên each chưr Nguyền. Điíc Cường, .Bô truơn& thương mại và công ky õậ&ệ lú c bẩy giò’, và t ã t cẵ cấc v iê n chức cao cẫp t ạ i bộ này và 10 v ị t in h trư ởng . (chá thích, cua người d ị ch lú c bẫy giò’ bò trượng tỉaươũg mại và công kỹ nghệ l à Ph.ạí& Kim togoc, còn Nguyen ỉ)iíc Cường l à phự táthương m ạ i)I

Cuộc đ iều t r a nối’ t r ê n của thưọ*ng v iệ n dã đưa đễn mọt h.ệ'1 qua Ịặ lù n g l'à Thiêu đã cách chiíc liguỵền văn Kgân, mot tro n g những piiU ta thân. cận a h a t của Thiêu va cũng l à người tổ chức tro n g đang dân chu* ỆVụ, cach chtíc Jiày đã xảy r a ngay trước idii có báo cáo cua thưọxig viện và. măc dù lý do Ịciiông được nêu . r a , người t a a i cũũg b ỉễ t ếl à Ivgân đã b ị thanh trừ ng v ì đã cổ vu cuôc đ iẽu t r a cila ííiup Ịg v iệa và VI cổ t in ổồn l à g ia đ ình ba Thiêu cũng cố d ính l í u đễn vụ phân bón.

Ngay tro n g cơn dau kbỗ cuổi cùng cua cuôc c&iễn trai-iit h o ỉ thắng 4 - 1 b 7 5 » n g ư ờ i t a c ồ n đ ư a r a Ệ ấ ậ ílỂ ith ẳ n g đ ị n h m ớ i . v ề v a n đ ề th a m nhũng*

ĩồ^Buu đ iệ n O a-sinh -tơ n (W ashington P o s t) đã. cho rằng có kiaoẳng . 200 t r i ê u đ ô - la v â t dụng thuộc v iệ n trọ* quân sự da b ị th a t th o á t hoặc Ađã b ị ch inh qụyền (thiệu sử âụạg một cách phung p ìií, tro n g số đó piian lơn đa b ị g iơ i chiíc của chính quyền s à i GÒn lấ y cắp va bãn l ạ i cho áịcừ .

/

Xro'r)£ so CQC v ậ t duti£ b i t h a t th o a i , th ê theo cac báo cao mật của quan thanh toan cua ohíỉih phu Hoa. K^f cư quan n ày c huyên lo theo

d õ i cấc D&hỉêp vụ thanh toãíi t à i ch ín h cho quSc hò i - người ta co l i ệ t kê* 1 h3 tà u th u y , gom có tà u tufiu phòng và tà u đS bô raa h tìi quân V iệ t

H am 'di đề cJùo b iễn mat* Thẹo nhímg aguon t i n mà người ta t r í c h dan tì* tò a đ ạ i sứ Hoa &ỳ t h i tướng Nguyen v ĩn h Mghi, Dguyên l à tư lậữ ỉi céc lự c lirọng li am V iệ t Warn ờ dồng bằng sổng cửu Long, dã la y -c ắ p 8 .000 đ à i vô tu y ễ a và 24*000 vũ k h í cã. nhân dó Hoa Kỳ tra n g b ị và dẫ báu phầnlớn các món nằy eiio V iệ t cộng.

Tòi không th.ễ n ổ i cá nhân Thiệu dã phạm t ộ i đễn mức aao theo như l ờ i t ổ 0 8 0 c u a l i n h m ục íÈharih n h ư n g t ó i b i ễ t b a T h iệ u đẽ c h ư n g d i ệ n '

bằng kim qương mà a i cũng p h ă i chú ỉ v à tỗng tiiỔHÊ, Thiêu dã xây cãtm ôt c ơ đB r ẩ t t o l ơ n ơ P h á p v a T hụy s i * T ô i Gổ đ ư ợ c n g h e n ổ i l a T h iệ u đa

t \m cách th a xễjp cho môt máy bay chỏ hàah khách cỡ lớ n cũa Hoa Ky đề

manề r ả idiồi s à i Gồn 17 tẫn t a i sản cua 1'h iệu . Tôi iclìông b ỉễ t l à Thiệu có. thực h iệ n dươc y đ ịn h đo hay không, nhưng k h i T hiệu r ò i s à i Gon vơ i tướng Khiêm ngày 26 /tháng 4 dề đ i Đai i*oan, n ơ i ma anh cua Thiệu đang iàm đ ạ i sứ cua Ba® V iệ t Nam, t h ì người t a n o i l à T hiệu đã mang theo 5 v a l i chưa đầy đ ô - la .

CÓ l e t ẫ t c ẫ c a c t e n g t h õ n g t a i c a c aưỠG k h ò n g ỗ a đ ị n h đẽ. t lm c ã c ỉ i

lom r a t i ề n cho r iê n g lio dè phòng -J ii họ mẵt chứcẵ Khi t ò i đ i dự h.ọi tìgÌLị M ariịlá vớ i cap lã n h đạo cua ch ính phũ Hoa ứ c , Tân Tây Lan ,

%

T hai Lan và flam T riều T iên h ồ i ú ăm 1966 , tồ n g thong Marcos cua P h i - l i p - p in đã kéo t ò i r a một bên va đã nổi" v ơ i t ô i đ iều mà Marcos hẳn đẵ cam nfciil đổ l à môt l ờ i khuyên khôn ngoan <ìổi v ớ i một người t r ẻ tu ồ i ĩ ”Anli nên lo cho tương l a i anh , n g h i đễn nguy cơ cua một cuôo đẳo ch ín h 11 f Marcos n ổ i : f,G iả dụ như co chuyên g ì xay r a , erih nên nghe theo t ô i • T ô i luôn luôn cố sẵn h a i va l i ở bên giường nga cua t ỏ i 11*

Đển k h i t ô i nêu vãn. đề v iê n t r ơ v ơ i tống thỗn& M xon tlù . Hoa Ky đ a đễ t i ^ n vào V iệ t Ham tro n g 20 năm rồ i* Đầu t i ê n l a v iệ n t r ơ quânaự mà Hoa Kỳ dưa đển cho người Pháp dưa vào Dạo l u ậ t v iện t r ợ pliòểg thu chuũg năm 19.49 (M utual d e fen se a s s i s ta n c e A ct o f 194:9) va ch iễu theo đổ mà Hoa JCy đã giúp đơ về mặt quân sự cho k h o i UATO vừa mới tha iứ ilập lú c bay giờ/, cho Hỵ h.ạp va Thỗ NỆXĨ ÌỆrữ I - r a n f • T riều T iên , PiLi-X ip-pin và Trun& Hoa quỗc g ia . Trong năm ciau Pháp dã nhận đưọ’c khoẫũ& 2 0 tr iê u đ ô - la V&. mác dù viỗrỊ t r ơ này cua Hoa Kỳ cho Pháp là. đề củn& cổ- khối

~ 76 -

MĨO, người Pháp v l tham muổa t ấ i lập l ạ i quyền thong t r ị thực dân của v họ daJcheo leo đưa một sổ t h i ế t b ị sang Đông Dương*

£)ển oăm sau 9 bộ trương ngoại g iao Dean Aches on tuy ồn bố l à Hoa Kỳ sẽ"viện, t r ợ cho Phấp đề sư dung trự c t iế p chống l ạ i V ỉệt Minh., và. lô vu k h í đầu t i ê n đã được chơ đến s à i Gòn bằng máy bay iiồ i thang 7*1950« Ben thấng ô kế t i ế p , nhổm 00 vấu v iệ n tr ợ quân sự .(M ilitax y a s s is ta n c e adv isory group) của tổng thống ĩruman cũng đến s à i Gròn đề danrirachvieo g iao cho người Pháp máy baynếm bom, xe tăng và đạữ dược - t ấ t cả . cắc vũ k h í đo đều được dùng đễ g ỉế t ngươi V iệ t Nam*

Ke từ đổ cho đến k h i Pháp b ạ i trậ n năm 1954» Hoá Kỵ đã g ơ i t h i ế t b ị quân sự t r ị g ìấ 2 ,6 tỷ đ ô -la va đã t à ỉ t r ơ khoảng 80 phần trăm phí tổ n cua cuộc chiến tra a h vô h iệu cua người Pháp nham duy t r ì quyền lani chu của họ t r ê n đ ấ t nước chúng t ô i . Thật l a mỉa mai x i ế t bao v iệ c Hoa Ky dã ang hộ một ke thua cuộc, ngay cả tư lú c bấy g iờ .

jfk

cũng trong khoảng th ờ i g ian*ào , chính phủ bảo đọ ỉ đẫ trỷcctỉếpnìiện được v iệ n ịrợ quân sự , k inh tế và kỹ th u ậ t t r i g iá hơn 100 t r i ệ u đô-la*

Hoa Ky đã t i n tương l à ngựời Phắp sẽ ch iến thắng vào năm. 1954 I ''T rai l ạ i , đã xẳy r a trậ n ĐiệnBiển Pha và cuộc thảm h ạ i cua người FhaPt ứhưng Hoa Kỵ vần t iế p tạ c v iên trọ chồ V iệ t Nam dươi c á i ô cua tỗ chtíc h iệp ươc Đông liQĩũ. chau À (SEÀTO) và Hoa Kỳ mong muổn l à tỗ chức này sẽ che chở ch.0 Hoa Ky khoi b*ị l.ên án l à đã caa th ỉê p vào V iệt Warn vớ i ý đồ thực dân. LÚc đầu v iệ n , trự Hoa Kỳ đã được s i dụng vào h a i v iệ c c h íũh l a dai. thọ ph í tổn cua qyâa đoi V iệt ‘Nam va v iệ c định cư những người d i cư từ miền Bắc*

lỗng thong Eisenhower đã gơ i ttcơng J•Lawton C o llin s sang v iệ t Ham VC’I t ư c a c h l à đ ặ c p h á i v i ê n c ủ a m ìn h đ ễ g iá m s á t v i ê c t i ế n h à a h íỊiọt

chương t r in h huấfc luyện quần sự , đồng th ờ i trong lu c đó Hoa KỈr cũng đã ưng tiền, ậề thựchiện một chương t r ìn h o ẫ i cách ruộng đ ấ t .

fìến nặm 1956, Hoa Ky đã v iện trọ* cho chế độ Diệm bình, quân 270 tr iệ fc d ô -la moi nám, và đây l à số t i ề n , tín h theođầu người, mà Hoa Kỳ m v iện trợ nhỉều hơn h ế t so vơ i bấ t cư nuớc nạo trê n thế g iớ i , c h ltrừ co Lao va Qĩrịều Tiên*

Trong I năm đầu cua chế đo Diệm, Hoa Kỳ dã ưng ra một phàn tư tỷ cìô-la dễ t^ang t r ầ i phí ton cua toàn' bộ quâxi lực ^am V iệt Nam, va ; ỠO phan trám các ưịài phí khác cua chính phu. Hoa Kỳ đã bù đắp vàochothiếu

~ 77 ~

hụt cua cán cân ngoại thương V ỉệt Jùam Jchoang 176 t r iệ u d õ -la moi năm; Họe Kỳ đã cung cấp t ấ t ca cho chế độ Diệm.

+

+ + . %

Chương XI ĩ ĩ

C H I Ê N T R A N H H Ạ N c h ê 'NHỮNG SAI LÃM TAI hại’ CỦA MỸ

Chiến tran ii l a một công v iệc khung khiếp, rố i rắm , và ch ỉ cổ h a i each dề t iế n hanh : hoặc l à mở một cưôc tấn công toan lực đe bẹp kẻ thụ như H it le r dã đè bẹp Phap nằm ’*1*9 0 hoặc l à t iế n harứi m ôítrậnciiiến tranh han chể« ' * <

'■ ■ ' ■ ' i' • \ /Trươc h ế t , "lực lượng ồ ạ t" đã được đưa đến V iệt Nam rứiư thếnào?

Số quân nhỗ la o ban đầu'V8.0 nám 1950 kh i lự c lượng dơi c lii l à cơ quan cố vấn và viện t rợ quâa sự Hoa Ky (MAAG) • đã tăng từ 327 lên 900 troAg năm 1960 ; va nám 1961 nó lên tợ i 3*200 và vào năm 1962 khí. ’mà cơ quan ay- dược nâng lên 'thành , bộ tư lênh viện t rợ quân sự Hoa Ky t ạ i V iẹt ÌỉiẸuạ (]*IA,Ơ«Ỷ.) dưới quyền điều khiền cua tướng Paul Harkins th ì nổđạt đến con số 1 1 . 300 .

Trong nám 1963* số quân Ji3ỹ tỏng cọng l a 16 .500 va vào nám 19641 dưới quyền ch i huy cua tương Westmoreland, đã lên đến con số 23*0 0 f Năm 1 S659 í l i ỉ cac lự c lưọ*ng Mỹ đăm nniệm đầy đu v a i trò chiến .đấu, sổ quân-của'ho tăng tớ i 180.000 ; năm 1^66 số quad này là 389*000 ; nám 1967» 463.000 * nám 196Ố, 495*000 và vao năm 1969, nó đã lê n tơ i tộ t đinh với con số 541 *500 ngirời* . •*

Kh.ỏng kề lực luyng Nam V iệt Nam và các lực lượng khác, một quân đõi gồm nửa t r i ệ u ngươi là môt lự c lương vũ tran g h ế t sức to lơn và lực lượng ầlỹr đã duọ’c trang b ị những tàu sân baý, những may bay nếm bom phản lự c và t ấ t cả nhiing vũ khí chiến tran h h iện đ ạ i nhất, t in h v i nhất và khủng khiếp nhất* Tuy vậy, họ đã khống thang nỗi tr ậ n ch.iển tran ỉi ch i VI quân đôị ấy khoag phảỉ l à môt quân đòi thích, họp với môt trậ n ch iếa ira rih hem chế.

- 78 -

Qẻm bom "sâm Ren11 (H oil in g Thunder) chổríg Bấc V iệ t Warn mà tỗr»fc tháng Johnson r a lệ n h t i ể n hành tro-ri& nám 1 yòí? l à một ch iên (iich gồm Hnhững t r ậ p tố n cong han chế l i ê n tự c bằng khòng quai)11 • uác mực t i ê u dã luón lu ô n b ị g iớ i hạn bở i những nhà ch ính t r ị ỉ cách xa hanfc n g h ìn dặm.

ĩươữg Mastwell T ay lo r tro n g k h i d iề u t r à n trư ớ c ũy ban quan hệ đ ổ i n g o ạ i thượng ũg h ị v iên tro n g nám 1966 đã phát b iể u rằn g MịC đ íc h cua Hoa Kỳ l à ,ft i ế n harứi mọt t r ậ n c h iế n t r a n h hạn chế" Ơ -V iệt Nam.- Bọ trư ỡ ng quổc phồng R o b ert McNamara# tro n g , k h i d iều trầ r i trư ơ c l i ê u ban

I phụ t r ấ c h cÕn& ta c uhuân b ị sẵn sàng ch ỉển đấu cua th.ưọ’ng n& iiịviện ẨMỈỹ tro n g nám 1967 đã p h á t b iều rằn g khon& i;ó l ý do g ì đề cổ th ẫ t i n rằn g v iệ c nem bomsẽ có th ề đưa Bẩc V iệt Ị ậ i đến ban h ò i n&hị, và chổng l ạ i v iê c mơ rọng ch iến t r a n h không quân.

ị /'ị 'Ìá** ằ II\ihieu cấp c h ỉ huy quân sự Mỹ dã th ậ t sự t i n rằn g h.0 có th e pha

huy hoàn to a n t ấ t cẵ những sâ n baychu yểu cua Baà V iệ t Neun và nhưng nguồn dự t r ữ nh iên l i ệ u tro n g ba n&ày đầu cua một’ cuọc tấ n CÒÍ1& to a n lư c bằfl& kh0tt& quân, nhưn& cac nhà ciLxah t r ị dã lu ò n lu ô n ch.0 rằn g nguy cơ và c á i g iá p h a i t r ẫ qua lơ n .

ĩ ‘rong năm 1965» nám đầu t i ê n cua c h iể n d ịc h sấm Ken, nhữngphivụ. r iê n g r ẽ chổng Bấc V iệ t ìdam đã d a t đến ton& 80 55*000 5 trọ n g lu ’Ọ'ng bom th ả xuống l à 33*000 tấ n 5 số may bay b ị t h i ệ t h ạ i lê n t ớ i 17 1 ch iếc và p Ịil tỗ n đ iề u hành trực- t i ế p ’ l à * ,2 tỷ đ ò - l a . ĩu y n h iê n , h iệ u qua hầu ób.ư chẳng cổ bao n h iê u .

•MỉiSrig sự kiềm chế qua đẵ rõ ra n g . Toi cồn nhớ da đpc m ộtbài tường .th u ậ t về buỗi ch iêu d a i t h Ị t nướng n ^ o à i t r ợ i tỗ chức gần n ^ỏ i nhà của tỗíig thống Johnson ở l ãe x a s f tro n g đổ ong da p h á t b iế u như sau : fl3?ôỉ đạ đưọ*c ữgươỉ ta cổ vấn nếu c h ấ t dạy bom đạn lê n mầy -bay cua chúng, t a và th a xuống những vùn& inằ tiieo t ò i n&hĩ nếu làm như vậy t h ì s ẽ mỗ’ rộn& trệtt ch iển tranh , le o thang ch iến tran h , va đưa đến hậu qua là chun&ta p h ả i đưa kha ciòn^ con ein Mỹ tham dự vào mot cuộc ch iến tra n ii dung ly p h a i t i ế n hành bơ i jjhLỨn& con em của châu Ấ đế bao vệ đ ấ t uuức củachm h

tạp# tiiêia íihjựn& SU' dtíàỉi của Hy Jc.hon& ? Sậ cun& lam ỉihu' CHUIJ& t a t h l > cúoi cùn& t ìn h h ìn h s ẽ ^ ị i . t ớ i dồu ?"• %

Người Mỹ đã chò rằng cứ đanh theo Kiêu lếy t h ị t đe người lè có thề chiếc thắng nhanh chổng dù phãi t iế n hanh một trận chiến trạn h hạn.chấ* Khuirig' h a i vân„ đề đo không đ i đoi vơi nhau va trong bat cứ t \a h huống nào* một trậ n ohỉển tra ilJa ỉiạn ohể không bao giơ có thề đem l ạ i một c h iế n th ắ n g n h a n h c h õ n g c ả . ì% o ầ i r a * n g ư ờ i iỉâỹ, CQỈỊ t in . r ằ n g họ có th ề thắn&' trậ n ch iển^tranh nhâu dân, mệt cuộc chiến đấu uhằm mục đíchtraDỈi' th u nh-ân ta m ,, t r o n g k h i v a n t i ế n h à n h m ột t r ậ n c h iế n , tr a n h , co t ín ỉ i c á ọ h

quân sự thuần túy .Trên thực t ế , họ đã khÔDg làm đưọ*0 Ai* th ế .T r iế t lỹ và ch iến lược đã s a i ngay từ đầu vạ. t â t ca moi v iệc xay r a tlễ p nổi rủaau gìổng như phản ling, g iậy chuyền. "

Hăm 1966, t ô i đã đề nghi vớ i tống thọn& Joiinson rằng bất&ễ quan điễm về một ' t r ậ n c h iể ạ . tra a h hạn chế mà ông nhất quyết tôn trọũg , í t iahất -vẫn phải có một lực lượng t in h nguyện chiếm, vững một vùng ơ miền Bắc ve t ô i tình. Dguy ệa ch ỉ hay -lựclượng ấy. Xĩếu nlũmg ngưài cộng sản đã t h i ế t lậ p ilhCbg "vùng an toàn” của họ t ạ i miền lom, ngay g iữạ long đất. nươcỂ chúng t ô i , t h ì hk cớ g ì mà chúng to i l ậ i không lam giống như họ . Không cần ngươi Mỹ phẫi tham g ia chiến đấu. Tòi ch i yêu cầu Mỹ yêm trọ* chung tô i về họa lự c va t iế p t ể , nhu'0& t ấ t cả ahững lờ i yêu .càn, cuatô i đã bị- khươc từ* V *

Sự v iệc tương tự'1§LÌ xẳy ra một lầa uữa trọ-EỀỊ nám 1970« Năm đo cluing tô i điều quân v iệ t- Nam t iế n vèo. CaAH-pu-cìiia 'chặn đánh’ ba sư đoàn B ấc V i ệ t ỉỉậm — SU’ do an lííăia, SU’ đ oan Bay v à SU' đoan C hín - dang r a o r i ế t chuẩn b i tấn côũg ciuípg to i từ một khu vực an toàn cua một nuxíc trụng lậ p , nhưũg kh i đoàn xè' tăng cũa chúog tò i tớ i nơi th l bo đội Bắc Việt Nam đã r ú t lu i- khôn£, chịu g iao trarứ i.,

% ày hom eau.chunfe t õ i đã co một buổi họp vớ i những, ngươi Mỹ t ạ i d in h tỗng th ố n g v à - t ổ ỉ đã đề ngh i thự c h iê n b iện pháp đương nhiên phải ‘ làm l a thả quân rứiảy dù xuốn& phía sau đề cung vố’i những'xe tăng cua chúng t õ i ơ p h ía trư ớ c , bao vây quâri Bắc Vỉêt*

1 i H l : : .tặ - ìm ề : '•Nguíơi. kỹ t r ả l ờ i : f,Ghún& ta khôỉig dược t iể n aỗu vao .nọi đ ia Cam -

p u -ch ia quá h a i mươi mát dặmM. Thi r a h a i mươi mổt dặm đậ đươc phêchuầa v à h a i m ư ơ i; h a i dặm l à v ư ợ t quá g i ớ i hạn ch o p h ể p . Cuộc t i ế n , quân VẠO

bên trong lãnh, tliỗ Catu-pu-chia đã lam .rung chuyên chínli quyền Ni-xon , dư luận quần chung, ở Hoa Xỵ sõphẳxi đỗ i mạnh mi, và thương nghi viện lóỹ đâ a&ăũệCôn Jihong ciio tiiực iiiỗn thêm bất cư niiưiig cuỏc hanh. ^uân. cào ỉf ‘Cani-pií-chiạ nếu Jdipog được flụ?,cliẩp thuân cua quoc h ộ i.

> . . • ■. ■ ị, \ tI ‘

- 79 ~ ;

Hậu qụa la ba sư đoàn Bắc V iệt Nam nêu trêa dáng l ẽ đã b ị tiêu d ip t t h ì l ạ i tro n th o á t đươc, và đỗ cun& l à những sư đoàn đã dẫn đầu trong tr ậ n tổn côpg ouổi cùng vào s à i GÒn«

ặ

íTrươG đậy ở s à i GÒn, ngườita^đã cổ câu : "Cộng sản* cổ th ê tỉiắng tr ậ n ch iến tra n h ơ O a-s in h -tơ n 11, vạ về một mặt nào đo, họ đã ^thắngphư th ế v ì cuố i cùng t r ậ n ch iến tra n h V iệ t Nam đẵ lam mất lòng quần eỉuĩng Hoa Ky đến đô không mọt chính quyền nằ.0 cổ thễ t iế p tục dược nũa,, ínặc kệ sự co mặt cua iíỹ.ơ Đông Dương phải hay t r á i .

Chẳng bao lâ u dư lu ậ n t r ê n th ế g iớ i đa thu vào một điễm trọngtâm n o i ì?ật,hơn : đổ l à dư lu ận quàn chung Mỹ. Tư cuộc ISiọi ch iến đến nay,- dân. tô c Hoa Ky chưa bao 'giò’4 l ạ i phân hố ạ đến như thế* lu y vệy.chúng ta hay suy x ế t xem c á i m có tỉiễ đã xay ra«

' Một nhân tố khầc nữa đẫ chi phối dư luận quàn cìiụxig Idỹ• rấ tn h iều 9 va-do đó đã ẳnh hương trực t iế p đến sự bại trận của chúng ta* Trậũ chiến tranii Việt 'iteưn Ịà tran chiến tranh đầu. t iê n đưọ’c quay phim vò tuyến truyền hình. Trận chiển tranh Éf tuy đã được t ỉề a haóii ỞViệtNam u h ư ng h àn g*đ êm nổ đã đ ư ợ c d í ề n l ạ i t r o n g n h ữ n g p h ồ n g k h á c h c u a c á c g i a

điuh trên thế g iơ i vk chính. t a i nơi này kết quả cuổi cùng cuanỗđãđượcỉ địũh đoạt. jfòhờ vê tinh vỉen-thông, cuộc chiến tranh /Viêt Ịĩam l à cuộc chiến traiib. đầu tiên .trong l ịc h sư mà .những trận đánh hàng- ngàyđãđược chiếu lê n màn ẫnh t r ê n toàn th ễ th ế g iớ i bằng hệ thống vô tu y ế n tru y ề n hình/cùng dêm hõm đo# Toắn ohân viên quaypiaim ơ Việt haĩũ dùng 'điếuitâũi xong, ben đáp một ch iểc ináy bay lê n thẳng r a ch iển trư ờ ng đễ quayphim theo chương t r ì n h dự đ ịn h hàng ngày cua họ . Cuốn phim quay xong được gU!Ì bằng may bay đ i rử a 0' Hồng Kõng, r ồ i sau đố đươc lltu n g ,,(ch u ỷ ễaq u a“ vệ t i ạ h ) ậ i Jebắp th ế g iớ i , và hgTO'i t a xem phim ẩy ớ những Dơi r ấ t xa như Uev; York, P a r i s , London vào đêm hôm đố t r ê n m&n ảnh màu# 0

Việc tường th u ậ t nêu t r ê n cũ a ỆH thống vô tuyến tru y ền h la h đ ã làiUỘt trong nhSflg vũ k h í chủ yếu piaá h ạ i chung t ô i v ì nổ đa gâyxúcđọnemạiứi v à lazn cho dư la ậ n quần chúng Mỹ căm phẫn É pầ III xem hình. anh.dựng lê n mọt cách vỏ ỉ thức cua môt t r ậ a c h iế n tra n h tỗng lự c tro n g 7k h i t r ê n thực t ể Hoạ Kỳ c h ỉ đem quân tham chiến, đễ t i ế n hanh một t r ậ nch iến tra n h hạn chế mà th ô i#

• /

tohựng hìxih anh t r ê n mẩy vô tuyển tru y ền h ìn h đã lam cho cồng chúng n o i chung t i n rằn g .nước Hoa Kỷ hùng mạnh đang xóa tê n Bắc V iệ tĩẢnrn__n it_____ h o rn đ a n . __________________________________________________________________________________________

• 80 -

I 81 f

Chu'crnK XIV

v ụ TẾT » MỸ MẤT TINH THẨNVẰo nám 1-967;» kb-i nhiệm jfcỳ thủ tướng cua t ộ i đang sẩp kết th u c j to i

đãphai lấ y mot quyết đ ịnh quan trọ n g . Hồi đàu năm dó, sau khi' đ i thăm ' quan A u s tra l in và Uew Zealand, về, t ô i dã dược quâa đọ i ngo ý l à họmuỗa t ò i r a ú’Ag c ư t ỗ n g t h ố n g t h e o h i ế n phấp m ớ i v à t ò i dã. đ o n g ý 1Ỉ031 t h e o ý

m uỗn c u a h ọ . Ong I h iệ u . đ ã q u y ế t d in i i r a ư n g o i t r a n h g h e tỗE iệ th ỗ n & v ớ i tò i* Ong t a đã nộp dơn x in ứn& cử g h i tê n ỏng va ông T rịnh Quổc Khánh điíxìg cùng một l i ê n danh tra n h ghế tồng tiiổn& và phổ tống thống . ■ vềphon td ij ể; t ô i dã cổ ông Nguyễn văn Mộc đứng cùng l iê n danh, Tranh gJaể pho V tỗng thống- Do v iệ c này một vận đề đã được đ ặ t r a : ông ỉh iệ u v a tô i cã h a i đều l a quân nhân, và nếu chiing t ồ i curiggãn& đua dễ tra n h ghể tổng t h o n g t h i t ì i ề u n à y c ổ t ỉ i ễ s ẽ đ u y c n g ư ơ i t a c o in l iư l à m ot s ự r ạ n n iít

tro n g quân đ ộ i . Do đó, õng bô trương quốc plìồng, tướng Gao vằn Viên đẵ t r i ệ u tậ p raôt buỗi hop vơ i sự có 'm ặt cua bốn mươi tám tương lã n h thuộc th àah phần h ộ i đồng quân lự c . Sau một v à i n&ày ban c ã i các tương lãnh ngh i rằn g họ đã tìm r a được một l ố i th o ạ t 5 họ se yêu càu ông T h iệu rú t l u i k k o i quân đ ô i vànhtt th ế ông 'cổ th ề ra tra n h cử vớ i t ô i vơ i tư cạch l a mọt thường dân.

•Nhưng ông ĩh iệ u l ạ i ' l à mọt rh a ch iên th u ậ t r ấ t khôn khéo# Khicác tưỡng lã n h đưa r a đề ngh i t r ê n , ông ta dã b iế t ngay l a nếu ra ứng c ư v ớ i tư cách l à một thuim gdan t h i ôn& sẽ th u a , do đổ ông đã ktoơc tỉ* không ch ịu r u t l u i k h ố i quân đ ô i. . : 5

S a u v à i n g à y b à n c ã i v ớ i B iff s ố b ấ t đ ò n g ỉ k i ê n r ấ t s â u s ắ c , - H ộ i .

đồng quân* lự c đã t r i ệ u tập một h ô i ngh ị cậ ố l cùng ơ cấp cao n h ấ t đ lg ậ y . l ạ i t ì n h đoàn k ế t g iữ a t ấ t cả cắc h ò i v iê n , cổ khoang bốn mươi v iên s ĩ quan cấp cao đã ngồ i ò' tần g dưới đễ chờ đơ i -một quyết đ ịn h dưt Jdioats© đươc bay h o i v iê n cao nhất cua úy ban lã n h đao quốc g ia b iếu qùyết t ạ i một Dliồng ơ tằn g t r ê n . Ong Thiệu va t ô i , cầ h a i chúng t ò i đều n&ồi ở bên n g o à i. Sau này t ô i đươc b iế t l à uy ban lã n h đạo quốc g ia đã dưa r a

, rib.iều đường l ò i đễ lự a chọn* Dưcmg l ố i lự a ciion chu yeu l a cho ôngTliiêu.g i ả i ngũ r ồ i aaụ đó ôộg cổ th ễ r a líng cư tong thống vơ i tư cach l a ffiột thường dân*

Ong T hiệu đã nhận r a đươc ngay rằng v ơ i tu cách l a một thườn&dâa

ông ta s i ichong cố hy vọng g ì trũng cữ CQ và ổng đã tuyên bổ oiur 0SU s ‘r 1 6 i van điíng tro u g iiàíig agữ quân đội và cáo quy v ị không t i l l buõG tô i p ka i r u t l u i k h o i quân đội.ể

Đột n h iên t ô l đã com thắy một no ỉ chua ch a t dâng.-lêỉi - khôngpliẵi l à g iặua dữ mà đ ú n g r a l à m ọt n o i buồn c h á n t r ư ơ c n h ữ ng m ấoh k h ó e , th u

đoẹtEL trong hoạt động chính t r ị . ĩh ậ t là hen hạ hết cho nổi* TrưừC đậy t ô i đã th ạ t sư không hề ưa th ích ỉioạt đọng chính tr i ,d ù cho là to i' đẵ từũg g iữ ciuío th u tương. Nhưng t ô i đã t r ả i qua nhiều, tháng v ớ i sự t hách th i íơ b ỗ g i à n l i l ầ y - q u y ền hanla t ố i c a o ị v ơ i n h ư ng vụ t r a n h c h ấ p v ề chứ c

vụ vk đ ịa v ị và .bong nhiên t ô i cảm 'thay gtLê tơm - ghê tởm và mệ% moi- I r o n g g i â y p h u t t ố i đ ã c h ợ t n h ận r a r ằ n g , h i ệ n ở n ơ i u à y f g i ã a n!iSr%

c h i ế n h ữ u v ơ i n h a u , c h ú n g t ô i đ ư ơn g x â u x ế l a n áktau v ì t r a n h ch ấ p tiu y ền

hàoh* Đố phải chăng là một tấm guxmg được nêu lê n cho những quân niiân V iệ t Nam ! Tôi đã chán ngán vê những vạ c ã i vã l i ê n tụ c g iữ a cẩcsĩquan c ấ p ếcao 'k i từ k h i ông Diệm b i l ậ t đỗ* Thất voog và chán t ỏ i đãtuyên bổ, mà không hề báo trước cho mọi ngưci haỵ, rằn& ho nên dành sự ung hô cho ông Thiệu ế Tối đã phát b iểu như sau : M2íếủ ôn& íPiaiệu muốn là •ưog c ử v i ê n cư a quân, đ ô i t h ì h ã y đ ễ ch o ỏn g t a là jn v i ệ c ấy% T ô i s ẽ t r ở

. V© v ớ i n h iệ m v ụ t r ư ơ c đ ậ y c u a c ô i t r o n g k h ò n g q u â n 11.ỉ;

U4ột bầu k h ô n g k h í y ê n l ặ n g d ầ y Jciflii n g ạ c đã d i ễ n r a t r o n g c h ổ c l ắ t

và cu ố ỉ cung đã được phá .tan k h i tướng Hoang Xuân Lãm, tư lệ n h vùug ■ I c h i ế n t h u ậ t đ ã l a l ơ n l ê n ỉ "VÌ òn& đ ả h y s i n h đ ễ g ỉu p CUŨ£ c ố iin h d o & h

k ế t tro n g quân đ ô i , vậy t h ì t ạ i sao ỏũg khổng th ề h i f n ‘sự ìxy s in h • ấy t ớ ỉ cung ? iNỉếu ông Ih ịệ u r a ứng c ỉ môt minh., òng ta c6 th ê không tháng noi cu00 tranh CU! vơi rứiững đối thu dân 3ự» Micrng nếu ông cùng ra líng ọủ’ v ớ i ông Thiêu t r ê n một l i ê n danix dễ tr a a h ghe phổ tỗn& thống' t h ì uy t í n c u a Qũg s ẽ g i u p c h o n g ư ơ i c ũ a c lu in g ta d u ự c trú n g 'C U ’n #

Tôỉ đã trả lò ’ỉ'Tằng nếu điều tírện đay là sự mọng jjauon của họiđồng, th i t ô i sẽ phai chấp nhận ra ứng củ' phó tổng thống đuặng ăươi ôũg Thiệu, nhưng t ô i óti n ổ i rõ cho, t iọ i đồrag quân lự o 9 và cab tiiành v iên đều dadiin& dậy hoafl hố t ô i , b i ể t rằỡg mực đ íc h cua sự hy s ia h cua tỏ i i à cổt.n&ăfl ngĩra khõttg đề cho nhữn& s(e tranh' giành dieri ra thêm nữa, v ì việc*nàycố th e ièm ch.0 t ịn h th ầ n quân độ i sup đỗ. '

cữ c h i cua t ò i kh iển cko uy bao lã n h đạo quốc g ia cìã dưa ra một Quyết định cơ ban, bao đani chac chắn là neu Chung t o i trúíi£ cứ tjhìề o'ũÉg Thiệu sẽ piaai tùân tixeo ỷ. k iế n cua quân độ i và tố i~ s ẽ được ohiaaẻquyềa

hành, đ iều nay bình thườa& đã khõr»& được h iến pháp cho phếp*Cắctương l in h da đ i đến quyết đ ịnh thành, lập MỘt tó cỉiưc b ỉ mật* Đgoàỉ nhữn^ quy định của h iển pháp9 và lấy tên l a quán uy h ộ i. Họi đồng này bao »&ồm t ấ t cả các tương lãnh, và các s ĩ quan cấp cao k l luòn cẳ b ộ trương quổc piiòngt tông thống, ph.6 tống tiioog.

ÍNỈiư t ấ t cả thế g iơ i đã b iế t , chung tõ ỉ ch i l.à trúng cư .vơi 33 p h ầ n tr ă m s ố p h iế u bầu ma t h õ i .

Ong Thiệu bang mánh khổe xầo quyệt đã giành lấy thêm nhiều quyền hàoh cho õng ta qq.a nhiều năm cần quyền và đã tráỉứi né quân uy hội. ì í h i ề u n g ư ờ i n g h ĩ r ằ n g q u y ế t đ ịn h c u a t ó i đ ã g â y n ê n i ặ i l g h ậ u q u ả n g h iêm '

trọng cho vận mệnh cua Việt toam và sau này nhiều người đã trách mổctôị .. vì càng ngày ho càng tháy tliêm nhiều chứng cơ la sự tham những rành yĩ\nh cua Ông Thiệu cuổi cùng đã đưa Idam Việt Nam đến ch.0 bị bại trậa •

Việt Im am đã kiêu hãnh cổ mọt dinh tổng thống nguy nga ohấtso với tát cẳ cấc nước ơ chau Á, dinh, ũày đã được xây lại trên vi tr í cũ cua dinh toàn quyền Phắp, tồa nhà này dã bị phá huy khi õng Diêm bị lậtđỗ*. Dinh tỗng thống Việt Nam rõng lớn không kểm gì Nlià trắng ơ Oa-sinh-tơn và đứng hiên ngang trên một khu đất/ tuyệt dẹp.* Bên trong co những nhà riêng dààh. cho gia dinh Chung tôi. Tuy ahiêri, tôi đã quyết địnhcàntiếp tạc ơ tại nhà'CU vừa là cho ơ vừa là cho làm việc tai căn cư kàôngquân.. Cán nhà. này vốn là một bọ phận gắn bo với cuộc sốn& cua hai cliúng tôi kễ từ khỉ chúng tôi cưới nhau và Mai đã niiất định không chịu rờiđi cho khác. Tuy nhiên, tôi đã được danh cho một văn phong làm việc rộng rãi ỡ gần vănphòng tồng th'ong và tôi cli làm và trơ về căn cií không quâa itàng ngày bằng mấy boy lên thẳng tliuộc quyền si dụng cua tội*

iiúc đầu tỏi đáp xuống một bê sân bay trực thăng đươc thiết lập’ ** trên miấỉ iihà cua àinh tỗng thổng, khỏõg hê hay biết là sận bay nằmngay bên trên phòng ngu cua thong ÍDliieu ơ tầng thứ tư. và ông Thiệu làngười hay dậy muôn. ĩ'hỉẹu đã không lủì nêu vấn đề nhưng cuối cùng bà VỸ ôog ta đã đưa viec hằy ra nổi với tôi theo mọt kiễu nối quanh co, b à ta nổi rằng bà ta đang thục hiên một vườn bông trên mắi nhà đễ bà cố the, lê n ỉiững g ió mát vao những đêm nong ũực. "Miưng11, bà nói mọt cách buồn rà u , " tô ỉ e sợ sẽ khó mà thực h iệ n duyc. Luồng g ió cuon cuộn h ế t sỉI mạnh moi ỆỆ|| chiếc trực thăng-*cua ông đáp trên mái nhà đã làm cho cac Cíây co bị hư hết11.

Le dl nhiên, sau việc trên may bay trực thanfc cua tôi đã đápxuổQg manh, vườn trước dinh. Uhưcìg trên dây .là truỉmg họ’p diễn hình cuaTMệũ,

84

du cho tỉế ũ g ồn ào đã ltìjn cho Ồ0g ay thiíc g iấ u , ôrig đã kh.ôfl& tự mlah >nêu lên vấn đề mà l ạ i bảo VỌ1 ông lam v iệ c 4y*

„ ‘ vào cuổỉ năm, khi đổ JlíỊy đang ném bom dữ dọ ỉ miền Bẩc, tuy thể trong thông điệp (thôũg điệp l i ê n bang) gũ’i toàn th e -quốc dân n&ày 17 thang mọt 1963* tỗữg thong Johnson đã hứa, ohư ông dã làjn trư ớ c đay- • la Mỹ aẽ Dgimg hẳn nẽm bom nểu có thề dàn xếp đế đ i đến v iệc 'dam phaọ ngay, với khả năng phai chăng* l à cuộc đàín phán s i đem lẹ tí k e t qua- • Dap l ạ i 5 V iệt cộng đa g ia tăng hoạt don« mạnh hơn. Họ đã mỡ một trậ n tấn công ồ ạ t vào căn cií l ín h thíỉy đáah. bộ ữy ở Khe 3anil, cachkhu ph i quân sự mười bốii dặm về ph ía nam*Sau đổ đã xảy ra vụ. tấ n công l ế t fTet tiíc l à nămmơi cua Việt Nam* Irệ n tấn còng đã d iễn r a thựo dẵ marljduyc t iế n hành r ấ t t à i t in h , v ì thế đã làm cho t ấ t cẫ chuog t õ i p h ả ỉ h ế ị sức b ổ l . r ổ iẽ Xĩgay trước kh i b iế t được những g i đã xảy r a , chúng t ô ì đã phải ch iến đấu cho mạng sổng cảachúng t ồ i t r ê n các đường phổ s à i Gồn, Huế và t ạ i khoầngmười h a i t ỉn h khác*

Cuôc tấn công l ế t đã đánh dấu một bước ngoặt cua t r ậ n c h iế n tra n h và cho th ly ro chiều hướng thay đ ỗ i trong th á i độ cua Mỹ đ ố i v ơ i t r ậ n chiến tranh* Trước 1‘ế t , t r ậ n chiểú. tra n h đã cố ve như đang l u i dần v i chung tô i đã đấy l u i bô đội cọng sản t r ỡ l ạ i kim rừng ờ pJaia bắc b iên g iớ i*

Mặc dầu vậy , idii bọ đôi cộng sản mở cuôc tấ n công vào sáng sơm31 thang g iên g , cũng vẫn đã cố gần tớ i mnưa số quâo nhân ViệtNaxn

đ i ngtLỈ pịhíép không cố piặt ơ đơn vi* và mặc dù tương P re d e r ic Weyand 9 tư lệnh lự c lượng I I đã c h ie ií^ o a Ky, đã đ ă t cấc b inh flĩ cúa òngtrong t in h trạũ g báo động đêm hôm trư ớ c , cũng van đã c h i có một số í t quân Mỹ đóng trong cảc thành phố ma thỏ i* , và ch ính l à tạ ỉn liữ n g 'n ơ ỉ đay,các, tr ậ n tấn côũg dã d iên r a .

/* Mọt lự c lương phối họỹ gồm có từ 50.000 đển 80.000 quân cộog sản đa mơ một trậ n tấn công dữ dội cùđg t iế n hành, đồng th ơ i và co phốihơp vào hầu h i t cãc thành phố và th ị t r ấ n quan trọ n g ơ miền Warn* Họđađấnh vào s à l Gồn, Huế va mọt trăm nơi khấc vào lú c gần ba g iờ sang*

(1) - Gkií thích. cùa người dịch. : có th ề sắch in nham "US I I F ie ldF o rces11 chứ không phải Hus Tiiird. Corps11 X in kiêm la i*

Tại Sai ữon» một đội com t i gồm có mười chín l ín h dặc công thuộc mặt t r ậ n dâu tộ c g i a i phỗQgđã ủ ánh t r à n qua bưc tường phía. D goàicạạtbá dại SIX Mỹ và chạy xông tơ i cãc cưa* .Những đõ ỉ kh.ácđầ được giao ahiệmvự tầu . còng piiu tồng thống , bô tỗng tham mưu9 bộ tu lện h h a i quân. ViệtNam căa cứ không quân và đ à i phắt tbanỉi*

KÌ1Ỉ đõ ông Ih iệu đã không có mặt ơ sài GÒn và với tư cách là phổ " tồng thống, tô i đã lãnh trách nhiệm đối pho với cuộc tấũL công. Vao ' 4 g iờ se.ngf c h ỉ huy trương căn cứ không quân ,đã bảo CÌLO t ô i b iế t, như aau: .M,BÔ đôi C0n& san h iện đang có mặt ngay ca bên trong căn Clio Tôi không nghĩ rằn>s t ô i có th ễ ngăn chặn họ lâu hơn nữa ; piiỗ tảng thống va -giá đ ìn h nên r ờ i lchoi n ơ i đâylf«

Chẳng bao lâu bọ QÔi cộng sấn đã chiếm được đài phắt thanhế. .

vào 3 g iờ sang, lực lượng trự c tháng vận của lãỹ đã quểt sạchquâa tấn côngra khoi tồa đại sư cua họ niiưủg ơ những nơi khác cuọcchiếa van. t iế p tạ c d ỉền r a ấc l iệ t* Ba từ lâ u , Sai Gorì chưa hề chứng kiếmaọtcach. tượng nào giống như tỉiế kề từ khi uy ban Nam bô b ị quân Anh, Phấp và Khật tống r a khoi nơi này vào năm 1945» lần này sự v iệc đã .dien ra/trên mọt quy mô lớ n ỉiơn nhiều*

Quân iiíỹ đã t i ế n hanh, v iệ c bao vay thàíứ i pliỗ , vừa.ngăn chặn không cho đ ịc h quân th o á t r a ngoài vưa không đề cho ũhững người cộíig sầnmang thêm quân tăng cường. Do dó bộ đội cộng Baxx đã nã pháo vao ngay sàiGÒn..

Sau nám hoăc sáu 'ngay tá c ch iến van còn có khoảng 1*000 quân còng sẳn chiến đấu trong thành pỉxỗ, trong liíc đo t ạ i Huế mãi đếa 10 thang 3 mợâ cố t&ễ g iẳ i phổng hoàn toan thanh phố này. số thương vong đã lên r a t cao : khoảng 4*000 quân Aúỹ đã b ị g i ế t cùng v ớ i 5«000 quân lĩam V iệt Nam,

Mặc dầu cho sư>i v iệ c t r ê n th ê thảm như th ế nằo đ i nữa, những to a t h ấ t lớ n la o n h ấ t vẫn l à niềm tự hào va y t í n cua Hặm Đổi vớ i ngườiìđỹ, vụ tấ n cổng Tet đã gậy nên t ắ t cẳ những noi kinh hoàng cua một vạ Trân ciiồu cảng khấc và l ầ n đàu t i ê a nh iều người kỹ đã nhận r a rằn g họ sẽ lrhffig th e nào thắng n ỗ i t r ậ n ch iến tranh# Đã có một sự tan vỡ mất h ạ t niềm t i n . Uguời . ta b ắ t dầu đưa r a những l ờ i bào chữa. Tirớr^ậ ìiíostniore - la n d đã tu y ên bỗ : "DÙ cho l à vào g iữ a tháng g iêng chung t ô i b iế t ĩ\xọo chắc chắn l à một cuộc tấ n công quan trọ n g ậa đưọ’c đ ịc ii quân t r ù t ín h thự c h ip n vào d ịp t ế t đ i nữ a , chúng t ô i vẫn không phỗog đoán*điiyc ban chất th ậ t sự hoăc quy mô cua một trâ n tấQ công trê n toàn quốc •••Ọàuhg

- 86 -

t ô i đã ichỏng hề n^hl rằng địób. quân l ạ i cố th ế dám t iế í) iaành tthững t r ậ n táu công có t í n h chấ t tự s a t như vậy t rư ớ c sức mạnh cũa chun& t $ i w*

Điều đố hoàn toàn không dún&.DĨ nhiên ỉ a tuvi'flg toestm orelanddaphai b iể t rất rõ về cường đọ cua trận tấn cõDg sắp xảy r a . Tối t in chắc là Xlhà trẩn& t h ì khonfc được b i ế t f nhưng l ạ i .là v ì một l y do cũng r ấ t cổ op- sơ • Ro ràũg là .m ộ t số các quan chữc lã n h dạo cua Hoa m ở s k i GÒn đã chủ tâm đưa r a mọt l o ạ t bẫo cẩo lá o g ư i về nhà Trắng đễ cổ gắng auy t r ì được cảm tưởng l à quân Mỹ đàng chiếm ưu th ế so vớ i V iệ t cọng# .

Đã phả i mắt một v a i năm mới kham phá r a dược t r ò lừ a doX bấn th ỉu này, trư ớ c k h i nha phân t í c h Samuol Aànma, mọt chuyên v iê n của ClAohuyên nghiên cưu về số quâa CUQ V iệt cộng t i ế t lộ Í1 ) irằng người đã co ' y. đưa r a những ước t ín h có t in h cach lừ a dố i v ề 'c á c lự c lượng cõng sán trước k iiỉ cuộc tá n ông xảy r a . Ong đã phát b iễ u rằn g mặc dù cẩc báo cẩo- tìiali bắo đã cho b iế t l a ph ía cọng sẳn vao lu c ỗy có khoảxig 600.000 quân nhưng bô tư lệ n h Hoa Ky ỗ’ V iệ t Xjam va đ ạ i sư Mỹ ơ s à i GÒn đã cứ n h ấ t dỉiứi đ ò i c ắ t con số đó xuổng cồn một nưa đễ t r i n h bày cho báo c h í , quốc h ô i và nhà trắ n g b i ế t , Àdama đã đưa r a rứnmg bản đ iệ n t í n cua tướng C raig ton Abrama, người da thay th ế tương W ostm oreland, va cua đ ạ i sứ Ellw orth. Bunker đễ chứng minh l ơ i n ó i cua ôngta«

ệ

VÌ th ể k h i cơ quan CIA t i ê n đoán cuôc tấ p công t ấ t trư ớ c đổ h a i tháng , tỗ chiíc này vẫn còn v iệ n dan con số 300.000 quâtt công s ả n , cồnsố này đã l o i th ờ i , và đo đó h ọ 'cũ n g đã đưa r a ý k iến l à t r ậ n tấ n công sẽ không lớ n lắm. uỉlệ c dù lú c ấy muc đích, cua chung t a l à lừ a g ạ t báo ch.í, công cỉ>ung và quốc h ộ i Hoa Kỳ, nhưng chung t ô i ơ trong ngành t ìn h bao I chúng ta quả đã thành công tro n g v iệ c tự lừ a g ạ t chúng t ô i 11, ông Adama dã phải thừa nhận như vây.

Ị lú c cuòc t ẽữ cõng t ế t vừa mó’i xay r a 9 chung t ò i đã khòng tà in a o tra n h thu được sự giup đỡ ngay tứ c H h ì cua p h ía Hoa Ky, trư ớ c k ia , b ấ t cư lú c nào xầy r a một t r ậ n đẩnh, ph ía Hoa Kỳ đã phản ứng v ớ i tổ c độ r ấ t nhanh, nhưng tro n g vụ t ế t họ^đã có mọt t i íẩ i độ "chờ xem" th ậ t l à l ạ lù n g .

' ♦ế ; • ■

( 1) - l'rước một uy ban đ iều t r a cua quốc h ò i vào tiiẩng ch ín 1^75 B

a

- 87

lỉiĩc Ặ y , chutife t o i đ a bắt d ầ u t ự l i ủ i KilOUk i i i ỉ u SU' C8ÌI1 Ì tể ị c ú e a ọ s â a

xa t ơ i mữc nòũ và klioiJfc, hieu liy th ậ t aự k iêu qu^ét líiuúti chiểuthẩíib hay khoiì^ ? ■ • 2 * $ >v' ' ■ ậị -*Ễ •

bau tièy cấc cấp u h ỉ huy nuáu yự Vfj V../JC Ịiìàì iiuy t uụn0 Cu. lull txiiuỹ có x é t l ọ i quan diễm ch ín h tliiíc của họ về vụ tấ n còn*, 'jL‘ể t và (iicổfcắri£ t r l a h bày vụ này như l a mọt c k ié a th ẩ i)£ . Tưaềa& h e s tp o re la n á tuyên bó do l à môt c ỉiiến tiianfe v l ^ i ệ t cộng da kìiOũei hề cìiiếin ciườc một thàrứiph.ổ nào n&oai t r ừ Huế, và h.0 dã b i t h i ệ t h ạ i r ấ t nặn& n ề . Diều cay. cuing, nhưng quần chúng iiíỉỹ đã Khonif, sao l l y l ạ i ổượciiiềm t i n doivo’i k ế t quả cua t r ậ n c h iế u t r à n h . Dẩiể v ớ i ngu’O’i iiổy vụ. t ế t c h i dược xem l à m ọtchiển th a u g th e o c h iề u hướng vụ. Dunkerque đã l a một c iiiẩn thắng cua ngườiArứi t ro n g t r ậ n c h iế n t r a n h th ế g iớ i thú’ I I .

S ĩ • , + Ễ %

• ++ ++ ệ ■ \* I /

UhươnK JLV

’ TỐNG TIIỐNG

MỘT LÍ DV vì SAO NỈ-Mil BĨ THĨHS cứ

•N&ày 31 th en g 3 9 tỗ n g thổn& Johnson đã ban ỉiànii lệ n h lÁgừng niúingvụ nếm bom v à ' nhưng cuôc t ấ n ' cổng cua h ả i quân vào Bắc V iệ t l\iam, ttg o a itrừ ữ khu vực cách khu p h i quân sự h a i trăm dặm về p h ía bắc . Mọt lầ n nữa; ong đã kêu g ọ i môt cuộc dàn xếp hòa b luh qua thương lư ơ ng .S au đố/ôngđấ cho nỗ một t r ẩ i bom lam xôn xáo dư lu ậ n : tổ n g thống Johnson đã loanbẩo t i n ông không r a t ắ i líng cử tong thống vào tháng mười mot nữa và nhự vậy ông cró th ễ đứn& t r ê n moi cuộc đấu tranh , ch ín h t r ị b í mệt tro n g n ộ i bộ v à hương ưng b ấ t cứ sang k iế n tiiãm dò nào nhằm tìm kiếm hòa binh*

I

Chắc chắn l à t r í ông đã h ế t siíc đau khỗ k h i p h ả i quyết địnhnhưtx^ên* Tỗữg th ố nfe Johnson l ạ i còn đươc các cố vấn cua ôiig khuyến cao rằn g da cho có g ư i thêm 200.000 quân Jaiỹ sang V iệ t Mẽựn theo l ờ i yêu can, cua tương W estmoreland đ i nữa. t h ì Hoa Ky Cling se vẫn lfkh.ông ơ ca i the co tiieđaiứi đuôi dịch quâiỊ ra khỗi Nam Việt am hoặc tiêu diệt CGC lưc Ịượng cua họ được*1.

Diều làm cho to n g f thống Johnson không item lo âu l à sự th a t vọri&chaa ngắn vò phương cưu chữa typng dân chúaK iilíỹ, họ khòũ& t a i aào h iễ u ẰỊổi

Ạ

t ạ i s a o m ột q u ân d ô i cu a n ư ớ c h ọ gồm nửa t r i ệ u n g ư ờ i l ạ i c ó t h ê b í t l ụ o #trong cuộcchiến dấu chống quân Bấc V iet .Nam đến như vậy. i<hữn& ngươi c h ỉ t r í c h đ ã &ung h a n g đả k í c h ầm ĩ v à như m ộ t bản dự th ả o b ị v o n g lự c

cưạ một nhom do òữg Clark JM• C lif fo rd , cố vấn thân cận cũa tỗng thổn& dứng đầu soạn thảo dã noi về sự v iệc này s nsệ khố có tịiế th u y ể t phục được cac ngươi ch ỉ t r í c h rằng chúng ta khống phải ch ỉ đang tàn pháham ề V i ệ t j\iaia đ ề " ciíu v ã n n ư ớ c n à y 1* • . - B an b áo c a o v i ế t t i ế p v ớ i m ục đ í c h

cảnh g iá c tỗng thong trư ớ c t ì n h trạ n g không yên ỗn tro n g -d â n chúng s nói rằng : "Sự bất mãn đang g ia táng này, t iể p theo như s i xảy r a , l à sự bat ciiấp QÌLiều.hơn nữa đối với lệnh gọ i động viên th i hànỉ± quâa d ị c h VQ m ọ t t l n i i t r ạ n g c à n g h o a n g m ang th êm t r o n g n h â n d â n c á c th ạ n h ,

t h ị , v ì t l i i ê n h ạ c h o r ằ n g ch ú n g t a đ a n g t l iờ ơ t r ư ơ c n h ữ n g v ấ n đ ề t r o n g

n ư ớ c , t ấ t c ẳ nhưng s ự k i ê n ấy s i đưa đ ếnn hữ n g n gu y co* t o lớ n c ổ th ậ g â y

n ê n m ộ t c u ô c k iu ỉn g h o ả n g t r o n g n ư ớ c t r ê n q u y mõ l ớ n c h ư a từ n g t h ấ y t ừ

trước đến nay".

Đ ịn h m ênh đa a n b à i* B ắ c V i ệ t ỈM am v ớ ỉ .m ô t c h i ế n l ư ơ c đ ìĩơcẩpctying

từ nhiều năm nay đã quyêt tâm muổn làm nhijit ý chí cua íãỹ, phá iioai Bự t í n n h iệ m c u a n ư ơ c n à y đ ổ i v ớ i t h e g ỉ ơ ỉ , đ ã h ổ i th ú c g i à n i i c h o d ư ợ c

thế lợ itrên đất Gỹ.Kgay ngày hôm sau j£hi chính phu Bắc Việt Ham đa công bố là họ sẵn sàng tiiảo luận vơ i Hoa Ity về v iệc ngừng -ném bom iLoàntpàn O' V ie t ìãam, t h ế l à c u ộ c đàm phán cổ y n g h ĩa đ ã cổ t h ề t i ế n hành*

Chúữg tô i đã phải đựng ngoài trong những bươc đ i g iữ a iiỉỹ và Bắc V iệt Warn và d ĩ nhiên l á chiín£ t ô i đã ngờ vực ho, dù cho v iệc thẫoluập vằ đàffiế phấn đã b ị t r ì iio in đ i nữa v l có sự bắt đồng ý k i ln về địạđiễm tổ ohiíc cuôc thưcmg lưcmg. Itfgu’O’i Mỹ đã đề nghị Geneve, D ja k a rta , New

I D elh i, RangOjOn và V ien tiane va t ấ t cả những nơi này đã b ị Bắc V Ịê tten f bác bỗ. Bắc V iệt Ham đã đưa ra đề nghỉ ÌLỌP ở Phnom Pênh va Yfaranw và

cac d ịa điềm nàỹ đã không đươc người i4ỹ chấp nhận* Cuối cùng, ngày 3 thẩng 59 Hoa Ky đã chấp rứiận đề nghị cua Ha n ộ i chọn P axia làm nơ i h ộ i &9P và đã cư ông A vere ll Harriman và Cyrus Vance làm đ ạ i d iên tro n g cuôc đàm phan. Bắc V iệt Nam đã ch ỉ đ ịnh ông Xuân Thủy*

I\jhững cuộc thao luận về đàm phán đã b ị t r l t r ệ tro n g sáu tiiáng, phần lớ n v ì Ha Noi dã đò i hỗ i ngừng ỉxoànttoàn. nem bom Bắc’V iệ t Xíamtrước k h i thảo luận mot cuôc đàn xếp tố i hậu* Ham Việt Nam đã khồng thaw dự những cuộc thao luận t r ê n : đ iều rắ c r ố i l à các' ( 3 n^ỉiị l a i r ế t l a mơ hồ. CiLÚng tô i dã không h iễ a n ỗ i, phải chăng những cuộc daĩũ phẩn quan . trong đã dự định l a sẽ d iền r a giữa Bắc và Nam V iệt Nam hay l à giữaNam V iệt Nam và mặt t r ậ n dân tộ c g iẳ i phổng, hay l à g iữ a Hoa Ky Bao va Naia

89 -

V iệ t Ham, hay l a g iũ a cả bốn phe hoặc l à con có thêm ,phe DQO nữa*

Chung t ô i đã chẳng hề muổn cung ngồi vào bàn hội nghị với nhưng người công sản , và ciiang t ô i l ọ i càng Ithông co ỹ đ ịnh cùng ngồi với mặt t r ậ n dan tộ c g i ả i phổng v ì làím như vậy changkhac g ì l à công nhậnhọ* . -s '■ . p s H*

ĩ u y n h i ê n , ' t ỗ n g th ố n g Jolxnson đ ã v ộ i v ã g â y s ứ c ep v ơ i chún g t ô i dễ hanh, động th e o . Ong và ứng!cu? v iê n đang Dân chu dư tra n h ghế t ỉng t h o n g , l à ô n g W ub ert H um phrey» mong muổn l à c u ộ c đàm ph án v ề h ồ a b ìn h

phải đ ạ t k ể t quả v ì các cư t r i Mỹ đang to r a càng ngày càng chán ngán . tr ậ n . c h iế n , t r a n h đ a n g t i ế p d ie n . ở n ơ i x a x ô i n à y , v à m ột s ự dàn xếp nhaxủi ch.ón£ c ó t h ễ s ẽ g i ả i q u y ế t c u ộ c bàu cử c ó l ợ i cho ứng cư ’ v i ê t t

L â â a chu. .

• V .. ' ’’ +

++ ++

Chương XVĨ

VIỆT NAM HÓA TỀN GỌI ẤY NGỤ Ý GÌ

Chỉnh sảch -trao trả . v a i t r ò ch iến đấu lf t i cho ngườỉ V iệt Nam đả đ ư ợ c t ư ớ n g W e s tm o r e la n d d ề c ậ p t ừ nám 1 9 6 7 ô n g t a n ổ i v ơ i d â n ch u n g

ÌỆ: t r ê n đài. truyền hirứi rằng cổ th ê 'b ắ t đầu r u t một so binh s ĩ vào Mm 1969 nếu chương trin h qưân sự trên bộ và nem bom vầa t iếp tuc , uhưng điều này tùy thuộc vao khả năíig cũa miền Najn có tlíễ ganhvẫcđuyc nhưng trấch nhiêm chiến đấu nặng nề hơn hay kkÔỊig.

V ip t-2'jaitt hóa l à nguyên tắc cơ bẳn trong Qiiínỉi sách cuìa tỗngthổng Itfixon ổ’ Đông Dương* Trong cuôc vận động bầu cư nám T968, Nixoa dã hưa s ẽ àem l £ ữ h idỹ v ề n ư ớ e , nhutxgông t a t í n h t o á n r ằ n g Gổ t h ễ duy t r ì m ột

ohế đọ không ©ầỊg sẩn ơ S a i Gròn bằng cách tăng cường K lự c lượng cua miền liám V iệt Ivsau

‘m x o n đẵ gh i vào ngân sắcix 10 tỷ đ õ - la đễ thự ch iện v iêc nay* và tương Greighton Abraxaa,. người thay tướng Westmoreland làm tư lênh lực luíơng ÉỆ 1 V iệ t $ỉam Iioiù *iy68, bắt 'đàu một ' chương trình cấp tốc tthằmđềy mạnh. v iệ c huấn lu y ê n quâa đ ộ i miền nam. V iệt iỉanu Mm ly l | | | | i§ t ộ i dã ban hành lệ n h tồng dộng v iê n fvbuọc t ấ t cả thanh Aiên từ 18 đến 3 8 tu ỗ i

cỉỉu p h á i d i quân d i ch 5 còn nlỉững íiéỉixơị 1 7 t u ổ i và từ 3 9 đễn 43 t u ỗ ic ó thê được tíỌÌ g ia nhập oão lực lưựng bao' vệ xã ẩp*

Cho dếtt cuối, năm 1^70 , quân độ i ưua chưng tỏ i tăr% thêm 400.000 aấUb tỗMếi 90 lu 1© luyng vũ t ren& lên tớ i 1 .000.000 n&xcti*

Tướng Jj’rodericJa Woyafid, phụ ta cua tướng Abrams, đưa 350 toắn cổ • v ê t ì ẨÉỉíỹ, m o i t o a n gồm 5 n g ư ờ i , đ ỉ h u ẩ n l u y ệ n c á c l ự c l ư ợ n g đ ị à p h ư ơ n g

quần và n&hĩa quân'mà người iẸ g ọ i l à cạc đơn v i 11 táp nham". Moi tuẫn có 100 quân nhân V iệt Nam đ i máy bay saũệMỹ dễ theo hoc các - khóa huỗữ luyên lâu từ 6 đền 18 thaõg. Hơn 12-000 s ĩ quanViêt Ivam đi dự n h ữ n g k h ó a h p c c a o c a p t ạ i t r ư ờ n g c h i h u y v à th a m mưu ở . P o r t L e a v õ n -

w o r t h ( t h u ô c t i ễ u b a n g K a o s a s ) v à ơ c á c c ắ n c ứ k h á c #

Trong vòng 3 năm Họa Ky đã chuyễn g iao cho chúng tô i gan 1000000 -JVU k h í n h e 9 4 6 . 0 0 0 x e c ô v à 1 . 1 0 0 m áy b a y k ề c ả m ấy b a y l ê n t h ẳ n g .

Trong k h i đổ quân độ i Jìlỹ b ắ t đầu r ú t . ® ạn g 6 nám 1 9 6 9 , • lỉỉxon l o a n b á o l à 2 5 . 0 0 0 t r o n g t ỗ n g s ổ 541 * 5 0 0 q u â n ỉflỵ s ẽ r u t ' k h ỏ i V i ệ t ỉâam

trư ớ c cuố i tháng 8 k h i màỆ mi en Nam V iệ t Nam. đam niiện tr a c h nhiêm chiểa đau nhiều hơn. à .

Đọ’t r ú t quân thư ỉia i được cotig bo trong thang và đẫu tiaang • Ị ồ t h ì tỗDg so quân Mỹ giảm xuống con Ị!fi nghìn 500 người. Cung tháng, ẫ ỳ \ Aíỹ lo a n bao đợ t r ú t quân thứ b a . hầm 1^70, sổ l í n h iđỹ ơ Việt^lam còn 429.900 và đển nám 1972, ta l i mà v a i t r ò ch iễn tra n h Cua Mỹ Cham àtít* s ỗ ẩ y t ụ t x u ỗ n g chỉ"C'0j3 6 0 . p o o : đo l a c o n s o th ẫ p n i ia t k ễ t ừ ' g i ự a

nám 1 965 • ' it'■/-.i.? \ * % . - ? T*/ • * ỉ ,

Đem môt quân đo i l e thuọc phân lớ n và quân độ i bạn v àẽ c h ỉ huy, vũkhì và ngay cả về ch iến lư ợ c , rèn ủtiíc l ạ i thanh một quân đ ộ i ' m ới, ... qua l à mot công v iệ c buồn nan* iĩhững việc* xây* r a cổ d ính l í u đễn t ô i t r ả i qua nhiềi* năm đ i làm cho tô ỉh iễ u b à i 'h ọ c này môt cách, sau sắchơn l à b a t cứ ban lu ậ n th u y ễ t nao, x ễl

Cắc bạn đồng minh ndỹ cua chũng t o i không bao g iờ co ỷ ép buộccấc s l quan V iệ t Kam p h ầ i theo l ồ i sống iniỹ, nhưng 00 một đ iều kliông th e t r a nil được l à chung t ô i đã phẵi th íc h ngh i v ớ i l o i ch iền đau củangụơi |H | l'ừ k h i lam tư lệ n h không quân t ô i mơi tỉiấy rõ những nguy Cở x u ẩ t phẩt từ những vân đề ễy* ĩ ô i luôn luôn ngh ĩ rằng nên sư- dụng không quân một cẫch de xễn , càìkủĩi nao cSn t h ỉ ỗ t mới sử dựng một cách t r à n ngập, ép đ ả o , 's ớ d ĩ như vậy l à VI V iệ t Nam l à một nước ngJieo I

- 91»

Chững t ô i dã đixpc dạy do phãỉ t i ễ t kiệm và iiầu như ha t iệ n ,tro n g v iệc t i ê u thụ. bom đạn . còn không quân Mỹ có ngân eãch r á t lớ n , nêo họ chẳng bao g iờ n&hĩ đễn chuyện này*

T ôi nhớ uổ lẫ n một lự c lượng hÕD hợp V iệt - btíỹ đang t i ễ a quân t h ì b ấ t ngờ gặp sự chồng cự của dich* Pbãn ưng tiíc knẵe cua Mỹ l à ngưng t i ể n quân và đồ i phải gọ ỉ không quâu đễn doi bom lê n đầu đ ịc h . Chúng t ô i p h ả i đ iều dộng những may bay đã dược ch i đ ịnh đắnh pha nơi khấc đễn tầJ3 công v ị t r í này ma về sau mơi b iễ t l a ch i có sáu . bay V iệ t cộng chong giữ* Ấy th ế mà đã ph.ảỉ dùng tỡ i h a i chuyến bay "Con ma” . Moi chuyễn màng 6 qua bom, và theo người ta nổ i vơ i tô i t h ì moi' qua g iẫ 6 .000 đô -la* Kểt qũa cuộc tẩ n công ây , cổ cả súng đ ạ i liênyỗm t r ợ , l à chẵng có bằng chững nào cho thay đã g iể t đư<jrc lẩ y một Viôt' ‘ễ cộng .

Phung p h í bom đan đã l à không t ố t r B i f nhưng đ iều tệ-hơn uữa là sự ị ệ thuộc vào p h i pháo đã đưa các tương l ỉn h cua chúng tỏ i . dễnnhững th o i quen xẫu* JCet cho cùng, tro n g một cuọc ch iễa tra n h ơ rừng rậ m c h ố n g du k í c h , k h ô n g quân c h i co t h ễ phụ g iú p t h o ỉ , h o d ổũ g m ọt

v a i t r ò ỵễm trọ*. Thực r a , ch ính bô b in h , người ch ỉễn s i trọ n g rừngrệm mơi l à người t i ê a chiểbi đốt đ a i . ft hưng cố khôn& quân th ì mọi v iệc dề dàn& hơn , và nh iẽu k h i chúng t ô i đã bay tơ i 5*000 p h i xuat mõi tígày đễ yễm t r ợ C&0 bo binh* • v

Tôi r ẩ t lo lắn g 2*ỗt nhiều về t in h thần b inh s i k h i quân iiflỹ r ú t đễn n ỗ i t ô i đã cẳnh cáo tổng thồng ĨChiêu : MJCiũ đừng tương sau k h t quân Mỹ r u t chung t a vần còn cố hỗa lự c mạnh như trư ớ c 11 •

về sa ụ người ùíỹ thường c h i t r í c h k ịch l i ệ t bộ b inh V iệt Namkhổng ch ịu t i ễ n hanh dẩnh. nễu không cố không quân yễm t r ợ . Nhưng họẹố b i ễ t đâu rằn g ch ính cácl^hp sư dụng lã n g p h í không quâữ đã dạy cho b ỉn h s ĩ cua chung t o i ỷ l ạ i vào sự yễm trợ cua không quân*

Mặt khac , k h i b ẩ t đau V iệt Nam hốa, chúng t ô i phẳi hướng dẫn l ạ i cach auy n g h ĩ cua những người đã từng ch iến đầu s ắ t cãnh v ơ i những đồng minh có riuic sổng qua ^f|ác b iệ t* Sụf khác b iê t về mức sổng đã tạo r a vô vàn vồ so van đề mà g iờ đay chúng t ô i thừa hương như mọt g ia tà ỉ* Không a i cổ th ê t r á c h người l í n h Jtíỹ ăn ngon, mua thả cưa hkng kóa mien th u ề ơ cưa hàng dành chp quân nhân* .Nhưng kh i mọt dơn v ị V iệt AI am hành quân s á t bên môt đơn v ị Mỹ t h ì đ iều chắc chắn xay r a là người B VOB l à những người hào phổng Dhẩt thể è>ỉới, đem phân phát kem V0r —

31 . H

92

thuoc lá không g iơ i hạn cho cao bọn đồng .xnÌĐh* Kểt qua la moi đơn v i V iệt Xỉam đều tậ a lực hoạt đông s a t bôn cấc đơn v i ìấỹf va khi cac đơn vjL V iêt ftan* đột nhiên phãi hoạt đông độc lập th i họ cam thay th ieu ,nhơ niui’ng <JỒ xa x l cua Mỹ.

Làm sao có thễ khác được ? Một lẫn tô i đã chưũg kiếo canh x£ah, hỹ tắm vòi nước hương sen t ạ i mọt t iề n đồn trơvơ giữa rừng rậm. Không cố buồng tắm đặt vòi nước hương sen trong vòng 20 dặm là . í t nhất,nhưng vơ phư ơng t iê n cua Mỹ th l chẳng cổ g ì khổ. cá trám người Mỹ cỡi quan áo đíạg quây thành môt nhónu Một chiểc may bay lên thojig ịuợn bêntrên và phun nươc xuong người ho* Ke đễn một chiếc máy bay lên than& thư- hai bay tơ? phun xà phòng nước# Năm phut sau, khỉ họ đã kỳ cọ bằng xà phồng xong th \ cấ i máy bay lên thẳng thứ nhất trở l ạ i phun nươc lan nữa cho sạch.

y Ilìilọt la n khác , VỌ’ t ò i và t c i thám một t i ề a đoa iiílỹ h e o .lê n h gỗnbiên

g iơ i Laov TÍt trên đỉnh núi đá cổ một cán cự pháo binh Mỹ đ ế%yẹm họ ì)iùh: s ĩ đóng bên dưới. Tôi vừa nhẫy ra Jthoi máy bay lên tliẳng đễ bất tay viên sĩquan ch ì huy th ì đã ũg i i thay mùi xào nau thơm phức. ỏ bỗt cứ nơi nào, dù xa xô i heo lắnh, cũng co mọt ngươi đẫn bếp Jn@r mặc tạp dề tra n g , đ ô i mũ trắ n g , nẩu nướng những miểag t h i t bò chất từng đống , thom ngon và đều đặũ cứ như bữa ăn ctla cac nhà phu ho.

ÍDât nhiên người Mỹ cố quyền dùng máy bay lên thẳng tiễp tễ th ịệt.bồ cho lín h eda ho, nhưng kai quân dội V iệt và J*iỹ ỡ sát bên nhau ma lạ.i song trong hai thễ g iớ i khắc nhau, do mới là điều đáng noi*

♦ • Wấ l ầ 9 k« 1 'ịrệ; . + w +I ■ . .... • I Ẽ H ì ' ằr.> ; . V ;}

ChươnK XV ĩĩ/_ .u_ í # ). . . .. Ễ-... . .

PARIS KHÍ CUỘC CHEM CIỂr PHẢI CHẬM DƯĨ

ĩro n g gẫn mọt năm trb ’i t ô i k ịch l i ệ t pí&ti đổi v iệc t iề n hành, phán ả P a r is

iíhuỉng m oi tu ầ n qua đ i ch u n g t ô i m ơ i cam th ấ y l à không t h ề t i ễ p t ụ c

c h iễ n tíỗu. khống h ạn đ ir ứ u N g o à i nhưng cam g i ắ c m ệt m o i Qua c h ỉn h t ố i

r i I Cang ngày n&ười iKíy càn^ nổi thẳng oho chúng to i hiễu là ho quyẵt tain chỗm đứt cuồc chiều*' \ỉ\ vậy cuổi nềưa 1 S6b tô i đến P a r is , C0JH dầu p h a i đ o à n m ien Imqiu V iệ t ÃMai14 tham dự dam p h an hồQ b in h .

Nhưng trư ơ c khi bẵ t đầu đam phẩn thực sự 0’ khẫch sạn M ajostic , chung t ô i co một thang hay hơn một thang đễ thảo luận "sơ bộ về hình, th u cẩ ỉbần họp• HÌnh thu cua nổ phẵi lầm sao đễ cho chung tô i co th l thẳo lu ậ n ma van không công nhận M.TDTGP*

Ôi, c ã i ban ẩy ĩ Đo l a một ca ỉ ban ky quẵỉ* í t ra nố cũng ky quẵi đ ố i vơ i bao c h í , nhưng đổỉ vơ i chung tô i nổ cổ một tSm quan trộng cơ lẫ n # Vi th ể chung t ô i khăng khăng đoi đưgc thực h iện .tưng ly tưng tý đ i^ u đã đư^c thSa thuận la không phân b ỉệ t MTDTGP như l a Ểmột phe r iê n g , r ẽ t ạ i cuqc đaai phẩn, va điều nay cổ nghĩa l à không chính thưc ngồi cung 'ban vơ i hQo

NhiHụ c ẩ i ban cổ hlnh thu khac nhau đã đuqc đề nghị nhưng đ^u ,b$ g ạ t bo* Va t ô i n g h ĩlầ t ô i đã giup vằo vị-ệc g iả i quyểt vẩn đề cẵỉbàn khi A v ere ll Harriman, cẫm dau phẩi đoần Mỹ đển thăm tố i ơ b iệ t thự cua chung tô i# Tôi thay l a ngươi My đa b ạ t đầu bực mình vH c ẩ i điầũ ma hg cho l ầ một sự bương bĩnh v ặ t -vanh cua chung t ô i , nhưng tông thSngThỉệu đ a ch ỉ t h ị rõ cho t ố i la không đưqc nhuyng bộ VI bẩt cư lỹ do gi*

•sHarriman l a một gã bẩt t r ị va ông t a co một th ổ i quen rỗ t ư lam

cho ngưSã đổi th o ạ i th o ẩ i c h ír Ong t a lang t a i , phẵi đeo ồng nghe va he kh ỉ nầo cuộc thẵo luận lam cho ông ta không quan tâm^hay bực minh t h i ông t a đưa ta y t ẵ t gơ Sng nghe mgt cach lộ l i e u , cố ý cho người đ ổ i th o ạ i thẩy# Hôưi ông ta đ?n tim tô i vơi bãn vẽ phẩc một cẩ i batnhlnh ■bầu d ụ c v a t ô ỉ b ẳ o l a ch u n g t ô i k h ô n g t h e ch ỗ p n h ậ n m ột c ẩ ỉ b an n h ư v ệ y ,

t l í ì t ô i thây ta y ông t a đưa tay lên định gỡ cẩ i ổng nghe# Như mộtnguSd íàm t r o ẳo th u ậ t , t ô i tức khắc đưa ra bổn, năm ban vẽ phẩc kiễu bần khẵc nhau cung vơỉ sơ đồ xfp đặt cho ngồỉ*

Tôi n ố l : "EÌừng đưa cho ph ía Bắc V iệt xem t ẩ t cẵ cung một luc*Hay đừa cho hg xem moi lầ n một ban thôi* Va bẳn nay - tS ỉ đẩnh dẩu X bang “but ch \ - la. ban duy nhẩt ma chung tô i cố the chỗp nhận# ‘Mu ông gỉííno l ạ i đển cuối cung va đưa no ra như l a ý k iển c5a chính ông, th i co thê l ầ họ se đồng ỹ"»

ẩy đa cổ tẩ c dụng* Sau một thẩng mặc ca haỉ hước - vơi lẩ b a ỉ chu đẩu k ín I Harriman đĩ* nghị p l l cẩ i ban hInh tro n f rộng 26"phut" khôngcổ b iền tê n , cơ hay dẩu hiệú g ì khẵc, đanh'cho cắc trươngphẩi đoânt

- 93 -

v ầ hai cẩ ỉ bằn hình chữ nhật đanh cho cẵc thanh v iên khẩc, moi ca i r-ộng 3 "phut” , dại 4 - I* - p h u t, đặt đổi d i ện nhau each c a i ban tro n 18 " in sơ " .

Cho đển hôm nay tô i vẩn t i n rang nếu Harriqiiin mơi th o ạ t vao đã đ ư a r a đ £ n g h ị ấ y t h Ị k h ô n g b a o g i ơ IỄl N ộ ỉ ch ẩ p nhận*

Luc đổ là giữa thẩng giêng năm 1969 va rố t cuộc đã cổ the bắt đầu những cuộc đara phần co thực chat# Vơi Nixon bây g iơ & Nha Trắng, Harriman ru t l u ỉ khôi san khẩu, và một phai đoan mơi cũa riíỹ do Cabot Lodge cam đầu đển- thay*

về phần My th i chỉữn tran h V ỉệt Nam chỗm dưt vơi lệnh ngưng bắn vao nưa đêm thư bay 27 thang Giêng 1973* Bồn ngay trư ơ c đổt tôngthong Nixon xuẩt h i |i i t r ê n mẩy tru y ề n ’hlnh sau khi hiập định đưyc kỹ ơ .Paris va loan bẩo 'cho đển ìỉỹ b iể t la ông đã đạt đuyc hoa bình trong danh dự# Ong noi rang quân đội uỹ sẽ ru t h ể t trong vong 60 ngày kễ tư k h i Ếngưng ban va tẩ tc a tu bỉnh My sẽ đưqrc Hầ Nội phong th ích* Ong t uyên bố rang hoa binh sẽ hoàn thầnh những g ì ma My đã ch iền đẩu đê bao vệ trong bao nhiêu năm tố n hao xương mẩu* "Miền, Nam V iệt Nam (m g ỉan h được quyền tự quyểt định tương l a i cua minh"*

Ong hưa vớ i cac nha lãnh đạo Bắc V ỉệt rang ilỹ sẽ cổ gang gỉup! họ han gắn nhưng v ể t thương chiển tra n h .

Nhưng t iể p ơến co một đoạn g ỉẵ đqo đứo ma tô ỉ khõng th ễ nao chịu được b&i v ì nổ dổi cẩ ngĩìờl l a i dối minh đển độ lam cho nguơí ta lon m ưa*

Nixon lơ n tiể n g : ’’Chung t a hay tụ’ hao la My đã không chỗp nhận một bầu hoa binh nổ cổ thê phan bội đồng minh cua chung t a , bỗ rơ ỉ tu b inh cua 'chung t a , chỗm dứt chỉển, tran h cho r ỉên g chung t a nhưng vẫn đê cho chiển tran h t ỉế p d ỉ en đSỉN vơi 50 t r i ệ u dân Đông Dương*

Những lơ i tuyên bổ đồng th ơ i cũng đư<3fc đưã ra ơ Hầ Nội và Sai Son# Tong thong Thiệu đoi không quân Mỹ hoạt động mạnh mẽ trong nhưng cuộc tẩ n công giơ chổt đễ chĩểra n n đẩt đ a i đã mat và ngăn phặn công sẵn xâm nhập vung flu.Sc gia* Kểt qua la cẵc may bay phan lực cua My đã thực hiện 374 phi vụ nểm. bom đ e yẫn t r q bộ b inh , va Ha Nội đã g iậ n dữ phẵn đồi : "Những ke cuồngchiển" ơ miền Nam#

r Noi Giặt 'chính thư c , chìển tran h đa th\|c sự chỗm dưt va ngươi My r ẩ t phơn phơ#

Tôi h ieu nỗi v u i ĐũSmg cua ugươỉ Mỹ khi họ ru t đưgc r a ktaỉi vong c h iề n , n h ẩ t l a k h ỉ tigừo’ỉ t a bông bố những con s í về ton pbí cua &ỹ ơ V iệ t Nam* Trong đo 2 t r i ệ u 3 l ín h My đa chiẩn đẩu ở V ỉệt Namt cổ 56.000 ngừờd ch ề t (nhưng nên nhơ rang 38 b ỉnh s ĩ miền Nam V iệt Nam iS t r ậ n lê n t ơ i 165*000 ngu?/ỉ)* Mẩy bay nểm bom va eh ỉển đẩu cua My đã th ự c h iệ n hơn 850*000 phi xuẩt tẩ n công va th ẫ hon sáu t r i ệ u tẩ n bom, tro n g k h i cẩc may bay lê n thẳng moi nắmthực hiện tru n g b in h ' ha ỉ t r ỉ ệ u p h ỉ x u ẩ t tẩ n công* My đẵ to n th a t 3o695 mẩy bay v a .4»783 may bay lê n thẳng* TÍnh thanh t i ề n , p h í tôn cua cuộc ch iển lê n tơ ỉ-khoang 130 tỹ đ ô - la , chưa kẽ những sS t i en t r a da i h§n vầ cỗ l ã i đễ thanh t òẩn cẩc mon ĨÌCỊỊ v a cấp dương ch iển txanh .

++ +

Chưnng XVIII

Khỉ sẵp bâu cư tổng thống va nhỉệm ky bổn năm cua tô ỉ sẵp I ; h ể t , t ô i quyểt đ ịnh l a du ông Thiệu cố muổn t ô i cũng không ứng cứ photSng thống nữa* Nhưng ông Thiệu không muon va đã chqn ông Hươngo Ong Hương tưng l a thủ tương đầu t i ê n cua Thiệuf sau lầm tong thư kỹ choThỉệu ơ dinh ^ộc lặp* Con t ô i , t o ỉ quyễt định ưn£ cư tông thống*

p ’ f «’ * -1 i I • ' '-Vá . y < M *' V*1 *£ --jw - ' u ‘Vi' 1 1 '&Á * '

Nhưng cuộc ì)ầu cử đã b ị g ian lậ n , như t ô i cho đọ*Iỹ Thiệu co hai đ ể ỉ thu chính - ông Minh Lơn, tư ngòai chính quyền t r ơ l ạ ỉ va t ô i - nhưng tra n g bon nấm cam quyìhi Thiệu đa cỉng cố đ ịa v ị cua minh đễn độ knòng con cổ th e tỗ chức một cuộc bSu cư thực sự t\ j do đưg*c nữa* Ong đã lam ra những đạo lu ậ t kh iển cho nguờj t a kho long cố th e tran h cư, chơ đừng nó i đến thẵng cữ. Hồ. Chí Minh cỗ l ẽ -êũng không lam hơn đưực.

}lg\XQ‘i muon ưng cư phẳi độ i d ỉện cho m§-ễtị đanglơn ( tô i không . phailằ đẳng v iên cua một đang nào ), hoặc phẵỉ .được 40 nghị s ĩ , dân biêugễi ẩ i th iệ u và bao đắm* Nhưng 'Tiiiệu đa kỉễm so ẩ t t ẩ t cẵ cẩc dân bieuva nfeh ị s Ị . Ngươi ta đoi hSỉ chữ ký èồiơi t h i |u va bao đẵra cuts. 1C0

h ộ i Viên hội đồng tĩnh* Tồi b iổ t la cố đu oố k§í v iền muốn t ô i ra ưng cư nhung Thiệu lg l đưa ra một đ%o lu ậ t cho ôhg ta đưọ’? on ven cẫcr. chSũ ÌIQ một cẩch độc đo In , VI th ể đã đ ặ t hộ vào một đ ịa J, 1 0 xư*

Thiệu lầm đu đ iều đe ngăn can cẩc cĩốỉ thu r a t r a n ', cư* Nhiều n h ân v i ê n m ệ t vụ c u a ô n g n ổ i v ơ i t ô ỉ l a CO t h e c o đ ể n 6 5 p h a n tră m •

q u â n đ ộ i b ầ u c h o t ô ỉ h o ặ c c h o ô n g M in h ĩ)ể u c ố b ầ u c ư t r u n g t h ự c ,n h ư n g

8 au bốn năn cam quyền Thiệu đa k i era so a t ùuvc công an , va, qua công an , đ ã kíerosoẩt được nhân dân*

Trong một nuịyc ma đẩo ch ính đa t r ỡ thầnh com bữa, d ỉ nh ỉên l ầ chung t ô i cổ th ao lu ậ n về khẵ năng lầm đẵo chính đe l ậ t đo Thiệ.u® Tôi b iể t ran g t ô i cố th è hoan to a n t ỉ n tương ơ khồng quân va đa sổ tương lã n h t ro n g qũân ấ f ì 9 nhưng không th e nầo g iư được đư^c b í mệt bơ i VI những nguĩ>*ỉ ỉlỹ con l ạ ỉ 'Van l i ê n lạ c chặt chẽ vơi cẩc đơn v ị V iệt ỉíam© Chẵc chẵn họ se mẩch Thiệu*

Hhieu tương lanh khẳng định l a chung t ồ i không cần lín h o "Chỉcần lầm sao cho cac s ĩ quan cao fcẩp nhẩt ký một tổ i hậu th ư Da Thiệu aể r a đ i ” , jmgt ngutt’i n ố ỉ như th ể .

Nhưng v iệ c ay không lầm đư^c« ợẩc tương ‘lãn h cổ th e ung hộ raột SIỊ thay đo i chính phuf nhưng những' s ĩ quan cao cap n h ẩ t, nhưng nguỉd lĩưn v iệ c cho bộ tong tham tnưu, đã đưqc người líỹ đcn canh cẩo l à đừng cổ can th ig p , đồng th ơ i t\m cẩch mua chuộc một cẩch t ể n h ị . Tôỉ b iế t í t nnẩt cổ ba ngu?>’ỉ ơ Bộ tong tham mưu r ẩ t ghet Thiệu nhưng vao luc ma họ b iể t r a ng khôrig c ố g ì cưu n ỗ i đ ấ t nươc họ nưa, hQ đã đưycnguxri. Mỹ t iể p XUC và hưa h$n l a nểu h<Ị không can th i ệ p » t h i sau, này sang My hg se .được chu cẩp ọ ho đển man đơỉ«

Bơi v lngư ơ i My cần co một không k h í chính t r ị an to an đễ hg co th e r u t quân Về nươo. Thực th ẽ , đ§ỉ t ẩ , Châu văn T iên , t ĩn h trư&ng G ia Định, gan tỉki GÒn, đã d&i thăn căn cư không quân tro n g lu c t ô ỉ đ ỉ vẵng và noi v ơ i binh s ĩ : "Chung t ô i nghe đển tương Ky cổ kể hoạch ứẳo chính, Nếu chuyễn ẩy xẵy r a chung t ô i sẽ sSn aang đệp tan* Chung t ô i co cẩc đơn v ị mẩy bay lê n thẳng cua Mỹ ung hộ va đao chính jnhẩt đ ịn h aẽ th ẩ ểfc

Co đi^u l ạ lung l à f mặc du ngoại g ỉao My đa nổỉ cho tô i hieu TằLtìg họ không chap nhận một cuộc xung 'độ t công khai giữa Thỉgu vâ tô i ( h a y b ẩ t c ứ v i ệ c g l c o v e n h ư m ộ t c u ộ c đ a o c h í n h ) h g l ạ i r ẩ t m uốn b ạ i ra tran h cư đl chổng Xạỉ Thiệuo Họ ngh ĩ rang v iệ c ẩy »ẽ lam cho cuộc

- 97 -

b& u c ư CO v ẽ d â n ch u hơn* %'ậế b u o i c h ỉ ? u # đ ạ i s ư j u n k e r đ?n nh à t ô l trohg cán cứ không quân va noi vơ i tô i : "ổìu cư ma (%c diẽn th \không p h ẫ ỉ l a tarn gương t ố t cho th ề g iơ ! 11. Ong t a con xung phong ki?m t ỉS n cho t o i vận dqng cầu cu*, chắc hẳn ông t a thưa b i ế t t ô i chẳng co h y vọng g ì tru n g cư , nhưngcỗ l ẽ nguĩyi k ỹ n g h ĩ rang nểu p h a ỉ to n p h í mầ ta o r a đưQ*c một c ẩ i v ỉ n g o a i bẼu cư tự do t h i cũng đẩng đồng ti^ n #

CIA. cũng lam ẩp lự c đễ t ô i p h a i r a t r a n h cữ , nhưng t ô i t r ẵ . lơ ihọ như t ô ỉ đã t r ẩ l ơ i đ%ỉ 3U Bunker : "Không th e được* Thiệu nẵn chẵcq u a , v a n h ấ t đ in h sẽ không ch ịu đễ cho t ô i tru n g cửlf. Rổt cuộc, cẳMinh v à t ô i đều r u t l u i va cuộc bẼu cư đã t i e n hanh v ơ i một tê n -duy* n h ẩ t t r ê n lẩ phiểu : tê n cua Thiệu*

ĩn ể ẳl ằ , sau hai năm lam thu tương va bSn năm làm phổ tỗhg thống, t ô i "ngồi chơi xơ i nươc"o Tôi vẫn g iữ quân hamthỉểu tướng không quân, van ỗ’ căn nha tro n g căn cứ không quân, va tô i thương tu» tninh l ẩ i , may- bay r iê n g đ i thăa binh s ĩ khẵp nơỉ trong.nươc đễ nâng cào t in h than, họ.-

Qua nhiên l a tô i chẵng cổ v iệ c g ì làm, và sau 1973 tô i hay đ i đ i v ề về đồn điền cua tô i ơ Khẩnh Dương, v ì t ô i cỗ mẩy bẩy lê n ihẳng r iê n g . Ngay ca những lu c vẵng mặt ơ nhà trong căn cư không quân tô ịv ẩn l i ê n lạ c thuồng xuyên vơ i g ia đ ình v l t ô i co một đai rad io dân SÌỊt r u y ề n t ỉ n va nhện t i n tS t nhẩt miền Nam. Khi t o i quyểt định lam đồn đ iẽ n , cẩc bạn iíỹ cua t ô i đã ân can nối vơ i t ô i rang hQ cam pbyc quan niệm chính t r ị cua t ô i va r a t buftn thay t ô i r a đ ỉ , cho nên hộ ngo ý muốn 'dựng cho t ô i một tru n g tâm truyền tin* Hq đẩ lam th ậ t . Cẩcầ ly t r o n g rưng r ậ m , đ a ỉ c ũ a t ô i m $nh đ ể n n o i k h ô n g nhữ ng t ô i CO. t h e n o i

c ịiu y ện v ơ i vợ con t ô i ơ Sai Gon ma con cỗ th ê n ố i chuyện v ơ ỉ ca nươc ngoai* „

N gtốỉ t a ươc đoẩn lung tung khỉ b iể t chuyện My dijng đai cho tô ỉ# Một anh t>ạn cũ đển g ặ p 'tô i trò n g oări cứ không quàn, vào dịp t ô i về Sai Gon đã hôx t ô i ì "Nhà Tráng nghĩ th ể nào về. t ìn h trạn g khó khăn c ja t a h iện nay

Tôi n g ạc^ ih iên nh ìn anh t a vầ hỗi l ạ i ĩ "làm sao tố i Ì>i3t đư?c?".

Đen lư ^ t ánh t a ngtịc nhiên t r ả lơ i : "Ngừơi ta -bảo tô i là^anhvẫn l i ê n lạ c th in g v á i Nhà Trắng qua điện đài trong rùng c ỉa anh mà".

Khi cuộc tẩ n công mãnh l i ệ t bắ t <fcu - và cho đển liĩc b<ji t r ậ n -

Chung tô i l i ê n . t iể p đưtfc đgc nhưng b ẵ i phống sự kễ chuyên bỉnh ari^n Nam hoang mang booJb§y trong kỉnh hoang, bơi chung không con q u â n đ ộ ĩ My y ễ m tr ợ c h o họ n ữ a . Đ ô ỉ k h ỉ n h ư n g b a i p h ổ n g SIX ẩ y đung

a if thực cũng đíng BIỊ thực như nhưng chuyện xay ra Sr Phap thang 6 năm 1940 - nhưng nổ điều đang t ỉể c l a nểu như câu tyc ngư "không có t i n gLjfetSe l a CO t i n vui** đ u c g , t h ì t a cu n g cỗ t h e n o i r a n g p ố t i n v u i tưc l a không cố t i l l gLể

Chĩ t r íc h b§ bỉnh cua chung tô i chưa đu, nguơi t a con gay gắt c h ê b a i khôrigquân Cua chung t ô i l a b ẩ t l ự c VI ch ư n g u ỹ r u t q u â iu T ẩ c g ìẵ nhưng lơ ỉ chề bai này thuợng lầ những nha bẩo không bao g iơ chịu t nực tằm. t im h iễ u xem t ỳ i s a o mẩy b a y cu a c h u n g t ô i l ạ i th ư ơ n g ' n ầ a

0' đươi <Ểt hơn l ạ bay trê n tix r ỉ. Tôi hoan to an bẩc bS nhưng lơ i chỉ t r í c h này mặc du luc đổ tồ ỉ không con là tư lệnh không quân nưa - v5r t h ể t ô i k h ô n g t lm c á c h t ự b ầ o chư# C h ĩ t r í c h như v ậ y c h ư n g t o r a n g

n g u & ỉ t a h o a n t o a n k h ô n g h i ễ u b i ể t g l v ề t ì n h t r ạ n g p h ứ c t ạ p g â y r a

n g â y t ư đ âu b ơ ỉ SIỊ c ố m ặ t c u a q uân đ ộ i My Ơ-. V ỉ ệ t Nam.

Nhưng lơ i ch ĩ t r í c h thương v ỉể t như sau : uỹ đã đe n g w i va mẩy m ỗ c v ầ o m i^ n Nam ch o đ ể n k h i m iề n }ĩam t r ề n t h ự c t ể t r ơ t h a n h m ột

tro n g năm nươc cổ không quân m§nh nhẩt th ể g iơ i (đ ieu này đung). Co th ơ i miền Nam đẩ co tơ i t r ê n mộtnghìn tnẩy bay va năn, sẩu tram t may b a y l ê n th ẵ n g # T h ể n h ư n g ( c ẩ c n h à p h ê b in h b&o v â y ) S\Ị h i ễ u b i ế t v ề

kỹ thuật h iện đ%;Ị cua chung tô i ngheo nàn đển đQ chung tô ỉ không giữ n o i cho cố laột chyc mẩy bay bay cung một luc« Ngứơỉ ta đã v ỉể tnhững câu chuyện khSng khiểp về những tỉễ u đoan mẩy bay phẳi nần trên 'bà ì ơ s à i Gon không ca t canh duxyc chi VI th iể u một c ẩ i b u ji hay một mỉềng đệm chẩt đẩng, chưa mơ r a , trong nhưng nhà kho đồ SQ ơ Biên Hoa, nơi ma nguờỉ ỉíỹ, trong một g ia i đoạn, đa chưa nhỉều v ệ t lỉệu cu a hg»

Loỉ lam t a i hạỉ nhất cua nguơi la cho rang hg phẫỉ xây dựng không quân Việt Kam theo như bxnh ẵnh cua không quân ỉlỹ va cố thễ sư d.\;ng kiiông quân v iệ t Nam đễ đánh Bắc V iệt cũng như đã sư dụng không quân mỹ đễ đẩnh Đưc ơ Au châu* Đố la một t r ỉ ể t lỹ mầ ngươi Mỹ kbông baọ giờ co thể thanh công ơ V iệt Nam mặc du đôí khỉ chung t ô i đã bay t ơ i m ộ t m g h ln p h i 3CUẩt raõỉ n g a y , t h ờ i t ô i c o n lam t ư l ệ n h k h ô n g q u â n .

►Ế- TịỊĨ' Ễ*‘

Phẳl tlm trong i ic h sư mơi thỗy c ẩ ỉ lỹ do khiễn cho 'quan niệm n ổ i trê n cua Mỹ đưa đfn t.hỗt b ạ ỉ không sao trẩ n h đư<yc» Phai đ i ngưgc t ơ ỉ t h ơ i k y phầp r u t q u â n V6L b ẵ t đầu h u ể n lu y ệ r i ch ú n g t ô i o S au c h iể n

- 99 -

t r a n h th ể g iơ i thư hai Phẩp la một nươcngheo nhưng l ạ i luôn luôn tự hao c a i t a i ưng b iển cụa mình* Cho nên n g w ỉ Phẩp đa bẵt đầu xây đựng không quân eua chung tô i vơi r ẩ t í t lưng vốn# Chung tô i đa đu^c học t ẩ t câ nhưng điSu can b iế t về vẩn đề bay* Điễmqúan trqng

• không kẵn la cac thq' mẩy bẳo quẵn cung đưực học t ẩ t ca. những đỉ^u cầnb iể t về một cẵ ỉ mẩy bay* Thương th l chĩ cổ m§t thqr mẩy cho moi mẩy bay va anh nay p h a i 't in h tuơng mgi m ạt, tư điều Chĩnh hệ thổng thuy động hay thay một ổng dẫn dầu bị 'VỠ*. đ?n tlra ìra một cho nổỉđiện b ị hơ. ‘ Va s a u khỉ đa phân lo ạ i vẩn đề t h ì oawi lẫ n hểt ch ín , anh t a phẫi’ ưng t ỉ í n tam r a một g iẵ ỉ $hap® Thơi ỗỹ chung tô i ch ĩ co một í t may bay- n h ư n g nhưng c o n n g u ĩfỉ la m v iệ c th â u đêm t r o n g c ẵ c nh à mẩy b a y đễ -ch o nhưng mẩy bay ấỷ cố th e ca t cẩnh đuyc chírih la nhưng t ỉn h hoa, ’ r ể t g io i về may mổc đẩng t ỉ n cậy, cần cu và chătt c h í.

Roi nhưng cổ vẩn My đSu t i ê n đữn va bẵt ta y vao vỉệc_huẩạ Ịuyệnmột thí? hệ thợ mẩy mơi, dựa t r ê n những lỹ thuyểt hoan toàn t r ẩ ỉtigư^c vơ i lý thuyểt cpa n g w i Phẩp dẹ sễn® Chẳng bao lâu nhưng đffng đồ phụ tung cao như nui đỗ vao. Va chung tô i th ả hồ ma sữ dyng*

Tôi con nhơ mãi một anh trung s ĩ chuyên v iên ngurcl tlỹ, cố chấp n h ư n g t ổ t "bụng, m ột hôm bươc v a o t r o n g Ĩiĩaầ đễvm ẩy b a y đ ã h ẩ h ổ c mSm

k h i thẩy ni§t thq; mẩy Vigt líam đang* dung dao dip o%0 một c ẩ ỉ b u ji 'cho sạch* Anh ta nổi nữa đuạ nưa th ậ t : "Trời đất ơi ! Kểu. a ỉ cũng lầm như anh t h ì con gì la n^n kinh t ể ,cua nươc Mỹ ! th ô i quăni? nố đ ỉ,a ĩih : Ngoai k ia chung tô ỉ cố cẳ t r i ệ u cẩỉ mố’ỉ lf.

Điều mĩa maỉ ìà Ịuc đỗ SI£ lãng p h í ẩy chẵc chẵn cổ hiệu lực hơru Không a ỉ cổ the phu nhận đưtfc rang cẩeh lạm ciĩa u ỹ , nliơ cổ t iề n bạc va nhưng giây .chuyền sẵn xu ẩ t, đã giữ cho mẩy bay luôn luôn ơ Ị trong

t in h trạn g sẵn sang ca t canh* Chiển tra n h du sao cũng l a v iệ c tổn t i ề n , những th ơ i giơ con quy hơn t i ề n tíạe* Trươc k ia , mgt ngutod thự ]'■ ì.y do Phap huẩn luyện phẵi mất nhiều ngày mơi tun ra vầ sưa ứư<Ịc nuQt bộ phận hư hong# Một thự mẩy do My-huẩn luyện co th ễ th ơ i gian ẩy

I xuống con v a i g iơ bầng cẵch vưt bo luôn Qẳ c ẩ ỉ động cơ cũ đ i V& thay*bầng mội; động cơ mơi. Chí cSn phẳỉ vặn mọt v ầ i đinh ổc, kgp một v a i dây chính dẫn đ iện , th ể la mẩy bay cổ th ễ l |p tưc ca t cẵnh* Tuy nh iê jj cungcach ẩy đa di$a trê n sự co tttặt cua My luc hộ con ơ V iệt Nanio

Nhưng tín h ra đã 20 năm kể từ ngày những thqf mẩy đau t i ê n doPhắp huẩn luyện, chẵp vẩ nhưng may bay DC3 đầu t i ệ n cua chung tô i* Những ngiỉờí ẩy nay đa qua g ia , qua cưng rẵ n , qua sen n h ặ t, không th íc h hgp

vơi c a i phương chỗm ”nhiều l a mạnh” cua f\íy* Họ curig không được auín luyện để sư dyng nhưng mẩy bay phưc tíịp ma chung tô i t i ể p nhệrit-TODg g ia i đo%ĩì cuối cua cuộc chiểru Thay vào cho hg bay giơ l a Dyt lo ^ i nhân v iền bão quẵn mơi do ííỹ hu an luyện* lítiưn^ chuyên v iê n V iệt Nam n à y c o i k h in h n h ữ n g n g ư ơ i đ a n a n h t ỉ mẫn Cua hỌo

Giơ đay khi th a t D^i đã gần kề mơi thẩy ro hậu qua# Dơng oâng trư ơc k ia cuộn cuộn nhưng đồ phy tu n g , nay không nhưng ch ĩ chay nho g iọ t ma cuối cung con khô cạn t r ơ cẵ đẩy*» Khỉ quốc hội My b ỉẽu quyểt " không v iện t r ự vu k h í nưa” t-hì những ngươỉ bang t a i ứng b iể n cố the g in g iư cho những'mẩy bay cuổỉ cuxig cua chung t ô i t i ể p tụ c bay đt/yc đ ã b ị lãn g quên tư bao giơ! Nhữngk^ kể tụ c h<3 chựa tưng ỞÚĨỢO m huẩn luyện đễ đối phố vơi một tin h huống như vậy. Thể hệ thor may CO the th ay một động cơ bơi VI đố l a v iệ c lam ma ngươi Nlỹ đa d%y họ, va h§ t i n tương rang chưng nao con chiến tra n h t h i vẫn con đọng cơ mơi dăw họ. lap vằo mẩy bay* Nhưng bây g iơ h ể t đqng cơ mơi thay tlití* lĩ€u yêu cầu h$ áo mẫn những l in h k iện trong một mẩy bay va đo i hS i họ ■ ưng b ỉể n , nhiầu nguĩà tro n g sS họ s ẽ chẳng b iể t phẵi b ắ t đSu tư đâu*

+ •

+ ■ ấ.+

ơhưcmg: XIX

ĐAI S ứ GRAHAM MARTIN

MÁNIỈ KHÓE CHƠI TRÒ HAĩ MANG . \

Tro* l ạ ỉ c h ín h tr ư ơ n g n g a y 2 7 - 3 - 1 9 8 5 , t ô i tu n g r a x&ìgị t S ch ư c gQÌ l a ỡy ban CU*1* n g u y dẫn t ậ c s a u hơn 3 liăm đứ ng n g o ầ i c h ín h q ụ ỹầii*y

Tôi mơ một CUQC hQp_bao t ^ ỉ câu lạ c bộ s ĩ quàn tro n g căn cư không quân, v l cẩnh sat công an sẽ không dam vào đo ngăn chặn# Nhưng 4 Inh bao cua Thiệu r a t th ín h muỉ đã đẩnh hơi th ẩ y f va đê vô hiệụhổa cuộc họp bao cua tô i ', h a ỉ ngay trurơa đo* Thi§u hạ lệ n h cho thu I tương Khiêm thẽúrxh lệpmgt n ộ i cẩc ch ỉển tr a n h ặ tro n g đổ myi ngươỉ co quan điễcachSng cộng đ%u cố th ê tham- dự*

t

' Qĩlổ Sau 010* đtiu t r ậ n t ầ n côn r , B í^t cua họ htiri;' ĩTằ{ịt CUQC H quânnho HÌ1U11& r ẩ t CO y cho du k ích ciỹt kTch một tiTỉn đồn nnot r ê n quoc 2. g ĩưa Nha vu lỉun-mê—tbuy t • Ti ọn dồn tụìỵ lu t i^ nđồn đau t i ê n b ị th a t th u , cĩĩĩ cẩch dọn đ i en củ/x t ô i ỗ’ Khanh IXtotiổ chưađẫỹ 40 dgai# Hôd do tô i đang cổ mạt 0* đồn đ i on, và khi ơư^’c t i n , tô ilậ p tư e đ ỉ may bay ve Sai Gon đễ bao cho Gẩc ngươi lan h đ«uo auán đqỉ.b i e t ran g cuộc hanh quân nối t r ê n bao trư ớ c mật kể hoạch cua *cqng 3ẳn t ẩ n CO E g c a o n g u y ê n , v a c ố t h e l a B a n H n ê - th u ộ t *

Luc tượng Tiíĩimes cỹa CIA đển gầp t ô i , t ô i ho i ông t a l iệ u ằiỹ va T hiệu co b iể t rang BaiiKnê-thuQt đang b ị đedộa không ? cả Timmeắs vầ tương Cao Văn V iên, tỗng tham mưu trương* đều nổ i v ơ i t ô i rang hg co đay- đu t i n tứ c về kể hoạch đẩnh ch iền Ba.i-^na-thuyt của cộng sẳru Vỉên n ổ i thêm l ầ õng t a co tham dự một CUQC họp v ơ i Thiếu tương Phạm Văn Phu, tư lện h quân đoan I I , va tương Lồ Trung Từõ”ngị tư lệ n h sư đoan 2 3 »

^nguĩ>’ì bẫo v | B un-m ê-thuọt9 Thiệu cho Phu b ỉ ? t l a sir đoan 320 cua cộng s a n đang t i ế n Ve p h ía nam đễ tẩ n công ềPan-iĩiê-thuột,. Phu đẩm bẵo vơimọi ggttori l a ong t a nân. vưng t in h h ìn h , con Thiệu ch ĩ t h ị cho Phu vaTựơng pỊaẫễỊỊ t,ăĩĩg cương lự c lư<2’ng bẳo vệ Ban~aiê~thuột*

Tôi thuật' l ạ i nhưng ch i t i ể t nay VI no chưng to rang quồn đội I chung t ô i không he b ị b ẩ t ngơ ỗ’ Ban-m ê-thuột* ẦTgu£>’i My va Thiệu đã b i ể t đư<yc c h i ể n lư g*c c u a c ọ n g 3 Ỉ Ị 1 c ẫ t h ẩ n g t r ư ơ c k h i c g n g s ẳ n c n u y ỉ n

q u â n * T h ^ c r a B a n -m ê - th u Q t t h ỗ t th u c h ỉ V I t ư ơ n g P h u d o dự# M ặc du

Thiệu r a lện h đera thêm quần đển Ba.x-m ê-thuột, Phú chò’ một tu ầ n sau mơỉ t h i hanh* sẩu g iơ trư ơ c kh i cộng sẫn tẩ n công, Phú ch ĩ chơ đển cố 400 M nh s i bang máy hay* Nểu Phu chuẫn phong thu Ban-cuê-thuột một cẫch nghiêm chỉnh hơn, # i t in c h ẵ c cộng sẫn đã k.hông th ễ chiếm đưọc

Cễ t cho cung lự c lưgng tầ n công Ban-m ê-thuột ch ĩ cố một sư (ĩoàn,, vầ an-m ê-thu§t đa cẼtn ciệ’ nhieu ngày*

Sau khi BanKnê-thuột th ẩ t tfru, t ô i l ạ i gặp tương Viên một ệ lS n n ư a , ỵa đề nghị cl oị thung tu y ển đ ic h tư quoc 1q 21 , gan đồn đ iề n cua t õi* ‘Tôi t i n chac rang nểu tậ p J;rung phẩo b in h m không quân, cung vơ ỉ

■ h a l trụ n g đoan nhẫy du hay b i ệ t động quân th ^ ện ch iền t h ì ch ĩ c&n h a i n g a y l a CO t h e cn iểo a l $ i B a n - m ê - t h u ộ t * T ô i t i n h n g u y ệ n c h ĩ h u y t r ậ n

đẩrửì nayfva t fương Viên cũngđồng ỹ l a kể hoach cua t ô i cỗ th e thực h iệ n đuyc* ĩíhưng th a n ‘ô i , nổ đa b ị tỗng thổĩĩg Thiệu bẩc bồ#

Nguyên nhân chính đua chung t ô i đển th ể t b ạ i về quân sự l a m ốibẩt đồng g iư a ỒQ tông thom mựu vầ T hỉệu, đ iều ẩy Irhông con nghi ngờ g l

n ữ a * V i ê n no?, v ơ i t ồ i r a n g ô n g t a r ẩ t k h S ịêữ k v V c ạ ị l ố i T h i ệ u b ẩ c bS

rhững l ơ l khuyên va tư chổikhône hSi ỹ k ỉ t í i nua bq tong thani cnuu, rang ông t a đã đậ đơn Ểx ín tư chưc nhiều la n , nhỂ Ịpla sau kh ỉ Thiệu t\Ị quy f t đ ịnh mọi v iậ c thuyên chuyên và bỗ nhiệm s ĩ quan cẩp tương, Thiệu bac p h ẵ t đơr x i n ' t ư chưc cua Viên* Sau kh i mất Ban-m ê-.thuột, Thỉậu t r ỉ ệ u tậ p một cuqc họp các tương l ĩn h b Cam Ranh. Trong p h iê n hQp ẩy,' Thiệu h&. lện h cb-o tương Phu r u t khSi Kón-tum va P le ik u , l u i V? phíáNam v a cung GO một tuyển phong thu ơ phía-Nam Ban-m ê-thuột v S i y đồ chi em l ạ i t h ị t r ẩ n nay* ĐÓ l ầ một s a i iSm th ê thẵra- Ntíu như chung t ô i lem b i ệ t động qưân cung v ơ i xe tăn g tư p h ía bẵc Kọntum va P le ik u xuSngthl ồ in h s ĩ cậng ,sẵn chieruđổng Ban-m ê-thuột đã b ị kẹp g iữ a gọng kim r ồ i . Thay vào đổ, l o ỉ lẫ n chiểnlưọ*c cua Thiệu đã M en một cuộc r u t lu ic h iS n t hụật thcinh Riột cuộc thao ch$y tẩ n ÌOQTI, va euổi cung l a s\f ta n r a cua to a n "bộ quấn lự c miề-n ỉĩarru

Chẫng bao lâ u to a n th ễ quân đoan I I r u t khoi cao nguyên cung vơi hang t r ă n ngan ngươi t ị -nạn, tro n g cẵnh hoang tnang v a hỗn lo ạ n . Cuộc b 4 ỉ t r ậ n c ụ o ? c u n g c ù a m i ề n Nam v i j g t Nam b a t đ ầ u .

Khi ẩy c^.rih tr ạ n g toẩt tin tư ở n g 1 an t r à n tro n g quân đ ộ i chiĩng tô i v a lâ y nhanh như bệnh dịch* (V iệc ìấy tư chổi không v ỉậ n t r ợ nưa lầm cho .no tă n g thếu)* I'&i cao nguyên, tương Ngô Quang Trương r u t lự c lưgng phong th u Đa sấng* Truxmg d\Ê đ ịnh tậ p tru n g quân CO tjiu một sổ đ ịa đ i em ơ vén hieriv, fifcng b ịnh s i không con b i ể t mình ch iền đấu đ i lầm gi,kh*tế. th ẩy cẩc S-X quan chỉ. huý họĩniêng- t h ì kêu gQi ơ l ạ i t i ể p tyc c h ien đẩu n£uv ; i^ .i chưẫn b ị cho g ia (ô.nh ch^y trS n« Va họ cũng nhln th ấ ỷ hang .iigĩTìn J-ưừơặg dân bo chg.y tro n a> k in h hoango Rổt cục 5 'vùngI cjjiien th ìlệ t ' nưs co nhưng ch iển 31 dũng cam. n h ấ t, một sư đoan lín h t-ftuy./i&nh t>9 , Ui ộ ỉ* ạư dớan nhẫy ẩaặr sư đoan I bộ binh vơi. những lực

t r ậ n Sgffv cacfc b i uhSm hơn nưa# Cẩc tương lãn h va s ĩ .quan chạyb ỉên » Mặc du M a rtin cổ tan h th ao tu n g chặt che to a K | sư Mv cẩc t i n tưc-CO đố i ch iểu cua t ô i tro n g nhưng, ty jtn cu ổ i cung quan trọ n g áííii noi chẳng ía o ìâ u một nhân ..vi r a cua toađi^i' sư đển thấna t ô i đ^u đặn đê lưgtn l ặ t ũ in tưc* Uguiời ẩy cu ính l ầ tương Tlmmes Cua CIA* Ong t a muổn "bao cấo l ạ i v ơ i to a đ ạ i sư nhưng d iễn b iề n t in h h ình mơi nhẩt* Tôi vui lò n g g iu p đõ’ ôĩig ta* sa u mgt tu ần đ ỉ l ạ i v ẩ t vẵ v ì đuirng đển nhà tô i lu ô ĩiiu ô n b ị cẵc đắm biếu t in h lầm tắc* nghen, Timmes đa th u xểp bang each cho đ ặ t một đuơng g iây đ iện th o ạ i r iê n g n ổ i l i ề n t o a ễ đ ạ i sứ vơi nha t ô i ở căn cư kbông quân*

I7 103 -

ị + I

Moi ngày qua đ í # t ỉ n l ạ ỉ xẩu théra, v l th ể t ô i n g h ĩ đển chuyễn đũo ch ính nhưng thực t;f bao t ô i l a ,ẵfkhôn g 'th ê đư^c"* Keu đẩo chính

t h ẩ t bạ ỉ th ì. 86 khuấy động hgji th u , dân đển hon lo ạ n và kễ thu Ịqri s ẽ c h ĩ ‘l a cộng san ma th ô i . M artin cung co th ẩ i đ‘ộ cho thấy r ẩ t rõ la chung t ô i se..gặp r ắ c r ố i nểư ủy. ban cưu nguy dân tộ c t ỉ ể n hành 1 những

b iệ n pháp l ệ t đỗ T h iệu . ; ' ' ' * 5 V; ; :

Qua th ậ t i ĩ a r t ỉ n đa ban t i n cho tổ ỉ - b iể t* Khỉ tương Minh, tư lện h không quân (không cổ hạ lẲrig g i v ii, Minh Lơn) tơ i thăn t ô ỉ . Trươc k ia , c h ín h t ô i đa "bo nhiệm tương Uinh vao chưc viị này . Chung t ô i thao luận

can t h í ể t p ỉíẵ ỉ co m ộ t'sự th ay đo i - nổ i cach khẩc, p liẵ i tổíig. khư Thiệu, - Minh nổi : "Org vẫa la Mxểpn của t ô i , t ô i Stì theo ông C& ông la m 'b ẩ t cư^vỉệc ỆL.» ĩíhưng x in bao đễ ông b ie t : hểu ông cố Quyết đ ị n h la m g i t h i .p h a i h ẹ t s ư c í h ậ n t r ọ n g , ' n ế u k h ô n g ' h ọ s ẽ g i ể t ô n g

t r ư ơ c ” #. *

T ôi đap : "ô n g th àn ố t h ậ t lẵra . Chắc ông con b í ể t n h iẹ u chuyện nưa chứ ? sâc không 710ỉ ch í t l ể t cho t ô i b ie t ?” •

Minh n ố i : dsJig vheo do i -õng’ đẫy* Người cho nguto’i đểnt h u y ể t ứ hục t ô i tíĩnig cộng t ẩ c v ơ i ông Tiể.u ông r a t a ỵ ‘ h a rh đpng* Kgừời c ua ỉ la ru in con tim cacíỉ mua ehuộc cẫ t ô i nưa* Họ bẵonểu t ô i b i e t 'điều tia l du chung t a cổ thua t r ậ n họ cũng se đưa tô i 7 a giỡ. đ inh t ô ỉ ra k h o i 'nuức v ầ chu c ĩp cho chung t ồ i đến ĩaạn dơi"*

Chỉ v a i ngaỹ sau ngươi t a lam cho t ô i h ỉễu rõ lờ i cẫnh .cẫo ẩy m ột .cẩch t rự c t iể p ’.hem, kh# raqt anh ph i cônể c ja - tô i-x ồ n g xộc vẫb phong t ô i , vựathơ hỗn hôn vua < thu i t l $ ỉ câu cftuyeri'ky q u ẩ i . Auh ia th ẩ y tuột ngươi co v e khẵ Ỉighỉ đ i vao vong đ a i cũá can C.1Ỉ , ben hô ctưrìg 1 §Ỉ* Nguời k ia phổng chr*y. Anh phi. công ặuễí tíxeo, can -chân cho hắn vẩp n g ã . Nhưng hỏ i mơi b i ể t la h ẳn ‘CO g iẩỷ phếp r a 'Vầo hqp 1§./. á y ' Jt' A ' * - * 9' • • ị ■ .1 ■-*’ ’ V ■ ■ ' '

- "The t h i tí^ì sao anh l ạ i bỗ chạy ?*• anh p h i công hỏ i v a ,‘ VI n g h i ngo>, dan h a n 'tễ .0 phong gac* Giẩy phểp dặc b iệ t cua’ hẵn đo. cơ quail a n n inh .cẩ£ hoần, to ầ n h$*p í ệ , nhung chắc cỗ c ẩ i g i 1ÔỊ th ô i đây*

•Tôỉ hoi Ỳ ’íỊgừòá ẩy dâu ?" "ỗ ngoai' k ia ” . • f tỊ -*

ắnDu'^c l ẫ i , Ệ đưa hẳn vao đây!1

Saụ khi tham vẩn , hon th í 'n h ậ n 2 ”Ph£n đông chúng t ô ị ung ' hộ t hỉeu tựoTig, nhưn^’ chung t ô i lầm d ư íi q u y ền 'tru n g tương Quang, ổng ẩy Bai chung t o i đển-đay# Toi không lầm sao đư<yc. Tối cố V<J, cố con” .

5* - V -r 104 -• V

Tôivghi địa chĩ cua hẵn va hưa, sẽ đỉ lĩn h hẵn giũ’ l ạ i cấn cứ .cho hắn-đưtỵc an toan* , Luc đổ hắn mơi thô lộ chuyện minh. Thx r a tương Quang đấ lập ciưu ãm sẩt tổ i n^u tô i to ra qua nguy hỉễau

Đặùg Vầri QuaAg la ngứơỉ ma, trừơc kia tô ỉ'Ềđã sa thẳ i vì. t ệ i tham nhũng. Thiệu phục 'nồi chức vụ cho Quang va bây giơ vQuaiig lầ cS vẩn đặc. b iệ t ve an ninh cua Thiệu. Khống b iểt lam cẩch nao jna ông ta’- 00 đux c 15 'tẩn giấy phểp đặc b iệ t thửờng chỉ cap chonhân v ịên an ninh trong c ăn cẩ. Ong tạ đấ trao giấy phểp ấy cbo những ngu&ỉ I được chĩ định đễ g iể t tô i vao đung luc ma cqng sẵn đạng kểo về Saỉ Gon vằ.an ninh trơ" t hanh một .vẩn 'ọổng con* f • ■ •>. ị ’♦ [■,

Anh chàng eẫm -bang la sẩii nhân ẩy nổi vơi tô i : "Nguơi ta bẩo ị chung tô i đ^ỉ lệnh” nhưng tô i xin thiểu tuồng hãy 5 trong nha» Thiểu tư ơ n g ma đ i r a n g o a i l a co, t h ễ b ị ắìn. 3 ẩ t đ ổ 1**

'-C hững tô i mơ một -cugc "hanh *quânM quy mô va tõm trg n bgn áiasẩt# Cliuìig tồ i 'khôngGÔrìg bố g i về chuyện m y cSt đe cho Quang yên t r íkhông Bgơ'Ifangễmìríh đa b ị hổ« - - ■

Một buổi sạng, tương Tỉmmes gọi g iây n ổ i, hoỉ t ô i t>uSi cbỉSu ôngtâ cổ thễ đểíị th ă n /tô i được không* Tỉmmes n ọ i! t ỉ? p vơ i gi^ng tự .n h ỉên” lộ i dẫn theo'một v iền chức cao cap”, cổ ăícqc không ?u (Tôi nhơ mãi

ham t ị ể r i g "mọt v i ê n ch ư ò c a o c ấ p 11 ì • ’ • ễ..' . ằ'~* 'ẳ ’ • * ' ẹ r « I *•*. ■ -■** . * ■ '* ' ■ ỉ v'* * í» r • I i . ,•

.,,fDưg’c chư>v tồ i đẩp, nghi rang co le nguơỉ đưng đầu CIA đển , Sai •_ G%n 'và muển ghể thăm tô i chăng. V Vể->' . ệ • Ệ ' rl

Đung 3 giơ ổMều TimmeH đển ,.va .ngươi cung đi. vơ i ông t a hểa - ra l a đ$i sư kĩartỉnV Lâu ễ.nay khộng gặp Martin*, t ố i .kỉnh ng^ò trư ơc sự thay đổi vốc dang cua' con ngứơỉ đang đứng ỡ ngưỡng cửa nhà tô ỉ* Van con b í hậu qua cua bậnh vỉem phoi hạnh, ’ííairtỉh hình như SQỮI hẵn đi»

_ĐÔỈ mat ôngta trung sâu; đỗ ngầu quanh vạnh OIỈ. Ong t a Ỵẩn com vễkiêù Cống và trươc ỉíet la tự phg « nigt đặc điễm lộ rõ rìgay trong những lơ i n p i đẫu ;tiên 'oua-ông t a . Va nhưng lơ i le ẩy th ậ t lạ lung . . ;

\ - . I ' ã - ' ã ' * Ể " %--Ệ • r _Ẻ. . /

—Ong ta noi như thễ hạ: mình : lfChẵc ông lỗy leun nỆ^cĩ#àhỉên Ịfhỉ th a y , m ột n gư ĩ/i như t ô i t ơ i nha ôn g ” • ỉ chừng ỉ l a r t ỉ n n h ệ n th ẩ y p h ẫ n ưng . éua tô i ^ nigt phẳn thương hại hem la tưc g iận - vY khỉ t ô i mơihai ngừòl uSng t r ầ th i. ông ta -n o ỉ trư ẩc k ỉa ông "cung la phỉ côn^^.Co le ông' ta muổn phẩ ta n bau không khí l^nh nhạt* DÙ sao /Chìung tôỉv' cung tro chuyện trong haỉ giờ, va đây la đầu tiên chiĩng tô ỉ thẵo luận iịírỉệt đễầSỈMMỆỀ

■ ■‘v V • ;Ạ ẫỶ Ị ‘ ■ - - ■ . ị ' : . ;ỉ .’.‘%:. Ề -'■

» ■ . 1 ’ fill s - ■ ÃL -• k ! /#* L '

những vẩn đ% ma V iệt Nám đang phai đối pho* Tôi thẩy ông t a nểu không dS men th ì f t nhỗt cũng thijc t ể - háy tô i tương thể*

Khi M artin hoỉ tô i Thiệu tô i nổi : ”ũy ban cua chung tô i chi muổn một điều la Thỉệu"phẳi tư chức và thay bang một *chính phu m^nh,cố h iệ u lự c , đễ tổ chưc ch iển đểu chổng cgng san”#

Ong tamuốn thăm do v ì ông 'hoi một cẩch thận Irqng "Thưa th iểu tư ơng , t ô i x in hôi một câu co tín h ch ẩ t g iẵ thuyểt ! : nểu Qhư ông c iL thễ lập chính phu, ông so đối xư với tồng thống Thiệu như *thể nao?".

Đố l a một câu hoi ky (£iặc* Tôi th ậ t thà đẩp : "Tôi cấm ghểt ông ẩ y , vầ t ô i b ỉể t ông Sy cổ ẩnh hương xẩu đổỉ vơi rận mệnh cua đết nươc.- t ô i , rhưng tô ỉ không cỗ y đ^nh t r ẳ thu nguơỉ như Thiệu. Nểu tô ỉ th a y Thiệu, t ô i sẽ đễ cho cng Sy ra đ ỉ . ttốỉ cho dang r a # phẩn xểtThiệu v a chính phu cua ông ẩy lầ nhiệm vụ cua nhân dân. Đo không phai là vẩn đề cua tô i# Tôi chĩ muển co chính quyền đề t ẵ chưc vầo chiễn đẩuw« .

M artin con hổi tô i đã suy nghĩ về v iệc thầnh lập một chính phu mơi chưa* Tôi t r ẵ lơ i l a co và nêu r a một 30 t-Ễnẫ "irêu chung tô i cố đư^o một chính phu nhu tô i mong muốn - tô i nố i t ỉể p - c h ĩ 'tro n g í t ngày tô i co th i tổ cbưc khẵng chiển cổ hiệu qua* Nhưng tin h th ể không cho phễp chuiig tô i t r ì hoạnnữa* Moi ngay qua đi la một ngày đến gBn them hơn*1. ỉ

M artin nổỉ : "Thiệu tương noi đển chiển đẩu# Nhưng noi va lam kh ac nhau r ẩ t x a . T ô i .b iễ t l a ông cổ r ỗ t nhi^u t in tư c I nhưng ông sẽ cM-ển đẩu bang cã i g l ? Xin hãy nghĩ đ?n nhữngnẩt mat cua cẩc ông chĩ r iê n g ơ 1& Nang thôi"*

tTôi .g iẫ ỉ th íc h : "Những tbfit b^i như ơ Èà Nỗng cổ the l ầ t a i h ạ i

v ầ chỉc chẵn chung tô i đã mSt m$t kho chj t rư khíng ỈB ỡ. ngoai đo f nhưng thẹo t ỉ n tưc cua tô ỉ th ì chung tô i con sung đạn đu dung trong 3 thẩng* Tôi ‘b ỉể t rang chung tô i co th e cSm cự đưiQÊC - không phẵỉ. maỉ raẩỉ n h ư n g đu đ ễ t $ 0 r a m ộ i k h ôn g k h í m ớ i , g ỉu p ch u n g t ô ỉ & t r o n g t h ể mạnh

k h i thương thuyểt hoa bình’1#

M artin h S ị ỉ "Vậy th l,b ầ n g cẵch 2BO ? "

/ Tlmmes cố mang theo một tain ban đồ vầ .chung tô i t r ẳ i no trê n sầnnhà« Tôi vạch một đứcmg cafiT ngang tư Nlíà Trắng, ngay ơ phía ì)ẵo vịjah Cam Ranh, đạỉ khẩỉ là v ĩ tuyển 13»

- "Chung tô i phai chặn điỉng cqng sẵn ơ đây11 • Tôi đưa đầu but chì .đ i theo đưưng đa vqch* "Nểu chung tô ỉ cố th e cẫm chân đ ịch đây, đồng-thơ i co một ban lãnh đạo mơi yằ mẹnh, một bẫu không k h í mơif th l t ô ị cam đoan vơi ônglầ sẽ đưyc toan dân ung hộ* Khi ểy chung tô i sẽ ơ tro n g th ể mạnh đễ t i ể n hanh thương thuyểt hoa binh vơi quân thu"#

- "Liệu bỉnh 31 00 chỉển đẩu không ?” M artin .hSi*

-• "DĨ nhiền l ằ cố”. Tôi quaquyểt vơi ông t a như th ể ĩ va kễ cho ông ta nghe V? những s ĩ quan từ Đa Nang vS đển nhà t ô i đang kháo khat phục thu* Tôi n ổ i ‘them rằng , b ẩ t .chẩp những lơ i tương th u ậ t cua bẩo c h í , nguĩn. V iệt Warn không phẫi la những kễ hen n h a t. "Va chăng - t ô ỉ h S i - con co sự lự a chọn nao khac đâu ?"•

Sau h a i g iơ , ỉ í a r t in đưng dậy ra v ề . Ong t a n o i : "Tôỉ n g h ĩ la ông cổ lý " . Ong ta không thực 31Ị hưa hẹn sẽ ung hộ t ô ỉ , nhưng ông t a qua co ngứ ỹ l à Thiệu phẵi tư chức* Ong ta đã hoi t ô i sẽ đ ặ t nhưng nguS’i như ohế nào vầo chính phS mơi* Ra t ơ i cưa ông t a con h ổ i thêm:" Ong cũng b iể t không phẫi la đe« Xỉn cho t ô ỉ v a i ngay I r ồ i t ô i 3? l i ệ u xem cổ th* thu xểp như th ể nao1*#

Tôi chỉ khống cho M artin M e t một t i n đpc nhẩt : đố l ầ ữy 'ban cua chung t ô i đ£ cố kế hoạch dung không quân lự c luxyng nhảy du, lự c lưiyrig đặc b iệ t đễ dao chính Thỉệu vao g ỉờ chot nểir cần , mặc đau t ô i vẫn hy vgng rang v iệc ẩy se không cần th iế t* Tuy giơ đây mọi S\Ị đã thay đ ô i.

Tôi hân ÒC-Q t i n Sy cho bộ tham mưu th â n cận CUS t ô i va n ổ i

thêm ĩ "Điều phai íam trươô t i ê n la huy bo vụ đẵo chính đã dự đ ịnh11.

IThư ựiột gẵq nưểe 2Ễjnh àội vao đầu t ô i # một ỆặỆiỆỆỆ phụ t ẩ cua t ô i • canh cao : rtKhôxigtia ổuyc M artin , ‘é la r tin cố th ễ chơi t r o h a ỉ ínang đê lư a g^t đhung ts,nẵ Tôi không t i n như th ể , nhưng ngứơi phy t ẩ l ạ ỉ nối ra n g M artin đển ch ỉ cối; ru ngu đe chung tô i đưng lianh động. Nguơỉ ẩy h S i : "Tậi sao ông ta l ạ i Ị>ẩt n&ơ đển thăn ông ?" Đo chẳng qua ch ĩ l a một ca ch đễ ngăn chặn đảo chinho Nểu đ ạ i sứ ỊpỊ đưng sau lưng chung, t a t h i chung t a cần £ 1 phẫi đẵo chính nữa ?%

■ Vi ' '■

Một ngứờỉ phy t ẩ khẩc đưa r a ỹ k ỉỗn l ầ chính Thiệu yêu cầu Mar- t i n đển thấm tô i đễ do x ễ t sữc mạnh cua, phong tra o cua chung tô i.Đ ỉề u nay xem chưng l ẵ t lễo va tô i khôngthích đa nghi' - mặc du t ô ỉ b iể t Thiệu sợ b ị ân sẩ t đển noi moi đêm phẵi ngu ơ ệm§t nha khac* Nhưng VI con hồ nghi nôn t ô i không thê v § ỉ tuộc tộ i lHartin* Tôi cứ tạm chorầng ông t a thầnh th ậ t* Chung .tô ì quyểt đ^nh chơ to a đ^i sư Èlỹ hanh động,

- 107 -

mặc dù t in tưc tnoi nfiay rc\Qt ylĩu hơn. Cầc t h ị t ra n õ’ ven bi.Sn lầ n ltrqrt ' t hat thu V?1 (Tịch đ3 tứ i cửa r)£;ổ Su:ĩ. Gon.

Đen ngay 20 thang 4 t i n tưe C’ễ;;i. Ĩ0jế như : *\b í-ĩư ỒÒ i.n T’ac V igt - khoang 150.00Ọ nguxyi - 'òa đen gẫn vong đai phong thu ngoai cung cua Sai Gon* &ột số đơn v ị khac len l ỗ ỉ QQC theo quổc lộ 1 t ỉẩ n về Bien Hoa căn cư không quan lơn thư hai cua chung t ô i . NgoĩtíL ra con có 3 sư đoan cộng quân khac đã vượt b iên g iơ i Cam-pu-chiộL đe tham ?gia t ầ n cống lầ n chổ t, v ■ -

Tại Xuân Lộcr ơ ỊÍhía đông bắc" Sai Gon# quân đội cua chung tồ i đ a ' cam cự mệt cẩch anh dung, b ẩ t kê mọ ỉ khổ khăn, tro n g gần hai tu ần , va

• í t r h ẩ t hệ thổng t i n mật cua r ỉê n g t ô i cũng đã Gổp phan t ỉ ê ư d iê t một' so quân đ ịch , sổ l à t ô i đưọc t i n chung tô.ỉ h iện co trên đẩt V iệt Nam v ầ i qua bòm 5 tẩ n chưa dung đển* Trươc đây Việt* Nam. chưa tưng đưgc v iệ n t r ơ lo ạ i Ibom ĩẳ o lơn va co sức phẩ huy mạnh như th ể . Nhưng cphai vẩn .đ§ đ ặ t r a :• chung t ô i không co g ỉẩ 'bom lơn đễ chơ "bom I tẩ n , và c h ỉ đuyc ,sư dgng lo ạ i sbom naý khỉ cố lệnh v ì? t cua bộ tông tham mưu.

Đqỉ ểbẩ Vu Vãn Ưoc, chĩ huy tru n g tâm hầnh quân không quên vẩn v a n hang ngày l ỉ ê n ìạ c vơi t o i , đề nghị lam một cẩ i g iẩ bom mơi tr ê n mẩy bay Ơ.130 cũ kỹ .cua chung to i* i s nhân v ậ t cao cẩp bẵo 'la v iệ c ẫ y không thô lam đuyc. Tôi phẳi đ ỉệrithoại cho mọt ngươi quen, x ỉn huy bỗ lệ n h ẩy. các nhân v iê n bẫo quẫn V ỉ^t Nam đã lamvỉệc suổt đêm đễ hồan thanh một g iẩ bom va qua bom đẫu t i ê n đư^c th ẵ xuỂng Xuân iiộc«

. Chúng t-6i m.uổn th ẵ t iể p nhiều qua nữa. Nhưng ỮIOỈ la n phẵỉ x ỉn g iẩ y phểp cua ĨỆ tong tham mưu, va đại 1ẩ Ưoc thạn phiền rang khi ông t a co mục t i ê u r ẩ t t ố t th ì l ạ ỉ không c I g ỉẩy phepo CuSỉ cung tô ỉ gQỈ -giây noi cho một ngươi bạn Ị bộ .tong tham mưu, kễ rõ sự v iệ c , ■ vạ nhẩn mạnh rang- yệu tổ thơá^gỉan cực ky quan trọ n g , Những ngay cuổỉ cung Sy Hon lo ạ i £ển noỉlcnang aimuốn ra lệnh cho a ỉ , va rố t-c ụ c mộtngurri -không con lầm công ta c quân sự như t ô i phẵi gQi g iây nói* Ngừời bạn I c i no i : "Không cố g i t rơ n g ạ i. Anh muSn sư dụng bom- luc nao . cũng đưỢCM. ế -*ề'- .. ề'' *

Việc lam cua chung tô i khônglamthay đôi kểt qiĩa cuộc chiển,nhưng cổ . l e m ộ i v a i n g ư ơ ỉ t r o n g ch u n g t ô ỉ cu n g cam t h ể y p h an n ầo t h ỗ a mãn V ơỉ. tỊ iần h ' t f c h k h ỉê a t o n eẫa ch ính m ình l ầ đánh % i đưgc ice đ ịc h mầ chuííg tô i cấm *ỵiu đu rang đã qua tre#. b J ì v ì ắg iơ đây "hồỉ kểt thúc đang chồm tơ ỉ ph ía chung t a .

- JOB -

SÀI GỞN CƠN HẤP HÔI

Chung tô i đa bo ỹ định đẵỏ chính đỊ h§ bg tồng thống Thiệu v \ t i n đ § i sư My, nhưng giơ phut t r ô ỉ qua, tâm trạn g nôn nổng hanh độiíg ban đau cua chung tô i bắt đau nhương oho cho những ngơ vực day dưt# Dượng g iâ y nối r iê n g nối l i ề n nhầ tô i va to a đại sứ My t r ơ nên im lặn g một cach l ậ ky« Nhưng chuyện tro hang ngay qua đ iện thoạx cua Timmes -l&c nao cung khích - ' t ự dưng khô cạn đỉ một cẵch khổ hieuo Cẩc SX| cua tô i ỗ’ ti*ong Uy ban cứu nguy dân tgccung lu c cang lam ẩp lực

•mạnh hon đoi t ô i phẫỉ co hanh động quyểt l iệ t* CuSỉ cung* không the t r ì hoan đưcyc nưa, tô i nhẵc đ iện th o ạ i gQỈ Tỉmmes vầ hoi th ẳ n g ': f,c5 g ì xay r a vậy v \

lĩốỉ cho đũng, Timtnes không la n trẩ n h câu hoi cua t ô i , nhưng h lnh như ông ta có ngập 'n ^ n g . Tuy rang đưa r a một k ể t luận ỊiỊỊ một câu c h u y ệ n qua đ iệ n t h o ạ ỉ k h ôn g ‘p h ẳ i l a đ ã "hay hqrp lý " như ng t .ô i GỈ cam tương la ồng ta b§ỉ r ố i ,

Ong t a noỉ : "Trong lucnầy chung t ô i b ị bo- tay# Kho vô cung, t ? nhị vô cung, Xin ông ca t g ỉẫy n o i, chơ chung t ô i sẽ cho ông b ỉể t sau %

‘Ro rang la CO một cẩ ỉ g i l a lạ đang xay ra nhẩt l a kh i t ô i điayc b iể t ran g th ẩ i đ§ cua ỈÊartin t rở nên ky quặc* Cang ngạy ông t a cang (Ịong v a i t ro cua một xê-da (cểsa r) ng$o mạn é Trong khi Washington tbuc dyc ông ta chuẫn ”bị di tẵn quy mô, a ỉ uũtígễ thãỵ la ông t a co i thuồng l§nh ẩy , VI ông ta nghi rang một chương tr in h d i tẩ n qua vô i vã sẽ lạm thương ton%phẫm g iẩ cưa nvSfi Mỹ cung như phẵm g ia c8&'Ễcẵ nhân ông ta®

Ngươi My đổi xư vơỉ đồng bao cua s 1 Sai Gon như thểnao , đó la v iệ c riên g cũa họ* Nhưng hang train UỊgươị V iệt Nam lam v iệ c cho My , l ĩn h lương cua ĩuỹ, chẵc chẵn sẽ không th o ẩ t 'chểtrẩlh s à i Gon th a t thu* Hgươi^ta đã hữa i a se đưa t ẩ t ca nhưng ngươi ẩy đ * nơi an toan# tóar-

| t i n đa khoekhoang : !,lĩữu ngươỉ líỹ phẵi r a đ i , t ô i Ép đem< theo Ị một *t r ỉệ u V iệt ĩĩam". * •

Òĩkshington r a lệnh cho ông t a lam đung như th ể tro n g nhưng’ bưc đ iệ n mạ ’ông ta đa c3 t in h lơ đ ỉ . Va chính mat t ô i đã nhln thẩy k?t qua or căn cư khnfcg quân. Moi ngay hang chgc mẩy bay vận t ẵ ỉ cỡ lớn cua ffiy, chơ đầy đo tỉể p liệ u q u y .g iẩ , i)ay *qua cữa sỗ nhk tô i -trước-' k h ỉ đẩp xuống. Nhưng hẫu hểt nhưng mẩy bay ẩy lú c bay đ ỉ đ?u gSn như

- 109 -

trổng rong tro n g khi chung co t hễ chơ những mon hang quỉ hơn đển nơi an t oan*

Qua t in h M artin co cố gang thuyểt phyc phổ thu tương Phan Quang Đan cho phểp d ỉ tẵn cẩc t r ễ em mo côi nhưng đo l a nham mục đích tuyên tru ỳ ề iì, bơ i và. 1rong một bưc thư gưi cho Dẩn, M artin v ĩể t s "Việc di tẳ n ồay • sẽ lầm cho dư luận ĩ/lỹ thay đỗi cổ lự i cho V iệt 'Ham**# vã ông t a g iả i th íc h Xa mọt khi tơi mỹ cẵc t r ỗ ón mồ côỉ se xuat h iệ n trê n m.ẩy tru y ền hm h va " tẵ c dtyng sẽ khSng khi?pw«

Trên thực tể*M artin hy vọng thuyểt phyc đưg*G quốc hộỉ My đao ngư<*c n g h ị quyểt bẩc bỗ v i |n t r y vũ khí dio V iệt Nem* Đ? hệu thuan cho kể hoạch cua mình, M artin gưỉ ĩiỹ vô van vô sổ hình anh nhưng sựv tà n ẩc cua cộng san va những câu ọhuyện khích động nham m^c đích lamth ỗ n thưc t r ẩ i tim cua nhân dân My, đ5jig th ơ i ông_ta t r ể n an chungt ô i s "Cư binh t ĩn h , s ầ i Gon không itè lầm nguy"«

Đieu đo t i n hơn nưa la đung vầo líĩc nguy cẩp như vậy M artin chỉ t h i cho nhận v iê n to a đạỉ sư b iên soạn một ban nghiền cưu t ĩ mĩ, vế công tẵ c tuyên truyền cua chính phu V iệt ĩỉam : Con n g w i nay không p h ẫ i ch ỉ la .n g u xuan. Ong ta đỉên mẩt rồi*

Đột nhiên nhựng ngựời đau mểi l i ê n l$ c cũa tô i & tro n g chính ằ phu ■ cho b iể t qùa h§ thổng thống t i n một la Thiệu sẵp sưa được lệnh tưchưcu Một pgứời noi : "Không c&n nghi ngơ Ạ nữa. Bây giơ ngu&i t a chĩ. con đáng tim cẩch lam thổ nao cho không a ỉ b ị mat mặt ma th ô i11#

Tôi" b iề t l a ngươi cho t i n nối đung. Nhưng th ể th i t ạ i sao iltartln k h ô n g g ọ i g i â y n o ỉ ch o t ô i đễ t ô ỉ chuẩn b ị cho ữy 'ban cưu nguy dên t ộ c hanh đông ? ngơ vực tăng lê n ,* tô ỉ m nghị đem kề ho$ch đẵo chínhchểng I Thiệu chung tô ỉ r a xeni xể t l ạ i . Va chính v ì kể hoạch này tua rố tcyc t o ỉ b iể t được cẩ i t ro hai niặt cua M artinỄ Bẩt.ngơ Tỉuưnes đển nha tô i va gần như vô t in h nố i ra một cẩi«,tên lam đio tô i nẵu dbrqfc dầu mổi th ư nhẩt* ệ ‘

Tỉmraes li5i tố i mặ "Cố đung la một sỗ tương ngừời Bac như ông đang âm mưu đẵo chính không ?"• Phan ưng tưc khẵc cua t ô i la -n g h ĩ rants .đa cổ SIỊ ' t ỉ ể t lộ , nhưng tô i chua‘kịp t r ẳ ìờ i t h i Tirames l£ i nố i t ỉể p một 4

câu 1 , thường, .mật v a i tiể n g th ô i sọiig cũng đu đễ mien cho tô i khoi ph ẳ ỉ quyểt định là nên nay không nên noi dõit,

•'Tôi muổn noi một barih đọng chổng Minh Xểffn% ’ V

- 1 1 0 .-

Tôi sưng sSt* x ể t cho cung, Minh L<Jn đa r a k h o i ch inh tưlầu* Tôi th ố t lê n : "T ôỉ khônẹ hay b ỉ ể t §1 - nhưng t ễiị± sao ĩ ạ i Minh ?Ông t a đẳu p h ẵ i l ầ tông thống* T ẹi sao nguưỉ t a ly± cbifng Lĩ in h l a ngiỉơỉ không ơ t r a n g ch ính quy en ?”•

Titnmes t r ẳ - l ơ i ĩ "Vậy th i t ô i ngh i l a t ô i p h a i th ư a v ỡ i th iể u , tương ra n g nêu ông qua co hanh động chổng Minh t h i v&shỉngton* v ạ Ha Nộỉ s ẽ t r ạ c h cư ông ve b ẩ t cư đ ỉ^u gì xay r a sau m y ” . „ '

Giây phut ẩy t ô i mơi vơ l ẽ r a ran g l l a r t ỉ n đa lặ n g l e su dung ủy bari cữu nguy dân Bộc như Hiệt bưo 'binh phong tro n g k h i ông t a đ ặ t k# hoạch g ạ t Thiệu r a và th a y ‘ban# íiĩìh Lơn đê thương th u y ế t v ơ i cậng sẳn«

Ghê tom hơn l a tư c g i ân , cô i n o i v ơ i Timmes f,Kểu Minh Lơn lara tong thổng* V iệ t Nam se siịp 0* tro n g 24 ặiợ* T ại sao cộng sẳn l ạ i thương th u y ể t v ơ i ửlinh ? Ong t a h iện nay không đư»’C lo n g dân vầ s ẽ chẳng bao g iơ đuxyo. long dân,T«

J < '

Timmes r a va t ô i tự hoi p h a i chăng ngươỉ My ngây tho’ đữn dệ t i n ran g Minh Lơn cỗ th ế thưo’ng lư^ng v ơ i Cộng sẵn* Nhưng M a rtin đâuco ngầy tho’. K is s in g e r *cung thể* cổ lõ nươc cơ 'q u ẩ ỉ đẵn nay -la bộ phệncua mội chính sẵch đa đưgc vạch r a ’một cach .cẫn trhận* Co l ẽ ngiKrl My h ỉễ u

ran g đa t ơ i h ồ i k ề t th ũ c - mặc dù đữn lu c đo t ô i van không t i n như vậy 1 nên hg quyểt đ ịnh 1)0 rơ i - chổng t a i > và bang ca ch đ ặ t một ngươỉkhông CO chut kha năng t r í tu§ ạao vằo chức vg tong th ổ n g , hộ muển đo .ca i l S i cuo i cung lê n đau . 3hung t ô i th a y ềẶ ch i xễ no V(ji chung tc i* Chính M a r tin đã r a / l ệ n h chọn 1 lánh Lốn, đ iều nay không con n g h ỉ ngơ g ì nữaặ«

Nhưng ìilìnb Lổn không t r ơ thành to n g , thong ngay, ma p h ẵ i chơ v ầ i ngay* BỠi I p một v iệ c hoần t pan không dự k iế n đa xay ra* Vơi ý-, tương ky d ị la ' tô n trọng nghi thưc, ùĩartin *Ì3UQC Thiệu phẵỉ tư chưc nnưnglại

v thay. Thiệu ì)angể ông pho tông thổng^

Tôi không bao g iơ quên c ẩ i lụ c ma ống Thijptx* 52 t u ỗ i , +uvên bố ’ ' v ơ ỉ nhân dân V iệ t ‘Nam 3ang ông b ị b ắ t buộc p h ẵ ỉ tư chưc# Hai ’ rtrăm

ngươỉ vưa vừa đồng c h í chen chuc tro n g căn nha cua t p ỉ đe nghe baí* d ien văn thổng t h iể t dài cẵ t iể n g đồng hồ Cua con nguơỉ ma M artin * đa

ung hộ, con nguĩri đã đễ cho cọng sẵn vao đểh ngo^i ô cua th u đô*Trong k h i th e o dõ i mẩy trù y ^ n hình* chung t ô l nghe th ấ y t i ỉn g sung đạilDẩc. i

ẫ%' / Ạ '* ' • *

Tôi cam th ẩ y xẩú hOo .sẫik h8 V?L th ẩ y J^§t nhà lã n h đạo V ỉệ t \Nara co t hễ xư sự như Thiệu đa xư sự tro n g ‘b a i cfren văn cua ông ta« Nhm man

ẵàh tru y ền h ìn h , nhìn Thiệu mỉc ẩo sơ mỉ co bễ bo ngoai qiần, tô ỉ sực nhơ l ạ ỉ ngay J ohnson t ắn thành lơ ỉ tô i nghị t toi f t lập hệ thốngtruyền hình 0’ V iệt Nam* Tôỉ cam thẩy ẩỉn như ân hện đẵ thẫo luận vẩn đề tru y ền h inh vol Johnson, kh i thỗy Thiệu giơ dâygiomặ t r a t rươc mần anh tra c h móc My th iểu quyểt tâm* Trong một tran g đẳ kích những nguơỉ đa g iư ông ta ơ Ịẹ .i òhưc v\ịl Thiệu lê n ẩn My không lầm tro n nhiệm vụ* *

Ong t a nốỉ rang t i ể n s ĩ K issinger đa lưa ông t a .ky hỉệp định hoa binh Paris vgL sau để 3a nuổt lơ i bang cẩch không chịu viện quân sự chò mỉ^n Nam V iệt Ham# Chung tô ỉ thua bơi VI My không t ỉể p t ể bo sung cho quân đội va ngưng v iện trựo’ "Cẩc ông bỗ ch^y vầ đễ mặc chung tô i lam c ẩ i v iệ c ma cẩc ông íầm không xong* Chung tô i không cố g ì h ể t, th ? 01 a c a c ô n g l ạ ỉ mu ổn ch u n g t ô ỉ h oần th ầ n h c a i á i e u ma c ẵ c ôn g h o a n th a n h ' n ố t”* Cng t a g iận dữ buọc tg ỉ như vậy* "Khi ky kểt hiệp đinh hoa b ĩnh , ỉĩỹ đa thoa thuện thay th ể đ i tran g b ị tr ê n cơ ban một đSỉ một* Nhưng My không giư icri* Ngay nay con a ỉ co thẽ tinđuực lơ i hưa hgn cũa Mỹ nữa.không ?”•

Va đây l a đậềũ bẫt ngỜ0 Kể V‘ị Thiệu lầ phố tong thổng ĩ r ầ n Văn Hương* Ổ i, ‘ông g ia Hương chân t in h , ngươi đã tặng tô ỉ 200.000 đồng lam qua cươỉ v$t Luc nay mat ông ta .đã kểm đen no i gần như không thỗy chữ nưa* Khi Hươxig t r ơ thanh tỗng thống, t ô i cho rang ĩíĩỉnh Lơn đang .chực san đang sau*

Tiểp theo l ầ ragt tuần l ể kinh hóang va hon loạn® Hương l a một con 8$ không. Ngươi t a chẳng lam đuxỵc gì. đê ngấn chặn cuộc t i ể n quân vũbao cua địcho Đển n§ay 26 ,t]iẩBg 4, cậng san đã c a t đứt đưc'ng l i ê n lạ c giũa Sai Gon v ơ i nguồn cung cap thực phẫm chính vầ vơi vũng Tầu, hẵi cẵng duy nhẩt con I 3.Ỉ , cẩch thu đô 45 dặm về phía đông bẵc© Hg cung đa hai lầ n th a ì)oni g iSa trung tằm Sai Gon nhurauốn cho chung tô ỉ nểm trươc nhưng g ì Be xẵy ra nểù chung tÊ i không đằu laàngo

Tuy .tu y ệ t vọng, tô i vẫn qu y ểtg ẵn g sức lẫ n chổt bang cẩch yêu cầu Hương "bo nhiệm t ô i chĩ huy quân độỉo Tẩt cẵ chung tô ỉ a i cũngmuổn c h iển đẩu , nhưngnSu không đưq-c ung hộ th i cung chẳng lam nên tro trống g i* Dung cam không dính dang g ì đển chuyện này ma can đẵm cung chẵng ấn nhập vào đâu* May bay khôngthễ bay đuxỵc nểu ngu&ỉ ta không đặt hoạch v à lầm v i^ c như một tập thê vơi nhỉ^u nguợi ư dươỉ đỗ t hơn ỡ t ren tr ờ i , Ĩ/Iuổn chỉển đểu du chĩ trong một thơi gian ngẵn, chung tô i cần phẵỉ chỉển đẩu một cẩch flchính thưc”# Tôi quyểt định l ẩ ỉ xe đ?n d inh tỗng thSng ơ s à i Gồn, va đã phai mểt hơn một. g iơ mơỉ đển đư<jfc

trung tâm thanh phố* cẳnh tưyng trươc raẩt lầm tô ỉ kỉnh Bff ỉ đo la một không khí xỗu nhung 1%Ỉ g iẵ tạo . Tai họa sap đo xuống đôi khi lam cho ngừời ta trơ nên bẩt cần, cho nên giơ đây hình như không a i ỹthưc

I đuvc nạn d iệ t vong, ma l ạ ỉ co ve vuỉ nhộn, bBn chồn : sự vui vễ quyểt tâm cua một cơn bệnhhoẫng sy trươc khi b ị đừa vao phong mo*

Vơi hy vqng găp ỌỊỘt s ĩ quan cao cấp Mỹ đễ hSỉ những t i n tưc mơi nhSt, tô i ghể câu lạ e bộ thể 'thao, một câu lạ c bg bơi lộ ỉ va ' quần vợt nẶỉ tiển g ơ sà ỉ Gon co tư tho i thuộc đ^a nhưng trong- thập' riiên vưa qua ti'ơ thanh nơỉ ,lu i tơ ỉ Cua cẩc nhân vệt chop bu My* Sự thayđỗi l>ẩt ngơ đễn noi tô i tương minh lu i l ậ ỉ 20 nam trư ơc. Xhòng cổ ngu&ỉ' Ịíỹ nao, không cổ cô gai Việt ĩĩam nao xinh đẹp nao tắm nnng cạnh hồbơi như m.QỈ khi. ĩĩỊg.j vao-đố, câu lạc bộ Thễ thao đã l ạ i trS thành bâuỊạc ì)§ cua ngu^ỉ Phap* M artin đã đan xểp vơi đ%i sư Phap Jean Paul M artin , nhơ ông Day lầm t r u n g gỉan gỉxxa miền Bac va miền Kiam khỉ cSno Vơi - wquyền hạn nay” , việc đầủ t i ê n ma ngươỉ Phap lam la lẩy Ị ạ i cẩ i câu ìậ c bg The thao thân yều cua h^# Hộ hân hoan ngồi đo , aỗng ruyu

"pecnô" pha vơi " c a t-x ít" . Không thễ t i n được rang d ĩ vãng tư5ng đã vĩnh vien mat đi nay l ạ i trơ về vơi họ,

Nhưng đổi vơi nhưng nơi khac * Sai Gon, khong éo £*1 ngoai nước mắt vầ kinh hoango Tôi thẩy bang chưng cua sự cướp boc ơ ch<y, gHii Sơ Tha va t ạ ỉ một cưa hang quân đ§i (căng t in ) cua ỉlỹ ma chu nhân đa "bỗ đ i hoặc*dân ehung ổẩ pha cưa xông vao, không b iô t g iẵ thuyễt naođung* Một đẩra*đông đang rơ hang rao 'g iây thểp gaỉé Nhi^u ngươi mS hôi nhẽ n h ạ i khuân nhưng tu c h ẩ t l ê n x e 'bà banh : những ngdo*i k h ac taangnhững .thung thuểc lẩ* ,va cẫ k§0 cao su. Bên vệ đtĩcmg l à một đổíigthung đựng những hộp xà phong bột* Ỹ chưng ngiroi t a cho inốn hang nay lầ vô dụng* Tôi thẩy mật cẩi ze ba bẩnh chơ <Sy nhưng ịg la. thoạt t ỉê n t ô i ’ không b ỉ? t 1Ằ 1'ọ gì* K§fc 1q rơ i xuống quệt trung vao xe "đíp* c u a tô i. Tôi phanh' xe l $ i , xừiặt lên : cha ỉ đựng những qua anh đao ngâm nươc uuẩi ma ngircđ. ĩly thuĩ/ng nhẵn vơi rưg*u "oổc ta y ”* ílh ỉ^u , t r e em chạy r a chạy vào tam nhưng goi thuổc lẩ va k^o cao su trong khi nhưng ngươỉ lơ n lầm việc như đ iền , nhặt rihanh bat cư thư g ì rơ i vào tay hg (ỹ chưng hq t íc h t rư cho tương la ỉ ) : t h ị t đông lặnh, k-ẹo, chanh sồcôlao

r • •Dươi phổ tô i thay ữiột arửi lín h xán tay ẩo va hãnh diện khoe h a i

cẩnh tay vơi ngu?>'i tạn* Hai cẵnh tay anh ta đeo đầy đồng hồ lê n đSn tậ n kầuyu' tay* Khỉ vong một goc phổ, t ô i phẵi ngưng xe l ạ i một lẩ tv a thỗy một đưa t r e ngồi trê n một cai* xe ba banh, cỗ đeo lung lẳng một cẩ ỉ H gỉổng như mật may ẫnh đẵt tỉền* Nhưng no con một caỉ g i khac nữa - một khâu sung lục và một cỗy sung t ỉ l u *liên« Cạnh to a đại sỗil>t

những ngvKTÍ hôi cua đang khiêng đỉ những tẩn thẳm, bồn tâd b\ng 8Uệ Anwng kỷ, va' >sẵ nhưng t8 dựng hồ Bơ.

Khắp nơi mui hơi th ố i xông lên - mui* nư$C sông t;r§n la n "7ỗ± muỉ g ỉ a v $ , cS n gran h l ộ t h i ê n không v ể t sạch), cẩ khô* H1U± cu a nhưng th u n g rưqu u ỹ t-k i b ị vo> ẵ -ế-5 í • ễ .

, .f Ị “ ' ' * ' , ‘

Sai Oon luôn luôn la một thằnh phố $n aof‘ nhưng không bao gỉơ 1^1 huyền ệnao như bây g ỉơ , vơi ntìững -đirong phff (Tông đucf. tthưĩig tiể n g rigirod. n o i lớ n , những ngu^i moi mệt vtra Vac nặng *vxra ch^y nhanh hơn ttouTCTig lệ throng không kh í nổĩĩg bưc vầ đầng sau t ể t cẵf như tiẩ n g đai v ặn jn h ỉ, la t iểng rền buồn ttoam *■> tỉển g rền cua đội *baco

Ngay khi tơ i dinh Độc lậ p , tô i đưýc đưa, vầo gặp tong thổng Hương, * noi ĩ f,Xin tỗng ttíShg- bỗ nhỉệtn tôi^lam tư iệnh quâp. lựcẻ Xỉn chơ

t ô i một chưc/Vụ chính thực đễ tô ỉ cố th l nêu cao danh dự cua (Việt Nam11*.

Bương ĩ ầ một cy gia' k? mỉện& lOf ông t r ẵ lơ i, to iv IgỈQHể tt®ậpngừng va th e th ể :• "Tôi không the^lam như vạy đưyc* MộtnguSd đã tưnglầm pho tonẹ thSng va thu tưong không thê đật 'nhiên ị r ơ l ạ i lam tư lệnhquân iực* Không th ê đuxỊc, nhừng cốlẽ v a i ngàý nữa tô i co th ễ bỗ nhiệtíit h i í u tưSng íam phụ tẩ đặc M ật quân si|lf#

*-'ì -ấ , Ị ' x- * ■ s • •Tôí kêu lê n 5 "nhưng tSng thỗirig. không thễ đ<yi đưực v ầ i ngầy đau#

Ĩ 6 i không cSn nghỉ thưc. Tôi mufln lãnh đ$0 quân đội ngay bây gicr*11

Ĩhxơĩìg' -%&o đSu - va dttSụ nầy cố nghĩa la không một nguSd naó tro n g o h ỉn g t 6 i Co t h ễ c h i ể ạ đẩu đusyo. T h ậ | v ậ y f CUQC c h i ể n ,đa k S t t h u c b i i

. f \ C&C phĩ công ,dũng cam cua tô i không the' cỗt oanh đưực khi không cổ - a i ra lệnh yeci t r ợ cho $8% Va. m^t. khi .bậ tSng thom mưu thẩy Ịe,-đ& đển

- h ? i,.tan cuộc, t h i chẳng con co ạ ì Diuoh ra lệ n h ' cho a i nữa.

Hương, lam tong thống đư<ỵc m§t tuần* Va t tã r t in , Ịchi đã tôn ế' trộng nhựng ch i t i ế t nghithưc t ? nhị bầng cẵch đẵ chò phố tSng ’tỉiốiig

k ể tục tỗng thống, xthẩy la đã đữn luc lam le nhậm chưc "cho Minh Lơnf ngurcrỉ đưgc M artỉn .che cìiơ. Ngvẳd ta quyểt định lĩTiay Hĩơng vao n^iy 23# NéẶy 27,Minh Lơn, 59 tu ỗ i , yêu cầu hai v iện cua quốc Jiqi. chính tbiỉcohĩ đ ịnh ông ta điỉng vao lu c cộng sẫn bleu lộ sự pbẵn <JÍ?i cũa họ bang cẩch cho ba mẩy bay phan l^cễ bẵt duyc Cua chung 1ôi & một phị tnromg phía b ỉc bay đễn bẵn pha dỉnh tông thổng* chưng tS ro ràxig la hfl lchông muín

^ thương thuyểt v5i MỊnh Lơn, ma chĩ oưổn chiSn s à ỉ GÒrĩ b\ng vu lyc«V ■ ■ .'V -'". •’ % ế' v ệ(-'.' &m.. . Ệ. v’r. '/>’[ / >4 ầ * ■ ằỊ+ % Ễ-'J' ■'

, Tối hồm ẩy tô i n ể i chuyện vơi Von Marbod thuộc Bộ quốc phong My

v ệ- 1 1 3 . -

4

va yeu cfiu ôĩig ta £iup đơ cho chung tô i chiffn đẩu ơ đồn^ bang sôn/? Cưu long* Iiơỉ yêu cầu nay bị btíc bọ* Sang hôm sau, Rĩ a i va cẩc non tô i đ i Honolulu trê n ọhiểc mẩy bay qụân ơự cuối cung cua My ca t cạnh ' rơ i cán cứ ìchông quân Sai Gon. Vợ tô i ồhỉ. cố 20 phui? đễ x?p V a - li ;sau bưa đíầiĩ tam, va tô i cũng không co mặt đễ ma ch ia tay .

Đễn ba giơ chỉ?u, anh phi cong ‘trươc đây đã bad cho ịp ìr b iề t co những tê n sẩ t nhân xâm nhập căn cứ theo lệnh cua Qụang, l ạ ỉ đ?n t lm tô i v ơ i một t i n g iậ t gân. Thiệu đã bõ 'cta$7 ,Ễ như chuhg t ô i b iế t* nhimgtl*ong lu c vội 'm ng đẵ bo quêri Quang, ke đồng lõ a vơi ĩiỊnh trong t ộ i ẩò*

Anh phỉ công noi : "Quang" hỉện, ơ Bọ tông tham .mưu, vầ ngươi ta bẵo t ô i la hắn ta tưc giận đ iên cuồng* Thiệu đã-hưa cho han đ i Ể th eo , nhưng r ồ i l ạ ỉ r a đi C1€L không cho hắn b ỉể t%

Một s ĩ.quan cẩpễjjy .nố i lơn ĩ "Thưa th iể u tương, chung t ô i CO' th e . bẵt hắn -đem ỉianh hình đưỉỵc không ?”ó

• I £ * ' ĩ ĩ - " , •“-* i' ặ * fis&i * đ■* *' if ’ế r p i fc 4 - , . *. •

Tôi đẩp : "Hay b ắ t hẵn, nhưng đưng hanh lilnho Phẵi cố to a ạn x ễ t xtr đang hoang.

So mệnh đã cho phểp Quang trổ n thoẵt* khi anh sT quan t r ẽ tu ỗ i c u n g v ơ ĩ Kiột n g ừ ơ i bận nhay l ê n . x e d ip đễ. p h ó n g đ ? n bộ tỗ n g tham * mưu

* cẩch đố ríưa dặn th i h a i chiểc mạy 'bay cua cộng sẵn nhgpo xủổng cặn cứ nẫu: bom. Hai ngúiơi ấy ktíông ra kho ỉ (ìưực cền cư va sáu đố không a i gặp

*Quang ơ Sai Gon nưa* Thoo tô i bi?\, thì. liìện nay Quang sSng ơ Canada.

Ệ Hai chiec mẩy'bay nối trô n mơ đau cho một cu§c tể n công tậ p tru n g vao sân b&y* Cộn& sẫn M et rang ntẩí sân bay th i sà i GÒn cũng mẩtp Qua bom h^ng. nặn,;: ờầụ t iê n r c l cách nha t ô i 300 m£t Anh. Luc ẩy co ganv 400 ngiròả ịq tập ỗ’ đo hay t r ê n -những b a i đ ẩ t quanh đo, Đẩy. l ầ nhưng g ỉ a đình ‘binh s ĩ chơ x in - cho*may "bay. ngứờỉ quyểt đ ịnh ngu đêmngay t ạ i văn hay trong những cán nha gần bên* Quang oanh giốngnhư một t r ạ i t ị nqru Luc những qụa bocn đầu t i ê n lam rùng chuyen nha t ô i , m ậ t 'an h p h ỉ côn£; cịìQy v a o p h o n g fchach k ê u l ơ n : MTôj Gẩ t * ẩ c ỉn h '

đây11* ~ ể>l k

■ ôi cuâg. h ể t : ”'Ổoạg ỹm -Đi đ i”

Anh t a lao đển ệằh iểc nĩẵy bay c}aỊểr)ắ đau th a bom gằn rihẩt* Tôi phong lên .m ột xe dip curi£ với một th iể u tẩ ; và' l ẵ i ra dupng'barigt ' xem t h i ệ t hạ i tơ i mức nào. Căn cư Vang ve In lụ n g , , khác l ạ ‘ t r u i ngiíyc . han

Jễ ể' . .. # ■' ' ‘ v '

- 1 15 -

v íẵi quan/;: canh nhộn n h ịp npay t b w n o Ai nẩy đeu chụy vao hầm t r u an 9 v a xe d ip cua chunc t ô ỉ vo v ậ t duy nh u t ma ngươi t a th ầ y d i chuycn*Ca^ p b ỉ côm*; CQĨI£ s a n c h ẵ c đ u p h ạ t h iQ n r a c h u n ^ t ô i V i Cí.iC m a y b a y ơ t r o n

ciio luv*i von^ von/; rĩ>i b a t đau ban xuổĩ?& chunc tô i« L’JC nhay xuon/' rnyt c a i hổ , t ô i n h ìn th a y lư a to ể r a tư những hqng sung nham vao XV d ip#

Hang chyc mẩy bay cua chung t ô i b ị ptoạ huy t r ê n m ặt ổĩat#- Đ iện b ị c ẩ t đứtm Chung t ỏ i khôn<j l i è n l ạ c v ớ i bọ to n g tham mưu lìựa* NhưiTgn^ựơi

, ơ t ro n g nha p h ẵ i th ắ p nển ăn com*

Khoang 9 g iơ -30 t o i , cộng sẵn b ẵ t đầu n a sung c ố i v a t ê n l ư a , va đ t n 11 g iơ đem t h i t ô i không con th e nao khoanh t a y ng ồ i n h ìn đưcỵcnưa.

T ô i • n o i v ơ i v a i anh p h i công v a một anh hoa t i ê u : 11 Chung t a ■liSy t a y lê n xem s a o " o -Chung, t ô i la o r a raẩy b ay t r ự c th ă n g cu a t ô ỉ ,

:aĩìh v a bay lê n vong vong cho nay cho nọ# Cho naò cung 00 đẵn nhữiig ngọn ÌÍW liGHi đền êĩìn s ẩ t vong n g o a i căn oứ không q u â n , v a

; t o i CO th e đe đang nhện r a những v ị t r í c h iể n đẩiễ4 ch in h euĩì va h e nghe th ẩ y t ì ể n g mẩy bay lê n th ẳ n g củ a t ô i l a hQ

c a t c c h ĩ y ,c huhfcỆ“\ »■"» > ■* • '* V y í

m

của■nõ

nkn tê n lư a lơ ii ầ h ẩ t h ìn h như đ ặ t gSn đ a i p h ẩ t. thanh* Không nu?ýi liằo cố th ề c a t cẩnh tư những đương băng cu a sân bay đa b ị Vlì001 n h ieu hổ s ấ u , nhưng t ư t r ê n không t ô i đã l i ê n l ạ c đuvc vơ i

0111 bom căn bomcon

t h i ể u

cư £hÔng quân õ’ đBng bang sôĩĩg Cưu ĩiGíỉg« Tí*! đầy n g u ^ ỉ t a c h ẩ t 7 50 pao lê n bổn c ẵ ỉ may bay . Khỉ những mẩy bay nay đển t h ì không t h ỉ g iơ đề chọn tê n m ật mã nư a5 Tôi h ễ t t ro n g r a d io : "Đây l a tương Ky* Hay tim r a Vị t r í t ê n lư a va t i ê u d iệ t Ino đ l l!-

Tư tro n g mẩy bay lê n th ẳ n g t ô i th e o d o i hg bay vao v ị t r í , hương d ẫn h<3 lu c S8ing bên t r ẵ ỉ Klyt c h u t , lu c Sãng bên p h a i aiột c h u t , cho đển k h i hQ t ơ i đung rru c tiô u * ĩlg đã du’Q’c dan t ê n lư a lơ n n h a t ẳ

'Khi h ề t xăng , tô i xoay xơ đap đuxyc xu ổng kho xăng S h e l l I) Kha Be, * n g o ầ i th a n h phổ đễ đồ đẫy xăíago T ạ i đây đã cềo lìàng chục may bay l ê n

th ẫ n g xop hang chơ đỗ icăng. Bây g iơ a i cũng chơ lcểt C»JC* T ôi CO com g iẵ c ky l ạ k h i n h ìn cẩc bạn cũ I những p h i công v a hoa t i ê u clã « cling t ô i c h iề n đẩu bao n h iều năm. t r ơ i* Haia h ề t cfèu m at l i ê n l $ c v ơ i "bộ c h ĩ huy cua họ v a chơ t ô i c h i đạOo Đổỉ v ơ i nhữhg ngươỉ đã h ổ t bom đ^u t ô i bảo họ đỗ đầy-xáng r ồ i bay t r ơ l ạ i Can Thơ* Đối v ỡ ỉ những I p Ì Ị Ị corfbom ổ ạ n , t ô i bẫo h$ quay v ề S a i Gon nhẵ h ể t bom va ban h o t đ$n l ế n đầuqnan

IX

- 116 -

đ ịc h lu c nay đã t ỉ ể n đển đ f t hang rao Tân Sơn Nhẩt, cằn cư không quân cua tô i : rồ ỉ sau đo cũng SG bay đi Can Tho’©

*ôi bay tro ’ lg.i bq tư lệnh không qụân & Tân Cơn Nhất, một canh cực ky hon loạn 'bay r a trươc mắt* Toan bộ bộ m lệnh gBm khoang 100 s ĩ quan, tưỡng, đạỉ tu v a th i?u t ẩ , tậ p Ịiqp ơ văn phong tư lệ n h . Tô ỉ nhện thẩy cố cẵ vaỉ tưổng ly c quân nữa. Ong tư lệnh không quận cho tô ỉ b iề t l a ngừorL Mỹ đa cho lệnh di ta n tf i t cẵ mẩy bay F5 sang Thai ĨB.T1 va P h i- lip -p in * Bộ tham* mưu ~cua ông ta đang chơ t ạ i văn. phong đễ ỆjỆịiỀặ My lo l iệ u v iệ c d i tẳ n họ*

Ngay 29 , tĩĩy ỉ vưa bỉĩib minh pộng-sẳn đã b ẩ t đầụ na phẩo lơ n 13Qnm vầo đường băng cua căn cư. HI ân địch bẩn trung klio nh iên l ỉệ ư chính va c h ĩ v a i phut sau khoi đen quyện đầu vao day đặc to a thanh một dẩn mây khSng lồ* Nhi^ụi mẩy bay đậu t r ê n mặt đat nó tu n g g iữa những ẵnh lư a mau cam. Không con nghỉ ngơ g ì nữa, cugc tẩ n công cuSỉ cung đa mơ man*Chẵc chẵn cộng sẵn b iể t nểu họ t iề u d ỉệ t đưg’c căn cư không quân th iS a ỉ

' 00 V ® \ .Gỏn se chang con g ỉ . • ễ-*> J ị .

Thể nhưng tô ì vẫn chơ I nha, ngay IU kh i t ô i đã b ẩ t đầu nghe th ầ y t ỉểng đạn ổ ạ i l i ê n lốp đốp 1 hình như quân đ ịch đang ơ tro n g d ộ t nghxa đ ịa cẩch đo chưng nua đẫnw Trong lu c t ô i con đang cân nhắc rem p h a i lam g i t h ì một cẩỉ' ô - tc xuẩt h iện ơ cong* Toi ng^c n h iề n th ẩ y xe cẵn cơ My va ngươi bươe xuữĩig la đại sư M artin# Thoạt tiên - tô ỉ đoẩn l a ông t a đển gặp t ồ i nhung đương nhiên lầ không p h ẵ i, VI ôns t a không b iể t lu c đo t ô i ơ đâu. Ve sau t ô i nghe nổi ông t a phẫ ỉ mat h a ỉ g iơ đễ đ i tư to a đ ạ i sư đển đây, va òng t a đ i xe đ?n sân bay cung v ơ i tư ơ ng ' Homer Smith VI không t i n rang mẩy bay không thễ đẵp xuống căn cư đư<5fc nưa - đỉều nay cố nghĩa là n g w i ỉ&y không tho tỗ chưc d ỉ tã n t r ê n quy mổ lơ n đưQ*c nưa ma se phẫi đưa ngươi r a khoi V Việt Kani bang mẩy bay lê n th ẵn g , k h i en cho. M artin không gỉư dunj’c hưa sẽ d i tẵ n t ẩ t cẳ nhưng nguơỉ Vi.ệt Nam cổ, quan* hệ vơ i to a đ^ i SK /

M artin ch ĩ ỗ’ l ịỊ ị Ýầi p’hut vầ tô i cố thê i>urơng tư^ng đuyc n o ỉ nỉerá ịg tu y ệ t V(jn1 cua ông ta sau khỉ l ẩ ỉ ch ỉểc xe d ip chạy vong quanh sân. bay II v a thẩy rang sân bay không sữ đyng'đưgfc nữa* Rồ ỉ ông t a cung tirổTig Smith le o lê n xe cua hg#

Du tìn h th e đã tu y ệ t vqng t ô i van n íu lẩ y một hy vọng nao đơoTreo l ê n mẩy bay lê n thẳng cúa t ô i , t ô ỉ bay đển bộ tông tham mưu* Co l ẽ t ô i sẽ l i ê n lạ c được vơ i những đcm v ị khac, va th u y ể t phyc họ tổ chưc l ạ i hang ngũ đễ ch iền đấu* Nhưng bộ tỗng tham mưu nguơỉ t a no ỉ v ơ i t ô ỉ la

* ệ

- 117 -

t'Sng tham mưu trư ỉn g đa tư chưc va rơ ỉ V iệt Nam hai ngay trươc đồ«Khu n h \ này trươo k ia tẩp nộp hang nghìn s ĩ quan vầ binh s ĩ giơ đây vang n g ẵ t . Tôi lê n ván phong tỗng tham mưu trưỡng và thẩy tương ba saoĐỒng Vồn Khuyên ngồi đo, lam quyển tỗng tham mưu trưỡng# Tôỉ cổ gang l i ê n l ạ c vơi h ẵ i quân va cẩc đơn v ị khẵc nhưng không cổ k ể t qua* Tộinghlệp tương Khuyên I ông ta bo’ vơ ch ĩ co một minh* Đen 11 g iơ 30 sangI nhìn .1 ên bầu t r ơ i s à i Gon t ô ithãy đầymay bayCUa hãnghang không Điềun ay cố nghĩa l a CUQÒ Ai tẵn cẩc v iên chưc My va V iệt Nam b ẵ t đầu*

IiUc ẩy t ô ỉ m5i M e t rang mọi hy vqng đã t iê u tan* Tôi ểQỈ *bQ t ư lệnh không quan* Bộ tham mưu đa dỉ chuyễn đển văn phong tuy vỊcii' q uân lực Mỹ va đang đưọ*c di tẳn* Tôỉ cũng quyểt định r a ,đỉ* LĨc bươc xuổng cầu thang , to i gặp tương Trương, cựu tư lệnh vung I chiẾnthnệt*

Tồi hoỉ ỉ "Anh làm gầ: & đây ?M Trương đẩp : "Tôi không b iể t phai lam gì' nưa”# Gia đinh Trương đã dỉ tẩ n tĩr nhieu Agay trươc v ì_ th ể tô i bao ông’ ta : wVậy ttiỉ. hãy đi vơi tối"©

Tôi tập hqp đư^c chung sẩu bay phi công va i'ẩ t cẵ chung tô i ngồỉ chen chuc trong mẩy bay lên thẳng cua tô i . Roi tô i nô mẩy. Tôi eỊiĩkịp nhi.il l § i căn nhà cua minh, nơi đổ bao nhỉêu điều đã xay r a ; va mơi sang hôtn qua đây con vang t ỉể n g ’cươi cua cẩc con tô i* Chung tô i bay t r ê n th ũ đô v ầ n h ìn x u ổ n g pho x a n h an nhẵn những b ổn g ngu& i ch ạ y iă n g xáng vơ i những ngọn lưa mau cam cua cac đẩra. chẩy cliarù -phi ũây đo* Vi chũíig t ô i "bay r a b iền nêr hình ẫnh ẩy t r ô i qua nhanh oHoi/0 - hinL ẵnb cuổì cung Cua sà i Gon thân yêu# Tau thuyên đu cơ, đu lo $ i đưcmg như che k ín mặt M en xanh, tư những thuyền cheo tay nhỉ xíu đển àhựủg tau sâ n bay. Tôi dung rad ỉô bẵt tần sổ cap cưu va l iê n lạ c vói tau8 ân baý Midway cua IP đang đậu ngay ngoai khơi* lỉhSng giyné, noi c®y t h ỉ ệ n ỹ h ư ơn g d ẫ n t ô i đ ẩp x u ổ n g b o o n g t a t u

Đô đổc H arris chỉ huy tau Midway lò. mật người bạn cũ ữkầ x rư íc k i a t ô i đ ã t è n g th ư ơ n g h u y ch ư ơ n g v i l o n g du n g cam v ầ c ô n g l a o g i u p c c

V iệ t Nam* Ong t a ra đon chào t ô i , ba t tay t£ i va' hSi * 11 Ong cổ mẹriu khoe không ?% nhưng không n S i dưt câu VI chợt n lìln th ẩy I Ị Du cổ gẵng hểt sưc tô ỉ vân không sao cSm đứyc nươc mat* luải; t ế đô đổc H arris đ l mặc tô i trong mật khẵc đSng ti8 ro ỉ đưa tôx sang tàu c h l h u y B lu e - R id g e b a n g m ột mẩy b a y l ê n th ẳ n g cu a U y*

T rư ơ c k h i b ư ơ c l ê n mẩy b a y c ỉ a My t ô ỉ t h ỗ y COX1 m ột v i ệ c o u ổ i cu n g

p h a i lam® T ô i t r ơ l ạ i m ẩy b ay l ê n t h ẳ n g c S a t ô ỉ , t h ẩ o khẫu. síxng I ìịc đang đeo đặt xuong ghể phi công. gH sực nghĩ ra rang , với tư cach la

11f

k h ách cu a m ột nươc k taẩc, c o t h ê t ô i s e p h a i t r a o s u n g c h o n g u ơ i t a , ▼» .t.ôi muơng tưgng c ẩ i cung cạch một v iê n tương bội t r ậ n pha i nộp lcl&u Tinh trạn g cua tô i không hoan toan giSng như thfft tu y nhiên tô i van m ửSn trán h phẵi lam c ẩ ỉ cư cbĩtưựng trư ng đố*

Tôi không th íc h to r a vô ơn nhung qũa th ậ t long mển khách ban đầu t r ê n tau Blue Ridge cỏ hơi khẩc, so vơ i tầu Midway*Khỉ mứơi bổn nguơi' * chúng tô i - toàh lằ s ĩ quan cao cap - 'buểc r a khoi mẩy bay t h ì một đ ạ i t á My mơ miệng chao_chung tô i bang .những t ỉể n g quẩt lơn ! "T at cẵ ế, cẩc ông l ạ i đầyn• Ong t a dẫn chung t ô i đữn một ca i ban va n o i ĩ "Cac ông cam, phỉ^n cho chung t ô i kham ngươi"#

Khắrn đux?c nưa nguĩri chung tô ỉ t h ì co ngươi n o i tham đ i^u g í đo v ơ i ông t a . Ong t a thẩp giọng n o i v ơ i tô i ỉ "Xỉn ổng đ i th e o t ô i ” * Ong' t a đưa tô i vao một buồng ngu nhS vầ ho ỉ : 11 Ong tư đẩu t ơ i ? s à i Gon p h ẫ i không ? " . Tôi g ậ t đẫu. Cuối cung ông t a th ố t r a : "Ong l a ông Ky p h a i không ?” • Tô ỉ l ạ ì g ậ t đ£u*

• Đêrni ẩy seu khi t ô i đã gặp v iên s ĩ quan-, c h ỉ huy ta u , ông’ đ ạ i t a My đến x in l o i t ô i . Tôi nố ỉ rang tô i b ỉ ể t rõ l a h iện nay ơ mọi n ơ i đều cS s ự lẫ n lộn va ngay cẫ sự nghingơ. ỉíhưng không sao n h ịn đựgc, t ô i l ạ i .

•noi thêm : "Tôi hiệu rầngông cố th ễ ngh i ngơ, nhưng x ễ t cho cung, chung t ô í đa hy s in h t ẩ t ca cho CUQC ỏhi?n tra n h nay , Chung t ô i cố th ê đa th u a , nhưng không ph ẳi ch ĩ r iê n g chung t ổ ỉ th u a - nguời ỉíỹ cac ỗngcũng thua* ^ ieu ma t ô i không sao h iễu được l a t ạ i sao ông l ậ ĩ đ ổ i xư v ơ ỉ tô i và cẩc s ĩ quan đ i cung tô*ì như ông đã lam ? DỈU sao chung, t a cũng i a bạn chiển đẩu* Chung t ô i không phai l a cọng sẩn , ông b iể t uiầw•

M artin cung xuồng tau Blue R idge, Ong t a r ợ i to a đ ạ i sư v ộ i vàng đển n o i I I quên ca tẫ n ẵnh cua N ỉxo n . Bưc ẵnh co chữ k y v a dồng chư i'ỗ tặ n g : T,Đe gh i nhơ sij nghiệp to lơ n cua ông ơ Đông IXrơng"o Cung đ i v 5 ỉ M artin co cac phong v iê n . Cac phong v iê n lệ p tư c you cầu t ô i họp bão* M a rtin cho v iê n s ỉ quan bẩo c h í cua ông t a đển buồng tô i đễ th u y ? Ị phyc t ô i đĩrng hqp bẩo . Nhưng sự th u y ể t phục ểỵ kaông can t h i ế t v !.chinh t ô i cũng không muốn n o i chuyện v ơ i ai*

Đêm ay l ầ đêm đầu t i ê n tư nhiều nồm nay t ô i p h ẵ i uổng một v iê n thuốc ngu* Khỉ ho ỉ x in v a i v iê n thuốc ngu t o i ng h ĩ ì à v ỉê n B Ỉ quen quân y se cho t ô i một 1$ nhỗẽ Nhưng chẵc hẵn ngu?fi này cho ran g t ì n h t r ạ n g chẵn nan cũa t ô i cổ th ễ đưa t ơ i tự tữ , riên ông y s ĩ mơi th ậ n t r ọ n g đưa cho t ô i một Vịiên th u ố c v ơ i một c3 c mrơc va đưng chơ t ô i uống x o n g . T ô i không co ỹ đ ịn h tự t ư , mặc. du hôm sau k h i đSng t r ê n b o o n gtau

cao n g ẵ t nh ìn xuSììẽ ồ iễ n , xaắ xa l à bơ b i ln V iệ t Nem> cỗ đô i lu c . t ô i ch ợ t n g h ĩ nhay ao xuồng l a xong h£t*

/

Đlều tô i thay kho hỉễu nhẩt l a cupc chiển đa k?t thuc qua nhanh.* DĨ nh iên l a trong những tuần trư ơc t i n tưc r ẩ t xẩu, nhưng mơi cẵch đây chưa đầy một tu ần i ô ỉ con yêu cầu chính phu đẽ cho t ô i tiẾ p tụ c c h ifn đẩjj ơ đồng bang sổng Cưu Long, không p h a i đễ thắn g - chung t ồ i đa mat m at qua nhi.€)U, lầm sao con thắng được nưa - nhưng la đễ cổ thê thương t h ư y ể t t r ê n t h ể mạnh. 1/Iơi m ột tu ẫ n tr ư ơ c đ â ỵ t h ô i t ô i c o n ch o r a n g không th ê chẫn dứt mau chong nnư th ể đươCo

Tígay ca kh i nh ìn thẩy ông t a đứng c^nh một cưa hẫm t r ê n . boong t a u , v a ỉ khoẩc một c a i ẩo tẫn xanh, đôi mat tirũng sâu , t ô ỉ cung không l ạ i gần* Ong t a đáng ăn aiột qua tắo*

Một tro n g nhữngnguơi V iệt Nam lam v iệ c cho to a đ ạ isư được d i ' t a n . đ i đ?n g&n M artin va lả a r tin nối lỗm bầm v ầ i l ơ i . Nguời k ia bo đi# Đo l a ngirơỉ hầu cua Martin đang dẩn con cho XXỈ cua ông đ$ỉ sư đỉ díịO chơi.

Tỉểng nhộn nhịp và ầm ĩ cua một con tau lơn bong lẵn g xuSng kh ihệ thống lo a phổng thanh t r ê n tầu vang lê n câu no i qua quen thuộc vơ igỉ-ơi h ẵ ỉ quân s "Bây g iơ hay nghe đây"# Sau đổ l ầ t ỉể n g ổng mục sư tuyên uy cua tau :

"HỠi cẵc anh emf cẩc ành em đã g ia i th o ẵ t những đưa con s in h sau đ e muộn nhẩti C u a dân t Q C Do Thai* Bây. g ỉơ t ô l muổn cac anh em hay ‘ cầu nguyện cho V ỉệ t Nam, và sau đo tô i muffn rang t ẩ t cẵ cẩc anh em hãy v u i đua đô i ch u t,f • / •

fl

-

V